t e c h n i p l a n a d v i s e u rs b v R A A D G E V E N D
I N G E N I E U R S B U R E A U
DVZ-104K1-E-FI001J DVZ 22 januari 2010 blad 1 van 7 Status: DEFINITIEF
Project
:
Onderwerp :
1.
Gemeentehuis Leiderdorp
Notitie PV Cellen
Inleiding In het kader van de prijsvraag is een globale beschrijving gegeven van de werktuigkundige, sanitaire, elektrotechnische en transportinstallaties in het nieuw te bouwen gemeentehuis voor Leiderdorp. Daarbij zijn diverse spelregels van de prijsvraag als leidraad leidraad gehanteerd, onder andere die over de duurzaamheid zaamheid en het energieverbruik. Het toepassen van elektrische zonne-energie zonne is een mogelijkheid om nog verder invulling te geven aan het duurzame karakter. karakter In deze notitie worden de voor- en nadelen van de PV cellen en PV dakbedekking nader toegelicht. toegelicht Op basis van deze informatie kan een keuze worden gemaakt over het wel of niet toepassen van deze duurzame energieopwekking.
2.
Elektrische zonnezonne-energie
2.1.
PVPV-panelen Foto-voltaïsche voltaïsche panelen worden vaak afgekort met de benaming "PV-panelen". panelen". In PV-panelen PV wordt stralingsenergie van het zonlicht omgezet in elektrische energie (zwakstroom). De PV-panelen panelen kunnen worden aangesloten op een inverter die spanning, frequentie en amplitude gelijkstelt aan die van het elektriciteitsnet. teitsnet. Door gebruik te maken van zonnecellen voor energieopwekking, is het mogelijk de inkoop vanuit het elektriciteitsnet te reduceren. De kosten van PV-installaties installaties zijn nog altijd vrij hoog. Afhankelijk van het type PVPV-paneel kost een vierkante meter paneel circa € 750,750, all-in. Hierbij is als uitgangspunt dat de dakconstructie een extra belasting van 150 kg/m2 kg/ kan dragen (verondersteld is dat dit constructief geen meerkosten vergt). De levensduur van een PV-paneel PV is circa 20 jaar. De opbrengst is afhankelijk van de oriëntatie, 2 ongeveer 134 kWhe/m per jaar. Bij plaatsing van 570 m2 PV-panelen (geschat geschat beschikbaar dakoppervlak gemeten over atrium 210 m2 en loods 360 m2) wordt circa 59 MWhe geleverd wat een besparing op de CO2-uitstoot CO2 geeft van 32 ton per jaar. De investering bedraagt circa € 410.000,-. De terugverdientijd d exclusief SDE subsidie is circa 49 jaar.
DVZ-104K1-E-FI001J DVZ 22 januari 2010 blad 2 van 7
Voorbeeld van PV-panelen panelen op dak van Gemeentearchief Rotterdam (circa 1.800 m2)
2.2.
2.2. PVPV- dakbedekking Tegenwoordig is het mogelijk om PV-cellen PV op te nemen in dakbedekking. Hiervoor zijn kunststofdakbanen met geïntegreerde flexibele fotovoltaïsche modules verkrijgbaar. De kunststof kunst dakbaan zorgt voor een waterdichte afdichting. afdichting De geïntegreerde PV-panelen zijn voorzien van amorfe cellen die geabsorbeerd licht direct omzet in elektriciteit (zwakstroom). De kosten van een fotovoltaïsche deklaag zijn circa € 300/m2, inclusief de benodigde nodigde installaties en dakdoorvoeringen. Er wordt een garantie gegeven op een opbrengstpercentage van minimaal 80% gedurende 20 jaar. De levensduur van de deklaag is tussen de 25 en de 30 jaar. De opbrengst is afhankelijk van de oriëntatie, ongeveer 45 kWhe/m2 per jaar. Het beschikbaar dakoppervlak is circa 570 m2 ( atrium 210 m2 en loods 360 m2, dat levert dan 26 MWhe per jaar. Dit is een reductie van CO2-uitstoot CO2 van circa 14 ton per jaar. De meerinvestering bedraagt circa € 170.000, 000,- (de kosten voor het vervallen van een standaard dakafwerking zijn in relatie tot de PV-dakbedekking PV niet noemenswaardig De terugverdientijd noemenswaardig). exclusief subsidie is circa 40 jaar.
Voorbeeld van PV-dakbedekking dakbedekking op dak van WeKa
DVZ-104K1-E-FI001J DVZ 22 januari 2010 blad 3 van 7
2.3.
Subsidies Ondernemingen die energiebesparende technieken technieken en de toepassing van duurzame energie ene wensen, hebben de mogelijkheid om subsidie aan te vragen. De EIA en de SDE zijn de tegemoetkomingen die het gebruik van duurzame energiesystemen stimuleren, stimuleren onder andere fotovoltaïsche zonnepanelen, windmolens, windmolens etc. De regelingen elingen hebben voorwaarden waaraan waar de onderneming moet voldoen: • •
SDE regeling: iedereen edereen,, behalve rijksoverheden en zelfstandige bestuursorganen, kan in aanmerking komen voor subsidie. EIA Regeling: een en non-profit non profit organisatie kan geen aanvraag indienen.
De gemeente emeente Leiderdorp komt in aanmerking voor de SDE regeling doch aangezien a een gemeente een non-profit profit organisatie is, is het niet mogelijk om een EIA regeling direct aan te vragen. vragen Wel is het mogelijk om indirect gebruik te maken van de EIA regeling via een zogenoemde 'sale-lease'sale back constructie', waarbij de eigenaar/verhuurder (wèl een ondernemer) van de installatie een EIA regeling kan aanvragen. Gezien de omvang van het project wordt dit echter niet haalbaar geacht. geacht
2.4.
Investeringsramingen en terugverdientijden
Fotovoltaïlische systeem - Panelen Algemeen Aantal panelen Oppervlak Vermogen Investering (all in) Excl. EIA subsidie Exploitatie Opbrengst per jaar1 Opbrengst incl. SDE subsidie per jaar Onderhoud Simpele terugverdientijd SPOT excl. Subsidie SPOT incl. Subsidie
Loods St m2 kWp
Atrium 277 360 46
161 210 27
€ 260.000
€ 150.000
€ 5.000,€ 18.500,-
€ 3.000,€ 10.700,-
€ 300,-
€ 200,-
49 jaar 14 jaar
49 jaar 14 jaar
1 Bij € 0,15 /kWh opbrengst, met SDE subsidie levert de elektriciteit circa € 0,50 (tot €0, 60/kWh) op.
DVZ-104K1-E-FI001J DVZ 22 januari 2010 blad 4 van 7
Fotovoltaïlische systeem - Dakbedekking (WeKa) Algemeen Oppervlak Vermogen Investering (all in) Excl. EIA subsidie Exploitatie Opbrengst per jaar2 Opbrengst incl. SDE subsidie per jaar Onderhoud Simpele terugverdientijd SPOT excl. Subsidie SPOT incl. Subsidie
Loods 2
m kWp
Atrium 360 17
210 10
€ 110.000
€ 60.000
€ 2.500,€ 9.000,-
€ 1.500,€ 5.000,-
€ 300,-
€ 200,-
40 jaar 12 jaar
40 jaar 12 jaar
3.
Aandachtspunten bij gebruik van PV dakbedekking
3.1.
SDE subsidie subsidie regeling De belangrijke aandachtpunten voor de aanvraag van SDE subsidie regeling voor PV worden hierna omschreven. De nieuwe SDE subsidie regeling treedt naar verwachting eind april 2010 in werking en sluit op 1 november 2010. De SDE regeling houdt in datt u de komende (maximaal) 15 jaar een gegarandeerde subsidie krijgt voor de productie van duurzame energie. U krijgt niet eenmalig een bedrag voor de aanschaf, maar een vergoeding voor de hoeveelheid duurzame energie die U maakt en terug levert aan het net. Hiervoor is een aparte stroommeter noodzakelijk. noodzakelijk SenterNovem heeft een aanvraagprocedure opgesteld waarin een stappenplan stappen is gedefinieerd 3. Wij gaan ervan uit dat de gemeente zelf de subisidieaanvraag verzorgt. Aanvraagprocedure Stap 1: Oriëntatie Onderzoek of de locatie waar de zonnepanelen worden geplaatst, hiervoor geschikt is. Stap 2: Subsidie aanvraag bij SenterNovem Het aanschaffen van zonnepanelen kan via SenterNovem4 digitaal worden aangevraagd. aangevraagd Het digitale aanvraagformulier is één week voor het openen van de subsidieronde in te zien. Pas nadat de subsidieronde is geopend kan een aanvraag worden ingediend. Hiervoor iervoor is de technische
2 Bij € 0,15 /kWh opbrengst, met SDE subsidie levert de elektriciteit circa € 0,50 (tot €0, 60/kWh) op. 3 http://www.senternovem.nl/sde/zonnepanelen/stappenplan.asp tp://www.senternovem.nl/sde/zonnepanelen/stappenplan.asp 4 https://www.senternovem.nl/sde/zonnepanelen/aanvragen.asp
DVZ-104K1-E-FI001J DVZ 22 januari 2010 blad 5 van 7
informatie van de zonnecellen nodig, zoals het vermogen van de installatie, zodat SenterNovem weet hoeveel stroom er zal worden geproduceerd. Indien de aanvraag wordt goedgekeurd ontvangt u binnen dertien weken een brief (Beschikking) ( van SenterNovem en vanaf dat moment wordt geld gereserveerd om de subsidie uit te betalen. In die brief staat de hoogte van de subsidie, looptijd, rechten, rechten plichten en een uitgebreide omschrijving van de vervolgstappen. Stap 3: Installeer de zonnepanelen De zonnepanelen dient uiterlijk 1,5 jaar na de toewijzingsbrief van Senter enterNovem in gebruik te worden genomen. Plaatst laatst de zonnepanelen en een brutoproductiemeter. Er dient een stroommeter te worden geïnstalleerd die kan meten wat aan het net wordt teruggelever everd. Stap 4: Vraag de 'Verklaring van duurzaamheid' aan Om groene stroomproducent stroompro te worden is een verklaring van duurzaamheid nodig. Hiervoor dient een vereenvoudigd vaststellingsverzoek (verkorte inschrijfformulier ZON) te worden ingevuld via website van CertiQ. CertiQ Dit formulier moet door de regionale netbeheerder worden goedgekeurd. Zodra de regionale netbeheerder akkoord gaat met het verzoek tot vaststelling, vaststelling wordt dit ondertekend kend en doorgestuurd naar CertiQ. Na inschrijving stuurt CertiQ aan SenterNovem een kopie van de gegevens die op de productieverklaring staan. Stap 5: Bevoorschotting CertiQ stuurt, nadat u bent aangemerkt als producent van duurzame elektriciteit een bericht ber naar e SenterNovem.. Vanaf dat moment krijgt u elke maand 1/12 van 80% van de productie uitbetaald. SenterNovem gaat uit van 80% van de maximale jaarproductie. Dit is omdat de totale stroomproductie en de vergoeding die u krijgt van het elektriciteitsbedrijf jaarlijks kan verschillen. Elk jaar ontvangt u een jaarafrekening op basis van de werkelijk gemeten stroomproductie.
3.2.
Planning Het aanbrengen van de dakafwerking van de loods staat gepland voor oktober 2010 en voor het gemeentehuis vanaf naf januari 2011. Hieraan voorafgaand is nog circa 12 weken voorbereidingstijd nodig. Dit betekent dat de definitieve beslissing met betrekking tot PV-dakbedekking PV dakbedekking begin juli 2010 (loods) cq. september 2010 (gemeentehuis) bekend moet zijn om eea zonder planningsconsequenties nningsconsequenties tijdens de bouw uit te voeren. voeren Volgens de informatie van SenterNovem wordt uiterlijk 13 weken na goedkeuring van de subsidieaanvraag een beslissing (Beschikking) gestuurd, wat inhoudt dat de subsidieaanvraag uiterlijk eind april, dus direct direct na de (verwachte) openstelling van de subsidieregeling, ingediend moet worden. Dit wordt sowieso geadviseerd in verband met het 'eerst komt, eerst maalt'-principe maalt' dat van toepassing is.
DVZ-104K1-E-FI001J DVZ 22 januari 2010 blad 6 van 7
3.3.
Aandachtspunten PV dakbedekking Indien op het dak van het atrium PV panelen aangebracht worden dient het constructieve ontwerp te worden herontwikkeld. Dit om bevestigingsmogelijkheden te creëren voor de constructie van de PV panelen en vanwege de hoge belasting (circa 14kg/m²) van de PV panelen. panelen Aangezien dit niet gewenst enst is wordt aangenomen dat PV dakbedekking zal worden toegepast. Als PV dakbedekking (Weka) ( in het ontwerp wordt meegenomen zijn de volgende punten belangrijk voor de afweging: • • • •
• •
• • • •
Door de multifunctionele ultifunctionele werking van dakafdichting en energie opwekking hoeft er geen andere dakbedekking te worden aangebracht. De PV dakbedekking wordt als conventionele kunststof dakbedekking mechanisch bevestigd. Waardoor speciale bevestigingmogelijkheden bevestiging niet nodig zijn als bij PV panelen. Het is eenvoudig te installeren. installeren Heeft een laag eigen gewicht (circa ( 5kg/m²)) en is daarom zeer goed toe te passen op lichte dakconstructies (bijvoorbeeld ( lichte stalen/houten daken). Constructief ontwerp dient altijd door de constructeur te worden gecontroleerd. Dakbanen zijn beloopbaar, beloopbaar, weerbestendig, slijtvast en voorzien van een vuilafstotende teflonlaag. Waardoor zeer weinig onderhoud voor nodig is. De levensduur van de deklaag is tussen de 25 en de 30 jaar. Bij een conventionele kunststof dakbedekking is dit tussen t de 10 en de 15 jaar. Het daksysteem is niet geschikt voor toepassing van groene daken, loop,loop, en of rijbanen. Een minimaal afschot van ≥3° is noodzakelijk, ter voorkoming van stilstaand water op het dak. De aansluitkabels van de PV-modules PV modules worden onder de dakbedekking verwerkt ve (uitgefreesd in de isolatie) en direct via speciale kabeldoorvoeren, tot onder het dak aangebracht. Een stroommeter toepassen die kan meten wat aan het net wordt terugeleverd. terug Deze meter is in de investering voor het toepassen van PV dakbedekking opgenomen. genomen. Wel dient hier voor ruimte te worden opgenomen in de verdeelkast.
Indien PV dakbedekking (Weka) naderhand nader wordt aangebracht is het belangrijk met de volgende punten in het ontwerp rekening te houden: • •
• • •
4.
Een conventionele kunststof of bitumineuze dakbedekking dient te worden aangebracht die een levensduur heeft van tussen de 10 en de 15 jaar. Wanneer de e PV dakbedekking later wordt aangebracht, wordt de dakbelasting dak hoger dan wanneer die gelijk wordt aangebracht, dit vanwege het gewicht van de kunststof of bitumineuze dakbedekking. Het extra gewicht dient van te voren door de constructeur te worden meegenomen. Een minimaal afschot van ≥3° is noodzakelijk, ter voorkoming van stilstaand water op het dak. Een stroommeter toepassen die kan meten wat u aan het net teruglevert.
Conclusie Uit dit onderzoek resulteert dat het financieel niet lonend is om PV-panelen panelen of PV dakbedekking aan te brengen wanneer er geen subsidie wordt aangevraagd. Indien de gemeente SDE- subsidie aanvraagt, worden de PV-panelen PV en de PV dakbedekking binnen nnen de levensduur terugverdiend. terugverdiend
DVZ-104K1-E-FI001J DVZ 22 januari 2010 blad 7 van 7
Aangezien de PV dakbedekking vele voordelen biedt adviseren dviseren wij om de PV dakbedekking in het ontwerp mee te nemen als dakbedekking. Indien wordt besloten om de PV dakbedekking naderhand aan te brengen bre is het noodzakelijk een conventionele kunststof of bitumineuze dakbedekking aan te brengen met een minimaal afschot van ≥3°.. Vooruitlopend op het aanbrengen van de PV dakbedekking is het aan te bevelen om in de hoofdverdeelkas verdeelkast een voorziening op te nemen voor het plaatsen van een terugstroommeter. terugstroommeter De werking inclusief de opbrengsten zijn reeds aangetoond in gerealiseerde projecten. Ook de e vervuiling van de PV dakbedekking is een risico voor het voldoende opnemen van zonenergie. zon Te denken valt aan bladeren in de herfst. Hiervoor is inspectie en onderhoud noodzakelijk. Aanbevolen wordt om PV dakbedekking gelijk te plaatsen, omdat mdat anders de kunststof of bitumineuze dakbedekking een weggegooide weggegooid investering is. Toepassing van deze vorm vo van duurzame energieopwekking levert levert niet alleen een economisch voordeel op, maar levert tevens een goed imago op voor de gemeente Leiderdorp.
Distributie (per e-mail): mail): Dura Vermeer Vastgoed BV Fund’m BV Techniplan Adviseurs bv
- 1x (de heer M. Castelijn) - 1x (de heer G. Huntelerslag) - 1x (RH, FI, MI)
