Gent 5c
Van gebr De Smetstr over gans gebied rond het Verbindingskanaal
Nieuwe Wandeling.Coupure.Waldam. La Lys. Leie. Brugse Vaart . Noordstr. Begijnhoflaan
Kaart 1825
Met nog zijn kleine straatjes
en Leiekaai
Nieuwe wandeling
De Vlasfabiek “La Lys”
Plan Saurel uit 1841 Deze plaats is nogal wat veranderd. De Stadsvesten en grachten zouden maar gesloopt worden rond 1870 (vesten) en de gracht rond 1890. Op het begin van de Coupure had je de Waldam. De Brugse poort lag goed verdedigd tussen de 2 wateren. De Aardenwegbrug heeft men enkel behouden als een belangrijk symbool waar vroeger de schepen Gent konden binnenvaarden die vanuit de brugse vaart kwamen(voor het graven van de Coupure). De bebouwing buiten de Brugse poort zal later worden afgebroken (zie 5a) De metaalfabriek Phoenix (straat) staat er nog op
Nogmaals kaart van 1825 de Brugse poort binnen de stadswallen
St Michielsk.Koornmarkt.Graslei.Burgstr.Hoogstr.Gravensteen.Gewad.Peperstr.Molennaarstr.Rabot. Blaizantvest
Een deel van de verdwenen Waldam (kaart 3 dia’s eerder) die verbinding maakte met de Lieve aan het Rabot met de Brugse vaart aan de Bargiekaai. De fotograaf stond op de “De Smetbrug” heden is daar Griendeplein. De textielfabriek is “La Louisiane”
Oorspronkelijk lag de in 1801(2) de katoendrukkerij De Smet Frères aan de stadsrand in 1811 werd ze omgevormd tot een katoenspinnerij. In1875 werd het bedrijf omgevormd tot een NV onder de benaming “La Louisiane” In de crisis van de jaren 30 kwam er een samenwerking met aan de Vogelzang gelegen NV Texas. In 1957 kwam het tot een fusi met de naam NV Loutex . Alles is bijna verdwenen op het terrein aan de De Smetstraat. Heden is er de St Lievenshogeschool sinds 1979. De ingang van de hogeschool ligt schuin t.o.v. de Rabottorens . Vlgd dia
www.sint-pietersdorp.be Griedenplein is gelegen aan de Rabottorens
Toeval toch oude en de nieuwe tram ongeveer op dezelfde plaats
De tip kwam van Freddy De onderste foto is van rond 1900 . Het huis lag toen zoals je ziet in de diepte en lag toen aan de rand van de Waldam die gedempt werd. Later werd alles opgehoogd en het huis heeft geen drempel meer. Opzij van het huis boven rechts ziet men lichtjes 1 van de Rabottorens die men nu terug aan het slopen zijn, de foto is dus van na 1971
Wondelgemstraat
De De Smetbrug werd geplaatst rond 1874 met de aanleg van de gebr. De Smetstraat. De brug was toen 31 m lang. De Waldam liep van de Brugse vaart, Coupure naar het Rabot. De brug werd afgebroken rond 1948 met de demping van de Waldam
Vroeger noemde men dit plein het” Rabotplein” Nu Griendeplein. Hoeveel Gentenaars zouden weten waar het Griendeplein is. Waar is de logica. Iedereen weet waar de Rabot torens staan!!!
Gent had een gasmaatschappij en aan de Ham hadden ze hun eigen elektriciteit centrale. Tussen 1950 en 1958 werd er massaal voor de openbare verlichting overgeschakeld van gas verlichting naar elektriciteits verlichting
foto van 1914 Hoek Begijnhof laan / Griendeplein. We zijn bijna honderd jaar verder en ja nog altijd café In 1859 waren er in Gent ongeveer 150 brouwerijen. Heden ?
St Michielskerk Oude Houtlei Burgstr Hoogstr
Holstr Brugsepoortstr Noordstr Begijnengracht Begijnhof Waldam Rabot Lieve
Prinsenhof Stadswallen en grachten
Kaart van 1641. De Brugse poort binnen de stadsmuren. De Brugse vaart is reeds aangelegd en de Coupure zal maar rond 1750 worden aangelegd. De Leie liep nog rond de Stadsvesten met zijn vele aftakkingen.
Kaart van 1756. De Brugse vaart en de pas gegraven Coupure Leie Kouter Houtlei
Kaart 1912, de uitbreiding vanaf de stadswallen richting Wondelgemse meersen
www.sint-pietersdorp.be
Nogmaals de gewezen textielfabriek van De Smet “La Louisiane” en de verdwenen arbeiders-huisvesting er rondom.
Bargiekaai met de Guldenvliesstrt ( nu Madeleine Schauvliegestrt)
Vroeger een citeetje nu moderne huisvesting
Gulden Vliesstraat 16 tot 40 in 1977 alles is verdwenen, ook de textielfabriek “La Louisiana” alleen een paar gebouwen bleven gespaard die ons blijven herinneren aan eens het machtige verleden
De Keizerinnekoer was de naam van een vroegere molen 50 m verder aan de Bargie kaai. Afgebroken rond 1800
Plakbrieven van onbewoonbaar?
Kerkstraat werd later opgespitst in de Alois Joosstrt Victor Frisstrt en de Gulden Vliesstrt in 1974. (heden noem deze laatste str de Madeleine Schauvliegestrt
Het citeetje ‘t Rolbaantje genoemd naar de Cafe ‘t Rolbaantje en in zijn verlengde was het citeetje de Rode Koer
?
?
In de Gulden Vliesstraat had toch een aantal citeetjes die ook verdwenen zijn
Gulden Vliesstraat in 1977 alles is verdwenen op de 2de en 3de foto zie je nog een deel van de grote textielfabriek “La Louisiana”die gelegen was in de Smetstraat
Op de vlgd dia zien we deze 2 gebouwen
Op de terreinen van de verdwenen fabriek van “La Louisiana” is er nu de St Lievens hogeschool
Kaart 1912
Kaart 1875
De kerkstraat maakte nogal wat bochten. Daarom werd de straat later ingedeeld in 3 straten, de Madeleine Schauvliegestraat , Alois Jooststraat en verder de Frisstraat. Moest men dit grote textielgebouw ook afgebroken hebben, dan was er geen oriëntatie meer.
Als ik de foto links boven zie is deze weg afgesloten. Privé van de fabriek?
De fotograaf kon maar pas deze 3 aaneengeplaatste foto’s nemen bij het slopen van de overliggende huizen .
De Gulden Vliesstraat is nu definitief verdwenen en vervangen door Madeleine Schauvliegestraat,
In de Gulden Vliesstraat is alles nu verdwenen qua oude volkshuisvesting. In de plaats is er nieuwbouw gekomen. Gelukkig hebben we het kapelletje waar we ons goed konden oriënteren waar we ons toen bevonden nu verhuist 200m verder aan de andere kant van de Madeleine Schauvliegestraat
Detail vorige dia
De Gulden Vliesstraat is nu definitief verdwenen en vervangen door Madeleine Schauvliegestraat, de Kerstraat bestaat al lang niet meer deze is opgedeeld geweest in verschillende straten. Zie verder
Gent is één van de weinige Europese steden die zeer lange tijd zoveel beluiken in stad telde. De eerste citeetjes ontstonden reeds vanaf 1770. Maar in de Franse tijd rond 1800 begon in feite de ellende voor de werkende bevolking die aan minimum lonen 12 uren in de fabrieken hun brood moesten verdienen. Men leefde in vele citeetjes in ellendige omstandigheden die heden moeilijk te bevatten zijn. De burgerij trad door nooit een voet binnen. Uit deze apartheid kon men onmogelijk weg. Het huurgeld werd soms opgehaald in het bijzijn van een politie agent (vb de Bataviawijk). Ook hier toen de cholera in onze regio binnen trad was het hier dat de grootste slachtoffers vielen. Terwijl de burgerij er bijna vrij van was. Rond 1880 waren er ongeveer 700 citeetjes die samen 7500 huisjes hadden met een bevolking van liefst meer dan 30.000 arbeiders. Rond 1850 waren er wetten gestemd voor het bouwen van woningen die strenger waren. In 1867 werd er een wet gestemd voor sanering van beluiken. Maar voor de arbeiders zal er maar pas verandering komen na de 1ste wereldoorlog. Zelfs na de 2de wereldoorlog en erna leefden er nog zeer vele mensen in citeetjes. Rond 1960 is men dan ze volop beginnen afbreken en is men aan de huidige sociale woningbouw begonnen en hier en daar is men deze terug aan het afbreken, denk aan de rabottorens. Van de 9500 sociale woningen in Gent staan er meer dan 1500 leeg en wachten op renovatie.
De Guldenvliesstraat nog op te zoeken waar het citetje was
Aan de lange stokken werd de was gedroogd
Als je pare huizen had in de hoofd-straat en het citeetje was gelegen aan de rechterkant liep de benummering door met pare nummers. Dit citeetje droeg de naam van ‘t Lattestraatje en had de nummers 134 tt 216. Dus een grote Citee. Ik heb me al zot gezocht waar dit citje zou hebben gestaan maar ik beschikt niet over fijne kaarten om de nummers op de kaart te kunnen lezen. In ieder geval, de foto is van 1954 en in 1922 was het eigen-dom van de fabriek “La Louisiana” het citeetje werd maar pas gesloopt in 1969. Ik vermoed dat het gestaan heeft rond Allois Jooststraat.
Aquarel van de Louisiana fabriek in de 19de eeuw
www.sint-pietersdorp.be
De Smetstraat in 1975
De Smetstraat 1973 de nr toen 60/68
De Noordkaai werd Bargiekaai en de Kerkstraat werden 2 straten de Alois Joosstraat en Victor Frisstraat. Wie Alois Joos is ,is me een raadsel. Victor Fris was een professor aan onze unif van Gent
Opgelet de kaart is van rond 1875 en de Gebr De Smetstraat moet nog aangelegd worden en zal door het oude kerkhof lopen, het andere deel is heden park en speeltuin . Het kerkhof dat hier aangelegd werd, was gebeurd door de wet van 1784. Sindsdien was het verboden nog mensen in de stad te begraven wegens hygiënische redenen. Deze zal opnieuw verdwijnen door de stadsuitbreiding en verplaatst worden naar de Westerbegraafplaats aan de Palinghuizen
De Kerkstraat
Het beluik de Hanekoer had nr 11 tt 41 en alles werd afgebroken in 1977
Ik kan niet meer het beluik aanduiden op de kaart van 1875 in de Kerkstraat. Sorry hoor
Niets van het verleden is nog herkenbaar in de Alois Joosstraat
Tijdens het Oostenrijkse bewind was het niet meer toegelaten in de steden hun doden te begraven, de stad diende dit te doen buiten de stad, rond 1880 zou dit kerkhof terug verdwijnen en werd er een nieuwe begraafplaats gevonden terug buiten de stad. De Westerbegraafplaats
Victor Frisstraat 27 tt 69 had je Cité Azalea naar het ernaast gelegen café met dezelfde naam. Nog niet zolang geleden was ik hier maar toen leek deze straat nog zoals op de zw-wit foto,
Op de kaart van 1875 zie je dat dit deel van de stad in volle ontwikkeling was. Reeds vele straten lagen er en de bebouwing zou volgen
Cité Azalea stond nog niet op de kaart van 1875
De Kerkstraat, nog op te zoeken
Door de fusie van gemeenten had iedere gemeente een Kerkstraat en dat kon natuurlijk ook niet in Gent. Hier werd de Kerkstraat opgesplitst. Dit gedeelte werd de Alois Joosstraat. Zie vorige dia
Alles is verdwenen gelukkig is de school, gebouw gebleven. Vroeger was het een gemengde school St Jozef. Nu heeft er de Steiner school er een onderkomen gevonden. Deze is gelegen op de Avenue des Champs-Élysées. In het Nederlands klink het heel anders “Elyzeese Velden”. Op de vorige dia kan ik deze situatie niet plaatsen, Het is een kaart van 1875 en ik denk dat dit gebouw nog moest worden opgetrokken
Gebr De Smetstaat ( Kattenberg) met de Citroenstraat in 1968
‘ Toch een veel mooiere buurt gekomen hé
‘k had me al zot gezocht om deze foto te kunnen plaatsen. Tip gekregen van Freddy
15
Gebr De Smetstr met links en rechts de Pannenstraat. Maar het beluikje in de Pannestr 1 tt 11 begon aan de Champs-Élysées. Dit beluik was van 1912 en was één van de laatste beluikjes dat er werden gebouwd. Ik begrijp toch iets niet goed, op het eerste zicht zou je denken dat het een beluik was voor 1850. Vanaf 1850 moest de doorgang minstens 3 meter zijn en mocht niet meer overbouwd worden. Was de wet al terug veranderd? Misschien had men oorspronkelijk een doorgang van 3 meter elders en ook deze doorgang? In 1981 heeft ieder bewoner de pandjes moeten verlaten en werd er een nieuwbouw opgezet
Op de kaart van 1912 staat het beluikje nog niet vermeld. De gebr De Smetstraat staat reeds op de kaart en is door het oude kerkhof getrokken . Nu parkje
De Smetstraat in 1976 de nr toen 136/176. Alle huizen links op de foto zijn verdwenen . Ik heb de huizen links vergeleken met de huizen rechts en ik moet bijna 100 % besluiten dat het deze huizen zijn die afgebroken werden en vervangen werden door sociale woningen? (de huidige foto’s zijn genomen met street view)
Vlgd dia
Afgebroken en nu nieuwbouw, de tramhalte is 12 m opgeschoven richting stad
De Smetstaat/Gasmeterslaan in 1968
www.sint-pietersdorp.be
Vorige dia
Gasmeterslaan aan De Smetstr in 1975
Allemaal nieuwbouw met een oogknipje naar het verleden
www.sint-pietersdorp.be
Cinema “Ideal” Wondelgemstraat in 1955. Hoeveel cinemazalen er waren tussen de 2 wereldoorlogen weet ik niet. In ieder geval zeer veel. Heeft zijn deuren geopend in 1925 en sloot ze in 1981. Cinema Ideal was gelegen in de Wondelgemstraat rechtover de Triomfstraat en de Jozef II-straat. Nu is het een bank van de KBC met nr 45 met daarnaast het Café Galya. De juiste plaats werd me bezorgd door Roger Caufrier
Drie winkels uit de Wondelgemstraat. Maar is dit wel zo? Wie ben ik om daar over te twijfelen. Hier bovenaan, reeds de 10de winkel van het Volksbelang gelegen in nr 106 en deze keer niet van Vooruit maar van het ACW. Later had men ook uit deze hoek de Welvaartwinkels. Wat toen het verschil was weet ik niet. Of toch? Winkels van voedingswaren en niet voedingswaren? ‘k was nog een klein ventje toen ik die winkels kende
De Hemptine de fabriekseigenaar van de textielfabriek naast de oude Rabottorens heeft op deze gronden die vroeger meersen waren mogen verkavelen en heeft massaal arbeidershuizen laten bouwen. Ze waren bijna identiek. Later toen de huisjes werden verkocht hebben de eigenaars hun huizen beginnen opknappen en veranderen. Voornamelijk werden er een nieuwe gevelsteen tegen gemetseld of grotere ramen geplaatst zodat we niks meer kunnen herkennen De andere winkels links en rechts zijn van Vooruit met de nr120 en 112 en 114. De nummers zijn niet meer dezelfde als van toen. Eerst dacht ik dat het huisje van nr 120 hetzelfde huis was van de foto links de linkse kant dus nr 114. Dat is niet mogelijk omdat het naast het huis een gelijkaardig huis stond als de rechterkant. Maar geen enkel huis kan ik plaatsen in de drukke winkelstraat. Bijna alle huizen in deze straat zijn grondig veranderd of afgebroken
De kerk in de Wondelgemstraat
Rond 1870 was deze buurt in volle ontwikkeling. Hier een beluik in de F. van Cleeflaan 59tt103 In 1860 werden de invoerrechten afgeschaft en konden de vele fabrieken zich buiten de stadspoorten uitbreiden. Fabrieken bouwen ging gepaard met woningbouw. De fiets was nog niet uitgevonden om de grote massa van dit vervoermiddel te kunnen voorzien om naar de fabriek te gaan (let op 8 a10u werken was toen normaal)
Wondelgembrug over het Verbindingskanaal. Alleen de 2 hoekhuizen zijn grondig veranderd of werden afgebroken.
Het kanaal was 2158 m lang en verbond de Brugse vaart met het kanaal Gent Terneuzen. Dus werden er 3 bruggen overgelegd, de Smet brug en de Wondelgembrug en de Tolhuisbrug zijn niet tezelfdertijd gebouwd . De Smetbrug was eerst een houten draaibrugje uit 1864. Deze werd vervangen in 1911 door een grotere draaibare brug, zie foto rechts. Tijdens de 2 wereldoorlogen zijn deze vernield geweest . Na de oorlog kwam er een betonnen brug die klaar was in 1949, maar reeds op het einde van 1977 was huidige betonnen brug klaar omdat de vorige te smal was en het huidige verkeer niet meer aankon.
De Smetbrug
De Wondelgembrug kwam er pas in 1878. Deze deed zijn dienst tot 1930. Na veel miserie was de nieuwe elektrische brug klaar in 1932. Deze werd dan 2 maal vernietigd tijdens de oorlog en telkens hersteld. De huidige nieuwe brug dateert van eind 1981.
De verbindingsvaart met de Wondelgembrug
Gasmeterslaan de oude burelen van de gasdienst
Gasmeterslaan ter hoogte van de nog bestaande niet meer gebruikte gastanks
Gasmeterslaan. In 1943 bouw de stad er een gasfabriek met een 30000 kubieke inhoud. 2 citernen voor gasvoorraad in te slaan deze kon een hoogte reiken van bijna 41m. Naargelang er gas in kwam ging de citern omhoog. Ondertussen al lang opgedoekt en heden een beschermd Monument. Ik dacht dat het de 2 citernen waren uit 1881 maar het zijn waarschijnlijk van 1943. Toen de foto werd genomen waren ze nog in werking want de ene is bijna leeg en de andere is nog ¾ vol met gas. Ik denk dat alles werd opgegeven in het begin van de jaren zestig toen men het aardgas binnen trok uit Nederland. Ik heb aan de kade nog lang deze brug kraan weten staan om de kolen te lossen uit de boten
Kaprijkestraat 26 tt 60 citétje uit 1884
Het beluikje aan de rechterzijde
Op de Waalse Krook (Platteberg) bevond zich de eerste gasfabriek van Louis Roeland in Gent, de architect die o.a het opera gebouw heeft gebouwd. Wat later vond dat er meer straatverlichting nodig was en werd er een 2de gasfabriek gebouwd in Dok Noord. Rond 1881 werd er een 3de gasfabriek gebouwd op de Gasmeterslaan aan de Verbindingsvaart
Ik zie 5 gastanken staan op de kaart, deze van 1943 staan er niet op. Omdat de kaart is van 1912. De 3 kleine zullen verdwijnen om plaats te maken voor die 2 supertanks. Ik geloof als ik me niet vergis dat de 2 oude in de jaren zeventig werden afgebroken. De gebouwen werden afgebroken voor de huidige gebouwen die gebouwd werden voor de ITT.
Nieuwevaart Een bakkerij en een kolenmagazijn in de Gasmeterslaan in 1910. “Het Volk” De tegenhanger van de “Vooruit” had het moeilijk om de concurrentie aan te gaan
De strenge winter uit de 2de wereldoorlog op het verbindingskanaal. Later uitzoeken waar de fotograaf stond
Voorheen 1942 noemde de Nieuwe Vaart , Nijverheidslaan.
www.sint-pietersdorp.be Pas in 1937 kwam Vynckier zich in de Rabot wijk vestigen. Het bedrijf nam haar intrek in de oude katoenspinnerij aan de Nieuwe Vaart. Wat later werden ook de oude textielfabriek van Parmentier-Van Hoegaerden geïntegreerd.
De beslissing om het verbindingskanaal te graven werd genomen in 1863 en eindigde in 1869 tussen de Coupure, of juister de Brugsevaart en het Kanaal Gent Terneuzen
Al deze gebouwen zijn afgebroken en in de plaats parking en andere bedrijven en o.a.een filiaal van Carglass kwam in de plaats
Vynckier heeft de gebouwen ingenomen van de oude katoenspinnerij Pipyn. Later brede Vynckier zijn activiteiten uit in het nabij gelegen textielgebouw Parmentier-Van Hoegaerden
In 1889 opende Vooruit een grootschalige bakkerij op de Nijverheidskaai nu de Nieuwe Vaart. Een kolenmagazijn en meubelwerkhuis kwam zich daar ook vestigen. Zal even naar het archief moeten gaan zien om een lijstje te bekomen waar en wanneer er nieuwe zaken van hen werden geopend. Nu is me een raadsel waar deze gebouwen hebben gestaan. Vermits dat het grote zaken, huizen zal geweest zijn zullen deze allemaal afgebroken zijn om er later sociale woning bouw op te richten?
www.sint-pietersdorp.be
Wiedauwkaai , La Liève rond 1900
Einde 5c www.sint-pietersdorp.be
