Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen PLATFORM Living & Care Lab – LiCalab Hoofdaanvrager: StadTurnhout Projecten: - Kwalitatieve thuislevering van geneesmiddelen, een dienstverlening van de huisapotheker aan de patiënt - Time2care - Topshake PLATFORM Actief Zorgzame Buurt in grootstedelijk gebied (Antwerpen en Brussel) – AzoB Hoofdaanvrager: Zorgbedrijf Antwerpen Projecten: - Ouderen wonen Passend (OPA) - Ontwikkelen van informele Buurtzorgnetwerken - Casemanagement en trajectbegeleiding binnen een lokaal woonzorgnetwerk PLATFORM Ageing in Place Aalst - AIPA Hoofdaanvrager: Stad Aalst Projecten: - Pro DoMo: Proef- doorgroei- en demowoning - Integrale Ouderentoets: screening van de openbare ruimte en dienstverlening stad Aalst door de ogen van de oudere PLATFORM InnovAGE Hoofdaanvrager: SEL GOAL v.z.w. Projecten: - Diabetesmanagement voor woonzorgcentra bewoners – onderzoeken en opzetten van een shared care model - Therapietrouw en medicatieveiligheid bij kwetsbare ouderen thuis PLATFORM Careville Hoofdaanvrager: Stad Genk en stad Hasselt Projecten: - Cardiacoach - Jobtime - IMV - Veilige mobiliteit bij senioren
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
1
PLATFORM Living & Care Lab – LiCalab 1. Consortium: - StadTurnhout (hoofdaanvrager) - Welzijnszorg Kempen - SEL Kempen - Aristoco - Onderaannemers: Thomas More Kempen vzw, datacenter voor data-warehousing en hosting 2. Contactpersoon: - Naam: Kelly Verheyen - Functie: Platformcoördinator LiCalab - E-mail:
[email protected] - Telefoon: +32 (0)498 06 30 85 3. Samenvatting: Uitdaging LiCalab wil via zorginnovaties de levenskwaliteit van ouderen en zorgbehoevenden aanzienlijk verhogen. Hierbij moeten we te complexe producten en processen proberen te vermijden, want die kunnen leiden tot frustratie en teleurstelling bij de gebruikers. Nieuwe ideeën, concepten en toepassingen worden hierdoor snel terzijde gelegd of onvoldoende gebruikt. LiCalab wil deze valkuil in kaart brengen en er aan remediëren, zodat nieuwe producten en processen ook echt bijdragen aan een betere levenskwaliteit of betaalbaarheid van zorg.
LiCalab – missie Het LiCalab – Living & Care lab – wil een experimenteeromgeving creëren voor bedrijven en (zorg)organisaties die de huidige en toekomstige noden van gebruikers willen capteren en hun innovaties hierop willen afstemmen, zodat ze een snellere een betere toegang vinden tot de gebruikersgroep.
LiCalab vertrekt vanuit een integrale benadering van de oudere, met 5 centrale aandachtsthema’s: Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
3
Zelfstandig leven: de oudere versterken in zijn autonomie en zelfredzaamheid Wonen: verbeteren van de thuisomgeving door aangepast en innovatief te bouwen en/of te verbouwen Actief ouder worden: in een warme en sociale omgeving actief oud worden Integrale zorg: versterken van de geïntegreerde zorg op maat van de gebruiker Welzijn in de stad: het verbeteren van de micro-economische en ruimtelijke leefomgeving van de oudere
Dit zijn meteen de thema’s die onderzocht worden op het LiCalab-platform, via een aantal concrete projecten.
LiCalab is een platform waar de diverse actoren, vanuit hun eigen invalshoeken elkaar en de gebruikers kunnen ontmoeten en op een co-creatieve manier kunnen betrekken bij de nodige en wenselijke innovaties. Hiermee biedt LiCalab op een concrete, efficiënte en effectieve manier ondersteuning om innovatieve diensten, processen en producten sneller te implementeren, bij te sturen en te valoriseren. LiCalab - testpopulatie LiCalab werkt concentrisch voor de ganse regio vanuit de centrumstad Turnhout waar deze proeftuin eind 2011 in een embryonale vorm werd opgericht en sindsdien reeds enkele projecten1 succesvol heeft opgestart. Dit biedt het voordeel van de reeds verworven competenties en ervaringen en het beschikbaar zijn van een reeds actieve testpopulatie. Toekomstgericht ontstaat door de fysieke verankering in Turnhout, via de bouw van demo-flats en state-of-the-art zorgappartementen in een nieuw te ontwikkelen stadswijk achter het station (2016), een onschatbare en unieke troef. Als ‘stad van de speelkaart’ wil Turnhout hiermee één van zijn unieke en onschatbare troeven uitspelen. LiCalab – Partners en netwerk LiCalab situeert zich in een lokaal, regionaal, Vlaams en Europees netwerk. De lokale verankering wordt gegarandeerd door het engagement van de Stad Turnhout. Regionaal staan Thomas More Kempen als kennisinstelling, Welzijnszorg Kempen als koepelvereniging van de 27 OCMW’s van het arrondissement Turnhout en SEL Kempen, het Samenwerkingsinitiatief Eerste Lijnsgezondheidszorg, garant voor het nodige 1
Logica, bpost, Philips Lighting (OMC))
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
4
draagvlak op wetenschappelijk, bestuurlijk en zorgorganisatorisch vlak. LiCalab is sinds mei 2012 ook lid van het Europees Netwerk van Living Labs - ENOLL, wat toelaat om experimenten op internationale schaal te organiseren en samen te werken met internationale organisaties. Als infrastructuurpartner is gekozen voor Aristoco die het Cubigo-communicatieplatform ontwikkelde. Dit laat toe om op een gepersonaliseerde, eenvoudige en uniforme wijze te communiceren en interageren met alle betrokkenen, in het bijzonder de testpopulatie en ontwikkelaars. LiCalab is een open platform en bewijst dit door de reeds gelegde contacten met andere proeftuininitiatieven en aanverwante initiatieven. Testen in de dagelijkse woon-of werkomgeving Kenmerkend voor LiCalab is dat het uittesten van innovatie plaats heeft in de dagelijkse leef-, woon- en werkcontext van echte gebruikers. LiCalab faciliteert de toegang tot diverse real-life testomgevingen: een te ontwikkelen stadswijk in het centrum van Turnhout, de ruimere stad Turnhout, de regio Kempen en via ENoLL ook internationaal. Real-life testen hebben een belangrijke meerwaarde omdat ze een onmiddellijke aansluiting geven bij het dagelijkse leven van gebruikers, waardoor de nieuwe ontwikkelingen beter afgestemd worden op de echte noden van de gebruiker.
LiCalab beschikt over een accuraat meetinstrumentarium en gebruiksvriendelijke communicatiemiddelen die toelaten om het gebruik en de ervaringen van de gebruikers met betrekking tot deze diensten te capteren, wat zorgt voor de essentiële gebruikersfeedback tijdens het innovatieproces. LiCalab - Gebruikerscommissie De gebruikerscommissie van LiCalab bestaat uit vertegenwoordigers van lokale besturen, het provinciebestuur van Antwerpen, actoren uit de 1e - en 2e -lijnsgezondheidszorg, ouderen- en patiëntenorganisaties, vertegenwoordigers van bedrijven, kennisinstellingen en expertisecentra. LiCalab – duurzaam verankerd De initiatiefnemers en de leden van de gebruikerscommissie van het LiCalab-platform kennen elkaar zeer goed. Door deze positieve ervaringen in informele en gestructureerde samenwerking kan LiCalab rekenen op een sterke betrokkenheid en het nodige vertrouwen van de verschillende partners. De partners hebben de intentie om LiCalab tot een duurzaam concept uit te bouwen, dat blijft bestaan nadat de subsidieperiode van IWT is afgelopen. Tijdens de looptijd van deze proeftuin zal daarom de vzw LiCalab Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
5
worden opgericht, waarin de aanvragers vertegenwoordigd zijn. Zo kan de opgedane kennis rond een proeftuin rond ‘wonen en zorg’ voor ouderen verankerd blijven in de Stad Turnhout en de ruimere regio Kempen. Op die manier kunnen toekomstige co-creatie- en validatie-projecten beroep doen op het LiCalabplatform en de LiCalab-gebruikerscommissie om te genieten van de verworven expertise en deel te nemen aan de opgebouwde netwerken, ook na de subsidieoproep. LiCalab – toegevoegde waarde op economische en maatschappelijke vlak LiCalab ondersteunt het innovatieproces van bedrijven en start-ups. Op termijn komen er zo meer start-ups op de markt en draagt LiCalab bij tot het realiseren van een duurzame, innovatieve kenniseconomie in Vlaanderen. Daarnaast worden er betere producten gerealiseerd door betrokkenheid van eindgebruikers en wordt er binnen LiCalab kennis verworven over gebruikersnoden in de (ouderen)zorg, die gedeeld kan worden en kan aangewend worden om beleid te ondersteunen rond wonen, zorg en ouderen. LiCalab draagt op deze manier ontegensprekelijk bij aan een betere zorg voor ouderen.
4. Geselecteerde projecten: Aanvragers Bpost Kempense Farmaceutische Kring Aristoco
Titel + essentie van het project Kwalitatieve thuislevering van geneesmiddelen, een dienstverlening van de huisapotheker aan de patiënt Het doel is om een nieuwe dienst te ontwikkelen voor de aflevering van medicatie vanuit de huisapotheek naar de patiënt thuis.
Time2care HIVSET CityLive SPK
Time2care Het uiteindelijke doel is om een zorgmunt voor en door ouderen te ontwikkelen. De ouderen zijn hierbij niet enkel zorgvrager, maar ook zorgaanbieder. Er wordt ingezet op het creëren van een zorgzame samenleving, waarbij ouderen elkaar helpen en waarbij er een kruisbestuiving is tussen jong en oud.
Tops Foods
Topshake Het project beoogt de ontwikkeling van een ontbijtconcept 'topshake'om patiënten met slikproblemen een gezonde, gevarieerde voeding aan te bieden.
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
6
PLATFORM Actief Zorgzame Buurt in grootstedelijk gebied (Antwerpen en Brussel) - AZoB 1. Consortium: - Zorgbedrijf Antwerpen (hoofdaanvrager) - Stad Antwerpen - Kenniscentrum Woonzorg Brussel - Aristoco - DKV Belgium - Onderaannemer: VUB 2. Contactpersoon: - Naam: Nathalie Dillen - Functie: Platformcoördinator - E-mail:
[email protected] [email protected] - Telefoon: + 32 3 338 52 35 3. Samenvatting: Het aanvragende consortium beoogt een duurzame zorgzame buurt in grootstedelijk gebied in Antwerpen en Brussel te ontwikkelen waarin bewoners met verminderde zelfredzaamheid (met behulp van mantelzorg) zo lang mogelijk comfortabel thuis kunnen blijven wonen. In deze “Actief Zorgzame Buurt”: - kan zorggarantie en zorgcontinuïteit geboden worden; - staan zelfzorg, mantelzorg en samen-redzaamheid centraal; - kunnen gedregen professionals goed gecoördineerde zorg leveren die afgestemd en ondersteunend is aan mantelzorg en informele zorg; - worden woningen daar waar wenselijk aangepast aan de behoeften van ouderen en zorgbehoevenden via kleine of grotere aanpassingen en/of het gebruik van hulpmiddelen - en speelt technologie een rol in de zelfregie van het zorgproces en het faciliteren van het buurtnetwerk. De consortiumpartners verenigen zich in een platform, dat de uitbouw van zulke “Actief Zorgzame Buurt” wil bewerkstelligen. Het platform zorgt hierbij voor een “aanbod”, dat fungeert als een noodzakelijke vertrekbasis voor concrete projecten (i.e. ontwikkeling van producten, diensten en processen). Dit aanbod omvat het voorzien van een testomgeving, een digitaal communicatieplatform, meting van de behoeftevraag, en monitoring van financiële impact/haalbaarheid. Het aanbod staat open voor initiatiefnemers die in de lokaliteit van een buurt een product, dienst of proces wensen uit te testen met als doel en finaliteit het versterken van het zorgzame karakter van de buurt. Het platform is het resultaat van een denkproces en conceptueel traject dat het Zorgbedrijf Antwerpen en het Kenniscentrum Woonzorg Brussel de voorbije periode samen hebben afgelegd. Andere belangrijke partners zijn de stad Antwerpen, Aristoco ( met Cubigo, het communicatieplatform) en zorgverzekeraar DKV (als vertegenwoordiger van Assuralia, de beroepsvereniging voor verzekeringsondernemingen). Samen hebben deze consortiumpartners – met hun ruim aanbod aan organisaties, diensten, netwerken, kennis en technologische ondersteuning (van thuiszorg tot zorgverzekeraar) – alle troeven in handen om in Antwerpen en Brussel een gebiedsgerichte organisatie van zorg en welzijn te ontwikkelen en te realiseren. De aanwezigheid van lokaal dienstencentrum (LDC) is hierbij een belangrijk gegeven omwille van de voorzien verankering als zorgknooppunt.
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
7
Concreet bestaat de testpopulatie uit een groep van 200 zorgbehoevende ouderen in de wijk Oud-Merksem (Antwerpen), en 200 in twee buurten in Etterbeek en Schaarbeek (Brussel). In samenwerking met de lokale vrijwilligersorganisaties zal een nieuw netwerk van vrijwilligers worden uitgebouwd om de doelstellingen van de Actief Zorgzame Buurt te helpen realiseren. Het ondersteunen en versterken van zelfredzaamheid en mantelzorg, alsook de preventieve aanpak lopen als een rode draad doorheen alle elementen en karakteristieken die vorm geven aan een zorgzame buurt. Dit alles wordt gefaciliteerd door een digitaal informatie-, communicatie- en dienstenplatform om efficiëntie te verhogen en zelfregie te stimuleren. Meting en monitoring van de behoeftevraag in de geselecteerde buurten, alsook van de financiële impact/haalbaarheid van concrete projecten zijn essentieel om een bestaand gebrek aan kennis in te vullen en om het welslagen van de transitie naar een Actief Zorgzame Buurt te beoordelen. Kwaliteitsbewaking en advies wordt ten slotte gewaarborgd door een adviesgroep, die bestaat uit: de aanvragende partners aangevuld door Mutas, het Centrum voor Zorgtechnologie, SEL Amberes, Vlaamse Gemeenschapscommissie, Voka Health community, Koninklijke Apothekersvereniging Antwerpen en Ziekenzorg CM. Tevens worden representatieve organisaties voor allochtonen uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Het Vlaams Patiëntenplatform bekijkt haar deelname op Vlaams niveau. De stuurgroep of gebruikerscommissie bestaat uit de aanvragende partners aangevuld met WZC St. Bartholomeus, DC De Zeelbaan, DC ’t Dokske, seniorenconsulent Merksem, vertegenwoordiging van lokale allochtone vereniging, ZNA/Klina vzw, Aksent vzw, Buurtwerk Chambéry vzw en Wit-Gele Kruis van Vlaanderen vzw,… 4. Geselecteerde projecten: Aanvragers Stad Antwerpen Kenniscentrum woonzorg Brussel Aristoco Zorgbedrijf Antwerpen Chambéry Aksent
Titel + essentie van het project Ouderen wonen Passend (OPA) Het project wenst een proactieve en geïntegreerde aanpak te ontwikkelen met het oog op het vergroten van het aandeel levensloopbestendige en veilige, aangepaste woningen. Dit zal gebeuren door het inzetten van buurtbetrokken vrijwilligers, het optimaliseren van de daartoe aangemaakte instrumenten en het uittesten van vernieuwde zorgprocessen.
Stad Antwerpen Zorgbedrijf Antwerpen EVA Chambéry Aristoco
Ontwikkelen van informele Buurtzorgnetwerken Het project wenst een werkmodel te ontwikkelen dat informele zorg zichtbaar maakt en informele (buurt)zorgnetwerken creëert, faciliteert, ondersteunt en valoriseert, om op die manier er voor te zorgen dat ouderen zo lang mogelijk zelfredzaam zijn en kwaliteitsvol thuis kunnen blijven wonen.
Zorgbedrijf Antwerpen Aksent Chambéry Pyxima Aristoco
Casemanagement en trajectbegeleiding binnen een lokaal woonzorgnetwerk Het project wil de methodiek casemanagement/trajectbegeleiding binnen een lokaal woonzorgnetwerk verder ontwikkelen ten einde fragiele ouderen toe te laten langer thuis te wonen.
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
8
PLATFORM Ageing in Place Aalst - AIPA
1. Consortium: - Stad Aalst (hoofdaanvrager) - OCMW Aalst - Sociale Huisvestingsmaatschappij Dewaco-Werkerswelzijn - Sociale Huisvestingsmaatschappij Denderstreek - Bedrijf Sebeco - Bedrijf ’t Oorhuis - Zorginnovatiecluster - Voka Healthcommunity - PRoF consortium, vertegenwoordigd door de bedrijven Televic Healthcare en Boone - Onderaannemers: KAHO Sint Lieven Aalst, thuiszorgorganisaties 2. Contactpersoon: - Naam: Liesbeth Longueville - Functie: bestuurssecretaris Woonbeleid, Stad Aalst - E-mail:
[email protected] - Telefoon: 053 / 73 24 32 3. Samenvatting: Het platform AIPA wil een innovatieve zorgproeftuin ontwikkelen in Aalst met als thema: “ageing in place”, om ouderen zo lang mogelijk kwalitatief thuis te laten wonen. “Ageing in place” is een Engelstalige term die wereldwijd gebruikt wordt om de tendens te beschrijven waarbij ouderen zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen. Deze tendens is vanuit financiële overwegingen een beleidsideaal geworden, maar is ook wat de ouderen zelf nastreven. Zij willen zo lang mogelijk thuis of in hun vertrouwde leefomgeving wonen. 2012 is het “Europese jaar van actief ouder worden en intergenerationele solidariteit” en uit het verslag van project ‘Futurage’ blijkt een duidelijke nood naar meer wetenschappelijk onderzoek rond goed ouder worden thuis en in de nabije leefomgeving. De stad Aalst – die zichzelf profileert als zorgstad - wil deze uitdaging aangaan en vormde daartoe een platform met als partners de Zorginnovatiecluster, OCMW Aalst, SHM Dewaco, SHM Denderstreek, het Prof Consortium, Voka Healthcommunity, Sebeco en ‘t Oorhuis. In de gebruikerscommissie van meer dan 200 leden zullen niet alleen bovenvermelde partners, Familiehulp, Flanders DC en projectontwikkelaar Dender Development zetelen, maar ook de leden van de Zorginnovatiecluster, van Voka Healthcommunity en van het ProF consortium en van de Seniorenraad. De Katholieke Hogeschool Sint Lieven en thuiszorgorganisaties worden als onderaannemer ingeschakeld voor verdere wetenschappelijke ondersteuning. Aalst kiest voor een dossier waarbij ouderen als het ware “zo lang mogelijk niet naar het WoonZorgCentrum hoeven”. De focus ligt op THUIS blijven en op VEREENZAMING tegengaan, ondermeer door aangepast WONEN , vertrekkend van ‘woonzorgwijken’ in verstedelijkt en landelijk gebied en met een bijzondere aandacht voor sociaal zwakkere doelgroepen en de BETAALBAARHEID van wonen en zorg. De proeftuin geeft toegang tot een testpopulatie van minstens 1000 oudere inwoners uit Aalst, zorgbehoevende en niet-zorgbehoevende ouderen en van zorgverstrekkers in de thuiszorg, om te testen welke infrastructurele, sociale en maatschappelijke voorwaarden ingevuld moeten worden om te kunnen “ouder worden in eigen leefomgeving”. Dit in perspectief van de zorgbehoefte, zorgverstrekking, betaalbaarheid en toegang tot het maatschappelijk Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
9
weefsel. Thuis blijven wonen is immers pas kwalitatief waardevol als ook de vereenzaming van de oudere wordt tegengegaan. Om dit alles te realiseren stelt AIPA 2 demowoningen ter beschikking waarin de laatste nieuwe applicaties, infrastructuren en dienstverleningen door de ouderen zelf kunnen getest worden. Beter nog AIPA zal ook 40 bestaande woningen van ouderen gebruiken om een evolutie van nodige aanpassingen te observeren en uit te testen. Deze woningen bevinden zich onder andere in een viertal ‘Woonzorgwijken’, geconcentreerd rond zorgfaciliteiten. Maar AIPA gaat verder: om de vereenzaming tegen te gaan en de ouderen zo lang mogelijk in de maatschappij te laten meedraaien zal ook de openbare ruimte als deel van de leefomgeving van ouderen getest worden op aanpassingen voor senioren. Het platform zal economisch verankerd worden in een zorgincubatiecentrum I³Z : van daar uit worden bedrijven en organisaties met innovatieplannen begeleid en wordt ook de werking van de proeftuin aangestuurd. Het incubatiecentrum I³Z, kweekvijver van inspiratie en innovatie, ondersteunt de testen, stimuleert ideeën en toetst de economische duurzaamheid (oa. betaalbaarheid), de ecologische en ruimtelijke duurzaamheid (oa screening productieproces), en sociale duurzaamheid (oa. respectvol en niet stigmatiseren) van deze ideeën af. Het is de braingain van het project! De proeftuin voorziet een portfolio van een aantal eigen projecten. Daarnaast stelt AIPA de proeftuin ook ter beschikking van andere bedrijven en organisaties die hun innovaties willen testen in samenwerking met ouderen in hun eigen woon- en leefomgeving. 4. Geselecteerde projecten: Aanvragers Stad Aalst Televic Boone Haelvoet Zero Emission solutions Matexi De Loods Van der Biest
Titel + essentie van het project Pro DoMo: Proef- doorgroei- en demowoning Het project heeft als doel de effectiviteit en betaalbaarheid van aangepaste woningen en zorgdiensten te verbeteren via gerichte innovatieve en betaalbare aanpassingen aan de woning. Hiertoe zal het project 40 proefwoningen, een doorgroeiwoning en een demowoning realiseren en zullen de realisaties worden gescreend op economische duurzaamheid, ecologische en ruimtelijke duurzaamheid en sociale duurzaamheid.
Stad Aalst Enter ’t Oorhuis Zorginnovatiecluster
Integrale Ouderentoets: screening van de openbare ruimte en dienstverlening stad Aalst door de ogen van de oudere Ontwikkelen van een nieuwe methodiek om de toegankelijkheid van het openbare leven (dienstverlening, openbare ruimte, evenementen,…) in een gemeente te verbeteren zodat de oudere optimaal gebruik kan maken van de openbare ruimten en kan participeren in het publieke leven van de gemeente/stad.
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
10
PLATFORM InnovAGE
1. Consortium: - SEL GOAL (hoofdaanvrager) - Stad Leuven - UZ Leuven - Cera c.v.b.a - RVO Society - Voka-Kamer van Koophandel arr.Leuven - Nextel 2. Contactpersoon: - Naam: Jessica Hekking - Functie: projectcoördinator InnovAGE - E-mail:
[email protected] - Telefoon: +32 472 34 67 02 3. Samenvatting: InnovAGE faciliteert initiatieven die enerzijds innovatieve ondersteunende producten en diensten voor ouderen creëren en anderzijds ook de manier waarop we zorg aanbieden vernieuwen. Dergelijke zorginnovatie komt niet enkel de zelfredzaamheid van ouderen ten goede – o.a. door een onderbouwde toepassing van nieuwe technologie – maar zal eveneens de zorgkosten beheersbaar houden en nieuwe economische mogelijkheden creëren voor de Leuvense hightech regio en Vlaanderen. InnovAGE biedt hiertoe de volgende faciliteiten: 1. directe toegang tot een grote en gevarieerde gemeenschap van senioren, meer specifiek de groep met een relatief hoge en complexe behoefte aan zorg waarbij geïntegreerde zorgpaden essentieel zijn; 2. state-of-the-art faciliteiten: ICT integratie (vb. generieke communicatie tussen leefomgeving en zorginformatiesystemen) en specifieke tools voor het opzetten en uitvoeren van projecten; 3. co-creatie: efficiënte en transparante ondersteuning bij de definitie en initiatie van projecten (vb. creëren van draagvlak bij zorgactoren, toegang tot noodzakelijke technologie of kennis, methodiek,…); 4. een ‘quadrupel-helix’ participatieplatform om de aansluiting van lokale seniorengemeenschappen bij het innovatieproces te verzekeren, en de exploitatie en opschaling van projectresultaten te faciliteren. InnovAGE betrekt systematisch alle ‘quadrupel-helix’ stakeholders (overheden, bedrijven, zorgorganisaties, eindgebruikers) op de verschillende niveaus: op projectbasis en op platformbasis (vb. gebruikerscommissie). Dit stelt InnovAGE in staat de lat hoog te leggen voor elk van haar voornoemde deelopdrachten, en geeft InnovAGE de draagkracht om een convergerende rol te spelen in een sterk gefragmenteerde zorgsector: 1. door het unieke getrapte commitment van koepelorganisaties en uitvoerende partners kan InnovAGE garant staan voor een brede doch directe toegang tot een gevarieerde populatie (verschillende leeftijden, woonvormen, stadia van zelfredzaamheid); 2. InnovAGE heeft de unieke expertise in huis om communicatie tussen informatiesystemen – een cruciale schakel in elk initiatief – op een onderbouwde, convergerende en generieke manier te ondersteunen; 3. de directe koppeling met (ervarings)experts (vb. gebruikersorganisaties, kennisinstellingen,…) laat toe om nieuwe initiatieven van bij de start zowel sociaal, technologisch als economisch te begeleiden; 4. het InnovAGE ‘quadrupel-helix’ netwerk omspant de volledige waardeketen: over de gehele innovatieketen (regionaal verankerd, onderbouwd en dicht bij de burger), met sociale en economische
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
11
meerwaarde voor de regio, en met oog voor de integratie van procesinnovatie en product/dienstinnovatie. InnovAGE stelt zich als doel kwaliteitsvolle levensjaren toe te voegen, onder meer door senioren langer en in goede gezondheid thuis te houden. InnovAGE en richt zich hierbij prioritair op senioren met een complexe zorgbehoefte, waarbij zorgcontinuïteit in al zijn aspecten (transmuraal, multidisciplinair,…) essentieel is. 4. Geselecteerde projecten: Aanvragers UZLeuven Vitalsys Remedus WZC De Wingerd WZC Ter Meeren WZC Ter Vlierbeke WZC Edouard Remy
Titel + essentie van het project Diabetesmanagement voor woonzorgcentra bewoners – onderzoeken en opzetten van een shared care model Nagaan op welke wijze de kwaliteit van diabeteszorg in de WZC kan worden verbeterd door het opstellen van een actieplan op basis van een knelpuntenanalyse, de educatie van de paramedici, het ontwikkelen van een gemeenschappelijk behandelingsprotocol per WZC en ontwikkeling van een communicatietool die communicatie tussen de verschillende zorgverleners bevordert.
Wit-Gele Kruis Vlaams Brabant Brabants Apothekers Forum
Therapietrouw en medicatieveiligheid bij kwetsbare ouderen thuis Het consortium stelt zich tot doel om de medicatieveiligheid en therapietrouw van kwetsbare ouderen in de thuissituatie te bevorderen. Men wil dit bereiken door de verschillende rollen van de betrokken zorgverleners duidelijk te stellen en daarbij zeker aandacht te besteden aan het aspect van samenwerking.
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
12
PLATFORM Careville
1. Consortium: - Stad Genk - Stad Hasselt - H. ESSERS & Zonen - FIFTHPLAY - U-SENTRIC - Ziekenhuis Oost-Limburg - Jessa Ziekenhuis - Wit-Gele Kruis van Limburg - Familiehulp - OCMW Genk - OCMW Hasselt - Menos - Koninklijk Limburgs Apothekers Verbond - POM Limburg - Prometheus 2. Contactpersoon: - Naam: Katherine Nelissen - Functie: Projectmanager - E-mail:
[email protected] - Telefoon: 011/286903 3. Samenvatting: De zorginnovatieproeftuin ‘CareVille Limburg: Moving Care’ is gelokaliseerd in de regio Genk-Hasselt en heeft tot doel om te fungeren als een innovatief testplatform/ecosysteem waarin gebruikersgerichte zorginnovaties op wetenschappelijk verantwoorde wijze worden ontwikkeld en getoetst om bij te dragen aan de belangrijke toekomstige maatschappelijke uitdagingen voor een blijvende kwalitatieve en financieel haalbare ouderenzorg, rekening houdend met de zorgnoden van de senior. We willen komen technologische en organisatorische zorginnovaties realiseren waarvan de acceptatie voldoende is om zowel maatschappelijk als economisch meerwaarde te creëren, in en buiten de regio, nationaal en internationaal. De zorginnovatieproeftuin “Careville” zal het accent leggen op het thema ‘zorgmobiliteit’ als middel om kwaliteitsvolle ouderenzorginnovatie te realiseren door de kennis en de expertise uit de 3 Limburgse speerpunten life sciences, logistiek en logistiek te bundelen. Het doel van CareVille is om door een innovatieve versterking van de ‘zorgmobiliteit’ de oudere persoon langer kwaliteitsvol, veilig en betaalbaar thuis of residentieel te laten wonen. We kiezen voor deze focusbenadering vanuit de eigenheid van de regio van de proeftuin (grotere landelijke regio met verspreide thuiszorg) en de specifieke competenties die reeds aanwezig zijn in het ecosysteem ‘zorg’. In onze benadering omvat zorgmobiliteit zowel de mobiliteit van de zorgvrager (vb. mobiliteit versterken, sociale participatie versterken, beweging doorheen de transmurale keten bevorderen,…); de mobiliteit van het zorgproduct of zorgproces (efficiënte zorgproducten en processen aan huis brengen vb. medicatie, telemonitoring, …), maar ook de mobiliteit van de zorgverlener (vb. efficiënte zorg- en dienstverlening aan huis, beweging van zorgverleners doorheen de transmurale keten,…). We focussen op innovaties die deze mobiliteitsaspecten versterken vanuit een bijzondere gerichtheid op de noden van de zorgvrager en zorgverlener (zorggebruiker staat centraal). De proeftuin streeft er dus naar om van de huidige, vooral aanbodgestuurde, benadering te evolueren naar de zorgvraag en doelgerichte zorg. Door innovaties te ontwikkelen in co-creatie met de gebruikers versterken we de acceptatie van deze innovaties door de gebruikers en dus ook de effectieve implementatie/realisatie. Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
13
Stad Genk en Stad Hasselt zijn de hoofdaanvragers van de proeftuin. De testpopulatie bevindt zich in deze regio en zal een gestratificeerde steekproef, met extra aandacht voor interculturaliteit en kansarmoede. De focus ligt in eerste instantie op de thuissituatie, maar ook de residentiële zorg en ziekenhuizen zijn betrokken in dit project, aangezien de oudere zorgvrager ook vanuit de thuissituatie naar de andere settings zal bewegen. De transmurale benadering wordt gerealiseerd door het inbedden en integreren van zowel de thuiszorg, de residentiële zorg als de ziekenhuiszorg in onze proeftuin. De eerstelijnszorg wordt vertegenwoordigd door het Wit-Gele Kruis Limburg, Familiehulp, Koninklijk Limburgs Apothekers Verbond (KLAV), OCMW Genk en OCMW Hasselt, huisartsenkring Herkenrode vzw en huisartsenkring Prometheus vzw. De woon- en zorgcentra die participeren in de proeftuin zijn Menos (Genk), Toermalien (OCMW Genk) en Zonnestraal (OCMW Hasselt). Op ziekenhuisniveau zijn de twee grootste ziekenhuizen uit de regio vertegenwoordigd in het platform, namelijk het Ziekenhuis Oost-Limburg uit Genk en het Jessa Ziekenhuis uit Hasselt. Vanuit de bedrijfswereld zullen H. Essers, fifthplay en U-Sentric participeren in het platform. Zij brengen specifieke expertise in en zijn medeverantwoordelijk voor de valorisatie van innovatieve concepten die uit de proeftuin voortkomen, naast hun rol in de specifieke proeftuinprojecten. U-Sentric zal een belangrijke rol spelen in het ‘user centered design’ van nieuwe producten/processen die in de proeftuin ontwikkeld zullen worden. H. Essers brengt haar expertise rond logistieke processen in healthcare mee en fifthplay (met o.a. Vitalsys) heeft bijzonder expertise met betrekking tot thuismonitoring van medische gegevens. Deze expertise komt aan bod op platform- en projectniveau. Om de community binnen de proeftuin te versterken zal er een interactieve IT-infrastructuur voorzien worden die bidirectionele communicatie tussen de deelnemers van de proeftuin mogelijk zal maken. Gebruikers kunnen via deze weg feedback geven en krijgen over hun deelname aan bepaalde projecten. Deze interactieve community, Nuvonet, zal voorzien worden door fifthplay. Daarnaast zal het platform versterkt worden met de expertise van LifeTechLimburg (het regionale platform voor de uitbouw van de lifesciences sector), het Microsoft Innovation Center (met bijzondere aandacht voor ICT applicaties in healthcare) en de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg (met haar Zorglandschap Limburg). Het Innovatiecentrum Limburg zal vanuit haar reguliere werking hierbij aansluiten en bedrijven ondersteunen waar het kan, zonder evenwel een structurele partner te worden. Op deze manier wordt een sterk complementair platform gerealiseerd waarin CareVille Limburg de lijm versterkt tussen al deze actoren uit het regionale ecosysteem Zorg. CareVille Limburg wordt ingebed in een bredere regionale ontwikkeling rond zorginnovatie met een belangrijke rol voor de steden Genk en Hasselt. Het CareVille platform verenigt talrijke partijen rondom het thema ‘zorgmobiliteit’. Een goede samenwerking realiseren is een echte uitdaging, maar CareVille heeft een uitgebreide samenwerkingsstructuur uitgetekend om alle partijen voldoende inzage en inspraak te geven waar nodig, maar ook om op bepaalde vlakken de neutraliteit te garanderen. Er is extra aandacht besteed aan de positie van de gebruikerscommissie die bestaat uit vertegenwoordigers van de zorgvragers (Limburgs Platform voor Zelfhulp- en ontmoetingsgroepen), vertegenwoordigers van mantelzorgers (Christelijke Mutualiteit), Hospilim (het samenwerkingsplatform van alle Limburgse algemene en psychiatrische ziekenhuizen), de kennis- en opleidingsinstellingen UHasselt, KHLIM, PHL (met UD Woonlabo), de Mad-faculty, ACV, Voka Health Community. Op deze manier kan de proeftuin sterk interageren met belangrijke actoren zoals de zorggebruikers en zorgverleners, de industrie en het onderwijs. Wat de zorgvragers betreft zal de betrokkenheid of participatie niet enkel op niveau van het eigen zorgtraject gebeuren, maar zullen bijzondere inspanningen gedaan worden om dit ook op collectief niveau te organiseren. Door haar samenstelling, focus en aanpak zal CareVille leiden tot innovaties met zowel maatschappelijk als economisch valorisatiepotenieel. Zowel een toename in tewerkstelling, een optimalisatie (kostenbesparing) van processen, als verhoging van de kwaliteit van zorg voor de ouderen (transmurale zorg, medicatieveiligheid, therapietrouw,…) zal beoogd worden en is ook terug te vinden in de projecten die in de proeftuin ontwikkeld en uitgetest zullen worden. De proeftuinenprojecten worden door het platform ondersteund 6 |83 om (1) de economische valorisatie en de internationale vermarkting te kunnen maximaliseren en (2) de transitie van de zorgorganisatiemodellen te versnellen. Bij opstart worden vier projecten geïncludeerd die passen binnen de visie, focus en doelstellingen van CareVille. Ieder van deze projecten werkt rond de mobiliteit van zorgvrager, zorgproduct/proces of zorgverlener. Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
14
Naast de succesvolle uitvoering van innovatieve proeftuinprojecten zal de proeftuin ook worden ingezet als broedplaats voor innovaties. De proeftuin wordt gekoppeld aan een sterk interdisciplinair platform van zorgvragers, zorgactoren, overheid en bedrijfsleven. Innovaties die inspelen op de grote uitdagingen van de zorg en die ingebed zijn in de beleidsvisies krijgen daarom bijzondere aandacht via de concrete projecten (vb. aandacht voor chronische zorg, problematiek co-morbiditeiten, geestelijke gezondheid, zorgvrager-gerichte participatieve innovaties, multidisciplinaire aanpak ouderenzorg,…). In CareVille wordt specifiek aandacht besteed aan het bijzondere aspect van de Interculturaliteit in onze regio met een belangrijk aandeel personen van niet-Belgische afkomst. 4. Geselecteerde projecten: Aanvragers Remedus Vitalsys ZOL Jessa Ziekenhuis POM Limburg WZC Zonnestraal Familiehulp Dehora consultancy group H. Essers & Zonen Koninklijk Limburgs Apothekers Verbond Wit-Gele Kruis Limburg
Titel + essentie van het project CARDIOCOACH Ontwikkeling van een intelligent twee weg communicatiesysteem voor het coachen van oudere patiënten met hartfalen in de thuissituatie. Jobtime Efficiënte inzet van jobtime van kwalitatieve zorgverleners via een virtueel loopbaanplatform over zorg- en welzijnsorganisaties heen.
Jessa Ziekenhuis Enter Dr. Lutin
Veilige mobiliteit bij senioren Een multidisciplinaire benadering van evaluatie en ondersteuning van veilige mobiliteit bij senioren
IMV Individuele Medicatie Voorbereiding (IMV) voor de thuiswonende kwetsbare zorgvrager.
Geselecteerde platformen en projecten in het kader van de Proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen
15