Commissie voor de regulering van de energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Gas en elektriciteit
de nieuwe regels van de markt voor particulieren
www.brugel.be
Vrijmaking In januari 2007 werd de elektriciteits- en gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vrijgemaakt. Deze vrijmaking, die op Europees niveau werd opgestart en georganiseerd, gebeurt in het belang van de consument. In het Brussels Gewest voorziet de vrijmaking in mechanismen ter bescherming van de consument, vanaf de ondertekening van het leveringscontract tot eventuele betalingsproblemen. Deze brochure geeft een antwoord op uw eventuele vragen over de rechten en plichten van de verschillende marktspelers, alsook over de bescherming van de consument.
Wettelijke basis Twee wetteksten regelen de plichten van de leveranciers tegenover hun klanten en leggen de maatregelen vast ter bescherming van de huishoudelijke consument van gas en elektriciteit. - De ordonnantie betreffende de organisatie van de elektriciteits- en de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 14 december 2006. - Het akkoord “De consument in de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt” dat ondertekend werd door de elektriciteits- en gasleveranciers. De ordonnantie en het akkoord kunnen worden geraadpleegd op www.brugel.be
2 — Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren
Commissie voor de regulering van de energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Toegang tot energie : de waarborgen die verbonden zijn aan het contract Welke zijn mijn rechten en/of waarborgen ?
• Gewaarborgde levering voor iedereen De leveranciers moeten alle gezinnen een minimale en ononderbroken energiebevoorrading waarborgen. Voor elektriciteit is dat minimum 1380 watt. Deze bepaling is niet van toepassing op gemeenschappelijke delen van woningen, op tweede verblijven of leegstaande woningen.
• De verplichting van de leverancier om een offerte te doen De leveranciers moeten voor elke Brusselse klant die dat vraagt, binnen tien werkdagen een redelijke offerte doen, zonder verschil in behandeling (op basis van status, inkomensniveau of verblijfplaats, enz.). Enige uitzondering: de leverancier kan weigeren om een offerte te doen aan een klant die zijn schulden bij hem nog niet vereffend heeft of zijn betalings- of aanzuiveringsplan niet gerespecteerd heeft. Voor elk type tarief (dagtarief, nachttarief, enz.) moet de offerte de volgende gegevens apart vermelden: de prijs per kWh, de gemiddelde prijs, de abonnementen, belastingen en bijdragen, alsook de indexeringsformules. • De ondertekening van het contract en de bedenktijd Indien u een contract heeft ondertekend buiten de kantoren van de leverancier, beschikt u over een bedenktijd om er eventueel van af te zien. Deze termijn bedraagt : - 14 werkdagen in geval van ondertekening buiten de kantoren van de leverancier (bijvoorbeeld bij een doorverkoper, in de hal van een supermarkt, enz.). - 12 dagen in geval van ondertekening via een website, e-mail of de post. - 7 dagen in geval van een contract per telefoon na ondertekening ervan door de consument.
• Contact met de leverancier Elke leverancier moet op zijn factuur de gegevens van zijn klantendienst vermelden, alsook de procedure om een factuur te betwisten of een klacht in te dienen.
Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren — 3
Wat gebeurt er indien ik verhuis ? Behoudens technische beperkingen, kan uw contract worden overgedragen naar uw nieuw adres, of u nu klant is van de standaardleverancier – Electrabel Customer Solutions (ECS) – of van een andere leverancier. Indien u deze overdracht echter niet wenst en kosten wil vermijden, moet u uw contract verbreken, met inachtneming van een opzegtermijn van 2 maanden. Voor meer informatie hierover kan u de “Verhuisbrochure” raadplegen op www.brugel.be of deze aanvragen in uw gemeente of bij uw leverancier.
En indien ik mijn contract wil verbreken ? De contracten hebben een duur van 3 jaar, met een opzegtermijn van 2 maanden zonder vergoeding (30 dagen einde maand indien u geen contract heeft ondertekend en u nog klant is bij de standaardleverancier). Indien u deze termijn niet respecteert, zal u een opzeggingsvergoeding moeten betalen : maximum 50 E indien u uw contract verbreekt binnen de 6 maanden die voorafgaan aan het einde van het contract,en maximum 75 E indien het contract verbroken wordt vóór de 6 maanden die voorafgaan aan het einde van het contract. En indien mijn contract afloopt ? Indien uw contract afloopt, moet u een nieuw contract ondertekenen. Anders zou u op een frauduleuze manier energie verbruiken en zou u worden afgesloten.
Wat moet ik doen indien ik een vraag of een klacht heb ? De leveranciers en de distributienetbeheerder moeten beschikken over een klantendienst die uw vragen kan beantwoorden en klachten kan behandelen. Indien u bij hen niet in het gelijk wordt gesteld, kan u zich ook wenden tot andere instanties. Aangezien België een federaal land is, dienen sommige klachten gericht te worden aan de federale overheid (FOD Economie) en andere aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Brugel). • U moet schriftelijk klacht indienen (via de post, per fax of per e-mail). - Wend u tot de distributienetbeheerder Sibelga (zie coördinaten op pagina 10) voor een vraag of een klacht over uw aansluiting, uw EAN-code, de opening of afsluiting
4 — Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren
Commissie voor de regulering van de energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
van meters, over werkzaamheden aan uw aansluiting of meter, over herstellingen van een elektriciteits- of aardgaspanne, over gasgeuren, over de toekenning van “energie” premies en over de openbare verlichting op de gemeentewegen. - Wend u tot de klantendienst van uw leverancier voor een vraag of een klacht over een offerte, over uw leveringscontract, over de facturatie, over de meteropname of over de levering van uw energie. Wend u opnieuw tot dezelf dienst indien uw probleem niet binnen een redelijke termijn werd opgelost. De coördinaten van de klantendienst vindt u op uw factuur. • Indien uw klacht niet heeft geleid tot de oplossing van het probleem - Wend u tot de FOD Economie (zie coördinaten op pagina 10) voor een klacht over het niet naleven van uw contract, over de facturatie, over een overtreding van de federale wetgeving, over het niet naleven van het akkoord “De consument in de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt” en over het niet naleven van de gedragscode voor de “verkoop buiten de onderneming” en de “verkoop op afstand”. - Wend u tot de regulator (Brugel) (zie coördinaten op pagina 10) voor een vraag of klacht over de toepassing van de gewestelijke en reglementering (sociale bescherming, aansluiting, meters,…).
>
Weldra zal u contact kunnen opnemen met de federale bemiddelingsdienst . Deze specifieke bemiddelingsdienst voor energie, opgericht door de FOD Economie, staat in de steigers. Raadpleeg regelmatig de website van de FOD Economie : http://mineco.fgov.be of www.brugel.be om te weten hoe u met deze bemiddelingsdienst contact kan opnemen.
Kunnen mijn meters in de winter worden afgesloten ? Indien uw leveringscontract door de vrederechter wordt ontbonden tijdens de winterperiode - van 1 oktober tot 31 maart -, dan kan deze laatste de afsluiting uitstellen tot het einde van deze periode. In dat geval is het de noodleverancier (Sibelga) die de levering voortzet en u factureert. Tijdens de winterperiode (van 1 oktober tot 31 maart) kan het OCMW, indien het oordeelt dat de menselijke waardigheid wordt aangetast, eveneens Sibelga verplichten om tijdelijk energie te leveren aan een gezin zonder elektriciteit en/of gas.
Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren — 5
Tarieven en prijzen U heeft twee mogelijkheden om u van energie te voorzien: - ofwel kiest u geen leverancier en wordt u verder bevoorraad door de “standaardleverancier” (ECS) zolang u geen andere leverancier kiest ; - ofwel kiest u een elektriciteits- en/of gasleverancier, met wie u een contract sluit.
Hoe vergelijk ik de prijzen ? Indien u beslist heeft om uw leverancier te kiezen en de concurrentie te laten spelen, is het van essentieel belang dat u goed de offertes vergelijkt alvorens een contract te sluiten. Verschillende criteria kunnen uw keuze beïnvloeden : - De prijs : vast of variabel, afhankelijk van de prijs van de energie op de markt. - De dienstverlening aan de klanten : wachttijd aan de telefoon, tips om te bezuinigen energie, enz. - Andere elementen, zoals de mogelijkheid tot het kopen van groene energie, enz. Ter herinnering, de duur van uw contract is minimum 3 jaar.
Een simulator Om u te helpen bij de keuze van de leverancier die het best bij u past, heeft het Gewest een computerprogramma ontwikkeld waarmee u de prijzen van de verschillende leveranciers kan vergelijken op basis van uw verbruiksprofiel. Dit programma is beschikbaar op www.brugel.be.
6 — Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren
Commissie voor de regulering van de energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Hoe zit het met het sociaal tarief ? • Klanten die recht hebben op het sociaal tarief Sommige gezinnen betalen een voordelige prijs voor elektriciteit en gas, het zogenaamde “specifiek sociaal tarief” (SST). Dit tarief is gekoppeld aan de index en wijzigt elke maand. De indexen worden vastgesteld door de FOD Economie. Klanten die het SST genieten, betalen geen vaste bijdrage voor hun enkelvoudige meter (maar wel voor hun tweevoudige meter en voor aansluitingen met een groot vermogen) en hebben recht op 500 kWh gratis elektriciteit. Zij hebben eveneens recht op 556 kWh gratis gas indien het aardgas niet gebruikt wordt voor collectieve of individuele verwarming (het tarief van gas dat enkel gebruikt wordt voor het koken en/of sanitair warm water, is hoger). • Voorwaarden voor toekenning van het sociaal tarief Dit tariefvoordeel wordt toegekend aan klanten die bepaalde vervangingsinkomens ontvangen. U dient het sociaal tarief aan te vragen bij uw leverancier (en niet meer bij Sibelga) door hem jaarlijks een attest te bezorgen. Indien u van leverancier verandert, moet u deze aanvraag opnieuw doen bij uw nieuwe leverancier. Met vragen over het sociaal tarief kan u terecht bij : Federale Overheidsdienst Economie - Algemene Directie Energie North Gate III – Koning Albert II-laan 16 - 1000 Brussel Telefoon : 02 206 41 11 - Fax: 02 206 57 32 - E-mail :
[email protected]
>
Zelfs wanneer u een vermogensbegrenzer heeft, komt u in aanmerking voor het sociaal tarief en de daaraan gekoppelde hoeveelheden gratis elektriciteit en gas.
Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren — 7
Betaling en schulden En indien ik betalingsproblemen heb ? • Inning van facturen - De inning van facturen die betrekking hebben op het verbruik van vóór 1 januari 2007, wordt afgehandeld met Sibelga. - Schulden die na 1 januari 2007 ontstaan, worden geregeld met de standaardleverancier (ECS) of met de gekozen leverancier. • Algemene procedure in geval van onbetaalde rekeningen Deze procedure verloopt in opeenvolgende stappen : aanmaning, ingebrekestelling, vermogensbegrenzer, aanzuiveringsplan en tenslotte de mogelijkheid om het contract te beëindigen. Zelfs in extreme gevallen voorziet de procedure in de mogelijkheid tot levering in de winter, van begin november tot einde maart. Tijdens de procedure wordt het OCMW door de leverancier op de hoogte gebracht, tenzij de consument zich daartegen verzet. Het OCMW kan op die manier de consument helpen met het beheer van zijn energiebudget. De meter kan pas worden afgesloten na een welbepaalde procedure en na beslissing door de vrederechter. De hierboven beschreven procedure is van toepassing op alle huishoudelijke consumenten. Bepaalde consumenten genieten echter een specifieke bescherming (zie verderop).
>
In geval van onbetaalde rekeningen kunnen de meters pas op het einde van de voorziene procedure worden afgesloten, mits machtiging van de vrederechter.
Specifieke bescherming Wie kan worden erkend als beschermde klant ? Er zijn drie categorieën van elektriciteits- en/of gasverbruikers met betalingsmoeilijkheden die kunnen worden erkend als beschermde klant : - Zodra hij een ingebrekestelling heeft ontvangen, kan een klant die het specifiek sociaal tarief (SST) geniet en/of verwikkeld is in een proces van schuldbemiddeling met een erkend schuldbemiddelingscentrum of in een proces van collectieve schuldenregeling, 8 — Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren
Commissie voor de regulering van de energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
erkend worden als beschermde klant, op voorwaarde dat hij het bewijs van zijn status levert aan Sibelga, de noodleverancier. De toekenning gebeurt automatisch op eenvoudig verzoek. - Een klant die zich niet houdt aan het aanzuiveringsplan, kan, op basis van een onderzoek, erkend worden als beschermde klant door het OCMW. Het OCMW brengt Sibelga op de hoogte. - Een klant wiens inkomen lager is dan een maximumbedrag (inkomen dat rekening houdt met de gezinssamenstelling) en die zich niet houdt aan het aanzuiveringsplan, kan worden erkend als beschermde klant door BRUGEL. BRUGEL brengt Sibelga op de hoogte.
>
Een klant die wordt erkend als beschermde klant voor elektriciteit, is ook automatisch een beschermde klant voor gas (en omgekeerd), voor zover hij wordt bevoorraad door dezelfde leverancier.
Waarin bestaat de bescherming ? • Bijzondere procedure voor beschermde klanten in geval van onbetaalde rekeningen Beschermde klanten genieten een bijzondere regeling voor de afsluiting van gas en elektriciteit. De procedure verloopt in opeenvolgende stappen : aanmaning, ingebrekestelling, vermogensbegrenzer, aanzuiveringsplan, enz. In geval van onbetaalde rekeningen wordt het contract van de beschermde klanten geschorst en worden zij bevoorraad door Sibelga als noodleverancier (soms ook sociale leverancier genoemd). De levering door Sibelga is echter maar tijdelijk. Ze moet de consument in staat stellen om zijn schuldproblemen op te lossen en terug te keren naar zijn commerciële leverancier. Indien de klant de noodleverancier (Sibelga) niet betaalt, dan kan de levering op basis van een beslissing van de vrederechter worden stopgezet. De stopzetting van de levering door de noodleverancier brengt met zich de stopzetting mede van de levering door de oorspronkelijke leverancier. Indien de klant zijn schulden aflost naar zijn oorspronkelijke leverancier, keert hij terug bij deze laatste met wie zijn contract opnieuw wordt uitgevoerd. Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren — 9
Bijkomende informatie
U vindt deze informatie terug op onze website www.brugel.be.
Nuttige adressen Brusselse regulator
Brusselse verdeler (Distributienetbeheerder) Sibelga :Werkhuizenkaai 16 - 1000 Brussel - Algemeen telefoonnummer : 02/549 44 00 Tel. gasgeur : 02/274 40 44 - Tel. elektriciteitspanne : 02/274 40 66 Fax : 02/549 46 61 - E-mail :
[email protected] - Internet: www.sibelga.be
Leveranciers U vindt de telefoonnummers en websites van alle leveranciers op onze website www.brugel.be. U kan de lijst van de leveranciers ook telefonisch bekomen.
>
Indien Sibelga (in plaats van een commerciële leverancier) u van elektriciteit en/of aardgas voorziet als noodleverancier (sociale leverancier), kan u contact opnemen op het nummer 02/549 44 00 of via de website www.sibelga.be
Federaal – FOD Economie FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie Algemene directie Controle en Bemiddeling - Centrale diensten - FO WTC III - Simon Bolivarlaan 30 - 1000 Brussel - Tel. : 02/277 54 84 - Fax : 02/277 54 52 E-mail :
[email protected] - Internet : http ://energie.mineco.fgov.be U vindt de klachtenformulieren op http://mineco.fgov.be < Bescherming van de consument < Hoe tewerk gaan < Waar en hoe kan u uw rechten doen gelden ? < Klachten, rechten en verplichtingen < Waar en hoe klacht indienen ?
10 — Gas en elektriciteit : de nieuwe regels van de markt voor particulieren
V.u.: J.-P. Hannequart & E. Schamp, Gulledelle 100, 1200 Brussel - gedrukt op kringlooppapier met plantaardige inkt - Ontwerp & design : TAM TAM Graphics - 2007
BRUGEL : Gulledelle 92 - 1200 Brussel -
[email protected] - www.brugel.be - Tel. : 0800 97 198 BRUGEL (BRUssel-Gas-ELektriciteit) is de reguleringscommissie voor de elektriciteits- en gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.