GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN. Gemeente De Haan ONTWERP

GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN Gemeente De Haan

ONTWERP Mei 2007

Opdrachtgever Gemeente De Haan Opdrachthouder wvi West-Vlaamse Intercommunale voor Economische Expansie, Huisvestingsbeleid en Technische Bijstand Projectteam Jan-Joris Van Coillie Greet De Block Katrien Vervaet Beeldmontage en cartografie Saskia David

INFORMATIEF GEDEELTE

W VI – 27-04-2007

INFORMATIEF GEDEELTE GRS DE HAAN

1

W VI – 27-04-2007


2

Inhoud 1.

RUIMTELIJKE CONTEXT 1. 1

Ruimtelijke situering

13

1. 1 .2

Enkele kenmerkende cijfers

17

GEMEENTELIJK NIVEAU

19

1. 2 .1

Genese

19

1. 2 .2

Componenten van de ruimtelijke structuur

23

1. 3

ENTITEITEN BINNEN DE RUIMTELIJKE STRUCTUUR

49

1. 4

INTRAGEMEENTELIJK NIVEAU

51

1. 4 .1

Kern De Haan

51

1. 4 .2

Kern Wenduine

57

1. 4 .3

Wijk Vosseslag

61

1. 4 .4

De polderruimte

65

1. 4 .5

Harendijke

71

PLANNINGSCONTEXT 2. 1

HET GEVOERDE GEMEENTELIJK RUIMTELIJK BELEID 1980-1999

2. 1 .1

73 75

Mobiliteit, parkeerbeleid en openbaar domein

75

2. 1 .2

Nederzettingsstructuren

75

2. 1 .3

Optreden van de gemeente

77

2. 2

RUIMTELIJKE PLANNEN

79

2. 2 .1

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)

79

2. 2 .2

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan

83

2. 3

JURIDISCHE PLANNEN

91

2. 3 .1

Gewestplan

2. 3 .2

Ontwerp van gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Gebied voor golfinfrastructuur met natuurverweving :

91

Koninklijke Golfclub Oostende in De Haan

93

2. 3 .3

Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan : terrein voor openluchtrecreatieve verblijven Club 40

93

2. 3 .4

Provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) ‘Strand en Dijkconstructies’

93

2. 3 .5

Afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur

93

2. 3 .6

BPA’s

95

2. 3 .7

Monumenten, landschappen en dorpsgezichten

101

2. 3 .8

Duinendecreet

103

2. 3 .9

Habitat- en vogelrichtlijngebieden

104

2. 3 .10

2. 4

3.

13

1. 1 .1

1. 2

2.

REGIONAAL NIVEAU

11

Beheersdoelstellingen voor weidevogels

104

SECTORALE PLANNEN

105

2. 4 .1

Bovengemeentelijk

105

2. 4 .2

Gemeentelijk niveau

114

PROGRAMMATISCHE CONTEXT 3. 1

WOON- EN LEEFSTRUCTUUR

3. 1 .1

W VI – 27-04-2007

Analyse van het woningaanbod


117 119 119

3

3. 1 .2

Analyse van de woningbehoefte

127

3. 1 .3

Zoeklocaties voor wonen (langere termijn)

131

3. 1 .4

Probleemstelling zonevreemde woningen

133

3. 1 .5

Probleemstelling duinendecreet

135

3. 1 .6

Probleemstelling permanente bewoning op terreinen voor recreatieve verblijven (campings en

weekendverblijfparken)

137

3. 1 .7

139

3. 2

Prognoses en terreinbehoeften – toekomstig ruimtelijk beleid

BEDRIJVIGHEID

3. 2 .1 3. 2 .2

3. 3


VERKEER EN VERVOER

142

145

Pendelbewegingen

145

3. 3 .2

Openbaar vervoer

145

3. 3 .3

Parkeren

147

3. 3 .4

Prognoses en terreinbehoeften

NATUUR

3. 4 .1

147

149

Situatieschets

149

3. 4 .2

Biologisch waardevolle gebieden

149

3. 4 .3


150

3. 5

AGRARISCHE STRUCTUUR

153

3. 5 .1

Situatieschets

153

3. 5 .2

Recente gewestplanwijzigingen

154

3. 6

TOERISME – RECREATIE, CULTUUR EN OPENBARE NUTSVOORZIENINGEN

157

3. 6 .1

Situatieschets

157

3. 6 .2


158

KNELPUNTEN, KWALITEITEN EN POTENTIES BINNEN DE RUIMTELIJKE STRUCTUREN 4. 1

NATUURLIJKE, AGRARISCHE

EN LANDSCHAPPELIJKE STRUCTUUR

161 163

4. 1 .1

Knelpunten

163

4. 1 .2

Kwaliteiten

163

4. 1 .3

4. 2

Potenties

NEDERZETTINGSSTRUCTUUR (WONEN, BEDRIJVIGHEID EN TOERISME – RECREATIE)

163

165

4. 2 .1

Knelpunten

165

4. 2 .2

Kwaliteiten

166

4. 2 .3

Potenties

166

4. 3

5.

141

3. 3 .1

3. 4

4.

141

Situatieschets

VERKEERS- EN VERVOERSSTRUCTUUR

167

4. 3 .1

Knelpunten

167

4. 3 .2

Kwaliteiten

167

4. 3 .3

Potenties

168

PROCESVERLOOP

169

5. 1

INLEIDING

171

5. 2

PLANVORMINGSPROCES

171

5. 3

BESLUITVORMINGSPROCES

172

5. 4

OVERLEG- EN COMMUNICATIEPROCES

172

W VI – 27-04-2007


4

6.

BIJLAGE

177

6. 1

OVERZICHT STATISTISCHE SECTOREN

179

6. 2

STRATENPLAN VAN DE KERNEN

181

6. 3

VERSLAG DENKDAG APRIL 2003 + FOLDER

183

6. 4

VERSLAG PLENAIRE VERGADERING (16/08/2006)

187

6. 5

AFBAKENING VAN DE GEBIEDEN VAN DE NATUURLIJKE EN AGRARISCHE STRUCTUUR

189

W VI – 27-04-2007


5

W VI – 27-04-2007


6

Situering van structuurplanning en het GRS Structuurplanning en het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan of GRS In artikel 3 van het decreet inzake R.O. d.d. 18.5.1999 (DRO) wordt gesteld dat de ruimtelijke ordening op de verschillende bestuurlijke niveaus wordt vastgelegd in twee soorten van plannen: de ruimtelijke structuurplannen en de ruimtelijke uitvoeringsplannen. Artikel 4 van het DRO stelt verder dat de ruimtelijke ordening gericht is op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de ruimte beheerd wordt ten behoeve van de huidige generatie zonder de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen. Er wordt daartoe rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor het leefmilieu en de culturele, economische, esthetische en sociale gevolgen. Op deze manier wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit. In artikel 18 van het DRO wordt verder ingegaan op de essentie van een ruimtelijk structuurplan: “Onder ruimtelijk structuurplan wordt verstaan een beleidsdocument dat het kader aangeeft voor de gewenste ruimtelijke structuur. Het geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied in kwestie. Het is erop gericht samenhang te brengen in de voorbereiding, de vaststelling en de uitvoering van beslissingen die de ruimtelijke ordening aanbelangen”. In het zelfde artikel wordt aangegeven dat er 3 niveaus zijn, waarop ruimtelijke structuurplannen worden gemaakt, nl. het Vlaamse Gewest, de provincie en de gemeente, waarbij het structuurplan op elk niveau de structuurbepalende elementen op dat niveau bevat, alsook de taakstellingen m.b.t. de uitvoering ervan op het betreffende niveau en de lagere niveaus. In artikel 37 van het DRO wordt aangegeven dat ook ruimtelijke uitvoeringsplannen (R.U.P.) op de 3 bestuurlijke niveaus opgemaakt worden. M.b.t. de inhoud van een R.U.P. wordt in artikel 38 aangegeven dat in het R.U.P. de relatie met het ruimtelijk structuurplan of de ruimtelijke structuurplannen, ‘waarvan het een uitvoering is’ moet worden aangegeven. In afwachting van de goedkeuring van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (G.R.S.), d.w.z. tijdens het planproces en de goedkeuringsprocedure, kunnen gemeentelijke aanlegplannen zoals voorzien in het decreet betreffende de ruimtelijke ordening gecoördineerd op 22 oktober 1996 (vroeger de wet op de stedenbouw van 29 maart 1962), met name de BPA’s, als ‘uitvoeringsplannen’ van het (voor)ontwerp G.R.S. fungeren. In artikel 31 van het DRO worden de gemeenten opgedragen een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (G.R.S.) op te maken, dat zich dient te richten naar het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (R.S.V.) en het provinciaal ruimtelijk structuurplan. Van het richtinggevend gedeelte kan slechts onder strikte voorwaarden worden afgeweken. Van het bindend gedeelte kan niet worden afgeweken. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is goedgekeurd en werd op 23 september 1997 door het Vlaams Parlement bekrachtigd. Het ontwerp van provinciaal ruimtelijk structuurplan West-Vlaanderen werd op 29.6.2000 door de Provincieraad voorlopig aanvaard door de provincieraad en werd, na openbaar onderzoek, op 16 juni 2001 definitief aanvaard door de provincieraad. Het PRS werd in maart 2002 definitief goedgekeurd door de Vlaamse Regering (M.B. 06/03/2002). Planning is meer dan ooit een noodzakelijke voorwaarde voor een goed beleid. Planning situeert zich in de sfeer van de beleidsvoorbereiding en creëert de mogelijkheid om beleidsdoelstellingen voor te bereiden, te onderzoeken en te toetsen aan de beschikbare middelen.

W VI – 27-04-2007


7

Met betrekking tot de ruimtelijke planning wordt geopteerd voor de structuurplanning als planningsmethodiek. In het document “Structuurplanning: een handleiding voor gemeenten” (AROHM, Afdeling Ruimtelijke Planning, 1994) staat structuurplanning omschreven als een dynamisch en continu proces van visie - en beleidsvorming met betrekking tot de kwaliteit van de ruimte en de realisatie ervan. In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt vertrokken vanuit de ruimte als basisgegeven. De nadruk wordt daarbij gelegd op de ruimtelijke benadering van het proces. In de omzendbrief RO 97/02 van 14 maart 1997 over het Gemeentelijk Structuurplanningsproces (BS 28.3.1997) wordt gesteld dat de totstandkoming van een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan even belangrijk is als het plan zelf. Met andere woorden, het structuurplan is geen doel op zich: “het ruimtelijk beleid moet evenzeer gericht zijn op het procesmatige (het plannings - en besluitvormingsproces en de betrokkenheid van alle partners” ). In die optiek is ook het vooroverleg over voorontwerpen van ruimtelijke structuurplannen, zoals in uitvoering van artikel 19 § 8 van het DRO geïnstitutionaliseerd in het B.Vl.R. d.d. 5.5.2000 (BS 20.5.2000), een belangrijk element tijdens het planproces. Aangezien - soms tezelfdertijd - op verschillende niveaus (gewest, provincie en gemeente) aan structuurplanning wordt gedaan, is het voor de gemeente van belang op een onderbouwde manier de hogere overheden te kunnen adviseren betreffende de visie op haar grondgebied, zodat bij het uitwerken van de hiërarchisch hogere plannen rekening kan gehouden worden met de specifieke ruimtelijke elementen en beleidselementen van de gemeente. In artikel 22§4 van het decreet is trouwens de mogelijkheid voorzien voor de provincieraad en de gemeenteraad om een gemotiveerd verzoek aan de Vlaamse regering te richten om het R.S.V. te herzien. Het G.R.S. kan hierbij als medium fungeren voor visievorming, niet enkel m.b.t. ruimtelijk beleid op het gemeentelijk niveau, doch ook m.b.t. planningsprocessen op bovengemeentelijk niveau (R.S.V., P.R.S., afbakeningsprocessen, e.a.) en m.b.t. planningsprocessen op het grondgebied van aanpalende gemeenten. Elementen, die tijdens het planproces van het G.R.S. aan bod komen, kunnen aanleiding geven tot overlegmomenten buiten het eigenlijke G.R.S .- planproces om, op basis van bvb. ‘onderhandelingsnota’s’. Zoals aangegeven in artikel 18, eerste lid van het DRO mag naar de toekomst toe ook verwacht worden dat de goedkeuring van belangrijke uitvoeringsplannen door de hogere overheid afhankelijk zal worden gesteld van een globale ruimtelijke visie op de ontwikkeling van de gemeente, neergelegd in een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Ook zonder die ‘druk’ van bovenaf dient het G.R.S. - cf. art. 18 - te worden gezien als beleidskader voor alle beleidsingrepen met een ruimtelijke dimensie. Het planningsproces, dat uiteindelijk zal leiden tot een goedkeuring van het G.R.S., zal dan ook als vanzelfsprekend moeten worden verdergezet onder de vorm van monitoring van alle beleidsingrepen, vermits deze zich zullen moeten inpassen in het G.R.S.

W VI – 27-04-2007


8

Motivatie voor de opmaak van een GRS Het gemeentebestuur wordt voortdurend geconfronteerd met prangende problemen die een oplossing op korte termijn vragen. Vaak hebben deze oplossingen een directe of indirecte invloed op het gebruik van de ruimte en het landschap. Door de korte beslissingstermijn moet pragmatisch worden gehandeld en kunnen niet alle mogelijke gevolgen van een keuze worden onderzocht. Soms gebeurt het dan ook dat een goede oplossing voor een concreet probleem, negatieve gevolgen heeft op andere problemen. Daarnaast dient het gemeentebestuur ook ver vooruit te denken en een beleid uit te stippelen rond tewerkstelling, huisvesting, land- en tuinbouw, natuur en milieu, cultuur, jeugd, mobiliteit, enz. Voor elke nieuwe of bijkomende voorziening moet een geschikte lokatie en de nodige ruimte worden gevonden. Maar de ruimte is schaars en steeds vaker treden er conflicten op tussen de verschillende actoren die elk op zich ruimte opeisen. Om goede beslissingen te nemen heeft de gemeente dan ook behoefte aan een omvattend kader, waarbij een duidelijke ruimtelijke toekomstvisie bepaalt wat waar kan, zonder dat bepaalde sectoren worden benadeeld. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan is bedoeld om dit kader te creëren. Bij het opstarten van een planningsproces voor een GRS dienen er afspraken te worden gemaakt over de gewenste overlegstructuur: de samenstelling, de taken en de praktische werking van de verschillende inspraak- en begeleidingsgroepen.

W VI – 27-04-2007


9

Structuurplanning een proces op drie sporen In de aangehaalde ‘Handleiding voor gemeenten’ wordt een aanpak voorgesteld waarbij gelijktijdig op drie sporen wordt gewerkt: 1. werken aan een lange termijn visie op de gewenste ontwikkeling van de gemeente; 2. inpikken op dringende problemen en kansen; 3. creëren van een maatschappelijk draagvlak; 1. Werken aan een lange termijn visie is structureel bezig zijn vanuit een algemene visie op kwaliteit en duurzaamheid. Deze werkwijze, ook wel lineair planningsproces genoemd, wordt gekenmerkt door een analytische en geïntegreerde aanpak hetzij vanuit concrete problemen hetzij vanuit een veeleer abstracte benadering op basis van waarden en normen van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling. 2. Inpikken op dringende problemen en kansen is strategisch werken aan knelpunten en mogelijkheden die zich voordoen en niet kunnen wachten tot de lange termijn visie is uitgewerkt. Voorbeelden hiervan zijn : Opmaak mobiliteitsstudie, parallel met het structuurplanningsproces Het projectgebied Sparrenduin / Familia en la Potinière De dwingende problematiek om het waardevol patrimonium van ‘de Concessie’ van De Haan te vrijwaren en te beschermen. Het spreekt vanzelf dat deze bottom-up benadering moet gebaseerd zijn op de detectie van de aanwezige ruimtelijke kwaliteiten en de intenties met betrekking tot een duurzame ontwikkeling niet mag hypothekeren. Op deze wijze zal het concreet werken aan knelpunten en mogelijkheden ook de visie op lange termijn mee helpen tot stand brengen. Beide werkwijzen of sporen zijn derhalve als complementair te beschouwen. 3. Het werken met de bevolking heeft als doel :

de plannen en voorstellen inhoudelijk te verbeteren en ze een hogere realiteitswaarde te geven doordat ze op die manier worden geïnspireerd en gedragen door de bevolking

een draagvlak te creëren

een bijdrage te leveren tot een meer democratische en open samenleving

bevolkingsgroepen te sensibiliseren voor ruimtelijke kwaliteit en een verantwoord ruimtelijk beleid

een ‘contract’ tussen bevolking en overheid tot stand te brengen

W VI – 27-04-2007


10

1. Ruimtelijke context

W VI – 27-04-2007


11

1. 1 Regionaal niveau 1. 1 .1 Ruimtelijke situering LIGGING

De Belgische kust heeft een lengte van ongeveer 66 km, behorende tot het patrimonium van 10 gemeenten, waarvan de drie belangrijkste kernen Oostende, Knokke-Heist en Blankenberge zijn. De verschillende badplaatsen worden door de Koninklijke Baan en een tramlijn doorlopen en kent een ontsluiting door vier spoorlijnen. De Haan situeert zich als hoofddorp binnen het stedelijk netwerk van de kust en ligt centraal aan de Belgische kust op amper 20 km van de stad Brugge. Van Vosseslag tot Harendijke strekt zich een strand uit dat ongeveer 1/5 van de Belgische kust bevat. De gemeente maakt deel uit van het arrondissement Oostende en is samengesteld uit de deelgemeenten Klemskerke, Wenduine en Vlissegem. De Haan wordt administratief begrensd door :

ten noorden: de Noordzee

ten oosten: de stad Blankenberge

ten zuiden: de gemeente Oudenburg , Jabbeke en Zuienkerke

ten westen: de gemeente Bredene

ONTSLUITING De kust wordt bediend door een wegennet met een kamstructuur: een drager (de E40) met rechtstreekse toegangswegen naar de badplaatsen. De gemeente De Haan vindt hierdoor een directe aansluiting ter hoogte van Jabbeke. Bovenlokale wegen zijn de N9 (verbinding Brugge - Oostende) en de N34 (Knokke-Heist – De Panne). De Haan wordt hoofdzakelijk ontsloten door de N377 (via de E40 en de N9), door de N34 en door de N307 (via de N9).

W VI – 27-04-2007


13

TEN OVERSTAAN VAN DE STEDEN EN HET BUITENGEBIED : De Haan bevindt zich binnen het stedelijk netwerk de kust. In de omgeving vormt Blankenberge een kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau, Oostende en Brugge een regionaal stedelijk gebied. De Haan situeert zich binnen de 1

hiërarchie van steden en gemeenten als een goed uitgeruste, niet-stedelijke gemeente. De Haan bevindt zich hierbij onder de kleinstedelijke invloedssfeer van Brugge en Oostende. Zowel het poldergebied als het kustmilieu behoren tot de structurerende elementen op Vlaams niveau.

De nederzettingsstructuur maakt deel uit van de verstedelijkte kustzone en onderscheidt zich duidelijk van de achterliggende polderdorpen Klemskerke en Vlissegem. De badplaatsen De Haan en Wenduine en in mindere mate Vosseslag en Harendijke, vormen hierbij verdichtingspunten.

De open ruimteverbindingen tussen de verschillende badplaatsen, onder de vorm van de verschillende duinlandschappen en duinbossen, zijn van internationaal belang. De zeereep tussen Bredene en de kern De Haan maakt deel uit van de gesloten zeereepduin dat nog één geheel vormt van het Fort Napoleon in Oostende tot De Haan. Tussen kern De Haan en kern Wenduine sluit de zeereep aan op een restant van een (vergraven paraboolduin). De zeewering tussen Wenduine en Blankenberge bestaat uitsluitend uit deze relatieve smalle zeereep. Het duingebied dat zich achter de zeereep uitstrekt tussen Bredene – De Haan en tussen De Haan en Wenduine is een restant van vroegere paraboolduinen van Oostende tot Blankenberge.

De zuidelijk gelegen poldergebieden (de Oudlandpolders) maken deel uit van de kenmerkende West-Vlaamse polders en vormen graslandcomplexen met microreliëf, met sloten en depressies, afgewisseld met akkers op de kreekruggen.

De economie binnen De Haan bestaat voornamelijk uit primaire en tertiaire activiteiten en is voor het grootste deel geënt op het toerisme : de toeristische functies met campings, hotels, jeugdverblijven, tweede verblijven... zijn sterk aanwezig.

1

Actualisering van de stedelijke hiërarchie in België, E. Van Hecke, 1998

W VI – 27-04-2007


15

W VI – 27-04-2007


16

1. 1 .2 Enkele kenmerkende cijfers ABSOLUUT

RELATIEF (%)

Totale oppervlakte

4216.9 ha

100%

Klemskerke

2065.6

50

Vlissegem

485.3

11

Wenduine

1666

39

Bebouwde oppervlakte (1999)

510.6 ha

12 %

Onbebouwde oppervlakte (1999)

3463.7 ha

82 %

Niet gekadastreerde oppervlakte (1999)

242.6 ha

6%

Totale bevolking 2001

11418

100%

Klemskerke

5691

50%

Vlissegem

1948

17%

Wenduine

3779

33%

Aantal gezinnen (1/01/2001)

Private gezinnen

4993

Collectieve gezinnen

10

Gemiddelde gezinsgrootte (2001)

2,29

Aantal tweede verblijven (2002)

6090

W VI – 27-04-2007


17

GRS DE HAAN INFORMATIEF GEDEELTE

Opdrachtgever

Ruimtelijke context: gemeentelijk niveau

Opdrachthouder :

:Gemeente De Haan

Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/36 71 71 Fax 050/ 35 68 49

Kaart: Historische evolutie

1770

1911

1950

1996

Legende

1. 2 Gemeentelijk niveau 1. 2 .1 Genese Voor het jaar 800 bestonden in het Brugse ommeland op de rand van de Zandstreek slechts twee parochies nl. Sijsele en Snellegem die grosso modo van elkaar gescheiden waren door de Reie. De uitbreiding van hun territorium en de uitzwermende bevolking maakten het nodig nieuwe bidplaatsen op te richten. de

Op die wijze werden uit de twee gemeenten in de loop van de 9

de

tot de 11

eeuw een hele reeks nieuwe parochies

afgesplitst. Vlissegem duikt in 988 als parochie op, Klemskerke in 1003. De ontwikkeling van de bewoning bracht de kustbewoners ertoe zich te beschermen tegen overstromingsgevaar. Eind e 10 eeuw werd in oostelijke richting vanaf Bredene tot in Oudenburg een zeewerende dijk gebouwd tegen

overstromingsgevaar vanuit de IJzer, in westelijke richting zorgde de Blankenbergse Dijk voor bescherming tegen overstromingsgevaar vanuit het Zwin. Als gevolg van de bedijkingwerken was een degelijke afwatering van groot belang, zowel voor de laaggelegen polderlanden als voor de hoger gelegen zandgronden. Daarom bouwde men een net uit van afwateringsgrachten met de nodige sluizen. Een dicht netwerk van grachten doorkruiste en draineerde het grondgebied van Klemskerke en Vlissegem en verzamelde het oppervlaktewater om het via de Noordede in zee te lozen. Als gevolg van de afwatering en de ontzilting werden vanaf de 2de helft van de 11de eeuw steeds meer gronden als weiland voor runderen of als akkerland in gebruik genomen. Langs de duinrand en in de beschutte pannen bevonden zich kleine, lage optrekjes, meestal sluikwoonsten waarin de

arme dagloners en strandvissers woonden. De strandvisserij werd tot ver in de 19 decennia van de 20

ste

eeuw en zelfs nog in de eerste

eeuw door verschillende duinkanters bedreven.

Ontwikkeling van de kern De Haan De Haan was oorspronkelijk een gehucht bij zee (± 1400-1500), gelegen op het grondgebied van de polderdorpen Klemskerke en Vlissegem. Het was een afgelegen gehucht met her en der langs en in de beschutte duinpannen eenvoudige optrekjes van loonwerkers en strandvissers. Het gehucht genoot een goede bescherming tegen het watergeweld dankzij een brede duinengordel. Op die manier zijn ook Vlissegem en Klemskerke gespaard gebleven toen in de loop der tijden grote overstromingen de kust teisterden. De duinbewoners mochten tegen vergoeding hun vee laten grazen en werden meestal verplicht duinhelmgras te planten om zandverstuiving te voorkomen. de

Op het einde van de 19

eeuw werd de opdracht gegeven om van de duinen één groot park te maken waar de

toeristen van Oostende en Blankenberge konden wandelen. De opkomst van het kusttoerisme en vooral de aanleg van de stoomtramlijn die op 8 augustus 1886 in gebruik werd gesteld, brachten ingrijpende veranderingen. Een jaar later werd een hotel gebouwd (Hotel du Coq) aan de rand van het gehucht, nabij het tramstation. Door de Belgische staat werd in 1889 een stuk duingrond van ca 50 ha, later uitgebreid, in concessie of erfpacht gegeven voor 90 jaar aan particulieren, met de bedoeling er een villawijk te ontwikkelen (door J. Stüben). De bedoeling was de aanleg van een villapark met behoud van zoveel mogelijk groen en van het niveau van de duinen. Hierbij mocht de badplaats niet te hoog worden gebouwd en moest er, indien haalbaar, zoveel mogelijk bos als bescherming tegen de wind ontwikkeld worden. In het belang van de rust moeten de laantjes kronkelend zijn. Onder impuls van Leopold II werd de Koninklijke Baan aangelegd en op het grondgebied van De Haan kwam ook het allereerste golfterrein van het land. Omstreeks de eeuwwisseling kreeg De Haan bekendheid en werd het bezocht door hoofdzakelijk Franse en Engelse toeristen. In De Haan, dank zij zee, bos en strand, kwamen zich in de loop der jaren ook heel wat sociale vakantiecentra en kinderhomes vestigen. Het kampeertoerisme kwam er vooral na de tweede wereldoorlog en De Haan genoot steeds meer bekendheid als weinig verstedelijkt groen oord.

W VI – 27-04-2007


19

W VI – 27-04-2007


20

Ontwikkeling van de kern van Wenduine Wenduine is pas omstreeks 1180 een zelfstandige parochie geworden. Het belangrijkste aspect van zijn geschiedenis de

is de bloeiende visserij. Vanaf de 16

eeuw ging de visserij te Wenduine teloor door verschillende oorzaken. De de

drukke vissersplaats verviel tot een zeer klein dorpje in de 18

de

en 19

eeuw. Het opkomend kusttoerisme bracht op

termijn verandering. In 1884 kwam er een weg naar Blankenberge, in 1886 verbond de stoomtram Oostende en Blankenberge. In de jaren 1878-1880 was ook reeds het eerste herstellingsoord voor kinderen aanwezig en in 1888 werden de eerste percelen bouwgrond op de dijk aan particulieren verkocht. Rond 1895 werden de grote openbare werken gestart. Er kwam werkgelegenheid voor de bevolking en Wenduine ontwikkelde zich tot een goed bloeiende badplaats. Vanaf de jaren ’60 kende de gemeente De Haan vele uitbreidingen met o.a. de woonkern Vosseslag, een combinatie van terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven en woningen en werd het woongebied ten zuidwesten en ten zuidoosten van de kern De Haan verder aangesneden.

W VI – 27-04-2007


21

1. 2 .2 Componenten van de ruimtelijke structuur De bestaande ruimtelijke structuur is opgebouwd uit een aantal specifieke ruimtelijke componenten. Volgende structuren worden onderscheiden: 1

de natuurlijke en landschappelijke structuur

2

de nederzettingsstructuur

3

de ruimtelijk economische structuur

4

de verkeers- en vervoersstructuur

1. 2 .2 .1 De natuurlijke en landschappelijke structuur De open ruimte Naast de hoogbouw op de zeedijk met aansluitende kernbebouwing wordt het achterland gevormd door de vlakke polders, die aansluiten bij het buitengebied. In het buitengebied overweegt de open ruimte. Elementen van bebouwing en infrastructuur maken er deel van uit. De dorpskernen Klemskerke en Vlissegem bevinden zich in het achterliggende poldergebied. Het aandeel van de bebouwde oppervlakte in De Haan bedroeg in 1999 ongeveer 13% van het grondgebied. Dit aandeel is op 20 jaar tijd, in vergelijking met 1980, ongeveer met 43% toegenomen. Ongeveer 87% van het grondgebied bestaat nog uit open ruimte. De open ruimte (of niet bebouwde ruimte) is complementair aan de bebouwde ruimte. De open ruimte bevat elementen van de natuurlijke structuur, van de nederzettingsstructuur (verspreide bebouwing) en van de verkeers - en vervoersstructuur. De hoofdcomponenten en fysieke dragers van de open ruimte zijn de agrarische structuur en de natuurlijke structuur. Landbouw vormt de hoofdgebruiker van de open ruimte, waarin natuur een belangrijke waarde vormt. In De Haan spelen beide een gelijkwaardige rol in het openhouden, vrijwaren van de open ruimte. Het duin - en strandgebied kent vnl. een natuur - recreatieve functie, terwijl de polders een belangrijke landbouwrol vervullen. Het polderlandschap is een zeer open gebied met hier en daar sporadisch verspreide bebouwing. Die gebouwen houden vnl. een agrarische functie in. Grootschalige serrebedrijven zijn in De Haan niet aanwezig. Naast deze hoofdgebruikers wordt tevens gesproken van medegebruikers. Het medegebruik veronderstelt dat er door de hoofdgebruikers restricties kunnen worden opgelegd ten aanzien van het (recreatief) medegebruik. Recreatief medegebruik kan inhouden het gebruik van land - en boswegen door wandelaars, fietsers en ruiters. Ook het intensief gebruik van gronden valt onder deze noemer, zolang de hoofdfunctie maar gehandhaafd blijft. In het buitengebied vormen de aantrekkelijke landelijke wegen een gewild doel voor wandelaars, fietsers en ruiters.

W VI – 27-04-2007


23

Fysisch systeem Geologie De vorming van de huidige kustvlakte blijft tot op vandaag een wetenschappelijk omstreden zaak door een te fragmentarische geologische basisinformatie. Wel is men het er over eens dat het gaat om een waddenkust die in een afwisselend proces van verlanding en afbraak geleidelijk gegroeid is. De geologische opbouw van De Haan is een proces dat reeds miljoenen jaren geleden begon. Nochtans zijn vooral de laatste 20000 jaar van belang. Wat de toplagen in de polders betreft, zijn de omstandigheden in recentere tijden meer bepalend geweest.

De Flandriaanse transgressie wordt beschouwd als de eerste reeks van vier transgressies die bepalend zijn geweest in de vorming van de huidige duinen en polders. De opeenvolgende overstromingen (transgressies) met ermee gepaard gaande afzettingen en de drogere perioden (regressies) tijdens welke het gebied geheel of gedeeltelijk droog lag, zijn verantwoordelijk voor de recente geologie in het kustgebied (de Duinkerke I-II-III) transgressies.

Tijdens het Midden - Holoceen heeft zich een eerste duinengordel gevormd, die door de Duinkerke I-transgressie doorbroken en praktisch geheel opgeruimd werd. Deze vorming was op haar beurt de oorzaak van het ontstaan van moerasbossen ten zuiden van de duinengordel. Het zoet water vanuit het binnenland kon, gezien de hindernissen, niet meer vrij naar zee stromen. Zo werd een veenlaag gevormd. Tijdens de Romeinse periode trok de zee zich terug en werd een nieuwe duinengordel gevormd, waarachter ook een gedeeltelijk droog schorrengebied ontstond.

Door de Duinkerke-II-transgressie werden deze ‘middeloude’ duinen opnieuw grotendeels afgebroken en ontstond een sterk vertakt krekensysteem dat het kustgebied tweemaal daags overstroomde met zand- en kleiafzettingen tot gevolg.

In de Karolingische periode trok de zee zich andermaal terug en tijdens de derde transgressieperiode vormde zich de huidige duinengordel van ‘jonge duinen’. Het kustgebied dat na de Duinkerke II-transgressies werd ste

ingepolderd definitief in cultuur werd genomen, wordt het Oudland genoemd, ontstaan in de 8

de

en 9

eeuw na

Christus. Het kustgebied dat in de vroegste transgressies overstroomd werd, was beperkt in omvang en wordt het Middelland genoemd. Dat heeft nagenoeg geen invloed gehad op het gebied binnen de gemeentelijke grenzen en werd enkel ter hoogte van Blankenberge en Het Zwin doorbroken. De indijking van het estuarium van de IJzer en van het Zwin resulteerde in nieuw gewonnen land dat bekend staat als het Nieuwland. De jongste geschiedenis van de kustvlakte wordt gekenmerkt door de opbouw van een nieuwe duinengordel, die voorkomt over de gehele lengte van de kust. Ten gevolge van de regularisatieverschijnselen van de kustlijn verplaatste de duinenreeks er zich langzaam landinwaarts. Reliëf en bodem In West-Vlaanderen worden de kustvlakte, het West-Vlaams laagplateau, de West-Vlaamse heuvels en de heuvelrug tussen Schelde en Leie onderkend. De Haan behoort tot de kustvlakte die kan opgesplitst worden in drie delen, nl. zee en strand, de duinen en de polders. De polders zijn vlak en laag gelegen: 3 tot 4 meter boven de zeespiegel, ze vertonen lokaal een microreliëf van lage ruggen (hoogte van 3-4 m) en ondiepe kommen (hoogte van 1-2m). de

Dit microreliëf is het best ontwikkeld in de polders die reeds voor de 12

eeuw bedijkt waren en sindsdien niet meer

overstroomden, waaronder het Oudland. De reliëfinversie is ontstaan door differentiële klink van de kleiige wadsedimenten enerzijds en van zandige sedimenten anderzijds, eens de door de mens georganiseerde ontwatering effectief werd. De ruggen stemmen overeen met vroegere zandafzettingen, terwijl de kommen het gevolg zijn van de

W VI – 27-04-2007


24

inzakking van de kleiige gronden door zetting van de klei en samendrukking van eventueel onderliggende veenpakketten. Volgende bodemseries worden onderscheiden:

Het noordelijke gedeelte – het duinengebied De bodem in de duingebieden bestaat uit zandgrond

Het zuidelijke gedeelte – de polders De Oudlandpolder wordt gekenmerkt door depressies met klei op veen (dekkleipolders en poelgrondpolders), afgewisseld met klei op zandige ondergrond (kreekruggen).

Deze twee morfogenetische eenheden bepalen in grote mate de gebruikswijze van de grond. In het landschap vertaalt zich dat hoofdzakelijk in :

Akkerbouw ter hoogte van de kreekruggen (hoger gelegen met relatief drogere en lichtere gronden), nl. ten oosten van Vlissegem en in het noordelijk deel tussen Klemskerke en Vlissegem

Graasweiden ter hoogte van de dekkleipolders ( lager gelegen natte en zware gronden) nl. de biologisch waardevolle graasweiden tussen Wenduine en Blankenberge en tussen Klemskerke en Vlissegem.

Hydrografie Het reliëf in West-Vlaanderen heeft de hydrografische bekkens bepaald: de afvoeraders zijn de Schelde, de Leie, de IJzer en het geheel van polderaders die het hydrografisch bekken van de Noordzee vormen. De afwatering in De Haan gebeurt hoofdzakelijk via de Noordede, die in de haven van Oostende uitmondt.

W VI – 27-04-2007


25

W VI – 27-04-2007


26

Waterhuishouding Het regenwater dringt zeer snel in het duinenzand zodat een zoetwaterstroom naar de polders ontstaat. In natuurlijke omstandigheden vormt er zich aan de voet van de duinen zoet kwelwater. Door de bebouwing van het duingebied neemt de infiltratie af, een gedeelte van het regenwater wordt rechtstreeks opgevangen. In de polders wordt de waterhuishouding kunstmatig geregeld. De problemen met de afwatering in de kustvlakte, ingevolge het vlakke reliëf, lagen aan de basis van het ontstaan van de polderbesturen. Het waren grondeigenaars die zich verenigden om dijken op te richten, kanalen te graven en de goede afwatering te waarborgen. Aanvankelijk gebeurde de afwatering via bestaande waterlopen, later ontstond er een netwerk van grachten, sloten en vaarten. Nu wordt de waterhuishouding in de polders vnl. bepaald vanuit het oogpunt van de landbouwvoering. Landschapseenheden De Haan behoort tot twee verschillende bodemkundige streken, nl. de Duinstreek en de Polderstreek. Het duinenlandschap In de Haan zijn nog enkele vrij grote duingebieden gevrijwaard, die zowel cultuur - als natuurhistorisch van belang zijn. Het duingebied van Wenduine tot Vosseslag is een langwerpige strook met een breedte variërend van 500m tot 800m, met inbegrip van de duinreep. Binnen het duingebied kan men de volgende belangrijke eenheden onderscheiden : het golfterrein van De Haan, het duingebied tussen het golfterrein en het centrum van De Haan, het natuurreservaat de Kijkuit en het duingebied tussen De Haan en Wenduine, met hierbinnen het natuurreservaat De Zandpanne en het binnenduingebied tussen Klemskerke en Bredene – d’Heye. De duinengordel tussen Bredene en kern De Haan, de zogenaamde zeereepduinen, bestaat uit een golvend duinterrein dat bijna volledig uit grasland bestaat en beboste duinen (de staatsbossen ten westen van De Haan). Tussen De Haan en Wenduine komt een andere duinengordel voor, eveneens zeereepduinen, die eveneens deels bebost zijn. Ten slotte heeft men tussen Wenduine en Blankenberge nog een smalle strook zeereepduinen. Het Blutsijde - Heidezwincomplex vormt het meest uitgestrikte relict van het ‘Middeloud’ duinenmassief van BredeneKlemskerke. Het is een zachtgolvend duinlandschap. Het poldergebied Het achterliggende poldergebied van De Haan valt volledig onder de Oudlandpolders. De oudlandpolders vormen een uitgesproken landschapbouwgebied, dat hoofdzakelijk gekenmerkt wordt door een sterk kronkelend wegenpatroon. Het landschap wordt bepaald door een vrijwel boomloze vlakte. De akkers treft men vooral aan op de kreekruggen, de weilanden op de lager gelegen komgronden. De uitgestrekte weilandcomplexen, gekenmerkt door een typisch microreliëf, herbergen een aantal specifieke planten en zijn van Europese betekenis als broed, - pleister ,- of overwinteringplaats voor een aantal waardevolle weidevogels. De Oudlandpolders vormen hoofdzakelijk een open landschap, waarbij de belangrijkste natuurwaarden vertegenwoordigd worden door kreken, brakke waterplassen en historische reliëfrijke weilandcomplexen met permanent grasland. Volgende biologisch waardevolle gebieden kunnen onderscheiden worden :

De graslanden tussen Klemskerke en Vlissegem behoren tot een groot aaneengesloten gebied van min of meer intacte graslanden dat zich uitstrekt over de gemeenten De Haan, Blankenberge en Zuienkerke.

Het weidegebied tussen Wenduine en Blankenberge

Weidegebieden langsheen de Noordede

De poel te Vlissegem

W VI – 27-04-2007


27

W VI – 27-04-2007


28

1. 2 .2 .2 De bestaande nederzettingsstructuur Algemeen De bewoonde, particuliere woningen bestaan in hoofdzaak uit appartementen en studio’s (31%) en open bebouwing (37%). Het aandeel van gesloten (18%) en halfopen (14%) bebouwing is dus beduidend kleiner. De bestemming van 2

de gebouwen is voor 93% wonen, voor 2% boerderijen en de resterende 4% heeft een andere bestemming . 3

Voor een gemeente als De Haan geeft dit enigszins een vertekend beeld weer aangezien rekening gehouden dient te worden met het belangrijke aandeel aan tweede verblijven en gehuurde appartementsgebouwen tijdens de vakantieperiode. 4 In De Haan zijn ongeveer 54% van de woningen in gebruik als individueel tweede verblijf .

De Haan is administratief samengesteld uit de deelgemeenten Klemskerke, Vlissegem en Wenduine. Morfologisch kunnen we echter 6 woonkernen onderscheiden : Klemskerke en Vlissegem (polderdorpen), Vosseslag en Harendijke (recreatieve enclaves : combinatie van woonkern en clustervorming van terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven), de kern De Haan en Wenduine (badkernen) die elk hun eigen karakter hebben. De bebouwde omgeving in De Haan is zeer verscheiden. De gemeente De Haan wordt binnen de kernen hoofdzakelijk gekenmerkt door een vrij open bebouwingsstructuur. Kernbebouwing met een gesloten kernstructuur kan men hoofdzakelijk terugvinden binnen de kern van De Haan, nl. ten zuiden van de Nieuwe Rijksweg, meerbepaald ter hoogte van de Stationsstraat en omgeving. Voor de kern van Wenduine onderscheidt de gesloten kernstructuur zich ter hoogte van de Markt, het westelijk deel van Wenduine - kern. Hoogbouwappartementen en villa-appartementen treft men enkel aan langsheen de kustdijk ter hoogte van de badplaatsen De Haan en Wenduine. Naarmate men de randen van de kernen bereikt, wordt er geleidelijk overgegaan naar een open bebouwingsstructuur. Aan de randen naar het achterland toe situeren zich de weekendverblijfparken. De landelijke polderdorpen Vlissegem en Klemskerke worden gekenmerkt door een gesloten bebouwing ( kern ) met daarrond open bebouwing. Specifiek : de onderscheiden morfologieën De volgende structuren kunnen onderscheiden worden : Sterk verstedelijkte hoogbouw Dit lint van hoge appartementsblokken is een herkenbare structuur die terugkeert in de verschillende badplaatsen aan de Belgische kust. Voor de gemeente De Haan is deze structuur van typerende hoogbouw van 8 à 10 bouwlagen langsheen de Zeedijk enkel terug te vinden te Wenduine, nl. tussen de Zeedijk en de Smet de Naeyerlaan.

2

NIS, 1991

3

De volkstellingen van het NIS houden geen rekening met het aanbod aan tweede verblijven, enkel de effectieve

woongelegenheden worden in rekening gebracht. 4

Gemeentelijke cijfers, 2002

W VI – 27-04-2007


29

Middelhoogbouw in gesloten structuur De badplaats van de kern De Haan wordt niet gekenmerkt door de typische kustbebouwingsstructuur die we over de gehele kuststrook terugvinden, maar is veeleer kleinschalig. De zone langsheen de dijk, tussen de zeedijk en de Koninklijke baan, wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door gegroepeerde meergezinswoningen van 3-4 bouwlagen met een dak. Kernbebouwing De kernbebouwing differentieert zich enerzijds door een grotere bebouwingsdichtheid, gesloten en half gesloten bebouwingstypologieën, en anderzijds door de concentratie van centrumfuncties. De kernbebouwing valt samen met de volgende ontwikkelingskernen :

De verstedelijkte kern van De Haan. Dit kerngebied situeert zich ten zuiden van de Koninklijke Baan, langsheen de Stationsstraat en dwarsliggende straten, waaronder de Marktstraat.

De verstedelijkte kern van Wenduine, ter hoogte van de markt.

De dorpskern van Klemskerke, ontwikkeld langsheen de Dorpstraat.

De dorpskern van Vlissegem, ontwikkeld langsheen de Warvinge.

Residentiële open bebouwing en residentiële verkavelingen, als verdere invulling en uitbreiding van de verschillende kernen

De villawijk de Concessie, kern De Haan: geïnspireerd door de tuinwijkgedachte, ontwierp de urbanist Stüben een stedenbouwkundig concept dat enerzijds gekenmerkt wordt door een fijnmazig en gedifferentieerd wegennet dat rekening houdt met het oorspronkelijke duinenlandschap, en anderzijds door gebouwen met een karaktervolle vormgeving.

Villawijk rond het Astridpark, kern van Wenduine. Geïnspireerd op de Concessie, maar veel recenter van datum.

De laatste decennia kende De Haan een vrij grote uitbreiding door tal van residentiële verkavelingen. De kaart met de historische bebouwingsevolutie toont die evolutie duidelijk aan.

De Kern Wenduine : hoofdzakelijk het gebied ten zuiden van de Ringlaan, waaronder de Manitobawijk, de Neptunuswijk, de Steenovenwijk en de Molenhoek

De Kern De Haan : de residentiële kernzone tussen de Ringlaan Noord en Zuid en de wijk rond het sport- en recreatiecentrum ‘Haneveld’

De dorpskern Vlissegem : de recente verkaveling aan de Rietenaar en de Lepelemstraat

De dorpskern Klemskerke : de recente verkaveling ten Westen van de Dorpsstraat

De woonkern Vosseslag : langsheen de centrale as Heidelaan

De kleinere woonkern van Harendijke bestaat uitsluitend uit residentiële bebouwing en maakt deel uit van de residentiële bebouwing rond Blankenberge.

Clusters van terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven

Harendijke, ter hoogte van de Neptunuslaan

Vosseslag, ter hoogte van Vosseslag en de Driftweg

Ter hoogte van Groenestraat/Wenduinesteenweg, tussen De Haan en Wenduine

Ter hoogte van de Bredeweg, ten zuiden van de kern De Haan

W VI – 27-04-2007


31

W VI – 27-04-2007


32

Linten Linten zijn restanten van een doorsneden dorpsstructuur of nieuwe lintontwikkelingen langsheen een weg gegenereerd door de groeiende mobiliteit en de zichtlocatie. Ze komen meestal voor langs de invalswegen, nl. langsheen Vosseslag, de Brugse Steenweg, de Nieuwe Steenweg en langsheen de Wenduinesteenweg. De bestaande lintbebouwing zit grotendeels vervat in de geldende bestemmingsplannen, uitzonderingen hierop vormen enkele uitlopers zoals :

De verbindingsweg tussen Vosseslag en Klemskerke (ter hoogte van de Dorpstraat)

Het kruispunt rond de Grotestraat – Groenestraat

Een zone langsheen de Lepelemstraat, ten zuiden van de dorpskern van Vlissegem

Verspreide bebouwing Onder verspreide bebouwing wordt hier verstaan : bebouwing gelegen in de bestemmingszone agrarisch gebied van het gewestplan. Het betreft uiteraard woongebouwen van landbouwers met enkele merkwaardige hoeven maar ook bebouwde percelen waarvan de bewoners geen enkele band hebben met het agrarisch gebied. Hierbij denken wij voornamelijk aan de tweede verblijven, woongebouwen als bedrijfsgebouwen. In vergelijking met de situatie in West Vlaanderen moeten wij stellen dat de verspreide bebouwing hier minder aanwezig is en dat de open ruimte langsheen de kust en het achterland hier tamelijk gaaf gebleven zijn.

W VI – 27-04-2007


33

1. 2 .2 .3 De bestaande ruimtelijk economische structuur Onder de ruimtelijk - economische structuur worden zowel de ambachtelijke en landbouwbedrijvigheid, de handel, horeca en diensten alsook de toeristisch-recreatieve activiteiten gegroepeerd. Bepaalde elementen behorende tot de ruimtelijke economische structuur komen ook aan bod in de nederzettingsstructuur. Toeristisch-recreatief netwerk Een belangrijke recreatieve troef binnen De Haan is voor een groot deel, naast het natuur – recreatieve karakter van zee, strand en duinen, geënt op paardrijden, golf, minigolf en tennis. Sportactiviteiten

Sport - en recreatiecentrum Haneveld, De Haan

Sport - en recreatiecentrum de Kerremelkpit, Wenduine

Schutterscentrum de Persepit, Wenduine

Recreatiecentrum Torrekin, ter hoogte van de Zeevillalaan te Wenduine

Turnzaal ter hoogte van de gemeentelijke Basisschool te Wenduine

Cluster van sportvoorzieningen ter hoogte van Pier 10 met mogelijkheid tot petanque, bowling, kinderspeelterrein, zwembad, minigolf, tennis, squash

Cluster van sportvoorzieningen ter hoogte van Sunparks met mogelijkheid tot kinderspeelterrein, bowling, zwembad, minigolf, tennis

Cluster van sportvoorzieningen ter hoogte van het Domein la Potinière met mogelijkheid van petanque, kinderspeelterrein, minigolf, tennis

Park Astrid : tennis en kinderspeelterrein Windsurfen ter hoogte van de kern De Haan, de kern Wenduine en Harendijke, zeilen ter hoogte van de kern De Haan

Petanque, minivoetbal en basketbal ter hoogte van het kinderspeelplein van Vosseslag (kruispunt Kennedylaan – Vosseslag) en petanque ter hoogte van de rotonde te Wenduine

Voetbalveld ter hoogte van het speelplein Nieuwe Wijk Wenduine

Zwembad ter hoogte van Wielingenbad (kern Wenduine) en ter hoogte van Villagepark, langsheen de Bredeweg

Hengelsport ter hoogte van het strand van Wenduine, langs de Noord-Ede, de Blankenbergsevaart en de visvijver aan de Vosseslag

De Koninklijke golfclub van Oostende, tussen de woonkern van Vosseslag en De Haan

Minigolf ter hoogte van de Heidelaan en Park Atlantis + tennis (Vosseslag)

Tennisterreinen ter hoogte van de Wenduinsesteenweg

Basketbalveld ter hoogte van de Marktplaats te Wenduine

Manège Camargue, aan de Driftweg, De Haan (zone voor woongebied)

Manège Mustang Horse Center, Grotestraat (zone voor landschappelijk waardevol agrarisch gebied)

Manège Groenestraat (zone voor landschappelijk waardevol agrarisch gebied)

Speelpleinen

Sport – en recreatiecentrum Haneveld

Vosseslag – parking ’t Schelpestik

Speelplein Werfland De Haan

Speelplein Neptunuswijk Wenduine

Speelplein Vlissegem

Speelplein gemeentehuis Wenduine

W VI – 27-04-2007


35

GRS DE HAAN

Opdrachtgever: Opdrachthouder:

INFORMATIEF GEDEELTE Ruimtelijke context: Gemeentelijk niveau

Gemeente De Haan

Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849

Kaart: Situering verblijfsaccomodatie

35 33 34 34 30

32 31 29

39

26 25 27 22 24 21 23 20 38

16 17

18 19

37

9 45

1

2

3

36

10 10 15 14 11 12 13

6

7 8

Legende hotel camping, weekend -en vakantieverblijf, vakantiecentra

28

Speelplein Westdieplaan

Speelplein gemeentelijke Basisschool ’t Klavertje

Speelplein ‘La Potinière’

Speelplein Harendijke

Speelplein ‘Scoutsplein’

Cultuurhistorisch en natuurkundig educatief De beboste staatsduinen Vosseslag – De Haan – Wenduine Met daarbinnen :

Het natuurreservaat de Kijkuit (tussen Vosseslag en De Haan)

Het natuurreservaat De Zandpanne (tussen De Haan en Wenduine)

Verblijfsaccommodatie De Haan wordt gekenmerkt door een uitgebreid gamma aan terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven. Het hotelaanbod situeert zich in hoofdzaak binnen de badkernen De Haan en Wenduine. Terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven bevinden zich grotendeels aanpalend of achter de duinengordel. terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven (zie kaart situering verblijfsaccommodatie)5 : De Haan :

Clustervorming langsheen de Groenestraat – Wenduinesteenweg (zone voor verblijfsrecreatie) met o.a. : o

Strooiendorp (20), Strooienduin (21), Ten Bos (25) en Ter Duinen (27), Diep (26) aan de Wenduinesteenweg

o

Tolmzant (24), Oase (23), en Sparrenhof (22) aan de Groenestraat

Clustervorming aan de Bredeweg waaronder : o

zone voor verblijfsrecreatie Novapark (10), Zeepolder 1(12-14) en 2 (13-15) , Village Park (nv) (11), Club 40 (9)

Clustervorming aan de Grotestraat waaronder (zone voor woongebied) :

Clustervorming van 2e verblijven ter hoogte van de Bosduivenlaan en Vogelzang (37) (zone voor woongebied)

o

Villapark 1 en 2 (18 en 19), Neerhof (16), Populierenhof (17)

Vosseslag :

Clustervorming van campings aan de Driftweg waaronder : o

Zone voor verblijfsrecreatie Tante Net (5),’t Rietveld (2), Mispelburg (6), Capri (4), De Heide - Minne (1), Noordzee (3),

Clustervorming van campings parallel met Vosseslag (zone voor verblijfsrecreatie) waaronder : o

Lispanne (8)

Harendijke : Clustervorming aan de Neptunuslaan - Meerminpad (zone voor verblijfsrecreatie) met o.a. :

Esmeralda (33), aan de Tritonlaan

Fabiola (35) aan de Blankenbergsesteenweg

New Vennepark (29), Sunpark (31) aan de Poseidonlaan

Haerendycke (32), aan de Wulpjesweg

5

De nummers op de kaart refereren aan de nummers tussen haakjes in de tekst

W VI – 27-04-2007


37

W VI – 27-04-2007


38

New Camping Ideal (30), Mercator (34) aan de Neptunuslaan

Vakantieparken en - centra

Zee en duin (38), aan de Vondellaan (De Haan, zone voor woongebied)

Sunparks (28), aan de Wenduinesteenweg (De Haan, zone voor verblijfsrecreatie)

Villa Maritiem (39), langsheen Park Leopold II (De Haan, woongebied )

Park Atlantis (36), ter hoogte van de rotonde Noordstraat-Vissersstraat (Vosseslag, zone voor verblijfsrecreatie)

Handel De belangrijkste handelscentra bevinden zich in Wenduine hoofdzakelijk rond de as van de Kerkstraat, en voor de kern van De Haan enerzijds langsheen de as Leopoldlaan ten noorden van de Nieuwe Rijksweg en anderzijds ten zuiden van de Nieuwe Rijksweg langsheen de as Nieuwe Steenweg – Stationsstraat - Driftweg. horeca Zoals in de andere kustgemeenten is het assortiment van restaurants, snackbars, tearooms en cafés goed uitgerust in De Haan. De alomtegenwoordigheid van de horecazaken is in sterke mate beeldbepalend in de toeristische strook tussen het strand en de Zeedijk, in Wenduine in het bijzonder.

W VI – 27-04-2007


39

GRS DE HAAN INFORMATIEF GEDEELTE Ruimtelijke context: Gemeentelijk niveau

Opdrachtgever: Opdrachthouder:

Gemeente De Haan


Kaart: Ruimtelijke verspreiding bedrijvigheid

Andere Legende Commerciële - recreatieve functies Sportinfrastructuren handel en horeca

Openbare - dienstverlenende functies gemeentelijke, administratieve diensten gendarmerie cultureel gebouw school welzijnsgebouw

ambachten agrarische bedrijven activiteitenas kmo-zone bebouwing met voorzieningen

Bedrijvigheid Bedrijventerreinen De Haan beschikt over 1 bedrijventerrein, nl. een terrein ten zuiden van de kern van Wenduine, langsheen de Brugsesteenweg. 9 bedrijven zijn hierop gevestigd. Het bedrijventerrein, met een totale oppervlakte van ± 5.4 ha, is volledig ingevuld langsheen de Brugsesteenweg, het achterliggende gebied, ongeveer 1.33 ha, is nog niet ingevuld. De invulling van het resterende achterliggende gebied is niet evident, deels te wijten aan de smalle percelen, wat verdere ontsluiting niet zo interessant maakt. De gronden zijn grotendeels eigendom van de gemeente. Het bedrijventerrein wordt momenteel bezet door bv. een garage, een evenementenbureau (kinderanimatie), een groothandel in strandartikelen en prentkaarten, een herstelplaats en opslagruimte voor elektronische toestellen, een loodgietersbedrijf, een drukkerij en een aannemer. Verspreide en/of zonevreemde bedrijvigheid In 1999 werd er een bedrijveninventaris opgemaakt. In totaal werden er 81 bedrijven geënquêteerd, zowel landbouwbedrijven, industriële, ambachtelijke en agrarisch toeleverende of verwerkende activiteiten, groothandel en toeristisch – recreatieve bedrijven. Bij de bedrijveninventaris kwam naar voren dat ongeveer 15 bedrijven zonevreemd zijn. Hiervan liggen er 9 in landschappelijk waardevol agrarisch gebied, 2 bedrijven in woongebied (1ste 50m) en achterliggend landschappelijk waardevol agrarisch gebied, 1 landbouwer en een gebouw van Electrabel in zone voor verblijfsrecreatie en een 3-tal vestigingen van Electrabel en de Vlaamse Vervoermaatschappij in natuurgebied. Van deze 15 bedrijven zijn er ongeveer 5 restaurants in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Daarenboven zijn er 15 bedrijven gelegen in woongebied met landelijk karakter. Deze bedrijven kunnen in bepaalde gevallen zonevreemd worden bij uitbreiding. De problematiek van mogelijke bedrijven binnen het duinendecreet, met uitzondering van landbouwbedrijven, doet zich op het grondgebied van de gemeente niet voort. De watertoren van Wenduine, met een bijgebouwtje en bijhorende pompinstallaties, aan de Nieuwe Rijksweg, wordt momenteel niet meer gebruikt. Het gebouw is eigendom van de gemeente. Recent werd de bedrijveninventaris geactualiseerd, met het oog op eventuele uitbreiding en/of herlocalisatiebehoefte. (zie programmatische context, p. 142) Historisch gegroeide bedrijvigheid In De Haan zijn geen historisch gegroeide bedrijven van belang aanwezig. Land - en tuinbouwbedrijven De landbouwbedrijven komen grotendeels verspreid in de open ruimte voor. De oorsprong van een aantal hoeves dateert van enkele eeuwen geleden. Serreteelt is niet aanwezig in de gemeente, tuinbouwbedrijven enkel onder de vorm van 1 fruitteeltbedrijf aan de Brugse Baan – Dorpstraat en een kleinschalige kleinfruitproductie (aardbeien) op een multifunctioneel landbouwbedrijf in de Ter Bieststraat.

W VI – 27-04-2007


41

GRS DE HAAN Opdrachtgever: Opdrachthouder:



Kaart: Bestaande lijninfrastructuren

N307 N34 N317

N9

N377 N OOR

DE DE

Legende verbinding op vlaams niveau verbinding op bovenlokaal niveau belangrijke gemeenteweg lokale weg waterloop tram

Gemeente De Haan

1. 2 .2 .4 Bestaande verkeers- en vervoersstructuur weg De kust wordt bediend door een wegennet met een kamstructuur: nl. een drager (de E40) met rechtstreekse toegangswegen naar de badplaatsen. De gemeente De Haan vindt hierdoor een aansluiting ter hoogte van Jabbeke, nl. via de N377. Bovenlokale wegen die enerzijds de verbinding vormen naar Brugge en Oostende zijn de N9 en de N34, die de verschillende badplaatsen onderling met elkaar verbindt. De belangrijkste ontsluitingswegen naar de N9 worden gevormd door de Vijfwegestraat – Warvinge en de Dorpsstraat – Nieuwe Steenweg (ter ontsluiting van de kern De Haan) en de N307 (Brugsesteenweg, ter ontsluiting van de kern Wenduine). De N34 werd vanaf de woonkern Vosseslag ontdubbeld, en komt weer samen voor de kern van Wenduine. Hierdoor wordt de kern De Haan morfologisch op twee plaatsen doorsneden en wordt de duinengordel tussen Vosseslag en De Haan door de N34 aan beide kanten omsloten. De toeristisch belangrijke wijk Vosseslag is voor zijn achterlandontsluiting aangewezen op de verbinding via Klemskerke. water Parallel met de N9 loopt de Noordede, een niet-bevaarbare waterloop. spoor Langs de Koninklijke Baan, parallel aan de kust, bedient de Kusttram de opeenvolgende badplaatsen. De trambedding loopt ter hoogte van de Nieuwe Rijksweg. De kusttram zorgt voor een snelle laterale verbinding langsheen de kust met aansluiting op de IC-stations van Blankenberge en Oostende.

W VI – 27-04-2007


43



Gemeente De Haan


Kaart: Bestaande ruimtelijke structuur

HARENDIJKE

WENDUINE

N34

DE HAAN

N307

VOSSESLAG

VLISSEGEM

KLEMSKERKE

N377 N9

Noordede

Legende

sterk verstedelijkte hoogbouw middelhoogbouw in gesloten structuur kernbebouwing residentiële open bebouwing en residentiële verkavelingen clusters van campings en weekendverblijfparken linten verspreide bebouwing

polder duin

commerciële activiteiten (handel, horeca) kmo

1. 2 .2 .5 Structuurbepalende elementen Het synthesebeeld van de onderscheiden ruimtelijke structuren brengt de hoofdcomponenten van de bestaande ruimtelijke structuur in beeld in hetzij: de bebouwde ruimte, de open ruimte en de lijninfrastructuren. Bebouwde ruimte Verstedelijkte badkernen

De Haan

Wenduine

Op het toerisme georiënteerde woonenclaves

Vosseslag

Harendijke

Polderdorpen

Klemskerke

Vlissegem

Lintbebouwing

De verbindingsweg tussen Vosseslag en Klemskerke

Het kruispunt rond de Grotestraat – Groenestraat

Een zone langsheen de Lepelemstraat, ten zuiden van de dorpskern van Vlissegem

Langsheen de Wenduinesteenweg

Langsheen de Nieuwe Steenweg

Langsheen de Brugsesteenweg

Verspreide bebouwing Verspreide bebouwing binnen het poldergebied vnl. onder de vorm van landbouwbedrijven, waarvan tevens hoeves met zuiver residentiële functie, hoeves met verblijfsaccommodatie als hoofd - of nevenfunctie en in beperkte mate tot horeca omgevormde hoeves. Activiteitenzones Volgende activiteitenclusters kunnen onderscheiden worden : Clustervorming van terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven

Ter hoogte van Vosseslag / Driftweg

Ter hoogte van de Bredeweg, ten zuiden van de kern De Haan

Ter hoogte van de Groenestraat – Wenduinesteenweg

Ter hoogte van Harendijke

Ambachtelijke bedrijvenzone

Ter hoogte van de Brugsesteenweg, ten zuiden van de kern van Wenduine

Clustervorming van commerciële voorzieningen

Ter hoogte van de Kerkstraat in Wenduine en ter hoogte van de zeedijk

Ter hoogte van Stationsstraat – Driftweg – Marktstraat en de Leopoldlaan in de kern van De Haan en ter hoogte van de zeedijk

W VI – 27-04-2007


45

W VI – 27-04-2007


46

Open ruimte Twee ruimtelijke landschapseenheden kunnen globaal onderscheiden worden : Het polderlandschap

De oudlandpolders

Het Duinenlandschap

De duinengordel Vosseslag – Wenduine

Het Blutsyde – Heide complex

Lijninfrastructuren De bovenlokale en intergemeentelijke verbindingswegen :

De N9

de N34

de N377 + Vijfwege / Warvinge

de N307

Waterlopen :

De Noordede

W VI – 27-04-2007


47



Gemeente De Haan


Kaart: Ruimtelijke entiteiten

Harendijke

Kern Wenduine

Duinengordel

Duinengordel Kern De Haan

Vosseslag

Polderruimte

Legende

1. 3 Entiteiten binnen de ruimtelijke structuur De bestaande ruimtelijke structuur is door de samenhang en het voorkomen van de onderscheiden ruimtelijke componenten te differentiëren in gebieden met specifieke ruimtelijke kenmerken. Deze differentiatie vormt de aanleiding om afzonderlijke ruimtelijke entiteiten te benoemen. Het ruimtelijk karakter van elke entiteit creëert specifieke kansen en beperkingen voor ruimtelijke ontwikkeling. Ze vragen dan ook om een specifiek beleid. Binnen de gewenste ruimtelijke structuur wordt per entiteit een gebiedsgerichte visie uitgewerkt, die inspeelt op de kansen en beperkingen, mede gedefinieerd vanuit de bestaande ruimtelijke structuur. Op het grondgebied van De Haan worden 6 entiteiten onderscheiden. Deze zes verschillende entiteiten hebben uiteenlopende karakters (vb overwegend bebouwde ruimte of open ruimte). Binnen de entiteit wordt een verder onderscheid ontwikkeld in de uitwerking van een aantal ruimtelijke fragmenten. Verder is het duidelijk dat deze entiteiten, zoals ze in elkaar overvloeien, ook niet stoppen aan de gemeentegrenzen en op een hoger schaalniveau deel gaan uitmaken van grotere gebieden (vb de polderruimte, het duinenlandschap). In onderstaande tekst wordt per ruimtelijke entiteit de specifieke ruimtelijke structuur weergegeven aan de hand van een korte beschrijving van de relevante componenten: de bebouwde ruimte, de open ruimte en de lijninfrastructuren. In volgorde van bespreking gaat het om de volgende entiteiten : In het noorden, de op het toerisme geënte verstedelijkingsstructuur van de kern De Haan, kern Wenduine en de enclaves Vosseslag en het eerder op Blankenberge geënte Harendijke. De verschillende kernen worden omgeven door de duinengordel, bestaande uit de zeereepduinen tussen Bredene en De Haan, de zeereepduinen tussen De Haan en de kern van Blankenberge en een smallere strook tussen Wenduine en Blankenberge. Ten zuiden van het duingebied bevindt zich het historisch poldergebied, de polderruimte, die deel uitmaakt van de kenmerkende Vlaamse polders. Binnen de polderruimte worden de polderdorpen Klemskerke en Vlissegem en de recreatieve cluster ter hoogte van Groenestraat – Wenduinesteenweg als aparte deelentiteiten onderscheiden. In specifieke gevallen kunnen deelfragmenten ruimtelijke entiteiten overschrijden of doorsnijden. Bijvoorbeeld de entiteiten van de verschillende kernen De Haan, Wenduine, Vosseslag en Harendijke overschrijden en plaatsen zich bovenop de entiteit duinengordel. Verdere uitwerking van de verschillende entiteiten wordt besproken in 1.4 Intragemeentelijk niveau.

W VI – 27-04-2007


49



Gemeente De Haan

Kern De Haan Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849

Kaart: Fysieke ruimtelijke kenmerken

nederzettingsstructuur

infrastructuur

natuurlijke structuur

1. 4 Intragemeentelijk niveau Binnen elke ruimtelijke entiteit (mesoniveau) worden de verschillende ruimtelijke fragmenten (microniveau) gedetecteerd. Deze selectie gebeurt op basis van :

De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen

De functioneel ruimtelijke kenmerken.

1. 4 .1 Kern De Haan De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen Binnen deze entiteit domineert de bebouwde ruimte, waarin een bepaalde variatie van bebouwing, bouwhoogtes, dichtheden, typologieën, architecturaal voorkomen (materiaal, stijl, vormen…) terug te vinden is. Het gebied kan aldus opgesplitst worden in vrij afwisselende en kenmerkende deelfragmenten. Typisch voor de kern De Haan is dat de zeedijk niet gekenmerkt wordt door de typische hoogbouwstructuur, maar veeleer kleinschalig is met middelhoogbouw van 3 à 4 bouwlagen. Naast de middelhoogbouw en de grootschalige bebouwing ter hoogte van Kardinaal Mercierlaan / Ringlaan - Noord en naast de gesloten bebouwing ter hoogte van de centrale handelsas Stationsstraat/Marktstraat, bevat de kern van De Haan hoofdzakelijk residentiële woonwijken met een vrij lage dichtheid. Ook in wegenistypologieën is variatie terug te vinden. O.a. de hoofdassen waarop de verzorgingssector is geënt, en die sterk gericht is op het toeristisch - economische aspect, daarnaast het typische kleinschalige en kronkelige patroon van de Concessie, en de klassieke woonstraten. Open ruimte in de kern van De Haan is, naast privégroen en nog vrijliggende bouwpercelen, enkel terug te vinden onder de vorm van kleine binnenruimtes zoals het kleine binnenpleintje ter hoogte van de Monicastraat, het radiale parkgegeven ter hoogte van de Concessie (la Potinière) en het park tussen de Driftweg en de Nieuwe Rijksweg. De kern van De Haan wordt morfologisch op twee plaatsen doorsneden door de N34. De noordelijke rijbaan (richting Bredene) loopt dwars door de toeristische zone van de badplaats. De zuidelijke rijbaan (richting Blankenberge) vormt samen met de Driftweg ter hoogte van het tramstation een belangrijke ruimtelijke en visuele barrière. De verbinding met het achterliggende poldergebied gebeurt hoofdzakelijk door De Nieuwe Steenweg/Stationsstraat, die de verbinding naar het kerngebied en naar Klemskerke verzorgt. De Grotestraat verzorgt de verbinding naar Vlissegem. Functioneel ruimtelijke kenmerken : Het wonen vormt samen met het toerisme de voornaamste functie. Naarmate men zich verder van het strand en de zeedijk verwijdert, richt het wonen zich steeds minder op het toerisme en meer op het wonen van de lokale bevolking. Er zijn geen specifieke zones voor bedrijvigheid en grootschalige bedrijven zijn nagenoeg niet aanwezig. In de kustgemeente speelt het toerisme de belangrijkste rol in de tewerkstelling. De handel en horeca zijn dan ook sterk verweven met de andere functies zoals het wonen en de recreatie. De belangrijkste verzorgingsas in De Haan is enerzijds geënt op de toeristisch-recreatieve structuur, nl. langsheen de zeedijk en de Leopoldlaan en anderzijds bedient ze de achterliggende binnenkern via en langsheen de Markt, Driftweg en de Stationsstraat. Het grootschalige sportcomplex met zowel outdoor als indoor sportfaciliteiten, bevindt zich ten zuiden van de kern, aanpalend aan de sociale woonwijk Lindenhof. De publieke voorzieningen (administratieve diensten, scholen…) zijn, met uitzondering van het gemeentehuis binnen de Concessie, grotendeels gesitueerd binnen de kern ten zuiden van de Driftweg.

W VI – 27-04-2007


51

Ruimtelijke fragmenten binnen de kern De Haan 2 duidelijke entiteiten kunnen binnen De Haan worden onderscheiden, waarbij de N34(y) de twee deelgebieden ruimtelijk van elkaar onderscheidt : het op het toerisme geënte deel met relatief veel tweede verblijven, en een gedeelte dat veeleer gericht is op de autochtone bevolking. De Concessie Dit gebied komt ten noorden van de Nieuwe Rijksweg N34Y voor en wordt doorsneden door de Koninklijke Baan N34. Het gebied ten noorden van de Koninklijke Baan wordt in hoofdzaak gekenmerkt door een concentratiezone van meergezinswoningen onder de vorm van middelhoogbouw i.f.v. het toerisme. Het gebied ten zuiden van de Koninklijke Baan wordt gekarakteriseerd door een villawijk met een vrij ruime perceelsstructuur. Het gebied wordt getypeerd door alleenstaande woningen met een groen, rustig en kleinschalig karakter. De villawijk herbergt een nog aanzienlijk waardevol cultuurhistorisch patrimonium. Handels- en horecazaken komen in hoofdzaak voor ter hoogte van de zone Koninklijk Plein – Leopoldlaan – Leopoldplein. Dorpskern De Haan De kern ten zuiden van de N34 omvat hoofdzakelijk functies gericht naar de lokale bevolking. De centrale handelsas langsheen de Stationsstraat, gecombineerd met horecavoorzieningen, differentieert de kern in twee. Rondom deze centrale as kenmerkt de bebouwing zich als een vrij gesloten bouwpatroon, naarmate er verder van dit kerngebeuren wordt afgeweken, wordt het woonpatrimonium hoofdzakelijk getypeerd door open, residentiële verkavelingen. Uitzondering hierop vormen twee aparte fragmenten, ten oosten en westen van deze centrale as. Langs beide zijden van deze as worden de volgende (beperkte ) activiteitenclusters onderscheiden :

Ten westen de clustervorming van grootschalige gebouwen, waaronder het vroegere Familia en Sparrenduin, gecombineerd met voorzieningen zoals een zwembad en een schoolgebouw, en in het verlengde hiervan, rond de as Ringlaan - Noord en Goudfazantlaan, appartementsgebouwen.

Ten oosten van de centrale kernas ligt een kwalitatief en vrij kleinschalig gebied, ter hoogte van de Grotestraat en de Nieuwstraat, rond de Monicastraat. Rond dit binnengebied zijn vnl. openbare gemeenschapsvoorzieningen geënt, zoals een schoolgebouw, een bibliotheek, een welzijnsgebouw, een cultureel centra en een feestzaal.

Ten zuiden van de dorpskern bevinden er zich enkele grootschalige sport – recreatieve infrastructuren, nl. het grootschalige sportcomplex ter hoogte van de sociale woonwijk Lindenhof en de clustervorming van terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven ter hoogte van de Bredeweg. De gemeentelijke begraafplaats bevindt zich volledig ten zuiden van de kern, aan de invalsweg Nieuwe Steenweg.

W VI – 27-04-2007


52

Kaart : bestaande structuur kern De Haan

W VI – 27-04-2007


53

W VI – 27-04-2007


54

Knelpunten en potenties Knelpunten

Onsamenhangende ruimtelijke structuur: de kern van De Haan wordt morfologisch op twee plaatsen doorsneden door de N34. De noordelijke rijbaan loopt dwars door de toeristische zone van de badplaats. De zuidelijke rijbaan vormt samen met de Driftweg ter hoogte van het tramstation een belangrijke ruimtelijke en visuele barrière.

Weinig dynamische activiteitenas met veel leegstand en verloop mede gelet op de teloorgang van de grootschalige projecten Familia en Sparrenduin.

Toenemende druk op de woningmarkten i.f.v. tweede verblijven en vakantiewoningen. De vraag naar tweede verblijven (en pensioenmigratie) drijft de prijzen van de lokale woningmarkt op. Zelfs woningen op nieuwe verkavelingen wekken interesse op als tweede verblijf. De zeedijk van de kern De Haan is vrij klein. Nieuwbouw is niet meer mogelijk en bijgevolg zijn de appartementen zeer duur. Het gedeelte van De Haan beter gekend als de Concessie is beschermd als dorpsgezicht. Gelet op de opties genomen in het BPA De Concessie is de bouw van meergezinswoningen in het overgrote deel van De Concessie niet meer mogelijk, dit teneinde de eigenheid, het karakter en de sfeer van dit gebied te kunnen vrijwaren.

Verschraling van de kwaliteit van de openbare ruimte aan de kustgemeente.

Potenties

De verdere ontwikkeling van de kern De Haan bevindt zich niet meer t.h.v. de Concessie noch t.h.v. de talrijke open verkavelingen aan de rand van de kernzone/activiteitenas. Potentiële ontwikkelingen zullen zich bevinden t.h.v. zowel de activiteitenas als de aanliggende verdichtingszone.

Invullen van een ‘tekort’ ontstaan door het verdwijnen van het economisch aantrekkelijke sociaal toerisme; dit kan enkel nog t.h.v. de terreinen van Sparrenduin. Dit ondermeer door het werken met haalbare en realistische stedelijke projectzones.

Opwaarderen en stimuleren van de activiteitenas.

Openhouden en opwaarderen van zones voor ‘all-weather’ infrastructuur, onder meer t.h.v. de Pier 10 (zwembadcomplex en tennisvelden).

Behoud van de kleinschalige en open morfologie aan de randen van de kern van De Haan. Behoud van het waardevolle karakter en de eigenheid van de Concessie

Kwaliteitsvolle invulling van het openbaar domein, bijvoorbeeld de projectzone La Potinière.

Op termijn een ‘verduining’ van de Koninklijke Baan N34 en opwaarderen van de N34y Nieuwe Rijksweg. Opheffen van de fysische barrière van de N34y, specifiek t.h.v. het knooppunt Stationsstraat, Driftweg, Marktstraat, Maria-Hendrikalaan, Leopoldlaan. Dit potentievolle knooppunt kan een hernieuwde link leggen tussen de Concessie en de dorpskern van De Haan.

Projectzones (zie ook deel 5 : aanzet tot gewenste ruimtelijke structuur, kern De Haan) o

Projectzone in uitvoering Familia, i.f.v. uitbouw toeristisch - recreatieve voorzieningen

o

Projectzone in Sparrenduin i.f.v. uitbouw toeristisch recreatieve voorzieningen (in uitvoering)

o

Potentiële projectzone t.h.v. de school (middellange termijn)

o

Potentiële projectzone t.h.v. de kerk (middellange termijn)

o

Projectzone La Potiniëre i.f.v. uitbouw toeristisch recreatieve voorzieningen (uitgevoerd)

W VI – 27-04-2007


55


INFORMATIEF GEDEELTE Ruimtelijke context: Intragemeentelijk niveau

Gemeente De Haan

Kern Wenduine Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849

Kaart:Fysiek ruimtelijke kenmerken


infrastructuur


1. 4 .2 Kern Wenduine De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen Binnen deze entiteit domineert de bebouwde ruimte waarin een bepaalde variatie van bebouwing, bouwhoogtes, dichtheden, typologieën en architecturaal voorkomen (materiaal, stijl, vormen…) terug te vinden is. Het gebied kan aldus opgesplitst worden in vrij afwisselende en kenmerkende deelfragmenten. De belangrijkste hoogbouw situeert zich tussen de assen van de zeedijk van Wenduine en de De Smet de Naeyerlaan en wordt gekenmerkt door de typische hoogbouwstructuur van gemiddeld 8 tot 10 bouwlagen hoog. In het westen en het oosten wordt de aaneengesloten hoogbouw bruusk doorbroken en gaat onmiddellijk over naar duingebied. Naast het centrumgebied, gelegen ten westen van de Kerkstraat en ten noorden van de Ringlaan, bestaande uit gesloten bebouwing van 3-4 bouwlagen hoog, bevat de kern van Wenduine hoofdzakelijk residentiële open bebouwing. Ook in wegenistypologieën is variatie terug te vinden. O.a. de grootschalige infrastructuurassen zoals de De Smet de Naeyerlaan en de Ringlaan die de kern in drie delen verdelen, de hoofdassen waarop de verzorgingssector is geënt en sterk gericht is op het toeristisch economische aspect zoals de zeedijk en de Kerkstraat en de klassieke woonstraten. Open ruimte in de kern van Wenduine is, naast privégroen en nog vrijliggende bouwpercelen, enkel terug te vinden onder de vorm van een dierenpark ter hoogte van het snijpunt van de Ringlaan met de Leopold II-laan, het Prins Albertpark met het sport - en recreatiecentrum de Kerremelkpit en de Spioenkop ten westen van de kern en het radiaal recreatief Astridpark, het centrische gegeven van de residentiële villawijk. De noordelijke (de Koninklijk Baan) en de zuidelijke (Nieuwe Rijksweg ) rijrichtingen van de N34 komen ter hoogte van de kern van Wenduine, ter hoogte van het snijpunt met de Leopold II-laan, samen (de Ringlaan). De kern wordt hierdoor morfologisch op twee plaatsen doorsneden, nl. noordelijk door de Leopold II-laan / de De Smet de Naeyerlaan en zuidelijk door de Ringlaan. De verbinding met het achterliggende poldergebied gebeurt hoofdzakelijk via de Brugse steenweg. Functioneel ruimtelijke kenmerken : Het wonen vormt samen met het toerisme de voornaamste functie. Naarmate men zich verder van het strand en de zeedijk verwijdert, richt het wonen zich steeds minder op het toerisme en meer op het wonen van de lokale bevolking. Ten zuiden van de kern, langs de Brugse Steenweg, bevindt zich één specifieke zone voor grootschalige bedrijvigheid. Met uitzondering van deze cluster is er in de kustgemeente geen andere grootschalige ambachtelijke bedrijvigheid aanwezig, waardoor het toerisme de belangrijkste rol in de tewerkstelling speelt. De belangrijkste verzorgingsas inzake handel en horeca binnen de kern van Wenduine bevindt zich logischerwijs in het kerngedeelte ten noorden van de Ringlaan en valt samen met de as rond de zeedijk, een dwarse as samenvallend met de Kerkstraat en omgeving en de haakse assen rond de markt, ten westen van de Kerkstraat. De markt zelf, bestaande uit een grootschalig plein met enkele horeca - en fietsverhuurzaak, biedt meer mogelijkheden. Sportfaciliteiten vallen hoofdzakelijk samen met de bestaande publieke en openbare ruimtes zoals rond het Astridpark en rond het Prins Albertpark met het sport en recreatiecentrum de Kerremelkpit en het zwembad. De publieke voorzieningen (administratieve diensten, scholen…) zijn, met uitzondering van de gemeentelijke Basisschool aan de Ringlaan, grotendeels gesitueerd binnen de kern ten noorden van de Ringlaan. Ten westen van de kern, gelegen langs de Koninklijke Baan, bevindt zich het rust – en revalidatiecentrum ‘De Branding’. Aan het kruispunt met de Brugsesteenweg en de Ringlaan bevindt zich het rusthuis ‘Ter Zee’. Ruimtelijke fragmenten binnen de kern Wenduine :

W VI – 27-04-2007


57

De kern van Wenduine heeft een duidelijke, leesbare structuur, waarbij twee delen van elkaar onderscheiden kunnen worden: het grotendeels op toerisme geënte deel ten noorden van de Ringlaan en de suburbane residentiële verkavelingen ten zuiden van de Ringlaan.

Het gebied ten noorden van de Leopold II – laan wordt gekenmerkt door hoogbouw, het gebied ten zuiden door gesloten kernbebouwing en residentiële villawijken. De Kerkstraat, de op toerisme en handel georiënteerde activiteitenas, haakt dwars op de zeedijkbebouwing, mondt uit op de kerk “Heilige Kruisverheffing” en deelt het kerngebied als het ware in tweeën : de zone ten westen van deze activiteitenas bestaat grotendeels uit gesloten bebouwing, geconcentreerd rond de markt. Het monumentale gebouw aan de voet van het plein vormt hierbij een sterk beeldbepalend element, zowel vanaf het plein als vanaf de Raadhuisstraat / Kervijnlaan. Het gebied ten oosten van de Kerkstraat omvat een residentiële villawijk, radiaal geconcentreerd rond het centrale plein, het Astridpark, waar momenteel getennist kan worden.

Voor het gebied ten zuiden van de Ringlaan, vormen de Brugsesteenweg en de Ringlaan de belangrijkste infrastructurele dragers waarop verschillende wijken zijn geënt, grotendeels bestaande uit open bebouwing (Manitobawijk, Neptunuswijk, Steenovenwijk, Molenhoek). Langsheen de Brugsesteenweg bevindt zich een bedrijventerrein.

Knelpunten en potenties Knelpunten

Onvoldoende kwalitatief openbaar domein met onvoldoende groenaanleg.

Vrij bruuske overgang en sterk contrasterende randen van hoogbouw ter hoogte van de zeedijk, onafgewerkte achterkant.

Het inrichtingsconcept van de Leopold II-Laan/ de De Smet de Naeyerlaan dient in zijn geheel herbekeken te worden, vooral naar doorstroming autoverkeer – tramverkeer en parkeerproblematiek. De doorstroming van de kusttram zorgt op bepaalde plaatsen voor onveilige situaties, vnl. langsheen de Leopold II-laan.

Teveel doorgaand verkeer door de Marktstraat, waardoor het concept van wandel - en winkelstraat gedeeltelijk teniet wordt gedaan.

Parkeerproblematiek, vooral tijdens het hoogseizoen.

De Ringlaan vormt een sterke barrière waardoor de woonwijken ten zuiden van de Ringlaan vrij geïsoleerd liggen en er onvoldoende samenhang is met het kerngebied.

Onafgewerkte randen en overgang van de bebouwing naar het open landschap.

Potenties

Opwaarderen en versterken van de activiteitenas.

Behoud van de kleinschalige en open morfologie aan de randen van de kern. Behoud van het open en residentieel karakter van de villawijk rond het Astridpark.

Opwaarderen van de zones voor ‘all - weather’ infrastructuur, vnl. de zones rond het sport – en recreatiecentrum “De Kerremelkpit” , het park Prins Albert en het zwembad.

Behoud en versterken van de kwalitatieve zeedijkstructuur met de rotonde als afwerkingspunt.

Te herstructureren poortfunctie ter hoogte van de Manitobahelling, ten oosten van de kern van Wenduine.

Potentiële projectzones voor een kwalitatieve opwaardering van het openbaar domein :

De zone rond de rotonde (westelijk eindpunt) en de Manitobahelling (oostelijk eindpunt)

De zone rond de Markt

W VI – 27-04-2007


58

De zone rond De Smet De Nayerlaan, met extra aandacht voor een betere integratie / doorstroming van de trambedding

Kaart bestaande structuur Wenduine

W VI – 27-04-2007


59



Gemeente De Haan

Kern Vosseslag Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849



infrastructuur


1. 4 .3 Wijk Vosseslag De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen Binnen deze entiteit domineert de bebouwde ruimte. De typologie in bebouwing is veelal te herleiden naar open bebouwing onder de vorm van residentiële verkavelingen en terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven. Grootschalige gebouwen zijn relatief beperkt en manifesteren zich o.a. door het gebouwencomplex ter hoogte van Park Atlantis en Het Vrolijk Verblijf ter hoogte van de Driftweg en de Mispelburgstraat. De omgeving rond Vosseslag kent nog veel open ruimte, niettegenstaande dit langzamerhand wordt ingevuld door verkavelingen en/of weekendverblijfparken. Ter hoogte van de grens met Bredene is een relatief groot deel onbebouwd. Het wordt momenteel grotendeels ingevuld als weide. Het Blutseyde-Heidezwin complex, een oud duinenrelict, ligt geïsoleerd ten zuiden van Vosseslag en kent weinig binding met de omgeving. Een klein parkgebied/plein bevindt er zich ter hoogte van de Heidelaan. In wegenistypologie is weinig variatie terug te vinden. De straat Vosseslag aan de rand van de kern vormt de hoofdas, de overige wegen zijn lokale ontsluitingswegen. Functioneel ruimtelijke kenmerken : Kernvoorzieningen bevinden zich in beperkte mate langsheen de Heidelaan – Vissersstraat en beperken zich tot primaire voorzieningen (bv. bakker) en enkele horecazaken. Wonen gebeurt voor het grootste deel langsheen de assen Heidelaan – Batterijstraat. Terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven bevinden zich grotendeels oostelijk en westelijk van deze woonas. Twee schooltjes bevinden zich ter hoogte van de Heidelaan. Ruimtelijke fragmenten Binnen Vosseslag kunnen de volgende fragmenten worden onderscheiden :

Het gebied rond de Heidelaan ( hoofdfunctie wonen)

Het gebied rond Park Atlantis

Het gebied rond de straat Vosseslag : het woonlint en de clusters campings

Knelpunten

Onduidelijke inwendige structuur binnen de woonkern van Vosseslag

met weinig kernvoorzieningen,

gebrek aan eigenheid en identiteit,

onverzorgd en desolaat openbaar domein met daartussen ongeordende woonwijken en terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven.

leegstand en een verouderde infrastructuur van Park Atlantis.

W VI – 27-04-2007


61

Kaart bestaande structuur Vosseslag

Legende :

W VI – 27-04-2007


62



Gemeente De Haan

Polderruimte Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849



infrastructuur




Gemeente De Haan

Kern Vlissegem Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849



infrastructuur


1. 4 .4 De polderruimte

De polderruimte vormt een uitgesproken landbouwgebied, gekarakteriseerd door een hoofdzakelijk open landschap. Akkerland treft men in hoofdzaak aan in het oostelijk deel van De Haan, graslanden ter hoogte van Noordede, tussen de dorpskernen Vlissegem en Klemskerke en tussen Wenduine en Blankenberge. De uitgestrekte weilandcomplexen worden gekenmerkt door een typisch microreliëf. Binnen de polderruimte onderscheiden we specifiek de polderdorpen Vlissegem en Klemskerke en de recreatieve verblijfsenclave ter hoogte van Strooiendorp. 1. 4 .4 .1 Dorpskern Vlissegem De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen Vlissegem typeert zich als een polderdorp : kleinschalig en vrij authentiek. Dit karakter wordt grotendeels gevormd door het kwalitatief openbaar domein en kleinschalige sociale woningen ter hoogte van de Dorpsplaats. De bebouwde ruimte karakteriseert zich door gesloten bebouwing rondom de as Vijfwege – Warvinge waarlangs een aantal verkavelingen (residentiële open bebouwing) zijn geënt. Tussen de meest noordelijke verkaveling en de Dorpplaats bevindt er zich nog een relatief groot vrijliggend bouwperceel. Ter hoogte van de dorpsplaats bevindt er zich een kwalitatief openbaar domein rond kerk en kerkhof, gevormd door kleine landschapselementen, poel en biologisch waardevol weiland. Warvinge – Vijfwegestraat vormt de centrale ontsluitingsweg en doorsnijdt de dorpskern middendoor. Functioneel ruimtelijke kenmerken : Kernvoorzieningen zijn helemaal verdwenen. De hoofdfunctie is wonen, er zijn ook enkele landbouwbedrijven. Kaart bestaande structuur dorpskern Vlissegem :

Legende :

W VI – 27-04-2007


65



Gemeente De Haan

Kern Klemskerke Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849



infrastructuur


1. 4 .4 .2 Dorpskern Klemskerke De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen De dorpskern Klemskerke valt van typologie en schaalgrootte te vergelijken met de dorpskern Vlissegem. Deze dorpskern wordt eveneens gekenmerkt door geconcentreerde gesloten bebouwing langsheen de Dorpsstraat waarlangs verschillende verkavelingen zijn geënt. De kerk en het kerkhof met bijhorend openbaar domein bevinden zich achterliggend langs deze as, ter hoogte van de Clementstraat. Noordelijk van de verkaveling ter hoogte van de Braamburgstraat – Zoete Landstraat is er nog ruimte voorzien (woonuitbreidingsgebied) om op latere termijn in te vullen. Functioneel ruimtelijke kenmerken : Het voorzieningenniveau beperkt zich tot primaire kernvoorzieningen. Kaart bestaande structuur dorpskern Klemskerke :

Legende :

W VI – 27-04-2007


67

W VI – 27-04-2007


68

1. 4 .4 .3 Recreatieve verblijfsenclave ter hoogte van Strooiendorp Deze verblijfsenclave bevindt zich tussen de kern De Haan en kern Wenduine , ter hoogte van de duinpolderovergang. De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen Wat bebouwde ruimte betreft, kan deze verblijfsenclave onderverdeeld worden in enerzijds woningen aan de Wenduinesteenweg en Groenestraat en anderzijds terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven, grotendeels bestaande uit houten chalets en verplaatsbare constructies. Enkel in het midden bevinden er zich verplaatsbare constructies. Functioneel ruimtelijke kenmerken : Het voorzieningenniveau is beperkt tot enkele lokale kampeerfaciliteiten.

W VI – 27-04-2007


69



Gemeente De Haan

Kern Harendijke Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/367171 Fax 050/356849



infrastructuur


1. 4 .5 Harendijke De fysiek ruimtelijke kenmerken en de structuurbepalende elementen De entiteit Harendijke vormt ruimtelijk een oostelijke uitloper van de gemeente en grenst aan de stad Blankenberge. Bebouwde ruimte komt in hoofdzaak voor onder de vorm van enerzijds residentiële open bebouwing, grenzend aan de stad Blankenberge en anderzijds terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven. Een groot deel van de constructies zijn verplaatsbare inrichtingen en vakantiehuisjes. Open ruimte komt nagenoeg enkel aan de randen van de bebouwde ruimte met het achterliggende poldergebied voor, op enkele groene restruimtes na in de weekendverblijfparken en kampeerzones en de groene restruimte tussen de Blankenbergsesteenweg en de Wulpjesweg ten noorden van de residentiële kern. Het Bommelzwin en de vaart van Blankenberge vormen groene lijnelementen aan de rand van de bebouwde zone. De Neptunuslaan en de Poseidolaan vormen de hoofdassen waarop verschillende ontsluitingswegen naar de verschillende vakantieterreinen zijn geënt. Functioneel ruimtelijke kenmerken : Het voorzieningenniveau voor de woonkern van Harendijke is nihil, wat er grotendeels op wijst dat deze kern in hoofdzaak afhankelijk is van de kern van Blankenberge. Ter hoogte van de terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven zijn enkele horecafuncties en campingwinkels terug te vinden, louter gericht naar de campingverblijver. Ruimtelijke fragmenten Harendijke kan gedifferentieerd worden in twee op zich staande ruimtelijke fragmenten :

De kleine woonkern Harendijke, aanpalend aan de stad Blankenberge

De cluster aan terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven ten westen van de woonkern

Kaart bestaande structuur Harendijke :

Legende :

W VI – 27-04-2007


71

W VI – 27-04-2007


72

2. Planningscontext

W VI – 27-04-2007


73

W VI – 27-04-2007


74

2. 1 Het gevoerde gemeentelijk ruimtelijk beleid 1980-1999 2. 1 .1 Mobiliteit, parkeerbeleid en openbaar domein Volgende acties werden genomen wat parkeerbeleid betreft :

Heraanleg van de parkeerruimte aan de loskaai rechtover het tramstationnetje.

Het bouwen van een ondergronds garagecomplex onder de Rotonde te Wenduine en onder de parking achter het gemeentehuis.

De gronden langs de Heidelaan, ter hoogte van de basisschool, binnen de bebouwde kern De Vosseslag werden aangekocht en aangelegd als parkeerterrein.

Er werden volgende inspanningen geleverd wat het openbaar domein betreft :

De straten langsheen de Kerkstraat, de Stationsstraat, diverse wegen in de concessie, de Brugsesteenweg, de Driftweg, een gedeelte van de Dorpsstraat, de Groenestraat, de Grotestraat (gedeelte tussen de Stationsstraat en de Duinenweg), de Zeevillalaan, de Sparrenboslaan, aanleg van rotondes langsheen de Nieuwe Steenweg. Hierbij werd zowel rekening gehouden met de verkeersveiligheid, de voorzieningen van parkeerstroken en de aantrekkelijkheid van het openbaar domein.

Vernieuwing van de zeedijkbevloering op de Zeedijk – De Haan

Vernieuwen van windscherm en zeedijkbevloering op de Rotonde te Wenduine

Aankoop en heraanleg van het domein La Potinière langs de Leopoldlaan met het oog op het behoud van de openbare bestemming ervan als parkzone.

Aanleg van een vrijliggend fietspad langsheen de Groenestraat, een gedeelte van de Warvinge, de Brugsesteenweg en de Driftweg.

Volgende acties werden er genomen rond openbaar vervoer :

Diverse tramstroken werden heringericht om de verkeersveiligheid te vergroten

De buslijn Oostende – Klemskerke werd doorgetrokken tot aan de sociale wijk Het Lindenhof.

Er werd een bijkomende tramhalte voorzien ter hoogte van het vakantiedomein Sunparks aan de Wenduinesteenweg.

2. 1 .2 Nederzettingsstructuren 2. 1 .2 .1 Tweede verblijven De overblijvende verblijfsrecreatiezone werd verder ingevuld door de oprichting van het vakantiepark Sunparks langs de Wenduinesteenweg en weekendverblijfparken langs de Bredeweg. In de BPA’s Heide, Heide-West en Villawijk – Noordhoek werden specifieke zones aangeduid voor verblijfsrecreatie. Voor een gedeelte van de woonzone langs de Grotestraat werd een verkaveling voor weekendverblijven vergund. Terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven die verkeerd gezoneerd waren en die niet voldeden aan de brandpreventievoorwaarden, werden op bevel van de burgemeester gesloten. Er werden diverse bouwvergunningen afgeleverd voor de sloping van diverse gebouwen binnen woonzones, hierbij werden appartementsgebouwen heropgericht met woningen die zowel permanent of als vakantieverblijf gebruikt kunnen worden.

W VI – 27-04-2007


75

W VI – 27-04-2007


76

2. 1 .2 .2 Woonbehoefte van de eigen bevolking De vraag naar tweede verblijven ligt sinds twee decennia aan de basis van het tekort aan betaalbare gronden voor de eigen bevolking. Om dit probleem gedeeltelijk te kunnen oplossen werden de belastingen op de tweede verblijven een aantal keer aangepast. Er werden daarenboven nog een aantal sociale verkavelingen goedgekeurd, nl. de verkaveling WIH tussen de Wancourstraat en de Brugsesteenweg, de verkaveling WIH te Klemskerke – dorp nabij de Sluizestraat en de verkaveling achter de sociale woonwijk Het Lindenhof nabij de Nieuwe Steenweg. Een belasting op onbebouwde percelen werd ingevoerd om de grondspeculatie te beperken. 2. 1 .3 Optreden van de gemeente

Ondersteuning van het beheer van de duinen en specifiek van de natuurreservaten De Kijkuit en De Zandpanne

Aandacht voor de instandhouding en het onderhoud van de parkzones en het openbaar groen.

Aankoop van het domein La Potinière met het oog op het behoud van de groene long in de kern De Haan.

Aankoop van het domein van de Paters Augustijnen rond de St. - Monicakerk te De Haan – centrum.

Ondersteuning van het beheer van de Koninklijke Golfclub Oostende.

Restauratie van het beschermd monument dat momenteel dienst doet als gemeentehuis en restauratie van het beschermd tramstationnetje.

Restauratie van de Sint-Clemenskerk, de Sint – Blasiuskerk en de toren van de kerk H. Kruisverheffing.

Restauratie van de houten windmolen te Wenduine.

Verwerving van en uitvoeren van instandhoudingswerken aan de Geersensmolen te Klemskerke – dorp.

Indienen van een voorstel tot bescherming van de volledige concessiezone in de kern van De Haan, hetgeen geleid heeft tot de bescherming ervan als dorpsgezicht in het kader van de wetgeving op de bescherming van monumenten, stads - en dorpsgezichten.

W VI – 27-04-2007


77


Opdrachtgever : Gemeente De Haan

Planningscontext: Juridische plannen

Opdrachthouder : Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/36 71 71 Fax 050/ 35 68 49

Kaart: Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen

Verschaald

Legende

2. 2 Ruimtelijke plannen 2. 2 .1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) 2. 2 .1 .1 Inleiding In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV), vastgesteld door de Vlaamse regering op 23 september 1997, wordt een beleidsvisie ontwikkeld op een gewenste ruimtelijke ontwikkeling voor heel het grondgebied van het Vlaamse Gewest met als planhorizon 2007. Hierin wordt gestreefd naar een bundeling van de aanwezige dynamieken, rekening houdend met de bestaande ruimtelijke structuur die gekenmerkt wordt door een gedeconcentreerd spreidingspatroon. Eén van de belangrijkste principes in het structuurplanningsproces is het subsidiariteitsbeginsel. Dit houdt in dat meer bevoegdheid wordt gedelegeerd naar de verschillende bestuursniveaus. Zo kunnen de beslissingen genomen worden op het niveau waarop ze best thuishoren. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen vormt aldus een kader voor de provinciale en gemeentelijke structuurplannen. Elementen uit het richtinggevend gedeelte en bindende bepalingen werken door op het provinciale en gemeentelijke niveau. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vier structuurbepalende elementen en componenten op Vlaamse niveau : de stedelijke gebieden en de stedelijke netwerken, het buitengebied dat het grootste deel niet-bebouwde of open ruimte bevat, economische knooppunten en lijninfrastructuren. De Haan is gelegen in het buitengebied, binnen het stedelijk netwerk op Vlaams niveau, de Kust. De visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling wordt op kernachtige wijze uitgedrukt in de metafoor: Vlaanderen open en stedelijk.

2. 2 .1 .2 Elementen van ruimtelijk beleid op Vlaams niveau bepalend voor de gemeente De Haan De Haan behoort tot het stedelijke netwerk van Vlaams niveau: de Kust. Dit stedelijke netwerk is niet zozeer één aaneengesloten stedelijk gebied dan wel een gebied waar enkele stedelijke gebieden op korte afstand van elkaar liggen en door toeristische - recreatieve voorzieningen en potenties van nationale betekenis zijn. Hierin dient er rekening te worden gehouden met de specifieke behoefte aan tweede verblijven en vakantiewoningen. Binnen de stedelijke netwerken kan er nieuwe en grootschalige toeristisch-recreatieve infrastructuur met bijkomend ruimtegebruik worden gelokaliseerd. Binnen dit stedelijke netwerk ‘de Kust’ ligt ook een natuurlijke structuur van internationale betekenis. Wat de natuurlijke structuur betreft, wordt er een onderscheid gemaakt tussen de ‘grote eenheden natuur’ (GEN), de ‘grote eenheden natuur in ontwikkeling’ (GENO), de ‘natuurverbindingsgebieden’ en de ‘natuurverwevingsgebieden’, met inbegrip van de bosstructuur. De GEN, de GENO en de natuurverwevingsgebieden worden in gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen afgebakend, de natuurverbindingsgebieden in provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen. Voor de kustmilieus (inclusief de duinengordel) worden gebiedsspecifieke ontwikkelingsperspectieven geformuleerd. Meer bepaald worden de ecologische waarden er versterkt door de bestaande natuurgebieden uit te breiden, door bijzondere aandacht te geven aan de relatie strand en duinen en achterliggende polders, door stranden in de 6

omgeving van natuurgebieden af te sluiten voor recreatie en door alternatieven te zoeken voor waterwinning.

6

RSV, gewenste ruimtelijke structuur, pp. 389-390.

W VI – 27-04-2007


79

W VI – 27-04-2007


80

De gebieden van de agrarische structuur worden, i.f.v. de economische behoeften, op Vlaams niveau afgebakend in gewestelijke uitvoeringsinstrumenten en –plannen. Hierbij worden, i.f.v. de bebouwingsmogelijkheden, bouwvrije zones afgebakend in gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen. Met betrekking tot de gewenste lijninfrastructuur wordt er geopteerd voor de optimalisering van het bestaande wegennet. Deze optimalisering houdt een functionele categorisering van het wegennet in. Andere doelstellingen zijn het versterken van alternatieven voor autoverkeer en het mobiliteitsbeleid richten op het beheer van het verkeer. Het Vlaamse Gewest maakt de selectie van de volgende categorieën:

Hoofdweg, hoofdfunctie: verbinden op internationaal niveau; nevenfunctie: verbinden op Vlaams niveau. Primaire weg I, hoofdfunctie: verbinden op Vlaams niveau; nevenfunctie: verzamelen op Vlaams niveau. Primaire weg II: hoofdfunctie: verzamelen op Vlaamse niveau; nevenfunctie: verbinden op Vlaams niveau.

In de regio van De Haan worden de volgende wegen geselecteerd : Hoofdweg de A18 (E40) Jabbeke – Veurne - Frankrijk Primaire weg II de N377, van de aansluiting op de A10 (Jabbeke) tot de N9 (Vijfwege) de N9, van de Ax (Brugge) tot de N316 (Bredene)

W VI – 27-04-2007


81


Opdrachtgever : Gemeente De Haan

Planningscontext: Juridische plannen

Opdrachthouder : Baron Ruzettelaan 35 8310 Brugge Tel. 050/36 71 71 Fax 050/ 35 68 49

Kaart: Provinciaal Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen

Verschaald

2. 2 .2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan 2. 2 .2 .1 Algemeen De provinciale visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van West-Vlaanderen wordt opgebouwd vanuit een integrerende benadering. Het RSV vormt hiervoor het beleidskader. Aan de specifieke taken en planningsopgaven van het provinciaal niveau wordt een nadere uitwerking en invulling gegeven. De ruimtelijke visie van de provincie gaat uit van de ruimtelijke verscheidenheid van de verschillende regio’s van West-Vlaanderen die reeds van oudsher een sterke eigenheid hebben. De provincie kiest om deze ruimtelijke verscheidenheid te behouden en te versterken. Daarom worden voor structuurbepalende componenten op provinciaal niveau ontwikkelingsperspectieven toegekend die verschillend zijn naargelang van het gebied waarin de elementen gelegen zijn. De visie op de ruimtelijke ontwikkelingen van West-Vlaanderen wordt samengevat in het motto : West-Vlaanderen, contrastrijk door haar ruimtelijke verscheidenheid. 2. 2 .2 .2 Elementen van ruimtelijk beleid op provinciaal niveau die bepalend zijn voor De Haan DE DEELSTRUCTUREN De gewenste ruimtelijke ontwikkeling wordt uitgewerkt volgens deelstructuren : De Haan behoort naar gewenste nederzettingsstructuur tot het stedelijk netwerk Kust. De rol van dit gebied ligt vooral in de kustgebonden toeristische -recreatieve ontwikkeling. Door bundeling van de verschillende functies binnen de bestaande centra kan de natuurlijke structuur haar internationale betekenis behouden en kan het waardevolle achterliggende poldergebied gevrijwaard worden. De Haan en Wenduine worden op Provinciaal niveau geselecteerd als kusthoofddorp. De provincie maakt ook een toebedeling van het pakket bijkomende woongelegenheden over de structuurondersteunende kleinstedelijke gebieden, kleinstedelijke gebieden op provinciaal niveau en de gemeenten van het buitengebied volgens de in het RSV opgelegde verdeelsleutel. Voor West-Vlaanderen is dit 67% - 33%. Voor de fusiegemeente De Haan wordt een globaal pakket van 820 bijkomende woongelegenheden (periode 19912007) toebedeeld. Hiervan is reeds 99% gerealiseerd gedurende de planperiode 1991-2000. Er zijn m.a.w. nog 5 bijkomende woongelegenheden binnen de fusiegemeente De Haan mogelijk. De provincie legt criteria en een procedure vast hoe gemeenten nog een bijkomend pakket woongelegenheden kunnen toebedeeld krijgen.

7

Als algemene maatregelen en acties met betrekking tot de kust wordt het volgende voorgelegd :

Een provinciaal flankerend beleid uitwerken omtrent kwaliteitsinrichting van openbare ruimten en architecturale kwaliteitsbewaking bij hoogbouw in de kustruimte.

De noodzaak van bijkomende woonwagenterreinen, specifiek doortrekkersterreinen onderzoeken in de kustruimte.

7

Het PRS stelt bovendien (RD - blz.271) dat ‘in stedelijke gebieden aan de Kust en in kusthoofddorpen moeten de vrijliggende

kavels niet verrekend worden als ze voorkomen in een geografische omschrijving (aan te geven door de gemeente) waarvan het woningbestand voor minstens 60% uit tweede woningen bestaat’.

W VI – 27-04-2007


83

Wat de gewenste natuurlijke ruimtelijke structuur betreft, heeft de provincie de taak de door het Vlaamse Gewest afgebakende grote eenheden natuur (GEN) en grote eenheden natuur in ontwikkeling (GENO) te verbinden met natuurverbindingsgebieden en ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang.

In de regio van De Haan worden de kustpolders ‘Oostende – Brugge – Zeebrugge’ als natuuraandachtszone aangeduid.

Als natuurverbindingsgebied worden onder de vorm van clusters kleine landschapselementen en kleine natuurgebieden de duin-polderovergang Koninklijke Baan, ter hoogte van de grens met Bredene, aangeduid.

Als natte ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang wordt de Noordede geselecteerd:

Binnen de agrarische structuur wordt De Haan met betrekking tot de landbouw enerzijds gesitueerd in de zone die aangeduid wordt als ‘ruimtelijk extensieve landbouw in combinatie met andere functies’ (kust) en anderzijds gesitueerd in ‘ruimtelijk extensieve landbouw’ (het poldergebied). De provincie stelt dat landbouw ruimtelijk ondersteund dient te worden als belangrijke beheerder van de open ruimte. Ook waar de agrarische structuur drager is van andere functies, zoals een economisch, natuur- en landschappelijke, sociaal - educatieve functie of toeristisch – recreatief medegebruik, dient de landbouw ruimtelijk ondersteunt te worden. Binnen de gewenste ruimtelijke agrarische structuur wordt De Haan geselecteerd als ‘grondgebonden agrarische structuur als ruimtelijke drager’. Concreet komt het er hier op neer dat grotere aaneengesloten gebieden met grondgebonden landbouw moeten behouden en versterkt worden omwille van de samenhang van de agrarische structuur zelf; waarbij taken op het vlak van toerisme en recreatie en landschaps- en natuurbeheer actief kunnen opgenomen worden. In de open-ruimteverbindingen (zie gewenste landschappelijke structuur) kan de landbouw de functie vervullen van buffer tegen verstedelijking, de versmelting van de kernen in het buitengebied of de verlinting. Deze open ruimteverbindingen dienen strikt afgebakend te worden als bouwvrije zones.

W VI – 27-04-2007


84

In het PRS W-Vl worden geen (bindende) selecties doorgevoerd van de agrarische structuur. Het PRS bepaalt het ruimtelijk beleid voor kleinschalige toeristisch – recreatieve plattelandsactiviteiten binnen het toeristisch-recreatief netwerk Kust8.

Wat de gewenste ruimtelijke structuur bedrijvigheid voor De Haan betreft, geselecteerd als kusthoofddorp, is een lokaal bedrijventerrein niet mogelijk wegens de prioritaire toeristische ontwikkelingen. De mogelijkheid voor lokale bedrijvigheid kan enkel in verwevenheid met het wonen.

Naar gewenste ruimtelijke structuur kleinhandel dient de provincie bij de afbakening van het stedelijk gebied enkel in de kleinstedelijke gebieden en voor de te herstructureren kleinhandelslinten op provinciaal niveau de nodige ontwikkelingsperspectieven voor de kleinhandel aan te geven en eventueel kleinhandelszones aan te duiden. Voor De Haan werden geen te herstructureren kleinhandelslinten geselecteerd. Naar de gewenste ruimtelijke structuur voor toerisme en recreatie behoort De Haan tot het toeristisch recreatief netwerk van de kust. Toerisme en recreatie zijn voor de provincie maatschappelijke activiteiten met een aanzienlijke ruimtelijke impact in West-Vlaanderen. Voor de deelstructuur worden gebiedsgericht ontwikkelingsperspectieven geformuleerd. De concepten hebben betrekking op verschillende beleidscategorieën: netwerken, lijnelementen, strategische projectgebieden, knooppunten, verblijfsknooppunten... Toeristisch recreatieve knooppunten :

De Haan en Wenduine worden als kusthoofddorp geselecteerd.

Het Duinbos te Klemskerke, het Duinbos te Vlissegem, het Duinbos te Wenduine, en de Zandpanne worden als openluchtrecreatieve groene domeinen van provinciaal niveau aangeduid.

8

PRS, Richtinggevend gedeelte, pag. 288

W VI – 27-04-2007


85

De Koninklijke Baan wordt als toeristisch - recreatief lijnelement aangeduid.

De provincie geeft ook specifieke beleidskaders omschreven met betrekking tot recreatie en toerisme, met name voor strandconstructies, voor golfterreinen en voor kleinschalige toeristisch-recreatieve plattelandsactiviteiten. Voor de strandconstructies heeft de provincie een provinciaal uitvoeringsplan opgemaakt. Inrichtingsplannen over recreatief medegebruik in duingebieden zullen opgemaakt worden door de provincie in samenspraak met hogere overheden.

W VI – 27-04-2007


86

De gewenste ruimtelijke structuur van verkeer en vervoer De provincie selecteert de secundaire wegen om door middel van deze categorisering tot een optimalisering te komen van het wegennet in West-Vlaanderen. Zijn geselecteerd voor de Haan :

Secundaire weg type I:

N34y

Secundaire weg type II:

Vijfwegestraat-Warvinge, van de N9 tot de Grotestraat

Secundaire weg type III:

geen

De N307 : van het kruispunt N9 (Zuienkerke) tot het kruispunt N34 (Wenduine)

Uitgangspunten voor de gewenste ruimtelijke structuur van het landschap zijn vanuit het RSV:

het landschap als afweging bij ruimtelijke ingrepen;

het behoud van de ontwikkeling van de diversiteit en de herkenbaarheid van landschappen.

De provincie krijgt vanuit het RSV volgende taken toegeschoven:

de indicatieve selectie van structurerende landschapselementen, -eenheden en -componenten;

en het bepalen van gedifferentieerde ontwikkelingsperspectieven hiervoor.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen landschapseenheden en structurerende landschapselementen en componenten. De provincie onderscheidt 4 soorten landschapseenheden die gebiedsdekkend zijn : gave, nieuwe, verschraalde landschappen en stadslandschappen. Het landschap van De Haan gaat van een stadslandschap over in een gaaf en verschraald landschap. Als gaaf landschap wordt het gebied tussen De Haan en Blankenberge, langsheen de vaart van Blankenberge en het poldergebied van Klemskerke en Zuienkerke geselecteerd.

een markante terreinovergang : strand-duin en duin-polder

de structurerende lineaire elementen : de Noordede

de open-ruimteverbindingen : tussen het verstedelijkte gebied van De Haan en Vosseslag , tussen het verstedelijkte gebied van De Haan en Wenduine en tussen het verstedelijkte gebied van Wenduine en Blankenberge

Aan deze landschapseenheden, -elementen en componenten worden specifieke landschappelijke beleidsaspecten gekoppeld.

W VI – 27-04-2007


87

W VI – 27-04-2007


88

GEBIEDSGERICHTE BENADERING De visie op het provinciale niveau en van de verschillende deelstructuren worden gebiedsgericht vertaald naar deelruimten. Per deelgebied worden voor specifieke elementen ontwikkelingsperspectieven en beleidsdoelstellingen geformuleerd. De Haan is deels in de Kustruimte gelegen. kustruimte De kustruimte betreft de gordel van badplaatsen langs de Koninklijke Baan, gesitueerd tussen zee en polder. Bepalend voor de ruimtelijke structuur van De Haan zijn :

Zee - strand - duinen als drager van toerisme en recreatie en natuur. De toeristisch-recreatieve activiteiten dienen met de natuurlijke structuur te worden verweven, waarbij de natuurlijke structuur van internationale betekenis is.

‘Kralensnoer’ van badplaatsen als complementaire en multifunctionele knooppunten. De economische ontwikkeling buiten de poorten (Oostende en Zeebrugge) wordt geënt op toerisme en recreatie en de verzorgingsfunctie. Die dient zo veel mogelijk verweven te zijn in de kernen. Om voldoende ruimte voor de eigen woningbehoefte te garanderen, zal een flankerend woonbeleid noodzakelijk zijn.

Open-ruimteverbindingen als landschappelijke garantie voor ‘kralensnoer’ en natuurlijke structuur. De open ruimte achter de verstedelijkte kustband moet gevrijwaard blijven om verstedelijking binnen de polders te vermijden. De open-ruimteverbindingen tussen de badplaatsen zijn structuurbepalend.

Economische ontwikkelingen buiten de poorten enten op toerisme en recreatie.

Koninklijke baan - kusttram als snoer tussen de kralen.

Dubbele kamstructuur voor goede bereikbaarheid. De dubbele kamstructuur vertaalt zich naar een autobereikbaarheid via de A18 en de nieuw aan te leggen Ax en een omgekeerde kam voor het openbaar vervoer. Die bestaat uit de kusttram met als tanden de spoorverbindingen landinwaarts.

W VI – 27-04-2007


89

2. 3 Juridische plannen 2. 3 .1 Gewestplan De gemeente De Haan is gelegen binnen het gewestplan Oostende - Middenkust, recent gewijzigd en goedgekeurd bij het besluit van de Vlaamse Regering 13.06.01. Het gewestplan geeft aan talrijke gebieden een groene inkleuring, het agrarisch gebied is volledig ingekleurd als landschappelijk waardevol agrarisch gebied. De recente gewestplanwijzigingen bevatten een aantal fundamentele wijzigingen :

Een groot deel van het landschappelijk waardevol agrarisch gebied werd omgezet naar natuurgebied, nl. een deel van het poldergebied tussen Harendijke en Wenduine, een deel van het poldergebied tussen Vlissegem en Klemskerke en een gedeelte ten noorden en ten zuiden van de Noordede.

Het gebied voor gemeenschapsvoorziening en openbare nutsvoorziening, dat binnen beschermd duingebied ligt, werd omgevormd naar een zone voor natuurgebied.

Langs beide zijden van het bestaande golfterrein, ten noorden van de Koninklijke Baan, werd een gedeelte van het natuurgebied omgevormd naar reservaatzone.

De bestemmingszone voor de gewestweg tussen Vijfwege en de Grotestraat werd geschrapt, de bestemmingszone voor de gewestweg tussen de Grotestraat en Wenduinsesteenweg werd behouden.

Ten zuiden van de bebouwde kern van Vosseslag en tussen deze laatste en de kern van De Haan wordt een gedeelte van landschappelijk waardevol agrarisch gebied omgevormd naar agrarisch gebied met ecologisch belang. Deze gebieden vallen voor een deel samen met voor het duingebied belangrijk landbouwgebied.

Het ontginningsgebied met nabestemming natuurgebied ten noordoosten van de dorpskern van Vlissegem is omgevormd naar natuurgebied.

Tussen de geschrapte bestemmingszone voor de gewestweg en de nieuwe bestemming van natuurgebied is een kleine zone aangeduid als bouwvrij agrarisch gebied.

Het grootste gedeelte van de concessie werd opgenomen als cultuurhistorisch waardevol gebied, een gedeelte dat niet in de herziening is opgenomen wordt gevormd door La Potinière, en een zone ten noorden en ten zuiden van La Potinière.

Het waterwingebied ter hoogte van Blutsijde met de grens met Bredene werd omgevormd naar natuurgebied met tijdelijke nevenfunctie waterwinning.

BODEMBESTEMMING

OPPERVLAKTE IN HA

OPPERVLAKTE IN %

Landschappelijk waardevol agrarisch gebied

2540

61 %

Natuurgebied

799

19 %

Woongebied

338

8%

Verblijfsrecreatie

173

4%

Agrarisch gebied met ecologisch belang

73

2%

Woongebied met culturele, historische en/of esthetische waarde

63

1.5 %

Woongebied met landelijk karakter

51

1.2 %

Gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen

38

0.9 %

Woonuitbreidingsgebied

37

0.8 %

Natuurgebieden met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten

31

0.7 %

Parkgebied

20

0.5 %

Militaire gebieden

6

0.1 %

Dagrecreatie

5

0.1 %

Zone voor ambachtelijke bedrijven en KMO’s

5

0.1 %

Natuurgebied met tijdelijke nevenfunctie waterwinning

5

0.1 %

Bouwvrij agrarisch gebied

3

-

4187

100%

W VI – 27-04-2007


91

W VI – 27-04-2007


92

2. 3 .2 Ontwerp van gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Gebied voor golfinfrastructuur met natuurverweving : Koninklijke Golfclub Oostende in De Haan De Vlaamse regering heeft op 19 mei 2006 het ontwerp van gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan "Koninklijke golfclub Oostende in De Haan" definitief vastgesteld. Het openbaar onderzoek liep van 1 september 2005 tot 30 oktober 2005. Het 18 holes-golfterrein situeert zich in de duinengordel op het grondgebied van de gemeente De Haan. Het terrein zit gekneld tussen het strand en de zee in het noordwesten en de oprukkende bewoning in het zuidoosten. Op een aantal plaatsen grenst het golfterrein aan duinpartijen. In uitvoering van het Vlaams golfmemorandum wordt het bestaande golfterrein met bijhorende infrastructuur in het voorliggende RUP herbestemd naar ‘gebied voor golfinfrastructuur met natuurverweving’. In de stedenbouwkundige voorschriften worden randvoorwaarden in functie van behoud en verder ontwikkeling van natuur- en landschapswaarden opgenomen. 2. 3 .3 Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan : terrein voor openluchtrecreatieve verblijven Club 40 Het uitvoeringsplan werd goedgekeurd bij besluit van Vlaamse Regering op 05/07/2002. Het plangebied situeert zich ter hoogte van kern De Haan, gelegen tussen de Nieuwsesteenweg en de Zandstraat. Terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven dienen vanaf 1 januari 2000 te beschikken over een exploitatievergunning om nog uitgebaat te kunnen worden. Club 40 beschikte niet over een vergunning omdat de planologische bestemming niet in overeenstemming was met het recreatief karakter eigen aan de exploitatie. Een groot deel van het terrein werd zone voor openluchtrecreatieve verblijven. Aan de Nieuwsesteenweg werd een onthaalzone voorzien, waarin alle voorzieningen gevestigd zijn. Een zuidelijk gelegen deel werd aangeduid als speelzone met speelplein en groenvoorzieningen. 2. 3 .4 Provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) ‘Strand en Dijkconstructies’ Het grootste gedeelte van het strand heeft op de gewestplannen geen bestemming gekregen. Deze situatie zorgt vaak voor onduidelijkheid over de juridische en planologische voorwaarden op het strand en dijk. Daartegenover staat een toenemende vraag naar het plaatsen van vaste constructies op zowel strand, in de duinen als op de dijk. Hierdoor is het wenselijk een ruimtelijk beleidskader te creëren, waarvan de hoofdlijnen reeds werden opgenomen in het provinciaal ruimtelijk structuurplan. Dit beleidskader werd vertaald in een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan. Het openbaar onderzoek vond plaats tussen 21 juni en 19 augustus 2004. Het prup werd definitief vastgesteld door de provincieraad van West-Vlaanderen op 12 mei 2005. Concreet bestaan voor elke badplaats de bestemmingen in principe uit een centrumgebied voor dagrecreatie met overgangsgebieden recreatie – natuur aan beide uiteinden. In het centrumgebied concentreren zich alle activiteiten en daarbij horende (kleinschalige) constructies in functie van het toeristisch recreatief functioneren voor een breed publiek. In de overgangsgebieden wordt nog een beperkt aanbod aan kleinschalige tijdelijke constructies voor een breed publiek mogelijk gemaakt, als de natuurlijke structuur dit toelaat. 2. 3 .5 Afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur In 2001 besliste de Vlaamse Regering de afbakening van de landbouw-, natuur- en bosgebieden aan te pakken in twee fasen. De afbakening startte met de afbakening van 86.500 ha natuurgebieden als onderdeel van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). De afbakening van de landbouwgebieden en de rest van de natuurgebieden schoof door naar een tweede fase die in 2004 op gang kwam. De tweede fase van de afbakening verloopt via een meer geïntegreerde benadering waarbij landbouw, natuur en bos gelijktijdig ten opzichte van elkaar worden afgewogen. Voor de regio Kust, polders en Westhoek werd in mei 2005 een ruimtelijke visie opgesteld. Deze nota werd voorgelegd aan de Vlaamse Regering. Zij heeft op 31 maart 2006 beslist over het vervolgtraject, tegelijk heeft zij voor een aantal agrarische gebieden de bestemming herbevestigd. (zie bijlage)

W VI – 27-04-2007


93

2. 3 .6 BPA’s Overzicht te behouden goedgekeurde BPA’s : a)

BPA De Heide - West

MB 20.06.1991

b)

BPA De Heide

MB 20.06.1991

c)

BPA Villawijk Noordhoek

MB 12.11.1985

Volledige herziening

MB 25.09.1998

Gedeeltelijke herziening

MB 28.06.2000

d)

BPA De Haan – Concessie – wijzigingsplan

MB 19.02.2004

e)

BPA De Haan – Concessie – wijzigingsplan

MB 30.01.1997

f)

BPA De Haan – Centrum – Oost

KB 15.12.1981

g)

BPA Steenovenwijk (art 17)

KB 16.12.1980

h)

BPA Wenduine – Centrum - wijzigingsplan

MB 27.04.2004

i)

BPA Noordzee

KB 24.10.1980

j)

Klemskerke – Dorp

MB 20.06.1994

k)

BPA nr. 4 Winkelcentrum West

MB 21.09.2005

Ged. Wijziging BPA nr. 3 Villawijk Noordhoek Niet behouden BPA’s a)

BPA Lepelemstraat

KB 16.09.1975

b)

BPA Molenhoek

KB 26.09.1955

BPA DE HEIDE – WEST Het BPA situeert zich ten westen van de bebouwde kern van Vosseslag, aansluitend aan de grens met Bredene en gelegen in een, volgens het gewestplan, zone voor woongebied. Een groot deel van het BPA wordt, naast zones voor woningbouw, ingetekend als zone voor verblijfsrecreatie. Bepaalde delen, zowel de zones voor woningbouw als de terreinen voor verblijfsrecreatie, zijn nog niet ingevuld.

BPA DE HEIDE Het BPA De Heide is gelegen ten noordwesten van de dorpskom van Klemskerke en wordt ten oosten begrensd door Vosseslag en ten westen door BPA De Heide West. Het BPA bevindt zich in een, volgens het gewestplan, zone voor woongebied en zone voor natuurgebied met waterwinning. Het BPA werd opgemaakt om de mengelmoes van bestaande weekendverblijfparken, woningen en tweede verblijven te ordenen. De meeste weekendverblijfparken beschikten bovendien niet over de nodige vergunningen wegens de bestemming volgens het gewestplan.

BPA VILLAWIJK NOORDHOEK, volledige herziening Het BPA omvatte een volledige herziening van BPA Villawijk Noordhoek (MB 12.11.1985), met uitzondering van een gedeelte dat in het duinendecreet werd opgenomen. Het BPA is hoofdzakelijk een bevestiging van de bestaande toestand, de herziening bestaat vooral uit het aanpassen van de voorschriften om het residentiële karakter van de wijk te beschermen en de tegenstrijdigheid met een goedgekeurde verkavelingsvergunning op te kunnen lossen. Binnen het BPA werd er gestreefd naar een zo goed mogelijke invulling van de woonbestemmingen van het gewestplan. Om deze reden werd op diverse plaatsen de bestemming van verblijfsrecreatie teruggedrongen of met een wisselbestemming met wonen voorzien. Randvoorwaarden werden er tevens opgelegd voor handels- en horecafuncties.

W VI – 27-04-2007


95

BPA VILLAWIJK – NOORDHOEK – GEDEELTELIJKE HERZIENING – MB DD. 06.04.1999 Twee deelgebieden werden uit vorige herziening uitgesloten en maken het voorwerp uit van de wijziging, nl. het hotelcomplex ‘Duinhof’ (tussen Sparrenboslaan en de Ringlaan - Noord) en een gebouw met meergezinswoningen ‘Ter Groene Dreve’ (hoek met Ringlaan-Noord en de Leeuwerikenlaan). Er zijn verschillende processen verbaal opgesteld aangaande hun bouwdossiers waardoor de deelgebieden destijds uit het bestemmingsplan werden gehouden aangezien de gevolgen van een regularisatie grondiger dienen te worden onderzocht. Ter Groene Dreve kreeg in het bestaand BPA van ’98 de bestemming als meergezinswoning, ‘Duinhof’ kreeg de bestemming als hotel. In het recente BPA krijgt ‘Ter Groene Dreve’ respectievelijk de bestemming ‘zone voor meergezinswoningen’, uitgewerkt als één architecturaal geheel. Hierbij wordt de bestemming verblijfsrecreatie uitgebreid en vervangen door woonbestemming en/of vakantiebestemming. Duinenhof krijgt de bestemming ‘zone voor hotel met aanverwante diensten, parkeerplaatsen en wonen’. Hierbij worden in de voorschriften maatregelen voorzien om mogelijke hinder t.o.v. de villawijk tot het minimum te beperken en worden er geen belangrijke uitbreidingen mogelijk gemaakt.

BPA DE HAAN – CONCESSIE Het plangebied bevindt zich in de kern van De Haan, ten noorden van de Nieuwe Rijksweg en doorsneden door de Koninklijke Baan. Het BPA bevond zich in een, volgens het gewestplan, zone voor woongebied. Een beperkt deel ter hoogte van La Potinière, is ingekleurd als zone voor dagrecreatie. Voor de Concessie werd een eerste BPA opgemaakt en goedgekeurd bij K.B. van 5.03.1963. Het BPA werd herzien en goedgekeurd in 1986. De bedoeling was om het algemeen karakter van de villawijk ‘De Haan’ te behouden, door o.a. het maximaal behoud van groen na te streven, het beperken van de horecafunctie tot het bestaande, het opnemen van het geklasseerde stads – en dorpsgezicht, het afbakenen van een zone waarbinnen handel wordt toegelaten en strenge voorschriften voorzien die het behoud en het typische karakter van de villawijk verzekeren.

BPA DE HAAN – GEDEELTELIJKE HERZIENING In zitting van 30.08.1995 werd in de gemeenteraad beslist een nieuw herzieningsbesluit aan te vragen waarbij het de bedoeling was de bestemming van het gebied ‘La Potinière’ bij te sturen. De gedeeltelijke herziening was noodzakelijk om het openbaar karakter van ‘La Potinière’ te verzekeren en om zo te kunnen beletten dat het geheel of gedeeltelijk geprivatiseerd zou worden.

BPA DE HAAN – DE CONCESSIE – GEDEELTELIJKE HERZIENING De huidige herziening omvat het volledige BPA nr. 5 De Haan – Concessie met uitsluiting van de gedeeltelijke herziening goedgekeurd bij MB van 30.01.1997. De herziening van het BPA beoogt de eigenheid en het waardevolle karakter van de Concessie, ontworpen door de urbanist Stübben te valoriseren en te versterken. Om het typische karakter van de concessiewijk te kunnen bewaren, is het daarom aangewezen om beperkende en vrijwarende maatregelen op te nemen binnen de voorschriften van het BPA, waarbij het typisch residentieel karakter van de concessie gevrijwaard dient te worden. Belangrijke doelstellingen zijn dan ook :

Het aanduiden van een ‘grens afbakening handels- en horecazone’;

Groepering van de diverse zones met meergezinswoningkarakter;

Het voorzien van nieuwe bepalingen rond dakvolumereglementeringen;

Differentiatie van de wegenis naar het specifieke karakter en functie;

Geëigende voorschriften met betrekking tot splitsing en samenvoegen van percelen;

Specifieke voorschriften met betrekking tot architecturale (bv. materiaalgebruik) en ruimtelijke kwaliteit;

Aangeven van minimale criteria voor woongelegenheden wat oppervlakte betreft.

W VI – 27-04-2007


96

BPA DE HAAN – CENTRUM OOST Het BPA is een herziening van het BPA Centrum Oost (K.B. 11.05.1970) dat oorspronkelijk voorzag in de aanleg van een sociale woningwijk en de inplanting van een wijkcentrum met kleinhandel en openbaar nut. Het BPA bevindt zich in een, volgens het gewestplan, zone voor woongebied. Bij de herziening werd het volledige BPA bestemd voor individuele woningbouw. Bedoeling van het BPA was het herstructureren van het woongebied, met een duidelijke scheiding tussen voetgangersverkeer en motorisch verkeer. Hierbij werd het winkelcentrum gereduceerd tot een meer flexibele woonbestemming met een geringere woondensiteit, het woongebied ten oosten werd aangepast op grond van de reeds uitgevoerde en in ontwerp zijnde verkavelingen.

BPA STEENOVENWIJK Het plangebied bevindt zich te Wenduine, ten zuiden van de Ringlaan en ten westen van de Brugsesteenweg. Het gebied bevindt zich in een, volgens het gewestplan, zone voor woonuitbreidingsgebied. De oppervlakte van het BPA bedraagt ca 6.5 ha, met als bestemming ‘zone sociale woningbouw’. Gezien de grote vraag naar gronden voorzag onderhavig BPA de mogelijkheid van ± 175 nieuwe woongelegenheden. De WIH stond in voor de onteigening en de realisatie.

BPA WENDUINE – CENTRUM - WIJZIGINGSPLAN Het BPA omvat het volledige centrum van Wenduine - Kern en bevindt zich in een, volgens het gewestplan, zone voor woongebied en zone voor parkgebied. In 1977 werd door het gemeentebestuur beslist tot het opmaken van de BPA’s Tenniswijk en De Markt, waarbij uiteindelijk werd beslist om bovenvermelde BPA’s te verenigen in één enkel BPA “Wenduine Centrum”. Het doel van het BPA was de bestaande bebouwing te reglementeren en af te werken, alsook het saneren van veel enge binnenruimten binnen de gesloten bouwblokken.

Daarna is het BPA Wenduine - centrum in herziening gesteld om aan bepaalde knelpunten een oplossing te kunnen geven. Het postgebouw, in het oude BPA gezoneerd als zone voor openbaar nut, dient een andere bestemming te krijgen. De gemeente wordt geconfronteerd met de veelvuldige vraag voor het oprichten van garages binnen het centrumgebied. Om de residentiële gebieden zoveel mogelijk te vrijwaren van hinderlijke activiteiten, dienen de verschillende handelsfuncties gebundeld te worden. Meergezinswoningen moeten worden geweerd in gebieden die geen hogere druk verdragen en herinrichtingsvoorstellen moeten worden geformuleerd voor het openbaar domein.

BPA NOORDZEE Het plangebied bevindt zich ten oosten van de kern van Wenduine, in een, volgens het gewestplan, zone voor woongebied en zone voor woonuitbreidingsgebied. Gezien het tekort aan bouwrijpe gronden voorzag onderhavig BPA de mogelijkheid tot ± 145 bijkomende nieuwe woongelegenheden. Het plan werd hierbij gedeeltelijk gerealiseerd door particulier initiatief en gedeeltelijk door openbare besturen, waaronder de Interbrugse Huisvestingsmaatschappij.

BPA KLEMSKERKE DORP Het BPA bevindt zich in een, volgens het gewestplan, zone voor woonuitbreidingsgebied. De terreinen werden gereserveerd voor sociale huisvesting. Het zuidelijke gedeelte werd in de eerste fase gerealiseerd door de WIH. Het noordelijke gedeelte werd bij goedkeuring uitgesloten en is dus nog niet ingevuld.

BPA NR. 4 WINKELCENTRUM WEST; GEDEELTELIJKE WIJZIGING BPA NR. 3 VILLAWIJK NOORDHOEK Het plangebied behelst de westelijke kernzone van de dorpskern van De Haan, gesitueerd ten zuiden van De Concessie, de Koninklijke Baan, de Nieuwe Rijksweg en de Driftweg en ten westen van de Stationstraat. Het plangebied was gelegen in het Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) ‘De Haan - Winkelcentrum’. Het BPA werd

W VI – 27-04-2007


97

goedgekeurd bij ministerieel besluit van 19 maart 1984 maar nadien door de Raad van State vernietigd bij arrest dd. 06.06.1985. Doordat de terreinen t.h.v. het zwembad en de school gelegen zijn in het BPA 3 Villawijk Noordhoek MB 25.09.1998, wordt tevens een gedeeltelijke wijziging van dit BPA gepland. Het BPA omvat in hoofdzaak een clustervorming van grootschalige gebouwen, waaronder Sparrenduin, gecombineerd met voorzieningen zoals een zwembad en een schoolgebouw. De hoofddoelstelling in het ontwerp-BPA bestaat erin de momenteel niet meer benutte potenties van het voormalige vakantiecentrum te gaan optimaliseren en het stedelijk weefsel te herstellen. Hier wordt de nadruk gelegd op het voorzien van huisvesting in de vorm van appartementering met differentiatie van typologieën. De doelgroepen zijn zowel de tweede verblijvers als de eigen inwoner (gelet op kleine gezinssamenstelling, vergrijzing van de bevolking). Het project dient het toeristische gebeuren in De Haan te ondersteunen.

W VI – 27-04-2007


98

BPA’S IN ONTWERP OF IN HERZIENING

Herziening BPA Centrum Oost Het plandeel dat voorwerp uitmaakt van de herziening voorzag enerzijds in de aanleg van een randweg op de grens van het plangebied en de ontwikkeling van het gebied ten westen van de randweg in functie van residentiële bebouwing. Door de afschaffing van de reservatiestrook voor de aanleg van de gewestweg in het zuidelijk deel van het gewestplan Oostende – Middenkust (KB 13.07.1977 – gewijzigd 13.07.2001) kan de onderliggende bestemming van het gewestplan, zijnde woongebied, worden gerealiseerd, waarbij herstructurering noodzakelijk is.

BPA zonevreemde woningen in recreatiegebied Een BPA is in opmaak voor de in hoofdzaak vergund of vergund geachte woningen in een, volgens het gewestplan, zone voor verblijfsrecreatie. Bedoeling hiervan is om voor deze woningen voorschriften voor te schrijven waardoor uitbreiding mogelijk wordt.

BPA de kruidenmolen Het plangebied heeft betrekking op de site van het restaurant ‘De Kruidenmolen’. Het terrein omvat tevens het beschermd monument ‘De dorpsmolen, in eigendom van de gemeente. Om de nodige ontwikkelingsperspectieven voor het restaurant te kunnen realiseren, drong de opmaak van een BPA zich op.

W VI – 27-04-2007


99



Gemeente De Haan


Kaart: Beschermde monumenten en dorpsgezichten

14

6

1 3 2 4 16 15

11

7 8

Legende beelbepalende gebouwen monumenten stads- en dorpsgezichten

10 9

13

512

2. 3 .7 Monumenten, landschappen en dorpsgezichten 2. 3 .7 .1 Beschermde monumenten KERN DE HAAN 1

Home Esperance (Leopoldlaan)

24/06/1981

2

Kiosk (Maria-Hendrikalaan)

24/06/1981

3

De Kiosk (Leopoldlaan)

24/06/1981

4

Tramstationnetje

24/06/1981

15

Villa “Beau site” (Stationsstraat)

27/06/2003

16

Villa “Beatrice” (Grotestraat)

27/06/2003

DORPSKERN KLEMSKERKE 7

De Grauwe Valke (Dorpstraat)

15/09/1982

8

Café Oud Gemeentehuis (Dorpstraat)

15/09/1982

9

Dorpsmolen of Geersensmolen (Dorpstraat)

26/08/1943

10

Sint-Clemenskerk

05/11/1974

DORPSKERN VLISSEGEM 11

Sint-Blasiuskerk met kerkhofafsluiting

23/04/1985

13

Schuur van de hofstede "de Schamele Weke” (Lepelemstraat)

08/09/1971

KERN WENDUINE 5

Toren van de heilige Kruiskerk (Kerkstraat)

19/04/1937

12

Kerk “Heilige Kruisverheffing" (Kerkstraat)

03/02/1983

6

Houten windmolen, zogenaamd "Hubertmolen" (Ringlaan)

27/04/1993

14

Hotel Georges (de Smet de Naeyerlaan)

01/01/2001

2. 3 .7 .2 Geklasseerde landschappen en dorpsgezichten BESCHERMDE LANDSCHAPPEN "Hubertmolen” met omgeving

K.B. 08/02/1946

BESCHERMDE DORPSGEZICHTEN Gedeelte van de concessie

24/06/1981

Uitbreiding van het beschermde dorpsgezicht (K.B. 24.06.1981) tot de gehele vroegere 08/03/1995 concessie Omgeving van de Sint-Blasiuskerk, omvattende het kerkhof met bomenrij, de pastorie met tuin 23/04/1985 en wal Huizenrij Stationsstraat 1, Driftweg 1-12

W VI – 27-04-2007


27/06/2003

101

2. 3 .8 Duinendecreet Enkele kustduinen werden reeds beschermd als natuurreservaat in uitvoering van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, hetgeen o.m. een bouwverbod impliceert. Ook het Minaplan 1990-1995 bevatte reeds een aantal bepalingen omtrent de duingebieden. Gezien het gebrek aan rechtskracht van deze beleidsbrief werd het duinendecreet aangenomen. Het executievebesluit dat de gebieden aanduidt waarop dit decreet van toepassing is, is in werking getreden op 17 september 1993. Het is toepasselijk op de maritieme duinstreek en betreft een totale oppervlakte aan aldus beschermde kustduinen van 1069 hectaren. De bescherming krachtens het duinendecreet houdt een volledig bouwverbod in, welke ook de stedenbouwkundige bestemming weze van de grond. De getroffen percelen worden als ‘beschermd duingebied’ of als ‘voor het duinengebied belangrijk landbouwgebied’ aangewezen. Het bouwverbod heeft betrekking op de werken die bouwvergunningsplichtig zijn. Het bouwverbod geldt echter niet voor verbouwing, herbouw of uitbreiding van bestaande landbouwbedrijven, voor zover de werken geen wijziging van de landbouwbestemming tot gevolg hebben. Het bouwverbod geldt evenmin voor instandhoudingswerken aan gebouwen of woningen in de voor het duingebied belangrijke landbouwgebieden. In totaal gaat het in De Haan om een oppervlakte van ongeveer 110 ha . De beschermde duingebieden zijn (± 17,9 ha) :

Relicten van de zeereepduinen, ten oosten en ten westen van de kern van De Haan, nl. ter hoogte van het Zeepreventorium, ter hoogte van de Wenduinsesteenweg (militair domein) en ter hoogte van de Duinenweg Herman Teirlincklaan.

Een zeer kleine zone ten noorden van de bebouwde kern Vosseslag, ter hoogte van de J.F. Kennedylaan

Ter hoogte van het Blutsijde-Heiezwincomplex, tussen Klemskerke en Bredene, grotendeels op het grondgebied van Bredene

De voor het duingebied belangrijke landbouwgebieden (± 92 ha ) :

Ten zuiden van het bovenvermeld Blutsijde-Heiezwincomplex

Relicten ten oosten van en langsheen de Vosseslag

Relicten ten zuiden van de Driftweg, tussen de kern van De Haan en de kern Vosseslag

Ter hoogte van de Grotestraat en de Warvinge

W VI – 27-04-2007


103

2. 3 .9 Habitat- en vogelrichtlijngebieden In 1992 werd de Europese Richtlijn 92/43/EEG inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna (Habitatrichtlijn) uitgevaardigd. Als uitvoeringsmaatregel moet elk land speciale beschermingszones aanduiden die deel uitmaken van een Europees netwerk. Het Instituut voor Natuurbehoud deed het Vlaams Gewest in 1995 een voorstel van inventaris en afbakening van Speciale Beschermingszones in uitvoering van de Habitatrichtlijn. In totaal werden 40 gebieden of gebiedscomplexen voorgesteld, samen een 69942 ha groot. De Habitatrichtlijngebieden voor de Kuststreek zijn de duingebieden (ca 102,2 ha op het grondgebied van De Haan) en de zilte poldergraslanden (ca 149,6 ha op het grondgebied van De Haan). Het Duinengebied ten noorden van de Driftweg wordt nagenoeg volledig geselecteerd, met uitzondering van de kernen De Haan en Wenduine. Relicten worden tevens aangeduid langsheen het Blutsijde-Heidezwincomplex, met uitlopers naar De Haan, binnen het poldergebied tussen de dorpskern van Vlissegem en Klemskerke en in zones ten zuiden van Noordede. De Vogelrichtlijngebieden en de Habitatrichtlijngebieden vormen samen Natura 2000, een netwerk van beschermde gebieden voor dieren van internationaal belang, over de hele Europese Unie. De ecologische samenhang van het netwerk moet nu verzekerd worden door een adequaat beheer van verbindingsgebieden. Dit is gelijkaardig aan de opbouw van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). De doelstelling van dit netwerk is niet om reservaten te scheppen waaruit alle menselijke activiteiten wordt gebannen. Menselijke activiteiten blijven mogelijk op voorwaarde dat ze geen significante effecten hebben voor de te beschermen natuurwaarden. Het einddoel mag trouwens niet worden geschaad: nl. het herstel en de handhaving van prioritaire soorten en hun leefgebieden en natuurlijke habitats van communautair belang waarborgen. Duurzame ontwikkeling, alternatieven-onderzoek en het compensatiebeginsel zijn termen die voor deze gebieden van groot belang zijn. In Vlaanderen is de handhaving van de natuurwaarden in vele gebieden nog onvoldoende gegarandeerd. 2. 3 .10 Beheersdoelstellingen voor weidevogels Ter uitvoering van een EEG - Verordening werd door de Vlaamse Regering in 1999 een Ministerieel Besluit goedgekeurd met als belangrijkste doelstelling de instandhouding van de weidevogels en hun habitat door het sluiten van beheersovereenkomsten. Op het grondgebied van De Haan zijn twee zones afgebakend :

De weidegebieden in de polders tussen Wenduine en Blankenberge

De weidegebieden in de polders tussen Klemskerke-dorp en Vlissegem-dorp

W VI – 27-04-2007


104

2. 4 Sectorale plannen 2. 4 .1 Bovengemeentelijk 2. 4 .1 .1 Provinciaal strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie beknopte inhoud Via overleg tussen de provinciale dienst voor toerisme en recreatie, de provinciale planologische dienst en externe adviseurs werd een strategisch beleidsplan ten behoeve van het toerisme en de recreatie aan de kust uitgewerkt. Ter ondersteuning van het Strategisch Beleidsplan is de finaliteit van de opdracht, vanuit het facet van de ruimtelijke planning en stedenbouw, gericht op het aanreiken van geïntegreerde projecten die structuur- en beeldbepalend zijn voor de kust. ruimtelijke indicatoren Initiatieven met betrekking tot het optimaliseren en vernieuwen van het bestaande toeristisch-recreatief apparaat worden bij prioriteit gericht op de ruimtelijke structurele dragers van het gebied zoals het natuurlijk recreatief apparaat, de badplaatsen en dorps- en stadskernen en andere verblijfsruimten, de infrastructuren, de bovenlokale routes voor toeristisch-recreatief verkeer en op de beeldkwaliteit. uitvoeringsgerichte projecten maritieme boulevard en balustrade, strandscènes en nachtelijke morfologie Op basis van een globale visie en strategie voor de gehele kustlijn worden het gebruik, de inrichting, het beheer en de beeldkwaliteit van de zeedijk, de stranden, de duinfronten die van het strand niet worden afgesneden door kustverdediginginfrastructuur en de bijbehorende openbare verlichting geoptimaliseerd. Het project heeft tot doel om, in samenwerking met de lokale en hogere overheden, werk te maken van de herinrichting en het beheer van deze kustverdediginginfrastructuur en de stranden op basis van een globale visie en strategie. Daarbij zijn niet enkel criteria inzake kustverdediging van belang maar ook toeristisch-recreatieve, cultuurhistorische, esthetische, mobiliteits- en andere aspecten. cultuurboulevard / multicultureel lint / toeristisch-recreatieve strip De Koninklijke Baan herinrichten en opladen met meervoudig gelaagde betekenissen en gebruiksvormen in relatie met de contextuele potenties en condities. groene kamtanden De doelstelling bestaat hierin dat de invalswegen tussen autosnelweg en badplaats dermate ingericht moeten worden zodat ze op een ontspannen wijze kunnen worden gebruikt, met oog voor de karakteristieken van het landschap: het achterland, het zicht op de duinen, de skyline van de badplaats. Hierdoor moeten opdringerige lichtreclames, opeenvolgende benzinestations en filialen van winkelketens geweerd worden. frameworks De recreatieve routes en vertrek- en onthaalfaciliteiten voor wandelaars, fietsers, ruiters en pleziervaartuigen dienen aangevuld en geoptimaliseerd te worden met tot doel (delen van) de kust in één of meer dagen te kunnen verkennen. Hierbij dient in de eerste instantie de aandacht gericht te worden op het fietsverkeer. kamperen De doelstelling is het creëren van een ruimtelijk kwalitatiever aanbod aan verblijfs- en overnachtingsmogelijkheden binnen de kampeersector en het zo nodig mogelijk uitvoeren van natuur - en landschapsherstel.

W VI – 27-04-2007


105

W VI – 27-04-2007


106

2. 4 .1 .2 Het TERRA - project Het TERRA - project is een Europees programma gericht op een geïntegreerd kustzonebeheer. In België vergt dit een samenwerking van de verschillende beleidsniveaus. De kust wordt bij ons namelijk opgesplitst in een deel dat onder federale bevoegdheid valt en het gedeelte tot aan de laagwaterlijn dat behoort tot het Vlaams gewest. De ministers kregen de kans om hun visie en doelstellingen inzake kustzonebeheer te verduidelijken. Verder werden de lacunes aangehaald in de beschikbare gegevens over onze kustzone en werden de mogelijkheden besproken voor een juridisch kader inzake geïntegreerd kustzonebeheer. 2. 4 .1 .3 SAIL - project SAIL is een Interreg IIc programma dat liep van januari tot december 2001. Het omvat de kustzones Region Nord-Pas de Calais, de Belgische kust, Zeeland (Nl) en de kustzone van Zuid-Oost Engeland (Kent en Essex). Doel is het geïntegreerd aanpakken van sociale, economische en milieuproblemen. Over de landsgrenzen heen dient de kust als één entiteit te worden beschouwd, terwijl tot nu toe de planning en het management van de kustzone teveel plaatsgebonden gebeurde. Voor de Belgische kust stelt SAIL middelen ter beschikking voor vier studies. 2. 4 .1 .4 Natuurinrichtingsproject UItkerkse polder Het natuurinrichtingsproject (VLM) situeert zich op het grondgebied van de gemeenten Blankenberge, De Haan en Zuienkerke. Korte historiek

21 november 2000: instelling project

3 september - 30 september 2001: openbaar onderzoek projectrapport

16 april 2002: vaststelling maatregelen en modaliteiten

14 april tem 13 mei 2003: openbaar onderzoek over projectuitvoeringsplan

Inhoud Het projectgebied bestaat voornamelijk uit laaggelegen weiden die door tal van slootjes en beekjes doorsneden zijn. Twee deelgebieden kunnen onderscheiden worden.

Een eerste deelgebied 'Uitkerkse Polders' (ongeveer 385,7 ha) ligt aan weerszijden van de Blankenbergse vaart. Dit deelgebied bestaat uit laaggelegen weiden, in de loop van de geschiedenis ontstaan door uitvening voor turfwinning, die heel microreliëfrijk zijn, door tal van slootjes doorsneden zijn en een grote aantrekkingskracht uitoefenen op tal van vogels. Op de laagste percelen komt een belangrijke zilte vegetatie voor. Heel wat percelen binnen dit deelgebied zijn in eigendom van Natuurreservaten vzw.

Een tweede deelgebied 'kleiputten' (ongeveer 16 ha), wordt gevormd door de 'Eendekooi' (visvijvers), de voormalige kleigroeve 'Vander Cruyssse' op het grondgebied van Wenduine. Deze oude kleiputten vormen momenteel waterplassen met verlandde oevers, waarrond een wilgenstruweel tot ontwikkeling is gekomen.

Uitvoering Op kleine waterlopen worden stuwen gebouwd om het waterpeil in twee zones van elk ca 15 ha op te stuwen. De oevers van de Blankenbergse Vaart worden natuurvriendelijk ingericht (d.w.z. afgeschuind en met riet beplant). Op een twintigtal percelen van de afdeling Natuur en Natuurpunt zijn grondwerken gepland. Veel oude afwateringsgreppels en poelen zijn er verland en dus verdroogd. Door ze opnieuw uit te diepen zullen ze natter worden en dus aantrekkelijker voor vogels en planten. Naast herstel- en inrichtingswerken voor de natuur zijn er ook werken uitgevoerd die de bewoners, de passanten en de recreanten ten goede komen. Een groenbuffer rond de campings Sunpark en Vennepark in Harendijke onttrekken de campings aan het zicht vanuit de polder. Een voetgangersbrug over de Blankenbergse vaart ter hoogte van de Koeistraat creëert een wandellus rond het natuurgebied. Aan de Scharebrug en de nieuwe voetgangersbrug wordt gezorgd voor picknickplaatsen.

W VI – 27-04-2007


107

W VI – 27-04-2007


108

2. 4 .1 .5 De Oudlandpolder De Oudlandpolder is het gebied tussen Brugge, Oostende en Blankenberge. De gemeentebesturen en de provincie West-Vlaanderen hebben voor dit open ruimtegebied een visie uitgewerkt voor de toeristisch-recreatieve ontwikkeling in relatie met landbouw, natuur en landschap. Deze visie vloeide voort uit een grondige inventarisatie en een waardering van de aanwezige toeristisch-recreatieve waarden. In sterke mate werden de kwaliteiten van het gebied met de aanwezige natuur, het uitgestrekte en vlakke polderlandschap, de actieve beroepslandbouw, enz. mee in de visie geïntegreerd als belangrijke aspecten voor de verdere ontwikkeling van het gebied. De studie en de gebiedsvisie resulteerden in een aanzet van actieplan. Dit actieplan werd opgedeeld in een drietal luiken. Op basis hiervan gingen de gemeenten en de Provincie West-Vlaanderen aan de slag om voor het gebied een concreet actieplan te formuleren. Er werden acties geselecteerd op het vlak van landbouw en landbouwverbreding, de verbetering van de milieukwaliteit, natuur en landschap, acties ter verbetering van de recreatieve mogelijkheden en acties ter bevordering van de identiteit en het imago van de Oudlandpolder. Volgende acties werden concreet voorzien waarvan sommige reeds gedeeltelijk in uitvoering zijn : Landschapsbedrijfsplannen Een landschapsbedrijfsplan is een plan opgemaakt door een landschapsarchitect voor een landbouwbedrijf. In het plan worden zowel de beplantingen bij de bedrijfsgebouwen, als de beplantingen op verder gelegen gronden bekeken. Ook de kleine natuurelementen op het bedrijf worden in het plan opgenomen. De plannen worden gemaakt op maat van een landbouwbedrijf en wordt opgemaakt in nauw overleg met de landbouwer. Het plan vormt de basis voor inrichting en beheer. De opmaak van het plan gebeurt in opdracht van de provincie. Poelen Poelen zijn kleine landschapelementen met verschillende functies. Naast een drinkplaats voor het vee, is een poel ook dienstig als biotoop voor amfibieën. Ook tal van andere organismen profiteren mee van deze poel. Onder impuls van de gemeenten werd reeds op verschillende plaatsen de aanleg of heraanleg van poelen ondersteund. Het verder gebiedsgericht stimuleren van de aanleg van poelen, is in het kader van de samenwerking een actiepunt. De provincie staat in voor de aanbesteding van een opdracht voor het graven van poelen. Samen met de landbouwers of particulieren kan een samenwerking opgestart worden voor de deskundige aanleg en inrichting van de poelen (koppeling mogelijk met landschapsbedrijfsplannen). Bommelzwin Het Bommelzwin is een waterloop in de Uitkerkse Polder. Het project omvat de herinrichting van de waterloop. Dit gebeurt complementair aan andere de acties voor dat gebied in het kader van het Natuurinrichtingsproject van AMINAL Afdeling Natuur en de Vlaamse Landmaatschappij. De actie betreft de verdere inrichting van het Bommelzwin over een afstand van 525 meter tussen de grens van het projectgebied van het natuurinrichtingsproject en de Neptunuslaan (bovenop de 200 meter die binnen natuurinrichting worden uitgevoerd). Bospaviljoen en Watertoren Wenduine In Wenduine-De Haan ligt een klein paviljoen tussen de polder en de kust. Het is een klein gebouw dat oorspronkelijk dienst deed als pompgebouw voor het waterzuiveringssysteem. Het gebouw is eigendom van de gemeente De Haan kan mogelijks een nieuwe functie krijgen. Naast tentoonstelling rond de kust (schelpencollectie), zou ook een link met de polder wenselijk zijn. Het gebouw zou een functie als onthaalpunt voor toeristische en educatieve activiteiten kunnen krijgen.

W VI – 27-04-2007


109

W VI – 27-04-2007


110

Natuurontwikkeling Uitkerkse Polder(zie hoger) In het kader van het Doelstelling 2-programma werd door Natuurpunt een natuurontwikkelingsproject ingediend. Het project houdt in dat er op verschillende percelen herstelwerkzaamheden worden uitgevoerd: laantjes en grachten wordt ecologisch ingericht, enkele poelen worden geschoond, en opgehoogde gronden worden afgegraven. Uitwerking van het project ‘Poel Vlissegem’ Ten oosten van Vlissegem ligt een grote poel/vijver. In de gemeentelijke visie voor natuur staat de vijver als project opgenomen. De bedoeling is deze vijver te verwerven en in te richten. Wandelrecreatie en natuurobservatie kunnen hier als hoofdaccenten. De poel is gelegen middenin de polders, ten noordoosten van Vlissegem - dorp, op 700m van het centrum. Uit de plas werd er eerst klei ontgonnen voor de steenbakkerijen, later werd er zand gewonnen. In de jaren ’80 werd op verschillende plaatsen illegaal bouwafval gestort. Rondom de poel bevindt zich een randbeplanting die op sommige plaatsen uitgegroeid is tot een climaxvegetatie (bosjes). Door zijn uitgestrektheid is de poel een trekpleister voor vele trekvogels. Uitwerken van een netwerk van trage wegen Het uitwerken van een netwerk van trage, rustige wandelwegen voor de drie gemeenten. Dit kan door oude kerkwegels en buurtwegels in stand te houden of door waar ze zijn verdwenen ze opnieuw in voege te brengen. Overleg en afstemming tussen landbouw, natuur en recreatie zal noodzakelijk zijn voor de keuze van de trajecten.

W VI – 27-04-2007


111

2. 4 .1 .6 De Landschapsatlas Gave landschapsrelicten Relicten van traditionele landschappen zijn getuigen van structuren uit het verleden die nog niet door grootschalige ingrepen van na de tweede Wereldoorlog zijn uitgewist. In de 'Atlas van de relicten van de traditionele landschappen 9

van de provincie West-Vlaanderen ' worden relicten aangegeven die op oude kaartdocumenten kenmerkend waren voor de landschappen en die op orthofotokaarten van omstreeks 1990 nog morfologisch herkenbaar zijn, nog voldoende gaaf zijn om informatieve waarde te bezitten en een functionele of structurele samenhang vertonen. Hun typologie steunt op de ruimtelijke kenmerken van de relicten (punten, lijnen, vlakken). Zo worden relictzones, ankerplaatsen, puntrelicten en lijnrelicten geselecteerd. Voor De Haan worden de volgende elementen geselecteerd : Puntrelicten :

1 : Concessie De Haan

2 : Harendijke kruinhof

3 : Hubertmolen

55 : Klein Schamelweke hoeve

56 : Groot Schamelweke hoeve

91 : Dorpskern

92 : Dorpsmolen

109 : ’t Zwaluwnest

110 : Klokhof

111 : ’t Goed ter Leeuwen

112 : Relict van WOII

113 : De Breuckhofstede

114 : Gersthof

115 : Vlissegem Dorpskom

117 : Heye Hove

416 : t’ Klein Middelhof

Ankerplaatsen

10

:

1 : Uitkerkse polder

7 : Poldergebied Klemskerke

52 : Duinbossen tussen Oostende en Wenduine met concessie De Haan

Relictzones :

1 : Duinen Oostkust

2 : Uitkerkse polder

13 : Poldergebied Klemskerke - Zuienkerke

Lijnrelicten :

: Noordede

1 : Vaart van Blankenberge

9

Opgemaakt door de RUG, o.l.v. Prof. Antrop

10

Sommige relicten vormen complexen van zeer verschillende aard die echter historisch en genetisch samen horen en een

ensemble vormen. Ankerplaatsen zijn gebieden met ensembles van elementen met een bijzondere samenhang.

W VI – 27-04-2007


113

2. 4 .2 Gemeentelijk niveau 2. 4 .2 .1 Gemeentelijk natuurontwikkelingsplan De gemeente De Haan beschikt niet over een GNOP. Aangezien ze het milieuconvenant ondertekend heeft, houdt dit echter in dat er een beleidsvisie op korte en lange termijn en een actieplan inzake natuur dient te worden ontwikkeld. De beknopte versie van dit natuurplan werd door de werkgroep binnen de gemeentelijke milieudienst opgemaakt en werd begeleid door een aantal externe deskundigen. Het document bestaat uit een globale analyse van natuur en landschap en uit een beleidsvisie en doelstellingen, waarin algemene doelstellingen en uiteindelijke actiepunten werden opgenomen. Volgende landschapseenheden werden geïnventariseerd (zie verdere bespreking hoofdstuk 3.4):

De duinstreek

De Polderstreek

Actieplan Per landschapseenheid werden actiepunten besproken met betrekking tot het behoud of de ontwikkeling van natuur, aangezien elke eenheid op zich een specifieke karakterisering en eigenheid inhoudt. De actiepunten hebben vnl. betrekking op het natuurgericht beheer van het duinengebied, de ondersteuning van het beheer van de natuurreservaten De Kijkuit en De Zandpanne, het herstel en het beheer van kleiputten te Wenduine, het uitbouwen van een natuureducatief centrum ter hoogte van de bestaande watertoren van Wenduine, het afbouwen van de waterwinning ter hoogte van De Haan - Bredene, het vrijwaren en behouden van de open ruimtes, herstel van oude verdwenen Kerkwegels, deelname aan natuureducatieve initiatieven… 2. 4 .2 .2 Mobiliteitsplan Naar aanleiding van het afsluiten van een mobiliteitsconvenant heeft de gemeente een mobiliteitsplan opgemaakt. De opmaak van een mobiliteitsplan omvat drie fasen: oriëntatiefase, de fase van opbouw van het plan ( de synthesenota) en de beleidsfase. De oriëntatiefase, de synthesenota en het ontwerpbeleidsplan van het mobiliteitsplan zijn opgemaakt. 2. 4 .2 .3 Gebiedsvisie duinen De Haan – Wenduine De administraties Waterwegen en Zeewezen – afdeling Waterwegen Kust, Aminal – afdeling Natuur en Aminal – afdeling Bos & Groen hadden de intentie om via een gezamenlijke samenwerking en in samenspraak met diverse belangengroepen, een geïntegreerde lange termijnvisie te ontwikkelen voor de duinen tussen De Haan en Wenduine. Diverse functies van de duinen (bescherming van achterliggend land tegen overstroming, ecologische functies, militaire domeinen, wegen in de duinen,…) zijn niet altijd met elkaar te verzoenen. Er was dus nood aan een geïntegreerde visie. Uitgangspunt was dat het duinenmassief van strand tot polder oorspronkelijk één ecologisch – funtionele entiteit vormt, met als hoofdfunctie zeewering, het behoud en/of herstel van de biodiversiteit en natuurlijke processen. Hieruit vloeide voort dat in het kader van de studieopdracht diende gestreefd te worden naar een binnen de draagkracht van het kustecosysteem zo natuurvriendelijke mogelijke inpassing van de medegebruikvormen en nevenfuncties, zoals o.a. recreatie, verkeersontsluiting en houtopbrengst. Verder diende er ook rekening te worden gehouden met de sociale, economische, landschappelijke en culturele functies binnen het gebied. Alle huidige indelingen en alle aanwezige sectoren en activiteiten op en rond het studiegebied werden in kaart gebracht en er werd onderzocht hoe zij op een verenigbare wijze aanwezig konden blijven. Vervolgens werd er een

W VI – 27-04-2007


114

concept van acties voorgesteld. Dit omhelsde zowel acties voor het oplossen van knelpunten, het exploiteren van kansen als het voldoen aan de gewenste toekomstvisie. In dit voorstel wordt de verzanding van het noordelijke rijvak van de Koninklijke Baan vooropgesteld. De verzanding betekent een meerwaarde voor:

landschappelijke meerwaarde, herstellen van het duinenlandschap;

natuurlijke meerwaarde (migratiemogelijkheden voor levende organismen)

recreatieve meerwaarde (wandelpad, fietspad, ruiterpad);

ruimtelijke meerwaarde: tegengaan van de kenmerkende versnippering; Momenteel zijn de duinbossen sterk onderhevig aan allerlei vormen van recreatie : mountainbikes, wandelaars, ruiters …. Het is evenwel wenselijk dat deze gebieden ontsloten blijven of toegankelijk worden voor deze recreatievormen, maar dan wel op een gekanaliseerde wijze. De gebiedsvisie die wordt opgesteld voor het gebied tussen Bredene en kern Wenduine, uitgevoerd door AWZ voorziet in verschillende maatregelen om het recreatief gebruik te kanaliseren. Voor de verschillende gebruikers wordt in het gebied een circuit uitgestippeld. Hierbij wordt het aantal paden binnen gebieden met een sterke natuurlijke aard tot een minimum beperkt teneinde versnippering van natuurwaarden zoveel mogelijk tegen te kunnen gaan en worden verschillende toegangen geschrapt. Op die manier blijft het gebied voor iedere gebruiker toegankelijk en kunnen de verschillende recreatievormen naast elkaar blijven bestaan zonder dat hierbij een hypotheek gelegd wordt op de verdere natuurlijke ontwikkeling van het stranden duinengebied.

W VI – 27-04-2007


115

W VI – 27-04-2007


116

3. Programmatische context

W VI – 27-04-2007


117

W VI – 27-04-2007


118

3. 1 Woon- en leefstructuur 3. 1 .1 Analyse van het woningaanbod 11

12

In 1991 telde De Haan ongeveer 4178 bewoonde wooneenheden . In 2002 is dit aantal geëvolueerd naar 5067 eenheden, het aantal tweede verblijven bedraagt in dezelfde periode 6088. De Haan kende hierdoor een vermeerdering van het aantal gezinnen van 889 in de periode van 1991 tot 2002. 3. 1 .1 .1 Evolutie van de woongelegenheden / bouwvergunningen : Aard

91

92

93

94

95

96

97

98

99

Verbouwingen

36

12

33

30

26

30

22

33

41

Nieuwbouw

74

62

54

63

52

69

44

31

37

14

7

14

12

11

8

5

15

17

14

Vervangingsbouw 13

00

01

TOTAAL

27

30

320

81

23

590

12

132

Appartement

12

7

6

2

3

5

4

1

2

2

0

44

Sociale woningen

0

0

0

0

0

8

0

0

0

0

0

8

Bovenstaande tabel geeft een overzicht van het aantal bouwvergunningen die het afgelopen decennium werden afgeleverd. In 2001 werden 23 nieuwbouwvergunningen afgeleverd. In de periode 1991-2001 werden in het totaal 590 bouwvergunningen voor nieuwbouwwoningen afgeleverd, goed voor gemiddeld 59 woningen per jaar. In de periode 1991-2001 werden 320 woningen verbouwd. Enkel in 1996 werden er 8 sociale woningen gebouwd door het OCMW. 3. 1 .1 .2 Differentiatie comfort woningen – ouderdom Ouderdom

In het kustgebied is het aandeel nieuwbouw in het totale woningbestand vrij hoog. De kustgemeenten (met 17% van de totale bevolking) realiseerden in de jaren ‘77-‘89 maar liefst 40% van de nieuwbouwwoningen. In De Haan dateert 37% van het woningbestand van na de jaren ’70. Zones met een hoge concentratie aan relatief recente woningen bevinden zich vnl. in het kerngebied ten zuiden van de Ringweg (53%) te Wenduine, de verspreide bebouwing te Klemskerke (67%) en het gebied tussen de Driftweg en de Nieuwe steenweg in De Haan, nl. de sector Noordhoek (54%) en de sector Lindenhof sportcentrum (61%).

Op het volledige grondgebied dateert ongeveer 10% van het totale woningbestand van voor 1919. De kernen die hierbij uitschieten, zijn de kernen van Klemskerke (43%) en Vlissegem (41%). De verspreide bebouwing rond Vlissegem kent ook een verouderd woningbestand (44%).

Comfort

10% van de woningen in De Haan bezit geen klein comfort.14 Opvallende sectoren zijn het centrum van Vlissegem en Klemskerke. Ook de meer verspreide bebouwing in Vlissegem en de sector Torenhof - Heide Vosseslag vertonen een hoger aantal aan woningen zonder klein comfort (gemiddelde van meer dan 20%).

11

aan de hand van het aantal gezinnen, NIS

12

Gegevens gemeente, toestand 18.03.2002

13

Hiermee worden de gebouwen bedoeld en niet het aantal woonentiteiten binnen een appartement. Vervangingsbouw van een oud

naar een nieuw appartement werd bij vervangingsbouw gerekend. 14

Klein comfort : stromend water, WC met waterspoel, badkamer/stortbad

groot comfort : klein comfort + centrale verwarming + keuken, telefoon, auto

W VI – 27-04-2007


119

Er blijkt dus duidelijk dat er een verband bestaat tussen het bouwjaar van de woningen (zie hierboven) en de kwaliteit ervan. Woningen gebouwd voor ‘46 voldoen vaak niet aan de nodige bouwfysische en bouwhygiënische kwaliteitseisen. Een hoog aandeel aan woningen met hoog comfort bevindt zich hoofdzakelijk in de nieuwere wijken, zoals binnen de sector Noordhoek en exclusievere wijken zoals De Concessie. 3. 1 .1 .3 De Vlaamse Wooncode De Vlaamse wooncode voorziet in het afbakenen van woonvernieuwingsgebieden en woningbouwgebieden. Woningbouwgebieden zijn gebieden waarin het Vlaamse Gewest de bouw van nieuwe woningen stimuleert via de uitkering van subsidies en tegemoetkomingen. Woonvernieuwingsgebieden zijn gebieden waarbinnen grote inspanningen noodzakelijk zijn om de woonkwaliteit te verbeteren. Bij de vaststelling van de subsidies en tegemoetkomingen die krachtens de Vlaamse wooncode worden toegekend, zal rekening gehouden worden met de lokalisatie van de woning, hetzij binnen, hetzij buiten een dergelijk gebied. Uit de wooncode zelf blijkt dat zowel besturen als particulieren aanspraak zullen kunnen maken op de voorziene tussenkomst. Het woongebied binnen De Haan wordt nagenoeg volledig geselecteerd als woningbouwgebied, met uitzondering van de kleinere dorpskernen van Vlissegem en Klemskerke, die als woonvernieuwingsgebied geselecteerd worden. 3. 1 .1 .4 Leegstaande woningen : De Haan telt in totaal ongeveer 3 leegstaande woningen. 15 3. 1 .1 .5 Differentiatie woningtype ASPECT SOCIALE WONINGEN/KAVELS BINNEN DE GEMEENTE DE HAAN

Totale grondgebied Op het grondgebied van De Haan is het OCMW, Het Lindenhof c.v. en de Interbrugse maatschappij voor de huisvesting actief. De West-Vlaamse intercommunale heeft eveneens enkele projecten gerealiseerd (enkel in de kern van Wenduine en Klemskerke ). O. C. M. W.

HET LINDENHOF C. V.

C. V. INTERBRUGSE MAATSCHAPPIJ

WVI

TOTAAL

VOOR DE HUISVESTING

Sociale kavels

-

93

-

212

305

Sociale huur- en

9 (huur)

105 (huur)

19 (huur)

-

143

koopwoningen

10 (koop)

Bejaardenwoningen /

42

8

-

-

50

51

216

19

212

498

serviceflats TOTAAL

Tabel : aanbod sociale – en betaalbare huisvesting

De sociale huisvestingsmaatschappijen hebben in het totaal 286 woningen, zowel huur - als koopwoningen en sociale kavels, op de markt gebracht, ± 5.6% van het totale woningbestand. Samen met de gerealiseerde kavels van de West-Vlaamse Intercommunale bedraagt het sociaal – en betaalbaar aanbod 9,8% van het totale woningbestand. Hiervan zijn er 61% kavels en 39% sociale woningen. 16

De Vlaamse Huisvestingsmaatschappij streeft naar een richtcijfer van 15% , de gemeente heeft dus nog een inhaalbeweging te maken.

15

Heffing op leegstand en verkrotting, 1/07/’05

W VI – 27-04-2007


121

Toegespitst op de kern De Haan Enkel ter hoogte van de Lindenlaan, meerbepaald ‘het Lindenhof’ werden door de sociale huisvestingsmaatschappij Het Lindenhof c.v. sociale woonprojecten gerealiseerd. Het sociale woonproject ligt vrij geïsoleerd, is volledig gebundeld en kent weinig relatie met het kerngegeven van De Haan.

Situering t.o.v. kern De Haan

98 sociale woningen 93 gerealiseerde kavels

Toegespitst op de kern van Wenduine (grootste projecten) o

19 huurwoningen, gerealiseerd door c.v. Interbrugse maatschappij voor de huisvesting, ter hoogte van de Bruinvisstraat – Walvisstraat (aan de oostelijke rand van de kern Wenduine)

Kaart : realisaties van de Interbrugse maatschappij ter hoogte van de Bruinvisstraat – Walvisstraat

16

Verslag structureel overleg ontwerp - GRS De Haan, Dienst Ruimtelijke Planning en Mobiliteit

W VI – 27-04-2007


122

o

15 huurappartementen ter hoogte van de Leopold II-laan, in eigendom van C.V. Het Lindenhof.

o

Realisaties van de WVI (geen sociale huisvesting maar betaalbare huisvesting)

Westhinder (115 kavels)

Noordzeelaan (62 kavels)

Kaart : realisaties van de WVI ter hoogte van de Noorzeelaan

Kaart : realisaties van de WVI ter hoogte van de Westhinder

W VI – 27-04-2007


123

3. 1 .1 .6 Beschikbaar aanbod voor woningbouw : Door de WVI werd in 1997 een inventarisatie van de vrijliggende percelen binnen De Haan opgemaakt. Het provinciaal ruimtelijk structuurplan stelt dat in stedelijke gebieden aan de Kust en in kusthoofddorpen geen 17

rekening dient gehouden te worden met de vrijliggende kavels in een geografische omschrijving waarvan het 18

woningbestand voor minstens 60% uit tweede woningen

bestaat.

De statistische sectoren A12 en B11 binnen De Haan en de sectoren C00 en C02 te Wenduine dienen bij het woningaanbod dus niet meegerekend te worden (zie kaart woningbouw en woningbouwvernieuwingsgebieden). 19

Overzicht van het juridisch aanbod (toestand 1997)

Juridisch aanbod In goedgekeurde verkaveling Langs uitgeruste en niet-uitgeruste wegen Leegstaande woningen

21

Aantal (toestand 1997)

Realisatiegraad

167

80%

463

30%

20

Uiteindelijk aanbod tot 2007 134 139

3

3 276

Gerelateerd per kerngebied

Goedgekeurde verkavelingen

Langs uitgeruste en niet-uitgeruste wegen

Verrekend met

Verrekend met

realisatiegraad

realisatiegraad

Totaal

Kern De Haan

37

30

93

28

58

Kern Wenduine

37

30

57

17

47

DorpsKern

10

8

10

3

11

Kern Vlissegem

7

6

68

20

26

Wijk Vosseslag

59

47

225

68

115

Woonkern

17

13

10

3

16

167

134

463

139

273

Klemskerke

Harendijke

17

Voor de gemeente De Haan werd gebruik gemaakt van de statistische sectoren.

18

Met tweede woningen worden de individuele tweede verblijven en individuele huurvakantiewoningen bedoeld.

19

Het juridisch aanbod bestaat uit onbebouwde uitgeruste kavels, (niet) uitgeruste woongebieden en leegstaande

woongelegenheden. 20

Wordt verrekend over een periode van 10 jaar.

21

Voor de percelen langs niet-uitgeruste wegen werd er rekening gehouden met een dichtheid van 15 woningen/ha indien het gebied

geen betrekking had op een goedgekeurd BPA.

W VI – 27-04-2007


125

Overzicht van de resterende grootschalige uitgeruste en niet-uitgeruste gronden binnen woongebied – landelijk woongebied (toestand 2006)

DE KERN VOSSESLAG

De gronden ten noorden van de Nieuwdorpstraat, goed voor ± 100 kavels (1) (verkaveling is voor een gedeelte reeds ingediend en verkaveld, nl. verkaveling Westhoek project; 61 loten)

Binnengebied tussen Vissersstraat en Driftweg, gedeelte is reeds gerealiseerd, resterend ± 20 loten (2)

DE KERN VLISSEGEM

Gebied tussen oudere dorpscomplex en de recentere verkaveling ter hoogte van de Rietenaar en het terrein ten noorden van deze verkaveling (3)

DE KERN HARENDIJKE

Aan de westelijke rand (± 10 loten) (4)

DE KERN DE HAAN

Ter hoogte van Grotestraat (zuidelijk) en ter hoogte van H. Consciencelaan (oostelijk), ± 75 loten (5)

Ter hoogte van de Wilgenlaan (voormalig tennisterrein) (6)

Overzicht nog niet gerealiseerd woonuitbreidingsgebied

De Kern Klemskerke : Het noordelijke gedeelte van het woonuitbreidingsgebied, goed voor 45 percelen (± 3 ha) (7) De Kern Wenduine : Enkele gebieden ten zuidoosten van de Ringlaan, nl. binnengebied ter hoogte van de Noordzeelaan (± 9 percelen) (8)

W VI – 27-04-2007


126

3. 1 .2 Analyse van de woningbehoefte 3. 1 .2 .1 Inleiding Door het West-Vlaamse Economisch Studiebureau (WES) werd voor de komende periode tot 2007 een woningbehoefte opgemaakt. Bij de behoefteberekening wordt uitgegaan van de behoefte aan bijkomende woongelegenheden ten gevolge van de aangroei van het aantal gezinnen. Bij de confrontatie van behoefte en aanbod op gemeentelijk niveau wordt enkel de gesloten prognose weerhouden omdat de gemeente bij het bepalen van de behoefte dient uit te gaan van de ontwikkeling van de eigen bevolking. De gesloten prognose gaat hierbij uit van een strikt gesloten demografisch model; er wordt met andere woorden geen rekening gehouden met in - en uitwijking. 3. 1 .2 .2 Demografische analyse Evolutie van de bevolking Tabel : evolutie van de bevolking

1981

1991

2001

Absolute cijfers

8655

10389

11418

Relatieve cijfers

100

+20 %

+ 32%

Bron : NIS

De bevolking is in de gemeente De Haan voortdurend toegenomen. Natuurlijk aangroei en migraties Tabel : natuurlijke aangroei en migraties

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

Geboorten

116

140

99

95

88

110

100

104

86

95

Sterfgevallen

83

116

112

128

133

130

128

127

112

116

Natuurlijk Accres

33

24

-13

-33

-45

-20

-18

-23

-26

-21

Inwijkingen

829

751

779

722

711

716

684

741

666

801

Uitwijkingen

649

608

614

608

669

667

644

618

580

618

Migratiesaldo

180

143

165

114

42

49

40

132

86

183

Saldo

213

167

152

81

-3

29

22

109

60

162

Bron : NIS

De bevolkingsaangroei is voor het grootste gedeelte veroorzaakt door het positief migratiesaldo en niet zozeer door het natuurlijk accres : het sterftecijfer is vanaf de jaren ’94 groter dan het geboortecijfer. Het steeds maar ouder worden van de bevolking, gecombineerd met het kustverschijnsel van pensioenmigratie, speelt hierin een duidelijke rol.

W VI – 27-04-2007


127

Bevolking per leeftijdsklasse Tabel : evolutie van de leeftijdsopbouw per leeftijdsklasse 1981

1991

2001

absoluut

%

absoluut

%

absoluut

%

0-14

1746

20

1793

17

1762

15

15-64

5714

66

6971

67

7266

63

65+

1195

14

1625

16

2390

21

Uit de bovenstaande tabel blijkt dat De Haan niet ontsnapt aan de algemene trend van vermindering van het aandeel van de jonge bevolking en de vergrijzing van de bevolking ten gevolge van de langere levensverwachting. Tussen 1981 en 2001 zijn de 65+’ers met 1195 personen toegenomen, wat neerkomt op een relatieve stijging van 100%. De categorie 0-14 jarigen nam beperkt toe met 16 personen (stijging van 1%), de categorie 15-64 nam toe met 1552 personen (relatieve stijging van 27%). De verdubbeling van het aandeel van 65+ is in grote mate tevens te verklaren door het typische verschijnsel van pensioenmigratie aan de kust. Evolutie van het aantal gezinnen Tabel : evolutie van het aantal particuliere gezinnen

Absoluut

Relatief

1970

1981

1991

2001

De Haan

2404

3154

4178

4993

Arrondissement Oostende

44932

50714

59097

64376

De Haan

100

+ 31%

+ 32%

+ 20%

Arrondissement Oostende

100

+ 13%

+ 16%

+ 9%

Het aantal gezinnen is in 30 jaar meer dan verdubbeld, nl. met 107% toegenomen, op arrondissementeel niveau is er een toename van 43%. Niettegenstaande de voortdurende toename van het aantal gezinnen is de toename het afgelopen decennium minder uitgesproken. De stijging van het aantal gezinnen is een trend die zich eveneens in het arrondissement Oostende en de provincie West-Vlaanderen doorzet. De stijging is, naast het fenomeen van pensioenmigratie, een gevolg van de toenemende gezinsverdunning die verklaard kan worden vanuit de volgende demografische ontwikkelingen : x

toenemende versnippering van gezinnen ten gevolge van echtscheiding

x

het meer zelfstandig wonen van nooit - gehuwden

x

de hogere levensverwachting en hoge zelfstandigheid tot op hogere leeftijd waardoor het aantal alleenstaande bejaarden toeneemt

W VI – 27-04-2007


128

3. 1 .2 .3 Woonbehoefte (gesloten prognose) De gesloten prognose uitgevoerd door het WES, heeft een bijkomende gezinstoename gedurende de planperiode 972007 van 149 eenheden. Periode

1997

2002

2007

2012

4742

4852

4886

4875

142

146

147

146

BEHOEFTE

4884

4998

5033

5021

AANTAL BIJKOMENDE GEZINNEN 1997-2007

'149

Aantal gezinnen 22

Frictieleegstand 3%

'137


Gerelateerd per kerngebied 23

Kernen

Aantal gezinnen (2001)

Verhouding volgens het

(absoluut)

aantal gezinnen

Behoefte 1997-2007

De Haan

1969

39.4%

39.4%

59

Wenduine

1508

30.2%

30.2%

45

Klemskerke

100

2%

30.4%

3

Vlissegem

116

2.3%

3

Vosseslag

623

12.5%

18

Harendijke

90

1.8%

3

Overige

587

11.8%

17

Totaal

4993

100%

100%

149

3. 1 .2 .4 Woonbehoefte (open prognose) Om te kunnen aantonen dat de gemeente De Haan wel degelijk te maken heeft met een sterke bevolkingstoename door immigratie worden de resultaten van een open prognose als volgt uiteengezet. Periode

Aantal gezinnen

1997

2002

2007

2012

2017

4742

5097

5378

5594

5737

Frictieleegstand 3%

142

153

161

168

172

BEHOEFTE

4884

5250

5539

5762

5909


'655


'1025

24

22

De frictieleegstand is de leegstand die noodzakelijk is om de woningmarkt naar behoren te doen functioneren.

23

Statistische sectoren : kern De Haan : A10, A11, A12, A132, B10, B11; kern Wenduine : C00, C01, C02, C08; kern Klemskerke :

A00; kern Vlissegem : B000; kern Vosseslag : A20; kern Harendijke : C112; overige : A099, A18, B183, B19, C091, Z999 24

De frictieleegstand is de leegstand die noodzakelijk is om de woningmarkt naar behoren te doen functioneren.

W VI – 27-04-2007


129

3. 1 .2 .5 Provinciale woonquota Het aantal bijkomende woningen voor de planperiode 1991 – 2007 wordt binnen het PRS voor De Haan geraamd op 820 wooneenheden (80% van de geraamde behoefte). Het percentage gerealiseerde behoefte tussen 1991 en 1997 werd vastgesteld op 69%, hetzij 56425. Er blijft te voorzien 256 woongelegenheden voor de planperiode 1997 - 2007.26 3. 1 .2 .6 Confrontatie van de woningbehoefte met het juridisch aanbod en de toebedeling van het aantal woongelegenheden. Confrontatie behoefte – aanbod Verhouding volgens het

%

Gemeentelijke woonbehoefte 1997-2007

Aanbod tot 2007

aantal gezinnen (2001) De Haan

39.4%

39.4%

59

58

Wenduine

30.2%

30.2%

45

47

Klemskerke

2%

30.4%

3

11

Vlissegem

2.3%

3

26

Vosseslag

12.5%

18

115

Harendijke

1.8%

3

16

Overige

11.8%

Totaal

100%

17 100%

149

273

Uit de confrontatie van behoefte en aanbod blijkt dat voor elke kern de behoefte nagenoeg ingevuld kan worden. Hierdoor is er in theorie geen nood aan het voorzien van bijkomend te bestemming woongebied. Confrontatie behoefte – aanbod – provinciale woonquota DEEL I

DEEL II

Gemeentelijke woonbehoefte

Juridisch

Planperiode 1997 - 2007

(toestand 1997)

Gesloten Prognose

149

276

DEEL III aanbod de Provinciale woonquota

Aantal bijkomende woongelegenheden 1991- 2007 : 820

Percentage gerealiseerde behoefte tussen 1991 – 1997 : 69 Open prognose

655

% Nog te realiseren (1997 – 2007) : 256

Het juridisch aanbod tot 2007 is in theorie groter dan zowel de behoefteberekening van de eigen groei (1997-2007 – gesloten prognose) als het toebedeelde aantal woongelegenheden (1997-2007). Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan stelt hierdoor dat de gemeente voldoende juridisch aanbod heeft dat gerealiseerd kan worden. Er kunnen hierdoor geen woonuitbreidingsgebieden of nieuw te bestemmen woongebied aangesneden worden. De gemeente kan bovendien geen beroep doen op het provinciaal reservepakket

27

.

25

Aantal gezinnen 1991 : 4178; aantal gezinnen 1997 : 4742

26

Het percentage gerealiseerde behoefte is tot in 2001 ondertussen geëvolueerd naar 99%, hetzij 815.

27

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan, Richtinggevend Gedeelte, Specifieke beleidskaders, p. 273.

W VI – 27-04-2007


130

3. 1 .3 Zoeklocaties voor wonen (langere termijn) Niettegenstaande de gemeente binnen de planperiode geen bijkomend juridisch woongebied kan aansnijden, wordt binnen het structuurplan voor de kern De Haan en de kern Wenduine (conform de beleidsmatige selecties van het provinciaal ruimtelijk structuurplan) de oefening gemaakt naar mogelijke zoekzones voor wonen op langere termijn, wanneer de behoefte kan worden aangetoond. 3. 1 .3 .1 Kern De Haan

Kaart : bestaande ruimtelijke structuur en luchtfoto, focus kern De Haan

LOCATIE

TOETSING NAAR UITBREIDINGSMOGELIJKHEDEN

1–2

Ruimtelijk zeer kwetsbaar gebied, gelegen binnen waardevol natuurgebied

3

Beperkte uitbreiding zal worden voorzien binnen het (ontwerp) BPA Centrum Oost, verdere oostelijke uitbreiding is ruimtelijk niet meer gewenst (niet inbreidingsgericht, belangrijke landschappelijke duin-polderovergang) en gedeeltelijk juridisch niet mogelijk (duinendecreet).

4

Zuidelijke grens : wordt gehypothekeerd door het duinendecreet, het is vanuit ruimtelijk en landschappelijke oogpunt niet aangewezen tot verdere aansnijding in de open ruimte. Oostelijke grens : een verdere uitbreiding getuigt niet van compact ruimtegebruik, is niet inbreidingsgericht en is derhalve vanuit landschappelijk – ruimtelijk oogpunt niet aangewezen tot verdere aansnijding.

5

Ingesloten spie tussen de bebouwde omgeving van de Stationsstraat en de Zandstraat. Tast geen open ruimtestructuren aan, is inbreidingsgericht en goed ontsluitbaar.

6

Spie ter hoogte van de Lindenlaan, Nieuwe Steenweg en de wijk het Lindenhof. Het gebied is goed ontsluitbaar, tast geen belangrijke open ruimte structuren aan, maar is sterk visueel zichtbaar vanuit de Nieuwe Steenweg. Vergroot de verdere verlinting van de Nieuwe Steenweg en is vanuit dit oogpunt minder interessant dan zoeklocatie 5.

7

Het gebied wordt gedeeltelijk gehypothekeerd door het duinendecreet, is derhalve moeilijk realiseerbaar.

8

De verdere westelijke uitbreiding van de kern De Haan is niet inbreidingsgericht en is vanuit ruimtelijk en landschappelijk oogpunt niet aangewezen tot verdere aansnijding (tevens belangrijke duin – polderovergang)

W VI – 27-04-2007


131

3. 1 .3 .2 Kern Wenduine

Kaart : bestaande ruimtelijke structuur en luchtfoto, focus kern Wenduine

LOCATIE

TOETSING NAAR UITBREIDINGSMOGELIJKHEDEN

1

Ruimtelijk zeer kwetsbaar gebied, gelegen binnen waardevol natuurgebied.

2

Zuidelijke uitbreiding als randafwerking. Beperkte uitbreiding tast geen waardevolle open ruimtestructuren aan, getuigt van een compacte ruimte-inname mede door de ligging van het bestaande KMO-terrein aan de andere kant van de Brugse Steenweg.

3

Verdere zuidelijke uitbreiding vergroot de verlinting van de Brugse Steenweg, is niet inbreidingsgericht en getuigt niet van compact ruimtegebruik.

4

Zuidelijke uitbreiding als randafwerking. Beperkte zuidelijke uitbreiding tast geen waardevolle open ruimtestructuren aan, doch is minder geschikt dan locatie 2 (diepere insnijding in het open landschap).

5

Ruimtelijk zeer kwetsbaar gebied, gelegen binnen waardevol natuurgebied.

3. 1 .3 .3 Conclusie De ruimtelijke criteria en randvoorwaarden voor de kern De Haan alsook voor de kern Wenduine zijn van die orde dat maar weinig locaties ruimtelijk geschikt zijn. Voor de kern De Haan is dit locatie 5 en 6 en voor de kern Wenduine 2 en 4. Locatie 5 voor de kern De Haan als locatie 2 voor de kern Wenduine getuigen het best van compact ruimtegebruik en worden dan ook in die zin in het richtinggevend gedeelte naar voren geschoven als prioritaire zoekzone, aan te snijden op langere termijn.

W VI – 27-04-2007


132

3. 1 .4 Probleemstelling zonevreemde woningen

Figuur : overzicht zonevreemde woningen

Volgende belangrijke clusters aan zonevreemde woningen kunnen voor de gemeente De Haan worden onderscheiden : Agrarisch gebied volgens het gewestplan :

Cluster van zonevreemde woningen ter hoogte van de Groenestraat – Grotestraat

Cluster van zonevreemde woningen ter hoogte van de Vinkendreef – Baterrijstraat

Cluster van zonevreemde woningen ter hoogte van de Dorpsstraat (ten noorden van Klemskerke) en ten zuiden van de Bredeweg (ten zuiden van de kern De Haan)

Cluster van zonevreemde woningen ter hoogte van de Wenduinesteenweg

Zone voor verblijfsrecreatie volgens het gewestplan :

Cluster van zonevreemde woningen ter hoogte van de Wenduinesteenweg – Groenestraat

Cluster van zonevreemde woningen ter hoogte van de Vosseslag

W VI – 27-04-2007


133

Figuur : cluster van zonevreemde woningen ter hoogte van de Batterijstraat – Vinkendreef, ter hoogte van de *-aanduiding is het de optie om nog enkel juridisch bijkomende bouwpercelen te creëren (doelstelling binnen het richtinggevend gedeelte, p. 39).

De problematiek van zonevreemde woningen in natuurgebied is relatief beperkt en kan herleid worden tot de volgende aspecten (bij benadering) :

Een tweetal woningen in het duingebied tussen dorpskern Vosseslag en kern De Haan

Een tweetal woningen in het duingebied tussen kern De Haan en kern Wenduine

Een drietal woningen ter hoogte van Harendijke

W VI – 27-04-2007


134

3. 1 .5 Probleemstelling duinendecreet De problematiek van de woningen gelegen in het duinendecreet kan grotendeels herleid worden tot de volgende aspecten (bij benadering) :

6- tal hoeves in voor het duingebied belangrijk landbouwgebied

15-tal huizen in voor het duingebied belangrijk landbouwgebied

De zuidelijke grens van het verblijfpark ten zuiden van kern de Haan valt binnen de grenzen van een voor het duingebied belangrijk landbouwgebied.

Sinds het in voege treden van het duinendecreet kunnen vroegere bebouwbare gronden waar thans de beschermingsbepalingen van het duinendecreet op van toepassing zijn, niet meer aangewend worden. Met de hogere overheid wordt overlegd of hier compensatie mogelijk is. Het gaat om de volgende oppervlaktes aan wonen en recreatie : 1.

Wonen 2

Perceel ter hoogte van de Vinkendreef, ± 747 m .

2 Gebied ter hoogte van de oostelijke uitbreiding kern De Haan, ± 18070 m (ook gedeeltelijk binnen zone

voor openbaar nut, ± 27999m2).

Gebied ter hoogte van de zuidelijke afwerking kern De Haan, meerbepaald zuidelijk van de Grotestraat, 2

2

± 5134 m – 3257 m . 2.

Zone voor dagrecreatie, ter hoogte van de Kennedylaan (dorpskern Vosseslag) : ± 8725 m2.

Vinkendreef – Batterijstraat – kern wijk Vosseslag

Oostelijke uitbreiding kern De Haan (deels zone voor woongebied – deels zone voor openbaar nut)

W VI – 27-04-2007


135

Gebied zuidelijk van de Grotestraat – kern De Haan

Gebied ter hoogte van de Kennedylaan – kern wijk Vosseslag

2

Totale oppervlakte binnen de gewestplanbestemming wonen : 27208 m .

Totale oppervlakte binnen de gewestplanbestemming recreatie : 8725 m .

W VI – 27-04-2007

2


136

3. 1 .6 Probleemstelling permanente bewoning op terreinen voor recreatieve verblijven (campings en weekendverblijfparken) Op heel wat terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven wordt permanent gewoond. Het campingdecreet van 1993 verbiedt het permanent wonen op een camping. De Vlaamse overheid werkte in 1998 een gedoogscenario uit, de bedoeling was dat tegen einde 2005 iedere campingbewoner zou vertrokken zijn. Om sociale drama’s te vermijden, wijzigde de Vlaamse regering op 5 mei 2004 het campingdecreet. Het gedoogbeleid is daarmee uitgebreid. Alle campingbewoners die voor 1 januari 2001 hun domicilie hadden op een camping mogen er blijven wonen tot hen een passende oplossing wordt aangeboden. De gemeente De Haan kampt de laatste jaren sterk met permanente bewoning op zones die volgens uitvoeringsplannen (gewestplannen, BPA ’s) een recreatieve bestemming hebben. De laatste jaren neemt dit fenomeen een stijgende tendens aan. Volgende cijfers staven dit : Belangrijkste

01/03/1998

01/01/2000

01/01/2001

01/01/2002

01/01/2003

01/01/2005

01/01/2006

Gezin/pers

Gezin/pers

Gezin/pers

Gezin/pers

Gezin/pers

Gezin/pers

Gezin/pers

66/120

90/176

81/133

68/108

72/110

69/118

123/198

clusters

TOTAAL

New Vennepark

4/8

22/36

27/40

15/26

19/28

20/33

18/31

Sunpark

29/50

44/83

41/73

41/62

41/62

38/62

37/60

Villapark 1 en 2

-

-

-

-

-

-

28/44

Green Garden*

-

-

-

-

-

-

15/21

* Green Garden bevindt zich in kern De Haan, woongebied volgens het gewestplan maar verfijnd naar verblijfsrecreatie door BPA Villawijk Noordhoek.

In een tijdspanne van 5 jaar is het permanent wonen op terrein voor openluchtrecreatieve verblijven nagenoeg verdubbeld. Concentratiezones situeren zich in hoofdzaak ter hoogte van Harendijke (New Vennepark (caravans – chalets) en Sunpark (chalets)) en ter hoogte van de kern de Haan, nl. Green Garden (appartementsgebouwen in het centrumgebied van de kern) en Villapark 1 en 2 (vissershuisjes). Het aspect verstening van de kampeerterreinen tot vissershuisjes versterkt dit gegeven. De gemeente kan momenteel de vraag tot domiciliëring niet weigeren, mensen worden dus ingeschreven in het bevolkingsregister.

W VI – 27-04-2007


137

W VI – 27-04-2007


138

3. 1 .7 Prognoses en terreinbehoeften – toekomstig ruimtelijk beleid Uit de confrontatie met de behoefte en het juridisch aanbod, en uit de confrontatie van de taakstellingen binnen het PRS met de woonquota, kan gesteld worden dat De Haan geen aanspraak kan maken op het verder aansnijden van nieuw te bestemmen woongebied. Hierbij dienen bepaalde kanttekeningen geplaatst te worden. De Haan wordt als kustgemeente geconfronteerd met een sterke migratie. De gesloten prognose bepaalt immers een behoefte van 149 gezinnen voor de intervalperiode 28

van 10 jaar, terwijl in realiteit tot in 2001 reeds ± 200 gezinnen

bijgekomen zijn in een intervalperiode van 4 jaar

(1997-2001). De open prognose, die wel degelijk rekening houdt met de sterke emigratie langsheen de kust, staaft dit gegeven. Voor de intervalperiode 1997 – 2007 worden immers 655 bijkomende gezinnen verwacht. Door de sterke migratie wordt de gemeente De Haan geconfronteerd met een ernstig tekort aan betaalbare gronden voor de eigen bevolking.

28

NIS, 2001

W VI – 27-04-2007


139

W VI – 27-04-2007


140

3. 2 Bedrijvigheid 3. 2 .1 Situatieschets 3. 2 .1 .1 Tewerkstelling (1999) - Algemeen Op basis van gegevens van de NIS-volkstellingen van 1981 en 1991 en statistische gegevens kunnen wat de tewerkstelling betreft volgende conclusies getrokken worden voor De Haan :

Totaal

1970

1981

1991

1999

2102

2162

2842

2206

abs.

relatief

abs.

relatief

abs.

relatief

abs.

Relatief

I sector

163

7.7

122

5.6

120

4.2

23

1

II sector

405

19.2

279

12.9

228

8

168

7.6

III sector

1513

72

1758

81.3

2371

83.4

2015

91.3

onbekend

21

3

De evoluties op gemeentelijk niveau zien we ook Provinciaal en Vlaams niveau : In de periode ‘81-’91 werd op Vlaams niveau een sterke tertiarisering vastgesteld. De verschuivende trend zet zich verder tot nu. De toename van de tertiaire sector speelt zich ook in De Haan af, maar niet in zo’n sterke mate aangezien de werkgelegenheid in de jaren ‘80 in De Haan reeds in grote mate gericht was op handel, toerisme en recreatie.

Het aandeel van mensen die in de tertiaire sector werken, ligt zeer hoog in vergelijking met de omliggende nietkustgemeenten en met het gemiddelde voor West-Vlaanderen.

Aandeel van de tertiaire sector t.o.v. de totale werkgelegenheid 1970

1981

1991

De Haan

72

81

91

Alle kustgemeenten

72

79

79

West-Vlaanderen

43

53

56

West-Vlaanderen excl. kustgemeenten

38

48

52

29

De arbeidsbalans of werkgelegenheidscoëfficiënt

van De Haan is vrij laag, nl. 65 in vergelijking met het

arrondissement Oostende (80) of het West-Vlaams gemiddelde (83). Een deel van de werkende beroepsbevolking van De Haan werkt in de buitengemeenten. In de directe omgeving vormt Oostende (gemiddelde activiteitsgraad van 80) een bron van werkgelegenheid. Dit is een typisch fenomeen voor de overige kustgemeenten, met uitzondering van Oostende en Brugge.

29

In 1991 bedroeg de beroepsbevolking van De Haan 4383 personen, op een totale bevolking van 10389 inwoners, en waren er

2842 werkenden. De arbeidsbalans bedraagt er aldus 2842/4383 x 100 = 65

W VI – 27-04-2007


141

3. 2 .1 .2 Bedrijvenzones en zonevreemde bedrijven De Haan beschikt over een bedrijventerrein, ten zuiden van de kern van Wenduine, langsheen de Brugsesteenweg. ± 10 bedrijven zijn hierop gevestigd, ongeveer 1.33 ha is nog niet ingevuld. Naast dit lokale bedrijventerrein is de lokale bedrijvigheid vnl. geënt op de toeristische, commerciële en recreatieve sector. Tabel : Evolutie totale oppervlakte bedrijvigheid (in ha)*

1980

1986

1996

1999

1

0.86

1.4

2.1

OPSLAGRUIMTE

2

1

2.5

3.1

TOTAAL

3

1.86

3.9

5.2

AMBACHTS- EN INDUSTRIEGEBOUWEN

*Verhouding t.o.v. de totale grondoppervlakte van de gemeente

Er werd voor De Haan in 1999 een bedrijveninventaris opgemaakt. In totaal werden er 81 bedrijven geënquêteerd : landbouwbedrijven, industriële, ambachtelijke en agrarisch toeleverende of verwerkende bedrijven, groothandel en toeristisch – recreatieve bedrijven. Tabel : totaaloverzicht bedrijven volgens zonering gewestplan

LIGGING VOLGENS HET GEWESTPLAN

AANTAL

Woongebied

42

Woongebied met landelijk karakter

15

Woonuitbreidingsgebied

-

Recreatiegebied

2

Gebied voor gemeenschapsvoorzieningen

-

Industriegebied

6

Parkgebied

-

Natuurgebied

3

Landschappelijk waardevol agrarisch gebied

11

Agrarisch gebied

2

Recent werd deze enquête geactualiseerd met het oog op eventuele herlocalisatie en/of uitbreidingsbehoeftes van de bedrijven in De Haan. Hieruit blijkt dat een 13-tal bedrijven wensen uit te breiden, maar dit ter plaatse niet kunnen. De bedrijven zijn veelal zone-eigen en liggen hoofdzakelijk in woongebied. In totaal is er een oppervlakte van netto 1,5 à 2 ha nodig om die bedrijven te herlocaliseren. De activiteiten hebben betrekking op lokale kernondersteunende bedrijvigheid in het kader van detailhandel voeding – kleding, traiteurbedrijf, verhuurbedrijven van zonnebanken – fietsen, onderhoud hifi- en huishoudtoestellen… Voor een specifieke lijst, zie bijlage. 3. 2 .2 Prognoses en terreinbehoeften – toekomstig ruimtelijk beleid

Het containerpark aan de Duinenweg is verkeerstechnisch gezien slecht gesitueerd. De situatie is echter verbeterd aangezien er minder bezoekers zijn sedert het selectief afval thuis wordt opgehaald (gras, papier, karton, PMD…).

W VI – 27-04-2007


142

Bij de bedrijveninventaris kwam naar voren dat ongeveer 15 bedrijven zonevreemd zijn. Van deze 15 bedrijven zijn er ongeveer 5 restaurants in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Daarenboven zijn er 15 bedrijven gelegen in woongebied met landelijk karakter. Die bedrijven kunnen in bepaalde gevallen zonevreemd worden bij uitbreiding.

Het vrijliggend achterliggend gebied van de KMO-zone is moeilijk te ontsluiten en grotendeels in eigendom van de gemeente. Een herstructurering is noodzakelijk teneinde het achterliggende gebied te kunnen ontsluiten.

W VI – 27-04-2007


143

W VI – 27-04-2007


144

3. 3 Verkeer en vervoer 3. 3 .1 Pendelbewegingen De pendelbewegingen in het woon-schoolverkeer en woon-werkverkeer werden geanalyseerd aan de hand van de volkstelling van 1991. Woon - werkverkeer : Ongeveer 1/3 van de werkende bevolking (33%) vindt werk in de eigen gemeente. Belangrijke plaatsen met werkgelegenheid zijn Brugge (16%), Oostende (17%) en Blankenberge (4%). De ingaande pendel wordt vnl. vertegenwoordigd door mensen uit de regio van Brugge, Blankenberge, Bredene en Oostende. De auto vormt het belangrijkste vervoermiddel voor de in - en uitgaande pendel. (± 60% bij in – en uitgaande pendel). Het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets is vrij beperkt. Slechts 10 % van de uit- en ingaande pendel gaat met de (motor) fiets of te voet naar het werk. De trein scoort laag en wordt vnl. gebruikt voor de mensen van De Haan die in Brussel en in beperktere mate in Gent gaan werken. De bewoners van De Haan die in de gemeente zelf werken, gebruiken in eerste instantie de wagen (41%) en daarna de fiets (34%). 16% gaat te voet. Woon - schoolverkeer : Ongeveer 1/3 van de schoolgaande jeugd gaat in De Haan zelf naar school (± 37%), de overigen gaan in hoofdzaak naar Blankenberge (± 15%), Brugge (± 16%) en Oostende (± 13%) en de universiteitssteden Gent (± 5%) en in beperktere mate Brussel en Leuven. De schoolgaande jeugd uit De Haan verplaatst zich bij voorkeur met de fiets of te voet (43%) en met de bus of de tram (35%). Ongeveer een vierde wordt met de auto gebracht. Van de jongeren die in de Haan school volgen, zijn ongeveer 70% inwoners van De Haan. Van de jongeren die niet in De Haan wonen, gaat 30% met het openbaar vervoer en 30% met de auto. In de eigen gemeente gaat de meerderheid van de leerlingen met de fiets of te voet naar school (70%) en 23% met de auto. 3. 3 .2 Openbaar vervoer DE LIJN Bussen De Haan wordt bediend door 3 buslijnen:

De lijn Oostende – Bredene – Klemskerke

De lijn Oostende – Houtave – Brugge

De lijn Brugge – Wenduine – De Haan

Niet alle wijken zijn bereikbaar met het openbaar vervoer; momenteel is de kern van Vlissegem niet bereikbaar. Hieraan kan een oplossing worden geboden indien De Lijn een belbus ter beschikking stelt. De vervoersknooppunten tussen de tramlijn en de diverse busverbindingen moeten beter uitgerust worden. De verbinding naar Brugge is voor verbetering vatbaar. Door De Lijn is er, in het kader van de basismobiliteit, een verbeterde bediening van alle woonzones voorzien via mogelijke concepten van een belbus en/of een opwaardering/reiswijziging van de lijnen Oostende – Bredene Klemskerke (lijn 766) en Oostende – Houtave - Brugge (lijn 770).

W VI – 27-04-2007


145

W VI – 27-04-2007


146

Kusttram In de winter heeft de kusttram tussen Knokke - Heist en De Panne een frequentie van 20 minuten, vanaf de paasvakantie tot eind juni en vanaf september heeft de kusttram een frequentie van 15 minuten. In de maanden juli en augustus loopt de frequentie op tot 10 minuten. 3. 3 .3 Parkeren Vooral in Wenduine wordt een nijpend tekort aan parkeermogelijkheid ervaren. De ruime parkeerplaats in de kern van Vosseslag kent een uiterst gering gebruik, hoewel de parking slechts op wandelafstand is gelegen van duinen, strand en halteplaatsen van openbaar vervoer. Indien er wordt geopteerd voor een mogelijke verzanding van het noordelijke rijvak van de Koninklijke Baan, dan kan dit gegeven voor een belangrijk bijkomend parkeeraanbod zorgen. Binnen de kern De Haan wordt er in het seizoen geparkeerd in de residentiële wijk De Concessie, wat hinder veroorzaakt voor de bewoners. 3. 3 .4 Prognoses en terreinbehoeften Indien de trends zoals ze zich vandaag voordoen zich verder zullen ontwikkelen, dan zal het autoverkeer toenemen, waardoor de verkeersleefbaarheid van de kernen verder dreigt af te nemen. 3. 3 .4 .1 Categorisering van het wegennet Bij de categorisering van het wegennet op bovenlokaal niveau wordt de N34 als een secundaire weg type 1 geselecteerd, met als hoofdfunctie het verbinden van de stedelijke gebieden Oostende en Blankenberge en als nevenfunctie de ontsluiting van het kustgebied. De N307 en de Vijfwegestraat - Warvinge worden geselecteerd als secundaire weg type II, met als hoofdfunctie de ontsluiting van het kustgebied.

Voor de ontsluiting van de kern De Haan wordt gebruik gemaakt van de Vijfwegestraat door Vlissegem en voor de Dorpsstraat door Klemskerke, om de druk te spreiden. Indien enkel de Vijfwegestraat-Warvinge wordt geselecteerd, wordt de doortocht door Vlissegem overbelast. Er zal verder onderzoek dienen te gebeuren m.b.t. de herinrichting van de doortocht door Vlissegem. Dit gegeven dient samen te gaan met het uitwerken van verkeersremmende maatregelen.

Voor de laterale bovenlokale verbindingen langsheen de kust blijft de N34 de aangewezen weg, waarbij de N317 (de Driftweg of Wenduinesteenweg) dient beschouwd te worden als lokale weg voor verkeer en fietsers. De eventuele verzanding van het noordelijke rijvak van de N34 dient verder onderzocht te worden. Hierdoor zou alle doorgaand verkeer tussen Wenduine en Vosseslag geconcentreerd worden op de zuidelijke rijbaan, waardoor er op de Nieuwe Rijksweg tweerichtingsverkeer komt. Door de noordelijke rijbaan te laten verzanden, kan op strategische plaatsen een deel van de noordelijke rijbaan gebruikt worden als parkeerzone ter hoogte van De Branding (Wenduine), het Zeepreventorium, Zwarte Kiezel en Vosseslag. Bijkomende randparkings zijn noodzakelijk ter hoogte van de kernen De Haan en Wenduine. Hierbij aansluitend dient de bestaande fysische barrière van de N34y, ter hoogte van de kern De Haan opgewaardeerd te worden, bv. door een ondertunneling van de N34y ter hoogte van het knooppunt Stationsstraat, Driftweg, Marktstraat, Maria-Hendrikalaan, Leopoldlaan.

W VI – 27-04-2007


147

3. 4 Natuur 3. 4 .1 Situatieschets Als kust- en poldergemeente biedt De Haan een enorme variatie aan milieutypes. De fysisch - geomorfologische toestand en de aan de kust -en duinbiotoop eigen dynamiek zijn bepalend voor de grote verscheidenheid en de variatie aan vegetatietypen. Milieuverschillen als zout-zoet, kalkrijk-kalkarm, nat-vochtig-droog, noord-zuidhelling en duin-polderovergangen met o.a. kwelzones, zijn van groot ecologisch belang. De situatieschets bestaat uit een beeld van de verschillende biologisch waardevolle gebieden, deels geactualiseerd met de beleidsvisie van De Haan betreffende natuur en natuurontwikkeling. 3. 4 .2 Biologisch waardevolle gebieden Duinen Het duingebied van Vosseslag tot Wenduine vormt een langwerpige strook met een breedte van 500 tot 800m, met inbegrip van de duinreep. Het gedeelte tussen De Haan en Vosseslag is 1.5 km lang en ongeveer een halve km breed, het deel tussen De Haan en Wenduine is 3 km lang en gemiddeld 0.5 km breed (150 ha). De totale oppervlakte van het strand tot en met de duinbossen bedraagt ongeveer 225 ha, hiervan zijn ongeveer 152 ha duinbossen. De rest wordt ingenomen door het duinenlandschap, de Koninklijke Baan en de golfclub. Volgende biologisch belangrijke eenheden kunnen we onderscheiden :

Het golfterrein van De Haan (1) Bestaat hoofdzakelijk uit kalkgrasland, duinstruweel en lage bosjes. De weinig bemaaide stukken zijn soortenrijk en worden o.a. gekarakteriseerd door de zeldzame Bokkenorchis.

Het duingebied tussen het golfterrein en de Haan-centrum (2) Het noordelijk gedeelte is niet bebost en bestaat vnl. uit de duinen van de zeereep, vervolgens een complex van duingraslandjes, doornstruweel en stuifduinen. Tegen de kern van De Haan is er een stuk aaneengesloten duindoornstruweel. Het zuidelijke gedeelte is bebost en wordt gevormd door kalkarm duinbos met Zomereik, Populier, Gewone Esdoorn, verschillende Wilgensoorten en naaldhoutaanplanten. Op diverse plaatsen aan de binnenduinrand zijn er enkele fraaie gaspeldoornstruwelen. Zowel de oude aanplanten als de struwelen herbergen diverse broedvogelsoorten. Door weekendverstoring en intensieve betreding van de duinvegetaties zijn bepaalde broedvogelsoorten verloren gegaan, zoals de Geelgors en de Bergeend. In het gebied bevinden zich tevens enkele poeltjes waarin kleine en grote watersalamanders thuishoren. De duinsite is bovendien zeer insectenrijk. Er komen o.m. verschillende soorten dagvlinders voor.

Het natuurreservaat de Kijkuit (3) De Kijkuit is momenteel in beheer van vzw. Natuurreservaten. De zeereep bestaat uit een duinenrij van ongeveer 15m hoogte. De primaire duinreep is gescheiden door een ondiepe vallei die in oostelijke richting uitloopt en waarvan de hoogte varieert tussen de 5 en 21m. De belangrijkste planten zijn Duinviooltjes en Cypruswolfsmelk.

Het Duingebied tussen De Haan en Wenduine (4) Dit duingebied kan onderverdeeld worden in drie delen. Het gebied tussen het strand en de noordelijke rijstrook van de Koninklijke Baan bestaat uit zeereepduinen. Het gebied tussen de twee rijstroken van deze laatste bestaat uit gedeeltelijk duingrasland en duindoornstruweel en gedeeltelijk uit jonge dennenaanplanten. Het gebied tussen de Koninklijke Baan en de Driftweg bestaat hoofdzakelijk uit duingrasland, duinbos, duindoornstruweel, jonge of dicht aaneengesloten dennenaanplanten met duingrasland en hier en daar Eikvaren en wilgenstruwelen. Er komen tevens enkele vochtige hooilandjes voor. De zeldzame duingraslandjes zijn rijk aan mossen en kruiden. Ze zijn zeldzaam door enerzijds de grootschalige bosaanplantingen en door anderzijds de degradatie en erosie ten gevolge van overbetreding.

W VI – 27-04-2007


149

Het natuurreservaat De Zandpanne (5) De Zandpanne is momenteel in beheer van vzw Natuurpunt. Het reservaat ligt op binnenduinzand en omvat naast de reliëfrijke binnenduintjes met licht zure bodem en mosbegroeiing ook struwelen en vegetaties die evolueren naar een duinboscomplex. Binnen het gebied bevindt zich tevens een vochtige panne, deels begroeid met struwelen, deels open gekapt, waardoor de oorspronkelijke, kruidenachtige beplanting zich kan herstellen.

Het binnenduingebied tussen Klemskerke en Bredene – d’Heye (6) Een van de laatste relicten van de middeloude duinmassieven aan de Belgische kust bevindt zich op de grens van Klemskerke met Bredene. Het beslaat een oppervlakte van 50 ha. Het gebied is verzuurd, men vindt er kalkrijke en zure duingrasland. Het grootste stuk is een waterwinningsgebied dat zorgt voor een daling van de grondwatertafel, waardoor alle grondwatergevoelige planten binnen het gebied verdwenen zijn. Interessante reststukjes zijn daardoor te vinden naast het waterwinningsgebied, waar nog grote struwelen Gaspeldoorn voorkomen. Het gebied is in handen van de V.M.W. en wordt beheerd door de vzw Natuurpunt.

De polderstreek Het landschap wordt bepaald door een vrijwel boomloze vlakte. De akkers bevinden zich op de kreekruggen, de weilanden op de lagergelegen komgronden. De uitgestrekte weilandcomplexen, gekenmerkt door een typisch microreliëf, herbergen een aantal specifieke planten en zijn van internationaal belang als broed-, pleister- of overwinteringsplaats voor een aantal weidevogels. De toenemende intensivering van de landbouw is voor een groot deel aansprakelijk voor het verdwijnen van de waterrijke gebieden. Volgende biologisch waardevolle gebieden kunnen binnen het polderlandschap onderscheiden worden :

Het Weidegebied tussen Wenduine en Blankenberge (7) Vele delen werden vroeger uitgeveend en zijn microreliëfrijke weilanden. In de drassige depressies zijn nog een aantal zilte planten terug te vinden. Rond de oude kleiputten van Wenduine is er een wilgenstruweel tot ontwikkeling gekomen. Er zijn ook brede rietkragen met open water ertussen. Ten oosten van deze putten is er een droger rietland.

Het weidegebied tussen Klemskerke en Vlissegem (8) Het grootste gedeelte van deze terreinen is gesitueerd binnen het habitatrichtlijngebied, het vogelrichtlijngebied en de cartering als weidevogelgebied. Door de aanleg van sloten voor de afwatering en het jarenlange gebruik als graasweiden, ontstond een halfnatuurlijk landschap met overgangen tussen water en land. (open water, moerassen en vochtige weilanden) met bijhorende variatie aan vegetatietypen. De weilandcomplexen vallen grotendeels samen met belangrijke overwinteringsgebieden voor ganzen en eenden. De kamgras - veldgerstweiden met zachte depressies en zilte vegetaties vormen een ideaal biotoop voor zeldzame vogels.

Het weidegebied langsheen de Noordede (9) Dit gebied valt onder een habitatrichtlijngebied en vormt een belangrijke overwinteringplaats voor roofvogels.

Poel te Vlissegem (10) Rond de poel bevindt zich een randbeplanting die op sommige plaatsen is uitgegroeid tot een climaxvegetatie (bosjes). De poel is rijk aan verschillende vogelsoorten en vormt voor vele trekvogels door zijn uitgestrektheid een ideaal rustpunt. Op verschillende plaatsen bevinden zich de rietkragen, de randbeplanting bestaat hoofdzakelijk uit aangeplante wilg en zwarte els.

3. 4 .3 Prognoses en terreinbehoeften – toekomstig ruimtelijk beleid Doelstellingen geformuleerd in de beleidsvisie betreffende natuur en natuurontwikkeling dienen verder te worden uitgewerkt. Per landschapseenheid werden binnen het GNOP doelstellingen en actiepunten geformuleerd met betrekking tot het behoud en/of de verdere ontwikkeling van natuur.

W VI – 27-04-2007


150

Belangrijke doelstellingen zijn o.a. het aaneensluiten van open gebieden en het handhaven van het stand-still principe, wat wil zeggen dat de aanwezige hogervermelde natuurwaarden binnen de biotopen van strand en duin, de duinbossen, de weidegebieden en de poelen niet mogen achteruitgaan. De nog resterende duin-polder overgangen dienen gewrijwaard te worden, bestaande natuurwaarden dienen verder geoptimaliseerd te worden door het toepassen van een passend beheer.

W VI – 27-04-2007


151

W VI – 27-04-2007


152

3. 5 Agrarische structuur 3. 5 .1 Situatieschets West-Vlaanderen is de provincie met de meeste cultuurgrond per gemeentelijke kadastrale oppervlakte (70,5%). Op 15 mei 2001 telde De Haan 81 land- en tuinbouwbedrijven, in 2006 is dit gegeven geëvolueerd naar 79 bedrijven. De hoeveelheid akkerland en land voor tuinbouw bedraagt in De Haan 1714 ha (40% t.a.v. de totale oppervlakte van de gemeente, 72% t.a.v. de totale oppervlakte aan cultuurgrond), wat minder is dan het provinciaal gemiddelde (49%). Het aandeel grasland t.a.v. de totale oppervlakte aan cultuurgrond (2381 ha) bedraagt 24% (± 586 ha) ten opzichte van 27,8% in West-Vlaanderen. Door de gunstige bodemstructuur en de vruchtbaarheid van de polderklei neemt de akkerbouw dus de grootste oppervlakte in. Het aandeel cultuurgrond bedraagt voor De Haan 56% (t.a.v. de totale oppervlakte van de gemeente). 30

In de “Plattelandsatlas voor Vlaanderen”, van de Stichting Plattelandsbeleid . is a.h.v. de landbouwtellingen van 1983 een overzicht gegeven van de gemiddelde bedrijfsgrootte. Hieruit blijkt dat in De Haan die meer dan 11 ha meer per bedrijf bedraagt. Het gemiddelde op het niveau van het Vlaams Gewest bedroeg toen 9 ha. 31

Volgens de landbouwtellingen

van 2005 blijkt dat de gemiddelde bedrijfsgrootte op Vlaams niveau is geëvolueerd

naar 18,3 ha. De trend van schaalvergroting zet zich tevens op gemeentelijk niveau voort. De gemiddelde bedrijfsgrootte bedroeg voor De Haan in dat jaar ± 31 ha. Schaalvergroting is dus duidelijk aan de orde in De Haan. De totale bewerkte oppervlakte en het aantal bedrijven zijn afgenomen. Vooral de kleine bedrijven zijn verdwenen.

30

Stichting Plattelandsbeleid VZW, Leuven 1986

31

Min. van Economische zaken, Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS), Statistiek van de bodembezetting

W VI – 27-04-2007


153

3. 5 .1 .1 Evolutie cultuurgrond De oppervlakte aan cultuurgrond is de som van de oppervlakte aan akkerbouw en wei- en grasland. 1990

1995

2001

2006

Aantal landbouwbedrijven

104

93

81

79

Cultuurgrond

2404 ha 36 a

2304 ha 76 a

2377 ha 43 a

2381 ha 63 a

Akkerbouw

1612 ha 86 a

1587 ha 06 a

1675 ha 28 a

1795 ha 54 a

Weide – en grasland

791 ha 50 a

717 ha 70 a

702 ha 15 a

585 ha 97 a

(N.I.S. Landbouwtelling 15 mei 1990, 1995 en 2001)

De totale oppervlakte aan cultuurgrond is in een tijdsspanne van 10 jaar nagenoeg gelijk gebleven. De oppervlakte voor akkerland is toegenomen, weide- en grasland is afgenomen. 3. 5 .1 .2 Evolutie van de teelten BELANGRIJKSTE TEELTEN

1990

1995

2001

2006

Graangewassen

888 ha 97 a

846 ha 22 a

811 ha 59 a

824 ha 01 a

Nijverheidsgewassen

205 ha 49 a

163 ha 89 a

268 ha 25 a

236 ha 70 a

Voedergewassen

138 ha 10 a

188 ha 93 a

422 ha 47 a

408 ha 23 a

Aardappelen

107 ha 78 a

120 ha 45 a

173 ha 85 a

205 ha 36 a

Droog geoogste peulvruchten

29 ha 26 a

-

1 ha 32 a

8 ha 98 a

Wortel en knolgewassen

7 ha 58 a

7 ha 14 a

0 ha 55 a

(N.I.S. Landbouwtelling 15 mei 1990, 1995, 2001, 2006)

Een opvallende evolutie binnen De Haan is de enorme stijging van de teelt van voedergewassen en in beperktere mate nijverheidsgewassen en de productie van aardappelen. Kreekruggronden met op beperkte diepte zand, bieden zeer veel mogelijkheden voor groente – en aardappelteelt. 3. 5 .1 .3 Veestapel32 De Haan kent in totaal 79 bedrijven, waarvan meer dan de helft veeteeltbedrijven (runderen) (45 bedrijven). Er is slechts één niet-grondgebonden agrarisch bedrijf in De Haan, nl. een varkensbedrijf ter hoogte van de Grote Straat. 3. 5 .1 .4 Ruilverkavelingen

Een ruilverkaveling is terug te vinden op het grondgebied van De Haan, nl. de ruilverkaveling Paddegat, ten zuiden van de Noordede.

3. 5 .2 Recente gewestplanwijzigingen De recente gewestplanwijzigingen hebben heel wat drastische wijzigingen meegebracht voor de landbouwsector. Hierbij werd een grote hoeveelheid landschappelijk waardevol agrarisch gebied omgevormd naar natuurgebied. Niettegenstaande de bestaande landbouwgebouwen bij de omzetting naar natuurgebied niet zijn meegenomen, heeft dit belangrijke consequenties voor de verdere landbouwexploitatie. Het gaat om de volgende gebieden :

Het natuurgebied gelegen tussen Vlissegem en Klemskerke

Het natuurgebied gelegen tussen de kern van Wenduine en Harendijke

32

(N.I.S. Landbouwtelling 15 mei 2001)

W VI – 27-04-2007


154

Twee kleinere natuurgebieden ten zuiden van de N9.

Tevens werd een deel van het landschappelijk waardevol agrarisch gebied omgevormd naar ecologisch waardevol agrarisch gebied. Dit gebied bevindt zich tussen de kern van De Haan en Vosseslag, dat reeds gedeeltelijk onder ‘voor het duingebied belangrijk landbouwgebied’ valt.

W VI – 27-04-2007


155

W VI – 27-04-2007


156

3. 6 Toerisme – recreatie, cultuur en openbare nutsvoorzieningen 3. 6 .1 Situatieschets De economie van de kustgemeente van De Haan is sterk geënt op het recreatief - toeristische aspect. In het deel ‘Ruimtelijke context, gemeentelijk niveau, componenten van de ruimtelijke structuur’ werd ingegaan op het toeristisch-recreatieve aanbod van de kustgemeente met de nadruk op het ruimtelijke aspect. In het programmatische deel wordt naast het ruimtelijke aspect de klemtoon vooral gelegd op een aantal sectorale cijfergegevens. 3. 6 .1 .1 Sportaccommodatie Zie bestaande ruimtelijke economische structuur, toeristisch - recreatief netwerk. 3. 6 .1 .2 Verblijfsaccommodatie AANBOD

De verschillende kustgemeenten nemen 94 % van het totale logiesaanbod in West-Vlaanderen in. Uit een eerdere WES - inventarisatie (West-Vlaams Economisch Studiebureau) van 1997 omtrent de logiescapaciteit langsheen de Belgische Kust blijkt volgende evolutie voor De Haan Logiesvorm

Aantal bedden 1989

%

Aantal bedden 1997

%

Evolutie 89-97

%

Hotels

1519

2.4

1485

2.3

- 34

- 2.2

Kampeerverblijfparken

28736

44.8

28540

43.9

- 196

- 0.7

Campings

4557

7.1

4466

6.9

- 91

-2

Vakantiecentra

1924

3

1568

2.4

- 356

- 18.5

Vakantiedorpen

5512

8.6

3633

5.6

- 1879

- 34.1

Jeugdlogies

643

1

476

0.7

- 167

- 38

32

22531

34.7

2112

+ 25.9

Individuele huur - vakantiewoningen 20419 de

en 2 verblijven Verblijfvakantiedorpen

780

1.2

2236

3.4

1456

+ 186

Totaal

64090

100

64935

100

+ 845

+ 1.3

(WES - inventarisatie,1997)

In 1997 omvat de logiescapaciteit 64935 bedden of 13.2 % van de totale logiescapaciteit aan de Belgische Kust, die in totaal 438540 bedden bedraagt. De evolutie die zich in West-Vlaanderen voortzet, wordt eveneens vertaald in De Haan, nl. de totale logiescapaciteit is vnl. toegenomen door de groei aan individuele huurvakantiewoningen en tweede verblijven en de verblijfvakantiecentra (dorpen). De niet-commerciële logiesvormen (individuele tweede verblijven, verblijfvakantiedorpen) winnen het t.o.v. de commerciële logiesvormen. De Haan vormt, samen met Middelkerke (5699), het grootste aanbod aan logies binnen campings (4466) en samen met Koksijde (5895) het grootste aanbod aan vakantiedorpen - en centra (5201).

W VI – 27-04-2007


157

RUIMTELIJKE SPREIDING Ligging en belang van de individuele tweede verblijven en individuele huurvakantiewoningen, 1997 In 1998 heeft het West-Vlaams Economisch Studiebureau, WES, een ‘Onderzoek van de tweede woningen in de kustgemeenten’ uitgevoerd in opdracht van de Provincie West-Vlaanderen. Hierin blijkt dat er in de gemeente De Haan bijna 4900 tweede verblijven zijn. Dit is ongeveer 55% van het totaal aantal woningen. 33 Ligging en belang van de individuele tweede verblijven en individuele huurvakantiewoningen, 1997

RUIMTELIJKE EENHEID

STATISTISCHE SECTOREN

INDIVIDUELE TWEEDE

TOTAAL AANTAL WONINGEN

AANDEEL

VERBLIJVEN EN INDIVIDUELE

(B)

(VERHOUDING A -B)

HUURVAKANTIEWONINGEN (A)

1.1. Kernzone van de

IN %

Absoluut

relatief

absoluut

relatief

A12/B11

1482

30.3

1910

21

78

C00/C02

2255

46

2900

32

78

A11/A132/A10/B10

621

12.7

1910

21

33

C01

163

3.3

690

8

24

A20

294

6.0

790

9

37

badplaats De Haan 1.2. Kernzone badplaats Wenduine 2.1. Aansluitend op de kernzone De Haan 2.2. Aansluitend op de kernzone Wenduine 2.3. Vosseslag 2.4. Harendijke

C112

20

0.4

100

1

20

5.1. Polderdorp Klemskerke

A00

11

0.2

100

1

11

5.2. Polderdorp Vlissegem

B000

8

0.2

120

1

7

7. Polders

A099/B090/C091

31

0.6

420

5

7

8. Resteenheden TOTAAL

13

0.3

60

1

22

4898

100

9000

100

54

In de gemeente De Haan is bijna 55% van de woningen in gebruik als individueel tweede verblijf of als individuele huurvakantiewoning. Binnen de kernzones, nl. de concessie van De Haan en de kernzone van Wenduine, bedraagt het aandeel aan tweede verblijven en individuele huurvakantiewoningen ongeveer 80%. 3. 6 .2 Prognoses en terreinbehoeften – toekomstig ruimtelijk beleid

Een groot gedeelte van De Haan bestaat uit terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven. De Haan heeft immers, samen met Middelkerke, het grootste aanbod aan logies binnen campings en samen met Koksijde het grootste aanbod aan logies binnen vakantiecentra/dorpen. Aangezien deze centra zich gedurende de laatste decennia her en der neergepoot hebben, waardoor er op sommige plaatsen weinig sprake is van ruimtelijke kwaliteit (voornamelijk in Harendijke en aan de Vosseslag) dringt er zich een gemeentelijk beleidskader op. Dit gegeven wordt versterkt doordat bepaalde campinguitbaters de laatste jaren steeds meer geconfronteerd worden

33

Het beeld van de totale particuliere woningvoorraad werd gevormd door samenvoeging van de gegevens van de Volkstelling van

1991 met de gegevens over de individuele tweede verblijven en individuele huurvakantiewoningen 1997.

W VI – 27-04-2007


158

met de vraag van promotoren om hun eigendommen op te kopen met de bedoeling er vaste constructies onder de vorm van weekendverblijfparken en vissershuisjes op te trekken. Om de nodige ontwikkelingen in goede banen te leiden, is het belangrijk dat er binnen het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan een gebiedsgerichte visie wordt uitgewerkt naar ontwikkelingsperspectieven bij de eventuele omzetting naar vaste constructies.

Bepaalde zones voor verblijfsrecreatie worden gekenmerkt door permanente bewoning. In totaal wonen er 123 gezinnen permanent (198 personen), hoofdzakelijk geclusterd bij Harendijke. De twee grootste campings die gekenmerkt worden door vaste bewoning zijn het New Vennepark (18 gezinnen) en Sunpark (let op : niet Sunparks, 37 gezinnen), beide gelegen langsheen de Poseidonlaan te Harendijke.

De golf De bestaande golf, nl. de Koninklijke Golfclub van Oostende, bevindt zich in een, volgens het gewestplan, zone voor natuurgebieden met wetenschappelijke waarde. Het gebied bevindt zich in een, op provinciaal niveau bepaalde, natuuraandachtszone en zal dus hoogstwaarschijnlijk vallen binnen een, weliswaar nog niet afgebakende, op Vlaams niveau geselecteerde GEN of GENO (grote eenheden natuur of grote eenheden natuur in ontwikkeling). Het golfterrein betreft een oud beweid duingrasland en bestaat voor een groot deel uit kalkgrasland, duinstruweel en lage bosjes. De gemeente wenst de activiteiten van de golf niet stop te zetten, gestreefd dient te worden naar een coherente samenhang tussen natuur en recreatie.

Paardenroutes De gemeente De Haan kent drie paardenmaneges. De ontsluiting van de paardenmaneges naar de recreatieve paardenroutes veroorzaken op bepaalde plaatsen knelpunten. o

de Manege Camargue langsheen de Jumpinglaan te De Haan, dient voor een deel ontsloten te worden de Driftweg, waarbij de ruiters deze drukke baan dienen over te steken. De manege zal op termijn terug worden omgezet naar woongebied.

o

De manèges langsheen de Groenestraat en Grotestraat dienen ontsloten te worden langsheen de druk bereden Groenestraat.

o

Om de verbinding te kunnen maken tussen de duinbossen ten westen en ten oosten van de kern De Haan, loopt het paardentraject door de kern van De Haan, nl. langsheen de Quinten Matsijslaan, de Memlinglaan, de Van Eycklaan, naar de Nieuwe Rijksweg.

o

Bepaalde ruiters van de manège Sanders, gelegen te Zuienkerke, maken gebruik van de druk bereden Brugse Steenweg en gaan door het centrum van Wenduine naar het strand, nl. via de Kerkstraat, de Sacristielaan en de Zeevillalaan en over de N34, via de Graaf Jansdijk.

Westtour is in het kader van de Groene Long voorstellen aan het uitwerken om een aantal toegangen tot het strand af te schaffen en om een verbinding te vormen tussen de bestaande ruiterpaden en het achterland en de bestaande manèges. Het probleem rijst vooral dat er in het achterland geen onverharde wegen aanwezig zijn. Er wordt ondermeer aan gedacht om een aantal kerkwegels terug open te stellen, o.m. als ruiterpaden.

Zonevreemde (recreatieve) constructies o

Het sport - en recreatiecentrum De Kerremelkpit te Wenduine is zonevreemd gelegen. Het bevindt zich in een, volgens het gewestplan, zone voor parkgebied, ten noorden van de Driftweg.

o

De manèges aan de Grotestraat en de Groenestraat zijn zonevreemd gelegen. Ze bevinden zich in een, volgens het gewestplan, zone voor landschappelijk waardevol agrarisch gebied. De manege aan de Grotestraat bevindt zich bovendien gedeeltelijk binnen de afbakening van het duinendecreet (voor het duingebied belangrijk landbouwgebied).

W VI – 27-04-2007


159

o

Het Zeepreventorium ten westen van de kern De Haan, aan de Koninklijke Baan, bevindt zich momenteel in een, volgens het gewestplan, zone voor openbaar nut en ligt momenteel dus niet zonevreemd. Ze wensen echter een nieuwe vleugel te bouwen op de terreinen die beschermd zijn door het duinendecreet. Deze terreinen bevinden zich tevens in een, volgens het gewestplan, zone voor natuurgebied (recent gewijzigd van zone voor openbaar nut).

o

Het rust - en revalidatiecentrum ‘De Branding’, ten westen van de kern van Wenduine en gelegen langs de Koninklijke Baan bevindt zich in een zone voor gemeenschapsvoorzieningen. Er bestaan evenwel geen mogelijkheden tot uitbreiding.

De exploitatie van het Vrolijk Verblijf op de hoek van de Driftweg met de Vosseslag is stopgezet en afgebroken. De huidige eigenaars hebben de intentie om het voormalig centrum te vervangen door nieuwbouw (serviceflats, een rusthuis, enz…). Het bevindt zich momenteel in een, volgens het gewestplan, zone voor gemeenschapsvoorzieningen. Het achterliggende gedeelte bevindt zich binnen het duinendecreet.

Een nieuwe locatie zou gezocht moeten worden voor de oprichting van de centrale openbare bibliotheek. Een mogelijke locatie zou kunnen zijn ter hoogte van de pastorij aan de Grotestraat, de gemeente heeft deze reeds aangekocht.

De watertoren te Wenduine met bijgebouwtje en pompinstallaties, aan de Nieuwe Rijksweg, staat momenteel leeg. Het gebouw is eigendom van de gemeente. Nagedacht dient er te worden over een mogelijke nabestemming. Door de pompinstallaties af te breken kan er aan natuurherstel worden gedaan. Gelet op de ligging, nl. midden in het duinengebied en vlak aan een provinciale wandelroute, dienen mogelijke denkpistes voor de watertoren en de bijgebouwtjes zich hoofdzakelijk te richten naar natuur – educatieve – recreatieve functies, zoals het inrichten van een schelpenmuseum.

Er dient ruimte gezocht te worden voor een locatie voor de Scouts en voor de georganiseerde jeugd in Wenduine. Momenteel hebben die een locatie ter hoogte van het gemeentelijke containerpark, aan de Brugse Steenweg. De behuizing en de buitenruimte zijn te krap.

De bestemming van de zone voor openbaar nut ten oosten van de kern De Haan, ter hoogte van de Wenduinesteenweg, is achterhaald. Gelet op het feit dat deze zone gehypothekeerd wordt door het duinendecreet, kan de bestemming niet meer verwezenlijkt worden.

Kaart : zone voor openbaar nut, gehypothekeerd door het duinendecreet

W VI – 27-04-2007


160

4. Knelpunten, kwaliteiten en potenties binnen de ruimtelijke structuren

W VI – 27-04-2007


161

W VI – 27-04-2007


162

4. 1 Natuurlijke, agrarische en landschappelijke structuur 4. 1 .1 Knelpunten

Visuele hinder veroorzaakt door de grote kampeersites (Harendijke, campings achter de Wenduinesteenweg), grote en kleine vakantiecomplexen (Sunparks, Park Atlantis), bungalowparken (langsheen de Bredeweg). Vele van deze kampeerterreinen zijn niet geïntegreerd en ingekleed in het landschap.

Versnippering van de biologisch waardevolle gebieden door hoofdzakelijk recreatie. Dit gegeven wordt versterkt door de verdubbeling van de Koninklijke Baan doorheen de duinbossen en door de groei van openluchtrecreatieve verblijven (o.a. Sunparks).

Het verdwijnen van de kleine landschapselementen.

Onderhoudswerken aan de waterlopen waarbij de oevers vaak voorzien worden van betonelementen en de grachten worden rechtgetrokken. Hierdoor is het oorspronkelijke oeverbiotoop grotendeels verdwenen.

Achteruitgang van de waarde van het duingebied en het achterliggende poldergebied door de toenemende verhoging van de recreatiedruk. Een belangrijk neveneffect is overbetreding. Dit heeft tot gevolg dat :

o

typische duinvegetatie verandert in een tred - of ruige vegetatie, eutrofiëring van de bodem;

o

verandering van de fauna;

o

landschappelijke verstoring.

Verdwijning van de vochtige duinpannes, verdroging in het gebied d’ Heye door de waterwinning Door schaalvergroting en door toenemende intensivering van de landbouw zijn heel wat natte reliëfrijke graslanden, poelen, bomen en haagrijen verdwenen.

De noodzaak aan zeewering laat geen dynamisch, natuurlijk duinbeheer toe. De aanplanting van exoten in het verleden ter fixatie van de duinen verdringt de typische duingebonden vegetatie.

Bepaalde manèges zijn zonevreemd.

Een aantal woningen bevinden zich in natuurgebied.

4. 1 .2 Kwaliteiten

Eigenheid van het polderlandschap : open landschap met verspreide boerderijen van het lang geveltype

Aanwezigheid van uitzonderlijke natuurlijke milieus : waardevolle kleiputten, duinen en duinbossen, weidegebieden binnen de polderstreek

De natuurlijke overgangszones via landschapstypen als zee, strand, duinen, grasland en poldergebieden

Vlissegem en Klemskerke als landelijke polderdorpen binnen de polderruimte

Beperkte bebouwing ter hoogte van de zeedijk van de kern De Haan : geen homogene bebouwing maar sterke open ruimtes tussen de verschillende kernen.

4. 1 .3 Potenties

Het golfterrein beter integreren in het natuurlijke landschap, waarbij een coherente samenhang dient gecreëerd te worden tussen natuurlijke en recreatieve waarden.

Openhouden van doorzichten op de polders vanuit de bebouwde ruimte. Randafwerking van het stedelijk gebied naar het open ruimte gebied, met in het bijzonder extra aandacht voor de randafwerking/overgang van de campings in het landschap.

Diversiteit aan bijzonder aantrekkelijke landschappen : duinen – polders – polderovergangen benadrukken en versterken.

Net van wandel – ruiter - en fietstoerisme uitbreiden en versterken. Ontdubbeling van de Koninklijke baan brengt samenhang en heft gedeeltelijk de barrière tussen de verschillende duinbossen op.

Onderzoek naar nieuwe potenties/bestemming met betrekking tot het militair domein aan de Wenduinesteenweg, dat op termijn zal worden afgebouwd.

W VI – 27-04-2007


163

De watertoren ter hoogte van de Driftweg, ten westen van Wenduine, staat momenteel leeg. De toren met bijgebouw midden in het natuurgebied biedt potenties voor natuur - recreatief medegebruik.

Ontwikkelen van natuurgerichte en landschapsgerichte recreatievormen rond de poel van Vlissegem.

Bieden van bestaanszekerheid voor de recreatieve constructies op het strand (niet-vaste constructies). Hiervoor is een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt.

W VI – 27-04-2007


164

4. 2 Nederzettingsstructuur (wonen, bedrijvigheid en toerisme – recreatie) De ruimtelijke economische structuur, bestaande uit bedrijvigheid en toeristische-recreatieve activiteiten, maakt deel uit van de nederzettingsstructuur. 4. 2 .1 Knelpunten Algemeen

Toeristische druk op de kleinschalige binnengebieden waarbij ééngezinswoningen omgevormd worden naar veelal meer grootschalige meergezinswoningen en waardoor het typische karakter verloren gaat. (vb. de Concessie)

Spanningsveld autochtone bevolking – groei van de badplaatsen. De druk van pensioenmigratie en het toenemend belang van de tweede verblijven veroorzaakt een tekort op de woningmarkt voor de eigen bevolking (waaronder jonge gezinnen).

Gebrek aan stedenbouwkundige kwaliteit bij nieuwe verdichtingsprojecten en verkavelingen.

De gemeente De Haan wordt gekenmerkt door een ontwikkeling van kampeerterreinen in de open ruimte, een evolutie sinds de tweede helft van de 20ste eeuw. Vb. te Harendijke, langsheen de Bredeweg en de Groenestraat. Dit heeft een negatieve invloed op het imago van De Haan als badplaats. Op bepaalde plaatsen bestaat de trend tot omvorming van kampeerterreinen (niet-vaste constructies) naar vaste weekend verblijfparken (bv. te Vosseslag – Sea Side Village) Op verschillende plaatsen is er bijgevolg onvoldoende aandacht besteed aan de overgang van de bebouwde ruimte naar de open ruimte. De randen die als onafgewerkt worden aangeduid, zijn hoofdzakelijk : de recreatieve bebouwing langsheen de Bredeweg, langsheen de Groenestraat en Wenduinesteenweg en het recreatief gegeven ter hoogte van Harendijke. De Haan wordt tevens geconfronteerd met het fenomeen van permanente bewoning in verblijfsrecreatiegebied.

Kern De Haan

Versnipperde relaties binnen de kern van De Haan door de sterke dubbele barrière van de Koninklijke Baan (Rijksweg – Nieuwe Rijksweg). De kern van De Haan wordt morfologisch op twee plaatsen doorsneden door de N34. De noordelijke rijbaan (richting Bredene) loopt dwars door de toeristische zone van de badplaats. De zuidelijke rijbaan (richting Blankenberge) vormt samen met de N317 ter hoogte van het tramstation een belangrijke ruimtelijke en visuele barrière. Hierdoor is er tevens geen vlotte doorstroming van het kerngebied met o.a. de handelsas ter hoogte van de Stationsstraat naar De Concessie en de zeedijk toe.

Gebrek aan kwalitatieve uitstraling van de handelsas ter hoogte van de Stationsstraat - Markt binnen de kern van De Haan.

Kern Wenduine

De trend tot maximalisering onder de vorm van hoogbouw is een typisch fenomeen langsheen de kustzone. Hierdoor wordt het oorspronkelijk woonpatrimonium, nl. de typische kustbebouwing tussen de toenemende hoogbouw, bedreigd, wat leidt tot kwaliteitsverlies en verlies aan identiteit. Het is vnl. het weinig esthetische geheel van de hoogbouw te Wenduine dat een knelpunt vormt, dat versterkt wordt door het onafgewerkt gegeven van de achterkant.

Het kerngegeven rond de Markt van Wenduine en het openbaar domein rondom de tram (omgeving Smet de Naeyerlaan – Leopold II - laan) vormt een weinig aantrekkelijk geheel en houdt meer potenties in zich, zowel naar het openbaar karakter als naar de kwaliteit van de omliggende bebouwing.

W VI – 27-04-2007


165

Vosseslag en Harendijke

Onduidelijke inwendige structuur binnen de kern van Vosseslag, met weinig kernvoorzieningen, gebrek aan eigenheid en identiteit, onverzorgd en desolaat openbaar domein met daartussen ongeordende woonwijken en terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven. Vosseslag sluit naar morfologie eerder aan bij Bredene. Bepaalde vakantiecentra worden gekenmerkt door leegstand en een verouderde infrastructuur, waaronder Park Atlantis.

Het gebied ter hoogte van Harendijke is versnipperd en chaotisch. Er is een duidelijk gebrek aan samenhang binnen de toeristisch - recreatieve structuur. De belevingswaarde en de ruimtelijke inkleding van de verschillende verblijfsrecreatieparken is beperkt. De kleine kern Harendijke leunt meer aan bij Blankenberge dan bij De Haan.

4. 2 .2 Kwaliteiten

Diversiteit van de verschillende woonomgevingen naar typologie van bebouwing : drieledigheid van handelsassen – kernbebouwing – half - open tot open bebouwing binnen de kern van Wenduine en kern De Haan.

Zeer kwalitatief woonmilieu (met o.a. rijk cultuur - historisch patrimonium) zowel binnen de kernen (bv. de Concessie in De Haan, de villaverkaveling rond het Astridpark te Wenduine) als binnen het landelijk poldergebied.

Aangename landelijke polderdorpen Klemskerke en Vlissegem met een sterk behoud van eigenheid.

Dynamische concentratiepool van toeristische – recreatieve activiteiten/voorzieningen.

4. 2 .3 Potenties

Behoud en versterken van zeer kwalitatief woonmilieu, behoud en versterking van het waardevolle karakter en eigenheid van De Concessie.

Opwaarderen en versterken van de stedelijke assen (o.a. verzorgingsas).

Opwaarderen en versterking van de toeristische kernvoorziening / recreatieve sportvoorzieningen (bv. Pier 10 / Haneveld binnen de kern van De Haan).

Kwaliteitsverbetering en herinrichting van bepaalde kerngebieden : bv. strategisch project rond Sparrenduin

Nastreven van architecturale kwaliteit, specifiek op beeldbepalende locaties.

Integrale benadering van de verschillende kampeerterreinen in De Haan met extra aandacht naar randafwerking, ligging binnen het landschap en interne ordening.

Kwaliteitsvolle invulling van het openbaar domein, bijvoorbeeld :

rond de omgeving van de Markt en de straten die aansluiten op de Kerkstraat en het Astridpark in de kern van Wenduine;

heraanleg van de markt binnen de kern De Haan;

aankoop van groenzones in bv. Klemskerke, Vlissegem en Vosseslag.

Te herstructureren poortfunctie ter hoogte van de Manitobahelling, ten oosten van de kern van Wenduine.

De omgeving rond Sparrenduin vormde vroeger een troosteloze en desolate aanblik, met een onaantrekkelijk openbaar domein. Er is de laatste periode echter heel wat veranderd, zoals de heraanleg van de Driftweg en de talrijke renovaties van woningen en gevels, waardoor de omgeving opnieuw een mooie aanblik krijgt.

4. 3 Verkeers- en vervoersstructuur 4. 3 .1 Knelpunten

Parkeerproblematiek gedurende de toeristische periode, vnl. in de kern van Wenduine.

W VI – 27-04-2007


166

Te verbeteren aansluiting van de Brugsesteenweg ter hoogte van de Dorpstraat en Duiveketestraat.

Doortochten De Haan, Vlissegem, Klemskerke en Wenduine dienen herbekeken te worden : o o

De Haan : ter hoogte van Stationsstraat – Driftweg – Marktstraat – tramlijn – Maria Hendrikalaan Vlissegem : ter hoogte van de Vijfwegestraat – Warvinge, mede gelet op het feit dat deze doortocht geselecteerd is als secundaire weg

o

Wenduine : ter hoogte van de Brugsesteenweg – Ringlaan – Kerkstraat / Leopold II-laan – De Smet de Nayerlaan Er is bovendien nog te veel doorgaand verkeer in de Kerkstraat te Wenduine, tevens in de Stationsstraat te De Haan, waardoor de conceptie naar een winkel- en wandelstraat gedeeltelijk verloren gaat. Een extra focuspunt vormt tevens de doortocht van de tram in Wenduine, waar extra aandacht dient besteed te worden aan de ruimtelijke kwaliteit van het openbaar domein ter hoogte van de Leopold IIlaan / De Smet de Naeyerlaan

o

Klemskerke : ter hoogte van de Dorpstraat

Geen optimale ontsluiting van het kustdorp De Haan voor toeristisch verkeer Om de kamstructuur te kunnen realiseren dient de doortocht door Vlissegem herbekeken te worden en dient er geopteerd te worden voor een verdeelscenario via Klemskerke en Vlissegem.

Barrièrewerking N34, zowel voor de kern De Haan als voor het duinengebied.

Gevaarlijke kruispunten : ter hoogte van de Violierenlaan – Driftweg/Stationsstraat – Grotestraat/ gevaarlijke oversteek te Harendijke richting Wenduine (Blankenbergesteenweg)/ gevaarlijk kruispunt ter hoogte van de Molen Wenduine (kruispunt Rijksweg en Koninklijke Baan).

Ontbreken van een samenhangend lokaal fietsroutenetwerk

Verkeersveiligheid schoolomgeving, bepaalde straten op de schoolroutes zijn niet voorzien van een degelijk fietspad. Bv. De Grotestraat, die een toegangsweg vormt naar 2 scholen, is onveilig voor fietsers.

Onveilige fietsverbinding langs de N317 tussen De Haan en Wenduine.

Probleem van sluikverkeer via de landbouwwegen, vnl. ter hoogte van de Polderstraat en de Batterijstraat.

Gebrekkige ontsluiting paardenmanèges : De ontsluiting van de paardenmanèges naar de recreatieve paardenroutes veroorzaken op bepaalde plaatsen knelpunten. (zie hoofdstuk 3.6 Toerisme – recreatie, cultuur en openbare nutsvoorzieningen).

De openbaarvervoersverbindingen tussen de kernen van De Haan, Klemskerke en Wenduine dienen verbeterd te worden, alsook de verbindingen naar Brugge.

De kern van Vlissegem is niet bereikbaar met het openbaar vervoer.

De vervoersknooppunten tussen tramlijn en busverbindingen moeten beter en meer zichtbaar uitgerust worden.

4. 3 .2 Kwaliteiten

Goede autobereikbaarheid. kusttram zorgt voor een goede bovengemeentelijke en tevens interne verbinding tussen de kernen Vosseslag – De Haan – Wenduine en Harendijke.

4. 3 .3 Potenties

De ontdubbeling van de Koninklijke Baan heft, mits aanleg van een ondertunneling ter hoogte van kern De Haan, de barrièrewerking op, maakt o.a. het kruispunt ter hoogte van de kern de Haan overzichtelijker en verkeersveiliger en kan op bepaalde plaatsen bijkomende parkeerplaatsen creëren.

W VI – 27-04-2007


167

Stimuleren van alternatieve vervoerswijzen door o.a. het optimaliseren van de diverse openbaar vervoersverbindingen.

Bij het voorzien van nieuwe projecten (bv. Sparrenduin) dient er aandacht te gaan naar het creëren van voldoende parkeervoorzieningen. Tevens is het aangewezen de nodige aandacht te besteden aan de zwakke weggebruiker en zodoende de nodige veiligheidsvoorzieningen te voorzien.

W VI – 27-04-2007


168

5. Procesverloop

W VI – 27-04-2007


169

W VI – 27-04-2007


170

5. 1 Inleiding 34

Het Planningsdecreet en de Omzendbrief RO 97/02

geven het kader aan voor het gemeentelijk

structuurplanningsproces. Door het Planningsdecreet kreeg de structuurplanning een formele basis. De Omzendbrief 97/02 gaat dieper in op de inhoudelijke aspecten van het structuurplan. Het structuurplanningsproces bestaat uit 3 werkprocessen die niet los van elkaar gezien mogen worden, namelijk het planvormingsproces, het besluitvormingsproces en het overleg/communicatieproces. 5. 2 Planvormingsproces Het planvormingsproces geeft de verschillende stappen/documenten weer die moeten leiden tot het definitief goed te keuren gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Het besluitvormingsproces geeft de momenten weer waarbij de gemeenteraad en de provinciale of gewestelijke overheid hun formele goedkeuring verlenen aan bepaalde documenten in het planvormingsproces. Het planvormingsproces verloopt in vijf fasen. Fase 1 tot 2 vormen de voorbereiding van het ontwerpstructuurplan (informele procedure). Fase 3 en 4 vormen de procedure die beschreven is in het Decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de Ruimtelijke Ordening. Fase 1: startnota De startnota geeft een beschrijving, analyse en evaluatie van de bestaande ruimtelijke en maatschappelijke context en van het gevoerde beleid. Samen met een positionering van de hogere structuurplannen, de gewestplannen en andere bovengemeentelijke richtlijnen en plannen, bevat de startnota ook een overzicht van de sterkten en zwakten, kansen en beperkingen van de stad. Noodzakelijk bijkomend onderzoek wordt gedefinieerd. Rekening houdend met de veelheid aan beschikbare informatie met betrekking tot de sectoren huisvesting, mobiliteit, bedrijvigheid, (klein)handel, milieu en natuur zal bij de opmaak van de startnota de aandacht in eerste instantie gericht worden op de definiëring van de ruimtelijke structuur en de ruimtelijke entiteiten. De startnota kan een aanzet geven tot de gewenste toekomst van het gebied (visie, concepten). Dit behelst ook het aanwijzen van de kansen en probleemvelden waar op korte en middellange termijn bij prioriteit kan gewerkt worden. De startnota zal november ’02 worden opgestuurd naar de provincie voor een structureel overleg. Volgende data werden er afgesproken :

College van Burgemeester en Schepenen : 24 september ’02

Overleg met de Gecoro : 21 oktober ‘02

Overleg met de verschillende diensthoofden en adviesraden : 5 november ‘02

Fase 2: voorontwerp Op basis van sectorale studies, het onderzoek naar deelruimten en het overleg met de betrokkenen komt een samenhangend geheel tot stand: het voorontwerp van gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Het voorontwerp is het sluitstuk van de informele procedure. Het bevat volgende elementen: een visie op de gewenste ontwikkeling van de gemeente, de gewenste ruimtelijke structuur, de planvoorstellen die essentiële aspecten van de structuur

34

Omzendbrief RO 97/02 over het gemeentelijk structuurplanningsproces

W VI – 27-04-2007


171

verduidelijken en het programma van acties en maatregelen. Het voorontwerp bevat de drie gedeelten opgelegd in 35 het Planningsdecreet : namelijk het informatief, richtinggevend en bindend gedeelte. Volgende overlegmomenten hadden plaats :

College van Burgemeester en Schepen : 12 oktober ‘04

Overleg met de Gecoro en gemeenteraad : 16 februari ‘05

Structureel overleg met PPD en Arohm : 24 mei ‘05

Fase 3: van voorontwerp naar ontwerp Na de informele procedure wordt het voorontwerp aangepast en als ontwerp van gemeentelijk ruimtelijk structuurplan ter advies voorgelegd aan de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (Gecoro). Vanaf dat ogenblik wordt de officiële procedure gevolgd zoals beschreven in het decreet: voorlopige vaststelling door de gemeenteraad – openbaar onderzoek – definitieve vaststelling. Volgende overlegmomenten hadden plaats :

Overleg College van Burgemeester en Schepenen : 25/04/2006

Informeel overleg Gemeenteraad en Gecoro : 06/07/2006

Plenaire vergadering : 16/08/2006

Overleg Gecoro : 16/08/2006

Voorlopige aanvaarding Gemeenteraad

Openbaar Onderzoek

Fase 4: structuurplan Het door de gemeenteraad definitief vastgestelde structuurplan wordt goedgekeurd door de Bestendige Deputatie van de provincie. Nadien wordt het structuurplan bij uittreksel gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.

5. 3 Besluitvormingsproces Binnen het planvormingsproces moet op volgende tijdstippen een formele goedkeuring verleend worden (besluitvormingsproces):

Beslissing van de gemeenteraad tot opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan.

Voorlopige vaststelling van het ontwerp gemeentelijk ruimtelijk structuurplan door de gemeenteraad.

Definitieve vaststelling van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan door de gemeenteraad.

Goedkeuring van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan door de Bestendige deputatie.

Buiten deze formele besluitvormingsmomenten worden leden van de gemeenteraad en afgevaardigden van de provincie en het Vlaamse gewest ook tijdens het overlegproces in de informele procedure uitgenodigd op specifieke overlegmomenten. 5. 4 Overleg- en communicatieproces Waarom overleg en communicatie36? De opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan maakt duidelijk dat - wat ruimtegebruik betreft - niet alles overal en altijd kan; we moeten kiezen. Maatschappelijke vragen als: Wat willen we? Hoeveel hebben we ervoor over?

35

Decreet van 24 juli 1996 houdende de ruimtelijke planning, B.S. 27 juli 1996

36

Communicatie is het geheel van activiteiten op het vlak van voorlichting en informatie, promotie en public relations, pers, werving

en inspraak.

W VI – 27-04-2007


172

Wat is waardevoller? ... zijn dan ook heel relevant, maar zullen zeker niet door iedereen en overal op dezelfde manier worden beantwoord. Iemand van de natuur- en milieubeweging zal bijvoorbeeld veel meer over hebben voor de bescherming van een natuurgebied, dan een bedrijfsleider die op hetzelfde terrein hoopt uit te breiden. Visies en waarden verschillen; noden worden anders ingeschat. Er zijn vaak grote achterliggende belangen mee gemoeid.

Maatschappelijke discussie is belangrijk. Op een democratische manier moet een visie op het ruimtegebruik worden ontwikkeld, waarbij op maatschappelijke en ecologische behoeften, noden en vragen wordt ingegaan, maar waarbij tegelijk doordacht en zuinig met de schaarse ruimte wordt omgesprongen, een zo hoog mogelijk rendement wordt nagestreefd en waarbij zo weinig mogelijk schade wordt berokkend. Het creëren van een voldoende groot maatschappelijk draagvlak voor het ruimtelijk beleid betekent dat de betrokkenen zich herkennen in de genomen ruimtelijke opties, deze voorstellen accepteren en zich engageren om in de uitvoering ervan te investeren. Een concreet probleem of een kans die zich op wijkniveau voordoet, kan voor de overheid een uitstekend aanknopingspunt zijn om de samenwerking met de plaatselijke bevolking te starten. Zo kunnen plannen en voorstellen inhoudelijk worden verbeterd en krijgen ze een hogere realiteitswaarde, omdat ze dan geïnspireerd en gedragen worden door de bevolking. Het betrekken van de bevolking in het planningsproces is bouwen aan een meer democratische en open samenleving. Het maakt ook de bevolking ontvankelijk voor ruimtelijke kwaliteit en voor een verantwoord ruimtelijk beleid. Het gaat hier echter niet alleen over het werken met en vanuit de bevolking, maar ook over de onderlinge communicatie tussen de verschillende diensten en autoriteiten op alle beleidsniveaus. De uitgangshouding die in de communicatie rond ruimtelijke planning wordt aangenomen, is van groot belang. Omdat niemand alle kennis of deskundigheid in pacht heeft, komt het erop aan nieuwe verhoudingen, begrip en samenwerking tussen alle betrokkenen te doen ontstaan. De wil om te praten en te overleggen is hierin fundamenteel. Alle betrokkenen bij de ruimtelijke planning moeten als het ware partners zijn. Enkel met hun steun en medewerking kunnen plannen tot stand komen en gerealiseerd worden. Overlegmodel

De besluitvorming over het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan De Haan wordt voorbereid in verschillende overlegorganen en doorgepraat middels verschillende communicatiekanalen. Om de overlegorganen optimaal te laten werken moeten de deelnemers tijdig de uitnodiging met de agenda en te bespreken documenten ontvangen. De informatie moet toegankelijk zijn voor elke gesprekspartner. Bovendien moet het duidelijk zijn hoe de gesprekspartners kunnen reageren en op welke manier de reacties in het verdere planningsproces verwerkt worden.

Kerngroep GRS

De Kerngroep GRS is de motor van het structuurplanningsproces; ze coördineert en organiseert alle werkzaamheden en fungeert als een soort dagelijks bestuur dat samenkomt telkens de nood zich voordoet. De kerngroep GRS kan in de loop van het structuurplanningsproces beslissen om bijzonder overleg te organiseren, bijvoorbeeld omtrent een specifiek thema en/of met een welbepaalde maatschappelijke doelgroep.

Stuurgroep GRS

De stuurgroep is het overlegorgaan dat advies uitbrengt over alle belangrijke stappen en documenten van het planningsproces. De stuurgroep wordt als volgt samengesteld: o o

W VI – 27-04-2007

de leden van de kerngroep GRS; de leden van de gecoro;


173

o o

vertegenwoordigers van de gemeentelijke adviesraden; afgevaardigden van de politieke fracties

De stuurgroep is daarmee het overlegorgaan bij uitstek op het lokale niveau. Het is het forum waar de beleidsverantwoordelijken, de ambtenaren, de deskundigen en de georganiseerde bevolking met elkaar in dialoog treden. De werking van de stuurgroep heeft een wervende functie ten aanzien van het maatschappelijk draagvlak van het structuurplanningsproces.

Gecoro

De gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (Gecoro) is de adviesraad voor ruimtelijke ordening op het niveau van de gemeente. De opdracht van de Gecoro in het kader van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan ligt op volgende domeinen : o

o o o o

In het beste geval is de commissie vanaf de aanvang van de opmaak van het plan één der preferentiële gesprekspartners, zowel bij het denkproces, als bij de communicatie van het denkproces. Het houdt o.m. in dat de voorzitter of afgevaardigde van de commissie bv. als waarnemer zou kunnen deelnemen aan de plenaire vergadering (zie structureel overleg) en aldus kan zorgen voor een goede informatiedoorstroming. In alle geval wordt door de commissie advies gegeven aan de gemeenteraad voorafgaandelijk aan de voorlopige vaststelling van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Zij bundelt en coördineert de reacties van het openbaar onderzoek en van de adviesronde over het ontwerp. Zij geeft een gemotiveerd advies aan de gemeenteraad die het plan definitief vaststelt op basis van al die gegevens. Zij speelt een rol bij de totstandkoming van de ruimtelijke uitvoeringsplannen en de stedenbouwkundige verordeningen.

Gezien de rol die gespeeld wordt bij het tot stand komen van het gemeentelijk structuurplan is het bijzonder belangrijk dat de leden van de commissie in de loop van de opmaak van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan op de hoogte worden gehouden van de vorderingen, en in staat zijn zich te informeren. Belang van de Gecoro De adviesorganen spelen een belangrijke rol in het functioneren van het nieuwe decreet. Ingevolge de draagwijdte van de adviezen maakt de advisering integraal deel uit van de procedure. Het juridische gevolg is dat ze onderworpen is aan het juridische toetsingsrecht van de conformiteit met de regelgeving. Dat is zowel voor het ruimtelijk structuurplan als voor de ruimtelijke uitvoeringsplannen en stedenbouwkundige verordeningen het geval. Gezien er van de adviesorganen technische adviezen worden verwacht en die adviezen gedragen moeten worden vanuit de maatschappelijke, ruimtelijk relevante invalshoeken, is de samenstelling van de organen enerzijds, en de deskundigheid anderzijds, een duidelijke noodzaak. Voor de Gecoro is er geen voordracht van deskundigen door bepaalde instanties vereist. Wel wordt als algemene vereiste gesteld dat vertegenwoordigers van de belangrijkste maatschappelijke geledingen binnen een gemeente er deel van moeten uitmaken en, dat een minimum aan deskundigheid aanwezig moet zijn. De adviescommissie is dus geen gemeenteraadscommissie; ze is per definitie dan ook niet samengesteld uit gemeenteraadsleden aangezien het decreet bepaalt dat leden van het schepencollege of van de gemeenteraad geen lid kunnen zijn van de commissie.

W VI – 27-04-2007


174

Raadpleging aanpalende gemeenten (en provincies)

Over grensoverschrijdende en gemeenschappelijke problemen, kansen of oplossingen worden de aanpalende gemeenten en eventueel provincie(s) reeds in de informele procedure geraadpleegd. Dit voorkomt problemen bij het overleg voorzien in de informele procedure en zal ook het planningsproces uit deze invalshoek verrijken.

Structureel overleg tussen Vlaams, provinciaal en gemeentelijk niveau

Op belangrijke momenten in het planningsproces wordt een structureel overleg georganiseerd met vertegenwoordigers van het provinciaal en gewestelijk niveau. Dit overleg verloopt schriftelijk en/of in plenaire zitting. Hiervoor worden in de eerste plaats uitgenodigd: de Provinciale Planologische Dienst (Provinciebestuur WestVlaanderen), de Afdeling ROHM- West-Vlaanderen (AROHM) en de Afdeling Ruimtelijke Planning (AROHM). Daarnaast worden vertegenwoordigers van de sectorale departementen van de provinciale en gewestelijke overheid aangeschreven (Afdeling Wegen en Verkeer West-Vlaanderen, AMINAL …). Aan deze adviserende diensten worden de procesnota, de startnota en het ontwerp van gemeentelijk ruimtelijk structuurplan ter advies overgemaakt. Een plenaire overlegvergadering wordt georganiseerd na het indienen van de 37

startnota en het voorontwerp ; de procesnota wordt schriftelijk overgemaakt aan AROHM en de Provinciale Planologische Dienst. In andere gevallen wordt schriftelijk advies gevraagd. In de loop van het planningsproces kan volgens noodzaak bijkomend bilateraal overleg worden georganiseerd. Overleg- en participatiemomenten met de bevolking Het ruimtelijk beleid belangt iedereen aan. Daarom wordt de bevolking uitgenodigd om mee na te denken over de ruimtelijke toekomst van De Haan. In de loop van het planningsproces worden daarom op verschillende momenten informatie- en/of gespreksavonden georganiseerd. Bovendien liggen alle documenten en verslagen ter inzage van de bevolking, de gecoroleden, de gemeenteraadsleden en alle andere geïnteresseerden. Aan het secretariaat structuurplan van de gemeente De Haan kunnen ook alle bemerkingen en suggesties rond het structuurplan overgemaakt worden. De coördinaten van het secretariaat structuurplan worden vermeld in alle informatiemiddelen voor de ruime bevolking. Bij een eerste informatie- en gespreksavond krijgt de bevolking de kans om kennis te maken met het doel en de werkwijze van de opmaak van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. In kleine groepen wordt nagedacht over de ruimtelijke problemen, knelpunten, mogelijkheden en gewenste ontwikkelingen in de stad. Een eerste denkdag werd georganiseerd voor De Haan in februari – maart ’03.

Ten slotte wordt tijdens het openbaar onderzoek over het ontwerp een informatie- en inspraakvergadering georganiseerd om zo te voldoen aan de verplichtingen opgelegd in het Planningsdecreet. De procesbegeleider/gespreksleider zit de informatie- en gespreksavonden voor, verzorgt mede de toelichting en bewaakt de inbreng van de bevolking. De kerngroep GRS kan in de loop van het structuurplanningsproces beslissen om bijzonder overleg te organiseren, bijvoorbeeld omtrent een specifiek thema en/of met een welbepaalde maatschappelijke doelgroep.

37

Besluit van de Vlaamse regering van 5 mei 2000 tot regeling van het vooroverleg over voorontwerpen van ruimtelijke ste

structuurplannen. De plenaire vergadering wordt ten vroegste de 40

W VI – 27-04-2007


dag na het versturen van het voorontwerp gehouden.

175

Informatiemiddelen De directe communicatie met de bevolking wordt ondersteund door nieuwsbrieven. Deze nieuwsbrieven worden hetzij afzonderlijk gepubliceerd of ingevoegd in de bestaande informatiekranten en worden verspreid bij alle adressen in De Haan. De nieuwsbrief verschijnt minstens driemaal gekoppeld aan de informatie- en gespreksavonden.

W VI – 27-04-2007


176

6. Bijlage

W VI – 27-04-2007


177

W VI – 27-04-2007


178

6. 1 Overzicht Statistische sectoren 35029

De Haan

A

Klemskerke

A00-

Klemskerke - Centrum

A099

Klemskerke - Verspreide bewoning

A10-

De Haan - Kern

A11-

De Haan - NoordhoekK

A12-

De Haan – Concessie Klemskerke

A132

Lindenhof – Sportcentrum

A18-

De Haan – Duinen – Golf

A20-

Torenhof – Heide – Vosseslag

B

Vlissegem + deel Nieuwmunster

B000

Vlissegem – Centrum

B090

Vlissegem – Verspreide bewoning

B10-

Vlissegem – De Haan Centrum - Oost

B11-

De Haan – Concessie VlissgemM

B183

De Haan – Nieuwmunster

B19-

De Haan Duinen – Zwarte kiezel

C

Wenduine

C00-

Wenduine – Centrum

C01-

Ringlaan – Drift

C02-

Zeedijk

C08-

Wenduine Duinen – West

C091

Wenduine – Polders

C112

Harendijke

Z999

Niet te lokaliseren

9999

W VI – 27-04-2007


179

W VI – 27-04-2007


180

6. 2 Stratenplan van de kernen

W VI – 27-04-2007


181

W VI – 27-04-2007


182

6. 3 Verslag denkdag april 2003 + folder Gemeentebestuur

GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN

(GRS) DE HAAN

onderwerp

datum

Denkavonden met betrekking tot het opmaken van het GRS

1 en 2 april 2003

Op initiatief van het gemeentebestuur van De Haan werd op 1 en 2 april 2003 een denkavond georganiseerd waarop elke bewoner van De Haan werd uitgenodigd aanwezig te zijn om samen met het gemeentebestuur en de ruimtelijke planners van gedachten te wisselen over de ruimtelijke toekomst van de gemeente. Als inleiding werd aan de deelnemers van de denkavond een korte toelichting gegeven door de ruimtelijke planners van de West-Vlaamse Intercommunale (WVI). De hiërarchie van de ruimtelijke structuurplannen werd toegelicht en er werd even stilgestaan bij de inhoud van het ruimtelijk structuurplan als beleidsdocument. Daarna werd kort uitgelegd wat de bedoeling is van de denkavond. Vanuit de werkgroepen werd verwacht aandachtspunten naar voor te brengen die een bron zijn van ergernis en als knelpunt kunnen worden ervaren. Ook werd gevraagd positieve ervaringen te vermelden als een kwaliteit binnen de ruimtelijke context van de gemeente. Het is de bedoeling dat suggesties die ontstaan zijn uit deze denkavonden worden geëvalueerd en waar mogelijk worden geïntegreerd in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Vanuit de denkgroep werden volgende meerderheidsstandpunten naar voor gebracht: MOBILITEIT – VERKEERSVEILIGHEID Ondanks de geslaagde herinrichting van de dorpskern ‘Klemskerke-Dorp’ wordt alsnog een verkeersoverlast ervaren van doorgaand verkeer (ook zwaar verkeer) in de landelijke dorpskernen Klemskerke en Vlissegem. De verkeersinfrastructuur van de Vijfwegestraat is niet geschikt als weg voor doorgaand verkeer en is voor de zwakke weggebruiker in zijn huidige staat levensgevaarlijk. Ook de Grotestraat wordt geplaagd door zwaar doorgaand verkeer. Dit fenomeen doet zich tevens voor langs de Vosseslag. Tevens werd het kruispunt Grotestraat / Stationsstraat / Nieuwe Steenweg / Kardinaal Mercierlaan aangehaald als trechter waardoor fileproblemen ontstaan langs de Nieuwe Steenweg. In die context wordt gepleit voor een ringweg vanaf het rondpunt ‘Vijfwege’ die de polderdorpen ontlast van het doorgaand verkeer. Er wordt aangedrongen op meer snelheidscontroles en controles op het zwaar verkeer binnen het centrum van de gemeente, dit om de veiligheid en het langzaam verkeer te bevorderen. Er werd de suggestie gelanceerd om de kustbaan terug te brengen naar één rijvak per rijrichting (wat vandaag de dag reeds op verschillende plaatsen het geval is). Eenmaal er voor die optie wordt gekozen staat niets in de weg de kustbaan te ontdubbelen, mits ondertunneling van de Nieuwe Rijksweg t.h.v. het kruispunt met de Stationsstraat en de Leopoldlaan.

W VI – 27-04-2007


183

De aanleg van een rotonde t.h.v. het kruispunt van de Dorpsstraat met de Brugse Baan is wenselijk. Er wordt voornamelijk aangedrongen op de aanleg van meer fietspaden, liefst gescheiden van het weggedeelte, zowel ten behoeve van de recreant als van de schoolgaande jeugd. Het slecht onderhoud van de fietspaden langs de Vosseslag en het ontbreken van een degelijk voetpad langs de kampeerzone creëert een gevaarlijke situatie. Het ontbreken van fietspaden langs de Driftweg tussen de Vosseslag en De Haan-Centrum wordt als een onveilige situatie ervaren. Ook de fietspaden langs de Blankenbergsesteenweg zijn in een slechte staat. Het noordelijk gelegen fietspad is door de nabijheid van de trambedding zeer onveilig. Een herinrichting van de verkeersknooppunten de Smet de Naeyerlaan/ Blankenbergsesteenweg en de Neptunuslaan/Blankenbergsesteenweg dringt zich op. Het parkeerprobleem is een reële bedreiging voor de verdere ontwikkeling van het centrum van Wenduine. Misschien is een randparking een alternatief. Door de toenemende hoogbouw in de kern van De Haan-centrum zal er op korte termijn ook daar een parkeerprobleem ontstaan. Daarom dient nu reeds gedacht aan de realisatie van bijkomende openbare parkeerplaatsen (bv. onder de markt, evenwel met behoud van de marktfunctie). De tram wordt ervaren als een conflictsituatie binnen de kern van Wenduine. Ter hoogte van de duinvoet en de trambedding (langs de Blankenbergsesteenweg) moet een bufferzone voorzien worden. Een tramhalte wordt gevraagd aan de campingzone ‘Harendijke’ ter hoogte van de Neptunuslaan. De voetpaden en straten binnen de kern Wenduine zijn in slechte staat en de verschillende obstakels (reclameborden, terrassen, …) vormen een gevaar voor de voetgangers en zijn ontoegankelijk voor (visueel) gehandicapten. TOERISME EN RECREATIE Er wordt gevraagd een juridisch kader te scheppen voor het toelaten van sportactiviteiten op het strand, inzonderheid voor watersport met mogelijkheid tot het oprichten van een vaste constructie en een sanitaire inrichting. De invulling van verblijfsrecreatie moet gebeuren met oog voor differentiatie, waarbij per exploitatie dient gestreefd naar een vermenging van tenten, stacaravans, vakantiehuisjes en studio’s. Misschien is het mogelijk een kader te scheppen voor het ontwikkelen van hoevetoerisme of plattelandstoerisme als alternatief voor leegstaande en/of door faling getroffen landbouwbedrijven. De bestaande manèges dienen rechtszekerheid te krijgen door deze op te nemen in een specifieke bestemmingszone. Deze sector dient ook beter ondersteund te worden, bv. door de aanleg van ruiterpaden. T.b.v. de tweede verblijvers worden extra voorzieningen/ruimte gevraagd voor het achterlaten van hun huisvuil bij hun vertrek. WONEN EN WERKEN Er is een probleem naar betaalbare woningen / bouwgronden. Anderzijds wordt gevraagd zuinig om te springen met de open ruimtes (= inbreiding). Er wordt voornamelijk aangedrongen om de beschikbare bouwgrond in de woonzones volgens het gewestplan niet verder te laten invullen met witte vakantie-/vissershuisjes. Deze vakantiedorpen getuigen van weinig architectuur en doen afbreuk aan de waarde van het bestaand patrimonium van de gemeente. Door het tekort aan betaalbare bouwgrond of woningen, moeten jonge gezinnen noodgedwongen uitwijken naar andere gemeenten, waardoor op termijn een vergrijzing ontstaat van de bevolking binnen de gemeente. Er wordt gedacht om recreatiezones aan te snijden als uitbreiding van de woonzones (minder verblijfsrecreatiezones op de wijk Vosseslag). Er is voornamelijk nood aan betaalbare bouwgrond en woningen, waarbij niettemin aandacht dient besteed aan de bescherming van het patrimonium. Men moet oog hebben voor kwalitatieve nieuwbouwprojecten. Appartementsgebouwen laten oprichten waar de ruimtelijke draagkracht het toelaat, maar zonder maximalisatie van de hoogbouw (voornamelijk beperken van het aantal woonlagen in het dak).

W VI – 27-04-2007


184

Tevens biedt de bestaande regelgeving geen mogelijkheden naar verbouwing en/of uitbreiding van bestaande woningen, waarvan hun ligging in de gewestplannen nadien werd ingekleurd in een zone voor verblijfsrecreatie. De Vosseslag is weinig gestructureerd. Er is weinig initiatief tot handel. In de ruit Vlissegem - Klemskerke – De Haan-Centrum – Vosseslag dient een voorbehouden zone voorzien voor kleinschalige bedrijvigheid (handel, voornamelijk afgestemd op het toerisme). Hier wordt gedacht aan het afbakenen van zones voor kleinhandel binnen het centrum en het reserveren van zones voor niet-milieubelastende kleine ondernemingen (schrijnwerkers, warme bakkers, …) in de rand van het centrum en gelegen nabij een invalsweg. Er is een groeiende tendens vast te stellen van leegstaande woningen en handelsruimtes langs de Driftweg ter hoogte van de Markt De Haan-Centrum. Er is nood aan een commerciële stimulans voor de verdere ontwikkeling van het handelscentrum binnen De Haan-Centrum. Binnen De Haan-Centrum is er weinig plaats voor vernieuwende architectuur. Er dient meer gestreefd naar kwalitatieve nieuwbouwprojecten. Het behoud van de kleinschaligheid van de landelijke dorpen Klemskerke en Vlissegem als typische polderdorpen en het imago van de badplaats De Haan met zijn typische laagbouw moeten als prioritair worden beschouwd. In Wenduine moet worden gestreefd naar het beperken van de hoogbouw. Er bestaat een te bruuske overgang tussen het woongebied en de open ruimte rondom de kern Wenduine. De aanleg van een bufferzone tussen de twee gebieden zou aangewezen zijn. In Harendijke worden een speelplein en een minicontainerpark gevraagd. Er wordt tevens een oplossing gevraagd voor het wildparkeren door de bezoekers van de aanpalende kampeerterreinen in de woonwijk. Ook wordt verzocht om initiatieven te nemen, teneinde de bewoners van de wijk uit hun isolement te halen, om te vermijden dat een deel van de bevolking aldaar elk contact met de gemeente verliest. Alle beleidsdaden zijn gefocust op toerisme en handel zonder rekening te houden met de niet-commercieel ingestelde mede-inwoner van de gemeente. Anderzijds wordt opgemerkt dat toerisme de voornaamste bedrijvigheid is binnen de gemeente. NATUUR EN LANDBOUW De landbouw moet centraal staan bij het behoud van de open ruimte in de gemeente. De natuurwaarden moeten verenigbaar zijn met - en afgestemd zijn op de landbouwactiviteiten. De landbouw wordt nu geconfronteerd met de omvorming tot natuurgebied van de beschikbare gronden, terwijl eigenlijk aangedrongen wordt op een uitbreiding van potentiële landbouwgronden. Er dient gestreefd naar een betere rechtszekerheid (inzonderheid voor de landbouw) en een evenwicht tussen ecologie, economie (handel) en toerisme met het oog op het behoud van de open ruimte en met begrip voor het natuurlijk evenwicht. Er worden vragen gesteld bij het onderhoud en de betaalbaarheid van de groengebieden. Rationeel polderbeheer blijft noodzakelijk. Onderhoud van waterlopen, beken, grachten blijft noodzakelijk om wateroverlast te voorkomen. Het bouwen van een gemeentelijke waterzuiveringsinstallatie is wenselijk om te vermijden dat er kilometers buizen dienen aangelegd in het open landschap om de afvalwaters af te voeren naar het waterzuiveringsstation te Oostende. Ook binnen de landbouwgebieden wordt gestreefd naar een behoud van de open ruimten. Duidelijk werd gepleit voor het behoud van het golfterrein van de K.G.C.O. Er moet worden onderzocht of een gedeelde recreatie van het bos mogelijk is, waarbij plaats is voor wandelaars, paarden en fietsers.

W VI – 27-04-2007


185

W VI – 27-04-2007


186

6. 4 Verslag plenaire vergadering (16/08/2006) VERSLAG PLENAIRE VERGADERING VOORONTWERP GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN DE HAAN (16/08/’06) AANWEZIG Dhr. Wilfried Vandaele Mevr. Carine Willaert Mevr. Griet De Mulder Dhr. Bart Aerts Dhr. Andy Verhanneman Dhr. Jan Van Coillie Mevr. Katrien Vervaet Dhr. Jan Halewyck

Schepen Ruimtelijke ordening De Haan Dienst Ruimtelijke Ordening De Haan Departement RWO – ruimtelijke planning Drum Drum WVI WVI Voorzitter Gecoro De Haan

VERSLAG De afgevaardigden van het provinciebestuur West-Vlaanderen en van het departement RWO overhandigen tijdens het overleg een schriftelijk advies m.b.t. het voorontwerp van GRS. De belangrijkste opmerkingen worden tijdens de vergadering mondeling toegelicht en kunnen als volgt samengevat worden:

het document is grotendeels aangepast aan de opmerkingen gemaakt tijdens het structureel overleg, behoudens de de aspecten van wonen en 2 verblijven (RWO); aspect subsidiariteit : acties van het Vlaamse Gewest en de provincie : het is beter het inhoudelijke aspect in het informatief gedeelte te vermelden en er dan enkel naar te verwijzen in het richtinggevend gedeelte; het landbouwgebied tussen Klemskerke en Vlissegem werd bij de afbakening van de agrarische en natuurlijke structuur niet als landbouwgebied herbevestigd, m.a.w. de natuurfunctie primeert. Er kan dus niet worden gesteld in het GRS dat voor dit gebied natuur en landbouw op elkaar moeten worden afgestemd. Betreffende de duinengordel is het onvoldoende duidelijk welke uitspraken uit het voorliggend GRS betrekking hebben op de op Vlaams niveau geselecteerde en kwetsbare gebieden, en welke betrekking hebben op de overige gebieden waarin meer mogelijkheden kunnen worden geboden door de gemeente. Er zijn geen problemen met het bestendigen van bestaande speelbossen, doch nieuwe ontwikkelingen kunnen eventueel een hypotheek leggen op de omliggende natuurwaarden. Het aspect van nieuwe speelbossen dient dus m.a.w. als een suggestie duidelijk te worden neergeschreven. Hierop wordt geantwoord dat dit de resultaten waren van de gebiedsvisie De Haan - Wenduine die in overleg met alle betrokken instanties (waaronder agentschap natuur en bos en AWZ) werd opgesteld; aspect sociale woningbouw : de acties binnen het richtinggevend gedeelte krijgen nauwelijks vertaling in het bindend gedeelte (er is enkel sprake van het maken van een lokaal woonplan). Het percentage van 13%, gehanteerd in het richtinggevend gedeelte, betreft niet enkel sociale woningbouw, maar ook de kavels gerealiseerd door de WVI. De opgelegde norm van de provincie, zijnde 25%, heeft betrekking op sociale woningbouw in de enge betekenis van het woord en dient duidelijker te worden ingeschreven; de in het GRS voorgestelde visie met betrekking tot de wijk Vosseslag dient te kaderen binnen de draagkracht van de omgeving . Het voorstel om langs de straat Vosseslag een nieuw centrum te gaan ontwikkelen, mag geen aanleiding geven tot de uitbouw van een (nieuw) kleinhandelslint- of concentratie. In het PRS is de wijk Vosseslag niet geselecteerd als kern; voor de zoekzone voor wonen ten zuiden van kern de Haan is er geen locatieonderzoek gebeurd. Indien dit de enige voor de hand liggende locatie betreft, dient dit duidelijk te worden aangegeven. Belangrijk is dat de bedrijvenzone louter in functie kan staan voor opslag van de bedrijven in de kern De Haan en in het centraal beheer van de gemeente. ‘Kernondersteunde activiteitenzone’ is hierdoor eventueel een verkeerdelijk gebruikte term en schept verwarring. Er dient te worden onderzocht of de randparking ook in functie kan staan van het grootschalig sport- en recreatieterrein aan de overkant van de Nieuwe Steenweg; de ontsluitingsmogelijkheden voor resterende ambachtelijk bedrijventerreinen te Wenduine dienen nader te worden bekeken, waarbij verschillende opties kunnen worden onderzocht. Een mogelijke optie is om de ontsluiting noordwaarts te situeren (via de Steenovenstraat), waarbij het nog te ontwikkelen bedrijventerrein mee noordwaarts dient op te schuiven.

W VI – 27-04-2007


187

Een tweede nog te onderzoeken optie is om het bedrijventerrein anders te positioneren waardoor een compacter ruimtegebruik wordt gerealiseerd. Er moet worden ingeschreven dat enkel lokale bedrijven, afkomstig uit de gemeente De Haan, zich kunnen vestigen. Zuivere verkoopsactiviteiten mogen in deze zone niet toegelaten te worden; er worden in het ontwerp GRS verdichtingsprojecten naar voren geschoven in gebieden die een woonbestemming hebben volgens het gewestplan maar die later, via een uitvoeringsplan, werden verfijnd naar een recreatieve bestemming. De vraag wordt dan ook gesteld in hoeverre deze gebieden aanleiding zullen geven tot inname van bijkomende ruimte in functie van compensatie van de recreatieve activiteiten. Hierop wordt geantwoord dat dit geenszins het geval is, aangezien het hier om activiteiten gaat die reeds lang zijn stopgezet (bv. voormalig tennisterrein) of waar de huidige bestemming reeds wonen is (bv. Familia); het begrip ‘afwerken van de randen’ schept verwarring. Op sommige plaatsen wordt gesteld dat dit geen bijkomend juridisch aanbod inhoudt, maar deze term wordt eveneens gebruikt bij de zoekzone voor wonen op langere termijn bv. ter hoogte van kern ‘De Haan’; Voor de problematiek van weekendverblijven wordt er verwezen naar een resolutie van het Vlaamse Parlement (30/03/2000) waarin de Vlaamse Regering de vraag stelt naar een beleidsplan betreffende de weekendverblijven. Dit beleidsplan werd voorgelegd aan het Vlaamse Parlement op 27 juni 2002. In het kader van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan is het misschien opportuun om de voorgestelde methodiek te bekijken en eventueel te verwerken in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan; er wordt in het ontwerp GRS voorgesteld om clusters van bestaande zonevreemde woningen in recreatiegebied een planmatige oplossing te geven. Hierbij dient het begrip ‘cluster’ duidelijker te worden gedefinieerd, het is bijgevolg beter de clusters specifiek op te nemen in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan.; de tabel met de ontwikkelingsperspectieven voor (zonevreemde) constructies achteraan het richtinggevend gedeelte, dient nagekeken te worden. De tabel, dat eigenlijk een samenvatting dient te zijn van het richtinggevend gedeelte, wijkt er hier en daar van af; de gebiedsgerichte differentiatie van zonevreemde constructies binnen de gemeente De Haan is relatief beperkt. Voor het grootste gedeelte richt de gemeente zich naar de regelgeving op Vlaams niveau. Dit betekent dat het DRO wordt toegepast en dat enkel een gebiedsgerichte verstrenging mogelijk is. Ruimtere mogelijkheden dan deze dat het decreet voorziet zijn dan ook uitgesloten; de bindende bepalingen dienen op een éénduidige wijze te worden neergeschreven, niet-limitatieve opsommingen zijn bijgevolg uit den boze. Bepaalde selecties en maatregelen kunnen beter verplaatst worden naar maatregelen en acties, of omgekeerd. Aspecten waarbij taken worden voorgesteld aan de hogere overheden, mogen niet bij de bindende bepalingen worden ingeschreven.

Besluit Rekening houdend met de hogervermelde opmerkingen en de ontvangen schriftelijke adviezen, zal het ontwerp gemeentelijk ruimtelijk structuurplan worden afgewerkt. Voor verslaggeving WVI, 16/08/’06

W VI – 27-04-2007


188

6. 5 Afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur Overzicht van de herbevestigde gebieden met betrekking tot de agrarische structuur voor de gemeente De Haan, cf. beslissing van de Vlaamse Regering van 31/03/2006.

W VI – 27-04-2007


189

Uittreksel uit Kaart 3, driehoek Oostende – Knokke – Heist, met betrekking tot herbevestiging van een aantal gebieden, op het grondgebied van De Haan

W VI – 27-04-2007


190

GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN. Gemeente De Haan ONTWERP

Recommend Documents