I n s p e c t ie
jaargang 3
OPENBARE ORDE
nummer 4
EN VEILIGHEID
juni 2007
Inhoud
2 Inleiding 3 NS - ProRail 4 Afspraken NS en VNG Opvang en verzorging: Gemeentelijk deelproces rampenbestrijding
5 De acht gemeenten 6 PROCEDURES: Voorbereiding
7 Toepassing tijdens de storm op 18 januari
8 MENSEN: Voorbereiding 9 Inzet tijdens de storm op 18 januari
10 MIDDELEN: Voorbereiding Gebruik tijdens de storm op 18 januari
12 LOCC en LFR: Bijstand op aanvraag
Gestrand door de storm Opvang en verzorging van gestrande reizigers in acht gemeenten tijdens de storm op 18 januari 2007.
14 Het Nederlandse Rode Kruis
16 De gemeentelijke rampen-
Op 18 januari 2007 werd West-Europa getroffen door een hevige storm, die ook in
bestrijding en de ADR
Nederland het maatschappelijk leven in meerdere opzichten ernstig ontregelde. Aan het eind van de middag legde de NS het treinverkeer in het gehele land stil. Diverse gemeenten zagen zich hierdoor genoodzaakt gestrande reizigers op te vangen en onder te brengen.
In dit Inspectiebericht wordt beschreven op welke wijze acht gemeenten die avond en nacht de gestrande reizigers hebben opgevangen en verzorgd. Aan de hand van de praktijk wordt een beeld geschetst hoe dit proces is verlopen. Tevens bevat dit Inspectiebericht een aantal good practices (TIPs) en gesignaleerde verbeter- of aandachtspunten.
Inleiding Op 18 januari 2007 raasde een storm over West-Europa, die ook in Nederland het maatschappelijk leven in meerdere opzichten ernstig ontregelde. Ten gevolge van de storm zijn zeven dodelijke slachtoffers gevallen, is voor miljoenen euro’s aan schade veroorzaakt en zijn tienduizenden reizigers gestrand op station, weg en luchthaven. In de loop van de middag gaf het Nationaal Crisiscentrum (NCC) op basis van de gegevens van het KNMI het advies binnen te blijven. Aan het eind van de middag legde de NS het treinverkeer in het gehele land stil. Diverse gemeenten zagen zich hierdoor genoodzaakt gestrande reizigers op te vangen en onder te brengen.
AANLEIDING VOOR HET ONDERZOEK Een groot aantal gemeenten heeft reizigers opgevangen. Uit een landelijk overzicht blijkt dat zeven gemeenten via het Landelijk Operationeel CoördinatieCentrum (LOCC) een beroep hebben gedaan op voorzieningen van de Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding (LFR). De andere gemeenten hebben zelf voor materialen gezorgd, veelal via het Nederlandse Rode Kruis (NRK).
M E T H O D E VA N O N D E R Z O E K Het onderzoek is opgezet als een ‘quick scan’ en bestaat uit een combinatie van documentenanalyse en interviews. Aan de gemeenten is gevraagd de volgende documenten beschikbaar te stellen: 1. het deelplan Opvang en Verzorging; 2. het deelplan CRIB (indien opgestart); 3. het deelplan Evacuatie (indien opgestart); 4. het logboek/activiteitenoverzicht van de gebeurtenissen op 18/19 januari 2007; 5. het verslag van de gemeentelijke evaluatie. Tevens is per gemeente een interview
het LOCC, het LFR, de Vereniging van
verliep goed en op welke punten is nog
Nederlandse Gemeenten (VNG), het NRK en
verbetering mogelijk? En wat kunnen
het Departementaal Coördinatiecentrum
andere gemeenten hiervan leren? De
(DCC) van het ministerie van Verkeer en
uitkomsten van het onderzoek zijn tevens
Waterstaat.
bedoeld als een stimulans voor de
gehouden met een leidinggevende die
gemeenten om het deelproces Opvang en
verbonden was aan het actiecentrum of
D O E L VA N H E T O N D E R Z O E K
Verzorging nog eens kritisch tegen het licht
direct betrokken was bij de opvang.
Met het onderzoek is beoogd inzicht te
te houden. Bezien vanuit het gezichtspunt
krijgen in de wijze waarop een aantal
van de reiziger wordt beoogd dat reizigers
Daarnaast is informatie ingewonnen bij
gemeenten bij de opvang van gestrande
ervan uit mogen gaan, dat – mocht men
de NS, het NCC, het Expertisecentrum
reizigers invulling heeft gegeven aan het
onverhoopt ergens stranden – de opvang
Risico- en Crisiscommunicatie (ERC),
deelproces Opvang en Verzorging. Wat
en verzorging adequaat is geregeld. 2
NS - ProRail W I E I S WA A R V O O R
over de opvang van gestrande reizigers. De
Waterstaat. Via dit DCC wordt – in overleg
VERANT WOORDELIJK?
verkeersleiding van ProRail bepaalt waar
met het ministerie van BZK – getracht een
De Nederlandse Spoorwegen (NS) is als ver-
de treinen kunnen worden stilgezet (veilig-
oplossing te vinden.
voerder in eerste aanleg verantwoordelijk
heid op het spoor). ProRail (backoffice)
voor alles wat met de reizigers te maken
geeft de informatie over het stilleggen van
WA N N E E R K U N N E N T R E I N E N
heeft. De NS zorgt voor de informatievoor-
het treinverkeer en het
WEER GAAN RIJDEN?
ziening aan de reizigers, regelt de eerste
aantal reizigers aan de NS door. De NS
Als ProRail (delen van) het treinverkeer
opvang op het station bij uitval van treinen
communiceert dit vervolgens met de
heeft stilgelegd, kan dit niet zomaar worden
en biedt zo mogelijk alternatief vervoer aan.
betrokken gemeenten.
opgestart. Soms kan het zijn dat op kleine trajecten (tijdelijk) stoptreinen ‘heen en
ProRail is als railinfrabeheerder verant-
Mocht een gemeente geen gehoor geven
weer’ rijden. Dit is op 18 januari ’s avonds
woordelijk voor voldoende capaciteit,
aan het verzoek reizigers op te vangen, dan
ook gebeurd (onder andere de lijn Rotterdam
betrouwbaarheid en veiligheid op het
kan het Rail Beleidsteam contact opnemen
- Hoek van Holland). Uiteindelijk is het de
spoor. Daarnaast heeft ProRail de verant-
met het Departementaal Coördinatie-
verantwoordelijkheid van ProRail het sein
woordelijkheid voor de organisatie van het
centrum van het ministerie van Verkeer &
‘spoor veilig’ te geven.
incidentmanagement en coördineert zij alle werkzaamheden die op het moment van het incident nodig zijn. De calamiteitenorganisatie van ProRail is ondergebracht in het backoffice.
H O E G A AT H E T A L S DE TREINEN TOT S T I L S TA N D K O M E N ? De informatie over gestrande reizigers komt binnen bij het backoffice van ProRail. Via een geautomatiseerd meldsysteem bereikt deze informatie onder andere de NS. ProRail en de NS overleggen met elkaar en vervolgens wordt contact opgenomen met de gemeente
Lege treinen
3
Afspraken NS en VNG
Op 24 januari 2007 heeft de VNG alle gemeenten schriftelijk op de hoogte gesteld van de afspraken. De storm van de 18e
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten
gemeenten. Wat konden zij van elkaar
deed zich voor precies tussen de vast-
(VNG) heeft in 2006 met de NS overlegd
verwachten bij de opvang van gestrande
stelling van de afspraken en het moment
over de rol van gemeenten bij de opvang
reizigers? De NS besloot de rolverdeling uit
waarop de gemeenten zijn geïnformeerd.
van reizigers bij ernstige verstoring van het
te schrijven en presenteerde begin 2007
De VNG heeft de gemeenten geadviseerd
treinverkeer. In de afgelopen jaren is het
een voorstel aan de VNG.
contact op te nemen met de regiodirecteur
enkele keren voorgekomen dat grote aan-
Het door de NS verwoorde beleid over de
van de NS om verdere afspraken te maken.
tallen reizigers door ernstige verstoringen
rolverdeling en de verdeling van kosten van
Voor meer informatie: www.vng.nl (onder:
van de treindienst niet meer met het open-
opvang kreeg de instemming van de VNG.
VNG-brieven).
baar vervoer hun bestemming konden bereiken. Zij strandden, zonder dat alternatief vervoer geboden kon worden.
Schematisch overzicht afspraken NS - VNG Taak bij ernstige verstoring
Vervoerders*
ProRail
Gemeente
De reden voor het overleg tussen de VNG en de NS was dat er onduidelijkheid
Algemene leiding en coördinatie;
bestond over de rol van de NS en de
operationele contacten overheden
X
Informatieverstrekking aan reizigers (op stations) OPMERKELIJK!
X
Negatief reisadvies via de media: ANP, ANWB, RTV en internet
X
De brief van de VNG aan alle gemeenten
Bieden alternatief vervoer
X
is op 24 januari 2007 verzonden. De inter-
Opvang reizigers op stations
X
views voor dit Inspectiebericht vonden
Langdurige** opvang en verzorging
plaats in april dit jaar. Opmerkelijk was dat
van gestrande reizigers
X
geen van de geïnterviewden, waaronder enkele hoofden van dienst, bekend was met deze correspondentie.
* Bijv. NS, Syntus, NoordNed, Veolia. ** Hieronder wordt verstaan oponthoud met een prognose langer dan drie uur, waarbij de NS haar klanten geen (alternatief) vervoer kan bieden en zij niet meer op het station opgevangen kunnen worden. Bron: Factsheet Opvang treinzigers bij ernstige verstoringen van de treindienst, NS - VNG
Opvang en Verzorging Gemeentelijk deelproces rampenbestrijding Om een goede voorbereiding op de rampenbestrijding te garanderen schrijft de Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo) voor dat iedere gemeente dient te beschikken over een rampenplan. Het rampenplan beschrijft de organisatie en coördinatie van diensten, instanties en individuele personen die betrokken zijn bij de bestrijding van incidenten, zware ongevallen en rampen. Daarnaast geeft de Wrzo aan dat het rampenplan in ieder geval een aantal met name genoemde processen moet bevatten. Een van deze processen is Opvang en Verzorging (art. 3 lid 5 onder h van de Wrzo).
Het deelproces Opvang en Verzorging heeft
een incident tijdelijk moeten worden
21 Extreme weersomstandigheden).
tot doel het verzamelen en zonodig trans-
ondergebracht. De Leidraad Maatramp
Verschillende gemeenten hebben gestrande
porteren van personen die niet langer in
geeft aan, dat tot deze laatste categorie
reizigers expliciet opgenomen als doelgroep
een bedreigd gebied kunnen of mogen
ook gestrande reizigers moeten worden
in het gemeentelijke deelplan of draaiboek
verblijven, dan wel naar aanleiding van
gerekend (zie Leidraad Maatramp, deel B,
Opvang en Verzorging. 4
De acht gemeenten
Amsterdam
’s-Hertogenbosch
WELKE GEMEENTEN ZIJN
PROCEDURES, MENSEN EN
ONDERZOCHT?
MIDDELEN
Op 18 januari zijn in veel gemeenten
Het proces Opvang en Verzorging is vanuit
gestrande reizigers opgevangen en ver-
drie invalshoeken bezien. In de eerste
zorgd. Om een goed beeld te krijgen van
plaats de procedures. Beschikt de gemeente
hoe op verschillende plaatsen in het land
over een gemeentelijk deelplan of draai-
de opvang en verzorging gestalte heeft
boek? Is dit vastgesteld en welke relaties
gekregen, was het echter niet nodig alle
zijn er met andere deelprocessen? Is het
gemeenten in het onderzoek te betrekken.
draaiboek ook gebruikt en wat welke
Voor dit Inspectiebericht zijn acht gemeen-
ervaringen zijn opgedaan op 18 januari?
ten benaderd. Op basis van beschikbare
Het KNMI gaf de eerste officiële weerwaar-
informatie is gekozen voor gemeenten die
schuwing af op woensdag 17 januari, om
verschillen in grootte, in het aantal mensen
16.13 uur. In de loop van die dag en ook op
dat is opgevangen en in werkwijze. Het
18 januari is doorlopend informatie
betreft: Almere, Amersfoort, Amsterdam,
verstrekt. Wat hebben de gemeenten met
Arnhem, ’s-Hertogenbosch, Hilversum,
deze voorinformatie gedaan? Was tevoren
Utrecht en Zwolle. Sommige gemeenten
rekening gehouden met uitval van treinen
hebben enkele tientallen reizigers opgevan-
en het gegeven dat reizigers gedwongen
gen, andere honderden en de gemeente
zouden zijn de nacht door te brengen in de
Utrecht zelfs meer dan 1500.
gemeente waar zij waren gestrand?
DOCUMENTEN EN INTERVIEWS
De daadwerkelijke opvang en verzorging
Voor dit Inspectiebericht zijn de gemeente-
wordt gedaan door medewerkers van de
lijke deelplannen Opvang en Verzorging,
gemeente. Op welke manier zijn de mensen
alsmede de logboeken/activiteitenoverzich-
van de gemeente gealarmeerd? Was dit
ten en de evaluatieverslagen van de 18e
volgens een vooraf opgesteld schema en
januari, geanalyseerd. Tevens zijn in alle
hoe heeft dit gefunctioneerd tijdens de
acht gemeenten interviews afgenomen met
storm? Zijn mensen opgeleid voor hun
de procesverantwoordelijke of een leiding-
taken en hebben zij vooraf kunnen oefenen?
gevende die op 18 januari 2007 direct
De derde invalshoek betreft de middelen.
betrokken was bij het actiecentrum of de
Welke locatie heeft de gemeente gebruikt
opvanglocatie. Alle geïnterviewden waren
voor de opvang en verzorging? Was dit in
zeer betrokken bij dit onderdeel van de
het plan voorzien en zo nee, hoe heeft men
rampenbestrijding in hun gemeente en
dit aangepakt? Tevens is gekeken naar de
hebben enthousiast meegewerkt aan de
voorzieningen in de opvanglocatie en de
totstandkoming van dit Inspectiebericht.
manier waarop derden zijn ingeschakeld.
Zwolle 5
PROCEDURES
Voorbereiding HET GEMEENTELIJKE DEELPLAN
alle gemeenten in de regio.
Elk van de acht gemeenten beschikt over
Alle acht gemeenten werken samen met
een deelplan of een draaiboek Opvang en
het NRK. Sommige gemeenten hebben
ENKELE PASSAGES UIT HET
Verzorging. Bij alle gemeenten zijn de
alleen mondelinge afspraken gemaakt,
CONVENANT VAN DE GEMEENTE
draaiboeken compleet, zij het dat een aan-
andere hebben een convenant of overeen-
UTRECHT MET HET RODE KRUIS
tal (onderdelen van) bijlagen niet gereed of
komst afgesloten (zie kader). Een aantal
niet geheel actueel waren. De verantwoor-
gemeenten kan eveneens een beroep doen
delijkheid voor het deelplan is in alle in het
op het Leger des Heils.
onderzoek betrokken gemeenten gekoppeld
ARTIKEL 3
De gemeente is eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de geboden opvang-
aan de Dienst Sociale Zaken / Dienst
HET ACTIECENTRUM
situatie, zowel in sociaal als materieel
Maatschappelijke Ontwikkeling of een ver-
De bevoegdheid tot het opstarten van het
opzicht.
gelijkbare dienst of afdeling. Het hoofd fun-
proces en het inrichten van het actiecen-
geert hierbij als procesverantwoordelijke.
trum ligt formeel bij de burgemeester. In de
Waar het gaat om de afstemming met
praktijk krijgt de burgemeester hiervoor
De gemeente doet indien nodig in het
andere deelprocessen binnen de gemeente
advies van de AOV-er.
kader van deze overeenkomst een beroep
wordt meestal volstaan met het benoemen
De AOV-er alarmeert vervolgens de proces-
op het Rode Kruis om vrijwilligers voor
van de relatie met deze plannen (bijv.
verantwoordelijke, die de opstart van het
de opvang en verzorgingstaken ter
‘CRIB’, ‘evacuatie’ en ‘voorzien in primaire
proces voor zijn rekening neemt. De proces-
beschikking te stellen.
levensbehoeften’). Een inhoudelijke koppe-
verantwoordelijke neemt contact op met
Het Rode Kruis voldoet aan dit verzoek,
ling, specifiek waar het gaat om werkzaam-
het hoofd van het actiecentrum en het
voor wat betreft de eerste van vier
heden en activiteiten, is slechts op enkele
hoofd van de opvanglocatie. Zij alarmeren
groepen van elk negen personen die
onderdelen aangebracht.
vervolgens de medewerkers die een taak
– afhankelijk van de omstandigheden –
Bij oefeningen en in geval van een incident
hebben in het actiecentrum en in de
binnen circa één uur inzetbaar zal zijn.
vindt er overleg plaats tussen de verant-
opvanglocatie. Tegelijkertijd wordt ook het
Het Rode Kruis zal overigens zo nodig via
woordelijken van de direct aan elkaar
Rode Kruis ingeschakeld voor de bemen-
de bijstandsregeling op andere groepen
gelieerde processen.
sing van het opvangcentrum.
uit andere districten een beroep doen.
ARTIKEL 4
De organisatie van het informatiemanage-
SAMENWERKING
ment verschilt per gemeente. Het proces
Nagenoeg alle gemeenten maken gebruik
Opvang en Verzorging is (doorgaans samen
Het Rode Kruis is verantwoordelijk voor
van een regionaal model bij het opstellen
met een aantal gelieerde processen) meest-
de kwaliteit van de door haar ter
van het eigen deelplan of draaiboek. Alleen
al ondergebracht binnen één gemeentelijke
beschikking te stellen vrijwilligers.
de gemeente ’s-Hertogenbosch heeft volle-
dienst of afdeling. Daardoor verloopt de
dig zelfstandig een (zeer compleet) draai-
informatievoorziening over het algemeen
boek opgesteld.
volgens de binnen de dienst gebruikelijke
Het Rode Kruis draagt zorg voor de
De meeste draaiboeken bestaan uit één of
lijnen. Dit werkt over het algemeen goed.
opleiding van de vrijwilligers die met
twee delen die voor elke gemeente hetzelf-
ARTIKEL 5
A R T I K E L 12
deze taak zullen worden belast.
de zijn en een (operationeel) gemeentespe-
R E G I S T R AT I E
cifiek deel.
Voor de registratie wordt in de meeste plan-
Bij het opstellen van dit laatste deel werken
nen en draaiboeken verwezen naar het
Alle uit deze overeenkomst voortvloei-
gemeenten nauwelijks samen. De gemeente
draaiboek Centraal Registratie en
ende kosten (….) worden jaarlijks door
Amsterdam heeft aangegeven dat de
InformatieBureau (CRIB). In een aantal
het Rode Kruis (….) aan de gemeente in
mogelijkheden worden bezien om te komen
gemeenten is het Rode Kruis hiermee
rekening gebracht.
tot een gezamenlijk actiecentrum voor
belast.
A R T I K E L 13
6
Toepassing tijdens de storm op 18 januari PROACTIEF HANDELEN
Gestrande reizigers zijn een specifieke
Van de diensten van het LOCC is beperkt
Op 17 januari ’s middags bracht het KNMI
doelgroep en de gemeenten hebben de
gebruik gemaakt. Slechts een enkele
een windwaarschuwing uit. Alleen voor de
activiteiten hierop aangepast. Een voor-
gemeente was bekend met het LOCC.
gemeente 's-Hertogenbosch was dit aan-
beeld hiervan is de keuze van de opvang-
Gebleken is dat in een aantal gevallen het
leiding nog diezelfde dag alle hoofden
locatie. In de meeste gevallen koos de
LOCC is benaderd door de veiligheidsregio,
actiecentra te instrueren. De andere onder-
gemeente voor een locatie zo dicht mogelijk
zonder dat de gemeente waarvoor bijstand
zochte gemeenten hebben in de loop van
bij het station.
werd aangevraagd, hiervan op de hoogte
donderdag de 18e besloten een aantal
was.
medewerkers te benaderen in verband met
I N S C H A K E L E N VA N D E R D E N
mogelijke alarmering.
Om de gemeentelijke taken goed te kunnen
R E G I S T R AT I E
uitvoeren hebben alle gemeenten gebruik
Opmerkelijk is dat maar in een gering aan-
H E T O P STA RT E N VA N H E T P RO C E S
gemaakt van het Rode Kruis, dan wel is
tal gemeenten (handmatig) een registratie
Het besluit om het deelproces Opvang en
bijstand in de vorm van materiaal (bedden,
is bijgehouden. Alleen in de gemeente
Verzorging op te starten is niet van het ene
dekens, en dergelijke) aangevraagd via het
Zwolle heeft het Rode Kruis de gestrande
op het andere moment genomen. Het vloeide
LOCC. De inzet van het Rode Kruis in de
reizigers volgens het draaiboek CRIB
als het ware logischerwijs voort uit de
opvanglocatie hebben de gemeenten als
geregistreerd. De gemeente Utrecht heeft
gebeurtenissen. De doorslaggevende factor
zeer positief ervaren, ook al lukte het niet
van registratie afgezien. ‘Er was geen
om het proces op te starten was het uitein-
overal om (tijdig) over bedden te beschik-
beginnen aan, er liepen 1500 mensen de
delijke besluit van de NS geen treinen meer
ken. Overigens bleek dat de meeste
Jaarbeurs in en uit.’
te laten rijden. Dit was ook meteen de
gemeenten niet bekend zijn met wat het
belangrijkste reden waarom het besluit om
Rode Kruis aan materialen kan leveren.
mensen onderdak te bieden in een aantal
De gemeente Zwolle heeft het Rode Kruis
gemeenten pas op een relatief laat tijdstip is
tevens ingezet voor de registratie.
genomen. De NS heeft lang in het midden gelaten of er wellicht toch nog treinverkeer kon plaatsvinden. Over de informatievoorziening hierover door de NS zijn de gemeenten slecht te spreken. Veel te lang bleef onduidelijk wat er ging gebeuren en gemeenten werden geconfronteerd met tegenstrijdige informatie. Zo is bijvoorbeeld in een gemeente op enig moment omgeroepen dat de treinen weer zouden gaan rijden, terwijl een minuut later werd medegedeeld dat de treinen niet meer zouden gaan rijden. Zowel de reizigers als de gemeenten hebben veel hinder ondervonden van de gebrekkige informatievoorziening.
GEBRUIK DEELPLAN/DRAAIBOEK Alle gemeenten hebben het deelplan of het draaiboek Opvang en Verzorging flexibel toegepast tijdens de storm op 18 januari.
Verlaten perrons
7
MENSEN
Voorbereiding
TIP: HOE SNEL TE ALARMEREN?
ALARMERING
De gemeente Hilversum heeft beschreven
Een enkele gemeente alarmeert alle mede-
aan welke eisen de medewerkers moeten
werkers via de Communicator, in andere
voldoen en welke opleidingen ze moeten
gemeenten gebeurt dit via de telefoon, veelal
hebben gevolgd.
GEKLEURDE CIRKELS ROND-
volgens een alarmeringsschema of een
O M D E O P VA N G L O C AT I E
‘belboom’. De gemeente ’s-Hertogenbosch
Dit wil overigens niet zeggen dat in de
heeft als enige van de acht het Rode Kruis
andere gemeenten niet wordt geoefend.
De gemeente Almere heeft rondom elke
de mogelijkheid geboden hun medewerkers
Over het algemeen wordt minimaal één
opvanglocatie meerdere cirkels getrokken
te alarmeren via de Communicator op de
maal per jaar een oefening georganiseerd.
met elk een eigen kleur. De adressen van
regionale alarmcentrale van de brandweer.
Meestal betreft dit echter de totale gemeen-
de medewerkers zijn aan deze kleuren
Elke gemeente heeft een uitgewerkte
telijke rampenorganisatie, waarbij alle
gekoppeld. Door eerst de medewerkers te
beschrijving van de alarmeringsprocedure
deelprocessen gezamenlijk
alarmeren die het dichtst bij de gekozen
en beschikt over telefoonlijsten van de
worden geoefend. Daarnaast wordt de inzet
opvanglocatie wonen, kan het proces zo
medewerkers. Om het proces Opvang en
tijdens een incident als extreem winterweer
snel mogelijk daadwerkelijk worden
Verzorging zo snel mogelijk op te kunnen
eveneens als een goede ‘oefening’
opgestart.
starten probeert elke gemeente eerst die
beschouwd.
medewerkers op te roepen die het dichts bij de opvanglocatie wonen. Om dit zo snel mogelijk te realiseren hanteert de gemeente Almere hiervoor een praktische werkwijze. Meerdere gemeenten hebben in het deelplan opkomsttijden vermeld, waarbinnen het actiecentrum of de opvanglocatie operationeel moet zijn. Sommige gemeenten koppelen dit aan het tijdstip van het incident, andere aan het tijdstip van alarmering. Het komt ook voor dat beide koppelingen door elkaar worden gebruikt binnen één draaiboek.
OPLEIDING EN OEFENING Alleen de gemeenten Amsterdam en Hilversum besteden in het deelplan aandacht aan opleiden en oefenen van medewerkers voor het deelproces Opvang en Verzorging. Amsterdam heeft benoemd welke opleiding(en) de functionarissen minimaal gevolgd moeten hebben. Satellietbeeld van 18 januari 2007, 12:44 uur Nederlandse tijd (foto: Dundee University)
8
Inzet tijdens de storm op 18 januari ALARMERING
INZET RODE KRUIS
Over het algemeen hebben de gemeenten
De bijdrage die de medewerkers van het
geen problemen ondervonden met het
Rode Kruis leverden aan de opvang is over
alarmeren. Het feit dat het incident zich in
het algemeen als zeer positief ervaren. De
de tijd ontwikkelde en niet plotsklaps op-
werkzaamheden in de opvanglocatie wer-
trad heeft hieraan zeker bijgedragen. Men
den met veel enthousiasme en toewijding
stond als het ware al in de startblokken.
verricht.
Maar ook bij dit incident is weer gebleken dat niet alle telefoonlijsten actueel zijn. Dit blijft een voortdurend punt van aandacht. In alle gemeenten waren de opgeroepen medewerkers snel inzetbaar. In Arnhem bijvoorbeeld waren de eerste medewerkers binnen een kwartier aanwezig, hoewel ze van huis moesten komen.
INZET MEDEWERKERS GEMEENTEN De geïnterviewde vertegenwoordigers van de gemeenten waren zeer te spreken over de enthousiaste inzet van de eigen medewerkers. De reizigers die zijn opgevangen waren voor het overgrote deel zeer tevreden over de wijze waarop de gemeente hen had opgevangen. Men had begrip voor de situatie en besefte dat sprake was van overmacht. Een gestrande reiziger in Arnhem: ‘Kan ik hier nog een weekendje bijboeken?’ Treinen zijn tot stilstand gekomen.
9
MIDDELEN
Voorbereiding O P VA N G L O C AT I E
geen bepalingen over de bewaking en
Elke gemeente beschikt over een lijst met
beveiliging van de opvanglocatie. Waar het
opvanglocaties. Sommige gemeenten vol-
onderwerp wel is benoemd, is de omschrij-
VEILIGHEID IN DE
staan met het noemen van de locaties plus
ving globaal gehouden. Soms wordt
O P VA N G L O C AT I E
een beperkt aantal voorzieningen, andere
beveiliging als aandachtspunt benoemd,
TIP
hebben uitvoerig beschreven aan welke
zonder dat wordt aangegeven wat er dan
Regel beveiliging en bewaking van de
eisen de locaties moeten voldoen.
moet worden gedaan. In twee andere
opvanglocatie, dit als waarborg voor de
In sommige draaiboeken wordt een ‘worst
draaiboeken wordt aangegeven dat er
privacy van de opgevangen mensen (pers,
case scenario’ gehanteerd voor uitzonder-
een politiefunctionaris beschikbaar is
‘aapjes kijken’), ter voorkoming van dief-
lijke situaties. Men spreekt dan over grote
voor de bewaking. Eén draaiboek vermeldt,
stal en om ervoor te zorgen dat de locatie
hoeveelheden mensen (4.000 tot wel
dat bij langdurige opvang beveiligings- en
alleen wordt benut door mensen die tot
10.000) die moeten worden opgevangen.
bewakingsdiensten kunnen worden
de doelgroep behoren. Bij dit laatste moet
Onduidelijk blijft overigens wel hoe men
ingeschakeld.
onder andere worden gedacht aan
hieraan in de praktijk invulling moet geven.
zwervers en daklozen, maar bijvoorbeeld
De meeste gemeenten gaan ervan uit dat
MEDISCHE VERZORGING
ook aan taxichauffeurs die misbruik willen
van elders materiaal kan worden aange-
Medische verzorging is summier geregeld
maken van de situatie en vervoer aanbie-
voerd. Een gemeente gaf bijvoorbeeld aan
in de deelplannen en de draaiboeken.
den tegen woekerprijzen.
dat men dan een beroep zal doen op de
Enkele gemeenten hebben niets geregeld
voorzieningen van het Rode Kruis. Nadere
op dit punt, benoemen het alleen als een te
uitwerking in de plannen ontbreekt echter.
organiseren activiteit of volstaan met een
GHOR en/of het Rode Kruis, zonder dat
verwijzing naar EHBO-voorzieningen en
precies wordt aangegeven welke medische
VEILIGHEID IN DE OPVANGLOCATIE
het Rode Kruis. Andere gemeenten rekenen
zorg deze instanties kunnen en mogen
Het merendeel van de draaiboeken bevat
de medische verzorging tot de taak van de
bieden.
Gebruik tijdens de storm op 18 januari
kende dat de meeste medewerkers tijdig op de hoogte zijn gesteld van het feit dat zij mogelijk zouden worden opgeroepen. Dit heeft bijgedragen aan de snelle gang van
D E O P VA N G L O C AT I E
doorslag. Een aantal andere locaties was
zaken. In een aantal gemeenten was de
De meeste gemeenten hebben een locatie
bezet en het stadhuis was direct beschik-
opvanglocatie al binnen 20 minuten
gekozen die ook in het deelplan staat
baar.
operationeel.
afgeweken. De gemeenten Hilversum en
O P VA N G L O C AT I E O P E R AT I O N E E L
SLAAPGELEGENHEID
’s-Hertogenbosch kozen voor een locatie
In enkele draaiboeken was opgenomen
Zeven van de onderzochte gemeenten
direct bij het station (zie overzicht). De
binnen hoeveel tijd een locatie operationeel
beschikten op 18 januari niet zelf over een
gemeente Arnhem koos voor het stadhuis,
moet zijn. Dit varieerde van 30 minuten tot
voorraad bedden, slaapzakken en dekens.
ook al stond dit als laatste op de lijst.
anderhalf uur. De storm op 18 januari was
Hiervoor moest een beroep op anderen
Pragmatische redenen gaven hiervoor de
een ‘zich ontwikkelend incident’. Dit bete-
worden gedaan. Alleen de gemeente
vermeld. In twee gemeenten is hiervan
10
Utrecht heeft 700 bedden opgeslagen in
Aantal opgevangen reizigers
een depot. Gebleken is dat elke gemeente
Gemeente
Aantal reizigers
Opvanglocatie
dit zelf regelde en dat dit maar beperkt landelijk is gecoördineerd. Het is ook voor-
Almere
10
Schoolgebouw
gekomen dat vanuit een veiligheidsregio
Amersfoort
± 200
Bernhardkazerne + schoolgebouw
aan het LOCC om bedden is gevraagd,
Amsterdam
± 500
RAI
zonder dat de betreffende gemeente hier-
Arnhem
143
Stadhuis
van op de hoogte was.
’s-Hertogenbosch
± 200 ––> 50**
La Gare*
Sommige gemeenten benaderden het NRK,
Hilversum
18
Gebouw Sociale Dienst*
andere het LOCC. Er was geen landelijk
Utrecht
± 1500
Jaarbeurs
overzicht van de beschikbare capaciteit.
Zwolle
391
Hogeschool Windesheim
Het LOCC weet wat het LFR vanuit Zoetermeer kan leveren, maar is niet op de hoogte van wat andere instanties kunnen leveren. Het NRK beschikt niet over een
* stond niet als opvanglocatie in het deelplan/draaiboek. ** zie ‘Opvangen en thuisbrengen’ elders op deze pagina. Bron: opgave gemeenten
landelijk overzicht van wat de eigen organisatie op enig moment kan aanbieden.
kwam voornamelijk doordat pas in de loop
weeralarm rond middernacht werd inge-
De eerste aanvragen om bijstand zijn pas
van avond duidelijk werd dat er geen
trokken heeft men bussen geregeld en
om 21.30 uur bij het LOCC gedaan. De
treinen meer zouden gaan rijden.
mensen in groepen weggebracht naar een
gemeenten Arnhem en Amersfoort vroegen
Aan de andere kant, de gemeente
aantal grote steden. Uiteindelijk hebben
beide om bedden en slaapzakken. Dat
’s-Hertogenbosch ondernam al vroeg actie
van de 200 mensen die zich hadden gemeld
gemeenten hier niet eerder om vroegen
en bestelde ’s ochtends om 10.00 uur al
er 50 in de opvanglocatie overnacht.
bedden bij het Rode Kruis. Uiteindelijk waren de bedden niet eerder dan om 02.00
C AT E R I N G
uur ’s nachts beschikbaar en dan nog
De catering in de opvanglocatie was geen
alleen omdat de gemeente ze zelf ophaalde.
probleem. In de meeste draaiboeken is hier-
De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft
in ook voorzien. Gemeenten schakelden een
In ’s-Hertogenbosch was op de 18e januari
inmiddels besloten 200 bedden aan te
cateringbedrijf in of men maakte gebruik
een vergadering in La Gare, een vergader-
schaffen en op te slaan in een eigen depot.
van de voorzieningen van de opvangloca-
centrum gevestigd op het treinstation.
Ook de gemeente Amsterdam overweegt
tie. Zo heeft de gemeente Hilversum de
Aan deze vergadering namen ook mede-
bedden aan te schaffen, maar hierover is
cateraar van de eigen organisatie ingescha-
werkers van de gemeente deel. Tijdens de
nog geen besluit genomen.
keld. In Utrecht zorgde de cateraar van de
SNEL IMPROVISEREN
Jaarbeurs voor eten en drinken.
vergadering werden de betrokken medewerkers op de hoogte gesteld van het
O P VA N G E N E N T H U I S B R E N G E N
feit dat de gemeente reizigers moest
Opvangen en verzorgen wil niet per
HERKENBAARHEID MEDE-
opvangen. De medewerkers keken elkaar
definitie zeggen dat mensen ook altijd een
WERKERS GEMEENTE
aan, namen een kijkje in het gebouw en
slaapplaats is aangeboden. Veel mensen
Verschillende gemeenten hadden de
zeiden: ‘Waarom niet hier?’ Vervolgens
zijn zelfredzaam en slagen er zelf in na een
medewerkers hesjes met de vermelding
werd heel snel met La Gare geregeld dat
korte periode vervoer of opvang te regelen
‘gemeente’ verstrekt. Dit heeft goed
ruimtes beschikbaar kwamen en dat
bij vrienden of kennissen of men vindt
gewerkt. Men is herkenbaar, niet alleen
voorzieningen werden getroffen. Een
onderdak in een hotel.
voor de gestrande reizigers, maar ook voor
De gemeente ’s-Hertogenbosch vond dat
de medewerkers van de andere bij de
men tot het laatst toe moest proberen
opvang betrokken organisaties. Sommige
mensen naar huis te krijgen. Toen het
gemeenten beschikken wel over hesjes,
voorbeeld van snel en flexibel inspelen op de situatie.
11
maar deze waren de 18e niet beschikbaar
TIP
in de opvanglocatie. Het feit, dat ze niet
gevallen bood de mobiele telefoon hiervoor de mogelijkheid, maar dit verliep niet over-
aanwezig waren, is door meerdere gemeen-
Zorg dat de medewerkers van de gemeente
al goed. Reizigers hadden behoefte aan TV
ten als een gemis ervaren.
duidelijk herkenbaar zijn. Zorg voor de
(actuele informatie), internetvoorzieningen
aanwezigheid van extra hesjes in de
(mailen of msn-en met het thuisfront), tele-
opvanglocatie.
foon en aan oplaadmogelijkheden voor de
MEDISCHE HULP Op enkele opvanglocaties was tijdens de
mobiele telefoon. De meeste opvanglocaties
opvang een huisarts beschikbaar. Dit was
zijn hierop niet (voldoende) ingericht.
vooral van belang voor de reizigers die
of de huisartsenpost. Dit is overal goed
medicijnen nodig hadden. De medewerkers
verlopen.
van het Rode Kruis – en eventueel de GHOR
TIP
– kunnen wel een bepaalde medische zorg
VO O R Z I E N I N G E N I N D E
bieden, maar geen recepten uitschrijven.
O P VA N G L O C AT I E
Zorg voor voldoende informatie- en
Waar geen arts beschikbaar was en men
Er was grote behoefte van gestrande reizi-
communicatievoorzieningen in de
toch medische hulp nodig had, nam men
gers om geïnformeerd te zijn en om contact
opvanglocatie.
contact op met de dienstdoende huisarts
te leggen met de thuissituatie. In vele
LOCC en LFR Bijstand op aanvraag Als bij een ramp, een incident of een bijzondere gebeurtenis behoefte bestaat aan extra mensen en middelen van elders uit het land, kan een beroep worden gedaan op het Landelijk Operationeel CoördinatieCentrum (LOCC) te Driebergen. Het LOCC is het centrale operationele coördinatiepunt, dat beoogt een actueel totaaloverzicht te hebben van de situatie in Nederland, dus van de mensen, middelen en expertise waarover kan worden beschikt. Het LOCC werkt nauw samen met het NCC en het ERC. In het LOCC zijn de hulpdiensten politie, brandweer en GHOR vertegenwoordigd, alsmede het ministerie van Defensie.
Het LOCC werkt momenteel aan een ‘net-
nodig heeft en daarvoor is geautoriseerd.
centrisch informatieconcept’. Dit is geen
Indien een gemeente behoefte heeft aan
nieuwe database, maar een methode om
extra materiaal kan zij zelfstandig het LOCC
bestaande informatiebronnen aan elkaar
benaderen of dit via de operationele
te koppelen. Via dit concept kunnen alle
structuren van de veiligheidsregio regelen.
data en de informatie die van belang is op
Tijdens de storm op 18 januari is dit op
landelijke schaal beschikbaar worden
beide manieren gebeurd. Het LOCC heeft
gesteld aan iedereen die deze informatie
zowel voor gemeenten als voor regio’s
12
TIP: BEZIE DE MOGELIJKHEID A L L E B I J S TA N D VA N U I T É É N PUNT TE REGELEN Het Nederlandse Rode Kruis (NRK) is inmiddels voor vele gemeenten een partner geworden bij de uitvoering van operationele taken in het kader van de rampenbestrijding. (zie ook elders in dit Inspectiebericht) Naast personele inzet levert het NRK vanuit zeven depots ook
bijstandsaanvragen uitgezet bij de LFR, de
tieve onderhoud en kunnen zowel het
materiaal (bedden, dekens, e.d.). De
Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding te
onderhoud als de inkopen procesmatig
landelijke NRK-organisatie beschikt echter
Zoetermeer.
worden beheerd. Bovendien levert het IMS
niet over een centraal overzicht van het-
op een overzichtelijke manier manage-
geen op enig moment beschikbaar is.
mentinformatie.
Bezien zou kunnen worden of het effec-
De LFR is een landelijke faciliteit voor de partners in veiligheid met als centrale rol
tiever is de aanvragen van NRK-materialen
de multidisciplinaire ondersteuning, waar-
Het systeem is vooral bij de brandweer in
onder materiële bijstand en operationele
gebruik en (in mindere mate) bij de GHOR.
logistiek. Het LFR heeft het landelijke
Het LOCC heeft eveneens de beschikking
beheer van onder andere de zogenaamde
over het IMS en kan inmiddels 30.000
‘NCC-voorraad’. Deze voorraad bestaat uit
geregistreerde objecten raadplegen. Met
materieel en uitrustingen waarop de veilig-
het LOCC is afgesproken dat nog wel enkele
heidsregio’s bij calamiteiten een beroep
wijzigingen moeten worden doorgevoerd
kunnen doen. De aanvraag moet altijd bij
om het zoeken in het systeem te vereen-
het LOCC worden ingediend.
voudigen. Op dit moment voert de LFR
In meerdere veiligheidsregio’s zijn de
eveneens via het LOCC te laten verlopen.
A ANDACHTSPUNT
gesprekken met het Nederlandse Rode
gemeenten als operationele partner toe-
De LFR is tevens de beheerder van het
Kruis (NRK) om ook voor deze organisatie
gevoegd aan de regionale coördinatie-
Internet Materieelbeheer Systeem (IMS),
de mogelijkheden te verkennen.
structuren. Op landelijk niveau is dit niet
een landelijk beheersysteem voor ongeval-
het geval. De gemeenten zijn bijvoorbeeld
en rampenbestrijdingsmaterieel. De LFR, de
niet vertegenwoordigd in het LOCC.
veiligheidsregio’s en de verschillende
Mede hierdoor mist het LOCC inzicht in
gemeenten kunnen gebruik maken van dit
W I LT U M E E R W E T E N
de specifieke middelen en expertise van
systeem om materieel te beheren.
OVER DE MOGELIJKHEDEN
gemeenten.
Het IMS is een web-based systeem dat een
VA N H E T I M S ?
beveiligde toegang biedt waarbij (na autorisatie) vanaf iedere werkplek met een
Voor informatie kan contact worden
internetaansluiting toegang kan worden
opgenomen met Jeroen Sannen,
verkregen. Het IMS geeft inzicht in de loca-
projectleider IMS (tel. (070) 330 46 57).
ties van het materieel en de gereedschap-
Hij is tevens per email bereikbaar:
pen. Daarnaast genereert het systeem
[email protected]
automatisch werkorders voor het preven-
13
Het Nederlandse Rode Kruis WAT B I E D T H E T N R K
Tijdens de storm op 18 januari jl. 2007 heeft een aantal gemeenten gebruik
MET DE DIENST V E R WA N T E N I N F O R M AT I E ?
gemaakt van de diensten van het Nederlandse Rode Kruis (NRK). Het NRK is een onafhankelijke vereniging, die bestaat uit 334 plaatselijke afdelingen. De plaatselijke
De Dienst Verwanteninformatie is een complete dienst, die door een uniforme
afdelingen bieden de hulp aan in het land en beschikken in totaal over 33.000 vrij-
werkwijze inzetbaar is in het gehele land.
willigers. Rode Kruis-medewerkers van de plaatselijke afdelingen kunnen worden
Het NRK maakt gebruik van vrijwilligers die opgeleid zijn voor deelname in het
ingezet in de opvanglocatie en ook voor bedden en dekens kan een beroep worden
telefoonteam, voor registratie van
gedaan op het NRK. Sommige gemeenten hebben hiervoor een convenant afgeslo-
getroffenen (ter assistentie van het proces CRIB) en in het gebruik van het registratie-
ten met het NRK. Maar het NRK levert meer!
programma I-RIS. Om de complete dienst op te zetten en geoefend te houden, kunnen gemeenten een overeenkomst sluiten met het NRK.
D E D I E N S T V E R WA N T E N -
de gehele dienst af te nemen. Als dat het
Het NRK levert inzet op maat. De gemeente
I N F O R M AT I E
geval is, dan sluit het Rode Kruis een over-
bepaalt zelf per incident soort en omvang
Als er een ramp gebeurt weet vaak niemand
eenkomst met als doel gezamenlijk goed
van de inzet. Het NRK garandeert kwaliteit
welke mensen daarbij betrokken zijn, hoe
voorbereid te zijn op inzet bij een ramp.
en een snelle opkomst van de vrijwilligers.
het met die mensen gaat en waar ze zijn.
Zo’n overeenkomst is nodig omdat het
Daarnaast is er de mogelijkheid tot
Liggen ze in het ziekenhuis, zitten ze in een
NRK garantie moet geven op snelle en
opschaling, zowel in omvang (tot aan
opvanglocatie, of zitten ze gewoon thuis en
professionele assistentie. Dit kan alleen
landelijk niveau) als in tijd.
doet de telefoon het niet meer? Familie en
als de voorbereiding voor samenwerking
vrienden in andere plaatsen (en soms in
voltooid is en de benodigde afspraken
andere landen) willen dat weten en daarom
tevoren zijn gemaakt.
wordt vaak een telefoonnummer geopend waarnaar men kan bellen. De werkzaam-
R E G I S T R AT I E
heden die hiermee verband houden,
Een gemeente kan besluiten om slacht-
I N F O R M AT I E T I J D E N S
worden georganiseerd in de Dienst
offers van een ramp of incident – in dit
DE STORM
Verwanteninformatie.
geval gestrande reizigers – te registreren.
De financiering van de Dienst Verwanten-
Hiervoor wordt dan het deelproces CRIB
Tijdens de storm op de 18e januari 2007
informatie berustte aanvankelijk bij de
opgestart. De gemeente kan hierbij gebruik
is de hulplijn 0800-1351 opengesteld van
centrale overheid. Inmiddels is dit doorge-
maken van de diensten van het Rode Kruis.
donderdag 17.00 uur tot vrijdag 12.00 uur.
schoven naar de decentrale overheid,
Het Nederlandse Rode Kruis heeft voor de
In totaal zijn 7.000 telefoontjes gepleegd,
omdat deze het bevoegde gezag is tijdens
registratie van slachtoffers een systeem
waarvan 300 voor het NRK en 70 zoek-
een ramp. De centrale overheid heeft de
laten ontwikkelen, het Internet Registratie-
vragen.
overgang gefaciliteerd door de ontwikke-
en InformatieSysteem (I-RIS). Het I-RIS kan
Publieksinformatie was beschikbaar via de
ling van de Verwanteninformatie van het
worden ingezet op elke plaats waar een PC
website www.crisis.nl van het ERC.
NRK tot een complete dienst deels te finan-
is aangesloten op het internet. Als het
cieren. Daarmee is het gemeenten mogelijk
internet onverhoopt uitvalt is een stand-
gemaakt om tegen een deel van de kostprijs
alone versie inzetbaar. Alle betrokken
14
W I LT U M E E R W E T E N O V E R WAT H E T N R K VOOR U KAN BETEKENEN?
Als u meer informatie wilt over de diensten van het NRK en over de kosten die hiermee samenhangen, kan contact worden opgenomen met Floris Becht, Accounthouder van de Dienst Verwanteninformatie (tel. (070) 445 57 72). Hij is tevens per email bereikbaar:
[email protected]. Registratie van slachtoffers door het Rode Kruis
medewerkers van het Rode Kruis zijn
gegevens, vragen en berichten die in veler-
het mogelijk gegevens van geregistreerde
opgeleid om met het systeem te werken.
lei vorm en op diverse tijdstippen binnen
personen zodanig te matchen, dat vragen
In het I-RIS is een aantal specifieke functies
komen, terug te brengen tot één set
van verwanten naar bijvoorbeeld de ver-
opgenomen die als doel hebben om alle
gegevens per persoon. Het I-RIS maakt
blijfplaats beantwoord kunnen worden.
DE TIP’S EN A ANDACHTSPUNTEN OP EEN RIJTJE GEMEENTEN
• Zorg voor een actueel draaiboek Opvang en Verzorging. • Beoefen het draaiboek Opvang en Verzorging regelmatig. • Bezie of het deelplan Opvang en Verzorging in voldoende mate inspeelt op gestrande reizigers. • Neem contact op met de regiodirecteur van de NS en maak met hem verdere afspraken over de opvang van gestrande reizigers (zie brief VNG d.d. 24-01-07) • Bezie welke van de beschikbare gemeentelijke opvanglocaties het meest geschikt is voor de opvang en verzorging van gestrande treinreizigers. • Maak afspraken met het Rode Kruis over de inzet van vrijwilligers in de opvanglocatie. • Regel de veiligheid van en in de opvanglocatie. • Zorg dat medewerkers van de gemeente in de opvanglocatie duidelijk herkenbaar zijn. Zorg voor de aanwezigheid van hesjes. • Zorg voor voldoende informatie- en communicatievoorzieningen in de opvanglocatie. LOCC
• Bezie op welke manier de middelen en de expertise van de gemeenten ook voor het LOCC inzichtelijk gemaakt kunnen worden. • Bezie de mogelijkheid om alle bijstand vanuit één punt te regelen.
15
De gemeentelijke rampenbestrijding en de ADR In het kader van het toezicht op de rampenbestrijding in Nederland voert de Inspectie OOV systematisch onderzoek uit. Hierbij staat de vraag centraal in hoeverre de veiligheidsregio’s voorbereid zijn op een ramp. Voor dit onderzoek heeft de Inspectie OOV de Algemene Doorlichting Rampenbestrijding (ADR) ontwikkeld. De doorlichting is een gestandaardiseerd onderzoek dat wordt uitgevoerd door de Inspectie OOV in samenwerking met andere inspecties. De ADR bestaat uit drie delen.
ADR DEEL 1
voldoende zijn voorbereid en daarmee tijdig
methodiek verfijnd en gestandaardiseerd.
Evaluaties van verschillende grootschalige
en effectief opgestart kunnen worden,
Om de omvang van de doorlichting
incidenten en de eerste ervaringen met de
wordt overgegaan naar het tweede deel van
acceptabel te houden wordt een selectie
ADR hebben laten zien dat er drie kritische
de ADR. Dit tweede deel omvat de simulatie,
gemaakt van vier gemeenten in de regio.
processen zijn om de rampenbestrijdings-
een zo realistisch mogelijke praktijktest op
Het onderzoek richt zich op drie
organisatie tijdig en effectief te kunnen
systeemniveau. De simulatie moet (primair)
gemeentelijke rampenbestrijdingsproces-
laten functioneren. Het betreft (met name)
inzicht leveren in het vermogen om de
sen: Opvang en Verzorging, CRIB en
de opschaling van de (regionale) rampen-
kritische processen in de acute fase van een
Voorlichting. De Inspectie besteedt daar-
bestrijdingsorganisatie, het (operationele)
ramp c.q. grootschalig incident daadwerke-
naast aandacht aan de gemeentelijke
informatiemanagement en het coördineren
lijk uit te voeren.
organisatie, de alarmering van de mede-
van c.q. leidinggeven aan de organisatie. In
werkers en opleiding en oefening.
deel 1 van de ADR wordt geïnventariseerd
ADR DEEL 3
hoe de veiligheidsregio is voorbereid in ter-
Het derde deel van de ADR is gericht op het
De ervaringen die de Inspectie OOV heeft
men van procedures, mensen en middelen.
doorlichten van de gemeentelijke rampen-
opgedaan met het onderzoek naar de
bestrijdingsprocessen. Momenteel wordt
opvang en verzorging van gestrande reizi-
ADR DEEL 2
gewerkt aan de opzet van dit deel. Op basis
gers tijdens de storm van 18 januari 2007
Als op basis van de inventarisatie een eerste
van eerdere ervaringen met het doorlichten
zullen worden benut bij de verdere ontwik-
beeld bestaat dat de kritische processen
van gemeentelijke processen, wordt de
keling van dit derde deel van de ADR.
MET DANK AAN: Floris Becht (Ned. Rode Kruis), Yvonne Bieshaar (gem. ’s-Hertogenbosch), Erik van Buuren (NCC), Peter Coenen (gem. Amersfoort), Anne-Marie van ’t Erve (ERC), Hans Helmer (gem. Utrecht), Gerrit Hoff (gem. Amsterdam), Theo Huitema (gem. Utrecht), Robert Kleine (gem. Zwolle), René Letsch (LOCC), Dick van Maanen (gem. Hilversum), Hans Maat (gem. Zwolle), Remco Peters (gem. Zwolle), Paul van der Pol (gem. Almere), Willem Polak (gem. Amsterdam), Jos de Ruiter (gem. Arnhem), Maaike van Spaandonk (NS), Leo Stoker (Ned. Rode Kruis), Marcel Tielen (VNG), Arndt Stroink (gem. Arnhem), Rob Verdouw (DCC Verkeer & Waterstaat), Piet Verhage (LFR).
Dit Inspectiebericht is een uitgave van de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (Inspectie OOV) van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Bezoekadres: Juliana van Stolberglaan 148, 2595 CL Den Haag Postadres: Postbus 20011, 2500 EA Den Haag Telefoon: (070) 426 62 61 Fax: (070) 426 65 13 Website: www.ioov.nl
COLOFON Samenstelling en begeleiding: Inspectie Openbare Orde en Veiligheid, cluster Rampenbestrijding Auteurs: Anton Dorst, Harrie Theuws en Gido de Vos Vormgeving: Grafisch Buro van Erkelens, Den Haag Fotografie: Rob Huibers/Hollandse Hoogte (coverbeeld), KNMI (satelietbeelden), het Nederlandse Rode Kruis, Inspectie OOV Drukwerk: drukkerij Hega, Den Haag Meerdere exemplaren zijn op aanvraag te verkrijgen.
16
