GIDS INZAKE CONSUMENTENKREDIET IN VIJF EUROPESE LANDEN: DUITSLAND, BELGIË, SPANJE, FRANKRIJK EN HET VERENIGD KONINKRIJK

GIDS INZAKE CONSUMENTENKREDIET IN VIJF EUROPESE LANDEN: DUITSLAND, BELGIË, SPANJE, FRANKRIJK EN HET VERENIGD KONINKRIJK

Deze gids werd gerealiseerd door Science Pratique SA ( Frankrijk ) dankzij : de Europese Commissie, de Association Française des Sociétes Financières ( ASF), de Cetelem (Frankrijk), de Association Française des Banques (AFB), en het Secrétariat Général du Conseil National du Crédit et du Titre (Frankrijk). Deze gids werd uitsluitend door zijn auteur gerealiseerd. Met de bijdrage van : de Confédération des Organisations Familiales de la Communauté Européenne (COFACE), de Association d’éducation et d’information du consommateur de la Fédération de l’Education Nationale (ADEIC-FEN Frankrijk ) evenals allen die hebben aanvaard om ondervraagd te worden in het kader van de studie die aan de realisatie van deze gids is vooraf gegaan. Deze personen worden hierbij van harte bedankt. - 1999 -

2

INHOUDSTAFEL 1. De Europese regelgeving: zeer verschillende nationale wetgevingen .................................................................. 4 2. De vragen die men (zich) moet stellen: .................................................................................................................... 6 Is er wel een krediet nodig ? 6 Welk type krediet ? 6 De verschillende stappen in een contract 7 1.De informatiefase .................................................................................................................................................................7 2. De offerte en de analyse ervan...........................................................................................................................................10 3. De aanvaarding van een contract .......................................................................................................................................12 4.De overeenkomst en de mogelijke problemen.....................................................................................................................12

3. Een krediet opnemen in een specifiek land ............................................................................................................ 14 Voorafgaande informatie De contractuele offerte Het contract Tijdens het contract

15 18 20 22

4. U komt van een land en gaat naar een ander...................................................................................................... 24 Indien u komt uit: Duitsland Indien u komt uit: België Indien u komt uit: Spanje Indien u komt uit: Frankrijk Indien u komt uit: Verenigd Koninkrijk

25 26 27 28 29

5. Wat doen bij moeilijkheden? ............................................................................................................................... 30 Tot wie moet men zich wenden in Duitsland ? Tot wie moet men zich wenden in België? Tot wie moet men zich wenden in Spanje? Tot wie moet men zich wenden in Frankrijk? Tot wie moet men zich wenden in het Verenigd Koninkrijk ?

32 33 34 35 36

3

1. De Europese regelgeving: zeer verschillende nationale wetgevingen De Europese markt zonder grenzen is een realiteit geworden sinds 1 januari 1993. Om dit resultaat te bereiken heeft men een aantal wetgevingen moeten op punt stellen om de landen op mekaar af te stemmen. Zo bestaan er in alle lidstaten reglementeringen met gemeenschappelijke grondbeginselen en met functioneringsregels voor de nieuwe eengemaakte economische zone. De bepalingen zijn bijzonder precies op financieel gebied en hierdoor kunnen de kredietinstellingen op het gehele Europese grondgebied financiële op verschillende manieren diensten aanbieden. De Europese regelgeving gebeurt onder de vorm van richtlijnen, waarbij de lidstaten de verplichting hebben om deze richtlijnen om te zetten in nationale wetgeving binnen een bepaalde tijdsspanne. Volgens het domein waarop ze betrekking hebben zijn deze richtlijnen min of meer gedetailleerd en leggen ze allerlei verplichtingen op. In het kader van het consumentenkrediet heeft de Europese regelgeving alleen maar minimale bepalingen voorzien omdat het hier een activiteit betreft met privé-consumenten, waarbij elke Staat vrij is om specifieke regels op te stellen. Inderdaad, het Verdrag van Rome dat aan de basis ligt van de Europese Unie, voorziet in artikel 3 dat de consument op een specifieke manier moet worden beschermd: “ De actie van de gemeenschap bevat (… ) een bijdrage tot een versterking van de bescherming van de consumenten “ In artikel 100 A wordt er bepaald dat “ De commissie, in haar voorstellen (… ) inzake gezondheid, bescherming van de omgeving en de bescherming van de consumenten, uitgaat van een hoog beschermingsniveau “ En in artikel 129 A wordt er voorzien dat de bescherming gebeurt via specifieke maatregelen maar dat deze “Acties een lidstaat niet kunnen beletten om meer strikte beschermingsmaatregelen te behouden of op te stellen “ … “ voor zover ze overeenstemmen met het “ … “verdrag “. Als gevolg hiervan is, elke lidstaat inzake consumentenkrediet op basis van minimale gemeenschappelijke regels gekomen tot een specifieke regelgeving, waardoor de regels in de verschillende landen zeer disparaat zijn. Tot nu toe heeft elk van ons vooral geleefd in zijn eigen land. Wij hebben gewoonten aangekweekt op basis van onze dagelijkse ervaringen met onze verschillende leveranciers inzake diensten en goederen. Op basis van deze gewoonten nemen we beslissingen, bijvoorbeeld inzake het ontlenen tegen zekere voorwaarden. 4

Een consumentenkrediet mag niet worden vergeleken met een gewone verbintenis, want zo een kredietovereenkomst heeft een aantal financiële gevolgen voor de hele familie. Om een krediet af te sluiten moet men dus alle elementen ervan kennen, met inbegrip van de ongeschreven regels van een operatie, om aldus het volledig verloop ervan in de hand te houden. De opzet van deze gids bestaat erin, binnen een Europees kader situaties voorop te stellen van een consument uit één specifiek land die bepaalde gewoontes heeft ontwikkeld en waarbij wordt onderzocht hoe hij een kredietvoorstel voorgesteld door een organisme uit een ander lidstaat kan bestuderen of contracteren. Het consumentenkrediet, dat vaak een eenvoudige en toegankelijke operatie is, ligt verankerd in een zeer precieze wetgevende context die de bedoeling heeft de consument te beschermen. De consument wordt beschouwd als iemand die over minder mogelijkheden beschikt tot analyse en begrip dan een professioneel. Bovendien bestaan er internationale teksten inzake de toepassing van het contractenrecht. De diversiteit in de nationale wetgeving kan een dusdanige verwarring stichten dat de realiteit van de verbintenis van de kredietverlener en de ontlener erdoor worden gecompromitteerd. Dit betekent dat men steeds voor ogen moet houden dat een verbintenis die als zeer éénvoudig wordt beschouwd in eigen land dit niet meer is wanneer men op reële of virtuele manier de grens overschrijdt, en zolang er geen nieuwe ervaringen en gewoontes worden aangekweekt. De wetgeving in de verschillende landen dekt zeer diverse aspecten, van de publiciteit tot het overschrijden van de normale terugbetalingscapaciteit, het gratis krediet of de vervroegde terugbetalingen. Er loopt een rode draad door deze gids: we vestigen de aandacht op de verschillende aspecten of op de verschillende stappen in de kredietverlening, opdat zowel de consument als zijn gesprekspartner, steeds voor ogen zouden houden dat men op elk moment de juiste vragen moet stellen, niet alleen aan de anderen maar ook aan zichzelf. Een goed krediet is een krediet waarvan men alle elementen beheerst.

5

2. De vragen die men (zich) moet stellen: Is er wel een krediet nodig ? Een aankoop kan contant gebeuren, het financieren ervan via een krediet is uiteraard niet verplicht. Wat zijn de voor- en nadelen van een aankoop op krediet of van een contante aankoop? Kan ik de aankoop uitstellen? Kan ik dit nieuw krediet inbouwen in mijn (op een bepaalde manier berekend) maandelijks budget, zonder het evenwicht compromitteren?

ervan te

Totaal inkomsten - totaal vaste uitgaven - totaal variabele kosten - totaal maandelijks afbetalingen = beschikbaar budget. Ben ik zeker dat ik alle verbintenissen ken die ik aanga n.a.v. het krediet ? Welke zijn de gevolgen van deze verbintenissen indien mijn situatie grondig zou veranderen? Naarmate het bedrag groter is, wordt het belangrijk om de mogelijke gevolgen ervan goed te onderkennen. Welk type krediet ? Men financiert een wagen niet op dezelfde manier als een televisie of een reis. Het product en de looptijd moeten afgestemd zijn op de bedoelingen en op de beperkingen die de ontlener zichzelf oplegt. In bijna alle landen bestaan er (vaak onder verschillende benamingen) volgende mogelijkheden: • Negatief saldo bekomen bij het kredietorganisme dat de rekening-courant beheert.. • Persoonlijk kredietl toegestaan door een kredietorganisme aan een persoon voor een bepaald bedrag en voor bepaalde terugbetalingen (krediet of lening op afbetaling). • Vernieuwbaar krediet: krediet toegekend tot een maximaal bedrag, terugbetaalbaar via vaste of gekozen termijnen; dit wordt ook permanent of revolving krediet of kredietopening genoemd. Dit krediet kan rechtstreeks of via een kaart worden opgenomen. De modaliteiten inzake vernieuwing of beëindiging, verschillen van land tot land. • Krediet voor het financieren van een specifieke aankoop, dit krediet kan worden voorgesteld door een verkoper of door een kredietorganisme; dit krediet wordt vaak aangegaan op de plaats van aankoop of om een aankoop in een winkel te financieren. De verkoopen kredietovereenkomsten zijn onderling verbonden. Men spreekt ook van verkoop op afbetaling. • huurovereenkomst met aankoopoptie of leasing of huurkoop (België), wat neerkomt op het betalen van huurgelden tot men via een aankoopoptie het goed kan verwerven tegen een vooraf bepaalde residuele waarde.

6

De kostprijs, de modaliteiten inzake gebruik van deze kredieten, de risico’s en garanties die door de wet worden voorzien, variëren in functie van het bedrag, de kredietvorm of de looptijd ervan. Alle landen hebben een specifieke wetgeving aangenomen inzake consumentenkrediet maar de operaties die al dan niet die door de wettelijke beschikking worden gedekt, variëren van land tot land. Het is wenselijk van te genieten van de bescherming van de wet. U vindt deze elementen in de pagina’s die handelen over de landen. De gids zal u informatie geven: • land per land, voor Duitsland, België, Spanje, Frankrijk en het Verenigde Koninkrijk • als u uit een bepaalde land naar een ander land gaat De verschillende stappen in een contract Het afsluiten van een kredietovereenkomst omvat verschillende stappen, waarbij echter de omstandigheden invloed hebben op de stappen: indien u nu een krediet aangaat voor het dekken van een aankoop in een winkel, dan hebt u niet dezelfde verwachtingen en behoeften als wanneer u via een krediet een geplande aankoop beheert of een kasreserve wil opbouwen. In het eerste geval zullen de twee eerste fases neiging hebben om zich te associëren en in het tweede geval om te dissociëren. Men kan een kredietovereenkomst onderverdelen in vier hoofdstappen: 1. De voorafgaande informatie, dit is een fase tijdens dewelke zowel u als de kredietverlener informatie verzamelen om tot een beslissing te komen 2. Het formaliseren van de offerte van de kredietverlener en uw analyse ervan 1. Het afsluiten van de overeenkomst 2. De praktische uitvoering van het contract met alle voor- en nadelen. 1. De informatiefase Deze is onontbeerlijk om tot een beslissing te komen. Alles hangt af van de vorm van de offerte. De informatie is bevat in de publiciteit, in het contact met de afgevaardigde van de kredietinstelling, in de communicatiemiddelen op afstand of in de offerte die een kredietorganisme doorspeelt in antwoord op een rechtstreekse vraag van een consument.. U heeft recht op een aantal minimale informaties, om te weten, te begrijpen, te analyseren en te kiezen: • de identiteit van de kredietverlener • het product zelf 7

• het globale werkelijke tarief uitgedrukt in percent met inbegrip van de interestvoet (of de wijze van berekening ervan, bijvoorbeeld in geval van een krediet tegen variabele interestvoet ), alsook de diverse kosten die verbonden zijn aan de operatie. Deze interestvoet is ofwel uitgedrukt op jaarbasis of op maandbasis. Elk land gebruikt een verschillende wijze van berekening en u moet zich dus laten voorrekenen wat in de interestvoet is begrepen en hoe u een en ander moet interpreteren in het kader van uw operatie. • De effectieve tarieven worden niet overal geplafonneerd door maximumtarieven. Er bestaan strikte maxima opgelegd door de wet (zoals in België en in Frankrijk ). De maxima worden soms op jurisprudentiële manier bepaald: op strikte wijze in Duitsland, op minder strikte wijze in Spanje en het V.K. • De looptijd en het bedrag van de terugbetalingen of bij gebreke hieraan, de wijze van berekening. Maar u kunt meer informatie bekomen: -

door aan het organisme te vragen welke niet verplichte kosten kunnen worden aangerekend, welke andere producten eventueel beschikbaar zijn, welke andere verzekeringen bestaan, enzovoort.

-

door u te richten tot een consumentenorganisatie of door een gespecialiseerd magazine aan te kopen voor een vergelijking van de offertes van de verschillende kredietinstellingen, of door de brochures, de boeken, de gidsen met betrekking tot dit onderwerp aan te vragen

-

door tegelijk contact te hebben met verschillende organismen of met een tussenpersoon die verschillende kredietinstellingen kent

-

In bepaalde landen: door contact op te nemen met bepaalde administratieve diensten.

Naarmate u beter geïnformeerd bent verhoogt u uw kansen om de concurrentie te laten spelen in uw voordeel en om achteraf de verschillende (bv. technische) aspecten ervan goed te begrijpen. Aan de andere kant heeft de kredietinstelling behoefte aan informatie om te kunnen beslissen of zij u een krediet toestaat. De instelling wil kunnen evalueren of u in staat bent om uw verbintenissen te honoreren door de afbetalingen te doen op de voorziene datum; het geleende bedrag behoort immers niet toe aan de instelling, want dit bedrag werd door de instelling zelf ontleend of bestaat uit de spaargelden die haar werden toevertrouwd. De kredietinstelling zal informaties opvragen om tot een beslissing te kunnen komen en bovendien heeft de instelling toegang tot gegevens en bestanden die op u betrekking hebben. De beslissing van de kredietorganismen hangt enerzijds af van het bedrag en de looptijd van de operatie en aan de andere kant van de manier waarop zij het beslissingsproces organiseren; in de meeste gevallen worden de beslissingen inzake krediet gedecentraliseerd naar honderden of zelfs duizenden commerciële agenten: het is hierdoor noodzakelijk dat de beslissing op een gelijkwaardige en dus gestandaardiseerde manier wordt genomen. 8

Naarmate de looptijd en het bedrag van de operatie hoger zijn, ligt het risico voor het kredietorganisme hoger en dus zal deze meer informatie vragen, meer documenten of meer garanties. In het omgekeerde geval, namelijk als het gaat om een beperkte operatie inzake bedrag en looptijd, zullen de opgevraagde elementen eenvoudig kunnen worden gehouden. Steeds meer kredietorganismen hanteren de zogenaamde acceptatiescore, die wordt berekend op basis van gegevens die bij u worden opgevraagd en die worden vergeleken met statistische resultaten inzake terugbetalen of niet terugbetalen bij het geheel van haar klantenbestand. De criteria die komen kijken bij dit statistische selectiemechanisme zijn al naar het land al dan niet onderworpen aan de analyse van een organisme inzake bescherming van de persoonlijke levenssfeer. De beslissing van een kredietorganisme is vrij, er bestaat niet iets zoals een recht op krediet. Het is moeilijk algemene uitspraken te doen over de opgevraagde informaties want deze hangen af van het gehanteerde systeem door de kredietverleners. Ongetwijfeld zal men u, afgezien van uw identiteit en uw adres, minimum volgende gegevens vragen: uw inkomen, uw uitgaven en lasten, elementen m.b.t. uw stabiliteit: burgelijke stand, anciënniteit in uw beroep, anciënniteit inzake woonhuis, plus diverse andere elementen. De bestanden tot dewelke de kredietverleners toegang hebben zijn van twee types: -

hun eigen bestanden of de bestanden van organismen waarmee zij zijn verbonden zoals kredietverzekeraars (in de landen waar deze bestaan ) en die een overzicht geven van de verschillende relaties die u met hen zou hebben gehad.

-

De bestanden van privé- of publieke externe organisaties. In deze bestanden staan – al naar de landen – positieve gegevens (al uw kredietoperaties evenals de eventuele tekortkomingen terzake ) of de negatieve informatie (de achterstallige betalingen of de gerechtelijke procedures of de procedures inzake over-creditering).

Deze bestanden vallen onder de bepaling van de wet en uw rechten, onder meer inzake toegang tot deze gegevens en hun eventuele verbeteringen, zijn in elk geval door de wet omschreven. Misschien hebt u een offerte rechtstreeks ontvangen van een organisatie, of hebt u zelf rechtstreeks contact opgenomen met hen, waarbij deze, na analyse van uw situatie, een voorstel voorbereidt. Maar misschien hebt u zich gewend tot een tussenpersoon omdat u ver woont van een stad of omdat u niet zeker bent van het resultaat van een rechtstreekse aanvraag bij een kredietorganisatie, of nog omdat u hoopt dat een expert u een betere offerte zal doen en ervoor zal zorgen dat de concurrentie in uw voordeel speelt. De situatie is dus zeer verschillend al naar het land, het is dus zeer moeilijk om te veralgemenen, maar in geen enkel geval kan de tussenpersoon u geld vragen voor een operatie die uiteindelijk niet zal worden uitgevoerd.

9

In het geval dat u een commissie moet betalen, moet de tussenpersoon u dit op voorhand preciseren, er het detail van aangeven, waarbij hij het onderscheid maakt tussen de commissie en de eventuele kosten die hij zal hebben opgelopen. Bovendien moet hij u samen met de offertes van de kredietorganisatie, de minimuminformaties doorgeven waaraan deze laatste gehouden zijn indien zij rechtstreeks met u onderhandelen. 2. De offerte en de analyse ervan Om de offerte te kunnen bestuderen en de gevolgen ervan in te schatten, voorziet de wet een bedenktijd of een periode waarbinnen men zijn toestemming kan intrekken. Om u de tijd te laten om na denken, te analyseren, de operatie te begrijpen waartoe u zich engageert, heeft de kredietinstelling de verplichting om u een geschreven offerte te sturen met een bedenktermijn (Frankrijk) met een geldigheidsdatum (België), of een periode binnen dewelke u aan de overeenkomst kunt verzaken (Frankrijk) of haar opzeggen (België) (zie de pagina’s met betrekking tot de verschillende landen). Indien u bijvoorbeeld een kredietovereenkomst afsluit voor het financieren van een aankoop, dan moet u weten dat de wetsbepalingen een juridische band voorzien tussen beide operaties en dit op het moment van de inwerkingtreding; op deze manier hebt u de mogelijkheid -

om de kredietovereenkomst te annuleren indien u het gekochte goed of de dienst terugstuurt, of indien de geleverde prestatie niet overeenstemt met hetgeen was voorzien.

-

of u wordt vrijgesteld om het goed of de diensten aan te kopen indien het krediet om een of andere reden niet wordt toegekend.

Daarentegen, eens dat beide operaties werden geaccepteerd en de wettelijke termijnen zijn verlopen, ontstaan twee onderscheiden contracten die elk hun eigen leven leiden met elk hun eigen verbintenissen en regels; dit betekent dat u zich verbonden hebt om de bedragen terug te betalen op de voorziene vervaldata. Ondertussen is het kredietorganisme die u een vaste offerte heeft toegestuurd verbonden door deze offerte binnen de wettelijke vervaldata. Dit betekent dat de kredietinstelling voor u een mogelijke lening blokkeert die zij anders zou kunnen gebruiken voor andere klanten, want het geheel van haar activiteiten inzake krediet is gereglementeerd. Bovendien kunnen de interestvoeten belangrijke variaties vertonen zonder dat de kredietorganisatie kan terugkomen op haar offerte indien hierin een vaste rentevoet is voorzien. Deze bepalingen beschermen de consument terwijl de kredietorganisatie op deze manier een bepaald risico neemt. De afgifte van een geschreven offerte is verplicht: U moet deze opeisen zelfs indien bepaalde organisaties weigerachtig staan om ze af te geven. 10

De bedenktijd is het moment om de contractuele bepalingen te lezen en te bestuderen omdat over het algemeen de bepalingen van de offerte de contractuele regels beschrijven.. Neem de tijd om de tekst te lezen en hem eventueel te laten uitleggen door de kredietverlener of door een organisatie inzake consumentenbescherming; immers dit contract bevat een aantal bepalingen die voor u belangrijk kunnen zijn. Neem de tijd om de garanties te bestuderen die u worden gevraagd of die u zelf aangaat indien u borg staat of indien u mededebiteur bent, dit wil zeggen indien u een verbintenis onderschrijft voor rekening van een derde en waarbij u zich verbindt (binnen bepaalde voorwaarden en met bepaalde beschermingsregels), alsof u zelf de debiteur zou zijn. Hoe meer tijd u besteedt aan het bestuderen van het contract, hoe minder verrassingen u zult hebben indien onvoorziene moeilijkheden optreden. Misschien hebt u niet altijd de tijd om de offertes te bestuderen. De meest gangbare garanties die een kredietinstelling u kan vragen vooraleer zij u een krediet toestaat, zijn de volgende: -

Looncessie. Dit wordt zeer vaak voorzien in bepaalde landen maar is dan weer zeldzaam in andere landen. In het eerste geval bestaat het uit een document dat integraal deel uitmaakt van de overeenkomst en dat bepaalt dat de ontlener aanvaardt dat er gedeeltelijk beslag wordt gelegd op zijn loon door de kredietverlener bij het niet respecteren van de terugbetalingstermijn.

-

Medeonder tekening door een derde, al dan niet echtgenoot die daardoor solidair schuldenaar wordt van uw operatie en die zich tegen u kan keren in geval hij in uw plaats moet betalen.

-

borgstelling door een derde.

-

In de meeste de landen zijn de wettelijke bepalingen op deze situatie van toepassing en wordt de borg even goed beschermd als de ontlener. De persoon die zich borg stelt heeft het recht de offerte of het contract te ontvangen en geniet van een specifieke bescherming.

-

Inpandgeving van een goed, bijvoorbeeld bij de aankoop van een wagen. Deze bepalingen houden een handtekening in en het neerleggen van een aantal wettelijke certificaten. Meestal wordt er bedongen dat de bank toegang geeft tot de creditsaldi op de bankrekening of op de activa opgenomen in hun boeken (spaarrekeningen, aandelen, enzovoort )

U moet in het oog houden dat over het algemeen, wanneer u schulden aangaat, u instaat voor de terugbetaling van deze schulden met het geheel van uw vermogen en eventueel dat van uw echtgenoot (al naar gelang uw huwelijkscontract ) binnen de limieten die de wet oplegt inzake onbeslagbaarheid van goederen en inkomen. Nochtans hebben bepaalde landen in hun wetgeving specifieke bepalingen opgenomen voor personen die niet meer instaat zijn, om wat voor reden dan ook, hun schulden na te komen.

11

3. De aanvaarding van een contract De tekst moet een aantal bepalingen omvatten in overeenstemming met de wet, die inhouden dat de ontleners verondersteld zijn in het bezit te zijn van alle informaties nodig voor het begrijpen en het beheren van zijn verbintenis. In het bijzonder moet de overeenkomst de effectieve rentevoet vermelden: deze rentevoet heeft verschillende benamingen en inhoud al naargelang het land; hierdoor wordt het mogelijk de offertes binnen eenzelfde territorium te vergelijken. Let op de bestanddelen die de rentevoet bepalen. In de meeste landen vraagt het kredietorganisme u een aantal handgeschreven vermeldingen aan te brengen. Dit is voorzien door de wet, deze vermeldingen worden verondersteld uw aandacht te vestigen op de verbintenis die u aangaat. U hebt er belang bij dat iemand u uitlegt wat de bedoeling is van elk van de handtekeningen die u wordt gevraagd en bijzonder goed te begrijpen wat betrekking heeft op de kredietovereenkomst van een andere verbintenis zoals bijvoorbeeld een looncessie. De wet voorziet een periode tijdens de welke u aan het contract kunt verzaken (Frankrijk) of opzeggen (België); u moet weten hoe u dat moet doen, welke specifieke acties u moet ondernemen en onder welke vorm. U moet weten dat in bepaalde landen de kredietorganisatie de gelden kan transfereren vooraleer de bedenktermijn verstreken is. Indien u daarna de overeenkomst wil opzeggen, dan zal u moeten instaat zijn om de som integraal en binnen de kortste termijnen terug te betalen. 4.De overeenkomst en de mogelijke problemen a) De informaties gedurende de looptijd van het contract De wettelijke bepalingen voorzien over het algemeen alleen informatie in geval van verandering van de interestvoet bij niet respecteren van de terugbetaling, kredietopeningen of kredieten tegen variabele rentevoet. De toepassing van een rentevoet vooraleer u hierover informatie werd toegestuurd is niet mogelijk: u kunt deze rentevoet contesteren. In de praktijk sturen de meeste kredietorganismen u vaak een afschrijvingstabel voor kredieten met gekende rentevoeten en gekende termijnen; daarna sturen zij u regelmatig nieuwe tabellen. Aarzel niet om gedetailleerde uitleg te vragen over deze tabellen en inzake de modaliteiten van berekening van de rente, van de kosten en van hun imputatie. b) De vervroegde terugbetaling In alle landen voorziet de wet de mogelijkheid tot vervroegde terugbetaling van een lening. Dit is meestal automatisch en kosteloos voor tekorten op de rekening, voor permanente kredieten of voor revolving kredieten; voor de andere producten zijn er vaak meer nadelen aan verbonden. De kosten en modaliteiten ervan variëren van land tot land ( cfr. de pagina’s met betrekking tot de landen ) 12

c) Wat gebeurt er bij tijdelijke moeilijkheden? Om het even wie kan kasproblemen hebben en het is in het belang van het organisme zelf om u te helpen deze problemen op te lossen; een procedure inzake incasso, al dan niet via gerechtelijke weg, kost immers duur en ze lopen het risico u te verliezen als klant. Anticipeer en contacteer zelf uw kredietorganisme. Alle kredietorganismen zijn erop ingesteld om oplossingen te vinden in onderling overleg in geval van problemen; hun afgevaardigden zullen u concrete oplossingen voorstellen. Indien u zelf anticipeert zal u vermijden dat kosten worden aangerekend (rappelkosten, verwijlintresten ); bovendien vermijdt u allerlei herinneringsbrieven in al dan niet dreigende taal. U moet weten dat indien u niets doet en een betalingstermijn laat voorbij gaan, u een herinneringsbrief krijgt tussen een week en een maand na datum, waarbij bovendien verwijlintresten worden aangerekend die worden berekend aan een verschillende en hogere rentevoet dan de rentevoet van de lening zelf. Bovendien, bij maandelijkse betalingen, zal u niet alleen de voorgaande betaling worden gevraagd en de kosten die er betrekkingen op hebben, maar ook de volgende vervaltermijn; hierdoor zal uw financiële situatie natuurlijk alles behalve verbeteren. De houding van een kredietverlener t.o.v. een betalingsachterstand, varieert sterk van land tot land. en zelfs binnen eenzelfde land. Bepaalde kredietorganismen bieden zelfs standaard de mogelijkheid om een termijn over te slaan en dit zonder kosten of zonder specifieke gevolgen gedurende de duurtijd van een krediet. Terwijl voor andere instellingen een enkele achterstand volstaat om het volledige krediet terug te vragen of het loonbeslag uit te voeren.. Lees aandachtig uw contract! d) Wat moet U doen bij blijvende moeilijkheden? Het kan iedereen overkomen niet meer in staat te zijn om zijn schulden te betalen. In dit geval bestaan er procedures inzake invordering al dan niet via gerechtelijke weg, waarvan de modaliteiten zeer divers kunnen zijn. Bepaalde landen hebben een wetgeving aangenomen om mensen met een overdaad aan schulden te helpen, maar de regels terzake zijn zeer uiteenlopend. Alle landen beschikken over verschillende organismen die u kunnen helpen om de offertes te begrijpen en te vergelijken, en om te helpen bij moeilijkheden; aarzel niet om hen te contacteren. Bepaalde consumentenorganisaties zijn buitengewoon goed uitgerust en gespecialiseerd in dit domein en stellen hun juridische dienst ter beschikking, hetzij in ruil voor uw lidgeld, hetzij tegen facturatie van hun diensten. In bepaalde landen bestaan er, naast de consumentenorganisaties, andere organismen die gespecialiseerd zijn in hulp bij schuldbeheer.

13

3. Een krediet opnemen in een specifiek land De belangrijkste gegevens inzake informatie, offertes, contracten en duurtijd van de overeenkomst in elk land

14

DUITSLAND

BELGIE

Minimale informatie, met minstens de effectieve rentevoet

De minimale informatie in de offerte zijn dezelfde als deze voorzien in het contract ( zie volgende bladzijden )

Geen codificatie van de offerte, maar er bestaan verplichtingen om gratis een offerte af te geven. De verantwoordelijkheid van de bankier kan worden ingeroepen indien hij een krediet ten onrechte toestaat

Afgifte van een schriftelijke offerte waarin de wettelijke bepalingen en alle voorwaarden inzake krediet zijn opgenomen

Bestanden

Er bestaat een positief bestand, waarin alle financiële verplichtingen zijn opgenomen: de Schufa. Er bestaat geen verplichting tot consulteren, maar alle organismen doen het. Sinds kort bestaat er ook een ander bestand: ook hier is het bestand positief.

In België bestaat er alleen maar een negatief bestand ( waarin de wanbetalingen worden opgenomen. De ene wordt gehouden door de Nationale Bank van België en de andere door de beroepsvereniging voor krediet. Bovendien genieten sommige organismen van een verzekering voor de kredieten die ze toekennen. In dat geval worden de bestanden van deze krediet-

Er bestaat een positief bestand dat wordt bijgehouden door de Nationale Bank van Spanje: de

Voorafgaande informatie

SPANJE

15

FRANKRIJK

VERENIGD KONINKRIJK

Offertes afgegeven in twee exemplaren en conform met het wettelijk type- model ( er bestaan er 9 )

De kredietverlener moet een geschreven offerte sturen naar degene die er om vraagt. De tekst ervan is vrij.

In Frankrijk bestaat er maar één negatief bestand bijgehouden door de Nationale Bank van Frankrijk, de FICP (Fichier National CSRI ( Centro de Informacion sobre el des Incidents de Remboursement des Riesgo ) maar die Crédits aux alleen belangrijke bedragen opneemt ( 1 Particuliers ). De mio ptas ) samen met consultatie ervan is verplicht voor de twee negatieve kredietverleners. bestanden, het ene gehouden door ASNEF (Asociacion National de Entidades de Financiacion ): Equinex, en de

In het Verenigd Koninkrijk bestaan er openbare bestanden (kieslijst, uitspraken van de rechtbanken, faillissementen ) en van privé- organismen met zowel positieve als negatieve informatie over de historiek inzake kredieten en rekeningen. De grote categorieën van tussenpersonen zijn: - de distributeurs die kredieten verkopen

verzekeraars ook geconsulteerd.

andere gehouden door ABE (Asociacion Espanola de Banca ): RAI (Registro Aceptaciones Impagades

- de exclusieve lasthebbers die handelen voor rekening van de kredietverleners - de commissies worden betaald door de kredietverlener. Wanneer ze door de consument worden betaald dan moeten ze worden opgenomen in de berekening van de werkelijke rentevoet.

Tussenpersonen, en commissie

rol Er bestaan onafhankelijke tussenpersonen. De commissie moet op voorhand worden vastgesteld en er moet een onderscheid worden gemaakt tussen de commissie zelf en de kosten (bijvoorbeeld verplaatsing ); deze kosten moeten opgenomen zijn in een contract. Geen enkele commissie is verschuldigd indien de

Er bestaan twee types tussenpersonen: de agentenafgevaardigden die optreden voor exclusieve rekening van een kredietverlener en de makelaars die op onafhankelijke manier tussenkomen. De eersten geven alleen offertes af in naam van hun werkgever. De tweeden zoeken naar offertes bij verschillende kredietorganismen en 16

Er bestaan twee types van tussen personen die actief zijn in kredieten: de lasthebbers van krediet-organisaties die uitsluitend werken voor eigen rekening en de officiële tussenpersonen van het college. De commissies voor de tussen- personen van het college worden wettelijk geplafonneerd

De tussenpersonen moeten een mandaat krijgen en een leurkaart vanwege de kredietorganisatie voor de welke zij werken. Ze worden betaald door deze laatste. Ze hebben recht op geen enkele vergoeding zolang jet krediet niet werd gestort. Het is verboden de tussenpersoon te betalen in functie van de interestvoet.

De tussenpersonen moeten over een licentie beschikken die wordt afgeleverd voor een periode van 5 jaar door het Office of Fair Trading.

tussenkomst niet leidt tot een krediet.

Bijkomende Verbrauche Zentrale informatie: bij wie of en vooral deze van waar? Hamburg en Düsseldorf Finanztest: tijdschrift van de groep Warrantest

dit op aanvraag van de klant. Het is de tussenpersonen verboden een commissie te vragen aan de consument.

( 0.3% van het bedrag van het krediet ). Deze commissie valt ten laste van de consument, er wordt betaald door de bank die ze afhaalt van de rekening van de klant.

Consumentenorganisaties.

OCU

CRIOC Test Achat Budget et Droit

Institut Für Finanzdienstleistungen e. V. (IFF)

ADICAE

Organisations de consommateurs

Consumentenorganisaties

Dinero y Derecho

Euro-guichets

Which ?

Impositores

Que Choisir ?

Advice

Ausbanc is geen consumentenorganisatie maar wel een privéfirma.

60 millions de consommateurs

Citizens Bureau National Council

Consumer

Money Scotland

Advice

Budget et Droit INC

National Debt Line

Euro-InfoVerbraucher e. V.

17

De contractuele offerte

DUITSLAND

BELGIE

SPANJE

FRANKRIJK

V.K.

Geldigheids-termijn of De offerte bevat een bedenktermijn bedenktermijn van 7 dagen en wordt niet gecumuleerd met deze van het contract.

15 dagen behalve bij 10 dagen verkopen op krediet en rentevoet van de kredietopening.

15 dagen

De contractuele offerte is geldig tot 5 dagen na ontvangst.

Woekerinterest

Wettelijke vastlegging per type product en looptijd van het krediet.

Periodiek legt de Banque de France de rentevoet vast i.f.v. de gemiddelde rentevoet die werd aangerekend tijdens de vorige trimester bij gelijkaardige operaties, verhoogd met een derde.

Geen wettelijke regeling. De wet verbiedt buitensporige rentevoeten of rentevoeten die strijdig zijn met de normale gebruiken.

Bevat de debetrente, de kosten van alle aard, zowel directe als indirecte kosten die een geheel uitmaken met het krediet.

Bevat de debetrente, de kosten en lasten die rechtstreeks verbonden zijn met het toekennen van het krediet.

Bepaald door de jurisprudentie. Woeker is elke rentevoet die meer dan het dubbele bedraagt van de gemiddelde tarieven of 12% in absolute waarde boven de gemiddelde rentevoet.

Bevat de debetrente De effectieve rentevoet en de inhoud van het krediet en de lasten m.b.t. de ervan tussenpersoon.. (de berekening van de rentevoet verschilt van De rentevoet wordt land tot land. uitgedrukt in jaarlijkse Een richtlijn voorziet last in % en een harmonisatie van vertegenwoordigt het nettobedrag van het

Bepaald door de jurisprudentie De openstaande bedragen mogen niet hoger liggen dan 2.5 keer het wettelijke tarief. Een rentevoet die beduidend hoger ligt dan de wettelijke rentevoet wordt beschouwd als woeker.

Bevat de debetrente, de lasten (publiciteit, premies voor kredietverzekering, consultatie van het bestand, beheerskosten, bedragen aan tussenpersonen, enz.)

Bevat de debetrente, de kosten voor het vastleggen van het krediet, de verzekering wanneer dit noodzakelijk is voor het bekomen van het krediet.

18

Rente op vervaldag uitgedrukt in jaarlijks % of proportioneel

De jurisprudentie beschouwt een rentevoet van 48% als woeker.

de rentevoeten.

krediet.

De garanties

Verbod op cambiaire instrumenten

Verbod op cambiaire instrumenten

Looncessie

Looncessie

Cambiaire instrumenten kunnen worden gevraagd.

Waarborgen, handtekening codebiteur, pand

Waarborgen, handtekening codebiteur, pand

Waarborgen, handtekening codebiteur, pand.

met de periodieke rente.

19

Verbod op cambiaire instrumenten

Verbod op cambiaire instrumenten

Waarborgen, handtekening codebiteur, pand

Waarborgen, codebiteur, hypotheek, pand.

Het contract (steeds schriftelijk)

DUITSLAND

BELGIE

SPANJE

FRANKRIJK

V.K.

Verplichte vermeldingen in de tekst

Verplichte vermeldingen voorzien door de wet.

Wettelijke Vermeldingen vermeldingen identiek voorzien door de wet. aan deze van de offerte.

Contract conform met Contract conform met model-contracten. de wet maar met mogelijkheid tot afwijkingen.

Handtekeningen en geschreven vermeldingen.

Indien het contract geautomatiseerd is, moet de kredietgever niet ondertekenen.

Handtekening en bedrag voluit geschreven.

Eigenhandige ondertekening voorafgegaan door een specifieke vermelding m.b.t. de borg.

Het contract moet worden ondertekend door de ontlener en de kredietverlener of door hun vertegenwoordigers.

Geldigheidsregels voor een contract

De door de wet Ondertekening van het Handtekening voorziene contract en vervaldag vermeldingen voor elk inzake bedenktijd. type krediet.

Aanvaarding van de ondertekende offerte en vervaldag inzake bedenktijd.

Alle elementen van de verbintenis bevatten en wettelijk zijn.

Termijnen inzake opzeg of bedenktijd.

7 dagen behalve hypothecair krediet, bij plechtig contract voor de notaris, Indien het contract niet alle vermeldingen bevat en niet ondertekend is, dan is de geldigheid beperkt tot 1 jaar.

7 dagen te rekenen vanaf de aanvaarding van de offerte of vanaf de aanvaarding door de ontlener en de aanvaarding van de offerte (indien vermeld in het contract).

5 dagen te rekenen vanaf de ontvangst van de contractuele offerte.

Nietig zonder handtekening.

7 werkdagen vanaf de ondertekening van het contract op termijn of leasing, behalve bij verkopen op afbetaling en huurkoop. 7 dagen indien het contract ondertekend werd buiten de burelen van de kredietverlener.

Geen wettelijke termijn. Het is mogelijk om in overeenstemming tussen partijen een termijn van 3 dagen of langer af te spreken.

20

Vervroegde terugbetaling

Verschillende gevallen: bij vaste rentevoeten na een bepaalde periode; op elk moment bij variabele rentevoerten. De bankier mag zich niet verrijken en de intresten en lasten worden afgetrokken van het bedrag. correspondent

Voor het totale krediet, zonder kosten voor een ODC, of anders recht op een terugbetaling van minimum 75% van de kost van de terugbetaling. Een gedeeltelijke terugbetaling kan worden belast met een hogere taks.

Mogelijk op elk moment mits betaling van een som van 1.5% van de terugbetaalde som bij variabele rentevoet, en 3% bij vaste rentevoet, met bovenop kosten van annulatie van eventuele cambiaire instrumenten.

Op initiatief van de ontlener, gedeeltelijk of volledig, zonder kosten.

Mogelijk op elk moment mits korting berekend door de kredietverlener.

Mogelijkheden tot wijziging van het contract.

Verboden zonder schriftelijke overeenkomst tussen partijen.

Verboden zonder schriftelijke overeenkomst tussen partijen.

Verboden zonder schriftelijke overeenkomst tussen partijen.

Verboden zonder schriftelijke overeenkomst tussen partijen.

Verboden zonder schriftelijke overeenkomst tussen partijen

21

Tijdens het contract De informatie tijdens de looptijd van het krediet.

DUITSLAND Rekening-uittreksel.

BELGIE

SPANJE

Rekening-uittreksel met vermelding opgenomen bedrag, verrichtte betalingen, verschuldigde kosten en interesten.

Rekening-uittreksel. Wijzigingen inzake kosten.

FRANKRIJK Maandelijks uittreksel met vermelding van het opgenomen krediet, de verrichtte betalingen, de verschuldigde kosten en interesten.

V.K. Periodiek uittreksel. Antwoord op elke aanvraag tot informatie vanwege de klant.

Wijzigingen inzake kosten Wijziging van De informatie moet De informatie moet De informatie moet De informatie moet De informatie moet variabele rentevoeten. schriftelijk en schriftelijk en schriftelijk en schriftelijk en schriftelijk en voorafgaand gebeuren. voorafgaand gebeuren. voorafgaand gebeuren. voorafgaand gebeuren voorafgaand gebeuren. en aanvaard worden door de ontlener. Quid bij tijdelijke moeilijkheden?

De krediet-verlener De kredietverlener De kredietverlener De kredietverlener contacteren voor een contacteren voor een contacteren voor een contacteren voor een minnelijke oplossing.. minnelijke oplossing.. minnelijke oplossing.. minnelijke oplossing. Indien de kredietverlener zelf reageert bij het niet nakomen van de verplichtingen, kunnen kosten worden aangerekend. Er wordt eerst een minnelijke schikking nagestreefd.

Indien de kredietverlener zelf reageert bij het niet nakomen van de verplichtingen kunnen kosten worden aangerekend. Er wordt eerst een minnelijke schikking nagestreefd.

Indien de kredietverlener zelf reageert bij het niet nakomen van de verplichtingen kunnen kosten worden aangerekend. Er wordt eerst een minnelijke schikking nagestreefd.

22

Indien de kredietverlener zelf reageert bij het niet nakomen van de verplichtingen kunnen kosten worden aangerekend. Er wordt eerst een minnelijke schikking nagestreefd. Er bestaan produkten waar expliciet de mogelijkheid wordt

De kredietverlener contacteren voor een minnelijke oplossing.. De wet voorziet niets. Veel contracten voorzien dat één wanbetaling volstaat om het contract te kunnen opzeggen. Neem snel maatregelen bij tijdelijke moeilijkheden.

voorzien om een vervaldag uit te stellen naar het einde van het contract.

23

4. U komt van een land en gaat naar een ander De Europese constructie voorziet dat een kredietorganisme in een Europees land, financiële diensten kan aanbieden in elk ander land van de Unie, en dit in het kader van de beschikking inzake vrij verkeer van diensten, en gecodificeerd door de Europese wetgeving. Bovendien bepalen een aantal conventies inzake internationaal privaatrecht de problemen inzake de toepasselijkheid van de wet op kaderovereenkomsten aangegaan met consumenten, dit is te zeggen personen die optreden buiten elke professionele activiteit. Het gaat hier over de conventie van Brussel en de conventie van Rome. Kunnen bepalen welke wet van toepassing is bij geschillen inzake kredietcontracten is van het grootste belang omdat deze wetten zeer verschillend zijn van land tot land en ook omdat de consument in de eerste plaats de eigen wetgeving en gebruiken kent van zijn land en weinig of niets van de andere landen. De twee hogervernoemde conventies voorzien dat indien het contract werd voorafgegaan door een voorstel of een publiciteit ten huize van de consument, de toepasselijke wetgeving die is van de gebruikelijke woonplaats van de consument, tenzij andersluidend akkoord tussen partijen. Deze situatie is a priori de meest gunstige voor de consument. Het kan natuurlijk ook gebeuren dat u een proactieve houding heeft aangenomen en dat u heeft verkozen om het contract af te sluiten met een kredietverlener in een ander land. Op dat moment is het van belang goed de voornaamste verschillen te zien tussen de bepalingen in uw eigen land en de bepalingen geldig in het land waar u contracteert.

24

Indien u komt uit:

en u gaat naar =>

BELGIE

SPANJE

U zult op bepaalde punten minder bescherming hebben:: cambiaire instrumenten en U rechten worden gegarandeerd kredietgarantie, contract zonder via langere termijnen (geldigheid mogelijkheid tot verzaking, De wijze van berekenen van de en verzaking) en via meer duistere contracten, band tussen precieze bepalingen en regels. krediet en aankoop. effectieve rentevoet is specifiek Er bestaan alleen negatieve Daarentegen vindt u meer bescherming op sommige andere bestanden. voor Duitsland en maakt directe punten: langere geldigheidU kan tussenpersonen speriode, meer mogelijkheden tot vergelijkingen met andere landen tegenkomen die nalaten om u vervroegde terugbetaling. informatie te vragen of te geven, maar u moet deze tussenpersonen U kunt worden geadviseerd door onmogelijk officiële tussenpersonen. De in geen enkel geval betalen. commissie valt te uwen laste Verwacht u aan de eis tot maar wordt betaald door de mogelijkheid tot looncessie als kredietverlener. garantie. Bij verkoop op afbetaling bent u De financiële instellingen zullen minder goed beschermd bij een u gemakkelijker kredieten geschil. toestaan, maar zijn moeilijker De terzake gespecialiseerde m.b.t. negatieve saldi van 3 consumenten-organisaties zijn maand salaris, zoals de globaal bekeken minder goed depotorganismen.. uitgerust en minder efficiënt. De rentevoeten worden wettelijk De financiële organismen zijn geplafonneerd. meer aanwezig op de verkooppunten dan wel in de directe verkoop. DUITSLAND

U vindt meer formalisme, ook in geval van gerechtelijk geschil.

Er bestaan alleen negatieve bestanden, behalve indien de operatie het bedrag van 1 Mio ptas overschrijdt.

25

FRANKRIJK

V.K.

U vindt meer formalisme, ook in geval van gerechtelijk geschil.

De kredietverleners en de tussenpersonen zijn vrijer in hun doen en laten.

U rechten worden via lange termijnen en precieze wetteksten beschermd.. Verschillende consumenten-organisaties zijn gespecialiseerd in kredieten en u zal er bovendien euroloketten aantreffen. Er bestaat alleen een negatief bestand.

De kredietverleners consulteren een groot aantal publieke of privé-bestanden. De kredietverleners houden zich aan een code van goede handelspraktijken eerder dan aan strenge wetteksten.

U zal makkelijker kredieten U krijgt zelden te maken met een vinden zelfs indien u financiële moeilijkheden hebt. tussenpersoon. U kunt de rentevoeten in uw land niet rechtstreeks vergelijken met die van Duitsland, omdat de berekeningswijze verschillend is.. Woekerinteresten worden wettelijk beperkt. Een kredietverlener zal u geen looncessie vragen als garantie voor een krediet. U hebt meer mogelijkheden om over te gaan tot vervroegde terugbetaling, zonder kosten en op elk moment.

Indien u komt uit:

en u gaat naar => BELGIE

DUITSLAND Er bestaat een positief bestand dat wordt geconsulteerd vóór elke offerte.

SPANJE

FRANKRIJK

V.K.

U zal tussenpersonen vinden die u meer garanties en adviezen bieden.

Globaal genomen wijken de praktijken niet veel af van die in België.

De kredietverleners gebruiken een groot aantal publieke bestanden (kieslijsten, vonnissen en faillissementen) naast privébestanden met historieken inzake kredieten en rekeningen.

In Frankrijk is het consumentenkrediet nog meer gecodificeerd. De standaard De consumenten-organisaties contractuele teksten worden door De kredietverleners respecteren specifiek voor België. Men vindt zijn zeer waakzaam m.b.t. de eerder een code van goede de administratie opgesteld. praktijken van de handelspraktijken eerder dan een ze niet terug in de andere landen. kredietverleners. Ze zijn De kredietverleners vragen u Men zal u geen garantie vragen strenge wetgeving. geen looncessie als garantie van bovendien machtig en efficiënt. via looncessie. maar wel via U kan makkelijk kredieten een krediet. Ze zijn onafhankelijk en krijgen eventuele cambiaire bekomen, maar soms aan zeer subsidies van de staat. Ze zullen instrumenten. U treft er geen tussenpersonen hoge tarieven omdat de u hun adviezen aanrekenen. aan. Er bestaat zoiets als Testmaximumrentevoet niet wettelijk U zal tussenpersonen aantreffen Aankoop, maar globaal gezien is geregeld. De consumenten-organisaties zijn de consumenten-organisaties met wie u een schriftelijk zijn er talrijker en verschillende Men zal geen looncessie eisen ter minder gespecialiseerd in de contract moet afsluiten. U moet onder hen zijn gespecialiseerd in garantie van een krediet. financiële producten en ze zijn hen enkel betalen indien u een financiële producten. U treft er minder goed uitgerust om u te krediet bekomen heeft, maar De bedenktermijnen zijn iets eveneens de lokale publikaties adviseren of te verdedigen. misschien zult u hun kosten korter. aan van Test Achat. moeten terugbetalen. U zal minder makkelijk Over het algemeen bieden de U hebt minder mogelijkheden tot organismen aantreffen die u wettelijke regels minder rechtstreeks willen lenen, maar u vervroegde terugbetaling, maar bescherming. moet zich tot een verkoopspunt het zal u minder u kosten. wenden. De consumenten-organisaties De kredietverleners zijn minder zijn competent inzake financiële geneigd u een krediet toe te staan Bij verkoop op afbetaling wordt producten en schuldbeheer. en ze bieden de mogelijkheid tot u minder goed beschermd. ontlenen van grotere bedragen. Kredietverzekeraars zijn

De termijnen om te verzaken of inzake bedenktijd zijn korter.

De termijnen inzake geldigheid zijn korter en het contract mag geen enkele mogelijkheid voorzien tot verzaking. De teksten zijn minder duidelijk.

26

Indien u komt uit:

en u gaat naar =>

DUITSLAND

BELGIE

FRANKRIJK

De termijnen van de offerte en de De termijnen inzake bedenktijd en verzaking .zijn langer bedenktijd zijn langer. De bankier is aansprakelijk indien Globaal genomen beschermt hij onterecht een krediet toestaat. Frankrijk beter de consument via een relatief oude wet (1978), Globaal gezien wordt de Geen enkel ander land staat het waardoor alles netjes volgens de consument in België goed regels verloopt. De offertes beschermd. gebruik toe van cambiaire bevatten gecodificeerde teksten. Enkele consumentenbonden zijn instrumenten (wisselbrief, Tussenpersonen bestaan gespecialiseerd in financiële De organisaties zijn nauwelijks en hun eventuele producten en ze geven orderbrief, cheques) als garantie onafhankelijk en worden commissie hangt af van de gespecialiseerd advies. gesubsidieerd door de Staat. Ze kredietverschaffer. factureren evenwel hun adviezen. De wettelijke rentevoet wordt voor een krediet. Vervroegde terugbetaling kan op wettelijk geplafonneerd. De kredietverleners vragen een elk moment zonder vergoeding. looncessie ter garantie van het Het krediet is gemakkelijker te krediet., vaak in het kader van De consumentenbonden zijn vinden, de gespecialiseerde het contract; ze consulteren een talrijker en verschillende zijn kredietverleners bieden hun bestand vóór elke offerte. gespecialiseerd in financiële producten aan via directe verkoop. Ze eisen een looncessie producten. U zal ook lokale Het contract moet niet worden uitgaven vinden van Test Achat. ter garantie van het krediet, en ondertekend door de dit meestal binnen het kader van kredietverlener indien het gaat U wordt beter beschermd inzake het contract. om een geautomatiseerd contract. aankoopkrediet. De klant mag geen commissies De vervroegde terugbetaling van betalen aan de tussenpersoon. Ze een krediet met vaste rentevoet worden niet erkend door de kent een aantal beperkingen. administratie en ze kunnen soms verkeerde informatie doorgeven. Indien u een klacht heeft, dan kan u zich niet wenden tot de administratie, wel tot de consumentenbond of tot de rechtbank. SPANJE

Ook al zijn termijnen van de offerte korter, toch wordt de klant beter beschermd. De consumenten-organisaties zijn zeer waakzaam m.b.t. de praktijken van de kredietorganismen en ze beschikken over efficiënte drukkingsmiddelen.

27

V.K. De kredietverleners gebruiken een groot aantal publieke bestanden (kieslijsten, vonnissen, faillissementen) alsook een aantal positieve privébestanden met historieken inzake kredieten en rekeningen. De kredietinstellingen respecteren een code van goede handelspraktijken eerder dan een strenge wetgeving. Het is vrij makkelijk een krediet te bekomen, maar de tarieven liggen soms vrij hoog. Het consumentenkrediet is sterk ontwikkeld in het V.K. en wordt veel gebruikt. De consumenten-organisaties zijn competent inzake financiële diensten en schuldbeheer. De termijnen inzake verzaking zijn langer.

Indien u komt uit:

en u gaat naar =>

DUITSLAND

BELGIE

SPANJE

Het gebruik van krediet is minder gecodificeerd, de bedenktijd is korter, er bestaat Elke kredietverlener consulteert geen mogelijkheid tot verzaken. De kredietverleners vragen een vooraf een positief bestand en De regels zijn recenter dan in looncessie ter garantie van het De berekening van de effectieve vraagt een looncessie als Frankrijk en het beroep op het krediet, vaak binnen het contract. garantie, vaak binnen het kader krediet is minder ontwikkeld. van het contract. rentevoet is specifiek voor Er bestaan tussenpersonen maar De kredietverleners kunnen deze mogen niet worden betaald Er bestaan een aantal cambiaire instrumenten vragen Frankrijk en laat geen directe door de klant. Ze zijn echter niet tussenpersonen die worden ter garantie van het krediet. betaald door de klant, voorzover officieel erkend door de vergelijking toe met alle landen. een contract wordt ondertekend. administratie en kunnen soms Officiële tussenpersonen kunnen u op een efficiënte manier verkeerde informatie geven. De commissie is alleen helpen, maar hun vergoeding valt verschuldigd wanneer het krediet De vervroegde terugbetaling is te uwen laste (ook al wordt ze wordt bekomen. duurder in België, en kan verrekend in het krediet). De consumentenbonden zijn zeer problemen stellen als het over Bij verkoop op afbetaling wordt een partiële terugbetaling gaat. waakzaam m.b.t. de praktijken u minder goed beschermd. van de kredietorganismen. Ze zijn bovendien machtig en De bescherming van de efficiënt. Ze zijn onafhankelijk consument is minder sterk. De en worden gesubsidieerd door de consumentenbonden zijn minder staat, maar ze factureren hun goed uitgerust en minder adviezen. Men kan zich met zijn gespecialiseerd in financiële klachten niet wenden tot de producten. administratie. U vindt minder makkelijk De terugbetaling van een krediet financiële organismen die met vaste rentevoet is vaak rechtstreeks lenen, meestal moet moeilijker. je via een verkooppunt passeren. FRANKRIJK

Er bestaat minder codificatie en de termijnen zijn korter.

De situatie in België is zeer vergelijkbaar, alleen zijn de regels iets minder gecodificeerd.

28

V.K. De kredietverleners gebruiken een groot aantal publieke bestanden (kieslijsten, vonnissen, faillissementen) alsook een aantal positieve privébestanden met historieken inzake kredieten en rekeningen. De kredietinstellingen respecteren een code van goede handelspraktijken eerder dan een strenge wetgeving Het is vrij makkelijk een krediet te bekomen, maar de tarieven liggen soms vrij hoog. De termijnen inzake bedenktijd zijn een beetje korter. Over het algemeen bieden de wettelijke bepalingen minder bescherming.

Indien u komt uit:

en u gaat naar => V.K.

DUITSLAND

BELGIE

SPANJE

FRANKRIJK

Er bestaan tussenpersonen die betaald worden door de klant, voorzover een contract tot stand komt. De commissie is slechts verschuldigd wanneer het krediet wordt toegekend.

U vindt er meer formalisme, ook bij gerechtelijke geschillen.

U vindt er meer formalisme, ook bij gerechtelijke geschillen.

U vindt er meer formalisme, ook bij gerechtelijke geschillen

Uw rechten worden gegarandeerd via langere termijnen (geldigheid en verzaking) en door meer precieze regels en informaties.

Uw rechten worden gegarandeerd via langere termijnen (geldigheid en opzeg) en door meer precieze regels en informaties.

Uw rechten worden gegarandeerd via lange termijnen en preciese wetteksten.

De voornaamste positieve lijst is deze van de Schufa die door elke Er bestaan alleen negatieve kredietverlener wordt bestanden. geconsulteerd. U kunt tussenpersonen De consumentenbonden zijn zeer tegenkomen die vergeten u waakzaam m.b.t. de praktijken bepaalde informaties te vragen of van de kredietorganismen. Ze te geven; in geen geval moet u zijn bovendien machtig en hen betalen. efficiënt. Ze zijn onafhankelijk maar worden gesubsidieerd door Wees niet verbaasd indien men de staat; ze factureren echter hun een looncessie eist ter garantie adviezen. In geval van klacht kan van het krediet. men zich niet wenden tot een De financiële organismen zullen administratie. u makkelijker kredieten De terugbetaling van een krediet voorstellen, maar hebben meer met vaste rentevoet is vaak moeite met ongedekte saldi van 3 moeilijker. maand salaris. U kan uw eigen rentevoet niet rechtstreeks vergelijken met die in Duitsland, want de methode van berekening is totaal verschillend

De rentevoeten worden wettelijk geplafonneerd.

29

Er bestaan alleen negatieve bestanden. U kunt tussenpersonen tegenkomen die vergeten u bepaalde informaties te vragen te geven; in geen geval moet u hen betalen. Wees niet verbaasd indien men een looncessie eist ter garantie van het krediet. De financiële organismen zullen u makkelijker kredieten voorstellen, maar hebben meer moeite met ongedekte saldi van 3 maand salaris. De rentevoeten worden wettelijk geplafonneerd.

Verschillende consumentenorganisaties zijn gespecialiseerd inzake krediet en u treft er ook euroloketten aan. Er bestaat alleen een negatief bestand. U krijgt zeer zelden te maken met een tussenpersoon. De aximuminteresten worden wettelijk geplafonneerd.

5. Wat doen bij moeilijkheden? Bij het behandelen van problemen moet u verschillende stappen doorlopen. Zoals we reeds gezien hebben bestaat de eerste stap in het contacteren van het kredietorganisme en een minnelijke schikking proberen af te sluiten met een commerciële afgevaardigde. De overgrote meerderheid van de problemen kunnen op deze manier worden opgelost. Het kan nochtans gebeuren dat dit niet volstaat. Dan heeft U verschillende mogelijkheden die kunnen beschouwd worden als even zovele stappen. De eerste stap bestaat er in uw geval voor te leggen aan de klantendienst van het kredietorganisme. Indien dit niet volstaat of indien u een meer genuanceerde beslissing wilt, dan kan u zich wenden tot de bemiddelaar van de organisatie ( indien deze bestaat ) of tot de ombudsman in deze beroepstak, nl. de officiële vertegenwoordiger van het organisme. In Frankrijk hebben bepaalde organisaties een proces opgestart inzake certificatie van de kwaliteit en de conventie waarin ze zich hebben verbonden voorziet een beroep op een specifieke bemiddelaar waarvan ze de beslissing accepteren. In bepaalde landen behandelt de overheid de administratieve vragen inzake informatie en klachten. Deze diensten zijn over het algemeen gevestigd in het ministerie voor economie ( België, DGCCRF en Frankrijk) ofwel bij de centrale bank (bank van Spanje) Alle landen hebben een consumentenbeweging die hoe dan ook informatie verstrekt, advies verleent, evenals juridische bijstand in geval van moeilijkheden. Deze interventie kan gratis of quasi gratis zijn mits het betalen van een lidgeld of ze kan tegen betaling gebeuren. In bepaalde landen kunnen deze verenigingen de consument steunen bij gerechtelijke acties. In enkele landen bestaan bovendien gespecialiseerde organisaties die als taak hebben specifieke hulp te bieden aan personen met schulden. Bepaalde landen doen beroep op een gerechtelijke procedure waarbij de magistraat zoekt naar een minnelijke schikking.

30

Indien al deze oplossingen niet hebben gebaat, dan blijft er de gerechtelijke procedure voor de rechtbank of de maatregelen inzake schuldbeheer. De gerechtelijke procedures en de maatregelen inzake schuldbeheer zijn volledig specifiek voor elk land. Deze gids heeft niet de bedoeling de details ervan te geven, wel om het bestaan ervan te signaleren. In alle landen bestaan er regels om de toegang tot de rechtbanken te vergemakkelijken; de magistraten of de organisaties en personen die hulp bieden, kunnen er beroep op doen. De wetgeving voorziet in een lijst van goederen en inkomsten waarop geen beslag kan worden gelegd. Door het feit dat het beroep doen op krediet zo makkelijk is geworden en de economische problemen hebben ertoe geleid dat elk jaar honderdduizenden mensen in elk land een situatie van te hoge schuldgraad beleven. De meeste Staten hebben hierop gereageerd door regels uit te vaardigen voor het collectief schuldbeheer: Duitsland (vanaf 1999), België (vanaf 1999), Frankrijk (sinds 1990) en het V.K. (sinds 1986) Wanneer de financiële moeilijkheden zo groot worden dat ze niet meer te controleren vallen en het evenwicht in uw familiebudget bedreigen, neem dan contact op met organisaties die u kunnen adviseren en bijstaan. Duitsland, België en het V.K. hebben gespecialiseerde organisaties inzake schuldbeheer. In Frankrijk en Spanje worden deze adviezen eerder gegeven door consumentenorganisaties. In de hier volgende bladzijden vindt u een lijst per land van de belangrijkste nationale organisaties die u informaties kunnen geven over een of andere etappe van het krediet.

31

Tot wie moet men zich wenden in Duitsland ? Euro-Info Verbraucher e. V. Kinzigstrasse 5 D-77694 Kehl

Verbraucherzentrale Nordrhein Westfalen e.V. Mintropstrasse 27 D-40215 Düsseldorf Tel : 211 38 090

Verbraucherzentrale BadenW¸rttemberge e. V. Paulinenstrasse 47 D-70178 Stuttgart Tel : (0)711 66 910

Verbraucherzentrale Niedersachsen e.V. Herrenstrasse 14 D-30159 Hanover

Verbraucherzentrale Bayern e.V. Mozartstrasse 9 D-80336 Munich Tel : 89 53 9870

Verbraucherzentrale Rheinland Pfalz Grosse Langasse 16 D -55116 Mainz Tel : 61 31 28 480

Verbraucherzentrale Berlin Bayreuther strasse 40 D-10787 Berlin Tel : 30 219 07 0

Verbraucherzentrale Sachsen e.V. Bernahrd strasse 7 D-04315 Leipzig Tel : 341 696 29 0

Verbraucherzentrale Brandenbourg e.V. Hegelaalee 6/8, Haus D-14467 Postdam Tel : 331 289 33 33

Verbraucherzentrale Sachsen-Anhalt Steinbockstrasse 1 D-06108 Halle Tel : 341 696 290

Verbraucherzentrale des Landes Bremen Obernstrasse 38-42 D-28195 Bremen Tel : 421 32 08 34

Verbraucherzentrale SchleswigHostein, Bergstrasse 24 D-24103 Kiel Tel : 431 5 12 86

Verbraucherzentrale des Saarlandes e.V. Hohenzollernstrasse 11 D-66117 Saarbr¸cken Tel : 681 50 08 90

Verbraucherzentrale Thüringen Wilhelm Külz Strasse 26 D-99085 Erfurt Tel : 361 555 140

Verbraucherzentrale Hamburg Kirchenallee 22 D-20099 Hamburg Tel : 40 24 83 20

Verbraucherzentrale Hessen Reuterweg 51/53 D-60323 Frankfurt/main Tel : 69 97 20 10 0

Verbraucherzentrale Mecklenburg-Vorpommern e.V. Strandstrasse 98 PF 10.11.03 D-18055 Rostock

32

Tot wie moet men zich wenden in België ? Association des ConsommateursTest Achat Rue de Hollande, 13 - 1060 Bruxelles Tél : 02/542 34 93 Fax : 02/542 33 67

Femmes Prévoyantes socialistes Place Saint-Jean, 1-2 - 1000 Bruxelles Tél : 02/515 04 01, Fax : 02/511 49 56

Bond van Grote en van Jonge Gezinnen BGJG Troonstraat, 125 - 1050 Brussel Tél : 02/507 88 11 Fax : 02/511 90 65

Koöperative Verbruikersbeweging KVB Hoogstraat, 28 - 1000 Brussel Tél : 02/500 52 13, Fax : 02/502 71 61

Centrale Générale des Syndicats Libéraux de Belgique CGSLB Avenue Roi Albert, 95 - 90000 Gand Tél : 09/222 57 51, Fax : 09/221 04 74

Kristelijke Arbeidersvrouwenbeweging KAV Postsraat, 111 - 1210 Brussel Tél : 02/220 30 11, Fax : 02/220 30 81

Centre Coopératif de la Consommation Rue Haute, 28 - 1000 Bruxelles Tél : 02/500 52 65, Fax : 02/502 71 61

Kristelijke Werknemersbeweging KWB Lakenstraat, 76 - 1000 Brussel Tél : 02/210 88 11, Fax : 02/210 88 00

Confédération des Syndicats Chrétiens de Belgique CSC Rue de la Loi, 121 - 1040 Bruxelles Tél : 02/237 33 00,, Fax : 02/237 33 00

Ligue des Familles Rue du Trône, 127 - 1050 Bruxelles Tél : 02/507 72 11, Fax : 02/507 72 00

Les Equipes Populaires Rue de Gembloux, 48 - 5002 Namur Tél : 081/73 40 86, Fax : 081/74 28 33

Office des Pharmacies Coopératives de Belgique OPHACO Route de Lennik, 900 - 1070 Bruxelles Tél : 02/529 92 40, Fax : 02/520 29 92

Fédération Belge des Coopératives FEBECOOP Rue Haute, 28 - 1000 Bruxelles Tél : 02/500 52 115, Fax : 02/514 54 43

Socialistiche Vooruitziende Vrouwen SVV Sint-Janstraat, 32 - 1000 Brussel Tél : 02/515 04 44, Fax : 02/515 04 15

Fédération Générale du Travail de Belgique FGTB Rue Haute, 42 - 1000 Bruxelles Tél : 02/506 82 11, Fax : 02/506 82 29

Vie Féminine Rue de la Poste, 111 - 1210 Bruxelles Tél : 02/227 13 00, Fax : 02/223 04 42

Centre de Recherche et d’Information des Organisations de Consommateurs CRIOC Rue des Chevaliers 18- 1050 Bruxelles Tél : 02/547 06 11, Fax 02/ 547 06 01 Email : crioc_oivo@skynet

33

Tot wie moet men zich wenden in Spanje ? Instituto Nacional del Consumo Príncipe de Vergara, 54 28006 Madrid Tel : 91 431 59 81 Institut Català del Consum Gran Vía Carles III, 105 08028 Barcelona Tel : 93 330 98 12 Confederación Estatal de Consumidores y Usuarios Cava Baja, 30 28005 Madrid Tel : 91 364 02 76 Organització de Consumidors i Usuaris de Catalunya Avda.República Argentina, 29, 1er 08023 Barcelona Tel : 93 417 47 37 ADICAE Pizarro, 6 50004 Zaragoza Tel : 97 621 21 47 Organización de Consumidores y Usuarios C/ Milán, 38 28043 Madrid Union de Consumidores de Espana Principe de Vergara, 17, 3°S I. 28001 Madrid Tel : 91 578.28.07, Fax : 91 578.21.32 Confederación Nacional de Amas de Casa y Consumidores Castellana, 113, 4° D. 28046 Madrid Tel : 91 555.58.11, Fax : 91 597.24.50 Agencia d’Informació Europea Sobre Consum Gran Via Carles III, 105 lletra 1 08028 Barcelona Agencia Europea de Información al Consumidor Calle Simón Bolivar, 27 - 1° Dpato 12 48013 Bilbao

34

Tot wie moet men zich wenden in Frankrijk? Association d’Education et d’Information du Consommateur de la Fédération de l’Education Nationale ADEIC-FEN 3 Rue de la Rochefoucauld - 75009 Paris, Tél : 01 44 53 73 93

INDECOSA-CGT Association pour l’Information et la Défense des Consommateurs Salariés 263 Rue de Paris - 93516 Montreuil cedex Tél : 01 48 51 55 03

Association Force Ouvrière Consommateurs - Familles de France 28 Place Saint-Georges - 75009 Paris AFOC Tél : 01 44 53 45 90 141 Avenue du Maine - 75014 Paris Tél : 01 40 52 85 85 Association Léo-Lagrange pour la Défense Familles Rurales 7 Cité d’Antin - 75009 Paris des Consommateurs - ALLDC Tél : 01 44 91 88 88 153 Avenue Jean-Lolive - 93500 Pantin Tél : 01 48 10 65 82 ASSECO-CFDT Association Etudes et Confédération Syndicale des Familles - CSF Consommation 59 Rue Riquet - 75019 Paris 4 Boulevard de la Villette - 75019 Paris, Tél : Tél : 01 44 89 86 80 01 42 03 83 49 Confédération Générale du Logement - CGL 6-8 Villa Gagliardini - 75020 Paris Tél : 01 40 31 90 22

ORGECO - Organisation Générale des Consommateurs 16 Avenue du Chateau - 94300 Vincennes Tél : 01 49 57 93 00

CNAFAL - Conseil National des Associations Familiales Laïques 108 Avenue Ledru-Rollin - 75011 Paris Tél : 01 47 00 03 80

UFC-Que-Choisir Union Fédérale Consommateurs - Que Choisir 11 Rue Guénot 75011 Paris Tél : 01 43 48 55 48

CNAFC- Confédération Nationale Associations Familiales Catholiques 28 Place Saint-Georges - 75009 Paris Tél : 01 48 78 81 61

des

des Union Féminie Civique et Sociale UFCS 6 Rue Béranger - 75003 Paris Tél : 01 44 54 50 54

CNAPFS - Comité National des Associations UNAF - Union Nationale des Associations Populaires Familiales Syndicales Familiales 59 Rue Riquet - 75019 Paris 28 Place Saint-Georges - 75009 Paris Tél : 01 44 89 86 80 Tél : 01 49 95 36 00 CNL - Confédération Nationale du Logement Institut National de la Consommation - INC 8 Rue Mériel - BP 119 - 93104 Montreuil 80 Rue Lecourbe - 75015 Paris Cedex - Tél : 01 48 57 04 64 Tél : 01 45 66 20 20 3615 INC Consommation, Logement et Cadre de Vie Agence Européenne d’Information sur la CLCV Consommation AEIC - 47bis Rue Barthélémy 13 Rue Niepce - 75014 Paris Delespaul - 59000 Lille Tél : 03 28 82 89 00 Antenne Montpellier : 18 Rue Marceau, BP Tél : 01 56 54 32 10 2123- 34026 Montpellier Cedex 1

35

Tot wie moet men zich wenden in het Verenigd Koninkrijk? Office of Fair Trading Field House 15-25 Breams Buildings London EC4 1PR Tel : 0171 211 8000 website : www.oft.gouv.uk leaflets : PO Box 366 Hayes UB3 1XB Tel : 0870 60 60 321

Money Advice Association 1st Floor, Gresham House 24 Holborn Viaduct London EC1A 2BN Tel : 01 71 236 3566

National Association of Citizens Advice Money Advice Scotland Suite 306 Bureaux Pentagon Centre Myddleton House 36 Washington Street 115-123 Pentoville Road Glasgow G3 8AZ London N1 9LZ Tel : 0141 572 0237 Tel : 0171 833 2181 website : www.nacab.org.uk Federation of Independant Advice Centres 4 Deans Court St Pauls Churchyard London EC4V 5AA Tel : 0171 489 1800

National Debtline Birmingham Settlement 318 Summer Lane Birmingham B19 3RL Tel : 0121 359 8501

General Consumer Council for Northern Banking Ombudsman Ireland 70 Grays Inn Road Elizabeth House London WC1X 8NB 116 Holywood Road Tel : 0171 404 99 44 Belfast BT4 1NY Consumers in Europe Group 20 Grosvenor Gardens London SW1W 0DH

Building Society Ombudsman Millbank Tower Millbank London SW1P 4 XJ Tel : 0171 921 00 44

Consumer’s Association 2 Marylebone Road London NW1 4DF National Federation of Consumer Groups 13 Robby Lea Drive Kendal Cumbria LA9 7QR

UK Trading Standards Authorities

36