Gids over sport en de EU

Gids over sport en de EU

Titel Gids over sport en de EU

© EU Sport Link versie 1 - augustus 2013

Redactie Philippe De Witte, Geraldine Mattens en Grace Hellinckx

Met dank aan de ongeveer 50 vertegenwoordigers van organisaties die in deze gids zijn opgenomen, voor hun bijdrage als co-auteur

Copyright Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd door middel van boekdruk, foto-offset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan ook zonder schriftelijke toestemming van de VSF.

Verantwoordelijke uitgever Vlaamse Sportfederatie vzw, Geraldine Mattens, Zuiderlaan 13, 9000 Gent

2

Wat biedt deze gids? Deze gids wil de drempel verlagen voor uw sportclub, sportfederatie, sportdienst, sportinstituut, sportbond,... om deel te nemen aan de EU-dimensie van de sport. Deelnemen aan een EU-sportproject kan voor uw organisatie bijkomende kansen creëren. Ook de ontwikkeling van de sport in Vlaanderen én de sport in de EU kan hierdoor bevorderd worden. Deze gids geeft daarom informatie over: 1. Wie in de Vlaamse sportwereld nam of neemt reeds deel aan een EU-project? 2. Wat zijn de basisvoorwaarden om deel te nemen een EU-project? 3. Wie in Vlaanderen kan ons inlichten over deelname aan een EU-project? 4. Welke kansen biedt het 2014-2020 EU-beleid ‘Erasmus +’ voor sport? 5. De Vlaamse overheid en sport in de EU 6. De EU-instellingen en sport 7. De Europese koepels van de georganiseerde sport De gids is een instapdocument, met verwijzingen naar meer gedetailleerde informatiebronnen. U kan steeds inloggen op de website www.eusportlink.be om de meest recente versie van deze gids te raadplegen.

De gids richt zich vnl. tot de ‘georganiseerde sport’, d.i. de sport georganiseerd door sportclubs, sportfederaties, sportdiensten, sportbonden, sportinstituten, enz. De ‘georganiseerde sport’ onderscheidt zich dus van het sportbeleid (van de overheden) of van de commerciële organisaties (met winstoogmerk). De gids focust op de ‘ontwikkeling van de sport’ zoals de uitwisseling van kennis en vaardigheden en de opstart van nieuwe initiatieven. De sportevenementen zoals competities of kampioenschappen komen in deze gids slechts in die context en zeer beperkt aan bod. De gids is ontwikkeld door “EU Sport Link” van de Vlaamse Sportfederatie i.s.m. de andere Vlaamse sportactoren en met steun van de Vlaamse overheid. EU Sport Link - p/a Vlaamse Sportfederatie - Zuiderlaan 13 - 9000 Gent 09 243 12 98 - 0485 198 343 - [email protected] en vanaf september 2013 ook www.eusportlink.be

3

Inhoud 1

4

Wie in de Vlaamse sportwereld nam of neemt reeds deel aan een EU-project? 1.1

Managementondersteuning van sportorganisaties



Dynamo Project van de Vlaamse Sportorganisatie

1.2

Prisoners on the Move



De Rode Antraciet e.a.

1.3

2014 Year of Sport in Prisons - Council of Europe



De Rode Antraciet

1.4

Sport en sociale inclusie voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen



Psylos

1.5

Back on Track



Playing for Succes

1.6

ActiveAge



OKRA-sport

1.7

Coöperatief ondernemen in een professionele voetbalclub



Oud-Heverlee-Leuven

1.8

Creating a Level Playing Field



VUB

1.9

Action for Good Governance in International Sports organizations - AGGIS



HIVA

1.10

Educatie en responsabilisering van overheden en nationale sportautoriteiten tegen



matchfixing



De Nationale Lotterij

1.11

European Street Cup



Straatvoetbalbond Vlaanderen

8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28

30

2

1.12

Improving Football Governance through Supporter Involvement and Community



Ownership



Eskabee 1935

1.13

European cities for volunteering in Sport



Antwerpen Sportstad vzw

1.14

All for sport for all: Perspectives of Sport for People with a Disability in Europe



Olympische Leerstoel Henri de Baillet Latour en Jacques Rogge

1.15

Het gebruik van sportmaterialen voor personen met een verstandelijke beperking



Unie van Turkse verenigingen

1.16

Ervaringsbewijzen fitnessbegeleider, groepsfitnessbegeleider en personal trainer



De FitnessOrganisatie vzw

1.17

Production S.P.O.R.T.



Symbiose vzw

1.18

ProFit



Stad Kortrijk en HOWEST

1.19

Grensoverschrijdende mountainbikeroute - Grenzeloos duiken - PROT ER -



TransSport



Provincie West-Vlaanderen

1.20

Sportieve jeugduitwisseling tussen Vlaanderen en Griekenland



Volleybalclub Lizards Lubbeek-Leuven

Wat zijn de basisvoorwaarden om deel te nemen aan een EU-project?

32

34 36 38 40 42 44 46

48

50

5

3

6

Wie in Vlaanderen kan ons inlichten over deelname aan een EU-project?

56

3.1

EU Sport Link

58

3.2

Niet-sportspecifieke actoren met mogelijkheden voor EU-sportprojecten

60

3.3

Het Vlaams-Europees Verbindingsagentschap (vleva)

63

3.4

Het Kennis Centrum Sociaal Europa (KCSE)

64

3.5

Elektronische nieuwsbrieven die ons op de hoogte houden van sport en de EU

65

3.6

Sportorganisaties die reeds deelnamen aan een EU-project: een bron van kennis en

67



ervaring

3.7

De Vlaamse koepelorganisatie(s)

67

4

Welke kansen biedt het 2014-2020 EU-beleid ‘Erasmus +’ voor sport?

68

5

De Vlaamse overheid en sport in de EU

72

6

De EU-instellingen en sport

76

6.1

De bevoegdheden van de EU inzake sport

78

6.2

De EU-instellingen en hun betrokkenheid met sport

80

6.3

Enkele EU-beleidsvormende instrumenten

84

7

Europese koepels van de georganiseerde sport

88

7.1

EOC EU Office - European Olympic Committees EU-Office

90

7.2

ENGSO - European Non-Governmental Sports Organization

91

7.3

ISCA - International Sports and Cultural Associaton

92

7.4

Europese sportgerelateerde organisaties

93

7.5

Europese sportfederaties en organisatoren van sportevenementen

95

7.6

Europese sportonderzoekinstituten

96

7

1 Wie in de Vlaamse sportwereld nam of neemt reeds deel aan een EU-project?

Managementondersteuning van sportorganisaties

Het doel van dit EU-project was de transnationale uitwisseling van goede praktijken tussen vrijwillige bestuurders van sportclubs in de EU. De besproken onderwerpen hadden te maken met juridische, fiscale, administratieve, financieringsgerelateerde en andere relevante bestuursopdrachten.

Vlaamse deelnemer(s) Dynamo Project van de Vlaamse Sportfederatie

10

www.dynamoproject.be www.vlaamsesportfederatie.be

KEYWORDS sportclubs management

PERIODE 2011-2012

EU-partners Cyprus Sport Organization - Cyprus Landessportbund Brandenburg - Duitsland Sport Wales Semmelweis University - Hongarije Snowpolis - Finland Liikkukaa - Finland Ministry of Sport - Griekenland Ministry of Sport - Slowakije

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport van de EU-Commission Directory General Education and Culture Unit Sport

10

WEBSITE www.volunteeringinsport.eu

“In de Europese Unie is 99% van de 1 miljoen sportclubbestuurders vrijwilliger

”

Managementondersteuning van sportorganisaties Vrijwillige bestuursleden beheren hun sportclub, de atleten, de coaches en de vrijwilligers, in een omgeving die van de sportclubs een steeds grotere professionele attitude verwacht. Vaak combineren deze vrijwilligers hun bestuursopdracht met een voltijdse tewerkstelling en een gezinsleven. De kennisuitwisseling tussen de partners van dit EU-project, van goede praktijken en duurzame werkmethoden, biedt hierbij ondersteuning aan de vrijwillige bestuursleden van sportclubs. Geduren 6 tweedaagse seminaries kwamen hierbij meer dan 20 topics aan bod. De deelnemers aan de seminaries waren vertegenwoordigers van sportkoepels, ministeries van sport en universitaire faculteiten uit een 12-tal verschillende EU-landen. Onderwerpen waren o.a. het vrijwilligersbeleid (aanwerven, beheren, opleiden, motiveren en behouden), partner- en sponsorships, financieel en boekhoudkundig beheer van de club, alle verzekeringstechnische aspecten, administratieve vereenvoudiging, efficiënt ICT-beleid, fiscaliteit en btw, de statutaire en daaraan verbonden juridische aspecten, audit van een club, communicatie en marketing, accreditatie, typologie-onderzoek, sportclubondersteuning, relaties met de overheden, kwaliteitslabels.

OUTPUT Het eindrapport, met vooral de 25 ‘management support tools’, is een unieke handleiding voor de ondersteuning van vrijwillige sportclubbestuurders. Reeds tijdens het project, en ook nadien, zijn veel van deze tools door de partnerlanden effectief geïmplementeerd. Alle partners vonden het EU-project fundamenteel voor hun verdere ontwikkeling en blijven in contact via het opgebouwde netwerk.

11

Prisoners on the Move

Gevangenen worden (tijdelijk) uitgesloten uit de samenleving. Toch behoudt elke gevangene het recht op onderwijs, cultuur, gezondheidszorg, welzijn en sport. Dienstverlening op vlak van sport is daarom belangrijk zowel tijdens de detentie en als voorbereiding op de re-integratie.

Vlaamse deelnemer(s) De Rode Antraciet www.derodeantraciet.be

12

Bloso FROS ICES

VUB Open Stadion FOD Justitie

EU-partners Sport & Citoyenneté - Frankrijk Sport for Solidarity S4S - Engeland Universitat de València Estudi General (UVEG) - Spanje Ministry of Justice (Prison and Probation service) - Denemarken Centrul Roman Pentru Educatie Si Dezvoltare Umana (C.R.E.D.) - Roemenië

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport van de EU-Commission Directory General Education and Culture Unit Sport

12

KEYWORDS sport in sportclubs gevangenissen management inclusie educatie

PERIODE PERIODE 2011-2012 2011-2012

WEBSITE WEBSITE www.volunteeringinsport.eu www.prisonersonthemove.eu

“Sport is goed voor mijn zelfbeeld en mijn

”

foto: roeyahram (flickr)

omgang met anderen

Prisoners on the Move Tijdens het project kwamen tientallen varianten aan bod uit de diverse landen over hoe wordt omgegaan met de verschillende soorten wetgeving en regelgeving rond sport in detentie, de betrokkenheid van de ministeries, de rol van de georganiseerde sportsector, de opdrachten van de lokale overheden, de inzet van vele lokale sportclubs, de rol van de gevangenisbewakers, sport als vrijetijdsbesteding, sport als educatief middel, sport in een herstelgericht beleid voor een succesvolle terugkeer in de samenleving, sport en de omgang van vele culturen in de gevangenis, sport als persoonlijke belevenis en sport in ploegverband, mogelijkheden tot financiering, sport in open centra en in gesloten centra, de crosssectorale verantwoordelijkheid vanuit een sterke samenwerking tussen de gevangenis en sportsector, enz. De deelnemende partners aan dit EU-project (vertegenwoordigers van de overheden, de sportsector en van universiteiten) vinden het EU-project Prisoners on the Move een enorme verrijking.

OUTPUT De erfenis van het EU-project is viervoudig. Het project was de aanleiding tot 6 internationale wetenschappelijke onderzoeken. Deze onderzoeken, alsook de kennisuitwisseling, zijn de basis van recent ‘evidence-based’ beleid in de partnerlanden. Een internationaal netwerk is opgestart. 2014 wordt het jaar van sport voor gevangenen voor de ministers van Sport van de Raad van Europa.

13

2014 Year of Sport in Prisons - Council of Europe Als onderdeel van haar activiteiten rond diversiteit en de strijd tegen discriminatie in en door sport, roepen de ministers van Sport van de Raad van Europa 2014 uit tot het jaar van sport en gevangenissen. Dit is geen EU-project. Het initiatief wordt hier vermeld als voorbeeld hoe een EU-project (zie ‘Prisoners on the Move’, p. 12) een belangrijk vervolg kan hebben.

Vlaamse deelnemer(s)

KEYWORDS

De Rode Antraciet www.derodeantraciet.be

14

sport in gevangenissen inclusie educatie

VUB

PERIODE Europese partners

2014 (en voorbereidende acties in 2013)

De betrokken partners van het project zijn voornamelijk de ministeries van Sport in nauwe samenwerking met de ministeries van Justitie van de Raad van Europa. Andere deelnemers zijn de penitentiaire autoriteiten, de georganiseerde sport, wetenschappelijke onderzoekscentra en andere betrokkenen.

WEBSITE www.coe.int/t/DG4/EPAS

‘2014 Year of Sport in prisons’ is een initiatief van het ‘Enlarged Partial Agreement on Sport’ (EPAS) van de ministers van Sport van de Raad van Europa. EPAS is een agentschap dat deel uitmaakt van het ‘Directory General II – Democracy’ van de ‘Council of Europe’.

14

foto: kevinpoh (flickr)

Europees programma

“Sport is een ideaal middel voor het bevorderen van het welzijn en de socialisatie van gedetineerden

”

2014 Year of Sport in Prisons - Council of Europe Het project wil nagaan hoe sport het welzijn en het vermogen tot socialisatie van personen in detentie kan bevorderen, om zo hun kansen tot re-integratie in de samenleving te verhogen. Hiertoe behoort de ontwikkeling van het vermogen om gedrag en houding te veranderen, om te werken, om met anderen samen te leven, om tegenstanders te respecteren en om te leren omgaan met opgelegde regelgeving. De Raad van Europa heeft een unieke ervaring met het bevorderen van een meer humane omgeving in detentiecentra. De Raad van Europa keurde hiertoe enkele juridische instrumenten goed - waaronder de ‘Europese Detentie Regels’ - en aanbevelingen over onderwijs, gezondheidszorg en overbevolking in detentiecentra. Het project is georganiseerd rond vier thema’s: bestaande normen en hun uitvoering, overzicht van sportinfrastructuren en -activiteiten in verschillende types van detentiecentra, en de weg vooruit: het aanbieden van geschikte sportactiviteiten en -faciliteiten De voornaamste activiteiten worden: een seminarie van Europese experten, een conferentie voor alle Europese betrokkenen en een handboek met ‘good practices’ over sport in gevangenissen in Europa.

OUTPUT ‘2014 Year of Sport in prisons’ van EPAS heeft volgende doelstellingen op Europees niveau: 1. Bewustwording van het belang van sport in detentie 2. Bevordering van de dialoog tussen de sport, de penitentiaire autoriteiten en de overheden 3. Wetenschappelijk onderzoek rond sport in detentie 4. Lancering van verdere stappen voor een verbeterd sportbeleid in detentiecentra.

15

Sport en sociale inclusie voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen Europees leerpartnerschap rond sport en sociale inclusie voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen of een psychische beperking met een duidelijk accent op ervaringsuitwisseling en sportbeleving.

Vlaamse deelnemer(s) Psylos (Vlaamse federatie voor sport en recreatie in de geestelijke gezondheidszorg)

16

www.psylos.be

KEYWORDS sociale inclusie geestelijke gezondheid good practices

PERIODE EU-partners Oxfordshire and Buckinghamshire Mental Health NHS Foundation Trust in Oxford - Groot-Brittannië La Maison Bleue Perpignan - Frankrijk Zdruzenie Sofia Bratislava - Slovakije Aedir Sevilla - Spanje

EU-programma Grundtvig-Leerpartnerschap ‘Een leven lang leren’

16

2011-2013

WEBSITE www.psylos.be/content/grundtvig-project

“Het gaat er niet om iets opvallends te presteren, maar gewone dingen te doen met de overtuiging van hun grote

”

waarde

Sport en sociale inclusie voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen Sport en vrijetijdsbesteding kunnen een ideaal forum zijn voor sociaal contact en deelname aan het maatschappelijk leven. Voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen, die vaak gedurende een bepaalde periode nauwelijks kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven, kan sport een goed middel zijn om zich beetje bij beetje terug te integreren in die samenleving. De 5 Europese partners van dit project geven elkaar via transnationale ontmoetingen inzicht in de manier van werken in de diverse regio’s. Ze gaan in dialoog, delen ideeën en leren van elkaar. Zowel professionele medewerkers als vrijwilligers en mensen met geestelijke gezondheidsproblemen zelf participeren aan dit partnerschap. Het thema wordt enerzijds benaderd vanuit het individu met geestelijke gezondheidsproblemen: hoe kan sport deze mensen sterker maken en wapenen voor deelname aan de samenleving? Anderzijds wordt ook de sociale inclusie onder de loep genomen: hoe kunnen we ervoor zorgen dat de samenleving (voor)bereid is om mensen met geestelijke gezondheidsproblemen op te vangen in het reguliere aanbod van sportieve vrijetijdsbesteding? De resultaten van de samenwerking staan ter beschikking van het brede publiek.

OUTPUT Het meest tastbare qua output is het sterk verruimde sportaanbod op Europees vlak voor sporters met geestelijke gezondheidsproblemen. Een mooi voorbeeld hiervan is I Like To Move It, het internationaal sportevent georganiseerd door Psylos dat in 2013 aan zijn 3e editie toe is. Voor zowel deelnemers als begeleiders een unieke kans om ervaringen uit te wisselen en te genieten van sport en beweging … als sporter onder sporters.

17

Back on Track

Steeds meer werkzoekende jongeren dreigen de aansluiting met de arbeidsmarkt te verliezen. Back on Track geeft hun motivatie, zelfvertrouwen en jobattitudes een boost met stage en arbeidsmarktgeoriënteerde activiteiten binnen een topsportclub.

Vlaamse deelnemer(s) Playing for Success (Belgium) www.playingforsuccess.be

18

Club Brugge KV VDAB JKVG

EU-partners Rex Hall Associates - Engeland Playing for Success - Nederland

KEYWORDS tewerkstelling opleiding kansengroepen motivatie door sport jobattitudes stage bij sportclub beroepsoriëntatie

PERIODE augustus 2012 tot juli 2014

WEBSITE EU-programma Europees Sociaal Fonds – Agentschap Vlaanderen Oproep 214 - Transnationaliteit – type 4 – 2011

18

www.playingforsuccess.be/nl/ESF/ESF.html

“Meer dan 50.000 Vlaamse jongeren (15-24 jaar) hebben geen werk en volgen geen opleiding

”

Back on Track Playing for Success (PfS) startte als initiatief voor 9- tot 14-jarigen die dreigen af te haken op school. Wegens het succes werd de methodiek uitgebreid naar jonge werkzoekenden (18 - 25 jaar) in het project ‘Back on Track’. De jongeren volgen binnen de topsportclub een programma op maat van ongeveer 10 weken met als doel hen te laten doorstromen naar een opleiding of werk. Back on Track wil de vicieuze cirkel waarin de jongeren zich bevinden doorbreken en hun intrinsieke motivatie, zelfvertrouwen en jobattitudes een boost geven. Net als in de klassieke PfS-methodiek, worden de jongeren in een topsportomgeving gebracht waar ze kennismaken met verschillende beroepen, hun interesses ontdekken, een stageplek kiezen binnen de mogelijkheden van de club, solliciteren voor hun stage en tijdens de stage verder werken aan de nodige jobattitudes. De jongeren krijgen zo een bagage mee die hen betere kansen biedt op een duurzame tewerkstelling.

OUTPUT Back on Track zal tijdens zijn looptijd minimum 20 jongeren begeleiden. Een eerste groep van 6 jongeren voltooide in april 2013 het traject. De eerste resultaten zijn positief bij deelnemers en hun omgeving. Enkele andere clubs met PfS-leercentra toonden reeds interesse in een uitbreiding naar deze doelgroep.

19

ActiveAge

Via ActiveAge wordt kennis en ervaring uitgewisseld over gestructureerde en wijdverspreide programma’s van fysieke activiteit en sport, gecategoriseerd in functie van de capaciteiten en verwachtingen van de senioren.

Vlaamse deelnemer(s) OKRA-sport www.okrasport.be

20

senioren doelgroep diversificatie trainingsaanbod

Vlaamse Sportfederatie

EU-partners Deutscher Turner Bund (DT B) - Duitsland Czech Association Sport for All (CASPV) - Tsjechië Deutscher Olympischer Sportbund (DOSB) - Duitsland International Sport and Culture Association (ISCA) Sport Union of Slovenia (SUS) - Slovenië Finnish Gymnastic Federation (SVOLI) - Finland Union Française des Oeuvres Laïques d’Education Physique (UFOLEP) - Frankrijk Union Italiana Sport Per Tuti (UISP) - Italië Universität Erlangen-Nürnberg (FAU) - Duitsland Universidad Politecnica de Madrid (UPM) - Spanje Frankfurt City Sport Department - Duitsland

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport

20

KEYWORDS

PERIODE 2013-2014

WEBSITE www.dtb-online.de/portal/ gymwelt/active-age.html

“Specifieke programma’s voor sport en beweging per categorie van senioren foto: Sangudo (flickr)

zijn noodzakelijk

”

ActiveAge Het project heeft 4 doelstellingen. -De ontwikkeling van strategische richtlijnen en aanbevelingen voor de implementatie en optimalisatie van de op gezondheid gerichte programma’s voor senioren in sportclubs en gemeentelijke instellingen. -De ontwikkeling van basics voor het netwerken met maatschappelijke organisaties en instellingen voor senioren. -Het verzamelen en documenteren van succesvolle programma’s rond sport en fysieke activiteiten voor niet-aangesloten senioren. -De oprichting van een duurzaam Europees netwerk van sportorganisaties rond “Actief en gezond ouder worden door middel van lichaamsbeweging en sport” en het aanknopen van contacten met Europese platformen zoals HEPA-Europa, AGE-Platform, EUNAPAA en andere. Na de kick-off meeting in Frankfurt volgden 2 meetings in kleinere werkgroepen, met tussentijds een seminarie in Barcelona en een afsluitende conferentie waarop vele Europese belanghebbenden uitgenodigd waren.

OUTPUT Een uitgebreid rapport bevat alle bevindingen van de meetings, de werkgroepen en het afsluitend congres. De basis van een EU-netwerk en de contacten met bestaande sportkoepels voor senioren zijn gelegd. Een uitgewerkte toolkit staat vooral ten dienste van instructeurs in nietsportieve maatschappelijke organisaties.

21

Coöperatief ondernemen in een professionele voetbalclub Oud-Heverlee Leuven (OHL) is een club waarvan het eerste elftal speelt in de hoogste klasse van het Belgische mannenvoetbal. Het vrouwenelftal neemt als één van de 8 Belgische ploegen deel aan de BeNeLeague. De club telt 600 jeugdspelers. OHL is sedert 2004 een coöperatie en gaat met steun van de EU na of die coöperatie verder kan uitgebouwd worden.

Vlaamse deelnemer(s) Oud-Heverlee Leuven

KEYWORDS supportersbetrokkenheid lokale verankering

www.ohl.be

22

PERIODE 2013-2014

EU-partners Er zijn geen EU-partners. Het project wordt begeleid door CoopBuro van CERA, dat zich specialiseert in coöperatieve samenwerkingsverbanden. Coöperatieve voetbalclubs in het buitenland worden bezocht.

EU-programma Europees Sociaal Fonds - Oproep 258 coöperatief ondernemen

22

WEBSITE www.ohl.be

“Een coöperatie kan de lokale verankering van een sportclub garanderen

”

Coöperatief ondernemen in een professionele voetbalclub In een voetbalclub moet er heel veel samengewerkt worden op vele niveaus. In die zin kan een voetbalclub aan een coöperatieve organisatievorm gelieerd worden. Praktisch, maar ook juridisch. Voetbal is een gebeuren van een ganse regio, van honderden mensen. Via een coöperatie kan het extra gestalte krijgen en zo een meerwaarde betekenen. De coöperatieve vennootschap van OHL is momenteel beperkt tot een 20-tal aandeelhouders: de oprichters van de club en een aantal investeerders met een substantiële financiële inbreng. De bedoeling van het project is te onderzoeken of dit op termijn kan uitgebreid worden naar de grote massa. Dit zal gebeuren door onderzoek van o.a. Duitse en Spaanse modellen van coöperatieve voetbalclubs, onderzoek van de combinatie kapitaalinbreng en medezeggenschap van supporters binnen een coöperatie, onderzoek naar de ideale structuur van een coöperatie binnen een juridisch kader (financieel, fiscaal, administratief, enz.), onderzoek naar een evenwicht tussen management (in sport moet snel worden geageerd) en betrokkenheid (lange termijn) en door een bevraging van betrokkenen, waaronder de supporters. Het project zal leiden tot een soort blauwdruk van een coöperatieve voetbalclub.

OUTPUT Dit project is bij het uitbrengen van deze gids pas opgestart. Het resultaat en vervolg zal pas eind 2014 bekend zijn. De bedoeling is - op basis van onderzoek en kennisname van goede praktijken, ook in het buitenland - de coöperatie OHL als maatschappelijk project op een onderbouwde en gedegen manier uit te bouwen.

23

Creating a Level Playing Field

Het project onderzocht hoe sport- en interculturele organisaties kunnen ondersteund worden om de toegang tot georganiseerde sport te vergemakkelijken voor mensen met verschillende achtergronden, zoals migranten en mensen van buitenlandse origine.

Vlaamse deelnemer(s)

KEYWORDS

VUB

inclusie etnische minderheden migranten

www.vub.ac.be/SBMA

EU-partners ENGSO – European Non-Governmental Sports Bulgarian Ski Federation - Bulgarije Finnish Sports Federation - Finland German Olympic Sports Confederation - Duitsland Norwegian Olympic and Paralympic Committee and Confederation of Sports - Noorwegen Olympic Committee of Slovenia – Association of Sport Federations - Slovenië Regional Government of Styria,Department Sports - Oostenrijk Regional Government of Extremadura - Spanje European Network Against Racism (ENAR) UNIT ED for Intercultural Action Semmelweis University - Hongarije LIKES Foundation for Sport and Health Sciences - Finland

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport van de EU-Commission Directory General Education and Culture Unit Sport

24

PERIODE 2011-2012

WEBSITE www.levelplayingfield.eu

foto: Lucas Ninno (flickr)

24

“Een geïntegreerd diversiteitsbeleid is de basis voor inclusie van migranten foto: Dr John2005 (flickr)

en etnische minderheden in de sport

”

Creating a Level Playing Field Het project omvatte drie conferenties en een aantal studiebezoeken. De doelstellingen waren : 1. Uitwisselen van ‘goede praktijken’ - tussen sportorganisaties onderling m.b.t. sociale inclusie van migranten in en door sport - door samenwerking van lokale sportorganisaties/clubs, overheden en interculturele organisaties 2. Uitgave van een publicatie met voorbeelden van ‘goede praktijken’ De publicatie werd verspreid via de partners van het project en aan de 41 leden van ENGSO. Ze is toonaangevend in haar domein. 3. Toonaangevend voor beleidsmakers De kennis die is opgedaan gedurende het project is toonaangevend voor beleidsmakers van sportclubs, sportfederaties, sportdiensten, interculturele organisaties, overheden, enz., als hulpmiddel om hun beleid of programma’s voor sociale integratie beter te organiseren. 4. Evaluatie en analyse Er werd een analytisch kader ontwikkeld over hoe bestaande ‘goede praktijken’ te implementeren en nuttige informatie te verstrekken aan de Europese Unie om hieromtrent mogelijke acties te definiëren in het kader van het toekomstig EU-sportprogramma.

OUTPUT Naast de vele gerealiseerde implementaties op basis van het project, wordt momenteel gewerkt aan een opvolgproject. Bedoeling is een toolbox te ontwikkelen, te evalueren, te testen en ten slotte op zeer ruime schaal in de EU te verspreiden.

25

Action for Good Governance in International Sports organizations - AGGIS De ontwikkeling van op zijn minst een efficiënt, transparant, verantwoordelijk en democratisch goed bestuur van (Europese) sportorganisaties is zeer belangrijk voor de Europese burgers, bedrijven, overheden en vooral de sportfans. In de afgelopen jaren zijn er in de internationale sport immers meerdere gevallen vastgesteld van zeer ernstig wanbeheer en zelfs corruptie en criminele activiteiten. Vlaamse deelnemer(s) Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving KU Leuven (HIVA)

26

KEYWORDS good governance internationale sportorganisaties

www.hiva.kuleuven.be

PERIODE 2012-2013

EU-partners Danish Institute for Sports Studies - Denemarken Utrecht University, School of Governance - Nederland Swiss Graduate School of Public Administration - Zwitserland Institute of Sport and leisure Policy, Loughborough University - Engeland Institute of European Sport Development and Leisure Studies at German Sport University Cologne - Duitsland European Journalism Centre, Maastricht - Nederland Faculty of Social Sciences, University of Ljublijana - Slovenië

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport

26

WEBSITE www.aggis.eu

“Goed bestuur van de sportorganisaties is van vitaal belang voor de bescherming van de sociale, educatieve en culturele

”

waarden van de sport

Action for Good Governance in International Sports organizations Zoals reeds werd aangetoond door het onderzoeksinstituut ‘Play the Game’, zijn internationale sportorganisaties soms direct of indirect betrokken bij verschillende vormen van corruptie, wanbeleid en criminele activiteiten, die de positieve waarden en de geloofwaardigheid van de sport bedreigen. Of ze hebben bewezen niet in staat te zijn om efficiënte mechanismen te ontwikkelen om de sport te beschermen tegen deze bedreigingen. In het verlengde van haar 15 jaar ervaring, neemt ‘Play the Game’ met dit Europees project een volgende stap in de bewustmaking van het belang en de uitdagingen voor de ‘good governance’ van de internationale sport, door: -het samenbrengen van een groep vooraanstaande Europese deskundigen (academici, journalisten, sportambtenaren en andere belangrijke stakeholders) op vlak van ‘sport governance’ om het huidige bestuur van internationale en Europese sportorganisaties te analyseren richtlijnen en mogelijke oplossingen te identificeren om het goed bestuur van de internationale en Europese sportorganisaties te verbeteren -het publieke debat over het goed bestuur van de internationale en Europese sport verder te stimuleren

OUTPUT Als vervolg op het EU-project worden concrete verdere stappen ondernomen voor o.a. de ontwikkeling van een exacte methodologie voor sportorganisaties om intern een realistisch goed bestuur uit te bouwen, de mogelijkheid voor externen om het goed bestuur in sportorganisaties op te volgen,het onderzoek naar de oprichting van een internationaal controleorgaan (met betrokkenheid van de sport, de overheid, het gerecht) ter bestrijding van matchfixing, corruptie en andere criminele activiteiten in de internationale sport.

27

Educatie en responsabilisering van overheden en nationale sportautoriteiten tegen matchfixing Het project wil de verschillende werkwijzen en ervaringen om matchfixing en fraude tegen te gaan, samenbrengen. Hierdoor komt er beter zicht op matchfixing en fraude, en kan er op zoek gegaan worden naar een betere verspreiding van informatie.

Vlaamse deelnemer(s) De Nationale Lotterij www.nationale-lotterij.be

28

EU-partners l’Institut de relations internationales et stratégiques (IRIS) Frankrijk SportAccord European Non-Governmental Sports Organisation (ENGSO) Sport et Citoyenneté - Frankrijk University of Salford (Salford Business School) - Engeland DE LOT TO - Nederland Veikkaus Oy - Finland Sazka - Tsjechië Santa Casa - Portugal Szerencsejatek zrt - Hongarije Hrvatska Lutrija d.o.o. - Kroatië Française des Jeux - Frankrijk Lotto Hessen - Duitsland Lotto Niedersachsen - Duitsland The European Lotteries - Zwitserland

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport

28

KEYWORDS matchfixing sport en ethiek goed bestuur

PERIODE 2013-2014

WEBSITE www.iris-france.org

“Goede informatie is essentieel om publieke instanties en organisaties te helpen de integriteit van de sport te bewaren

”

Educatie en responsabilisering van overheden en nationale sportautoriteiten tegen matchfixing In het project onderzoeken nationale loterijen uit diverse Europese landen, samen met Europese wetenschappelijke onderzoeksinstellingen, hoe ze de overheden en de nationale sportautoriteiten beter kunnen informeren over de werkwijzen en over de netwerken die gelinkt worden aan matchfixing en georganiseerde fraude. De dialoog hierover op het Europese vlak is erg belangrijk, omdat de organisatie van de weddenschappen (loterijen) heel erg verschillend is in de diverse Europese landen. Het doel is om de verschillende ervaringen met matchfixing en georganiseerde fraude samen te brengen, om op basis hiervan bruikbare oplossingen te zoeken om netwerken op te sporen en te neutraliseren. De specifieke doelstelling van het project is drievoudig: de betrokken sportautoriteiten (ministeries, olympische comités, sportbonden) en openbare diensten (politie, inlichtingendiensten, justitie, toezichthouders) detecteren, deze mobiliseren om samen te werken op nationaal vlak en nationale contactpunten te maken die een Europees netwerk zullen uitbouwen.

OUTPUT Uit het project zal een internationaal netwerk ontstaan van de diverse betrokkenen, die de strijd tegen matchfixing en georganiseerde fraude samen aangaan. Er komt hierdoor een meer gestroomlijnde uitwisseling van nieuwe kennis en ervaringen, alsook van de ontwikkeling van nieuwe methodes om matchfixing en georganiseerde fraude te bestrijden.

29

European Street Cup

De European Street Cup (ESC) is een duidelijk identificeerbaar en duurzaam concept. Het is ontwikkeld door spelers, vrijwilligers en organisaties uit meerdere landen.

Vlaamse deelnemer(s)

KEYWORDS

Straatvoetbalbond Vlaanderen www.pannastreetz.be

straatsport jeugd sociale inclusie

SVBV

STRAATVOETBALBOND VLAANDEREN

30

Est. 2009

PERIODE 2013-2014

EU-partners Street Games UK Ltd - Verenigd Koninkrijk Union Française des Oeuvres d’Education Physique - Frankrijk Brandenburgische Sportjugend im Landessportbund Brandenburg - Duitsland Unione Italiana Sport Per Tutti - Italië International Sport and Culture Association - Denemarken

Preparatory Action in the Field of Sport

30

www.europeanstreetcup.com

foto: Ford in Europe (flickr)

EU-programma

WEBSITE

“Straatvoetbal bevordert de sociale integratie foto: Ford in Europe (flickr)

omdat het multisociaal en intercultureel is

”

European Street Cup In meerdere Europese landen wordt straatvoetbal niet langer alleen gespeeld op lokale kleine velden. Steeds meer wordt straatvoetbal in de grote steden ook gespeeld op (modulaire) infrastructuren. De ESC wil een transnationale competitie van hoge kwaliteit aanbieden voor dit nieuw soort straatvoetbal. ESSC wil dit doen in de gehele EU, zowel in de grote als kleine landen van de EU. Het doel is te komen tot een coproductie gebaseerd op gedeelde kennis voor verdere competities. Hiertoe wordt o.a. een ‘ Manual for European Street Cup’ opgesteld, vergelijkbaar met een draaiboek. Het succes van het initiatief wordt gemeten aan de hand van de deelname van jongeren uit kansengroepen; en dus de mate waarin kansen voor integratie zijn gerealiseerd.

OUTPUT Door het project ontstaat een Europees netwerk, dat op regelmatige basis in verschillende Europese steden transnationale tornooien zal blijven organiseren. Via het netwerk wordt ook blijvend kennis en ervaring uitgewisseld.

31

Improving Football Governance through Supporter Involvement and Community Ownership Er is een sterke vraag naar kennis op lokaal, nationaal en Europees niveau van een groeiend aantal supportersorganisaties over vormen van hun betrokkenheid bij het goed bestuur van voetbalclubs als duurzame gemeenschapsgeoriënteerde organisaties.

Vlaamse deelnemer(s) Eskabee 1935 www.eskabee.be

32

Federatie Antwerp Supporters (Clubs) www.fasc.be

KEYWORDS supportersbetrokkenheid goed bestuur sociale waarden

PERIODE EU-partners Svenska Fotbollssupporterunionen (SFSU) - Zweden Federación de Accionistas y socios del Fútbol Español (FASFE) - Spanje Unsere Kurve - Duitsland Friends of the rebel Army Society (FORAS) - Ierland Associação de Adeptos Sportinguistas - Portugal A la nantaise, l’association des amoureux du FC Nantes - Frankrijk Unione italiana Sport per Tutti - Comitato Regionale Emilia Romagna - Italië Coopératives Europe asbl

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport

32

2011-2012

WEBSITE www.supporters-direct.org

“Voetbalclubs hebben een duurzamer goed bestuur met betrokken supportersgemeenschappen

”

Improving Football Governance through Supporter Involvement and Community Ownership Het project was bedoeld om kennis te verzamelen op lokaal, nationaal en Europees niveau over supportersbetrokkenheid bij het goed bestuur van voetbalclubs. Een aantal goede praktijken werden gebundeld. Tevens werd een langetermijnvisie met principes en richtlijnen van supportersbetrokkenheid bij het clubbeleid uitgewerkt. Het doel van dit alles is de basis te leggen voor de toekomstige uitbouw van supportersbetrokkenheid bij het goed bestuur van voetbalclubs op lokaal, nationaal en Europees niveau, op basis van de prioriteiten van de ‘White Paper on Sport’ van de EU. Hieruit volgt een andere doelstelling van het project: het versterken van het Europees netwerk van ‘fan-participating’ clubs. Supporters Direct en haar Europese partners wil hierdoor het goed bestuur in het voetbal promoten door middel van supportersengagement.

OUTPUT De verschillende partners van het project blijven met elkaar verbonden via het door het project versterkt Europees ‘Supporters Direct’ netwerk. De tijdens het project ontwikkelde toolkit voor betrokkenheid van de supportersgemeenschap biji het goed bestuur van een voetbalclub wordt verder ontwikkeld, door een blijvende uitwisseling van kennis en ervaring.

33

European cities for volunteering in Sport Vrijwilligerswerk in de sport heeft een zeer belangrijke non-formeel educatieve, sociale en economische rol in alle Europese landen. Over de ondersteuning van dit vrijwilligerswerk op stedelijk niveau is transnationaal weinig informatie beschikbaar.

Vlaamse deelnemer(s) Antwerpen Sportstad vzw www.sportingA.be

KEYWORDS vrijwilligers sport in de stad

34

PERIODE EU-partners Ayuntamiento de Puertollano - Puertollano - Spanje Ayuntamiento Robledo de Chavela - Robledo de Chavela Spanje Comune di Busca - Busca - Italië Comune di Loano - Loano - Italië Shannon Development Ltd - Limerick - Ierland City of Cardiff - Wales Municipality of Iasi (Municipiul Iasi) - Iasi - Roemenië North Lanarkshire Leisure Ltd - North Lanarkshire - Verenigd Koninkrijk

EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport

34

2011-2012

WEBSITE www.eucivol.eu www.aces-europa.eu/Default.aspx

“Ook voor steden en gemeenten is vrijwilligerswerk in de sport belangrijk

”

European cities for volunteering in Sport Sportorganisaties op lokaal niveau (steden en gemeenten) hebben diverse uitdagingen met betrekking tot vrijwilligerswerk. Deze uitdagingen variëren van land tot land en van organisatie tot organisatie, maar gemeenschappelijke uitdagingen zijn onder andere: het vinden, motiveren en behouden van vrijwilligers en de aansluiting tussen de competenties van de vrijwilligers en de noden van de organisaties. Eén van de kansen om dit te verbeteren is het juridisch, regulerend en financieel kader van het vrijwilligerswerk te versterken. Het doel van dit project was dan ook om de ervaring en kennis die steden hebben opgedaan in het faciliteren van vrijwilligerswerk in kaart te brengen. Om dit te bereiken is er eerst onderzoek verricht op stedelijk niveau naar de wetgeving die er van toepassing is en naar de maatregelen die genomen worden om het vrijwilligerswerk te stimuleren. Het onderzoek verliep binnen het ACES-netwerk (European Capitals of Sport) om zo gehoord te worden bij de beleidsmakers op Europees niveau. Daaruit zullen dan best practices gekozen worden.

OUTPUT Door het project kwam er een gedetailleerde gids met goede praktijken tot stand, en een groeiend netwerk van steden die via ACES blijvend in contact staan met elkaar, rond het stimuleren van op vrijwilligerswerk gebaseerde sportstructuren in steden en gemeenten. Ook was het één van de hefbomen naar Antwerpen Europese Sporthoofdstad 2013.

35

All for sport for all: Perspectives of Sport for People with a Disability in Europe Het project onderzocht toekomstige betere mogelijkheden voor sportbeoefening voor mensen met een functiebeperking in Europa, in de domeinen van beleid, sportparticipatie, arbeidsmarkt, infrastructuur en evenementen.

Belgische deelnemer(s) Olympische Leerstoel Henri de Baillet Latour en Jacques Rogge

36

http://sites.uclouvain.be/chaire-olympique

KEYWORDS sport en handicap beleid participatie tewerkstelling sportinfrastructuur evenementen

EU-partners Het Europese partnerschap bracht 16 belangrijke aandeelhouders in de sportsector samen, zoals paralympische en olympische comités, universiteiten, Europese netwerken en nationale besluitvormers. Het project werd geleid door het European Observatoire of Sport and Employment (EOSE) en het European Olympic Committee (EPC).

PERIODE 2010-2011

WEBSITE EU-programma Preparatory Action in the Field of Sport

36

www.allforsport.eu

“Jonge mensen met een beperking leren door de sport een meer zelfstandig leven

”

foto: Luc Dequick

te leiden

All for sport for all: Perspectives of Sport for People with a Disability in Europe Het project wil de toegang verbeteren tot een breed netwerk van mogelijkheden in de sport voor mensen met een functiebeperking, door de huidige toestand te onderzoeken en van daaruit aanbevelingen te formuleren. Het onderzoek van de huidige toestand bestond uit vier fasen 1. Een inventarisatie van bestaande gegevens, zowel op nationaal als op EU-niveau. 2. De opstelling van een vragenlijst met begeleidende interviewtools. 3. Het onderzoek. Gezien het algemeen gebrek aan systematische statistieken op de onderzochte gebieden, hebben de respondenten meerdere bronnen van informatie geraadpleegd, secundaire kwantitatieve gegevens geanalyseerd en nationale deskundigen geïnterviewd. 4. Pre-analyse en interpretatie van de verworven gegevens in de domeinen beleid, participatie tewerkstelling, sportinfrastructuur en evenementen. Op basis van het onderzoek werden Europese aanbevelingen geformuleerd. Deze aanbevelingen vormen een coherent geheel van richtlijnen over de aanpak van de komende uitdagingen en uitbouw van activiteiten voor de sportsector van personen met een functiebeperking in Europa en in de Europese landen.

OUTPUT Er is een ‘Actieplan voor Toekomstige Uitdagingen’ opgesteld en een ‘Strategische Werkgroep’ opgericht voor sport voor mensen met een functiebeperking in Europa. Het eindresultaat is dat Europese jongeren met een functiebeperking gemotiveerd worden en leermogelijkheden krijgen om zelfvertrouwen op te doen door sport, en hen zo meer onafhankelijk te laten leven.

37

Het gebruik van sportmaterialen voor personen met een verstandelijke beperking Tijdens het project leerden Turkse verenigingen die zich inzetten om personen met een verstandelijke beperking te laten sporten, hoe dit in Vlaanderen georganiseerd is, hoe trainers werken en welk sportmateriaal en welke sportfaciliteiten hiervoor worden gebruikt.

Vlaamse deelnemer(s)

KEYWORDS

Unie van Turkse Verenigingen www.utvweb.be

38

scholen en sportclubs internationale uitwisseling

Turkuaz

PERIODE

Lumina www.asbllumina.be

2012

EU-partners Sümer iş Okulu Gençlik ve Spor Kulübü Üzümlü Kaymakamlığı Erzincan Gençlik Spor Kulübü Yalova Özel Yıldızlar Spor Kulübü Elazığ Eğitim Uygulama Okulu Spor Kulübü Zonguldak Özüm Özel Eğitim Okulu Samsun Ayvacık Ada Gençlik ve Spor Kulübü

Life Long Learning Leonardo de Vinci programma

38

www.utvweb.be/bezoek-uit-turkije

foto: vilanovailageltru (flickr)

EU-programma

WEBSITE

“Transnationale uitwisseling van kennis over aangepaste infrastructuur voor sporters met een verstandelijke beperking, creëert voor hen meerwaarde in

”

sportbeleving

Het gebruik van sportmaterialen voor personen met een verstandelijke beperking Twaalf mensen uit verschillende provincies van Turkije waren gedurende een tiental dagen in Vlaanderen om nuttige informatie te vergaren over sportinfrastructuren, het gebruik van sportmaterialen en de organisatie en coaching van de sport voor personen met een verstandelijke beperking. Vlaamse afdelingen van de Unie van Turkse Verenigingen (UT V), waaronder Turkuaz vzw en Lumina vzw, begeleidden deze mensen bij het bezoek aan sportverenigingen die werken rond dit thema. Zo zijn er o.a. diverse locaties bezocht waar personen met een verstandelijke beperking regelmatig sporten. Ook een zwemcompetitie werd bijgewoond, waarbij de specifieke organisatie van deze competitie werd uiteengezet. Verder werd een grote toonaangevende sportclub voor personen met een verstandelijke beperking bezocht (DAIS) die tekst en uitleg gaf over hun werking. Het project kaderde binnen een ‘Leonardo Da Vinci’ oproep van het ‘Life Long Learning’ programma van de Europese Unie, dat als doel heeft om niet-schoolse opleidingen en kennisoverdracht in een Europees kader te stimuleren. De twaalf experts zijn bijzonder tevreden teruggekeerd, met heel wat praktische kennis die ze in hun eigen werking kunnen implementeren.

OUTPUT Door de gedeelde kennis over sportinfrastructuren, -sportmaterialen en methodieken voor training voor personen met een verstandelijke beperking, kunnen de coaches in Turkije hun sporters met een verstandelijke beperking beter begeleiden. Tegelijk leidde het project in Vlaanderen tot een betere interculturele kennis van gelijkenissen en diversiteit.

39

Ervaringsbewijzen fitnessbegeleider, groepsfitnessbegeleider en personal trainer De fitnesssector heeft begeleiders en trainers zonder een door de Vlaamse overheid erkend diploma. Voor hen zijn de’ Ervaringsbewijzen Fitnessbegeleider, Groepsfitness en Personal Trainer’ ontwikkeld, die wel erkend zijn door de Vlaamse overheid.

Vlaamse deelnemer(s) De FitnessOrganisatie vzw

KEYWORDS ervaringsbewijs

www.fitness.be

40

PERIODE 2007-2013

EU-partners Geen

WEBSITE www.fitness.be/trainers/ervaringsbewijs

EU-programma Europees Sociaal Fonds (ESF)

40

“Het ervaringsbewijs fitnessbegeleider, groepsfitnessbegeleider en personal foto: Pennstatenews

trainer staat garant voor expertise en is erkend door de Vlaamse overheid

”

Ervaringsbewijzen fitnessbegeleider, groepsfitnessbegeleider en personal trainer Een beroep kan je op verschillende manieren leren. Door het uit te oefenen natuurlijk. Maar ook door een opleiding te volgen of in je vrije tijd actief te zijn. Zo doe je ervaring op en word je goed in je job. En soms wil je dit ook kunnen bewijzen. Maar hoe doe je dat als je geen diploma’s of attesten kan voorleggen? Om het ervaringsbewijs fitnessbegeleider, groepsfitnessbegeleider en personal trainer te behalen dient de kandidaat een test af te leggen. De test bestaat uit een observatie in een beroepsrelevante context, een criteriumgericht interview, een interactieve video en een kennistest. Hiermee trachten de assessoren de vaardigheden, attitudes en de kennis van de kandidaat ervaringsbewijs fitnessbegeleider, groepsfitnessbegeleider en personal trainer te testen. Voor elke test van de drie beroepen bestaat er een volledig draaiboek op een dvd. Kandidaat-testcentra of reeds erkende testcentra kunnen deze dvd gebruiken om een volledig assessment uit te werken. Het ervaringsbewijs is erkend door de Vlaamse overheid.

OUTPUT De FitnessOrganisatie is sinds 2009 door het Europees Sociaal Fonds (ESF) erkend als testcentrum voor het Ervaringsbewijs Fitnessbegeleider, Groepsfitnessbegeleider en Personal Trainer. De proef of het assessment om het ervaringsbewijs te bekomen is door het ESF gevalideerd en het ervaringsbewijs is door de Vlaamse overheid erkend.

41

Production S.P.O.R.T.

Dit EU-project rond dans, sport en personen met een beperking, bestond uit 3 deelprojecten: een bijeenkomst van partnerorganisaties uit 9 landen, een bijeenkomst van 47 jongeren uit 7 landen en een jaar stage van een jongere uit Berlijn bij Symbiose.

Vlaamse deelnemer(s) Symbiose vzw www.symbiose-vzw.org

ymbiose vzw

42

KEYWORDS dans sport personen met een beperking Europese vrijwilligersstage

PERIODE EU-partners Meer dan 10 partnerorganisaties uit evenveel EU-landen

2009-2012

WEBSITE www.symbiose-vzw.org/e-v-s

EU-programma Youth in Action

42

“Lichaamsexpressie in de combinatie sport en kunst is een unieke ervaring!

”

Production S.P.O.R.T De Vlaamse vzw Symbiose moedigt de samenwerking aan tussen culturen en subculturen, om de sociale cohesie te versterken en de eigenheid van mensen te helpen ontwikkelen. Symbiose ontwikkelt voornamelijk projecten voor jongeren en mensen met minder kansen. Symbiose maakt hierbij gebruik van sport en kunst, die beide een unieke expressie zijn van de menselijke geest en de ziel door het lichaam. Production S.P.O.R.T. is een transnationaal netwerk van Symbiose rond enerzijds de idee kunst-sportcohesie en anderzijds het zich laten ontwikkelen van rolmodellen op het gebied van kunst en sport. Jongeren met en zonder een beperking staan hierbij centraal. Production S.P.O.R.T. kon hierbij genieten van in totaal 3 verschillende projectsubsidiëringen via het Youth in Action programma van de EU. Een ‘Actie 4.3. - Haalbaarheidsstudie’ van enkele dagen waaraan 9 organisaties uit evenveel EUlanden deelnamen. Een ‘Actie 1.1. - Jeugduitwisseling’ van enkele dagen waaraan 47 jongeren uit 7 landen deelnamen. Een ‘Actie 2. - Europese vrijwilligersdienst’ waarbij een jongere uit Berlijn gedurende één jaar het Production S.P.O.R.T. vanuit Antwerpen bij activiteiten in meer dan 12 EU-landen ondersteunde.

OUTPUT De producties van het project hebben heel wat sociaal versterkende aandacht gekregen; o.a. tijdens deelnames aan openingsceremonies (zoals tijdens de Golden League in het olympisch stadion van Berlijn), door het binnenhalen van meerdere prijzen en door de promotionele functie van de rolmodellen. Er zijn dan ook tal van initiatieven in de EU die op het Production S.P.O.R.T. verder bouwen; waarvan het Cirque du Sport het meest prominente is.

43

ProFit

ProFit combineert technologie, sport en gezondheid door het ontwikkelen van sportfield-labs. Een sportfield-lab is een testomgeving waar inwoners, sportievelingen of toevallige voorbijgangers uitgedaagd worden om nieuwe sport- en bewegingsconcepten uit te testen en feedback te geven.

Vlaamse deelnemer(s) Stad Kortrijk www.kortrijk.be

44

KEYWORDS bewegen innovatie onderzoek

HOWEST www.howest.be

PERIODE PERIODE 2011-2014

EU-partners Sports and Technology Foundation - Nederland City of Eindhoven - Nederland City of Delft - Nederland City of Sheffield - Verenigd Koninkrijk University of Ulster - Ierland Sheffield Hallam University - Verenigd Koninkrijk Eindhoven University of Technology - Nederland Delft University of Technology - Nederland

EU-programma Interreg IVB NWE

44

WEBSITE WEBSITE

www.profitproject.org

“Meer mensen meer actief maken voor een beter leven door innovatieve technologie

”

ProFit Het ProFit Fieldlab EU-project faciliteert innovatie in sportinfrastructuur tussen overheden, kennisinstellingen en industriële bedrijven. In dit project bouwt de stad Kortrijk i.s.m. Howest (de Hogeschool West-Vlaanderen) en industriële partners een Fieldlab langs de vernieuwde Leieboorden. Het aanbod van de producten in dit Fieldlab verandert regelmatig, waardoor de triggers voor meer sport en beweging niet eenmalig, maar constant zijn. De doelgroep voor het Fieldlab Sport & Bewegen in Kortrijk zijn ouderen, gezinnen met kinderen en jongeren die vandaag nog te weinig bewegen. Het gaat dus om nieuwe sport- en bewegingsvormen, specifiek op recreatie gerichte bewegingsactiviteiten, voor mensen die er om bepaalde redenen niet toe komen om te sporten in clubverband. Het Sport Fieldlab in de openbare ruimte sensibiliseert hierdoor een grote groep van de bevolking voor innovatie en technologie in de sportwereld. Ook creëert een Fieldlab een verkorte doorlooptijd van investeringsprojecten, dankzij de vroegtijdige feedback van de gebruikers.

OUTPUT Stedelijke en gemeentelijke overheden en producenten van infrastructuren en materialen voor sport en beweging, die deelnemen aan het ProFit Fieldlab EU-project, creëren de kans voor andere lokale overheden op een beter aanbod, een sneller aanbod en een in de tijd meer gevarieerd aanbod. De uiteindelijke winnaar van het EU-project is de burger, met een beter fysiek welzijn en algehele kwaliteit van leven.

45

Grensoverschrijdende mountainbikeroute Grenzeloos duiken - PROTER - TransSport Sinds 2008 is de provinciale sportdienst West-Vlaanderen actief binnen de Europese projecten, als leider in de projecten met Nederland (Grensoverschrijdende mountainbikeroute en Grenzeloos duiken) en als partner binnen de projecten met Noord-Frankrijk (Proter en TransSport). Vlaamse deelnemer(s) Provinciebestuur West-Vlaanderen, dienst Sport (voor de 4 projecten) NELOS (voor grenzeloos duiken) Provinciebesturen Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant, dienst Sport, en BLOSO (voor grensoverschrijdende mountainbikeroute)

46

KEYWORDS grensoverschrijdend sporten duiken mountainbiken sportinfrastructuren promotie topsport

EU-partners Gemeentebestuur Goes - Nederland NOB - Nederland Syndicat Mixte de la Côte d’Opale (SMCO) - Frankrijk Conseil Général du Nord - Frankrijk GECT/EGTS West-Vlaanderen / Flandre-Dunkerque-Côte d’Opale Conseil d’Architecture d’Urbanisme et de l’Environnement (CAUE) du Nord - Frankrijk Routebureau Zeeland - Nederland VVV Schouwen Duiveland - Nederland Syndicat Mixte de la Côte d’Opale (SMCO) - Frankrijk

EU-programma Diverse INT ERREG IV programma’s

46

PERIODE Het eerste project startte in 2008, de laatste 2 projecten eindigen in 2014

WEBSITE www.thuisbasisvoortopsporters.com www.grensregio.eu/2012/03/09/2225 www.grensregio.eu/2011/02/17/ go-mountainbike-route

“De provincie als bovenlokaal bestuur heeft een belangrijke rol

foto: Rogier Bom (flickr)

bij de promotie van grensoverschrijdende sporten voor recreatieve en professionele sporters

”

Diverse projecten Via het project “PROT ER” (internationale promotie van onze streek als thuisbasis voor topsporters) kon het provinciebestuur jaarlijks drie internationale topstages ondersteunen in één van de negen geselecteerde infrastructuren in de provincie. De Europese toelage diende vooral voor overnachting en catering. Het project ‘Grenzeloos duiken’ wil unieke duiklocaties in Nederland en Vlaanderen realiseren door een geïntegreerde en grensoverschrijdende aanpak. Deze aanpak moet resulteren in een grondige verbetering van de kwaliteit, de veiligheid en de toegankelijkheid van twee bestaande duikinfrastructuren alsook een nieuw duikproject ‘duiktank’ realiseren. Beide infrastructuurprojecten komen tegemoet aan de behoefte aan nieuwe en verbeterde duiklocaties. Er mag immers steeds minder in openwatervlakken gedoken worden in Vlaanderen en Nederland omwille van de gebrekkige waterkwaliteit, de te hoge recreatiedruk en de onveilige duikomstandigheden. Het project “TransSport” wil het grensoverschrijdend sportaanbod voor de plaatselijke inwoners uitbouwen, door: a) de toegang tot bestaande infrastructuur aan beide kanten van de grens te bevorderen en te optimaliseren en b) de grensoverschrijdende mobiliteit te verhogen zowel voor de beoefening van sport als het bijwonen van sportevenementen. Het project “Grensoverschrijdende mountainbikeroute” heeft letterlijk en figuurlijk een grensoverschrijdend doel, namelijk een grensoverschrijdende mountainbikeroute ontwikkelen die de provincies Zeeland, Oost- en West-Vlaanderen in verbinding brengt met elkaar, waardoor sportievelingen, recreanten en toeristen op een actieve manier kennis maken met de grensregio.

OUTPUT Na afloop van de projecten is het de bedoeling om de sport en sportinfrastructuren bovenlokaal en interregionaal verder te ontwikkelen en te promoten. Dit kan binnen een nieuw Europees project of door een samenwerkingsovereenkomst met een vroegere partner.

47

Sportieve jeugduitwisseling tussen Vlaanderen en Griekenland Het doel van dit project is om Europese jongeren tot 25 jaar samen te brengen en via educatieve en sportieve activiteiten hun persoonlijke en professionele competenties verder te ontwikkelen.

Vlaamse deelnemer(s) Volleybalclub Lizards Lubbeek-Leuven www.lizards.be

48

Volleybalclub BOW Wijgmaal www.beropwijgmaal.be Volleybalclub KREG Rotselaar www.kreg-rotselaar.com

KEYWORDS internationale groepsuitwisseling ontwikkelen van competenties sportfederatie employability

PERIODE 2011 -2013

EU-partners Volleybalclub Peristeri Athens - Griekenland

WEBSITE www.edgarandco.eu

EU-programma Youth in Action

48

“Start preparing your professional future now!

”

Sportieve jeugduitwisseling tussen Vlaanderen en Griekenland Jaarlijks genieten een aantal jongeren gedurende een week van de combinatie SPORT EN – ZELFONT WIKKELING. Het zijn immers dezelfde competenties (accountability, fair play, respect, team spirit, social & communication skills) die belangrijk zijn zowel in het sporten als in het latere bedrijfsleven. In 2011 trokken de Lizards naar Griekenland (ZORBA project), in 2012 kwam Peristeri Athens op bezoek in Leuven (JEROMBA), in juli 2013 vertrekt een gloednieuwe delegatie opnieuw naar Griekenland (T RIOMBA). In 2013 staat het project in het teken van “werk vinden”: om op 18 jaar over een interessante CV te beschikken, moet je vandaag aan de slag gaan. Er worden workshops georganiseerd rond volgende topics: wie ben ik? wat wil ik? wat kan ik? waar vind ik interessante vakantiejobs, stages,...? Het succes van het project is de geslaagde samenvoeging van het nuttige (bovengenoemde workshops), met het aangename (outdoor sportactiviteiten, culturele bezoeken), overgoten met een vakantiegevoel (zon, zee en strand).

OUTPUT Enkele pioniers van het eerste uur zetten op onafhankelijke wijze (los van de Lizards) het project verder onder de naam Edgar & Co, waardoor het project voor andere sportverenigingen - ook buiten volleybal - toegankelijk wordt. Bovendien kijkt Edgar & Co uit naar partners uit andere Europese landen.

49

2 Wat zijn de basisvoorwaarden om deel te nemen aan een EU-project?

Sport en de EU-projecten Sport is sedert 1 december 2009 EU-materie. De EU werkt met beleidsperiodes van 7 jaar. Daarom wordt sport vanaf de beleidsperiode 2014-2020 voor het eerst structureel een EU-materie. Enerzijds krijgen de EU-regelgeving of EU-aanbevelingen hierdoor een grotere impact op de nationale organisatie van de sport. In het verleden stond sport reeds onrechtstreeks onder invloed van de regelgeving in de EU. Voorbeelden hiervan zijn het Bosman-arrest en recentelijk nog de verhoging van de minimumgrens tot btw-plicht van sportclubs. Meer dan waarschijnlijk zal de impact van de EU op de sport in de toekomst directer en groter worden. Belangrijk is wel dat de bevoegdheden voor sport nationaal blijven, de bevoegdheid van de EU op vlak van sport zal alleen aanvullend zijn. Anderzijds zal het EU-beleid concrete hefbomen bieden aan de sport. De lidstaten en de sportactoren kunnen hierrond dan een actief beleid voeren. Eén van deze hefbomen zijn de EU-subsidieprogramma’s die worden aangeboden. Ze zijn een opportuniteit om Europees te denken en te werken; maar ook om nationaal en regionaal doelstellingen van de sportactoren te realiseren, waarvoor er geen reguliere Vlaamse subsidies of andere middelen bestaan. Er zijn meer dan 100 EUsubsidieprogramma’s. Eén programma is rechtstreeks gericht op de sport en een aantal programma’s zijn onrechtstreeks toegankelijk voor de sport. EU-subsidies kunnen voornamelijk voor drie doeleinden worden aangewend: • • •

transnationale uitwisseling, d.i. met meerdere partners uit andere EU-landen om te leren van andere organisaties om eigen innovatieve modellen te delen met anderen

Basiskenmerken van het subsidiebeleid voor EU-projecten Het subsidiebeleid voor EU-projecten heeft volgende algemene kenmerken:

1. EU-beleid EU-programma’s bieden subsidies aan voor EU-projecten die een verlengstuk zijn van de EU-beleidsprioriteiten. Projecten die niet aansluiten met het EU-beleid worden niet door de EU gesubsidieerd.

2. EU-programma’s EU-programma’s hebben duidelijk omlijnde doelstellingen, die verschillen van programma tot programma. Er is in 20142020 één programma’s dat specifiek gericht is op de sport; andere programma’s bieden mogelijkheden voor de sport met een klemtoon op burgerschap, educatie, vorming, sociale ontwikkeling, tewerkstelling, regionale ontwikkeling, jeugd. Een organisatie die met EU-middelen wil werken moet zicht hebben op de doelstellingen van de diverse EU-programma’s.

52

3. EU-projecten De verschillende programma’s lanceren regelmatig ‘projectoproepen’. Dit zijn duidelijk omlijnde kaders (doelstellingen, tijdslijn, middelen, enz.) waarbinnen projectvoorstellen kunnen ingediend worden. Na beoordeling, worden sommige van deze projectvoorstellen goedgekeurd. Dan pas spreken we van een EU-project. Er bestaan dus geen EU-subsidies voor: • • •

reeds bestaande projecten van uw organisatie de structurele steun van uw organisatie projecten die u onafhankelijk zou willen indienen, d.i. losstaand van de projectoproepen van de EU-programma’s

EU-projecten kunnen daarom nooit gesubsidieerd worden vanuit meerdere EU-subsidieprogramma’s. Evenmin bestaan er EU-subsidies ter aanvulling van nationale, regionale of andere subsidies. Ook zijn er geen EU-middelen om een gestart of uitgevoerd project retroactief te financieren. Wel kan er cofinanciering zijn door de nationale, regionale of lokale overheden ter aanvulling van de EU-subsidies. EU-projecten zijn per definitie altijd tijdelijke projecten. Het zijn middelen die bv. vernieuwing, ontwikkeling, uitwisseling en experimenteren mogelijk moeten maken. Daarom is ‘disseminatie’ (verspreiding) en ‘valorisatie’ (implementatie) erg belangrijk bij het realiseren van een EU-project.

EU-programma’s (sport, jeugd, opvoeding, enz.)

EU-projectoproepen (gezondheid, vrijwilligers, enz.)

EU-projectvoorstellen

EU-projecten

53

Leidraad voor deelname aan EU-projecten Wilt u graag aan een EU-project deelnemen? Als u let op de volgende aandachtspunten, heeft u meer kans op succes! (Dit hoofdstuk is gebaseerd op informatie van het Kennis Centrum Sociaal Europa - www.kcse.be)

Zorg dat u een basiskennis heeft van het EU-beleid voor de subsidiëring van EU-projecten voor de sport. (zie: Basiskenmerken van het subsidiebeleid voor EU-projecten, blz. 52)

Zorg dat u zicht hebt op de verschillende EU-programma’s die sportprojecten subsidiëren; alsook de invalshoek van waaruit deze programma’s projecten subsidiëren.

Volg de ‘calls’ goed op, dit zijn de projectoproepen van de verschillende EU-programma’s.

Kies voor iets waar uw organisatie al mee bezig is.

Hou rekening met de draagkracht van uw organisatie.

Stap de eerste keer als partner in een projectvoorstel, start niet als de leider.

54

Zoek een EU-projectvoorstel met betrouwbare partners die uw doelstellingen delen.

Zorg dat de basisafspraken van het projectvoorstel vóór de indiening geheel duidelijk zijn.

Stap alleen in een EU-projectvoorstel dat voor uw organisatie een meerwaarde kan bieden.

Stap alleen in een EU-projectvoorstel waarbij uw organisatie een meerwaarde kan bieden.

Verzorg goed het beleidsplan van uw deelname aan een EU-projectvoorstel. Denk vooral aan de inzet van de personeelsleden en de gevolgen daarvan voor de uitvoering van de basisopdrachten van uw organisatie. Denk ook aan de impact van de inhoudelijke opvolging, de financiële opvolging, de interne rappportering, de externe rapportering en de verspreiding van de projectresultaten.

Doe een beroep op de knowhow van derden vooraleer u in een projectvoorstel stapt.

Laat u niet ontgoochelen bij de afwijzing van het projectvoorstel. Vraag feedback bij de beslissingsinstantie over afgewezen dossiers. Gooi afgewezen dossiers niet zomaar weg. Mits de nodige aanpassingen wordt een projectvoorstel bij een latere indiening regelmatig wél aangenomen.

55

3 Wie in Vlaanderen kan ons inlichten over deelname aan een EU-project?

3.1

EU Sport Link

Deelnemen aan een Europees sportproject

kunnen ook wij dat en tot wie moeten we ons dan richten?

Welke Vlaamse sportactoren zijn reeds actief in EU-verband

en welke kennis en ervaring kunnen ze met ons delen?

Welke zijn de belangrijke Europese koepels en organisaties voor de sport

en wat kunnen ze voor mijn organisatie doen?

Wat is het Europees sportbeleid en welke instellingen ontwikkelen de sport in de EU

en hoe kan ik nieuwe beleidsontwikkelingen opvolgen?

EU Sport Link wil uw sportclub, sportfederatie, sportdienst, sportinstituut, sportbond, sportorganisatie,... helpen om uw projecten te realiseren met EU-projectsubsidies. EU Sport Link stelt u hiervoor ter beschikking: • • •

de gids die u nu in handen hebt een webtool www.eusportlink.be een tweemaandelijkse nieuwsbrief waarop u kan inschrijven via www.eusportlink.be

EU Sport Link wil ook, als u dit wenst en als het mogelijk is, uw organisatie begeleiden bij de zoektocht naar een EU-project. EU Sport Link onderhoudt hiervoor contacten met belangrijke EU-sportkoepels.

58

EU Sport Link is een initiatief van de Vlaamse Sportfederatie en geniet de steun van de Vlaamse overheid. Het initiatief is bedoeld voor alle “georganiseerde sportactoren”, d.i. sportclubs, sportfederaties, sportdiensten, sportbonden, sportinstituten, enz. en laat zich dus niet in met het sportbeleid van de overheden of de sport georganiseerd met winstoogmerk. De focus ligt op de “ontwikkeling van de sport”, zoals de uitwisseling van vaardigheden en de opstart van nieuwe initiatieven. Sportevenementen zoals competities of kampioenschappen komen niet aan bod. De contactgegevens van EU Sport Link zijn: EU Sport Link - p/a Vlaamse Sportfederatie - Zuiderlaan 13 - 9000 Gent 09 243 12 98 - 0485 198 343 - [email protected] en vanaf september 2013 ook www.eusportlink.be

59

3.2

Niet-sportspecifieke actoren met mogelijkheden voor EU-sportprojecten

Naast deelname aan sportspecifieke EU-projecten, kan de Vlaamse sportsector ook deelnemen aan EU-sportprojecten onder de noemer van onderwijs en opleiding, jeugdwerking, sociale zaken, burgerschap en regionale ontwikkeling. Voor elk van deze domeinen staat een Vlaams agentschap of contactpunt klaar om u te informeren en te begeleiden in uw traject.

√ EPOS EPOS staat voor ‘Europese Programma’s voor Onderwijs, Opleiding en Samenwerking’ en is het Nationaal Agentschap van Vlaanderen dat instaat voor het implementeren van het Europees Programma ‘Leven Lang Leren’ (Life Long Learning). Dit programma is beter bekend onder de deelprogramma’s Erasmus (voor universiteiten en hogescholen), Grundtvig (voor niet-beroepsgerichte volwasseneneducatie), Leonarda Da Vinci (voor beroepsonderwijs en beroepsopleiding) en Comenius (voor het kleuter- en lager onderwijs, alle vormen van het secundair onderwijs, het buitengewoon onderwijs maar ook de lerarenopleiding en -nascholing). Projecten rond sport die in aanmerking komen voor ondersteuning van dit EU ‘Life Long Learning’ programma zijn bv. leven lang leren voor senioren, lerarenopleiding, twinning van sportscholen, toolkits voor sport en inclusie van etnische minderheden, enz. Meer informatie over EPOS vind je op www.epos-vlaanderen.be

√ ESF Het ESF-Agentschap is verantwoordelijk voor de uitvoering en het beheer van de programma’s van het Europees Sociaal Fonds in Vlaanderen. Daarnaast beheert het ESF-Agentschap Vlaanderen het Europees Integratiefonds en het Europees Globalisatiefonds. De financiële middelen die het ESF-Agentschap Vlaanderen ontvangt worden ingezet om de werkzaamheid te verhogen en de Vlaamse arbeidsmarkt te stimuleren en te versterken. De Vlaamse overheid en de private sector nemen in belangrijke mate deel aan de programma’s die het ESF ondersteunt. Het ESF-Agentschap wil proactief de uitdagingen op de arbeidsmarkt detecteren en organisaties aanzetten tot initiatief en innovatie om het functioneren van de arbeidsmarkt duurzaam te verbeteren. Projecten rond sport die in aanmerking komen voor ondersteuning via het ESF staan i.v.m. het creëren van tewerkstelling, het behoud van tewerkstelling, competentiebeleid zowel op vlak van de organisatie als het individu, kennisbeheer en kennisoverdracht rond tewerkstelling, professionalisering, ervaringsgerichte vrijwilligersprojecten, enz. Meer informatie over het ESF-agentschap vind je op www.esf-agentschap.be

60

√ JINT JINT stimuleert en ondersteunt de internationale uitwisseling en samenwerking van jongeren en jeugdorganisaties. Hierdoor is JINT het kennis- en expertisecentrum over internationale jongerenmobiliteit en internationaal jeugdbeleid. JINT is ook het Nationaal Agentschap voor het Youth in Action programma in Vlaanderen. JINT zorgt voor de dagelijkse uitvoering van dit subsidieprogramma van de Europese Commissie. Youth in Action wil bij jongeren actief Europees burgerschap, solidariteit en verdraagzaamheid stimuleren en hen inspireren en betrekken bij het vormgeven van de EU in de toekomst. Projecten rond sport die in aanmerking komen voor ondersteuning via JINT zijn o.a. Europees Vrijwilligerswerk van individuele jongeren (Vlamingen in het buitenland of omgekeerd), groepsuitwisselingen waarbij groepen buitenlandse en Vlaamse jongeren elkaar ontmoeten rond een zelfgekozen thema, vernieuwende lokale en internationale initiatieven van jongeren enz. Je kan bij JINT o.a. terecht voor informatie, ondersteuning en begeleiding bij het indienen van een Youth in Action subsidieaanvraag. Meer informatie vind je op www.jint.be en www.youthinaction.be

√ Europa voor de Burger - Contactpunt Het Europa voor de Burger-Contactpunt Vlaanderen is het informatiepunt van het Europa voor de Burger-programma, ook wel Europe for Citizens Programme genoemd. Het Europa voor de BurgerProgramma is erop gericht Europa dichter bij de burger te brengen door de kloof tussen de burgers en de Europese instellingen te verkleinen, een Europees burgerschap te ontwikkelen, burgerparticipatie aan te moedigen en ten slotte de Europese geschiedenis te herdenken. Het Europa voor de BurgerContactpunt Vlaanderen informeert het Vlaamse veld over de doelstellingen en de regelgeving van het programma, en helpt subsidieaanvragers doelgericht hun steunaanvraag in te dienen bij de Europese Commissie. Zowel steden, gemeenten als maatschappelijke organisaties kunnen een projectaanvraag indienen. De meeste sportgerelateerde projecten werden ingediend in het kader van bijeenkomsten in partnersteden, waarbij sport deel uitmaakte van ruimere ‘jumelage’ projecten van partnersteden rond cultuur, verenigingsleven, kunst, toerisme, inclusie van doelgroepen, sport, enz. Enkele titels van sportgerelateerde projecten: ‘Six Nations Football Cup’, ‘Spiel und Sport ohne Grenzen’, ‘Sport verbindet Europa’, enz. Ook Europese koepelorganisaties voor sport, zoals de ‘International Sport and Culture Association’ (DK) kregen uitzonderlijk structurele steun door dit programma. Meer informatie over het Europa voor de Burger-Programma vindt u op www.vlaanderen.be/ecp

61

Uitzonderlijk kan men voor EU-sportprojecten onder andere ook terecht bij:

√ INTERREG IVB NWE INT ERREG IVB NWE is een financieel instrument van het cohesiebeleid van de EU. Het financiert innovatieve grensoverschrijdende ontwikkelingen van de lidstaten en/of regio’s. Bv. er werden 2 grensoverschrijdende mountainbikeparcours in Vlaanderen en Nederland mee door INT ERREG gefinancierd.

√ Sanco Sanco is de populaire naam voor het ‘Directorate General for Health and Consumers van de EUCommissie’ en heeft tot doel ‘een gezonder en veiliger Europa te maken, waar de burgers erop kunnen vertrouwen dat hun belangen behartigd worden.’ Eén van de 5 hoofdactiviteiten van DG Sanco is ‘to protect and improve public health’.

√ PROGRESS Het PROGRESS programma van het ‘Directoraat Generaal Tewerkstelling, Sociale Zaken en Inclusie’ voorziet subsidies voor 5 domeinen: tewerkstelling, sociale inclusie en bescherming, werkomstandigheden, anti-discriminatie en gelijkheid man/vrouw.

62

3.3

Het Vlaams-Europees Verbindingsagentschap (vleva) Europa is meer en meer ons binnenland. Ook het beleid en de organisatie van de sport in Vlaanderen vinden soms hun oorsprong in Europese wetgeving, subsidies en adviezen. Bovendien kunnen Europese sportorganisaties kennis en ervaringen uitwisselen en samenwerken aan projecten. Niet alleen om de eigen organisatie te verbeteren, maar ook om de belangen van de sport te verdedigen. Daarom is het belangrijk voor de georganiseerde sport in Vlaanderen om nauw betrokken te zijn bij de Europese dimensie van de sport.

“Vlaanderen meer zichtbaar maken in Europa en het belang van Europa voor Vlaanderen in de verf zetten.” Dát is al zes jaar lang het doel van het Vlaams-Europees verbindingsagentschap (vleva). Vleva doet dit voor heel veel domeinen, waaronder de sport. Waarvoor kunt u bij vleva terecht? De vier rollen:

Monitor U krijgt Europees nieuws op basis van beleidsdocumenten die vleva filtert en analyseert. Neem een kijkje op de vlevawebsite of abonneer u op de e-brief met het belangrijkste Europese nieuws. Vleva organiseert ook talloze workshops en informatiebijeenkomsten.

Brug Vleva volgt en bouwt netwerken binnen Vlaanderen en met Europese partners en instellingen. Dit is de basis voor informatieuitwisseling en belangenbehartiging.

Belangenbehartiger Vleva neemt geen standpunten in, maar ondersteunt zijn leden en overheden bij lobbyactiviteiten, zodat de juiste informatie op het juiste tijdstip bij de juiste persoon terechtkomt.

Loket Vleva is uw gratis wegwijzer voor vragen over Europese initiatieven en contacten. Informatie over Europese subsidies en jobs vindt u gemakkelijk met twee handige online tools. Het subsidieteam organiseert niet alleen infomomenten over subsidieoproepen, maar biedt u ook projectontwikkelingssessies en geeft presentaties. Vleva werkt nauw samen met de Vlaamse Vertegenwoordiging binnen de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de EU (VVPV). Wilt u weten hoe vleva u kan helpen? www.vleva.eu

63

3.4

Het Kennis Centrum Sociaal Europa (KCSE) Kenniscentrum Sociaal Europa adviseert en coördineert de Vlaamse socialprofitsector rond Europees sociaal beleid en Europese subsidies. De sociale economie, de toeleiding van kansengroepen naar de arbeidsmarkt en de socio-culturele sector zijn belangrijke deelsectoren.

Sport maakt deel uit van de socio-culturele sector in Vlaanderen. Zo is de Vlaamse Sportfederatie (VSF) via Sociare lid van de Vereniging voor Social Profit Ondernemingen (Verso), terwijl het Instituut voor Sportbeheer (ISB) lid is van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Zowel Verso als de VVSG zijn belangrijke partners van Kenniscentrum Sociaal Europa. Hiermee is sport één van de belangrijke doelgroepen van het kenniscentrum waarbij EU-sportprojecten vooral vanuit een sociale invalshoek ondersteund worden. Kenniscentrum Sociaal Europa faciliteert de toegang tot Europese subsidieprogramma’s en ondersteunt en coacht sociale ondernemingen bij het opzetten van hun Europese strategie. Het informeert over de achtergrond en actualiteit van 30 relevante EU programma’s, waarvan vele ook toegankelijk zijn voor de sportsector. De aangesloten organisaties worden permanent geïnformeerd over subsidieoproepen, partnersearches, informatiesessies en andere essentiële informatie. Daarnaast biedt Kenniscentrum Sociaal Europa individuele ondersteuning bij het opzetten van Europese projecten en creëert het zelf Europese samenwerkingsverbanden waaraan de Vlaamse sociale ondernemingen kunnen deelnemen. Kenniscentrum Sociaal Europa volgt ook het ruimere Europese sociale beleid op. Europese beleidsinitiatieven die relevant zijn voor de Vlaamse socialprofitsector worden zichtbaar gemaakt en waar nodig gecoördineerd tussen de sectorfederaties en/of overheden en/of Europese instanties. Hiervoor werkt het Kenniscentrum structureel samen met het Vlaams-Europees verbindingsagentschap (Vleva), de Vereniging voor Social Profit Ondernemingen (Verso), de sector-federaties die lid zijn van het Kenniscentrum Sociaal Europa (waaronder VVSG) en de sectorale overheden. Kenniscentrum Sociaal Europa is een ledenorganisatie. U kan gratis kennismaken met de dienstverlening van KCSE op http://www.kcse.eu/kennismaken-met-onze-werking

64

3.5

Op welke nieuwsbrieven kan ik mij abonneren om op de hoogte te blijven van de EU-dimensie van de sport

Elektronische nieuwsbrieven waarop u kan intekenen, om regelmatig nieuws te krijgen over de Europese dimensie van de sport, vindt u op volgende websites:

EU Sport Link www.eusportlink.be van EU Sport Link moet nog gelanceerd worden.

Europese koepels www.engso.com van de European Non-Governmental Sports Organisation (ENGSO) www.isca-web.org van de International Sports and Culture Association (ISCA) www.euoffice.eurolympic.org van het European Olympic Committees EU-Office (EOC EU-Office)

Europese Commissie www.ec.europa.eu/sport van de European Commission Education and Culture Unit Sport (DG EAC)

Vlaams departement CJSM - Sport www.cjsm.vlaanderen.be/sport van het Vlaams departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media (CJSM)

Vlaams-Europees verbindingsagentschap www.vleva.be van het Vlaams-Europees verbindingsagentschap (Vleva)

Kennis Centrum Sociaal Europa www.kcse.be

65

Vlaamse contactpunten van Europese programma’s www.esf-agentschap.be van het Europees Sociaal Fonds - Agentschap Vlaanderen (ESF) www.epos-vlaanderen.be van het Europese Programma’s voor Onderwijs, Opleiding en Samenwerking - Nationaal Agentschap van Vlaanderen (EPOS) www.cjsm.vlaanderen.be/ecp van Europa voor de Burger - Vlaanderen www.jint.be van het Coördinatieorgaan Internationale Jongerenwerking (JINT)

Onderzoekscentra www.sportetcitoyennete.com van Sport & Citizenship (S&C) www.sportandeu.com van Sport & EU

Europese maatschappelijke en private organisaties www.eose.org van het European Observatoire of Sport and Employment (EOSE) www.icsspe.org van het International Council of Sport Science and Physical Education (ICCSPE) www.panathlon.com van Panathlon International www.eusportsplatform.eu van het EU Sports Platform

66

3.6

Sportorganisaties die reeds deelnamen aan een EU-project: een bron van kennis en ervaring

Wat houdt deelnemen aan een EU-project in voor mij en mijn organisatie?! Welke kosten brengt dit met zich mee? Hoeveel tijd moeten we daar in steken? Wat als ik of een medewerker op het EU-project plots ziek worden? Kan ik tijdens het EU-project afhaken? Kom ik door deel te nemen aan een EU-project niet in tijdnood voor mijn basisopdrachten? Is de administratieve rapportering niet te ingewikkeld? Moeten we voor zo’n EU-project onderzoek doen of brochures uitbrengen die eigenlijk ons petje te boven gaan? Is mijn kennis van het Engels wel voldoende? Brengt deelnemen aan zo’n project per saldo wel meer op dan ik er in steek? Al deze en nog veel meer vragen... Collega’s van andere Vlaamse sportorganisaties die recent deelnamen aan een EU-project zijn zonder de minste twijfel veruit het best geplaatst om u op al die vragen een genuanceerd antwoord te geven. Daarom hebben we ze vooraan in deze gids opgenomen, in het eerste hoofdstuk. Doorloop even de lijst van die ervaringsdeskundigen en contacteer deze die het best jouw vragen kunnen beantwoorden. Zij kunnen u onomwonden de ‘SWOT ’-analyse geven van hun deelname aan een EU-project: de sterktes, de zwaktes, de kansen en de bedreigingen die ze hebben ervaren tijdens en na afloop van het project.

3.7

De Vlaamse koepelorganisatie(s)

Mocht je op zoek gaan naar of willen deelnemen aan een EU-project, neem dan ook zeker contact op met uw overkoepelende sportoverheid, sportfederatie of sportbond. Misschien heeft die zélf ervaring of kan ze u verder helpen of ondersteunen bij uw deelname aan een EU-project. Steun of erkenning van uw overkoepelende organisatie kan een belangrijke hulp zijn bij uw deelname aan een EU-project.

67

4 Welke kansen biedt het 2014-2020 EU-beleid ‘Erasmus +’ voor sport?

Welke kansen biedt het 2014-2020 EU-beleid ‘Erasmus +’ voor sport?

De EU werkt met beleidsperiodes van 7 jaar. De nieuwe beleidsperiode loopt van 1 januari 2014 tot 31 december 2020. Sport maakt in die beleidsperiode 2014-2020 voor het eerst formeel deel uit van het EU-beleid. De opmaak van het EU-sportbeleid 2014-2020 is vnl. een samenwerking tussen 3 EU-instellingen: de Raad van de EU ministers, de Europese Commissie en het Europees Parlement; waarbij een zeer ruime waaier van andere actoren worden geconsulteerd of betrokken. Waarschijnlijk volgt de formele goedkeuring van het beleid 2014-2020 in de herfst van 2013. Voor het EU-beleid 2014-2020 m.b.t. sport is er reeds een vergevorderd beleidsplan. Dit beleidsplan bouwt verder op belangrijke basisdocumenten zoals de ‘White Paper on Sport’ (2007), de ‘Communication on Sport’ (2011) van de Europese Commissie, de ‘Work Plan for Sport’ (2011) van de Raad van de EU voor Ministers van Sport, en verschillende rapporten van het Europees Parlement. De uitwerking van dat beleid zal gebaseerd zijn op de voorbereidende acties en projecten op gebied van sport 2009-2013. De naam van het beleid waarin sport in 2014-2020 wordt opgenomen, wordt vermoedelijk ‘Erasmus +’. Dit domein omvat drie hoofdonderwerpen: opvoeding (algemeen onderwijs, beroepsonderwijs en opleiding), jeugd en sport. Sport is dus maar één deel van dit beleidsdomein en is in het beleidsvoorstel opgenomen onder de artikels 11 en 12.

Artikel 11 - Specifieke doelstellingen 1. In overeenstemming met de algemene doelstelling en het werkplan voor sport van de EU, zal het sportprogramma in het bijzonder gericht zijn op de breedtesport en streeft het de verwezenlijking na van de volgende specifieke doelstellingen: (a) (b) (c)

70

het bestrijden van grensoverschrijdende bedreigingen voor de integriteit van de sport, zoals doping, matchfixing en geweld, evenals alle vormen van intolerantie en discriminatie; de bevordering en de ondersteuning van het goed bestuur in de sport en van de dubbele carrières (dual careers) van atleten; het bevorderen van vrijwilligerswerk in de sport, samen met maatschappelijke integratie, gelijke kansen en het bewustzijn van het belang van gezondheid-bevorderende lichaamsbeweging, door een grotere deelname aan en gelijke toegang tot sport voor allen.

Artikel 12 - Activiteiten 1. De doelstellingen van samenwerking worden nagestreefd door middel van de volgende transnationale activiteiten, die met name gericht zullen zijn op de breedtesport: (a) (b) (c) (d) (e)

het ondersteunen van samenwerkingsverbanden; steun voor Europese sportevenementen zonder winstdoeleind, waarbij meerdere deelnemende landen betrokken zijn en die bijdragen aan de in artikel 11.1 (c) genoemde doelstellingen; steun aan de versterking van de kennis (evidence base) voor beleidsvorming; (verwijderd); dialoog met Europese belanghebbenden.

Het sportprogramma van Erasmus + zal gecentraliseerd beheerd worden. Dit betekent dat er voor het sportprogramma geen nationale uitvoerende agentschappen worden opgericht (zoals die wel bestaan voor bv. onderwijs en opleiding, jeugd, enz.). Het Europees uitvoerend agentschap voor het sportprogramma van Erasmus + wordt ‘The Education, Audiovisual and Culture Executive Agency’ (EACEA). Net zoals bij de voorbereidende acties en projecten op gebied van sport 2009-2013, zullen in Erasmus + in 2014-2020 voor de georganiseerde sport vooral de transnationale projecten belangrijk zijn (zie onder Artikel 12 a. hierboven). Het voorgestelde budget specifiek voor sport is ¤ 238 miljoen voor 2014-2020, of ongeveer ¤ 34 miljoen per jaar; voor alle 27 lidstaten samen. De focus voor het EU-sportbeleid 2014-2020 zou liggen op ‘Sport for All’. Sport zal meer dan waarschijnlijk in de EU-beleidsperiode ook ondersteuning kunnen genieten van andere EU-programma’s zoals o.a. EU voor de Burger, opvoeding, jeugd, interregionale ontwikkeling, sociale zaken, tewerkstelling en infrastructuur.

71

5 De Vlaamse overheid en sport in de EU

De Vlaamse overheid en sport in de EU

Sinds verschillende jaren is de Vlaamse overheid actief op het Europese toneel. Niettegenstaande sport een bevoegdheid is van de drie Gemeenschappen, wordt binnen de context van de Europese Unie enkel België aanvaard als lid. Middels een afgesproken toerbeurtregeling kunnen de Gemeenschappen echter wel optreden als woordvoerder voor de andere Gemeenschappen en zodus België vertegenwoordigen in vergaderingen van de EU. De officiële vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie gebeurt via de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de EU (PV), die geleid wordt door de Permanent Vertegenwoordiger. De Permanent Vertegenwoordiger wordt bijgestaan door de adjunct-Permanent Vertegenwoordiger, die ook de rang van ambassadeur heeft. De Vlaamse Vertegenwoordiging (VVPV) maakt hier deel van uit en wordt geleid door de Algemeen Vertegenwoordiger van de Vlaamse Regering bij de EU. Voor de aansturing van de VVPV en de opvolging van dossiers die over de grenzen van de Vlaamse beleidsdomeinen reiken, wordt de Algemeen Vertegenwoordiger bijgestaan door inhoudelijke attachés die specialist zijn in hun sector. De attaché sport vormt zo de schakel tussen de Europese instellingen, de Belgische Permanente Vertegenwoordiging en de Vlaamse administratie bevoegd voor sport. De attaché rapporteert onder meer aan de Vlaamse regering en de Vlaamse overheidsinstellingen over Europese ontwikkelingen inzake sport, doet aan netwerking binnen de Europese instellingen en zorgt binnen de Belgische Permanente Vertegenwoordiging voor afstemming met de federale overheid en de andere Gemeenschappen. De Vlaamse minister bevoegd voor sport vertegenwoordigt, volgens de afgesproken toerbeurtregeling, België op Europese ministerraden. Tijdens elk EU-voorzitterschap wordt minstens een formele ministerraad voor de EU-sportministers georganiseerd. Daarnaast komen op regelmatige tijdstippen de ministers ook bijeen tijdens informele meetings waarop van gedachten gewisseld kan worden over een veelheid van thema’s en waar een uitwisseling van ervaringen en goede praktijken kan gebeuren. Deze dynamiek zorgt er enerzijds voor dat Vlaanderen zich binnen de EU als sterke sportregio kan profileren, maar anderzijds kunnen ook nieuwe ideeën en invalshoeken ingang vinden en een inspiratie vormen voor het Vlaamse sportbeleid. Deze wisselwerking wordt als een echte meerwaarde ervaren en impliceert dan ook een voortdurend engagement van Vlaanderen om het EU sportbeleid van nabij op te volgen.

74

75

6 De EU-instellingen en sport

76

6.1

De bevoegdheden van de EU inzake sport

Met het Verdrag van Lissabon (2009), is sport voor het eerst verankerd als een bevoegdheid van de EU. In artikel 6 en artikel 165 van dit verdrag verklaart de EU zich bevoegd op vlak van sport en wordt het belang van de promotie van sport door de EU benadrukt.

Artikel 6 De Unie is bevoegd om het optreden van de lidstaten te ondersteunen, te coördineren of aan te vullen. Dit geldt voor de volgende gebieden wat hun Europese dimensie betreft: … e. onderwijs, beroepsopleiding, jongeren en sport; …

Artikel 165 1. … De Unie draagt bij tot de bevordering van de Europese inzet op sportgebied, rekening houdend met haar specifieke kenmerken, haar op vrijwilligerswerk berustende structuren en haar sociale en educatieve functie. 2. Het optreden van de Unie is erop gericht: … • de Europese dimensie van de sport te ontwikkelen, door de eerlijkheid en de openheid van sportcompetities en de samenwerking tussen de verantwoordelijke sportorganisaties te bevorderen, en door de fysieke en morele integriteit van sportlieden, met name jonge sporters, te beschermen. 3. De Unie en de lidstaten bevorderen de samenwerking met derde landen en met de inzake onderwijs en sport bevoegde internationale organisaties, met name met de Raad van de EU.

78

4. Om bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van dit artikel: •

•

nemen het Europees Parlement en de Raad, volgens de gewone wetgevingsprocedure en na raadpleging van het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, stimuleringsmaatregelen aan, met uitsluiting van harmonisatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten; neemt de Raad, op voorstel van de Commissie, aanbevelingen aan.

Deze eerder vage formuleringen betekenen voor de sport • •

De EU heeft WEL een “ondersteunende, coördinerende en bijkomende bevoegdheid”. De EU heeft NIET de bevoegdheid om nationale wetgevingen te harmoniseren; en evenmin om wetten, directieven of regelgeving uit te vaardigen.

Op vlak van sport kan de EU voortaan • •

Aanbevelingen uitwerken (recommendations) Stimulerende maatregelen nemen (incentive measures), o.a. door subsidieprogramma’s.

79

6.2

De EU-instellingen en hun betrokkenheid met sport

De EU werkt met beleidsperiodes van 7 jaar. De nieuwe beleidsperiode loopt van 1 januari 2014 tot 31 december 2020. Sport maakt in die beleidsperiode 2014-2020 voor het eerst formeel deel uit van het EU-beleid. De opmaak van het EU-sportbeleid 2014-2020 is vnl. een samenwerking tussen 3 EU-instellingen: de Raad van de EU ministers, de Europese Commissie en het Europees Parlement; waarbij een zeer ruime waaier van andere actoren worden geconsulteerd of betrokken. Waarschijnlijk volgt de formele goedkeuring van het beleid 2014-2020 in de herfst van 2013.

De Raad van de Europese Unie De Raad van de EU (ook wel de Raad van Ministers of kortweg de Raad genoemd) oefent samen met het Europees Parlement de wetgevingstaak en de begrotingstaak uit. Ook oefent de Raad sommige beleidsbepalende en coördinerende taken uit en zorgt ze voor de politieke en economische samenwerking tussen de lidstaten. De Raad bestaat uit één vertegenwoordiger per lidstaat op ministerieel niveau, die gemachtigd is zijn regering te binden. Formeel is er slechts één Raad, maar de samenstelling tijdens haar zittingen wisselt afhankelijk van de te behandelen onderwerpen. De volgende formaties komen het meest voor: • • • • • • • •

Algemene Zaken en Buitenlandse Betrekkingen Economische en Financiële Zaken Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Gezondheid en Consumentenbescherming Justitie en Binnenlandse Zaken Concurrentievermogen (Interne Markt, Industrie en Onderzoek) Vervoer, Telecommunicatiemiddelen en Energie Landbouw en Visserij Onderwijs, Jeugd, Cultuur en Sport

Het voorzitterschap van de Raad ligt per toerbeurt van zes maanden in handen van een van de lidstaten. Sedert enige jaren wordt de Raad gecoördineerd door het trio van de vorige, de huidige en de volgende voorzitter.

80

Voor gewest -en gemeenschapsbevoegdheden (zoals voor sport) wordt er via beurtrol één minister afgevaardigd voor België, die dan de belangen van de 3 gewesten en/of de 3 gemeenschappen vertegenwoordigt.

Sport en de Raad van de EU Tijdens haar zesmaandelijks voorzitterschap legt elke land haar accenten, ook op vlak van de sport. Bij het voorzitterschap van Cyprus in de tweede helft van 2012 stond match-fixing centraal. Voor Ierland staan begin 2013 dual careers, de bijdrage van sport tot de economie, de duurzame financiering van de breedtesport en het antidopingbeleid centraal. De ‘Raad van de EU’ mag niet verward worden met de ‘Raad van Europa’. • •

De ‘Raad van de EU’ telt 28 leden en is een instelling van de Europese Unie, net zoals de EU Commissie en het EU Parlement. De ‘Raad van Europa’ telt 47 leden en is een gewone internationale verdragsorganisatie.

De Europese Commissie De Europese Commissie is het uitvoerende orgaan van de Europese Unie. Ze is verantwoordelijk voor het indienen van wetsvoorstellen, het beheren van de EU-begroting, het handhaven van het EU-recht (in samenwerking met het Hof van Justitie), en het vertegenwoordigen van de EU op internationaal niveau. De Europese Commissie is het best te vergelijken met wat bij ons de regering is. De voorzitter en de leden van de Commissie worden door de lidstaten benoemd na goedkeuring door het Europees Parlement. De Commissie zetelt in het Berlaymontgebouw in Brussel. De Europese Commissie heeft 27 DG’s (Directory Generals) met telkens aan het hoofd een Europees Commissaris. De rol van een Europees Commissaris valt het best te vergelijken met wat bij ons de rol van een minister is. De taken van een ‘DG’ zijn vergelijkbaar met de taken van een ministerieel kabinet en de ministeries of departementen.

81

Sport, het Directoraat Generaal Opvoeding en Cultuur & het Uitvoerend Agentschap Onderwijs, Audiovisuele Media en Cultuur

De ‘DG EAC’ (Directory General Education and Culture) is verantwoordelijk voor het beleid m.b.t. opvoeding, opleiding, cultuur, jeugd, sport en talen.

Het EACEA (Education, Audiovisual and Culture Executive Agency) is verantwoordelijk voor het beheer van bepaalde onderdelen van de programma’s van de EU op het gebied van onderwijs, cultuur, audiovisuele media en sport.

De Unit Sport van de DG EAC is verantwoordelijk voor de uitvoering van het Europees sportbeleid. De voorbereidende acties en projecten van de EU op gebied van sport werden van 2009 tot 2013 beheerd door de Unit Sport van de DG EAC. De sportprojecten van Erasmus + in 2014-2020 zullen worden beheerd door het EACEA. Alles over de Unit Sport van de DG EAC vind je op www.ec.europa.eu/sport en http://eacea.ec.europa.eu.

Het Europees Parlement Het Europees Parlement (EP) is de rechtstreeks verkozen volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Hiervoor vinden één keer per vijf jaar de Europese verkiezingen plaats in de diverse lidstaten. Het EP deelt samen met de Raad van de EU de wetgevende macht van de EU. Het kan Europese wetten (richtlijnen, verordeningen en besluiten) aannemen, wijzigen of verwerpen.

82

In tegenstelling tot de meeste andere gekozen parlementen van de EU-lidstaten, heeft het Europees Parlement evenwel géén initiatiefrecht bij het opstellen van wetten. Binnen de EU is dit de exclusieve bevoegdheid van de Europese Commissie, met uitzondering van een heel beperkt aantal beleidsdomeinen. Het parlement kan echter wel niet-bindende resoluties aannemen die de Europese Commissie aansporen een bepaald wetsvoorstel in te dienen. Het EP beslist ook samen met de Raad van de EU over de zevenjarige Europese begroting.

Sport en het CULT-comité van het Europees Parlement Het CULT-Comité van het EP is binnen het EP verantwoordelijk voor onderwijs, cultuur, jeugd, sport en media. De comités van het EP hebben een gelijkaardige rol als deze van de parlementaire commissies van de meeste EU-lidstaten. De comités - waaronder het CULT-Comité - houdt ook regelmatig openbare hoorzittingen (‘hearings’) om kennis en expertise te verzamelen voor haar werkzaamheden. Het CULT-Comité is bevoegd voor: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

de culturele aspecten van de EU het onderwijsbeleid van de EU het audiovisueel beleid en de informatiemaatschappij het jeugdbeleid de ontwikkeling van een sportbeleid het vrijetijdsbeleid het voorlichtings-en mediabeleid de samenwerking met niet-EU-landen, organisaties en instellingen op deze gebieden

Vlaanderen/België en het CULT-comité Vlaanderen/België heeft geen vaste vertegenwoordiger in het CULT-comité, dat ongeveer 30 leden telt. Ivo Belet is bij de uitgave van deze gids de enige verkozen Vlaming/Belg die plaatsvervangend lid is van het CULT-comité.

83

6.3

Enkele EU-beleidsvormende instrumenten

Sedert 1 december 2009 ontmoeten de ministers die verantwoordelijk zijn voor sport van de 27 EU-lidstaten elkaar ‘formeel’ binnen de Raad van de EU. Sedert 1 december 2009 (Verdrag van Lissabon) is sport immers EU-materie. Naast deze Sports Ministers’ meetings, zijn er op beleidsniveau ook nog de Sports Directors’ meetings en diverse Working Groups. Ook zijn er verschillende initiatieven en vormen van overleg rond sport in Europa waarbij de georganiseerde sport betrokken wordt. Dit overleg helpt het werk in de Raad van de EU voor te bereiden. De Europese sport wordt immers gekenmerkt door een groot aantal complexe en uiteenlopende structuren, verschillende soorten wettelijke statuten en graden van autonomie in de lidstaten. Bovendien zijn de Europese koepels van de georganiseerde sport over het algemeen relatief weinig ontwikkeld. Breed overleg met de betrokken partijen is daarom een belangrijke taak van de Europese Commissie, ook uit hoofde van de Europese Verdragen. Dit overleg wordt soms de ‘structured dialogue’ genoemd.

Expert groups In opvolging van het Werkplan Sport van de Raad werden ‘expert groups’ opgericht. Het zijn forums voor discussie van benoemde experten. Ze leveren rapporten, adviezen en aanbevelingen, die evenwel niet bindend zijn, m.b.t. • • •

wetgevende voorstellen en beleidsinitiatieven uitvoerende handelingen EU-wetgeving, programma’s en beleid, met inbegrip van de coördinatie en samenwerking met lidstaten en belanghebbenden

Er zijn 6 ‘expert groups’ m.b.t. sport: ‘Sport, Health and Participation’, ‘Anti-Doping’, ‘Sport Statistics’, ‘Sustainable Financing of Sport’, ‘Good Governance’ en ‘Education and Training in Sport’. De leden van een ‘expert group’ zijn • • • •

84

personen benoemd op persoonlijke titel, die onafhankelijk optreden en uiting geven van hun eigen persoonlijke opvattingen individuen aangesteld om een gemeenschappelijk belang te vertegenwoordigen dat wordt gedeeld door belanghebbenden in een bepaald beleidsterrein en niet een eigen stakeholder representeren organisaties in de brede zin van het woord bestaande uit bedrijven, verenigingen, NGO’s, vakbonden, universiteiten, onderzoeksinstituten, EU-organen en internationale organisaties nationale autoriteiten van de lidstaten (op regionaal en lokaal niveau)

Begin 2013 zetelde in elk van de 6 ‘expert groups’ een Vlaming. Meer informatie over de ‘expert groups’ vind je op www.ec.europa.eu

Sportforum Het Sportforum wordt jaarlijks georganiseerd door de Europese Commissie, i.s.m. de voorzitter van de EU op dat moment. Het brengt alle Europese betrokkenen op het gebied van sport bijeen; zowel vanuit het beleid (regering), de georganiseerde sport (vnl. sportkoepels) en onderzoeksinstellingen. Het is een breed platform voor overleg, om te debatteren en om informatie uit te wisselen omtrent Europese sportkwesties. Meer informatie over het ‘sportforum’ vind je op www.ec.europa.eu

Voorbereidende acties en projecten op gebied van sport Van 2009 tot 2013 stelde de Europese Commissie jaarlijks projectsubsidies ter beschikking voor voorbereidende acties en projecten op het gebied van sport. Deze projecten waren bedoeld om het Europees sportbeleid 2014-2020 te helpen voorbereiden. Ze waren gericht op de ontwikkeling van netwerken en het detecteren van goede praktijken. De thema’s die aan bod kwamen voor subsidiëring waren: gezond sporten, opvoeding en training, personen met een handicap, man/vrouw gelijke kansen, antidoping, sociale inclusie, vrijwilligers, voorkomen van geweld en intolerantie, tegengaan van match-fixing, actief ouder worden, levenslang sporten, gemeentelijke initiatieven, grensoverschrijdende initiatieven versterking van de Europese dimensie in en door sport. Door deze projecten ontstonden tal van duurzame Europese netwerken en voor Europa en Vlaanderen verrijkende informatie over goede praktijken rond deze thema’s. Vanuit Vlaanderen waren een 15-tal organisaties betrokken bij deze voorbereidende acties en projecten op gebied van sport. De Vlaamse Sportfederatie (managementondersteuning voor sportclubbestuurders) en de Rode Antraciet (sport in detentie) waren hierbij zelfs projectleider. Meer informatie over de voorbereidende acties en projecten op gebied van sport vind je op www.ec.europa.eu

85

Hearings ‘Public Hearings’ of hoorzittingen worden georganiseerd door leden van het Europees Parlement. Als lid van een comité van het Europees Parlement nodigen ze eenmalig deskundigen uit om zich te laten informeren over belangrijke onderwerpen. Voor de sport is binnen het Europees Parlement het CULT-comité bevoegd. De hoorzittingen vinden nagenoeg altijd plaats in de gebouwen van het Europees Parlement en duren een paar uren. Hoorzittingen m.b.t. sport werden georganiseerd bv. rond wedstrijdvervalsing, het belang van sport in de strijd tegen kanker, structurele financiële steun aan de Europese sport, anti-doping, enz. Ook de Europese Commissie organiseert openbare hoorzittingen bij hun beleidsvoorbereidend werk.

Green Papers Een ‘Green Paper’ communiceert de beleidsintenties van de Europese Commissie. Ze zijn een uitgangspunt voor discussie waarop belanghebbenden kunnen reageren. De ‘Green paper on online gambling in the internal market ‘ is hiervan een recent (2012) voorbeeld.

White Papers Een ‘White Paper’ is de verdere uitwerking van een ‘Green Paper’. Een ‘White Paper’ communiceert de beslissing van de Europese Commissie over de aanpak van een bepaald onderwerp. Voor de sport is de ‘White paper on sport’ van 2007 veruit het belangrijkst. Deze focust op de sociale rol, de economische dimensie, de organisatie en de ontwikkeling van de sport in de EU.

86

Communications Een ‘Communication’ is de verdere uitwerking van een ‘White Paper’. Een ‘Communication’ communiceert een actieplan van de Europese Commissie. ‘Developing the European dimension of Sport’ (2011) is de eerste en nog steeds belangrijkste ‘Communication’ m.b.t. sport en is de weergave van de acties die de Europese Commissie rond sport wil ondernemen.

Studies Een ‘studie’ communiceert de resultaten van een door de Europese Commissie aangevraagd onderzoek. De ‘Study on the contribution of sport to economic growth and employment in the EU’ (2012) is hiervan een belangrijk voorbeeld.

87

7 Europese koepels van de georganiseerde sport

7.1

European Olympic Committees EU Office (EOC EU Office)

Omschrijving Het EOC EU Office is de vertegenwoordiging van de Europese Olympische Comités t.a.v. de instellingen van de EU. Het vertegenwoordigt hierbij ook de belangen van het Internationaal Olympisch Comité en een aantal grote sportfederaties en -organisaties bij de EU-instellingen. Hoofddoel van het EOC EU Office is het toezicht houden op onderwerpen die relevant zijn voor de sport op Europees niveau. Hiertoe brengt het regelmatig haar partnerorganisaties op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op EU-niveau en coördineert het vergaderingen, seminaries en conferenties. Het EOC EU Office brengt ook regelmatig publicaties uit over de EU en sport. Het EOC EU Office is erkend door de Europese Commissie als partner in het kader van de “gestructureerde dialoog” met sport actoren in Europa. Het EOC EU Office speelt heeft hierbij een belangrijke rol als link tussen de Olympische sporten en de instellingen van de EU. Het EOC EU Office behandelt voornamelijk de volgende onderwerpen:

•

Sportbestuur: autonomie van sportorganisaties, het specifieke karakter van de sport, de samenwerking tussen sportactoren op Europees niveau, goed bestuur.

•

Impact van de EU-wetgeving op de sport: interne marktkwesties, mededingingsbeleid, vrij verkeer van personen, fiscaliteit, milieukwesties.

•

Financiering van de sport: economische impact van de sport, gokproblemen, EU-financiering van sportprogramma’s.

•

De maatschappelijke rol van sport: de sociale aspecten, gezond sporten, onderwijs en opleiding, vrijwilligerswerk, ethiek in de sport.

Het EOC EU Office leidt regelmatig Europese projecten waaraan diverse organisaties kunnen deelnemen.

Contact Meer interesse? Neem dan contact op met Matthias Van Baelen, de medewerker van het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité bij het EOC EU Office. Hij werkt op het EOC EU-Office in de Kortenberglaan 52, te Brussel. Of raadpleeg de website www.euoffice.eurolympic.org

90

7.2

European Non-Governmental Sports Organisation (ENGSO)

Omschrijving ENGSO is een belangrijke speler in het verdedigen van de belangen van de georganiseerde sport op Europees niveau. Tegelijkertijd is ENGSO een uitwisselingsplatform van de sportorganisaties in Europa. ENGSO komt op voor de brede belangen van de sport, van jong tot ouder, van ‘sport voor allen’ tot competitiesport; waarbij de aandacht voor de “grassroots sport” centraal staat. ENGSO heeft ook een zeer ruime kennis en ervaring met EU-sportprojecten. ENGSO heeft een goed zicht op het brede scala van ‘oproepen’ van de EU-instellingen tot deelname aan EU-projecten. Ook was ENGSO de voorbije jaren in de praktijk projectleider of -partner in meerdere EU-sportprojecten. De leden van ENGSO zijn de nationale koepelorganisaties voor de sport of de nationale olympische comités van de Europese landen. Per land is er tot dusver één organisatie lid van ENGSO. ENGSO heeft ongeveer 40 leden. ENGSO is dus een Europese sportkoepel, geen overheidsinstelling. De hoofddoelen van ENGSO in zowel Europa als in de lidstaten zijn: • de autonomie van de georganiseerde sport verdedigen; • inspelen op de politieke en economische impact van de sport; • de ontwikkeling van de sport, voor alle leeftijden en van breedte- tot topsport; • actief deelnemen aan de Oost-West en Noord-Zuid-samenwerking op gebied van sport; • de status en geloofwaardigheid van de sport verhogen; • de negatieve tendensen in de sport actief bestrijden; • het vrijwilligerswerk ondersteunen, als een belangrijke factor voor samenlevingsopbouw; • de democratie binnen de sport promoten; • de gelijkheid van mannen en vrouwen in de sport bevorderen; • ‘Building Partnership to Create Effective Change’, bruggen slaan tussen de verschillende organisaties die zich bezighouden met de sport. De visie en de missie van ENGSO is in Europa de leidinggevende stem te zijn voor de op vrijwilligers gebaseerde sportorganisaties en voor de “grass roots” sport.

Contact Meer interesse? Neem dan contact op met Heidi Pekkola, die werkt op het ENGSO-secretariaat op de Kortenberglaaan 52, te Brussel. Of raadpleeg de website www.engso.com

91

7.3

International Sports and Cultural Association (ICSA)

Omschrijving De International Sport and Culture Association (ISCA) is een wereldwijd platform met een uitgesproken Europese setting - van organisaties die actief zijn op het gebied van sport voor allen, recreatieve sport en lichamelijke activiteit. 130 organisaties uit 65 landen zijn lid van ISCA. De leden zijn internationale en nationale ngo’s, publieke instellingen en private organisaties. ISCA’s filosofie is dat sport voornamelijk belangrijk is als een aangename en gezonde fysische activiteit en voor het creëren van vriendschapsbanden. Bovendien is sport een waardemeter voor het sociaal gedrag en bevordert het een cultuur van verbondenheid, die leidt tot een versterking van de democratie. Het doel van ISCA is: • de ondersteuning van grensoverschrijdende verstandhouding door middel van sport en cultuur • de promotie van sport als drager van culturele identiteit • de bevordering van een zo breed mogelijke deelname aan sportieve en culturele activiteiten ISCA concentreert zich hierbij op drie belangrijke gebieden: lichaamsbeweging, educatie en beleidsvorming. Naast de promotie van sportevenementen en educatieve programma’s, neemt ISCA deel aan het publieke debat over sport en cultuur en streeft ISCA ernaar het beleid op dit vlak te beïnvloeden. Tegelijkertijd is ISCA een uitwisselingsplatform van de sportorganisaties in (voornamelijk) Europa. Ook heeft ISCA een zeer ruime kennis en ervaring met EU-sportprojecten. ISCA heeft een goed zicht op het brede scala van ‘oproepen’ van de EU-instellingen tot deelname aan EU-projecten. Ook was ISCA de voorbije jaren in de praktijk projectleider of partner in meerdere EU-sportprojecten.

Contact Meer interesse? Bekijk dan zeker de website van deze organisatie met zetel te Kopenhagen, www.icsa-web.org

92

7.4

Europese sportgerelateerde organisaties

In Europa bestaan er tal van organisaties die zich inzetten voor projecten in deeldomeinen van de georganiseerde sport of organisaties die deze projecten in belangrijke mate stimuleren. Hieronder is een beperkte lijst weergegeven van deze organisaties.

European Lotteries The European Lotteries verenigt de nationale loterijen die zowel als staatsbedrijven of als geautoriseerde particuliere ondernemingen met of zonder winstoogmerk opereren. Ze promoten op Europees niveau een stabiel en duurzaam kansspelenmodel ten voordele van de samenleving, gebaseerd op waarden zoals solidariteit en integriteit. www.european-lotteries.org

European Network for the promotion of health-enhancing physical activity De European Network for the promotion of health-enhancing physical activity (HEPA Europe) is een samenwerkingsverband dat een betere gezondheid door lichaamsbeweging nastreeft, bij alle mensen in de Europese regio van de World Health Organization (WHO). De WHO is een deelorganisatie van de Verenigde Naties (VN). HEPA Europe versterkt en ondersteunt initiatieven die gezonde levensstijl beogen. www.euro.who.int/hepa

European Observatoire of Sport and Employment De European Observatoire of Sport and Employment heeft als belangrijkste doelstelling het bevorderen en aansturen van een dialoog en een sterke band tussen werkgelegenheid, onderwijs en opleiding op regionaal, nationaal en Europees niveau tussen alle belanghebbenden van de sport- en de actieve vrijetijdssector. www.eose.org

93

Panathlon De Panathlon-beweging zet zich in voor ethische en culturele doelstellingen ten dienste van de sport en de sporters.Panathlon plaatst hierbij de ethiek in de sport en de positieve waarden van de sport centraal in het debat rond de ontwikkeling van de sport. www.panathlon.net www.panathlonvlaanderen.be

Federation of the Sporting Goods Industry (FESI) De Federation of the Sporting Goods Industry (FESI) is een Europees platform dat de belangen van 1.800 Europese producenten van sportgoederen vertegenwoordigd tegenover de Europese instellingen, sportfederaties en andere betrokkenen. http://www.fesi-sport.org

94

7.5

Europese sportfederaties en organisatoren van sportevenementen

O.a. op www.sportaccord.com vind je een overzicht van de meest vooraanstaande internationale olympische en nietolympische sportfederaties en organisatoren van sportevenementen. Internationale sportfederaties zijn bv. de Fédération Internationale de Football Association Internationale de Basketball (FIBA) en tientallen andere federaties.

(FIFA), de Fédération

Organisatoren van sportevenementen zijn bv. Special Olympics Inc. (SOI), het International Paralympic Committee (IPC) en tientallen andere organisatoren. Deze internationale sportfederaties en organisatoren van sportevenementen hebben meestal ook een koepel voor hun Europese leden; zoals de Union of European Football Associations (UEFA), Fédération Internationale de Basketball Europe (FIBAEurope), Special Olympics Europe-Eurasia (SOEE), European Paralympic Committee (EPC) en tientallen andere koepels.

95

7.6

Europese sportonderzoekinstituten

Onderzoeksinstellingen bieden dikwijls een meerwaarde aan EU-sportprojecten, zeker als er hiervoor specifiek onderzoek dient te worden verricht. De lijst van universitaire instellingen die de voorbije jaren meewerkten aan EU-sportprojecten is lang. Daarom beperken we ons hier tot 2 voorbeelden van instellingen die specifiek rond sport en de EU werken.

Sport & EU Sport & EU is een netwerk van academici en ervaringsdeskundigen met een sterke interesse in de studie over de relatie tussen sport en de Europese Unie. Het voornaamste doel van Sport & EU is om onderzoekers te voorzien van een netwerk om ideeën en informatie uit te wisselen en zo een onderzoeksomgeving te realiseren voor sport als onderzoeksmaterie binnen de EU. www.sportandeu.com

Sport & Citizenship Sport & Citizenship is een denktank die de dialoog over sport in Europa wil bevorderen. S&C brengt hierbij de verschillende betrokkenen rond sport in Europa samen (zoals overheden, academici, de private sector en de burgers) in debatten, rondetafelgesprekken, enz. De resultaten van deze denkoefeningen worden overgemaakt aan de beleidsmakers. De voornaamste bedoeling van deze denktank is dat de stem van de burger rond sport gehoord wordt. www.sportetcitoyennete.com

96

EU Sport Link p/a Vlaamse Sportfederatie Zuiderlaan 13 9000 Gent