Bouwconstructies Facilitair manager:
goed plannen kunnen lezen en goed het bouwproces begrijpen om dit in al zijn facetten en stadia te kunnen volgen.
VOORBEREIDENDE WERKZAAMHEDEN Funderingen:
deelconstructies die de belastingen van de constructie overbrengen op de draagkrachtige grond
1. Bouwrijp maken van het terrein – inrichten van de bouwplaats 2. Opmaken staten van bevinding 3. Verlagen van het freatisch oppervlak (grondwaterbemaling) Uitvoeren van kelders en funderingen àgebeuren in droge bouwputten
Systemen om putten droog te houden? Bemalingssysteem Twee groepen:
Permanente systemen: Verticale en horizontale drainage:
systemen waarbij de grondwaterverlaging na beëindiging van bouwwerken blijven bestaan
Tijdelijke systemen: Open en gesloten bemaling (worden verwijderd)
OPEN BEMALING Bij slecht drainerende (slecht waterdoorlatende) gronden = om grond- en hemelwater weg te pompen. Bestaat uit sleuven die langs de zijkanten van de bouwput worden gegraven en die het water afvoeren naar de pompputtenà lozingspunt
GESLOTEN BEMALING Bij minder goed doorlatende tot goed doorlatende grondlagen = Aantal buizen met filterkop in de grond aangebracht en aangesloten op centrale pompà pompen en dan lozen Risico’s: Taluds kunnen inkalven, bodems van bouwputten kunnen openbarsten, keldersopdrijven
Filterbuis
MV
FO -------------------------------------------------------------------------------------Minder doorlatende grond Niveau grondwater Verhanglijn Meer doorlatende grond FO= freatisch oppervlak: niveau van het grondvlak(water) Verhang: De vorm of de lijn waar naar het water gebracht wordt door het pompen FUNDERINGEN à beste bouwgrond is zand en grind Veen, klei en leem = slechte ondergrond (men moet opletten met water) Wat zijn funderingen? Deelconstructies die de belastingen van de constructie overbrengen op de draagkrachtige grond Grondsoorten §
Verschillende lagen
§
Verschillende eigenschappen
§
Grondwaterstand Draagkrachtig?
Samendrukbaar?
Zetting?
Waterdoorlatend?
Funderingen goedkoop/duur?
Zand/grind
Ja/goede
Weinig
bouwgrond Klei/leem
Redelijk
Weinig
Ja
Vrij goedkoop
of geen Tamelijk
Gering
Watervasthoudend
Betaalbaar
betrouwbaar Veen
Absoluut niet
Enorm!
Veel!
Gevarieerd
Duur!
Rots
Absoluut als
Neen
Nihil
Neen
Geen funderingen
rots consistent
nodig bij consistente
is
rots
Veel voorkomende begrippen en termen: Maaiveld
Opp. vd grond waarop gebouwd wordt
AMV of TMV OMV: Oorspronkelijke maaiveld AMV: afgewerkte maaiveld TMV: Toekomstig maaiveld Bouwrijpe grond
Grond geschikt gemaakt om te kunnen bouwen
Ongeroerde grond
Grond in natuurlijke staat waarin nog nooit werd gegraven
Grondwerk
Graafwerkzaamheden om het aangegeven funderingsvlak voor een bouwwerk te ontgraven
Bouwput
Ontgraven put vanaf het maaiveld teneinde het funderingsvlak klaar te leggen
Natuurtalud
De hoek waaronder de grond blijft staan als
Natuurlijke hellingshoek
hij aan zicht zelf wordt overgelaten
Funderingsaanzet
Onderkant van de fundering van een bouwwerk rustend op het funderingsvlak Diepte van graafwerk
Uitleveren
In volume toenemen van de grond door de pakking losser te maken Uitlevering van zand: 10 a 15% Klei: 20 a 30 %
Inklinken
In volume afnemen van de grond door verdichting
Pakking
Wijze waarop de grondkorrels gestapeld zijn: §
Losse pakking
§
Dichte pakking
à veel of weinig lucht tussen
Zetting
Neerwaartse verplaatsing van een gebouw t.g.v. het samendrukken van de grond onder de funderingsaanzet Door het ongelijkmatig zetten van een gebouw kunnen barsten optreden in het gebouw
Ongelijkmatig zetten van een gebouw: Differentiële zetting à Als men hier zeker van is : zettingsvoegen gebruiken à Bewegen apart van elkaar Grondonderzoek à vroeg tijdens het ontwerpproces Twee stadia in het grondonderzoek: §
Manueel tot geringe diepte
§
Mechanische tot grote diepte à komt men tot: Ø Aard van de grondlagen Ø Grondwaterstand Ø Dikte van de grondlagen Ø Verloop van de weerstand van de grondlagen
De aardingslus A.R.E.I = algemeen reglement op de elektrische inrichtingen Wat als de lus geen beschermmantel heeft? Dan mag ze geen contact hebben met beton of cement en moet ze onder de fundering worden ingegraven en worden beschermd waar ze doorheen het beton wordt doorgevoerd; het cement in het beton zou de koperleiding aanvreten Max: spreidingsweerstand: 30 ohm Boven de 100 ohm: installatie afgekeurd Tussen 30 & 100: Meer differentieelstroominrichtingen voorzien Grondverbeteringen(= pakking groter maken)
Waarom grondverbeteringen? Als de draagkrachtige vloeren dieper zitten dan 1m kan men een kruipkelder of een echte kelder overwegen: Goedkoper Als de draagkrachtige vloeren dieper dan 3-4 m onder de grond zità grond onder de keldervloer verbeteren 2 basissystemen: §
Grondvernieuwing: Uitgraven van de grond en vervangen door nieuwe grond of aanvulmateriaal (duur)à gestabiliseerd zand( zand met cement)
§
Grondverbetering: Diepte verdichten, injecteren van zandmengsels met harsen
FUNDERING STEENSE MUUR: 20 cm muur: 15 cm fundering sleuf: 50
15
20
15 50
Fundering op staal = eenvoudigst en goedkoopst, meestgebruikte § § § § §
een gracht wordt gegraven tot op bouwvaste en vorstvrije diepte (-80 cm) die vervolgens wordt opgevuld met beton. Beletten dat betonzool breekt: Gewapend of minimale hoogte van 40 cm Bovenop beton een muur metselen V.H= vermoedelijke hoeveelheid Funderingssleuf: weerszijden 15 cm breder den de muur die erboven staat
Aannemer tegensprakelijk: Bewijzen via Gsm, foto’s en architect Opm. Onder de funderingen ligt de aardingslus, die het teveel aan elektriciteit van binnen onschadelijk maakt Wat is de aansluitingsbocht? Gefabriceerde bocht van 5 buizen voor de aansluiting van diverse nutsleidingen. De volgorde is zo dat het water zo diep mogelijk in de grond zit om vorstschade te voorkomen Wat is een lastendaling? Dit is nodig om te berekenen hoeveel gewicht op de fundering terechtkomt
Waarom fundering op staal? Gelijkmatig worden belast, maar afhankelijk van ontwerp is de verdeling niet altijd gelijkmatig--> ingenieur berekent via 2 factoren waar die last het grootst is Q in N: Belasting Q per meter + O het toelaatbaar vermogen Fundering op algemene funderingsplaat § §
In gevallen van weinig weerstandbiedende gronden en grote belastingen Woningen funderen op een doorlopende gewapende betonplaat die het gewicht gelijkmatig verdeeld, onder deze fundering zit zand
Wat is een vorstrand? Een plaatselijke verdikking van de buitenrand van de funderingsplaat tot op een vorsvrije diepte van 70 tot 80 cm à Geen funderingszool + geen wapening + draagt niet bij tot versterking van fundering à funderingsplaat dicht bij het maaiveld wordt uigevoerd. 80 cm diepte Belasting van de funderingsplaat? Deze wordt zowel naar beneden als naar boven belast en bijgevolg zowel in de onderste als in de bovenste vezel trek- en buigspanningen kunnen voordoen Oplossing: Bovenaan en onderaan gewapend Kolomfunderingsvoeten Funderingsvoeten: nodig bij puntbelasting en onregelmatige belasting à gebruikt bij industriegebouwen, waarbij de funderingsvoeten ook worden geprefrabriceerd als prefabfunderingsbakken die na plaatsing volgestort worden met beton Betonkolommen kunnen: Ter plaatse gestort worden en verankerd via wachtwapening in de kolomvoet à Prefab geleverd worden en bv ook via wachtwapening of ankerbouten verankerd worden à gebruikt bij pilaar
Funderingen op putten= fundering op kolomvoeten § § § § § §
Cilindrische putten: diameter van 80 tot 220 cm Grond niet stabiel bij graafwerk: Stalen buizen in de put om grond tijdelijk tegen te houden Het gewicht van het gebouw wordt verdeeld over een stelsel van balken, meestal in gewapend beton. De putten worden meestal gevuld met beton Grote diepte 2 tot 6 meter Duur net zoals gewapend beton(balken) dat per volume-eenheid ong. 3 x duurder is dan metselwerk
Funderingen op palen à kan op druk en trek belast worden Zoals op putten maar in plaats van putten worden palen gebruikt, deze kunnen tot tientallen meters diep zitten. Diameter van 30 tot 60 cm diepte §
In de grond gevormde palen : Grond uit boren/ staalbuis in grond brengenà beton in storten, al dan niet wapeningskorven à recuperatie van stalen mantelbuis
§
Geprefabriceerde palen : Door heien, trillen of grondverdringing Heipalen en trilpalenà schade aan omliggende constructies
§
Paalkoppen blootkappen zodat de blootgelegde wapening kan verbonden worden met wapening van de ringbalken
Wat is de kleef? De kleefkracht van de grond wordt in rekening gebracht( druk en trek) KELDERCONSTRUCTIES Wet van Archimedes: de druk van het water neemt evenredig toe met de diepte àHoe dieper, hoe hoger de druk à druk op de kelderwand en de keldervloer is grootst langs de onderzijde Kelders 1. Gemetselde kelders 2. Geprefabriceerde kelders 3. Kelders in ter plaatse gestort gewapend beton
1. Gemetselde kelders = af te raden bij hoog freatische wisselstand §
Bouwsteen: baksteen, betonsteen of kalkzandsteen ( niet waterdicht)
§
Probleem: Stootvoegen(verticale) tussen de stenen “vol en zat”(=dwz volledig vol met mortel) uit te metselen
§
Waterdichtheid bekomen door: 1. Aan binnenzijde waterdichte cementering Voordeel: achteraf de dichting zien, controleren en desnoods repareren. 2. Waterdichte laag aan brengen aan buitenzijde Nadeel: moeilijk te repareren 3. Drainage aanbrengen Combinatie met een van voorgaande methodes Systeem van constante bemaling
2. Geprefabriceerde kelders §
Goede garantie op waterdichtheid
§
Niet bedoeld om bijkomende bouwlasten op te nemen bovenop hun eigen gewicht
§
Dragende prefabkelders
§
In grote precisie plaatsen
§
Zeer hoge freatische waterstand
Goedkoop maar!! §
Gebonden aan de aangeboden afmetingen en beperkingen van het vervoer
§
Uitvergroting van waterputten( waterdicht) maar niet bedoeld bijkomende bouwlasten op te nemen bovenop eigen gewichtà kunnen drijven
§
Hoge freatische waterstand: Water tussen plafond van kelder en onderkant van de vloerplaat om langs de trapopening in de kelder te vloeien
3. Kelders in ter plaatse gestort gewapend beton àOok als wet van Archimedes, enorme druk àMeest betrouwbare methode om kelders te construeren à Waterdicht gewapend beton
POSITIEF
NEGATIEF
Maatwerk
Overgang van vloerplaat naar wanden:
Garantie op waterdichtheid
Haarscheur (bijna niet zichtbaar) a.g.v.
Betaalbare kostprijs
differentiële krimpàwater binnen
Doorvoeropeningen naar wens Direct afgewerkt door slechts 1 aannemer
Wat is differentiële krimp? Beton die krimpt door chemisch afgestoten aanmaakwater tijdens het uitharden van de betonmortel à watermoleculen uit het mengsel verwijden en mengsel wordt in volume kleiner =Krimp van enerzijds de vloerplaat en dag erna krimp van de wanden Oplossing: Kimplaat à Dit is een rechtopstaande staalplaat die ongeveer 10 cm wordt ingestort in de vloerplaat en 10 cm in de wand. Het beton hecht goed aan staal Water: moet 2 x 10 cm via de vloerplaat en 2 x10 cm langs de wandà waterdichtheid
Hoe kunnen kelderwanden nog worden gemaakt? Principe van de holle wanden à De wanden worden gewapend en bekist door 2 breedplaatvloeren tegenover elkaar te plaatsen en tussenruimte op te vullen met beton MUREN EN WANDEN = stapelbouw Materialen:
Baksteen, betonsteen, cellenbeton, kalkzandsteen, gipsblokken.
à Gipsblokken en kalksteen: Voordeel meer massa te hebben Metselmortel:
mengeling van zand, een bindmiddel en water. Bindmiddel: Cement
Verschil kalk en cement? Kalk herstelt zichzelf Wat is bastaardmortel?
Cement en kalk als bindmiddel Voordeel? Mortel is smeuiger en is achteraf beter bestand tegen zuren
Hoe kunnen de eigenschappen van mortel worden verbeterd( sterkte, waterdichtheid,..) Toeveging van kunst harsen
Bespreek de voegdikte van metselwerk Normale voegdikte voor traditioneel: 10 mm Verlijmen: dunnere voegen( enkel mm) + opvoegen achteraf niet meer nodig à Mestelsteen maatvast à Weerstand: Voegen niet corrigeren in de dikte van de mortel: PRECISIEWERK à Tussenoplossing: Dunbedmortel: voegdikte 5mm , voordelen van beide systemen OVERZICHT MARERIALEN VOOR MUREN Specifiek
Gewicht
Metselen
Lijmen
Pleisteren
Plamuren
materieel
Akoestiek
kg/m3
Isol.
Baksteen
Ja
Soms
Ja
Neen
Neen
Zwak
1500
Zwak
Betonsteen
Ja
Neen
Ja
Neen
Neen
Zwak
1800
Slecht
Cellenbeton
Ja
Ja
Overbodig
Ja
Ja
Beter
1000
Goed
Kalkzandsteen
Ja
Ja
Overbodig
Ja
Ja
Goed
2500
Slecht
Gipsblokken
Neen
Ja
Overbodig
Ja
Ja
Goed
àHoe zwaarder materiaal hoe beter akoestiek
Steenformaten (alleen voor baksteen) §
NEN 2489 = maattoleranties voor lengte breedte en dikte
§
Lange zijde baksteen = strek
§
Korte kant = kop
§
Hoogte = moduul
Soorten afmetingen: §
Nominale = afmetingen van blote steen(diktes: 90,140 en 190mm)
§
Modulaire = afmetingen van het mestelwerk + mortelvoeg van 10 cm
slecht
Wat zijn courante afmetingen Gevel: Moduul 50: 190/90/ 50= 83,3 m² Gevel: Moduul 65: 190/90/65= 66,6 m² Binnen: Moduul 50: 290/90/90 Binnen: Moduul 65: 290/90/140 Opmerkingen: 3 diktes: 90,140,190 mmà 9 enkel scheidingsmuur Prijsbepaling? Via aantal stenen per m2
Steenverbanden Wat is een steenverband? De manier waarop de stenen elkaar onderling overlappen Paramentvlakke = stenen die zichtbaar blijven
Halfsteenverband
Klezorenverband, lopend
staand verband
klezorenverband, staand
kruisverband
wildverband
Noors of kettingverband
vlaams verband
Engels tuinmuurverband
koppenverband
Frans verband
Meest gebruikte = halfsteenverband = makkelijkst uit te voeren
Ondergronds metselwerk Wat is ondergronds metselwerk? Het metselwerk waarmee kelders worden opgetrokken en waarmee funderingsmuren worden gemaaktà massieve steenmaterialen §
Ondergrondse muren worden ter bescherming tegen wortels eerder dan tegen vocht bezet met een laag cementmortel = beraping
§
Hierna ingestreken met een wortelwerende laag = betering
§
Hoogteverschillen van fundering corrigeren zodat men bovenaan uitkomt met een perfect horizontaal vlak.
§
Afvoerbuizen doorheen metselwerk = Zettingsmogelijkheid!!! Ruimte rondom de buizen
Begrippen over de meetstaat: V.H. = vermoedelijke hoeveelheid P.M. = pro memorie ( markttype) F.H. = forfaitaire hoeveelheid ( opgaand metselwerk)
à Bij afrekening mag de aannemer geen grotere hoeveelheden aanrekenen dan diegene die in de meetstaaf waren voorzien Wat zijn vochtbruggen? Plaatsen in een constructie waar de kans bestaat tot wateroverdracht van de buitenomgeving naar binnen Warmteverliezen: Koude bruggen à Vaak tussen overgang van ondergronds en opgaand à Oplossing: Waterkerende folies( DPC-folies: zwart) Wat is capillaire werking? Water in een zeer fijn buisje hoger stijgt dan het omringende vloeistofniveau, en zo een concaaf oppervlak vormt. Opgaand metselwerk – binnenmuren Binnenmuren = muren die de scheiding tussen 2 lokalen (+ dragende functie) vervullen Dikte: Niet dragende muur: 9 cm Dragende muur: 14-19cm DPC-folie = om opstijgend vocht te vermijden à Deze laat men tot op 1cm van de vloer uitkomen à voor de stukadoor het pleisterwerk afsnijdt ten hoogte van deze folie
Wat gebeurt er als de folie te laag zit(=lager dan het vloerpeil)? De folie doorloopt het pleisterwerk tot onder het vloerpeil en is de kans op vochtopneming groter à Pleisterwerk neemt veel water opà stijgt opà uitzetten maar niet krimpen Oplossing goeie plint: Schuurwater!! Opgaand metselwerk – buitenmuren Scheiding tussen het binnenklimaat en het buitenklimaat §
Bepalen uitzicht van het gebouw
§
Beschermen tegen regen, wind en koude
KLASSIEKE SPOUWMUUR Wat is een spouwmuur? Methode om buitenmuren te concipiëren bestaat er in de muur te ontdubbelenà ontstaan van luchtruimte( spouw) tussen 2 muren Verschillende onderdelen:
Buitenspouwblad
1. Binnenbepleistering =Esthetische functie :Elektrische leidingen worden ingekapt Vochtregulerende: Tijdelijk waterdamp opnemen Voorkomen van tochtverschijnselen Luchtspouw 2. Binnenspouwblad =Dragende snelbouwbaksteen(14/19) à draagvloer eerste verdiep Overbrengen gewicht van gebouw en zijn lasten naar de funderingsmuren Binnenspouwblad 3. Spouwisolatie = Thermische isolatie
Spouwisolatie
4. Spouwhaken = Spouwankers ingemetseld en isolatie overheen geschovenà Platen op hun plaats houden door bevestigingsclips = Spouwhaken worden ingemetseld in buitenspouwblad : halve steen 9 cm dik en zonder de ankers niet bestand tegen druk – zuigkrachten van de wind à Op plaats houden van isolatie en opvangen van wind
5. Buitenspouwblad = Binnenmuur droog houden en beschermen tegen regendoorslag = Het uizicht en esthetische functie
6. Voegwerken = Het opvoegen gebeurt met mortel die kwalitatief beter is dan gewone metselmortel à beschermen tegen uitloging( aantasting door zure regen) + esthetische functie en uitzicht, kleur mortel, textuur, manier van voegen Regen: Via DPC-folies en open stootvoegen naar buiten Wat zijn stootvoegen? Verticale voegen tussen 2 stenen
Uitwateringsfolies: Altijd schuin oplopen zodat het water nooit een vochtbrug kan voormen door af te lopen richting van binnenspouwblad Voorzien aan: Funderingsvoet (onderaan spouw) + bobven lateien van gevelopeningen ANDERE TYPES VAN BUITENMUREN §
Massieve isolerende muren met waterdichte buitenbepleistering
§
Massieve muren met mechanisch bevestigde isolatieplaten en waterdichte bepleistering àrenovatie van bestaande gebouwen
§
Spouwmuren met bredere spouw
§
Lichte gevelbekledingen als alternatief buitenspouwblad + gewonnen ruimte ( meer isolatie)
Opbouw klassieke spouw: 14 cm buiten, 7 cm spouw, 9 cm binnen + 5 a 6 cm isolatie Opgaand metselwerk – muuropeningen OPENING IN BINNENMUREN §
Boven openingen in binnenmuren: gedragen door een balk in gewapend beton
§
Boven deuropeningen of andere kleine overspanningen: geprefabriceerde balken
§
Voorgespannen balkjes: Minder hoog en vaak voorzien van buitenmantel in gebakken aardeà makkelijk hechten aan latere bepleisteringà minder kans op scheurtjes
§
Vijsblokjes: Blokjes binnen deuropeningen: Blokjes die goed hechten aan mortel maar zacht zijn van structuur om te nagelen en te vijzenà Schrijnwerk
§
In de andere gevallen: Multiplexplaatjes inmetselen
OPENINGEN IN BUITENMUREN Meestal: raamopeningen of deuropeningen Letten op: §
Bovenliggende constructies dragen: Balk in binnenspouwblad noodzakelijk
§
Er mogen geen vochtbruggen ontstaan: spouw moet uitgewaterd worden
§
Er mogen geen koudebruggen ontstaan
§
Er mag geen tocht zijn
§
Regenwater moet onderaan opgevangen worden
Wat zijn dagmaten? Ruwbouwafmetingen van de openingen aangegeven op het buitenspouwblad
Wat is de aanslag of slag? De opening in het binnenspouwblad bovenaan en zijdelings een 5-tal cm groter maakt, die 5 cm Raam: §
Wordt tegen buitenspouwblad geplaatst
§
Van binnen naar buiten en bevestigd met metalen beugels aan het binnenspouwblad( vijsblokjes
§
Beugels beletten dat raam naar binnen wordt geduwd door de wind
§
Tussen raam en buitenspouwblad ontstaat een voeg waarlangs nog wind en water kan passeren
§
Voeg dichten met violet bestendige schuimstrips of met verzonken schuimstrip(compriband)+ plastische blijvende voeg kit
§
Kit op basis van siliconenrubber ofwel op basis van polyurethaan of acryl
§
Raam sluit niet aan op spouwisolatie: traagzwellend polyurethaanschuim
§
De hele bevestigingsconstructie verdwijnt achter de bepleistering Pagina 142: detailplan aansluiting raam –ruwbouw!
Opgaand metselwerk – scheidingsmuren Muren die een scheidingvormen tussen 2 verschillende panden àSpecifieke eisen aan geluidsisolatie Twee soorten geluidshinder: §
Geluidshinder door luchtgeluid: àakoestiekà geluid door lucht overgebracht Door gaten en kieren, in trilling brengen Oplossing: Luchtdicht bouwen+ gebruik van zware materialen
§
Geluidshinder door contactgeluid
Verschil luchtgeluid en contactgeluid? Bij contactgeluid worden de geluidsgolven direct via de constructie overgebracht
Goed presterende scheidingsmuur: §
Minstens 1 steen dikte (20cm)
§
Muur moet ontdubbeld zijn
§
Goede isolatie
§
Twee muren mogen onderling niet verbonden zijn door spouwankers FIGUUR P 144
VLOERPLATEN Wat zijn vloeren? Vlakke, horizontale of licht hellende bouwelementen waarop circulatie van personen mogelijk is. Zij kunnen ook de verschillende bouwlagen van een gebouw scheiden
Wat zijn draagvloeren? Vloeren die belastingen overbrengen op de grond of op de verticale elementen Eigen gewicht
Gewicht van constructie zelf( ruwe vloer)
Nuttige last
De belasting die vloer moet verdragen ( gewicht van afwerkingen+ gebruikslast + constructiedelen)
Sneeuwbelasting
Gewicht van eventuele sneeuw
Klimaatsbelasting
Sneeuwbelasting + belasting door wind
Berekeningslast
Totaal van alle voorgaande De belasting waarmee men rekening moet houden bij het bereken van draagvloeren
Vloeren op volle grond Wat zijn vloeren op volle grond? §
Vloeren die mede ondersteund worden door de ondergrond
§
Vloeren die alleen nuttige last opnemen
§
Mager beton
§
Onderwapening: Staalnet
§
Dikte vloerplaat minstens 10 CM
Wat moet er gebeuren bij fundering van een gebouw? §
Funderingsmuren uitgemetsled tot het niveau gelijk is aan de onderkant van de vloerplaat
§
Blijft er tussen de funderingsmuren een ruimte vrij die eerst moet opgevuld worden
§
Opvulling: Gestabiliseerd zand of zand
§
Na opvulling: Plasticfolie om te beletten dat de onderliggende grond het beton zou deshydrateren. Wapennet wordt op afstandhouders geplaatst.
§
Wapennet volledig in het beton is opgenomen
§
Daags nadien verder werken
VRIJDRAGENDE VLOEREN Wat is een vrijdragende vloer?
Vormt de draagconstructie van de vloer die de vloerbelasting overbrengt naar wanden, kolommen en/of balken à Belangrijke rol in de algemene stabiliteit van het gebouw(dwarskrachten)
VOORBEELDEN VRIJDRAGENDE VLOEREN 1. Houten draagvloeren ·
Balkenlaag: Houten roostering
·
Roosterbalken verbonden door kettingen
·
Uiteinden worden ingemetseld of aan andere constructie delen verbonden door stalen hulpstukken
·
Tussen afstand 40 a 50 cm
·
Opening in vloer: Dwarsbalk of een raveelbalk
·
Geschaafd en ongeschaafd
·
Nadeel: Contactgeluid
2. Stalen trapeziumplaatvloeren ·
Staal: Trek als drukspanningen opnemen
·
Kan bepaalde nuttige belasting opnemen
·
In combinatie met staalskeletten als draagstructuur
·
Nadeel: Contactgeluid en geen brandweerstand
3. Staalbeton ·
Bijzondere vorm van gewapend beton
·
Stalen trampezium plaat gebruikt als onderbekisting: Plaat dient dan gelijktijdig als trekwapening terwijl het beton de drukkrachten opneemt
4. VLOERPLATEN IN GEWAPEND BETON ‘IN SITU’ ·
Vloerplaten in ter plaatste gestort beton
·
Genomen om zichtbaar beton en esthetische eisen
·
Ofwel als de vorm zodanig ingewikkeld is dat men ze op de klassieke wijze bekist
·
Bouwplaats zeker moeilijk bereikbaarà vloerplaat volledig terplaatse uit te voeren
·
Andere gevallen geprefabriceerde systemen goedkoper
·
Vloerplaat onderwapening(trek) + bovenwapening(druk)
·
Voordeel: Plaat kan in 2 richtingen dragen à plaat minder dik
·
Prefab: 1 richting
5. Holle weefsels ·
Geprefabriceerde holle betonnen elementen van 30/60 cm breedte
·
Dikte is afhankelijk van overspanning: min 12 cm.
·
V-vormige ruimten tussen de afzonderlijke elementen worden dichtgegoten met boten
·
Extra druklaag + extra wapeningà indien nodig
·
Kruipkelders
·
Prijsgunstig maar zonder extra druklaag à kan plafondbarsten
·
Grote overspanning
6. Breedplaatvloeren (predal) ·
Geprefabriceerde betonnen platen die op de werf een soort bekisting met vooraf ingestorte wapening gaan vormen
·
Bij aanbrenging van nodige bijwapening volgestort worden met beton
·
Ideaal voor overspanning van <6 meter
·
Enorme diversiteit
·
Goeie geluidsisolatie
·
Egaal: Makkelijk schilderen+ bespleistering(primer)
7. Ribvloeren ·
Geprefabariceerde betonnen elementen die ondersteund worden door ribben in de lengterichting van het elementenà Draagt in 1 richting
·
Voor zeer grote overspanningen bv parking
·
In de ribben zit wapening, lengte als breedte
·
In vloerplaat: Isolatielaag met piepschuim verwerktà geen tijdverlies
·
Over betonelementen wordt een afwerkvloer gestortà naden verdwijnen + glad oppervlak
Ribcassettevloer: ter plaatse van oplegging ook een rib heeftà puntvormige ondersteuning(kolommen)
8. Cassettevloeren ·
Betonnen vloer die bestaat uit dunnen betonnen plaat, die in 2 richtingen door ribben ondersteund wordt.
·
Cassetteplafond: Cassettevloer als verdiepingsvloer gebruikt word en de ribstructuur zichtbaar blijft
·
Gemaakt op de bouwplaats: Beton storten over prefab elementen
·
Verloren bekisting: Bekisting kan niet meer opnieuw gebruikt worden in ander bouwproject
·
Draagkracht verhogen: Wapeningstaal in de ribben verwerkt
9. Paddestoelvloeren ·
Een betonvloer die rust op kolommen waarvan de bovenkant breed uitloopt
·
Geen balken aanwezig, enkel kolommen en een vloerplaat
10. Combinatievloeren ·
Op de werf samengestelde systeemvloeren
·
Bestaan uit prefab betonnen voorgespannen balkjes met daartussen opvulelementen
·
Vulpotten: Allerlei materialen en dienen als verloren bekisting voor het drukbeton
§
Drukbeton bovenop het onderstutte(gestempelde) geheel wordt gestort.
§
Na verharding àalle onderdelen :draagvloer en onderzijde bedoeld voor bepleistering
Wat is de hart op hartafstand? Het is de afstand tussen het middelpunt (het hart) van bijvoorbeeld een kolom en het middelpunt (het hart) van een andere kolom TRAPPEN Enkele Soorten:
Rechte steektrap
spiltrap
Engelse trap: lijkt op spiltrap maar centrale ruimte is open
Trappen pagina 153-158 kunnen tekenen Doorloophoogte trappen: 210 cm! Vanaf 17 optreden een tussenborders of palier Wat is een open trap? Trap zonder stootborden Wat is een luie trap? Een trap waarvan de helling gering is ( kleine optrede, grote aantrede) Trapformule: 2x optrede + 1 x aantrede= 57-63 cm Wat is de aantrede? De horizontale afstand tussen 2 opeenvolgende traptreden Wat is de optrede? De verticale afstand tussen 2 opeenvolgende traptreden Wat is de neus? Het overstek van de aantrede Wat is de weltree of wel? De bovenste trede van een houten trap, die meestal half zo breed is als de overige treden, bij een rechte steekstrap Wat is de bloktrede? De eerst of onderste trede van een trap Wat is de trapboom? De zijkant van een trap waarin of waarop de treden en eventuele stootborden dragen. Trap heeft meestal 2 trapbomen
Houten trapà Trapboom is ingefreesd zodat treden en stootborden erin vallen Wat is de loop of klimlijn? De denkbeeldige lijn waarop de trap het veiligst en comfortabelst wordt belopen. Spiltrap: 300 mm vanaf de bovenkant liggen Wat is het trapgat? Een sparing in de vloer om de trap door te voeren Een steek? Een ononderbroken opeenvolging van tenminste 3 treden bij een rechte trap Wat is het bordes? Een platform dat 2 steken of traparmen van een trap onderbreekt en waar de trap vaak van richting veranderd Wat is het schalmgat? Het opengedeelte in een trappenhuis dat zich binnen de binnenbomen van een rondlopende bordestrap bevindt Wat is de trapformule? Formule die wordt gebruikt om een goed beloopbare trap te maken. Richtlijn of vuistregel en dient ter controle of de juiste maten zijn. 2x optrede +1 x aantrede= 570 à 630 mm Woningbouw iets steiler dan openbare gebouwen Wat is een verdreven trap of trap met verdreven treden? Een trap waarbij de treden volgens een bepaalde methode verdreven zijn om de trap een vlotter beloop te geven à Aantreden gelijk, maar geen enkele aantrede is evenwijdigà duurder en moeilijker te maken
P156-157!
DAKEN Gebouwen: hogere luchtvochtigheid dan in het buitenklimaat àhierdoor ontstaat een zekere druk (de dampspanning) op de wanden van die ruimte Inwendige condensatie: condensatie binnen in de constructie = schadelijk voor gebouw(schimmel) + schadelijk voor bewoners Oppervlaktecondensatie: condensatie op het oppervlak van de constructie =kan schadelijk zijn Koudebrugvorming = meest voorkomende oorzaak van oppervlaktecondensatie Bij daken vooral inwendige condensatie waarom.? ·
Dakstructuur hout en/of andere organische en rotbare materialen
·
Condensatie treedt op binnen in de thermische isolatie en deze verliest daardoor deels haar isolerende eigenschappen
·
Platte daken: Condensatie leidt tot grote drukverschijnselen
à Zon op plat dakà Water verdamptà sterk in volume uitzettenàDruk kan niet ontsnappenà blaas en scheurvorming Vandaag: §
Beter geïsoleerd en alsmaar winddichter
§
Luchtkwaliteit wordt geregeld door ventilatiesystemen
§
EPB-regelgeving
§
Gecontroleerde ventilatie (goede energiezuinigheid)
Remedie tegen damptransport = dampscherm Dampscherm= laag binnen een constructie die waterdamp tegenhoudt à beste van glas en metaal Dampremmende laag = het damptransport vertragen !VOEDSEL: AL verpakking of lotus verpakking
TWEE BASISREGELS VOOR DAKEN: §
Volgorde van opbouw in acht nemen, ongeacht constructiewijze
Binnen
Volgorde
Functie
Dampscherm
Beletten dat waterdamp tot in de isolatie door kan dringen
buiten
Isolatie
Warmteverliezen beperken
Waterdichting
Regenwater buiten houden
à Dampscherm: AL, Polyethyleenfolie met bepaalde dampweerstand §
Dampscherm moet bouwkundig gezien altijd homogeen gesloten zijn en ononderbroken doorlopen
Hellende daken TRADITIONELE DRAAGSTRUCTUUR IN HOUT Hozitontale gordingsbalken ondersteund door dakspanten ofwel muren à Dakspanten tussen afstand van 4 m opdat de gordingen niet zouden doorbuigen en kepers op 40 à 50 cm Vurenhout, Douglas, Oregonspar Vurenhout: Verduurzamen tegen aanstasting Douglas: Zelfde houtsoort als Oregonspar, ,maar in Europa gekweekt , beter dan vuren maar nog altijd verduurzamen Oregonspar: Kouder, houtsoort met duurzaamheidsklasse 3à geen verduurzaming Timmerhout: Naaldbomen Schrijnwerkhout: Loofhout Nadelen: §
Beperkte isolatiemogelijkheden
§
Veel houtverbruik
§
Onderhoud
§
Spanten kunnen in de weg staan en de binneninrichting bemoeilijken
MODERNE DRAAGSTRUCTUUR IN HOUT: HET KEPERSPANT Wat zijn kepers met sectie? Balken kunnen ook verticaal in 2 worden gezaagd àDoor hun hoogte kunnen dergelijke kepers veel traagheidsmoment opnemen en bij moderne timmert men de oorspronkelijke spantvorm uit, gebruik maken van deze kepers en plaatst deze op keperafstand Voordelen: §
Grotere hoogte
§
Minder materiaalverbruik
§
Effen plafondvlakken
§
Geen stofvangende onderstructuren
Wat zijn triangulaties? Onvervormbare driehoeken Muurplaat: Balk boven op gemetselde muur Waarom keperspanten? Om te voorkomen dat het dak zou wegwaaien Verankering: Eerst balken aan ruwbouw te verankeren waaraan de keperspanten kunnen worden vastgenageld. Tussen de keperspanten worden dwarsklossen genageld(kettingen) die meer dwarse stabiliteit geven en vaak worden ook over het dakvlak(dakstoel) heen bandijzers gespannen en vastgenageld VERDERE AFWERKING VAN EEN HELLEND DAK (KEPERSPANT) §
Waterdichting
§
Thermische isolatie en het dampscherm
§
Binnenafwerking
DE WATERDICHTING Materialen: dakpannen, leien, golfplaten, metaalplaten,… Meest gebruikte dichting met dakpannen: §
Onderdak
Bevestigd boven keperspanten + bestaat uit Dampopen plaat/folie en dient als veiligheidsdak(regen) §
Tengellatten of stoflatten
Zet onderdak vast, door nagels aan de keperstructuur
Dakpannen
Panlatten op afstand houden van het onderdak zodat ev. Water niet achter de panlatten zou blijven staan §
Panlatten
Tussenafstand afhankelijk van dakpan §
Dakpannen Stoflat Panlat Onderdak
THERMISCHE ISOLATIE EN HET DAMPSCHERM Wat is thermische isolatie? Keperspanten worden meestal geïsoleerd door de tussen de spanten geheel of gedeeltelijk op te vullen met isolatie, mineraalwol, glaswol, rotswol Samenstelling dak: §
Bepleistering
§
Lattenwerk
§
Dampscherm
§
Keperspant
§
Isolatie tussen kepers
§
Onderdak
§
Stoflatten
§
Panlatten
§
Dakpannen
DE BINNENAFWERKING Hoe gebeurt de binnenafwerking? ·
Op allerlei manieren, beplatingen, planchetten..
·
Aanbeveling tussen het onderdak en de afwerking nog een apart houten lattenwerk te voorzienà ontstaan luchtspouw
·
Voordeel luchtspouw Elektrische leidingen in verwerkt Oneffenheden tussen spanten onderling worden gecorrigeerd Het gewicht van de isolatie de plafondafwerking niet kan vervormen
DE REGENAFVOER Hoe zijn goten gemaakt? Zink, koper of kunststof Indeling van goten §
Hanggoten
Deze worden opgehangen in beugels die op hun beurt zijn opgehangen aan een gootplank. Bij grote lengtes(vanaf 7m) moeten uitzettingsvoegen worden voorzien §
Bakgoten
Eerst een bak wordt uitgetimmerd, vervolgens op maat wordt gedicht met een waterdichting zoals voor platte daken gebruikelijk is. à dichting : Bladmetaal(zink/koper) – Kunststofrubbers
Overzicht opbouw pannendak:
1. afwerking 2. dichting dakpannen 3. onderdak 4. stoflat 5. panlat 6. thermische isolatie 7. dampscherm 8. onderafwerking 9. verluchtingsspouw Opmerking warme daken en koude daken: Warme daken: daken die een luchtspouw of verluchtingsspouw hebben; àDampscherm moet waterdicht zijn MAAR onderdak moet dampopen zijn Reden? Tijdens het bouwen is er altijd wel wat vocht in de constructie aanwezig = bouwvocht Koude daken: daken waarin geen dakspouw zit.
Platte daken Wat zijn platte daken? Men vertrekt van horizontale dakvloer à Daken die niet langer kunnen worden gedicht met dakpannen, leien, golfplaten of andere materialen die een minimumafschot vereisen om waterdichtheid te kunnen garanderen 30° soms al op 25°
DE DRAAGSTRUCTUUR Kan opgebouwd zijn uit: §
Houten roostering
§
Holle welfsels
§
Ter plaatste gestort beton
§
Breedvloerplaten
§
Combinatievloer
§
…
Aandachtspunten: §
Welk soort draagstructuur?
§
Zitten er leidingen in het dak?
§
Heeft de dakvloer een minimale helling (1cm per meter)? v Houten daken: Dubbele roostering, waarvan bovenste schuin verzaagd is en de helling aangeeftà Roostering bestaat uit verzaagde balken(kepers) dus : HellingskepersàBoven op de kepers, platen/planken +afwerking v Betondaken: Leidingen inbedden in een zandcement mengsel: Chape waarbij het bovenvlak aflopend onder helling wordt uitgevoerd dus: Hellingschape of Hellingsbeton
§
Welke dakhuid? v Bitumieuze dakhuiden(bitume, koolteerderivaat) vb. Butylrubber, EPDMRubber en PVC-rubber v Dampscherm, thermische isolatie, dichtingslaag
§
Wordt de dakhuid belast? v Kiezel: werking van de zon weg te houden van het dakoppervlak v Groen dak: identieke functie
v Beloopbare verharding met een terras v Combinatie van vorige belasting Wat is het dauwpunt? Afkoelen tot een bepaald punt waar damp terug water wordt DE GLOBALE OPBOUW Volgende lagen: §
Onderafwerking
§
Draagvloer
§
Hellingsstructuur
§
Dampscherm
§
Thermische isolatie
§
Dichtingslaag of –lagen
§
Eventueel een dakbelasting
Hoe bekomen we van een koud dak een warm dak? Leggen we boven de dakvloer een dampscherm, isolatie en een dichting en sluiten we de ventilatie tussen de roosterstructuur uit RAMEN EN DEUREN Meest gebruikte basismaterialen: §
Hout
§
Kunststof PVC
§
Al
§
Staal
Schrijnwerker: Geeft gevels nodig( b x h) dagmaten!! Aanbesteden van buitenschrijnwerk SOORTEN RAMEN Vaste ramen
§
Kunnen niet open
§
Goede akoestiek en veiligheid
§
Gemakkelijk te poetsen
§
Sluiten beter dankzij winddruk
§
Minder waterdicht
§
Alleen van toepassing als bovenkant beschut is voor slagregen
Naar binnen opendraaiend
Naar buiten opendraaid
Valramen
Draai-kip-ramen
Uitzetramen
Tuimelramen of horizontaal
§
Vallen open naar binnen
§
Onderhoud van binnenuit moeilijk
§
Combinatie van opendraaiend raam en valraam
§
Praktisch als verluchtingsstand
§
Valramen die naar buiten openvallen
§
Alleen van toepassing als ze beschut zitten tegen slagregen
§
Weinig gebruikt
§
Wentelen rond hun horizontale middenas
§
Gemakkelijk en veilig te poetsen
§
Zoals tuimelramen maar wentelend rond de verticale middenas
§
Ramen waarvan een deel opzij kan geschoven worden
§
Minder regen-en winddicht
§
Onderste helft van het raam schuift omhoog
§
Systeem van katrollen en gewichten
§
Bedoeld om het hele raamoppervlak te kunnen openen
§
Syseem bestaat er in dat verschillende raamdelen onderling
pivoterende ramen
Taatsramen of verticaal pivoterende ramen
Schuiframen
Verticale schuiframen of guillotineramen
Schuifvouwraam
scharnieren en tegelijk opzijschuiven
Documenten bij aanbesteding De plannen van de gevelaanzichten met breedtes en hoogtes Tekening: Volle lijn naar binnen, streeplijnen geven de vlakken aan die naar buiten openen Bestek: Word documentà Technische gedeelte beschrijft buiten schrijnwerk( soort raam, materiaal profiel) Meetstaat: Cijfers à Aller ramen zijn opgesomd met hun dagmaten of minstens een borderel waarop alle ramen staan opgesomd zonder afmetingen
Wat is een dagmaat? De afmetingen breedte en hoogte van het buitenspouwblad
Hoe maakt de aannemer zijn offerte? v Overzicht(borderel) van de ramen met hun dagafmetingen en wijze van opengaan v Technische beschrijving van de ramen en het raambeslag
v Opsomming van bijkomende prestaties (opspuitingen) Houten ramen Houtsoorten: 5 natuurlijke duurzaamheidklassen, hoogste cijfer à grootste duurzaamheid Duurzame houtsoorten: Zware houtsoorten 750/850 kg/m³ Nadelen van hout: Moet onderhouden worden Uit wat is het buitenschrijnwerk gemaakt? Tropisch hardhout met een duurzaamheidsklasse 4 of 5: Meranti, Merbau, Moabi 2 afwerkingsgroepen van Hout §
Beitsen Oliën met toevoeging van een zeker pigment, onderliggende houtteking nog zichtbaar en deels meespeelt in het resultaat
§
Verven/vernissen Dekkende laag overheen het hout. Vernis Vernissen: transparant Verven: ondoorzichtige laklaagà dampremmend of zelfs dampdicht en kan barstenà bij afwisselend weer: zon en schaduwà verlies beschermende functie
Kunststof PVC-ramen PVC= Polyvinylchloride = plastickunststof die in harde gedaante toepassingen kent zoals rioleringsbuizen en raamprofielen maar ook zacht: Dakdichting à Beperkte sterkte en hoge uitzettingscoëfficiënt niet bruikbaar in grote ramen PVC-profielen zijn verkrijgbaar in alle kleuren; RAL code Metalen ramen Meest gebruiktàop basis van aluminiumprofielen aluminium: licht maar sterk metaalà lichter van vorm dan kunststofprofielen en ogen scherper
Nadelen metaal: §
Ze oxyderen(roesten)
§
Relatief grote uitzettingscoefficient
§
Slecht thermisch isolerend (goede geleiders)
Bij koud weer: Langs binnenkant druppels condenswater op de profielen vormen Oplossing: 2 deelprofielen die bij middel van een kunststofbrug met elkaar worden verbonden. !!Deze brug noemt met de thermische onderbreking!! Behandelingen van metaal. De anodisering:
oppervlaktebehandeling om metalen zoals aluminium en titanium te voorzien van een oxidelaag.--> door middel van elektrolytische behandeling àOxidelaag is hard,poreus en slijtvastàDoor afsluiten van poriën corrosiebestendigheid verbeteren
De moffeling:
onder temperatuur uitharden of verharden van materialen zoals poederlakken.Moffelproces vindt plaats in moffelovens
Hoe is de kleurkeuze bij AL-Ramen? RAL-Codering: Kleurensysteem BI-COLOR: Door thermische onderbreking kan men het buitenste en het binnenste deelprofiel elk een ander kleur geven Stalen ramen àNiet verder op ingaan in cursus Meerlaagse beglazingen Bij keuze beglazing letten op: §
Thermische isolatie
§
Eventuele overhitting door de zon
§
Akoestische isolatie
§
Veiligheid
Levensduur? 20 jaar
Probleem?
Spouw na verloop van tijd niet meer hermetische dicht à vochtige buitenlucht
dringt binnen àcondensatieverschijnselen binnen de glasspouw+ Aanwezige water maakt het glas dof door irrisatie + vermindert thermische isolatie TRADITIONEEL DUBBEL GLAS: Bestaat uit: 2 glasplaten die hermetische van elkaar zijn gescheiden , 1 spouw van gedroogde lucht à Spouw niet te breed: convectiestromingen optreden die isolerende eigenschappen verminderen àIsolatie beter! Warmteverliezen glas gebeuren door: §
Geleiding
§
Straling
§
Convectie
DRIEDUBBEL GLAS àdezelfde techniek van dubbele beglazing Bestaat uit: 3 glasbladen, 2 spouwen SUPERISOLEREND GLAS OF VERBETERD GLAS OF HOOGRENDEMENTSGLAS Verliezen via geleiding reduceren door gassen (argon) Verliezen via straling reduceren door reflecterende lagen (edelmetalen) aan te brengen op de binnenzijde van buitenspouwblad Overzicht ENERGIE PRESTATIES v Enkelglas: U= 5,7 W/m²Kà voorbij v Dubbelglas: U= 3,5 W/m²Kà verouderd v 3-Dubbelglas: U= 1,9 W/m²Kà verouderd v HR-Glas(Edelgas +reflectiefilm): U= 1,1 W/m²Kà meest gebruikt v 3-dubbel Hr-glas: U= 0,6 W/m²Kà Passief bouw VEILIGHEIDSGLAS
Inbraakvertragend glas:
Rubberachtige laag tussen glasbladen: PVB laag
Glas zal wel breken maar het blijft vasthangen aan de tussenfilm Tussenfilm: transparant, akoestisch, zeer sterk.
Kogelvrij glas:
Meerdere glasplaten en tussenfilms vb. Pausmobiel
Gehard glas:
Breekt minder vlug wanneer het breektàontelbaar veel kleine stukjesà verwondingsgevaar is kleiner
Brandwerend glas: Wat is de RF-Waarde? De tijd waarbinnen een wand weerstand biedt aan een vuurhaard: Brandweerstand Glas heeft geen weerstandà thermische weerstand verhogen door de lineaire uitzettingscoëfficiënt te verlagen toevoeging van Booroxyde.--> Pyrexglasà kookpotten Oplossing 2: Tussen de glasbladen een transparante kunststofplaat voegen die als kenmerk heeft dat ze bij brand opzwelt en een schuimlaag vormtà RF van 30,60 tot 120 min
GELUIDSWEREND GLAS Hoe worden de eigenschappen bepaald? Voornamelijk door de massa van de ruit Wat doen om geluidsisolatie te verbeteren? §
Dubbel glas
§
Speciale gasmengsels in spouwgebruiken
§
Bredere spouwen
§
Dikkere glasbladen
§
Bladen van ongelijke dikte nemen
§
Een blad gelaagd nemen
ZONWEREND GLAS Serre-effect: Warmtestraling zon heeft verschillende straling dan de lichtstralingà warmte stapelt zich opà straling gaat niet meer door het glas Oplossing Speciale coating op de binnenzijde van het buitenspouwblad die de warmtestraling terugkaatst, maar de lichtstraling doorlaat.--> Opwarmende zonnestraalFQ niet zichtbaar en wanneer men deze kan terugkaatsen en alleen de zichtbare lichtFQ doorheen het glas laat komen is een oplossing binnen bereik
LTA: Lichttransmissie: De daglichttoetreding: zichtbaar licht dat door het glas gaat BLR: buitenlichtreflectie: Verlies aan zichtbaar licht ZTA:
% doorgelaten zonne-energie (warmte straling)
ER:
energiereflectie: % weerkaatste zonne-energie
EA:
energieabsorptie: % door het glas opgeslorpte zonne-energie
Kleurtint: Sommige coatings geven aan het glas een bepaalde kleur die belangrijk is voor architecturale keuze BELANGRIJKE NORMEN VOOR BEGLAZING NEN 3569:
geeft aan waar veiligheidsglas dient te worden toegepast
à Algemeen: Beglazing=<85 cm gehard glas of gelaagd veiligheidsglas bescherming biedt tegen persoonlijk letsel bij glasbreuk à Indien er doorvalrisico bij een niveauverschil van meer dan 100 cm bestaat dient uitsluitend gelaagd veiligheidsglas toegepast te worden: NEN 6702
NBN S23-002:
verplicht dat ramen die op de gelijkvloerse verdieping tot op de grond uitgevoerd worden, voorzien worden van veiligheidsglas, aan beide zijden.
à Indien er tussenstijl wordt voorzien op 90 cm hoogte, dient enkel het onderste paneel in gelaagd veiligheidsglas uitgevoerd te worden à ook van toepassing bij schijn geplaatste beglazing SCHOUWEN = Constructies die het dak doorbreken waarbij mogelijks lekken vochtbruggen en /of koudebruggen kunnen ontstaan. à Daarom aan de voet van de schouw gelijkaardige maatregelen als bij de overgang van fundering naar metselwerk..-->Uitwateringsfolies moeten op juiste plaats en hoogte zittenà Overlappen met dakdichting Wat zijn refractaire schouwpotten? Kokerelementen in vuurvast aardewerk die hoge temperatuursschokken kunnen opvangen
Schouwsystemen in roestvrij staal Zijn dubbelwandig en zijn inwendig geïsoleerdà voor elke aansluiting bestaat wel een hulpstuk + onderaan in het mogelijk condensafvoer te voorzien Combinatie luchttoevoer verbrandingafvoer (CLV)-systemen Systemen in roestvrij staal voor meerdere verdiepingen in de nieuwbouw of renovatie waar individuele cv-ketels op toegepast kunnen worden à Individuele CV-ketels worden zo collectief op een gemeenschappelijk kanaal aangesloten CV- ketels: Centrale verwarmingsketels HR-ketels: Hoog Rendement VR-ketels: Verbeterd Rendement (VR) à CLV schouw dient alleen voor rookafvoer en luchtaanvoer naar de ketel en dus niet voor ventilatie van binnenruimten Geprefabriceerde schoorstenen Op maat gemaakte schoorsteenelementen die onmiddellijk op het dak kunnen worden geplaatst àzowel rookafvoersystemen als luchtafvoer- en luchtaanvoersystemen kunnen worden aangesloten
RIOLERINGEN = bestaan uit afvoerbuizen en rioleringsputten Drie soorten af te voeren water( regenwater, afvalwater en faecalisch water) Lozingspunt: plaats waar de drie stelsels samenkomenàdeze worden verbonden met openbare riolereingen Wat is een rioleringsplan? Schema van hoe het private buizenstelsel (huisriolering)verloopt en waar eventuele putten moeten worden voorzien.
Belangrijkste rioleringsputten? §
Controleputten = putten van waaruit men de rioleringen kan onderzoeken in geval van problemen
§
Vetputten: Putten die voorzien worden op de keukenafvoer en dienen om opgeloste afwasvetten te laten stollen zodat ze kunnen worden weggeschept
§
Regenwaterputten
§
Septische putten:
opvangputten voor het faecalisch water (het toilet)
§
Verzamelputten:
putten waar het gescheiden rioleringsstelsel wordt samengebracht
§
Rioleringsputten
Soms voorzien van een syfon of reukafsnijder om te voorkomen
dat geur van ene stelsel naar andere zou gaan TECHNISCHE INSTALLATIES Uitgevoerd nadat het gebouw winddicht is àkansen op diefstal te verkleinen Eerste fase:
Leidingen plaatsen rechtstreeks op de draagvloer en werken deze in de muren
in. Als bepleistering en bevloeringswerken zijn beëindigd Tweede fase: ·toestellen plaatsen VOLTOOIINGSWERKEN Bepleistering Hebben als functie: §
Afwerken van muur- en plafondvlakken en verbergen van sporen van inkappingen van de leidingen.
§
Buitenmuren winddicht maken.
§
Ondergrond effen en glad maken.
BEPLEISTERING OP MUREN !! Wat bepaalt het bestek? Welke prestaties van een aannemer worden verwacht Voor pleisterwerken behelst de aanneming in principe: §
Reinigen van de ondergrond
§
Aanbrengen van eventuele fixeerlagen
§
Aanbrengen van hechtingslagen
§
Leveren en plaatsen van de nodige pleisterprofielen of kunststof die in het pleisterwerk worden ingewerkt;
§
Leveren en plaatsen van eventuele uitdikkingen indien nodig.
§
Leveren en plaatsen van wapeningsnetjes in de bepleistering waar nodig (beperken scheurvorming)
§
Aanbrengen en glad afwerken van het voorgeschreven bepleisteringssysteem.
§
Afsnijden van bepleistering op het voorgeschreven niveau
§
Kuisen van de werf na beëindiging van de bepleisteringen
Eenlaagse bepleistering=
goedkoopste maar minder nauwkeurig en minder glad.
Tweelaagse systemen=
kwalitatief beter, bestaat uit een fijnere mortel die gladder kan
worden afwerkt Wat is een overgangsprofiel? Kleine metalen latjes..boog BEPLEISTERING OP PLAFONDS MET STEENACHTIG KARAKTER 1
Fixeerlaag aanbrengen
2
Pleistermortel aanbrengen
3
Hechtingslaag aanbrengen (betonvlakken)
In private bouwwereld: Vaak discussies over de kostprijs van deze voorbereidingen Stukadoor: Offerte: bepleistering voorziet OPM: fixeer en hechtingslaag BEPLEISTERING OP HOUTEN DRAAGSTRUCTUREN Tussen houten draagstructuur zit lucht àbestaat geen draagvlak waarop pleistermortel kan worden aangebracht Draagvlak verkrijgen (3 basistechnieken) §
Gipskarton op houten of metalen regelwerk (stukadoorswerk) Geprefabriceerde pleisterplaat die bevestigd wordt op een draagstructuur van houten latten of metalen regelsà Structuur moet perfect op maat van de platen worden uitgelijndà Veel werk en duur Voordeel: bijna geen vervuiling
§
Bepleistering op pleisterplaten kunnen rechtstreeks op de onderkant van een keperspant worden aangebracht en vragen geen extra lattenwerkà Lattenwerk nodig voor leidingen
§
Bepleistering op wapennet met kartonnen rug een speciaal daartoe ontwikkelde wapening op de houtstructuur die wordt vastgeniet
à Wapening is voorzien van karton langs de rugzijde dat moet beletten dat de pleistermortel, wanneer deze op wapening wordt gespoten door de wapening vlieft. àUitvoering ronde oppervlakken: Stukanet Wapening: 1 richting gelast uit draden en de andere strips in de andere richting !!Bij openbare werken: Neutrale benaming: geen merken SOORTEN BEPLEISTERING 1
Gipsbepleistering Alleen geschikt voor binnentoepassingen Mortel bestaat uit ultrafijnzand + gips als bindmiddel Zeer gevoelig aan water (zuigt water op) en zwelt door de opname van water
2
Cementbepleistering Bestaande uit hoofdzakelijk zand + cement als bindmiddel Vaak gemengd met kalkà smeuiger Beter tegen water bestand à muurbetegeling
3
Structuurbepleistering Bepleisteringen die een andere oppervlakteafwerking krijgen dan glad
à Gekrabde bepleistering 4
Minerale bepleistering verzamelnaam voor allerlei soorten van waterdichte buitenbepleisteringen
PRIJSBEPALING VOOR BEPLEISTERINGEN Ø Opgemeten met m2 als eenheid
Binnenschrijnwerken Zoals: houten plinten, houten trappen, gordijnkaste, binnendeuren, vast meubilair,… Wanneer uitvoeren? Nadat de bepleisteringen en de bevloeringen zijn uitgevoerd Schilderwerken àLaatste werken die moeten uitgevoerd worden BOUWKUNDIGE VLOEROPBOUWEN OF SAMENSTELLINGEN Aandachtspunten:
§
Draagvloer op volle grond:
volstaat een licht gewapende plaat in mager beton (min 10cm)
§
Draagvloer boven kelder of kruipruimte:
draagvloer zelfdragen
§
Technische leidingen:
altijd bevestigd op draagvloer
§
Dekvloer:
technische leidingen ingebed in een dekvloer of chape (bestaat uit een mengsel van zand en cement.
§
Thermische isolatie:
onder de vloerplaat of boven de vloerplaat worden aangebracht
§
Stabiliserende en/of accumulerende dekvloer:
er moet boven op isolatieplaten eerst een stabiliserende dekvloer vooraleer men de vloerafwerking kan aanbrengen (min. 6cm
§
Vloerafwerking
KUNNEN TEKENEN BEGRIJPEN KOUDEBRUGGEN EN VOCHTBRUGGEN Schadegevallen: §
Stabiliteitsproblemen
§
Insijpelingen ven regenwater
§
Aanwezigheid van vocht
Veel voorkomende oorzaken: §
Vochtbruggen
§
Koudebruggen
VOCHTBRUGGEN =plaats in het gebouw langswaar vloeibaar water een weg kan vinden naar binnen. Vooral bij: §
Lekkende daken
§
Daar waar het gebouw contact heeft met aarde Schade situeert zich meestal op muren door: Vochtplekken, zoutvlekken, rottend pleisterwerk, rottende houten balkuiteinden, schimmelvorming en zelfs druppelvorming.
Waar ontstaan vochtbruggen vooral? Daar waar verschillende constructiedelen samenkomen(bouwknopen) vb. Overgang van fundering naar vloeren KOUDEBRUGGEN =plaats in een gebouwschil in een woning waar plaatselijk geen of veel minder isolatie geplaatst is dan in de omringende delen. Nadelige effecten: §
Warmte verloren àenergieverbruik
§
Plaatselijk groot warmte verlies
§
Risico op oppervlaktecondensatie
§
Vocht en schimmelproblemen
Waar ontstaan ze meestal? Aansluiting van 2 verschillende constructiedelen of ter hoogte van plaatselijke onderbreking van de isolatie laag Waar verschillende constructiedelen samenkomen. Hoe kan men dit probleem verhelpen? De wapening plaatselijk roestvrij maken en de betonmortel plaatselijk weglaten zoadat thermische isolatie van de spouw kan doorlopen. Wat is thermografie? is een meetmethode waarbij men de temperatuur in kaart brengt. Dit gebeurt met een thermografische camera: een camera die is uitgerust met een optiek voor infrarood en een detector die de golflengte analyseert ISOLATIEMATERIALEN EPB: Het E-peil wordt in de Vlaamse energieprestatie en binnenklimaatnorm (EPB) EPC: Energieprestatiecoëfficiënt/certificaat Thermische isolatie van gebouwen=prioriteit Ideale thermische isolatoren?
Stilstaande gasmengsels
Indeling: Zachte isolatiematerialen:
geen of weinig drukvastheid
Harde isolatiematerialen:
zekere drukvastheid
Korrelige isolatiematerialen: Korrelproducten die uit diverse materialen kunnen bestaan
Ecologische isolatiematerialen: Kunne hard zacht of korrelig, minder milieubelastend Akoestische materialen:
materialen tegen lucht- of contactgeluid
Technische kenmerken: XPS en PUR = beste isolatoren Glasschuim= enige isolatiemateriaal dat volkomen dampdicht is Wanneer isolatiemateriaal? Als de lambda waarde begint met een nul na de komma Zachte isolatiematerialen ROTSWOL (STEENWOL)à Engelenhaar Bestaat uit vezels, gesponnen van vloeibaar gesteente. Hoofdgrondstof?
Diabaas en of basalt = vulkanisch gesteenteà voor 40 % vervangen
door gerecycleerde rotswol Technische kenmerken: §
Waterdampdoorlatend, minder vochtgevoelig dan glaswol
§
Niet hygrosopisch of capillair: neemt geen water op, tenzij bij onderdompeling
§
Niet eetbaar voor knaagdieren, maar makkelijk te beschadigen.
§
Gedraging t.o.v. vuur: MO (onbrandbaar) of M1 (ontvlambaar) met dampscherm
Toepassingen:
spouwisolatie, spijkerflensdekens, delta-platen, isolatiedekens, plafondtegels, combinatieplaten met gipskarton, isoltieplaten voor platte daken, isolatie voor pleistergevels, zwevende vloerplaten.
GLASWOL Heel sterk vergelijkbaar qua eigenschappen met rotswol (gele kleur) en rotswol (groenachtig) Technische kenmerken: §
Waterdampdoorlatend + continu dampremmende laag moet dus altijd voor het isolatiemateriaal geplaatst zijn
§
Neemt geen water op niet capilliar/ hygrosopisch
§
Onbrandbaar + ontvlambaar met dampscherm
§
Niet eetbaar voor knaagdieren
Toepassingen:
spouwisolatie, spijkerflensdekens, stijve zelfklemmende isolatie, glaswoldekens, akoestische isolatie, verlaagde plafonds, combinatieplaat met gipskarton, isolatie voor pleistergevels, isolatie voor platte daken, zwevende vloerplaat.
Harde isolatiematerialen Grootste groep harde: Hardschuimen à presteren (uitzondering cellenglas) niet formidabel bij brand GEËXPANDEERD POLYSTRYEEN (EPS) Wat is EPS? Verkregen op basis van KWS die worden geëxpandeerd met waterdamp en pentaan à ISOME (Easy MO= easy modeling) à WIT à Minder drukbestendig dan Geextrudeerd polystryeen en minder gebruik in vochtig milieu Technische kenmerken: §
Zeer weinig waterdampdoorlatend
§
Biedt weinig weerstand tegen vuur
Toepassingen:
verpakking, wegenbouw, bouwblokken, spouwisolatie, funderingsbekisting, isolerende vulpotten, dakisolatie, vloerisolatie, isolerende dekvloer, sandwichpanelen gevelelementen en wandelementen, isolerende onderdakplaten, plafondtegels plafondelementen, combinatieplaat met gipskarton, bepleisterde buitengevelisolatie
GEEXTRUDEERD POLYSTREEN (XPS) Wat is XPS? Onderworpen aan een agens dat onder druk opzwelt zodat het een grotere weerstand tegen waterdamp en samendrukking bied. Groen geel, blauw Brandwerend gemodificieerd XPS: ROZE
Technische kenmerken: §
Zeer weinig waterdampdoorlatend
§
Biedt weinig weerstand tegen vuur
§
Panelen met een betere gedraging tegenover vuur (kwaliteit SE)
Toepassingen:
dakisolatie, vloerisolatie, spouwisolatie, sandwichpanelen, combinatieplaat met gipsarton, sarking onderdaken, bepleisterde buitengevelisolatie, isolatie keldermuren, verloren bekistingen, tegelplaten
POLYURETHAAN (PUR) =gefabriceerd uitgaande van isocyanaat en een alcohol. Als blaasmiddel gebruikt men veelal een fluorkws Technische kenmerken: §
Relatief hoog waterdampdoorlatend
§
Weinig weerstand tegen vuur
§
Bij brand ontstaat grote gasontwikkeling (CO,CO2 en HCN)
§
PUR Heeft een zekere nakrimp à na uitharding nog een tijdlang freondampen ontsnappen
Toepassingen:
spuitbussen, isolatie in spouwmuren, platen voor isolatie platte daken, onderdakelementen voor hellende daken, platen, vooral voor sandwichpanelen en gevelelementen, ter plaatse gespoten als isolatie industriegebouwen, ter plaatse gespoten isolerende dekvloer, isolerende afwerkingsplaten, grondverbeteringen.
POLYISOCYANURAAT (PIR) = verbeterd PUR-schuim. Verschil zit in de brandreatie; PUR = brandbaar, PIR = niet brandbaar Technische kenmerken: §
Reactie bij brand beter
§
Brandklasse M
§
Vlamuitbreidingssnelheid is geringer
UREUMFORMALDEHYDESCHUIM = spuitschuim, waarbij voor de fabricatie wordt uitgegaan van ureumformaldehydehars opgelost in water en gemengd in een spuitapparaat met lucht. Gelijktijdig wordt een katalysator meer verstoven die de harsoplossing onmiddellijk doet uitharden Technische kenmerken: §
Zacht met geringe inwendige samenhang
§
Neemt vocht op
Toepassingen:
productie van spouwplaten en dakplaten
HOUTWOLCEMENT =vervaardigd door houtkrullen te mengelen met cement en onder stoombehandeling te persen tot een harde plaat. Technische kenmerken: §
Isolerend vermogen echter beperkt
§
Nooit genoeg om zichtbaar te worden gelaten
§
Brandveilig: klasse 1
§
Zeer hoge geluidsabsorptie
§
Schimmelneutraal
§
Vochtbestendig
§
Minimale onderhoudskosten
Toepassingen:
standaardplaten als verloren bekisting, gewapende platen als zelfdragende dakplaat, decoratieve platen, brandwerende platen, meerlaagse combinatieplaten, onderdakplaten, akoestische plafondplaten, vulpotten.
Wat is een verloren bekisting? Bekisting die aan beton blijft hangenà tegen koude bruggen GLASSCHUIM = glas, hoofdzakelijk recuperatieglas, wordt verbrijzeld, vermalen en gemengeld met koolstof dat bij opwarming tot 850°à schuimvorming =hermetisch gesloten cellen gevormd die gevuld zijn met een isolerend gas (ruikt naar rotte eieren.)
Eigenschappen: §
Drukvast
§
Chemisch inert
§
Volledig dampdicht!!!
§
Waterdicht
§
Onbrandbaar
§
Vormvast
§
Ongevoelig voor ongedierte
Technische kenmerken: §
Tamelijk drukvast
§
Perinsul: zodanig drukvast dat het een gebouw kan dragen (FOAMGLASS)
Toepassingen:
isolatie in warme platte daken, isolatie van gevels, isolatie
binnen metselwerk Korrelige isolatiematerialen =kunnen dienen als toeslagproduct voor morel of gewoon om holle ruimtes mee te vullen GEËXPANDEERDE KLEIKORRELS Wat is geëxpandeerde klei? =licht granulaat dat wordt bekomen door het verhitten van natte kleikorrels tot ongeveer 1100° Technische kenmerken: §
Volumemassa droog
§
Tamelijk grote wateropname
§
Rotvrij en onbrandbaar
§
Beperkte isolerende eigenschappen + variatie naargelang korrelgrootte
Toepassingen:
isolerend hellingsbeton, lichte betonstenen, drainerende aanvullingen
BIMS (PUIMSTEENGRUIS) =gruis van vulkanisch gesteente dat in droge toestand door zijn poreusheid een zekere thermische isolatiewaarde heeft;
Technische kenmerken: §
Watergevoeligà bij bevochtiging verwdijnen de isolerende eigenschappen grotendeels en kan het mengsel inzakken
Toepassingen: Lichte toeslagstof voor lichtbeton, isolatie(opvullen van holle ruimtes), Drainerend en verluchtend materiaal op daktuinen VERMICULIET =geëxpandeerde micasoort Mica=
zeer dunne laagjes waartussen chemisch gebonden water aanwezig is.
à Bij verhitting duwt het water de laagjes uit elkaar waardoor zeer lichte isolerende korrels ontstaan à Kachelsteen Technische kenmerken: §
Onbrandbaar
§
Toxisch noch irriterend
§
Wordt niet aangevreten
§
Ademend
Toepassingen
isolatiekorrels, isolatie tegen brand, licht beton of isolerende dekvloer.
GEËXPANDEERD PERLIET (EPB) =bekomen op basis van verbrijzelde vulkaansteen à Bij verwarming op 1000°C maakt een hevige reactie het chemisch met de materie gebonden water vrij en wegens de damp ondergaat het een expansie tot 15 maal zijn oorspronkelijke volume in de vorm van parels à>WIT Technische kenmerken: §
Sterke waterdampdoorlaatbaarheid
§
Onbrandbaar
§
Capillair
Toepassingen:
als licht toeslagproduct, productie van isolerende platen, hittebestendig isolatiemateriaal, bodemverbetering.
ECOLOGISCHE ISOLATIEMATERIALEN VLASWOL EN HENNEPWOL Wat is isolerende wol van vlas? Na mechanische ontvezeling van de stengelsà Fijner gemaakt en gekalibreerdà vervolgens met andere vezels gebonden tot matten die in soepele rollen of halfstijve panelen worden verpakt Technische kenmerken: §
Sterke waterdampdoorlaatbaarheid
§
Goed vochtregulerende eigenschappen
§
Vrij vergelijkbare eigenschappen met minerale wol
Toepassingen:
Platen in hennep-katoenvezel, dakisolatie tussen kepers; akoestische
en thermische isolatie STRO Wat is stro? Stengel van een graangewasà vezels worden niet verfijnd Technische kenmerken: §
Goed isolerend
§
Goed vochtregulerend
§
Indien bepleistering: aanvaardbare brandweerstand
§
Trekt geen ongedierte aan
Toepassingen:
dakisolatie, strobalen als bouwmateriaal
Kurk =bekomen van de kurkeik die groeit in de landen aan de Middellandse Zee à Schors wordt om de 10 jaar gepluktà grondstof reductie tot korrels en vervolgens onder stoom in een oven geëxpandeerd bij 300°C.--> Materiaal neemt sterk in volume toe en verdwijnen de bestanddelen die een voedingsbodem zouden kunnen vormen voor insecten en/of schimmels
Technische kenmerken: §
Vrij zwak waterdoorlaatbaar
§
Goede weerstand tegenover vuur
§
Bestand tegen knaagdieren
§
Tamelijk drukvast
§
Zwelt bij vochtopname
Toepassingen:
vloerafwerking, onder dekvloeren met vloerverwarming, decoratieve binnenisolatie.
!!CELLULOSEBONDEN PAPIER = Papiervlokken worden met een minimum aan energie-inbreng uit gerecycleerd krantenpapier vervaardigd Technische kenmerken: §
Isolerend vermogen vergelijkbaar met minerale wol
§
Aanvaarbare brandwerende eigenschappen
§
Brandvertragend
§
Goede vochtregulerende eigenschappen
Toepassingen:
isolatie van daken, wanden en vloeren, losse vlokken.
ISOLERENDE HOUTVEZELPLAAT =recyclage van houtafval à Door stoom word het hars(de lignine) omgezet als bindmiddelà alle voedingstoffen voor houtaantasters verwijderd Technische kenmerken: §
Winddicht
§
Goed ademend en vochtregulerend
§
Goed warmtebuffer in de zomermaanden
§
Voldoende waterdicht
Toepassingen:
onderdakplaat, isolatie tussen houtstructuren
