FinishLynx specifieke theorie • • • • • •
Onderdelen van het systeem PC vereisten Software installatie Software instellingen Plaatsing van de camera Een race timen
Atletiekunie
2
Over deze handleiding... De reden om deze aanvulling op het standaard cursus materiaal te maken is dat er vele instellingen zijn die specifiek zijn voor FinishLynx systemen, net zoals er ook vele wetenswaardigheden zullen zijn voor alle andere systemen. In deze handleiding worden de verschillende onderdelen van een FinishLynx systeem besproken en worden de belangrijkste instellingen van het systeem doorgenomen. In de handleiding zijn we uit gegaan van versie 7.50. Dit is de huidige versie en het verdient aanbeveling om deze versie te gebruiken i.p.v. oudere versies. Controleer regelmatig de Lynx website (www.finishlynx.com), in ieder geval (ruim) voor het begin van het seizoen en update en test het systeem dan, de ervaring leert dat er ieder jaar wel een nieuwe versie uit komt met net weer betere opties, slimmere aanvullingen, enz. De software upgrades zijn altijd gratis, dus er is geen reden om dit niet te doen.
Dennis Dirks.
2
Onderdelen van het systeem • FinishLynx camera – Etherlynx 2000, Etherlynx fusion, Etherlynx Pro – iDentiLynx
• Netwerk verbinding – Point-to-point kan evt. via de connectionbox lopen – liever niet! – Switch bezuinig niet op de kwaliteit
Atletiekunie
3
Onderdelen van het systeem Lynx heeft een aantal camera's in het assortiment die ieder gemaakt zijn voor een specifieke doelgroep, maar waarvan de bediening in principe gelijk is. Alle ethernet camera's van Lynx worden aangestuurd met hetzelfde programma (FinishLynx) en dure camera's zouden ook voor eenvoudige evenementen gebruikt kunnen worden. Voor atletiek, wat relatief langzaam is, voldoet de EtherLynx 2000 die standaard met 1000 fps wordt geleverd. Bij sporten die sneller gaan is een fusion camera of zelfs een EtherLynx pro wenselijk. De EtherLynx pro kan maximaal 15.000 fps opnemen wat bijv. gebruikt wordt bij de Indy 500. Binnen FinishLynx kunnen 2 camera's gelijktijdig in beeld worden gebracht, waardoor het bijv. mogelijk wordt om van 2 kanten tegelijk te filmen. Bij grote evenementen wordt dit veel gebruikt om geen enkele onduidelijkheid te laten bestaan over de uitslag. Een apart geval is de iDentiLynx camera, die is een z.g. “frontview camera” die de atleten van voren filmt, waardoor niet de exacte finish wordt vastgelegd, maar wel bijv. een startnummer gelezen kan worden. Zodra er meerdere ethernet onderdelen op het systeem worden aangesloten dient een ethernet “switch” of “hub” te worden gebruikt. Gebruik hiervoor een goed en betrouwbaar systeem. Een tip: als je een iDentiLynx hebt is een PoE switch aan te raden, hierdoor hoeft de power injector die standaard wordt geleverd niet gebruikt te worden. 3
FinishLynx Camera
Atletiekunie
4
4
Onderdelen van het systeem • Connection box – Centraal punt van aansluitingen – Start signaal • Bekabelde aansluiting (via de XLR) • RadioLynx DecRadio (bij de Pro camera op de camera zelf)
– Eventueel netwerk – Foto electrische cellen
Atletiekunie
5
Onderdelen van het systeem In plaats van alle aansluitingen op de achterzijde van de camera te bouwen, wat vaak lastig is, zeker als de camera ver van de baan en hoog staat worden alle aansluitingen geconcentreerd op de connection-box die met een kabel op het systeem wordt aangesloten. Hierdoor kan de connectionbox dicht(er) bij de finish worden geplaatst wat aansluiten gemakkelijker en overzichtelijker maakt. De belangrijkste aansluiting op de connectionbox is die van het startsignaal. FinishLynx ondersteund zowel een draadloze als een bekabelde verbinding met de starter. De bedrade verbinding naar de starter wordt gemaakt met een XLR aansluiting op de connectionbox. De draadloze gebruikt de seriële aansluiting op de connectionbox, samen met een voeding. Uitzondering hierop is de Pro camera die een speciale aansluiting voor de DecRadio achter op de camera heeft zitten. Het startsignaal kan zowel een “normal open” als een “normal” closed systeem zijn, maar moet altijd spanningsloos zijn. Met de bekabelde verbinding wordt de “normal closed” verbinding aanbevolen, omdat je daarmee een lampje (signaal) bij de starter kunt laten branden als hij mag starten EN een controle hebt op draadbreuk en verkeerde aansluitingen. Sommige start-systemen gebruiken echter een “normal open” verbinding en in de software kunnen we dat om die reden ook selecteren. De draadloze verbinding gebruikt altijd een “normal open” verbinding, omdat de verbinding een zender en een ontvanger bevat. Het verdient aanbeveling om als je dit systeem gebruikt te zorgen dat er een verbinding via portofoon is tussen start en finish.
5
Connection box
Atletiekunie
6
6
Onderdelen van het systeem • De PC – Seriële aansluitingen voor: • • • • •
Scoreborden Windmeters Handmatige opnameknop LapTime devices Seriële aansluitingen kunnen via het netwerk lopen
– Printer
Atletiekunie
7
Onderdelen van het systeem Het is jammer dat steeds minder PC's worden uitgerust met seriële aansluitingen. Veel randapparatuur die wij willen aansluiten kunnen namelijk alleen via een seriële verbinding worden aangestuurd. Hierdoor komen we vaak aansluitingen tekort, maar via een USB2serial conversie is het mogelijk om het aantal poorten uit te breiden. Tevens hebben we de mogelijkheid om serial2 ethernet conversies aan te sluiten, zowel bekabeld als draadloos. Op de handmatige opnameknop na kan alle genoemde randapparatuur ook via het netwerk worden gekoppeld. Voor het aansluiten van de devices is wel een plugin in FinishLynx noodzakelijk, maar door deze optie is het systeem vrijwel oneindig uit te breiden met seriële randapparatuur. Het hebben van een printer is in de atletiek noodzakelijk: voor recorderkenning moet een finishfoto worden afgedrukt en worden gewaarmerkt door de CET. Tevens dient de afdruk van de nulmeting meegegeven te worden met de atleet. Aangeraden wordt om een (kleuren) inkjet printer te gebruiken, omdat de ervaring is dat de stroomvoorziening op de meeste accommodaties niet heel erg stabiel is en een laserprinter door de pieken in gebruik voor stroomstoringen zou kunnen zorgen. De printer kan ook gebruikt worden om finishfoto's uit te printen voor verkoop of om weg te geven. Hoewel we begrijpen dat dit een goede manier is om inkomsten voor het ET-team te genereren zijn we hier geen voorstander van, althans niet als het op hetzelfde systeem gebeurd waarop ook gewerkt wordt: het leidt af en houdt (potentieel) de wedstrijd op. Als de gegevens op een 2e computer worden ingelezen en daar wordt geprint is er vanuit ET oogpunt geen belemmering: atleten vinden het leuk om te zien en het is goed voor de transparantie van de jury.
7
Onderdelen van het systeem • Uninteruptable Power Source (UPS) – Gebruik voor alleen de noodzakelijke dingen: PC, camera & switch
• Resultpublisher scherm – Maakt gebruik van een monitor en een Windows Extended Desktop – Publiceert uitslagen zodra ze opgeslagen worden
• WiFi Access Point – Voor verbinding naar secretariaat, NetExchange, camera of valse start detectie Atletiekunie
8
Onderdelen van het systeem Een UPS is in feite een systeem dat in accu's stroom buffert en die de beschermde systemen (enige tijd) van stroom kan blijven voorzien als de commerciële stroom weg valt. Probeer zo veel mogelijk te beperken wat op de UPS wordt aangesloten en test hoe lang het systeem zonder stroom door kan functioneren. Test ook dit regelmatig, want de accu's in een UPS worden op den duur slechter. Resultpublisher is een stuk software dat geschreven is door Ruud Wijsman en gratis ter beschikking wordt gesteld via de splittime.nl website. Door een 2e monitor aan te sluiten aan de PC (ongeveer iedere laptop heeft een 2e monitor aansluiting) en in Windows de desktop te extenden kun je met dit programma volledig automatisch uitslagen tonen aan deelnemers, publiek of de microfonist. Omdat het systeem gebruik maakt van standaard ethernet is het mogelijk om in dit netwerk een WiFi access point op te nemen en op deze manier ook draadloze verbindingen mogelijk te maken. In principe kunnen de Fusion en de Pro camera zelfs draadloos aangesloten worden (als deze optie aangeschaft is). Andere systemen die via WiFi gekoppeld worden zijn de serial2wifi kastjes en het NetExchange systeem. Met dit laatste systeem kan de startcommissaris aanpassingen in series rechtstreeks invoeren, kan de microfonist via een pocketPC de uitslagen zien, enz.
8
Onderdelen van het systeem • Lichtgevoeligheid instellen in volgorde van aanpassing: – Camera hardware “low | medium | high” schuifje naast de lens – Lens diafragma instellen (lagere waarde is gevoeliger) – Software correctie file | option | ... – framerate Atletiekunie
9
Onderdelen van het systeem Juist omdat het instellen op enkele manieren kan gebeuren is het belangrijk om dit in de juiste volgorde te doen, te beginnen bij de hardware zelf. De laatste optie (framerate) is er een die je eigenlijk niet zou moeten willen gebruiken voor het aanpassen van de belichting, maar er zijn situaties denkbaar (zoals een plotselingen wolkbreuk tijdens een race), waarin het de enige optie is om in ieder geval beeld te krijgen.
9
PC vereisten • Windows 98 of hoger – Windows 7 wordt ondersteund vanaf FinishLynx 7.50 – Memory is niet heel belangrijk – Diskcapaciteit is normaal gesproken ruim voldoende
• Ethernet kaart – EtherLynx 2000 – 10 Mbit – EtherLynx fusion / Pro – 100 Mbit – IP-adres: 192.168.0.5 netmask: 255.255.255.0 – Camera wordt automatisch 192.168.0.6 Atletiekunie
10
PC vereisten In principe kun je stellen dat ieder computer waarop Windows kan draaien in principe voldoet voor het draaien van de FinishLynx software. Enige voorwaarde is een netwerkaansluiting. Het programma is klein en efficiënt en het is een van de meest stabiele Windows programma's ooit. Voor het prettig kunnen werken is een beeldscherm met een hoge resolutie eigenlijk het meest belangrijk, zeker als gebruik wordt gemaakt van twee camera's. De hoeveelheid diskruimte die gebruikt wordt voor een wedstrijd hangt heel erg af van het type wedstrijd (hoe veel series) en natuurlijk of er een tweede camera wordt gebruikt, zeker als deze tweede camera een iDentiLynx camera is. Ter illustratie: Een CD junioren competitie met een camera kost ongeveer 23 Mb. De NK junioren 2009 heeft over 3 dagen met 2 fotofinish camera's gezorgd voor 210 Mb opslag, het backup systeem dat bestond uit 1 fotofinish camera en een iDentiLynx zorgde voor 1 Gb opslag.
10
PC vereisten - valkuilen • Windows firewall of virus scanner • 2e netwerkverbinding maken • m.n. WiFi of GPRS • Vanaf FinishLynx 7.5 zou het geen probleem mogen zijn
• Internetverbinding tijdens ET-en
Atletiekunie
11
PC vereisten – valkuilen Om een zo stabiel mogelijke omgeving te creëren is het noodzakelijk om een aantal dingen te regelen op de PC voor FinishLynx. Het meest belangrijke is dat de PC dedicated voor Lynx gebruikt wordt en er een zo kaal mogelijke installatie van Windows gebruikt wordt. Persoonlijk gebruik ik het liefst nog Windows XP, maar Vista en Windows 7 (32 bits!) werken net zo goed. De procedure die ik zelf gebruik is om ergens in januari of februari een volledig nieuwe installatie van Windows uit te voeren met alle patches er op. De harddisk deel ik op in een C: en een D: schijf. De C: schijf is specifiek voor Windows en voor de Lynx software, de D: schijf voor de uitslagen (d:\uitslagen). Verder installeer ik een PDF printer (om PDF files te kunnen maken), OpenOffice en uiteraard de laatste versie van FinishLynx. Tevens een PDF van het laatste wedstrijdreglement en de aanvraagformulieren voor records (dat laatste is niet onze verantwoordelijkheid, maar we hebben de ruimte en de apparatuur om af te drukken als iemand het nodig heeft). Daarna volgt het instellen van de software en TESTEN – TESTEN – TESTEN Vanaf FinishLynx 7.5 is de software in staat om met meerdere netwerk verbindingen overweg te kunnen, toch is het niet aan te bevelen om dit te doen en zeker om geen internet verbindingen te openen op de PC. Zoals op de slide al wordt aangegeven raden we absoluut af om een virus scanner actief te hebben of om een personal firewall actief te hebben op de Lynx PC.
11
PC vereisten • Schoon de uitslagen directory regelmatig op – SplitBackup doet dit automatisch
• Maak een image van de PC – Voor backup doeleinden
• Werk met upgrade cycles – Bijv. voor aanvang van het seizoen, PC updaten, software updaten TESTEN – TESTEN - TESTEN Atletiekunie
12
PC vereisten We hebben een kleine tool geschreven die automatisch een backup maakt van de uitslagen directory (een subdirectory van d:\uitslagen.old) en een kopie maakt op een memory stick (de naam van de stick moet LYNXBACKUP zijn). Van de installatie zoals beschreven op de vorige pagina maak ik met behulp van de CloneZilla image tools een volledige image op een externe disk. Daarna verander ik gedurende het seizoen bij voorkeur niets meer aan deze installatie. De image is voor als ik het idee krijg dat er iets “minder lekker” gaat lopen of als een harddisk crashed. Een nieuwe harddisk is zo aangeschaft en met de image ben je zo weer “up en running”.
12
PC vereisten • Tips: – – – –
Automatische slaapstand uitzetten Actie aan/uit knop aanpassen Actie scherm sluiten aanpassen Scherm beveiliging uitzetten
– Kopie van de lynx.cfg maken
Atletiekunie
13
PC vereisten In de praktijk is gebleken dat deze instellingen zinvol zijn. Met name de acties voor de aan/uit knop en als het scherm gesloten wordt zijn opties die je wellicht zelf niet snel zult bedenken totdat je er een keer mee te maken hebt gehad. De slaapstand en scherm beveiliging zijn settings die (hopelijk) zonder verdere uitleg logisch zijn. In de installatie directory van FinishLynx (normaal c:\lynx) staat de lynx.cfg. In deze file staan alle instellingen van het programma. Het is verstandig om een kopie te maken van deze file. Mocht de file corrupt raken dan kun je hem eenvoudig overschrijven en zou het systeem weer moeten werken.
13
Software installatie • Lynx software & plugin installatie / update – Sla maatwerk .lss files op lss files zijn scoreboard drivers – Verwijder eerst de oude versie via de uninstall optie – Installeer de USB2serial driver eerst – Installeer FinishLynx, gevolgd door plugins – Reboot de PC – TESTEN – TESTEN - TESTEN Atletiekunie
14
Software installatie De installatie van FinishLynx is zeer eenvoudig: draai het setup programma, voer naam, organisatie en serienummer is en het systeem is geïnstalleerd Voor iedere plugin die is aangeschaft is een aparte installatie file beschikbaar op de FinishLynx site en de installatie daarvan is gelijk aan de installatie van het programma zelf. Na de installatie van FinishLynx maakt het niet uit in welke volgorde de plugins worden geïnstalleerd Zorg er wel voor dat je voor het installeren van de nieuwe versie de oude verwijderd hebt (dit zou niet noodzakelijk moeten zijn, maar het is wel zo veilig), maar verwijder de oude versie pas nadat je de instellingen opgeslagen hebt en je aanpassingen in m.n. de .lss files (scorebord drivers) hebt gekopieerd naar een veilige plaats.
14
Software instellingen • Noteer altijd de “known good” instellingen – Instellingen worden opgeslagen tussen sessies – Maak screenshots van de schermen – Probeer zo min mogelijk tijdens het seizoen aan te passen (standaard manier van werken behouden)
• 2 soorten instellingen – Camera instellingen – Software instellingen Atletiekunie
15
Software instellingen Zeker als je het systeem met meerdere mensen moet bedienen is het verstandig om zo min mogelijk aan te passen, om je collega's niet onaangenaam te verassen met hele andere instellingen. Sommige instellingen moet je overigens tijdens wedstrijden wel aanpassen, m.n. het aantal lanen en of je aan de binnen of buitenzijde van de baan staat. Iedere bediener zou in ieder geval moeten weten hoe hij dit zelfstandig aan kan passen aangezien ieder locatie anders is en de kans dat je dit aan moet passen dus zeer groot is. De instellingen vallen uiteen in 2 delen: camera instellingen en software instellingen. De camera instellingen moeten gedaan worden vanuit het hoofdscherm dat zichtbaar wordt zodra Lynx opgestart wordt (het scherm waarin je de camera ziet laden en het uitlijnen kunt uitvoeren). Deze instellingen kunnen alleen gedaan worden als er een camera actief is en de opties worden ook bepaald door de camera die op dat moment aan het systeem hangt. De software instellingen worden opgeslagen in de c:\lynx en kunnen in principe ook gedaan worden zonder camera en zijn in ieder geval onafhankelijk van de camera. Dit zijn o.a. instellingen van scoreborden, windmeter, event directories, enz. In de rest van deze handleiding zullen we de camera instellingen altijd benoemen als instellingen onder de “blauwe i”. 15
Software instellingen • Etherlynx 2000 – Standaard max. 1.000 fps • 2.000 fps is optioneel
– 3 aparte CCD chips • virtueel dus 3.000 fps • kleurcorrectie toegepast i.v.m. plaatsing van de CCD cellen, hierdoor is de looprichting erg belangrijk
Atletiekunie
16
Software instellingen Binnen de atletiek is veruit de meest gebruikte camera de EtherLynx 2000. Lynx gebruikt in de specificaties en in de software met de werkelijke snelheid van de beelden die getoond worden en niet met het aantal beelden dat opgenomen wordt. Doordat er 3 licht-sensoren in de camera zitten (RGB) worden er weliswaar maxiaal 3.000 opnames per seconden gemaakt, maar uiteindelijk resulteert dat in maximaal 1.000 beelden per seconden. Door de plaatsing van de CCD chips zit er een (heel klein) verschil tussen het moment waarop informatie door de beeld chip gezien wordt. Dit verschil wordt door de camera gecompenseerd, maar hiervoor moet je de looprichting van atleten aangeven in de software (anders corrigeren we de verkeerde kant op). Dit is een camera instelling en gebeurd dus via de blauwe i (zie verder in de presentatie).
16
Software instellingen - hoofdscherm
Atletiekunie
17
Software instellingen – hoofdscherm Sommige instellingen kunnen aangepast worden door er op te klikken !! Capture Deze optie hoort altijd op Yes te staan, anders is de camera uitgeschakeld (ook alleen gebruikt bij meerdere camera's) Rate Geeft de gekozen framerate aan (tussen haakjes het maximum van deze camera) Height Geeft aan hoe veel pixels het beeld moet worden, Belangrijk voor de Fusion en Pro camera, voor de 2000 camera staat dit normaal op de maximale waarde. Mode Hiermee kan digitale zoom worden ingesteld als de baan heel dicht bij of juist heel ver weg is (in relatie met de lens die gebruikt wordt). Gain Deze waarde geeft aan hoe veel lichtcorrectie de camera op dit moment uit voert. Orientation Geeft aan naar welke kant de atleten lopen t.o.v. de camera
17
Software instellingen – de blauwe i
Atletiekunie
18
Software instellingen – de blauwe i Image orientation In het setup menu van de camera is de eerste instelling op het eerste tabblad degene die de richting aan geeft. “Left” betekent in dit geval dat de lopers “to the left” naar links lopen. Bedenk dat je dit moet bekijken vanuit het camera oogpunt! Identified by / Lanes Met deze instelling bepaal je hoe de uitslagen gekoppeld worden aan een atleet. Tijdens een event kun je dit “on the fly” ook nog aanpassen, maar de standaard kun je hier instellen. Tevens geef je hier het aantal lanen aan en evt. of ze “reversed” zijn. Normaal start laan 1 boven in beeld en staat laan 8 onderin, maar het kan nodig zijn om dit aan te passen. White balance / Gamma Dit zijn geavanceerde instellingen om kleurcorrectie toe te passen voor de camera, om bijv. laagstaande zon te corrigeren. Voor de waarneming is dit niet echt belangrijk, maar een goede instelling hiervan geeft vooral mooiere foto's. In de handleiding van FinishLynx staat e.e.a. uitgebreid beschreven. Phased light compensation Deze instelling werkt alleen als de camera met deze optie is aangeschaft en corrigeert het “knippereffect” van kunstlicht. 18
Software instellingen – de blauwe i
Atletiekunie
19
Software instellingen – de blauwe i Pixel depth Geeft aan hoe veel kleuren gebruikt mogen worden. Maximum hangt af van de camera. Hogere waarde geeft mooiere, maar grotere foto's. Pixel mode Dit is dezelfde zoom instelling die ook in te stellen is op het blauwe i scherm Frame Rate Dit is dezelfde instelling die ook op het blauwe i scherm te doen is en geeft aan hoe veel frames er gebruikt moeten worden. Frame Offset Dit is een hardware optie die voor atletiek niet toegestaan is Gain Method / AGC Parameters Al deze instellingen regelen de belichting van de foto. Voor atletiekbanen geeft brightness van 70% - 85% mooie foto's
19
Software instellingen – frame rate • Frame rate is afhankelijk van de snelheid van de atleten – Te hoge framerate geeft “dikke” atleten – Te lage framerate maakt aflezen lastig
• Hogere frame rate heeft meer licht nodig (iedere frame wordt minder belicht)
Atletiekunie
20
Software instellingen – frame rate Voor sprint bij de mannen senioren is een instelling van 800 -1.000 frames een goede keuze. Voor de MILA bij de senioren is 600 – 800 frames een redelijke waarde. Voor jeugdwedstrijden is een keuze tussen de 600 – 800 voor sprint en tussen de 500 – 600 een redelijke instelling.
20
Software instellingen – de blauwe i
Atletiekunie
21
Software instellingen – de blauwe i Start sensor Hier wordt een keuze gemaakt welke startsensor gebruikt gaat worden. Open wordt gekozen als de draadloze verbinding wordt gebruikt met de roze startsensor, of als de electronische revolver wordt gebruikt, closed is voor de witte sensor (die altijd via de kabel wordt gebruikt). De debounce tijd is de tijd in seconden waarbinnen een 2e schot niet als een nieuw event wordt gezien. De offset kun je gebruiken als systemen van derden worden gebruikt die niet snel genoeg signaal doorgeven (je corrigeert hiermee het startmoment). De instelling voor het verklikker licht is alleen te gebruiken in combinatie met een closed verbinding. Photo eyes Externe fotocellen worden aangesloten op de connectionbox en hier worden die aanof uit gezet. Met internal wordt de ACM plugin bedoeld, waarmee de camera zelfstandig bepaald of er wijzigingen op de finish zijn.
21
Software instellingen – de blauwe i
Atletiekunie
22
Software instellingen – de blauwe i De RadioLynx instellingen hebben allemaal te maken met de draadloze verbinding tussen start en finish. Op de EtherLynx 2000 dient de port ingesteld te worden op Connectionbox, op de Fusion en Pro camera zit een speciale aansluiting achterop de camera voor de RadioLynx en moet deze gebruikt worden. Naast het startsignaal kunnen ook foto-ogen draadloos gekoppeld worden aan het systeem. Dit is m.n. nuttig voor tussentijden op de 200 m.
22
Software instellingen – de blauwe i
Atletiekunie
23
Software instellingen – de blauwe i De capture method bepaald hoe de opname van de camera start. Als FinishLynx zonder verdere opties aangeschaft is is de enige optie “Manual”, waarbij de opnameknop bepaald of er opgenomen moet worden. Automatic is de ACM plugin, Photo eye triggered de opname via een fotocel. Bij deze 2 laatste opties moet ook de camera enabled worden voordat de opname start (wordt nog uitgelegd), bij gebruik van de opnameknop hoeft dat niet. Het voordeel van de laatste 2 opties is dat (mits de camera maar actief is) het niet voor kan komen dat er een finisher gemist wordt. Het nadeel van de ACM (Automatic) mode is dat als er iemand achter de finish langs loopt (in beeld) ook deze de opname zal starten en (potentieel) het scorebord stop zal zetten. Het voordeel is natuurlijk het gemak van instellen.
23
Software instellingen – de blauwe i
Atletiekunie
24
Software instellingen – de blauwe i Tenslotte is er nog een tabblad voor instellen van de WiFi die inegbouwd kan zitten in de Fusion en de Pro camera. Hier wordt ingesteld op welk WiFi netwerk de camera mag connecten en hoe dat gedaan moet worden. Mits een goede WiFi infrastructuur gebruikt wordt, werkt het koppelen via WiFi van de camera's zonder enig probleem. Bij schaatsen wordt dit veelal gebruikt, omdat er niet altijd een kabelgoot onder de ijsbaan ligt en ze bij grote wedstrijden vanaf 2 zijden willen kunnen meten. Uiteraard is het belangrijk een behoorlijke kennis van WiFi te hebben als je de camera op deze manier wilt gebruiken en dient er zeker voldoende getest te worden of de verbinding stabiel is. Overigens slaat de camera beelden intern op alvorens ze te verzenden, hierdoor is het tijdelijk wegvallen van de WiFi verbinding niet direct een heel groot probleem, maar een goede tijdwaarnemer gaat voor absolute zekerheid. Vanuit die gedachte gebruiken we WiFi alleen als er geen ander alternatief is.
24
File | Options • Onder veel van de pull down menu's zit een “options” optie. Deze toont altijd hetzelfe scherm alleen in een ander tabblad. • De instellingen die hier gedaan worden, worden opgeslagen in de lynx.cfg file en blijven actief na een reboot. • Voor enkele instellingen moet het programma opnieuw gestart worden om ze actief te maken. Atletiekunie
25
25
File | Options
Atletiekunie
26
File | Options In dit tabblad worden enkele algemene dingen geregeld. De “Competition name” en “Competition sponsor” worden op iedere afdruk getoond (res. boven en onder aan de pagina). De capture button bepaald waarde de knop voor handmatige opname is aangesloten Hardware type geeft aan wat voor soort camera aangesloten is. Normaal gesproken is dit altijd een Ethernet camera, maar FinishLynx heeft tot 1992 ook SCSI camera's gemaakt. De optie “None” kan gebruikt worden als alleen een laptime systeem gekoppeld is. Remote control is een plugin die het mogelijk maakt om het FinishLynx systeem vanaf een andere computer te kunnen bedienen. Hiervoor is een plugin noodzakelijk en deze optie wordt vrijwel nooit meer gebruikt of aangeraden. Ongeveer hetzelfde resultaat zou behaald kunnen worden met een RDP of VNC koppeling, maar een voorbeeld bedenken waarbij dat wenselijk zou zijn is lastig. Sinds de invoering van de ethernet camera's kunnen we de camera zeer ver van de PC plaatsen (met glasvezel technieken tot minimaal 3 km.).
26
File | Options
Atletiekunie
27
File | Options In de tab “Event” wordt bepaald hoe het event scherm er uit ziet. Afhankelijk van het type evenement en persoonlijke voorkeur kan een bepaald Window layout worden gekozen. Single event mode is de standaard instelling. Hierbij is er maar een race tegelijk bezig (wat bij atletiek logisch is), maar het systeem kan ook meerdere races aan. Bij schaatsen wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van kwartet starten, waarbij de 2e race al start voordat de eerste klaar is. Deze optie vereist een gedegen kennis van tijdwaarneming en een ijzeren concentratie! Time Trial Mode is ook iets dat in de atletiek niet snel gebruikt zal worden. Hierbij krijgt iedere deelnemer een eigen startsignaal (denk aan de individuele tijdrit bij wielrennen). Voor de TimeTrial is een plugin noodzakelijk. Een heel belangrijke instelling is de Event directory. Hierin worden namelijk de uitslagen opgeslagen. Als je hier niets in vult wordt in de huidige directory opgeslagen en dat is c:\lynx. Het moge duidelijk zijn dat dat onoverzichtelijk is en dus onwenselijk. Als het systeem is aangesloten op een netwerk of op een externe disk kan, om helemaal geen risico te nemen, regelmatig een backup gemaakt worden van de files. Zodra de backup directory is ingevuld kan deze geselecteerd worden in het pull down menu File | Backup Events.
27
File | Options
Atletiekunie
28
File | Options In het image tabblad wordt bepaald hoe het deel van het event scherm er uit komt te zien waar de foto daadwerkelijk getoond wordt. Veel van de opties zijn m.n. voorkeuren van de bedieners, maar ervaring heeft geleerd dat enkele instellingen zeer wenselijk of zelfs noodzakelijk zijn: Lane Bar Als gefinished wordt in lanen is het gemakkelijk om aan beide kanten van de foto de laanindeling te tonen. Kies hier dus altijd voor Both. Time Tracking De meest veilige instelling hier is om altijd All Cameras te kiezen, zelfs als je maar een (1) camera hebt. Hiermee worden namelijk de beelden gesynchroniseerd tussen beide camera's. Met een camera kan ook voor Same Camera gekozen worden, maar kies nooit voor Off, omdat je dan geen tijdinformatie opslaat in de foto! Show Lines Deze optie bepaalt of er lijnen getoond worden als je een tijd bepaald hebt en welke kleur die lijnen hebben. Het tonen van lijnen is zeer aan te bevelen, aangezien je hierdoor sneller kan zien of je iemand al getimed hebt en of je wellicht iemand vergeten bent.
28
File | Options
Atletiekunie
29
File | Options In dit scherm kun je onder andere aangeven welke informatie van deelnemers je in het scherm rechtsboven wilt zien en op de print-outs moet worden weergegeven. Velden die je in ieder geval op wilt nemen zijn: - place - lane - Last Name - Time
- id - First Name - Affiliation - Delta Time
Daarnaast kan het systeem ook de snelheid uitrekenen en de huidige kilometer tijden. Bij Pace Distance moet 1 worden ingevuld voor km/u of 1000 voor m/s. Bij het event moet de afstand worden ingevoerd (60 m. wordt dan 0.06, 5000 m. wordt 5): - Speed
- Pace
Als een FinishLynx valse start detectie gebruikt wordt kan deze de reactietijden doorzenden naar FinishLynx, deze worden dan direct opgenomen in de uitslagen. Hiervoor moet de volgende optie aan worden gezet: -ReacTime De Split Times kunnen worden aangezet als een SplitTime device wordt gebruikt (zoals Ipico tags), waarmee tussentijden en rondetelling kan worden gedaan - Cum. Split Time - Best Split
- Last Split - Laps
Officiële tijden op de baan mogen niet bepaald worden met tag systemen!!
29
File | Options
Atletiekunie
30
File | Options FinishLynx kan informatie over deelnemers inlezen vanuit een management pakket, zoals Lynxpad of HyTek's meet manager. Als dergelijke systemen gebruikt worden kan de race informate met deze systemen automatisch uitgewisseld worden als de computers in hetzelfde netwerk zitten. Afhankelijk van de gekozen oplossing dienen de gegevens ofwel in dezelfde of juist in een input en output directory geplaatst te worden en kan het noodzakelijk zijn om andere opties ook aan te zetten.
30
File | Options
Atletiekunie
31
File | Options Een van de onderdelen die niet strikt noodzakelijk is voor een fotofinish systeem, maar wel als onmisbaar wordt ervaren door deelnemers en publiek is een scorebord. FinishLynx is heel flexibel in het gebruik van deze borden: we ondersteunen op dit moment 29 merken scoreborden. Hierdoor hoef je bij aanschaf van een systeem niet direct ook de kosten voor een nieuw scorebord te nemen. Veel verenigingen in Nederland hebben bijv. al marathonklokken van Erathon en deze kunnen met een kleine (en goedkope) aanpassing door Erathon geschikt worden gemaakt voor FinishLynx. De mogelijkheden van de scoreborden en de wensen van het team en de organisatie bepalen verder hoe het scorebord exact dienst zal doen. Het lijkt logisch om altijd de lopende tijd weer te geven, maar we kunnen ook scoreborden definiëren die alleen uitslagen geven of tussentijden of de windmeting. Daarbij bepaalt de organisatie (of vaak het ET-team) ook of de klok moet stoppen bij de eerste finisher of door moet blijven lopen en of uitslagen getoond moeten worden. Voor ieder scorebord dat gekoppeld wordt is een script-file gemaakt dat in de FinishLynx directory (standaard c:\lynx) staat, deze script-files bestaan uit platte tekst en kunnen, mits je kennis hebt van de script taal aangepast worden.
31
File | Options
Atletiekunie
32
File | Options Windmeting is een zeer belangrijk onderdeel van het werken met fotofinish apparatuur: records op de afstanden tot 200 m. (incl de horden) worden niet erkend als er geen windmeting gedaan is. In de FinishLynx interface kun je de windmeting met de hand invoeren als er een windmeter official het systeem bedient, maar het is ook mogelijk om de windmeter aan FinishLynx te koppelen en volledig automatisch wind te meten. Ook hier ondersteunen we weer meerdere merken en de instellingen voor de verbinding hangen af van de gekozen leverancier. Gelukkig worden de standaard waarden wel automatisch ingevuld als je een leverancier kiest. Meest gebruikt bij onze systemen zijn overigens de windmeters van Gill, die voldoen aan de eisen van de IAAF (windmeting moet ultrasoon gebeuren). De default mode kan het best worden ingesteld op 100 m. Let er bij horden en 200 m. op dat je na het openen van een nieuw event de windmeting aangepast moet worden, anders meet je een verkeerde tijd!
32
Plaatsing van de camera • • • •
Uitlijnen op voorste helft van de finish !! In het verlengde van de finish Ideale hoek 40 – 45 graden Fijnafstelling: – Through The Lens viewer – Remote positioner
Atletiekunie
35
Er zijn vele methoden bedacht om de camera zo snel mogelijk in het verlengde van de finish te kunnen plaatsen. De meest eenvoudige is het gebruik van de TTL (through the lens viewer) als de camera daar mee uitgerust is. Met deze optie kun je door de lens kijken en zie je ook de lijn die de camera uiteindelijk opneemt. Feitelijk komen alle methoden er op neer om de camera in eerste instantie zo goed mogelijk op de finish te plaatsen (op zicht) en vervolgens, bijv. met behulp van een loodlijn te verschuiven zodat deze perfect in het verlengde staat. De ideale hoogte van de camera hangt af van de afstand tot de baan. De beste foto's worden gemaakt als de camera in een hoek van ongeveer 45 graden staat ten opzichte van het midden van de baan, maar beperkingen op de accomodatie kunnen het noodzakelijk maken om hoger of lager te gaan zitten. Het heeft de voorkeur om de camera met behulp van een klem vast te maken aan een railing en geen statief te gebruiken, maar ook hier bepaalt de omgeving de uiteindelijke oplossing. Als de camera is uitgerust met een remote positioner kunnen kleine aanpassingen ook gemaakt worden via de software, waarbij de camera door de positioner naar de juiste plek wordt gebracht. De aanpassing die de positioner kan maken is echter beperkt dus de camera zal vrijwel goed moeten staan als uitgangspunt. Uiteindelijk moet het uitlijnen van de camera resulteren in een wit finishvlak met zwarte afscheiding tussen de lanen. Dit kan overigens alleen bereikt worden als de baan ook voorzien is van kwalitatief goede belijning. Als je eenmaal een goede uitlijning hebt gemaakt en je maakt gebruik van een vaste basis, markeer de plaats van met tape of verf, zodat je volgende keer gemakkelijker de camera kunt positioneren.
35
nul-start • In overleg met de scheidsrechter lopen: – – – – –
Maak een nul-start event aan Start de opname Vuur het schot Controleer of dit binnen 0,001 sec. valt Sla het event op
Atletiekunie
36
Om een zo nauwkeurig mogelijke nul-start te kunnen krijgen dient de nauwkeurigheid van het systeem op 1000 fps gezet te worden en dient de startsensor zo dicht mogelijk bij de uitgang van de revolver bevestigd te worden. Uitgaande van de geluidsnelheid van 340 m/s dient de sensor dus nooit meer dan 34 cm. Van de revolver verwijderd te zijn, omdat dan zelfs met een perfecte snelheid geen geldige nulstart meer gemaakt kan worden. Bij een nulstart plaatst de starter de revolver op de finishlijn en vuurt het startschot. Op het camerabeeld zie je de vuurmond en kruitdamp. De ervaring leert dat dit het best te zien is tegen een zwarte achtergrond. Om de opname voor 0,000 seconde te starten zijn een aantal opties afhankelijk van de configuratie van het systeem: Handmatige opnamestart Bij deze optie druk je de opnameknop in, vlak voor de starter schiet en stopt de opname kort na het schot. ACM (Automatic Capture Mode) Zet de camera aan en zorg voor beweging op de finish op het moment dat de starter schiet (bijv. door op de finish te bewegen). Foto cellen Zet de camera aan en doorbreek vlak voor het schot de foto-beam.
36
Registreren van een event • Maak een nieuw event (File | New event) • Voorbereidingen: – Voer event informatie in – Controleer of de windmeter goed staat – Controleer of baanindeling goed staat
• Geeft de start vrij aan de starter
Atletiekunie
37
Als geen gebruik wordt gemaakt van de database dienen de volgende handelingen te worden uitgevoerd. Probeer zo veel mogelijk een vaste volgorde aan te houden en deze (hardop!) ook te melden. - Maak een nieuw event aan (via File | New Event of de new event button). Op dit moment kun je de starter al melden dat er gestart kan worden. - Voer de event informatie in (dit wordt ook de naam van het event, denk aan geldige windows naamgeving). - Controleer of de windmeter juist ingesteld staat - Controleer of de baanindeling correct staat (juiste plaats en juiste keuze) - Voer evt. de afstand, waardoor de snelheid in km/u kan worden weergegeven Als je nog bezig bent met het invoeren van deze gegevens op het moment dat de starter schiet, zal de tijd in beeld niet gaan lopen. Intern loopt de tijd al wel en zodra je je invoer afsluit met ENTER zul je zien dat de tijd direct corrigeert en de start dus goed ontvangen is. In de communicatie naar de start(er) is het prettig om bij sprintonderdelen al direct te vragen welke lanen leeg blijven in deze serie. Het aflezen wordt hierdoor soms iets eenvoudiger.
37
Registreren van een event • Wacht op het schot – Controleer dubbel bij een valse start
• Blijf op de hoogte van de race – Rondetelling – Koploper
• Zet de camera tijdig aan – Camera laten lopen tot iedereen binnen is – Dubbelaars (laten) noteren Atletiekunie
38
De race start op het moment dat de starter het startschot geeft. Controleer bij een normaal revolver goed of de tijd niet gaat lopen omdat de starter per ongeluk de sensor tegen iets metaals aantikt. Indien er een tweede schot klinkt duidt dit er op dat er een valse start heeft plaats gevonden. Controleer dit echter altijd visueel omdat op sommige accommodaties een weerkaatsing van het geluid op kan treden waardoor het alleen maar lijkt of er een valse start is geweest.. Reset het event als er een valse start is geweest en meldt direct aan de start dat de tijdwaarneming weer gereed is. Tijdens de race is het belangrijk om goed op te blijven letten en m.n. bij lange looponderdelen is een goede communicatie met de rondetellers en jury aankomst noodzakelijk. Probeer zo veel mogelijk ook zelf in ieder geval de koploper in de gaten te houden en het aantal nog te lopen ronden bij te houden. Zodra de winnaar (bijna) binnen is wordt de camera aangezet en vanaf dit moment wordt iedereen (ook mensen die gedubbeld zijn) opgenomen. Spreek vooraf met de jury aankomst af dat ze dubbelaars met een kruisje op hun lijst noteren. Hierdoor is gemakkelijk te bepalen op de foto welke atleten finishen en welke doorlopen. Voor lange looponderdelen is de iDentiLynx natuurlijk een geweldig hulpmiddel, zowel omdat de startnummers af te lezen zijn, als ook omdat je op de iDentiLynx (mits goed afgesteld) ook kunt zien of atleten nog doorlopen of echt stoppen. Vertrouw echter nooit blindelings op deze oplossing: jury aankomst is nog steeds noodzakelijk! 38
Registreren van een event • Aflezen – Mag tijdens het finishen – Snel maar nauwkeurig
• Afhandelen – Printen – Opslaan – Foto exporteren
Atletiekunie
39
Wat de FinishLynx apparatuur met name bij de lange looponderdelen erg efficiënt maakt is dat er een live transfer plaats vindt vanuit de camera naar de computer. Hierdoor kun je al tijdens het finishen beginnen met het aflezen van de tijden van de atleten, waardoor na aankomst van de laatste atleet sneller weer vrij gegeven kan worden voor de start. Het aflezen van de finish moet in ieder geval nauwkeurig gebeuren en kan veelal binnen enkele seconden gedaan zijn. Die snelheid is ook belangrijk voor het verloop van de wedstrijd en onnodig tijd verliezen moet dus worden voorkomen. Nauwkeurigheid is uiteraard wel de eerste prioriteit. Na het bepalen van de uitslagen dient in ieder geval het event te worden opgeslagen en afhankelijk van de gekozen werkwijze te worden geprint of op het juryformulier worden geschreven. Probeer ook hier altijd een vaste volgorde aan te houden om te voorkomen dat je een handeling vergeet. Indien het uitslagen display wordt gebruikt kan ook een foto worden geexporteerd. Doe dit altijd nadat je het event hebt opgeslagen, hierdoor krijgt de foto namelijk automatisch dezelfde naam als het event en wordt het door de software herkend. Na deze handelingen kan weer een new even worden aangemaakt en kan de volgende serie worden gestart.
39
Database koppeling • FinishLynx database files: – lynx.evt – lynx.ppl – lynx.sch
event informatie people file schedule file
• Lynxpad, Meetmanager • Wap eenrichting verkeer
Atletiekunie
40
De FinishLynx software kan gebruikt worden in combinatie met event databases. De meest logische keuze is Lynxpad een programma dat je bij aanschaf van het FinishLynx systeem meegeleverd krijgt. Voor eenvoudige wedstrijden en voor de officiële meerkampen werk dit programma zeer prettig, maar Nederlandse puntentellingen zitten er helaas niet in en ook ondersteuning voor (jeugd) categorieën is niet mogelijk. Naast Lynxpad zijn er ook andere programma's die Lynx database files kunnen maken. Helaas ondersteund wap op dit moment geen import en export van gegevens. Via een truuc kunnen we wel de series uit wap exporteren. Hiertoe hebben we .wep bestanden gemaakt die in de wap export directory geplaatst moeten worden. Deze files exporteren jurylijsten bijna goed voor gebruik in FinishLynx. De laatste handeling om de files helemaal goed te maken wordt gedaan door het programma wap2lynx. Alle benodigde files zijn te downloaden op de website van splittime: www.splittime.nl. Het voordeel van werken met een database is dat eenvoudig de juiste serie gekozen kan worden en alle deelnemer informatie er al in staat. Het is dan voldoende om na de finish de tijden te bepalen en de uitslagen uit te printen om een serie af te werken. Voor lange afstanden werkt dit systeem echter niet versnellend, hier is het sneller om tijden te bepalen, de lijst te printen en daarna de startnummers er bij te zetten.
40