gartner: omarm social software!

#APACITEITS PROBLEEM WWWJENRICKNL

SPECIALISTINSPECIALISTEN 1 4

M E I

2 0 0 8

•

N U M M E R

9

•

J A A R G A N G

2

•

W W W . I T - E X E C U T I V E . N L

gartner: omarm social software! 

IN HET NIEUWS Sap VerStrIkt In weB SAP schort de uitrol van de nieuwe online-software Business ByDesign op. Het bedrijf zou er niet klaar voor zijn. De software-as-a-service dienst is in januari in Nederland geïntroduceerd. p. 4

MANAGEMENT VrIenD, VIJ anD of ..?  Managers zijn niet goed in het beoordelen van hun werkrelaties. Dat kan ze duur komen te staan. Twee Amerikaanse consultants geven de exacte do’s and dont’s op dit gebied. p. 18

TECHNOLOGIE 3000 Soorten SuIkerBrooD Het principe van ‘de lange staart’ biedt kansen voor ondernemers die hun productaanbod op de juiste wijze naar een internetmodel weten te vertalen. Met de wereld als markt is diversificatie een must. p. 24

Social software zorgt voor een waterscheiding tussen cio’s. Maar volgens Gartner koersen it-managers die dergelijke toepassingen buiten de deur proberen te houden op een nederlaag aan. De doorbraak van social software in de bedrijfsomgeving is één van de trends die Gartner ons deze week voor houdt tijdens de ITxpo in Barcelona.

V

erspreiding van ‘sociale software’ binnen de bedrijfsomgeving is onvermijdelijk, aldus Gartners Jeffrey Mann. Hij analyseert het bedrijfsmatig gebruik van sociale software, die we vooral kennen via populaire webtoepassingen als bijvoorbeeld wiki’s, blogs, Twitter, Hyves en FaceBook. “Doordat de ontwikkelingen in IT

zich steeds meer door de consument laten beïnvloeden, is de verspreiding van sociale software in professionele omgevingen een kwestie tijd.” Mensen gebruiken dergelijke software bijvoorbeeld om vrienden te mobiliseren of advies in te winnen. Mann: “Waarom zou dat ook niet werken in de zakenwereld?” Insert p. 04

MENS & WERK Dan Zelf opleIDen Steeds meer it-bedrijven leiden hun eigen specialisten op. Op de arbeidsmarkt vinden ze niemand meer. Ook Brunel start zijn eigen klasje. In de schoolbanken nemen Business Information Administrators in spé plaats. p. 41

reDaCtIoneel


microhoo revisited? Het wemelde de afgelopen dagen van de speculaties wat Microsoft gaat doen nu het zijn bod van op de nummer twee in online advertenties Yahoo heeft ingetrokken. De Wall Street Journal meldde dat financiële experts van Microsoft de uitbater van de succesvolle sociale netwerksite Facebook inmiddels met een bezoekje vereerd hebben. Deze visite zou duiden op een eerste verkenning tot een overname. Maar het kan net zo goed een reguliere bijpraatsessie zijn. De softwaregigant heeft immers oktober vorig jaar al een belang van 240 miljoen dollar genomen in Facebook. Wat zou Microsoft ook met Facebook willen? De netwerksite heeft weliswaar 68 miljoen gebruikers, maar is dat genoeg om een echte vuist te kunnen maken naar Google die nu heer en meester is over de advertentie-goudpot? Andere scenario’s zijn even realistisch. Zo zou Microsoft best opnieuw kunnen aankloppen bij Yahoo. Yahoo-topman Jerry Yang moet erg scherp aan de wind zeilen om de gedachten van zijn aandeelhouders af te houden van een toekomst onder de vlag van Microsoft. Het Microsoft-bod van 32 miljard euro betekende een behoorlijke premie op de lopende koers van het Yahoo-aandeel. Wie weet krijgt Yang het straks met morrende aandeelhouders aan de stok. Bedrijvenopkoper pur sang Oracle heeft op deze manier branchegenoot BEA Systems in tweede instantie kunnen verschalken. Dat Microsoft nu afhaakt en niet verder gaat met een vijandige overname kan dus een handige strategische zet blijken. Het scheelt je een hoop kopzorgen en je kunt bovendien zakendoen voor het bedrag dat je eerder genoemd hebt. Je kunt je ook afvragen of Microsoft werkelijk zo’n enorme overname nodig heeft - een precedent in de bedrijfsgeschiedenis - om zijn toekomst veilig te stellen. Het concern is druk bezig om zijn softwareproducten op tal van manieren vast te knopen aan internet. Neem de Live Mesh-dienst die het concern heeft aangekondigd. Met deze online dienst zijn allerlei apparaten als de pc, Mac en muziekspeler straks te synchroniseren. Verder komt er een goedkope online versie van de Office-suite. Klinkt als Google Docs. En Microsoft zal het zeker niet bij deze twee initiatieven laten. Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive

9\c'/''$))*0--*f]b`abfgnnn%YY\pfe[%ec @ek\ie\k K\c\]fe`\ @G$MGE K_l`jn\ib\e

nieuwsbrief It executive De redactie van IT Executive brengt sinds kort een wekelijkse elektronische nieuwsbrief uit. De e-zine verschijnt iedere dinsdag rond de lunch. U kunt zich aanmelden op www.it-executive.nl.

InhouD

NIEUWS 4-11 5 7 9 11

Nieuwsoverzicht Weekmakers Trends en feiten Wannahave Column Dominique Deckmyn

MANAGEMENT 12

15 17 18 20 21 22 23

Interview Coks Stoffer directeur Nederland Cisco Column Charles Groenhuijsen Met avatar in virtuele winkel Managers slecht in inschatten onderlinge relaties Management Kort Cionet-panel Management Kort Column Ron Tolido

TECHNOLOGIE 24

28 31

‘The long tail’: het geheim achter het bedrijfsmodel van een internetshop Uitbesteding stelt hoge eisen aan communicatie Column IT&Recht Peter van Schelven

FORUM 33 33

Lezersreacties Agenda

MENS&WERK 34 36 37

Nieuws arbeidsmarkt Portret van een it-manager Banencarrousel

ESCAPE 38 38

Cartoon Colofon

ADVERTEERDERSINDEX 01 01 02 28,29 32 39 01 26,27 40 10 16 35 01

A2 Networks Afas BBeyond Dedigate IDC ICT~Office Jenrick Greening the enterprise KPN Michael Page SLTN QI QNH

Insert: Gartner Bijsluiter: Servoy

nr 9 • 14 mei 2008

3

In het nIeuwS

weekmakerS

Sap van de tap hapert

ontSlaGronde BIJ Sun Sun heeft besloten om 1500 tot 2500 werknemers te ontslaan om de kosten terug te dringen. Dat betekent een inkrimping van het personeelsbestand met maximaal 7,5 procent. De aanleiding voor deze stap zijn de tegenvallende kwartaalcijfers waar het concern mee kwam. Het bedrijf moest een verlies van 34 miljoen dollar noteren in het derde kwartaal van zijn boekjaar, dat op 30 maart eindigde. Vorig jaar was er nog een winst van 67 miljoen dollar. Het verlies werd geheel veroorzaakt door kosten in verband met de overname van de opensourcedatabase MySQL.

rekenklus volgt de  maan

Sap heeft eind april laten   weten dat het de uitrol van de  nieuwe online software   Business ByDesign bij stelt.  ook de voorgenomen investering in het project voor 2008  is met 100 miljoen euro teruggebracht.

Bij  outsourcing is het nu al gebruikelij k om activiteiten rond de  klok vanuit centra in verschillende werelddelen te laten uitvoeren. het werk volgt als het ware de zon. Dit principe krij gt in het  datacenter van de toekomst wellicht zij n nachtelij ke tegenhanger.

R

B

usiness ByDesign is op 30 januari 2008 in ons land gelanceerd. Eerder gebeurde dat in de VS, Frankrijk, Engeland, Duitsland, India en China. SAP gaf toen nog aan te streven naar tienduizend klanten in 2010 en een totale omzet uit de nieuwe dienst in datzelfde jaar van 1 miljard euro. SAP verwacht een ver traging van twaalf tot achttien maanden ten opzichte van dit schema op te lopen. De nu genomen beslissing houdt in dat SAP alleen in de zes landen van de eerste lancering doorgaat met implementaties, vertelt Rinse Tamsma, directeur Small and Midsize Enterprises van SAP Nederland. Dat is slecht nieuws voor Nederland, Italië, Singapore en Australië. In deze landen was deze dienst ook al gelanceerd, maar zullen voorlopig helemaal geen implementaties plaatsvinden. Tamsma noemt dit ‘geen gemakkelijk besluit’. “Er

Microhoo Van de Baan Microsoft heeft zijn bod op Yahoo ingetrokken. Dat heeft het bedrijf vorige week bekendgemaakt. Als reden voor het afhaken geeft Microsoft de te hoge prijs die het voor Yahoo moest betalen. Microsoft had eerder zijn eerste bod met 5 miljard dollar verhoogd tot 33 dollar per aandeel. Dat zou neerkomen op een overnameprijs van 32 miljard euro. Yahoo wilde 37 dollar per aandeel. Dat werd Microsoft te gortig. Ook een vijandelijke overname ziet de softwaregigant niet meer zitten.

De erp-software Business ByDesign is bestemd voor het midden- en kleinbedrijf

bestaat in Nederland veel interesse voor Business ByDesign. Eind maart stonden de nodige klanten al op het punt te tekenen, maar wij moeten nu helaas pas op de plaats maken.” Tamsma verwacht in de loop van 2009 de draad van de uitrol weer te kunnen oppakken. Over de redenen van de vertraging zijn door de SAPleiding weinig mededelingen gedaan. Dit geeft voedsel aan het vermoeden dat SAP zich verslikt heeft in de overschakeling naar het nieuwe saasmodel. SAP is daar duidelijk niet klaar voor, stelt Narinder Singh, een ex-stafmedewerker van het concern, op zijn blog. Het bedrijf zou nog teveel op de traditionele manier te werk

zijn gegaan en daardoor nu zichzelf tegenkomen, meent deze SAP-watcher, die de sarcastische kop Business ByDelay boven zijn artikel plaatste. De grootste fout ligt bij de methode van ontwikkeling, die is gevolgd, aldus Singh. SAP heeft duizend Duitse ontwikkelaars vijf jaar lang op een afgelegen plek opgesloten om Business ByDesign te ontwikkelen. Ook de nieuwe wijze van online distributie heeft SAP onderschat, stelt Singh: “Het ontwerp is weliswaar service-georiënteerd, maar er is te weinig nagedacht over de service-levering.” Precies datgene dus waar Salesforce en Google zo goed in zijn.

•

It krij gt zevenminnetje De tevredenheid over It binnen bedrij ven en overheid is licht toegenomen, maar toch geven nederlandse managers en professionals hun It nog  steeds maar een 6,7 als rapportcij fer. 

MicroSoft VerhuiSd De Nederlandse vestiging van Microsoft is verhuisd van Schiphol-Rijk naar een nieuw pand op Schiphol zelf. De Microsoft-medewerkers hebben in het nieuwe kantoor geen vaste maar een flexibele werkplek. Branchegenoot HP maakte eerder dit jaar een vergelijkbare stap door zijn hoofdkantoor te concentreren in Amstelveen.

I

n de dienstensector is dit iets hoger met een 7,0 en bij de overheid lager met een 6,3. Dit blijkt uit de laatste ICT Barometer over it-kwaliteit van Ernst & Young. Op afzonderlijke onderdelen scoort virusbescherming het hoogst met een 7,5. Op de voet gevolgd door e-mail, vaste telefoon, hardware en software voor kantoorwerk. In de middenmoot vinden we standaardsoftware (anders dan Office) en bedrijfsspecifieke maatwerksoftware. Opvallend is dat deze laatste twee nagenoeg dezelfde score hebben, 6,9 om 6,8. Wat 4  

nr 9 • 14 mei 2008

de kwaliteit betreft ontlopen standaard- en maatwerkoplossingen elkaar dus vrijwel niet. Het it-beleid, de klantendatabase en de uitleg van zaken rondom IT door het management krijgen de slechtste rapportcijfers. De magere 6,2 voor crm valt op, juist omdat hier de laatste jaren door veel organisaties veel in is geïnvesteerd. En ook de 6,0, die het management zichzelf geeft op het vlak van informatie en voorlichting over IT, springt er duidelijk uit. Organisaties binnen overheid en ‘not for profit’ zijn naar verhouding het minst in staat om zelfstandig de it-problemen die zich voordoen, op te lossen, zo stellen de onderzoekers vast. Gemiddeld lukt dit in één op de drie gevallen, maar bij de overheid lukt dit in nog geen kwart van de gevallen.

ekenklussen volgen de maan in zijn baan om de aarde omdat deze centra ‘s nachts goedkoop aan de buitenlucht te koelen zijn. Dit was één van de toekomstscenario’s die tijdens een persconferentie van HP aan de orde kwamen. Volgens Jerome Riboulon, power & cooling manager bij HP Emea wordt er tegenwoordig met een veel holistischer blik naar datacenters gekeken. “Het gaat niet alleen meer om het rek en de servers alleen. Nu serverfarms steeds meer energie vragen en de prijs van stroom de pan uit rijst of soms zelfs moeilijk leverbaar is, is stroomverbruik een belangrijk issue geworden. Het blijkt dat als je goed naar de set-up van de rekken en de apparatuur kijkt, tot 40 procent te besparen valt op koeling en dus op stroom.” Op een zelfde manier kun je ook kijken naar de locatie van het datacenter zelf. In Noord-Europa kunnen centra door het relatief koele klimaat voor een aanzienlijk deel aan de buitenlucht gekoeld worden. Een kijkje over de grenzen loont de moeite als je bedenkt dat volgens het Uptime Institute meer dan de helft van de exploitatiekosten op gaan aan koeling. Volgens Riboulon staan landen als Noorwegen en IJsland nu al bij concerns met grote datacenters in de belangstelling door hun koele klimaat en schone, blijvende energiebronnen. De koelte van de nacht zal in de toekomst zijn waarde kunnen gaan bewijzen als meerdere datacenters in een wereldwijd rooster met elkaar zijn verbonden. Standaard rekenopdrachten worden in een datacenter gedurende de nacht uitgevoerd. Zodra de zon zich laat zien, verhuizen rekenklussen naar een datacenter in een ander werelddeel, waar juist de maan hoog aan de hemel staat. Op deze manier zijn de kosten van koeling te minimaliseren.

•

IS amD hYpoCrIet of wanhopIg? …nee, dat moet je heel anders zien. Je hebt de echte wereld en de juridische werkelijkheid. Er is iets goed mis bij processorfabrikant AMD. Het bedrijf ontpopt zich voor de Amerikaanse anti-trustrechter ineens als huilebalkje, terwijl AMD tot voor kort zo brutaal grootmacht Intel het leven zuur maakte. Maar AMD zit dan ook in zwaar weer. Een aantal jaren terug brak de chipfabrikant door dankzij de superieure Opteron-processor. Ineens wilden ook alle grote computerleveranciers AMD-processoren; zelfs Intelhuisvriend Dell ging om. De computersector haalde opgelucht adem. Eindelijk concurrentie! Maar bij Intel brak de pleuris uit. Vervolgens stelde de marktleider orde op zaken. Strategische blunders werden hersteld, de innovatie versneld, de prijsconcurrentie verhevigd. Daar had AMD geen goed antwoord en - nog erger – het liep technologische achterstand op door verkeerde strategische keuzes. AMD heeft nu al zes kwartalen op rij rode cijfers laten zien. Een bestaan in de marge dreigt weer. Maar gelukkig is er nog dat andere verdienmodel: schadeclaims! En dus is AMD een antitrustprocedure tegen Intel begonnen. Voorlopig alleen in de VS, maar als dat mislukt is er altijd nog Neerlands Hoop in Bange Dagen: Neelie. AMD probeert een forse schadevergoeding op te strijken vanwege Intels vermeende monopolistische praktijken. Of die claim hout snijdt, kan ik natuurlijk niet beoordelen. Maar wat me trof in het verweer was dat het bedrijf aanvoert met het huidige marktaandeel van zo’n 13 procent op termijn niet te kunnen overleven. Is dit om de rechter in te pakken of economische realiteit? En afgezien daarvan: zijn zulke uitspraken handig voor de buitenwacht? Het wekt toch weinig vertrouwen bij afnemers als het management zelf zegt geen toekomst voor het bedrijf te zien. Waar zou u als computerfabrikant uw kaarten op zetten? Ondertussen is het voor industrie én gebruiker van levensbelang dat AMD wél in leven blijft. Voor de broodnodige concurrentie. heeft Sap er SaaS Van gegeten? … lijkt van niet. SAP is een indrukwekkend bedrijf, maar de meeste omzet komt uit een stabiele klantenkring die jaarlijks meer applicaties en meer gebruikerslicenties afneemt. Met de ontginning van nieuwe markten wil het niet echt vlotten. Kijk eerst eens naar al die mkb-initiatieven de laatste jaren. Daar is toch weinig van terecht gekomen. De nieuwste strategie is om middelgrote bedrijven via online software – à la Salesforce.com – naar het SAP-kamp te verleiden: Business ByDesign heet dat. Maar dit initiatief is – ondanks jaren voorbereiding – nauwelijks gestart of er wordt al weer op de rem getrapt. De marketing wordt langdurig bevroren en vanuit Nederland, Italië, Singapore en Australië wil SAP niet eens orders aannemen. De reden? Dat is een beetje mistig. ‘Problemen met het kostenmodel’, hoor je. SAP wilde de online software in de markt zetten voor zo’n 149 dollar per gebruiker per maand. Dat kan kennelijk lang niet uit. En zolang SAP verliest aan elke nieuwe klant, moeten dat er vooral niet te veel worden. Fred van der Molen

• nr 9 • 14 mei 2008

5

In het nIeuwS

trenDS en feIten

Schop leidt noiV Programmamanager Ineke Schop van Egem iTeams, die gemeenten ondersteunen bij het digitaliseren van hun diensten, krijgt de leiding over het actieplan van staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken. Zij wordt per 1 juni programmamanager van Nederland Open in Verbinding (Noiv), het programmabureau dat het gebruik van open source software en het gebruik van open standaarden bij overheidsdiensten moet stimuleren.

dell Schrapt Banen De reorganisatie die computerleverancier Dell eerder aankondigde, leiden bij de Nederlandse vestiging tot het verlies van 140 banen. Het zou in Nederland volgens Automatiseringgids vooral om het schrappen van ondersteunende diensten, it- en marketingpersoneel, gaan. Dell Nederland telt rond de negenhonderd werknemers. Dell gaf vorig jaar bij het bekendmaken van zijn reorganisatieplannen aan wereldwijd een personeelsreductie van zo’n 10 procent te willen realiseren. In Nederland valt dat dus wat hoger uit.

Blue coat Slokt packeteer op Voor 268 miljoen dollar wordt Packeteer, het bedrijf dat zich met netwerkoptimalisatie bezighoudt, overgenomen door Blue Coat. Blue Coat heeft zijn oorsprong in it-beveiliging, maar breidde zijn activiteiten de laatste jaren al uit naar optimalisatie van telecomverbindingen. Met de overname van Packeteer krijgt die koerswijziging een forse stimulans. Blue Coat gaat de Packeteer-technieken verwerken in de eigen ProxySG-appliances.

VaSt tarief SkYpe Ebay introduceert een vast tarief voor internationale gesprekken via Skype. Gebruikers van deze communicatiedienst kunnen voor 8,95 euro per maand ongelimiteerd de wereld overbellen. Skype hanteert wel een maximum: niet meer dan tienduizend minuten per maand naar 34 landen.

6  

Virtualisatie: meer netwerkopslag De bredere toepassing van servervirtualisatie  heeft ingrij pende gevolgen voor opslag voorzieningen. In gevirtualiseerde serveromgevingen wordt  beduidend meer gebruikt  gemaakt  van  netwerkopslag en ook opslagvirtualisatie  wordt erdoor bevorderd.

D

it is de belangrijkste uitkomst van een inter nationaal onderzoek van ESG Research onder 706 it-verantwoordelijken.Van de ondervraagden maakt iets meer dan de helft al gebruik van technieken voor servervirtualisatie. Bij grote ondernemingen is dit 61 procent, bij bedrijven met minder dan duizend werknemers 41 procent. Bij ongeveer de helft van deze bedrijven leidde de toepassing van server virtuali-

satie tot een toename van de opslagcapaciteit. Bij 21 procent nam de opslagcapaciteit toe met meer dan 10 procent. In 18 procent van de bedrijven zelfs met meer dan 20 procent. Eén van de redenen hiervan is dat van virtuele machines gemakkelijk ‘images’ kunnen worden gemaakt, die zijn te gebruiken voor back-up en voor ‘dis aster recovery’. Een andere reden is dat ruimere opslag het makkelijker maakt om virtuele machines te verplaatsen over verschillende fysieke servers. Maar liefst 81 procent van de ondernemingen met minder dan duizend werk nemers verwacht de komende twee jaar nieuwe systemen voor netwerkopslag te zullen aan schaffen. Bij de grote onder nemingen is dat 66 procent.

•

massaontslag is niet zielig

D

e meer dan honderd arbeidsplaatsen die bij Logica vervallen, leveren voor het personeel dat op de schopstoel zit geen centje pijn op. Medewerkers die eruit vliegen na een collectief ontslag, komen namelijk op hun potjes terecht. Ze vinden vaak weer gauw nieuw werk en gaan daarbij ook nog eens meer

verdienen. Dat blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van de Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid (WRR) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De onderzoekers onderzochten de loopbanen van 28.000 werknemers die in 2001 en 2002 via een massaontslag hun baan waren kwijtgeraakt. Tweederde

van hen was na een half jaar weer aan de slag. Een kwart was al onder pannen voordat het collectief ontslag was afgerond. Degenen die snel opnieuw werk vinden, lopen een grotere kans om door te groeien dan mensen die eerst een tijdje leunen op een uitkering.

•

I

nr 9 • 14 mei 2008

Datacenter wordt  duurder Ieder kwartaal publiceert tariff  Consultancy nieuwe gegevens over  de kosten van data centers in ‘the Data Centre price tracker’. ook is  bekeken wat industriële stroom kost. Conclusie: de kosten stij gen.

plannen servervirtualisatie 6% 25%

I

n het onderzoek worden de kosten per rack bijgehouden van meer dan zestig gebouwen in dertien Europese landen, en de kosten van stroom in acht van de dertien landen. De kosten van elektriciteit blijken te stijgen. Frankrijk, Zweden en Zwitserland kennen de goedkoopste stroom; in Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk is stroom het duurst. Racks zijn met name duurder geworden bij de netwerkneutrale datacenters, ofwel het ‘carrier neutral data centre’. Tariff Consultancy voorspelt in dit marktsegment verdere prijsstijgingen, dankzij een toegenomen vraag. Gemiddeld kostte een rack in april 2008 bijna 800 euro per maand, maar in de individuele landen kunnen fl inke variaties bestaan. Verder ziet Tariff Consultancy een aantal trends. Er wordt voortdurend geïnvesteerd in ruimte voor datacenters. Hierbij lijken records te worden gehaald, met 50.000 vierkante meters nieuwe ruimte die alleen al in het afgelopen kwartaal werd aangekondigd. Bestaande concentraties van datacenters, zoals in Parijs, Amsterdam en London, blijven investeringen aantrekken. Klanten zijn geïnteresseerd in plekken met een variëteit in netwerken en dienstenaanbieders, en die fysiek op kleine afstand staan van bestaande productiefaciliteiten. Ecologisch vriendelijke IT is van toenemend belang, klanten van datacenters hebben een voorkeur voor bedrijven die ‘groene’ referenties hebben en die CO2-neutraal kunnen opereren. De concurrentie in de markt van datacenters neemt toe. Bedrijven die beschikken over veel stroom en een grote netwerkdiversiteit, kunnen een hogere prijs in rekening brengen. Het zijn over het algemeen de nieuwere datacenters die daaraan voldoen. Het datacenter dat gekoppeld is aan een netwerk levert het goedkoopst. Telecomproviders zijn minstens 7 procent goedkoper dan de netwerk-neutrale datacenters.

•

Datacenter van aanbieder Evoswitch in Haarlem is één van de aanbieders die fors inzet op groene IT. Vorige week maakte het bedrijf bekend dat KPN-dochter Infonet 42 racks afneemt. Infonet zei voor Evoswitch gekozen te hebben omdat deze aanbieder als één van de weinige in de regio Amsterdam nog genoeg plek en stroom had.

39%

12%

Ja, in de eerste zes maanden Ja, over een half jaar Ja, in 2009 Ja, in 2010 of later Ja, maar onbekend wanneer Nee, geen plannen Geen idee

8% 9%

1%

Bron: Marketcap

energIeVerBruIk meten It-afdelingen zijn op dit moment meestal nog niet verantwoordelijk voor de elektriciteitsrekening terwijl het datacenter steeds meer stroom verbruikt. Avocent heeft een aantal argumenten op een rij gezet waarom het meten van energieverbruik interessant is. • • • • • •

voor doorbelasten van energieverbruik aan afdelingen; voor hulop bij capaciteitsplanning; voor het uitvoeren van activiteiten met piekbelasting in daluren; ontlast het koelsysteem door piekbelastingen te vermijden en stroomverbruik evenredig over de dag te verdelen; baseer het ontwerp van de elektrische infrastructuur van een backup-locatie op historische gegevens; hevel weinig gebruikte applicaties over naar gevirtualiseerde servers. Een applicatie die niet wordt gebruikt zorgt er anders voor dat een fysieke server stroom blijft verbruiken.

kloof tuSSen mkB en grote BeDrIJ Ven Een goede 17 procent van de bedrijven in de Europese Unie gebruikt een systeem voor analytisch klantbeheer volgens onderzoek van Eurostat. Op de tweede plaats staan erp-systemen. Als de data gewogen worden naar het aantal personeelsleden per firma, blijkt het it-gebruik veel hoger te liggen. Dat is meteen ook een teken dat grote bedrijven meer investeren in IT.

IT-gebruik in ondernemingen in 2007 (EU-gemiddelde)

macs als warme broodjes n het eerste kwartaal van 2008 is de wereldwijde verkoop van Mac-computers verdubbeld ten opzichte van een jaar geleden. Daarmee doet Apple het stukken beter dan de concurrentie. Mac-computers gaan als warme broodjes over de toonbank. In de eerste drie maanden van 2008 verkocht Apple er bijna 2,3 miljoen stuks. Dat is opmerkelijk, want een jaar geleden lag de kwartaalverkoop 51 procent lager. Ondertussen wordt de rest van de pc-markt allesbehalve gekenmerkt door een sterke stijging.

InVeSterIngSgolf In VIrtualISatIe Zo’n 57 procent van de organisaties in België, Nederland en Luxemburg zegt virtualisatietechnologie te gebruiken. Zo’n 55 procent geeft aan nog verder te willen investeren in virtualisatie. Dat blijkt uit onderzoek van Marketcap in opdracht van telecomspeler Colt.

Veilige protocols voor internetbestellingen Digitale facturen sturen

De stevige verkoop van Apple-computers, gekoppeld aan die van de iPod en iPhone, levert het bedrijf een winst van 1,05 miljard dollar op. Ook dat is significant hoger dan vorig jaar. Ook de iPhone is een stevig succesnummer. Zo maakt Apple bekend dat het tussen januari en maart 1,7 miljoen exemplaren van het hypetoestel verkocht. De iPod-familie verkoopt nog heel sterk (10,6 miljoen stuks), maar de dagen van sterke groei voor de muziekspelerfamilie zijn schijnbaar voorbij.

Open source besturingssystemen Digitale facturen ontvangen Digitale handtekening Erp-systeem Analytisch crm 0

5

10

15

20

25

ondernemingen naar procentuele aandeel personeel

Bron: Eurostat

• nr 9 • 14 mei 2008

7

30

35

40

45

% van de ondernemingen

wannahaVe  

In het nIeuwS

De fi le als werkplek

inVeSterinG in WiMax Een consortium van Amerikaanse bedrijven steekt 3,2 miljard dollar in de ontwikkeling van de snelle draadloze netwerkvariant WiMAX. De bedoeling is om in de VS een landelijk dekkend netwerk aan te leggen voor spraak- en datacommunicatie door de ether. WiMAX heeft een bereik van 6 tot 10 kilometer met een downloadcapaciteit van 5 megabyte per seconde bieden, aanzienlijk meer dan umts nu kan bieden.

midoffi   ce-applicatie  gemeenten

I

n de file staan is niet alleen maar zinloos, zo ontdekten onlangs Britse onderzoekers. Heel veel mensen blijken drukke baasjes te zijn, terwijl ze klem zitten in de rijen blik. Ze gebruiken de loze tijd vooral om afspraken te maken of telefoongesprekken te voeren met zakelijke relaties. Afleiding door leidinggevenden, collega’s en medewerkers is er minimaal. De irritatie en stress waarmee die afleiding gepaard gaat, is dan ook een stuk minder in de file. Daarmee zijn veel mensen bijna nog ijveriger dan wanneer zij gewoon op kantoor zitten. Uit het onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de werktijd op kantoor opgaat aan activiteiten, zoals het beantwoorden van zinloze e-mails en telefoongesprekken. De geïnterviewden gaven aan dat zij slechts drie uur en vijftig minuten echt productief waren op kantoor. Het onderzoek komt uit een bijzondere hoek: het is uitgevoerd in opdracht van autofabrikant Cadillac.

dell leVert xp Mee Hoewel Microsoft officieel op 30 juni een einde zal maken aan de verkopen van Windows XP, zal Dell ook na die datum XP blijven meeleveren. Dell maakt daarbij gebruik van het ‘downgrade’recht van de Vista-licentie (Business en Ultimate). In feite koopt de klant daarmee een licentie van Vista, met het recht om XP te installeren. Dell gaat met deze pc’s een installatie-dvd van Vista meeleveren, zodat gebruikers eventueel in een later stadium nog zelf Vista kunnen installeren.

Inter acces brengt een nieuwe midoffi   ce-applicatie uit voor   gemeenten. De applicatie, Zakenmagazij n genaamd, moet   gemeenten ondersteunen bij  de verbetering van hun   elektronische dienstverlening aan burgers.

I

•

amD drukt kosten processorfabrikant amD wil  met het initiatief ‘Business  Class’ speciaal voor het mkb  de eigendomskosten van een  pc verlagen. 

Meer ‘offline’ GooGle

‘B

usiness Class’ betekent dat AMD-processors en chipsets vanaf de eerste beschikbaarheid 24 maanden lang zal leveren en ondersteu-

Na de tekstverwerker krijgen meer applicaties van Google Apps offline-mogelijkheden. Teksten waren al zonder internetverbinding te bewerken, en nu past Google ook het spreadsheet en de presentatiesoftware aan. Spreadsheets en presentaties kunnen voorlopig offline niet worden gewijzigd; ze kunnen alleen worden ingezien. Voor presentaties is dat voldoende, omdat deze documenten te gebruiken zijn zonder internetverbinding.

nen. Goedgekeurde Business Class-moederborden met de 780V-chipset zijn al te koop van de fabrikaten MSI, Asus en ECS. Ook pc-fabrikanten doen mee met het initiatief. Zo zijn er van Hewlett-Packard de dc5850 en de dx2450 ‘Business Class’ pc’s, van Dell de OptiPlex 740, en van Fujitsu Siemens de Esprimo E5625 en de Esprimo

P5625. Dit betekent dat deze pc’s gedurende de tijd dat ze te koop zijn, niet zullen wijzigen, hoewel HP nog maar twaalf tot vijftien maanden garandeert, zich verontschuldigend met het feit dat het om een heel nieuw programma gaat. AMD gaat Business Class ook toepassen op de toekomstige Pumanotebooks.

•

IBm-server koelt effi   ciënter IBm heeft speciaal voor grote  internetbedrij ven een nieuw  type rack-mount server gemaakt. Deze ‘iDataplex’ moet  het gaan opnemen tegen de  talloze merkloze servers die in  datacenters met de duizenden  tegelij k aan elkaar worden geknoopt voor drukke websites. 

nieuWe iMac Apple heeft een nieuwe iMac uitgebracht. Geen wijzigingen in de vormgeving, maar de specificaties zijn zwaar opgekrikt. De nieuwe iMac heeft een Intel Core 2 Duo processor, een 1.066 MHz front-side bus, AirPort Extreme 802.11n Wi-Fi, Bluetooth 2.1, Gigabit Ethernet, een ingebouwde iSight video camera, vijf usb2.0 poorten, een FireWire 400- en een FireWire 800-poort.

I

BM’s server, een quad-core Xeon model, levert volgens IBM betere prestaties dan een vergelijkbare server, maar verbruikt dankzij een nieuw ontwerp tot 40 procent minder stroom. Doordat de server minder diep is dan de gebrui8  

nr 9 • 14 mei 2008

kelijke rack-servers hoeven de ventilatoren niet zo hard te draaien, hetgeen de besparing oplevert. De achterdeur van de kast kan worden uitgerust met een warmtewisselaar, waardoor de warmte niet in het datacenter terecht komt en er geen airco nodig is. Volgens analisten is de zwaai die IBM hier maakt enorm; van grote betrouwbare systemen, naar relatief kleine systemen waarbij het niet zoveel uitmaakt als ze eens wegvallen. De architectuur waarin ze worden geplaatst zorgt dat

mega-multimediaal

nter Acces demonstreerde de applicatie tijdens de beurs ICT & Overheid, die van 22 tot en met 24 april in de Utrechtse Jaarbeurs werd gehouden. Zakenmagazijn zorgt voor de vastlegging en ontsluiting van aanvragen en documenten en fungeert daarbij als tussenlaag (midoffice) tussen de klanten, de organisatie en de vele losse backoffice-systemen die een proces ondersteunen. Vanuit deze centrale functie in het midoffice is het Zakenmagazijn toegankelijk voor de klant, die via het frontoffice of een persoonlijke internetpagina een overzicht kan krijgen van alle lopende en afgeronde zaken. De medewerkers krijgen via het Zakenmagazijn inzicht in ‘workload’ en kunnen hiermee relevante documenten inzien en aanvragen afhandelen. Het management krijgt via het Zakenmagazijn inzicht in het verloop van de afhandeling van de aanvragen, onder meer door reportages met aantallen aanvragen, doorlooptijden, gemiddelde afhandelingstermijnen en overschrijdingen van termijnen. De nieuwe oplossing voldoet aan het Gemeentelijk Functioneel Ontwerp ‘Zaken’ (GFO Zaken) en de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (Nora), die door de belangenorganisatie Egem en Ictu is vastgesteld.

•

goedkope offi   ce-variant microsoft geeft toe onder de codenaam ‘albany’ te werken aan  een goedkope suite van software gecombineerd met online   diensten, die het moet gaan opnemen tegen het online aanbod  van de concurrent. 

D

dataverkeer voor uitgevallen servers snel wordt omgeleid. De IBM-systemen worden op bestelling geconfigureerd in China, en zijn alleen te verkrijgen door bedrijven die grote orders plaatsen.

•

e suite bestaat uit een combinatie van Office Home and Student 2007, Office Live Workspaces, Windows Live Mail, Messenger, Photos, en Windows Live OneCare. Het online aanbod van de suite moet de functies van de meer traditionele software uitbreiden, zodat gebruikers via het internet met elkaar in contact staan en documenten met elkaar kunnen delen. Documenten kunnen bijvoorbeeld direct vanuit Office online worden opgeslagen. Het is mogelijk om de individuele pro-

gramma’s van Albany apart te verkrijgen, maar een van de voordelen van het pakket schuilt in de enkele installatieroutine, zodat klanten niet alle onderdelen apart hoeven te installeren. Een ander voordeel is dat het gaat om een totaalpakket met de voornaamste software die een pc-gebruiker nodig heeft. Microsoft zegt het op abonnementsbasis te willen verkopen. Een bèta-versie van de software is al in de handen van duizenden testers, een openbare bèta staat niet op de planning. Een defi nitieve versie moet nog voor het einde van het jaar verschijnen.

Mobiele telefoons met een hoogwaardige cameralens komen vooral uit de hoek van LG en Sony Ericsson. Nokia had eigenlijk alleen met de N95 een 5 megapixel camera. En er zijn al merken die een hogere resolutie bieden. Maar goed, sinds de kerst is er de N82 bijgekomen en dit najaar volgt in deze categorie de 6220 Classic. De N82 is veel meer een telefoon dan de populaire N95. Dat is toch vooral een pda. Maar het is wel een dikke telefoon. Jongeren willen waarschijnlijk niet dood gevonden worden met dit toestel van bijna twee centimeter dik. Maar er zit wel veel, heel veel in: quadband, hsdpa, Bluetooth, wlan, gps, een fm-radio, twee camera’s en een MicroSD-slot. Heerlijk compleet! Jammer dat de verpakking zo weinig aantrekkelijk is; een weinig elegant dikkertje. Eerst was er ook nog alleen een zilverkleurige versie. Die kleur is uit de mode Nokia!; Sinds kort is er ook een zwart model. Minder plezierig zijn de kleine toetsen, maar verder is het gebruiksgemak van de N82 helemaal Nokia-waardig. Hij is gebruiksvriendelijk bij de installatie (ook de email) en simpel in gebruik. Ook synchroniseren verloopt via PC Suite van Nokia als een zonnetje voor zowel contact- en agendagegevens als multimedia. Alleen jammer dat de N82 niet alle audiobestanden leest. Een kleine domper is het ontbreken van mini-USB ingang. Dat kan toch niet meer. Al die verschillende stekkeraansluitingen van Nokia, daar word je horendol van. Er zit een ingebouwde sensor in die ervoor zorgt dat het scherm kantelt als je het toestel draait naar ‘landscape’. Apple debuteerde op de iPhone met deze gimmick, maar dit zal binnen een jaar wel standaard zijn in het topsegment. Ook nieuwe HTC’s worden ermee uitgerust. Samenvattend: de N82 is megacompleet en toch een echte telefoon. Dat lijkt minder vanzelfsprekend dan het is. En ondanks de dikte is ‘ie verrassend licht. De uitstekende gebruikersinterface en de overdaad aan toepassingen maken ‘m een onbedoelde wannahave. Info > www.nokia.nl Nokia N82: quadband, GPRS, 3G (HSDPA), WLAN, Bluetooth, USB, A-GPS, Series 60 platform, 100 MB geheugen, MicroSD tot 2GB, 5MP camera met Xenon flits, 2e camera voor videobellen, POP3/IMAP4 email, browser, Nokia PC Suite, diverse multimedia o.a. videobewerking, FM-radio, audio-uitgang, 2,4” display met schermrotatie, 16M kleuren, 11,2 x 5,0 x 1,73 cm, 114 gram.

• nr 9 • 14 mei 2008

9

Column    

‘Virtualisatie is  beheer’

DomInIQue DeCkmYn

nevel computing

microsoft wil zich in de markt voor servervirtualisatie vooral onderscheiden met beheervoorzieningen in zij n producten. De microsoft-software kan straks overweg met de systemen van  concurrenten.

M

icrosoft denkt dat in de markt voor virtualisatiesoftware de techniek uiteindelijk zodanig gemeengoed zal worden, dat beheer de belangrijkste potentiële bron van inkomsten wordt voor bedrijven die servervirtualisatieproducten aanbieden. Dat zei Microsoft-medewerker Larry Orecklin in een interview met InfoWorld. “Wij denken dat beheer kritisch wordt voor klanten die alles uit virtualisatie willen halen wat er in zit,” zei hij. Er zijn nog maar zo weinig servers gevirtualiseerd (rond de 10 procent – cijfers van IDC), vooral omdat het beheer zo lastig is, aldus Orecklin. Dat is de reden waarom Microsoft de vereenvoudiging van het beheer zoveel aandacht geeft in zijn virtualisatiestrategie. Microsoft is laat in deze markt begonnen. Dit heeft EMC-dochter VMware een grote voorsprong gegeven op deze markt. Microsofts virtualisatietechniek Hyper-V moest onderdeel uitmaken van Windows Server 2008, maar het uitbrengen daarvan is zes maanden uitgesteld. Centraal in de virtualisatiestrategie van Microsoft staat Virtual Machine Manager, dat uiteindelijk geschikt moet zijn om ook concurrerende virtualisatietechnieken als VMware en Xen te beheren. Bij het verschijnen van de defi nitieve versie van Hyper-V in juli van dit jaar, ondersteunt Virtual Machine Manager Hyper-V en VMware ESX.

•

It beste werkgever In de lij st van Beste werkgevers van nederland  2008 staan relatief veel it-bedrij ven. In de categorie grote bedrij ven en multinationals staat  google zelfs op nummer 1.

J

aarlijks vindt in veertig landen een inventarisatie plaats van praktijkvoorbeelden van Goed Werkgeverschap. Op basis van een intensief proces van onderzoek, analyse en evaluatie worden lijsten samengesteld van de beste werkgevers in de betreffende landen. In Nederland in de categorie MKB staat e-office op een tweede plaats, maar opvallender is de lijst van grote bedrijven, waar drie bedrijven in de top-5 ict-bedrijven zijn; Google op (1), Microsoft op (2) en NetApp op (4). In de top-10 zien we nog SAS op (6) en Cisco op (8). De lijst wordt samengesteld door Great Place to Work Institute Nederland.

Cloud computing. Als dat geen wollig, ja, nevelig concept is. Zoals ik het begrijp, is het de combinatie van een drietal wat oudere buzzwords: utility computing (het idee dat IT gewoon uit de muur komt), Software as a Service (het idee van een factuur per gebruiker en per maand) en Web 2.0 (wat eigenlijk helemaal niks betekent). Maar het klinkt lekker. En het roept prettige associaties op. Hoewel, is dit niet het soort vage feelgood-term waar it-fabrikanten naar grijpen wanneer ze, over het hoofd van de cio heen, de echte bazen willen verleiden. En dan is het opletten geblazen. Het zorgelijke van veel pleidooien voor cloud computing is dat er de suggestie in ligt besloten dat soa een dood spoor is. En dat terwijl de meeste bedrijven nog maar pas zijn begonnen met het schétsen van hun soa-architectuur! We horen dat de ws-standaarden, de basis van soa, te talrijk en te complex zijn. En dat soap te omslachtig is. Dus waarom maar niet direct onze hele architectuur bouwen op pure webtechnologie? Immers, succesvolle websites als die van Google of Amazon bewijzen dat zo’n aanpak bijzonder schaalbaar is. Terwijl dat van het klassieke soa-concept nog moet worden bewezen. Tja, maar websites voor consumenten en kritische bedrijfstoepassingen, dat zijn twee heel verschillende dingen. Men noemt trouwens wel voortdurend Amazon en Google als absolute koplopers in cloud computing. Maar dat zijn weliswaar beide bedrijven met een indrukwekkende staat van dienst, maar niét als partner in grote it-projecten in de bedrijfswereld. Rond cloud computing groeit de gevaarlijke misvatting dat succesvolle IT - ook corporate IT - draait om het zo schaalbaar mogelijk maken van het datacenter. Dat kan Google als geen ander, dat weten we. Maar maakt dat van Google een waardige partner voor de it-afdeling? Nog lang, lang niet. Dus wat moeten we ermee? Die vraag is simpel te beantwoorden. Cloud computing implementeren, dat kan nog niet. Er is nog niet eens overeenstemming over wat het betekent - laat staan over de standaarden waarop het zal gebaseerd zijn, de ontwerpregels die in acht moeten worden genomen en de technische complicaties die ongetwijfeld in de praktijk zullen opduiken. Cloud computing negeren? Nee, dat kan eigenlijk ook niet. Daarvoor hebben al te veel fabrikanten gezegd, dat zij dit als een belangrijke richting voor hun eigen toekomst zien. Bovendien komt er mogelijk weer een periode van besparen aan in de IT. Is het dit jaar niet, dan één van de volgende jaren. En cloud computing belooft alvast de instapkosten voor nieuwe toepassingen te verlagen, wat leuk is als er geen extra budget is voor nieuwe initiatieven. Dus de weinig verrassende conclusie luidt: gewoon in de gaten houden. Steek een teen in het water. Doe bijvoorbeeld eens een mashup met Google Maps om uw verkoopafdeling te verwennen - het kan u een duur Gis-systeem besparen. Speel eens met een cloud database als die van Amazon of Google. En dan zien we wel of er uit deze wolk ooit iets tastbaar komt gevallen - iets anders dan een lentebuitje.

• nr 9 • 14 mei 2008

11

management

Interview met Coks Stoffer, directeur Cisco Nederland

‘Dit is een echt mensenbedrijf’ Door Ben Kuiken Fotografie Cor Mooij

Bijna drie jaar is Coks Stoffer nu algemeen directeur van Cisco Nederland. In die tijd heeft Cisco zich uitdrukkelijker geprofileerd als een toonaangevende partij in het maatschappelijk debat, of het nu gaat om de positie van vrouwen of om het milieu. ‘Als het niet authentiek zou zijn, zou het niet werken.’

M

et een natuurlijk gemak breekt Coks Stoffer in bij een demonstratie van TelePresence, het levensgrote videoconferentiesysteem van Cisco op het Amsterdamse hoofdkantoor. Aan ‘de andere kant van de tafel’ zitten vier mensen in een identieke ruimte in Birmingham, maar het lijkt bijna alsof je ze een hand zou kunnen geven. “Het is eigenlijk gewoon een groot telefoontoestel,” bagatelliseert Stoffer de vinding waar hij stiekem toch wel trots op is. TelePresence wordt steevast opgevoerd als een van Cisco’s bijdragen aan een betere wereld, in dit geval aan een beter milieu en tegen de opwarming van de aarde. Cisco is een van de partners van het Clinton Global Initiative en heeft zich samen met de gemeente Amsterdam verbonden aan het terugdringen van de uitstoot van CO2 in de hoofdstad. Maar Cisco is ook op andere terreinen maatschappelijk betrokken. Zo was Stoffer lid van het Ambassadeursnetwerk dat de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt probeert te verbeteren en is Cisco een van de initiatiefnemers van het stimuleringsprogramma van het ict-onderwijs op middelbare scholen.

We zeggen nee, maar we doen ja. We zijn een ondernemend volkje Coks Stoffer is mede door Cisco aangesteld om het bedrijf zichtbaarder te maken op de Nederlandse markt. Dat gaat toch iets gemakkelijker met een Nederlander dan met de Schotse Maggie Morrison. Een Nederlander bovendien met een indrukwekkende staat van dienst in de industrie, met bedrijven als Tandem, Lotus en EDS op zijn cv. Liefde op het eerste gezicht, de IT? “Nou, nee. Ik ben begonnen met een studie medicijnen, maar daar ben ik vrij snel mee gestopt…” 12  

nr 9 • 14 mei 2008

Waarom? “Ik kon niet tegen bloed.” Het klassieke verhaal. En toen? “Toen ben ik begonnen bij ABN Amro, in het managementprogramma. Ik ben daar onder meer verantwoordelijk geweest voor een operatie om een viertal kantoren in het centrum van Amsterdam te concentreren tot één kantoor.” Nog steeds geen IT. “Nou, we hadden daar een soort proeftuin ingericht om automatisering in te zetten aan de voorkant van het proces, dus bij het afhandelen van betalingen aan de balie. De bank was natuurlijk al heel lang bezig om bepaalde bedrijfsprocessen te automatiseren, maar hier ging het om de interactie met de klant. En dan merk je hoe er een bepaalde dynamiek ontstaat als IT dichtbij mensen komt. Hoe klanten daarop reageren, hoe het proces aan de balie erdoor verandert, wat de impact ervan is op zo’n organisatie. Dat vind ik heel fascinerend. Dat is een beetje de rode draad in mijn carrière geworden: ik vind het ontzettend intrigerend om te zien hoe bedrijven en hoe mensen in bedrijven door gebruikmaking van nieuwe technologie heel nieuwe dingen gaan doen.” Want na de ABN Amro ging je naar Tandem. “Met een korte tussenstop bij NCR. Zowel bij NCR als later bij Tandem heb ik me onder meer beziggehouden met de uitrol van geldautomaten in Nederland. En daar speelde dat natuurlijk ook. We hebben sinds jaar en dag in Nederland een zeer goed ingericht bankproces, met girobetaalkaarten, eurocheques. In het buitenland zag je toen de eerste geldautomaten verschijnen en ik kan me nog herinneren dat we onszelf de vraag stelden of mensen daar wel behoefte aan zouden hebben. Dat kun je je nu bijna niet meer voorstellen, maar die

discussies hadden we toen wel. Zouden mensen zich niet teveel afgescheept voelen achter zo’n apparaat? En dat speelde natuurlijk op tal van andere terreinen. Ik heb twaalf jaar bij Tandem gezeten en ik heb enorm veel dingen zien gebeuren die te maken hadden met de uitrol van technologie, van betaalautomaten en elektronisch bankieren tot de overgang van de beurs van open outcry naar schermenhandel. En los van de technische verandering vond ik het vooral heel fascinerend om te zien hoe organisaties daarmee omgaan.” Wat is dan nu de grote technologische verandering? “Ik denk dat er momenteel een enorme verandering plaatsvindt in de manier waarop mensen leven, werken, spelen en leren…” Ja, dat klinkt als een fijne slogan, maar wat betekent het? “Als het alleen een slogan zou zijn, als het niet echt zou zijn, zou het niet werken. Technologie is ondersteunend aan wat je wil bewerkstelligen met elkaar. Mensen wíllen verbonden zijn met anderen, ze willen contact hebben met elkaar. Als ik naar mijn kinderen kijk, die zijn verbaasd dat ze geen internetverbinding hebben als ze in de auto zitten. Dat is hun wereld. En ik denk dat dat ook onze wereld gaat worden in de nabije toekomst. In veel gevallen is dat maar goed ook, want als we sommige dingen blijven doen die we nu doen in fysieke vorm, dan is dat niet meer betaalbaar. Of het is er gewoon niet meer. Als we de zorgsector niet op een andere manier inrichten, dan hebben we op een bepaald moment niet meer voldoende handjes om de zorg te leveren die we verwachten. En als we niet op een andere manier gaan werken, dan lopen we vast in de files en verpesten we het leefklimaat voor onze kinderen. En het kan nu, door die netwerken. Wij proberen daar als bedrijf in voorop te lopen, door het ontwikkelen van de technologie, bedrijven over te nemen die technologie ontwikkelen en door zelf het goede voorbeeld te geven. Door bijvoorbeeld mensen niet te laten reizen als dat niet nodig is.” Geef je zelf ook het goede voorbeeld, als manager? “Ik probeer het. Ik heb nu met mijn secretaresse afgesproken dat ik een vaste dag thuiswerk. Maar dat is wel eens strijdig met mijn andere behoefte om mijn mensen te ondersteunen waar dat kan, moet ik eerlijk bekennen. Dus als mensen aan mij vragen om met ze mee te gaan naar een klant, dan is het wel eens moeilijk om nee te zeggen.” Hoe geef je leiding? “Het is een combinatie van boegbeeld zijn van deze organisatie en mijn team proberen te ondersteunen daar waar ik kan. In zekere zin heb ik

CV Coks Stoffer

>>

Geboren 20-5-1956 Carrière 1979 Managementprogramma ABN Amro 1984  Verkoop NCR 1986  Diverse posities Tandem 1998  Algemeen directeur Lotus Development Nederland  2000 Directeur Yournews  2001 Algemeen directeur EDS Nederland 2005 Algemeen directeur Cisco Nederland Coks Stoffer is getrouwd en heeft een zoon en een dochter nr 9 • 14 mei 2008

13

management

CharleS groenhuIJ Sen 

tien verschillende units in dit gebouw ontvangen over het algemeen hun formele leiding vanuit het buitenland. Dus daar is mijn taak er vooral voor te zorgen dat mensen zich hier prettig voelen, zich verbonden voelen met elkaar en met dit bedrijf. Dat betekent vooral veel communicatie, maar ook bijvoorbeeld een jaarlijkse borrel.” Hoe belangrijk is Nederland voor Cisco? “Heel belangrijk. We zijn het vijfde land in Europa qua omzet, er zijn hier veel internationale bedrijven en Nederland heeft een hele hoge breedbandpenetratie. En Nederlanders zijn natuurlijk toch een ondernemend volkje, we zijn er niet wars van om dingen te veranderen. Dat wil zeggen: we zeggen nee, maar we doen ja. We brullen eerst met z’n allen dat het niet kan en waarom moet dat nou? En dus moet je goed argumenteren dat het toch verstandig is om te doen. Maar als we dan eenmaal overtuigd zijn, dan gaan we ook als een speer aan het werk en realiseren het. Daardoor lopen we op tal van terreinen voorop en veel mensen komen daarom deze kant op om te kijken wat hier gebeurt.” Na een dip aan het begin van deze eeuw gaat het nu weer goed met Cisco. Ik zie weer dubbele groeicijfers. Moeten we ons al zorgen gaan maken? “Nee, dat hoeft niet. Het is een hele solide groei, die wordt gedragen door de groei van het netwerk als platform. Kijk naar dingen als YouTube en Flickr, maar ook naar allerlei nieuwe businessapplicaties zoals TelePresence. Dat heeft natuurlijk een enorm effect op de bandbreedte en op het netwerk en daar profiteren wij optimaal van. Vandaar dat wij ook zeer positief gestemd zijn over onze toekomst.”

TO DO-LIST • Cisco op de kaart zetten • Telewerken promot en • Vaker thuiswerken • Galerie van Neder lands realisten bezoeken

hier twee teams, want ik heb twee rollen op deze locatie. Ik ben enerzijds verantwoordelijk voor de commerciële activiteiten in Nederland. Daar heb ik een commercieel managementteam voor, dat ik probeer te ondersteunen en meehelp na te denken over wat de volgende slagen zijn die we zouden willen maken. Daarnaast ben ik verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van deze locatie. Dat is geen formele leidinggevende rol, want de negen14  

nr 9 • 14 mei 2008

Wat mij verbaast is dat John Chambers er nog steeds zit. Een ander Amerikaans bedrijf had hem allang ontslagen. “Ja, dit bedrijf is heel consistent, ook in zijn leiderschap. Binnen Cisco is er heel veel aandacht voor de mens en dat uit zich onder meer in het steunen van Chambers, ook in moeilijke tijden.” Aandacht voor de mens: dat zeggen andere bedrijven ook. “Ja, maar dat zijn niet alleen loze woorden, ik heb het ook persoonlijk ervaren. Ik zeg vaak tegen mijn mensen: ‘Als er iets is, probeer elkaar te helpen.” Nou is dat makkelijk gezegd, maar soms overkomt het jezelf. Mijn dochter kreeg een blindedarmontsteking terwijl ik in Amerika was. Ik heb nog nooit zo snel in een vliegtuig gezeten. Dan krijgt zo’n element als de mens in het bedrijf toch wel een andere betekenis. En natuurlijk zijn wij een bedrijf dat zeer competitief, zeer resultaatgedreven is. We willen gewoon de beste zijn. Maar tegelijkertijd is er ook plek voor de mens in dit bedrijf. Dat maakt het toch wel heel bijzonder.”

•

 

Column

tip voor keepers: blij f eens staan Sluit even de ogen: U ziet een eenzame keeper. Op precies elf meter ligt de bal op de stip. Het stadion houdt de adem in. De voetballer neemt een aanloop. De keeper duikt. Jammer: Te laat. Of de verkeerde hoek. Of alletwee: te laat én de verkeerde hoek. Maar ach, niemand neemt de doelverdediger iets kwalijk. Hij heeft erg veel keepersgeluk nodig om een goed genomen penalty te keren. Dat lukt alleen als de schutter een fout maakt. Toch? Nee, fout. Er is onderzoek gedaan naar strafschoppen. Wat blijkt? De ‘goalie’ heeft een bijna drie keer zo grote kans een strafschop te houden als hij niks doet. Blijven staan dus. Op je geluk vertrouwen. Afwachten of de bal toevallig jouw kant op komt. Dan steek je heel bedaard je hand uit: ‘Hebbes’!. Toch doet geen weldenkende keeper dat. Als Edwin van der Sar stokstijf blijft staan, is de kritiek vast niet mals. “Verdien je daar al die miljoenen mee”. “Waarom ga je niet klaverjassen?” “Sta je wortel te schieten daar in de goal?” “Brilletje vergeten?” Moderne manager pimpt er lustig op los Het concept van de keeper die niet duikt maar afwacht, achtervolgt me. Ik denk er aan als ik onze drie puberkinderen bezig zie. Ze zeggen dat het over gaat… Niks doen dus? Steeds corrigeren? Helpt dat dan? Of als ik last heb van hoofdpijn of buikloop. Pillen slikken? Naar de dokter? Of afwachten? Ik heb spaargeld in aandelen geïnvesteerd. Steeds kopen/verkopen of stil zitten? Als freelancer denk ik: Heb ik na de zomer wel genoeg werk? Als een bezetene gaan rondbellen dus? Of kalm blijven? Komt wel goed… De meeste managers willen ook doorlopend actie: Altijd alles onder controle houden; overal mee bemoeien. Doe dit! Laat dat! Gekmakend! U hebt vast ook van die voorbeelden uit werk of privéleven.

Actie, actie, actie. Alles is nieuw. Alles wordt steeds anders. En vooral ook beter, sneller, jonger, efficiënter. De macho-manager dus. Hij duikt ‘t liefst al naar de bal als de scheidsrechter nog moet fluiten. Je moet namelijk a-n-t-i-c-i-p-e-r-e-n, weet u nog? Dan grijp je vaak mis, maar je was wel reuze daadkrachtig en je deed je stinkende best…. “Kluns blijf toch staan” Werkt het concept van de roerloze doelman altijd? Nee, tuurlijk niet. De kritische lezer zal me streng toespreken: “Als je tevoren weet dat de doelman niet duikt, pingel je de bal zelfverzekerd in de uiterste linker- dan wel rechterhoek of je past een Cruijffiaans trucje (penalty in tweeën) toe. Er moet een zekere onvoorspelbaarheid blijven.” Heel vroeger vonden we het normaal dat ons in het leven van alles overkwam. Dat kwam door god of de duivel. Of allebei. De mens als speelbal van hogere machten. Middeleeuwers waren als die stilstaande keeper. Ze kenden geen modern verandermanagement. De moderne mens wel. We doen alsof we de gepimpte manager van onze eigen leven zijn. We duiken zelfverzekerd. Links. Rechts. Of we de bal er mee uit de goal halen doet er amper meer toe. Als er maar actie is. Dan zit je altijd goed. Maar pas op: roep komende zomer bij het EK-Voetbal alsjeblieft niet vanuit huiskamer, café of camping na een strafschop tegen Nederland tegen Van der Sar: “Kluns, blijf dan ook staan.” Niemand zal u begrijpen. U loopt zelfs het risico van een boze Oranjeklant een bierblikje naar uw hoofd te krijgen. Mocht dat onverhoopt gebeuren dan is – ondanks bovenstaande betoog - mijn oprechte advies: D-u-i-k-e-n!

Kent u trouwens managers die heel dapper het niksdoen-concept toepassen? Waarschijnlijk niet. Ik heb op deze plek onlangs de verlossende wijsheden van management-magiërs Ben Tiggelaar en Jeroen Busscher besproken. Ik heb geen 1000 euro uitgetrokken om een dagje bij hun wonderlessen te zijn, maar deze gok durf ik blind aan: Niks doen zit niet in de gereedschapskist van de moderne manager. Die pimpt er lustig op los. nr 9 • 14 mei 2008

15

Bewust omgaan met beheer! SLTN, helder en innovatief in succesvolle beheer oplossingen! p re m i e r

PARTNER

OPLOSSINGEN

ƒ Virtualisatie ƒ Consolidatie ƒ Managed Services

PRODUCTEN

ƒ ƒ ƒ ƒ

Servers Storage Netwerken Software

DIENSTEN

ƒ ƒ ƒ ƒ

Managed Services Project Services Opleidingen Fin. Dienstverlening

PROFESSIONALISM • INTEGRITY • PASSION

sltn.nl

‘Peer-to-peer’-economie en taakgebaseerd werken rukken op

Met avatar in virtuele winkel Een aantal nieuwe ontwikkelingen gaat een belangrijke rol spelen in het zakenleven.   Zoals de vervanging van websites door virtuele winkels met klanten-avatars.

W

at voor nieuwe realiteiten staan ons te wachten is het bedrijfsleven? Harvard Business Review heeft een aantal nieuwe ontwikkelingen op een rijtje gezet die dit jaar gaan doorbreken. Veel van deze veranderingen zijn al een eind onderweg. Andere steken nog maar net de kop op. Nieuwe trends en ontwikkelingen zijn uiteraard vaak technologiegebaseerd, hoewel het er uiteindelijk om gaat wat mensen met de nieuwe technologische mogelijkheden doen. Een greep. Resultaatgebaseerd werken We gaan naar een p2p-economie. Peer-to-peer-netwerken – zoals blogs, wiki’s en sociale netwerken à la YouTube – stellen mensen in staat om ‘content’ te consumeren én te creëren. Het is een grote bedreiging voor gevestigde spelers. Krantenuitgevers, filmmaatschappijen, muziekmaatschappijen en softwaremakers ondervinden het al aan den lijve, andere bedrijfstakken zullen volgen. Zoals het bankwezen. En de energie-industrie - waar de doorbraak zal komen als hybride auto’s meer elektriciteit gaan produceren dan ze gebruiken. Een andere ontwikkeling is dat we richting taakgebaseerd werken – in plaats van tijdgebaseerd gaan. De meeste banen zijn tijdgebaseerd: men wordt geacht een bepaalde tijd door te brengen op het werk. Acht uur per dag, veertig uur per week, dát is de prestatie. Wie ergens veertig uur zit, werkt fulltime – met de beloning en voordelen van dien, meestal los van wat iemand daadwerkelijk doet in die veertig uur. De generatie Y (geboren na 1980) gaat dat veranderen: zij werken liever taakgebaseerd en worden liever beloond voor wat ze produceren, presteren, in plaats van het aantal uur dat ze hun gezicht op kantoor laten zien. Op zich niet nieuw – in de landbouw- en ambachtgebaseerde economieën van eeuwen geleden werden mensen ook al betaald op basis van hun output – maar het komt nu terug. Een bedrijf als Best Buy loopt voorop: 60 procent van het personeel wordt daar inmiddels uitsluitend beoordeeld op volbrachte taken (lees: resultaat). Mensen stoppen zoveel tijd in hun werk als nodig is om de klus te klaren. De productiviteit is er met 35 procent gestegen.

dominante internetinterface Leugendetectie gaat een steeds belangrijkere rol spelen. Tot voor kort waren we er niet veel beter dan de oude Grieken in om leugenaars te ontmaskeren, maar er lijkt nu een doorbraak te zijn: ‘functional magnetic resonance imaging’ (fmri) brengt betrouwbare leugendetectie binnen handbereik. Het zal ook toegepast worden in organisaties, te beginnen op de hoogste niveaus (denk aan managers die worden verdacht van niet-toegestaan gedrag of gebrek aan loyaliteit) maar bijvoorbeeld ook bij conflicten tussen werknemers (bijvoorbeeld op gedragsgebied of over wie een idee of innovatie heeft bedacht) en sollicitaties. Gaat gebeuren. Een andere nieuwe ontwikkeling is de metaverse: binnen vijf jaar is deze de dominante internetinterface. De metaverse heeft vier pijlers: lifelogging, augmented reality, virtuele werelden en gemodelleerde werelden. Vrij vertaald: we gaan naar Second Life-achtige contexten. In deze nieuwe cyber-wereld hebben bedrijven geen websites maar virtuele winkels waar avatars van klanten kunnen rondneuzen en chatten met virtueel winkelpersoneel voordat de aankoop wordt gedaan. In het zakenleven van morgen ontstaat er een nieuwe rol van experts. De expert – de deskundige die voorspellingen doet en problemen oplost – zit klem tussen twee ontwikkelingen: de verwerkingskracht blijft toenemen en sociale netwerken vergroten de ‘wisdom of crowds’. Steeds meer problemen kunnen worden opgelost door computers of door via sociale netwerken verbonden groepen mensen. Hebben we straks eigenlijk nog wel experts nodig? Ja, namelijk op drie gebieden: strategieontwikkeling, innovatie en troubleshooting. Daar presteert de expert beter dan computers en ‘crowds’. 

Avatars van klanten chatten met virtueel winkelpersoneel in virtuele winkels

•

nr 9 • 14 mei 2008

17

management

Managers slecht in inschatten onderlinge relaties

Vriend, vij and, of...? Ed Kerkman

je tegenstander van nu kan je bondgenoot van morgen zijn

18  

managers zij n niet goed in het beoordelen van hun relaties met chefs, collega’s, medewerkers en  andere partij en. Dat kan ze duur komen te staan. twee consultants over de hieraan gerelateerde  problemen.  Het succes van managers hangt sterk af van hoe ze de talloze werkrelaties managen die ze onderhouden met medewerkers, collega’s, chefs, zakenpartners, klanten, enzovoort. Wie daar goed in is, slaagt er beter in om bijvoorbeeld de politieke dimensies van de organisatie te bezeilen, om dingen voor elkaar te krijgen en om een nuttig netwerk op te bouwen. Managers die niet goed zijn in ‘werkrelatiemanagement’, hebben een probleem: zij zullen belangrijke situaties steeds weer opnieuw verkeerd inschatten. Ze rekenen bijvoorbeeld op de steun van collega’s, terwijl die steun er niet komt. Of ze maken onnodig vijanden, en beseffen niet dat zakenpartners schitterend kunnen samenwerken maar niet met elkaar getrouwd zijn (en dus morgen met iemand anders schitterend samenwerken). Het managen van werkrelaties is een kunst op zich, en zelfs de meest doorgewinterde executive heeft vaak nog wel wat te leren op dit gebied. Dat zeggen Laurence J. Stybel en Maryanne Peabody

nr 9 • 14 mei 2008

(van het Amerikaanse adviesbureau Stybel Peabody & Associates). Zij geven de exacte do’s and dont’s op dit gebied. Welke ‘strategie’ voor de omgang met anderen op het werk het best is, hangt helemaal af van het soort relatie waar het over gaat. Het ene type relatie is het andere type niet, dus begint alles met een juiste classificatie van je werkrelaties. Zoals Confucius al zei: ‘Het begin van wijsheid is dingen op de juiste manier benoemen.’ VrIenDen ZIJ n ZelDZaam Stybel en Peabody delen werkrelaties in twee typen in: - Onvoorwaardelijke werkrelaties. ‘Onvoorwaardelijk’ in de zin van: onafhankelijk van de (werk)situatie, ongeacht de context. - Voorwaardelijke werkrelaties. ‘Voorwaardelijk’ in de zin van: afhankelijk van de situatie, al naar gelang de context. Bij de onvoorwaardelijke - situatieonafhankelijke - relaties staan aan het ene uiteinde van het

spectrum vrienden (dit zijn relaties van onvoorwaardelijk vertrouwen) en aan het andere eind vijanden. Vijanden zijn mensen die je altijd tegen zullen werken, ongeacht de context. Vrienden blijven dus in principe altijd vrienden en vijanden blijven altijd vijanden, onafhankelijk van de werksituatie. Zuivere vriendschap is echter een zeldzaam fenomeen in het zakenleven. Echte vijandschap gelukkig ook trouwens, al is het wel zo dat je als manager een stuk sneller vijanden maakt dan vrienden. Al dan niet opzettelijk. Het gros van de werkrelaties is voorwaardelijk – afhankelijk van de situatie van dat moment. Bij de voorwaardelijke relaties staan aan het ene uiteinde van het spectrum bondgenoten en aan het andere eind tegenstanders. Zowel bondgenoten als tegenstanders handelen volledig vanuit hun eigenbelang. Als de situatie dan verandert, en daarmee ook de belangen, verandert de relatie ook. Je bondgenoot van nu is dus misschien je tegenstander van morgen. Even belangrijk: je tegenstander van nu is misschien je bondgenoot van morgen. Dat is een essentieel punt. Veelgemaakte fouten Managers, zelfs senior executives, maken vaak verschillende (inschattings)fouten in hun omgang met anderen. Een belangrijk punt is dat werkrelaties meestal veel minder sterk op emotie zijn gebaseerd dan wordt gedacht. Vrienden zijn geen vrienden maar bondgenoten. Vijanden zijn geen vijanden maar tegenstanders. Hieronder volgen de meest gemaakte fouten. Aannemen dat iemand een vriend is, terwijl er helemaal geen vriendschap is. Bondgenoten worden ten onrechte als vrienden gezien. Al die ‘vrienden’ waar je niets meer van hoorde nadat je naar een andere werkgever, divisie, vestiging of wat dan ook was overgestapt, waren al die tijd helemaal geen vrienden maar bondgenoten. Neem mensen dat niet kwalijk, en wees niet teleurgesteld in ze. Ze doen slechts wat bondgenoten nu eenmaal doen: uitgaan van hun eigenbelang. Harry Truman zei niet voor niets ooit al: ‘Als je in het bedrijfsleven een vriend wil, neem dan een hond.’ Vergeet bovendien niet dat voormalige bondgenoten meteen weer bondgenoten worden zodra dat hun belang dient. Aannemen dat iemand een vijand is, terwijl er helemaal geen vijandschap is. Tegenstanders worden ten onrechte als vijanden geclassificeerd. Het is lastig om dit goed in te schatten, want de meeste vijanden doen zich voor als tegenstanders. Stel de volgende vraag: is er de afgelopen anderhalf jaar een moment geweest dat je opponent jou of je doelstellingen heeft gesteund? Als dat het geval is en de betreffende persoon daarbij ook daadwerkelijk een (verborgen) motief had om dat te doen, gaat het om een tegenstander. Anders gaat het waarschijnlijk om een vijand. Het verschil is belangrijk, want je tegenstander van van-

daag kan je bondgenoot van morgen zijn – terwijl je vijand van vandaag waarschijnlijk altijd je vijand zal blijven. Er niet in slagen om tegenstanders tot bondgenoten te maken. Toch is dat vaak helemaal niet zo moeilijk, omdat het hier om voorwaardelijke relaties gaat: verander de situatie of de context, en je verandert de werkrelatie. Veel managers maken hun tegenstanders echter tot vijanden – vaak door hun persoonlijke emoties van het moment te laten prevaleren in plaats van zakelijk te blijven en dingen niet persoonlijk te nemen. Door iemand als vijand te behandelen maak je hem vaak tot vijand. Proberen om vijanden tot bondgenoten te maken. Dat is gedoemd te mislukken: vijanden blijven meestal vijanden. Een vijand bestrijd je het best door eerst te identificeren wie zijn bondgenoten en de neutrale personen zijn die zich in zijn buurt bevinden, waarna je probeert om de vijand via hen politiek te isoleren en om zijn macht te verminderen (al is het maar tijdelijk).

als je in het bedrijfsleven een vriend Wilt, neem dan een hond Bondgenoten als vanzelfsprekend beschouwen. Dit is misschien wel de grootste fout die wordt gemaakt. Vergeet nooit dat de relatie met een bondgenoot situatieafhankelijk is en dus kan veranderen: je bondgenoot van vandaag kan je tegenstander van morgen zijn. Geef een bondgenoot nooit het gevoel dat je alleen maar contact met hem opneemt als je hem ergens voor nodig hebt. Belangrijke relaties hebben serieus onderhoud nodig. Managers hebben hier vaak weinig tijd voor, maar zullen toch echt geregeld contact moeten hebben met hun belangrijkste relaties. Wees attent. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn: als een hoge manager twee keer per week een telefoontje pleegt, spreekt hij zijn vijftig belangrijkste relaties twee keer per jaar. Denk ook aan een skybox of soortgelijke ‘platforms’. Hoe bepaal je wie wel en niet belangrijk zijn? Ga uit van je (belangrijkste) prestatiedoelstellingen en kijk vervolgens wie binnen en buiten het bedrijf het belangrijkst zijn voor het halen van die doelstellingen.

•

Bron: MIT Sloan Management Review

Vier soorten werkrelaties Situatieonafhankelijke relaties Vrienden

Vijanden

Situatieafhankelijke relaties Bondgenoten Tegenstanders

nr 9 • 14 mei 2008

19

CIOnet is een online en offline netwerk voor cio’s en it-managers. De redactie van IT-Executive legt maandelijks twee deelnemers een actuele stelling voor.

management

te druk voor zelfontplooiing

de GrootSte ZorGen Het terrorisme is voor managers in Europa het belangrijkste punt van zorg, gevolgd door de instabiliteit in het Midden-Oosten. Op de derde plaats staat de instabiliteit van de financiële markten, gevolgd door de milieuproblematiek en de klimaatsverandering, de economische dreiging van China, escalerende energieprijzen en de vergrijzing van de Europese bevolking. Over de machtspolitiek van Rusland, overnames door ‘private equity’-fondsen en globale pandemieën (zoals vogelgriep) maakt men zich weinig zorgen. Veel zorgen over het terrorisme dus, maar dat heeft geen invloed op het reisgedrag. Slechts een op de tien managers reist minder en/of mijdt openbaar vervoer als gevolg van de terreurdreiging. Bron: UPS Europe Business Monitor

panel

In steeds meer organisaties verdwijnt de it-afdeling naar de achtergrond doordat IT geïntegreerd wordt in de business. De eerste stappen van deze ontwikkeling zijn volop zichtbaar. Zo is in veel organisaties het informatiemanagement inmiddels buiten de it-afdeling belegd.

De honger naar kennis en opleiding is groot. maar ja: geen tij d hè.

H

oogopgeleide Nederlanders willen zich graag verder ontwikkelen, maar ze hebben het daar te druk voor. Men vindt zelfontplooiing even belangrijk als een hoog salaris, maar voor bijna twee derde van de hoogopgeleide Nederlanders geven de dagelijkse bezigheden een te hoge druk. Daardoor lukt het mensen niet om zichzelf vakmatig te verdiepen. Dit blijkt uit

onderzoek van Getronics PinkRoccade en TNS Nipo. Meer dan de helft van de hoogopgeleide werkenden en bijna driekwart van de ‘young professionals’ wil meer cursussen volgen. Bij it’ers ligt dit percentage zelfs nog iets hoger (77 procent). Het vergt echter veel van werknemers om de balans te vinden tussen carrière en privéleven. Tijd voor een cursus valt in

de praktijk vaak niet te realiseren, ondanks dat veel werkgevers hun mensen willen steunen in hun professionele ontwikkeling en het vinden van werk-privébalans. Meer dan de helft van de werknemers is bereid vrije tijd te gebruiken voor een cursus of opleiding. Driekwart vindt het daarbij een vereiste dat zij zelf hun tijd kunnen indelen en aan thuisstudie kunnen doen.

•

extreme concurrentie we leven al een tij dje in een klimaat van toenemende concurrentie, waarin jonge, fl exibele bedrij ven  grote klappen kunnen uitdelen. hoe moeten gevestigde ondernemingen reageren?

I

n de jaren negentig is een proces ontstaan nen meerdere dingen doen om overeind te blijven waarin de mondiale economie grondig is omgein deze nieuwe wereld: vormd. Wie dacht dat we deze ontwikkeling nu - een nieuw strategisch elan in de organisatie achter de rug hebben, heeft het mis. Drie supply creëren; side-krachten – verdergaande mondialisering, - de uiteenlopende ‘transition economics’-aspectechnologische ontwikkeling en economische libeten (kostenpositie, productiviteit en het verralisering – geven de wereldeconomie enorme imband tussen prijzen en marges) actief managen; pulsen op het gebied van innovatie en productivi- desaggregatie van markten en bedrijfstakken teit. Daarbij ontstaat een klimaat van extreme bevorderen door sterker gedifferentieerde waarconcurrentie, waar maar weinig ondernemingen in deproposities te creëren waarmee microsegmende gevestigde orde klaar voor zijn. De besluitvorten worden bediend; ming van gevestigde ondernemingen is nog steeds - nieuwe vraagbronnen creëren/aanboren traag en onvoldoende ‘vooruitkijkend’, stelt ad(een paar miljard Chinezen en Indiërs zijn er viesbureau McKinsey. Juist jonge, flexibele, snelle klaar voor); - en brutale - bedrijven voelen zich in dit klimaat - actief managen van de portfolio van uiteenlovan extreme concurrentie als een vis in het water. pende initiatieven van de onderneming (lanceSnelheid, flexibiliteit en veerkracht zijn de beren van nieuwe producten, toetreden tot nieuwe langrijke eigenschappen om te overleven. segmenten, verbeteren van de prijsstelling, verEr zijn drie soorten extreme concurrentie: ‘loopsterken van het accountmanagement enzovoort) gravenoorlog’ (bedrijfstakken waar de vraag afom de snelheid en flexibiliteit te vergroten. neemt of het toenemende aantal aanbieders niet Bron: The McKinsey Quarterly bijhoudt), ‘judoconcurrentie’ (waar de vraag groeit en waar leidende bedrijven vaak grote slagen slaan maar ook zomaar omver kunnen worden geworpen door kleinere of beweeglijkere tegenstanders) en ‘witte-knokkelconcurrentie’ (een combinatie van deze twee: afnemende vraag en hoog verloop in industrieleiderschap). Gevestigde De ‘loopgravenoorlog’ is een van de drie vormen van extreme concurrentie. ondernemingen kun-

BeStuurderS en MotieVen Persoonlijke drijfveren en eigenbelang spelen een essentiele rol bij het gedrag van bestuurders in samenwerkingsverbanden. Dat concluderen Edwin Kaats en Wilfrid Opheij, beiden verbonden aan adviesbureau Twynstra Gudde, in hun promotieonderzoek (Universiteit van Tilburg). Zij onderzochten de betekenis van bestuurders in allianties en netwerken. Bestuurders richten hun energie vooral op ‘leuke dingen doen met leuke mensen’. Ze kiezen voor initiatieven die er voor hen persoonlijk écht toe doen, met mensen met wie het klikt. Emoties macht, de beste willen zijn, onzekerheid, angst, spijt, aandacht, persoonlijke klik en vertrouwen - zijn van groot belang. De beweegredenen van bestuurders in samenwerkingsverbanden zijn voor slechts zo’n 15 procent gebaseerd op rationele argumentaties. In het openbaar, op het podium, zullen zij hun verhaal echter in bedrijfskundige en rationele termen verwoorden.

•

20  

nr 9 • 14 mei 2008

De stelling

het einde van de it-afdeling is in zicht het is net als bij een open hartoperatie alle hens aan dek om de patiËnt Weer beter te krijgen Theo Schrammeijer, directeur IT Anwb “Met deze stelling kun je het moeilijk oneens zijn”, zegt Theo Schrammeier, directeur IT bij de Anwb. “Heel veel organisaties willen maar wat graag afscheid nemen van hun traditionele it-afdeling. Dat geldt ook voor de Anwb. Het punt is dat de traditionele it-afdeling vraaggestuurd werkt. Daar moet je vanaf. It’ers gaan bij de business langs om te vragen wat ze willen hebben. Hierdoor worden nieuwe mogelijkheden in de markt die de eigen IT tot bloei zouden kunnen brengen niet of te weinig benut. Vandaar ook de discussie over business IT alignment. De it-afdeling wil zijn aanbod beter afstemmen op de vraag, maar dat werpt ondanks de beste bedoelingen in de praktijk te weinig vruchten af. Daarom moet je naar een andere opzet van je IT toe. Ik wil IT veel meer aan managers overlaten die zelf de verantwoording nemen over hun eigen IT. In zo’n situatie is de it-functie voor een belangrijk deel geïntegreerd in de organisatie zelf. De uitvoerende taken van de it-afdeling zijn door uitbesteding beland bij leveranciers. De it-afdeling heeft vooral een bemiddelingsrol gekregen, die aan de hand van servicecontracten bijhoudt of externe partijen voldoende presteren. Daarnaast voert de cio een office aan dat zorg draagt voor een optimale informatievoorzieningsfunctie in de organisatie met architectuur innovatie als belangrijkste peilers. De Anwb heeft technologisch nog niet alles voor elkaar om op deze manier te kunnen werken. Het duurt nog te lang voordat een bepaalde nieuwigheid in het zakendoen in de processen en de IT is doorgevoerd. Dat ligt aan de grote mainframe die hier staat, maar ook aan de decentrale manier van werken die hier altijd geweest is. Iedere afdeling heeft zijn eigen applicaties, waardoor er tal van dubbele functionaliteiten in het applicatielandschap zitten. Er is verder nogal wat maatwerksoftware, die omgezet moet worden naar standaardsoftware. De Anwb werkt nog niet volledig onder architectuur. Het is net als bij een open hartoperatie alle hens aan dek om de patiënt weer beter te krijgen. We zijn een gedetailleerd pad aan het uitstippelen hoe we gefaseerd door kunnen groeien naar de gewenste situatie.”

it Wordt een hulpmiddel, maar dat is nu nog geen realiteit

Hylco Wijnants, cio politiekorps Gelderland-Zuid “Ja de it-afdeling zoals die er nu is, houdt inderdaad op te bestaan”, stelt Hylco Wijnants, cio bij politiekorps GelderlandZuid. “IT wordt een hulpmiddel dat je net als een knijptang en een archiefkast door een facilitaire dienst kunt laten bestellen bij externe leveranciers. Dit is nu nog geen realiteit. In de bestaande situatie kunnen politiemensen niet naar de hoek van de straat om standaard it-producten of diensten te bestellen. Neem het traditionele procesverbaal dat nu op papier of als tekstbestand de norm is. Straks wordt dat een audiovisuele registratie van het incident. Wil dit beeldmateriaal rechtsgeldig zijn dan moet de machine waar deze informatie opgeslagen wordt zo verzegeld zijn dat deze bestanden niet gemanipuleerd kunnen worden. Vergelijk het met een radar voor snelheidscontrole. Dit apparaat is ook door een onafhankelijke instantie gecertificeerd, wil een bekeuring in de rechtbank standhouden. De politie moet middels wetgeving randvoorwaarden en condities scheppen waarop leveranciers hun producten en diensten kunnen baseren. Als je dat op open standaarden doet heb je een toekomstig platform waarop heel snel te ontwikkelen valt. De politie kiest een middenweg bij de uitbesteding van IT. Banken hebben er veelal voor gekozen om ook de kennis over hun eigen bedrijfsproces buiten de deur te leggen. De politie wil de kennis over zijn eigen werkprocessen en het informatiemanagement dat daarbij komt kijken in eigen huis houden. Een paar jaar terug zijn bij alle korpsen proceseigenaren benoemd die zelf verantwoordelijk zijn voor het informatiemanagement in hun eigen bedrijfsfunctie of dat nu opsporing, het bieden van noodhulp, het verwerken van aangiftes, toezicht en handhaving of de algemene bedrijfsvoering is. De kunst is om algemene gegevens als naam, adres en woonplaats maar één keer op te slaan en het niet langer verweven te laten zijn met de verschillende applicaties die nu in gebruik zijn. Daarvoor moeten nog wel heel wat werkprocessen gestandaardiseerd worden en softwarecode herschreven. Dat kan alleen centraal gebeuren. De servers van de korpsen zijn nu ondergebracht in zeven rekencentra door het land heen. De Voorziening tot Samenwerking Politie Nederland die deze datacenters beheert krijgt er meer taken bij. Zo worden daar straks de business cases gemaakt voor nieuwe investeringen. Hier moet ook de certificering van it-producten en diensten komen te liggen.” nr 9 • 14 mei 2008

21

 

management

Column     

uitBeStedinG: ViSielooS Uitbesteding van bedrijfsprocessen heeft vaak een teleurstellende toegevoegde waarde. Het ontbreken van een visie is hieraan debet. Organisaties die uitbesteding overwegen, doen er goed aan een overkoepelende expliciete strategie te definiëren waarin een afweging wordt gemaakt tussen ondernemingsdoelstellingen, betrokken bedrijfsonderdelen, de afhankelijkheden van de bedrijfsprocessen en het bijhorende governance-model. Stefan Westdijk van Capgemini: ‘Goede borging van de sourcingstrategie en nauwkeurige afweging van de verschillende sourcing-mogelijkheden zijn randvoorwaarden.’ Bron: Capgemini - Point of view on

het russisch Silicon Valley

rItSen

De VS hebben Silicon Valley met zij n mediterrane klimaat als centrum van de high-techindustrie. het  high-techcentrum van rusland ligt op een wat Spartaansere plek: midden in Siberië.

Heel nu en dan heb je als it’er de illusie dat je met een maatschappelijk relevante klus bezig bent. Eens een keer niet een standaardpakket implementeren of moeilijk doen met klantsystemen of een efficiëntere boekhouding, maar iets waarvan je ook thúis kunt uitleggen dat het ertoe doet. Zo had ik onlangs de gelegenheid om op het ICTDelta congres wat te vertellen over technologie en mobiliteit: in een nieuw innovatieplatform bundelen wetenschappers, de overheid en technologiebedrijven de krachten om creatieve oplossingen te bedenken voor de fileproblematiek, de uitstoot van kwalijke gassen en andere wurgpraktijken die voorvallen op de dagelijkse gang van A naar B.

A

kademgorodok – ‘Academiestad’ – ligt een kilometer of dertig van Novosibirsk, de hoofdstad van Siberië en met 1,4 miljoen inwoners na Moskou en Sint Petersburg de derde stad van Rusland. Deze kweekvijver van technologische innovatie is de plek waar de Russische high-tech boomt. Akademgorodok opende in 1963, diep gelegen in de Siberische wouden en dus gevrijwaard van nieuwsgierige Aagjes en stadse afleiding, als wetenschappelijk centrum voor fundamenteel onderzoek. Het werd al snel het Sovjet-wetenschapscentrum voor onderzoek op talloze gebieden, van kernenergie tot rakettechnologie. Toen de SovjetUnie in 1991 instortte, kwijnde Akademgorodok aanvankelijk weg, maar vormde het zich al snel om tot centrum op it-gebied. Voor veel jonge we-

Sourcing Strategy

SpeelSe VrouWen De opvallendste conclusie van het eerste Nationaal Gaming Onderzoek van TNS NIPO en Newzoo is dat 33 procent van de Nederlandse vrouwen met grote regelmaat op gamesites te vinden is. En van alle vrouwen die spelen, doet driekwart dat gemiddeld een kwartier tot een uur per dag. Ook opmerkelijk is dat games van adverteerders – branded games of advergames – vooral populair zijn bij vrouwen. 21 procent van de Nederlandse vrouwen speelt deze spellen wel eens, tegenover slechts 13 procent van de mannen.

tenschappers was de IT namelijk een aantrekkelijk vakgebied. De kar werd indertijd getrokken door softwaremaker Novosoft, dat uiteenviel na het uiteenspatten van de internetzeepbel. Het aantal firma’s dat is gevestigd in Akademgorodok, groeit jaarlijks met 15 procent. Ondernemingen als IBM, Schlumberger en Intel (sinds 2004) zitten allang in Akademgorodok. Steve Chase, president van Intel Rusland: “Geen enkele van onze tweehonderd programmeurs in Novosibirsk is opgeleid als programmeur. Het zijn natuurkundigen, chemici, biologen, wiskundigen. Het zijn in de eerste plaats wetenschappers. Pas in de tweede plaats leren zij programmeren, als bijkomstigheid. Dat is een uiterst sterke combinatie.” IBM werkt onder meer samen met Novosoft-spinoff Axmor, dat web-mashup-technologieën gebruikt om applicaties te creëren voor klanten in de digitale-mediasector en het bankwezen. Een bekende klant is het mediabedrijf van Oprah Winfrey, Harpo Productions, dat Axmor inschakelde om een webportaal te bouwen. “We wisten niet echt wie Oprah was,” zegt Axmors IBM-projectmanager Andrey Kasnonirov, “maar nu weten we dat wel.”

Bron: Harvard Business Review

Sociale-netwerksites zij n misschien toch niet het nieuwe adverteerderswalhalla.  teeds meer advertenties. Ongevraagde details over wat je vrienden kopen. Een toenemend aantal Facebook- en MySpace-gebruikers begint er een beetje genoeg van te krijgen. De laatste vier maanden daalde de gemiddelde tijd die ze op hun netwerk doorbrachten met 14 procent. Voor sommige gebruikers is de advertentielawine zelfs reden om het account op te zeggen. Intussen groeien de reclamebestedingen op netwerksites nog steeds sterk. Vorig schoten ze met 155 procent omhoog naar 1,2 miljard dollar. Dit jaar stijgen ze naar verwachting opnieuw met 75 procent. Veel adverteerders experimenteren met netwerksites,

Tex werkt strikt volgens het bunsha-principe. Zo zijn er per fabriek slechts 150 parkeerplaatsen beschikbaar. Elke fabriek werkt als groep samen, zonder hiërarchie. Doet natuurlijk sterk denken aan de celfilosofie van Eckart Wintzen.

22  

nr 9 • 14 mei 2008

B

edrijven doen er alles aan om de risico’s die zij lopen – operationeel risico, financieel risico, eventualiteiten – zo veel mogelijk onder controle te houden. Daar zijn dan ook allerlei effectieve tools voor ontwikkeld. Maar juist het ‘risico der risico’s – strategisch risico, dat desastreus kan uitpakken voor een bedrijf – wordt meestal niet systematisch aangepakt, zeggen Adrian Slywotzky en John Drzik (Mercer). ‘Strategisch risico’ definiëren zij als het scala van externe gebeurtenissen en trends die destructief kunnen uitpakken voor de groei en de beurskoers van een bedrijf. Ter indicatie van hoe funest strategische risico’s kunnen zijn en hoe vaak bedrijven er het slachtoffer van worden: de afgelopen tien jaar heeft ruim eenderde van de Fortune 1000-bedrijven het wel eens meegemaakt dat de beurskoers binnen één jaar met minstens 60 procent instortte.

Bron: BusinessWeek

reclame irriteert facebookers

S

Bedrij ven doen - als het goed is - aan risicobeheersing. De ironie wil dat juist het grootste risico dat bedrij ven kunnen lopen  – strategisch risico – het lastigst te beheersen is.

omdat ze zo’n populair nieuw medium zijn. Maar deze sites hebben wél de laagste responscijfers van het hele web: slechts vier op de tienduizend mensen die een advertentie zien klikken erop, tegenover twintig op de tienduizend web-breed. MySpace en Facebook verwachten dat meer targeting meer respons gaat opleveren. De catch-22: dit kan ook weer tot meer irritatie leiden. Onlangs nog tekenden ruim 75.000 Facebook-gebruikers een petitie tegen Facebooks advertentieprogramma Beacon, dat gebruikers attendeert op wat vrienden kopen.

•

Monument voor de academicus Lavrentiev in Novosibirsk

het BunSha-principe

Systematisch aanpak  ontbreekt

De rISICo’S Er zijn zeven soorten strategisch risico, namelijk risico’s op het niveau van: - de bedrijfstak (zoals margeverschrompeling, stijgende r&d-kosten, overcapaciteit, ‘commoditization’ van je product of dienst, deregulering, groei van de leveranciersmacht, of extreme beweeglijkheid van de businesscyclus); - de technologie (technologische verschuiving, vervallen van patenten, achterhaald raken van processen); - het merk (erosie, instorting); - concurrenten (opkomende mondiale rivalen, een concurrent die steeds meer marktaandeel pakt, een unieke concurrent); - klanten (verschuiving in prioriteiten van klanten, toenemende klantenmacht, te veel afhankelijkheid van een paar klanten); - projecten (r&d-falen, it-falen, businessontwikkelingsfalen, fusieof overnamefalen); - stagnatie (laag of teruglopend volume, stijgende volumes maar dalende prijzen, zwakke pijplijn). Hoe moeten bedrijven anticiperen op – en misschien zelfs profiteren van – dergelijke enorme dreigingen? Via strategic-risk management. Eerst moeten de risico’s die je loopt, worden geïdentificeerd en beoordeeld. Daarbij wordt voor elke ‘subrisico’ vastgesteld hoe ernstig het is (in termen van het percentage van de inkomsten dat op het spel staat), hoe waarschijnlijk het is dat het gebeurt, wanneer het mogelijk gebeurt (bijvoorbeeld op z’n vroegst over twee jaar) en of het risico in de loop van de tijd toeneemt of juist afneemt. Vervolgens worden deze risico’s uitgetekend op een risk map (‘risicokaart’). Daarna kwantificeer je de risico’s, identificeer je de potentiële positieve kanten van elk risico, ontwikkel je actieplannen voor risicovermindering en pas je je kapitaalbeslissingen daaraan aan.

Bron: Fortune

‘Bunsha’ betekent letterlijk ‘bedrijfssplitsing’. Het principe houdt in dat een te groot bedrijf wordt opgesplitst in aparte bedrijven die beter in staat om zijn effectief te werken. Japanse bedrijfskundigen ontwikkelden het principe zo’n veertig jaar geleden. Een bedrijf als Gore-

ron tolIDo

•

•

Daar hoef je niemand de noodzaak van uit te leggen. Zelfs de minst ingewijde leek heeft wel een mening over hoe technologie voor een doorbraak kan zorgen. De knappe koppen van het platform kunnen dus zeker genoeg ideeën ophoesten. We weten het eigenlijk allemaal wel: als zelfs een potje pindakaas straks een eigen ip-adres heeft, zal dat zeker ook voor voertuigen gelden, evenals objecten en sensoren langs de weg en uiteraard individuen, ondertussen vanzelfsprekend uitgerust met mobiele telefoons, navigatiesystemen en ander locatie- en contextgevoelig rekentuig. Koppel dat aan een breedbandig netwerk dat alles naadloos met elkaar verbindt, en het ene scenario na het andere rolt uit de koker om verkeersstromen soepeler te laten verlopen, CO2-productie te verminderen en simpelweg veel slimmer te vervoeren. Het succes van al die scenario’s staat of valt bij het vermogen – en vooral de bereidheid – om informatie naadloos tussen de vele betrokken partijen te kunnen uitwisselen. En daarmee komen we op bekend terrein uit de harde it-praktijk: zelfs binnen relatief kleine organisaties is het al moeilijk genoeg om afdelingen opgelijnd te krijgen om iets simpels als een integraal klantbeeld te produceren. Laat staan dat heel bewegend Nederland spontaan de handen ineen slaat. Dat voelt alsof niemand de ander voor wil laten gaan bij het ritsen. Het klinkt als een cliché, maar het denken in servicegeoriënteerde architecturen kan de stimulans geven tot verandering zonder dat van hogerhand op te leggen. Voorts komt in de uitnodigende sfeer van open innovatie (vraag maar aan Philips hoe dat werkt, of maak eens een rondje Web 2.0) samenwerking tussen soms onwaarschijnlijke partners veel makkelijker tot stand. Als niets werkt kunnen we natuurlijk ook gewoon alle it’ers en adviseurs ontslaan. Daar zouden de wegen alvast een stuk leger van worden. Maar ja, leg dát thuis maar eens uit. nr 9 • 14 mei 2008

23

tender

technologie Matchpoint De Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) van de stadsregio Amsterdam zoekt een ontwikkelaar die de software ter ondersteuning van Matchpoint Jeugd en Zorg kan leveren. Dit middleware systeem moet alle deeloplossingen die er nu zijn op het gebied van jeugdzorg, onderwijs, welzijn, veiligheid, en werk en inkomen bij elkaar brengen. Om te voorkomen dat een nauwelijks te onderhouden kluwen van connectors ontstaat, wordt hiervoor gebruik gemaakt van de mid-office van de gemeente.

Mid-office Ook Amersfoort gaat met zijn mid-office aan de slag. Daarvoor wil de gemeente een raamcontract afsluiten met een dienstverlener die zowel mid-office als Document Management System (DMS) voor zijn rekening wil nemen. Daarvoor moet verder gebouwd worden op de bestaande SharePoint- en BizTalk-omgeving. De gemeente is onder andere op zoek naar de volgende functionaliteiten: elektronische formulieren, authenticatie en autorisatie, elektronisch betalen, vraaggeleiding (via beslisbomen), zaak- en relatiebeheer, en workflow- en document management.

‘The long tail’: het geheim achter het bedrijfsmodel van een internetshop

Drieduizend soorte n suikerbrood Het principe van ‘de lange staart’ biedt kansen voor ondernemers die hun productportfolio op de juiste wijze naar een internetmodel weten te vertalen. Als de hele wereld je markt is, dan zijn zelfs drieduizend verschillende soorten suikerbrood niet te veel. Door Onno Breedveld

N

a de dotcom-crash zat iedereen met een kater. Velen zagen hun risicovolle beleggingen geminimaliseerd. Traditionele ‘bricks and mortar’-ondernemingen die zich in de digitale mêlee hadden gestort, sneden rigoreus hun hippe maar verlieslijdende onderdelen eruit. En startende bedrijven die het merendeel van hun ipo-geld aan het opbouwen van een merk hadden uitgegeven, bleken in een rationelere markt geen bestaansrecht te hebben. Hoewel direct na het uiteenspatten van de internetbel nog niet direct duidelijk was hoeveel waarde er was gecreëerd - wat er uiteindelijk over zou blijven - plukken we nu de vruchten van al het geld dat we destijds hebben ‘verbrand’. Er is in in die tijd een wereldwijde breedbandinfrastructuur aangelegd waar iedereen voor een habbekrats op aan kan sluiten. En ondanks dat het leeuwendeel van alle start­

“Webwarenhuis Amazon haalt de helft van zijn omzet uit producten die juist niet in de top-100.000 staan,” vervolgt Van Ess. “Het gaat dan om boeken waarvan er per dag maar weinig worden verkocht, bijvoorbeeld over hoe je een tuin vol Bonsai-boompjes kweekt. Die boeken zijn alleen voor de koper vreselijk belangrijk, voor de rest van de wereld niet. Ze halen nooit de top-100.000, maar bij elkaar opgeteld is de vervulling van al die individuele wensen wel goed voor een miljardenomzet. Voorwaarde is natuurlijk wel dat het product voor de verkoper gemakkelijk is op te slaan en te vervoeren. Internet heeft dat mogelijk gemaakt.” Google is een tweede voorbeeld. “Zij verdienen zelfs aan de kleinste, volstrekt interne familieaangelegenheden. Sjaak van Elf uit Alkmaar heeft op zijn weblog een grote geranium staan, verder

In Drenthe duizend soorten suikerbrood aanbieden is overkill, op wereldschaal kan het wel

Slachtoffers WO-II De Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR) is verantwoordelijk voor het de uitkeringen en pensioenen voor slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Voor de berekening en betaling zal dit jaar een nieuw informatiesysteem worden geïmplementeerd. De aannemmer zal daarbij de bestaande Oracle database en Sun Solaris systemen moeten hergebruiken. Bovendien omhelst deze klus niet alleen de implementatie maar ook het onderhoud en de conversie van de bestaande gegevens en processen. Het hele systeem moet in het najaar van 2009 compleet zijn. Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar [email protected]

24  

ups inmiddels niet meer bestaat, is er toch een aantal nieuwe, valide business modellen gevonden. Online shops (Amazon), marktplaatsen (Google-advertenties) en veilingen (eBay) zijn daarvan goede voorbeelden. Het concept van The Long Tail, alleen mogelijk gemaakt door die nieuwe, wereldwijde, spotgoedkope, voor iedereen toegankelijke infrastructuur, speelt daarbij een cruciale rol. Vraagcurve “Produceer niet voor de massa, maar koester het kleine publiek,” legt Henk van Ess het achterliggende idee uit. Hij is internet-consultant en eigenaar van Voelspriet.nl, een onderneming in internet research. “Ga niet uit van de productiecurve, maar van de vraagcurve. Van het boek ‘De Da Vinci Code’ zijn wereldwijd bijna veertig miljoen exemplaren verkocht. Daar droomt elke ondernemer toch van. Maar het geheim van The Long Tail is dat niet alleen de verkoopknallers er toe doen. We staren ons daar blind op.” nr 9 • 14 mei 2008

niets. Hij ontvangt vier klikken: één van vader en moeder en twee van opa. Die laatste klikt ook op een advertentie van Google: ‘Geraniums kopen in Alkmaar?’ Sjaak ontvangt daar twee dubbeltjes voor, Google ook en de adverteerder betaalt 40 cent. Hoe kleiner het publiek, hoe aandachtiger.” Om de werking van The Long Tail te laten zien, is Van Ess is twee experimenten aangegaan met zijn studenten van de Universiteit van Amsterdam. “De eerste was een weddenschap. Ze vroegen mij een website op te zetten waar ik de volgende maandagochtend vol van zou zijn. Dat werd een onbenullige site over een mobiel modem dat niet samenwerkte met mijn computer. Op webnwalkvista. com zocht en vond ik mensen met hetzelfde probleem en samen wisten we dat op te lossen. De site trok nooit meer dan tweehonderd bezoekers per dag, maar was wel nummer één als je in Google op de woorden WebnWalk en Vista zocht.” De bezoekers van webnwalkvista.com wilden allemaal maar één ding: een oplossing voor hun speci-

fieke probleem. “De Google-advertenties pasten zich redelijk aan de doelgroep aan. Zo leverde een zeer slecht bezochte site binnen twee maanden een paar honderd euro op.” Slimme marketeers proberen ditzelfde natuurlijk te doen met tienduizenden sites tegelijk, maar volgens Van Ess werkt dat niet. “De informatie moet authentiek en doelgericht zijn, anders prikt de bezoeker er zo doorheen.” Het tweede experiment is veel uitgebreider en te zien op thelongtailers.com. “Met twintig studenten zocht ik naar authentieke ideeën die voor de rest van de wereld niet interessant zijn,” vertelt Van Ess. “Zo is er bijvoorbeeld een site over een wildsaus, een over waardeloze kantoorartikelen en een over slecht geklede schaatsers. Wetenschap is het niet, maar dit ‘fun’-experiment dat een jaar duurt, maakt wel duidelijk hoe groot de kracht van het kleine kan zijn.” De grootste winnaars Kansen voor ondernemers zijn er voldoende. Volgens Van Ess is het slechts een kwestie van het huidige productportfolio met een nieuwe bril bekijken. “Stel u produceert een vliegenmepper. De conventionele aanpak is om het ding een mooie naam te geven, een eigen site en wat algemene voordelen onder verschillende doelgroepen uit te venten.” “The Long Tail gaat verder: Hernoem het product voor elk denkbare, maar wel bestaande doelgroep. Voor imkers is het de ‘BijenKiller’, voor campinggangers de ‘Happy Holiday Plus’ en voor automobilisten de ‘Driver Bugs Back’. Het product hoeft niet anders te zijn, de strik eromheen wel.” “’The long tail’ werkt op dit moment vooral goed voor internetbedrijven die geen eigen voordeur hebben of een lange voorgeschiedenis meeslepen. iTunes plaatst moeiteloos nieuwe tv-shows voor speciale doelgroepen bij, maar ook neogothische punkrock met blues-invloeden. Tot nu blijkt dat

nieuwe producten altijd een publiek weten te vinden, ook al is het marginaal. Voorwaarde is wel dat er voldoende schaalgrootte mogelijk is. Het heeft weinig zin om in Drenthe drieduizend soorten suikerbrood te gaan verkopen, maar wereldwijd misschien wel.” “De grootste winnaars zijn de kleine ondernemers die zeer specifieke producten aanbieden. Ze komen eindelijk boven het geschreeuw uit van de massaal aangeboden producten, domweg doordat de klant via internet hen weet te vinden en niet andersom.” Schot met hagel “Er liggen nog gouden kansen voor bedrijven die de vraag- en aanbodcurve weten te combineren in bijvoorbeeld websites, waar niet alleen het product centraal staat maar ook de specifieke doelgroepen die het product afnemen.” Een firma als KLM heeft het volgens Van Ess goed door. “Ze bieden reizen aan net als ieder ander, maar zorgen ervoor dat ze heel goed worden gevonden op internet. Binnenkort bieden ze per plaats en land zeer veel reisinformatie aan, waardoor inhoud en product veel beter met elkaar worden verbonden. Het onderscheidend vermogen zit ‘m in het respect voor het nichepubliek, het inzicht om deze aan te spreken op de juiste toon en de producten niet door de strot duwen.”

‘We staren ons blind op de verkoopknallers’

•

The Long Tail door Chris Anderson, hoofdredacteur Wired Nieuw Amsterdam ISBN 90-468-0182-9

The long tail

Het concept van ‘The long tail’ is beroemd geworden door het gelijknamige boek van Chris Anderson, hoofdredacteur van Wired. Hij schreef het naar aanleiding van de vele forum-reacties op een artikel over dit onderwerp. Belangrijkste constatering is dat hits minder belangrijk worden. Markten vallen uiteen in ontelbare niches. Voeg je meer producten toe, dan wordt er meer verkocht. Schaarste in de schapruimte bestaat immers niet op internet. nr 9 • 14 mei 2008

25

Greening Conferentie

the enterprise 2.0

Duurzaam ondernemen Unieke Conferentie over energie besparen en duurzaamheid Datum 25 juni 2008 Inclusief lunch, informatiemarkt en Locatie Mediaplaza Utrecht netwerkborrel. Zie voor het volledige programma onze website: Dagvoorzitter Arjan van Dijk RI, www.it-executive.nl/conferentie bestuurslid externe betrekkingen VRI Keynote: IT’s role in a low carbon economy Simon Mingay

Voor ICT is een belangrijke rol weggelegd bij het bestrijden van de opwarming van de aarde. Slimmere IT kan niet alleen de huidige it-infrastructuur vele malen efciënter maken, maar ook organisaties helpen duurzamer te functioneren. Mingay laat zien wat it-afdelingen kunnen doen op beide terreinen.

Keynote: Meer duurzaamheid door meer ICT Martijn Kriens

ICT en internet zijn forse stroomverbruikers. Maar met behulp van slimme ICT blijkt het ook mogelijk veel energie te besparen. Door slimme omgevingen die zich aanpassen aan gebruik, door het beïnvloeden van gebruikers en door geavanceerde terugkoppeling over gebruik, mede ook in relatie tot anderen. Uit een recente meta-studie blijkt dat met behulp van slimme ICT tot een 10% energie kan worden bespaard in kantoren en huishoudens.

(VP research bij Gartner Group)

(Telematica Instituut)

Keynote: Duurzame Netwerken Prof. Dr. Ir. Nico H.G. Baken

(hoogleraar Telecommunicatie TU Delft en senior strateeg KPN)

Simon Mingay is Research VP bij Gartner, standplaats Engeland. Hij werkt 11 jaar bij Gartner en en 24 jaar in de it-industrie. Recent publiceerde Gartner een onderzoek naar investeringen en ambities in duurzamer technologie onder Europese bedrijven.

HetTelematica Instituut publiceerde in samenwerking met TNO, ICT Regie en EPN recent een studie naar de rol die ICT kan spelen bij energiebesparing. Martijn Kriens was betrokken bij deze studie. Kriens heeft veel ervaring opgedaan in toepassinggerichte ICT. Vanuit verschillende rollen bij BSO/Origin met zowel inhoudelijke, commerciele als integrale eindverantwoordelijkheid. En vanuit zijn rol als CTO bij Human Inference en business development verantwoordelijke voor Telematica Instituut, één van de Top Technologie Instituten. Sinds 1 maart is hij het eigen bedrijf iCrowds gestart dat zich richt op de mogelijkheden van nieuwe vormen van netwerken, van Mashups tot en met social networking.

De verkokering in onze industrie, overheid, en wetenschappelijke wereld is een logisch gevolg van het paradigma van efciëntie. Het leidt tot de uitdagingen waar we nu wereldwijd mee worden geconfronteerd, tot de ‘vruchten en uitwassen’ van de eerste en tweede industriële revolutie. Een natuurlijke reactie is om dit ad hoc te bestrijden en repareren. De fundamentele oplossing ligt echter bij het deniëren van een nieuw paradigma en een derde industriële revolutie; zo worden bedreigingen omgevormd tot een enorme kansen. Nico Baken is deeltijd hoogleraar aan de TU Delft op de afdeling Telecommunicatie, vakgroep Network Architectures and Services en senior strateeg bij KPN. Hij is bij KPN verantwoordelijk geweest voor de verglazing van 128 Nederlandse steden in het Primaire Aansluit Net, city ringen en het ATM programma. Hij is de bedenker van concepten als de PC-loodgieter, Transsectorale Innovatie, Liquid Bandwidth en Streetlight. Thema’s waar hij zich nu mee bezig houdt zijn: persoonlijke netwerken, 4G mobiel, FTTH, en transsectorale stadsArchitectuur.

Case: ASN Bank: hoe realiseer je een duurzaam ict-beleid Joyce van der Est (CIO & COO ASN Bank) De ASN Bank heeft duurzaamheid hoog in het vaandel. Of het nu de leveranciers zijn waar het bedrijf zaken mee doet of de fondsen waarin het voor haar klanten belegt, alles moet voldoen aan de strenge criteria. Ook bij het ict-beleid van CIO & COO Joyce van der Est staat verantwoord ondernemen hoog op de agenda.

Case: duurzaam ondernemerschap bij TNT Post Marcel Krom (Algemeen directeur Cendris/TNT Post) TNT is zich bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid als onderneming en heeft partnerschappen gevormd met het World Food Programme en het Milieuprogramma van de Verenigde Naties om wereldwijd tegen honger en milieuvervuiling te strijden. Marcel Krom, algemeen directeur Cendris en directielid van TNT Post, gaat in op de initiatieven van TNT Post om zo groen mogelijk te ondernemen. Niet alleen de implementatie van maatregelen, ook het creëren van bewustzijn en het opvolgen van het succes komen aan de orde.

Case: OPG – is groen goed genoeg? Gwan Kho (CTO OPG) De focus op duurzaamheid leidt bij het farmaceutische bedrijf OPG tot een andere kijk op de eigen ict-strategie: niet meer state-of-the-art maar ‘goed genoeg’. Welke afwegingen en dilemma’s dienen zich dan aan. De keuzes die OPG heeft gemaakt voor haar nieuwe Nederlandse datacenter.

Case: ING Bank: aanpak kantoorautomatisering leidt tot 9 procent CO2-reductie Arie Maarten de Bruin (Lid energiecoördinatieteam ING) ING Groep boekt resultaten met zijn energiebesparingsprogramma. Dankzij een slimme afkoppelregeling voor de pc’s in het bedrijf wordt 10 miljoen kilowattuur per jaar bespaard. En het intelligenter maken van klimaatinstallaties zorgde per vestiging voor energiebesparingen van 5 tot 35 procent en leverde minder klachten van medewerkers op. De Bruin neemt de do’s en don’ts van energiebesparingsmaatregelen door.

Lezersaanbieding lezers van IT Executive proteren van 25% korting (code: early). Ga direct naar www.it-executive.nl/conferentie Platinumsponsors:

Goldsponsors:

•

• Surf naar www.it-executive.nl/conferentie • Slechts 200 plaatsen beschikbaar Schrijf nu in en proteer van 25% korting (code: early)

technologie

Uitbesteding stelt hoge eisen aan communicatie

Wees expliciet! Door Dick Costeris en Gert-Jo van der Heijden

Nadat een uitbestedingscontract is afgesloten, breekt de periode aan waarin het moet gaan werken. Een spannende tijd, waarin nauwlettend wordt gekeken in hoeverre de intensieve voorbereidingen leiden tot het gewenste resultaat. Op weg daarnaartoe dienen zich vaak nog de nodige valkuilen aan.

B Analyse van klachten leidt tot inzichten

ij uitbesteding draait het in belangrijke mate om het vervullen van verwachtingen. Deze verwachtingen kunnen expliciet worden vastgelegd, maar zullen in belangrijke mate ook impliciet in de hoofden van de afnemers zitten. Dit kan leiden tot problemen doordat de leverancier van de uitbestedingdiensten hier geen weet van heeft en dus ook nooit kan beantwoorden aan deze verwachtingen. Middels een weloverwogen communicatiestrategie kun je hier echter veel aan doen. Hoe pak je dat aan? Voer regelmatig een klanttevredenheidonderzoek (kto) uit. Bij het afsluiten van een uitbestedingcontract wordt natuurlijk gesproken over de sla-rapportages, waarin de leverancier rappor-

teert over zijn prestaties. Realiseer je dat dit een eenzijdig verhaal is. De dienstenleverancier legt in een sla-rapportage namelijk verantwoording af over de door hem geleverde prestaties, maar hoe deze prestaties ervaren worden door de afnemers blijft ongewis. Tenzij je gebruikmaakt van klanttevredenheidonderzoeken (kto’s). Door de perceptie van de eindgebruikers te vergelijken met de serviceniveaurapportage van de leverancier kun je stuurmaatregelen treffen zodat eventuele kloven gedicht worden. Het is trouwens een goed idee om een grondig klanttevredenheidonderzoek te doen als voorbereiding op de onderhandelingen van het uitbestedingcontract. Zo krijg je inzicht in de beruchte ‘driehoek van ellende’, het

krachtenveld tussen de eindgebruiker die diensten afneemt, de opdrachtgever die voor de diensten betaalt en de interne it-organisatie die de diensten levert. Met de resultaten van dit onderzoek kun je een discussie starten over wat de opdrachtgever, de business, bereid is te betalen voor de diensten. Dit is natuurlijk belangrijke input voor de contractonderhandelingen. Het opstellen van een goed klanttevredenheidonderzoek is een kunst op zich. Raadpleeg eens iemand die goed thuis is in marketing over zaken als frequentie, steekproefgrootte en dergelijke. Afstemming dienstverlening Promoot de klachtenprocedure. Het hiervoor genoemde klanttevredenheidonderzoek geeft inzicht in de totale dienstverlening. Een formele klachtenprocedure is hierop een logische aanvulling op. Vanuit het perspectief van de eindgebruiker krijg je inzicht in de afhandeling bij falende dienstverlening. Of deze procedure belegd wordt binnen de klantorganisatie of de leveranciersorganisatie is van ondergeschikt belang, mits er openlijk gerapporteerd wordt over de behandelde klachten. De toegevoegde waarde ontstaat door inzicht te krijgen in de ervaringen van eindgebruikers met de geleverde it-dienstverlening. Door deze ervaringen te analyseren kunnen de diensten of processen aangescherpt worden.

Het gaat er bij de klachtafhandeling niet om of de manier van afhandelen ‘conform procedure’ is, maar zoals deze ervaren wordt door de afnemer. Stel bijvoorbeeld dat een eindgebruiker die druk bezig is met overwerk, om acht uur ’s avonds een storing wil melden. Helaas is de servicedesk niet bereikbaar, iedereen is al naar huis. Op basis van deze situatie wordt een klacht geregistreerd. Analyse van deze klacht (en andere, overeenkomende klachten) leidt tot inzichten waarmee de dienstverlening al dan niet wordt uitgebreid, omZorg ervoor dat je de juiste mensen aan dat de eindgebruikers di deze wijze kan de diensttafel hebt in het juiste overleg. verlening nog beter wordt afgestemd op de behoeften van de klant, iets waarbij beide partijen belang hebben. Het gezegde ‘met één goede klachtafhandeling scoor je beter dan met een jaar goede dienstverlening’ is er niet voor niets… Maak gebruik van het kwaliteitssysteem van je leverancier. De meeste leveranciers van uitbestedingdiensten hanteren een kwaliteitssysteem zoals ISO-9000. De overheid doet bijvoorbeeld op dit vlak zelfs geen zaken met leveranciers die niet iso-gecertificeerd zijn. Tot op zekere hoogte klinkt het geruststellend, dat je leverancier een stelsel van maatregelen heeft om de kwaliteit van zijn dienstverlening te bewaken en te waarborgen. >>

Zelfs een brand kan uw onderneming niet op zijn kop zetten

Dedigate heet voortaan Terremark. Wij hebben sinds 1 mei de naam van onze moedermaatschappij aangenomen. Dankzij deze integratie kunnen wij u nog betere oplossingen aanbieden voor Managed Hosting, zoals ons Multi-Data Center concept:

Beyond Availability

Dedigate is now Terremark

u verspreidt uw gegevens over meerdere hostingcentra en stelt ze veilig. Op deze manier vormen lokale rampen geen bedreiging meer voor uw kostbare data. Kijk voor meer informatie op www.terremark.nl of bel +31 (0)23-547 79 46.

deal

technologie

column it & recht

Technische infrastructuur

Maar je kunt er als klant nog verder je voordeel mee doen, en wel door gebruik te maken van de interne audits van de leverancier. Audits worden toegepast om te zien of de met de klant gemaakte afspraken bekend zijn bij degenen die deze afspraken moeten waarmaken (de zogenaamde operational auditing). Hierbij kijken we niet naar de resultaten van de geleverde dienstverlening, zoals deze maandelijks via een serviceniveaurapportage aan de klant beschikbaar worden gesteld. In plaats daarvan wordt het interne leveringsproces van de leverancier onder de loep genomen, zowel op management- als medewerkerni-

Sara Lee heeft het contract met HP voor de outsourcing van hun technische infrastructuur met zeven jaar verlengd. Bovendien wordt de overeenkomst uitgebreid van tien naar meer dan 35 landen. Sara Lee maakt al vanaf 2000 gebruik van de diensten van HP. Onder de nieuwe afspraken neemt HP een deel van de infrastructuur over, inclusief ondersteuning aan eindgebruikers. Daarnaast levert HP nu ook datacenter- en netwerkdiensten in Europa, het Midden-Oosten en Afrika, Latijns-Amerika en Azië.

zorg Voor de juiste mensen aan tafel

Taxaties veau. Hierbij wordt getoetst of zij bekend zijn met en werken volgens de afgesproken werkwijze. Daarnaast kun je bekijken waar er optimalisatie mogelijk is (alhoewel dit niet tot de formele bedoeling van een audit behoort). Medewerkers die het proces uitvoeren, zijn namelijk zeer goed in staat om aan te geven waar processen geoptimaliseerd kunnen worden. Door analyse van de resultaten van de audit is het mogelijk de uitvoering van de werkzaamheden effectiever en efficiënter uit te voeren, iets waar zowel de leverancier als de klant een belang bij hebben. De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van deze audits ligt bij de leverancier, het maakt onderdeel uit van diens kwaliteitsysteem. Hier ligt een kans voor de klant, want in samenspraak met de leverancier kun je deze informatie benutten om aan te geven waar voor jou de prioriteiten liggen bij het oplossen van gesignaleerde knelpunten. En misschien betekent het wel dat je, om een probleem aan leverancierszijde op te lossen, ook aanpassingen aan klantzijde moet doen. Zo werk je in ieder geval samen aan optimalisatie van de dienstverlening.

De Alliantie, een van de grootste woningcorporaties van Nederland, werkt samen met de collega’s van Ymere en bi-leverancier Kadenza aan een genormeerd Taxatie Management Systeem (TMS). Daarmee kunnen de 140 duizend woningen van de twee corporaties volgens eenduidige taxatiegrondslagen en -modellen worden gewaardeerd, waarmee de taxaties transparant en vergelijkbaar zijn. Bovendien zijn de taxaties zelfstandig door interne medewerkers uit te voeren. Aan het eind hoeft de externe taxateur alleen nog zijn akkoord te geven.

Pick & place Assembléon heeft zijn web-portal vernieuwd. Deze Philipsdochter levert de pick & placesystemen waarmee elektronicafabrikanten de componenten op de printplaten zetten waarna ze vastgesoldeerd worden. De nieuwe portal is gebaseerd op Morello Content Management System (CMS) van Mediasurface. Voorheen konden geen nieuwe pagina’s worden toegevoegd zonder de hulp van specialisten. Nu is dat veel gemakkelijker geworden. Bovendien is de hele productcatalogus ontsloten. In de toekomst zal ook één-op-één informatie worden aangeboden.

Met één goede klachtafhandeling scoor je beter dan met een jaar goede dienstverlening.

Voer regelmatig een simulatie uit. Waar een audit zich sec richt op de processen aan leverancierszijde, richt een simulatie zich juist op de totale leveringsketen, over klant en leverancier heen. Het doel van een simulatie is het acteren van medewerkers binnen het proces en de procedures te onderzoeken. De focus ligt hierbij op de effectiviteit en efficiëntie binnen de totale keten van dienstverlening, in tegenstelling tot een audit die zich richt op de vraag of het leveringsproces wordt uitgevoerd zoals het op papier staat. Door het vastleggen van afspraken en het opstellen van processen en procedures, maak je afspraken over de uitvoering van de dienstverlening. Theorie en praktijk - het definiëren van dienstverlening en de uitvoering ervan - willen echter nogal eens van elkaar verschillen. Met behulp van simulatietechnieken kun je vaststellen of de uitvoering van de dienstverlening in praktijksituaties tot de gewenste resultaten leidt. Het proces is beschreven, inputs en outputs zijn gedefinieerd, net als de partijen die betrokken zijn bij de levering en afname van de diensten. Het mooie van de simulatietechniek is dat je de gehele keten van dienstverlening onder gecontroleerde omstandigheden kunt nabootsen en op basis van de resultaten geconstateerde knelpunten kunt oplossen. Deze simulatietechnieken zijn een uitstekend hulpmiddel tijdens de implementatiefase, waarin je de dienstverlening tussen klant en leverancier gaat inregelen, maar ook in de jaren daarna. Ons advies is dan ook om deze simulaties gezamenlijk op regelmatige basis uit te blijven voeren (bijvoorbeeld jaarlijks). De achtergrond hiervan is, dat de dienstverlening geen statisch geheel is, maar continu aan verandering onderhevig is. Gebruikerswensen veranderen, medewerkers stromen in en uit, processen, afspraken rondom de dienstverlening wijzigen, enzovoort. Het grote voordeel van deze aanpak is dat de deelnemers aan de simulaties ook degenen zijn die het dagelijkse werk (moeten gaan) uitvoeren en zij ook als beste in staat zijn om daadwerkelijke knelpunten te signaleren en op te lossen. Simulaties

leveren een belangrijke bijdrage aan de effectiviteit van de totale uitvoeringsketen. Regisseer je overleggen. Overleg over de uitvoering van de dienstverlening is essentieel binnen klant/leverancier-relaties. Voor deze overleggen gelden een paar spelregels, die de effectiviteit en efficiëntie sterk bevorderen. Hanteer een standaard agenda. Maak gebruik van een vaste agenda met daarop vooraf gedefinieerde onderwerpen. Het klinkt misschien als een dooddoener, maar veel te vaak zien we dat er ad-hoc overleg wordt gevoerd, waarbij hoofdzakelijk de negatieve zaken vanuit klantperspectief worden besproken. Zorg ervoor dat je de juiste mensen aan tafel hebt in het juiste overleg. Splits de overleggen in strategische, tactische en operationele overleggen, en zorg ervoor dat in ieder overleg de juiste deelnemers over de juiste onderwerpen praten. Zo heeft het weinig zin om in een operationeel overleg over de technische consequenties van een wijziging ook uitgebreid te gaan bomen over de financiële investeringsruimte. Dit geldt in het bijzonder wanneer we het hebben over acties om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren (service improvement programs). Hierbij is het essentieel dat aan beide zijden personen aanwezig zijn die de verantwoordelijkheid ook daadwerkelijk dragen. Het gaat tenslotte over zakelijke beslissingen die gevolgen hebben voor ieders business, zowel in financiële als in operationele zin. Bereid je voor. Het is aan de leverancier om gedefinieerde resultaten die op de agenda staan, aan te leveren en afwijkingen te analyseren. Vanuit klantzijde dienen deze analyses grondig onderzocht te worden op de gevolgen voor de eindgebruikers. Dit kun je immers niet van de leverancier verwachten. Laat je deze voorbereidingen achterwege, dan zijn eindeloze vergaderingen met dito discussies onvermijdelijk. LEREN VAN ANDEREN Dat uitbesteding niet een universele oplossing is voor it-problemen is de afgelopen jaren wel duidelijk geworden. De belangrijkste reden hiervan is dat het onmogelijk is om de uitbesteding alleen met het afsluiten van een formeel contract te realiseren. Je denkt als klant immers je zorgen uit te besteden, maar je krijgt daar andere zorgen voor terug. Oplossingen hiervoor zijn niet door slechts één van beide partijen te realiseren. Het is een groeiproces waaraan beide partijen een bijdrage moeten leveren. Als klant besteed je tenslotte wel activiteiten, maar geen eindverantwoordelijkheden uit. Communicatie en aandacht voor het wederzijdse belang zijn essentieel. Leer van de ervaringen van anderen!

•

Open standaarden, gesloten deuren Eén van de nieuwe geloofsartikelen in het it-beleid van de rijksoverheid zijn open standaarden. Het Forum Standaardisatie publiceerde onlangs een eerste basislijst met standaarden die zoveel mogelijk door de overheid moeten worden toegepast. Het ligt in de bedoeling de lijst in de nabije toekomst uit te bouwen met nieuwe standaarden. De open standaarden moeten de overheidsautomatisering beschermen tegen het zoveelste infarct. Een pilletje voor de zieke patiënt of een placebo? Het fenomeen open standaarden roept tal van nieuwe vragen op. Bijvoorbeeld, hoe open zijn die standaarden nu eigenlijk? Bij enkele van de gepresenteerde standaarden heb ik daarover ernstige bedenkingen. Zo staan op de basislijst twee beveiligingsnormen, die slechts tegen betaling van een fors bedrag kunnen worden aangeschaft bij het Nederlands Normalisatie-instituut (Nen). Dat staat een grootschalige publieke verspreiding natuurlijk in de weg. Op internet is de tekst van die twee standaarden dan ook onvindbaar. De makers van de lijst lijken te zijn vergeten dat een voorloper van één van die twee standaarden, de Code voor Informatiebeveiliging uit 2000, een grote flop is geworden. Weinigen kennen de inhoud van deze set best practices en een nog veel kleiner deel heeft de beveiligingscode in zijn organisatie geïmplementeerd. De bron van dit probleem: het Nen zit boven op zijn auteursrechten. De beveiligingscode is daardoor nauwelijks tot het publieke domein doorgedrongen. Hoewel de rijksoverheid destijds aardig wat geld in de ontwikkeling van deze code heeft gestopt, heeft deze de rechten van intellectuele eigendom volledig bij het Nen laten liggen. Kostbare fout! Met de open standaarden over informatiebeveiliging is het niet anders. Het Nen behoudt zich zijn auteursrechten uitdrukkelijk voor. Het lijkt mij dat een overheid die haar open standaarden flink aan de man wenst te brengen, moet trachten het Nen te onteigenen. Een specifieke wettelijke mogelijkheid, zoals wel bestaat voor de onteigening van grond, ontbreekt in de Auteurswet. De wet voorziet ook niet in dwanglicenties. Onteigening is alleen haalbaar, indien de overheid bereid is na betaling de rechten van het Nen contractueel over te nemen en het Nen hierin wil meegaan. Zonder die bereidheid worden de open beveiligingsstandaarden het zoveelste debacle en blijft de deur naar toepassing ervan potdicht zitten. Peter van Schelven Juridisch adviseur ICT~Office

Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar [email protected]

30  

nr 9 • 14 mei 2008

peter van schelven

nr 9 • 14 mei 2008

31

Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een e-mail naar [email protected]

forum

In It executive nummer 4 (5 maart 2008) betogen fontecilla en wardell van Booz allen hamilton dat webgebaseerde applicaties bedrij ven een strategische voorsprong geven. In de praktij k blij kt keer op keer dat grote bedrij ven die applicaties en data over een wide area netwerk  draaien tegen onverwachte problemen aanlopen meent Carel Bak van riverbed.

Woensdag 21 mei Schatten met use Cases Middagseminar, Holiday Inn Leiden www.arrayseminars.nl

V

olgens Booz Allen Hamilton zullen grote bedrijven die als early adaptors nu al op grote schaal met webapplicaties aan de slag gaan hun concurrentievoordeel verzilveren. Natuurlijk is er op netwerken steeds meer bandbreedte beschikbaar, zijn er steeds meer en betere webgebaseerde applicaties voorhanden en komen ook zogenaamde thin-client-omgeving vol dunne werkstations steeds meer in beeld. In deze natte droom likken it-managers hun vingers af bij de gedachte aan volledig flexibele werknemers die overal hun werkzaamheden kunnen verrichten. Maar ligt het geschetste walhalla van netwerkcentralisatie waarin dit allemaal mogelijk moet worden daadwerkelijk binnen handbereik? Hoewel mijn antwoord op deze vraag toch een volmondig: ‘Jazeker!’ is, kan ik absoluut niet de stelling onderschrijven dat alle grote bedrijven voordeel zullen ondervinden bij een blindelingse en snelle overstap op webgebaseerde applicaties. Ik zet me hier sterk af tegen de bewering van adviesbureau Booz Allen Hamilton dat wel meent dat het werken via het web gemakkelijk is in te voeren. In de praktijk blijkt keer op keer dat grote bedrijven die applicaties en gegevens data over een uitgestrekt netwerk draaien tegen hele vervelende problemen kunnen aanlopen. Denk alleen al aan de frustratie van medewerkers die ervaren dat een applicatie langzamer draait dan ze gewend zijn, of de wachttijd van minuten die ze kwijt zijn omdat bestanden tergend traag binnenlopen. Dat is nu niet bepaald bevorderlijk voor de sfeer binnen een bedrijf. Dit zijn wel twee van de reële problemen die bedrijven vaak tegenkomen als ze met een netwerk werken waar meerdere locaties op aangesloten zijn. De prestaties van de software en

applicaties laat een merkbaar snelheidsverlies. Soms worden applicaties zelfs frustrerend traag. Zolang bedrijven niet stilstaan bij de mogelijke, traditionele negatieve effecten van het werken over zo’n netwerk en zich niet verdiepen in de oplossingen die bestaan om deze negatieve ervaringen tegen te gaan, zal het overstappen op webgebaseerde applicaties noch zegen zijn, noch zege brengen. Als oplossingen voor performancetegenvallers niet adequaat worden meegenomen in de beslissing om over te stappen op webgebaseerde applicaties en het werken over een wide area network (wan), zal de miljoenenwinst die Booz Allen Hamilton grote bedrijven voorspiegelt in de praktijk een fata morgana blijken te zijn. Dus, beste grote bedrijven op jacht naar die unieke marktpositie waarin u de concurrentie ver achter u laat doordat u al handenwrijvend bezig bent over te stappen op webgebaseerde applicaties, bedenk goed wat voor basisvoorzieningen u nodig heeft. Want overstappen op webgebaseerde applicaties door kale implementatie ervan is in eerste instantie een bedreiging voor die performance en kan zo direct negatieve gevolgen hebben op uw gehele bedrijfsvoering. Webgebaseerde applicaties kunnen u heus wel een positieve concurrentiepositie bezorgen, maar alleen als u de risico’s kent en -nog belangrijker- de middelen om die risico’s uit de weg te gaan. Dat is de enige manier om te voorkomen dat de concurrentie u voorbij zoeft met een razendsnelle performance, verkregen door een weloverwogen implementatie van webgebaseerde applicaties in combinatie met de juiste performanceoplossingen.

Woensdag 21 mei windows Server 2008 event Microsoft Innovation Center, Barneveld www.brainforce.nl

Reageren? Stuur een e-mail naar it-redactie@ kluwer.nl

Kijk voor een compleet agenda-overzicht op www.ictevenementen.nl

•

nr 9 • 14 mei 2008

Woensdag 21 mei Virtual Contact Center event 2008 Logica, Amstelveen www.logica.nl Woensdag 21 mei factuurcongres 2008 Burgers Zoo, Arnhem www.factuurcongres.nl Donderdag 22 mei Business Continuity  management 2008 Congres, Figi Zeist business-continuity.heliview.nl Donderdag 22 mei nationaal ICt event Evenement, Media Plaza Utrecht www.ictevent.nl Dinsdag 27 mei lan Systems 2008 Congres, Spant! Bussum www.lansystems.nl Donderdag 5 juni trends in Business process management Congres, Holiday Inn Leiden www.bpmtrends.nl Maandag 16-18 juni european Business rules Conference Conferentie, Munchen, Duitsland www.eurobizrules.org Woensdag 25 juni greening the enterprise Conferentie, Media Plaza Utrecht www.mediaplaza.nl

33

aGenda

hoezo fl exibiliteit?

Woensdag 21 mei Content management Systems Congres en expo, Triavium Nijmegen www.cmscongres.nl

menS & werk

“Ik wens iedereen het virus toe!”

It wordt scholingsfabriek Steeds meer It-bedrij ven richten klasjes op om specialisten te kweken. op de arbeidsmarkt vinden ze niemand meer. het jongste opleidingsplan komt van Brunel.

D

oor het gebrek aan beschikbare specialisten gaat Brunel ICT ze maar zelf opleiden. Hbo’ers met minimaal twee jaar werkervaring kunnen bij de detacheerder een opleiding Business Information

Administrator volgen. Voorwaarde is dat zij affiniteit moeten hebben met de combinatie IT en bedrijfsprocessen. Begin mei zijn de eerste Brunel-medewerkers aan de slag gegaan. Aan het eind van het jaar hoopt het bedrijf er zeventig te hebben opgeleid. Gerjan Mazenier, directeur Brunel ICT Nederland: “De afgelopen twee jaar hebben we een flinke toename gezien in de aanvragen voor functioneel-applicatiebeheerders. Pas afgestudeerde hbo´ers ontbreekt het echter aan ervaring om snel in deze functies terecht te komen.” Steeds meer it-bedrijven kweken hun eigen

ronald peeters senior accountmanager security drager van het Qi-virus sinds 2006

specialisten. Zo leidt Ordina jongeren op tot consultant business intelligence. Brunel werkt voor haar opleidingsplan samen met Saxion Hogescholen. De opleiding duurt een jaar en kwalificeert de leerlingen voor functioneel applicatiebeheerder. De behoefte aan deze specialisten, die bedrijfsprocessen en IT beter op elkaar laten aansluiten, is de afgelopen jaren sterk toegenomen. De opleiding bestaat uit drie weken theorie bij Saxion, bestaande uit de trainingen Itil, ASL, Bisl, T-MAP, Information Systems, Project Participation en een professional communication training. Daarna gaan de deelnemers direct bij opdrachtgevers van Brunel ICT aan de slag om hun theoretische kennis te verrijken met praktijkervaring. De stage wordt afgesloten met het officiële Exin-examen voor Business Information Administrators.

•

‘te veel thuis doen’

W

erknemers die thuiswerken, doen eerder te veel dan te weinig. Dat stelt Theo Rinsema, algemeen directeur van Microsoft Nederland. Hij deed die uitspraak in het kader van het nieuwe bedrijfspand dat de organisatie onlangs betrok. De angst dat thuiswerkers de kantjes ervan aflopen, is dan ook onterecht. Bij Microsoft Nederland doet 90 procent van het personeel aan thuiswerk. Overal kunnen zij werken dankzij laptop en smartphone. Er is wel een praktisch probleem met thuiswerken, aldus Rinsema. Als werk en privé in elkaar overlopen en medewerkers altijd bereikbaar zijn, hoe weet je dan of ze 32 of veertig uur werken? Je moet het volgends de Microsoft-topman niet leuk vinden als je medewerkers uit vrije wil te veel uren draaien. Dat is een aanslag op hun privéleven, waar ze uiteindelijk op afknappen.

H

et moet maar eens afgelopen zijn met die moeizame zoektocht naar buitenlandse kenniswerkers, zo meent het Innovatieplatform. Deze denktank onder leiding van premier Balkenende wil de grens wijd openzetten voor hoogopgeleiden, waaronder ook it-specialisten. Ons land heeft zelf te weinig bollebozen en is afhankelijk van import. Jaarlijks komen tweeduizend kenniswerkers het land in, maar dat zijn er duizenden te weinig. Dat komt mede doordat kenniswerkers van buiten de EU alleen welkom zijn op uitnodiging van bedrijven of instellingen. Dat schiet niet op, aldus het Innovatieplatform. De groei van productie, groei van inkomen per hoofd van de bevolking, en de groei van winsten van bedrijven blijven achter bij de groei in landen waarmee Nederland moet concurreren.

•

nr 9 • 14 mei 2008

accountManager(s) datacoM, storage, networkIng en network securIty

•

grens open voor  kenniswerkers

34  

www.qi-virus.nl

Scandinavië lokt  personeel

B

edrijven die op zoek zijn naar it’ers krijgen steeds meer concurrentie van werkgevers uit Scandinavische landen. De tekorten aan geschoold personeel zijn daar zo mogelijk nog groter dan in ons land. Eerder lonkten Luxemburg en Australië ook al naar it’ers. In Scandinavië is de werkloosheid een stuk lager, terwijl de vergrijzing hard toeslaat. Daarnaast lokken de Scandinavische landen ook kenniswerkers van buiten de EU. Vooral Zweden is naarstig op zoek naar talent. Een probleem voor de Scandinaviërs is dat buitenlanders het daar niet uithouden. 20 procent van het uitheemse talent vertrekt binnen een jaar en 40 procent is binnen twee jaar weg.

•

“Solliciteren bij Qi ict betekent

Qi ict is een ict-dienstverlener en is

vanzelfsprekend vinden dat er morgen

gegarandeerd het krijgen van het

specialist op het gebied van networking,

wéér meer mogelijk is dan vandaag.

Qi-virus. Het Qi-virus is het virus

security, storage en datacom. vanaf

en daarvoor is Qi ict op zoek naar nieuwe

dat heerst onder de medewerkers van

het delftechpark in delft werkt Qi ict voor

medewerkers. ga voor meer info naar

Qi ict. Mijn symptomen van het Qi-virus

opdrachtgevers zoals heineken, rtl,

www.qi-virus.nl of bel 015 888 04 44.

zijn vooral ambitie en zelfverzekerdheid.

vodafone, Q8 en shell. vanuit één visie:

Qi ict is een open en informeel bedrijf

living uptime. dit is de visie van een

waarin je snel verder kunt groeien.

bedrijf dat zelf nooit stilstaat. en dat

Een unieke werkgever met unieke

met de inzet van mensen en middelen

arbeidsvoorwaarden.”

een wereld creëert waarin we het

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

menS & werk

Banencarrousel kort gebruik van een eigen mailserver. Dit om de vpn-verbinding met de hoofdvestiging te ontlasten.”

De It-manager Van  eYke hogenDoorn  groep

Naam: Rinus Kolijn Leeftijd: 45 Omvang it-afdeling: 2 It-manager bij Eyke Hogendoorn Groep sinds: 1997 Favoriete gadget: Blackberry 8300

portret van een  It-manager (25) menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil  waar voor zij n geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. hoe mensen  hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. Door Henk Vlaming Kun je uitleggen wat de Eyke Hogendoorn Groep is? “Een staalbedrijf van 260 medewerkers, waarvan 180 hier in Terneuzen. Het bedrijf is begonnen in 1955 als staalbedrijf met een aantal klanten zoals Dow Chemical. Momenteel maken we staalconstructies, pijpleidingsystemen en kunststof looproosters. Daarnaast verhuren we kranen, hoogwerkers, aggregaten en klein gereedschap onder andere voor onderhoudsstops in fabrieken. We hebben vestigingen in Nederland, België en Slowakije.” Waarom koos je voor deze organisatie? 36  

“Omdat het een breed bedrijf is met veel activiteiten en verschillende vestigingen. Ik werkte hiervoor bij een woningbouwvereniging en zocht meer uitdaging. Deze organisatie was op zoek naar iemand die de automatisering kon doen. Tot die tijd was hiervoor een projectgroep en werd Baan ingehuurd voor een deel van de uitvoering.” Wat moet ik mij voorstellen bij de automatisering van je bedrijf? “De grotere vestigingen in Terneuzen en Slowakije hebben eigen mailservers. Op alle vestigingen hebben wij het nr 9 • 14 mei 2008

besturingssysteem Windows Server 2003. Op de hoofdvestiging zit het erp-systeem Baan IV. We hebben al eens gekeken naar de opvolger, ERP LN, maar voor ons biedt dat momenteel geen toegevoegde waarde. Ons huidige pakket zal nog lange tijd door de leverancier worden ondersteund. Verder gebruiken wij het crm-pakket SuperOffice en Insphire, een verhuurapplicatie voor materieelbeheer. Een apart pakket, inderdaad. De verhuurapplicatie van Baan voldeed niet aan onze eisen.” Wat is je rol als it-manager? “Ik doe de automatisering voor

onze vestigingen in drie landen. In elk land is weer andere lokalisatiesoftware nodig in verband met de specifieke belastingaangifte en loonverwerking. In principe kan ik alle vestigingen bedienen vanuit Terneuzen. Wat niet wil zeggen dat alles altijd goed gaat. In Slowakije bijvoorbeeld is de infrastructuur nog niet zo ontwikkeld, daar hebben we geen hoge bandbreedtes. De informatie-uitwisseling duurt dan ook iets langer. Dat was vooral lastig voor het heen en weer sturen van autocad-tekeningen, die veel bandbreedte vragen. Het mail-verkeer met Slowakije maakt dan ook sinds

Is het moeilijk om de internationale IT te doen met zo’n kleine afdeling? “Vier jaar geleden is dit bedrijf in Slowakije gaan werken. Technisch gezien is het niet zo moeilijk om de IT daar te doen. Wat het moeilijk maakte, was het vinden van de juiste contacten voor ondersteuning. Onze vestiging zit dicht bij de grens met Oekraïne. Soms vonden wij goede automatiseerders, maar bleken die geen Engels te spreken. Veel keuze in zakenpartners hadden wij niet. Van het technische verhaal vind ik alleen dat van de telefonie spannend. Wij wilden naar een ip-centrale. Die hebben we nu op de verschillende locaties, maar we kunnen Slowakije niet koppelen op basis van het internetprotocol omdat er te weinig capaciteit/bandbreedte is.” Wat was je laatste project? “De staalafdeling hier is toe aan een nieuwe cad-applicatie voor de aansturing van de machines. Het vorige pakket stond stil qua ontwikkeling. Zo’n nieuw pakket kost al gauw een ton voor vijf licenties. We zijn een maand of vier bezig geweest met de implementatie.” Wat was je grootste triomf als it-manager? “Het zwaarste project dat ik heb gedaan, is de overstap in 2006 van Baan onder Unix naar Baan onder Windows. Wij waren het enige bedrijf die dit helemaal zelfstandig gedaan heeft. De kunst was om alle service-packs van Baan na het overzetten tegelijk te installeren. Eerst moesten wij alles op hetzelfde niveau brengen als onder Unix, zodat applicatie- en tabelstructuren

van beide systemen overeenkwamen. Het risico van zo’n operatie is dat bepaalde gegevens na het overzetten niet meer zichtbaar zijn, of dat er datacorruptie optreedt. We zijn eerst met het kleinste bedrijf overgegaan. Toen dat goed ging, hebben we ook de rest overgezet.” Liggen er nog uitdagingen in het verschiet? “We willen nog meer gaan doen met de koppeling tussen Baan en Insphire, de verhuurapplicatie. Facturen die automatisch ingelezen worden in Baan, een werkplaatsmodule, waarvan de financiële gegevens moeten worden ingelezen in Baan. Moeilijk hoeft het niet te zijn, als je maar voldoende kennis hebt van de databases.” Ben je op zoek naar uitdagingen buiten dit bedrijf? “Nee, dit is een familiebedrijf met veel collegialiteit. Dat vind ik belangrijk. Hier is nog veel te doen op het gebied van automatisering. Ik zou de systemen op termijn compleet willen overzetten naar Windows Server 2008 en Exchange 2007. Wat ik ook zou willen realiseren, is de integratie tussen vaste en mobiele telefonie.” Is er ook leven buiten de IT? “Zeker, ik ben jeugdcoördinator en asssistent-trainer van het eerste team van de voetbalvereniging VV Zaamslag. Ons eerste elftal speelt nacompetitie voor promotie naar de eerste klasse. Zelf heb ik altijd gevoetbald, vandaar deze passie. Eerst was ik jeugdtrainer bij deze vereniging, van het elftal waar mijn zoon speelde. Nu verzorg ik de elftalindeling binnen de jeugd. Het is elk jaar weer een gepuzzel om begeleiding en spelers voor elk team rond te krijgen .”

•

marcel de Jong, executive van Ventus, heeft in Ede tijdens het Congres Best Practices in IT Management, de Manager’s Award in IT Service Management in ontvangst genomen. Exameninstituut EXIN reikt deze jaarlijkse Award uit aan de examenkandidaat met de beste prestaties voor deze hoogst haalbare service management certificering in het afgelopen jaar. Joris van enst is de nieuwe directeur van Het Waterschapshuis, de regieen uitvoeringsorganisatie voor de IT van 26 waterschappen. Nu is hij nog wetenschappelijk directeur van het Lofar-programma. Deze grootste radiotelescoop ter wereld wordt op dit moment in NoordNederland gebouwd. Imation, een bedrijf voor verwisselbare opslagmedia, heeft een flinke stoelendans in eigen huis achter de rug. Die is begonnen met de aanstelling van Cinzia gandini, een voormalig countrymanager, tot manager TDK Life on Record / HP Optical´ voor de regio Europa, Midden-Oosten en Zuid-Afrika. In navolging daarvan heeft ook alet  Jentink promotie gekregen. Zij is aangesteld als product manager optical products & batteries Emea. Zij was marketing channel manager Benelux, GrootBrittannië en Iberia. De laatste die is opgeschoven in de rij nr 9 • 14 mei 2008

is Irene  Yntema. Zij is channel marketer Benelux/ Nordics/ South Africa/ Middle East and direct marketing Europe geworden. Tot voor kort werkte zij in een ondersteunende functie. Sofwarebedrijf Trinicom heeft lisette  JochemsenBesselsen (28) aangesteld als marketing manager. Zij werkte eerder in marketingfuncties bij Baan en Infor. luc Delagaye is aangesteld als president van Agfra Materials. Hij vervangt Albert Follens. Delagaye komt over van Cumerio, dat in 2005 naar de beurs van Brussel werd gebracht. Hij was er de bestuursvoorzitter. Voor het tweede achtereenvolgende jaar heeft Microsoft een Most Valuable Professional (MVP) Award toegekend aan ton Stegeman, Microsoft SharePoint-specialist van e-office. Hij krijgt deze erkenning voor zijn bijdrage aan de Microsoft Office SharePoint Server Technical Community, onder andere via zijn weblog.

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

37

eSCape

De escape-minikwis 1) De Linux-distributie Ubuntu geeft zijn versies graag een wat aparte codenaam mee. De nieuwste versie 8.04 heet Hardy Heron. Maar welke van deze namen is géén Ubuntuversie (maar een album van Suske en Wiske)? a) Warty Warthog b) Hoary Hedgehog c) Thorny Tjif-Tjaf d) Gutsy Gibbon

Colofon IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

a) Windows Vista was niet op tijd klaar, waardoor bedrijven die betaalden voor ‘software assurance’ geen recht hadden op de upgrade. b) Pc’s die niet in staat waren om alle Vista-functies te draaien, werden toch verkocht met het ‘Vista Ready’ label. c) Het duurt minutenlang voor Vista klaar is met het kopiëren van bestanden. d) Te veel software draait niet op Windows Vista.

2) Commodore ging voor de derde keer failliet. Maar welke in 1980 gelanceerde computer met deze eminente merknaam werd de allereerste computer waarvan meer dan 1 miljoen exemplaren werden verkocht? a) De Commodore PET b) De Commodore VIC-20 c) De Commodore 64 d) De Commodore Amiga 3) Microsoft is mislukt in zijn pogingen om het ‘Vista Ready’ proces in Amerika tegen te houden. Waarover gaat dit proces?

Antwoorden: 1) c 2) b 3) b

windows: the fi nal countdown? windows loopt op zij n laatste benen, zo vertelt een expert van gartner. maar dat horen we al sinds  microsoft in 1994 het Internet ‘gemist’ had. hoe zien de voortekenen er ditmaal uit? · Red Hat geeft consumentenmarkt op. Niet dat ze daar ooit een deuk in een pakje boter hebben geslagen. · Olpc-project overweegt Linux te dumpen voor Windows. Weliswaar Windows XP, maar toch. Oh ja, en er staat ‘overweegt’. Dus: heel misschien. · IBM schakelt over op Macintosh!!! Nu ja… in een experiment met 24 gebruikers, mogelijk later uit te breiden tot een honderdtal. Op 400.000 personeelsleden. Nog geen tijd om de schuilkelders op te zoeken. · Microsoft gaat in China exemplaren van Suse Linux verkopen. Al zullen ze dat waarschijnlijk niet té hard proberen. Stel je voor dat één Chinees op de tien daarop ingaat.

aBOnneMenten IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl redaCtIe Fred van der Molen hoofdredacteur e  [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e  [email protected] MedeWerKerS  Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Henk Vlaming, Marco van der Hoeven, Marguerite Irrgang, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink FOtOGraFIe Nico Boink, Cor Mooij redaCtIeadreS Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e  [email protected] adVertentIe-eXPlOItatIe Rob de Kleijnen salesmanager t  06-53403470 e  [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t  06-13221012 e  [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e  [email protected] F  020-5733603 e  [email protected] (advertentiemateriaal) UItGeVer Rogier Mulder e  [email protected] MarKetInG Ceesjan de Vos e  [email protected] Mieke Stikkelorum e  [email protected] VOrMGeVInG COLORSCAN amsterdam-voorhout drUKWerK Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2008, IT Executive, ISSN 1570-6737

38  

nr 9 • 14 mei 2008

Bestel nu de ICT Marktmonitor 2008 ICT-branche in perspectief De twaalfde editie van de ICT Marktmonitor 2008 schetst een beeld van de ontwikkelingen op de Nederlandse ICT-markt en zet deze ontwikkelingen in historisch en internationaal perspectief. De ICT Marktmonitor is een handzame en unieke uitgave voor iedereen die kennis wil nemen van de belangrijkste cijfers en trends in de ICT-branche.

Lezers van IT Executive kunnen tegen een gereduceerd tarief de ICT Marktmonitor 2008 bestellen.

Lezersaanbieding Voor slechts: 19,95

excl. btw

(normaal: 29,95 excl. btw) kunt u de uitgave bestellen via:

www.ictmarktmonitor.nl/bestellen actiecode: IEMM2008

De ICT Marktmonitor besteedt deze editie extra aandacht aan de markt voor ICT bij de overheid, de arbeidsmarkt en maatschappelijk ondernemen binnen de ICT-branche.

“Die cd waar ik ons klantenbestand op had gebrand is nu gesmolten.”

Deze actie geldt tot en met 31 juli 2008.

Back-up Online voor servers slaat uw bestanden dagelijks automatisch op in een KPNdatacenter. Uw bedrijfsgegevens zijn dus altijd beveiligd. Tegen brand bijvoorbeeld.

24,

95 excl. btw

per maand per 25 GB

Nu 1 maand gratis* Ga naar kpn.com/ict of bel uw accountmanager

*

ict-oplossingen