Geen gescheiden werelden

uitnodiging officiële 2013 opening locatie De Nieuwe Valerius Valeriussymposium

Kinderpsychiatrie en volwassenenpsychiatrie

Geen gescheiden ­werelden Donderdag 14 november 2013

GGZ inGeest Bij GGZ inGeest kunnen mensen met psychische klachten rekenen op kwalitatief goede en betrouwbare zorg. Kenmerkend voor onze werkwijze is de persoonlijke aandacht voor patiënten. Binnen GGZ inGeest staan ruim 2.000 medewerkers klaar voor ruim 30.000 patiënten van alle leeftijden, ongeacht hun culturele achtergrond. GGZ inGeest is groot in kleinschaligheid, met meerdere locaties in Amsterdam, Amstelveen, Haarlem, Hoofddorp en Bennebroek. VUmc en GGZ inGeest werken intensief samen aan een compleet zorgaanbod waarin lichamelijke en psychische zorg integraal worden benaderd. Gezamenlijk verrichten de organisaties baanbrekend wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Door het toepassen hiervan wordt de kwaliteit van zowel de lichamelijke als psychische zorg verbeterd.

Kinderpsychiatrie en volwassenenpsychiatrie

Geen gescheiden werelden Het Valeriussymposium, georganiseerd door GGZ inGeest, is in Nederland uitgegroeid tot een toonaangevend symposium op het gebied van de psychiatrie. Het Valeriussymposium vindt inmiddels voor de negende keer plaats, dit jaar op donderdag 14 november in VUmc (Amsterdam). Ditmaal staat het symposium in het teken van de transgenerationele psychiatrie. Het accent ligt aan de ene kant op het verhoogde risico op een psychiatrische stoornis bij zowel ouders als kinderen. Veel volwassen patiënten hebben kinderen. Als daar geen aandacht voor is, kunnen deze kinderen de patiënten van de toekomst zijn. Aan de andere kant zijn onze volwassen patiënten ooit kind geweest. Wanneer zijn hun psychiatrische klachten begonnen, en is dat toen tijdig herkend? Weet de behandelaar van nu wat er toen is gezien en gedaan? In ons land zijn de kinder- en volwassenenpsychiatrie nog steeds twee gescheiden vakgebieden. Het Valeriussymposium probeert deze kloof te overbruggen. De ontwikkeling en continuïteit van psychiatrische symptomen van de kindertijd tot in de volwassenheid staan daarbij centraal. Graag begroeten we u op 14 november. Namens de raad van bestuur van GGZ inGeest, Ralph Kupka, dagvoorzitter Valeriussymposium

Programma Dagvoorzitter is prof. dr. R.W. Kupka, hoogleraar bipolaire stoornissen GGZ inGeest en VUmc. 09.00 – 09.30 uur Ontvangst 09.30 – 09.45 uur Welkomstwoord

Drs. E. de Ruijter, voorzitter raad van bestuur GGZ inGeest.

09.45 – 10.00 uur Opening Prof. dr. R.W. Kupka, hoogleraar bipolaire stoornissen GGZ inGeest en VUmc. 10.00 – 10.30 uur It runs in the family. Mogelijke oorzaken van het voorkomen van psychische aandoeningen in families Dr. C.M. Middeldorp, kinderpsychiater GGZ inGeest (circuit jeugd- en jongerenpsychiatrie) en universitair hoofddocent Vrije Universiteit (afdeling biologische psychologie). 10.30 – 11.00 uur Bipolaire stoornissen in families; wat betekent dit voor ouders en kinderen?

Dr. M.H.J. Hillegers, kinder- en jeugdpsychiater UMC Utrecht



(afdeling psychiatrie).

11.00 – 11.30 uur Koffie/theepauze 11.30 – 12.30 uur Transitiepsychiatrie

Prof. dr. Th. van Amelsvoort, hoogleraar transitiepsychiatrie



Maastricht University (department of psychiatry and



psychology).

12.30 – 13.30 uur Lunchpauze

13.30 – 14.30 uur Ronde 1 parallelsessies. Keuze uit:  A. De ‘familiepoli’: inspanningen om psychiatrische stoornissen binnen gezinnen eerder in beeld te krijgen S.C. van Veen, M.Sc, GZ-psycholoog GGZ inGeest (circuit jeugd- en jongerenpsychiatrie) en aio Universiteit Utrecht (klinische psychologie) en N.M. Batelaan, MD PhD, psychiater GGZ inGeest (polikliniek angst & dwang) en onderzoeker GGZ inGeest en VUmc (afdeling psychiatrie).  B. KOPP: Kinderen die opgroeien bij ouders met psychiatrische problemen Drs. L. Schellekens, GZ-psycholoog GGZ inGeest (circuit jeugd- en jongerenpsychiatrie) en dr. Z. Issever-Fakioglu, arts, systeemtherapeut en IMH-specialist GGZ inGeest (circuit jeugd- en jongerenpsychiatrie).

C . Zwangerschap en psychiatrische problemen: de rol van de POP-poli

Drs. H.M. Visser, psychiater GGZ inGeest (academische werkplaats bipolaire stoornissen) en dr. M.E. Mérelle, kinderarts Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp.  D. Nurture meets nature: samenspel van genen en omgeving binnen de psychiatrie Dr. M. Bartels, universitair hoofddocent Vrije Universiteit Amsterdam (afdeling biologische psychologie). 14.45 – 15.45 uur Ronde 2 parallelsessies. Herhaling van ronde 1  15.45 – 16.15 uur Koffie/theepauze 16.15 – 17.00 uur Forumdiscussie Vanaf 17.00 uur

Borrel

Toelichting ochtendprogramma It runs in the family. Mogelijke oorzaken van het voorkomen van psychische aandoeningen in families Uit familieonderzoek is duidelijk geworden dat familieleden van iemand met een psychische aandoening zelf ook een verhoogd risico hebben. In deze presentatie bespreekt Christel Middeldorp mogelijk oorzaken hiervan. Ze gaat in op de invloed van genetische factoren op psychische aandoeningen van de kindertijd tot in de volwassenheid. Ook het effect van omgevingsfactoren zal aan bod komen, zoals het effect van behandeling van ouders op de klachten van hun kinderen en andersom en het effect van de behandeling van kinderen op de klachten van hun ouders. Bipolaire stoornissen in families; wat betekent dit voor ouders en kinderen? Bipolaire stoornissen komen vaak in families voor. De kinderen die opgroeien in een gezin waarin één of beide ouders een bipolaire stoornis hebben, hebben zowel een genetisch risico (erfelijk) als een omgevingsrisico (gezinsfactoren, stress) om zelf psychiatrische klachten te ontwikkelen. De bipolaire ouders hebben zorgen om hun kinderen en soms het gevoel tekort te schieten in hun ouderrol of in hun opvoedkundige vaardigheden. In deze lezing schetst Manon Hillegers, op basis van zowel onderzoeksgegevens als klinische ervaring met deze kwetsbare groep ouders en kinderen, een beeld van uitkomsten en dilemma’s. Daarnaast demonstreert ze aan de hand van casuïstiek hoe gezinnen, jongeren en hulpverleners op hun eigen manier hiermee omgaan.

Transitiepsychiatrie Transitiepsychiatrie richt zich op en vraagt aandacht voor het grensgebied tussen kinder- en jeugdpsychiatrie en volwassenpsychiatrie. De ervaring leert dat kinder- en jeugd- en volwassenpsychiatrie onvoldoende aansluiten op elkaar terwijl juist de jonge levensfase gepaard gaat met een hoge prevalentie van psychiatrische stoornissen. Psychische problemen zijn de grootste oorzaak als het gaat om ziektelast bij jongeren tussen 15 en 24 jaar. Bovendien ontstaat 75 procent van alle psychiatrische stoornissen voor het 24e levensjaar. Ook zijn de hersenen op deze leeftijd nog volop in ontwikkeling. Is het nog te verdedigen dat door onze maatschappij een strikte scheiding bij 18 jaar gemaakt wordt?

Toelichting middagprogramma Van 13.30 tot 14.30 en van 14.45 tot 15.45 bieden we een keuzeprogramma aan. Per blok kiest u voor één parallelsessie. Bij uw inschrijving wordt gevraagd uw voorkeur op te geven. Indeling gebeurt op volgorde van binnenkomst en op basis van beschikbaarheid. De ‘familiepoli’: inspanningen om psychiatrische stoornissen binnen gezinnen eerder in beeld te krijgen Binnen de GGZ is een duidelijke scheidslijn zichtbaar tussen de kinderpsychiatrie en volwassenenpsychiatrie. Dit is opmerkelijk, gezien de kennis dat psychiatrische stoornissen clusteren in families en de klachten van het ene gezinslid een direct effect hebben op andere gezinsleden. Vanaf mei 2012 is bij GGZ inGeest, in het circuit jeugd- en jongerenpsychiatrie, een ‘familiepoli’ opgericht, die per september 2013 is uitgebreid naar de polikliniek angst & dwang en de polikliniek depressie van de volwassenenpsychiatrie. Tijdens deze sessie bespreken Suzanne van Veen en Neeltje Batelaan het nut, de noodzaak en de praktische uitvoering van de ‘familiepoli’. Daarnaast staat de concrete bijdrage van individuele hulverleners centraal. De ‘familiepoli’ is mede mogelijk gemaakt door het Fonds Psychische Gezondheid. KOPP: Kinderen die opgroeien bij ouders met psychiatrische problemen Wat merken kinderen die opgroeien bij ouders met psychiatrische problemen? Hoe kunnen deze kinderen geholpen worden? Is hulp altijd nodig bij deze kinderen? Tevens wordt er iets specifieker ingegaan op de allerkleinsten onder de KOPP kinderen, de nul- tot vijfjarigen (Infant Mental Health). Lea Schellekens en Zekiye Issever maken door middel van een presentatie en beeldmateriaal de behandelaren alert op de KOPP- en IMH-problematiek. U krijgt adviezen over verwijs-, consult- en behandelmogelijkheden voor deze groep patienten. Zwangerschap en psychiatrische problemen: de rol van de POP-poli In 2009 is in het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp in samenwerking met GGZ inGeest een POP-polikliniek opgericht (Pediatrie, Obstetrie, Psychiatrie). In een gezamenlijk spreekuur van een kinderarts, gynaecoloog en psychiater kunnen vrouwen met psychische problemen die zwanger zijn of zwanger

willen worden samen met hun eventuele partner informatie krijgen over de kans op terugval of mogelijke gevolgen van psychische problemen voor de zwangerschap en het kind. Er worden adviezen gegeven over behandeling en medicatiegebruik tijdens de zwangerschap en postpartum periode en over beleid rondom de bevalling. In deze sessie bespreken psychiater Hetty Visser en kinderarts Marieke Mérelle hun werkwijze, ervaringen en dilemma’s. Nurture meets nature: samenspel van genen en omgeving binnen de psychiatrie In het verleden werd gesproken over het nature-nurture-debat. Inmiddels zijn we aanzienlijk verder en weten we dat genen en omgeving beide een rol spelen in het ontstaan en verloop van psychiatrische aandoeningen. Tijdens deze sessie licht Meike Bartels de verschillende vormen van samenspel van genen en omgeving toe aan de hand van recente internationale onderzoekresultaten. Ze gaat daarbij in op gen-omgeving interactie, gen-omgeving correlatie en epigenetica. Bartels licht het belang van transgenerationele psychiatrie toe door het samenspel van genen en omgeving te bespreken. Forumdiscussie Aan het einde van de dag komt een aantal van de besproken thema’s terug in de forumdiscussie. Naast wetenschappelijke inzichten komen ook maatschappelijke, politieke en persoonlijke aspecten ter sprake. Aan de hand van enkele stellingen zal een zestal deskundigen vanuit een verschillende achtergrond met elkaar van gedachten wisselen. Een levendige participatie vanuit de zaal wordt daarbij zeer verwelkomd!

Algemene informatie en inschrijving Doelgroep Dit symposium is bestemd voor psychiaters, psychologen, medisch specialisten, psychotherapeuten, verpleegkundigen, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen. Accreditatie Accreditatie wordt aangevraagd bij de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, Nederlands Instituut van Psychologen (Eerstelijnspsychologie en Kinder- en Jeugdpsycholoog), Federatie van Gezondheidszorgpsychologen, kwaliteitsregister V&V van de V&VN en het Verpleegkundig Specialisten Register. Tijdens het Valeriussymposium vinden twee controlemomenten voor de accreditatie plaats. Locatie Het symposium vindt plaats in de Amstelzaal van VUmc, De Boelelaan 1117, 1081 HV te Amsterdam. Het is raadzaam gebruik te maken van het openbaar vervoer vanwege geringe parkeermogelijkheden. Kosten Het inschrijfgeld (incl. administratiekosten, symposiummap, lunch en drankjes) bedraagt voor: • medisch specialisten: € 195,-; • overigen (zoals AIOS, AGNIOS, studenten, verpleegkundigen, paramedici, psychologen, psychotherapeuten): € 110,-. Wijze van inschrijving U kunt zich online inschrijven via www.vumc.nl/valeriussymposium2013. Betaling is mogelijk via iDEAL. Indien u voor accreditatie in aanmerking wilt komen, verzoeken wij u vriendelijk uw BIG-nummer in te vullen. Zonder dit nummer kunnen wij uw deelname niet verwerken en worden er géén accreditatiepunten bijgeschreven. Deelnemers krijgen automatisch een bevestiging van inschrijving per e-mail. Annulering van uw registratie dient schriftelijk te geschieden vóór 14 oktober 2013. Er wordt € 35,- aan administratiekosten in rekening gebracht. Na deze datum bent u het volledige inschrijfgeld verschuldigd.

Voor vragen of meer informatie Irene van Baardwijk en Jitta Reddingius VUmc Academie cursus- en congresorganisatie T (020) 444 8444, E [email protected]

Beeld: Shutterstock Augustus 2013 www.ggzingeest.nl www.vumc.nl