Gemeenteopbouw. Hervormde gemeente Voorthuizen Deelbeleidsplan

Deelbeleidsplan

Gemeenteopbouw Hervormde gemeente Voorthuizen 2013-2016

Deelbeleidsplan Gemeenteopbouw23 november 201528 januari 20137 november 2012

1 van 10

1. Inleiding 1.1 Aanleiding Een (deel)beleidsplan gemeenteopbouw is nieuw voor de Hervormde gemeente Voorthuizen. Er is dus geen eerdere versie die aan een update toe was. Er zijn twee hoofdredenen waarom er nu voor het eerst een beleid voor gemeenteopbouw is ontwikkeld: 1. Snelle maatschappelijke veranderingen stellen nieuwe vragen aan ons gemeente-zijn1. Het is daarmee allemaal niet meer zo vanzelfsprekend en eenduidig hoe we in de wereld van vandaag het beste vorm kunnen geven aan onze roeping om een christelijke gemeente te zijn. 2. De kerkenraden (wijkkerkenraden, algemene kerkenraad) van onze gemeente hebben in de afgelopen jaren verschillende keren een diepgaande bezinning gehouden. Dat heeft ondermeer geleid tot een notitie over de identiteit, een visiedocument en een verwoording van de kernpunten van die visie. De inhoud hiervan is uitgewerkt in deelbeleidsplannen voor de verschillende concrete werkterreinen van de gemeente (bijv. jeugdwerk, diaconaat, kerkrentmeesters, missionair). Maar daarmee was niet voldoende gezegd. We constateerden dat we een aantal thema’s niet goed “kwijt konden” in de deelbeleidsplannen. Hierbij gaat het vooral om vorming en toerusting en om betrokkenheid. Dit deelbeleidsplan heeft een wat ander karakter dan de overige deelbeleidsplannen. Het gaat niet over één concreet werkterrein (diaconie of kerkrentmeesters) maar over de volle breedte van de gemeente. Daarmee heeft dit deelbeleidsplan een wat ander karakter: meer richtinggevend en minder actiegericht. De beide wijkkerkenraden zijn verantwoordelijk voor de vaststelling en uitvoering van dit beleid, de algemene kerkenraad (AK) heeft alleen een toezichthoudende taak.

1.2 Definitie Wij hanteren in dit deelbeleidsplan voor gemeenteopbouw de volgende definitie, vrij naar Dr. A. Noordegraaf. Gemeenteopbouw heeft twee hoofdlijnen: A. Geloofsopbouw: geestelijke groei van gelovigen doordat gemeenteleden in geloof, hoop en liefde een solide basis krijgen en versterkt worden. B. Betrokkenheid: onderlinge betrokkenheid, toewijding en gemeenschap van gemeenteleden. Met als doel en gevolg: aantrekkingskracht naar mensen in de directe omgeving van de gemeente.

Daarmee sluiten we aan bij een veelgebruikte drieslag: “boven, binnen en buiten”. De twee kernpunten – geloofsopbouw en betrokkenheid – hanteren we als kapstok voor dit beleidsplan gemeenteopbouw.

1

zie verder onze identiteitsnota en visiedocumenten


2 van 10

2. Situatieverkenning en beleidslijnen:

2.1 Situatieverkenning Heel bewust beginnen we dit hoofdstuk met twee plaatjes. De plaatjes zijn de uitkomst van eerdere bezinning in kerkenraden en gemeente. Het geeft goed weer waar wij als gemeente (voor) staan. In een jachtige wereld willen wij vasthouden aan Kernzaken (“boven”), Rust vinden bij Hem en samen werken in de gemeente (“binnen”) en daardoor ook anderen (be)trekken (“buiten”). Wij zijn erg dankbaar dat we elkaar herkennen in deze visie. Actuele ontwikkelingen die we als kerkenraden signaleren, zijn: -

Actieve betrokkenheid bij elkaar en in het gemeenteleven is geen automatisme meer. Druk op ambtsdragers is toegenomen. Ambtsdragers Hebben meer behoefte aan toerusting. Uitstroom van gezinnen (35-55 jaar).

Wat betreft de druk op ambtsdragers: we zien dat er tegenwoordig in korte tijd zoveel in mensenlevens en gezinnen kan veranderen dat de reguliere bezoekfrequentie tekortschiet om dat pastoraal goed te volgen en te ondersteunen. De kerkenraden hebben zich afgevraagd wat het zegt over ons gemeente zijn als we elkaar daarin kwijtraken of niet genoeg tot steun zijn. Een aandachtspunt is de vorming en toerusting van de ambtsdragers. ; de heldere conclusie van de kerkenraden is: vorming en toerusting is voor ambtsdragers van groot belang en het moet en kan ook beter dan het nu gebeurt. Wat betreft de uitstroom van gezinnen proberen we te achterhalen wat de redenen zijn. Naast dingen die te maken hebben met het drukke, jachtige leven van vandaag , hebben de kerkenraden in hun bezinning over beleid nog een aantal andere opvallende dingen over onze gemeente gesignaleerd. We noemen de volgende punten die van belang zijn voor gemeenteopbouw:  Brede gemeente, die streeft naar eenheid in geloof en verscheidenheid in vormen. Dat zien we terug in een veelheid aan uiteenlopende activiteiten.  Teruglopend kerkbezoek, vooral in de middag- en avonddiensten.  Worsteling rondom (toekomstige) structuur;  Zorgen om behoud aansluiting jongeren bij onze gemeente;

2.2 Beleidslijnen


3 van 10

We signaleren zoals genoemd: veel vragen, worstelingen, afnemende kennis, individuele keuzes. Kortom tal van ontwikkelingen die vragen om toerusting, vorming en leren. De eerste hoofdlijn voor beleid is: Geloofsopbouw door toerusting en vorming. We zagen ook: risico’s van afnemende betrokkenheid. Daarom is de tweede hoofdlijn: investeren in trouw, toewijding en betrokkenheid. Wanneer we deze beide beleidslijnen spiegelen aan de visie van onze gemeente, komen samenvattend de volgende punten naar voren: a. -

Kernzaken m.b.t. toerusting: Evenwichtige kennis en beleving van het werk van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Besef van de waarde van Gods Verbondstrouw én Zijn genadegaven. Persoonlijke oproep tot bekering en concrete levensheiliging. Hoogste prioriteit voor het lezen in de Bijbel en gebed.

b. Kernzaken m.b.t. betrokkenheid: - Elkaar blijven betrekken bij de wereldwijde kerk (zendingswerk, diaconaat). - Ieder lid heeft een rol: we kunnen niet zonder elkaar. Samen werken en bouwen vanuit verantwoordelijkheid, genadegave(n), toewijding en trouw! - Geloof is persoonlijk, maar je moet/mag het wel (leren) delen. Geloven is merkbaar! - Veel gelegenheid creëren voor kennismaking en persoonlijke ontmoeting. c. Rust: - Toerusting kan een goede rol vervullen om mensen te laten bijtanken, voeding te ontvangen. - Betrokkenheid en trouw: als je weet dat er een meelevende gemeente om je heen staat, kan dat veel rust geven in moeilijke omstandigheden. Dat is het belang van voorbede, persoonlijk meeleven en diaconaat. d. Samen-werken: - Toerusting is ook nodig voor de ambtsdragers om dienend leiding te geven aan de gemeente. Daar liggen concrete behoeftes die ingevuld moeten/kunnen worden. - Toewijding en trouwe dienst aan elkaar kunnen groeien als we de genadegaven die gemeenteleden hebben ontvangen beter kennen en gerichter benutten. Betrokkenheid kan groeien als we doelbewust de niet-actieve leden gaan inschakelen. e. Dienstbaar zijn en getuigen: - Toerusting op dit gebied vindt plaats (Micha cursus bijv.) en blijft belangrijk. - Betrokkenheid, toewijding: blijven afvragen, toetsen etc.: o In hoeverre is ons missionair werk meer dan het organiseren van activiteiten? Is het vooral de taak van een missionair werker en/of commissie of is er ook een hartelijke betrokkenheid van (veel) meer gemeenteleden? o In hoeverre is dienstbaar zijn en getuigen een (integraal) aspect van al ons gemeenteleven? o Is onze gemeenschap aantrekkelijk/wervend of verliezen wij eerder mensen door gebrek aan onderlinge betrokkenheid?


4 van 10

3. Uitwerking beleid Als uitwerking van de gekozen beleidslijnen, beschrijft dit hoofdstuk een nadere uitwerking met beleidskeuzes en acties.

3.1 Toerusting:

Toerusting voor en door ambtsdragers: De ambtsdragers vervullen een belangrijke rol in het pastorale werk en in het geestelijk leidinggeven aan de gemeente. De kerkenraden spreken uit dat tot de kerntaken en doelen van ambtsdragers behoort: - Om meer diepgang in de gesprekken te bereiken: geestelijk leiding geven. In het bezoekwerk betekent dit: gemeenteleden bevragen wat het concreet voor hen betekent om Jezus na te volgen. In diverse pastorale situaties steeds weer concreet aan de orde stellen hoe hierin met God te leven. Op deze manier leiding geven bij/aan het geestelijk leven van de gemeenteleden. Actiepunt 1: Periodieke evaluatie van bezoekwerk.

Ambtsdragers hebben ook zelf goede toerusting nodig om hun ambt goed en met vreugde te kunnen vervullen. Inhoudelijk zijn de volgende hoofdlijnen richtinggevend voor de toerusting van ambtsdragers2: -

-

Voor nieuwe ambtsdragers: o Zorg voor adequate (objectieve) informatie voor (mogelijke) nieuwe ambtsdragers. Het gaat hierbij om informatie over het takenpakket en relevante beleidsinformatie. o Organiseer een bijeenkomst met alle nieuwe ambtsdragers (direct begin van het jaar). o Bevorder deelname aan classicale cursussen. o Versterk het mentoraat. Zorg voor uitleg van de vaste documentatieset (beleid, handreikingen etc) . Gebruik de consistorievergaderingen voor vorming en toerusting Schakel voor specifieke pastorale onderwerpen3 (gesprekstechniek, jongeren, ouderen, huidig leefklimaat, psychische problemen, etc.) deskundigen in. Via de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk is veel materiaal beschikbaar.

Actiepunt 2: Zorg als wijkkerkenraden voor een goede vorming en toerusting zoals hier beschreven staat voor nieuwe ambtsdragers en door de consistorievergaderingen goed te benutten.

2

We beogen niet om helemaal zelf een compleet trainingsprogramma te ontwikkelen. Dat is niet nodig want er is heel veel beschikbaar, o.a. via de PKN. 3 Meer concrete onderwerpen zijn al benoemd in het verslag van een workshop hierover (maart 2012).


5 van 10

Toerusting en vorming door onze predikanten: Wij benadrukken in de visie en beleidsnotities dat de boodschap van de hele Schrift helder moet doorklinken in onze gemeente. En daarom hechten we groot belang aan de bediening van het Woord. De kerkenraden willen dus graag dat de predikanten in de eerste plaats dienaren van het Woord zijn. Concreet betekent dat: samen ervoor zorgen dat de predikanten tijd investeren in hun prediking. De prediking vervult ook een belangrijke rol in de toerusting van de gemeente. Graag willen we nog meer verbinding leggen tussen de preken en het (andere) gemeentewerk. Dat gebeurt al door preken over de stof van de bijbelkringen. Die lijn van thematische prediking en prekenseries willen we graag doorontwikkelen. We zien dat een beknopte samenvatting en gespreksvragen rond de preek in een grote behoefte voorzien. We willen dat graag voortzetten. Actiepunt 3: Prediking: Zorg voor een goed klankbord voor de prediking. Kan verschillende vormen krijgen: input en/of feedback, periodiek gesprek en/of regelmatig mailcontact. Voer bij voorkeur ook regelmatig het gesprek over de prediking in de wijkkerkenraad. Naast onze predikanten heeft onze missionair werker nog een tweede sleutelrol op het gebied van toerusting, namelijk bij doop- en huwelijkscatechese waarin we de komende jaren willen blijven investeren.

Gemeentewerk en vorming voor alle gemeenteleden: Blijf investeren in alle gemeenteleven waar het lezen van de Bijbel en gebed hoge prioriteit heeft. Hiermee kunnen we ook de onderlinge betrokkenheid bevorderen. Dus: alle kringwerk (Bijbelkringen, Alpha), vrouwencontact, etc Actiepunt 4: Stimuleer actieve deelname aan Bijbelkringen, vrouwencontact en andere vormen van gemeentewerk waar lezen in de Bijbel, gebed en onderlinge betrokkenheid prioriteit krijgt.

In de visiedocumenten van onze gemeente staat dat gezinnen belangrijke bouwstenen van de gemeente zijn waarin de geloofsopvoeding en –gemeenschap allereerst plaatsvindt. Ambtsdragers merken regelmatig dat geloofsopvoeding bij veel gezinnen onder druk staat: allerlei bezigheden concurreren om tijd en aandacht met de huisgodsdienst. En voor geloofsopvoeding ontbreekt regelmatig de kennis en/of het materiaal. Het is zinvol dat we binnen de gemeente actiever ondersteuning gaan bieden. Actiepunt: 5: Denk na over manieren om gezinnen te stimuleren en ondersteunen bij hun geloofsopvoeding. De kerkenraden hebben een aantal notities vastgesteld over belangrijke onderwerpen zoals huwelijk en relatievorming, ziekenzalving, Twee punten zijn hierbij van belang: Deelbeleidsplan Gemeenteopbouw23 november 201528 januari 20137 november 2012

6 van 10

-

Regelmatige check op actualiteit, inclusief of er nieuwe notities nodig zijn. Overwegen hoe de gemeente hierover geïnformeerd/toegerust kan worden. Dat vindt bijvoorbeeld plaats op gemeenteavonden.

Actiepunt 6: Overweeg welke onderwerpen uit bovengenoemde pastorale notities meer toerusting in de gemeente nodig hebben. Een mooi voorbeeld is de werkgroep geestelijke strijd. En rondom huwelijk en relatievorming worden trainingsweekenden georganiseerd.

3.2 Betrokkenheid

De rol van onze ambtsdragers: We beginnen bij de beleidslijn “betrokkenheid” ook bij de ambtsdragers en pastorale werkers. Zij vervullen met hun pastorale arbeid een belangrijke rol. De wijkkerkenraden bevorderen de volgende kerntaken en doelen: - Evenwichtige prioriteiten in bezoekwerk: ouderlingen hebben de verantwoordelijkheid om voldoende zorg en aandacht aan hun hele sectie te besteden. Periodieke evaluatie van het bezoekwerk is nodig. Drijfveer die hierin onze houding bepaalt: buiten Christus zijn wij verloren, uit genade mogen wij met Hem leven! We willen onderzoeken of nieuwe vormen van (groeps)pastoraat een frequenter en beter contact opleveren. Niet om het traditionele huisbezoek en de persoonlijke pastorale gesprekken te vervangen. Wel om nieuwe wegen te vinden: hoe bereiken we hen die nu geen huisbezoek willen?, hoe onderhouden we regelmatig contact?, en hoe zorgen we voor meer onderling pastoraat? We gaan starten met een eerste verkenning. We denken aan een pilot van één of twee secties per wijk. De pilot bestaat uit de volgende elementen: o o o

Organiseer sectiegerichte activiteiten die gericht zijn op ontmoeting. De vormen kunnen verschillend zijn. Schakel één of meerdere gemeenteleden (echtpaar) uit de sectie in bij de organisatie. Zij kunnen ook als “voelhoorns” voor de wijkouderling functioneren. Richt je op het opbouwen van relaties. Eerst als gemeenteleden onderling, maar denk ook aan randkerkelijken en buitenkerkelijken.

Actiepunt 7: Organiseer per wijk in 1 of 2 secties een pilot met groepspastoraat, evalueer de uitkomsten en bouw dit desgewenst daarna gemeentebreed verder uit. Het blijft overigens van belang om de pastorale wijkteams actief in te schakelen zodat er zo goed mogelijke contact over de volle breedte van de sectie is.

De rol van onze predikanten:


7 van 10

Met hun rol als pastor zijn zij vaak de verbindende schakels in de gemeente. Naast verkondiging van het Woord is pastorale arbeid het tweede punt waar de kerkenraden hun predikant graag prioriteit aan zien geven. Dat houdt ook bewuste keuzes in om veel andere taken niet te vervullen. Zo is er veel ondersteuning gekomen op deeltaken en zijn veel organisatorische werkzaamheden gedelegeerd. Ook zijn de predikanten geen voorzitter meer van hun wijkkerkenraad of van de AK. We zien dat deze stappen goed werken en willen dit blijven doen: delegeren waar het kan, ondersteuning organiseren waar het nuttig en nodig, ruimte scheppen voor de prioriteiten als herder en leraar (pastoraat en prediking dus). Actiepunt 8: Prioriteiten van predikanten: ga door met het periodieke evaluatiegesprek met de predikanten. Besteed tijdens het evaluatiegesprek altijd aandacht aan de prioriteiten: prediking en pastoraat. En ook aan hun eigen geestelijke ontwikkeling en hun persoonlijke welzijn.

De rol van alle gemeenteleden: Wanneer ieder lid een rol heeft in de gemeente kunnen we niet zonder elkaar en willen we samen werken en bouwen vanuit verantwoordelijkheid, genadegaven, toewijding en trouw! Als we zo ernst maken met het “ambt van alle gelovigen” dan kunnen we elkaar daar ook op aanspreken. We noemen de volgende aandachtspunten: -

-

-

Jongeren: in jeugdwerk en catechese is “inwijding” nodig voor hun rol in de gemeente. Het is belangrijk jongeren te blijven betrekken bij de erediensten. Dat geldt ook voor het actief bevragen van jongeren die belijdenis hebben gedaan over de mogelijke taken die ze binnen de gemeente kunnen vervullen. Ouderen: die zeggen soms “mijn taak zit er op, ik heb mijn steentje wel bijgedragen”. Ook ouderen blijven een taak in de gemeente houden. Zij kunnen een belangrijke rol vervullen in bijvoorbeeld: geloofsoverdracht, inwijding en voorbede. God wil hun tijd en aandacht gebruiken. Waarbij de onderlinge norm is: liefde voor jongeren – respect voor ouderen; en adeldom/ouderdom verplicht. Gavengericht werken: we zien twee ‘lastige’ verschijnselen. In de eerste plaats dat mensen niet vanzelfsprekend meer trouw dienstbaar zijn, maar zoeken naar een taak die hen aanspreekt. In de tweede plaats dat wij soms mensen voor de verkeerde dingen inschakelen of steeds weer bij dezelfde mensen terecht komen. We hopen en verwachten dat we hierin veel (geestelijke en praktische) winst kunnen boeken als we meer gavengericht gaan werken.

Actiepunt 9: Aandacht schenken aan bovenstaande punten (voor het ambt van alle gelovigen), bijvoorbeeld in het consistorieberaad en dit periodiek toetsen, bijvoorbeeld bij de evaluatie van het bezoekwerk. . Visieontwikkeling op gemeenteopbouw voor de verdere toekomst: We hebben al eerder gesignaleerd dat het huidige gemeentewerk een brede waaier aan activiteiten heeft. Dat geeft ruimte aan verscheidenheid. Maar het betekent ook dat actieve deelname en betrokkenheid niet vanzelfsprekend zijn. Wellicht moeten we heldere keuzes gaan maken om toewijding en trouw te versterken. Anders gezegd: beleid ontwikkelen voor meer binding aan de gemeente. Deelbeleidsplan Gemeenteopbouw23 november 201528 januari 20137 november 2012

8 van 10

Het voornemen is om ons in de komende tijd te bezinnen op deze dingen. Het doel van de bezinning is om een gezonde basisstructuur voor de toekomst te bevorderen waarin toewijding, trouw en toerusting tot hun recht kunnen komen. Anders gezegd: een gemeenteopbouw die in de moderne maatschappij rust en ruimte biedt om betrokken te zijn bij elkaar en te groeien in persoonlijk geloof. Nadenken over de toekomst van de gemeente blijft noodzakelijk. Bezinning begint met nog eens doordenken vanuit onze visie hoe we gemeente van Jezus Christus willen zijn. Actiepunt 10: visie ontwikkelen voor gemeenteopbouw voor de verdere toekomst Tenslotte is voor de uitvoering van het beleid altijd nodig om te bezien of de benodigde inzet wel geleverd kan worden. Daarom: Actiepunt 11: overweeg of er voldoende inzet geleverd kan worden. Zo niet: organiseer die of stel plannen c.q. tijdspad van uitvoering bij.


9 van 10

3.3. Overzicht actiepunten met tijdslijn: -

-

-

-

-

-

-

Actiepunt 1: Periodieke evaluatie van bezoekwerk. [vanaf 2013] Actiepunt 2: Zorg als wijkkerkenraden voor een goede vorming en toerusting zoals hier beschreven staat voor nieuwe ambtsdragers en door de consistorievergaderingen goed te benutten. [2014] Actiepunt 3: Prediking: Zorg voor een goed klankbord voor de prediking. Kan verschillende vormen krijgen: input en/of feedback, periodiek gesprek en/of regelmatig mailcontact. Voer bij voorkeur ook regelmatig het gesprek over de prediking in de wijkkerkenraad. [vanaf 2013] Actiepunt 4: Stimuleer actieve deelname aan Bijbelkringen, vrouwencontact en andere vormen van gemeentewerk waar lezen in de Bijbel, gebed en onderlinge betrokkenheid prioriteit krijgt. [2014] Actiepunt: 5: Denk na over manieren om gezinnen te stimuleren en ondersteunen bij hun geloofsopvoeding. [2014-2015] Actiepunt 6: Overweeg welke onderwerpen uit bovengenoemde pastorale notities meer toerusting in de gemeente nodig hebben. Een mooi voorbeeld is de werkgroep geestelijke strijd. En rondom huwelijk en relatievorming worden trainingsweekenden georganiseerd. [2014-2015] Actiepunt 7: Organiseer per wijk in 1 of 2 secties een pilot met groepspastoraat, evalueer de uitkomsten en bouw dit desgewenst daarna gemeentebreed verder uit. [2013-2014] Actiepunt 8: Prioriteiten van predikanten: ga door met het periodieke evaluatiegesprek met de predikanten. Besteed tijdens het evaluatiegesprek altijd aandacht aan hun prioriteiten: prediking en pastoraat. En ook aan hun eigen geestelijke ontwikkeling en hun persoonlijke welzijn. [vanaf 2013] Actiepunt 9: Aandacht schenken aan bovenstaande punten (voor het ambt van alle gelovigen), bijvoorbeeld in het consistorieberaad en dit periodiek toetsen, bijvoorbeeld bij de evaluatie van het bezoekwerk. [vanaf 2014] Actiepunt 10: visie ontwikkelen voor gemeenteopbouw voor de verdere toekomst [2015] Actiepunt 11: overweeg of er voldoende inzet geleverd kan worden. Zo niet: organiseer die of stel plannen c.q. tijdspad van uitvoering bij. [begin 2013 en eind 2015]

Literatuur: -

A. Noordegraaf – Gods bouwwerk, Boekencentrum, 1980 Dr. Jan Hoek – Geroepen in een nieuwe eeuw, Boekencentrum, 2008


10 van 10

Gemeenteopbouw. Hervormde gemeente Voorthuizen Deelbeleidsplan

Recommend Documents