Fred van Houten Hoogleraar Ontwerptechniek Ontwerp, Productie en Management
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
1
De industriele ® evolutie?
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
2
Industrie 4.0 ?
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
3
De 19e eeuw van de werktuigbouwers 1820-1850: De 1e Industriële revolutie Ontstaan van de Gereedschapswerktuigenindustrie Opkomst van de Katoen- en Textielindustrie Centrale aandrijving met stoommachine
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
4
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
INDUSTRIE 1.0
5
Elektrificatie: De 2e Industriele revolutie Meer flexibiliteit voor fabrieksinrichting Begin 20e eeuw: Massieve invoering 3 fasen motoren (Krachtstroom) minder beperkingen aan fabriekslayout
1915
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
6
Industrie 2.0 1913: Stroomlijning van de fabricage maakt massaproducten goedkoop
Elektrische aandrijving van machines F.W. Taylor: Scientific Management Uitvinder High Speed Steel (Slijtvast gereedschapsmateriaal) Flow productie – arbeidsdeling - tijdstudies Ford: Hoge efficiency + Hoge lonen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
7
1952 Numerieke Besturing
John T. Parsons (1913 – 2007) “Vader” van de Numerieke Besturing Berekening van de instelling van machinecoordinaten met een computerprogramma Electrische aandrijving van de instellingsbewegingen door middel van een ponskaartlezer
Patent: Motor Controlled Apparatus for Positioning Machine Tool (ingediend 1952, verleend 1958)
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
8
Industrie 3.0: Numerieke Besturing 1961: de Unimate, de eerste industriele robot bij GM
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
9
Midden 60-er jaren: IBM Bill Of Material Planning - Het begin van ERP
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
10
Industriële Laser Toepassingen
1958 Uitvinding van de Laser
1965 Laserboren 1970 Lasersnijden
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
11
1984 Additive Manufacturing
Charles “Chuck” Hull richtte 3D systems op Stereolithografie Uitharden fotopolymeer met laser
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
12
1990 Flexibele Fabrikagesystemen (FMS) en Computer Integrated Manufacuring (CIM)
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
13
Flexibel? --------en veel te duur!
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
14
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
15
Opkomende economieën 1991 EUR 3,451 bn
Africa 2% Other developed countries 2%
South America 7%
Verlies van marktaandeel Europa van 36 naar 25%
Asia excl. Japan 8%
Russia and Eastern Europe 4%
Western Europe 36%
Share of emerging economies: 21%
North America 24%
Wat is hieraan te doen? Hoe zit dat binnen Europa? Hoe zit dat in Nederland?
Japan 18%
2011 EUR 6,577 bn
Africa 1% Other developed countries 1%
South America 6%
Western Europe 25%
Asia excl. Japan 31%
Share of emerging economies: 40%
Japan 11%
Russia and Eastern Europe 2%
North America 22%
1) UNCTAD data in constant 2005 USD, converted into EUR (2005 exchange rate)
Traditional industrial economies
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
Emerging economies
16
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
17
MANY LOSERS, FEW WINNERS
INDUSTRIAL 1) SHARE OF VALUE ADDED IN SELEC TED COUNTRIES
Industriële bijdrage aan bruto nationaal product
20%
17%
2001
2011
EU 2) AVER AGE: SWEDEN
15%
26%
Nederland 14% Trend: Blijft ongeveer gelijk
15%
22%
11%
23%
24% 16%
18%
UK
15%
11%
CZECH REPUBLIC
POL AND
GERMAN Y
17%
FRANCE
14%
20%
16%
11%
10%
SPAIN
GREECE
ITALY
1) Excluding electricity, mining and quarrying
2) EU 27, 2011
Source: UNCTAD
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
18
PROFITABILIT Y 1)
INDUSTRY 4.0
High
Return expected by investors (ROCE)3) = 15%
RB Industry 4.0 Readiness Index1)2) 5
Europe 2030
Denmark
Belgium
Finland
Germany
FRONTRUNNERS
Sweden
Ireland
Netherlands 4
TR ADITIONAL INDUSTRY
POTENTIALISTS
Austria UK
France
Europe 2012
3
TR ADITIONALISTS
Czech Republic
Italy
France 2012
Spain
Slovakia
Slovenia
Portugal
HESITATORS
Lithuania
Hungary
Estonia
2
Germany 2012
Poland
Croatia
Bulgaria
Low Low
CAPITAL INTENSIT Y 2)
High
1) EBIT as % of value added; margin: Low = below 5%, High = above 20% 2) Capital employed/value-added; margin: Low = below 0.5, High = above 1.3 3) ROCE (Return On Capital Employed) = profitability x capital intensity
1 1
2
3
4 5 Manufacturing share (% of GDP; index)1)
1) 1 = low, 5 = high
2) Adjusted for outliers Cyprus, Latvia, Luxemburg, Romania, Greece
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
19
Industrie 4.0
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
20
LOONONTWIKKELING IN CHINA (1 RMB = 0.14 Euro)
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
21
ICT en industriële automatisering komen samen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
22
Ingrediënten voor de flexibele fabriek
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
23
Van TRL naar MRL
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
24
Intelligente machines
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
25
Robots als bewerkingsmachines
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
26
Samenwerken met mensen ----- intrinsiek veilig
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
27
(Re)configureerbaar
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
28
Geautomatiseerd transport
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
29
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
30
Samenwerkende robots
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
31
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
32
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
33
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
34
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
35
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
36
Tweearmig Lassen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
37
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
38
Verfstripper
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
39
Virtuele voorbereiding
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
40
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
41
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
42
Tape laying
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
43
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
45
Kan zelfs de machinebediener vervangen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
46
Reconfigureerbare gereedschappen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
47
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
48
Configureerbare machines
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
49
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
50
Modulaire bouwwijze
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
51
Fabriek van de Toekomst (FoF)
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
52
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
53
Tabletop productielijn
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
54
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
55
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
56
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
57
Ten Cate Factory of the Future
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
58
Nederland • • • • •
FME TNO EZ VNO NCW KVK
• • • •
BOM NOM OOSTNV Innovation Quarter Nederland ICT
•
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
59
Robots, 3D printers, Big Data en Netwerken
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
60
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
61
Fieldlabs
Fieldlabs bieden de mogelijkheid laagdrempelig (lage kosten, weinig eigen risico) te onderzoeken wat Smart Industry innovaties voor een bedrijf kunnen betekenen.
Zo kan een bedrijf nieuwe technologieën testen zonder zelf dure machines te hoeven aanschaffen.
Verder wordt vanuit de Fieldlabs een structurele samenwerking gezocht met kennisinstellingen, vakgroepen aan universiteiten en onderwijsinstellingen.
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
62
Smart bending Factory Wereldwijd innovatie-toonbeeld worden in maatwerk voor de metaalindustrie om kleine series 25% goedkoper en 5 keer sneller op de markt te brengen.
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
63
North and East Netherlands: Region of Smart Factories Foutloze productie en ‘First Time Right’ product- en procesontwikkeling leiden tot een succesvolle vraaggestuurde maakindustrie.
.
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
64
Region of Smart Factories Reshoring Production
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
65
Designing Ultra Personalised Products and Services: UPPS Het ontwikkelen van radicale nieuwe productproposities voor de maakindustrie door middel van innovatief gebruik van data en door producten volledig op maat te maken.
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
23/1
6
66
Flexible Manufacturing Radicaal doel: In kleine series flexibel en volledig geautomatiseerd produceren middels robots en zonder programmeringstijd.
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
67
Wetenschappelijke Agenda (STW/TNO)
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
68
WAT BETEKENT SMART INDUSTRY VOOR U? Nieuwe materialen en nieuwe maakprocessen leiden tot nieuwe randvoorwaarden voor productontwikkeling. Toename complexiteit van producten en voortbrengingsketens Ontwikkeltempo gaat alsmaar omhoog Meer verantwoordelijkheid van toeleveranciers gevraagd Nieuwe bedrijfsvormen en businessmodellen Product-diensten combinaties Welke aanpak/gereedschappen kunnen hierbij helpen?
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
69
Aandachtspunten SMART INDUSTRY
Versnelling van de productontwikkeling: •
De keten: integratie, openheid, informatie delen, decentrale aansturing. •
Veiligheid, vertrouwelijkheid, samenwerking,………..
De mens centraal: human capital. •
Opleiding en training, verantwoordelijkheid, vaardigheid
Open platform voor productieautomatisering van de toekomst. •
Creatief, multidisciplinair, flexibel,…….
Hoe integreren we ERP, PLM en machinebesturingen
Behoud van productie in West-Europa = Behoud van werk? •
Welke banen blijven behouden in de industrie, welke nieuwe komen erbij
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
70
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
71
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
72
Hoe maakt U het ? Wat betekent Industrie 4.0 voor Uw product? Fred van Houten
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
73
DUTCH DESIGN ? Intuitief Origineel / Disruptief Eenvoudig Repetitief / Procedureel Incrementeel / Voorspelbaar Complex
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
74
STYLING
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
75
Medisch
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
76
COMPLEX SYSTEEM: BAGAGEAFHANDLING Vele mogelijke oplossingen
Ontwerp methoden en gereedschappen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
77
MULTIDISCIPLINAIR ONTWERPEN VEREIST SYSTEM ENGINEERING Verschillen in achtergrond Werktuigbouwers denken in CAD Elektrotechnici denken in schema’s Informatici denken in klassen en objecten Marketeers denken in opportunities … Maar ze moeten samenwerken aan een gemeenschapplijk doel © 2015 Eaton. All Rights Reserved.
7 8
78
INDUSTRIELE MACHINES MOGEN OOK MOOI ZIJN!
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
79
ONTWERPMETHODEN Pahl & Beitz (VDI 2221) Prescriptief
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
80
Eisen
Topsnelheid Brandstofverbruik
Eisen
Eisen
Ontwerp Strategie
?
V8 Automaat? 4 Wiel aandrijving?
PPP P PP P P P PP P P P P P PP PPP P P Afmetingen PEisen P P PPP P Oppervlaktekwaliteit P P P PPP PP P P Spelingen P P P P PP PP PP P Toleranties P PP P P P © 2015 Eaton. All Rights Reserved.
Bottom-up Top-down Combinatie 81
EEN GOEDE ONTWERPER WERKT ZOWEL INTUÏTIEF ALS GESTRUCTUREERD
Creatief, OUT OF THE BOX denken Kritisch: “Is dit wel het juiste uitgangspunt?” Analytisch (convergent) Associatief (divergent) Kennis, breed en diep Abstractievermogen Ervaring, leren van fouten Teamgeest, samen lukt het beter Methodische aanpak Geschikte gereedschappen © 2015 Eaton. All Rights Reserved.
82
Lateraal Denken Edward de Bono
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
83
TRIZ: Theorie van het oplossen van ontwerpproblemen
Altshuller © 2015 Eaton. All Rights Reserved.
84
Generalisatie Hergebruik Gegeneraliseerde oplossing
Gegeneraliseerd probleem
Specifieke oplossing
Specifiek probleem
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
85
Design for X Levenscyclus gericht ontwerpen
Onderdelenproductie Assemblage Testen Installatie / Levering Gebruiksfase Onderhoud Reparatie Hergebruik van onderdelen Recycling
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
86
ONTWERPGEREEDSCHAPPEN
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
87
GEREEDSCHAPPEN VOOR HET MAKEN VAN PROTOTYPEN
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
88
EN COMPUTERGEREEDSCHAPPEN...
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
89
Maakbaarheid heeft grote invloed op het ontwerpen Historisch perspectief:
Eenduidige specificatie van onderdelen en samenstellingen Nauwkeurigheid en Reproduceerbaarheid in de fabrikage Computerbesturing van fabrikage en assemblage Nieuwe processen • •
Contactloos Additief
Nieuwe materialen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
90
1815 Eenduidige specificatie van geometrie • • •
Gaspard Monge (1746-1818) Directeur van de Ecole Polytechnique Uitvinder van de Descriptieve Geometrie: Orthografische projectie van voorwerpen in sets van 2D aanzichten
•
Maakte eenduidige specificatie en reproduceerbare productie van uitwisselbare onderdelen mogelijk
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
91
3D CAD Modellering
Patrick Hanratty Pronto NC programmeertaal (1957) Oprichter van MCS “Vader” van 3D CAD (1971) Hanratty code (ADAM) was de basis van bijna alle CAD systemen van de 70er jaren
Pierre Bezier (1910-1999) Curves en dubbelgekromde oppervlakken voor CAD systemen (1968)
Ian Braid, Alan Grayer, en Charles Lang “Vaders” van Boundary Representation Solid Modelling (Romulus 1978, ACIS 1985)
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
92
Analysegereedschappen – Modelleren van materiaalgedrag
1960-1970 Analyse van constructies en fabricageprocessen Argyris (Universiteit Stuttgart), Clough (Berkeley), Zienkiewicz (Swansea) NASTRAN open source project gesponsord door NASA
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
93
Geometrieoptimalisatie
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
94
MOGELIJKE TOEKOMSTEN VIRTUAL REALITY ALS ONTWERPGEREEDSCHAP?
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
95
VRLAB: TXCHANGE JOINT VENTURE MET THALES
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
96
GESCHIKT VOOR HET MULTIDISCIPLINAIR ONTWERPEN IN GROEPEN
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
97
VOORBEELDEN
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
98
WERELDWIJDE VIRTUELE SAMENWERKING
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
99
Armen en handen van alle deelnemers worden afgebeeld op de tafel • Virtuele objecten aanwijzen • Fysieke objecten delen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
100
VAN VIRTUEEL NAAR REËEL EN TERUG: SCANNEN EN PRINTEN
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
101
HAPTISCHE INTERACTIE
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
102
Ontwerpsynthese Gewenste specificaties
Synthese
CDS Evaluatie
Behaalde performance
Ontwerpkennis CA E
Model van de ontwerpp g oplossing
Analyse / Optimalisering CAD © 2015 Eaton. All Rights Reserved.
11/2
1
103
Trends in productontwikkeling (McKinsey) Information Based versus Time Based
Holman R., Keeling D. The future of product development. The McKinsey Quarterly, 2003(3). © 2015 Eaton. All Rights Reserved.
104
CAM Designer
Mechatronic Designer
Composite designer
Mechanism Designer
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
105
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
106
Nieuwe materialen: drivers voor innovatief ontwerpen Percentage vezelversterkte kunststoffen in vliegtuigen
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
107
Ten Cate Aerospace Composites werkt samen in Thermoplasic Research Center
1991: First series production: Fairchild Dornier ribs
1995: First primary structure: GV pressure floors
1997: First welded assembly: MUC door Fo50
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
108
Compression Moulded Structural Parts
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
109
Fixed Wing Leading Edge
Nacelle Liner
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
110
NIEUWE PRODUCTIEMETHODEN:
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
DIGITALE TEXTIELDRUK
111
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
112
Nieuwe productiemethoden • •
Samenwerkende Mobiele Robots
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
113
Flexibele fabrikage van Koolstofvezel versterkte producten
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
114
3D printen is volwassen geworden Persoonlijk en Industrieel gebruik
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
115
Functionele metalen producten: LaserCusing of SLM
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
116
3D tandprothese “printers”
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
117
3D bio “printers”
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
118
3D betonsculpturen-printer
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
119
House printing
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
120
Creativiteit wordt niet meer gehinderd door fabrikageproces
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
121
Vormgeving gebaseerd op 3D printing
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
122
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
123
NIEUWE BUSINESSMODELLEN – THE FAST EAT THE SLOW OPEN SOURCE IN PLAATS VAN IP GEBASEERD Kickstarter Pebble toucheert in 2012 10 M$ binnen een paar weken We have grown a lot -- from one founder, to nine employees, to a team somewhere around 130. But we still make the same watch we thought was cool back in 2011. It is used for more things everyday and big and serious companies are partnering with us. But we are still Pebble. We are making a watch that people love using everyday.
$99 © 2015 Eaton. All Rights Reserved.
124
© 2015 Eaton. All Rights Reserved.
125