Gemeente Haaksbergen kern Haaksbergen

Gemeente Haaksbergen – kern Haaksbergen

I&O Research, 2010

Koopstromenonderzoek 2010


Datum: Kenmerk: Status:

september 2010 Ekoop10/348 Definitief



Colofon

Opdrachtgever

Gemeente Haaksbergen Titel rapport

Koopstromenonderzoek 2010 Deelrapportage Gemeente Haaksbergen – kern Haaksbergen Kenmerk

Ekoop10/348 Datum publicatie

September 2010 Projectteam I&O Research

Ruud Esselink Gerben Huijgen Thijs Lenderink Projectomschrijving

Onderzoek naar het koopgedrag in de provincie Overijssel en delen van Drenthe en Gelderland Trefwoorden

Koopstromenonderzoek, consumentengedrag, draagvlak, bezoekmotief en beoordeling winkelgebieden



Belangrijkste resultaten Waar doen inwoners van Haaksbergen hun aankopen en hoe heeft dit koopgedrag zich de afgelopen jaren ontwikkeld? Hoe waarderen consumenten de winkelvoorzieningen in Haaksbergen en waarom kiest men voor dit winkelgebied? Dit rapport brengt het koopgedrag voor Haaksbergen in beeld. De rapportage maakt onderdeel uit van het koopstromenonderzoek dat elke vijf jaar wordt uitgevoerd in Oost-Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een telefonische en online enquête onder zo’n 32.000 consumenten in 38 gemeenten. Aan de peiling hebben 400 huishoudens uit Haaksbergen deelgenomen. Het onderzoek is uitgevoerd door I&O Research. Zwakkere binding dagelijkse artikelen • Steeds minder inwoners van Haaksbergen kopen de dagelijkse artikelen in de eigen woonplaats. Dit aandeel is sinds 2005 met 4 procent gedaald. • Opvallend is het toenemende aandeel klanten uit de regio dat de dagelijkse artikelen in Haaksbergen koopt. Dit aandeel is tussen 2005 en 2010 gestegen met 69 procent. • Het totale draagvlak in de dagelijkse sector van Haaksbergen bedraagt 26.600 en is sinds 2005 met 3 procent gestegen (+800 klanten). • In vergelijking met kernen met een vergelijkbaar inwonertal is het aantal klanten voor dagelijkse artikelen in Haaksbergen gemiddeld. DoeDoe-hethet-zelfbranche groeit, electrobranche electrobranche levert in • De positie van de niet-dagelijkse sector in Haaksbergen is de afgelopen vijf jaren achteruit gegaan; steeds minder inwoners kopen hun niet-dagelijkse artikelen in Haaksbergen en ook de toevloeiing van klanten uit andere plaatsen is gedaald. • Het totale aantal klanten in de niet-dagelijkse sector van Haaksbergen bedraagt 17.900 en is sinds 2005 met 18 procent afgenomen (- 3.900 klanten). • Alleen de doe-het-zelfbranche in Haaksbergen laat de afgelopen 5 jaar een groeiend aantal klanten zien (+8 procent), terwijl de electrobranche het sterkst is gedaald (-28 procent). • De doe-het-zelf branche is verantwoordelijk voor de grootste absolute toevloeiing van klanten naar Haaksbergen (6.300 klanten). Relatief gezien is dat de kledingsector. • Inwoners uit Haaksbergen zijn voor niet-dagelijkse artikelen sterk georiënteerd op Enschede en Hengelo. • In Haaksbergen is het draagvlak voor de niet-dagelijkse artikelen lager dan gemiddeld. Haaksbergen heeft verhoudingsgewijs weinig klanten als het gaat om woninginrichtingartikelen. Consumenten kiezen voor Haaksbergen Haaksbergen vanwege de nabijheid • De nabijheid van de winkels is voor inwoners een belangrijk argument voor het inkopen van de dagelijkse artikelen in Haaksbergen. Ook als het gaat om winkelen, is nabijheid verreweg de belangrijkste reden. Voor veel bezoekers is daarnaast de parkeergelegenheid een motief om voor Haaksbergen te kiezen. • Er is veel waardering voor de fietsparkeermogelijkheden in Haaksbergen, gevolgd door aspecten zoals de kwaliteit van de winkels, de bereikbaarheid en de veiligheid van het winkelgebied. De inrichting en aankleding van het winkelcentrum krijgt het laagste rapportcijfer. In vergelijking met een aantal jaar geleden oordelen de consumenten aanzienlijk positiever over de fietsparkeermogelijkheden.



Regelmatig bezoek aan warenmarkt, aankopen aankopen via internet en bezoek koopzondagen minder frequent • Veertien procent van de inwoners van Haaksbergen bestelt tenminste één keer per maand iets via het internet. • Ruim tweederde (68 procent) van de inwoners van Haaksbergen bezoekt wel eens een warenmarkt. Het merendeel van hen gaat tenminste één keer per maand naar de markt. De meeste inwoners gaan naar de markt in Haaksbergen zelf. • Zes op de tien inwoners van Haaksbergen bezoeken nooit een koopzondag. De inwoners die er wel heen gaan, doen dit over het algemeen minder dan 1 keer per 2 maanden. Het grootste deel gaat naar de koopzondag in Haaksbergen en Enschede.



Inhoud 1.

2.

3.

4.

5.

Inleiding

1

1.1 1.2

1 2

Aanleiding Opbouw van het rapport

Huidige koopstromen

5

2.1 2.2 2.3 2.4

5 5 6 7

Inleiding Koopkrachtbinding en -toevloeiing Herkomst vreemde koopkracht Koopkrachtafvloeiing

De ontwikkeling van de koopstromen

10

3.1 3.2 3.3

10 10 12

Inleiding Ontwikkeling koopkracht Ontwikkelingen herkomst draagvlak 2000-2010

Vergelijking van het draagvlak

15

4.1 4.2

15 15

Inleiding Regionale concurrentiekracht van Haaksbergen

Beoordeling en bezoekmotief consument

18

5.1 5.2 5.3 5.4

18 18 20 22

Inleiding Beoordeling winkelgebied Haaksbergen Bezoekmotief winkelgebied Overige aspecten van het koopgedrag van inwoners van Haaksbergen



1 Inleiding



1. Inleiding 1.1 Aanleiding De zesde in een reeks Het consumentengedrag wordt steeds diffuser. Consumenten doen hun boodschappen veelal dicht bij huis, maar ‘dicht bij huis’ kan ook de grote discountsupermarkt in een aangrenzende plaats zijn. Voor het meer recreatieve winkelbezoek wordt minder vaak het winkelcentrum in de eigen woonplaats bezocht, centra van andere plaatsen hebben vaak meer aantrekkingskracht. Daarnaast speelt internet een groeiende rol in de aan- en verkoop van producten. Maar ook demografische ontwikkelingen als bevolkingskrimp en vergrijzing en ruimtelijke ontwikkelingen (woningbouw en infrastructuur) veroorzaken veranderingen in het aankoopgedrag van consumenten. Dit zijn allemaal ontwikkelingen die winkelcentra en binnensteden raken. Koopstromenonderzoek brengt het koopgedrag van consumenten in beeld, waarmee inzicht wordt verkregen in het functioneren van winkelcentra en aankoopplaatsen. Tussen 1986 en 2005 hebben de provincie Overijssel en de Kamers van Koophandel OostNederland en Zuid-Drenthe in samenwerking met de gemeenten elke vijf jaar een koopstromenonderzoek laten uitvoeren. Deze reeks wordt in 2010 aangevuld met nieuw onderzoek naar het koopgedrag van consumenten in Overijssel en delen van Drenthe en Gelderland. In totaal hebben 38 gemeenten deelgenomen aan het onderzoek en zijn een kleine 32.000 consumenten geïnterviewd. Afbeelding 1.1 Het onderzoeksgebied.

1



Kracht van het koopstromenonderzoek Koopstromenonderzoek geeft inzicht in het koopgedrag van consumenten. Doordat in OostNederland koopstromenonderzoek vijfjaarlijks plaatsvindt, biedt het onderzoek ook mogelijkheden om veranderingen in het draagvlak voor winkelvoorzieningen in kaart te brengen. Hiermee kan het functioneren van winkelgebieden gemonitord worden. Het vijfjaarlijkse koopstromenonderzoek vormt een basis voor de ontwikkeling of herijking van detailhandelsbeleid. Bovendien kunnen de uitkomsten van koopstromenonderzoek input leveren voor city- of regiomarketing (waarvoor komen bezoekers wel of niet?) en een meer integraal leisure- of vrijetijdsbeleid. Winkelen vormt tenslotte na sporten de meest beoefende vorm van vrijetijdsbesteding. Doel van het onderzoek Het Koopstromenonderzoek Oost-Nederland 2010 stelt zich het beantwoorden van onderstaande onderzoeksvragen ten doel: • Wat zijn de kenmerken van het ruimtelijk koopgedrag in Oost-Nederland en hoe heeft dit zich in de afgelopen vijf jaar ontwikkeld (kwantitatief)? • Welke motieven zijn bepalend voor het koopgedrag, in het algemeen en specifiek per aankooplocatie, en hoe heeft dit zich ontwikkeld (kwalitatief)? De dataverzameling heeft in de periode februari tot en met mei 2010 plaatsgevonden. Het gedrag en de mening van consumenten is in kaart gebracht met behulp van de ‘traditionele’ koopstromenonderzoekmethodiek, waarbij consumenten gevraagd is naar de plaats waar zij artikelgroepen kopen. Deze wordt aangevuld met een kwalitatief deel, waarbij aanvullende vragen zijn gesteld over winkelgedrag (bijvoorbeeld bezoekfrequentie en waardering meest bezochte aankoopplaatsen, marktbezoek en webwinkelen). De opzet van het onderzoek sluit aan bij de vorige metingen van het koopstromenonderzoek. De enquêtes zijn zowel telefonisch als via internet afgenomen. In totaal hebben 31.900 huishoudens deelgenomen aan het onderzoek. In Haaksbergen zijn in totaal 400 huishoudens ondervraagd.

1.2 Opbouw van het rapport In het rapport worden achtereenvolgens de volgende onderdelen besproken: Hoofdstuk 2: De huidige huidige koopstromen Dit hoofdstuk presenteert de koopkrachtbinding en -toevloeiing voor Haaksbergen in 2010. Deze koopstromen geven inzicht in de mate waarin de consument zich op het winkelaanbod in deze kern oriënteert en welke positie Haaksbergen inneemt in de regio. Hoofdstuk 2 heeft een kwantitatief karakter. Hoofdstuk 3: De ontwikkeling van de koopstromen Hoofdstuk 3 voorziet in een vergelijking van de onderzoeksresultaten uit 2010 met die van 2005. Resultaat is een trendanalyse, waarmee een beeld ontstaat van de dynamiek in het consumentengedrag. Dit hoofdstuk is, net als hoofdstuk 2, voornamelijk kwantitatief van inhoud. Hoofdstuk 4: Vergelijking van het draagvlak Om meer inzicht te krijgen in de verzorgingspositie en - kracht vergelijken we het draagvlak. Hoofdstuk 4 presenteert grafieken met daarin het draagvlak per artikelgroep van Haaksbergen vergeleken met het draagvlak van omliggende en vergelijkbare plaatsen.

2



Hoofdstuk 5: Beoordeling en bezoekmotief consument Dit hoofdstuk bespreekt de mening van huishoudens over onder andere het aantal winkels, de bereikbaarheid, de veiligheid en de kwaliteit van winkels van het winkelgebied dat zij het vaakst bezoeken. Ook bevat hoofdstuk 5 het antwoord op de vraag waarom huishoudens voor een bepaald winkelgebied kiezen. Zodoende is dit onderdeel van het rapport kwalitatief van aard. In de bijlagen is onder meer een begrippenlijst opgenomen (bijlage 2) en is ook meer te lezen over de onderzoeksopzet- en uitvoering, en de vergelijkbaarheid met eerdere edities van het koopstromenonderzoek (bijlage 3). Naast alle kernrapportage voor de deelnemende gemeenten is eveneens een hoofdrapport samengesteld. Dit rapport en aanvullende informatie over het koopstromenonderzoek kunt u vinden op de website www.koopstromen.nl.

3



2 Huidige koopstromen

4



2. Huidige koopstromen 2.1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft het koopgedrag van de consument in Haaksbergen. Hierbij worden de aankopen onderscheiden naar dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen. Deze laatste categorie bestaat uit de onderstaande artikelgroepen: • kleding; • schoenen; • woninginrichting; • huishoudelijke artikelen; • electro; • doe-het-zelfartikelen; • bloemen, planten en tuinartikelen. In dit hoofdstuk speelt het begrip ‘draagvlak’ een belangrijke rol. Het draagvlak is het totaal aantal klanten van een bepaalde aankoopplaats, in dit geval Haaksbergen. Het draagvlak is de optelsom van het aantal klanten uit Haaksbergen zelf en het aantal klanten van buiten Haaksbergen. Deze eerste groep vormt de koopkrachtbinding, wat de mate waarin inwoners van Haaksbergen hun aankopen doen in winkels die in Haaksbergen gevestigd zijn, weergeeft. Het andere gedeelte van het draagvlak bestaat uit koopkrachttoevloeiing, die wordt gedefinieerd als de mate waarin inwoners uit andere plaatsen aankopen doen in Haaksbergen. De omvang en samenstelling van het draagvlak komt in paragraaf 2.2 aan bod. Paragraaf 2.3 gaat nader in op de herkomst van het draagvlak, in beeld gebracht met behulp van een aantal kaartbeelden. Dit hoofdstuk sluit af met de koopkrachtafvloeiing: de mate waarin inwoners van Haaksbergen artikelen kopen in winkels buiten de kern. De omvang van Haaksbergen is bepaald aan de hand van het postcodegebied 7481-7483. Het inwonertal bedroeg op 1 januari 2010 24.490 (CBS 2010). In 2005 was dit 24.100, dus dit betekent een bevolkingstoename van 1,6 procent.

2.2 Koopkrachtbinding en -toevloeiing Tabel 2.1 presenteert het draagvlak en de koopkrachtbinding en -toevloeiing voor Haaksbergen. Het totaal aantal klanten (draagvlak) voor dagelijkse artikelen in Haaksbergen bedraagt 26.600. Voor de niet-dagelijkse artikelen ligt dat lager, namelijk 17.900 klanten. De koopkrachtbinding voor dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen is in Haaksbergen respectievelijk 91 procent en 56 procent. Het merendeel van de inwoners van Haaksbergen koopt dus zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse artikelen in de eigen woonplaats. De artikelgroepen met de meeste koopkrachtbinding zijn– naast de dagelijkse artikelen– de doe-het-zelf artikelen, de bloemen, planten en tuinartikelen en huishoudelijke artikelen. Als het gaat om inkopen van dagelijkse artikelen is 17 procent van de klanten afkomstig uit andere plaatsen dan Haaksbergen. Voor niet-dagelijkse artikelen is dit 23 procent.

5



De artikelgroep die verantwoordelijk is voor de grootste relatieve toevloeiing is kleding. In absolute aantallen zijn dat de doe-het-zelf artikelen.

Tabel 2.1 Draagvlakopbouw, per artikelgroep, Haaksbergen (2010). binding artikelgroep

draagvlak

absoluut

toevloeiing % 1)

absoluut

% 2)

oriëntatieoriëntatie-index

dagelijks

26.600

22.200

91%

4.400

17%

109

niet-dagelijks

17.900

13.800

56%

4.100

23%

73

- kleding

15.400

10.600

43%

4.800

31%

63

- schoenen

20.200

16.100

66%

4.100

20%

82

9.900

7.600

31%

2.300

23%

40

- huishoudelijke artikelen

23.100

19.200

78%

3.900

17%

94

- electro

17.800

14.500

59%

3.300

19%

73

- doe-het-zelf

27.700

21.400

87%

6.300

23%

113

- bloemen, planten en tuinartikelen

23.700

19.700

80%

4.000

17%

97

- woninginrichting

1)

mate waarin de bevolking in de eigen plaats koopt, uitgedrukt als percentage van het aantal inwoners

2)

mate waarin Haaksbergen klanten uit andere plaatsen aantrekt, uitgedrukt als percentage van het draagvlak

In tabel 2.1 is ook de oriëntatie-index opgenomen. Een oriëntatie-index van 100 of groter geeft aan dat de omvang van het draagvlak groter is dan het inwonertal van Haaksbergen. De hoogste oriëntatie-index is die de doe-het-zelfbranche. De laagste oriëntatie-index heeft de woninginrichting.

2.3 Herkomst vreemde koopkracht Zoals eerder genoemd is 17 procent van de klanten die dagelijkse artikelen in Haaksbergen aanschaft, afkomstig uit andere plaatsen. Voor de niet-dagelijkse artikelen is dit iets hoger, namelijk 23 procent. In absolute aantallen trekt de artikelgroep doe-het-zelf de meeste klanten van buitenaf aan. Als wordt ingezoomd op de herkomst van de bezoekers die dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen kopen in Haaksbergen, wordt duidelijk dat de toevloeiing vooral afkomstig is uit de gemeente zelf, Enschede en Berkelland. Ook uit Hof van Twente komt een groep bezoekers. Voor dagelijkse artikelen komt daarnaast een klein aandeel vanuit Hengelo. In figuren 2.3 en 2.4 is de herkomst van klanten voor kleding en doe-het-zelf artikelen weergegeven.

6



Figuur 2.1 Herkomst draagvlak dagelijkse artikelen.

Figuur 2.2 Herkomst draagvlak niet-dagelijkse artikelen.

Figuur 2.3

Figuur 2.4 Herkomst draagvlak doe-het-zelf.

Herkomst draagvlak kleding.

2.4 Koopkrachtafvloeiing Het aandeel inwoners van Haaksbergen dat dagelijkse artikelen in andere plaatsen aanschaft is 9 procent. Voor de niet-dagelijkse artikelen is dit aandeel hoger, namelijk 44 procent. De artikelgroepen waarvan de koopkrachtbinding het laagst is en waarvoor de meeste inwoners dus naar plaatsen buiten Haaksbergen gaan, zijn (van laag naar hoog): • Artikelgroep woninginrichting: 69 procent van de inwoners koopt deze artikelen buiten de eigen woonplaats. Naast de eigen gemeente is men voor woninginrichtingartikelen georiënteerd op Enschede, Hengelo en in mindere mate op Oldenzaal. • Artikelgroep kleding: hiervoor gaat 57 procent naar andere plaatsen zoals Enschede, Hengelo en Wierden.

7


• •


Artikelgroep electro technische producten: 41 procent schaft deze artikelen niet in de eigen woonplaats aan; Artikelgroep schoenen: 34 procent van de inwoners koopt schoenen buiten Haaksbergen.

Figuur 2.5 Afvloeiing draagvlak dagelijkse artikelen.

Figuur 2.6 Afvloeiing draagvlak niet-dagelijkse artikelen.

Figuur 2.7

Figuur 2.8

Afvloeiing draagvlak kleding.

Afvloeiing draagvlak woninginrichting.

8



3 De ontwikkeling

van de koopstromen

9



3. De ontwikkeling van de koopstromen 3.1 Inleiding In het vorige hoofdstuk is verslag gedaan van de huidige kooporiëntatie op Haaksbergen, alsmede de oriëntatie van inwoners van Haaksbergen op andere aankoopplaatsen. De meeste inwoners van Haaksbergen doen zowel hun dagelijkse als niet-dagelijkse boodschappen in de eigen woonplaats. Met name de doe-het-zelfbranche van Haaksbergen trekt veel klanten. In dit hoofdstuk worden de huidige koopstromen – waar mogelijk – vergeleken met de resultaten uit 2005 en 2000 en worden zodoende de belangrijkste ontwikkelingen in beeld gebracht. Paragraaf 3.2 beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen in koopkrachtbinding- en toevloeiing, waarna paragraaf 3.3 aandacht besteedt aan de veranderingen in de herkomst van het draagvlak, wederom weergegeven in kaartbeelden.

3.2 Ontwikkeling koopkracht In tabel 3.1 worden de absolute en procentuele veranderingen van het draagvlak, de koopkrachtbinding en de toevloeiing weergegeven in de periode 2005-2010. Waar het draagvlak voor dagelijkse artikelen de afgelopen vijf jaar met 800 klanten is toegenomen, is dat voor niet-dagelijkse artikelen met 3.900 klanten gedaald. De toename van het draagvlak voor dagelijkse artikelen is vooral het gevolg van een groeiend aantal inwoners uit andere plaatsen dat deze artikelen in Haaksbergen koopt – de koopkrachttoevloeiing is met 69 procent gestegen. De afname van het draagvlak voor niet-dagelijkse artikelen komt deels voor rekening van de koopkrachttoevloeiing; het aantal mensen uit andere plaatsen dat deze artikelen in Haaksbergen koopt, is met 24 procent gedaald. Daarnaast is ook de binding van de eigen inwoners voor nietdagelijkse artikelen met 16 procent afgenomen. Van de niet-dagelijkse artikelgroepen heeft de doehet-zelf artikelgroep de grootste absolute toename van het draagvlak (+2.100 klanten). De sterkste afname zien we in de electrosector (-6.900 klanten).

Tabel 3.1 Ontwikkeling draagvlak, binding en toevloeiing, per artikelgroep, Haaksbergen (2005-2010). draagvlak artikelgroep

binding

toevloeiing

totaal

%

absoluut

%

absoluut

%

800

3%

-1.000

-4%

1.800

69%

niet-dagelijkse artikelen

-3.900

-18%

-2.600

-16%

-1.300

-24%

- kleding

-1.300

-8%

-1.100

-9%

-200

-4%

- schoenen

-1.700

-8%

-800

-5%

-900

-18%

- woninginrichting

-3.200

-24%

300

4%

-3.500

-60%


-3.100

-12%

-1.800

-9%

-1.300

-25%

- electro

-6.900

-28%

-3.900

-21%

-3.000

-48%

2.100

8%

-800

-4%

2.900

85%

-1.700

-7%

-600

-3%

-1.100

-22%

dagelijkse artikelen

- doe-het-zelf - bloemen, planten en tuinartikelen

10



Tabel 3.2 en tabel 3.3 presenteren de ontwikkeling van de koopkrachtbinding- en toevloeiing voor de afgelopen tien jaar. De uitkomsten voor 2010 worden respectievelijk vergeleken met 2005 en met 2000. De koopkrachtbinding voor dagelijkse artikelen is de afgelopen tien jaar stabiel gebleven. De koopkrachtbinding voor niet-dagelijkse artikelen is met 12 procent afgenomen. De grootste afname zien we in de artikelgroep electro; het aantal inwoners dat deze artikelen in de eigen woonplaats koopt, is gedaald met 18 procent. In geen van de artikelgroepen heeft zich een toename van de koopkrachtbinding voorgedaan.

Tabel 3.2 Koopkrachtbinding, per artikelgroep, Haaksbergen (2000, 2005 en 2010). 1 artikelgroep

2000

2005

2010

% ontw. 20002000-2010


22.500

23.200

22.200

-1%


15.600

16.400

13.800

-12%

- kleding

11.500

11.700

10.600

-8%

- schoenen

16.500

16.900

16.100

-2%

8.400

7.300

7.600

-10%


20.200

21.000

19.200

-5%

- electro

17.700

18.400

14.500

-18%

- doe-het-zelf

-

22.200

21.400

-4%


-

20.300

19.700

-3%

- woninginrichting

In tabel 3.3 valt onder meer de ontwikkeling in de koopkrachttoevloeiing voor dagelijkse artikelen op. Deze is tussen 2000 en 2010 met 38 procent toegenomen. De koopkrachttoevloeiing voor nietdagelijkse artikelen is met 29 procent gedaald. Deze afname is het sterkst binnen de productgroep woninginrichting (-70 procent). In de doe-het-zelf sector is de koopkrachttoevloeiing daarentegen gestegen met 85 procent.

1

In 2000 zijn 'doe-het-zelf' en 'bloemen, planten en tuinartikelen' samengenomen. Daarom presenteren we voor deze twee branches de ontwikkeling 2005-2010.

11



Tabel 3.3 Koopkrachttoevloeiing, per artikelgroep, Haaksbergen (2000, 2005 en 2010). 2 artikelgroep

2000

2005

2010

% ontw. 20002000-2010


3.200

2.600

4.400

38%


5.800

5.400

4.100

-29%

- kleding

5.500

5.000

4.800

-13%

- schoenen

5.400

5.000

4.100

-24%

- woninginrichting

7.700

5.800

2.300

-70%


5.000

5.200

3.900

-22%

- electro

7.100

6.300

3.300

-54%

- doe-het-zelf

-

3.400

6.300

85%


-

5.100

4.000

-22%

3.3 Ontwikkelingen herkomst draagvlak 2000-2010 De vorige paragraaf liet zien dat het draagvlak voor winkelvoorzieningen in Haaksbergen zich in de afgelopen jaren heeft veranderd. Interessant is te zien vanuit welke omliggende gemeenten zich een verandering in de oriëntatie op Haaksbergen heeft voorgedaan. De grootste verandering in klantoriëntatie op Haaksbergen voor dagelijkse artikelen zien we in omliggende gemeenten zoals Enschede en Berkelland; het aantal klanten uit dit gebied dat de dagelijkse boodschappen in de kern Haaksbergen doet, is met 500-1.000 klanten toegenomen. Bij de niet-dagelijkse artikelen doet de ontwikkeling zich vooral voor in Berkelland. Vanuit deze gemeente is de toevloeiing met 500-1.000 klanten afgenomen.

2

In 2000 zijn 'doe-het-zelf' en 'bloemen, planten en tuinartikelen' samengenomen. Daarom presenteren we voor deze twee branches de ontwikkeling 2005-2010.

12



Figuur 3.1 Verandering oriëntatie dagelijkse artikelen.

Figuur 3.2 Verandering oriëntatie niet-dagelijkse artikelen.

13



4 Vergelijking

van het draagvlak

14



4. Vergelijking van het draagvlak 4.1 Inleiding Dit hoofdstuk vergelijkt het draagvlak van Haaksbergen met het draagvlak van een aantal plaatsen die nabijgelegen en/of qua omvang en structuur vergelijkbaar zijn met Haaksbergen. Naast een viertal referentieplaatsen positioneren we Haaksbergen ook ten opzichte van het gemiddelde van kernen van vergelijkbare omvang. Zodoende ontstaat inzicht in de positie die Haaksbergen momenteel inneemt als het gaat om de regionale concurrentiekracht.

4.2 Regionale concurrentiekracht van Haaksbergen De figuren 4.1 tot en met 4.9 presenteren voor elke artikelgroep de vergelijking van het draagvlak. Door de omvang van het draagvlak per branche te relateren aan het inwonertal corrigeren we voor verschillen in de bevolkingsomvang van plaatsen. We hanteren hierbij het aantal klanten per 1.000 inwoners. Dit kengetal laat zien of een kern in verhouding tot de omvang van de kern relatief veel of weinig klanten aan zich weet te binden. Haaksbergen heeft in vergelijking met plaatsen met een vergelijkbaar inwonertal een gemiddeld draagvlak voor dagelijkse artikelen. Voor de niet-dagelijkse artikelen scoort Haaksbergen onder het gemiddelde. Haaksbergen heeft verhoudingsgewijs weinig klanten als het gaat om woninginrichtingartikelen.

Figuur 4.1

Figuur 4.2 Vergelijking draagvlak niet-dagelijkse artikelen.

Vergelijking draagvlak dagelijkse artikelen. Haaksbergen

Haaksbergen

Enschede

Enschede

Goor

Goor

Rijssen

Rijssen

Oldenzaal

Oldenzaal

kernen 20.000-50.000 inwoners

kernen 20.000-50.000 inwoners 0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

0

3.000

Figuur 4.3 Vergelijking draagvlak kleding.

Haaksbergen

Enschede

Enschede

Goor

Goor

Rijssen

Rijssen

Oldenzaal

Oldenzaal



500

1.000

1.500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

Figuur 4.4 Vergelijking draagvlak schoenen.

Haaksbergen

0

500

2.000

2.500

3.000

0

15

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000



Figuur 4.5

Figuur 4.6

Vergelijking draagvlak huishoudelijke artikelen. Vergelijking draagvlak woninginrichting. Haaksbergen

Haaksbergen

Enschede

Enschede

Goor

Goor

Rijssen

Rijssen

Oldenzaal

Oldenzaal



0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

0

Figuur 4.7 Haaksbergen

Haaksbergen

Enschede

Enschede

Goor

Goor

Rijssen

Rijssen

Oldenzaal

Oldenzaal



500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

Figuur 4.9 Vergelijking draagvlak bloemen, planten en tuinartikelen. Haaksbergen

Enschede

Goor

Rijssen

Oldenzaal kernen 20.000-50.000 inwoners 0

500

1.000

1.500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

Figuur 4.8 Vergelijking draagvlak doe-het-zelf.

Vergelijking draagvlak electro.

0

500

2.000

2.500

3.000

16

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000



5 Beoordeling en

bezoekmotief consument

17



5. Beoordeling en bezoekmotief consument 5.1 Inleiding Zoals in de inleiding van deze rapportage al werd genoemd, bevat dit onderzoek ook een onderdeel dat kwalitatief van opzet is. Voor het in kaart brengen van het functioneren van winkelgebieden en aankoopplaatsen is het ook van belang zicht te hebben op aanvullende aspecten zoals beoordeling, bezoekmotief en –gedrag. Hoe klanten het winkelgebied beoordelen dat ze het meest bezoeken, komt aan bod in paragraaf 5.2. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen inwoners (afkomstig uit Haaksbergen) en regiobezoekers (afkomstig uit de omliggende plaatsen). In deze paragraaf is ook ruimte gemaakt voor de veranderingen in het consumentenoordeel ten opzichte van 2005. In paragraaf 5.3 worden de belangrijkste bezoekmotieven van inwoners en regiobezoekers (bezoekers uit andere – veelal omliggende – plaatsen) gepresenteerd. Tot slot gaat de laatste paragraaf van dit hoofdstuk in op andere aankooplocaties dan winkels, namelijk de warenmarkt en het internet. Ook wordt duidelijk in welke mate inwoners van Haaksbergen winkels op koopzondag bezoeken.

5.2 Beoordeling winkelgebied Haaksbergen Aan klanten die voor hun dagelijkse boodschappen of voor het winkelen het vaakst naar Haaksbergen gaan, is gevraagd om het winkelgebied van Haaksbergen te beoordelen op de onderstaande negen criteria: • het aantal winkels; • de kwaliteit van de winkels; • het aanbod van daghoreca; • de inrichting en de aankleding van het winkelgebied; • de sfeer/gezelligheid; • de veiligheid van de winkelomgeving; • de bereikbaarheid van het winkelgebied; • de parkeermogelijkheden voor de auto; • de stallingsmogelijkheden voor de fiets. Figuur 5.1 illustreert de waardering voor deze aspecten op een schaal van 1 (zeer slecht) tot 10 (uitstekend). Uit de waarderingscijfers voor de winkelvoorzieningen in Haaksbergen valt op dat de inwoners van deze plaats het meest positief zijn over fietsparkeermogelijkheden. Ook de bereikbaarheid van het winkelcentrum, de kwaliteit van de winkels en de veiligheid van de winkelomgeving scoren hoog. Gemiddeld geeft men hieraan een 7,7. Het laagste rapportcijfer kennen de inwoners toe aan het aanbod aan daghoreca. Toch scoort ook dit aspect nog een ruime voldoende. Bezoekers uit de regio hebben vooral waardering voor de fiets- en autoparkeermogelijkheden en de bereikbaarheid van het winkelcentrum in Haaksbergen. Over het aanbod aan daghoreca oordelen zij – evenals de inwoners – het minst positief.

18



Figuur 5.1 Waardering winkelvoorzieningen Haaksbergen, uitgesplitst naar inwoners en regiobezoekers. Bereikbaarheid van het winkelcentrum Aanbod van daghoreca Inrichting/aankleding winkelstraten Parkeermogelijkheden fiets Parkeermogelijkheden auto Veiligheid winkelomgeving Sfeer/ambiance De kwaliteit van de winkels inwoners regiobezoekers

Het aantal winkels 5

6

7

8

9

10

Vergeleken met de waardering voor winkelvoorzieningen in plaatsen van vergelijkbare omvang (tussen de 20.000 en 50.000 inwoners), scoort Haaksbergen op een aantal aspecten lager dan gemiddeld. Vooral het daghoreca-aanbod en de inrichting en aankleding van de winkelstraten krijgen een lager rapportcijfer. Daarentegen hebben de consumenten meer waardering voor de veiligheid van de winkelomgeving, de fiets- en autoparkeermogelijkheden en de bereikbaarheid van het winkelcentrum in Haaksbergen.

Figuur 5.2 Vergelijking waardering winkelvoorzieningen Haaksbergen, met gemiddelde waardering kernen met 20.000-50.000 inwoners. Bereikbaarheid van het winkelcentrum Aanbod van daghoreca Inrichting/aankleding winkelstraten Parkeermogelijkheden fiets Parkeermogelijkheden auto Veiligheid winkelomgeving Sfeer/ambiance De kwaliteit van de winkels Haaksbergen referentiekernen

Het aantal winkels 5

6

7

8

9

Figuur 5.3 geeft de ontwikkelingen in de waardering voor winkelvoorzieningen in de periode 20002010 weer. Een aantal waarderingscijfers voor de winkelvoorzieningen zijn lager dan in voorgaande jaren. Vooral over het aanbod aan daghoreca in Haaksbergen en de inrichting/aankleding van de winkelstraten oordelen de consumenten een stuk minder positief. Daarentegen is de waardering voor de fietsparkeermogelijkheden aanzienlijk toegenomen.

19

10



Figuur 5.3 Vergelijking waardering winkelvoorzieningen Haaksbergen (2000, 2005 en 2010). Bereikbaarheid van het winkelcentrum Aanbod van daghoreca Inrichting/aankleding winkelstraten Parkeermogelijkheden fiets Parkeermogelijkheden auto Veiligheid winkelomgeving Sfeer/ambiance 2000 2005 2010

De kwaliteit van de winkels Het aantal winkels 5

6

7

8

9

5.3 Bezoekmotief winkelgebied Tabel 5.1 presenteert de belangrijkste redenen van consumenten waarom zij in Haaksbergen de dagelijkse boodschappen doen dan wel hier winkelen, uitgesplitst naar inwoners en regiobezoekers. Het belangrijkste motief voor inwoners om de dagelijkse boodschappen in Haaksbergen te doen, is vanwege de nabijheid gevolgd door de parkeergelegenheid en bereikbaarheid. Een kwart noemt de aanwezigheid van bepaalde winkels en producten een reden om in Haaksbergen de dagelijkse boodschappen te halen. Winkelen in Haaksbergen doen de inwoners vooral omdat het dichtbij is. Circa twee op de vijf verkiest Haaksbergen om te winkelen vanwege de bereikbaarheid. Een veelgenoemde reden voor regiobezoekers om Haaksbergen te bezoeken voor de dagelijkse boodschappen en om te winkelen, is vanwege de parkeergelegenheid. Ook de nabijheid speelt voor velen een rol om voor deze plaats te kiezen. Verder winkelt 40% van de regiobezoekers in Haaksbergen vanwege de bereikbaarheid.

20

10



Tabel 5.1 Bezoekmotief Haaksbergen, uitgesplitst naar inwoners en regiobezoekers. dagelijkse boodschappen motief

winkelen

inwoners

regiobezoekers

inwoners

regiobezoekers

Nabijheid / afstand

74%

49%

83%

47%

Gewoonte

20%

7%

21%

16%

Bepaalde winkels / producten

26%

33%

26%

31%

Veelheid winkels

23%

21%

31%

20%

Lage prijs

17%

9%

9%

11%

Kwaliteit winkelaanbod

23%

25%

27%

26%

Bereikbaarheid

29%

30%

39%

40%

Parkeergelegenheid

32%

51%

29%

51%

Sfeer

13%

17%

19%

32%

4%

10%

8%

25%

Overig

In figuur 5.4 en 5.5 is de frequentie waarmee consumenten het winkelgebied van Haaksbergen bezoeken opgenomen, uitgesplitst naar klanten uit Haaksbergen en klanten uit de regio. Driekwart van de inwoners van Haaksbergen doet meerdere malen per week boodschappen in de eigen woonplaats. Bij de regiobezoekers ligt de frequentie lager. Het merendeel van hen gaat één keer per week of minder naar Haaksbergen voor de boodschappen.

Figuur 5.4 Bezoekfrequentie Haaksbergen voor dagelijkse boodschappen, uitgesplitst naar inwoners en regiobezoekers.

regiobezoekers 3%

inwoners

32%

65%

8%

66%

0%

25% dagelijks

26%

50%

75%

enkele malen per week

100%

1 keer per week of minder

Winkelen doet bijna de helft van de regiobezoekers minstens één keer per week in Haaksbergen. De bezoekfrequentie van inwoners ligt beduidend hoger; 81 procent winkelt iedere week in de eigen woonplaats en 13 procent gaat 1 tot 2 keer per maand. Zeven procent winkelt minder dan 1 keer per maand in Haaksbergen.

21



Figuur 5.5 Bezoekfrequentie Haaksbergen voor winkelen, uitgesplitst naar inwoners en regiobezoekers.

48%

regiobezoekers

36%

inwoners

16%

81%

0%

25%

minimaal 1 keer per week

13%

50%

7%

75%

1-2 keer per maand

100%

minder dan 1 keer per maand

5.4 Overige aspecten van het koopgedrag van inwoners van Haaksbergen Behalve winkelen en boodschappen doen in winkelgebieden zijn ook de warenmarkt en het internet belangrijke aankooplocaties. De respondenten hebben hierover vragen beantwoord en de resultaten zijn weergegeven in figuur 5.6. Het uitgangspunt is de Haaksbergense consument. De figuur geeft informatie over de frequentie waarmee inwoners van Haaksbergen een warenmarkt (in Haaksbergen of elders) bezoeken en artikelen op internet kopen. Ruim tweederde (68 procent) van de inwoners van Haaksbergen bezoekt wel eens de warenmarkt. Circa een kwart gaat wekelijks naar de markt. De rest gaat een paar keer per maand of minder. Aankopen per internet heeft 52 procent van de inwoners van Haaksbergen wel eens gedaan. Dertien procent bestelt 1-2 keer per maand iets online. Een kleine groep koopt wekelijks wel eens iets via het internet.

Figuur 5.6 Bezoekfrequentie warenmarkt en frequentie aankopen via internet, inwoners Haaksbergen.

warenmarkt

27%

21%

internet 1% 13%

0%

20%

38%

25%

minimaal 1 keer per week

32%

48%

50%

75%

1-2 keer per maand

22

minder dan 1 keer per maand

100% nooit



Bijna de helft van de inwoners van Haaksbergen gaat regelmatig naar de markt. Het grootste deel van de marktbezoekers bezoekt deze in de eigen woonplaats. Een deel van de inwoners gaat ook naar Enschede.

Tabel 5.2 Marktoriëntatie inwoners Haaksbergen, naar gemeenten. gemeente gemeente

%

Haaksbergen

86%

Enschede

10%

overig

4%

Figuur 5.7 presenteert de frequentie waarmee inwoners van Haaksbergen koopzondagen bezoeken. Dit kunnen koopzondagen in Haaksbergen zelf zijn, maar ook in andere plaatsen. De meeste inwoners maken vrijwel nooit gebruik van de koopzondag. Eén op de tien inwoners doet wel regelmatig aankopen op koopzondag; 5 procent gaat iedere maand en 6 procent iedere 2 maanden.

Figuur 5.7 Bezoekfrequentie koopzondag, inwoners Haaksbergen.

koopzondag 5% 6%

0% minimaal 1 keer per maand

30%

25%

59%

50%

1 keer per 2 maanden

75% minder dan 1 keer per 2 maanden

100% nooit

Tabel 5.3 geeft de koopzondagoriëntatie van inwoners van Haaksbergen weer. Twee op de vijf inwoners van Haaksbergen bezoekt wel eens een koopzondag. De meeste inwoners gaan naar de koopzondagen in de eigen gemeente. Circa een derde bezoekt de koopzondag in Enschede en negen procent gaat naar Hengelo.

Tabel 5.3 Koopzondagoriëntatie inwoners Haaksbergen, naar gemeenten. gemeente

%

Haaksbergen

57%

Enschede

32%

Hengelo

9%

overig

2%

23



Bijlage 1

Begeleidingscommissie Net als voorgaande jaren is voor deze editie van het Koopstromenonderzoek een begeleidingscommissie in het leven geroepen. De belangrijkste taken van de begeleidingscommissie zijn het bewaken van de voortgang van het project, het fungeren als klankbord voor het onderzoeksteam en het meebepalen van de opbouw van de onderzoeksrapportage. In 2010 maken onderstaande personen deel uit van de begeleidingscommissie: Mevrouw K. Ligthart – Kaalverink Mevrouw J. Elhorst De heer R.J. Siepel Mevrouw A. van Oss - Meijerink De heer E.J.H. Claassen De heer R. van Oosterhout De heer M. Ellenbroek De heer J. Jansen De heer R. Mos De heer T. ten Vergert De heer J. Bosma

Gemeente Enschede Gemeente Almelo Gemeente Ermelo Gemeente Oldenzaal Gemeente Hoogeveen Gemeente Zwolle Provincie Overijssel Kamer van Koophandel Oost-Nederland Kamer van Koophandel Oost-Nederland Kamer van Koophandel Oost-Nederland Kamer van Koophandel Noord-Nederland

24



Bijlage 2

Begrippenlijst Begrip Begrip

Omschrijving

Aankoopplaats

Plaats waar men koopt. Er zijn verschillende soorten aankoopplaatsen, waarnaar onderscheid gemaakt kan worden (stadscentrum, wijkwinkelcentrum) en die de gemeente zelf aanwijst. Bij meer aankoopplaatsen is sprake van aankooplocaties.

Afvloeiing (koopkrachtafvloeiing)

De mate waarin de bevolking buiten de eigen woonplaats koopt. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als percentage van de totale koopstroom vanuit een woonplaats.

Artikelgroepen

In dit rapport wordt het onderscheid gemaakt tussen dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen. Dagelijkse artikelen: levensmiddelen, drogisterij artikelen, alcoholische dranken, tabak, schoonmaakartikelen. Niet-dagelijkse artikelen: kleding, schoenen, woninginrichting, huishoudelijke artikelen, doe-het-zelf, electro en bloemen, planten en tuinartikelen.

(Regio(Regio-)bezoeker

De inwoners die niet woonachtig zijn in de bebouwde kom van een gemeente (dit kunnen dus inwoners van andere delen van de gemeente zijn of inwoners van andere gemeenten).

Binding Binding (koopkrachtbinding)

De mate waarin de bevolking in de eigen woonplaats koopt. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als percentage van de totale koopstroom vanuit een woonplaats.

Draagvlak

Het totale aantal klanten van een aankoopplaats, en daarmee de som van de klanten uit binding en klanten uit toevloeiing.

Inkopen doen

Het doelgericht kopen van producten die niet dagelijks nodig zijn (televisie, schoenen, dvd’s).

Klant

Synoniem voor een standaardconsument (zie: “standaard consument”).

25



Kooporiëntatie Kooporiëntatie

Koopstromen tussen plaats van herkomst en aankoopplaats.

Koopstroom

De mate waarin men in een aankoopplaats bepaalde artikelen koopt, naar herkomst.

OriëntatieOriëntatie-index

De verhouding van het draagvlak ten opzichte van het aantal inwoners van een plaats.

Standaardconsument

Rekeneenheid voor een denkbeeldige consument die zijn bestedingen voor 100 procent in een winkelcentrum verricht. Het daadwerkelijke aantal consumenten ligt vele malen hoger.

Toevloeiing (koopkrachttoevloeiing)

De mate waarin een aankoopplaats koopstromen aantrekt vanuit een andere plaats. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als percentage van het totale draagvlak en uitgesplitst naar herkomst.

Winkelen

Rondlopen in een winkelgebied en een groot aantal winkels bezoeken. Het doen van aankopen is niet de belangrijkste activiteit en de consument neemt geen boodschappenlijst mee.

26



Bijlage 3

Onderzoeksmethode Methoden Het Koopstromenonderzoek 2010 bestaat uit een kwantitatief gedeelte en een kwalitatief gedeelte. Hieronder wordt voor beide onderdelen kort weergegeven welke methoden zijn toegepast voor het in kaart brengen van de koopstromen (kwantitatief) en de bezoekmotieven (kwalitatief). Kwantitatief: koopstromen De wijze waarop de koopstromen in kaart zijn gebracht is identiek aan de methode die in voorgaande jaren is toegepast. Hierdoor is vergelijking met vorige edities van het koopstromenonderzoek mogelijk. Aan alle respondenten is gevraagd naar de plaatsen waar men bepaalde artikelen koopt, waarbij het inmiddels bekende onderscheid is gemaakt naar dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen. In totaal is naar twee aankoopplaatsen gevraagd. Verantwoording gehanteerde onderzoeksmethode Bij het koopstromenonderzoek staat het (regionale) koopgedrag van consumenten centraal. Het koopgedrag is bepaald door middel van een enquête onder inwoners van het onderzoeksgebied. De vragenlijst die in het onderzoek is gebruikt, sluit aan bij de eerdere edities van het koopstromenonderzoek in Oost-Nederland. De vragen over het ruimtelijk koopgedrag zijn in 1995, 2000 en 2010 identiek, maar wijken wel af van die van 2005 als het gaat om de vraag naar aankoopplaatsen. Hieronder wordt toegelicht wat de verschillen zijn en welke gevolgen dat heeft voor de vergelijkbaarheid van onderzoeksresultaten. In 2010, 2000 en 1995 is gevraagd naar de plaats waar men doorgaans iets koopt. De vraagstelling luidt dan bijvoorbeeld voor de kledingbranche: “Waar koopt u doorgaans uw kleding? En waar koopt u ook wel eens kleding?” Op basis van een verdeling in de bestedingen worden de eerst genoemde en de tweede genoemde aankoopplaats in verhouding meegenomen in de berekening van het aantal standaardconsumenten (klanten). In 2005 is het koopgedrag van de respondenten bepaald door te vragen naar de laatste aankoopplaats - ‘Waar heeft u het laatst kleding gekocht?’ Het vragen naar de laatste aankoopplaats brengt grotendeels hetzelfde koopgedrag in kaart als het vragen naar de meest bezochte aankoopplaatsen. De meest bezochte aankoopplaats is veelal de laatst bezochte aankoopplaats. Dit geldt met name voor de branches met hoogfrequente, routinematige aankopen, zoals de dagelijkse sector. Echter geldt dat doordat in 2005 naar één (laatste) aankoopplaats is gevraagd, deze cijfers in een aantal gevallen in een relatief hogere binding en minder toevloeiing resulteren (immers, de respondent heeft niet de kans gekregen een tweede aankoopplaats te noemen). Doordat in 2010 naar twee aankoopplaatsen is gevraagd, is er waarschijnlijk meer regionale spreiding in het aankoopgedrag gemeten. Doordat de methodes niet geheel identiek zijn, dienen de cijfers uit 2010 met enige voorzichtigheid vergeleken te worden met de cijfers uit 2005. De richting van de draagvlakontwikkeling (een plus of een min) kan goed worden bepaald, de exacte omvang van de ontwikkeling, zoals beschreven in hoofdstuk 3, is meer indicatief.

Kwalitatief: bezoekmotieven en waardering winkelgebieden Dit onderdeel geeft inzicht in de mening van consumenten. Net als bij het kwantitatieve gedeelte is naar de twee meest belangrijke aankoopplaatsen gevraagd. Per plaats is gevraagd naar het

27



bezoekmotief: waarom koopt de consument juist hier zijn artikelen? Ook is aan de respondent gevraagd een oordeel te geven over een aantal aspecten (o.a. bereikbaarheid, sfeer, veiligheid et cetera) van twee van de meest bezochte plaatsen. Veldwerk De dataverzameling heeft in de periode februari tot en met mei 2010 plaatsgevonden in de vorm van telefonische enquêtes en webenquêtes. Ook is gebruik gemaakt van internetpanels. Deze internetpanels betreffen het landelijke PanelClix en bestaande lokale internetpanels van verschillende gemeenten (o.a. Hof van Twente, Enschede en Oldenzaal). Om tot voldoende valide uitspraken te komen is een minimale responsgrootte van 200 per kern/gemeente aangehouden. In de subregionale gemeenten zijn minstens 400 consumenten geënquêteerd en in de regionaal verzorgende gemeenten 800 consumenten. Deze omvang garandeert een betrouwbaarheidpercentage van meer dan 90 bij een onnauwkeurigheid van 5%. Bij steekproefonderzoek zijn dit acceptabele foutenmarges. Tabel 1 Aantal enquêtes per gemeente. soort kern

grootte gemeente/kern

aantal

lokaal verzorgend

< 20.000 inwoners

200

subregionaal verzorgend

20.000 - 50.000 inwoners

400

regionaal verzorgend

> 50.000 inwoners

800

Het totaal aantal geldig afgenomen enquêtes in het onderzoeksgebied bedraagt 29.0003. Omdat koopgedrag niet ophoudt bij gemeentegrenzen zijn in het direct omliggende randgebied (eerste schil gemeenten en Duits grensgebied) 2.900 enquêtes afgenomen om ook de toevloeiing vanuit omliggende plaatsen te kunnen bepalen. Daarmee komt het totaal aantal geldig afgenomen enquêtes uit op 31.900. In totaal is 55 procent van de enquêtes telefonisch afgenomen en 45 procent via internet. Bepaling bebouwde kom aankoopplaats aankoopplaats De analyses in deze rapportage zijn gedaan op het niveau van een aankoopplaats. Hiermee wordt bedoeld de bebouwde kom en niet de gehele gemeente. Eén gemeente kan dus meerdere aankoopplaatsen hebben en dus meerdere rapportages ontvangen. Door de afbakening van het onderzoek op aankoopplaats-niveau is een heldere operationalisatie van de betreffende aankoopplaats noodzakelijk. Deze operationalisatie is gedaan op basis van postcodegebieden. Voor Haaksbergen geldt dat de omvang is bepaald aan de hand van het postcodegebied 7481-7483. Het inwonertal bedroeg op 1 januari 2010 24.490 (CBS 2010). In 2005 was dit 24.100, dus dit betekent een bevolkingstoename van 1,6 procent. Draagvlakomvang en draagvlakopbouw Voor het bepalen van de draagvlakomvang van Haaksbergen is bovengenoemde afbakening niet noodzakelijk. Immers, het totaal van het draagvlak wordt bepaald door binding (klanten uit Haaksbergen zelf) en toevloeiing (klanten uit andere plaatsen). Het aantal inwoners van de kern is daarom niet van belang. 3

Dit is inclusief gemeentelijke ophogingen van het aantal af te nemen enquêtes (bijvoorbeeld om op wijkniveau

uitspraken te kunnen doen).

28



Het aantal inwoners (en daarmee de afbakening) daarentegen, is wel van invloed op de draagvlakopbouw. Naarmate de bebouwde kom enger wordt afgebakend, neemt het aandeel toevloeiing toe en het aandeel binding af. Andersom zorgt een ruime afbakening er juist voor dat het aandeel toevloeiing kleiner en de binding groter is. Het draagvlak (de omvang) is bepaald aan de hand van de koopstromen die gegenereerd worden door inwoners van het onderzoeksgebied (zie afbeelding 1, inleiding). Koopstromen afkomstig van consumenten woonachtig buiten het onderzoeksgebied (toeristen en recreanten) zijn buiten beschouwing gelaten. Voor de toevloeiing van koopkracht uit het randgebied van het onderzoeksgebied (eerste schil gemeenten en Duits grensgebied) zijn extra enquêtes afgenomen in de betreffende randgebieden. Er is geen correctie aangebracht voor koopkrachtafvloeiing als gevolg van vakantiebestedingen door consumenten uit het onderzoeksgebied. Een voorbeeld Voor Haaksbergen zijn voornamelijk twee begrippen interessant: de lokale koopkracht en het totale draagvlak. De lokale koopkracht bestaat uit een aandeel binding en een aandeel afvloeiing en geeft informatie over het aandeel van de bevolking dat voor een bepaald artikel winkels in de eigen kern bezoekt en welk aandeel naar een andere plaats gaat. Dit is schematisch weergegeven in figuur 1. Figuur 1 Voorbeeld opbouw lokale koopkracht en draagvlakomvang. 150% Toevloeiing Afvloeiing Binding 54% 100%

50%

12%

88%

88%

Lokale kopers

Alle kopers (lokaal en regionaal)

0%

Het totale draagvlak is ook een belangrijke indicator van de koopstromen in Haaksbergen. Het totale draagvlak bestaat uit een aandeel binding en een aandeel toevloeiing en geeft informatie over het aandeel van het totaal aantal klanten dat afkomstig is uit Haaksbergen en welk aandeel afkomstig is uit andere plaatsen. De binding wordt – net als voor de berekening van de lokale koopkracht – uitgedrukt als percentage van de bevolking en de toevloeiing als percentage van het totale draagvlak. Hierdoor zal het totaal niet sommeren tot 100 procent.

29



Bijlage 4

Binding en toevloeiing Tabel 1 Binding en toevloeiing dagelijkse sector. Kern Haaksbergen

% 83%

Tabel 2 Binding en toevloeiing niet-dagelijkse sector. Kern Haaksbergen

% 77%

Enschede

7%

Enschede

7%

Berkelland

6%

Berkelland

6%

Hof van Twente

2%

Hof van Twente

5%

overig

2%

overig

4%

Tabel 3 Binding en toevloeiing kleding. Kern

Tabel 4 Binding en toevloeiing schoenen. %

Kern

%

Haaksbergen

69%

Haaksbergen

80%

Enschede

13%

Berkelland

8%

Berkelland

10%

Enschede

6%

Hof van Twente

6%

Hof van Twente

5%

overig

2%

overig

1%

Tabel 5 Binding en toevloeiing woninginrichting. Kern Haaksbergen

% 77%

Tabel 6 Binding en toevloeiing huishoudelijke artikelen. Kern Haaksbergen

% 83%

Enschede

6%

Enschede

6%

Hof van Twente

5%

Hof van Twente

4%

Berkelland

4%

overig

3%

overig

12%

30



Tabel 7 Binding en toevloeiing electro. Kern Haaksbergen

Tabel 8 Binding en toevloeiing doe-het-zelf. %

Kern

81%

%

Haaksbergen

77% 10%

Enschede

9%

Berkelland

Berkelland

4%

Hof van Twente

5%

Hof van Twente

3%

overig

8%

overig

3%

Tabel 9 Binding en toevloeiing bloemen, planten en tuinartikelen. Kern Haaksbergen

% 83%

Hof van Twente

4%

Ahaus, Stadt

4%

Enschede

4%

Vreden, Stadt

2%

overig

3%

31



Bijlage 5

Binding en afvloeiing Tabel 1 Binding en afvloeiing dagelijkse sector.

Tabel 2 Binding en afvloeiing niet-dagelijkse sector.

Kern Haaksbergen

%

Kern

90%

%

Haaksbergen

57%

Enschede

4%

Enschede

19%

overig

6%

Hengelo

12%

overig

13%

Tabel 3 Binding en afvloeiing kleding.

Tabel 4 Binding en afvloeiing schoenen.

Kern

%

Kern

%

Haaksbergen

43%

Haaksbergen

66%

Enschede

29%

Enschede

17%

Hengelo

12%

Hengelo

10%

Wierden

4%

overig

7%

12%

Tabel 5 Binding en afvloeiing woninginrichting. Kern

overig

Tabel 6 Binding en afvloeiing huishoudelijke artikelen. %

Kern

%

Haaksbergen

31%

Haaksbergen

Enschede

26%

Hengelo

9%

Hengelo

19%

Enschede

8%

overig

5%

Oldenzaal

8%

Zutphen

2%

overig

14%

32

78%



Tabel 7 Binding en afvloeiing electro. Kern

Tabel 8 Binding en afvloeiing doe-het-zelf. %

Kern

%

Haaksbergen

59%

Haaksbergen

Hengelo

20%

Enschede

4%

Enschede

12%

Hengelo

4%

overig

5%

overig

9%

Tabel 9 Binding en afvloeiing bloemen, planten en tuinartikelen. Kern

%

Haaksbergen

80%

Enschede

14%

overig

6%

33

87%

Gemeente Haaksbergen kern Haaksbergen

Recommend Documents