Gelre magazine. Zutphen

Gelre

magazine Zutphen

In dit nummer: PEPP-cursus voor Parkinson-patiënten “Thuis” bevallen in geboortecentrum in Gelre Zutphen Voorlichting en behandeling in de Infectiepreventie Polikliniek GELRE MAGAZINE ZUTPHEN • FEBRUARI 2013 • NUMMER 5

voor de

lezers GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Colofon Gelre magazine is een uitgave van Gelre ziekenhuizen.

Hoever reikt uw solidariteit?

De productie van het magazine wordt mede mogelijk gemaakt door de adverteerders.

Uitgave februari 2013, nummer 5 Gelre ziekenhuizen, Postbus 9014, 7300 DS Apeldoorn www.gelreziekenhuizen.nl, e-mail: [email protected]

Teksten Renée Jansen (Eloquens teksten en producties) Anne-Marie van Ommen (Om en Om publicaties).

Binnen Gelre ziekenhuizen werken wij als professionals met één doel voor ogen: betaalbare, kwalitatief goede en toegankelijke zorg voor iedereen. Wij willen het beste voor u en daarop kunt u ook bij ons rekenen. De opening van het geboortecentrum in Gelre Zutphen, de start van de Infectiepreventie Poli en de promotie van onze internist-oncoloog Hielke Meulenbeld passen in die lijn.

Ancel Hoffer Visser (Prima Donna)

Productie en eindredactie: Afdeling Communicatie Gelre ziekenhuizen

Fotografie Guido Bogert Fotografie, Gelselaar Maarten Haazebroek, Gelre ziekenhuizen

Uitgever BC Uitgevers BV, Postbus 416, 8600 AK Sneek www.bcuitgevers.nl

Bladmanager Digna Schoonen, tel. 0515 429 424

Advertentieverkoop Digna Schoonen, Dennis de Kam, Barbara Verschoor, Erna Sommer en Elzert Bonnema

Ontwerp BC Uitgevers BV, Hannique de Jong

In het bezit van een smartphone? Eentje met een QR-code reader ‘app’? Scan dan de QR code hiernaast en lees het huis aan huis magazine op uw mobiele toestel.

Tegelijkertijd zijn ook wij ons bewust van de steeds weer oplaaiende discussie over de betaalbaarheid van de zorg. In ons geval gaat het dan om de kosten in de ziekenhuiszorg, niet de AWBZ. In mijn ogen wordt daarbij te makkelijk gesproken over het aanpakken van de verspilling in de zorg. Wij kunnen namelijk nooit de beslissing over wat iemand mag consumeren in de zorg bij de professionals leggen. Natuurlijk zullen wij mensen wijzen op het belang van preventie en hen helpen een goede afweging te maken. Dat is onderdeel van het werk. Maar professionals kunnen niet het fundamentele besluit nemen voor wie welke zorg toegankelijk is. Als het om de betaalbaarheid gaat, zullen professionals, gebruikers van de zorg (wij allemaal), de politiek en verzekeraars gezamenlijk de dialoog moeten aangaan. Wat vinden wij acceptabel? Hoe solidair zijn wij? Daarbij spelen ethische overwegingen een rol, want wat is een levensjaar waard? En wat is de kwaliteit van dat leven? Dat zijn moeilijke dilemma’s, waarbij zich bovendien iets bijzonders voordoet. Zolang je er namelijk abstract naar kijkt, wil je die discussie wel voeren. Maar zodra jij degene bent die een zorgvraag heeft, dan zit je er acuut anders in. Om de hete brij heen blijven lopen, is echter geen optie! Jan Fidder, voorzitter Raad van Bestuur

3

in dit

magazine GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

‘Thuis’ bevallen in het geboortecentrum PAGINA 6

Beste lezer, Inmiddels is het grootste deel van de winter achter ons en dient het voorjaar zich weer aan. In de lente gaat alles weer groeien en bloeien. Zo zijn wij trots op de ‘geboorte’ van het geboortecentrum, een samenwerkingsverband tussen alle verloskundigen in de regio Zutphen en Gelre ziekenhuizen. Recente studies hebben uitgewezen dat de verloskundige zorg in Nederland goed geregeld is. Met de komst van het geboortecentrum in Zutphen zetten verloskundigen en Gelre opnieuw een belangrijke stap in het verbeteren van deze zorg. Verder vertellen onze kaakchirurgen over de mogelijkheden met betrekking tot implantaten. Tijdens een Vertel me Gelre bijeenkomst bleek hier veel belangstelling voor te zijn. De Vertel me Gelre bijeenkomsten vinden maandelijks plaats. Voor meer informatie en aanmelding kunt u terecht op onze website www.gelreziekenhuizen.nl

Welke medicijnen gebruikt u? PAGINA 8

‘Parkinson is een ongenode gast die niet meer weggaat’ PAGINA 20

Verder in dit nummer 12

Rob Mutsaers Ziekenhuisdirecteur Gelre Zutphen

Voorlichting en behandeling in de Infectiepreventie Polikliniek

16

Marco Goessens Voorzitter Medische Staf Gelre Zutphen

Internist-oncoloog gepromoveerd op onderzoek naar prostaatkanker

18

Praktische informatie

22

Implantaat uitkomst voor gebitsproblemen

5

‘thuis’ bevallen

in het geboortecentrum GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Met de komst van het geboortecentrum dit voorjaar lukt het de verloskundigenpraktijken in de regio en Gelre Zutphen opnieuw om de landelijke trends op de voet te volgen. “Daar zijn wij best trots op”, reageert verloskundige Joleen Geurkink van de Vroedvrouwenpraktijk Dieren/Doesburg/Brummen. “Zeker omdat wij met dit geboortecentrum vrouwen die om welke reden dan ook liever niet thuis bevallen, optimaal zorg kunnen bieden”, vult klinisch verloskundige Leen Genijn uit Gelre Zutphen aan.

Aanwezigheid eigen kraamverzorgster garandeert continuïteit in zorg

Z

wangere vrouw bevalt ‘thuis’ in geboortecentrum

Een ‘verplaatste thuisbevalling’ heet het in vaktermen. In de praktijk betekent dit dat de kraamvrouw met haar eigen verloskundige in de aanloop van de bevalling naar het geboortecentrum komt. Daartoe bouwt Gelre een extra kamer (inclusief bad, geschikt om in te bevallen) direct naast het Vrouw en Kind Centrum in het ziekenhuis. “Op het moment dat er medische zorg vanuit het ziekenhuis nodig is, kan de kraamvrouw blijven liggen”, schetst Genijn. “Alle medische zorg is dan direct aanwezig en komt naar haar toe!” Eigenlijk is er alleen een denkbeeldige muur tussen het geboortecentrum en het Vrouw en Kind Centrum. Is de kamer van het geboortecentrum bezet en wil er op hetzelfde moment nog een zwangere vrouw komen, dan kan zij naar een van de zes kraamsuites van het Vrouw en Kind Centrum. “Dan passen wij voor zover mogelijk de klinische afdeling aan”, verduidelijkt Genijn. “En andersom ook.” 6

Daarmee heeft het veel weg van een poliklinische bevalling, waarmee de samenwerkende

partners – Gelre en de verloskundige praktijken rondom Zutphen – al de nodige ervaring hebben. Eenmaal bevallen gaan moeder en kind na twee à drie uur naar huis. “Maar dat willen de meeste vrouwen dan ook”, is Genijns ervaring. “Tenzij het natuurlijk om medische redenen een klinische bevalling is geworden. Dan blijven moeder en kind zolang het nodig is in het ziekenhuis.”

“Alle medische zorg is direct aanwezig” Eigen kraamvrouw “Voordeel van de nieuwe opzet is dat de kraamvrouw al meteen haar eigen kraamverzorgster mee kan nemen naar het geboortecentrum”, legt Geurkink uit. “Nu begeleidt een kraamverzorgster of verpleegkundige van het ziekenhuis de vrouwen. Vaak meerdere tegelijk. Straks kunnen de zwangere vrouwen dus hun eigen kraamverzorgster meenemen die bovendien

ook met hen meegaat naar huis. Ook al is dat midden in de nacht. Zij helpen even met het opstarten thuis en ook in de navolgende dagen. Continuïteit in de zorg dus. Dat is echt een enorme plus!” Zelf ervaart Geurkink ook met name de plek waar het geboortecentrum wordt gevestigd als een groot voordeel. “Is de kraamvrouw eenmaal op haar kamer, dan hoeft ze niet meer te worden verplaatst. Daarmee draait het dus echt om de patiënt. Zij heeft zo min mogelijk last van een eventuele overdacht aan de gynaecoloog.” Dat is mede de achterliggende gedachte van een geboortecentrum. In 2010 heeft de landelijke vakgroep geadviseerd om de samenwerking te optimaliseren, zodat zoveel mogelijk de relevante informatie over een patiënte bij alle betrokken zorgverleners bekend is. Sindsdien rijzen geboortecentra als paddenstoelen uit de grond, merkt Genijn.

Onderling afstemmen “Als verloskundigen hebben wij de samenwerking met Gelre geïntensiveerd”, vertelt Geurkink, die met haar praktijk voor deze

samenwerking een coöperatie heeft opgericht met Verloskundig Centrum Zutphen en Buik en Co in Lochem. “Elke verloskundigenpraktijk heeft tegenwoordig maandelijks een overleg met een gynaecoloog van Gelre. Alle zwangere vrouwen waarmee iets bijzonders is, worden dan besproken. Daarbij stemmen wij ook af bij wie de zwangere onder controle blijft.” Voor de toekomst ziet Geurkink nog tal van andere samenwerkingsmogelijkheden, onder meer op het gebied van controles en voorlichting. “Als wij dat onderling nog beter afstemmen krijgen alle zwangere vrouwen dezelfde informatie.” Of een zwangere vrouw naar het geboortecentrum gaat, bepaalt ze zelf. “Daarover mag zij nog tot op het allerlaatste moment van gedachten veranderen”, benadrukt Geurkink. “Zelf zie ik het geboortecentrum vooral als een aanvulling op zorg die altijd al goed is geweest, maar die nu nog verder wordt geoptimaliseerd. Het doel blijft hetzelfde: zo goed en gezond mogelijk een baby krijgen!”

De bouw van het nieuwe geboortecentrum in Gelre Zutphen is in volle gang. Verloskundigen Leen Genijn en Joleen Geurkink: “Iedereen die liever niet thuis wil bevallen kan hier straks terecht.”

7

actueel medicatieoverzicht

voor uw veiligheid GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Als u bij ons onder behandeling staat, dan weten wij veel van u. Niet alles en dat hoeft ook niet. Maar we moeten wel weten welke medicijnen u neemt. U kunt ons daarbij helpen door altijd een actueel medicatieoverzicht bij u te hebben.

Een actueel medicatieoverzicht maakt duidelijk:

W

elke medicijnen gebruikt u?

Gelre ziekenhuizen is continu bezig uw veiligheid als patiënt te verbeteren. Een onderdeel daarvan is het foutloos voorschrijven en uitgeven van medicijnen. Ziekenhuisapotheker Hans Ros: “Veel mensen denken dat wij precies weten wat

8

zij aan medicijnen gebruiken. Dat is niet zo. Er is nergens een medicatiedossier dat honderd procent klopt. Toch willen we een actueel, compleet en correct medicatieoverzicht van elke patiënt. Daarmee voorkomen we dat mensen verkeerde

Om de kans op fouten zo klein mogelijk te maken, is het belangrijk dat elke patiënt beschikt over een actueel medicatieoverzicht.

medicatie krijgen, te veel of te weinig van het middel krijgen of medicatie die is voorgeschreven niet krijgen. De gevolgen van verkeerde medicijnen of dosering kunnen zeer ernstig zijn. Mensen kunnen er blijvende schade aan overhouden of in het ergste geval zelfs aan overlijden.”

Actueel overzicht Voor een actueel en correct medicatieoverzicht informeert de ziekenhuisapotheek bij de openbare apotheek. Ros: “Zij hebben geen compleet inzicht, want iemand kan naar een andere apotheek zijn geweest. Of de huisarts kan een medicijndosering hebben veranderd waar de apotheek niet van op de hoogte is. Met de informatie van de apotheek en onze eigen gegevens maken we een overzicht van de medicatie van de patiënt. Dat controleren we in een gesprek met de patiënt om te zien of het klopt. Waar nodig passen we het aan. Deze manier is volgens landelijke protocollen. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat je zo het beste gegevens boven tafel kunt krijgen. Gelre ziekenhuizen is van opname tot ontslag dossierbeheerder. Bij ontslag geven wij bericht aan de openbare apotheek welke medicijnen de patiënt thuis moet gebruiken. Dit traject herhaalt zich als de patiënt mogelijk een tweede of derde keer of hoe vaak dan ook terugkomt.”

Medeverantwoordelijkheid patiënt U kunt als patiënt een belangrijke bijdrage leveren aan een correct en actueel medicatieoverzicht. Ros: “Als iemand een afspraak maakt voor een opname of een polikliniekbezoek, krijgt

“Ik heb een briefje met mijn medicijnen in mijn tas” “Bij een onderzoek in het ziekenhuis vroeg de behandelend arts naar mijn medicijngebruik. Ik heb dat toen verteld, maar ik heb ook een briefje afgegeven met alle medicijnen die ik slik. Daarvoor heb ik bij mijn apotheek een uittreksel gehaald. Nu ik ben opgenomen voor een operatie weten ze precies wat ik slik en welke middelen erbij zijn gekomen. De pijnstillers die ik krijg, zijn afgestemd op mijn medicijngebruik. Ik heb altijd een briefje in mijn tas waarop staat wat ik neem. Ik heb namelijk diabetes en dan is het handig als ik een ongeluk krijg dat de mensen van de ambulance dat weten.”

hij van ons een patiëntveiligheidsfolder. Daarin staat precies wat hij kan doen om dat medicatieoverzicht te krijgen en te onderhouden. Hij moet voorafgaand aan de ziekenhuisafspraak aan de eigen apotheek een medicatieoverzicht vragen. Dat is onontbeerlijk als we in het ziekenhuis de kans op fouten in het medicatiedossier tot een minimum willen beperken. Daarnaast hebben ook andere zorgverleners (huisarts, bedrijfsarts, verpleeghuisarts, etc.) er profijt van als de patiënt een actueel medicatieoverzicht bij zich heeft. Kortom: ook de patiënt heeft hierin een verantwoordelijkheid. Het bij je hebben van een actueel medicatieoverzicht is daar een belangrijk onderdeel van.”

Afspraak in het ziekenhuis? Zorg voor een actueel medicatieoverzicht! 1. Haal een actueel medicatieoverzicht bij uw apotheek. 2. Neem het medicatieoverzicht altijd mee naar het ziekenhuis. Uw behandelend arts kan de medicatie dan goed op elkaar afstemmen. 3. Wees openhartig over uw persoonlijke situatie en vertel of u allergisch bent, rookt of alcohol drinkt. 4. Uw medicatiegegevens worden zorgvuldig behandeld. 5. Vraag na behandeling om een nieuw medicatieoverzicht. Zo blijft het altijd actueel. 6. Houd uw medicatieoverzicht altijd bij u. Daarvan profiteren ook andere zorgverleners of hulpverleners bij een ongeval die inzicht in uw medicatie nodig hebben. 9

nieuws

in het kort GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Serious Request Vrouw en Kind Centrum Zutphen Ook al liggen de kerstdagen al weer een tijdje achter ons, toch wij willen iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan de actie van het Vrouw en Kind Centrum van Gelre Zutphen héél hartelijk danken voor hun bijdrage. Uiteindelijk heeft de actie € 2236,67 opgeleverd. Onze ziekenhuisdirecteur Rob Mutsaers heeft het bedrag aangevuld tot € 3000,-. Zonder uw bijdrage in de vorm van kleding, boeken en speelgoed was dat niet gelukt! Er waren containers vol met kleding, dozen met boeken en tassen vol met speelgoed. We hebben heel veel verkocht, maar er bleef ook heel wat over. Ook deze spullen zijn goed terecht

gekomen. Alle boeken zijn naar de kerk in Steenderen gegaan, waar de boeken worden verkocht. De opbrengst is voor zendingswerk. Overblijvende kleding en speelgoed is verdeeld over twee goede doelen, namelijk kindertehuizen in Roemenië en Wit Rusland. Nogmaals hartelijk dank voor ieders inbreng en bijdrage. Wij vonden het geweldig om met een grote groep collega’s dit evenement te organiseren en daarbij uw steun te mogen ontvangen! Namens het hele team van het Vrouw en Kind Centrum Gelre Zutphen, Esther Bakker-Faber, afdelingshoofd.

Epilepsie en geheugen De Epilepsie Vereniging Nederland houdt in samenwerking met Gelre ziekenhuizen Zutphen op donderdag 7 maart een informatieavond met als thema “Epilepsie en geheugen”. De bijeenkomst vindt plaats in het ziekenhuis, ’s avonds van 19.30 uur tot 21.30 uur. De zaal is open om 19.00 uur.

Aanmelding en informatie De avond is bedoeld voor mensen met epilepsie, hun partners, ouders van kinderen

met epilepsie, familie en vrienden, maar ook voor artsen, verpleegkundigen, leerkrachten, begeleidaers en andere belangstellenden. De toegang is gratis, maar om organisatorische redenen vragen wij belangstellenden zich uiterlijk maandag 4 maart aan te melden voor deze informatiebijeenkomst. Dat kan telefonisch via (0318) 420 351 (mevrouw Lentink) of (0315) 242 753 (de heer en mevrouw Bal). Een e-mail sturen kan ook: [email protected]

Laserbehandelingen bij Dermatologie De behandelmogelijkheden op de polikliniek Dermatologie worden aanzienlijk uitgebreid. Met ingang van maart 2013 werken de Zutphense dermatologen en huidtherapeuten van MediSkinCare nauw samen op het gebied van laserbehandelingen. Een breed scala van huidaandoeningen komt voor laserbehandeling in aanmerking. Voorbeelden hiervan zijn goedaardige afwijkingen van bloedvaatjes in de huid, huidaandoeningen door chronisch verwijde haarvaatjes, overbeharing, pigmentvlekken, ouderdomswratten, littekens door acne of littekens als gevolg van brandwonden.

De laserbehandelingen worden verzorgd door een huidtherapeut van MediSkincare. In een intakegesprek wordt na zorgvuldige voorlichting een behandelplan opgesteld, in samenspraak met de dermatoloog. De maatschap dermatologie is na grondige oriëntatie op de mogelijkheden van lasertherapie uitgekomen bij MediSkinCare. MediSkinCare is een bedrijf dat gespecialiseerd is op het gebied van laserbehandelingen van diverse huidaandoeningen en beschikt over ruime kennis en ervaring. In een volgend nummer van ons magazine vertellen we meer over deze nieuwe behandelingsmogelijkheden.

11

implantaat oplossing voor

uw gebitsproblemen GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Herkent u zich hierin: ‘ik durf niet in een appel te bijten’, ‘eten is een drama’, ‘lachen doe ik alleen met mijn hand voor mijn mond’, ‘ik ga niet meer uit eten’. Een blijvende oplossing voor deze klachten kan een gebitsimplantaat zijn, zodat uw gebit geen bron meer is van ergernis.

I

mplantaat uitkomst voor gebitsproblemen

Niets zo vervelend als een loszittend kunstgebit. Of een gapend gat in je mond door een ontbrekende kies of tand. Veel mensen hebben gebitsproblemen. Ze lopen er onnodig lang mee door, omdat ze denken dat er geen goede oplossing is. Maar die is er wel. Een gebitsimplantaat is een alternatief dat vrijwel altijd en bij iedereen kan. U kunt één tand vervangen, dan wordt er een kroon op het implantaat geplaatst. Als u meerdere tanden wilt vervangen, dan fungeert het implantaat als basis voor een brug. Wie helemaal geen tanden of kiezen, kan een implantaat met drukknoppen krijgen waarop een klikgebit wordt vastgeklikt.

Kunstwortel Dat veel mensen geïnteresseerd zijn in een gebitsimplantaat blijkt wel uit de druk bezochte informatieavond ‘Vertel me Gelre’ over dit onderwerp in september vorig jaar. Kaakchirurg Gijs Jaspers, een van de sprekers op die bijeenkomst, legt uit wat een gebitsimplantaat is. “Het is een soort schroef van titanium en fungeert als een kunstwortel. De eigen tandwortel wordt verwijderd of is al verloren gegaan. Het implantaat wordt in de kaak geschroefd en groeit erin vast. Op het implantaat wordt de kroon, de brug of het kunstgebit bevestigd. Het is een eenvoudige ingreep onder plaatselijke verdoving.”

“Dit had ik veel eerder moeten doen”

12

“Mijn ondergebit zat los,” vertelt mevrouw Nab uit Brummen. “Het was zelfs zo erg, dat ik het met mijn tong op z’n plaats moest houden. Vreselijk! Ik kon niet meer eten, ik durfde niet te praten. Ik kreeg er zelfs een beetje een minderwaardigheidscomplex van. Uit eten gaan was er al helemaal niet meer bij. Toen ik een advertentie zag over implantaten, zei mijn man ‘ga erheen, misschien is het iets voor jou’. Via een tandprotheticus kwam ik bij Gijs Jaspers terecht. Hij heeft me alles uitgelegd en toen heb ik de beslissing genomen om de implantaten te laten zetten. De behandeling zelf is me meegevallen. Het deed geen pijn en het duurde maar een half uurtje. Het enige wat ik vervelend vond, was dat het boren zo’n naar geluid maakte. En ik was nog bang dat er misschien iets in mijn keel zou komen en dat ik moest kokhalzen. Dat gebeurde niet, want ze zijn erg professioneel. De medewerkers waren heel aardig en zorgzaam. Achteraf denk ik ‘dit had ik veel eerder moeten doen!’ Ik raad het met een gerust hart iedereen aan.”

Minder ingrijpend dan trekken Kan iedereen een implantaat krijgen? “Er moet wel voldoende bot zijn”, vertelt Jaspers. “Je hebt zo’n vijf tot zes millimeter bot nodig, zodat het implantaat rondom met bot is bedekt

“Dat het gebit een bron van ergenis is, is echt niet nodig” en goed kan vastgroeien. Als de kaak te dun is, moeten we eerst bot verplaatsen van andere plekken uit de mond. Dat laten we een maand of drie genezen. Daarna is de kaak breed genoeg en kunnen we alsnog het implantaat plaatsen. De behandeling is minder ingrijpend dan het trekken van een tand of kies. Het duurt gemiddeld een half uur tot drie kwartier en er is weinig napijn. Dat komt omdat je geen gat in de kaak achterlaat wat een soort botpijn geeft, zoals bij het trekken van een tand. Bij implanteren vul je het gat op met het implantaat en heb je minder pijn.”

Jaren plezier Het grote voordeel van een implantaat is dat het natuurlijk aanvoelt. Net als uw eigen tanden en kiezen. Bovendien zit het vast in de mond, dus een loszittend gebit is verleden tijd. Een bijkomend voordeel is dat kaakbot slinkt als er geen wortels meer inzitten. Dat heeft invloed op het aanzien van het gezicht. Bij implantaten zitten de titanium kunstwortels in de kaak en kan het bot dus niet slinken. De vorm van het gezicht blijft daarmee behouden. “Dat het gebit een bron van ergernis is, is echt niet nodig”, vindt Jaspers. “Let er wel op dat je bij een ervaren en erkende implantoloog zit. Daarmee garandeer je je veiligheid en de overlevingskans van je implantaten. Als je je nieuwe gebit dan ook nog goed verzorgt, kun je er tientallen jaren plezier van hebben.”

Kijk voor meer informatie over implantaten op onze website www.gelreziekenhuizen.nl/ kaakchirurgie-zutphen

13

toppredicaat

behandeling prostaatkanker GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Predicaat TopZorg voor de behandeling van prostaatkanker Gelre ziekenhuizen heeft van zorgverzekeraar Menzis het predicaat TopZorg gekregen voor de behandeling van prostaatkanker. Met dit predicaat laat Gelre ziekenhuizen zien dat het verder kijkt dan de behandeling en de mens centraal stelt, door speciale aandacht te geven aan nazorg, de omgeving van de patiënt en het geven van informatie. Slechts zeventien Nederlandse ziekenhuizen hebben dit predicaat in ontvangst mogen nemen. Bij prostaatkanker is het van groot belang dat de patiënt snel duidelijkheid krijgt over de diagnose. In het behandeltraject binnen Gelre ziekenhuizen wordt niet alleen de ziekte behandeld, maar wordt ook de patiënt goed begeleid. In een TopZorg ziekenhuis weet de patiënt bijvoorbeeld wie er op welk moment verantwoordelijk is voor de zorg en wordt er standaard onderzocht of er behoefte is aan psychosociale zorg.

Kwaliteitszorg bij prostaatkanker Om voor het predicaat TopZorg in aanmerking te komen moeten ziekenhuizen voldoen aan een groot aantal criteria. Als de huisarts vermoed dat er sprake is van prostaatkanker, moet de patiënt binnen tien werkdagen terecht kunnen voor een poliklinische afspraak met de uroloog. Alle vereiste onderzoeken in het ziekenhuis vinden op één dag plaats. Als er vervolgonderzoeken nodig

Vertel me Gelre Maandelijks vinden er in Gelre ziekenhuizen bijeenkomsten plaats rondom één specifieke aandoening. Alles wat u wilt weten over een bepaalde aandoening wordt verteld tijdens deze avonden, die de titel ‘Vertel me Gelre’ hebben meegekregen. Kijk voor een actueel

Lees ook er el ov het artik ie van ot de prom ncoloog -o internist nbeld le u e M dr. a op pagin ! 9 1 18 en

zijn, dan hoeft de patiënt daar nooit langer dan tien dagen op te wachten. Vervolgens krijgt de patiënt binnen tien dagen na het laatste onderzoek de uitslag en kan de eventuele behandeling beginnen. Deze behandeling kan bestaan uit een operatie, een bestraling of een gecombineerde behandeling.

Patiëntenwijzer ProstaatKankerStichting en NFK voorwaarde voor gunning Naast het voldoen aan de medische kwaliteit moet ook worden voldaan aan de eisen die gesteld worden door de nieuwe Patiëntenwijzer Prostaatkanker van de ProstaatKankerStichting.nl en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). In de Patiëntenwijzer Prostaatkanker wordt inzichtelijk gemaakt welke ziekenhuizen voldoen aan de gestelde minimale voorwaarden voor goede prostaatkankerzorg. Deze voorwaarden zijn gebaseerd op de wensen van de patiënt en vooraf afgestemd met vertegenwoordigers van de verenigingen van medisch specialisten en verpleegkundigen. Het aan Gelre ziekenhuizen verleende TopZorg predicaat voor de behandeling van prostaatkanker geldt tot en met 2014. Kijk voor meer informatie op onze website www.gelreziekenhuizen.nl/urologie-zutphen

overzicht van alle bijeenkomsten op www.gelreziekenhuizen.nl. De bijeenkomsten zijn telkens op een maandag van 19.30 tot 21.00 uur. De zaal gaat open om 19.00 uur, we ontvangen u dan graag met een kopje koffie. De bijeenkomsten vinden plaats in het ziekenhuisrestaurant in Zutphen. Uw gastheer bij deze bijeenkomsten is ziekenhuisdirecteur Rob Mutsaers.

15

infectiepreventie Poli

voor voorlichting en behandeling GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

In de strijd tegen de wereldwijd toenemende Bijzondere Resistente MicroOrganismen (BRMO, bacteriën die niet met de gebruikelijke antibiotica kunnen worden bestreden) is Gelre ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen onlangs gestart met een Infectiepreventie Poli. Behalve voor voorlichting over MRSA, ESBL en VRE (zie de uitleg in het kader) kunnen patiënten en zorgverleners hier ook terecht voor een dragerschapbehandeling tegen MRSA. “Met zo’n behandeling kan de patiënt de MRSA kwijtraken en anderen niet meer besmetten”, aldus arts-microbioloog Edmée Bowles.

V

oorlichting en behandeling in de Infectiepreventie Polikliniek

“Voor dragers van ESBL en VRE bestaan geen behandelingen”, verduidelijkt ze meteen. “Wel kunnen patiënten die drager zijn bij ons vragen stellen en voorlichting krijgen. Mensen kunnen een BRMO bij zich dragen zonder dat ze daar last van hoeven te hebben. Pas als die BRMO een infectie veroorzaakt, beginnen de problemen. De infectie kan niet met de gebruikelijke antibiotica behandeld worden. De antibiotica die nog wel werkzaam zijn, kunnen bijwerkingen hebben, zijn vaak duurder en soms minder effectief. Vooral voor mensen met een immuunstoornis of die verzwakt zijn door ziekte kan dit problemen opleveren.”

Dragerschapsbehandeling

16

Patiënten met BRMO worden bij opname in het ziekenhuis dan ook altijd in isolatie verpleegd. Om verspreiding van BRMO te voorkomen wordt na hun vertrek de kamer grondig gereinigd en gedesinfecteerd. Voor sommige patiënten is het raadzaam om een MRSA-dragerschapbehandeling te ondergaan. Na instructie kan de patiënt de behandeling zelf thuis uitvoeren. Ook huisgenoten

worden getest. Als huisgenoten positief zijn, worden ze meebehandeld om zo de kans op terugkeer van de MRSA te beperken. “Een groot deel van onze begeleiding gebeurt telefonisch”, vertelt Willemien Maathuis, Deskundige Infectiepreventie. “De patiënt krijgt een kant-en-klaar pakketje inclusief uitleg van ons mee om de kweken bij zichzelf af te nemen. In de bijgevoegde retourenvelop stuurt hij de materialen op naar ons laboratorium. Zodra de uitslag bekend is, bespreken wij die telefonisch met de patiënt.”

Het slagingspercentage van een behandeling ligt landelijk rond de zeventig procent. Dat zo’n dertig procent van de behandelingen faalt, heeft volgens Maathuis niet direct te maken met gebrek aan discipline bij deze patiënten. “Dat ligt veel eerder aan het type MRSA-bacterie en of de MRSA alleen in de neus zit of ook in de keel en de darm”, erkent ook Bowles. “Ter controle worden na elke behandeling nog gedurende langere periode kweken afgenomen. De MRSA kan namelijk in het begin nog wel eens terugkomen. Pas als de (ex-)drager een jaar negatief is, wordt de ‘verdenking’ op dragerschap opgeheven.

Eén centraal informatiepunt Over een dragerschapsbehandeling werd voorheen ook al geadviseerd door de afdeling Infectiepreventie van Gelre. Bowles en Maathuis gaven de huisarts of specialist van de MRSAdrager advies over de behandeling en volgden het op afstand. “Met de opening van de Infectiepreventie Poli willen wij (huis)artsen én patiënten één centraal informatiepunt bieden”, legt Bowles uit. “Dat werkt prettiger én efficiënter. MRSA komt in Nederland slechts bij minder dan één procent van de patiënten voor. Dat maakt dat zorgverleners vaak niet meteen weten wat ze moeten doen. Dit lage percentage is mede te danken aan onze strenge richtlijnen met betrekking tot opsporing en isolatie.”

De gevolgen van MRSA-besmetting zijn voor mensen die werken in de gezondheidszorg direct voelbaar. Wordt bij hen MRSA geconstateerd, dan mogen zij geen direct contact meer hebben met patiënten. Gezien het verhoogde risico dat zij door hun werk lopen, zijn zij dan ook een belangrijke doelgroep voor de Infectiepreventie Poli. “Denk aan ziekenhuismedewerkers, maar ook aan medewerkers van verpleeghuizen en thuiszorg”, verduidelijkt Bowles. “Pas als zij vijf dagen na een behandeling negatief gekweekt zijn, mogen zij weer contact hebben met patiënten. Daarna volgen nog meer controles, onder meer na twee maanden én één jaar”, vult Maathuis aan.

Niet voor iedereen “Voor MRSA-dragers die door hun werk- of woonsituatie blootgesteld blijven aan MRSA, is een dragerschapsbehandeling niet zinvol”, vervolgt Bowles. “Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen die op een bedrijf met kalveren, varkens of pluimwee werken of wonen.” “Verplichten kunnen wij ook niemand”, vervolgt de arts-mircobioloog haar verhaal. “Sommige mensen raken hun MRSA vanzelf kwijt, zonder behandeling. Net als bij de normale, niet-resistente Staphylococcus aureus dat het geval is. Zo’n dertig tot veertig procent van de mensen draagt dit micro-organisme bij zich. Sommigen dragen hem langdurig bij zich en bij anderen verdwijnt hij ineens weer. Maar dat kan jaren duren en bij sommigen gebeurt dat nooit. Een dragerschapbehandeling voor de MRSA ligt dus meer voor de hand.”

Over welke bacteriën hebben we het? MRSA = Meticilline Resistente Staphylococcus areus ESBL = Extended Spectrum beta lactamas VRE = Vancomycine Resistente Enterokok Een immuunstoornis wordt ook wel een afweerstoornis genoemd. Het lichaam van mensen bij wie het afweersysteem niet goed werkt wordt vatbaar voor infecties.

17

nieuwe ontwikkelingen

en nieuwe behandelmethodes GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Waren in 2002 bisfosfonaten nog een adequaat middel in de strijd tegen castratie resistente prostaat kanker (CRPC - Castratie Resistent Prostaat Carcinoom), anno 2012 zijn ze ingehaald door Docetaxel chemotherapie. Het promotieonderzoek van de Zutphense internist-oncoloog Hielke Meulenbeld toont namelijk aan dat ten tijde van behandeling met Docetaxel chemotherapie, dat in 2004 werd geregistreerd voor de behandeling van patiënten met CRPC, het gebruik van bisfosfonaten zinloos is.

Bisfosfonaten hebben in combinatie met chemo geen toegevoegde waarde

I

nternist-oncoloog gepromoveerd op onderzoek naar prostaatkanker

“Tot dusverre werden bisfosfonaten (een botversterkend middel) vaak nog náást die chemotherapie gegeven”, zet de 34-jarige internist-oncoloog uiteen. “In 2002 was immers gebleken dat het medicijn de gevolgen van uitzaaiingen van prostaatkanker in het bot vertraagde. Toen in 2004 de nieuwe Docetaxel chemotherapie was ontwikkeld, bleef men óók bisfosfonaten gebruiken. Het vermoeden was dat bisfosfonaten in combinatie met die chemotherapie van toegevoegde waarde was en de pijn bestreed”, zet Meulenbeld uiteen.

Geen betere pijnrespons

18

Meulenbeld raakte in 2009 tijdens haar opleiding tot medisch oncoloog aan het Erasmus Medisch Centrum, lokatie Daniël den Hoed Kliniek, betrokken bij een onderzoek naar de juistheid van deze gedachtegang. “De studie liep toen al. Vanaf januari 2004 tot april 2010 hebben

wij 592 mensen onderzocht. De ene groep kreeg alleen een chemotherapie, de andere groep kreeg een chemotherapie in combinatie met bisfosfonaten.” Afgelopen december promoveerde Meulenbeld, die in september in dienst kwam van Gelre ziekenhuizen Zutphen. De belangrijkste conclusie uit haar onderzoek: “Op geen enkel punt maakte het gebruik van bisfosfonaten een verschil: geen betere pijnrespons, geen verlenging van de overleving en ook geen extra vertraging in de progressie van de kanker. Deze toevoeging heeft dus geen nut. “Dat betekent overigens niet dat ik bisfosfonaten zal afpakken van patiënten die het altijd al gewend waren te gebruiken en er gehecht aan zijn. Ik zal ze wel adviseren het níet te gebruiken, omdat het geen toegevoegde waarde heeft en wel bijwerkingen kan vertonen voor de nieren en zelfs osteonecrose van de kaak

(botsterfte van het kaakbot). Dat laatste komt niet veel voor, maar het is wel heel heftig. Patiënten die gaan starten met de chemotehrapie krijgen dus hoe dan ook geen bisfosfonaten meer.”

Agressieve vorm In Nederland wordt jaarlijks bij zo’n 10.000 mannen prostaatkanker vastgesteld. In ruim zeventig procent van deze gevallen gaat het om mannen van 65 jaar of ouder. “Prostaatkanker is na huidkanker ook de meest voorkomende vorm van kanker bij Westerse mannen en de tweede aan kanker gerelateerde doodsoorzaak”, vertelt Meulenbeld. “Gelukkig is het een kanker die goed te behandelen is, maar er is een kleine groep (circa twintig procent) waar het om een agressieve vorm gaat.” De uroloog zet de behandeling bij de meeste patiënten in, waarbij lokale behandeling met chirurgie of bestraling mogelijk is. Wordt gekozen voor bestraling, dan wordt deze vaak gecombineerd met een (tijdelijk) medicijn dat het testosterongehalte sterk verlaagt (castratiebehandeling). In sommige gevallen werkt dit na verloop van tijd niet afdoende en worden patiënten behandeld met hormonale therapie. Bij progressieve ziekte onder deze hormonale therapie is er sprake van CRPC, agressieve prostaatkanker. In dat geval wordt de internistoncoloog erbij betrokken.

een middel dat recent op de markt is gekomen. In de – overigens positieve – studies die tot nu toe zijn gedaan, blijkt dat dit middel veel diarree geeft. In de nieuwe studie is het de bedoeling een middel tegen diarree toe te voegen om te zien of wij zo de diarree kunnen afremmen.” Nederland neemt een topplaats in bij klinisch wetenschappelijk prostaatkankeronderzoek. De Erasmus MC - Daniël de Hoed Kliniek, de leerschool van Meulenbeld, heeft daarin een sleutelpositie. “De overstap naar Gelre ziekenhuizen bevalt me heel goed”, vertelt ze. “Het was mijn promotor, professor dr. R. de Wit, die mij aanraadde te solliciteren. Zutphen wilde me graag hebben. Wij hebben hier een mooi team dat goede oncologische zorg biedt. Daarbij zijn wij ons ook bewust van de noodzaak van studie naar de verschillende (nieuwe) behandelingsmogelijkheden en combinaties van behandelingen tegen uitgezaaide CRPC. Daar willen wij ook aan meewerken!”

Internist-oncoloog Dr. Meulenbeld: “De overstap naar Gelre Zutphen bevalt me heel goed!” “De laatste jaren zijn er veel nieuwe ontwikkelingen geweest in de behandeling van patiënten met CPRC”, vertelt Meulenbeld. “In een paar jaar tijd zijn er diverse positieve studies. Twee nieuwe medicijnen zijn al geregistreerd en er komen er nog twee of drie aan.” De jonge internist-oncoloog volgt die ontwikkelingen op de voet. Zij hoopt binnenkort zelfs een nieuwe studie naar Zutphen te halen. “Dat betreft een onderzoek naar Cabazitaxel,

19

PEPP-cursus

voor Parkinsonpatiënten GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

Ze zitten naast elkaar in twee comfortabele stoelen in hun gezellige woonkamer: Ans en Wim Bakker, beiden ruim boven de zeventig. Meneer Bakker heeft thee gezet en er staat allerlei lekkers op tafel. Een heel gewoon beeld op een normale middag. Toch is het niet helemaal wat het lijkt. Mevrouw Bakker heeft sinds vier jaar de ziekte van Parkinson, een chronische aandoening aan haar zenuwstelsel. Meneer Bakker: “Je moet het meemaken om te kunnen begrijpen wat Parkinson met jezelf en met je omgeving doet. Het is onvoorstelbaar.”

PEPP-cursus: oppepper voor patiënt én partner

“P

arkinson is een ongenode gast die niet meer weggaat”

Mooie momenten Mevrouw Bakker vertelt weloverwogen en met oog voor detail haar verhaal. “Zelf had ik al langer het vermoeden dat er iets niet in orde was. Ik merkte vooral dat het schrijven me steeds minder goed af ging. Toen ik bij de huisarts kwam, bevestigde hij het al in de gang: ‘U hebt Parkinson’. Eerst voelde ik opluchting: ik heb het

“Het lot bepaalt en dat accepteer je”

20

niet verzonnen, er is écht iets aan de hand. Toen wisten we nog niet wat ons te wachten stond, de beperkingen die deze ziekte oplevert. Je wereld brokkelt langzaam af.” Toch staan meneer en mevrouw Bakker positief in het leven en voelen ze zich een bevoorrecht paar. Meneer Bakker: “We kijken niet naar wat was en wat niet meer kan, maar we genieten van de dingen die we wél kunnen. Samen koffiedrinken of lunchen, dat zijn mooie momenten. Als Ans een goede dag heeft,

Meneer en mevrouw Bakker staan positief in het leven, ondanks dat mevrouw Bakker sinds vier jaar de ziekte van Parkinson heeft. “De PEPP-cursus van Gelre heeft ons veel gebracht.”

doen we samen boodschappen en koken we. Nu de zon weer meer schijnt, pak ik de rolstoel en gaan we samen naar het bos. Dat zijn hoogtepunten. We zijn geen patiënt en verzorger, we zijn een echtpaar en houden van elkaar.”

Openbaring “Parkinson heb je niet alleen,” vertelt Barbara Hulsman, Parkinsonverpleegkundige in Gelre ziekenhuizen Zutphen. “Iemand die vroeger bijvoorbeeld snel was in denken en doen, wordt door Parkinson trager. Dat vraagt ook veel van de partner. Naast traagheid hebben patiënten last van stijfheid of trillen. Parkinson is een chronische en progressieve ziekte. Dat is vaak moeilijk te accepteren.” Toen mevrouw Bakker de diagnose Parkinson kreeg, is ze er over gaan lezen: “Er zijn veel onderzoeken gedaan naar en over Parkinson. Ik wilde weten wat ik kon verwachten.” Haar man vult aan: “Voor partners van patiënten en mantelzorgers is er minder informatie. Ik wist niet goed waar ik terecht kon met mijn vragen. Vier keer per jaar komen we in het ziekenhuis voor gesprekken en onderzoeken. De neuroloog begrijpt onze situatie heel goed en vertelde dat we beiden de PEPP-cursus konden volgen. Dat was werkelijk een openbaring.”

Eigen verhaal Barbara Hulsman legt uit: “PEPP staat voor Patiënt Educatie Programma Parkinson. De ziekte van Parkinson heeft lichamelijke, psychologische en sociale gevolgen voor patiënten én hun partners. Naast de medische behandeling in het ziekenhuis vinden we het belangrijk om mensen te informeren en vaardigheden aan te leren om met die psychologische en sociale gevolgen om te gaan. Dát doen we met de PEPP, een cursus met een positieve insteek. Onderzoek heeft laten zien dat de kwaliteit van leven van zowel de patiënt als van de partner verbetert na de cursus.” De PEPP-cursus bestaat uit acht wekelijkse

bijeenkomsten van zo’n anderhalf uur in groepsverband. Er is een groep voor patiënten en een groep voor partners, omdat beide ‘partijen’ vaak andere vragen en dilemma’s hebben. Vooral het lotgenotencontact is heel waardevol. Dat hebben meneer en mevrouw Bakker ook ervaren. Meneer Bakker: “Vanaf het eerste moment had ik een hoge pet op van de cursus, juist omdat de mantelzorgers ook een plek hebben. Barbara en Baukje (Baukje Oosterveld, maatschappelijk werker bij stichting Sutfene) creëren een open sfeer, die heel prettig is. Je hoort verhalen van anderen en leert van elkaar. Je merkt dat je er niet meer alleen voor staat.”

Balans vinden De PEPP-cursus geeft Parkinsonpatiënten en hun partners handvatten om zoveel mogelijk zelf de regie te kunnen houden. Hulsman: “Iedere deelnemer haalt elementen uit de cursus die in zijn of haar leven passen. Die aanpak werkt goed, merken we aan de enthousiaste reacties van deelnemers.” Mevrouw Bakker: “Ik wist al veel over Parkinson toen ik aan de cursus begon en we hebben een positieve instelling. Dat maakt het omgaan met de ziekte iets makkelijker.” Meneer Bakker tenslotte: “Voor mij is de kern van de PEPP-cursus het vinden van balans. Het gaat enerzijds om het zoeken van balans tussen de kwaliteit van leven van Ans en anderzijds om jezelf niet te verliezen. De cursus helpt daarbij. We hebben geleerd meer bij de dag te leven: morgen zien we weer verder en gisteren is al lang voorbij.”

Binnen de regio is Gelre ziekenhuizen het enige ziekenhuis dat de PEPP-cursus in samenwerking met de stichting Sutfene aanbiedt. Hebt u vragen over de PEPP-cursus? Neem dan contact op met de polikliniek Neurologie in Zutphen: (0575) 592 814. De eerstvolgende cursus start in maart. In het najaar van 2013 is er weer een cursus. Kijk voor meer informatie op onze website www.gelreziekenhuizen.nl/neurologie-zutphen.

21

handig

te weten GELRE MAGAZINE ZUTPHEN

P

Meer weten ov er Gelre zieken huizen? Kijk voor een vo lledig overzicht van alle telefoonnummer s, achtergrondi nformatie en het laatste ni euws op onze w ebsite www.gelreziek enhuizen.nl.

raktische informatie

Adressen Gelre ziekenhuizen Zutphen Den Elterweg 77, 7207 AE Zutphen Postbus 9020, 7200 GZ Zutphen Telefoon (0575) 592 592

Gelre polikliniek Lochem Zwiepseweg 105, 7241 GR Lochem Telefoon (0575) 744 300

Routebeschrijving Gelre polikliniek Dieren Wilhelminaweg 80 AA, 6951 BR Dieren Telefoonnummers: zie onderstaande tabel

Kijk voor de routeplanner van deur tot deur op www.gelreziekenhuizen.nl/bereikbaarheid

Telefoonnummers van de poliklinieken in Gelre ziekenhuizen Zutphen Telefoonnr.

Polikliniek

Telefoonnr.

Polikliniek

(0575) 592 808 (0575) 592 818 (0575) 592 826 (0575) 592 491 (0575) 592 600 (0575) 592 313 (0575) 592 800

Cardiologie Chirurgie Dermatologie Endoscopieafdeling Fysiotherapie Geriatrie Gynaecologie/ Verloskunde Hartfunctie Interne Geneeskunde Kaakchirurgie Keel-neusoorheelkunde Kindergeneeskunde Klinische Neurofysiologie

(0575) 592 810 (0575) 592 810 (0575) 592 814 (0575) 592 828 (0575) 592 820 (0575) 592 929 (0575) 592 832 (0575) 721 100 (0575) 592 501 (0575) 592 806 (0575) 592 804 (0575) 592 830

Longfunctie Longgeneeskunde Neurologie Oogheelkunde Orthopedie Pijnbestrijding Plastische Chirurgie Psychiatrie RGC Radiologie Radiotherapie Reumatologie Revalidatiegeneeskunde Urologie

(0575) 592 808 (0575) 592 812 (0575) 592 822 (0575) 592 802 (0575) 592 824 (0575) 592 480

Wat neemt u altijd mee naar het ziekenhuis?

22

• Uw identiteitsbewijs; • Uw zorgverzekeringsbewijs; • Een actueel overzicht van uw geneesmiddelen, haal dit voor uw bezoek bij de apotheek; • De verwijsbrief (tenzij uw huisarts deze al heeft gestuurd); • Uw afsprakenkaart (deze krijgt u bij het inschrijfpunt).

(0575) 592 816

Meer weten? Wilt u meer weten over onderwerpen als: • Welke rechten en plichten heb ik als patiënt? • Hoe zit het met betaling van de zorg? • Hoe maak ik een afspraak? • Bij wie kan ik terecht met een klacht of onvrede? Kijk dan op: www.gelreziekenhuizen.nl/ patientenenbezoekers