Gereedschap voor succes

magazine voor maximaal buurtgeluk met kunst & cultuur gereedschap voor succes

in buurtcultuur

Gereedschap voor succes in buurtcultuur 1

Gereedschap voor succes in buurtcultuur Succes!

Kunst in de buurt brengt bewoners dichter bij elkaar en verbindt talenten. Bewoners krijgen ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. En kunnen hun creativiteit inzetten voor de wijk. De kracht van kunst in de buurt komt het best tot z’n recht als bewoners zelf in een creatief proces zitten. Oftewel: dat buurtcultuur voor én met én door bewoners wordt gerealiseerd.

Handig gereedschapskistje

We willen in heel Noord-Brabant kunstprojecten op buurtniveau mogelijk maken. Hiervoor hebben bewoners, woningcorporaties, de provincie Noord-Brabant en het Prins Bernhard Cultuurfonds hun krachten gebundeld. Dit gereedschap voor succes

boekje is een soort gereedschapskistje met een verzameling

2

buurtcultuurpraktijk. We hopen dat het je kan helpen bij het opzetten van je buurtcultuurprojecten. Laat het ons weten.

Namens het Prins Bernhard Cultuurfonds Brabant, [email protected]

Pierre Rutgers, in buurtcultuur

gereedschap voor succes

in buurtcultuur

handige materialen en gereedschappen uit onze dagelijkse

3

Waarom kunst in de buurt ?

Voor, met en door Voor het slagen van een kunstproject is het altijd belangrijk om te denken in voor, met en door. Afhankelijk van de situatie kan een verschillend type interventie nodig zijn:

• Voor: de kunst komt ten

goede aan de buurt, maar bewoners hebben niet of nauwelijks invloed op de vorm, inhoud en totstandkoming

• Met : bewoners kunnen invloed uitoefenen op het

Kunst

• laat mensen anders naar de dagelijkse werkelijkheid kijken

proces en het resultaat

• Door: bewoners nemen zelf het initiatief en geven het project zelf

• stimuleert creativiteit en verbeeldingskracht

vorm, vrijwel zonder begeleiding

• opent deuren voor nieuwe mogelijkheden

van externe partijen

• maakt talenten, kansen en krachten in een wijk vrij Deze drie interventievormen kunnen samengaan of in elkaar overlopen. Het is ideaal als projecten eindigen in door. Want In het ideale geval worden kunstprojecten voor, met én

de kracht van kunst werkt alleen als bewoners zelf een cre-

vooral door buurtbewoners uitgevoerd. Dat geeft het

atief proces doorlopen. Pas dan kan het project een veran-

project kracht en ontwikkeling voor de wijk. Op korte

dering en ontwikkeling teweegbrengen. Ook is dan de kans

én lange termijn.

groter dat het beklijft en langetermijneffecten heeft.

in buurtcultuur


in buurtcultuur


4

• brengt buurtbewoners in contact met elkaar

5

Succesvolle buurtcultuurprojecten:

Bouwsteen 1

6 belangrijke bouwstenen

Met buurtcultuurprojecten willen we hechte gemeenschappen creëren. Door bewoners kansen te bieden zich te ontwikkelen, elkaar te ontmoeten en over grenzen te kijken. Het uiteindelijk doel is buurtgeluk: sterke, sociale, zelfredzame en leefbare wijken.

6

De geschikte kunstenaar weet dat het niet gaat om zijn of haar kunstwerk, maar dat van de buurt. Dat stimuleert de creativiteit van bewoners. Tegelijk blijft de kwaliteit van de kunst belangrijk. in buurtcultuur


in buurtcultuur


Kies de juiste kunstenaar

7

Bouwsteen 2

Bouwsteen 3 Zorg voor een projectplan met genoeg informatie Voordat het project start, moet je genoeg informatie op tafel hebben. Het gaat dan onder meer over de aanpak, de visie van de kunstenaar en de buurtcultuurwaarden die uit het projectplan naar voren moeten komen. Betrok-


8

bewoners en duurzaamheid horen hierbij. Al die infor-

Om een project echt van de buurt te maken is het essentieel

matie neem je mee in

om het in te bedden in de buurt. Het is ideaal als bewoners

het projectplan. Daarbij

in grote mate zelf het project realiseren. Inbedding in de

is het essentieel dat alle

wijk betekent ook: lokale instellingen en organisaties erbij

partijen zich bewust zijn

betrekken. Dat kan een buurtvereniging zijn, maar ook een

van de verschillen en effecten

school of bedrijf.

van voor, met en door.

in buurtcultuur

in buurtcultuur

Betrek bewoners en lokale organisaties bij het project

kenheid van


9

Bouwsteen 4

voorbeeld oefening

Bewaak samen het proces van het project Stel heldere doelen en bewaak deze tijdens het hele project. Het is belangrijk om dit te doen met alle partijen, dus ook met bewoners. Je kunt het monitoren van het proces leuk maken op verschillende creatieve en interactieve manieren. Denk bijvoorbeeld aan korte of langere oefeningen in workshops.

Creatief en interactief monitoren van een groepsproces:

community map Een creatieve en interactieve aanpak levert vaak meer op dan praten. Een community map is zo’n activiteit: samen een wijkkaart tekenen. Daarmee krijg je nuttige informatie leuk? En wie vindt of vinden dat? Dit is een eerste stap om kansen en knelpunten in de buurt te benoemen. Het tekenen van de wijkkaart laat ook iets zien van de rollen in de wijk. Wie neemt de leiding, welke mensen zitten dicht op elkaar, wie zegt er niets?

in buurtcultuur


10 in buurtcultuur

over plaatsen in de buurt. Zijn die belangrijk, saai, gevaarlijk,

gereedschap voor succes 11

Bouwsteen 5

Bouwsteen 6

Neem genoeg tijd

Zorg voor plezier in het project

Buurtcultuurwerk is intensief en tijdrovend. Neem daarom

Dit ingrediënt kun je ook op nummer één zetten: door

de tijd voor een project, maak een goede planning en stel

plezier in het project doen alle mensen mee! Samen dingen

realistische doelen.

doen, zien en ervaren is vaak het leukst. Denk bijvoorbeeld aan een inspirerende locatie, een bijzondere uitnodiging of knip-, plak-, en kijkmateriaal dat mensen op een andere


12 in buurtcultuur

in buurtcultuur

manier naar het project laat kijken.


Checklist voor buurtcultuurprojecten

Wat zijn de verschillende middelen om dit doel

te bereiken?

Is het project afgestemd op de doelen, wensen

Zijn de lokale organisaties betrokken bij het project?

en ideeën van de bewoners?

Zijn er genoeg vormen van samenwerking,

Krijgen bewoners genoeg kansen om deel te nemen?

uitwisseling en gezamenlijke creatie?

Krijgen bewoners stimulansen om initiatief te nemen

Op welke manier is er aandacht voor monitoren

en hun mening te geven?

en evalueren?

Is er een duidelijke omschrijving van het doel voor

Zijn de planning en de doelen realistisch en haalbaar?

de buurt op lange termijn?

Zou je het zelf een leuk project vinden?


14 in buurtcultuur

in buurtcultuur


Meer weten of ondersteuning nodig? Wil je meer weten over het wat en hoe van buurtcultuur? Of heb je ondersteuning nodig bij plannen en projecten? Stuur dan een mail naar [email protected] of bel voor meer informatie (073) 6812209.

Algemene informatie over buurtcultuurfondsen Het Prins Bernhard Cultuurfonds stimuleert particulieren en bedrijven om bij te dragen aan cultuur en natuurbehoud in de regio. Dit doet het fonds door samenwerkingsverbanden aan te gaan met de diverse partijen. Voorbeeld hiervan zijn Buurtcultuurfondsen in Noord-Brabant. Voor de provincie Noord-Brabant is buurtcultuurwerk één van de speerpunten in het beleid van de Cultuuragenda van Brabant, ook is het onderdeel van het programma 2018Brabant. De Buurtcultuurfondsen richten zich op de stimulering van kunst en cultuur in de regio en lokaal in wijken. Dat kan door samenwerkingsvercultuurmakers, bewoners, ondernemers en onderwijs. De inzet van cultuur in straat, wijk of buurt biedt laagdrempelige kansen om de samenleving te verstevigen. Om samen iets tastbaars te maken. Of om samen speels inzicht of oplossingen voor kwesties in de directe omgeving te vinden.

in buurtcultuur


16 in buurtcultuur

banden tussen Cultuurfonds, provincie, woningcorporaties,


Colofon: illustraties: Brigitte Liem, Studio Limón ontwerp: Studio Boot redactie: Joosje Duindam & Olga Raaymakers met dank aan alle bewoners, cultuurmakers en kartrekkers bij de provincie, woningcorporaties en in het onderwijs die van buurtcultuurwerk een succes maken.

18 in buurtcultuur

mei 2013

in buurtcultuur


tekst: Harm Peter Smilde


Dit boekje is een uitgave van het Prins Bernhard Cultuurfonds, afdeling Noord-Brabant. Het is een verzameling handige materialen en gereedschappen uit onze dagelijkse buurtcultuurpraktijk in combinatie met theorie afkomstig uit het onderzoek ‘Succes in Buurtcultuur’ verricht door Joosje Duindam in 2012. Vragen, ervaringen uitwisselen, samenwerken? Neem contact op met: Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant  Provincie Noord-Brabant  Postbus 90151  5200 MC ’s-Hertogenbosch  T (073) 681 22 09  E [email protected] www.buurtcultuurfonds.nl volg ons op facebook: www.facebook.com/buurtcultuurfonds


20 in buurtcultuur

Gereedschap voor succes

Recommend Documents