GELOOF.NU TEKSTBOEK 1
Uitgegeven onder verantwoordelijkheid van Stichting GELOOF.NU
Buijten & Schipperheijn Motief Amsterdam
3
Inhoud GELOOF.NU - Tekstboek 1 - Lijst Bijbelboeken - Inhoud - Voor jou
Omslag voor 4 5
Blok 1 God is God
7 8 12 16 20 24 28
- - - - - -
Les 1.1: Wie is God? Les 1.2: De God van de hemel maakt Zich bekend Les 1.3: God is de Drie-enige Les 1.4: God de Zoon Les 1.5: God de heilige Geest Leskernen blok 1 – terugblik
Blok 2 God is Vader - - - - - -
Les 2.1: God de Vader Les 2.2: Vader heeft alles geschapen Les 2.3: God schiep de mens naar zijn beeld Les 2.4: De engelen en de duivel Les 2.5: God houdt van zijn schepping Leskernen blok 2 – terugblik
Blok 3 God is koning - - - - - -
Les 3.1: Het loopt God niet uit de hand Les 3.2: Gods plan en Gods regering Les 3.3: God en het lijden Les 3.4: God strijdt tegen het kwaad Les 3.5: God maakt alles nieuw Leskernen blok 3 – terugblik
Blok 4 De kloof - - - - - -
Les 4.1: De zondeval Les 4.2: De erfzonde Les 4.3: Wat is zonde? Les 4.4: De straf Les 4.5: We komen er niet uit Leskernen blok 4 – terugblik
- Voor de catecheet - Tijdslijn
4
29 30 34 38 42 46 50 51 52 56 60 64 68 72 73 74 78 82 86 90 94 95 Omslag achter
Voor jou GELOOF.NU - Tekstboek 1 2.1 God de Vader
Dit boek is voor jou. Het is een boek over geloof. Voor jou en voor je groep, om alleen en samen met anderen te gebruiken.
1
Leskern:
Stel je voor: Je huis is verwoest, je stad is ingenomen door de vijand, de tempel van God staat in brand. Wat zou jij doen? Jesaja maakte het mee. Hij gaat naar God en bidt: ‘Toch, HEER, bent u onze vader, wij zijn de klei, door u gevormd, wij zijn het werk van uw handen.’1
2
Het begin
Jesaja gaat terug naar het begin. God wilde zelf mensen maken: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken.’ 2 God neemt stof uit de aarde en vormt een mens. Hij blaast hem de levensadem in de neus. Zo is het begonnen met de mensen.3 Naar dat begin gaat Jesaja terug. Hij bidt: ‘Heer, U bent onze Vader! Wij zijn er omdat U het wilt.’ Hij herinnert God aan de diepe band met mensen: ‘We zijn van U, God. Uw handen hebben ons gemaakt. U moet ons vasthouden, anders zijn we nergens.’
Over het boek
Een les heeft vaste onderdelen: 1. De leskern: een korte samenvatting 2. De basisles: hier gaat het over! 3. De lesplaat: een afbeelding bij de les om te bekijken en over te praten 4. Dichtbij: een verhaal bij de les 5. De verdieping: een uitbreiding bij de les 6. Weekagenda: Bijbelgedeelten om bij de les te lezen 7. Werkplaats: opdrachten voor jou
God is Vader. Alles wat leeft is er omdat Hij het wil. God wil een relatie met mensen, Hij wil hun Vader zijn.
Terug naar vader
De Schepper is vader
God is schepper van alle mensen. Maar mensen zijn niet alleen het ‘product’ van God. God wil een relatie met zijn mensen. Daarom zegt Hij: ’Ik ben vader. Ik houd van je. Mijn handen hebben je gemaakt. Je adem kreeg je van Mij. Ik houd je elke dag vast. Ik zorg voor je. Denk niet dat Ik niet kan helpen: Ik ben de Schepper van hemel en aarde! Denk niet dat Ik niet wil helpen: Ik ben Vader voor mijn mensen, Ik houd van ze.’
‘Zo liefdevol als een vader is voor zijn kinderen, zo liefdevol is de HEER voor wie hem vrezen. Want hij weet waarvan wij gemaakt zijn, hij vergeet niet dat wij uit stof zijn gevormd.’ 4
Gods liefde gaat ver!
Jesaja ging bidden toen de stad in puin lag. Die verwoesting was de straf voor de zonden van het volk. Toch vertrouwt Jesaja op God. God is Vader! Hij laat je niet in de steek. Dat was al zo in het paradijs. Toen de zonde de relatie met God kapot maakte, beloofde God zelf voor redding te zorgen. Hij beloofde zijn Zoon en die is gekomen. Gods eigen Zoon heeft aan het kruis de straf gedragen. Dankzij Jezus mogen mensen kind van God zijn. God wil Vader zijn. Zo groot is de liefde van God. Zo’n Vader is Hij!
Terug naar vader
Wat moet je doen als alles fout is gegaan in je leven? Daarover dacht een jongen die in een ver land varkens moest voeren. Zou zijn vader hem nog wel willen zien? Hij had zo lelijk gedaan! Hij ging op weg. Zijn vader zag hem in de verte al aankomen en kreeg medelijden. Hij rende op zijn zoon af, viel hem om de hals en kuste hem.5 Zo’n vader wil God zijn.
1) Jes. 64: 7. 2) Gen. 1: 26. 3) Gen. 2: 7. 4) Ps. 103: 13-14. 5) Luc. 15: 20.
30
LES 2.1 - GOD DE VADER?
31
6 Verdieping
Weekagenda
Dichtbij
Een Vader
1) Psalm 103: 10-14 Vader heeft jou lief. Waar ben jij van gemaakt? Welk verhaal hoort daarbij?
In gesprek
Het is erg als je een vader hebt die niet goed voor je zorgt. Die je verwaarloost of in de steek laat. Of als je een vader hebt die geweld gebruikt. Dan moet je hulp zoeken! Het is niet alleen erg omdat je slecht behandeld wordt. Er is nog iets. Door je vader leer je hoe ‘vaders’ zijn. God zegt dat je Hem ‘vader’ mag noemen, maar als je niet blij kunt zijn met je eigen vader? Dan vind je het misschien moeilijk om ‘vader’ te zeggen tegen God. Je eigen vader kun je niet vertrouwen. Hoe kun je God wel vertrouwen? Slechte vaders hinderen hun kinderen om te geloven. Dat is erg!
5
Misschien heb je een goede vader. Een vader die je helpt, die leuke dingen met je doet, die van je houdt. Dan ben je blij met je vader en kun je gemakkelijk blij zijn met je hemelse vader. Toch zullen ook goede vaders teleurstellen. Alle vaders doen zonde, en moeten wel eens ‘sorry’ zeggen tegen hun kinderen. Ze kunnen maar een beetje laten zien hoe God vader is. God is altijd een betere vader! Jezus zegt: ‘Is er iemand onder jullie die zijn kind, als het om een brood vraagt, een steen zou geven? Of een slang, als het om een vis vraagt? Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal jullie Vader in de hemel dan het goede geven aan wie hem daarom vragen.’ 1
Vijf lessen vormen samen één lesblok. In dit boek staan vier lesblokken.
2) Lucas 15: 11-32 Bij Vader ben je altijd (weer) welkom. Aan wie zou je dit verhaal willen vertellen? Ook aan jezelf? 3) 1 Petrus 1: 14-21 God is jouw Vader en dat is te merken! Kies een van onderstaande trefwoorden bij vers 17: Bang, gehoorzaamheid, liefde, kind. Waarom kies je deze? 4) Jesaja 63: 15-19 De tempel verwoest! Ja maar... God is toch onze Vader? Begin je gebed met deze woorden: God in de hemel, U bent mijn Vader! 5) Romeinen 8: 12-17 Kinderen zullen erven... Houd de moed erin! Bij welk stuk van deze les past dit Bijbelgedeelte goed?
1) Mat. 7: 9-11.
Jij en je boek
De groep en je boek
Anderen gebruiken hetzelfde boek als jij. Hoe ervaren zij het? Wat is hen opgevallen? Tijdens catechisatie praat je over de les en over de betekenis van de les voor jezelf en voor elkaar. Bij dit boek hoort een handleiding. Daarin staan een Bijbelstudie voor de groep en groepsopdrachten. De catecheet zal daarvan een werkblad maken. Door samen verder te werken stimuleer je elkaar. God geeft je aan
‘Weet je wat ik echt goed vind? Dat mijn vader altijd alle klusjes doet. Als er iets kapot is staat hij al klaar met zijn gereedschap.’ ‘Nou, dat is bij ons niet zo hoor! Mijn vader heeft twee linkerhanden. Hij kan alleen iets met de computer. Soms wel handig, want hij heeft mijn werkstuk ook teruggekregen toen de computer crashte.’ ‘Met jouw vader kun je lachen! Hij maakt altijd grappen.’ ‘Mijn vader kan anders ook heel boos worden. En dan zegt mijn moeder: ‘Daar zul je het wel naar gemaakt hebben…’ Soms is dat ook wel een beetje zo, maar lang niet altijd!’
4
Iedereen heeft wel iets te vertellen over zijn vader. Alleen Bertjan hoor je niet. Hij staat te denken. Wat kan zijn vader? Sinds dat ongeluk kan hij alleen lopen met een stok. Praten kan hij bijna niet. Alleen als je goed je best doet kun je het verstaan. Wat kan zijn vader nu? Maar het is wel zijn vader! Wanneer ben je een vader? Als je heel veel kunt? Of is er wat anders? Wat zou je tegen Bertjan willen zeggen? Kijk nog eens naar al die vaders. Lijken ze op God de Vader? Waarom wel/niet?
Werkplaats
Er is maar een echt goede vader: dat is God zelf! Hem kun je altijd vertrouwen.
Dit boek kun je gebruiken voor jezelf, voor thuis.Lees de les en elke dag een bijbelgedeelte bij de les. De schets en verdieping laten je op een andere manier naar het onderwerp kijken. Je gaat ontdekken dat de les niet ver van je af staat. Wil je anders aan de slag? In de werkplaats word je uitgedaagd! Daar vind je individuele opdrachten. Je leert over geloof en over God. Hoe beter je Hem leert kennen, hoe meer je Gods liefde voor mensen ontdekt. Je merkt: God houdt van jou!
3
____
Er is maar een echt goede vader: dat is God zelf! Hem kun je altijd vertrouwen.
1. Bekijk samen met je vader foto’s van toen je klein was. Hoe vond je vader het om een kindje te krijgen? Praat erover welke overeenkomsten en verschillen er zijn tussen aardse vaders en jullie hemelse Vader.
7
2. Vraag of een van je ouders kan vertellen over zijn vader. Hoe zag je vader of moeder je opa? 3. Zoek of schrijf een gedicht over vaders.
32
LES 2.1 - GOD DE VADER?
33
elkaar om samen Hem te dienen en van Hem te houden.
Een plan
Bedenk hoe je met dit boek gaat werken. Misschien is het handig dit boek naast je bed of op je bureau te leggen. Leg er een potlood bij, streep aan wat je belangrijk vindt en zet een vraagteken bij wat je niet snapt. Dat kun je vragen aan je groep. Met de terugblikbladzijde kijk je naar jezelf. Is het je gelukt je voornemen uit te voeren? Vraag eens in je groep hoe anderen met het boek werken en geef tips aan elkaar. Vertel je ouders over wat je leest en leert en vraag hun om hun mening of advies. Vraag aan God of Hij je helpen wil Hem te leren kennen en van Hem te houden. We wensen je van harte Gods zegen toe!
5
Blok 1
God is God Blok 1 gaat over God. Je krijgt een antwoord op de volgende vragen: Les 1.1: Wie is God? Wie is God? Wat weet je over Hem? Les 1.2: De God van de hemel maakt zich bekend Hoe kun je iets over God te weten komen? Hoe maakt God Zich bekend? Les 1.3: God is de Drie-enige God is de Drie-enige. Wat betekent dat voor jou? Les 1.4: God de Zoon Wie is God de Zoon? Was Hij er altijd al? Wat doet Hij? Les 1.5: God de heilige Geest Wat doet God de heilige Geest? Wat moet je je bij Hem voorstellen?
7
1.1 Wie is God? Leskern:
God is uniek, sterk en machtig. God laat merken dat Hij er is! God is de enige god!
Wie is God?
Wie is God? Is dat geen rare vraag? Je kent God uit de Bijbel. Je ouders hebben je over Hem verteld, en de meester of juf op school, de dominee in de kerk. God is God. Maar wie is Hij? Je zult merken dat het niet makkelijk is om daar een antwoord op te geven. Het lukt maar een beetje. Dat komt omdat jij een mens bent. Mensen zijn geen god. Mensen leven een poosje, God is eeuwig. Mensen weten lang niet alles, God is wijs en alwetend. Mensen maken fouten en doen zonde, God is heilig en zonder zonde. Mensen kunnen lang niet alles, God kan alles, God is almachtig. Mensen kun je zien, God kun je niet zien. Mensen zijn gemaakt door hun Schepper, God is de Schepper van hemel en aarde. Wat een verschil! Geen wonder dat je niet zomaar kunt zeggen: ‘Zo is God’. God is altijd meer dan mensen kunnen denken.
De andere goden
God is de enige God. Hoe zit het dan met die mensen die geloven in Baäl of Allah of andere goden? God zegt duidelijk: ‘Ik ben de enige. Ik heb hemel en aarde gemaakt. Ik heb jou gemaakt. Dien alleen Mij.’1 Andere goden zijn bedacht door mensen. Ze bestaan niet echt. Er is maar één God die zichzelf bekend maakt aan de mensen. Dat heeft Israël gemerkt!
God bestaat!
In de tijd van Elia geloven veel mensen van Israël in afgoden. Als ze een goede oogst willen hebben, bidden ze tot Baäl. Maar dan blijft het
8
LES 1.1 - WIE IS GOD?
wel drie jaar droog in het land. Er komt maar geen regen. Elia roept de mensen bij elkaar op de berg Karmel. Hij zegt: ‘Laten we eens zien wie god is. We vragen aan Baäl en aan God of ze zelf het offer willen aansteken.’ Na een hele dag bidden laat Baäl nog niets van zich horen. Dat kan ook niet, want hij bestaat niet. Dan bidt Elia tot God. ‘HEER, geef mij antwoord. Dan zal dit volk beseffen dat u, HEER, God bent en dat u het bent die hen tot inkeer brengt. Het vuur van de HEER sloeg in en verteerde het brandoffer met brandhout, stenen, as en al; zelfs het water in de geul likte het op. Alle Israëlieten zagen het, en allen vielen op hun knieën en riepen: ‘De HEER is God, de HEER is God!’ 2 God bestaat! God kan vuur uit de hemel geven. Hij is God!
Bewijs?
Het verhaal van Elia op de Karmel is meer dan een verhaal. Het is echt gebeurd. In de Bijbel staan veel meer verhalen waarin God ingrijpt. Daarin zie je God aan het werk. Je kunt niet bewijzen dat God er is, maar je kunt het wel merken! Wie heeft anders de aarde gemaakt? Hoe komt het dat de Dode Zee zo zout is? Wie zorgt ervoor dat het lente wordt? Wie zorgt ervoor dat je eten krijgt? Dat je beter wordt? Dat er mensen zijn om je te helpen? Geloof daarom in God. ____ 1) Ex. 20: 2-3. 2) 1 Kon 18: 37-39.
99
Verdieping
Weekagenda
Eigenschappen van God
1) Psalm 103: 1-9 Wat kan en wat doet God veel! Welke dingen worden hier genoemd? Maak een lijstje.
In 1561 heeft Guido de Brès een belijdenis geschreven. Hij wil aan de Spaanse koning Philips II uitleggen dat gelovigen geen ketters zijn. Zij geloven juist, wat God in de Bijbel zegt. Guido de Brès geeft een samenvatting in de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Dit is het eerste artikel: ‘Wij geloven allen met het hart en belijden met de mond, dat er één God is, een geheel enig en éénvoudig geestelijk wezen. Hij is eeuwig, niet te doorgronden, onzienlijk, onveranderlijk, oneindig, almachtig. Hij is volkomen wijs, rechtvaardig en goed, en een zeer overvloedige bron van al het goede.1
2) Psalm 139: 1-18 God is ook jouw maker. In welk vers lees je dat? 3) 1 Johannes 4: 7-12 Jouw God is heel betrokken. Welke eigenschap van God kom je hier tegen? Past die eigenschap ook bij jou? 4) Jesaja 40: 12-20 Er is maar 1 God... afgoden tellen niet. Lees vers 12 nog eens en probeer eens water in je hand te houden?! 5) Psalm 104: 24-30 Gods zorg gaat ver. Maak een foto bij dit bijbelgedeelte.
Je ziet dat er allemaal eigenschappen van God genoemd worden. Die eigenschappen van God kom je ook tegen in verhalen uit de Bijbel. Welke eigenschappen zie je bij de zondvloed? Of bij de uittocht van Israël uit Egypte? Welke eigenschap van God ervaar je in je eigen leven? Uit wat God doet leer je Hem kennen. Er is één mens die je het allerbest over God kan vertellen. Dat is Gods eigen Zoon. Jezus kent God als geen ander. Johannes zegt: ‘Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen.’2 Over die tekst moet je eens goed nadenken. Wat vertelt het leven van Jezus je over God? ____ 1) NGB art. 1. 2) Joh. 1:18.
10 10
LES 1.1 - WIE IS GOD?
Je leert iemand pas echt kénnen als je veel met hem omgaat. Leer God kennen en ontdek:
God geeft nog meer om jou dan je je kunt voorstellen!
Dichtbij
Bekend
‘Volgende week komt de nieuwe leraar Engels!’ zegt Moniek, ‘en ik heb gehoord dat hij heel cool is.’ ‘Nou, van mij had het nog wel even mogen duren’, vindt Lies, ‘geen Engels is beter.’ ‘Maar deze is wel leuk’, zegt Moniek. ‘Hoe weet je dat?’ vraagt Angela, ‘ken je hem?’ ‘Mijn neef kent hem’, zegt Moniek. ‘Op zijn school vinden ze het jammer dat hij weg gaat. Hij kan goed uitleggen en verzint leuke dingen. Ze gingen chatten met een klas in Londen. En iedereen kreeg een mailadres van een kind uit die klas om te mailen.’ ‘Dat zou ik niet kunnen’, zegt Lies, ‘veel te moeilijk!’ Maar Moniek zegt: ‘Hij hielp als het niet lukte. En op het laatst gingen ze er heen.’ ‘Gingen ze naar Londen?’, vraagt
Lies. ‘Dat lijkt me gaaf!’ Moniek vertelt nog een paar dingen over de nieuwe leraar. Angela en Lies vinden het wel leuk. Het lijkt net alsof ze de nieuwe leraar al een beetje kennen. En ze hebben hem nog niet eens gezien! Waarom staat dit verhaal bij deze les? Kun je dat uitleggen?
Werkplaats
1. Wie ben jij? Plak in het vak hiernaast een pasfoto van jezelf en schrijf er drie kenmerken van jou bij. a. __________________________________________ b. __________________________________________ c. __________________________________________
2. Zoek in de basisles verschillen tussen God en mensen en schrijf ze hier naast elkaar.
3. Schrijf in het kort op wat je in je eigen leven van God ziet of merkt. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________
LES 1.1 - WIE IS GOD?
11