Financiële crisis verandert onze manier van wonen

Kenniscentrum over het belang van thuis

Persdossier Mei 2013

© Evy Raes. Beeld uit de ILIV-’Thuis in beeld’-fotoreportage 2013

Financiële crisis verandert onze manier van wonen. Solidariteit neemt toe: co-housing, kangoeroewonen en thuiszorg in de lift. Hoe groter de impact van de crisis, hoe groter de solidariteit, zo blijkt uit het ILIV-onderzoek naar thuis en thuisgevoel bij 2000 Belgen, representatief samengesteld. Wie de gevolgen van de crisis aan den lijve ondervindt, staat meer open voor alternatieve woonvormen als co-housing of kangoeroewonen en voor thuiszorg. Er is een heuse mentaliteitswijziging aan de gang. De crisis maakt mensen solidair én zelfbewust. Geen lening van de bank? Dan gaan we friendfunden en co-housen. Welvaartstaat aan het wankelen? Dan gaan we kangoeroewonen en thuiszorgen.


Persdossier - mei 2013

Een thuis draait meer om mensen In tijden van financiële crisis, zoeken mensen steun bij elkaar. Waar alle zekerheden aan het wankelen gaan, worden vriendschap, authenticiteit, steun en geborgenheid sterker gewaardeerd. Ook een thuis draait minder om materialisme en méér om authentieke relaties. Anno 2013 blijft een thuis een essentieel onderdeel van ieders geluk. Maar in vergelijking met 2011 draait een thuis nu nog meer om de mensen die er wonen. We voelen ons thuis omdat we er samen kunnen zijn met de mensen die we graag zien.

Wat maakt dat jij je thuisvoelt in je woning? de mensen waarvan ik hou

45% 2011

50% 2013

Respondenten van de ILIV-enquête, mochten maximaal drie antwoorden geven op de vraag ‘Wat maakt dat jij je thuisvoelt in je woning?’. ‘De mensen waarvan ik hou’ werd het vaakst aangeduid, en staat daarmee op nummer één. Op de tweede en derde plaats komen ‘huisdieren‘ en ‘spulletjes, decoratie, huisraad, servies‘.

Samenleven vandaag in cijfers: • • • • •

25% woont alleen of heeft een LAT-relatie. 8% éénoudergezinnen, zonder partner en minstens 1 kind. 10% empty-nesters: oudere koppels wiens kinderen het huis verlaten hebben. 42% klassieke of nieuw samengestelde gezinnen met kinderen. 12% hiervan heeft één of meer stiefkinderen. 15% koppels zonder kinderen.



Impact van de crisis op het dagelijks leven van de Belg

30% 30% 33% 7% geen

een beetje

redelijk veel

veel

De materiële welvaart gaat achteruit De financiële crisis heeft er stevig ingehakt. Minstens 4 Belgen op de 10 moeten het elke dag met minder stellen. Ze hebben hun uitgavenpatroon aangepast, schrappen in het budget, of stellen aankopen uit. Bij 7% heeft de crisis hun leven echt overhoop gegooid, nog eens 33% voelt de gevolgen in een aantal concrete aspecten van het (gezins)budget. 60% ondervindt geen of weinig gevolgen van de crisis.

4 op 10 Belgen moeten het met minder stellen

Gevolgen van de crisis in cijfers* Sinds het begin van de crisis… • let 81% meer op wat hij koopt • let 84% meer op zijn energieverbruik • doet 62% meer boodschappen in goedkopere winkels • heeft 45% gesnoeid in het budget voor hobby’s • probeert 67% meer geld opzij te zetten voor onverwachte kosten • kan 75% moeilijker geld opzijzetten dan enkele jaren geleden • wacht 53% liever met grote aankopen (auto/elektro…) tot ze zekerder zijn over de toekomst • stelt 36% van de huurders de aankoop van een nieuwe woning bewust uit • stelt 45% van de eigenaars aanpassings- of renovatiewerken uit • heeft 21% recent een abonnement op een tijdschrift opgezegd • heeft 15% een krantenabonnement opgezegd • maakt 72% zich meer zorgen over de toekomst van de (klein)kinderen dan een tijd terug • heeft bij 14% minstens één van de partners loon of werkuren moeten inleveren • is bij 45% het geld op, lang voor de maand om is. * %: een beetje / vaak



Co-housing en sharing groeien door de crisis Hoe hard de materiële gevolgen van de crisis ook mogen zijn, er is ook een andere, menselijke kant aan het verhaal. De confrontatie met het einde van de ongebreidelde welvaart en het onvermogen van het huidig economische bestel om hieraan een oplossing te bieden, doet zoeken naar alternatieven. De samenleving vermenselijkt. Letterlijk. Door de crisis vinden trends als co-housing en sharing versneld en veralgemeend ingang in het dagelijks leven. Hoe we ‘samen leven’ zal er in de toekomst anders uit gaan zien.

Crisis opent de deur naar co-housing Hoewel nu nog eerder beperkt (slechts 1% doet het effectief), heeft co-housing een groot potentieel, dat nog versterkt wordt door de financiële crisis. 22% van de Belgen staat open voor co-housing. Dit cijfer klimt tot 27% voor de Belgen die sterk geraakt zijn door de financiële crisis en daalt tot 17% voor wie er weinig of niet door geraakt wordt. Hoe groter de impact van de crisis, hoe verleidelijker co-housing.

22% van de Belgen heeft interesse in co-housen

Impact van de crisis en de interesse voor co-housing interesse in co - housing

17%

weinig of geen impact

22%

27%

redelijk veel veel impact impact

Jongeren zijn trendsetters, crisis creëert volgers De trend om een woning te delen, slaat vooral aan bij jonge mensen. Deels uit financiële noodzaak, deels omdat zij ook meer open staan voor alternatieve leefvormen. Jonge mensen zullen het pad effenen, de crisis zal volgers creëren. Wie het met minder moet stellen, zal sneller geneigd zijn om ook creatief na te denken over andere leefvormen. Niet alle leeftijdsgroepen zijn evenwel geneigd om mee te stappen in een verhaal van co-housing. Vooral de oudste generaties willen er niet van weten. Voor hen hoeft het dan ook minder: ze zijn meer gesetteld, of hebben geen lening meer lopen. Hoewel zij nog meer dan de jongere generaties lijden onder de crisis, is co-housing voor hen geen goede oplossing.

47%

De 22% Belgen die openstaan voor co-housing naar leeftijd

35% 21%

-20 jaar

21%

16%

twintigers dertigers veertigers vijftigers

12% + 60 jaar



Ook kangoeroewonen krijgt een zetje Co-housing hoeft natuurlijk niet beperkt te zijn tot vrienden. Een huis delen met de ouders is een andere manier om lief, leed en budgetten te delen. Waar het enkele generaties geleden heel normaal was voor verschillende generaties om een dak te delen, is die praktijk met de uitbereiding van de verzorgingsstaat en de toenemende welvaart in de twintigste eeuw wat in onbruik geraakt. In onze huidige complexe maatschappij, gekenmerkt door economisch onweer en grote verschuivingen in het relationele landschap, is er weer volop ruimte voor multi-generatiewonen. Zo deelt 14% van de Belgen een woning met zijn ouders en woont ook 3% van de alleenstaande ouders bij zijn of haar ouders in.

74% 23% van de belgen wil zijn ouders eventueel zelf in huis nemen

van de belgen is er van overtuigd dat ze meer voor elkaar zullen moeten zorgen

Thuis als vangnet voor zorg Mensen blijven niet bij de pakken zitten. Ze beseffen dat ze niet moeten wachten op de overheid of de privé-sector om het tij te keren, maar dat ze zelf het heft in handen moeten nemen. Wanneer de verzorgingsstaat op haar grenzen botst, nemen mensen zelf hun verantwoordelijkheid. 74% van de Belgen is er (eerder tot helemaal) van overtuigd dat ze meer voor elkaar zullen moeten zorgen, in plaats van het aan de overheid over te laten. En een thuis zal daarin centraal staan. Hoewel niet evident, wil bijna een kwart (23%) van de Belgen zijn ouders later eventueel zelf in huis nemen. En een kleine helft (47%) vindt het een optie om zelf voor de ouders te zorgen, al dan niet met de hulp van thuiszorg.

Crisis maakt solidair Wie meer te lijden heeft onder de crisis, staat meer open voor de idee van kangoeroewonen. Niet alleen omdat het budgettair handig is, maar ook om een stuk van de zorg over te kunnen nemen. Crisis maakt ons solidair. En dat is geen hype of trend. Wars van leeftijden, is de bereidheid tot grotere solidariteit een overtuiging die algemeen gedeeld wordt, en nog sterker door die Belgen die het nu met minder moeten stellen.

% Belgen die eventueel voor hun ouders willen zorgen later, al dan niet met de hulp van thuiszorg impact van de crisis

geen of weinig vrij veel veel

43% 54% 58%

% Belgen die eventueel bereid zijn met hun ouders onder één dak te wonen om later voor hen te kunnen zorgen impact van de crisis

geen of weinig vrij veel veel

20% 25% 37%



Besluit: Thuis als anker in onzekere tijden Hoewel de crisis haar sporen heeft nagelaten, zijn we niet stuurloos. We zoeken samen naar creatieve oplossingen en vinden die vooral bij… elkaar. Co-housing, kangoeroewonen, en thuiszorg zullen in de toekomst mee opvangen waar de overheid het niet meer kan, de portemonnee het niet meer toelaat, of de banken niet meer willen. Niet alleen uit financieel oogpunt, maar ook uit solidariteit en een sterkere waardering van vriendschap, familie en gezin.

© Evy Raes. Beeld uit de ILIV-’Thuis in beeld’-fotoreportage 2013

ILIV is een kenniscentrum over thuis dat met de steun van IKEA onderzoek doet naar het belang van een thuis en het thuisgevoel in België. Het wetenschappelijk onderzoek gebeurt in alle transparantie en objectiviteit. ILIV promoot IKEA op geen enkele manier. Beeldmateriaal, infographics en meer info over thuis en thuisgevoel vindt u op www.iliv.be. Contacteer Marina Nuyts op 0473/31 24 28 of Katja van Putten op 0476/42 52 94, of stuur een mail naar [email protected].


Financiële crisis verandert onze manier van wonen

Recommend Documents