Improving Mental Health by Sharing Knowledge
(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Congres sociale verslavingszorg 12 juni 2013 Laura Neijmeijer
ACT • Doelgroep: mensen met langdurende of blijvende ernstige psychiatrische aandoeningen • Kenmerken: - outreachend - ambulant - intensief - multidisciplinair - shared caseload - continuiteit • In NL ca 30 ACT-teams, vooral in grote steden
Expertbijeenkomst LVG in de GGZ
16-09-2010
2
Functie ACT • Doelgroep: hele groep van mensen met langdurende of blijvende psychiatrische aandoeningen • Twee werkwijzen: - individuele begeleiding door casemanager voor stabiele patiënten - ACT-begeleiding voor onstabiele patiënten • In NL ca 150 FACT-teams, mn in kleinstedelijke gebieden
3
(F)ACT voor specifieke doelgroepen
4
Ontstaansgeschiedenis forensische ACT • ontstaan in VS • in 2007 1e forensische ACT team in NL • ontstaan vanuit de noodzaak om kloof tussen GGZ en Justitie te overbruggen • aanvulling op bestaande vormen van zorg en toezicht
5
Ontwikkeling forensische ACT • 2009: 10 forensische ACT teams in NL • grote verschillen qua invulling en organisatie • zoekend naar optimale werkwijzen • gebrek aan handvatten en criteria
6
Project FOR(F)ACT • 1 okt 2009 t/m 1 okt 2011 • 8 forensische (F)ACT teams • Doel: stimuleren en ondersteunen van de ontwikkeling van forensische (F)ACT in NL • Gefinancierd door Justitie en deelnemende instellingen
7
Project FOR(F)ACT Methoden
Producten / resultaten
Praktijkverkenning Literatuuronderzoek
* Modelbeschrijving * Factsheets / publicaties
Clientenonderzoek Bijeenkomsten
8
Cliënten forensische (F)ACT (2010, n=253)
gemiddeld 37,5 jaar 90% alleenstaand (67%) Nederlands (77%) basisonderwijs of lager beroepsonderwijs (48%;26%) niet dakloos bij inschrijving (75%) civiel- of strafrechtelijke maatregel bij aanmelding (60%)
9
Civiel- of strafrechtelijke titels • Voorwaardelijke veroordeling
44%
• (Voorlopige / voorwaardelijke) RM
15%
• TBS (met voorwaarden / proefverlof)
12%
• Sepot / schorsing
8%
• Voorwaardelijke invrijheidstelling
8%
• Art 37 (strafrechtelijke RM)
3%
10
Psychopathologie • Diagnose: - verslaving - persoonlijkheidsproblematiek - psychotische stoornis
70% 67% 29%
• Gemiddeld IQ Geschat % met IQ < 90
84 39%
• GAF: - symptomen - belemmeringen
44,5 40,5
11
Problemen en zorgbehoeftes • Top 5 problemen (HoNOS): 1. problemen met relaties 2. overige gedragsproblemen 3. gebrek aan motivatie behandeling 4. problemen met ADL 5. alcohol-/drugsgebruik • Top 5 onvervulde zorgbehoeftes (CANSAS): 1. activiteiten 2. intieme relaties 3. betaald werk 4. zingeving en herstel 5. gezelschap 12
Modelbeschrijving forensische (F)ACT • Brede definitie forensisch • Langdurende (na)zorg én preventie • Samenwerking met (justitiële) ketenpartners • Continuïteit van zorg
13
Modelbeschrijving forensische (F)ACT
• Behandeling én monitoring • Risicomanagement • Forensische expertise • Lage caseload • Praktische begeleiding en forensische interventies
14
Praktijkverkenning (F)ACT verslaving • Beginstadium van ontwikkeling • Heterogene doelgroep • Veel overlap met doelgroep reguliere (F)ACTteams • Ten opzichte van reguliere (F)ACT-doelgroep: - complexere verslavingsproblematiek - meer manipulatief en agressief gedrag - meer persoonlijkheidsproblematiek - vaker opgenomen in verslavingsklinieken - meer somatische problematiek
Onderscheidende kenmerken Teamstructuur ACT
Forensische ACT
ACT verslaving
Caseload 1:10
1:8
1:10
Teamsamenstelling: -‐ verpleegkundige -‐ psychiater -‐ ervaringsdeskundige -‐ verslavingsdeskundige -‐ arbeidsdeskundige
Aanvullende disciplines: -‐ GZ-‐psycholoog -‐ MW / SJD -‐ evt. reclassering
Aanvullende disciplines: -‐ GZ-‐psycholoog -‐ MW / SJD -‐ evt. verslavingsarts -‐ evt. agogisch begeleider -‐ evt. nurse pracGGoner
16
Onderscheidende kenmerken Zorgorganisatie ACT
Forensische ACT
ConGnue zorg
Ook ten Gjde van detenGe
Langdurende zorg
Zorg zo lang als er sprake is van delictgevaar (samenhangend met psychiatrie)
CrisisintervenGe
ACT verslaving
Psychiatrische en somaGsche crisisintervenGe Samenwerking forensische ketenpartners ConsultaGeve funcGe 17
Onderscheidende kenmerken Zorgaanbod ACT
Forensische ACT
ACT verslaving
Verslavingsbehandeling: -‐ ind. verslavingszorg -‐ behandelgroepen -‐ geintegreerde aanpak
idem
idem + methadonverstrekking
-‐ agressietrainingen -‐ traumabehandeling -‐ behandeling persoonlijkheidsstoornissen
-‐ agressietrainingen -‐ traumabehandeling -‐ behandeling persoonlijkheidsstoornissen -‐ CRA
risicotaxaGe delictanalyse terugvalprevenGe somaGsche zorg 18
Resultaten cliëntenonderzoek forensische (F)ACT
19
Dakloosheid
(n=195)
168
180
150
160
140 120
Dakloos geweest afgelopen jaar
100
Niet dakloos geweest afgelopen jaar
80
60
45 27
40 20 0 Nulmeting 2010
Vervolgmeting 2011 20
Afgelopen jaar in detentie? Stabiel - positief
Achteruitgang
2010
2010
2011
=60%
2011 = 6%
Vooruitgang
Stabiel - negatief
2010
2010
2011
=18%
(n=176)
=6%
2011
=16%
21
Politie / justitiecontacten? Stabiel - positief
Achteruitgang
2010
2010
2011
(n=167)
2011
=36%
=10%
Vooruitgang
Structureel probleem
2010
2010
2011
=23%
2011
=31%
22
Sociaal en psychisch functioneren (n=198 en 190)
23
Middelenafhankelijkheid en misbruik
24
Risico op geweldsrecidive Kans op geweldsrecidive
(n=145)
Met (F)ACT T0 20
Met (F)ACT T1 31
Zonder zorg T0 3
Zonder zorg T1 6
Laag-Matig
32
29
5
11
Matig
24
17
20
21
Matig-Hoog
17
18
30
27
7
5
41
36
Laag
Hoog
25
26
