FNV DELEGATIE. Prabhu Rajendran. Debbie van Leiden. Brenda Born. Wilma Roos. Yvonne van den Ham. Sarah Baghat. Marjan Brunner

REISVERSLAG KIJKEN BIJ DE KINDEROPVANG IN INDIA, OKTOBER 2012

Verslag India_Opmaak 1 1/18/13 11:30 AM Pagina 1

Prabhu Rajendran Debbie van Leiden

Brenda Born

Wilma Roos

Yvonne van den Ham

Marjan Brunner

Sarah Baghat

Muze Brouwer

FNV DELEGATIE • Brenda Born, lid Abvakabo FNV, werkzaam als pedagogisch specialist bij kinderdagverblijf Uit de Kunst in Amersfoort • Muze Brouwer - lid Abvakabo FNV, locatiehoofd van het kindercentrum In de Wolken in Den Haag • Yvonne van den Ham - lid Abvakabo FNV, pedagogisch medewerker bij kinderdagverblijf De Blauw Bosmier, Amersfoort • Debbie van Leiden- bestuurder Abvakabo FNV • Sarah Baghat – bestuurder Abvakabo FNV • Prabhu Rajendran, consultant voor FNV Mondiaal in Azië • Wilma Roos – beleidsmedewerker Azië, FNV Mondiaal (1 en 2 oktober) • Marjan Brunner – communicatiemedewerker FNV Mondiaal

FNV Mondiaal werkt samen met vakbonden in Azië, Afrika, Latijns-Amerika aan de verbetering van arbeidsrechten en arbeidsomstandigheden. Daartoe financiert FNV Mondiaal projecten met collegavakbonden en arbeidsngo’s. FNV Mondiaal krijgt hiervoor financiële middelen van het ministerie van Buitenlandse zaken en de FNV-bonden. Een van de vakbonden waarmee FNV een projectrelatie heeft is de vrouwenvakbond Self Employed Womens’ Association (SEWA) in India.

Januari 2013 FNV Mondiaal Postbus 8456 1005 AL Amsterdam www.fnvmondiaal.nl [email protected] 1


ACHTERGROND EN DOEL VAN DE REIS Begin 2012 schreven FNV Mondiaal en Abvakabo FNV een wedstrijd uit: wie heeft het beste fondswervingsidee voor het kinderopvangproject van SEWA. De beste drie inzenders zouden uitgenodigd worden om in het najaar mee te gaan naar India om kennis te maken met het project en de mensen erachter. De prijsvraag had twee beweegredenen: Abvakabo FNV steunt financieel het onderdeel ‘kinderopvang’ in het grotere project van SEWA dat FNV Mondiaal steunt. FNV Mondiaal zoekt altijd naar manieren om samen te kunnen werken met de FNVbonden en de kinderopvang vormde een concreet thema om deze samenwerking vorm te geven, met als doel om meer bekendheid en betrokkenheid te creëren onder Abvakabo FNV-leden. Daarnaast zoekt FNV Mondiaal naar alternatieve kanalen om fondsen te krijgen voor de financiering van projecten. De wedstrijd werd via media en kanalen van Abvakabo FNV bekendgemaakt aan mensen die werkzaam zijn in de kinderopvang. Uit 29 reacties koos een vertegenwoordiging van FNV Mondiaal en Abvakabo FNV drie inzendingen: van Brenda Born, Muze Brouwer en Yvonne van den Ham. Vanuit Abvakabo FNV voegden bestuurders Debbie van Leiden (2e onderhandelaar bij de cao kinderopvang) en Sarah Baghat zich bij de delegatie naar India. Doel van de reis was kennismaking met SEWA, haar werkwijze en projecten, met de focus op de kinderopvangprojecten, zien hoe de zaken geregeld zijn, waar de kinderopvangcentra behoefte aan hebben, inspiratie opdoen voor fonds-wevingsactiviteiten in Nederland. De reis ging naar de steden Ahmedabad en Chennai en vond plaats van 29 september tot 5 oktober 2012.

INTERVIEW VÓÓR DE REIS NEDERLANDSE KINDERDAGVERBLIJVEN HELPEN INDIASE CRÈCHES Door Astrid van Unen Armbandjes maken, kaarten ontwerpen, een kunstexpositie samenstellen. Kinderen zijn tot alles in staat, zo dachten drie pedagogische medewerkers van Nederlandse kinderdagverblijven. Ze zonden na een oproep van FNV Mondiaal en Abvakabo FNV hun fondsenwervingsidee in voor de Indiase vrouwenvakbond SEWA en haar kinderdagverblijven en wonnen een reis naar India. Want daar komt de opbrengst van al die prachtige kinderproducten straks terecht. FNV Mondiaal stelde in haar oproep de Indiase vrouwenvakbond Self Employed Women’s Association (SEWA) centraal. Deze bond verbetert de levensomstandigheden en levensonderhoud voor de armste vrouwen en hun gemeenschappen, die geen vast werk hebben en elke dag moeten zien te overleven. SEWA helpt de vrouwen zelfstandig en economisch onaankelijk te worden. Nu heeft SEWA ook kinderdagverblijven opgericht, die financiering nodig hebben. Om kinderen een goede start te kunnen geven, en de hardwerkende moeders en zusjes de mogelijkheid te bieden hun handen vrij te maken om bijvoorbeeld te leren lezen en schrijven en het belang van onderwijs in te zien. Op dit moment worden rond de 900 kinderen in de centra opgevangen. Lees meer>> 2


DE WEDSTRIJD ‘Beste idee voor geldinzameling SEWA kinderopvangproject India’ heette de wedstrijd van FNV Mondiaal en Abvakabo FNV. Uit zo’n dertig inzendingen werden Muze Brouwer, Brenda Born en Yvonne van den Ham gekozen. Zij maken zich nu op voor de reis naar India, waar ze een week lang zullen worden ondergedompeld in SEWA’s projecten en er hopelijk inspiratie opdoen voor hun eigen werk in de Nederlandse kinderopvang. Wie zijn deze vrouwen en wat drijft hen om deel te nemen aan deze wedstrijd? Muze Brouwer (1983) “Ik ben locatiehoofd van het kindercentrum In de Wolken in Den Haag. Toen ik las over dit project viel alles samen: mijn interesse in het buitenland, voor ontwikkelingswerk en de kinderopvang. Daarnaast vind ik bewustwording in Nederland heel belangrijk. We maken ons druk over de bezuinigingen in de kinderopvang, maar het is ook belangrijk te beseffen wat wij de kinderen allemaal kunnen meegeven. Ik dacht dus meteen: hier ga ik mee aan de slag. “Mijn fondsenwervingsidee heb ik zo klein mogelijk gehouden. We hebben het allemaal druk, dus het moet praktisch uitvoerbaar zijn. Ik ging na wat er zoal uit India komt: armbandjes, de Bollywood-dans, babymassage… Met de kinderen kunnen we armbandjes maken en die verkopen aan de ouders. De opbrengst gaat dan naar SEWA. Verder kunnen pedagogisch medewerkers zich verdiepen in India en daar omheen een programma maken. Het moet een concrete hand-out worden waar kinderopvangcentra hun eigen invulling aan kunnen geven. “Ik vind het heel gaaf om naar India te gaan, dit is een echte kans. Ik wil graag ontdekken hoe de kinderopvang daar geregeld is en hoe de kinderen zich daar ontwikkelen. Waar zijn ze trots op en wat kunnen wij daarvan meenemen?” Brenda Born (1966) “Ik werk op kinderdagverblijf Uit de Kunst in Amersfoort, dat werkt aan de hand van Reggio Emilia. Het kinderdagdagverblijf is dusdanig ingericht en georganiseerd dat de kinderen worden gestimuleerd hun omgeving te verkennen en zich uit te drukken door middel van natuurlijke expressiemiddelen zoals woorden, bewegen, tekenen, schilderen, bouwen, muziek, et cetera. Toen ik de oproep las in het blad van de Abvakabo FNV dacht ik: dat ga ik doen. Ik ben al 2 keer in India geweest, de 1e keer heb ik er 6 weken rondgetrokken, de 2e keer heb ik 3 maanden vrijwilligerswerk voor straat- en zwerinderen in Madras gedaan. Die ervaring heeft veel indruk gemaakt. “Om geld in te zamelen wil ik graag iets met de kinderen maken vanuit de filosofie van Reggio Emilia. Ik wil kinderen materialen aanbieden en hen daar iets mee laten doen. Het gaat om kinderen van 3 en 4 jaar. Ik wil graag foto’s maken van de maakprocessen en die gezamenlijk met de producten tentoonstellen. Ten slotte kunnen we de resultaten verkopen aan de ouders. “Ik verheug me op de reis naar India. We bezoeken onder andere Madras, dus misschien heb ik even de gelegenheid om bij mijn oude project langs te gaan. Het is sowieso heel leuk om de kinderopvang in een ontwikkelingsland te leren kennen. Hier zit de kinderopvang in heel zwaar weer, maar daar heerst een andere noodzaak: namelijk dat kinderen naar school gaan.” Yvonne van den Ham (1980) “De Blauwe Bosmier heet het kinderdagverblijf waar ik werk. Ik ben nu elf jaar pedagogisch medewerker. Via het blad van de Abvakabo FNV las ik over deze wedstrijd; de oproep prikkelde meteen. Sinds mijn 16e heb ik het gevoel dat er een taak voor mij ligt in het buitenland. Ik zou graag langere tijd in een ander land willen werken, maar dat is er tot nu toe niet van gekomen. Mijn doel is om mijn ervaring in te zetten op plaatsen die minder ontwikkeld zijn. De reis naar India is voor mij de kans om hieraan te proeven.

3


2 kleuters op de kinderopvang die gerund wordt door de lokale bouwvakbond in Chennai “Voor het fondsenwervingsplan heb ik het eenvoudig gehouden. Ik vind het heel belangrijk dat de kinderen met wie ik werk zich bewust worden van landen waar het minder goed gaat. Ik maak vaak ontevreden kinderen mee. Misschien is het daarom goed hen te leren tevreden te zijn met wat ze hier hebben. We hebben het namelijk al zo goed in vergelijking met ontwikkelingslanden. Ik wil met hen tekeningen en fotocollages maken, daarvan kaarten laten drukken en die verkopen. De kinderen met wie ik nu werk, zijn nog te jong, maar we hebben hier een buitenschoolse opvang voor kinderen van 4 tot 12 jaar, die dit prima kunnen. “Ik verwacht dat we een heftige, intensieve en inspirerende reis naar India gaan maken. Ik ben benieuwd naar de verhalen van de mensen die daar met hart en ziel in de kinderopvang werken en ik wil graag weten met welke middelen zij werken. Daardoor zal ik anders naar mijn eigen werk gaan kijken en zaken minder vanzelfsprekend nemen.”

4


INDIA ALGEMEEN India heet officieel de Republiek India en is na China het meest bevolkte land ter wereld. India ligt in Zuid-Azië en grenst aan Pakistan, China, Bhutan, Nepal, Birma en Bangladesh. De huidige premier van de Republiek van India is Manmohan Singh. India is een opkomende economie en kent een grote economische groei, industriële en dienstensector. Aan de andere kant werken er in geen ander land ter wereld zoveel mensen in de informele economie. Economische groei resulteert niet in meer banen hetgeen leidt tot meer onzekerheid en armoede. India is het derde armste land ter wereld.

INDIA Bevolking: 1.210.193.422 ; 17% van de wereldpopulatie (2011) Beroepsbevolking: 487.6 miljoen (2011) 7% van de totale beroepsbevolking heeft een formeel dienstverband. 93% werkt in de informele of ongeorganiseerde sector. Grootste sector: landbouw Werkloosheid: 9,8 % In 2010 was India de 4e economie in de wereld. In 2005 schatte de Wereldbank dat 41,6% van de Indiase bevolking onder de internationale armoedegrens van $ 1,25per dag leeft. De grote economische groei lijkt een groei zonder werkgelegenheid te zijn, Vooral in de landbouw is het aanbod van werk dalende en vrouwen hebben het meest last van een dalende werkgelegenheid. De meeste mensen werken in de informele sector, werken voor zichzelf of hebben een werkrelatie waar geen sociale zekerheid of vakantie geldt. 98,84 procent van de werkgelegenheid in de landbouw is informeel. Daarnaast is veel informeel werk in detailhandel, bouw, transport en textielindustrie. Voor FNV is het organiseren van werknemers in de informele sector en het versterken van vakbonden in deze sector een prioriteit. In de informele sector zijn voedselzekerheid, gelijkheid van mannen en vrouwen en de decent workprincipes, zoals het uitbannen van kinderarbeid, belangrijke thema’s.

5


POSITIE VAN VROUWEN Het bezoek aan India heeft als focus de kinderopvang. Vooral belangrijk voor vrouwen, zodat zij kunnen werken en een inkomen kunnen verdienen, en hun kinderen een goede voorbereiding op scholing krijgen. In India werken veel vrouwen in de informele economie, maar hun bijdrage aan de economie wordt vaak niet erkend. Dit impliceert dat nationale en regionale wetgeving vele tekortkomingen kent voor vrouwen: ze verdienen lagere lonen en hebben minder toegang tot sociale zekerheid dan mannen. Vanwege hun lagere sociale en culturele status worden vrouwen vaak gediscrimineerd en ontberen ze veel meer dan mannen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. Vrouwen hebben minder voedselzekerheid dan mannen, omdat ze weinig toegang hebben tot land en andere bronnen, en een lagere koopkracht dan mannen. Alle partners van de FNV in India streven naar verbetering van de positie en deelname van vrouwen in de vakbonden. Sommige partners richten hun activiteiten specifiek op het vergroten van de economische positie van vrouwen, zodat ze beter in hun levensonderhoud (en die van hun gezin) kunnen voorzien. Dit doet NASVI voor de straatverkopers, APVVU voor kleine boeren en landarbeiders en SEWA voor alle sectoren.

6

6


SEWA Primaire doel van het bezoek aan India is SEWA en de kinderopvangcentra die SEWA opgezet heeft voor haar leden. De Indiase vrouwenvakbond Self Employed Women’s Association (SEWA) verbetert de levensomstandigheden en levensonderhoud voor de armste vrouwen en hun gemeenschappen, die geen vast werk hebben en elke dag moeten zien te overleven. SEWA helpt de vrouwen zelfstandig en economisch onaankelijk te worden. Van alle werkende vrouwen in India werkt 94% in de informele sector, De sector waar gewerkt wordt zonder vangnet, redelijke loonafspraken, reguliere gezondheidszorg of pensioenplan. Ze hebben geen vast werk, maar verdienen her en der wat geld. Ze hebben een straathandeltje in groente, fruit, vis, kleding of huishoudelijke artikelen, werken in de bouw, in de landbouw, rollen sigaretten, naaien kleding of weven thuis, verzamelen oud papier, duwen handkarren, vervoeren vracht op hun hoofd of zijn handwerklieden. De vrouwen verdienen bij elkaar slechts een tiende van de Indiase loonsom. Dat komt vooral doordat ze vrouw zijn. Ze hebben weinig rechten en missen ook de kansen en de voordelen die het werken in de formele economie doorgaans biedt.

7


De SEWA is al sinds 1972 actief in het organiseren van vrouwen. En met succes. Want langzamerhand is SEWA uitgegroeid tot een invloedrijke nationale en internationale voorvechter in verbetering van leef- en arbeidsomstandigheden van vrouwen in India. Het ledenaantal ligt op dit moment rond de 1,3 miljoen vrouwen. Vrouwen die via de projecten van SEWA een grotere stem krijgen in een door mannen gedomineerde samenleving. Hoger op de sociale ladder komen te staan en binnen het gezin en de gemeenschap meer leiding kunnen nemen. Vrouwen die sterker worden, door het te kunnen zijn.

SEWA-METHODE SEWA werkt aan voldoende werkgelegenheid voor haar leden, waardoor arbeidsters zeker zijn van een inkomen, voldoende voedsel, sociale zekerheid, gezondheidszorg, kinderopvang, verzekeringen en onderdak. SEWA kijkt heel pragmatisch wat de vrouwen nodig hebben of kan helpen. Denk aan: • Training, via SEWA Academy. Van technische landbouwvaardigheden tot communicatietechnieken (zoals film), van boekhouding tot medicijnenkennis. Dit maakt de vrouwen veelzijdiger, zekerder en vergroot hun kans op alternatief werk. Dit is vooral belangrijk wanneer er van seizoensarbeid sprake is. • Bankdiensten, zoals microcredieten en spaarprogramma's • Juridische hulp • Kinderopvang • Bestrijding kinderarbeid • Gezondheidszorg

8


Jyotiben Macwan, algemeen secretaris van SEWA

Kapilaben Parmar, voorzitter van SEWA

• Praktische kleine zaken als identiteitspasjes voor straatverkoopsters waardoor ze een identiteit hebben en toegang kunnen krijgen tot voorzieningen; mobiele telefoons zodat ze vlug de dagprijs van groente kunnen achterhalen of elkaar kunnen helpen als ze door de politie gemolesteerd of weggejaagd worden. SEWA is een samenvloeiing van een vakbond en een ontwikkelingsbeweging. Vrouwen die zelfstandig werken moeten zichzelf in duurzame organisaties verenigen zodat ze collectief kunnen werken aan hun eigen ontwikkeling. SEWA heeft zelfstandig werkende vrouwen in 2900 zelulpgroepen georganiseerd en meer dan 100 co-operaties gevormd. De microkrediet-onderneming van SEWA is betrokken bij 184 inkomen genererende activiteiten zoals handwerk, verpleging, weven, productie van papier uit gerecycled papier, zeep, waspoeder.

DE VIER STRATEGIEËN VAN SEWA 1. Het organiseren van vrouwen, omdat individuele, arme vrouwen geen stem hebben 2. De vrouwen nieuwe vaardigheden en capaciteiten aanleren, zodat ze eigenaren en managers kunnen worden en niet alleen producenten en arbeidsters 3. Stimuleren van verwerven van inkomen in het huis, de groep en de gemeenschap 4. Vergroten van de sociale zekerheid zodat welzijn en productiviteit van vrouwen verbeterd en crises beter opgevangen kunnen worden.

9


SEWA combineert een vrouwenvakbond, coöperaties en ondersteunende diensten. De oprichtster van SEWA, Ela Bhatt, omschreef SEWA als volgt: “SEWA is een familie van organisaties, gelijk aan de structuur van een Banyan boom die zijn takken verspreidt”. Alle activiteiten van SEWA zijn gericht op het effectief verhogen van het levensonderhoud van een familie, en zijn onderdeel van een structuur: het ‘huis voor levensonderhoud’ (‘house of livelihood’). Voor elke component van deze structuur heeft SEWA instituten opgericht die gemanaged worden door haar leden. Bijvoorbeeld: - Microfinanciering om hun handel te initiëren en te stimuleren (SEWA bank); - Ondersteuning bij het verkopen van hun producten of bij het vergaren van kennis en informatie

Insurence Savings Health, Child Care Market Linkages Training

daarvoor; - SEWA vakbond om ze te

Credit

organiseren en een stem te geven; - Spaar-, verzekerings- en

Institutionalization Credibility

andere financiële diensten om te helpen extra inkomsten te bestendigen. 10

SEWA’s ‘house of livelihood’: Framework of interventions


Child care centre van SEWA in Anand

KINDEROPVANG In de afgelopen jaren heeft SEWA in diverse gemeenschappen child care centers (kinderopvangcentra) opgericht. Op dit moment worden rond de 900 kinderen in 27 centra opgevangen. De kinderopvangcentra doen echter meer dan alleen opvangen. Ze zorgen ervoor dat de kinderen ook daadwerkelijk lesprogramma's volgen die bij de ontwikkeling van hun leeftijd passen. Zo zijn er aparte curricula voor 0-3 jarigen, en weer andere voor 3-6 jarigen. Ook krijgen de kinderen goed te eten in de kinderopvangcentra. Goed voor hun fysiologische ontwikkeling, maar ook weer een zorg minder voor de moeders. En wanneer de dreumesen de leeftijd hebben bereikt om regulier onderwijs te volgen, zijn ze daar klaar voor. Ze zijn in staat om de lesstof te volgen. Zijn gewend aan school. Ook meisjes gaan naar de kinderopvangcentra en oudere zusjes krijgen nu ook de kans om naar school te gaan omdat ze niet meer hoeven op te passen. Eenmaal op school, worden de kinderen ook in de gaten gehouden door SEWA. Zo zorgt de bond ervoor dat het werk van de kinderopvangcentra niet voor niets is geweest, en misschien wel belangrijker, dat kinderarbeid actief wordt bestreden.

11


De FNV delegatie bezocht SEWA child care centers in Anand, Kheda en Radhanpur

ANGANWANI CHILD CARE CENTER Daarnaast maakte de FNV-delegatie in Chennai kennis met een anganwani child care center. Anganwani’s zijn buurtcentra in de armste wijken, een soort combinatie van kinderdagverblijf en eerste medisch aanspreekpunt.

De anganwani-werkers in Zuid-India hebben een stichting opgericht die aangesloten is bij de Indiase vakbond voor werknemers in de publieke sector in Tamil Nadu, op haar beurt weer lid van Public Services International (PSI), de internationale sectorbond voor de publieke sector en projectparnter van FNV Mondiaal. De vrouwen die werken voor de anganwani’s, gaan op huisbezoek als er een vermoeden bestaat van gezondheids- of sociale problemen zoals huiselijk geweld of alcoholmisbruik. Ze trekken de wijken in en mede hierdoor hebben ze een lage maatschappelijke status. Als vrouw alleen hoor je geen vreemde huizen binnen te gaan. Ze werken zonder contract, maken zeer lage dagen en krijgen slecht betaald. Vaak stoppen ze desondanks eigen geld in de maaltijden voor de kinderen. Met steun van de publieke sectorbond en FNV Mondiaal hebben anganwani-werkers in Tamil Nadu in 2006 een rechtszaak aangespannen èn gewonnen: na een periode van vijf jaar heeft een anganwani-werker nu recht op een vast contract. Helaas leeft de provinciale overheid in Tamil Nadu deze uitspraak in de praktijk nog niet na.

12


Debbie van Leiden

REISVERSLAG ZONDAG 30 SEPTEMBER 2012 Aankomst in Ahmedabad • Bezoek SEWA-bijeenkomst voor leden die in de bouw werken • Bezoek kinderopvang van Peace Center • Toeristisch bezoek aan markt Debbie blogt: "Bij aankomst in India de eerste dag stond een meeting met leden van Sewa op het programma. Sewa is de vakbond in India voor vrouwen die nu 40 jaar bestaat. Zij organiseren vrouwen die werkzaam zijn in de informele sector. Deze vrouwen hebben geen baanzekerheid en zijn dagwerkers (moeten iedere dag weer zien dat ze werk hebben). Wij werden naar een theater gebracht, dat helemaal vol zat met leden van Sewa! Allemaal betrokken vrouwen die geinformeerd werden door hun vakbond over de stand van zaken. Sewa is in gesprek met de overheid van India om te zorgen voor werkzekerheid, inkomenszekerheid (pensioen etc.) maar vooral ook veiligheid. Wat een mooi staaltje ouderwets vakbondswerk kregen wij daar te zien. Ondanks dat wij niets verstonden van wat er gezegd wordt, voelden we uit de sfeer dat er iets gebeurde daar en de mensen betrokken waren.

13


Daarna zijn we nog naar een project van Sewa gegaan. De kinderen van leden van Sewa worden daar begeleid om het beter op school te doen. Deze kinderen zitten op de basisschool (overheidsscholen) met 80 leerlingen in de klas. Het leren wordt dan wel heel lastig. Bij de Sewa locaties waar de kinderen terecht kunnen zitten ze in groepjes van maximaal 20 kinderen, in de leeftijd van 5 tot 12 jaar. Hier leren ze ook veel over basiselementen als de dagen van de week, de maanden van het jaar, en de letters van het alfabet. Daarnaast worden ze begeleid met het maken van het huiswerk, waardoor ze op school weer goed mee kunnen komen. Kinderen zelf zijn ook heel enthousiast om te vertellen, een jongetje van 12, Sharuk, begon het verhaal zelfs in het engels! Een fantastische ervaring van onze eerste dag".

LIFE EDUCATION PEACE CENTER Dit is een project van SEWA in Ahmedabad. Er zijn 9 centra. SEWA heeft de centra opgericht naar aanleiding van gewelddadige rellen in Ahmedabad in 2002 tussen Hindoes en Moslims. Veel mensen zijn analfabeet, niet in staat om kranten te lezen, de vaagste geruchten kunnen leiden tot onrust. Vanwege de noodzaak voor onderwijs en een alternatieve benadering van geweld, heeft SEWA de Life Edcuation Peace Centers ontwikkeld. Vrouwen krijgen er bijvoorbeeld les in lezen en schrijven en culturele en religieuze gebruiken. Ook krijgen kinderen van leden van Sewa elke dag bijles. Ze gaan naar een overheidsschool maar zitten in klassen van wel 80 leerlingen en krijgen geen aandacht van de leraar en raken achter in hun ontwikkeling. In het Peace Center krijgen ze de aandacht die ze nodig hebben.

MAANDAG 1 OKTOBER 2012 Anand en Kheda • Bezoek aan dorpshoofd en child care center in Anand / uitleg door president van SEWA • Bijeenkomst met leden van SEWA / moeders • Bezoek aan child care center in Kheda • Ontmoeting met moeders • Bijeenkomst met onderwijzeressen en moeders van de child care centers in regionaal kantoor van SEWA Muze blogt: " Namaste! Na weer een spannende reis, dankzij het chaotische verkeer in India, zijn we vandaag aangekomen in district Kheda & Anand. De ontvangst daar was overweldigend: trommels, kransen, rode stip + rijstkorrel op ons hoofd en heel veel Indiase dames in prachtige kleurige sari's. Sewa concentreert zich in dit gebied op de tabaksindustrie, 80% van de tabak komt hier vandaan. Sinds 1984 werken zij samen met de lokale overheid en andere organisatie aan de versterking van de sociale zekerheid van de fabrieksarbeiders. Ook werken zij aan de bouw van huizen, watervoorziening en kinderopvang.

14


Muze Brouwer We hebben twee kinderdagverblijven bezocht en een project dat zich richt op vrouwen die leven onder de armoedegrens. Deze vrouwen kunnen met hulp van Sewa hun kinderen bij de kinderopvang brengen. Zij geven aan dat hun leven aanzienlijk is verbeterd sinds de komst van de kinderopvang. De gezonde maaltijden die de kinderen krijgen, de voorschool en door de rust dat de kinderen in goede handen opgevangen worden, werken de vrouwen effectiever en zijn hun inkomsten groter. De kinderdagverblijven zijn op het eerste gezicht op geen enkele manier te vergelijken met de kinderopvang in Nederland. In een kleine ruimte gebeurt alles: kinderen eten, drinken, slapen en spelen. Na een interview met een pedagogisch medewerker (savika in het Indiaas) bleek dat er ook heel veel vergelijkingen zijn. Openingstijden, dagritme van de kinderen en de grote liefde voor de kinderen zijn vergelijkbaar met Nederland. De verschillen zitten in ouderbijdrage en met 2 savika's op 25 kinderen wordt het standaard van de door de GGD opgestelde leidster-kindratio overschreden. Het bezoek aan de kinderopvang in India ben ik ingegaan met onder andere de vraag: wat kunnen wij van hun leren? Deze vraag is beantwoord. De grote trots van de savika's op hun werk is de kracht. Door hun educatieve activiteiten en hun kennis over voeding dragen ze bij aan de toekomst van de kinderen! En ja, van de bewegingsactiviteiten in de ochtend, onder andere in de vorm van yoga, kunnen wij ook nog iets leren :) Avjo (spreek uit als auchoo), ofwel volgende keer meer" .

15


Op bezoek bij een anganwani child care centre in Chennai



Bezoek school Radhanpur

DINSDAG 2 OKTOBER 2012: Radhanpur • Ontvangst en uitleg SEWA • Bezoek aan Hansiba museum • Bezoek aan school Het is bijna 4 uur rijden van Ahmedabad naar Radhanpur, een plaatsje niet ver van de grens met Pakistan. De autorit lijkt een beetje op een gamedrive, want naast de koeien, die doodgemoedereerd in het helse verkeer lopen, zien we ook nog apen langs de kant van de weg en kamelen en een olifant die als pakezel gebruikt wordt. Brenda reageert rap en legt de olifant op de gevoelige plaat. In Radhanpur bezoeken we het plaatselijke Hansiba museum, dat met hulp van SEWA is opgezet. Het museum bewaart traditionele kleding en gebruiksvoorwerpen van de streek. Opvallend aan de kleding zijn de vele borduursels. SEWA organiseert de vrouwen in de streek en maakt het mogelijk dat zij, in plaats van het hoeden van koeien, nu de kost verdienen door te borduren. De kleding die ze borduren wordt ook door SEWA commercieel verhandeld. Het is 2 oktober en een nationale feestdag: Gandhi Jayanti. Op de geboortedag van Ghandi herdenken mensen van vele gezindten hun held. We bezoeken de plaatselijke school waar alle kinderen zich verzameld hebben en in een grote kring op de grond zitten. Ze voeren toneelstukjes op, dragen voor of zingen een lied over de levensfilosofie Gandhi. Wilma houdt ook een toespraakje en trekt een vergelijking met hoe in Nederland de traditionele waarden gevierd worden, namelijk tijdens de viering van Koninginnedag.

18


Kinderen van de school in Radhanpur dragen voor, zingen en voeren toneelstukjes op. Tijdens de lunch wordt een film van SEWA getoond en na nog even geshopt te hebben in het plaatselijke Hansibawinkeltje gaan we weer terug in de auto’s voor de trip terug naar Ahmedabad, waar we ’s avonds in het kantoor van SEWA hartelijk afscheid nemen van onze begeleidsters. Hansiba is het commerciële merk van SEWA en in essentie een fusie tussen traditioneel en hedendaags. Onder dit merk verkoopt SEWA kleding, tassen en huisassecoires zoals kussens. Achter Hansiba staan meer dan 15.000 vrouwen die voor 100% handgemaakte producten leveren. Hansiba creëert duurzaam werk in elke fase van de productieketen, waardoor de vrouwen een waardig en zelfvoorzienend leven kunnen leiden. De vrouwen zijn aandeelhouder, leverancier, manager en eigenaar van het bedrijf Hansiba.

19


Brenda Born Brenda blogt: " Namaste! Bij mij op het kinderdagverblijf " Uit de Kunst" te Amersfoort werken we vanuit de visie van Reggio Emilia en gebruiken we veel kosteloos materiaal. Wat ik graag wilde doen in India was een uitwisseling maken met de leidsters over wat je kan doen met kinderen zonder dat het veel geld kost. Ik had wat glitters, kralen, palletjes, veren, pijpenragers en lege flesjes meegenomen, spullen waarvan ik dacht dat een aantal dingen ook in India te krijgen moet zijn. Verder heb ik een fotoboekje gemaakt met een aantal foto's van activiteiten, bijvoorbeeld werken met scheerschuim, plakken met zand en afdrukken maken in het zand, verven, verven met water en plantjes verzorgen. Toen we het child care center in Anand binnen kwamen deden de leidsters kringspelletjes, voor ons vergelijkbaar met hoofd-schouders-knie-en teen. Daarna gingen de kinderen op de grond zitten tekenen met leitjes en krijtjes. Ik ben erbij gaan zitten en bewonderde de tekeningen. De een maakte mooie lussen en krullen, de ander mooie streepjes. Na een tijdje heb ik ook contact gemaakt met de leidster en heb ik de spullen uit mijn tas gepakt. Ik maakte met een lege plastic fles een rammelaar door er kraaltjes, glitters en palletjes in te doen en van een fles gevuld met water en dezelfde spulletjes een soort sneeuwbol. De kinderen gingen er meteen mee spelen maar wat het leukste was, was dat de leidsters mij lieten zien wat zij gebruiken voor de kinderen: op elkaar geplakte luciferdoosjes met steentjes erin en mooi ingepakt (sommige met een stokje eraan) zijn rammelaars.

20


Verder hadden ze een bakje met rijst en gedroogde erwten wat ze gebruikte om de kinderen te laten sorteren. Daarna hebben we de foto's bekeken. Ondertussen was er ook ander speelgoed uitgedeeld zoals plastic diertjes, dobbelstenen met cijfers en letters en piepdingen. Kinderen spelen overal hetzelfde. De een zit rustig te spelen, de anderen komt handen te kort om alles vast te houden. Een diertje wat op het leitje klopt en zich daarna verstopt blijft spannend en grappig. Tussen alle drukte zit een meisje met een tijger en een olifant te spelen. Ze zet ze op elkaar en probeert een opgevouwd briee er tussen te stoppen. Als het lukt kijkt ze trots op en lacht stralend. En dat is het mooie van deze hele uitwisseling. De inzet van leidsters, hun enthousiasme en liefde voor het kind zijn voor ons voelbaar en precies het zelfde".

WOENSDAG 3 OKTOBER 2012 • Bezoek aan kantoor Homenet South Asia • Vlucht naar Chennai • Toeristisch bezoek Marjan Blogt "Wij zijn vandaag verkast van Ahmedabad naar Chennai. Maar voordat we het vliegtuig in gingen eerst nog de mensen van Homenet bezocht. Zij organiseren homebased workers, mensen die thuis werken. Daar zijn er zo'n 30 miljoen van in India. We hoorden dat een identiteitskaart heel belangrijk is, want dan 'besta je', kan je aanspraak maken op allerlei regelingen van de overheid die sociale zekerheid kunnen geven, zoals uitkeringen bij zwangerschap, of bij ziekte. Veel mensen hebben niet zo'n identiteitskaart, weten van het bestaan van deze regelingen niet af of dat ze daar recht op hebben, Homenet kan ze daarbij helpen.

21


Het voordeel om een organisatie als Homenet achter je te hebben staan illustreerde een thuiswerkster die borduursels maakt. Haar man steunde haar vroeger niet, domineerde haar en gooide haar borduursels weg, omdat hij vond dat ze daar niets aan verdiende. Maar dankzij Homenet maakte ze aanspraak op een aantal bonussen en gierend van de lach vertelt ze dat haar man haar nu zo steunt, dat hij zelfs de draad in de naald voor haar steekt. Op weg naar het vliegveld belt het hotel dat ze een kamer niet afgerekend hebben. Afgesproken wordt dat iemand van het hotel naar het vliegveld komt om alsnog de kamer af te rekenen. En ja, zo'n 20 minuten na onze aankomst komt een man op een brommer met de bewuste rekening die ik voor de ingang van de vertrekhal betaal. In Chennai hebben we een paar uurtjes voor ons zelf en we besteden hem goed: eerst bezoeken we een prachtige tempel en we sluiten de 'vrije' middag af met een bezoek aan een enorm warenhuis met verdiepingen vol kleding, sari's, doeken, stoffen. Het krioelt er van de mensen en het aanbod is zo groot, dat ik geen keuze kan maken, en wat verloren langs de enorme rijen kleding loopt. Maar de anderen shoppen lustig en verlaten opgetogen met flink wat aankopen de winkel. De sfeer is prima in de groep. De dagen zijn lang en intensief maar onderling wordt flink gelachen en geplaagd, tijdens de meetings en bezoeken wordt er geconcentreerd geluisterd en geobserveerd. Ontstaat er soms leuke interactie met de medewerksters van de child care centers en de moeders. Worden situaties herkend, en dat schept meteen een band. De een vraagt honderduit, de ander maakt contact met de kinderen, iedereen haalt zo veel mogelijk uit deze reis, op z'n eigen manier. En dat is geweldig om te zien en maakt van deze uitwisseling een geslaagde onderneming. Morgen alweer de laatste dag!”

22


Onderweg kan je, naast de koeien en kamelen zomaar een olifant op straat tegenkomen

HOMENET SOUTH ASIA Home Net Asia is al sinds 2002 een partnerorganisatie van de FNV. De organisatie stelt zich ten doel de organisaties en netwerken van thuiswerkers in Azië op te bouwen en te versterken, evenals hun collectieve acties. Ook helpt Home Net bij het opbouwen van de economische duurzaamheid door middel van inkomsten van de thuiswerkers en het vergroten van de toegang tot sociale zekerheid en verleent steun bij het uitoefenen van de politieke rechten. Vooral de lobby voor een nationaal beleid op het gebied van rechten van thuiswerkers staat hierin centraal. Thuiswerkers vormen een snelgroeiende groep werknemers in Zuid-Azië. Wereldwijd zijn er meer dan 100 miljoen thuiswerkers, daarvan woont en werkt de helft in Zuid-Azië. Naar schatting 80% van deze werknemers zijn vrouwen. Ook al vormen ze een groot deel van de beroepsbevolking en dragen zij bij aan de nationale en globale economie, ze zijn niet sterk genoeg om op te komen voor hun rechten. Vrouwelijk werknemers worden dubbel gediscrimineerd: op de eerste plaats omdat zij niet bekend staan als hooggekwalificeerde werknemers, en op de tweede plaats omdat ze vrouw zijn. Thuiswerkers worden volledig genegeerd door arbeidsnormen. Het is daarom noodzakelijk beleid te ontwikkelen dat de belangen van deze werknemers beschermt door hun status als werknemer te erkennen, arbeidswetgeving op hen van toepassing te verklaren en hun sociale zekerheid te geven. Meer lezen: www.homenetsouthasia.net

23


Sarah Baghat

DONDERDAG 4 OKTOBER 2012 Chennai • Bezoek aan kantoor van vakbond voor de publieke sector die Anganwani-medewerkers in child care centers organiseert, deze werd via Public Services International (PSI) gesteund door FNV • Bezoek aan Anganwani child care center (Anganwani = buurtcentrum in een arme wijk) • Bezoek aan child care center dat gerund wordt door lidbond van BWI (Building and Woodworkers International) • Middernacht: naar het vliegveld voor de vlucht terug naar Nederland Sarah blogt (om 03.00 ’s nachts op het vliegveld van Chennai): “Vandaag worden we opgewacht door een bus met chauffeur die ons de hele dag zal rondleiden. Chennai is een grote stad met 10 miljoen (geregistreerde) inwoners en 1 van de grootste steden van India. Er zijn veel grote en moderne overheidsgebouwen, zoals ziekenhuizen, politiekantoren etc. Maar er is wederom ook veel armoede. We brengen allereerst een bezoek aan een vakbond die medewerkers in de kinderopvang organiseert en lid is Public Services International, de internationale vakbondsfederatie voor de publieke sector. De president van deze vakbond vertelt ons over de activiteiten en dat de laatste staking in 2003 was. Als reactie op deze staking zijn er destijds 180.000 ambtenaren ontslagen. Zo een sanctie kan ik mij in deze tijd niet meer voorstellen. Aan de andere kant kan ik het mij ook niet voorstellen dat we in Nederland nu nog zoveel mensen op de been krijgen om te staken. Helaas. Het is een recht waar we hard voor hebben gevochten en waar in sommige landen nog steeds hard voor wordt gevochten. Er wordt ons echter ook verteld dat de mensen in India met een goed inkomen en die tevreden zijn niet staken.

24


Op bezoek bij Anganwani-centre in Chennai Overigens hebben de 180.000 ambtenaren het ontslag tot de hoogste gerechtshof aangevochten en met succes! Na dit bezoek en een korte rondleiding door het gebouw gaan we met de functionarissen naar de eerste child care centre. We worden wederom hartelijk ontvangen met een mooie krans om de nek en een paar liedjes van de kinderen. Er is een mooie tafel uitgestald met tekeningen en speelgoed van de kinderen. Ze zijn er erg trots op. De vrouw die deze center heeft opgericht heeft het gebouw destijds gekocht door haar gouden sieraden te verkopen. Na ruim 25 jaar stopt ze nog elke dag haar hart en ziel in deze plek. Wat een passie! Vervolgens bezoeken we de tweede center, waar de kinderen - tussen 1 en 5 jaar - voor ons de letters van het alfabet opnoemen, maar wel in het Engels! Tot slot bezoeken we een child care center van de bouwvakbond. Ook hier is het leidster-kindratio ver te zoeken. Soms zijn er wel 50 kinderen aanwezig en maar 1 juf, 1 schoonmaakster en 1 kok. Nu is het onze beurt om een liedje te zingen en uiteraard komt "in de maneschijn" aan bod. Hier sluiten we onze bezoeken af en zoals het bij de traditie van Tamils hoort, krijgen we een prachtige, kleurige sjaal cadeau. Een speciale dank aan onze gidsen die ons geweldig hebben begeleid. De avond is nog jong, maar we moeten helaas om middernacht naar het vliegveld vertrekken. Onze reisgezelschap is gezellig en ondanks dat we elkaar niet kennen, kunnen we het goed met elkaar vinden. Een groep met allemaal vrouwen die enorm veel passie leggen in hun werk en een klik hebben met kinderen.

25


Links: Mederwerkster van anganwani centre, Chennai. Rechts: Vertegenwoordigster van de plaatselijke vakbond voor anganwani-werkers India is een prachtig, maar arm land. Het land is in opbouw en de vakbonden hebben daar een flink aandeel in. Ze hebben een hoge organisatiegraad en voorzien in de behoeftes van werknemers. Ze verrichten goed werk (meestal vrijwillig), blijven dicht bij de mensen, waardoor de wensen van de werknemers goed worden gehoord. Ook bevorderen ze de emancipatie en zorgen ze ervoor dat de werknemers een zakcentje op de oude dag overhouden. Deze organisaties kunnen echter altijd nog meer financiële steun gebruiken. De childcare centers kunnen onze oude wiegen, speelgoed en andere kinderspullen goed gebruiken. Dus mocht je ergens nog iets hebben liggen, denk dan aan de kinderen in India en onze reis. Een financiële bijdrage is uiteraard ook welkom."

26


Yvonne van den Ham Yvonne blikt terug op de reis: “Voor mij zit de eerste werkweek er weer op. Na India heb ik namelijk nog 2 heerlijke weken vakantie gehad en nu dus weer terug aan het werk. Het lijkt misschien alsof ik helemaal niet weggeweest ben en of er geen 3 weken vakantie tussen hebben gezeten. Alsof er geen bijzondere reis heeft tussen gezeten. Maar niks is minder waar!

INDIA, EEN VERHAAL APART Toen ik maanden terug te horen kreeg dat ik uitgekozen was om mee te gaan naar India, geloofde ik er niks van. Hoe vaak ik de mail wel niet doorgelezen heb om te zien of ik toevallig niet iets over het hoofd had gezien, weet ik niet. Of dat ik er naar gekeken heb of er geen kleine lettertjes vermeld stonden of zo. Pas na de eerste bijeenkomst met de groep, begon het werkelijk door te dringen: “ Het is echt, ik ga naar India.” Het heeft echter tot op het vliegveld geduurd, voordat ik 100% zeker durfde te zijn, dat er nu niks meer tussen zou komen. Ik heb deze reis als een cadeau, een groot cadeau ervaren. Vorig jaar ben ik namelijk voor mezelf erg bezig geweest met het feit dat ik graag zou weten hoe kinderopvang in andere landen werkt en of ik daaraan een bijdrage zou kunnen leveren. Het was mijn droom om daar meer over te leren. En nu was daar zomaar deze geweldige kans om die droom waar te maken. Heel bijzonder. Een bijzondere kans, een bijzondere reis. Wat heb ik in de week daar geweldige mensen mogen ontmoeten. Mensen die met hart en ziel strijden voor een beter leven voor zichzelf en hun kinderen. Die strijdbaarheid ervaarde ik vooral bij de vrouwen die voor SEWA werkte of er lid van zijn. Door het contact met SEWA is voor vele vrouwen het leven veranderd in goede zin. Ze kunnen hun kinderen naar de kinderopvang brengen, waardoor ze zelf meer kunnen werken en grotere inkomsten hebben. Inkomsten die ten goede van het gezin worden gebruikt.

27


Naast de inkomsten die verbeterd zijn, zijn er nu ook bepaalde sociale zekerheden waar ze recht op hebben, waardoor het leven aangenamer wordt. En dan nog niet gesproken over de positieve effecten die de kinderopvang heeft op de levens van deze gezinnen. Kinderen krijgen structuur en programma’s aangeboden, waardoor ze (als ze eenmaal naar school gaan) al een voorsprong hebben, maar ook beter mee kunnen komen in een klas. Dit alles leidt dan tot de mogelijkheid van verder studeren, doordat ze gemotiveerd zijn maar ook doordat er thuis geld gespaard kon worden voor vervolgstudies. Geld gespaard van de extra inkomsten die de moeder heeft kunnen verdienen, dankzij de kinderopvang. Een prachtige cirkel, niet waar? Maar naast deze, al hele belangrijke punten, is er nog een die me in het bijzonder is opgevallen: de gedachteverandering bij deze vrouwen. Het is India niet ongewoon dat vrouwen als minder dan een man en dochters als minder dan een zoon worden beschouwd. Maar wat ik merkte bij de SEWA-leden, is dat zij anders tegen zichzelf zijn aan gaan kijken. Doordat zij lid zijn van een bond, maar vooral door het feit dat zij hierdoor meer (financiële) inbreng in het gezin hebben. Ik hoorde vrouwen vertellen over het feit dat ze nu meer gerespecteerd worden door hun mannen, dat hun dochters sterker gemotiveerd lijken te zijn dan hun zonen om te leren (en daarnaast ook nog een aandeel in het huishouden hebben) en dat als een meisje wordt uitgehuwelijkt, de 1e vraag niet altijd meer is: “hoeveel geld brengt ze mee?” maar “hoeveel heeft je dochter gestudeerd?.”

28


Sarah deelt cake uit aan de kinderen op de kinderopvang van de plaatselijke bouwvakbond in Chennai Mijn interpretatie van deze verhalen is dat deze vrouwen anders zijn gaan aankijken tegen het vrouw zijn, dat ze zich zelfverzekerder voelen en dat zij zichzelf als gelijkwaardig aan de man zien. De kracht die deze vrouwen uitstralen heeft een diepe indruk op mij gemaakt. Mooi ook om te bedenken dat dit mede gerealiseerd wordt door aan de basis van de maatschappij te werken, door kinderopvang en leermogelijkheden. Dit levert toch wel een verschil op met de kinderopvang in Nederland. Wij bieden hier kinderopvang aan om ouders de mogelijkheid te bieden om te gaan werken, dat punt is vergelijkbaar. Maar ik denk niet dat wij kunnen zeggen dat wij medeverantwoordelijk zijn voor de opbouw van zelfverzekerdheid onder de Nederlandse vrouwen of dat door ons werk de kinderen de mogelijkheid krijgen om langer door te studeren. Onze kinderen hebben tenslotte al het voorrecht om naar school te mogen gaan. Ik geniet van het werk wat ik doe met de kinderen en ik ben er ook trots op. Maar door de ervaringen die ik in India heb opgedaan, ben ik me er weer extra bewust van geworden wat een voorrecht het is om dit werk te mogen doen. Welk vertrouwen ouders ons schenken door voor hun kinderen te laten zorgen, door mee te mogen delen in de opvoeding. En hoe belangrijk het is dat wij ons voor de volle 100% inzetten en ons werk met hart en ziel doen, net zoals onze collega’s in het verre India.”

29


INTERVIEW NA DE REIS

KINDERPROJECTEN VAN INDIASE SEWA INSPIREREND VOOR NEDERLANDERS De meeste indruk maakte de trots van de pedagogisch medewerksters, die actief zijn voor de Indiase vrouwenvakbond SEWA en haar projecten. Trots op hun werk in de kinderopvang en trots op de positie die ze innemen in hun gemeenschap. Zeven Nederlandse vrouwen van FNV Mondiaal en Abvakabo FNV vertrokken eind september voor een week naar India om kennis te maken met het werk van SEWA. Daaronder drie vrouwen uit de kinderopvang die inspiratie opdeden voor hun eigen fondsenwervingsplan. Tekst Astrid van Unen “Een geweldige ervaring, maar veel te kort”, zegt Yvonne van den Ham, terugblikkend op de Indiareis. In totaal waren ze slechts 5 dagen in dit verre land en het programma zat bomvol bezoeken en ontmoetingen. “Ik was nog nooit in India geweest, maar alleen het vliegveld en het verkeer waren al een belevenis.” Aanleiding voor de reis was de prijsvraag die Yvonne van den Ham, Muze Brouwer en Brenda Born, werkzaam in de Nederlandse kinderopvang, hadden gewonnen met hun fondsenwervingsplan voor de kinderopvang van SEWA. Daarvoor hadden FNV Mondiaal en Abvakabo FNV dit 30


voorjaar een wedstrijd uitgeschreven. Twee Abvakabo-bestuurders, Sarah Baghat-Ziadi en Debbie van Leiden, reisden mee om ‘te leren en te adviseren’. Zij willen binnen de eigen bond kijken of er meer aan fondsenwerving gedaan kan worden. De reis werd begeleid door twee beleidsmedewerkers van FNV Mondiaal: Wilma Roos en Marjan Brunner.

DAADKRACHT EN VECHTLUST De reis begon met de kennismaking met de Indiase vrouwenvakbond Self Employed Women’s Association (SEWA). Muze Brouwer: “We belandden recht van het vliegveld in een zaal aan waar zo’n 75 vrouwen in prachtige, kleurrijke sari’s stonden die spontaan begonnen te klappen. Het was een vakbondsbijeenkomst van SEWA waar de daadkracht en vechtlust te voelen was. Ik vond dat heel indrukwekkend.” Daarna heeft het gezelschap meerdere kinderdagverblijven van SEWA bezocht, waarbij het voor de medewerksters in de kinderopvang interessant was om de overeenkomsten en verschillen te ontdekken. “Kinderen zijn in de basis hetzelfde”, zegt Brenda Born. “Als je liedjes met ze zingt en bijvoorbeeld kiekeboe-spelletjes met ze speelt, zie je ze ontdooien.” Wat ze bijzonder vond, was de inventieve manier waarop de medewerkers daar hun speelgoed fabriceerden. “Ze maakten rammelaars van luciferdoosjes met stenen waar ze een stokje door stoken.” Zelf bracht Born flesjes met glitters en lovertjes mee, die ze met water vulde waarmee ze ‘magische flesjes’ maakte. Het schudden gaf een bijzonder effect. Van den Ham: “Je zag de kinderen helemaal opleven als Brenda hen liet zien hoe ze dat konden maken. We hebben ook liedjes gezongen en daar bewegingen bij gemaakt. De kinderen probeerden onze bewegingen na te doen. Dan merk je dat taal niet zo belangrijk is, maar dat het juist gaat om de intentie en het contact dat je maakt.”

MEER KANSEN Alle drie beseffen ze hoe rijk Nederland is en met welke luxe kinderdagverblijven kunnen werken. “Ik was toch positief verbaasd”, zegt Brouwer. “Alles gebeurde in één ruimte: koken, slapen, eten en spelen. Toch was er veel aandacht voor educatie en hadden ze dezelfde structuur als in Nederland. Elke dag had een vast ritme. Wat mij aansprak, was dat ze met de kinderen elke ochtend yoga deden. Wij nemen ze ook wel mee naar buiten en dansen wel eens met de kinderen, maar niet zo gestructureerd.” Born en Van den Ham viel de karige speelmaterialen op. “Tekenen doen ze op een zwarte lei met wit krijtje en verder is er weinig speelgoed”, zegt Van den Ham. “En daar zijn ze blij mee”, vult Born aan. Van den Ham vond het opvallend hoe betrokken ouders zijn bij de kinderdagverblijven. “Ze hebben elke maand een bijeenkomst en dan komen ze bijna allemaal. Hier hebben ouders daar geen tijd voor. Je mag hier blij zijn dat een kwart naar een bijeenkomst komt. Wat mij verder opviel, is dat SEWA geen onderscheid maakt tussen religies of kasten. Iedereen is welkom en daardoor ontstaat er ook onderling meer begrip voor elkaar.” Het reisgezelschap had onder meer een ontmoeting met een groep moeders die onder de armoede grens leven. “Zij komen bij elkaar om te leren over voeding en educatie”, vertelt Brouwer. “Ze beseffen heel goed dat hun kinderen dankzij de kinderopvang een betere toekomst krijgen, omdat ze met meer bagage aan de basisschool beginnen. Daardoor krijgen hun dochters ook meer kansen en dat juichen ze toe.” Volgens Van den Ham ontlenen de moeders hier ook hun eigen trots aan. “Zij beseffen dat ze veel meer waard zijn dan hen altijd is verteld. En dat hun dochters even veel waard zijn als hun zonen.”

31


SOLIDARITEIT CENTRAAL De medewerksters in de kinderopvang waren aangenaam verrast door de trots die hun collega’s in India uitstraalden. “Trots op hun werk en trots op het feit dat ze lid zijn van SEWA”, zegt Van den Ham. “Ze zijn ervan overtuigd dat ze een bijdrage leveren aan de toekomst van deze kinderen”, bevestigt Brouwer. Ze tekenen alle drie aan dat dit in Nederland wat minder leeft. “Hier heerst minder trots en ook minder strijdvaardigheid”, zegt Born. “Hier zeggen ouders vaak tegen hun kinderen: ‘Veel plezier met het spelen.’ Dat zeggen ze zelfs ook tegen ons. Terwijl wij natuurlijk veel meer doen dan alleen spelen, daar zit een heel plan achter.” Sarah Baghat-Ziadi, die samen met haar collega Debbie van Leiden namens de Abvakabo FNV deelnam aan de reis, maakte eveneens voor het eerst kennis met India en met de vrouwenvakbond SEWA. “Overweldigend en indrukwekkend”, noemt ze de reis. “Hoe hard die vrouwen daar werken en ook nog voor de kinderen en het huishouden zorgen.” Ze was verrast door de opkomst bij SEWA. “De zaal zat helemaal volgestouwd met vrouwen. Dat krijgen wij hier niet voor elkaar.” Solidariteit staat ook bij Abvakabo FNV centraal, benadrukt Baghat-Ziadi, zoals in de campagne Samen Sterk. “Maar SEWA zit nog aan het begin. Hun voorzitter is nog bij alle bijeenkomsten en acties. Dat is nodig voor de opbouw. Vijf jaar geleden organiseerden ze een grote stakingsactie. Daar deden 180.000 vrouwen aan mee. Een aantal werd daarna ontslagen. SEWA spande daartegen een rechtszaak aan, die de bond, waardoor die ontslagen moesten worden teruggedraaid. Dat is geweldig.”

GELD INZAMELEN De drie medewerksters in de kinderopvang gaan de komende maanden werk maken van hun fondsenwervingsplan. Op het kinderdagverblijf van Brouwer vindt eind oktober een India-week plaats, waarin allerlei activiteiten plaatsvinden. De andere twee gaan in de komende maanden concreet aan de slag met onder meer het maken en verkopen van kaarten. Born wil daarnaast nog een kleinschalige, maar duurzame verkoop van India-spullen opzetten, waarvan de winst naar SEWA gaat. De Abvakabo-bestuursters zullen hun leden daarbij adviseren en ondersteunen. Ook zullen ze hun internationaal secretaris benaderen om te wat er vanuit de bond georganiseerd kan worden. “Niet alleen een geldinzameling, maar ook spullen en spelmateriaal”, zegt Baghat-Ziadi. “Die kunnen we inzamelen en daar naartoe sturen.” Begin november organiseert FNV Mondiaal een terugkomdag, waar alle ideeën verder vorm kunnen krijgen. Amsterdam, 24 oktober 2012

32

REISVERSLAG KIJKEN BIJ DE KINDEROPVANG IN INDIA, OKTOBER 2012

FNV DELEGATIE. Prabhu Rajendran. Debbie van Leiden. Brenda Born. Wilma Roos. Yvonne van den Ham. Sarah Baghat. Marjan Brunner

Recommend Documents