FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Algemene Directie Humanisering van de Arbeid
ERVARINGSFONDS JAARVERSLAG
2014
1
INLEIDING Dit jaarverslag stelt de Ervaringsfonds activiteiten van 2014 voor, het elfde werkingsjaar en meteen ook het laatste jaar dat het fonds federaal aan de slag was. Op 1 juli 2014 werden de bevoegdheden immers overgedragen aan de drie gewesten. Tot 1 april 2015 (overdracht van het personeel) zit het Ervaringsfonds in een “overgangsperiode”, waarin bevoegdheden regionaal zijn, maar de financiële middelen federaal blijven. Op 1 april 2015 worden de financiële middelen overgedragen. Het team wordt dan ook gesplitst over de drie gewesten. Dit verslag wordt bewust beknopt gehouden. De laatste tijden werden immers geen regelgevingswijzigingen doorgevoerd: voor de achtergrondinformatie verwijzen we naar de vorige jaarverslagen. De redactie van dit jaarverslag valt in de “overgangsperiode”, waarin de voorbereiding van de scheiding bovenop de dagdagelijkse werking komt, zonder dat het team wordt versterkt. Teneinde een opvolging van het Ervaringsfonds te kunnen waarborgen, herneemt dit verslag de gebruikelijke cijfers, maar dan upgedated 2014. De cijfers zijn onderverdeeld naar ontwikkelwerk en dossierbeheer, waarin binnenkomende toelageaanvragen, vastgelegde en uitbetaalde toelages worden belicht. Op die manier menen we de federale periode “in schoonheid te kunnen afsluiten”.
MISSIE “Het
Ervaringsfonds
wil
een
bijdrage
leveren
tot
het
verhogen
van
de
tewerkstellingsgraad van de oudere werknemers in België, door de actoren uit de arbeidsmarkt
aan
te
zetten
tot
het
aanpassen
en
verbeteren
van
de
arbeidsmogelijkheden, arbeidsvoorwaarden en de arbeidsorganisatie, via het verlenen van advies en toekennen van toelages volgens de fungerende regelgeving, via het voeren van sensibilisatie-campagnes, via het actief meewerken aan de aanpassingen van de betreffende regelgeving. “
2
Het Ervaringsfonds informeert en sensibiliseert via… A. Zijn website www.ervaringsfonds.be Op de website vindt de bezoeker uitgebreide informatie. Hiermee wil het Ervaringsfonds een zo breed mogelijk publiek bereiken. Naast tekst en uitleg omtrent reglementering en werking voor de bedrijven, staan toelageformulieren en
concrete
voorbeelden
ter
beschikking.
Ook
contactgegevens
van
de
Ervaringsfonds medewerkers worden meegegeven.
aantal unieke bezoekers website 800 700 600 500 400 300 200 100 0
www.ervaringsfonds.be
www.fondsdelexpéreinceprofessionelle.be
B. Via zijn netwerken en partners. Sedert de start van het Ervaringsfonds worden partners ingeschakeld op het veld. Deze instanties helpen de informatie over het Ervaringsfonds door te geven aan het uiteindelijke doelpubliek: de organisaties waar oudere werknemers aan het werk zijn. Het Ervaringsfonds bracht 87 bezoeken aan deze partners in 2014 (zie bijlage 1).
aantal overlegmomenten met partners in 2014 24
23
18 14 3
5
3
C. Via de sectoren dank zij samenwerkingsprotocollen. Door met een sector samen te werken, kan een meer aangepaste strategie voor de typische vergrijzingproblematiek van die sector toegepast worden. De synergie tussen de terreinkennis van de sectorconsulenten en de expertise van het Ervaringsfonds
leidt
dikwijls
tot
onmiddellijk
toepasbare
oplossingen
van
problemen die met vergrijzing binnen de sector gepaard gaan. In 2014 werden, gezien de nakende regionalisering geen samenwerkingsprotocollen onderhandeld of ondertekend. D. Via haar projectontwikkelaars. De Ervaringsfondsmedewerkers staan ter beschikking van alle bedrijven. Ze zorgen er voor dat de Ervaringsfondsmaatregel tot bij de concrete werkplek komt. Het is hun taak de diverse werkomgevingen te kennen en te begrijpen. Ze leveren meer gedetailleerde informatie en uitleg over de soms complexe regelgeving en aanvaardingscriteria. Ook voor vragen rond de uitbouw van een concreet project kunnen werkgevers terecht bij de ontwikkelaars. Een toelageaanvraag is een geschreven document, die zo accuraat mogelijk het project en de moeilijkheden van het ouder worden moet weerspiegelen. Daarop wordt immers beslist of een aanpak al dan niet wordt aanvaard. Het beschrijven is een niet evidente oefening voor de meeste (kleine) bedrijven. (Kleinere) bedrijven sturen soms een eerste kladversie van toelageaanvraag op aan een Ervaringsfondsmedewerker, zodat deze nog kan bijsturen en/of verfijnen.
Het Ervaringsfonds legde in 2014 297
bedrijfsbezoeken af. Naast de uitleg rond regelgeving reikt het Ervaringsfonds ook zoveel mogelijk informatie over correcte instrumenten en methodieken aan. In dit kader geeft het Ervaringsfonds er de voorkeur aan om de VOW/QFT en de Déparis te promoten. De bezoeken waren tot op heden de rechtstreekse aanleiding voor
109
toelageaanvragen. E. Via het 3 april 2014-event Naar aanleiding van zijn 10 jaar, organiseerde het Ervaringsfonds op 3 april 2014 een colloquium rond oudere werknemers. Tijdens het colloquium werd de brug geslagen tussen het verleden en de toekomst, het thema ”langer werken” werd vanuit diverse hoeken belicht. Het colloquium genoot ruime belangstelling: een bomvolle zaal noopte tot weigering van inschrijving (meer dan 150 aanvragen). Globaal gezien kreeg het colloquium ook een zeer goede evaluatie zowel wat de inhoud als wat de praktische modaliteiten betreft. 4
Het Ervaringsfonds ontvangt toelageaanvragen In 2014 ontving het Ervaringsfonds 480 verschillende toelageaanvragen. Dit is het absolute record: 95 méér dan in 2013, het vorige recordjaar. Deze toelageaanvragen hadden betrekking op 5.956 oudere werknemers. De toelageaanvragen komen uit de verschillende regio’s en uit bedrijven van verschillende grootte. Deze recordcijfers worden, onder meer, gehaald door een succesvol samenwerkingsprotocol met de transportsector (31-08-2012 tot 01-09-2014): 183 van de 480 aanvragen waren afkomstig uit de transport.
Ingediende toelageaanvragen in 2014; naar regio 78; 16%
15; 3%
387; 81%
Vlaanderen / La Flandre
Brussel / Bruxelles
Wallonië / La Wallonie
Ingediende toelageaanvragen in 2014; naar grootte < 20
20 - 49
50 - 199
>200
15% 31%
24%
30%
Als we de aanvragen opsplitsen naar het aantal werknemers dat bedrijven tewerkstelt komen we ongeveer op een verdeling uit waarin de bedrijven kleiner dan 50 werknemers licht oververtegenwoordigd zijn.
5
De toelageaanvragen 2014 naar sector onderverdelen levert volgende grafiek op. Sectoren die proportioneel meer aanvragen binnen brachten zijn ofwel ooit verbonden geweest met een samenwerkingsprotocol (of zijn het nog), ofwel zijn het sectoren waarbij werkbaarheid en welzijn op het werk een duidelijk pijnpunt zijn.
Toegekomen toelageaanvragen in 2014 naar Paritair comité
111; 5%
124; 7% 140.03; 38%
126; 10%
140; 2%
218; 2% 330; 10%
327; 3%
100
106
109
110
111
112
115
116
118
119
120
121
124
125
126
130
133
136
140
142
145
149
200
201
202
207
209
214
215
218
225
226
301
302
305
311
318
319
321
322
327
329
330
331
332
337
140.03
De volgende Paritaire Comités lopen met het leeuwenaandeel van de toelageaanvragen weg: PC PC PC PC En
140, het Paritair Comité van de Vervoer en Logistiek; 330, het Paritair Comité voor de gezondheidsinrichtingen en –diensten; 126, het Paritair Comité voor de stoffering en de houtbewerking; 124, het Paritair Comite voor het bouwbedrijf; PC 111, het Paritair Comite voor de metaal-, machine- en elektrische bouw.
6
Daar een grondige analyse van de situatie tot een meer aangepaste en dikwijls tot een betere oplossing leidt, stelt het Ervaringsfonds voor om de verbeteringsprojecten te laten voorafgaan door een diagnose- en/of een meetinstrument. In welke mate wordt dit “ideale pad” bewandeld? We keken na hoe vaak er eerst werd gemeten, en/of een diagnose werd gesteld vooraleer tot een onderbouwd verbeteringsproject te komen
toegekomen dossiers 2014, het ideale pad.
250
226
200 158 150 100 50
43
39
8
0
0 meten, diagnosticeren en verbeteren
meten en verbeteren
diagnosticeren en verbeteren
enkel meten
enkel enkel verbeteren diagnosticeren
7
Het Ervaringsfonds adviseert toelageaanvragen De administratie adviseerde 342 aanvragen positief aan de Minister, die deze goedkeurde. Dit is –ondanks ook dit jaar “begrotingsbehoedzaamheid”- een recordaantal. Het vorige record dateert van 2010 toen er 320 projecten werden vastgelegd. De 342 projecten slaan op 8.364 werknemers. Gezien de regelgeving niet wijzigde, ligt de inhoud van de positief bevonden projecten in dezelfde lijn als vorige jaren. Deze dossiers vertegenwoordigen 2.554.561 euro aan toelagen. Ondanks inspanningen om de criteria van goedkeuring te verspreiden, moesten 24 toelageaanvragen negatief geadviseerd worden. Als de onderneming niet akkoord gaat met een gedeeltelijk positief of een negatief advies, zoals verstrekt door de administratie, kan zij hiertegen bezwaar aantekenen. In 2014 werden twee bezwaren aangetekend: het ene advies werd, na het aanleveren van bijkomende informatie herzien; het andere bleef behouden. In 2014 bedroeg de gemiddeld toegekende toelage 7.469,00 euro. De kleinste toelage was 12,00 euro en de grootste 83.313,00 euro. Wat betreft de regio’s verhouden de toegekende toelagen zich zoals het aantal inkomende aanvragen. Ook de grootte van het bedrijf heeft weinig invloed op de toekenning. De toegekende toelagen vertonen gelijkaardige kenmerken als de binnengekomen toelageaanvragen, naar grootte van het bedrijf. De grafiek met de gemiddelde toelage per werknemer naar grootte van het bedrijf toont een omgekeerde evenredigheid: hoe groter het bedrijf hoe kleiner de gemiddelde toelage. Schaalvoordelen in grote ondernemingen maken dat verschillende oudere werknemers van dezelfde investeringen mee kunnen genieten.
Gemiddelde toelage per betrokken werknemer, naar grootte onderneming 1734
1112
1053 892
< 20
20 - 49
50 - 199
> 200
8
Het Ervaringsfonds betaalt toelagen uit Nadat het Ervaringsfondsproject uitgevoerd werd, vragen de meeste bedrijven de uitbetaling van hun toelage. De respectievelijke bedrijven brengen hiervoor de nodige bewijsstukken binnen. Deze worden geëvalueerd en de toelage wordt uitbetaald door het Ervaringsfonds. In 2014 werden er 241 dossiers uitbetaald, voor een totaal bedrag van 2.112.901,00 euro
9
Evolutie vastleggingen - uitbetalingen Nadat een Ervaringsfonds project wordt goedgekeurd voor een bepaald toelagebedrag, worden deze bedragen ook vastgelegd door de administratie. Het project op de werkvloer duurt minstens één jaar (de werknemer moet minstens één jaar aan het werk blijven) , maar kan tot twee jaar duren. Pas als het volledige project is uitgevoerd, kan de werkgever zijn uitbetalingsaanvraag indienen. Op grond van de bewijsstukken, wordt een bedrag uitbetaald.
FEP - EF, 2003 - 2014: Evolution demandes de subventions "introduites" vs "payées" Evolutie toelage aanvragen "IN" vs "Betaald" 600 500 400 300 200 100 -
Vertaald naar begroting: Evolution dépenses Fonds de l'Expérience Professionelle (subventions) Ervaringsfonds uitgaven (Toelages) 4.500.000 € 4.000.000 € 3.500.000 € 3.000.000 € 2.500.000 € 2.000.000 € 1.500.000 € 1.000.000 €
(BA3305) Engagements Vastleggingen (BA3305) Paiements Uitbetalingen
500.000 € - €
De terugval van de vastleggingen na 2011 wordt volledig verklaard door de herhaalde “begrotingsbehoedzaamheidsregimes” waar de FOD de laatste jaren mee werd geconfronteerd. 10
BIJLAGE 1: Partnercontacten in 2014 Partena
Charleroi
2GC consulting
Braine l’Alleud
Vidyas formation de conseillers en prévention L-L-N Siep
Namur
Serr Zuid Oost Vlaanderen
Aalst
Syndicat secteur d'aide à domicile
Namur
Arcop
Namur
Ville de Namur
Namur
Consortium de Validation des Compétences
Liège
Securex
Drongen
Jobkanaal Limburg
Hasselt
CSC METEA
Bouge
FFIHN
Charleroi
Serr Gent en Rondom Gent
Gent
CNE Non Marchand
Namur
Lc Consult
Forest
Mire BW
Nivelles
Teampower
spf
Lc Consult
Forest
IDEWE
Antwerpen
Commissie diversiteit Zuid Oost Vlaanderen
Oudenaarde
Serr Limburg
Hasselt
Actiework
Jumet
SERR Westhoek
Ieper
Club RH CCI Lux
Bastogne
Femarbel Loyers Sd worx denkt met u mee, voordelen voor uw KMO Bree Berhin
Jambes
CEFRET
Mouscron
VEV Brussel, JOBKANAAL
Bxl
Csc garages et carrosseries
Bxl
Arcop (journée intersectorielle)
Gembloux
SERR RESOC Waas en Dender
Hamme
SERR-RESOC Halle Vilvoorde Leuven
Vilvoorde
VVVB / Klina
Brasschaat
HR Square SERR/RESCOC West-Vlaanderendiversiteitsdag
Brussel
VDAB Accountmanagers Vlaams Brabant
Leuven
ABVV Vlaamse diversiteitsconsulenten
Brussel
SERR-RESOC Zuid-West-Vlaanderen
Kortrijk
Awiph
Charleroi
Hooglede
11
Fonds des maladies professionnelles
Bxl
Igretec
Charleroi
Vivalto + Mensura
Liège
Cresept VZW :
Drogenbos
Mensura Jobkanaal/VOKA/Stad Gent : innovatief personeelsbeleid
Liège
Jobkanaal Antwerpen -Waasland
Antwerpen
Confédération Construction Wallone
Gembloux
Vidyas
Seraing
ABC Ergonomics
Brussel
AWIPH Charleroi
Charleroi
Fonds des maladies professionnelles
Bxl
EAD Netwerkevent Leuven
Leuven
Fédération des Institutions Hospitalières
Erpent
Mensura
Liège
Gent
Logistics in Wallonia
Grâce-Hollogne
Forem
Mons
Nexos Management Social
Bouge
Climalife
SPF
Ergonome et Conseiller Bien-Etre au Travail Espace de Développement EconomiqueForest
SPF
Santhea
Loyers
Actiris Diversité
Bxl
Question santé asbl
Bxl
Feb
Bxl
Centre de formation du bois
Bxl
CEFRET
Mouscron
Werkgroep Diversiteit Halle Voilvoorde
Vilvoorde
FIH
Wépion
Csc électriciens
Elewijt
Forem Conseillers en Ressources humaines Institut de Formation Postscolaire de l'industrie des fabrications métallique (IFPM)
Charleroi
Epsilon
Liège
Securex
Aalst
Igretec
Charleroi
Miresem
Philippeville
Forma Services
Tournai
Serr/Resoc Zuid-Oost-Vlaanderen
Aalst
Fonds des maladies professionnelles
Bruxelles
Epsilon (congrès)
Louvain-La-Neuve
Attentia
Bruxelles
ACORP (journée)
Louvain-La-Neuve
Evoluo
Bruxelles
Forest
Jambe
12
SD WORX
Wavre
FFIHN
Charleroi
Samskara
L-L-N
13
BIJLAGE 2: RVA – 2014: Overstappremie (bron email 24/02/2015)
Betalingen Mannen
Vrouwen
Totaal
overstap- overstap- overstap- Totaal overstap- overstap- overstap- Totaal overstap- overstap- overstap- Totaal premie premie premie mannen premie premie premie vrouwen premie premie premie 50-54 55-57 58 jaar 50-54 55-57 58 jaar 50-54 55-57 58 jaar indieningsjaar jaar jaar jaar jaar jaar maanden 2012/01 2 3 0 5 0 1 1 2 2 4 1 7 2012/02 1 6 1 8 0 1 1 2 1 7 2 10 2012/03 1 4 1 6 0 1 1 2 1 5 2 8 2012/04 0 5 0 5 0 1 1 2 0 6 1 7 2012/05 3 3 1 7 0 1 1 2 3 4 2 9 2012/06 0 0 0 0 0 1 1 2 0 1 1 2 2012/07 2 0 4 6 1 1 1 3 3 1 5 9 2012/08 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 1 2 2012/09 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 1 2 2012/10 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 1 2 2012/11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2012/12 0 0 2 2 4 2 0 6 4 2 2 8 2012 1 2 1 4 0 1 1 2 1 3 2 6 2013/01 2013/02 2013/03 2013/04 2013/05 2013/06 2013/07 2013/08
4 1 1 1 1 3 1 1
5 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1
10 3 3 3 3 5 3 3
1 1 1 1 1 1 1 1
1 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
2 1 1 1 1 1 1 1
5 2 2 2 2 4 2 2
6 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1
12 4 4 4 4 6 4 4
14
2013/09 2013/10
4 1
1 1
1 1
6 3
0 0
0 0
0 0
0 0
4 1
1 1
1 1
6 3
2013/11 2013/12 2013 2014/01 2014/02 2014/03 2014/04 2014/05 2014/06 2014/07 2014/08 2014/09 2014/10 2014/11 2014/12
1 4 2 2 2 2 2 5 6 2 2 6 2 2 2
2 1 1 3 2 1 3 2 2 5 2 2 2 1 3
1 1 1 1 1 5 2 2 2 2 2 2 2 2 2
4 6 4 6 5 8 7 9 10 9 6 10 6 5 7
0 0 1 0 5 3 2 2 1 1 1 0 2 4 2
0 0 0 0 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 1 0 7 4 3 3 2 2 2 1 3 5 3
1 4 3 2 7 5 4 7 7 3 3 6 4 6 4
2 1 2 3 4 2 4 3 3 6 3 3 3 2 4
1 1 1 1 1 5 2 2 2 2 2 2 2 2 2
4 6 5 6 12 12 10 12 12 11 8 11 9 10 10
2014
3
2
2
7
2
1
0
3
5
3
2
10
15
