Samen zorgen dat het
Zorgleefplan leeft en werkt!
Van initiatief tot implementatie in 7 stappen www.zorgleefplan.nl
Op een gestructureerde en professionele manier heeft Opleidingsinstituut KMBV een in de praktijk bewezen integrale aanpak ontworpen. Het leidt tot succesvolle implementatie van vraaggericht werken, waarbij er aandacht en flexibiliteit is voor de actuele stand van zaken van de zorgorganisatie. Elke begeleiding wordt
Achter de invoering van het Zorgleefplan gaat een gedegen visie schuil. In 2005 is door ActiZ de Norm Verantwoorde Zorg opgesteld waarin het Zorgleefplan als instrument een centrale rol speelt bij het borgen van de kwaliteit van zorg.
voor de organisatie op maat gemaakt.
Werken met Ziel & Zakelijkheid Desgewenst kan worden aangesloten op het ECD, het kwaliteitssysteem, ZZP en de dienstenportfolio.
In 7 stappen naar een succesvolle implementatie Voor organisaties en daarmee de medewerkers betekent deze norm een ware cultuuromslag! Niet de organisatie is uitgangspunt van handelen, maar de zorgverlening vindt plaats vanuit het perspectief van de cliënt. De introductie van vraaggericht werken is hiermee een feit.
Met oog en aandacht voor verankering in de organi-
De kracht van het Zorgleefplan: de dialoog
satie, heeft deze aanpak een duurzaam karakter dat
Klantgericht werken begint met te weten wat een cliënt wil en kan. Daarvoor is de kwaliteit van het gesprek en het directe contact tussen de dienstverlener en de cliënt van cruciaal belang. Dialoog en goed contact hebben maakt het werk ook aantrekkelijker. Alle invoeringstrajecten zijn erop gericht om de kwaliteit van het gesprek en het contact te verbeteren, zodat op basis hiervan het juiste aanbod kan worden gedaan. Organisaties zien zich voor de uitdaging geplaatst handen en voeten te geven aan dit veranderingsproces dat de totale zorgorganisatie raakt. De praktijk laat ons zien dat veranderen een juiste aanpak, aandacht en tijd vraagt.
naar keuze leidt tot een (erkende) certificering.
Denkend vanuit kansen, op een positief stimulerende manier, aansluitend en gebruik makend van bestaande kwaliteiten binnen de zorgorganisatie slaagt Opleidingsinstituut KMBV erin te komen tot een kwalitatief
De 7 stappen naar een successvolle implementatie
betere dienstverlening, grotere cliënttevredenheid en een grotere medewerkertevredenheid.
Inspectie & Finance Proof Financierders, waaronder de zorgverzekeraars en overheden, stellen steeds hogere eisen aan de zorgorganisaties. Aantoonbaar bekwaam en cliëntgericht werken kan zorgorganisaties flinke voordelen op het gebied van kwaliteit en financiën bieden. De ZLP-trajecten zijn zo ingericht dat we samen werken aan het ‘Inspectie & Finance Proof opereren’.
1 Plan van Aanpak
Ontwikkeling plan van aanpak De kracht van interne communicatie
2 Sleutelfigurensessie 3 Attractieve Kick-off sessies 4 Trainingen per doelgroep
Training (Midden-) Management Train-de-Trainer Landelijk erkende Leergang EVV Modulaire Leergang Zorgleefplan Training overige zorgmedewerkers (niveau 3) Training medewerkers Facilitaire Dienst (niveau 1 en 2) Training Behandelaars
5 ECD, cliëntdossiers, ZZP en kwaliteitssysteem 6 Ontwikkeling nieuwe zorg- en welzijnsdiensten 7 Permanente borging in de zorgorganisatie Alle onderdelen zijn ook separaat af te nemen.
Op basis van onze uitgebreide ervaring kunnen wij uw Plan van Aanpak Invoering Zorgleefplan checken op o.a. inhoud, effectiviteit, consistentie, haalbaarheid en proces.
Een gedegen voorbereiding als basis voor een succesvolle uitvoering 1
ZOR G L E E FPL AN.N L
ZLP Project Check
3
Plan van Aanpak
Ontwikkeling Plan van Aanpak De routekaart naar succes Eerst denken dan doen! Veel zorgorganisaties onderschatten de implementatie van het Zorgleefplan of benutten onvoldoende de mogelijkheden. Een goede voorbereiding is met recht het halve werk. Vandaar dat programma-managers van Opleidingsinstituut KMBV samen met het projectteam en andere betrokkenen na een goede analyse een Plan van Aanpak maken waarbij alle facetten aan de orde komen, toegespitst op de situatie van de zorgorganisatie. Dit plan vormt na accordering van de opdrachtgever de leidraad voor het gehele project. Van kick-off tot en met de borging, inclusief de projectorganisatie.
De kracht van interne communicatie Zegt het voort De invoering van het Zorgleefplan is een uitgelezen kans om de visie van cliënt- en vraaggericht werken collectief voor het voetlicht te brengen. Samen met de Communicatie Afdeling wordt lijn gebracht in het materiaal en worden communicatie-instrumenten gekozen, zoals een nieuwsbrief, brochure, presentatie-sheets, etc. Er zijn zeer positieve ervaringen opgedaan bij zorgorganisaties die op basis van een eigen slogan en huisstijl de kern van de boodschap goed over hebben gebracht.
Begin met gelijke verwachtingen 2
Sleutelfigurensessie
Samen met het bestuur, het management en de projectleider of stuurgroepleden invoering Zorgleefplan wordt tijdens een compacte sessie onder begeleiding van een ervaren ZLP-trainer het gehele implementatietraject onder de loep genomen. Op deze manier wordt een stevige basis gelegd en worden de verwachtingen gelijkgesteld.
Een goed begin is het halve werk 3
Attractieve Kick-off sessies
De invoering van van het Zorgleefplan betekent een grote verandering voor de werkwijze van medewerkers binnen de organisatie. Door het organiseren van een attractieve en interactieve startbijeenkomst waarin alle medewerkers organisatiebreed worden geïnformeerd, voelen medewerkers zich uitgenodigd en geïnspireerd om zich te verbinden aan de gevraagde koerswijziging. Voor bestuur en management is een gezamenlijke kick-off bijeenkomst een uitgelezen moment de ingezette koers te verduidelijken en te relateren aan de visie.
Kenmerken van de KMBV aanpak
Integrale kijk op de ZLP-implementatie
Voor elke functie een praktijkgerichte training
Al meer dan 10.000 deelnemers bij tientallen zorgorganisaties
Alleen ervaren ZLP-trainers
Professionele projectorganisatie (voor tien tot duizenden deelnemers)
Attractieve aanpak en instrumenten
Gedegen gesprekspartner voor bestuurder, leidinggevende en zorgprofessional
ZOR G L E E FPL AN.N L 4
Elke medewerker is het visitekaartje van de organisatie Trainingen per doelgroep
4
Training (Midden-) Management Goed voorbeeld doet volgen Leidinggevenden zijn belangrijke toonzetters voor een succesvolle implementatie van het Zorgleefplan en zijn essentieel voor de uiteindelijke borging. Op praktijkgerichte wijze wordt tijdens deze werksessie besproken wat de invoering van het Zorgleefplan betekent voor de rolinvulling van de leidinggevende functie. De succesfactoren van de invoering van het Zorgleefplan worden gedefinieerd en er wordt zichtbaar gemaakt hoe daarop vanuit de rol als leidinggevende positief invloed kan worden uitgeoefend. Train-de-Trainer De koers voortgezet met eigen interne trainers Ervaren Zorgleefplantrainers begeleiden de zorgorganisatie bij de invoering van het Zorgleefplan. Gedurende het ontwikkelingstraject gebruiken ze hun ervaring en expertise om de cultuuromslag van aanbodgericht werken naar vraaggericht werken in gang te zetten. Dit veranderingsproces kost ook looptijd wil het beklijven. Een efficiënte en effectieve manier om de invoering van het Zorgleefplan te borgen is de mogelijkheid bieden voor een train-de trainer-programma. Intern personeel wordt geschoold en er vindt kennisoverdracht plaats op die onderdelen die ervoor zorgen dat het cliëntgericht werken met het Zorgleefplan een kwalitatieve voortzetting heeft.
Na een gezamenlijke start door middel van een kick-off bijeenkomst, krijgen vervolgens verschillende disciplines een op maat gemaakt opleidingsprogramma aangeboden. Per groep is deze qua diepgang, onderwerp en tijd verschillend, maar deze onderdelen zijn wel volledig op elkaar afgestemd. De trainingen zijn essentiële schakels in de integrale aanpak voor implementatie van het Zorgleefplan en zorgen tezamen voor een zorgvuldig samenhangend geheel. Een logische opbouw speelt hierbij een belangrijke rol. Afhankelijk van de behoefte van de organisatie, is het ook mogelijk de trainingen afzonderlijk af te nemen.
Truus Kuiper, Opleidingscoördinator Stichting Et Bientwark Oosterwolde
Professioneel leiderschap van de EVV
ZOR G L E E FPL AN.N L
“Vraaggericht werken was eerst alleen een mooie uitspraak, nu heeft het voor ons een gezicht gekregen. Het is een gezamenlijk proces, waarbij een van te voren uitgedacht stappenplan een voorwaarde voor succes is.”
5
Om de zorgmedewerker te kwalificeren voor het adequaat uitoefenen van de functie van Eerst Verantwoordelijke Verzorgende zijn er een drietal professionaliseringsmogelijkheden ontworpen. De positie en rol van de EVV-er is van cruciaal belang voor cliëntgericht werken. De EVV-ers vervullen een centrale coördinerende rol in de inventarisatie van de behoeften en wensen van de cliënten, de vertaling daarvan naar de zorg- en dienstverlening in relatie tot de indicatie en de afstemming daarvan met de cliënt, met diens familie en met collega’s binnen en buiten de eigen discipline. Voor hen is de belangrijke rol als ambassadeur binnen de zorgorganisatie én het team weggelegd. Landelijk erkende Leergang EVV De landelijk erkende Leergang EVV van IMOZ gaat uit van het verder ontwikkelen van de talenten en deskundigheid en kwaliteit van de verzorgende. Deze leergang bestaat uit 12 dagen en is gebaseerd op de 14 beroepscompetenties gerelateerd aan de kerntaken van de functie van EVV. In de leergang komt de methodiek Zorgleefplan ruimschoots aan de orde. Het curriculum van de Landelijk erkende Leergang EVV (mede gebaseerd op het Zorgleefplan) is op te vragen bij Opleidingsinstituut KMBV.
Modulaire Leergang Zorgleefplan Na diverse ervaringen met deze leergang is een vernieuwde en verbeterde versie ontwikkeld. Deze leergang is modulair opgebouwd en is geschikt voor zowel aankomende als meer ervaren EVV-ers. De essentie van het Zorgleefplan wordt praktisch toepasbaar gemaakt. De Leergang sluit nu ook naadloos aan bij de beroepscompetenties van het Functieprofiel van de EVV.
Module 1 | Essentie Zorgleefplan • Methodische aanpak • Vorming cliëntgerichte visie • Dialoog met de cliënt Competentie-analyse EVV • Zorgleefplan conform normen verantwoorde zorg • Rapporteren (w.o. aansluiting met ECD of formulieren) Er is een competentie-analyse ontwikkeld op basis • Evaluatie van het totale zorgproces van het Landelijk opgestelde Competentieprofiel van de EVV. De uitkomst van de analyse geeft inzicht in de Module 2 | De EVV als communicatieve spil in het totale zorgproces gewenste ontwikkeling en vormt een gedegen start- • Communicatieve Vaardigheden punt voor een te volgen opleidingstraject. Ook is de • Zorgcoördinatie analyse uitstekend te gebruiken voor de selectie van • Multidisciplinair samenwerken EVV-ers. • Onderhandelingsvaardigheden Module 3 | Verdieping vakgebied: professioneel leiderschap en zorgvernieuwing • Zelfkennis en reflectievermogen • Positie en rol in de zorgorganisatie • Verantwoordelijkheid kennen én nemen • Durven én kunnen beïnvloeden • Regisseren of faciliteren waar nodig • Oplossend vermogen in belang van de cliënt én de zorgorganisatie
Opleidingsinstituut KMBV is geaccrediteerd als opleider en opgenomen in het Kwaliteitsregister V&V. De beroepsgroepen Verzorgenden en Verpleegkundigen kunnen punten behalen bij deelname aan de ZLP-opleidingen van KMBV.
ZOR G L E E FPL AN.N L 6
Training overige zorgmedewerkers (niveau 3)
De meest ervaren Zorgleefplan Trainers Aangezien de invoering van het Zorgleefplan vele facetten behelst, wordt bewust alleen gewerkt met zeer ervaren Zorgleefplan trainers. Zij zijn gepokt en gemazeld op het gebied van de inhoud, de werkvormen, het leerproces van deelnemers en de sterktes en zwaktes van de zorgorganisaties. Zij zijn ook serieuze gesprekspartner voor de bestuurder, de andere leidinggevenden en de zorgprofessionals. Attractieve aanpak & materiaal Opleidingsinstituut KMBV werkt volgens het principe van Appreciative Inquiry. Dit is een verandermethode waarbij altijd het nieuwe perspectief centraal staat. De Zorgleefplan methodiek biedt prachtige mogelijkheden om zorgprofessionals en leidinggevenden echt vanuit positieve dienstverlening meerwaarde aan cliënten te bieden. KMBV heeft daarom zelf en met diverse zorgorganisaties diverse attractieve instrumenten ontwikkeld, die hun positieve werking inmiddels hebben bewezen. Instrument ‘Persoonlijk Zorgleefplan’ Om medewerkers de essentie en impact van het werken volgens het model Zorgleefplan te laten ondervinden, heeft Opleidingsinstituut KMBV het instrument ‘Persoonlijk Zorgleefplan’ ontwikkeld. Het instrument wordt gebruikt bij trainingen en ook bij collectieve sessies met grotere groepen medewerkers. Medewerkers beoordelen het instrument zeer positief.
Succesvolle methode ‘Cliëntkaarten’ De zorgorganisatie Osira Groep heeft een unieke en overdraagbare methode ontwikkeld op basis van beeldmateriaal en kernachtige vragen over de vier domeinen van het Zorgleefplan. De cliënt en de cliëntcontactpersoon kunnen hiermee via dialoog tot de kern van de vraag van de cliënt komen. Uit wetenschappelijk onderzoek in opdracht van ActiZ is de positieve werking van deze methode Cliëntkaarten ook een adequaat middel gebleken.
Domein Mentaal Welbevinden Juist het invulling geven aan het domein Mentaal Welbevinden vergt specifieke competenties van de medewerkers. In samenwerking met Vilans en Reliëf zijn diverse modules ontwikkeld om medewerkers hiervoor beter toe te rusten. Zorgleefplanwaaier Vivium Zorggroep heeft voor al haar medewerkers een Zorgleefplan Waaier ontwikkeld in de vorm van een ‘Klavertje Vier’. Op elk blad van de waaier staat de essentie van een domein vermeld. De waaier is zeer handzaam (borstzakformaat) en als ‘reminder’ te gebruiken door alle medewerkers die met het Zorgleefplan van doen hebben. Vivium Zorggroep biedt via Opleidingsinstituut KMBV collega-organisaties ook de mogelijkheid om de waaier in de eigen huisstijl te laten produceren. Inmiddels worden er landelijk al 15.000 ZLP-waaiers gebruikt!
Gedragen door iedereen Om draagvlak, continuïteit en borging te creëren is het van grote toegevoegde waarde om ook de overige zorg- en welzijnsmedewerkers een op maat gemaakte training aan te bieden. Door een verkorte versie van de essentie van het Zorgleefplan aan deze doelgroep aan te bieden, wordt er een stevig fundament gelegd en verhoogt het zienderogen de herkenbaarheid en betrokkenheid van de invoering van het vraaggericht werken met het Zorgleefplan. Training med. Facilitaire Dienst (niveau 1 en 2) Voor de cliënt telt elke ontmoeting Deze medewerkers leveren belangrijke diensten, zoals op het gebied van voeding en technische ondersteuning. Dus ook voor deze groep is het van belang om kennis te nemen van de essentie van het Zorgleefplan. Er worden praktische handvatten gegeven om gezicht en kleur te geven aan cliëntgerichtheid en gastvrijheid. Training Behandelaars Aansluiting vanuit ieders verantwoordelijkheid De cliënt verwacht dat alle disciplines met wie hij/zij te maken heeft, goed samenwerken en afstemmen over de invulling van de zorgverlening. Om te kunnen komen tot een kwalitatieve integrale zorgverlening, waarbij de cliënt het uitgangspunt van handelen is en centraal staat, is het noodzaak dat ook de verschillende disciplines volwaardig worden betrokken bij de invoering van het Zorgleefplan. Vanuit de eigen rolinvulling en verantwoordelijkheid krijgen de Behandelaars inzicht in de essentie van het Zorgleefplan en hun bijdrage hierin.
Zorgorganisatie Abbingahiem in Leeuwarden behaalde, mede door het Zorgleefplanimplementatie traject van KMBV, het Gouden Keurmerk van PREZO.
Integrale aanpak werkt versterkend 5
ECD, cliëntdossiers, ZZP en kwaliteitssysteem
De methodiek Zorgleefplan is in essentie een ondersteunende methodiek, die ook alle ondersteunende systemen raakt. De invoering Zorgleefplan gaat vaak gepaard met andere lopende implementatietrajecten. Hier wordt in de programmering en de inhoud van de trainingen duidelijk rekening mee gehouden en werkt daardoor juist versterkend.
De programma-managers en de ervaren ZLP-trainers van Opleidingsinstituut KMBV zijn continue attent op het op een juiste manier aan laten sluiten van het Zorgleefplan op:
(Electronisch) Clienten Dossier
Kwaliteitssysteem
Criteria voor financiering
Zorg Zwaarte Pakket
Zorgprocessen
ZOR G L E E FPL AN.N L
Gouden PREZO Keurmerk voor Zorgorganisatie Abbingahiem
7
Goed voorbereid op de vraag van de cliënt 6
Ontwikkeling nieuwe zorg- en welzijnsdiensten
De kern van het Zorgleefplan is dat we weten wat de cliënt wil. Om daar achter te komen is er een goed contact met de cliënt nodig om de informatie te kunnen verzamelen. Dat is echter fase één van cliëntgericht werken. Vervolgens gaat het er om of het dienstenaanbod optimaal is afgestemd op de wensen van de
cliënten. Op welke manier wordt de behoefte vertaald naar concreet aanbod? Opleidingsinstituut KMBV biedt ondersteuning om helder te krijgen hoe de zorgorganisatie de vraag aan de cliënt en het antwoord van de cliënt daarop, op elkaar kan laten aansluiten.
Met oog voor de toekomst 7
Permanente borging in de zorgorganisatie
De invoering van vraaggestuurd werken is geen sta- Gespreksonderwerpen tijdens deze evaluatietisch gebeuren, maar een voortdurend en dynamisch bijeenkomst kunnen zijn: proces. Het verdient daarom aanbeveling om welover Invoering intervisie wogen keuzes te maken op welke manier, passend bij de behoefte van de zorgorganisatie, er opvolging Instroom nieuwe medewerkers wordt gegeven aan de continuering van de nieuw Inzetten ‘Mystery Guest’ ingezette koers. Een professioneel begeleide evaluatiebijeenkomst is een geschikte manier om in kaart ZLP-Train-de-trainer methodiek en materiaal te brengen hoe de permanente inbedding van het Zorgleefplan eruit kan komen te zien binnen de zorgorganisatie, zodat de medewerkers vol vertrouwen zelfstandig het cliëntgerichte proces voort kunnen zetten.
Toetreden landelijk Expertpanel Zorgleefplan Opleidingsinstituut KMBV is de initiatiefnemer van dit platform dat aan zorgorganisaties de kans biedt om ervaringen uit te wisselen, gevoed te worden met de nieuwste ontwikkelingen en te leren van elkaar.
“Het Zorgleefplan heeft bij ons geleid tot een volwassen cliëntrelatie met goede afspraken. Het is permanent opgenomen in ons systeem en leeft!” Netty Kramers, Locatiemanager Vivium Bussum
Toonaangevend in Zorgleefplan implementaties bij tientallen opdrachtgevers en meer dan 10.000 deelnemers Florence, Vivium Zorggroep, Zorgcentrum De Riederborgh, ’t Huis op de Waard, ActiZ, Accolade Zorggroep, Cicero Zorggroep, Cordaan,
Al meer dan 20 jaar toonaangevend in opleiden met kwaliteit & passie Al gedurende 20 jaar is Opleidingsinstituut KMBV een gedegen gesprekspartner voor zorg- en welzijnsorganisaties. Opleidingsinstituut KMBV heeft een rijke ervaring in het begeleiden van organisaties in de V&V en Thuiszorg (intra- en extramuraal) die deskundige ondersteuning zoeken bij de invoering van het werken met het Zorgleefplan, oftewel bij de omwenteling van aanbod- naar vraaggericht werken. Ervaren projectorganisatie Een goede projectorganisatie is geen luxe maar pure noodzaak De afgelopen jaren is door zorgorganisaties veel lering getrokken bij implementatietrajecten. Telkens bleek men de projectorganisatie te onderschatten. Opleidingsinstituut KMBV heeft daarom een zeer professionele projectorganisatie ter beschikking met ervaren project- en programmamanagers. Voor een adequate planning, continue inhoudelijke afstemming, samenstellen van deelnemerslijsten en cursusmateriaal tot en met verwerking van evaluaties en certificaten. Of het nu gaat om enkele tientallen of duizenden deelnemers. Programma-managers van KMBV nemen vaak zitting in de Stuurgroep ZLP van de zorgorganisatie om een optimale afstemming en input te verzorgen.
Opleidingsinstituut KMBV Bezoekadres Stromarkt 8 Postbus 292, 7400 AG Deventer T (0570) 76 00 10 F (0570) 61 28 77
[email protected] www.kmbv.nl www.zorgleefplan.nl
Opleidingen Subsidie Desk Maak optimaal gebruik van opleidingssubsidies Voor bepaalde opleidingstrajecten zijn er interessante subsidiemogelijkheden. Via de Opleidingen Subsidie Desk kunt u samen met onze subsidie-experts de mogelijkheden in kaart brengen en mogelijk financieel voordeel behalen. Opleidingsinstituut KMBV werkt met presentielijsten en certificeringen zodat aangetoond kan worden dat medewerkers de programma’s hebben gevolgd. Opleidingsinstituut KMBV Rekent 0% BTW voor haar opleidingen Is geregistreerd opleider bij het Kwaliteitsregister V&V Geeft certificaten af die voldoen aan de normen van het Kwaliteitsregister V&V Werkt regelmatig samen met ActiZ, Vilans , V&VN, FWG, en diverse andere beroeps- en brancheorganisaties in de zorg- en welzijnssector.
Humanitas, Et Bientwark, Hof en Hiem, Icare Felixooord en Missiehuis Vrijland, Inovum, Libertas, Lindestede, Livio, Osira Groep, Moerboch, Zorggroep Middenveld Drenthe, Pieter van Foreest, Sint Anna, Stichting Elisabeth, Stichting Groenhuysen, Thuiszorg Het Friese Land, Woonzorgcentra Flevoland, Zorggroep Tellens, Vivent, Woonzorgcentrum Maanderzand, Stichting Zorgstroom, Zorgcentrum St. Joris, Zorggroep Noorderbreedte, Zorggroep St. Maarten, Zorgspectrum, Accolade Zorggroep, Amaris Theodotion, Aveleijn, Cura Mare, De Bilthuysen, De Riethorst Stromenland, Drie Gasthuizen Groep, Zorg met respect, PRIMO, SHDH locatie Janskliniek, Stichting Coloriet, Stichting De Stouwe Meppel, Thuiszorg Zuidwest Friesland, De Waalboog, Evean Zorg, Palet, Saffier, Sint Jacob, Stichting Werkt voor Ouderen, Woon-Zorgcentra De Rijnhoven, Woonzorggroep Wilgaerden, Zorginstellingen De Hoven, Van Neynselgroep, Woon Zorggroep Noord Nederland NNCZ, Zorgcentra De Ronde Venen, Zorggroep Maas & Waal, Zorggroep Middenveld Drenthe, Zorggroep Rijnmond, Zorgpartners MiddenHolland, ZuidZorg, AV Zorggroep, De Zorgboog, Meriant, Stichting Verpleging en Verzorging Beukenstein, Zorggroep Almere, e.v.a.
