financieel verslag 08

financieel verslag

Voor financiële informatie Nancy Goossens Vice President Investor Relations Koning Albert II-laan, 27 B - 1030 Brussel Tel: + 32 2 202 82 41 Fax: + 32 2 201 54 94 E-Mail: [email protected]

Voor nadere inlichtingen Ingvild Van Lysebetten Vice President Group Communication Koning Albert II-laan, 27 B - 1030 Brussel Tel: + 32 2 202 40 23 Fax: + 32 2 203 65 93 E-Mail: [email protected] Visit Belgacom’s website: www.belgacom.com Het jaarverslag van Belgacom verschijnt eveneens in het Frans en het Engels.

08

Financiële kerncijfers Resultatenrekening (in miljoen EUR) Totale opbrengsten vóór niet-terugkerende items Totale opbrengsten EBITDA (1) voor niet-terugkerende items EBITDA (1) Afschrijvingen Bedrijfswinst (EBIT) Netto financiële opbrengsten / (kosten) Winst voor belastingen Belastingen Netto winst ( aandeel van de groep)

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 6.065 5.978 6.065 5.986 2.077 1.990 2.031 1.905 -774 -743 1.256 1.161 1 -109 1.258 1.053 -300 -254 958 800

Kasstroom en Investeringen (in miljoen EUR) Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten Vrije kasstroom (2) Netto kasstroom besteed in financieringsactiviteiten Netto toename / (afname) van kas en kasequivalenten

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 1.581 1.552 -625 -764 255 -380 1.210 409 -720 -570 490 -161

Balans (in miljoen EUR) Totaal balans Vaste activa Beleggingen, kas en kasequivalenten Eigen vermogen (aandeel van de groep) Minderheidsbelangen Schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Netto financiële positie

Per 31 december 2007 2008 7.325 7.782 5.072 5.564 785 618 2.520 2.271 6 5 831 777 -1.167 -1.835

algemene informatie Bijkomende informatie

Maatschappelijk doel

Het autonome overheidsbedrijf Belgacom is een naamloze vennootschap van publiek recht, zoals vastgelegd in de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, georganiseerd naar Belgisch recht.

Zoals beschreven in artikel 3 van de statuten bestaan de doelstellingen van de vennootschap in:

De vennootschap is onderworpen aan de wettelijke en reglementaire handelsrechtelijke bepalingen die van toepassing zijn op de naamloze vennootschappen voor al wat niet uitdrukkelijk is vastgelegd door (of krachtens) de wet van 21 maart 1991 of een andere specifieke wet.

Maatschappelijke zetel Belgacom NV van publiek recht Koning Albert II-laan 27 B-1030 Brussel BTW BE 0202.239.951, RPR Brussel

Gegevens per aandeel Gewone winst per aandeel (in EUR) Verwaterde winst per aandeel (in EUR) Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 2,87 2,45 2,87 2,45 334.017.553 326.179.820

Raadpleging van de documenten van de emittent

Gegevens over het personeel Personeelsbestand (aantal voltijdse equivalenten) Gemiddeld personeelsbestand over de periode Totale opbrengsten per werknemer (in EUR) EBITDA (1) per werknemer (in EUR)

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 17.833 17.371 17.920 17.465 338.441 342.752 113.320 109.059

De vennootschap werd opgericht als een autonoom overheidsbedrijf, geregeld bij de wet van 19 juli 1930 tot oprichting van de Belgische Regie van Telegraaf en Telefoon (RTT).

(1) Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization. (2) Kasstroom voor financieringsactiviteiten

Het Belgacom Management Committee verklaart dat de geconsolideerde financiële staten, die zijn opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards ('IFRS'), en de statutaire jaarrekening van Belgacom NV van publiek recht, opgesteld overeenkomstig het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentie stelsel, voor zover haar bekend, een getrouw beeld geven van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van Belgacom en van de ondernemingen die in de consolidatie zijn opgenomen. Het beheersverslag geeft een getrouw beeld van de ontwikkeling, de resultaten en de positie van Belgacom en van de ondernemingen die in de consolidatie zijn opgenomen, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden. Het Belgacom Management Committee is samengesteld uit Didier Bellens, Gedelegeerd Bestuurder, Scott Alcott, Executive Vice-President Service Delivery Engine, Michel De Coster, Executive Vice-President Enterprise, Astrid De Lathauwer, Executive Vice-President Human Resources, Ray Stewart, Executive Vice-President Finance en CFO, Grégoire Dallemagne, Executive Vice-President Strategy en Michel Georgis, Executive Vice-President Consumer.

De openbare documenten betreffende de emittent kunnen worden geraadpleegd in de hoofdzetel.

Oprichtingsdatum

De omvorming van Belgacom in een naamloze vennootschap van publiek recht werd uitgevoerd bij Koninklijk Besluit van 16 december 1994, dat werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 22 december 1994 en diezelfde dag in werking trad.

1. de ontwikkeling van diensten op het vlak van de telecommunicatie, in binnen- of buitenland; 2. de uitvoering van alle handelingen met de bedoeling om, rechtstreeks of onrechtstreeks, haar activiteiten te bevorderen of een optimaal gebruik van haar infrastructuur mogelijk te maken; 3. de participatie in bestaande of nog op te richten openbare of private, Belgische, buitenlandse of internationale instellingen, vennootschappen of verenigingen, waarmee rechtstreeks of onrechtstreeks kan worden bijgedragen tot het bereiken van haar maatschappelijk doel; 4. de levering van radio- en televisiediensten.

Disclaimer Deze mededeling bevat toekomstgerichte verklaringen, met inbegrip van verklaringen i.v.m. de uitgangspunten en verwachtingen van de Vennootschap. Deze verklaringen zijn gebaseerd op de huidige plannen, ramingen en verwachtingen van de Vennootschap, alsook op verwachtingen van externe omstandigheden en gebeurtenissen. De toekomstgerichte verklaringen bevatten inherente risico’s en onzekerheden en gelden enkel op de datum waarop ze worden afgelegd. De Vennootschap gaat geen verbintenissen aan m.b.t. een of meer van deze verklaringen en zal ze niet noodzakelijk aanpassen in het licht van nieuwe informatie of toekomstige gebeurtenissen, uitgezonderd in zoverre dit door de Belgische wet is vereist. De Vennootschap waarschuwt beleggers dat een aantal belangrijke factoren ervoor kunnen zorgen dat de werkelijke resultaten aanzienlijk kunnen verschillen van die welke in de toekomstgerichte verklaringen zijn opgenomen.

Verantwoordelijke uitgever: Ingvild Van Lysebetten Vice President Group Communication Koning Albert II-laan, 27 B - 1030 Brussel Concept, inhoud en coördinatie: Frédéric Herzeele - Corporate Communication Manager Franck Vanbelle - Corporate Content & Publication Manager Design en prepress: Chris Communications www.chriscom.be Printing: Snel Bronvermelding foto’s: Jean-Michel Byl, Reporters en Belgacom

Gedrukt op gecertifieerd

papier.

Beheersverslag

Belgacom Groep Consumer Business Unit - CBU Enterprise Business Unit - EBU Service Delivery Engine - SDE Staff & Support – S&S International Carrier Services – ICS Kwartaaloverzicht Andere inlichtingen

2 6 10 14 15 16 17 21

Geconsolideerde jaarrekeningen 1. 2. 3. 4. 5.

Geconsolideerde resultatenrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerd kasstroomoverzicht Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen Bijlagen aan de geconsolideerde jaarrekeningen Bijlage 1. Informatie betreffende de onderneming Bijlage 2. Voornaamste boekhoudprincipes Bijlage 3. Goodwill Bijlage 4. Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur Bijlage 5. Materiële vaste activa Bijlage 6. Deelnemingen in dochterondernemingen en joint ventures Bijlage 7. Andere deelnemingen Bijlage 8. Winstbelasting Bijlage 9. Activa en schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen. Bijlage 10. Andere vaste activa Bijlage 11. Handelsvorderingen Bijlage 12. Andere vlottende activa Bijlage 13. Beleggingen Bijlage 14. Kas en kasequivalenten Bijlage 15. Vermogen Bijlage 16. Rentedragende schulden Bijlage 17. Voorzieningen Bijlage 18. Andere langetermijnschulden Bijlage 19. Andere kortetermijnschulden Bijlage 20. Derivaten Bijlage 21. Financieel risicobeheer: objectieven en beleid Bijlage 22. Netto opbrengsten Bijlage 23. Andere bedrijfsopbrengsten Bijlage 24. Niet-terugkerende opbrengsten Bijlage 25. Kosten van verkochte materialen en diensten Bijlage 26. Personeelskosten en pensioenen Bijlage 27. Andere bedrijfskosten Bijlage 28. Niet-terugkerende kosten Bijlage 29. Afschrijvingen Bijlage 30.Netto financiële opbrengsten/(kosten) Bijlage 31. Winst per aandeel Bijlage 32. Betaalde en voorgestelde dividenden Bijlage 33. Informatie over verbonden partijen Bijlage 34. Rechten, verbintenissen en voorwaardelijke verplichtingen Bijlage 35. Cross border lease-overeenkomsten Bijlage 36. Netto financiële positie van de Groep Bijlage 37. Bijkomende toelichtingen inzake financiële instrumenten Bijlage 38. Aandelengebaseerde betalingen Bijlage 39. Relatie met de bedrijfsrevisor Bijlage 40. Segmentinformatie Bijlage 41. Recent gepubliceerde IFRS-normen Bijlage 42. Gebeurtenissen na balansdatum Verslag van de bedrijfsrevisor

Uittreksel uit de niet-geconsolideerde enkelvoudige jaarrekening van Belgacom NV van publiek recht volgens Belgische GAAP Resultatenrekening Balans na winstverdeling Resultaatverwerking

Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

24 25 26 27 28 28 28 36 37 38 39 44 45 46 51 51 52 52 52 52 53 55 55 56 56 56 59 59 59 59 60 60 60 60 61 61 62 62 64 66 66 67 69 70 71 73 73 74

76 78 80

1

Beheersverslag Belgacom Groep Opbrengsten

De Belgacom Groep rapporteert opbrengsten van 5.986 miljoen EUR over het volledige jaar 2008. Exclusief de niet-terugkerende opbrengsten ingevolge de verkoop van Certipost is dit 5.978 miljoen EUR of een daling met 1,4% in vergelijking met 2007. De totale opbrengsten van 2008 omvatten de opbrengsten gegenereerd door Tango en Scarlet, die respectievelijk vanaf augustus 2008 en december 2008 werden geconsolideerd, voor een totaal bedrag van 52 miljoen EUR. De opbrengsten over het volledige jaar 2008 werden aanzienlijk beïnvloed door de regelgeving inzake roamingtarieven, mobiele terminatietarieven en de doorrekening ervan in de vast-naar-mobieltarieven. In totaal drukte de impact van de regelgeving de opbrengsten van 2008 met 138 miljoen EUR. Dit werd voor een stuk geneutraliseerd door de opbrengstengroei in CBU en ICS, waardoor de opbrengsten van de Groep in totaal met 87 miljoen EUR achteruitgingen. In het vierde kwartaal van 2008 keerde de opbrengstentrend van een daling in de eerste drie kwartalen naar een groei met 2,5% in het vierde kwartaal van 2008, vergeleken met dezelfde periode in 2007. Naast de positieve impact van de overgenomen ondernemingen, bleef de impact van de roaming regelgeving op het vierde kwartaal beperkt tot slechts 2 miljoen EUR, tegenover 71 miljoen EUR voor de eerste negen maanden van 2008.

Boekjaar afgesloten op 31 december Variatie 2007 2008

2008/2007

(in miljoen EUR)

Consumer Business Unit Enterprise Business Unit Servic e Delivery Engine Staff & Support Internationale Carrierdiensten Eliminaties tussen de segmenten Totaal Niet-terugkerende opbrengsten Totaal

2.231 2.775 516 49 746 -252 6.065 0 6.065

(%) (in miljoen EUR)

37% 46% 9% 1% 12% -4% 100%

2.253 2.696 415 34 812 -232 5.978 8 5.986

(%)

38% 45% 7% 1% 14% -4% 100%

1,0% -2,8% -19,7% -29,8% 8,9% -7,7% -1,4% -1,3%

Variatie inkomsten op jaarbasis (in miljoen EUR)

CBU

EBU

SDE

S&S

ICS

Intersegment

Variatie totale opbrengsten Impact roaming regelgeving impact MTR regelgeving Daling tarieven vast naar mobiel Eenmalige winsten Daling nationaal transitverkeer Resterende variatie

22 -18 -23 -13

-79 -36 -14 -22

-101 -18 -2

-15

66

19 9

-15 77

-6

-34 -47

0

66

22 -11

Groep

-87 -73 -30 -35 -15 -13 79

Bedrijfskosten vóór afschrijvingen Boekjaar afgesloten op 3 1 december

(in m iljoen EUR) Ko s te n va n ve rko chte ma te ria le n e n die ns te n P e rs o ne e ls ko s te n e n pe ns io e ne n Ande re be drijfs ko s te n Totaal Nie t-te rugke re nde ko s te n Totaal

2007

2008

2.015 1.120 853 3 .9 8 8 46 4 .0 3 4

1.975 1.124 890 3.9 88 93 4.0 81

Variatie 2008/2007 - 2,0% 0,3% 4,3% 0,0 % 102,7% 1,2 %

In 2008 lagen de kosten van de verkochte materialen en diensten 2% lager dan het voorgaande jaar. De kosten werden positief beïnvloed door de regelgeving, lagere kosten voor transitverkeer en door de desinvesteringen bij Telindus. Dit werd echter grotendeels geneutraliseerd door de stijgende kosten bij ICS kosten, ingevolge de groei in de opbrengsten. Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

2

De personeelskosten en pensioenen zijn licht gestegen met 0,3%. De vermindering van het personeelsbestand in 2008 neutraliseerde grotendeels de stijging van de lonen door de indexeringen en andere loonsverhogingen. Ten gevolge loonindexeringen steeg de loonkost van 2008 met gemiddeld 2.8%. Dit werd voor een groot deel gecompenseerd door een verminderd personeelsbestand. Eind 2008 stelde de Belgacom Groep 17.371 fte's te werk, of 462 fte's minder dan een jaar geleden. Dit is het nettoresultaat van enerzijds de toename van het personeel door de overnames (+419 fte’s) en anderzijds het feit dat werknemers Belgacom verlieten via het lopende herstructureringsprogramma (-156 fte’s), externe mobiliteit (-111 fte’s), de desinvesteringen (-425 fte’s) en via natuurlijke afvloeiing (-189 fte’s). De overige uitgaven stegen met 4,3%, door de eenmalige kosten voor Telindus International en andere bedrijfskosten van overgenomen ondernemingen. In 2008 bedroegen de totale niet-terugkerende kosten van de Belgacom Groep 93 miljoen EUR. Dit omvat de 53 miljoen EUR voor beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen voor vrijwillig vertrek van medewerkers in herstructureringsprogramma's en het externemobiliteitsaanbod met de Belgische Staat. In 2008 besliste de Groep de Telindus-entiteiten gevestigd in niet-strategische landen van de hand te doen. Dit desinvesteringsproject heeft geleid tot de erkenning van een niet-terugkerende kost van 34 miljoen EUR in de resultatenrekening van het vierde kwartaal van 2008. De Groep besliste ook alle activa en passiva van Win SA te verkopen aan Tecteo. Op het einde van 2008 werd deze transactie ter goedkeuring voorgelegd aan het Waalse Gewest, dat er in januari 2009 mee instemde. De Belgacom Groep verwacht een verlies van 6 miljoen EUR, dat als een niet-terugkerende kost in de resultatenrekening van het jaar 2008 werd geboekt.

Bedrijfswinst vóór afschrijvingen (ebitda) De Belgacom Groep rapporteert een totale ebitda vóór niet-terugkerende elementen van 1.990 miljoen EUR, d.w.z. een daling met 87 miljoen EUR of 4,2% in vergelijking met 2007. De regelgeving had een negatieve impact van 81 miljoen EUR op de EBITDA. De ebitdamarge van de Groep bedraagt 33,3%.

Boekjaar afgesloten op 31 decem ber Variatie 2007 2008

2008 /2007

(in m iljoen EUR)

Consumer Business Unit Ent erprise Business Unit Servic e Delivery Engine Staff & Support Int ernat ionale Carrierdienst en Eliminat ies t ussen de segment en Totaal Niet - t erugkerende opbrengst en Niet - t erugkerende kost en Totaal

(% )

1.098 53% 1.291 62% - 13 - 1% - 354 - 17% 53 3% 0 - 0% 2.077 100% 0 - 46 2.031

(in m iljoen EUR)

1.093 1.266 - 67 - 366 64 0 1.990 8 - 93 1.905

(% )

55% 64% - 3% - 18% 3% - 0% 100%

- 0,5% - 1,9% - 3,5% 19,7% - 4,2%

- 6,2%

Afschrijvingen De afschrijvingen daalden van 774 miljoen EUR in 2007 tot 743 miljoen EUR in 2008. De daling is het gevolg van de lagere afschrijvingen van SDE en EBU, die de hogere afschrijvingen van CBU meer dan tenietdeden.

Netto financieel resultaat Het verschil op jaarbasis in het netto financieel resultaat, gaande van 1 miljoen EUR in 2007 naar -109 miljoen EUR in 2008, is te verklaren door de meerwaarden die in 2007 werden gerealiseerd op de verkoop van de resterende belangen in Mobistar en Eutelsat Communications voor een bedrag van 74 miljoen EUR, door herwaarderingen naar reële waarde van financiële instrumenten en tevens door de bijkomende interestuitgaven als gevolg van een toename van de schuld.

Belastingen De fiscale uitgaven beliepen 254 miljoen EUR in 2008, wat neerkomt op een nagenoeg stabiele effectieve aanslagvoet van 24,1% vergeleken met dezelfde periode in 2007. De effectieve aanslagvoet is gebaseerd op de toepassing van de algemene principes van de Belgische fiscale wetgeving.

Nettowinst (aandeel van de Groep) Als gevolg van de dalende ebitda en de meerwaarden gerealiseerd in 2007 is de nettowinst op jaarbasis gedaald van 958 miljoen EUR tot 800 miljoen EUR.


3

Investeringen (capex) (in m iljoen EUR)

Consumer Business Unit Ent erprise Business Unit Servic e Delivery Engine St aff & Support Int ernat ionale Carrierdienst en Totaal

Boekjaar afgesloten op 31 decem ber 2007 2008 Variatie 2008/2007 (in m iljoe n EUR )

(% )

51 19 476 61 18 625

8% 3% 76% 10% 3% 100%

(in m iljoen EUR)

(% )

195 25% 19 3% 477 62% 54 7% 19 2% 764 100%

285,0% - 0,4% 0,1% - 11,3% 3,8% 22,2%

De Belgacom Groep heeft in 2008 764 miljoen EUR geïnvesteerd, waaronder 105 miljoen EUR voor de hernieuwing van de uitzendrechten voor het Belgische voetbal. Exclusief dit laatste bedrag vertegenwoordigt de capex voor het volledige jaar 11% van de totale opbrengsten. Sommige belangrijke investeringsprojecten werden gedeeltelijk uitgesteld tot het vierde kwartaal van 2008, wat de stijging verklaarde t.o.v. de eerste drie kwartalen van 2008. Naast de impact van de hernieuwing van de uitzendrechten voor het Belgische voetbal is de toename van de investeringen in de Consumer Business Unit vooral toe te schrijven aan de hernieuwing van contracten voor tv-inhoud en de capex voor de overgenomen ondernemingen Scarlet en Tango. De investeringen van Service Delivery Engine voor 2008 liggen op hetzelfde niveau als in 2007. Ze gingen naar belangrijke projecten, zoals de verdere uitrol van het Broadway-project, de verdere ontplooiing van 3G en de benodigde investeringen voor Belgacom TV. In 2008 investeerde Belgacom 91 miljoen EUR in het Broadway-project (uitrol van vezel, VDSL, verwijderde optische platformen), wat de dekkingsgraad van de bevolking aan het einde van het jaar op 66,2% bracht. SDE verbeterde ook verder het 3G-netwerk via een investering met een waarde van 30 miljoen EUR, die leidde tot een sterk verbeterde dekking binnenshuis en waardoor de dekking buitenshuis op 90,2% werd gebracht. De capex voor tv omvat investeringen in het tv-platform en de gehuurde settopboxen. Daarom wordt de capex voor tv voor een deel gestuurd door de groei in het klantenbestand. Voor het volledige jaar 2008 bedroeg de totale capex voor tv 85 miljoen EUR. In 2008 lanceerde SDE ook het Move-to-all-IP-project, hoewel de capexvereisten voor 2008 beperkt waren tot 11 miljoen EUR. De investeringen van Staff and Support voor 2008 daalden met 7 miljoen EUR, aangezien de investeringen in verband met het kantoorvernieuwingsproject (Active Office1) meer dan gecompenseerd werden door minder investeringen in andere gebouwen. Op het einde van het jaar bedroeg de capex voor S&S 54 miljoen EUR.

Kasstromen (in miljoen EUR)

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008

Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten Kasstroom voor financieringsactiviteiten of "vrije kasstroom" Netto kasstroom besteed in financieringsactiviteiten Netto toename / (afname) van kas en kasequivalenten

1.581 -625 255 1.210 -720 490

1.552 -764 -380 409 -570 -161

De kasstroom uit operationele activiteiten daalde van 1.581 miljoen EUR in 2007 tot 1.552 miljoen EUR in 2008. De gunstige evolutie van het bedrijfskapitaal, vooral door de binnengehaalde uitzendrechten voor het voetbal, die over drie jaar af te betalen zijn, konden de ongunstige evolutie van de ebitda niet geheel tenietdoen. Het voorbije jaar 2008 genereerde Belgacom een vrije kasstroom van 409 miljoen EUR. Op jaarbasis zijn de investeringen gestegen van 625 miljoen EUR tot 764 miljoen EUR, dit bevat ondermeer de hernieuwing van de uitzendrechten voor het voetbal. De kasstromen uit andere investeringsactiviteiten daalden met 634 miljoen EUR, vooral door de overname van Tango en Scarlet voor een totaal bedrag van 380 miljoen EUR, exclusief cash, tegenover een aanzienlijke instroom van kasmiddelen in 2007 door de verkoop van de resterende belangen in Mobistar en Eutelsat Communications, die 242 miljoen EUR genereerde. De kasstroom gebruikt voor financieringsactiviteiten ondervond vooral de impact van de afronding in 2008 van het aandeleninkoopprogramma dat in oktober 2007 werd gelanceerd, het hogere dividend dat aan de aandeelhouders werd uitgekeerd, het nieuwe aandeleninkoopprogramma dat op 4 augustus 2008 werd gelanceerd, en de uitbetaling van het interimdividend in december 2008. De kasuitgaven van Belgacom werden deels gefinancierd met nieuwe leningen die in het laatste kwartaal van 2008 werden uitgegeven voor een totaalbedrag van 500 miljoen EUR. Dit resulteert in een daling van de kas en kasequivalenten van 161 miljoen EUR.

1

Kantoorvernieuwingsproject om de kantoorruimte te optimaliseren door ca. 2000 bijkomende medewerkers in het gebouw van de hoofdzetel onder te brengen Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

4

Balans en eigen vermogen

De goodwill is met 334 miljoen EUR gestegen tot 2.111 miljoen EUR, als gevolg van de overnames gedurende het jaar, met name van Tango en Scarlet, op basis van een voorlopige toewijzing van de aankoopprijs. De immateriële en materiële vaste activa stegen in 2008 met 102 miljoen EUR als gevolg van dezelfde overnames en omwille van de hernieuwing van de voetbaluitzendrechten. Het eigen vermogen is gedaald van 2.520 miljoen EUR eind 2007 tot 2.271 miljoen EUR in december 2008. De reden hiervoor was dat het bedrag voor de inkoop van de eigen aandelen (netto 340 miljoen EUR) en de uitkering van dividenden en interimdividenden aan de aandeelhouders (710 miljoen EUR) hoger lag dan de nettowinst van 800 miljoen EUR. In diezelfde periode oefenden Belgacom-medewerkers 280.920 aandelenopties uit. Zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 28 februari 2008 bood Belgacom haar topmanagement in april 2008 795.197 aandelenopties aan. De uitoefenprijs van 29,14 EUR is gebaseerd op de slotkoers van 18 april 2008. Deze opties zijn na een jaar voor een derde, na twee jaar voor twee derde en na drie jaar voor 100% verworven, en zijn uiterlijk tot 20 april 2015 uitoefenbaar. De financiële positie van Belgacom blijft gezond. Op 31 december 2008 had Belgacom een nettoschuldpositie van 1.835 miljoen EUR, wat overeenstemt met 0,9 keer de ebitda (vóór niet-terugkerende elementen). De uitstaande financiële schuld bedroeg 2,5 miljard EUR op diezelfde datum. De vervaldata zijn voor het grootste gedeelte 2011 en 2016, behalve voor het waardepapier van 300 miljoen EUR met variabele rente, dat in november 2009 afloopt. In termen van toekomstige financieringsbehoeften genereert Belgacom een sterke kasstroom om haar organische groei en de vergoeding van de aandeelhouders te financieren. Belgacom heeft onlangs het EMTN-programma aangepast tot 2,5 miljard EUR: het programma werd verhoogd van 2,5 miljard USD tot 2,5 miljard EUR (waarvan op 31 december 2008 2.150 miljoen EUR was opgenomen) en de mogelijkheid van een retailobligatieaanbod werd eraan toegevoegd. Belgacom heeft daarnaast ongeveer 1 miljard EUR aan niet opgenomen bilaterale kredietovereenkomsten op korte en lange termijn en een consortiumlening, alsook een Commercial Paper-programma ter waarde van 1 miljard EUR (waarvan op 31 december 2008 25 miljoen EUR was opgenomen).


5

Consumer Business Unit - CBU Resultatenrekening CBU Boekjaar afgesloten op 31 decem ber (in m iljoen EUR) TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN

2007

2008

Variatie 2008/2007

2.231

2.253

1,0%

- 540 - 316 - 277 - 1.133

- 553 - 325 - 282 - 1.160

2,4% 2,8% 2,0% 2,4%

TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Marge segm ent bijdrage

1.098 49,2%

1.093 48,5%

- 0,5%

BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen

1.098

1.093

- 0,5%

- 78

- 105

35,1%

1.021

988

- 3,2%

Kost en van verkoc ht e mat erialen en dienst en Personeelskost en en pensioenen Andere bedrijfskost en TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen

Afsc hrijvingen BEDRIJFSWINST (1) Bedrijfsw inst vóór afsc hrijvingen en niet - t erugkerende kost en en opbrengst en

CBU opbrengsten

Voor 2008 rapporteert CBU totale opbrengsten van 2.253 miljoen EUR, een stijging met 22 miljoen EUR of 1,0% in vergelijking met 2007. Deze stijging vloeit voort uit de groei in data en TV opbrengsten en tevens uit de opbrengstbijdrage van de overgenomen bedrijven. •

In juni 2008 maakte Belgacom de overname bekend van Tango, de tweede mobiele operator in Luxemburg. De financiële resultaten werden geconsolideerd met ingang van augustus 2008.

•

In november 2008 kondigde Belgacom de overname aan van Scarlet, een 'no-frills'-aanbieder van een combinatie van vaste en mobiele spraak, internet en datadiensten voor residentiële en businessklanten. De financiële resultaten werden geconsolideerd met ingang van december 2008.

In totaal droegen Scarlet en Tango in 2008 voor 52 miljoen EUR bij tot de totale opbrengsten van CBU. De opbrengsten van 2008 omvatten ook een negatieve impact van de regelgeving op het vlak van roaming, MTR en de doorrekening in de vast-naar-mobieltarieven voor een bedrag van 55 miljoen EUR. Zonder rekening te houden met de regelgeving zijn de opbrengsten van CBU voor 2008 zelfs met 3,4% gestegen.

CBU bedrijfskosten vóór afschrijvingen De totale bedrijfskosten van CBU bedroegen op het einde van het jaar 1.160 miljoen EUR, een daling met 2,4% of 27 miljoen EUR. De consolidatie van Tango en Scarlet is geheel verantwoordelijk voor de stijging op jaarbasis en heeft een impact op alle kostenelementen. In totaal bedraagt het aandeel van Tango en Scarlet in de kosten 34 miljoen EUR voor 2008. Zonder rekening te houden met Tango en Scarlet tonen de operationele kosten van CBU een gunstige evolutie van 0,6% in vergelijking met 2007. De stijging op jaarbasis in de personeelskosten met 2,8% of 9 miljoen EUR is enerzijds het gevolg van de personeelstoename door de overname van Tango en Scarlet. Anderzijds ondervonden de personeelskosten van CBU de impact van de loonindexeringen van de medewerkers van Belgacom, die gedeeltelijk werden geneutraliseerd door de lopende herstructureringprogramma's en de natuurlijke afvloeiingen. De kosten van verkochte materialen en diensten zijn gestegen met 2,4% tot 553 miljoen EUR. De stijging die het gevolg is van het aandeel van Tango en Scarlet in de kosten werd gedeeltelijk gecompenseerd door de gunstige impact van de roaming regelgeving. De andere bedrijfskosten stegen met 2,0% tot 282 miljoen EUR. Zonder rekening te houden met Tango en Scarlet evolueerden de bedrijfskosten positief tegenover 2007 (-1,4%), vooral als gevolg van een voortdurende kostenbeheersing.

CBU bedrijfswinst vóór afschrijvingen (EBITDA) De positieve impact van de opbrengstenstijging werd geheel tenietgedaan door de toename van de bedrijfskosten. In vergelijking met 2007 is de ebitda met 0,5% gedaald tot 1.093 miljoen EUR. In totaal droegen Scarlet en Tango in 2008 voor 18 miljoen EUR bij tot de ebitda. Voor het jaar 2008, rapporteert CBU een ebitda contributie marge van 48.5%. Gelijklopend met de trend van de voorbije jaren is de marge van het vierde kwartaal van 2008 ook lager dan de andere kwartalen door de impact van de eindejaarspromoties. Specifiek voor 2008 werd de marge van 43,6 % in het vierde kwartaal ook beïnvloed door Tango en Scarlet.


6

CBU bedrijfswinst (EBIT) De bedrijfswinst van CBU daalde op jaarbasis met 3,2% tot 988 miljoen EUR, vooral als gevolg van de hogere afschrijvingen in 2008 door het succes van Belgacom TV (waaronder de huur van settopboxen), hogere afschrijvingen in het kader van de hernieuwing van de uitzendrechten voor het voetbal en de geconsolideerde afschrijving van Scarlet en Tango.

CBU gedetailleerde opbrengsten en operationeel overzicht Boekjaar afgesloten op 31 december (in miljoen EUR)

Opbrengsten Van Vast Spraak Data TV Toestellen (excl. TV) Andere opbrengsten Van Mobiel Spraak Data Toestellen Andere opbrengsten

2007

2008

2.231

2.253

1.134 654 292 43 66 80 1.097 771 270 47 9

Variatie 2008/2007

Variatie % 2008/2007

22

1,0%

1.148

14

1,3%

599 313 86 57 94

-55 21 43 -9 14

-8,5% 7,3% 99,5% -13,3% 18,0%

1.105

8

0,7%

723 277 50 54

-48 7 3 45

-6,2% 2,7% 6,8% -

Voor de kwartaalresultaten, zie pagina 17 De opbrengsten uit de vastelijnactiviteiten van CBU zijn met 1,3 % toegenomen t.o.v. dezelfde periode vorig jaar. Niet alleen deed de groei in tv en data de achteruitgang in vaste spraak ruimschoots teniet, de opbrengsten werden ook positief beïnvloed door de overname van Scarlet, opgenomen onder 'andere opbrengsten'. Bijgevolg zijn de opbrengsten uit de vaste activiteiten met 2,4% gestegen, wanneer de impact van de regelgeving buiten beschouwing wordt gelaten. •

De opbrengsten van CBU uit vaste spraak bleven onder druk, als gevolg van de regelgeving en het verlies aan spraaktoegangslijnen. De verlaging van de vast-naar-mobieltarieven die Belgacom doorvoerde als gevolg van de MTRregelgeving (weerslag van de MTR-verlagingen), had een impact van 13 miljoen EUR op de opbrengsten van 2008.

•

In 2008 vertraagde het nettolijnverlies, wat resulteerde in een verlies van -162.000 lijnen voor 2008, tegenover 170.000 lijnen in 2007. In het vierde kwartaal van 2008, bereikte het lijnverlies zelfs zijn laagste niveau van de laatste twee jaar met een nettoverlies van -36.000 lijnen, wanneer rekening wordt gehouden met de 20.000 nieuwe VoIP-lijnen. Op jaarbasis is het aantal VoIP-lijnen met 49.000 gestegen. Het verlies aan toegangslijnen blijft evenwel een belangrijke factor van de opbrengstendaling.

•

Zowel de regelgeving als de forfaitaire tariefformules oefenden een negatieve druk uit op de ARPU voor vaste spraak, die voor 2008 uitkomt op 21,6 EUR, een daling met 1,7% op jaarbasis. In het vierde kwartaal van 2008 is de ARPU echter licht gestegen tot 22,2 EUR als gevolg van de indexering van de vastespraaktarieven in juli en oktober 2008.

•

In vergelijking met 2007 zijn de opbrengsten uit vaste data met 7,3% toegenomen, voornamelijk dankzij het groeiende breedbandklantenbestand. In het laatste kwartaal van 2008 trok CBU 26.000 nieuwe breedbandklanten aan, wat leidde tot een totale aangroei van 85.000 breedbandklanten over het volledige jaar 2008, een stijging in vergelijking met de nettoaangroei van 77.000 in 2007. Deze cijfers zijn exclusief de breedbandklanten van Scarlet.

•

Op jaarbasis daalde de breedband-ARPU licht van 30,6 EUR tot 30,0 EUR (of -1,7%), vooral onder invloed van de packs met internet.

•

In vergelijking met dezelfde periode vorig jaar verdubbelden de opbrengsten uit Belgacom TV tot 86 miljoen EUR, als gevolg van het groeiende klantenbestand en een hogere ARPU (van 16,1 EUR tot 17,2 EUR). In het vierde kwartaal won Belgacom 63.000 nieuwe tv-gebruikers bij, dankzij het succes van de eindejaarspromoties. Dit leidde tot een totale toename met 201.000 nieuwe gebruikers voor het jaar 2008 (tegenover 166.000 in 2007). Dit brengt het totale klantenbestand op 506.000 klanten, van wie er 65.000 twee streams gebruiken.

•

De groei in de ARPU voor tv met 7,0% is te danken aan het succes van 'op aanvraag'-diensten en de lagere impact van promoties op de stijgende TV-opbrengsten basis.

•

De positieve evolutie van de andere vaste opbrengsten kan geheel worden toegeschreven aan het aandeel van Scarlet in de opbrengsten.


7

De mobiele opbrengsten van CBU zijn op jaarbasis licht gestegen met 0,7% of 8 miljoen EUR. De bijkomende opbrengsten gegenereerd door Tango werden geneutraliseerd door de negatieve impact van de regelgeving inzake roaming en MTR voor een totaalbedrag van 42 miljoen EUR. Exclusief de regelgevingsimpact zijn de opbrengsten van CBU uit mobiele activiteiten met 4,5% gestegen. •

De opbrengsten uit mobiele spraak voor 2008, inclusief kredieten en kortingen, bedroegen 723 miljoen EUR, een daling met 48 miljoen EUR of -6,2% in vergelijking met 2007. De opbrengsten ondervonden de impact van de regelgeving inzake roaming en MTR voor een totaalbedrag van 42 miljoen EUR. Daarnaast werd de positieve impact van de groeiende mobiele klantenbasis en het groter aandeel van de postpaid klanten (39% postpaid, in vergelijking met 37% in 2007) tenietgedaan door de klanten die overstappen op voordeliger geprijsde tariefplannen.

•

In 2008 verwierf CBU 195.000 nieuwe mobiele klanten, wat leidde tot een totaal van 3.777.000 actieve mobiele klanten eind 2008. Hierin zijn de mobiele klanten van Tango niet begrepen.

•

Het mobiele churnpercentage is op jaarbasis gestegen van 17,7% in 2007 tot 19,5% in 2008 als gevolg van het multicardeffect.

•

De sms-volumes zijn aanzienlijk toegenomen, vooral als gevolg van de succesvolle migraties naar tariefplannen die de gebruikers gratis sms'en bieden. Zelfs zonder het gratis gebruik zijn de sms-volumes met 10,2% gestegen (SMSgebruik per klant op maandbasis stijgt van 54,7 sms'en tot 60,2 sms'en), wat leidde tot een groei in de dataopbrengsten. Inclusief de kredieten en kortingen zijn de opbrengsten uit mobiele data op jaarbasis met 7 miljoen EUR gestegen (+ 2,7%). De opbrengsten uit geavanceerde data zijn redelijk stabiel gebleven en zijn goed voor 24% van de dataopbrengsten van CBU.

•

De gemengde netto ARPU, inclusief mobiele spraak en sms, en inclusief de impact van kredieten en kortingen, is met 9,0% gedaald tot 23,0 EUR, als gevolg van de migratie naar voordeliger tariefplannen die gratis sms'en en/of gratis minuten aanbieden, en van de regelgeving. Zonder de impact van de regelgeving is de netto-ARPU gedaald met 5,4%.

•

De opbrengsten op jaarbasis uit mobiele toestellen zijn met 6,8% gestegen tot 50 miljoen EUR. Vooral de 'member gets member'-campagnes hadden een significante impact op de opbrengsten van het vierde kwartaal.

•

De positieve evolutie van de andere mobiele opbrengsten is geheel toe te schrijven aan het aandeel van Tango in de opbrengsten.


8

OPERATIONEEL OVERZICHT

VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) PSTN ISDN IP ADSL, VDSL Verkeer (in miljoen minuten) Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal TV (in duizenden) waarvan 2de stroom gebruikers ARPU (in EUR)

Boekjaar afgesloten op 31 december Variatie 2007 2008 2008/2007


3.145 2.275 47 6 817 4.901 4.149 428 323 305 25

3.068 2.071 40 54 902 4.801 3.996 417 388 506 65

-77 -204 -7 49 85 -100 -154 -11 66 201 40

-2,4% -9,0% -14,0% 10,5% -2,0% -3,7% -2,7% 20,3% 65,7% -

22,0

21,6

-0,4

-1,7%

30,6

30,0

-0,5

-1,7%

16,1

17,2

1,1

7,0%

3.582 2.246 1.295 41

3.777 2.235 1.431 111

195 -10 136 70

5,4% -0,5% 10,5% -

17,7%

19,5%

15,8 43,4 25,2 18,7 6,5 196,6

14,4 37,6 23,0 16,6 6,3 225,8

-1,4 -5,8 -2,3 -2,1 -0,2 29,2

-8,6% -13,5% -9,0% -11,1% -3,0% 14,8%

8

113,5

115,3

1,8

1,6%

9

83,7

111,4

27,7

33,0%

1

ARPU Spraak

2

ARPU Breedband

ARPU Belgac om TV

3

VAN MOBIEL 4

Aantal actieve klanten (in duizenden) Prepaid Postpaid MVNO 5

Geannualiseerde c hurn rate (gemengd - variatie in p.p.) 6

Netto ARPU (in EUR) Prepaid Postpaid Gemengd Gemengd Spraak Gemengd Data 7 UoU (eenheden) MoU (min) SMS (eenheden)

(1) De ARPU voor spraak is gelijk aan de totale opbrengsten uit spraak, verminderd met de opbrengsten uit activeringen en de opbrengsten uit het verkeer via betaaltelefoons, gedeeld door het gemiddelde aantal spraaktoegangskanalen voor de betrokken periode, gedeeld door het aantal maanden in diezelfde periode. (2) De ARPU voor breedband is gelijk aan de totale opbrengsten uit ADSL gedeeld door het gemiddelde aantal ADSL-lijnen voor de betrokken periode, gedeeld door het aantal maanden in diezelfde periode. (3) De ARPU voor Belgacom TV omvat enkel klantgerelateerde opbrengsten en houdt rekening met promotieaanbiedingen, gedeeld door het totale klantenbestand inclusief tweedestroomgebruikers. (4) Actieve klanten zijn klanten die de voorbije drie maanden ten minste één oproep hebben verstuurd of ontvangen of één sms hebben verstuurd of ontvangen. (5) De geannualiseerde churn verwijst naar het geannualiseerde totale aantal simkaarten (postpaid + prepaid) die van het netwerk van Belgacom Mobile zijn ontkoppeld (inclusief het totale aantal 'port-outs' als gevolg van de mobielenummeroverdraagbaarheid, gedurende de desbetreffende periode, gedeeld door het gemiddelde aantal retailklanten gedurende dezelfde periode. (6) De ARPU werd berekend op basis van de maandelijkse gemiddelden voor de gegeven periode. De maandelijkse netto-ARPU is gelijk aan de totale opbrengsten uit mobiele spraak en mobiele data gedeeld door het gemiddelde aantal actieve mobiele klanten voor die periode. (7) UoU (Units of use): spraakminuten in gebruik + sms (waarbij één sms overeenstemt met één minuut) per actieve klant en per maand. (8) MoU (Minutes of Use): totale duur in minuten van gesprekken van en naar Proximus, per actieve spraakklant en per maand. (9) Sms: maandelijks aantal sms’en per actieve klant.


9

Enterprise Business Unit - EBU Resultatenrekening EBU Boekjaar afgesloten op 31 decem ber (in m iljoen EUR) TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN Kost en van verkoc ht e mat erialen en dienst en Personeelskost en en pensioenen Andere bedrijfskost en TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Marge segm ent bijdrage Niet - t erugkerende opbrengst en Niet - t erugkerende kost en BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen Afsc hrijvingen BEDRIJFSWINST

2007

2008

Variatie 2008/2007

2.775

2.696

- 2,8%

- 916 - 407 - 161 - 1.484

- 844 - 408 - 178 - 1.430

- 7,8% 0,1% 10,8% - 3,6%

1.291 46,5%

1.266 47,0%

- 1,9%

-

8 - 39

-

1.291

1.235

- 4,3%

- 45

- 32

- 29,6%

1.246

1.203

- 3,4%

(1) Bedrijfsw inst vóór afsc hrijvingen en niet - t erugkerende kost en en opbrengst en

EBU opbrengsten

Voor 2008 rapporteert EBU totale opbrengsten van 2.696 miljoen EUR, een daling met 79 miljoen EUR of 2,8% in vergelijking met 2007. Het verschil is hoofdzakelijk te wijten aan de impact van de regelgeving. De regelgeving inzake de roamingtarieven en de mobieleterminatietarieven (MTR's), samen met de weerslag daarvan op de tarieven van vast-naar-mobiel, had een impact van -73 miljoen EUR op de opbrengsten van 2008. Zonder de impact van de regelgeving zijn de opbrengsten van EBU lichtjes gedaald met 0,2%. De stijgende opbrengsten uit mobiele data hebben de daling van de opbrengsten door de verkoop van de satellietdiensten (in november 2007), de afsplitsing van de internationale vestigingen van Telindus in niet-kernlanden en de druk op de opbrengsten uit traditionele spraak niet volledig kunnen compenseren.

EBU bedrijfskosten vóór afschrijvingen

De totale bedrijfskosten van EBU bedroegen op het einde van het jaar 1.430 miljoen EUR, een daling met 3,6% of 54 miljoen EUR. De kosten van verkochte materialen en diensten voor 2008 bedroegen 844 miljoen EUR, 72 miljoen EUR of 7,8% minder dan vorig jaar. De belangrijkste verklaringen voor deze positieve evolutie zijn de lagere roamingkosten, de lagere mobieleterminatiekosten en de verkoop van de satellietdiensten. De personeelskosten bleven met 408 miljoen EUR stabiel ten opzichte van vorig jaar. De stijgende kosten naar aanleiding van de loonindexeringen in de loop van 2008 werden gecompenseerd door verminderingen van het personeelsbestand. Met 5.479 fte’s op het einde van het jaar, telde EBU 472fte’s minder dan einde 2007, voornamelijk ten gevolge van het desinvesteringsprogramma van Telindus. De andere bedrijfskosten stegen met 10,8% tot 178 miljoen EUR, inclusief eenmalige kosten voor Telindus International en voorzieningen aangelegd voor rechtszaken, geboekt in het tweede kwartaal van 2008.

EBU bedrijfswinst vóór afschrijvingen (ebitda)

EBU rapporteert een segmentresultaat van 1.266 miljoen EUR, 1,9% minder dan in 2007. De daling met 25 miljoen EUR van de ebitda is volledig het gevolg van de impact van de regelgeving. De resultaten van EBU omvatten de volgende niet-terugkerende elementen: •

niet-terugkerende opbrengsten van 8 miljoen EUR met betrekking tot de winst gerealiseerd op de verkoop van Certipost in het tweede kwartaal van 2008;

•

niet-terugkerende uitgaven van 39 miljoen EUR geboekt in het vierde kwartaal voor verliezen in verband met het desinvesteringsprogramma van Telindus International en de verkoop van WIN.

EBU bedrijfswinst (ebit)

De ebit daalde met 3,4% ten gevolge van de lagere ebitda, wat gedeeltelijk werd gecompenseerd door lagere afschrijvingen.


10

EBU gedetailleerde opbrengsten en operationeel overzicht Boekjaar afgesloten op 31 december (in miljoen EUR)

Opbrengsten Van Vast Spraak Data ICT Toestellen Andere opbrengsten Van Mobiel Spraak Data Toestellen Andere opbrengsten

2007

2008

Variatie 2008/2007


2.775

2.696

-79

-2,8%

1.948

1.880

-68

-3,5%

656 422 767 76 27

608 408 756 77 32

-48 -15 -11 1 5

-7,3% -3,4% -1,5% 1,3% 17,2%

827

816

-11

-1,3%

667 130 22 8

624 162 20 10

-43 32 -2 2

-6,5% 25,0% -10,0% 23,7%

Voor de kwartaalresultaten, zie pagina 17 De opbrengsten uit vastelijnactiviteiten van EBU zijn op jaarbasis gedaald met 68 miljoen EUR of 3,5%, inclusief een negatieve impact van 22 miljoen EUR door de lagere tarieven voor vast naar mobiel. Zonder deze impact van de regelgeving beperkt de daling van de opbrengsten uit vastelijnactiviteiten zich tot 2,3%. •

De opbrengsten uit vaste spraak daalden op jaarbasis met 48 miljoen EUR of 7,3%, waarvan ongeveer de helft toe te schrijven is aan de weerslag van de MTR-verordening op de vast-naar-mobieltarieven. Ten gevolge van de gereguleerde lagere mobieleterminatietarieven verlaagde Belgacom driemaal haar vast-naar-mobieltarieven. De algemene impact van de verlagingen in mei 2007, april 2008 en juli 2008 op het resultaat van 2008 bedroeg 22 miljoen EUR. EBU telde einde 2008 ongeveer 7.000 VoIP-klanten, wat het nettoverlies van spraaklijnen beperkte. Ondanks de vertraging in het verlies van vaste lijnen (-33.000 in 2008 tegenover -35.000 in 2007) ondergingen de opbrengsten uit vaste spraak de impact van een kleinere klantenbasis en dus lagere verkeersvolumes. Een kleinere impact ging uit van het Koninklijk Besluit van april 2008 inzake de betaaldiensten, met nieuwe tarieven en maximale beltijd voor 090x- en 070-nummers.

•

De ARPU voor vaste spraak bedroeg voor 2008 31,7 EUR, 5,6% minder dan in 2007. In het vierde kwartaal werd de ARPU echter positief beïnvloed door de prijsindexeringen van juli en oktober 2008.

•

De opbrengsten uit vaste data daalden met 15 miljoen EUR of 3,4%. Belgacom verkocht einde 2007 haar satellietdiensten, wat de opbrengsten van 2008 negatief beïnvloedde met ongeveer 18 miljoen EUR. Dit doet volledig de stijgende opbrengsten uit internetdiensten en integratiediensten teniet. In 2008 won EBU 22.000 breedbandklanten, wat de breedbandklantenbasis in totaal op 443.000 bracht. De groei werd beïnvloed door de progressieve verzadiging van de low-end internetmarkt. De breedband-ARPU bedroeg in 2008 40,6 EUR, 3,8% lager dan in 2007, voornamelijk ten gevolge van grootschalige promoties en een wijziging in de productmix. De ARPU daalde in het eerste kwartaal van 2008, waarna hij voor de rest van 2008 betrekkelijk stabiel is gebleven.

•

De opbrengsten uit ICT daalden met 11 miljoen EUR of 1,5% ten opzichte van 2007. De stijgende opbrengsten van Telindus België en ICT-oplossingen waren onvoldoende om de zwakke prestaties van Telindus International en het opbrengstenverlies wegens het desinvesteringsprogramma te compenseren. De opbrengsten uit ICT werden ook negatief beïnvloed door de wisselkoers van de USD, en dat voor een totaalbedrag van 22 miljoen EUR in 2008.

•

Om haar ICT-positie te versterken besliste EBU in 2008 haar internationale activiteiten te beperken tot vijf kernlanden. Tegen het einde van 2008 had Telindus zijn aanwezigheid in alle niet-kernlanden opgegeven. Deze landen genereerden een jaaromzet van om en bij de 80 miljoen EUR maar droegen niet bij tot de EBITDA. In de vijf overblijvende kernlanden beschikt Telindus over de kritieke massa om een rendabele groei te realiseren. In 2008 droegen ze bij tot de ebitda van EBU met betrekkelijk sterke marges op een met de sector vergelijkbare basis.

•

De andere vaste opbrengsten stegen tot 32 miljoen EUR wegens eliminaties binnen de Groep


11

De opbrengsten van EBU uit mobiele activiteiten bedroegen 816 miljoen EUR voor 2008, wat een daling betekent van 11 miljoen EUR of 1,3% in vergelijking met 2007. De opbrengsten werden echter beduidend beïnvloed door de regelgeving inzake de MTR's en de roamingtarieven, met een negatief effect van in totaal 50 miljoen EUR voor 2008. Zonder de impact van de regelgeving zijn de opbrengsten uit mobiele activiteiten met 4,8% gestegen. •

De impact van de regelgeving inzake roaming en MTR's wordt volledig weerspiegeld in de resultaten voor mobiele spraak. Zonder de regelgeving groeit de onderliggende business op jaarbasis met 1,1%. Vergeleken met eind 2007 won EBU 101.000 nieuwe mobiele abonnees, waardoor ze het jaar beëindigde met een mobieleklantenbasis van in totaal 1.139.000 klanten. De positieve impact op de opbrengsten van de aangroei van mobiele klanten wordt echter grotendeels tenietgedaan door klanten die overstappen op voordelige tariefformules en een lager verbruik. De MoU daalden met 1.9% in vergelijking met vorig jaar. Dit is het gevolg van een wijziging in het belgedrag door, tot op zekere hoogte, een substitutie van spraak door SMS en voor een kleiner deel door de roamingvolumes die niet de verwachte elasticiteit vertoonden.

•

De netto-ARPU voor mobiele spraak, met inbegrip van kredieten en kortingen, evolueerde van 56,8 EUR in 2007 naar 47,6 EUR in 2008, wat neerkomt op een daling met 16,1%. Zonder de regelgeving daalt de ARPU op jaarbasis met 9,4% wegens migraties naar voordeliger tariefformules.

•

De inkomsten uit mobiele data stegen op jaarbasis met 25% tot 162 miljoen EUR. Vooral geavanceerde dataproducten zoals mobieledataoplossingen kenden een gestage groei. Geavanceerde data kenden een groei op jaarbasis van 32,6% en vertegenwoordigen 65% van de totale opbrengsten uit mobiele data. Sms vertegenwoordigt de resterende 35% van de opbrengsten uit mobiele data. De uitdeinende mobieleklantenbasis en het toenemende sms-verbruik per klant hadden een positieve impact op de opbrengsten (+13.2% op jaarbasis), ondanks het toenemende aantal gratis sms'en in pakketten en tariefplannen. Zonder de gratis sms'en stijgt het verbruik per klant nog met 10,2%.

•

De opbrengsten uit mobiele toestellen daalden met 2 miljoen EUR, voornamelijk wegens de kleinere verkochte volumes en de dalende prijzen van gsm's.

•

De andere mobiele opbrengsten stegen op jaarbasis met 2 miljoen EUR, met inbegrip van onderzoek op vraag van het Ministerie van Justitie en de kosten voor herinneringen.


12

OPERATIONEEL OVERZICHT

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007

2008

Variatie 2008/2007


1.998 699 878 1 420 3.919 2.721 744 454

1.987 674 864 7 443 3.643 2.499 708 436

-11 -25 -14 6 22 -276 -222 -36 -19

-0,5% -3,6% -1,6% 5,4% -7,0% -8,2% -4,8% -4,1%

33,6

31,7

-1,9

-5,6%

42,2

40,6

-1,6

-3,8%

1.038 0 1.038 0

1.139 0 1.139 0

101

9,7%

101

9,7%

8,9%

10,1%

67,9 56,8 11,1

60,0 47,6 12,4

-7,8 -9,2 1,3

-11,6% -16,1% 12,0%

6

400,5

394,8

-5,7

-1,4%

7

374,7

367,7

-7,0

-1,9%

8

47,6

55,4

7,8

16,4%

VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) PSTN ISDN IP ADSL, VDSL Verkeer (in miljoen minuten) Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal ARPU (in EUR) 1

ARPU Spraak

2

ARPU Breedband VAN MOBIEL 3

Aantal actieve klanten (in duizenden) Prepaid* Postpaid MVNO 4

Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.) 5

Netto ARPU (in EUR) Postpaid Postpaid Spraak Postpaid Data UoU (eenheden) MoU (min) SMS (eenheden) * Prepaid volledig geïntegreerd in CBU (1)

De ARPU voor spraak is gelijk aan de totale opbrengsten uit spraak, verminderd met de opbrengsten uit activeringen en de opbrengsten uit het verkeer via betaaltelefoons, gedeeld door het gemiddelde aantal spraaktoegangskanalen voor de betrokken periode, gedeeld door het aantal maanden in diezelfde periode.

(2)

De ARPU voor breedband is gelijk aan de totale opbrengsten uit ADSL gedeeld door het gemiddelde aantal ADSL-lijnen voor de betrokken periode, gedeeld door het aantal maanden in diezelfde periode.

(3)

Actieve klanten zijn klanten die de voorbije drie maanden ten minste één oproep hebben verstuurd of ontvangen of één sms hebben verstuurd of ontvangen.

(4)

De geannualiseerde churn verwijst naar het geannualiseerde totale aantal simkaarten die van het netwerk van Belgacom Mobile zijn ontkoppeld (inclusief het totale aantal 'port-outs' als gevolg van de mobielenummeroverdraagbaarheid) gedurende de desbetreffende periode, gedeeld door het gemiddelde aantal klanten gedurende dezelfde periode.

(5)

De ARPU werd berekend op basis van de maandelijkse gemiddelden voor de gegeven periode. De maandelijkse netto-ARPU is gelijk aan de totale opbrengsten uit mobiele spraak en mobiele data gedeeld door het gemiddelde aantal actieve mobiele klanten voor die periode.

(6)

UoU (Units of use): spraakminuten in gebruik + sms (waarbij één sms overeenstemt met één minuut) per actieve klant en per maand.

(7)

MoU (Minutes of Use): totale duur in minuten van gesprekken van en naar Proximus, per actieve spraakklant en per maand.

(8)

Sms: maandelijks aantal sms'en per actieve klant.


13

Service Delivery Engine - SDE Resultatenrekening SDE Boekjaar afgesloten op 31 decem ber (in m iljoen EUR) TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN Kost en van verkoc ht e mat erialen en dienst en Personeelskost en en pensioenen Andere bedrijfskost en TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Marge segm ent bijdrage BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen Afsc hrijvingen BEDRIJFSVERLIES

2007

2008

Variatie 2008/2007

516

415

- 19,7%

- 147 - 215 - 166 - 529

- 93 - 209 - 179 - 482

- 36,9% - 2,6% 7,9% - 8,9%

- 13 -2,4%

- 67 -16,2%

-

-13

- 67

-

- 545

- 496

- 9,1%

- 558

- 563

0,9%

(1) Bedrijfsw inst vóór afsc hrijvingen en niet - t erugkerende kost en en opbrengst en

SDE opbrengsten Voor 2008 rapporteert SDE totale opbrengsten van 415 miljoen EUR, een daling met 101 miljoen EUR of 19,7% in vergelijking met 2007. De volledige jaaropbrengsten werden beïnvloed door: •

Het afnemende transitverkeer wegens de gewijzigde routering van het verkeer tussen Proximus en Base (34 miljoen EUR, grotendeels geëlimineerd op het niveau van de Groep).

•

De regelgeving inzake roaming-in (18 miljoen EUR).

•

De lagere opbrengsten uit interconnectieverkeer van betaaldiensten (090x- en 070-nummers) als gevolg van het Koninklijk Besluit dat in april 2008 van kracht werd met onder meer nieuwe tarieven en een maximale beltijd (17 miljoen EUR).

•

Voor de rest heeft dit te maken met lagere opbrengsten afkomstig van gereguleerde wholesale producten als gevolg van de daling van de breedbandprijzen, een verschuiving naar lager geprijsde breedbandproducten, een vertraging in de groei van breedband en verminderde verkeersvolumes.

SDE bedrijfskosten voor afschrijvingen De totale bedrijfskosten van SDE bedroegen 482 miljoen EUR, een daling met 8,9% in vergelijking met 2007. De kosten van verkochte materialen en diensten kenden op jaarbasis een gunstig evolutie van 54 miljoen EUR of 36,9% wegens de afname van het transitverkeer met lage marges, wat op groepsniveau grotendeels werd geëlimineerd, en wegens de lagere interconnectieverkeersvolumes afkomstig van betaaldiensten. De daling op jaarbasis van personeelsuitgaven met 2,6% of 6 miljoen EUR is het gevolg van het lagere personeelsbestand (-179 fte's), wat de jaarlijkse loonsverhogingen en de indexering meer dan compenseert. De toename van de andere bedrijfskosten met 7,9% is hoofdzakelijk te wijten aan een uitzonderlijke creditnota die in het eerste kwartaal van 2007 werd geboekt en de hogere kosten in 2008 verbonden aan studies voor IT-applicaties en -verbeteringen. Bovendien stegen de andere bedrijfskosten wegens de hogere huurprijzen voor huurlijnen en de hogere elektriciteitsprijzen voor de energiebevoorrading van de Remote Optical Platforms (ROP).

SDE bedrijfswinst vóór afschrijvingen (EBITDA) De gunstige evolutie van de kosten kon de dalende opbrengsten van SDE niet compenseren. Voor 2008 bedroeg de ebitda van SDE -67 miljoen EUR.

SDE bedrijfswinst (EBIT) De afschrijvingen bedroegen 496 miljoen EUR, een daling op jaarbasis met 49 miljoen EUR. De daling is te verklaren doordat oudere technologieën gradueel worden afgeschreven en worden vervangen door nieuwere technologieën waarvan sommige met een langere levensduur (bv Broadway). Dit resulteerde in een totaal bedrijfsverlies van -563 miljoen EUR of een daling met 0,9% in vergelijking met vorig jaar.


14

SDE gedetailleerde opbrengsten Boekjaar afgesloten op 31 december Variatie 2008/2007


(in miljoen EUR)

2007

2008

Opbrengsten

516

415

-101

-19,7%

Van Vast

404

330

-74

-18,4%

Van Mobiel

112

85

-27

-24,1%

Voor de kwartaalresultaten, zie pagina 17 De opbrengsten uit vastelijndiensten daalden met 74 miljoen EUR ten gevolge van de afname van het nationale transitverkeer, de geringere interconnectievolumes voor betaaldiensten en de lagere wholesalebreedbandhuur- en connectieprijzen. De opbrengsten uit mobielelijnactiviteiten daalden in 2008 met 27 miljoen EUR, hoofdzakelijk door de negatieve impact van de regelgeving inzake roaming-in (18 miljoen EUR). De resterende daling is te verklaren door éénmalige winsten die gerealiseerd werden in het jaar 2007.

Staff & Support – S&S Resultatenrekening S&S Boekjaar afgesloten op 31 december (in miljoen EUR) TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN

2007

2008

Variatie 2008/2007

49

34

-29,8%

Kosten van verkochte materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen

-4 -162 -237 -402

-3 -160 -237 -400

-22,0% -1,1% 0,1% -0,6%

TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Marge segment bijdrage

-354 -

-366 -

3,5%

-46

-54

17,6%

-400

-420

5,1%

-90

-92

2,2%

-489

-512

4,6%

Niet-terugkerende kosten BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen Afschrijvingen BEDRIJFSVERLIES (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en niet-terugkerende kosten en opbrengsten Voor de kwartaalresultaten, zie pagina 17

S&S opbrengsten

Voor 2008 rapporteert S&S totale opbrengsten van 34 miljoen EUR, een daling met 15 miljoen EUR of -29,8% in vergelijking met 2007. De belangrijkste verklaring daarvoor zijn de eenmalige winsten die in 2007 werden gerealiseerd.

S&S bedrijfswinst vóór afschrijvingen (EBITDA)

De totale bedrijfskosten van S&S bedroegen op het einde van het jaar 400 miljoen EUR, een lichte daling met 0,6% of 2 miljoen EUR vergeleken met 2007. Dat is voornamelijk te verklaren door de dalende personeelsuitgaven op jaarbasis ten gevolge van een verminderd personeelsbestand (-154 fte's), wat gedeeltelijk werd gecompenseerd door loonsverhogingen wegens de indexering. In 2008 boekte de Groep 54 miljoen EUR niet-terugkerende kosten in verband met uitstapvergoedingen en bijkomende vergoedingen voor personeelsleden die vertrokken in het kader van herstructureringsprogramma's en het aanbod van externe mobiliteit van de Belgische Staat.


15

International Carrier Services - ICS Resultatenrekening International Carrier Services Boekjaar afgesloten op 31 decem ber (in m iljoen EUR)

2007

TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN

2008

Variatie 2008/2007

746

812

8,9%

Kost en van verkoc ht e mat erialen en dienst en Personeelskost en en pensioenen Andere bedrijfskost en TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen

- 634 - 20 - 38 - 692

- 685 - 22 - 41 - 748

8,1% 6,5% 8,1% 8,1%

TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Marge segm ent result aat

53 7,2%

64 7,9%

19,7%

53

64

19,7%

- 17

- 20

15,3%

37

44

21,7%

BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen Afsc hrijvingen BEDRIJFSWINST (1) Bedrijfsw inst vóór afsc hrijvingen en niet - t erugkerende kost en en opbrengst en

ICS opbrengsten In vergelijking met 2007 kenden de opbrengsten van ICS in 2008 een toename van 8,9% tot 812 miljoen EUR. Deze groei werd voornamelijk aangestuurd door de opbrengsten uit spraak, die met 50 miljoen EUR of 7,3% stegen wegens een sterke volumegroei van 17,3%, die op zijn beurt een weerspiegeling vormt van de voortdurende inspanning van ICS om de volumes te laten toenemen (bv. de geslaagde implementering van een nieuw prepaid platform). Deze stijging werd gedeeltelijk tenietgedaan door de aanhoudende daling van de mobieleterminatietarieven en een lage dollar in de eerste drie kwartalen van 2008. In het laatste kwartaal zorgde het herstel van de dollar evenwel voor een beter concurrentieaanbod van ICS, wat leidde tot een groei van het spraakvolume met 26,8% in vergelijking met het laatste kwartaal van 2007. De niet-spraakgebonden opbrengsten droegen ook beduidend bij tot de opbrengstengroei van ICS, zij stegen met 16 miljoen EUR of 30,3% dankzij de toename van de volumes voor signalering en sms-transit.

ICS bedrijfswinst vóór afschrijvingen (EBITDA) De ebitda van ICS steeg met 19,7% tot 64 miljoen EUR, met een ebitdamarge van 7,9%. De stijging van de personeelskosten weerspiegelt de uitbreiding van het personeelsbestand om de sterke groei van de mobiele data te ondersteunen. De stijging van de andere bedrijfskosten is het gevolg van provisies voor oninbare vorderingen om het hoofd te bieden aan de potentiële impact van de huidige financiële crisis, die een hoger kredietrisico tot gevolg heeft.

ICS bedrijfswinst (EBIT) De bedrijfswinst van ICS steeg met 21,7% dankzij de stijgende ebitda, terwijl de afschrijvingen stegen met slechts 15,3%.

ICS gedetailleerde opbrengsten en operationeel overzicht Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 (in miljoen EUR)

Variance 2008/2007

Variance % 2008/2007

Spraak Niet-spraak

693 53

743 69

50 16

7,3% 30,3%

Totale opbrengsten

746

812

66

8,9%

Boekjaar afgesloten op 31 december (Spraak volume in miljard minuten) TOTAAL Totaal vast Totaal mobiel

2007

2008

Variatie 2008/2007


13,84 6,46 7,38

16,23 6,88 9,35

2,4 0,4 2,0

17,3% 6,6% 26,7%

BICS volumes voor 100% geïntegreerd

Voor de kwartaalresultaten, zie pagina 17


16

Kwartaaloverzicht Groep - Financiële resultaten Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

1.515

1.524

1.512

1.514

6.065

1.469

1.485

1.473

1.551

5.978

555 692 142 15 183 -73

562 698 136 14 178 -65

560 681 116 9 200 -53

554 703 123 10 185 -60

2.231 2.775 516 49 746 -252

548 675 110 9 185 -59

553 690 103 7 190 -58

560 651 102 8 207 -54

593 680 99 10 230 -61

2.253 2.696 415 34 812 -232

Kosten van verkochte materialen en diensten

-496

-495

-506

-519

-2.015

-469

-479

-487

-540

-1.975

Personeelskosten en pensioenen

-287

-284

-277

-272

-1.120

-280

-282

-281

-281

-1.124

Andere bedrijfskosten

-196

-202

-202

-253

-853

-202

-226

-202

-259

-890

Segment resultaat

536

543

528

470

2.077

518

498

503

471

1.990

35,4%

35,6%

34,9%

31,0%

34,2%

35,3%

33,5%

34,1%

30,4%

33,3%

0

0

0

-46

-46

0

8

0

-93

-85

536

543

528

424

2.031

518

506

503

378

1.905

Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

(in miljoen EUR ) Inkomsten van de Groep Consumer Business Unit Enterprise business unit Service Delivery engine Staff&Support International Carrier Services

Intersegment eliminations

EBITDA marge*

Niet-terugkerende items

Ebitda * voor niet-terugkerende items

CBU - Financiële resultaten (in miljoen EUR )

Opbrengsten

555

562

560

554

2.231

548

553

560

593

2.253

Van Vast

284

283

281

286

1.134

283

283

282

301

1.148

Spraak Data TV Toestellen (excl. TV) Andere opbrengsten

172 69 8 17 18

166 72 9 15 21

159 75 12 16 19

158 75 15 17 22

654 292 43 66 80

153 76 18 16 20

149 80 20 14 19

147 78 23 14 21

150 80 24 13 34

599 313 86 57 94

Van Mobiel

272

279

279

267

1.097

265

270

278

292

1.105

Spraak Data Toestellen Andere opbrengsten

194 65 10 2

198 66 13 2

198 69 10 2

181 69 15 3

771 270 47 9

183 70 9 3

185 69 12 4

180 67 12 19

176 71 18 28

723 277 50 54

-127

-135

-137

-141

-540

-124

-127

-139

-164

-553


-80

-81

-77

-78

-316

-79

-80

-81

-85

-325


-64

-64

-64

-85

-277

-58

-71

-67

-86

-282

Segment resultaat

284

282

283

250

1.098

287

275

273

258

1.093

51,1%

50,2%

50,5%

45,1%

49,2%

52,3%

49,8%

48,7%

43,6%

48,5%


Marge segment bijdrage


17

CBU – Operationele resultaten Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden)

3.227 2.410 53 0 764

3.190 2.366 51 1 773

3.162 2.320 49 2 792

3.145 2.275 47 6 817

3.145 2.275 47 6 817

3.136 2.223 45 15 854

3.099 2.176 43 21 859

3.078 2.125 42 35 876

3.068 2.071 40 54 902

3.068 2.071 40 54 902

1.286 1.110 111 66

1.213 1.020 112 81

1.152 968 102 83

1.249 1.052 103 94

4.901 4.149 428 323

1.263 1.063 101 99

1.188 983 109 97

1.119 927 100 91

1.231 1.023 107 102

4.801 3.996 417 388

149 7

191 12

249 19

305 25

305 25

349 37

391 42

443 54

506 65

506 65

22,5 29,8 13,4

22,0 30,7 15,7

21,5 31,3 17,5

21,8 30,5 16,6

22,0 30,6 16,1

21,5 29,8 17,4

21,3 31,0 17,6

21,3 29,7 17,9

22,2 29,7 16,2

21,6 30,0 17,2

Aantal actieve klanten (in duizenden) Pre-paid Post-paid MVNO

3.396

3.440

3.489

3.582

3.582

3.648

3.672

3.705

3.777

3.777

2.268 1.128 0

2.252 1.185 3

2.233 1.243 13

2.246 1.295 41

2.246 1.295 41

2.196 1.364 87

2.199 1.389 84

2.228 1.393 84

2.235 1.431 111

2.235 1.431 111

Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.)

17,4%

16,7%

18,4%

18,8%

17,7%

19,6%

19,2%

20,4%

18,8%

19,5%

19,8 46,7 28,5 20,6 7,9

20,6 46,8 29,5 21,1 8,4

20,9 45,9 29,6 20,9 8,8

21,6 41,8 28,8 19,7 9,1

20,7 45,2 29,1 20,6 8,5

24,2 40,8 30,0 20,7 9,3

22,5 40,3 28,9 19,5 9,4

21,4 39,8 28,1 18,8 9,3

22,9 39,2 28,7 18,6 10,2

22,8 40,0 28,9 19,4 9,5

16,5 44,5 25,6 19,1 6,4

16,1 45,0 25,9 19,4 6,5

15,7 44,2 25,6 19,0 6,6

14,6 40,2 23,9 17,3 6,6

15,8 43,4 25,2 18,7 6,5

14,8 38,8 23,5 17,0 6,5

14,9 37,9 23,5 17,2 6,3

13,9 37,0 22,5 16,4 6,1

14,0 36,6 22,4 16,0 6,4

14,4 37,6 23,0 16,6 6,3

182,0 108,9 73,5

198,3 116,7 82,1

196,8 112,6 84,9

209,0 115,7 94,1

196,6 113,5 83,7

218,5 119,3 100,1

224,6 118,6 106,9

214,4 111,0 104,3

244,8 112,0 133,7

225,8 115,3 111,4

PSTN ISDN IP ADSL, VDSL

Verkeer (in miljoen minuten)

Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal

TV (in duizenden)

waarvan TV - 2de stroom gebruikers

ARPU (in EUR)

ARPU Spraak ARPU Breedband ARPU Belgacom TV

VAN MOBIEL

ARPU (in EUR)

Prepaid Postpaid Gemengd Gemengd Spraak Gemengd Data Netto ARPU (in EUR) Prepaid Postpaid Gemengd Gemengd Spraak Gemengd Data

UoU (eenheden) MoU (min) SMS (eenheden)

EBU – Financiële resultaten Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

(in miljoen EUR )

Opbrengsten

692

698

681

703

2.775

675

690

651

680

2.696

Van Vast

486

489

469

504

1.948

470

479

449

482

1.880

Spraak Data ICT Toestellen Andere opbrengsten

175 106 179 20 6

165 105 193 19 7

157 107 181 18 6

160 105 213 19 7

656 422 767 76 27

157 101 187 18 7

155 103 194 19 8

146 101 176 19 7

150 103 199 20 10

608 408 756 77 32

Van Mobiel

206

210

212

199

827

205

211

202

198

816

Spraak Data Toestellen Andere opbrengsten

172 28 5 2

171 30 6 2

167 38 5 2

157 34 6 2

667 130 22 8

159 39 5 2

164 40 5 3

153 41 5 2

148 42 5 3

624 162 20 10


-231

-228

-216

-242

-916

-212

-220

-198

-215

-844


-102

-103

-102

-100

-407

-101

-103

-102

-102

-408


-38

-38

-35

-50

-161

-40

-48

-41

-50

-178

Segment resultaat

321

330

329

311

1.291

324

320

310

313

1.266

46,3%

47,3%

48,3%

44,2%

46,5%

47,9%

46,3%

47,6%

46,1%

47,0%



18

EBU – Operationele resultaten Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden)

PSTN ISDN IP ADSL, VDSL

Verkeer (in miljoen minuten)

Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal

2.005 719 887 0 399

1.998 712 882 0 404

1.996 706 880 0 410

1.998 699 878 1 420

1.998 699 878 1 420

2.000 693 874 2 431

1.998 687 872 2 436

1.993 682 868 4 439

1.987 674 864 7 443

1.987 674 864 7 443

1.056 741 196 120

988 684 190 114

905 624 173 108

969 672 185 112

3.919 2.721 744 454

969 672 183 114

944 645 186 114

841 572 165 104

889 610 175 105

3.643 2.499 708 436

35,5 42,0

33,7 41,9

32,2 42,9

33,0 41,8

33,6 42,2

32,7 40,4

32,2 41,2

30,4 40,4

31,6 40,2

31,7 40,6

950

976

1.005

1.038

1.038

1.065

1.093

1.116

1.139

1.139

0 950 0

0 976 0

0 1.005 0

0 1.038 0

0 1.038 0

0 1.065 0

0 1.093 0

0 1.116 0

0 1.139 0

0 1.139 0

10,6%

8,2%

7,5%

9,3%

8,9%

10,2%

9,4%

9,4%

11,4%

10,1%

77,9 67,0 10,8

77,3 65,8 11,5

76,0 62,2 13,8

70,5 58,3 12,2

75,3 63,2 12,1

69,3 55,9 13,4

69,7 56,2 13,5

65,0 51,5 13,5

64,3 50,2 14,1

67,0 53,4 13,6

70,9 61,0 9,9

69,8 59,3 10,5

68,9 56,2 12,7

62,3 51,3 11,0

67,9 56,8 11,1

62,6 50,3 12,4

62,9 50,6 12,3

58,8 46,3 12,5

56,1 43,7 12,5

60,0 47,6 12,4

407,9 381,1 45,6

410,9 385,8 46,3

379,0 353,4 47,0

405,0 378,7 51,4

400,5 374,7 47,6

397,2 371,9 52,0

411,0 385,9 53,8

372,7 347,1 53,1

397,2 365,6 62,2

394,8 367,7 55,4

ARPU (in EUR)

ARPU Spraak ARPU Breedband

VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) Pre-paid Post-paid MVNO Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.)

ARPU (in EUR) Postpaid Postpaid spraak Postpaid data Net ARPU (EUR) Postpaid Postpaid spraak Postpaid data

UoU (eenheden) MoU (min) SMS (eenheden)

SDE – Financiële resultaten Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

(in miljoen EUR )

Opbrengsten

142

136

113

105

92

95

404

90

81

29

31

24

28

112

20

22


-48

-37

-30

-32

-147

-29

-23


-57

-55

-53

-50

-215

-54


-39

-41

-45

-42

-166

-2

3

-12

-1

-1,7%

2,3%

-10,4%

-1,1%

Van Vast Van Mobiel

Segment resultaat



116

123

516

110

103

102

99

415

81

78

330

21

21

85

-21

-19

-93

-53

-52

-50

-209

-46

-45

-41

-48

-179

-13

-20

-18

-11

-18

-67

-2,4%

-18,0%

-17,3%

-11,0%

-18,4%

-16,2%

19

S&S – Financiële resultaten Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

(in miljoen EUR )

Opbrengsten

15

14

9

10

49

9

7

8

10

34

0

-1

-1

-1

-4

-1

-1

-1

-1

-3


-42

-41

-39

-39

-162

-40

-41

-41

-39

-160


-51

-56

-55

-74

-237

-55

-59

-52

-71

-237

Segment resultaat

-78

-84

-87

-104

-354

-86

-94

-86

-100

-366


ICS – Financiële resultaten Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

(in miljoen EUR )

Opbrengsten

Kosten van verkochte materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen

Andere bedrijfskosten Segment resultaat

Segment EBITDA marge

183

178

200

185

746

185

190

207

230

812

-158

-152

-171

-154

-634

-157

-160

-174

-195

-685

-5

-5

-6

-5

-20

-5

-5

-6

-5

-22

-10

-9

-9

-10

-38

-9

-10

-10

-12

-41

11

12

14

16

53

14

14

18

18

64

6,1%

6,8%

7,2%

8,5%

7,2%

7,6%

7,5%

8,5%

7,8%

7,9%

ICS – Operationele resultaten Spraak volume in miljard minuten TOTAAL Totaal vast Totaal mobiel

Q107

Q207

Q307

Q407

2007

Q108

Q208

Q308

Q408

2008

3,30 1,58 1,72

3,34 1,58 1,76

3,62 1,60 2,02

3,58 1,69 1,88

13,84 6,46 7,38

3,71 1,68 2,04

3,85 1,70 2,15

4,15 1,69 2,46

4,52 1,82 2,70

16,23 6,88 9,35

BICS volumes voor 100% geintegreerd


20

Andere inlichtingen Rechten, verbintenissen en voorwaardelijke verplichtingen per 31 december 2008

Toelichtingen bij rechten, verbintenissen en voorwaardelijke verplichtingen zijn opgenomen als bijlage 34 van de geconsolideerde jaarrekening.

Het gebruik van financiële instrumenten Toelichtingen bij het gebruik van financiële instrumenten zijn opgenomen als bijlage 21 van de geconsolideerde jaarrekening.

Activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling

De activiteiten van onderzoek en ontwikkeling concentreerden zich in 2008 op de volgende punten • Studie betreffende het vermogen voor nieuwe technologieën: o De studie van de kansen die de IP technologie brengt. De IP technologie wordt alomtegenwoordig in alle types netwerken en alle diensten bvb: Ethernet backhauling, Access Gateway voor het uit dienst nemen van de analoge spraak technologieën (PSTN, ISDN), voor uit dienst nemen van verouderde technologieën (ATM, Frame Relay…); o FTTH studie (Fibre To The Home): verschillende scenario’s voor architectuur en uitrol. • Introductie van nieuwe technologieën : o IMS (IP Multimedia Subsystems): de eerste ontwikkelingen werden uitgevoerd op dit platform. Het zal al de toekomstige voice diensten moeten ondersteunen (Voice over IP…); o Femtocells: deze technologie werd bestudeerd en getest als convergentie platform tussen de vaste en mobiele netwerken; o HSUPA (High-speed Uplink Packet Access): deze technologie laat toe de upstream bandbreedte van het 3G netwerk te verhogen; • Evolutie van de technologie met verbetering en uitbreiding van de bestaande diensten zoals: o IPTV platform (TV over IP): na de hoge-definitie televisie, wordt het platform verder verrijkt met functionaliteiten die de klantervaring te verbeteren; o VDSL2: deze technologie wordt verder uitgerold en bijkomende functionaliteiten zijn in ontwikkeling; o Mobile 3G: deze 3G diensten met HSDPA (High-speed Downlink Packet Access) en HSUPA (High-speed Uplink Packet Access) maken het mogelijk de upstream en downstream bandbreedte te verhogen; De Groep werkt samen de universiteiten, industriële partners en verschillende instituten, zoals het I.B.B.T. (Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie) en het H.G.I. (Home Gateway Initiative forum).

Eigen aandelen

Toelichtingen bij de ingekochte eigen aandelen zijn opgenomen als bijlage 15 van de geconsolideerde jaarrekening.

Belangrijke risico’s en onzekerheden

De bedrijfsopbrengsten en nettowinst van de Groep kunnen dalen indien de groei in de Belgische telecommunicatiemarkt verder vertraagt. Tevens zou de aanhoudende sterke concurrentie in de Belgische markt door vaste lijn operatoren alsook door mobiele operatoren, die hun “cut the fixed line” strategie doordrukken, kunnen resulteren in een verlies aan marktaandeel. De Groep treft echter de nodige maatregelen om concurrentieel te blijven. Deze maatregelen zouden kunnen leiden tot verlaagde tarieven, al dan niet door bijkomende promoties. Verder zal Belgacom ook doorgaan met een strikt kostenbeleid. Bovendien ontwikkelt de Groep nieuwe producten en diensten, waaronder breedband en TV-diensten, om bestaande klanten te behouden en nieuwe klanten aan te trekken. De noodzaak aan ontwikkeling van nieuwe technologieën en de implementatie ervan kunnen Belgacom verplichten tot het maken van aanzienlijke bijkomende investeringen. Bepaalde tarieven voor vaste lijn en mobilofonie zijn onderworpen aan de goedkeuring van het B.I.P.T. of worden bepaald door hem, wat een invloed kan hebben op de prijszetting, omzet en bedrijfswinsten. Hoewel de telecomsector niet sterk onderhevig blijkt te zijn aan de huidige economische crisis, is het niet uitgesloten dat een aanhoudende afzwakking van de Belgische economie een invloed kan hebben op de bedrijfsinkomsten van de Groep.

Transacties tussen de onderneming en haar bestuurders, de uitvoerende managers en de Belgische Staat Binnen de onderneming is een algemene policy i.v.m. belangenconflicten van kracht. Deze policy verbiedt het aanhouden van financiële belangen die een impact zouden kunnen hebben op de eigen inschatting of de professionele taken en daarbij de Belgacom Groep schade zouden kunnen toebrengen. In overeenstemming met artikel 523 van het Belgische Wetboek van Vennootschappen heeft de Gedelegeerd Bestuurder, dhr. Didier Bellens, verklaard de volgende: De heer D. Bellens verklaarde, tijdens de Raad van Bestuur van 28 februari 2008, dat hij met betrekking tot de stimuleringsplannen voor het personeel, een agendapunt van deze vergadering van de Raad van Bestuur, in een toestand van belangenconflict verkeerde. De notulen van de ter sprake vergadering van de Raad van Bestuur zijn de volgende: Vooraleer de volgende bespreking aan te vatten, legt de heer D. Bellens de volgende verklaring af, waarin hij stelt met een belangenconflict te worden geconfronteerd. Deze verklaring wordt opgenomen in de notulen, waarna de heer D. Bellens de zaal verlaat: Conform artikel 523 van het Belgische Wetboek van Vennootschappen verklaart de Gedelegeerd Bestuurder, de heer Didier Bellens, een belangenconflict te hebben met betrekking tot de Stimuleringsplannen voor het Personeel, een punt dat op de agenda staat van deze vergadering van de Raad van Bestuur, en meer bepaald m.b.t. de vaststelling van de incentives in het kader van de Kort- en Langlopende Stimuleringsplannen die hem overeenkomstig het Plan 2007 worden toegekend. De heer D. Bellens verzoekt de Raad kennis te nemen van zijn verklaring in dit verband en alle nodige verklaringen op te nemen in het jaarverslag van Belgacom m.b.t. het boekjaar 2008. De heer D. Bellens zal ook de commissaris van Belgacom inlichten over dit belangenconflict. De heer D. Bellens beslist vrijwillig niet aan de deliberatie en de stemming over deze agendapunten deel te nemen en verlaat de zaal voor de agendapunten waarop deze verklaring van belangenconflict en deze toestand een impact hebben. Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

21

Na bespreking, beslist de Raad van Bestuur in het kader van het Kortlopend Stimuleringsplan een bedrag van 444.037 EUR en in het kader van het Langlopend Stimuleringsplan een bedrag van 448.523 EUR uit te keren aan de Gedelegeerd Bestuurder. De Gedelegeerd Bestuurder heeft geopteerd voor een bijkomend pensioenplan als uitbetalingsmethode. Voor 2008 machtigt de Raad van Bestuur de Voorzitter om de doelstellingen te bespreken die de individuele prestatie zullen bepalen. De heer D. Bellens verklaarde, tijdens de Raad van Bestuur van 24 juli 2008, dat hij met betrekking tot zijn contract als Gedelegeerd Bestuurder, een agendapunt van deze vergadering van de Raad van Bestuur, in een toestand van belangenconflict verkeerde. De notulen van de ter sprake vergadering van de Raad van Bestuur zijn de volgende: Vooraleer de volgende bespreking aan te vatten, legt de heer D. Bellens de volgende verklaring af waarin hij een belangenconflict inroept. Deze verklaring wordt opgetekend in de notulen, waarna de heer D. Bellens de zaal verlaat: Conform artikel 523 van het Belgische Wetboek van Vennootschappen verklaart de Gedelegeerd Bestuurder, de heer Didier Bellens, een belangenconflict te hebben met betrekking tot het agendapunt van deze vergadering van de Raad van Bestuur betreffende het contract van de Gedelegeerd Bestuurder. De heer D. Bellens verzoekt de Raad kennis te nemen van zijn verklaring in dit verband en alle nodige verklaringen op te nemen in het jaarverslag van Belgacom m.b.t. het boekjaar 2008. De heer D. Bellens zal ook de commissaris van Belgacom inlichten over dit belangenconflict. De heer D. Bellens beslist vrijwillig niet aan de deliberatie en aan de stemming over deze agendapunten deel te nemen en verlaat de zaal voor het agendapunt waarop deze verklaring en deze toestand van belangenconflict een weerslag hebben. Contract van de Gedelegeerd Bestuurder a.Inleiding De beslissing om het mandaat van de Gedelegeerd Bestuurder al dan niet te verlengen is een beslissing van de referentieaandeelhouder. Over de rechten en verplichtingen van de Gedelegeerd Bestuurder, waaronder zijn vergoeding, wordt door de Raad van Bestuur beslist. De regering heeft Russell Reynolds gevraagd om zijn verslag vóór 22 juli 2008 klaar te hebben. De regering heeft beslist de onderneming te vragen onderhandelingen te starten met de Gedelegeerd Bestuurder over een aanzienlijke vermindering van zijn loon, op te nemen in een nieuw eventueel contract voor de periode 2009-2015. De Raad wordt ook verzocht tot een duidelijke overeenstemming te komen om de kansen op een goede samenwerking tussen de Raad en de Gedelegeerd Bestuurder te optimaliseren. Het Bezoldigingscomité heeft een nieuw kader uitgewerkt voor de voorwaarden van het contract van de Gedelegeerd Bestuurder. Het Comité heeft daartoe het advies ingewonnen van de heer Jan Meyers van Cleary Gottlieb voor de contractuele bepalingen en van Towers Perrin en ISC (Ernst Pankert) voor de bezoldiging. De resultaten van deze oefening en de aanbevelingen van het Comité worden voorgelegd aan de minister van Overheidsbedrijven, die geen bezwaren heeft tegen het voorstel. b.Voorgestelde wijzigingen aan het contract: De Raad van Bestuur neemt kennis van het document van het Benoemings- en Bezoldigingscomité. De Raad van Bestuur bespreekt de bepalingen van het nieuwe contract door het bestaande contract te vergelijken met het nieuwe kader. c.Voorgestelde vergoeding: Het huidige pakket werd getoetst aan de Bel-20, een referentie van Europese telecombedrijven en een selectie van autonome overheidsorganisaties in België. De Raad neemt kennis van de conclusies van het Comité op basis van de studie van ICS. Een lid wijst erop dat het onmogelijk is een pak te maken dat moet passen, ongeacht wie de Gedelegeerd Bestuurder zal zijn. Er moet rekening worden gehouden met de ervaring en het profiel van de Gedelegeerd Bestuurder. Uit het profiel, dat het kernkabinet heeft vastgelegd, volgt dat de kandidaat ervaring moet hebben in de telecom- of de audiovisuele wereld. Hij moet ervaring hebben met het leiden van een beursgenoteerde onderneming en moet ervaring hebben in M&A. De Raad moet erover waken dat het verloningspakket het mogelijk maakt om een kandidaat met een dergelijk profiel te behouden of aan te trekken. Een lid meent dat de Raad het voorstel van ISC enige flexibiliteit moet laten. Dit voorstel moet als het kader worden beschouwd. De onderhandelingen moeten gebeuren gebaseerd op de principes van het voorstel dat door het Comité werd geformuleerd. d.Beslissing: Op basis van de aanbeveling van het Comité beslist de Raad van Bestuur met eenparigheid van stemmen de Voorzitter machtigen om, op verzoek van de referentieaandeelhouder, samen met de huidige Gedelegeerd Bestuurder of met kandidaat die door de regering zal worden voorgedragen, te onderhandelen over de toekomstige rechten en verplichtingen, basis van de principes van het voorstel geformuleerd door het Comité, met enige flexibiliteit om rekening te houden met bestaande tewerkstellings- en andere voorwaarden van de kandidaten.

te de op de

Indien de regering beslist het mandaat van de Gedelegeerd Bestuurder niet te verlengen, machtigt de Raad de Voorzitter om de Gedelegeerd Bestuurder in kennis te stellen van de niet-verlenging van zijn mandaat. In dat geval beslist de Raad het nietmededingingsbeding, voorzien in artikel 5 van het contract van de Gedelegeerd Bestuurder, niet in te roepen. Het punt in verband met artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen wordt gesloten. De heer D. Bellens verklaarde, tijdens de Raad van Bestuur van 27 november 2008, dat hij met betrekking tot zijn contract als Gedelegeerd Bestuurder, een agendapunt van deze vergadering van de Raad van Bestuur, in een toestand van belangenconflict verkeerde. De notulen van de ter sprake vergadering van de Raad van Bestuur zijn de volgende: De Gedelegeerd Bestuurder deelt de Raad mee dat hij akkoord gaat met het ontwerpcontract en de policy van de Raad m.b.t. een betere samenwerking. Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

22

Conform artikel 523 van het Belgische Wetboek van Vennootschappen verklaart de Gedelegeerd Bestuurder, de heer Didier Bellens, een belangenconflict te hebben met betrekking tot het agendapunt van deze vergadering van de Raad van Bestuur betreffende het contract van de Gedelegeerd Bestuurder. De heer D. Bellens verzoekt de Raad kennis te nemen van zijn verklaring in dit verband en alle nodige verklaringen op te nemen in het jaarverslag van Belgacom m.b.t. het boekjaar 2008. De heer D. Bellens zal ook de commissaris van Belgacom inlichten over dit belangenconflict. De heer D. Bellens beslist vrijwillig niet aan de deliberatie en aan de stemming over deze agendapunten deel te nemen en verlaat de zaal voor het agendapunt waarop deze verklaring en deze toestand van belangenconflict een weerslag hebben. De Voorzitter overloopt de belangrijkste punten van dat contract aan de hand van het samenvattende document dat naar de leden werd verstuurd. De Voorzitter deelt de Raad mee dat het Benoemings- en Bezoldigingscomité de goedkeuring van het contract aanbeveelt. Na overleg beslist de Raad met eenparigheid van stemmen het contract en de wederzijdse rechten en plichten goed te keuren, met inbegrip van die met betrekking tot de vergoeding van de Gedelegeerd Bestuurder enerzijds, en die van de onderneming anderzijds, voor een termijn van zes jaar die ingaat op 1 maart 2009. De maximale totale kost van de voorgestelde verloning, sociale zekerheid inbegrepen, bedraagt 2,6 Mio € per jaar. De Secretaris-generaal wordt gevraagd contact op te nemen met de regering voor de publicatie van het voor de Ministerraad gedelibereerde besluit. Het punt dat impact ondervindt van artikel 523 van het Belgisch Wetboek van Vennootschappen wordt afgesloten. Voor 2008 dient er geen belangenconflict in het kader van artikel 524 van het Belgische Wetboek van Vennootschappen te worden gemeld.

Beheer van kapitaal

Het doel van de Groep inzake het beheer van het eigen vermogen bestaat erin om een gezonde financiële positie evenals een gezonde schuldenlast te bewaren, om op elk moment een gemakkelijke toegang tot de financiële markten te bewaren, om in staat te zijn strategische projecten te financieren, en om een aantrekkelijke vergoeding aan de aandeelhouders te bieden. De uitkering aan de aandeelhouders is gebaseerd op een ratio tussen 50% en 60% van de netto winst, aandeel van de Groep,. Tussen de jaren 2006 en 2008, heeft de Groep dank zij de vrije kasstromen een bijkomende uitkering aan de aandeelhouders aangeboden via hogere dividenden en de inkoop van eigen aandelen, terwijl de netto financiële schuld op een aanvaardbaar peil bleef. In 2008, heeft ook de Groep de niet-achtergestelde obligatieleningen verhoogd om zijn grootste acquisities van 2008 te financieren, namelijk Tango en Scarlet. Over de twee voorgestelde jaren, heeft de Groep geen nieuwe aandelen of andere verwaterende instrumenten uitgegeven.

De aandeelhoudersstructuur van Belgacom Aandeelhouderschap op 31 december 2008

Aandeelhoudersstructuur

aandelen

% van aantal aandelen

% van aantal stemrechten

% van dividendrechten 55,9% 1,0% 43,1% 100,0%

Dividendrechten 180.887.569 3.180.891 139.446.692 323.515.152

180.887.569 53,5% 56,5% 17.690.874 5,2% 0,0% 139.446.692 41,3% 43,5% 338.025.135 100,0% 100,0% TOTAL Overeenkomstig artikel 60/1, §3, van de wet van 21 maart 1991, mag de Staat de aandelen die hem werden toegekend ter gelegenheid van de omzetting van de Vennootschap in een naamloze vennootschap van publiek recht of waarop hij zou inschrijven bij een latere kapitaalverhoging, slechts overdragen aan personen daartoe aangewezen door de Koning bij in Ministerraad overlegd besluit, onder de voorwaarden daarin vastgesteld en voor zover de directe deelneming van de overheid ten gevolge van de overdracht niet daalt tot beneden 50 % van de aandelen plus één aandeel. Een overdracht van aandelen bedoeld in artikel 39, §4, van de wet van 21 maart 1991, waardoor het rechtstreeks belang van de overheid, met inbegrip van de Staat, in het kapitaal niet langer meer dan 50 % bedraagt, is van rechtswege nietig, indien, binnen een termijn van drie maanden na de overdracht, het belang van de overheid, door middel van een kapitaalverhoging waarop de overheid geheel of gedeeltelijk heeft ingeschreven, niet opnieuw boven de 50% wordt gebracht. Belgische staat Belgacom Free-float

Overeenkomstig artikel 18, §2, tweede lid, van de wet van 21 maart 1991, benoemt de Koning, bij in Ministerraad overlegd besluit, van het totaal aantal bestuurders vastgesteld door de algemene vergadering, een aantal bestuurders in verhouding tot het aantal stemmen dat verbonden is aan de aandelen in het bezit van de Staat. De andere bestuurders worden daarna op de algemene vergadering benoemd door de andere aandeelhouders. Daartoe wordt tijdens de algemene vergadering waaraan deze benoemingen worden voorgelegd, een afzonderlijke stemming gehouden onder de andere aandeelhouders. De Vennootschap mag haar eigen aandelen verkrijgen en deze vervreemden in overeenstemming met de bepalingen van het Wetboek van vennootschappen. Overeenkomstig artikel 13 van de Statuten is de Raad van Bestuur gemachtigd om het wettelijk toegestane maximum aantal eigen aandelen te verkrijgen tegen een prijs die niet hoger mag zijn dan vijf procent boven de hoogste slotkoers in de dertig beursdagen vóór de verrichting en niet lager mag zijn dan tien procent onder de laagste slotkoers in de dertig beursdagen vóór de verrichting. Deze machtiging wordt toegekend voor een periode van achttien maanden vanaf 9 april 2008. Een nieuwe machtiging voor een periode van vijf jaar wordt gevraagd aan de algemene vergadering van 8 april 2009. Het stemrecht van de eigen aandelen wordt bij wet opgeschort. De dividendrechten van de eigen aandelen verworven in 2004 werden eveneens opgeschort, terwijl de dividendrechten van de aandelen verworven in 2005, 2006, 2007 en 2008 worden geannuleerd. De Belgische wet verbiedt een vennootschap meer dan 20% van haar uitstaand maatschappelijk kapitaal aan te houden.

Gebeurtenissen na balansdatum

Toelichtingen bij de gebeurtenissen na balansdatum zijn opgenomen als bijlage 42 van de geconsolideerde jaarrekening.


23

Geconsolideerde Jaarrekeningen opgemaakt volgens de internationale financiële rapporteringsnormen (IFRS) voor elk van de twee jaren eindigend op 31 december 2008 en 2007

1. Geconsolideerde resultatenrekening (in miljoen EUR)

Bijlage


Ne tto o pbre ngs te n Ande re be drijfs o pbre ngs te n Nie t-te rugke re nde o pbre ngs te n Totale opbrengsten

22 23 24

5.987 77 0 6.065

5.911 67 8 5.986

Ko s te n va n ve rko chte ma te ria le n e n die ns te n P e rs o ne e ls ko s te n e n pe ns io e ne n Ande re be drijfs ko s te n Nie t-te rugke re nde ko s te n Totaal bedrijfskosten voor afschrijvingen

25 26 27 28

-2.015 -1.120 -853 -46 -4.034

-1.975 -1.124 -890 -93 -4.081

2.031

1.905

Bedrijfswinst voor afschrijvingen Afs chrijvinge n

29

Bedrijfswinst Fina ncië le o pbre ngs te n Fina ncië le ko s te n Netto financiële opbrengsten / (kosten)

30

W inst voor belastingen Be la s tinge n Netto winst Minde rhe ids be la nge n

8 15

Ne tto w ins t ( a a nde e l va n de gro e p) Ge w o ne w ins t p e r a a nde e l (in EUR) Ve rw a te rde w ins t pe r a a nde e l (in EUR) Ge w o ge n ge mid de ld a a nta l ge w o ne a a nde le n Ge w o ge n ge mid de ld a a nta l ge w o ne a a nde le n vo o r ve rw a te rde w ins t pe r a a nde e l


31 31 31 31

-774

-743

1.256

1.161

112 -111 1

29 -137 -109

1.258

1.053

-300 958

-254 799

0

-1

958

800

2,87 EUR 2,87 EUR 334.017.553 334.343.683

2,45 EUR 2,45 EUR 326.179.820 326.287.237

24

2. Geconsolideerde balans Per 31 decem ber (in miljoen EUR)

Bijlage

2007

2008

ACTIVA VASTE ACTIVA Go o dw ill Imma te rië le va s te a ctiva me t be pe rkte le ve ns duur Ma te rië le va s te a ctiva Ande re de e lne ming e n Uitge s te lde b e la s tingvo rde ringe n P e ns io e na ctiva Ande re va s te a ctiva VLO TTENDE ACTIVA Vo o rra d e n Ha nde ls vo rde ringe n Te rug te vo rd e re n be la s tinge n Ande re vlo tte nde a ctiva Be le gginge n Ka s e n ka s e q uiva le nte n Activa g e cla s s ifice e rd a ls a a nge ho ude n vo o r ve rko o p

3 4 5 7 8 9 10

11 8 12 13 14

TO TAL ACTIVA

5 .072 1.777 482 2.470 1 312 5 25

5.56 4 2.111 552 2.501 1 308 5 85

2 .253 99 1.158 117 92 59 726 2

2.21 8 100 1.205 144 151 53 565 0

7 .325

7.78 2

2.27 6 2.27 1 1.000 -517 100 4 6 1.675 3 5

PASSIVA EIGEN VERMO GEN Eigen vermogen (aandeel van de groep) Ge pla a ts t ka p ita a l Eig e n a a nde le n W e tte lijke re s e rve s He rw a a rde ring na a r de re ë le w a a rde Ve rgo e d inge n in a a nde le n O ve rge d ra ge n w ins te n O mre ke nings ve rs chille n Minderheidsbelangen

15

2 .525 2 .520 1.000 -178 100 4 5 1.586 2 6

LANGE TERMIJNS CHULDEN Re nte dra ge nde s chulde n Schulde n vo o r pe ns io e ne n, a nde re ve rg o e dinge n na uitdie ns ttre ding e n be ë indigings vo o rde le n Vo o rz ie ninge n Uitge s te lde b e la s tings chulde n Ande re la nge te rmijns chulde n

16 9 17 8 18

2 .990 1.895 831 229 33 2

3.18 2 2.128 777 225 49 3

1 .810 69 1.079 165 495 2

2.32 3 393 1.239 165 527 0

7 .325

7.78 2

KO RTE TERMIJNS CHULDEN Re nte dra ge nde s chulde n Ha nde ls s chulde n Be la s tings chulde n Ande re ko rte te rmijns chulde n Schulde n me t be tre kking to t a ctiva ge cla s s ifice e rd a ls a a nge ho ude n vo o r ve rko o p TO TALE SCHULDEN EN EIGEN VERMO GEN


15 15

16 8 19

25

3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht (in m iljoe n EUR) Kasstroom uit operationele activiteiten Ne tto w ins t ( a a nd e e l va n d e gro e p) Aa np a s s inge n vo o r: Afs chrijvinge n o p imma te rië le e n ma te rië le va s te a ctiva Stijging va n bijz o nde re w a a rd e ve rmind e ringe n o p imma te rië le e n ma te rië le va s te a ctiva Stijging va n vo o rz ie ning e n Uitg e s te ld e be la s ting la s te n He rw a a rd e ring na a r de re ë le w a a rde va n fina ncië le ins trume nte n Ve rlie s uit d e ve rko o p va n g e co ns o lid e e rde b e d rijve n W ins t o p de ve rko o p va n de e lne ming e n e n o nd e rne ming e n g e w a a rde e rd vo lge ns d e ve rmo g e ns muta tie me tho de W ins t uit de ve rko o p va n ma te rië le va s te a ctiva And e re nie t-ka s b e w e ging e n Kasstroom uit operationele activiteiten To e na me va n vo o rra de n Da ling / (to e na me ) va n ha nde ls vo rde ring e n To e na me va n de te rug te vo rd e re n b e la s tinge n To e na me va n a nde re vlo tte nd e a ctiva Da ling in a nde re va s te a ctiva To e na me / (da ling) va n ha nde ls s chulde n Da ling va n b e la s tings chulde n To e na me / (da ling) va n a nd e re ko rte te rmijns chulde n Da ling va n ne tto s chuld vo o r p e ns io e ne n, a nd e re ve rgo e ding e n na uitdie ns ttre ding e n b e ë indigings vo o rd e le n Da ling va n a nd e re la ng e te rmijns chuld e n e n vo o rz ie ning e n Toename van het bedrijfskapitaal, netto van aanschaffingen en verkopen van filialen

Bijlage

4,5 4,5 8 6 30

9

Nettokasstroom uit operationele activiteiten (1 )

Boekjaar afgesloten op 3 1 december 2 00 7 20 08

958

800

774 4 38 32 -7 1

743 12 36 9 18 13

-74

0

-11 4 1 .7 1 8

-3 5 1 .63 1

-15 51 -19 -9 0 -10 -24 -38

-2 -48 -27 -52 1 134 -5 14

-55

-54

-19 -1 3 8

-40 -7 9

1 .5 8 1

1 .55 2

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aa nko o p va n imma te rië le e n ma te rië le va s te a ctiva Ge ldmid de le n be ta a ld vo o r a a ns cha ffing va n do chte ro nd e rne ming e n, na a ftre k va n ve rw o rve n g e ldmid de le n Ge ldmid de le n uit d e ve rko o p va n g e co ns o lide e rde o nd e rne ming e n na a ftre k va n a fge s ta ne ge ldmid d e le n Ge ldmid de le n uit d e ve rko o p va n imma te rië le e n ma te rië le va s te a ctiva Ge ldmid de le n uit d e ve rko o p va n a nd e re de e lne ming e n e n o nd e rne ming e n g e w a a rde e rd vo lge ns d e ve rmo g e ns muta tie me tho de Ge ldmid de le n uit d e ve rko o p / (b e ta a ld vo o r) a nde re va s te a ctiva Nettokasstroom besteed in investeringsactiviteiten

3, 4, 5

6

Kasstroom voor financieringsactiviteiten

-625

-764

-14

-390

0 28

1 13

242

0

-2 -3 7 1

-3 -1 .14 3

1 .2 1 0

40 9

-682 -2 -67 33 2 -2 -1 -7 2 0

-710 -1 -340 4 -1 459 19 -57 0

490

-16 1

236 726

726 565

-91 26 -281

-96 26 -259

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Divide nde n uitge ke e rd a a n a a nd e e lho ud e rs Divide nde n uitge ke e rd a a n mind e rhe id s b e la nge n Ne tto a a nko o p va n e ig e n a a nde le n Ne tto a a nko o p va n g e ldb e le g ging e n To e na me va n e ig e n ve rmo g e n (a a nd e e l va n d e gro e p) Uitg ifte / (a flo s s ing ) va n la nge te rmijns chulde n Uitg ifte / (a flo s s ing ) va n ko rte te rmijns chuld e n Nettokasstroom besteed in financieringsactiviteiten

32 15

Nettotoename/(afname) van kas en kasequivalenten Ka s e n ka s e quiva le nte n o p 1 ja nua ri Ka s e n ka s e quiva le nte n o p 31 d e ce mb e r (1) Ne tto ka s s tro o m uit o p e ra tio ne le a ctivite ite n b e va t de vo lge nd e ka s b e w e ging e n : Be ta a ld e inte re s te n O ntva nge n inte re s te n Be ta a ld e be la s ting e n


14

26

4. Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen (EUR m illion)

Geplaatst Eigen kapitaal aandelen

S aldo op 1 januari 2 0 07 Herwaarderin g aan reële waarde van "voor verkoop bes chikbare fin anciële activa" W is s elkoers vers chillen W ijz ig inge n a a n he t e ig e n ve rmo ge n n ie t o pg e no me n in d e re s ulta te nre ke ning Ne tto w in s t Totaal baten en lasten Divide nde n a a n a a n de e lho u de rs (m.b .t. 2006) Inte rim divid e nd e n a a n a a nde e lho ude rs (m.b .t. 2007 Divide nde n va n d o chte ro nd e rn e min ge n a a n minde rh e ids b e la nge n E ig e n a a nde le n Uito e fe n ing va n o ptie s o p a a nd e le n Inko o p va n e ig e n a a n de le n Ve rko o p va n e ige n a a nd e le n o nd e r e e n a a nde le na a n ko o p pla n me t ko rting An nula tie O p tie s o p a a n de le n To e ge ke nd e e n a a nva a rde o ptie s o p a a nd e le n Uitge s te lde ve rg o e ding e n in a a nde le n In re s ulta a tna me va n u itg e s te lde ve rgo e ding e n in a a nde le n Uito e fe n ing va n o ptie s o p a a nd e le n Totaal transacties met aandeelhouders en minderheidsbelangen S aldo op 3 1 december 2 0 07 Herwaarderin g aan reële waarde van kas s troom afdekkings ins tru m en ten - verworven in het jaar W is s elkoers vers chillen W ijz ig inge n a a n he t e ig e n ve rmo ge n n ie t o pg e no me n in d e re s ulta te nre ke ning Ne tto w in s t Totaal baten en lasten Divide nde n a a n a a n de e lho u de rs (m.b .t. 2007) Inte rim divid e nd e n a a n a a nde e lho ude rs (m.b .t. 2008 Divide nde n va n d o chte ro nd e rn e min ge n a a n minde rh e ids b e la nge n E ig e n a a nde le n Uito e fe n ing va n o ptie s o p a a nd e le n Inko o p va n e ig e n a a n de le n Ve rko o p va n e ige n a a nd e le n o nd e r e e n a a nde le na a n ko o p pla n me t ko rting O p tie s o p a a n de le n To e ge ke nd e e n a a nva a rde o ptie s o p a a nd e le n Uitge s te lde ve rg o e ding e n in a a nde le n In re s ulta a tna me va n u itg e s te lde ve rgo e ding e n in a a nde le n Uito e fe n ing va n o ptie s o p a a nd e le n Totaal transacties met aandeelhouders en minderheidsbelangen S aldo op 3 1 december 2 0 08


Wettelijk e reserv es

Herwaardering naar de reële waarde

10 0

68

Om reken- Vergoedin- Ov ergeingsv erdragen gen in schillen aandelen winsten

1 .0 00

-7 54

1

0

0

0

-64

0

0

0

0

0

1

0

0

0

-64

1

0 0

0 0

0 0

0 -6 4

0 1

5

Totaal eigen verm ogen (aandeel v an de groep)

Totaal Mindereigen heidsbelangen v erm ogen

1 .9 7 2

2 .3 91

8

2 .3 99

0

0

- 64

0

- 64

0

0

1

0

1

0

0

-63

0

-6 3

0 0

958 958

9 58 8 95

0 0

9 58 8 95

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

-535 -166

-5 35 -1 66

0 0

-5 35 -1 66

0

0

0

0

0

0

0

0

-2

-2

0 0

7 -78

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

6 -78

0 0

6 -7 8

0

4

0

0

0

0

1

4

0

4

0

644

0

0

0

0

-644

0

0

0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

2 -2

0 0

2 -2

0 0

2 -2

0

0

0

0

0

2

0

2

0

2

0

0

0

0

0

-1

1

0

0

0

0

5 77

0

0

0

1

-1 .3 4 4

-7 66

-2

-7 69

1 .0 00

-1 78

10 0

4

2

5

1 .5 8 6

2 .5 20

6

2 .5 25

0

0

0

1

0

0

0

1

0

1

0

0

0

0

1

0

0

1

0

1

0

0

0

1

1

0

0

2

0

2

0 0

0 0

0 0

0 1

0 1

0 0

800 800

8 00 8 01

0 0

7 99 8 01

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

-550 -160

-5 50 -1 60

0 0

-5 50 -1 60

0

0

0

0

0

0

0

0

-1

-1

0 0

9 -352

0 0

0 0

0 0

0 0

-2 0

7 -3 52

0 0

7 -3 52

0

4

0

0

0

0

0

4

0

4

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

3 -3

0 0

3 -3

0 0

3 -3

0

0

0

0

0

2

0

2

0

2

0

0

0

0

0

-1

1

0

0

0

0

-3 40

0

0

0

1

-7 1 1

-1 .0 50

0

-1 .0 50

1 .0 00

-5 17

10 0

4

3

6

1 .6 7 5

2 .2 71

5

2 .2 76

27

5. Bijlagen aan de geconsolideerde jaarrekeningen Bijlage 1. Informatie betreffende de onderneming De geconsolideerde jaarrekening van Belgacom NV (hierna “de Groep” genoemd) op 31 december 2008 werd goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 5 maart 2009. Belgacom NV is een Naamloze Vennootschap van Publiek Recht die in België is geïncorporeerd. De omvorming van Belgacom van een Autonoom Overheidsbedrijf naar een Naamloze Vennootschap van Publiek Recht werd doorgevoerd bij koninklijk besluit van 16 december 1994. De zetel van Belgacom NV is gevestigd in de Koning Albert-II-laan 27 te 1030 Brussel, België. Met ingang van 1 januari 2008 sturen de Raad van Bestuur, de Chief Executive Officer en het Belgacom Management Committee de activiteiten van de Belgacom Groep aan volgens de nieuwe klantgeoriënteerde organisatie die gestructureerd is rond de volgende vijf rapporteerbare bedrijfssegmenten: • De Consumer Business Unit (CBU) verkoopt spraakproducten en -diensten, internet en televisie, zowel op vaste als mobiele netwerken, aan residentiële klanten, vooral op de Belgische markt. • De Enterprise Business Unit (EBU) verkoopt ICT-diensten en -producten aan professionele klanten, hetzij zelfstandigen, kleine firma's of grote ondernemingen. Deze ICT-oplossingen, waaronder telefoondiensten, worden vooral gecommercialiseerd onder de merknamen Belgacom, Proximus en Telindus, zowel op de Belgische als de internationale markten. • De Service Delivery Engine (SDE) centraliseert alle netwerken IT-diensten en -kosten (uitgezonderd kosten verbonden aan de klantenactiviteiten en aan de levering van ICT-oplossingen), levert diensten aan CBU en EBU en verkoopt deze diensten aan andere telecom- en kabeloperatoren. • International Carrier Services, een joint venture tussen Belgacom en Swisscom Fixnet, is verantwoordelijk voor de internationale carrieractiviteiten. • Staff and Support (S&S) groepeert alle horizontale functies (human resources, finance, legal, strategy and corporate communication), internal services en real estate, die de activiteiten van de Groep ondersteunen. Verdere informatie in verband met de operationele segmenten is te vinden onder bijlage 40. Het aantal medewerkers van de Groep (in voltijdse equivalenten) bedroeg 17.371 op 31 december 2008, tegenover 17.833 op 31 december 2007. Voor 2008 bestond het gemiddelde aantal personeelsleden van de Groep uit 118 kaderpersoneel, 15.722 bedienden, 2.460 arbeiders en 7 andere categorieën.

Bijlage 2. Voornaamste boekhoudprincipes Voorstellingsbasis

De bijgaande geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2008 werd opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (“IFRS”) zoals goedgekeurd voor toepassing in de Europese Unie. De Groep opteerde niet voor een vervroegde toepassing van IASB-normen of interpretaties uitgezonderd voor IFRS 8 “Operationele segmenten” (zie sectie “Wijzigingen in de boekhoudprincipes” hieronder). De geconsolideerde jaarrekening wordt voorgesteld op basis van de historische kostprijsmethode, behalve voor de waardering op reële waarde van de derivaten en van de voor verkoop beschikbare financiële activa. De boekwaarden van de activa en passiva die onderhevig zijn aan indekking van de reële waarde (“fair-value hedge”) worden aangepast om de wijziging in reële waarde ten gevolge van de afgedekte risico’s te boeken.

Wijzigingen in de boekhoudprincipes

De gebruikte boekhoudprincipes zijn in overeenstemming met deze van vorige boekjaren behalve dat de Groep de nieuwe of herziene IFRS-normen of interpretaties zoals goedgekeurd voor toepassing door de Europese Unie en die verplicht zijn vanaf 1 januari 2008 heeft toegepast. Sommige kleine wijzigingen in de boekhoudprincipes vloeiden voort uit de IFRIC 11 (IFRS 2 – Transacties in groepsaandelen en eigen aandelen), IFRIC 12 (Service concession arrangements) en IFRIC 14 (De limiet op planactiva, minimale funding vereisten en hun interactie). De eerste toepassing van deze herziene en nieuwe normen of interpretaties hadden geen belangrijk effect op de jaarrekening voor de huidige periode en de andere voorgestelde periodes. Zij gaven echter aanleiding tot bijkomende bijlagen. Ingevolge de invoering van de nieuwe klantgeoriënteerde organisatie van de Groep vanaf 1 januari 2008, heeft de Groep vroeger dan vereist IFRS 8 ('Operationele segmenten') op 1 januari 2008 toegepast. Deze norm vereist de openbaarmaking van informatie over de rapporteerbare operationele segmenten van de Groep binnen de nieuwe organisatie, en vervangt de vroegere IAS 14vereiste m.b.t. segmentrapportering. De segmentgegevens in het kader van dit financieel verslag omvatten aangepaste vergelijkende informatie voor de nieuwe rapporteerbare operationele segmenten.


28

Consolidatiebasis

De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van Belgacom NV en haar dochterondernemingen en joint ventures evenals het aandeel van de Groep in de resultaten van de geassocieerde ondernemingen. In bijlage 6 is de lijst opgenomen van de dochterondernemingen en joint ventures. Voor elk van de twee voorgestelde perioden heeft de Groep geen geassocieerde deelnemingen in eigendom. Dochterondernemingen zijn entiteiten die door de Groep worden gecontroleerd. Er bestaat controle wanneer Belgacom de macht heeft om het financiële en operationele beleid van een onderneming te sturen teneinde voordelen uit haar activiteiten te verwerven. De deelnemingen in dochterondernemingen worden geconsolideerd vanaf de dag waarop de controle wordt overgedragen aan de Groep en houden op geconsolideerd te zijn vanaf de dag waarop de controle door de Groep wordt overgedragen. Intragroepsbalansen en –verrichtingen en aldus niet-gerealiseerde winsten of verliezen tussen ondernemingen van de Groep worden geëlimineerd. Indien nodig worden de boekhoudprincipes van de dochterondernemingen aangepast om ervoor te zorgen dat de geconsolideerde financiële gegevens opgemaakt worden volgens uniforme boekhoudregels. Ondernemingen die gezamenlijk worden gecontroleerd (gedefinieerd als de entiteiten waarin de Groep gezamenlijke controle heeft via een contractuele overeenkomst waarbij een unanieme toestemming van de partijen die de controle delen vereist is) zijn opgenomen op basis van de proportionele consolidatiemethode, vanaf de datum waarop de gezamenlijke controle uitgeoefend wordt tot de datum waarop de Groep stopt de gezamenlijke controle uit te oefenen. Het aandeel van de Groep in activa, passiva, kosten, opbrengsten en kasstroom van de joint ventures worden lijn per lijn samengevoegd met gelijkaardige posten in de geconsolideerde financiële gegevens. Het proportionele aandeel van de Groep in de intragroepsbalansen en –verrichtingen en de resulterende niet-gerealiseerde winsten of verliezen tussen ondernemingen van de Groep en de gezamenlijk gecontroleerde entiteiten worden geëlimineerd in consolidatie. Geassocieerde ondernemingen waarop de Groep een aanzienlijke invloed heeft, meer bepaald ondernemingen waarin Belgacom de macht heeft om deel te nemen (geen controle) aan de financiële en operationele beleidsbeslissingen van de deelneming, worden opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Volgens die methode worden de investeringen in geassocieerde deelnemingen oorspronkelijk geboekt tegen kostprijs en wordt de boekwaarde vervolgens aangepast om het aandeel van de Groep in de winst of het verlies van de geassocieerde deelneming op te nemen, en dit vanaf de aanschaffingsdatum. Deze investeringen en het vermogensaandeel van de resultaten voor de periode zijn respectievelijk weergegeven in de balans en de resultatenrekening als ondernemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode en als aandeel in de resultaten van ondernemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode. Dochterondernemingen en joint-ventures gekocht en aangehouden enkel en alleen om ze binnen de twaalf maanden af te stoten zijn geconsolideerd en gepresenteerd in de balans als activa en passiva aangehouden voor verkoop.

Beoordelingen

Bij de toepassing van de boekhoudprincipes van de Groep heeft het management de volgende beoordelingen gemaakt (naast die waarbij schattingen worden gedaan), die belangrijke gevolgen hebben voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen:

Cross-border lease-overeenkomsten De Groep heeft verschillende cross-border lease-overeenkomsten met buitenlandse investeerders voor een gedeelte van haar centrales voor vaste en mobiele telefonie. De Groep heeft besloten dat deze overeenkomsten in het licht van de economische realiteit geen lease inhouden en dat de eraan verbonden schulden en deposito’s niet moeten worden erkend in de jaarrekening, omdat ze niet beantwoorden aan de definitie van een actief of een passief volgens IFRS. Meer inlichtingen worden onder bijlage 35 gegeven. Aanschaffing van de minderheidsbelangen in Belgacom Mobile De Groep heeft de overblijvende minderheidsbelangen in Belgacom Mobile NV verworven in 2006. De Groep heeft gekozen om het positieve verschil tussen de aanschaffingswaarde en de verworven minderheidsbelangen op aanschaffingsdatum als goodwill in de balans op te nemen.

Schattingsonzekerheden

De schattingen gemaakt op elke rapporteringsdatum weerspiegelen de bestaande voorwaarden op die datum (bijvoorbeeld marktprijzen, rentevoeten en buitenlandse wisselkoersen). Hoewel het management deze schattingen baseert op haar beste kennis van de lopende zaken en van de acties die de Groep zou kunnen ondernemen, kunnen de werkelijke resultaten van die schattingen afwijken. De belangrijkste veronderstellingen omtrent de toekomst en overige belangrijke bronnen van schattingsonzekerheden per balansdatum die een aanmerkelijk risico in zich dragen van een belangrijke aanpassing van de boekwaarde van activa- en passivabedragen in het volgende boekjaar worden meegedeeld in bijlage 3 (Goodwill) en in bijlage 9 (Pensioenactiva en schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen).

Omrekening van vreemde valuta Transacties in vreemde valuta De presentatie valuta voor de Groep is de euro. Transacties in vreemde valuta worden bij een initiële opname omgerekend volgens de wisselkoers die geldt op de transactiedatum. Monetaire activa en passiva uitgedrukt in vreemde munt worden op balansdatum in de functionele munt van de entiteit omgerekend waarbij de slotkoers van die dag wordt toegepast. Netto wisselkoersverschillen bij de omrekening van monetaire activa en passiva worden in het resultaat opgenomen onder “andere bedrijfskosten” in de periode waarin ze zich voordoen.


29

Buitenlandse activiteiten Sommige buitenlandse dochterondernemingen en joint ventures werkzaam in niet euro landen worden beschouwd als buitenlandse activiteiten die integraal deel uitmaken van de activiteiten van de rapporterende onderneming. Daarom, worden de monetaire activa en passiva op balansdatum omgerekend tegen de slotkoers; niet-monetaire activa en passiva worden omgerekend tegen de historische koers, uitgezonderd niet-monetaire activa die in de locale munt aan reële waarde gewaardeerd zijn. Deze laatste worden omgerekend aan de wisselkoers op het moment dat de reële waarde bepaald werd. De opbrengsten en kosten van deze entiteiten worden omgerekend tegen de gemiddelde koers. De resulterende wisselkoersverschillen worden in het resultaat opgenomen onder “andere bedrijfskosten” in de periode waarin ze zich voordoen. Voor andere buitenlandse dochterondernemingen en joint-ventures werkzaam in niet euro-landen, worden de activa en de passiva op balansdatum omgerekend tegen de slotkoers. De opbrengsten en kosten van deze entiteiten worden omgerekend tegen de gemiddelde koers. De resulterende wisselkoersverschillen worden direct in een afzonderlijke component van het eigen vermogen geboekt. Bij de verkoop van zo een entiteit wordt het cumulatieve bedrag dat in het eigen vermogen genomen werd en betrekking heeft op die specifieke buitenlandse operatie in resultaat genomen. Alle wisselkoersverschillen die voortvloeien uit een monetair element dat deel uitmaakt van de netto investering van de Groep in zo een entiteit worden eveneens in dezelfde afzonderlijke component van het eigen vermogen opgenomen.

Goodwill

De meerprijs die werd betaald bovenop de netto reële waarde van de verworven activa, passiva en voorwaardelijke verplichtingen in het kader van bedrijfscombinaties (“goodwill”) wordt erkend als activa. Goodwill voortvloeiend uit bedrijfscombinaties daterend van vóór 31 maart 2004 is tot 31 december 2004 afgeschreven over zijn geraamde gebruiksduur variërend van 5 tot 15 jaar. Deze goodwill wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Sinds 2005 wordt deze goodwill niet langer afgeschreven maar onderworpen aan een jaarlijkse waardeverminderingstest. Goodwill voortvloeiend uit bedrijfscombinaties daterend van na 31 maart 2004 wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met gecumuleerde bijzondere waardeverminderingen.

Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur

De immateriële vaste activa bestaan hoofdzakelijk uit de Global System for Mobile Communications (“GSM”)-licentie, de Universal Mobile Telecommunications Systems (“UMTS”)-licentie, intern ontwikkelde software, merknamen en klantenbestanden verworven via bedrijfscombinaties en andere immateriële vaste activa zoals voetbalrechten en uitzendrechten en extern ontwikkelde software. De Groep activeert bepaalde uitgaven gemaakt met betrekking tot de ontwikkeling of de aankoop van software voor intern gebruik indien aan de criteria bepaald in IAS 38 voldaan wordt. De geactiveerde kosten voor software zijn opgenomen in intern gegenereerde en andere immateriële vaste activa en worden afgeschreven over drie tot vijf jaar. Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur die afzonderlijk zijn verworven worden bij de eerste opname gewaardeerd tegen kostprijs. De kostprijs van immateriële vaste activa verworven bij een bedrijfscombinatie wordt gevormd door de reële waarde op overnamedatum. Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De restwaarde van zulke immateriële vaste activa wordt verondersteld nul te zijn. Merknamen en klantenbestanden verworven via bedrijfscombinaties worden afgeschreven op basis van het verwachte patroon van economische voordelen over hun geraamde gebruiksduur. GSM en UMTS licenties, andere immateriële vaste activa en intern ontwikkelde activa met bepaalde gebruiksduur worden lineair afgeschreven over hun geraamde gebruiksduur. De afschrijving begint zodra het immaterieel vast actief klaar is voor zijn bestemd gebruik. De gebruiksduur van de immateriële vaste activa GSM en UMTS werd vastgelegd volgens de bepalingen in de licentie. De gebruiksduur van voetbalrechten en uitzendrechten werd vastgelegd volgens de termijn van het individuele onderliggende contract. De gebruiksduur werd als volgt bepaald: Gebruiksduur (jaren) GSM/UMTS-licenties

15 tot 20

Verworven merknamen en klantenbestanden

3 tot 10

Andere immateriële vaste activa en intern gegenereerde activa met inbegrip van software

3 tot 20

De afschrijvingsperiode en de afschrijvingsmethode voor immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur wordt minstens bij elke jaarafsluiting herzien. Veranderingen in de voorziene gebruiksduur of in het voorziene patroon van toekomstige economische voordelen begrepen in het actief worden verrekend door de afschrijvingsperiode en afschrijvingsmethode te veranderen, en worden behandeld als wijzigingen van de boekhoudkundige schattingen.


30

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De kosten voor de uitbreidingen of substantiële verbeteringen van de materiële vaste activa worden geactiveerd. De onderhouds- en herstellingskosten voor de materiële vaste activa worden opgenomen in de bedrijfskosten indien ze de gebruiksduur van het actief niet verlengen of wanneer het toekomstig economische nut niet beduidend verhoogd wordt. In de kostprijs van materiële vaste activa worden de kosten voor ontmantelling en herstelling inbegrepen, wanneer de Groep daarvoor een verplichting heeft wegens de installatie van het actief. Een element dat tot de materiële vaste activa hoort wordt niet meer opgenomen bij verkoop of wanneer er geen economische voordelen meer voorzien worden uit zijn gebruik of verkoop. Een eventuele winst of verlies voortvloeiend uit de verwijdering van het actief (berekend als het verschil tussen de geschatte netto opbrengst en de boekwaarde van het actief) wordt opgenomen in de resultatenrekening van het jaar waarin het actief niet meer opgenomen wordt. De afschrijving van een actief start zodra het klaar is voor zijn bestemd gebruik. De afschrijvingen worden lineair berekend op de geraamde gebruiksduur van het actief. De gebruiksduur werd als volgt bepaald: Gebruiksduur (jaren) Terreinen en gebouwen • Terreinen

onbepaald

• Gebouwen en constructies

5 tot 33

Technische en netwerkuitrustingen • Centrales

3 tot 10

• Kabels en systemen voor operationele ondersteuning

4 tot 20

• Transmissie

4 tot 10

• Uitrustingen geïnstalleerd in de gebouwen van de klant

2 tot 5

• Uitrustingen voor dataverkeer

3 tot 5

• Mobiele antennes

6 tot 15

Meubelen en voertuigen • Meubelen en kantooruitrusting

3 tot 10

• Voertuigen

4 tot 5

Andere materiële vaste activa

2 tot 33

Werken in gehuurde gebouwen worden afgeschreven over de kortste periode tussen hun geschatte gebruiksduur en de resterende looptijd van de huurtermijn. De residuele waarden, gebruiksduur en afschrijvingsmethoden van activa worden bij iedere jaarafsluiting herzien en aangepast indien nodig. Kosten van verkochte materialen, personeelskosten en andere bedrijfskosten worden weergegeven in de resultatenrekening na aftrek van de werkzaamheden uitgevoerd en geactiveerd door de onderneming voor de uitbouw van materiële vaste activa. Intresten opgelopen tijdens het bouwproces van activa worden niet gekapitaliseerd maar onmiddellijk als kost geboekt.

Bijzondere waardeverminderingen van niet-financiële activa De Groep onderzoekt op iedere balansdatum of de niet-financiële activa vertonen.

geen

tekenen

van

bijzondere

waardevermindering

De Groep vergelijkt minstens één keer per jaar de boekwaarde met de geschatte realiseerbare waarde van immateriële vaste activa in aanbouw en kasstroomgenererende eenheden die goodwill omvatten. De Groep voert deze jaarlijkse bijzondere waardeverminderingstest uit tijdens het vierde kwartaal van het jaar. Indien tekenen van bijzondere waardevermindering aanwezig zijn of wanneer een jaarlijkse waardeverminderingsanalyse voor een actief of een kasstroomgenererende eenheid vereist is, wordt een bijzondere waardevermindering erkend wanneer de boekwaarde van een actief of kasstroomgenererende eenheid de geraamde realiseerbare waarde overschrijdt. De realiseerbare waarde van een actief is de hoogste van de reële waarde van een actief of een kasstroomgenererende eenheid na aftrek van de verkoopslasten of de gebruikswaarde voor de Groep. Bij de bepaling van de gebruikswaarde worden de geschatte toekomstige kasstromen contant gemaakt, waarbij een disconteringsvoet voor belasting wordt toegepast die rekening houdt met de huidige marktbeoordelingen van de tijdwaarde van geld en de specifieke risico’s van het actief of het kasstroomgenererende eenheid. Bijzondere waardeverminderingen op goodwill, immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden opgenomen in de bedrijfskosten. Op iedere balansdatum wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat er een voorheen opgenomen bijzondere waardevermindering niet langer bestaat of is afgenomen. Indien een dergelijke aanwijzing bestaat, wordt de realiseerbare waarde geschat. Een voorheen bijzondere waardevermindering wordt slechts teruggenomen indien er een wijziging is opgetreden in de schattingen die worden gebruikt ter bepaling van de realiseerbare waarde van het actief sinds de laatste bijzondere waardevermindering werd erkend. Indien dit het geval is worden de bijzondere waardeverminderingen op activa andere dan goodwill teruggenomen teneinde de boekwaarde van het actief te verhogen naar de realiseerbare waarde. Dit verhoogde bedrag kan niet hoger zijn dan de boekwaarde die zou zijn bekomen (na aftrek van afschrijvingen) indien in voorgaande jaren geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn opgenomen. Deze terugname wordt erkend als bedrijfskosten in de resultatenrekening.


31

Uitgestelde belastingen

Uitgestelde belastingen worden geboekt voor de tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en passiva in de geconsolideerde balans en hun respectievelijke belastbare basis. Uitgestelde belasting is niet erkend voor verschillen betreffende goodwill waarvan de afschrijving fiscaal niet aftrekbaar is. Uitgestelde belastingvorderingen verbonden aan verrekenbare tijdelijke verschillen en niet-gebruikte overgedragen belastingverliezen worden opgenomen in zoverre het waarschijnlijk is dat er voldoende belastbare winst gerealiseerd zal worden waarmee het verrekenbare tijdelijke verschil of de niet-gebruikte belastingverliezen kunnen worden gecompenseerd. De boekwaarde van de uitgestelde belastingvorderingen wordt bij iedere balansdatum herschat en wordt gereduceerd in die mate dat het niet vermoedelijk is dat toekomstige belastbare winst zal toelaten de belastingvordering geheel of gedeeltelijk terug te krijgen. Niet erkende belastingvorderingen worden op iedere balansdatum herschat en worden erkend in die mate dat het vermoedelijk geworden is dat de toekomstige belastbare winst de realisatie van de belastingvordering mogelijk zal maken. Uitgestelde belastingvorderingen en –schulden worden berekend tegen de aanslagvoeten die naar verwachting zullen worden toegepast in de periode waarin het actief zal worden gerealiseerd of het passief zal worden afgewikkeld worden op basis van de aanslagvoeten (en belastingwetten) die bij wet of substantieel bij wet werden vastgelegd op balansdatum. Voorzieningen voor belastingen voortkomende uit niet-uitgekeerde ingehouden winsten van bepaalde dochterondernemingen worden enkel aangelegd indien er werd beslist dat dergelijke ingehouden winsten zullen worden uitgekeerd, meer bepaald wanneer de dochteronderneming de intentie heeft een dividend uit te keren.

Pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen

De Groep heeft verschillende pensioenplannen waarin bijdragen worden gestort via afzonderlijk beheerde fondsen. De Groep heeft ook een overeenkomst gesloten om bijkomende vergoedingen na uitdiensttreding aan te bieden aan bepaalde personeelsleden. De kostprijs voor de verstrekking van de voordelen in het kader van de plannen wordt voor elk plan afzonderlijk bepaald waarbij gebruik wordt gemaakt van de actuariële Projected Unit Credit-waarderingsmethode. De actuariële winsten en verliezen worden opgenomen als opbrengsten of kosten indien de gecumuleerde niet-opgenomen winsten of verliezen voor een individueel plan op het einde van het voorgaande boekjaar 10% overschrijden van de contante waarde van de vastgelegde voordeelverplichting of van de reële waarde van de planactiva in het begin van het jaar, indien die hoger is. Dit overschot wordt erkend over de gemiddelde resterende dienstjaren van de werknemers die participeren in het individuele plan. De Groep heeft verschillende aanvullende groepsverzekeringen. Bijdragen worden in de resultatenrekening opgenomen in de periode waarin ze zich voordoen. De Groep voert sommige herstructureringsprogramma’s uit die beëindigingsvoordelen en andere vormen van bijkomende vergoedingen inhouden. De actuariële winsten en verliezen op deze schulden worden in de resultatenrekening opgenomen wanneer ze zich voordoen. De in resultatenrekening genomen kost is als personeelskosten en pensioenen geboekt, uitgezonderd de interestkost van de schuld voor beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen, resulterend uit de externe mobiliteitsprogramma’s en uit de collectieve arbeidsovereenkomst van 2005, die als financiële kost is geboekt.

Korte- en langetermijnvoordelen voor personeelsleden

De kostprijs van alle korte- en langetermijnvoordelen voor personeelsleden, zoals lonen en salarissen, betaald verlof, bonussen, medische interventies en andere worden opgenomen gedurende de periode waarin het personeelslid de desbetreffende dienst verleent. De Groep neemt deze kosten enkel op indien hij er wettelijk of feitelijk toe verplicht is een dergelijke betaling uit te voeren en indien er een betrouwbare raming van de schuld kan worden gemaakt.

Financiële instrumenten Reële waarde van de financiële instrumenten De volgende methodes en principes worden toegepast om de reële waarde van de financiële instrumenten te ramen: •

voor investeringen in genoteerde bedrijven en wederzijdse fondsen is de reële waarde gelijk aan hun beurskoers;

•

voor investeringen in niet-genoteerde ondernemingen wordt de reële waarde geraamd door te refereren naar recente verkooptransacties op de aandelen van deze niet-genoteerde ondernemingen of, bij gebrek aan zulke transacties, door middel van verschillende waarderingstechnieken zoals toekomstige verdisconteerde kasstroommodellen en “multiples”methodes;

•

voor investeringen in niet-genoteerde ondernemingen waarvoor geen betrouwbare reële waarde kan worden bepaald, wordt de reële waarde gebaseerd op de historische aanschaffingskosten, gecorrigeerd met de eventuele bijzondere waardeverminderingen;

•

voor langetermijnschulden die onderhevig zijn aan variabele rentevoeten wordt de afgeschreven kost geacht de reële waarde te benaderen;

•

voor langetermijnschulden die onderhevig zijn aan een vaste rentevoet wordt de reële waarde bepaald op basis van de marktwaarde indien aanwezig, of anders op basis van de toekomstige verdisconteerde kasstromen;

•

voor handelsvorderingen, handelsschulden, andere kortlopende activa en passiva worden de boekwaarden in de balans bij benadering opgenomen tegen een reële waarde rekening houdend met hun korte looptijd;

•

voor kas en kasequivalenten vormen de boekwaarden opgenomen in de balans een benadering van hun reële waarde rekening houdend met hun korte looptijd;

•

voor derivaten werden de reële waarden geraamd door gebruik te maken van verschillende waarderingstechnieken, in het bijzonder de verdiscontering van de toekomstige kasstromen.


32

Criteria voor de initiële opname en het niet meer opnemen van financiële activa en passiva De financiële instrumenten worden oorspronkelijk opgenomen wanneer de Groep de contractuele bepalingen van de instrumenten onderschrijft. Gewone aankopen en verkopen van financiële activa worden geboekt op de afwikkelingsdatum. Financiële activa (of een gedeelte ervan) worden niet meer opgenomen wanneer de Groep de rechten op de vergoedingen bepaald in het contract te gelde maakt, wanneer de rechten vervallen of wanneer de Groep er afstand van doet of nog indien de Groep de controle verliest over de contractuele rechten die betrekking hebben op het financiële actief. Financiële passiva (of een gedeelte ervan) worden niet meer opgenomen indien de verplichting bepaald in het contract ingetrokken of geannuleerd wordt of vervalt. Criteria voor de saldering van financiële activa en passiva Indien er een wettelijk afdwingbaar compensatierecht bestaat voor opgenomen financiële activa en passiva en de intentie aanwezig is om het passief af te wikkelen en het actief tegelijk te gelde te maken of op nettobasis af te wikkelen, worden alle financiële gevolgen gecompenseerd. Criteria voor classificering van de financiële instrumenten als “behouden tot vervaldatum” Sommige financiële instrumenten worden als “behouden tot vervaldatum” geclassificeerd op basis van de mogelijkheid en de intentie van de Groep om deze instrumenten tot hun vervaldatum te bewaren. De Groep heeft reeds een ruime ervaring in het naleven van deze regel. Dit is versterkt door het feit dat de financiële instrumenten die als “behouden tot vervaldatum” geclassificeerd zijn van kort- tot middeltermijn zijn. Criteria voor het classificeren van de financiële instrumenten als “aangehouden tot verkoop” De financiële activa die geen derivaten zijn, waarbij de Groep niet van plan is of onbekwaam is deze tot maturiteit te behouden, die niet als “leningen en vorderingen” geclassificeerd zijn en die door de Groep bij aanvang niet als gewaardeerde activa tegen hun reële waarde via de resultatenrekening geclassificeerd zijn, worden als “aangehouden tot verkoop” geclassificeerd. Aandelen in het eigen vermogen van niet geconsolideerde ondernemingen worden gewoonlijk als “aangehouden tot verkoop” geclassificeerd. Aandelen in wederzijdse of in soortgelijke fondsen worden geclassificeerd als “aangehouden tot verkoop”, als ze bij aanvang tegen hun reële waarde via de resultatenrekening geclassificeerd zijn. Andere deelnemingen Andere deelnemingen bevatten de aandelen gehouden in entiteiten die geen dochterondernemingen, joint-venture of ondernemingen volgens vermogensmutatiemethode zijn. Deze deelnemingen worden initieel opgenomen tegen kostprijs, zijnde tegen de reële waarde van de verstrekte vergoeding met inbegrip van de aanschaffingskosten verbonden aan de investering. Deze deelnemingen worden in de balans geclassificeerd onder de voor verkoop beschikbare financiële activa. Na de initiële opname worden de andere deelnemingen geboekt tegen de reële waarde en worden de wijzigingen in de reële waarde rechtstreeks in het eigen vermogen opgenomen tot het financieel actief verkocht, geïncasseerd of van de hand gedaan wordt, waarna de voorheen in het eigen vermogen toegerekende gecumuleerde winsten of verliezen worden opgenomen in de resultatenrekening. Andere financiële vaste activa De andere financiële vaste activa omvatten derivaten (zie verder), rentedragende vorderingen op lange termijn, zoals leningen aan joint ventures, personeel en kasgaranties, en beleggingen op lange termijn, zoals notes en gekochte obligaties. Langetermijnvorderingen worden geboekt als leningen en vorderingen uitgegeven door het bedrijf en worden gewaardeerd tegen afgeschreven kostprijs. Lange termijninvesteringen worden geclassificeerd als tot het eind van de looptijd aangehouden en worden gewaardeerd tegen afgeschreven kostprijs. Handelsvorderingen en andere vlottende activa Handelsvorderingen en andere vlottende activa worden in de balans opgenomen tegen nominale waarde (gewoonlijk het oorspronkelijke factuurbedrag) met aftrek van de waardeverminderingen voor dubieuze debiteuren. Beleggingen De beleggingen omvatten aandelen in fondsen en wederzijdse fondsen, vastrentende effecten en deposito’s met een looptijd van meer dan drie maanden maar minder dan één jaar. Aandelen worden initieel opgenomen tegen kostprijs, meer bepaald de reële waarde van de verstrekte vergoeding met inbegrip van de aanschaffingskosten verbonden aan de investering. Na de initiële opname worden aandelen behandeld als beschikbaar voor verkoop, met een herwaardering tot de reële waarde die rechtstreeks in het eigen vermogen wordt geboekt, tot de investering wordt verkocht, geïncasseerd of van de hand gedaan. De gecumuleerde winsten of verliezen die voorheen in het eigen vermogen werden geboekt, worden daarna in de resultatenrekening opgenomen. Vastrentende effecten worden initieel opgenomen tegen kostprijs, meer bepaald de reële waarde van de verstrekte vergoeding met inbegrip van de aanschaffingskosten verbonden aan de investering. Na de initiële opname worden de vastrentende effecten die geclassificeerd zijn als beschikbaar voor verkoop gewaardeerd aan reële waarde, waarbij de winsten en verliezen uit herwaardering in het eigen vermogen worden opgenomen tot de investering is verkocht, geïncasseerd of van de hand gedaan. Bijzondere waardeverminderingen worden geboekt in de resultatenrekening. De vastrentende effecten die bestemd zijn om de hele looptijd te worden gehouden, worden gewaardeerd tegen de afgeschreven kostprijs, gebruik makend van de methode van de effectieve rentevoet. Deposito’s worden verondersteld aangehouden te worden tot het einde van de looptijd en worden gewaardeerd tegen de afgewaardeerde kostprijs. Kas en kasequivalenten Kas en kasequivalenten omvatten liquide middelen, lopende bankrekeningen en beleggingen met een initiële looptijd van minder dan drie maanden en die zeer liquide zijn. Kas en kasequivalenten worden geboekt tegen de afgewaardeerde kostprijs.


33

Bijzondere waardeverminderingen van financiële activa De Groep onderzoekt op iedere balansdatum of de financiële activa of geheel van financiële activa objectieve indicaties van bijzondere waardevermindering vertonen. Als de boekhoudkundige waarde van de financiële activa hoger is dan de geschatte realiseerbare waarde, wordt een bijzondere waardevermindering geboekt. Er wordt altijd een specifieke rekening gebruikt om de bijzondere waardeverminderingen te boeken, ongeacht of deze door een kredietverlies veroorzaakt werden of niet. De provisies en waardeverminderingen op financiële activa worden als financiële lasten geboekt als deze activa betrekking hebben op financieringsactiviteiten. Wanneer deze activa betrekking hebben op operationele of investeringsactiviteiten, worden de provisies en waardeverminderingen als operationele lasten geboekt. De waardeverminderingen op vorderingen worden geboekt wanneer het vermoedelijk is dat de Groep niet in staat zal zijn alle verschuldigde bedragen te innen, op basis van geïndividualiseerde criteria of op basis van statistieken en de analyse van de ouderdomsbalans. In geval van waardeverminderingen die te wijten zijn aan kredietverliezen, wordt de waardevermindering teruggenomen wanneer het vermoedelijk is dat de Groep in staat zal zijn de financiële activa te innen, op basis van verschillende indicaties zoals de oplevering van waarborgen, een succesvolle kapitaalverhoging bij de schuldenaar, enz… De waardevermindering wordt ook teruggenomen wanneer het actief definitief verkocht, ontvangen of daarentegen niet terugvorderbaar is. Op dat moment worden de definitieve opbrengsten/(kosten) geboekt in de resultaatrekening. De waardeverminderingen op aandelen in het eigen vermogen van ondernemingen die beschouwd worden als voor verkoop beschikbaar worden niet in de resultaatrekening teruggenomen. Indien uit een waardeverminderingtest blijkt dat een waardevermindering teruggenomen moet worden, zal een terugneming in het eigen vermogen geboekt worden, als een herwaardering tot de reële waarde. Rentedragende schulden Alle kredieten en leningen worden initieel opgenomen tegen kostprijs, meer bepaald de reële waarde van de ontvangen vergoeding na aftrek van de uitgiftekosten verbonden aan de leningen. Na de initiële opname worden de niet-afgedekte schulden gewaardeerd tegen afgeschreven kostprijs met afschrijving van verdisconteringen of premies in de resultatenrekening. Schulden die worden afgedekt met renteswaps (interest rate swaps - IRS) en rente- en valutaswaps (interest rate and currency swaps - IRCS) (afdekkingen tegen reële waarde) worden geherwaardeerd ten belope van het afgedekte risico. De winsten of verliezen van de herwaardering aan reële waarde die voortvloeien uit het afgedekte risico worden opgenomen in de resultaatrekening. Derivaten De Groep maakt gebruik van derivaten zoals IRS, IRCS, rentetermijncontracten en valutaopties om haar risico’s verbonden aan schommelingen van de rentevoet en vreemde valuta te beperken op onderliggende activa, passiva en geanticipeerde transacties. De derivaten worden tegen reële waarde geboekt in de posten andere activa (lange en korte termijn), rentedragende schulden (lange en korte termijn) en andere schulden (lange en korte termijn). De Groep gebruikt IRS en IRCS om zijn risico van schommelingen van de rentevoet en vreemde valuta op langetermijnschulden in te perken. De te vorderen en te betalen rentecoupons volgens de bepalingen van de swaps worden erkend tijdens de periode waarop de coupons betrekking hebben. In de onderstaande tabel afdekkingsinstrumenten:

vindt

u

een

samenvatting

van

het

verband

tussen

de

afgedekte

elementen

en

de

Afdekkingsinstrument

Afgedekte post

Soort afdekkingsrelatie

Afgedekt(e)

Rent eswaps

T oekomst ige uitgifte van sc hulden t egen vast e rent evoet

Kasstroom

Risic o m.b.t . de rentevoeten

Sommige renteswaps komen in aanmerking voor kasstroomafdekking. In dit geval wordt het effectieve deel van de winst of verlies op het afgedekte instrument onmiddellijk in het eigen vermogen geboekt, terwijl het ineffectieve deel onmiddellijk in resultaat wordt genomen. De bedragen die in het eigen vermogen opgenomen werden, worden naar het resultaat getransfereerd wanneer de afgedekte transactie invloed heeft op de resultatenrekening. De Groep heeft geen derivaten (en geeft er ook geen uit) voor handelsdoeleinden, maar sommige van haar derivatencontracten beantwoorden niet aan de criteria bepaald in IAS 39 om als afdekkingen te worden beschouwd en worden daarom behandeld als derivaten aangehouden voor verhandeling, met wijzigingen in de reële waarde geboekt in de resultatenrekening. De Groep maakt gebruik van valutaopties en termijnwisselcontracten om haar risico’s op vreemde valuta uit operationele contracten te beperken. Indien de afstemming van deze instrumenten op het onderliggende risico echter niet effectief genoeg is of indien de effectiviteit niet gemakkelijk kan worden aangetoond, worden deze instrumenten niet geboekt als afdekkingen, maar wel tegen de reële waarde, waarbij de wijzigingen in die reële waarde worden opgenomen in de resultatenrekening. Sommige schulden geplaatst door Belgacom omvatten in het contract besloten derivaten. Dergelijke derivaten worden afgescheiden van hun basiscontracten en geboekt tegen de marktwaarde waarbij wijzigingen in de reële waarde in de resultatenrekening opgenomen worden. Het “mark-to-market” effect op de in het contract besloten derivaten wordt geneutraliseerd door deze op andere derivaten.


34

Herwaardering van besloten derivaten De Groep onderzoekt of het nodig is een derivaat van zijn basiscontract af te scheiden en als derivaat te boeken bij de ondertekening van dit contract. Het afscheiden van het derivaat van zijn basiscontract zal niet meer door de Groep onderzocht worden tenzij een wijziging in de contracttermen plaatsgevonden heeft die de verwachte kasstromen grondig wijzigt. In dit geval neemt een herschatting van het contract plaats. Netto winsten / (verliezen) op financiële instrumenten De dividenden, de renteopbrengsten en rentekosten, worden door de Groep van de netto winsten en verliezen op de financiële instrumenten afgehouden. De dividenden, de renteopbrengsten en rentekosten die uit de financiële instrumenten voortvloeien, worden als financiële opbrengsten/(kosten) geboekt. Netto winsten / (verliezen) die uit de verkoop of de aanzuivering van de financiële instrumenten voortvloeien worden als financiële opbrengsten/(kosten) geboekt wanneer deze instrumenten betrekking hebben op financieringsactiviteiten. Wanneer de financiële instrumenten op operationele of investeringsactiviteiten betrekking hebben, worden de netto winsten / (verliezen) die uit de verkoop of de aanzuivering van de financiële instrumenten voortvloeien als operationele opbrengsten/(kosten) geboekt. Netto winsten / (verliezen) die uit de herwaardering naar de reële waarde van de derivaten voortvloeien en die gebruikt worden om het wisselrisico op operationele activiteiten te beheren maar die niet als dekkingsinstrumenten volgens IAS 39 beschouwd worden, worden als operationele opbrengsten/(kosten) geboekt. Netto winsten / (verliezen) die uit de herwaardering naar de reële waarde van de derivaten voortvloeien die gebruikt worden om het renterisico op financiële activiteiten te beheren, worden als financiële opbrengsten/(kosten) geboekt.

Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen kostprijs of tegen netto realiseerbare waarde indien deze lager is. De kostprijs wordt bepaald volgens de gewogen-gemiddelde-kostprijsmethode behalve voor IT-uitrusting (FIFO methode) en aangekochte goederen voor de wederverkoop in het kader van specifieke onderhanden projecten in opdracht van derden (individuele aankoopprijs). Voor onderhanden projecten in opdracht van derden, wordt de methode van winstneming toegepast. De methode van winstneming wordt gemeten op basis van de kost van het uitgevoerde werk op balansdatum in verhouding tot de geraamde totale kost voor het project. De projectkosten omvatten alle directe kosten die betrekking hebben op het specifieke project en een toewijzing van vaste en variabele kosten opgelopen met betrekking tot projectactiviteiten, gebaseerd op normale bedrijfscapaciteit.

Leaseovereenkomsten

Leaseovereenkomsten waarbij de Groep het recht verwerft om een actief te gebruiken en waarbij de verhuurder alle risico’s en voordelen uit het bezit van het actief substantieel behoudt, worden geclassificeerd als operationele leases. De betalingen van operationele leases worden lineair over de leasingtermijn als kosten opgenomen in de resultatenrekening.

Voorzieningen

Voorzieningen worden opgenomen indien de Groep een bestaande wettelijke of feitelijke verplichting heeft die voortvloeit uit gebeurtenissen uit het verleden waarvoor waarschijnlijk een uitstroom van middelen die economische voordelen inhouden, vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen en het bedrag van de verplichting op betrouwbare wijze kan worden geschat. Een gebeurtenis uit het verleden wordt geacht aanleiding te geven tot een bestaande verplichting indien, rekening houdend met de beschikbare bewijsstukken, het meer dan waarschijnlijk lijkt dat er een bestaande verplichting is op de balansdatum.

Bepaalde activa en inrichtingen die zich op de eigendom van derden situeren, dienen uiteindelijk ontmanteld te worden en de eigendom dient in de oorspronkelijke staat hersteld te worden. De totale geraamde kosten vereist voor de ontmanteling en de herstelling worden opgenomen als materiële vaste activa en afgeschreven over de volledige gebruiksduur van het actief. De totale geraamde kosten vereist voor de ontmanteling en de herstelling, gedisconteerd tot de huidige waarde ervan, worden geboekt als voorzieningen. Indien gedisconteerd wordt, wordt de toename in de voorziening wegens het verstrijken van de tijd geclassificeerd als financieringskosten.

Vaste activa en bijhorende schulden aangehouden voor verkoop

Vaste activa en bijhorende schulden aangehouden voor verkoop zijn opgenomen aan de laagste waarde van hun boekwaarde en hun reële waarde verminderd met de verkoopkosten, en worden geclassificeerd onder de vlottende activa.

Aandelengebaseerde betaling

De reële waarde van de aandelenopties toegekend onder de aandelenoptieplannen van de Groep, wordt bepaald op de toekenningsdatum, rekening houdend met de karakteristieken en voorwaarden waartegen de opties toegekend worden, en gebruik makend van een waarderingstechniek die overeenkomt met algemeen aanvaarde waarderingsmethodes voor de prijsbepaling van financiële instrumenten, en die rekening houdt met alle factoren en assumpties die normale deelnemers met kennis van zaken bij hun prijszetting in overweging zouden nemen. De reële waarde van de aandelenopties wordt als personeelskosten geboekt over de periode totdat de genieter de optie onvoorwaardelijk verwerft tesamen met een verhoging van de rubriek “vergoedingen in aandelen” in het eigen vermogen, voor wat betreft het vermogensdeel en een erkenning van een dividendschuld voor het dividenddeel. De reële waarde van dit recht wordt jaarlijks geherwaardeerd wanneer de aandelenopties recht geven op dividenden toegestaan na de toewijzing van de opties.

Opbrengsten en bedrijfskosten

De opbrengsten worden opgenomen voor zover de economische voordelen naar alle waarschijnlijkheid naar de Groep zullen stromen en de opbrengsten getrouw kunnen worden gewaardeerd. De specifieke opbrengstenstromen en de eraan verbonden criteria voor erkenning zijn de volgende: • De opbrengsten van het vastelijn-, mobiele- en carrierverkeer worden opgenomen op basis van het gebruik; • De opbrengsten uit de aansluitings- en installatiekosten worden opgenomen op het ogenblik van de aansluiting of installatie; Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

35

• De opbrengsten uit de verkoop van communicatie-uitrusting worden opgenomen bij de levering aan de externe verdeler of bij de levering door de eigen Belgacom winkels aan de finale klant; • De opbrengsten uit de maandelijkse huur- of toegangskosten die betrekking hebben op vastelijn- en mobiele opbrengsten worden opgenomen in de periode waarin de diensten zijn verstrekt; • De abonnementsgelden worden opgenomen als opbrengsten pro-rata over de abonnementsperiode; • Voorafbetaalde opbrengsten zoals opbrengsten uit voorafbetaalde vaste- of mobilofoniekaarten worden uitgesteld en opgenomen op basis van het gebruik van de kaarten; • Onderhoudsopbrengsten worden opgenomen als opbrengsten prorata over de onderhoudsperiode geboekt; • De opbrengsten worden netto van kosten opgenomen wanneer de Groep optreedt als agent, dwz wanneer de Groep de voorraad- en kredietrisico’s niet draagt, de prijzen niet bepaalt, geen deel van de diensten verandert of uitvoert, en wanneer de Groep geen vrijheid heeft om de leveranciers te selecteren; • De kost van loyaliteitsprogramma’s inzake de van derde partijen aangeboden produkten wordt in de resultatenrekening als “kosten van verkochte materialen en diensten” geboekt. Provisies voor loyaliteitsprogramma’s zijn aan kost gewaardeerd op balansdatum; • De opbrengsten uit de verkoopscontracten die meerdere elementen bevatten, worden pro rata toegewezen aan deze verschillende elementen op basis van hun relatieve reële waarde. De geconsolideerde resultatenrekening van de Groep wordt voorgesteld per aard van de kosten. Bedrijfskosten worden voorgesteld netto van het geleverde werk dat door de onderneming werd geactiveerd. De kosten van de verkochte materialen en diensten omvatten de kosten voor de aankoop van het materiaal en de diensten die rechtstreeks verbonden zijn aan de opbrengsten. De reclamekosten en andere marketingkosten worden opgenomen zodra ze zich voordoen. Teneinde de, vanaf 2007, graduele evolutie naar méér en langere vaste termijn contracten van méér dan één jaar met post-paid mobiele klanten te reflecteren, worden de dealer commissies toegekend bij aanvang van deze contracten, vanaf 2008, in de kosten genomen over de geschatte duurtijd van het contract. De kosten van commissielonen aan dealers voor andere contracten worden erkend wanneer ze zich voordoen. Niet-terugkerende opbrengsten en kosten omvatten winsten en verliezen op de verkoop van geconsolideerde ondernemingen die elk afzonderlijk meer dan 5 miljoen EUR in een bepaald jaar vertegenwoordigen en kosten voor herstructureringsprogramma’s, inclusief het effect van de evolutie van de indexatie op alle looncomponenten van alle herstructureringsprogramma’s.

Bijlage 3. Goodwill (in miljoen EUR)

Goodwill

Boekwaarde op 1 januari 2007, met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en waard everminderingen

1.760

Verwerving van ISIT Groep Docht erondernemingen geclassificeerd als aa ngehouden voor verkoop

18 -1

Boekwaarde op 31 december 2007, met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en waard everminderingen

1.777

Verwerving van Tango Groep Verwerving van Scarlet Groe p Andere ve rwervingen Verkopen van dochterondernemingen

165 170 4 -4

Boekwaarde op 31 december 2008, met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en waard everminderingen (in miljoen EUR)

2.111 Goodwill

Op 31 december 2007 Aanschaffingswaa rde Gecumule erde afschrijvingen en waardeverminderingen Nettoboekwaarde

1.787 -10 1.777

Op 31 december 2008 Aanschaffingswaa rde Gecumule erde afschrijvingen en waardeverminderingen Nettoboekwaarde

2.133 -22 2.111

De aankoop van de ISIT Groep in 2007 resulteerde in een stijging van de goodwill van 18 miljoen EUR (zie bijlage 6.3). In 2008 resulteerde de aankoop van Tango en Scarlet in een gezamelijke stijging van de goodwill van 334 miljoen EUR. Het bedrag van de goodwill dat betrekking heeft op beide aankopen is nog niet definitief aangezien de toewijzing van de aankoopprijs voorlopig is (Tango) of nog niet werd aangevat (Scarlet) op 31 december 2008 (zie bijlage 6.3).


36

Goodwill werd op operationeel segment niveau getest op bijzondere waardeverminderingen omdat de performantie, de financiële positie (inclusief goodwill) en de kapitaalsuitgaven binnen de Groep enkel op operationeel segment niveau beheerd worden.

De boekwaarde van de goodwill is als volgt aan de operatione le segmenten toegewezen: Per 31 december 2007

(in miljoen EUR) Consumer Business Unit Ent erprise Business Unit Totaal

688 1.089 1.777

2008 1.026 1.085 2.111

De realiseerbare waarde op segment niveau (inclusief goodwill) is gebaseerd op de gebruikswaarde gemeten aan de hand van een verdisconteerd kasstroommodel. Voor de jaren 2009 tot 2013 worden de vrije kasstromen gebaseerd op het Vijf Jaren Plan zoals goedgekeurd door het management en Raad van Bestuur. Voor de volgende jaren worden de gegevens van het Vijf Jaren Plan geëxtrapoleerd op basis van een groei ratio tussen 0% en 1% per jaar. Vrije kasstromen voor elk van de segmenten worden verdisconteerd tegen een specifieke gemiddelde kost voor kapitaal na belastingen, begrepen tussen 7,2% en 9,0%. De gemiddelde kost voor kapitaal voor belastingen, die uit de gemiddelde kost voor kapitaal na belastingen via iteraties afgeleid is, is tussen 10,0% en 12,8% begrepen. De resultaten van die analyse leidden tot de conclusie dat geen van deze goodwill bedragen op 31 december 2008 een bijzondere waardevermindering had opgelopen. Sensitiviteitanalyse toont aan dat de gebruikswaarde, de netto boekwaarde van de kasstroomgenererende eenheden (de segmenten) nog overschrijdt als cruciale assumpties (disconteringsvoet en langetermijn groeivoet) sterk zouden verslechteren.

Bijlage 4. Immateriële vaste activa met bepaalde gebruiksduur (in miljoen EUR)

Boekw aarde op 1 januari 2 0 0 7 , met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en w aardeverminderingen Aa ns cha ffing e n Aa ns cha ffing e n va n do chte ro nd e rne ming e n O ve rb o e king e n W a a rd e ve rmind e ringe n Afs chrijving e n va n he t ja a r Boekw aarde op 3 1 december 2 0 0 7 , met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en w aardeverminderingen Aa ns cha ffing e n Aa ns cha ffing e n va n do chte ro nd e rne ming e n Ve rko p e n O ve rb o e king e n W a a rd e ve rmind e ringe n Afs chrijving e n va n he t ja a r Boekw aarde op 3 1 december 2 0 0 8 , met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en w aardeverminderingen

(in miljoen EUR)

GSM- en UMTSlicenties

Intern geproduceerde v aste activ a

Verworv en klantbestanden en m erknam en

TV rechten

Andere im m ateriële v aste activ a

Totaal

175

105

45

99

166

590

0 0 0 0 -24

41 0 0 0 -57

0 6 6 0 -23

2 0 0 0 -50

69 0 -6 -3 -70

113 6 0 -3 -223

151

89

34

52

157

482

0 1 0 0 0 -24

41 0 -3 2 0 -42

0 37 -2 0 0 -19

128 0 0 0 0 -54

80 5 1 -5 -1 -75

249 43 -4 -3 -1 -214

128

87

50

125

162

552

GSM- en UMTSlicenties

Intern geproduceerde v aste activ a

Verworv en klantbestanden en m erknam en

TV rechten

Andere im m ateriële v aste activ a

Totaal

O p 31 d e ce mb e r 2007 Aa ns cha ffing s w a a rd e Ge cumule e rd e a fs chrijvinge n e n w a a rde ve rmind e ringe n Nettoboekw aarde

377 -225 151

360 -271 89

87 -53 34

170 -118 52

792 -635 157

1.785 -1.303 482

O p 31 d e ce mb e r 2008 Aa ns cha ffing s w a a rd e Ge cumule e rd e a fs chrijvinge n e n w a a rde ve rmind e ringe n Nettoboekw aarde

379 -251 128

397 -311 86

122 -71 50

201 -76 125

868 -706 162

1.967 -1.415 552

De stijging in 2008 resulteert voornamelijk uit de aanschaffing van Tango en Scarlet (zie bijlage 6.3) De GSM en UMTS licenties hebben betrekking op het Global System for Mobile Communications (“GSM”) en het Universal Mobile Telecommunications System (“UMTS”). In 1994 heeft de Groep een GSM-licentie in België verworven ten bedrage van 226 miljoen EUR. De afschrijvingen werden gestart in 1995 over de gebruiksduur van de licentie (15 jaar). In maart 2001 heeft de Groep een UMTS-licentie in België verworven ten bedrage van 150 miljoen EUR. De afschrijving van deze licentie startte in juni 2004 over de gebruiksduur van de licentie, die gepland is te eindigen in 2020. De verworven klantenbestanden en merknamen bevatten immateriële vaste activa aangeschaft via de bedrijfscombinaties (zie bijlage 6.3). TV rechten omvatten de aangekochte voetbalrechten en uitzendrechten. Andere immateriële vaste activa omvatten hoofdzakelijk aangekochte software en gebruiksrechten voor kabels.


37

Bijlage 5. Materiële vaste activa (in miljoen EU R)

Boekw aarde op 1 januari 2 0 0 7 , met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en w aardeverminderingen Aa ns cha ffing e n Ve rko p e n O ve rb o e king e n W a a rd e ve rminde ring e n Afs chrijving e n va n he t ja a r Boekw aarde op 3 1 december 2 0 0 7 , met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en w aardeverminderingen Aa ns cha ffing e n Aa ns cha ffing e n va n d o chte ro nde rne ming e n Ve rko p e n Ve rko p e n va n d o chte ro nde rne ming e n O ve rb o e king e n W a a rd e ve rminde ring e n Afs chrijving e n va n he t ja a r O mre ke nings ve rs chille n Boekw aarde op 3 1 december 2 0 0 8 , met aftrek van gecumuleerde afschrijvingen en w aardeverminderingen

(in miljoen EU R)

Terreinen en gebouwen

Technische en netwerk uitrusting

Andere m ateriële v aste activ a

Activ a in aanbouw

Totaal

580

1 .6 8 0

72

195

2 .5 2 7

19 -7 0 0 -41

351 -9 80 -1 -484

16 -1 -1 0 -26

126 0 -79 0 0

513 -17 0 -1 -551

551

1 .6 1 7

60

242

2 .4 7 0

19 0 -3 0 9 0 -41 0

385 56 -3 -2 251 -2 -463 -1

19 1 0 -1 1 0 -26 0

91 0 -2 0 -258 0 0 0

515 57 -8 -3 3 -3 -530 -1

534

1 .8 3 9

55

74

2 .5 0 1

Terreinen en gebouwen

Technische en netwerk uitrusting

Andere m ateriële v aste activ a

Activ a in aanbouw

Totaal

O p 31 d e ce mbe r 2007 Aa ns cha ffing s w a a rde Ge cumule e rde a fs chrijving e n e n w a a rd e ve rmind e ringe n Nettoboekw aarde

809 -259 551

9.669 -8.052 1 .6 1 7

268 -208 60

242 0 242

10.988 -8.518 2 .4 7 0

O p 31 d e ce mbe r 2008 Aa ns cha ffing s w a a rde Ge cumule e rde a fs chrijving e n e n w a a rd e ve rmind e ringe n Nettoboekw aarde

829 -295 534

10.273 -8.435 1 .8 3 9

259 -204 55

74 0 74

11.435 -8.934 2 .5 0 1

De stijging in 2008 heeft voornamelijk betrekking op de aanschaffing van Tango en Scarlet (zie bijlage 6.3). Tijdens de periode van 1996 tot 2001 heeft de Groep verschillende cross-border leaseovereenkomsten gesloten voor technische en netwerkuitrustingen (zie bijlage 35). Sommige van deze overeenkomsten zijn nog steeds operationeel.


38

Bijlage 6. Deelnemingen in dochterondernemingen en joint ventures Bijlage 6.1. Deelnemingen in dochterondernemingen De geconsolideerde jaarrekening omvat de jaarrekeningen van Belgacom NV en haar dochterondernemingen opgenomen in de volgende tabel. Naam

Maatschappelijke zetel

Aandeel van de Groep

Land

2007 Belgacom NV van Publiek Recht Belgacom Mobile NV Belgacom Finance SA Belgacom Group International Services NV Finbel Re SA Connectimmo NV Belgacom Skynet NV Skynet iMotion Activities NV WIN NV Belgacom Invest SARL Extenseo SPRL Telindus Group SA Telindus NV Telindus Sourcing NV Telindus BV Telindus International BV Telindus Networks SA Telindus SA Telindus SPA Telindus GMBH Netconcept GmbH Telindus SA Telindus SA Telectronics SA Beim Weissenkreuz SA Telindus PSF SA Telindus LTD Telindus Surveillance Solutions Ltd Telindus France SA Groupe Telindus France SA Telindus Ltd (Thailand) Telindus Comunicacoes e Servicos SA Telindus LTD Yunnan Telindus Technology Co Ltd


Koning Albert-II-laan 27 1030 Brussel BTW BE 0202.239.951 Koning Albert-II-laan 27 1030 Brussel BTW BE 0453.918.428 Rue de Merl 74 2146 Luxemburg Geldenaaksebaan 335 3001 Heverlee BTW BE 0466.917.220 Rue de Merl 74 2146 Luxemburg Koning Albert-II-laan 27 1030 Brussel BTW BE 0477.931.965 Koning Albert-II-laan 27 1030 Brussel BTW BE 0460.102.672 Carlistraat 2 1140 Evere BTW BE 0875.092.626 Rue Marie-Henriette 60 5000 Namur BTW BE 0464.163.014 Rue de Merl 74 2146 Luxemburg Louis Marcxstraat 23 1160 Brussel BTW BE 0464.699.779 Geldenaaksebaan 335 3001 Heverlee BTW BE 0422.674.035 Geldenaaksebaan 335 3001 Heverlee BTW BE 0442.257.642 Avenue Thomas Edison 1 7000 Mons Savannahweg 19 3542 AW Utrecht Savannahweg 19 3542 AW Utrecht Chemin des Primevères 45 1701 Fribourg Chemin des Primevères 45 1701 Fribourg Via della Maglianella 65/D 00166 Roma Hammerbrookstrasse 90 20097 Hamburg Dieselstrasse 5 61476 Kronberg Plaza Ciudad de Viena 6 28040 Madrid Route d’Arlon 81– 83 8009 Strassen 2 Rue des Mines 4244 Esch sur Alzette Route d’Arlon 81– 83 8009 Strassen 2 Rue des Mines 4244 Esch sur Alzette Hatchwood Place - Farnham Road Odiham, Hants RG29 1AB Compass House, Vision Park, Station Road, Histon Cambridge, CB24 9ZR ZA de Courtaboeuf- 10, Avenue de Norvège 91962 Les Ulis ZA de Courtaboeuf- 10, Avenue de Norvège 91962 Les Ulis Bond Street 473 - Muang Thong Thani 3 Pakkred, Nonthaburi 11120 Bangkok Torre de Monsanto - Rua Alfonso Praça 30 1495-061 Algés Three Exchange Square 9th floor Central Hong Kong Room C22-23 Innovation Park - Jinkai Road 3 Kunming Nation-class Economic & Technological Development Zone Kunming, Yunnan

2008

Moeder maatschappij

België België

100%

100%

Luxemburg

100%

100%

België

100%

100%

Luxemburg

100%

100%

België

100%

100%

België

100%

100%

België

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

-

100%

100%

België

(3)

Luxemburg België

(2)

België België

(1)

100%

100%

België

(1)

100%

100%

Nederland

(1)

100%

100%

Nederland

(1)

100%

100%

Zwitserland

(1) (4)

100%

100%

Zwitserland

(1) (4)

100%

100%

Italië

(1)

100%

-

Duitsland

(1)

100%

-

Duitsland

(1)

100%

-

Spanje

(1)

100%

100%

Luxemburg

(1)

65%

65%

Luxemburg

(1)

65%

65%

Luxemburg

(1)

65%

65%

Luxemburg

(1)

65%

65%

Verenigd Koninkrijk

(1)

100%

100%

Verenigd Koninkrijk

(1)

100%

100%

Frankrijk

(1)

100%

100%

Frankrijk

(1)

100%

100%

Thailand

(1)

100%

100%

Portugal

(1)

100%

-

China

(1)

100%

-

China

(1)

100%

-

39

Naam


Land

Telindus Sweden AB

Svetsarvägen 8 171 41 Solna Gooimeer 14 1411 DE NAARDEN Gooimeer 14 1411 DE NAARDEN Gooimeer 14 1411 DE NAARDEN Culliganlaan 1B 1831 DIEGEM Chaussée de Nivelles 81 1420 Braine-l'Alleud 2146 Luxemburg Koning Albert-II-laan 27 1030 Brussel BTW BE 0861.583.672 Rue de Merl 74 2146 Luxemburg Bld d'Avroy 242 4000 Liege BTW BE 0440.935.769 Koning Albert-II-laan 27 1030 Brussel BTW BE 0881.959.533 Rue de Luxembourg 177 8077 Bertange Rue de Luxembourg 177 8077 Bertange Rue de Luxembourg 177 8077 Bertange Zollstrasse 3 Fürstentum Liechtenstein - 9494 Schaan Ketelmeerstraat 198 8226JX Lelystad Ketelmeerstraat 198 8226JX Lelystad Ketelmeerstraat 198 8226JX Lelystad Ketelmeerstraat 198 8226JX Lelystad Amstel 108 1017 AD Amsterdam Ketelmeerstraat 198 8226JX Lelystad Belgicastraat 5 1930 Zaventem BTW BE 0463.815.792 Belgicastraat 5 1930 Zaventem BTW BE 0472.046.243 Belgicastraat 5 1930 Zaventem BTW BE 0463.079.780 Rue Jean Piret 3 2350 Luxembourg Belgicastraat 5 1930 Zaventem BTW BE 0466.942.657 Belgicastraat 5 1930 Zaventem BTW BE 0461.549.853 Belgicastraat 5 1930 Zaventem BTW BE 0447.976.484 Belcrownlaan 13i 2100 Deurne BTW BE 0864.940.684 Fokkerweg 26 Willemstad Curacao 50 Soldado Serrano, Ocean park San Juan 00911 Kaya J.A. Abraham Boulevard 73 Bonaire 36G Airport Road, Simpson Bay Sintt Maarten Fokkerweg 26 Willemstad Curacao 1334 Redwood Avenue Brighton Iowa 52540 Santa Rosaweg 17 Willemstad Curacao 36G Airport Road, Simpson Bay Sint Maarten Watapanastraat 7 Oranjestad Watapanastraat 7 Oranjestad Arias Fabrega & Fabrega Trust Co BVI Ltd Wickhams Tortola

Zweden

ISit BV ISit ICT Services BV ISit Education & Support BV ISit NV Euremis NV Belgacom OPAL NV Belgacom Development SA Beldiscom NV Mobile-For NV Tango Mobile SA Tango Fixed SA Tango Services SA All Communications AG Scarlet NV Scarlet Telecom BV Cybercomm BV Factium BV Scarlet LAC NV Scarlet Belgie Holding BV Scarlet Extended NV ST Integration NV Scarlet Business NV Scarlet Luxembourg SARL Scarlet Telecom BVBA NetNet BVBA Scarlet Belgium NV Full Telecom NV Scarlet BV (Curacao) Caribbean Satellite Communications Inc Scarlet NV (BTS) Scarlet NV (SNM) Carib - online NV Scarlet Inc Scarlet AARC NV All America Cables and Radio (Sint Maarten) NV Scarlet Telecom NV Rainbow Internet Services NV Scarlet (BVI) Ltd (1) (2) (3) (4) (5) (6)

Aandeel van de Groep 2007 2008 (1) (4)

100%

100%

Nederland

(1)

100%

100%

Nederland

(1)

100%

100%

Nederland

(1)

100%

100%

België

(1)

100%

100%

België

78%

100%

België

100%

100%

Luxemburg

100%

100%

België

-

100%

België

-

100%

Luxemburg

(5)

-

100%

Luxemburg

(5)

-

100%

Luxemburg

(5)

-

100%

Liechtenstein

(5)

-

100%

Nederland

(6)

-

100%

Nederland

(6)

-

100%

Nederland

(6)

-

100%

Nederland

(6)

-

100%

Nederland

(6)

-

100%

Nederland

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

België

(6)

-

100%

Nederlandse Antillen

(6)

-

76%

Puerto Rico

(6)

-

76%


(6)

-

76%


(6)

-

76%


(6)

-

76%

Verenigde Staten van Amerika

(6)

-

76%


(6)

-

76%


(6)

-

76%

Aruba

(6)

-

76%

Aruba

(6)

-

76%

Britse Maagdelijke Eilanden

(6)

-

76%

Dochterondernemingen van Group Telindus Geclassificeerd als aangehouden voor verkoop in 2007 Geclassificeerd als aangehouden voor verkoop in 2008 In liquidatie Dochterondernemingen van Group Tango Dochterondernemingen van Group Scarlet


40

Bijlage 6.2. Deelnemingen in joint ventures De Groep heeft volgende deelnemingen in joint ventures. Naam


Land

Aandeel van de Groep 2007 2008

Certipost NV

Muntcentrum 1000 Brussel BTW BE 0475.396.406 Siriusdreef 10 2132 WT Hoofddorp 101/109, rue Jean-Jurès 92300 Levalloi-Perret Rue Lebeau 4 1000 Brussel BTW BE 0866.977.981 Mendelssohnst rasse 87 60325 Frankfurt Great Bridgewaterstreet 70 M15ES Manchester 1,C ity Square Leeds - LS1 2 DP Weena 674 3012 CN Rotte rdam Corporation trust center - 1209 Orange street USA - 19801 Willington Delaware 8 Cross Stree t - # 11-00 PWC Building Singapore 048624 Edificio Monumental Avenida Praia da Vitoria n° 71 A - 11° P-1069-006 Lisboa Via San Vito 7 20123 Milano Plaza Pablo R uiz Picasso Torre Picasso s/n - Planta 4a 28020 Madrid Papiermülhestra sse 69 3014 Bern Teinfaltstrasse, 4 1010 Wien Drottninggaton 30 41114 Goteborg 9th Floor, P rudential Tower 13-10 Nagata-cho 2-chrome Chiyoda-ku - Tokyo 100-0014 Three Pacific Pla ce - Level 28 1, Queen's road East Hong Kong Rue du Colonel Moll 3 75017 Paris Slijkensesteenweg 2 8400 Ooste nde BTW BE 0864.818.940 Bld du Roi Albert II 27 1030 Brussel BTW BE 0886.320.078

België

50%

-

Nederland

50%

-

Certipost BV Allo Bottin SA Belgacom Interna tional Carrier Services NV Belgacom Interna tional Carrier Services De utschland G.M.B.H. Belgacom Interna tional Carrier Services UK Ltd Belgacom UK Ltd Belgacom Interna tional Carrier Services Nederland BV Belgacom Interna tional Carrier Services North America Inc Belgacom Interna tional Carrier Services Asia Pte Ltd Belgacom Interna tional Carrier Services (Portugal) SA Belgacom Interna tional Carrier Services Italia Srl Belgacom Interna tional Carrier Services Spain SL Belgacom Interna tional Carrier Services Switzerland AG Belgacom Interna tional Carrier Services Austria GMBH Belgacom Interna tional Carrier Services Sweden AB Belgacom Interna tional Carrier Services JAPAN KK Belgacom Interna tional Carrier Services China Ltd Belgacom Interna tional Carrier Services France SAS E-Port Communications Systems SA Beltey SA

Frankrijk

50%

50%

België

(1)

72%

72%

Duitsland

72%

72%

72%

72%

Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk

(3)

Nederland

72%

-

72%

72%

Verenigde Staten van Ameri

72%

72%

Singapore

72%

72%

Portugal

72%

72%

Italië

72%

72%

Spanje

72%

72%

Zwitserland

72%

72%

Oost enrijk

72%

72%

Zweden

72%

72%

Japan

72%

72%

China

72%

72%

Frankrijk

72%

72%

België

(2)

50%

50%

België

(1)

50%

50%

(1) In liquidatie (2) Joint venture van de Groep Telindus (3) Geliquideerd

De bijdrage in de activa, passiva, opbrengsten en kosten van de ge zamenlijk gecontrolee rde e ntiteiten die zijn begrepen in de geconsolideerde jaarrekening, wordt gedetaille erd als volgt: Per 31 december (in miljoen EUR) 2007 2008 Vaste activa Vlottende activa TOTAL ACTIVA

63 204 267

62 262 325

Lange termijnschulden Korte termijnschulden Totale schulden

5 242 248

6 319 325

(in miljoen EUR) Totale opbrengsten Totaal bedrijfskosten voor afschrijvingen Afschrijvingen Winst voor belastingen Belastingen Netto winst


Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 696 -657 -17 22 -11 10

759 -691 -19 48 -13 35

41

Bijlage 6.3. Aanschaffingen en verkopen van dochterondernemingen en joint ventures Verkopen in 2008 In januari 2008 heeft de Groep 100% van zijn aandelen in Extenseo NV verkocht, wat resulteerde in een winst van 1 miljoen EUR. In juni 2008 deed de Groep ook zijn aandelen in Certipost NV van de hand, wat resulteerde in de erkenning van een winst van 8 miljoen EUR, geclassificeerd als niet-terugkerende opbrengsten in de resultatenrekening. (zie bijlgage 24). In 2008 heeft de Groep besloten om de Telindus filialen in niet-strategische landen (Duitsland, China en Hong Kong, Italië, Portugal, Zwitserland en Zweden) van de hand te doen of te liquideren. In deze kontekst heeft de Groep het grootste deel van de activa van Zweden verkocht, de liquidatie van Zwitserland en Zweden gestart en zijn aandelen in de andere landen verkocht. Dit desinvesteringsproject leidde tot de erkenning van een niet-terugkerende kost van 34 miljoen EUR in de resultatenrekening van het vierde kwartaal van 2008 (zie bijlage 28), waarvan 21 miljoen EUR als verlies op verkoop van filialen en 13 miljoen EUR als verlies op liquidatie van activiteiten

De activa en passiva die in 2008 in het ka der van bovenvermelde t ransacties van de hand werden gedaan be dragen ongeve er 21 miljoen EUR en worden samengeva t als volgt: Verkopen van Verkopen van (in miljoen EUR) 2007 2008 Verkochte vaste activa Verkochte vlottende activa, exclusief kas en kasequivalenten Verkochte kas en ka sequivale nten Verkochte la ngete rmijnschulden Verkochte kortete rmijnschulden Ver kochte nettoactiva

-

1 40 8 -1 -27 21

Ver koopprijs, na aftrek van transactie kosten

-

8

Winst/(verlies) op verkoop - inbe grepen niet-terugkerende opbrengste n - inbe grepen niet-terugkerende koste n

-

-13 8 -21

-

8 -8 0

De netto instroom van kasmiddelen uit de verkoop ziet er uit als volgt: Ontvangen geldmiddelen Afgestane kas en kasequivalente n Netto kasinstroom

Overname van ISIT Groep in 2007 In april 2007 verwierf de Groep alle aandelen van de ISIT Groep (gevestigd in Nederland). ISIT is een privéonderneming gespecialiseerd in de domeinen netwerkopslagoplossingen, Storage Area Networks, gecentraliseerde back-up-/restoreoplossingen en archivering. ISIT wordt opgenomen in consolidatie vanaf 1 april 2007 en heeft in 2007 een bijdrage geleverd van 26 miljoen EUR in de omzet en van 4 miljoen EUR in de bedrijfswinst voor afschrijvingen van 2007. De reële waarde van de identificee rbare activa en passiva van ISIT Groep op datum van de overname en de corresponderende boekwaa rde onmiddellijk voor de overname bedroegen: (in miljoen EUR)

Verworven goodwill Immateriële vaste activa met beperkte levensduur Voorraden Handelsvorderingen Andere vlottende act iva Beleggingen en kas en kasequivalenten Total activa Uitgestelde belastingschulden Handelsschulden Andere korte termijnschulden Totaal minderheidsbelangen en schulden Netto verworven Activa

Reële waarde erkend op verwervingsdatum 0 6 1 4 2 5 18 -2 -4 -8 -14

1 0 1 4 2 5 13 0 -4 -8 -13

4

1

Goodwill ontstaan bij verwerving (zie bijlage 3)

18

Aankoopprijs

23

De aankoopprijs is als volgt gedetailleerd: Cash betaald aan aandeelhouders Cash te betalen aan aa ndeelhouders Aankoopprijs

18 5 23

De netto cashuitgaven bij verwerving zien er uit als volgt: Betaalde aankoopprijs Ontvangen kas en kasequivalenten Netto cashuitgaven

18 -5 13


Boekwaarde

42

Overname van Tango in 2008 In augustus 2008 heeft de Groep de Tango Groep overgenomen (voordien toebehorend aan Tele2 Europe), de tweede mobiele operator in Luxemburg. Als onderdeel van de transactie verwierf de Groep ook de vaste en mobiele activiteiten in Liechtenstein.

De totale overnameprijs bedroeg 213 miljoen EUR. Er werden geen eigenvermogeninstrumenten uitgegeven in het kader van de betaling. Na aftrek van de verworven kasmiddelen bedroegen de nettokasmiddelen die werden betaald voor de overname 207 miljoen EUR. De reële waarde van de identificeerbare activa en passiva van Tango op de overnamedatum werd voorlopig vastgesteld op 31 december 2008 en heeft geleid tot de erkenning van een goodwill ter waarde van 165 miljoen EUR. De Groep heeft immateriële vaste activa geïdentificeerd en erkend die, door hun aard, apart kunnen worden beschouwd en op betrouwbare wijze kunnen worden gemeten. Deze immateriële vaste activa bestaan uit een klantenbestand, ter waarde van 26 miljoen EUR, en een merknaam, ter waarde van 9 miljoen EUR. De Groep heeft geen immateriële vaste activa geïdentificeerd die door hun aard niet apart kunnen worden beschouwd en op betrouwbare wijze kunnen worden gemeten. De goodwill omvat voor het grootste gedeelte toekomstige synergiëen met de Groep. De opbrengsten en kosten van Tango werden met ingang van 1 augustus 2008 opgenomen in de geconsolideerde financiële staten van de Groep. Tango droeg voor 43 miljoen EUR bij tot de totale opbrengsten en voor 19 miljoen EUR tot het totale bedrijfsresultaat vóór afschrijvingen. De reële waarde van de identificeerbare activa en pa ssiva van Tango op dat um van de overname en de corresponde rende boekwaa rde onmiddellijk voor de overname bedroegen: (in miljoen EUR)

Immateriële vaste activa met beperkte levensduur Mate riële vaste activa Voorraden Handelsvorderingen Andere vlottende act iva Beleggingen en kas en kasequivalente n Total activa Voorzieningen en voorwaardelijke ve rplichtingen Uitge stelde belastingschulden Korte termijn rentedra gende schulden Handelsschulden Belastingschulden Andere korte termijnschulden Totaal mind erheidsbelangen en schulden Netto verworven Activa Goodwill ontstaan bij verwerving

Reële waarde erkend op verwervingsdatum

Boekwaarde

36 27 1 18 3 7 91 -1 -10 -2 -20 -5 -4 -43

1 27 1 18 3 7 57 0 0 -2 -20 -2 -5 -29

48

28

165

Aankoopp rijs

213

De aankoopprijs is als volgt gedetailleerd: Cash be taald aan aandeelhouders Aankoopp rijs

213 213

De netto cashuitgaven bij verwerving zien er uit als volgt: Betaalde aankoopprijs Ontvangen kas en kasequivalenten Netto cashuitgaven

213 -7 207

Overname van Scarlet in 2008 Op 28 november 2008 verwierf de Groep alle aandelen van de Groep Scarlet NV, een leverancier van telecom diensten via zijn eigen netwerk, voor een bedrag van 176 miljoen EUR, of 173 miljoen EUR na aftrek van de verworven cash. Er werden geen eigenvermogeninstrumenten uitgegeven in het kader van de betaling.

De reële waarde van de identificeerbare activa en passiva van Scarlet werd niet vastgesteld op 31 december 2008, ook niet voorlopig. De boekwaarde van de geïdentificeerde netto activa bedraagt op acquisitiedatum 7 miljoen EUR, waarvan 36 miljoen EUR voor de vaste activa, 22 miljoen EUR voor de vlottende activa, 5 miljoen EUR voor lange termijnschulden en 46 miljoen EUR voor korte termijnschulden. Bijgevolg leidt dit tot een goodwill van 170 miljoen EUR. De opbrengsten en kosten van Scarlet werden met ingang van 1 december 2008 opgenomen in de geconsolideerde financiële staten van de Groep. Scarlet droeg voor 9 miljoen EUR bij tot de totale opbrengsten en -1 miljoen EUR tot het totale bedrijfsresultaat vóór afschrijvingen.


43

Andere overnames in 2008 In 2008 heeft de Groep ook Beldiscom NV overgenomen, een verdeler van vaste en mobiele telefoons, en Mobile-For NV, een onderneming die gespecialiseerd is in mobiele betalingen voor parkeerdiensten, voor een totaal bedrag van 5 miljoen EUR. De reële waarde van de identificeerbare activa en passiva van deze aanschaffingen op datum van de ove rname en de corresponde rende boekwaarde onmiddellijk vóór de ove rname bedroegen: Reële waarde erkend op verwervingsdatum

(in miljoen EUR)

Immateriële vaste activa met beperkte levensduur Handelsvorderingen TOTAL ACTIVA Uitge stelde belastingschulden Handelsschulden Totaal minderheidsbelangen en schulden

Boekwaarde

2 1 4 -1 -1 -2

0 1 2 0 -1 -2

Netto verworven Activa

2

0

Goodwill ontstaan bij verwerving Aankoopprijs

3 5

De aankoopprijs is als volgt gedetailleerd: Cash betaald aan aandeelhouders Aankoopprijs

5 5

De netto cashuitgaven bij verwerving zien er uit als volgt: Betaalde aankoopprijs Netto cashuitgaven

5 5

Er vonden geen andere noemenswaardige aanschaffingen, verkopen of wijzigingen dochterondernemingen of joint-ventures plaats gedurende de twee gepresenteerde jaren.

van

deelnemingspercentages

in

Bijlage 7. Andere deelnemingen De andere deelnemingen bevatten enkel de deelnemingen waarvoor de Groep geen controle, geen gezamenlijke controle of geen aanzienlijke invloed uitoefent.

De andere deelnemingen stellen zich voor als volgt:

Per 31 december 2007 2008

(in miljoen EUR) Niet-genoteerde aandelen

1

1

Genoteerde aandelen

0

0

Totaal

1

1

De netto boekwaarde van de andere dee lnemingen zijn gewijzigd als volgt: (in miljoen EUR)

Bijlage


Netto boekwaarde op 1 januari

234

1

Verkopen Herwaardering aan reële waarde Overdracht van herwaardering aan reële wa arde naa r resulta tenre kening

-168

0

Totaal

(in miljoen EUR) Aanschaffingswaa rde Gecumule erde waardeverminderingen Nettoboekwaarde

37

-65

0

1

1

Per 31 december 2007 2008 10 -9 1

10 -9 1

In 2007 heeft de Groep zijn resterende deelnemingen in Eutelsat Communications en in Mobistar verkocht, voor een bedrag van 240 miljoen EUR. Deze operatie heeft een winst van 74 miljoen EUR gegenereerd die als financiële opbrengst in de resultatenrekening opgenomen werd (zie bijlage 30), de overdracht in de resultaatrekening van de gecumuleerde positieve herwaarderingen naar de reële waarde voor een bedrag van 65 miljoen EUR inbegrepen (zie bijlage 37).


44

Bijlage 8. Winstbelasting

Bruto uitgestelde belastingvorderingen / (schulden) betreffen het volgende : Per 31 december 2007 2008

(in miljoen EUR) Uitge stelde belastingschulden Versnelde afschrijvingen voor fiscale doeleinden Herwaardering va n financiële instrumenten naar de reële waarde Uitge stelde belastingen op de verkopen van mate riële vaste activa Andere Bruto uitgestelde belastingschulden

-41 -1 -6 -22 -69

-35 -2 -5 -33 -75

Uitge stelde belastingvorderingen Versnelde afschrijvingen voor fiscale doeleinden Herwaardering va n financiële instrumenten naar de reële waarde Schuld voor vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Overdraagbare fiscale verlie zen Kapitaalverlies op investeringen in dochterondernemingen Andere Bruto uitgestelde belastingvorderingen

38 3 33 251 1 22 348

40 6 191 72 1 23 334

-32 311

-49 308

De netto uitgestelde belastingvorderingen/(schulden), gegroepee rd per we ttelijke entiteit, zijn als volgt : Nett o uitgeste lde belastingschulden Nett o uitgeste lde belastingvorderingen

De Groep heeft overdraagbare fiscale verliezen in België die onbeperkt beschikbaar zijn om toekomstige fiscale winsten van ondernemingen waarin deze verliezen zich hebben voorgedaan, te compenseren. Belgacom NV heeft gecumuleerde fiscale verliezen onder meer als gevolg van herstructureringsprogramma’s en aan de overdracht van de pensioen- verplichtingen voor statutaire werknemers in 2003. Op basis van het huidige ondernemingsplan van Belgacom NV zullen toekomstige fiscale winsten beschikbaar zijn om de overdraagbare fiscale verliezen en andere uitgestelde belastingsvorderingen verder aan te wenden. Uitgestelde belastingvorderingen werden niet erkend voor de verliezen van dochterondernemingen die reeds verschillende jaren verlieslatend zijn. Gecumuleerde overdraagbare fiscale verliezen en investeringsaftrek beschikbaar voor dergelijke ondernemingen bedroegen 175 miljoen EUR op 31 december 2007 en 255 miljoen EUR op 31 december 2008. De verhoging is voornamelijk het gevolg van de aanschaffing van Scarlet. Het aandeel van Belgacom in de niet-uitgekeerde beschikbare reserves van dochterondernemingen beloopt 4.403 miljoen EUR op 31 december 2008 en is bij uitkering aan de moedermaatschappij belastbaar tegen een effectief belastingpercentage van 1,7%. Er wordt geen uitgestelde belastingschuld erkend voor deze niet-uitgekeerde beschikbare reserves, behalve wanneer er een beslissing wordt genomen om deze overgedragen winst uit te keren i.e. wanneer het filiaal van plan is een dividend uit te keren.

De uitgestelde belastingopbrengsten/(koste n) in de resultatenrekening hebben betrekking op het volgende: Boekjaar afgesloten op 31 december (in miljoen EUR) 2007 2008 M.b.t. de uitgestelde belastingschulden Versnelde afschrijvingen voor fiscale doeleinden Herwaardering va n financiële instrumenten naar de reële waarde Andere

23 0 -2

17 -1 -11

M.b.t. de uitgestelde belastingvorderingen Versnelde afschrijvingen voor fiscale doeleinden Herwaardering va n financiële instrumenten naar de reële waarde Schuld voor vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Overdraagbare fiscale verlie zen Kapitaalverlies op investeringen in dochterondernemingen Andere

3 -2 10 -64 -1 1

2 4 158 -179 0 1

Uitgestelde belastingslasten van het jaar

-31

-9

De uitgestelde belastingschulden bedrijfscombinaties.

stegen


in

2008

met

11

miljoen

als

gevolg

van

de

aankoopprijstoewijzing

van

45

De geconsolideerde resultatenrekening o mva t de volgende be la stinglasten:


(in miljoen EUR) Courante winstbelast ingen Courante winstbelast ingen van he t jaar Aanpa ssingen van courante winstbelastingen m.b.t. vorige jaren Uitge stelde belastingen La st te n gevolge van wijzigingen in t ijdelijke verschillen Winstbelastingen geboekt in d e geconsolideerde resultatenrekening

-268 -1

-244 -1

-31

-9

-300

-254

De afste mming van de be lastinglast op de winst vóór belastingen tegen de wettelijke aanslagvoet met de belastingen op de winst tegen de reële aanslagvoet van de Groep voor e lk van de twee ja ren eindigend op 31 december ziet eruit als volgt: Per 31 december (in miljoen EUR) 2007 2008 Winst voor belastingen Tege n de Belgische wet telijke aanslagvoet van 33,99% Lagere inkomstenbe lastingspercentage van andere landen Belastingeffect van de verkopen van dochteronde rnemingen en andere deelnemingen Belastingeffect van de kapitaalverliezen uit investeringen in dochteronderne mingen Niet-belastbare winst uit dochterondernemingen Fiscaal niet-aftrekbare uitgaven Andere Belastingkost Reële aanslagvoet

1.258

1.053

427 -3 -25 -1 -119 21 -1 300 23,84%

358 -3 6 -1 -142 34 2 254 24,09%

Het belastingeffect van de verkoop van de andere deelnemingen in 2007 betreft voornamelijk de winst uit de verkoop van de aandelen van Mobistar en Eutelsat Communications SA. De niet-belastbare winst uit dochterondernemingen betreft hoofdzakelijk de opbrengsten van Belgacom Group International Services, dat onderworpen is aan een belastingstelsel dat niet is gebaseerd op de belastbare winst, en de notionele interest aftrek. De fiscaal niet-aftrekbare uitgaven omvatten voornamelijk diverse uitgaven die niet aftrekbaar zijn voor fiscale doeleinden en nieterkende overgedragen fiscale verliezen.

Bijlage 9. Activa en schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen. De Groep heeft verschillende plannen waarvan hieronder een o ve rzicht wordt we ergegeven:


(in miljoen EUR) Beëindigingsvoordelen en bijkome nde vergoedingen in verband met herstructure ringsprogra mm Aanvullende pensioenplannen (net toschuld) Andere ve rgoe dingen na uitdiensttreding Andere schulden Nettoschuld opgenomen in de balans Aanvullende pensioenplannen (net toactiva) Nettoactiva opgenomen in de balans

627 5 179 20 831 -5 -5

569 5 185 18 777 -5 -5

De berekening van de nettoschulden is gebaseerd op de assumpties die werden vastgelegd op de balansdatum. De assumpties voor de verschillende plannen werden bepaald op basis van macro-economische gegevens en de specifieke voorwaarden inzake duur en begunstigde populatie van elk plan, met als doel de meest relevante inschatting van de verwachte kasuitstromen te maken.

Bijlage 9.1. Beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen in verband met herstructureringsprogramma’s Beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen in deze bijlage hebben herstructureringsprogramma’s. Er worden geen activa opgebouwd voor deze voordelen.

betrekking

op

werknemers-

In 2002 heeft Belgacom NV het werknemersherstructureringsprogramma Belgacom e-Strategic Transformation (“BeST”) doorgevoerd. Volgens de voorwaarden van het programma, zal de Groep gegarandeerde salarissen betalen tot het jaar 2012. In 2005 heeft de Groep een afvloeiingsplan en een eindeloopbaan oplossing (peterschap) geïmplementeerd. Volgens de voorwaarden van het programma, zal de Groep vergoedingen betalen tot het jaar 2015. In 2007 is de schuld van de Groep inzake de herstructureringsprogramma’s met 46 miljoen EUR gestegen (zie bijlage 28). Deze stijging werd als niet-terugkerende kost in de resultatenrekening opgenomen en heeft betrekking op de verplichtingen van de Groep in het kader van een nieuw vrijwillig programma van externe mobiliteit naar de Belgische Staat. Onder de voorwaarden van dit programma, kunnen de statutaire bedienden vanaf 1 september 2007 vrijwillig naar departementen van de Belgische Staat transfereren na een deelname aan een selectieproces en een proefperiode. Ten aanzien van deze werknemers waarborgt de Groep salarisvergoedingen gedurende de proefperiode en een vertrekpremie. De finale transfer leidt tot het afstand doen door de Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

46

werknemer van alle vergoedingen na uitdiensttreding behalve de door de Groep gegarandeerde aanvullende pensioenplannen. De Staatsdepartementen krijgen ook een compensatie. Op 31 december 2007 hadden 887 bedienden zich vrijwillig ingeschreven om aan het selectieproces deel te nemen. Op basis van de verzamelde informatie van het selectieproces sinds 1 september 2007, heeft de Groep op 31 december 2007 zijn schuld bepaald op basis van de aanwerving van 200 bedienden door de Belgische Staat. In 2008 is de schuld van de Groep inzake de herstructureringsprogramma’s met 53 miljoen EUR gestegen, erkend als nietterugkerende kost in de resultatenrekening (zie bijlage 28). Deze stijging geeft de impact weer van de evolutie van de index in 2008 op alle salariscomponenten van alle herstructureringsprogramma’s (19 miljoen EUR), en van het succes van het externe mobiliteitsprogramma opgestart in 2007 (34 miljoen EUR). Eind 2008 waren 219 personeelsleden naar Staatsdepartementen getransfereerd of waren in hun proefperiode. Nog 1.081 kandidaten zitten momenteel in het selectieprocess voor een transfer naar een Staatsdepartement. Op basis van vroegere ervaring, beschikbare personeelsprofielen en beschikbare vacatures bij Staatsdepartementen, berekende de Groep de schuld op 31 december 2008 op basis van de assumptie dat op een cumulatieve basis 310 personeelsleden zullen worden aangeworven door de Belgische Staat tegen 31 December 2009. Het werkelijk aantal aanwervingen door de Staatsdepartementen hangt af van de resultaten van het lopende selectieproces en proefperiodes. Elke herwaardering van de schuld voor beëindigingvoordelen en bijkomende vergoedingen wordt onmiddellijk in de resultatenrekening erkend. De financieringstoestand van de plannen voo r beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen is als volgt : Per 31 december 2007 2008 (in miljoen EUR) Bruto pensioenschuld Activa van de plannen tegen reële waarde Schuld die d e activa van de plannen overschrijdt

627 0 627

569 0 569

De volgende kostencomponenten zijn opgenomen in de resultatenrekening: (in miljoen EUR)


Servicekost - werkgever Interestkost Erkende actuariële (winst) / verliezen

0 25 -4

0 23 8

Kosten opgenomen in de resultatenrekening voor inperkingen, stopzettingskosten en speciale beëindigingsvoordelen

22

31

Speciale beëindigingsvoordelen Kosten opgenomen in de resultatenrekening

46 67

46 76

De beweging van de nettoschuld werd als volgt opgenome n in de balans: (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Kosten van het boekjaar Reële werkge versbijdrage Op het einde van het jaar

Per 31 december 2007 2008 687 67 -127 627

627 76 -135 569

Wijziging in de plan activa : (in miljoen EUR) In het begin van het jaar Reële werkgeversbijdrage Uitkeringen aan begunstigden Op het einde van het jaar Wijziging in de bruto schuld: (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Interestkost Erkende actuariële (winst) / verliezen Speciale beëindigingsvoordelen Uitkeringen aan begunstigden Op het einde van het jaar

Per 31 december 2007 2008 0 127 -127 0

0 135 -135 0

Per 31 december 2007 2008 687 25 -4 46 -127 627

627 23 8 46 -135 569

De schuld voor beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen werd bepaald op basis van de volgende assumptie s: Per 31 december 2007 2008 Discontovoet Toekomstige prijsinflatie Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

4,50% 1,84% - 2,00%

4,50% 2,00% 47

Sensitiviteitsanalyse

Een verhoging of verlaging van 0,5% van de werkelijke discontovoet resulteert in een schuldvariatie van ongeveer 6 miljoen EUR. De Groep voorziet om een bedrag van 138 miljoen EUR als beëindigingsvoordelen en bijkomende vergoedingen te betalen in 2009.

Bijlage 9.2. Aanvullende pensioenplannen Belgacom NV en sommige dochterondernemingen hebben een aanvullend pensioenplan voor hun personeelsleden. Dit plan verstrekt pensioenvoordelen voor diensten geleverd vanaf 1 januari 1997. Het desbetreffende afzonderlijk beheerde pensioenfonds werd in 1998 opgericht. Belgacom Mobile, een dochteronderneming van Belgacom, heeft een eigen aanvullend pensioenplan voor haar personeelsleden. Het desbetreffende afzonderlijk beheerde pensioenfonds werd opgericht in 2001. Telindus BV, een dochteronderneming gevestigd in Nederland, heeft een aanvullend pensioenfonds voor haar personeelsleden. Dit fonds wordt gefinancierd via een verzekeringsmaatschappij.

De financieringstoestand van de pensioenplannen is als volgt:


(in miljoen EUR) Bruto pensioenschuld Plan activa tegen re ële waarde Tekort / (surplus) Niet-erkende actuariële winst / (verliezen) Tekort / (surplus) na niet-erkende actuariële winst / (verliezen) samengesteld uit: Nett oschuld opgenome n in de balans Nett oactiva opgenomen in de balans

149 -147 3 -3 0 5 -5

De historiek van ervaringsaanpa ssingen is als volgt:


(in miljoen EUR) Bruto pensioenschuld Plan activa tegen re ële waarde Tekort / (surplus)

149 -147 3 8 -14

Ervaringsaanpassing op verplichtingen : winst / (verlies) Ervaringsaanpassing op fondsbeleggingen : winst / (verlies)


168 -131 37 -37 0 5 -5

168 -131 37 10 -45


Servicekost - werkgever Interestkost Verwacht rendement op act iva van de plannen

23 7 -11

24 8 -12

Kosten opgenomen in de resultatenrekening

20

20

De beweging van de nettoschuld/(ne ttoactiva) werd als volgt opgenome n in de balans: (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Kosten van het boekjaar Reële werkge versbijdrage Tekort / (surplus) na niet-erkende actuariële winst / (verliezen) samengesteld uit: Nett oschuld op het einde van het jaar Nett oactiva op het einde van het jaar Change in plan assets : (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Verwacht rendement op act iva van de plannen Actuariële winsten / (verliezen) op de act iva van de plannen Reële werkge versbijdrage Uitkeringen aan begunstigden en kosten Op het einde van het jaar


Per 31 december 2007 2008 0 20 -20

0 20 -20

0 5 -5

0 5 -5

Per 31 december 2007 2008 132 11 -14 20 -2 147

147 12 -45 20 -3 131

48

Wijziging in de bruto schuld: (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Servicekost Interestkost Uitkeringen aan begunstigden en kosten Actuarieel verlies / (winst) Op het einde van het jaar

De pensioe nschuld werd bepa ald op basis van de volgende assumpties: Discontovoet Verwacht rendement van de activa van de plannen Toekomstige prijsinflatie Nominaal toekomstige loonsverhoging Nominaal toekomstige barema-stijging

Per 31 december 2007 2008 128 23 7 -2 -8 149

149 24 8 -3 -10 168

Per 31 december 2007 2008 5,5% 5,50% 4,25% - 7,70% 4,25% - 7,20% 2,00% 2,00% 2,00% - 4,75% 2,00% - 4,75% 2,00% -3,95% 2,00% - 3,95%

De verwachte opbrengst van de activa van de plannen is een raming gebaseerd op marktgegevens, historische opbrengsten van ander Belgische pensioenplannen en toekomstige langetermijnverwachtingen. Het houdt eveneens rekening met de activa toewijzing van het pensioenplan die kan evolueren over de tijd, afhankelijk van de gerealiseerde en toekomstige verwachte opbrengsten.

De activa van de pensioenenplannen zijn als volgt:

Aandelen Vast rentende effecten : obligat ies en liquide middelen Verzekeringsbeleggingen (voor plan van Telindus BV) Het reële rendement van de activa van de plannen (in miljoen EUR) Reële rendement van de activa van de plannen

Per 31 december 2007 2008 56% 41% 41% 55% 3% 4%

Per 31 december 2007 2008 -3

-33

De Groep verwacht in 2008 om 24 miljoen EUR bij te dragen aan deze pensioenplannen.

Bijlage 9.3. Andere vergoedingen na uitdiensttreding Historisch kent de Groep haar gepensioneerden naast de pensioenen andere voordelen toe onder de vorm van kortingen op treintickets, een hospitalisatieverzekering, en een socio-culturele premie. Alle vergoedingen na uitdiensttreding (andere dan pensioenen) worden rechtstreeks door de Groep uitbetaald aan de gepensioneerden en om die reden worden er geen activa opgebouwd voor dergelijke voordelen

De financieringstoestand van de plannen is als volgt: (in miljoen EUR) Bruto pensioenschuld Activa van de plannen tegen reële waarde Schuld die de activa van de plannen ove rschrijdt Niet-erkende actuariële ve rliezen Niet-erkende servicekost van vroegere dienstjaren Nettoschuld opgenomen in de balans De historiek van ervaringsaanpa ssingen is als volgt: (in miljoen EUR) Bruto pensioenschuld Activa van de plannen tegen reële waarde Schuld die d e activa van de plannen overschrijdt Ervaringsaanpassing op verplichtingen : winst / (verlies)


Per 31 december 2007 2008 233 0 233 -51 -3 179

235 0 235 -47 -2 185

Per 31 december 2007 2008 233 0 233

235 0 235

-2

2

49



Servicekost - werkgever Interestkost Erkende actuariële verliezen Kosten opgenomen in de resultatenrekening De beweging van de nettoschuld werd als volgt opgenome n in de balans: (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Kosten van het boekjaar Reële werkge versbijdrage Op het einde van het jaar Wijziging in de plan activa : (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Reële werkge versbijdrage Uitkeringen aan begunstigden Op het einde van het jaar

Wijziging in de bruto schuld: (in miljoen EUR) In het begin va n het jaar Servicekost Interestkost Uitkeringen aan begunstigden Actuariële (winsten)/verlie zen Op het einde van het jaar

2 12 2 17

2 12 2 17

Per 31 december 2007 2008 172 17 -10 179

179 17 -11 185

Per 31 december 2007 2008 0 -10 10 0

0 -11 11 0

Per 31 december 2007 2008 226 2 12 -10 2 233

233 2 12 -11 -2 235

De schuld voor ande re ve rgoedingen na uitdiensttreding werd bepaald op basis van de volgende assumpties: Per 31 december 2007 2008 Discontovoet 5,50% 5,50% 2,00% - 4,00% 2,00% - 4,00% Toekomstige kostenevolutie 2,00% 2,00% Toekomstige prijsinflatie De schuld voor de andere vergoedingen na uitdiensttreding werd bepaald op basis van de officiële Belgische sterftetafels, gecorrigeerd voor het sterfteverloop van de statutaire gepensioneerden. Sensitiviteitsanalyse Een stijging of een daling van 1% in de trend van de medische kosten zou resulteren in respectievelijk een stijging van 18 miljoen EUR of een daling van 15 miljoen EUR van de bruto schuld en tot een stijging of een daling van de kost (service en interestkost) van het jaar met 1 miljoen EUR.

De Groep verwacht in 2009 om een bedrag van 12 miljoen EUR aan deze plannen bij te dragen.


50

Bijlage 9.4. Overige verplichtingen

De Groep heeft een wettelijke verplichting om kinderbijslagen uit te betalen aan een beperkt aantal statutaire gepensioneerden en aan de begunstigden van werknemersherstructureringsprogramma’s. Telindus Frankrijk heeft een wettelijke verplichting, in overeenstemming met de locale wetgeving in Frankrijk, om éénmalig een vergoeding na uitdiensttreding uit te betalen. Deze bedragen worden rechtstreeks door de Groep uitbetaald en daardoor worden er geen activa opgebouwd voor dergelijke voordelen. Herwaarderingen van de schuld worden onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening.

De financieringstoestand is als volgt:


(in miljoen EUR) Bruto pensioenschuld Plan activa tegen re ële waa rde Nettoschuld opgenomen in de balans

20 0 20

De schuld werd bepaald op basis van de volgende assumpt ies:

18 0 18

2007 2008 4,00% - 5,00% 4,00% - 5,00% 1,84% - 2,00% 2,00%

Discontovoet Toekomstige prijsinflatie

Bijlage 10. Andere vaste activa (in miljoen EUR)

Per 3 1 december 20 07 20 08

Bijlage

De riva te n a a ng e ho ude n vo o r a fde kking And e re de riva te n La nge te rmijnb e le gg ing e n And e re fina ncië le a ctiva Totaal

20 20

3 1 7 14 25

0 62 5 18 85

Bijlage 11. Handelsvorderingen (in miljoen EUR)


Bijlage

Bruto vo rde ringe n W a a rde ve rminde ringe n vo o r dubie uz e vo rde ringe n Totaal

1.295 -138 1.158

1.350 -145 1.205

De meeste handelsvorderingen zijn niet rentedragend en hebben over het algemeen een looptijd van 30 tot 90 dagen. De looptijd van de handelsvorderingen van het segment International Carrier Services is echter langer aangezien de meeste vorderingen op andere telecom operatoren worden betaald op basis van netting akkoorden en via de Clearing Huizen.

De analyse van de vervallen handelsvorderingen waarop geen waardevermindering werd geboekt, stelt zich voor als volgt: Per 31 december

Netto boekwaarde

Niet vervallen en niet onderworpen aan waardevermindering

(in miljoen EUR) 2007 2008

Vervallen maar niet onderworpen aan waardevermindering < 30 dagen

1.158 1.205

883 933

165 125

30-60 dagen 29 29

60-90 dagen

90-180 dagen 180-360 dagen

15 18

19 31

> 360 dagen

19 34

30 35

Op 31 december 2007, en 2008, waren respectievelijk 76% en 77% van het totaal van de handelsvorderingen niet vervallen of zonder waardevermindering geboekt. In de twee voorgestelde jaren werd geen enkele handelsvordering als waarborg gegeven. In 2008 heeft Belgacom Groep waarborgen gekregen voor een bedrag van 22 miljoen EUR (23 miljoen EUR in 2007) als onderpand op openstaande facturen. Deze waarborgen bestaan uit hetzij kaswaarborgen zoals bankwaarborgen, hetzij financiële instrumenten beschikbaar voor omwisseling in kontanten, zoals waarborgen van moederondernemingen, zodra deze vorderingen vervallen zijn. Op balansdatum werden deze kaswaarborgen noch verkocht, noch als waarborgen getransfereerd.

De evolutie van de waardeverminderingen voor dubieuze vorderingen stelt zich voor als volgt: (in miljoen EUR) Bijlage Op 1 januari (Toename) / daling erkend in resultatenrekening Aanschaffingen van dochterondernemingen Verkopen van dochterondernemingen Per 31 december


27

2007

2008

-133

-138

-4 0 0

-4 -9 5

-138

-145

51

Bijlage 12. Andere vlottende activa Per 31 december 2007 2008

(in miljoen EUR) Te rug te vo rde re n B.T.W . De riva te n a a nge ho ude n vo or a fde kking O ve r te dra ge n ko s te n Ve rkre ge n o pbre ngs te n Ande re vorde ringe n Totaal

14 0 59 14 6 92

13 1 96 16 26 151

Bijlage 13. Beleggingen Per 31 december 2007 2008

(in miljoen EUR) Aande le n Totaal

59 59

53 53

De aandelen omvatten beveks en fondsen die hoofdzakelijk werden geïnvesteerd in geldmarktinstrumenten, euro-obligaties en eigen vermogensinstrumenten. In de twee getoonde jaren is de nett o boekwaarde van de beleggingen als volgt geëvolueerd: (in miljoen EUR) Netto boekwaarde op 1 januari Aanschaffingen Verkopen Verkopen van dochterondernemingen Waardeverminderingen Herwaardering a an reële waarde Uit vermogen Boekwaarde op 31 december

(in miljoen EUR) Aanschaffingswaa rde Gecumule erde herwaardering aan reële waarde Gecumule erde waardeverminderingen Nettoboekwaarde

Bijlage

Per 31 december 2007 2008 91

59

18 -52 0 0

0 0 -2 -5

1

0

59

53

Per 31 december 2007 2008 54 5 0 59

52 6 -5 53

Bijlage 14. Kas en kasequivalenten (in miljoen EUR) Va stre nte nde e ffe cte n Ko rte te rmijnde po sito 's Ka s e n bankte goe de n Totaal

Per 31 december 2007 2008 498 161 67 726

269 199 97 565

De Groep investeert een deel van zijn liquiditeitenoverschot in schatkistcertificaten. Deze worden tot het einde van de looptijd aangehouden. De kortetermijndeposito’s worden belegd voor periodes die variëren van één tot drie maanden afhankelijk van de onmiddellijke cashbehoeften van de Groep en brengen interest op volgens de respectieve rentevoeten van de korte termijndeposito’s. De banktegoeden brengen interest op tegen variabele rentevoeten op basis van de dagelijkse bankdepositorente.

Bijlage 15. Vermogen

Per 31 december 2008 bedroeg het kapitaal van Belgacom NV 1 miljard EUR (volledig volstort), vertegenwoordigd door 338.025.135 aandelen zonder nominale waarde en allen met dezelfde rechten voor zover deze rechten niet geschorst of vernietigd werden in geval het eigen aandelen betrof. De Raad van Bestuur van Belgacom NV is bevoegd om het kapitaal te verhogen met een maximum bedrag van 200 miljoen EUR. De uitkering van overgedragen winsten van Belgacom NV, de moedermaatschappij, wordt beperkt door een wettelijke reserve, die tijdens de vorige jaren werd opgebouwd in overeenstemming met de Belgische vennootschappenwet, tot 10% van het geplaatste kapitaal van Belgacom. Belgacom NV heeft de statutaire verplichting om 5% van de winst vóór belastingen van de moedermaatschappij te verdelen onder haar werknemers. In de bijgaande geconsolideerde jaarrekening wordt deze winstverdeling geboekt als personeelskosten.


52

Op 11 april 2007 werd door de buitengewone aandeelhoudersvergadering de vernietiging van 23.750.000 eigen aandelen goedgekeurd, waarvan 7.450.000 met recht op dividenden en 16.300.000 zonder recht op dividend. Op 18 oktober 2007 besloot de Raad van Bestuur eigen aandelen in te kopen voor een maximum bedrag van 230 miljoen EUR. De aankoop startte in november 2007. Op 31 december 2007 werden 2.275.112 aandelen ingekocht voor een totaal bedrag van 78 miljoen EUR en tegen een gemiddelde prijs van 34,23 EUR per aandeel. De Groep rondde deze transactie af op 3 maart 2008 door de aankoop van 4.763.653 aandelen in 2008 voor een totaal bedrag van 152 miljoen EUR. Op 24 juli 2008 besloot de Groep om eigen aandelen in te kopen voor een maximum bedrag van 200 miljoen EUR. Het programma startte op 4 augustus 2008 en werd voltooid op 26 november 2008. De Groep kocht in totaal 7.379.925 aandelen tegen een gemiddelde prijs van 27,10 EUR per aandeel. Op 31 december 2008 had de Groep 17.690.874 eigen aandelen, waarvan 3.180.891 met een geschorst recht op dividenden en 14.509.983 zonder recht op dividenden. De dividenden die toegekend zijn aan eigen aandelen met geschorste dividendrechten, worden geboekt onder de rubriek “Onbeschikbare reserve voor verdeling” in de enkelvoudige jaarrekening van Belgacom NV. In 2007 en 2008 verkocht de Groep respectievelijk 134.649 en 125.143 eigen aandelen aan haar senior management voor een totaal bedrag van respectievelijk 4 miljoen EUR en 3 miljoen EUR onder een aandelenaankoopplan met korting van 16,67% (zie bijlage 38). De personeelsleden oefenden in 2007 en 2008 respectievelijk 250.761 en 280.920 opties op aandelen uit. Om deze uitoefening van aandelenopties te verwezenlijken, gebruikte de Groep eigen aandelen (zie bijlage 38). In 2007 kende de Groep 475.516 opties op aandelen toe aan het top management en aan het senior management, met een uitoefenprijs van 32,71 EUR. In 2008 kende de Groep 796.197 opties op aandelen toe aan het top management en het senior management, met een uitoefenprijs van 29.14 EUR (zie bijlage 38). Aantal aandelen (inbegrepen eigen aandelen):

2007

Op 1 januari Vernietigingen Per 31 december

361.775.135 -23.750.000 338.025.135

Aantal eigen aandelen:

2007

Op 1 januari Inkoop Verkoop o nder ee n aande lenaankoopplan met korting Uitoefening van opties op aandelen Vernietigingen Per 31 december

27.813.657 2.275.112 -134.649 -250.761 -23.750.000 5.953.359

2008 338.025.135 0 338.025.135 2008 5.953.359 12.143.578 -125.143 -280.920 0 17.690.874

Bijlage 16. Rentedragende schulden Bijlage 16.1. Rentedragende schulden op lange termijn (in miljoen EUR) Nie t-a chte rg e s te lde o b liga tie le ninge n Le a s ings e n s o o rtg e lijke s chulde n Kre die tins te lling e n De riva te n a a nge ho ude n vo o r a fde kking Ande re d e riva te n Totaal

Bijlage

20 20

2 00 7

Per 3 1 december 20 08 1.858 2 20 1 14 1.8 95

2.077 6 16 0 29 2.128

In november 2006 heeft de Groep drie niet-achtergestelde obligatieleningen voor een totaal nominaal bedrag van 1.650 miljoen EUR uitgegeven, om de aankoop van de Vodafone minderheidsbelangen in Belgacom Mobile NV te financieren. Ten einde de aankoop van Tango en Scarlet te financieren heeft de Groep in november 2008 deze obligatieleningen met 375 miljoen EUR verhoogd en in december 2008 een niet-achtergestelde lange termijn obligatielening uitgegeven voor een nominaal bedrag van 125 miljoen EUR. Deze obligaties worden gewaardeerd tegen afgewaardeerde kostprijs en hebben een boekwaarde van 1.641 miljoen EUR op 31 december 2007 en van 1.801 miljoen EUR op 31 december 2008 in de rentedragende lange termijnschulden en van 300 miljoen EUR op 31 december 2008 in de rentedragende korte termijnschulden.


53

De rentedragende lange termijnschulden worden als volgt: Per 31 december 2007 2008

(in miljoen EUR) Nominale waarde Niet-achtergestelde obligatieleningen Leningen met vlot tende interestvoe t JPY EUR Leningen tegen vaste interestvoet JPY EUR Kredie tinstellingen Leningen tegen vaste interestvoet EUR Le asings en soortgelijke schulden Totaal Aanpassingen van de nominale waarde Herwaardering naar de reële waarde tot 30 September 2008 Niet-achtergestelde obligatieleningen - waardering tegen afgewaardeerde kostprijs Nettoboekwaarde Derivaten aangehoude n voor afdekking - rentedragende schulden Andere derivaten Totaal

73 300

73 0

145 1.350

145 1.850

20

16

2

6

1.889

2.089

0 -9

61 -51

1.880

2.099

1 14

0 29

1.895

2.128

Alle lange termijnschulden zijn zonder waarborgen. De niet-achtergestelde obligatieleningen in EUR en JPY worden door Belgacom NV uitgegeven. De nominale waarde van deze schulden is volledig terugbetaalbaar op hun vervaldatum. Het wisselkoersrisico gerelateerd aan de schulden in JPY is volledig gedekt door rente- en valutaswaps (IRCS). Deze swaps worden gebruikt om schulden in JPY om te zetten in schulden in EUR (zie bijlage 21). De kredietinstellingen in EUR betreft een langetermijnlening die aan Telindus NV door een bank verstrekt werd, waarvan de rente halfjaarlijks wordt terugbetaald en het kapitaal eveneens halfjaarlijks terugbetaalbaar is. Een bedrag van 4 miljoen EUR van de totale nominale waarde wordt jaarlijks terugbetaald. In de twee voorgestelde jaren werden renteswaps (IRS) en rente- en valutaswaps (IRCS) gebruikt om de rentevoeten wisselkoersrisico’s op de niet-achtergestelde obligatieleningen in JPY te beheren. Deze swaps geven de Groep de mogelijkheid om de rentevoet om te zetten van een vaste rentevoet naar een vlottende rentevoet of omgekeerd. Rekening houdend met de impact van deze IRS en IRCS, stellen de rentedragende langetermijnleningen zich op 31 december 2008 voor als volgt: Boekwaarde Nominale Waardering Vervaldatum Interestwaarde volgens IAS 39 betalingen / herprijsbaar (in miljoen EUR) (in miljoen EUR) Niet-achtergestelde obligatieleningen Le ninge n met vlottende intere stvoet JPY (a) Le ninge n t egen vaste interestvoe t EUR EUR EUR EUR EUR JPY (a) JPY (a) Kredietinstellingen Le ninge n t egen vaste interestvoe t EUR Leasings en soortgelijke schulden

(1)

86

(1) (1)

598 744 167 167 124 91 100

73 Afgeschre ve n kost

Betaalde rentevoet

Reële rentevoet

(b)

(c)

Dec-26

Semi-annually

3,24%

3,24%

Afgeschre ve n kost Afgeschre ve n kost Afgeschre ve n kost Afgeschre ve n kost Afgeschre ve n kost Afgeschre ve n kost Afgeschre ve n kost

Nov-11 Nov-16 Nov-11 Nov-16 Dec-13 Nov-15 Dec-15

Annually Annually Annually Annually Annually Annually Annually

4,13% 4,38% 4,13% 4,38% 6,00% 6,18% 6,21%

4,24% 4,50% 5,90% 7,15% 6,12% 6,18% 6,21%

16


Nov-13

Semi-annually

3,78%

3,78%

6


2012

Quarterly

6,14%

6,14%

600 750 175 200 125 73 72

Totaal 2.099 2.089 (a) omgeze t in een lening in EUR via rente- en valutaswaps (b) voor vlottendekoe rs leningen, rentevoe t is de rentevoet van de laatste herprijzingsdatum voor 31 December 2008 (c) voor leningen aan afgeschre ve n kostprijs, is de afschrijving van transactiekosten inbegrepen (1) : ge waardeerd naar reële waarde tot 30 September 2008


54

Bijlage 16.2. Rentedragende schulden op korte termijn Per 31 december 2007 2008

(in miljoen EUR) Nie t-a chte rge s te lde o bliga tie le ninge n - ko rte te rmijn de e l Le a sings chulde n e n s o o rtge lijke - ko rte te rmijn de e l Kre die tinste llinge n - ko rte te rmijn de e l Kre die tinste llinge n Ande re le ninge n Totaal

0 0 4 34 31 69

300 4 4 5 80 393

Per 31 december 2007 bestonden de rentedragende schulden op korte termijn voornamelijk uit kredietfaciliteiten in EUR bij kredietinstellingen en andere derde partijen, en hadden een gemiddelde resterende looptijd van minder dan 1 maand. Per 31 december 2008 bestonden de rentedragende schulden op korte termijn voornamelijk uit de 300 miljoen EUR nietachtergestelde obligatielening die werd uitgegeven in 2006 en vervalt in november 2009 en uit kredietfaciliteiten in EUR bij derde partijen met een gemiddelde resterende looptijd van minder dan 1 maand.

Bijlage 17. Voorzieningen (in miljoen EUR)

Arbeidsongevallen

Geschillen

Ziektedagen

Totaal

Andere risico's

Op 1 januari 2007

47

82

32

46

208

Toevoe gingen Aanwendingen Terugnemingen Op 31 december 2007

2 -2 -1 45

19 -1 -2 98

12 -10 0 34

11 -3 -3 52

44 -16 -6 229

Toevoe gingen Aanwendingen Terugnemingen Op 31 december 2008

2 -3 0 44

26 -20 -10 93

13 -12 0 36

8 -6 -1 52

49 -41 -12 225

De voorziening voor arbeidsongevallen betreft de vergoedingen die Belgacom NV desgevallend moet betalen aan personeelsleden die gewond geraakt zijn (met inbegrip van beroepsziekten) tijdens de uitoefening van hun functie en op de weg van en naar het werk. Tot 31 december 2002 werd de vergoeding, volgens de wet van 1967 (openbare sector) op de arbeidsongevallen, gedekt en rechtstreeks uitbetaald door Belgacom. Deze voorziening (gedeelte annuïteiten) is gebaseerd op actuariële gegevens met inbegrip van de sterftetafels, vergoedingspercentages, rentevoeten en andere factoren bepaald door de wet van 1967 en berekend met de hulp van een professionele verzekeraar. Rekening houdend met de sterftetafel wordt ervan uitgegaan dat het grootste gedeelte van deze kosten zal worden uitbetaald tot 31 december 2053. Sinds 1 januari 2003 zijn de contractuele personeelsleden onderworpen aan de wet van 1971 (privé-sector) en blijven de statutaire personeelsleden onder de toepassing van de wet van 1967 (openbare sector). Zowel voor de contractuele als de statutaire personeelsleden is Belgacom sinds 1 januari 2003 gedekt door verzekeringspolissen voor arbeidsongevallen en zal zij dus geen rechtstreekse betalingen meer uitvoeren aan de personeelsleden. De voorziening voor geschillen geeft de beste raming van het management weer voor waarschijnlijke verliezen ten gevolge van hangende geschillen waarvoor de Groep door een derde partij wordt vervolgd of waarvoor zij betrokken is in een juridisch of een belasting geschil. De verwachte timing van de bijbehorende uitstroom van kasmiddelen hangt af van de vooruitgang en de duur van de onderliggende gerechtelijke procedures. De voorziening voor ziektedagen vormt de beste raming van het management van de waarschijnlijke kosten ingevolge de toekenning door Belgacom aan haar statutaire personeelsleden van een recht op cumulatie van ziektedagen. De voorziening werd bepaald op basis van statistische gegevens. De voorziening voor andere risico’s omvat hoofdzakelijk de opgelopen risico’s van de herverzekeringsmaatschappij, de geraamde kosten voor de ontmanteling en herstelling van de mobiele antennesites en gebouwen, de voorziening voor milieurisico’s en de overige risico’s. Er wordt verwacht dat de meeste van deze kosten zullen worden betaald tijdens de periode 2009-2024. De voorziening voor de herstellingskosten wordt geraamd tegen actuele prijzen en verdisconteerd tegen een discontovoet tussen 4,20% en 5,64%, afhankelijk van wanneer de uitgaven voorzien worden om de verplichtingen na te kunnen leven.

Bijlage 18. Andere langetermijnschulden (in miljoen EUR) Ande re schulde n Totaal


Per 31 december 2007 2008 2 2

3 3

55

Bijlage 19. Andere kortetermijnschulden (in miljoen EUR)

Per 31 december 20 07 20 0 8

Bijlage

Te be ta le n B.T.W . Schulde n a a n w e rkne me rs Vo o rz ie ning vo o r va ka ntie ge ld Vo o rz ie ning vo o r s o cia le z e ke rhe ids bijd ra g e Ing e ho ude n be d rijfs vo o rhe ffing e n O ve r te dra g e n o pb re ng s te n And e re de riva te n To e te re ke ne n ko s te n And e re s chulde n Totaal

23 84 75 46 17 174 0 23 53 49 5

20

16 88 80 50 17 177 3 33 64 5 27

Bijlage 20. Derivaten (in miljoen EUR)

Per 31 december 2 0 07 20 0 8

Bijlage

Vas te activa De riva te n a a ng e ho ud e n vo o r a fd e kking And e re de riva te n Vlottende activa De riva te n a a ng e ho ud e n vo o r a fd e kking TO TAL ACTIVA Lange term ijns chulden De riva te n a a ng e ho ud e n vo o r a fd e kking - re nte d ra ge nd e s chuld e n And e re de riva te n - re nte d ra ge nd e s chuld e n Korte term ijns chulden And e re de riva te n - nie t-re nte d ra ge nd e s chuld e n Totale schulden

10 10

3 1

0 62

12

0 4

1 63

16 16

1 14

0 29

18

0 15

3 32

De Groep maakt gebruik van derivaten zoals renteswaps (IRS), rente- en valutaswaps (IRCS), termijnwisselcontracten en valuta opties. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de positieve en negatieve reële waarden van de derivaten in de balans, opgenomen als respectievelijk vaste/vlottende activa of passiva, samen met de notionele bedragen per vervaltermijn.

Reële waarde

Op 31 december 2007 (in miljoen EUR)

Positief

Negatief

3 3

Rente- en valutaswaps Derivaten aangehouden als afdekking reële waarde

Binnen 2 maand

Notioneel bedrag 3 - 12 1-5 meer dan maand jaar 5 jaar

-1 -1

0

0

0

-14 0

19

3

Renteswaps Termijnwisselcontracten Aangekochte aandelenopties Derivaten die niet kwalificeren voor afdekking

1 1

-15

19

3

0 1 1

Totaal

4

-15

19

3

1

Reële waarde

Op 31 december 2008 (in miljoen EUR)

Positief Termijnwisselcontracten Derivaten aangehouden voor kasstroom afdekking Renteswaps Rente- en valutaswaps Termijnwisselcontracten Derivaten die niet kwalificeren voor afdekking

1 1

Totaal (1) Inbegrepen onderbroken rëele waarde afdekkingderivaten

0

0

217 217

217 217

144 144

144 22 1 167

361

384

Notioneel bedrag 3 - 12 1-5 meer dan maand jaar 5 jaar 4 4

3 3

0 144 217

Totaal

8 8

62

-24 -5 -3 -32

51 51

10 10

2 2

361

144 217 63 424

63

-32

51

14

5

361

431

62 (1)

Negatief

Binnen 2 maand

Totaal

Bijlage 21. Financieel risicobeheer: objectieven en beleid De belangrijkste financiële instrumenten van de Groep bestaan uit niet-achtergestelde schulden, handelsvorderingen en handelschulden. De belangrijkste risico’s verbonden met deze schulden zijn het rentevoetrisico, het wisselkoersrisico, het liquiditeitsrisico en het kredietrisico. De Groep is ook aan het financieel risico blootgesteld dat met toekomstige transacties verbonden is. Het principe van risico minimalisatie wordt op alle financiële transacties toegepast. Om dit te bereiken wordt het beheer met betrekking tot de financiering, wisselkoers, rentevoet en kredietrisico gecentraliseerd bij het Groep Treasury Department. Simulaties worden uitgevoerd gebruik makend van verschillende scenario’s (“worst case” scenario inbegrepen) om hun impact in verschillende marktomgevingen in te schatten.


56

Alle financiële transacties et financiële risico’s worden beheerd en opgevolgd in een centraal treasury management systeem. Het Groep Treasury departement voert zijn operaties uit in het kader van de regels en richtlijnen die door de Raad van Bestuur goedgekeurd werden. Het Groep Treasury departement is verantwoordelijk voor de toepassing van deze regels en richtlijnen. Volgens deze regels, worden de derivaten gebruikt om het rentevoetrisico en het wisselkoersrisico af te dekken. Derivaten worden enkel gebruikt als dekkingsinstrument, en kunnen niet gebruikt worden voor handels- of speculatieve doeleinden. De belangrijkste gebruikte derivaten zijn de valutaswaps, de renteswaps en de rente- en valutaswaps en toekomstige koersovereenkomsten. De interne Audit afdeling van de Groep controleert regelmatig de interne controle omgeving binnen het Groep department.

Treasury

Gedurende de periode 2007 – 2008 vond in de Groep geen belangrijke verandering plaats in de omvang van de financiële risico’s noch in de door de Groep opgestelde regels en richtlijnen voor het beheer van financiële risico’s.

Rentevoetrisico

De blootstelling van de Groep aan de veranderende marktrentevoeten betreft voornamelijk zijn langetermijn financieële schulden. De Groep Treasury departement beheert de blootstelling van de Groep aan wijzigingen van de rentevoeten en de financieringskost, door een mix van vaste en vlottende rentedragende schulden te gebruiken, in lijn met de door de Groep opgestelde regels voor financieel risicobeheer. Deze regels streven naar het bereiken van een optimaal evenwicht tussen de totale financieringskost, de risicobeperking en het vermijden van de volatiliteit van de financiële resultaten, rekening houdend met zowel de marktcondities en opportuniteiten als met de globale handelsstrategie van de Groep. Als gevolg daarvan heeft Belgacom op verschillende renteswaps (IRS) en rente- en valutaswaps (IRCS) ingetekend om het renterisico op bepaalde financiële verplichtingen om te zetten van een vaste rentevoet naar een vlottende rentevoet mechanisme of omgekeerd. De onderliggende tabellen tonen de rentedragende langetermijn schulden exclusief leasing- en soortgelijke schulden, de renteswaps (IRS), de rente- en valutaswaps (IRCS) en de netto verplichtingen van de Groep, op 31 december 2007 en 2008.

IRCS overeenkomsten

Directe lening Gemiddeld Gewogen e loo ptijd gemiddelde t ot intere stvoet (1) vervaldag

Notioneel bedrag

(in miljoen EUR) EUR Vast Variabel JPY Vast

Te betalen (terug te vorderen) bedrag

Op 31 december 2007 IRS overeenkomsten

Gemiddeld Gewogen e looptijd gemiddelde t ot int erestvo et (1) vervaldag

(in jaren) (in miljoen EUR)

(in jaren)

1.370 300

4,26% 4,78%

7 2

217

4,72%

12

217

4,99%

12

-217

4,99%

12

Te betalen (te rug te vorderen) bedrag

Ge middeld Gewogen e lo optijd gemiddelde tot interestvoet (1) vervaldag

(in miljoen EUR) 144 -144

6,20% 4,72%

Netto wissel verplichtingen Gemiddel de looptijd tot vervaldag

Te betalen (terug Gewogen te vordere n) gemiddelde bedrag interestvoet (1)

(in jaren)

(in miljoen EUR)

8 8

1.514 373

4,44% 4,77%

7 5

1.887

4,51%

6

Totaal 1.887 4,42% 6 0 0 (1) Gewogen gemiddelde intere stvoet rekening houdend met de recentste rentevoe ten voor variabele rentedragende leningen.

Op 31 december 2008 IRCS overeenkomsten IRS overeenkomsten Gemiddel Te betalen Te betalen Gemiddeld Gewogen de Gewogen (terug te e looptijd (terug te gemiddelde looptijd gemiddelde vordere n) vorderen) tot int erestvoet (1) tot interestvoet (1) bedrag bedrag verva ldag vervaldag

Directe lening Notioneel bedrag

Ge woge n Gemiddelde gemiddelde looptijd tot interestvoet (1) vervaldag

(in miljoen EUR) EUR Vast Variabel JPY Vast

(in jaren)

(in miljoen EUR)

(in jaren) (in miljoen EUR)

1.866

4,41%

6 0

217

3,81%

11

217

4,99%

11

-217

-4,99%

11

144 -144

6,20% 4,13%

(in jaren)

Netto wissel verplichtingen Gemidde lde Gewogen Te betalen (terug looptijd te vorderen) gemiddelde tot bedrag interestvoet (1) vervalda

(in jaren)

(in miljoen EUR)

7 7

2.010 73

(in jaren) 4,54% 3,16%

6 18

4,49%

6

0

Totaal 2.083 4,47% 6 0 0 (1) Gewogen gemiddelde intere stvoet rekening houdend met de recentste rentevoeten voor variabele rentedragende leningen.

2.083

Onde rstaande tabel bevat de sensitiviteitsanalyse van de financiële instrumenten met betrekking tot het interestrisico. Verwachtingen Markt rentevoet voor het jaar

2008

Ve rwachte schommelingen in bps (1)

Impact op resultatenrekening (in miljoen EUR)

IRS EURIBOR 7 jaar EURIBOR 3 maand EURIBOR 6M (365d)

- 8 bps - 75 bps - 27 bps

-1 +2 +0

IRS EURIBOR 7 jaar EURIBOR 3 maand EURIBOR 6M (365d) (1) bps: basis punten.

-38 bps -188 bps -98 bps

-4 +5 +1

2009


57

Voor 2009 wordt de verwachte impact op de resultatenrekening veroorzaakt door de te betalen intresten op leningen met vlottende rentevoet enerzijds, en anderzijds door de herwaardering aan marktwaarde van bepaalde IRS-derivaten die niet als indekking kwalificeren. De volatiliteit van de financiële opbrengsten /(kosten) hangt af van de schommeling van de 3-maand EURIBOR voor de intresten betaalbaar op de leningen met vlottende rentevoet, en van de IRS-EURIBOR op zeven jaar (IRSEURIBOR 7 jaar) voor de herwaardering aan marktwaarde van de IRS-derivaten.

Wisselkoersrisico’s

De operationele activiteiten zijn de belangrijkste bron van wisselrisico voor de Groep. Dit risico komt voor bij aankopen of verkopen die door de operationele afdelingen in een andere valuta dan hun functionele valuta worden uitgevoerd. Dergelijke transacties komen voornamelijk voor in het segment International Carrier Services (“ICS”). De internationale activiteiten van dit segment genereren betalingen in verschillende valuta’s van en naar andere telecommunicatie operatoren, evenals in sommige dochterondernemingen van de sub-groep Telindus die activiteiten in US Dollar voeren en tenslotte in de internationale roaming activiteiten van Belgacom Mobile . De wisselkoersrisico’s worden ingedekt voor zover ze de kasstromen van de Groep beïnvloeden. De wisselkoersrisico’s die de kasstromen van de Groep niet beïnvloeden (bijvoorbeeld risico’s die voortvloeien uit de omzetting van activa en schulden van de buitenlandse operaties naar de functionele valuta) worden gewoonlijk niet ingedekt. Niettemin zou de Groep kunnen overwegen om deze zogenaamde omrekeningsverschillen in te dekken indien hun mogelijke impact belangrijk zou worden voor de geconsolideerde jaarrekening.

De typische instrumenten die gebruikt worden om het wisselkoersrisico in te dekken zijn de termijnwisselcontracten. In 2007 en 2008 was de Groep enkel voor zijn operationele activiteiten aan het wisselkoersrisico blootgesteld.,. De herwaardering naar de reële waarde van de openstaande posities in vreemde munten wordt via de resultatenrekening geboekt en wordt gereduceerd of gecompenseerd door de herwaardering van de derivaten die gebruikt werden om dit risico in te dekken. De Groep voerde voor de jaren 2007, 2008 en 2009 een sensitiviteitsanalyse uit op de wisselkoersen EUR/USD, EUR/SDR2 EUR/GBP en EUR/CHF, de vier munten waarin de Groep typisch een risico heeft in zijn operationele activiteiten. Voor 2007 en 2008, was er geen belangrijke impact op de resultatenrekening van de Groep. Voor 2009, verwacht de Groep ook geen belangrijke impact van koersschommelingen op zijn financiële prestaties. Dit komt door het feit dat de Groep in se slechts een beperkt wisselrisico blijft houden enerzijds, en anderzijds door het tijdig en doeltreffend indekken van zulke wisselrisico’s wanneer zij opduiken gedurende de operaties.

Kredietrisico en belangrijke concentraties van kredietrisico

De Groep is blootgesteld aan kredietrisico door zijn operationele en financiële activiteiten (financiële beleggingen voor het beheer van de liquide middelen van de Groep). Kredietrisico betreft alle soorten risico’s op tegenpartijen, bijvoorbeeld wanneer de tegenpartij haar verplichtingen tegenover Belgacom niet nakomt in het kader van leningen, dekkingen, uitbetalingen en andere financiële activiteiten.

De maximale blootstelling van de Groep aan het kredietrisico (zonder rekening te houden met de waarde van alle zakelijke of andere zekerheden), wanneer de tegenpartij haar verplichtingen tegenover elke categorie van erkende financiële activa (waaronder derivaten) niet nakomt, is gelijk aan de boekwaarde van deze activa in de balans. Om het kredietrisico te beperken dat met de financieringsactiviteiten en het beheer van de liquide middelen van de Groep verbonden is, worden dergelijke transacties als regel enkel met financiële instellingen van eerste rang afgesloten, waarvan de rating minimaal AA- / Aa3 is. Het kredietrisico dat uit operationele activiteiten met grote klanten voortvloeit, wordt op individuele basis beheerd en gecontroleerd. Bijkomende garanties kunnen geëist worden. Deze grote klanten zijn niet materieel voor de Groep, aangezien de portfolio van Belgacom vooral uit een massa kleinere klanten bestaat. Het kredietrisico en de concentratie van het kredietrisico verbonden met handelsvorderingen is dus beperkt. Wat de handelsvorderingen op andere telecommunicatie ondernemingen betreft, is de concentratie van het kredietrisico ook beperkt ten gevolge van de netting overeenkomsten met de handelsschulden van die ondernemingen, de verplichtingen tot vooruitbetaling, bankgaranties, de waarborgen uitgegeven door moederondernemingen en kredietlimieten toegestaan door kredietverzekeraars. De Groep is blootgesteld aan kredietverliezen ingeval de tegenpartij haar verplichtingen op derivaten niet nakomt (zie bijlagen 20 and 21) en de cross-border lease overeenkomsten (zie bijlage 35). De Groep verwacht echter niet dat deze tegenpartijen slecht zullen presteren, noch dat ze waarborgen of andere zekerheden van deze tegenpartijen vraagt, gezien het om financiële instellingen met een hoge kredietwaardigheid gaat. Bovendien is de Groep aan kredietrisico blootgesteld door het occasioneel uitgeven van financiële zekerheden. Op 31 december 2008 had de Groep bankgaranties uitgegeven voor een bedrag van 39 miljoen EUR.

Liquiditeitsrisico

In overeenstemming met het Treasury beleid, beheert het Groep Treasury departement de financieringskost door een mix van schulden met vaste rentevoet en schulden met vlottende rentevoet. Een liquiditeitsreserve onder de vorm van kredietfaciliteiten of cash, wordt gehouden met het doel de liquiditeit en de financiële flexibiliteit van de Groep steeds te handhaven. Daartoe is Belgacom NV bilaterale kredieten met verschillende looptijden en een gesyndiceerde kredietfaciliteit aangegaan. Voor de middellange tot langetermijn financiering, gebruikt de Groep obligaties en leningen op middellange termijn. De looptijd van de schulden is gespreid over meerdere jaren. Het Groep Treasury departement analyseert regelmatig zijn financieringsbehoefte, rekening houdend met zijn eigen rating en de bestaande condities op de markt.

De onderstaande tabel vat de looptijd van rentedragende schulden van de Groep samen voor elk boekjaar. Dit profiel is gebaseerd op de niet geactualiseerde contractuele interestbetalingen en op de kapitaalsaflossingen. De impact van de derivaten op de kasstromen die gebruikt worden om een vaste rentevoet naar een vlottende rentevoet of omgekeerd om te zetten werd in acht genomen. Voor de schulden met vlottende rentevoet zijn de rentevoeten die gebruikt werden om de kasstromen te bepalen, diegenen van de laatste herprijzing voor de afsluiting van het boekjaar (respectievelijk op 31 december 2007 en 2008).

2

SDR: Speciale Trekkingsrechten: korf van munten, vaak gebruikt in netting overeekomsten tussen telecom operatoren. Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

58

(in miljoen EUR)

20 0 8

2 0 09

2 01 0

20 1 1

2012

2 0 1 3-20 2 7

O p 3 1 december 2 00 7 Re nte dra g e nd e s chu lde n o p la n ge te rmijn Ko rte te rmijn Re nte d ra ge nde s chuld e n Totaal

85 69 15 4

390 0 390

75 0 75

675 0 6 75

50 0 50

1.178 0 1 .1 7 8

0

93 402 495

99 0 99

868 0 8 68

65 0 65

1.524 0 1 .5 2 4

O p 3 1 december 2 00 8 Re nte dra g e nd e s chu lde n o p la n ge te rmijn Ko rte te rmijn Re nte d ra ge nde s chuld e n Totaal

Bankkredietfaciliteiten op 31 december 2008 Behalve de rentedragende schulden op lange termijn zoals weergegeven in bijlagen 16.1 en 16.2, kan de Groep beroep doen op langetermijnkredietfaciliteiten ten belope van 529 miljoen EUR en kortetermijnkredietfaciliteiten ten belope van 443 miljoen EUR. Deze faciliteiten worden verstrekt door een gediversifieerde groep van banken. Op 31 december 2008 was er geen uitstaand saldo onder de langetermijnfaciliteiten en een uitstaand saldo van 2,7 miljoen EUR onder de kortetermijnfaciliteiten. Een totaal van 969 miljoen EUR is daarom op afsluitdatum beschikbaar voor opname. De Groep heeft ook Euro Medium Term Note (“EMTN”)-programma uitgewerkt van 2,5 miljard EUR en een Commercial Paper (“CP”)-programma van 1 miljard EUR. Op 31 december 2008 was er een uitstaand bedrag onder het EMTN-programma van 2.150 miljoen EUR, en een uitstaand bedrag van 25 miljoen EUR onder het CP-programma.

Bijlage 22. Netto opbrengsten Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008

(in miljoen EUR) Ve rkope n va n goe dere n Le vere n van dienste n Totaal

649 5.339 5.987

605 5.306 5.911

Bijlage 23. Andere bedrijfsopbrengsten (in miljoen EUR) Me e rw a a rde o p d e ve rko o p va n imma te rië le e n ma te rië le va s te a ctiva Me e rw a a rde o p d e ve rko o p va n ge co ns o lide e rde d e e lne minge n O pb re ngs te n o p re a lis a tie va n ha nde ls vo rd e ring e n And e re o p bre ngs te n Totaal

Bijlage

37

Boekjaar afgesloten op 3 1 december 2 0 07 20 0 8 12 0 1 64 77

4 1 1 61 67

Bijlage 24. Niet-terugkerende opbrengsten (in miljoen EUR) Me e rw a a rde op de verkoop va n Certipost NV Totaal

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 0

8 8

Meerwaarden op de verkoop van dochterondernemingen en joint ventures worden weergegeven als niet-terugkerende opbrengsten indien zij individueel 5 miljoen EUR overschrijden. In 2008 verkocht de Groep zijn joint venture deelneming in Certipost NV wat resulteerde in de erkenning van een winst van 8 miljoen EUR (zie bijlage 6.3).

Bijlage 25. Kosten van verkochte materialen en diensten (in miljoen EUR) Aa nko pe n va n ma te ria le n Aa nko pe n va n die nste n Totaal

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 496 1.519 2.015

463 1.511 1.975

De aankopen van materialen worden weergegeven na aftrek van het werk uitgevoerd door de onderneming, dat wordt geactiveerd ten bedrage van 58 miljoen EUR in 2007 en 61 miljoen EUR in 2008.


59

Bijlage 26. Personeelskosten en pensioenen (in miljoen EUR) W e dde n e n lone n So cia le ze ke rhe idsbijdra ge n P e nsio e nkos te n Ve rgoe dinge n na uitdie nsttre ding (a nde re dan pe nsio e ne n) e n be ë indiginsvo o rde le n Ande re pe rsone e lskoste n Totaal

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 846 199 20 25 30 1.120

845 200 20 28 31 1.124

De wedden en lonen en de sociale zekerheidsbijdragen worden weergegeven na aftrek van het werk uitgevoerd door de onderneming dat wordt geactiveerd ten bedrage van 46 miljoen EUR in 2007 en 51 miljoen EUR in 2008.

Bijlage 27. Andere bedrijfskosten (in miljoen EUR)

Boekjaar afgesloten op 31 december Bijlage 2007 2008

Huurkosten Onde rhoud en nutsvoorzieningen Publicite it en public relations Consultancy Administratie en opleiding Kosten voor telecommunicatie, post en kantooruitrusting Uitbe stedingen 11 & 37 Waardeverminderingen en verliezen voor dubie uze vorderingen Verlies op realisat ie van handelsvorderingen 37 Waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa Andere belastingen dan winstbe lastingen Andere bedrijfskosten (1) Totaal (1) Zijn ook be grepen de niet-gerealiseerde wisselkoerswinsten ten belopen van 4 miljoen EUR in 2007 en

105 179 125 177 49 37 56 4 27 4

111 186 120 205 61 40 54 4 34 4

58 56 31 16 853 890 1 miljoen EUR in 2008

De andere bedrijfskosten worden weergegeven na aftrek van het werk uitgevoerd door de onderneming, dat wordt geactiveerd ten bedrage van 131 miljoen EUR in 2007 en 138 miljoen EUR in 2008.

Bijlage 28. Niet-terugkerende kosten (in miljoen EUR) De s inve s te ring va n Te lindus Inte rna tio na l in nie t s tra te gis che la nde n Ve rw a chte ve rlie s op filia le n ge cla s sifice e rd a ls a a nge ho ude n vo or ve rko op Be ë indigings vo orde le n e n bijkome nde ve rgoe dinge n Totaal

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 46 46

34 6 53 93

Minderwaarden op de verkoop van dochterondernemingen en joint ventures die individueel 5 miljoen EUR overschrijden en kosten voor herstructureringsprogramma’s worden geboekt als niet-terugkerende kosten. In 2007 en 2008 heeft de Groep beëindigingvoordelen en bijkomende vergoedingen voor vrijwillig vertrek van werknemers geboekt voor een bedrag van respectievelijk 46 miljoen EUR en 53 miljoen EUR in verband met herstructureringsprogramma’s en het externe mobiliteitsaanbod naar de Belgische Staat (zie bijlage 9.1). In 2008 heeft de Groep besloten de Telindus dochterondernemingen gevestigd in niet-strategische landen van de hand te doen of the liquideren. (Duitsland, China en Hong Kong, Italië, Portugal, Zwitserland en Zweden) (zie note 6.3). Dit desinvesteringsprogramma leidde tot de erkenning van een niet-terugkerende kost van 34 miljoen EUR in de resultatenrekening van het vierde kwartaal van 2008. De Groep heeft besloten om alle activa en passiva van WIN NV te verkopen aan Tecteo. Eind 2008 was deze transactie afhankelijk van de goedkeuring van het Waals Gewest, welke begin januari werd toegekend (zie bijlage 42). De Groep verwacht een verlies van 6 miljoen EUR als gevolg van deze transactie. Dit werd erkend als een niet-terugkerende kost in de resultatenrekening van het jaar 2008.

Bijlage 29. Afschrijvingen (in miljoen EUR) Afschrijvingen op lice ntie s e n a nde re imma te rië le vaste a ctiva Afschrijvingen op ma te rië le va ste a ctiva Totaal


Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 223 551 774

214 530 743

60

Bijlage 30.Netto financiële opbrengsten/(kosten) (in miljoen EUR)

Note


Financiële inkom s ten Inte re s t opbre ngste n o p fina ncië le ins trume nte n Aa n a fge s chre ve n ko s tprijs Aa n re ë le w a a rde via de re s ulta te nre ke ning Me e rw a a rde o p ve rko op va n Ande re de e lne minge n Be le gginge n W a a rde ring a a n de re ë le w a a rde va n fina ncië le ins trume nte n Nie t in e e n a fde kkings re la tie

24 6

22 7

37 37

74 1

0 0

37

7

0

-77 -18

-85 -19

-14

-14

Financiële kosten Inte re s te n e n ko ste n va n le ninge n o p fina ncië le ins trume nte n Aa n a fge s chre ve n ko s tprijs Aa n re ë le w a a rde via de re s ulta te nre ke ning Actua lis a tie ko s te n Va n be ë indigings vo o rde le n W a a rde ve rminde ringe n O p be le gginge n W a a rde ring a a n de re ë le w a a rde va n fina ncië le ins trume nte n Nie t in e e n a fde kkings re la tie

37

Totaal

0

-5

0

-14

1

-109

In 2007 verkocht Belgacom haar deelnemingen in Mobistar en in Eutelsat Communications SA, wat resulteerde in een winst van respectievelijk 5 miljoen EUR en 69 miljoen EUR (zie bijlage 7).

Bijlage 31. Winst per aandeel

De gewone winst per aandeel wordt berekend door de nettowinst van het jaar die kan toegekend worden aan de gewone aandeelhouders, te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal gewone uitstaande aandelen tijdens het jaar. De verwaterde winst per aandeel wordt berekend door de nettowinst van het jaar die toegekend wordt aan de gewone aandeelhouders, te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal gewone uitstaande aandelen, gecorrigeerd voor de gevolgen van de verwaterde aandelenopties.

Hierna worde n de resultaten- en aandelengegevens weergegeven die worden gebruikt bij de berekening van de gewone en verwat erde winst per aandeel: ekjaar afgesloten op 31 decem (in miljoen, behalve de cijfers met betrekking tot de aandelen) 2007 2008 Nett owinst toe te rekenen aan gewone aandeelhouders (in miljoen EUR)

958

800

Aanpassingen voor potentiële gewone aandelen die t ot verwatering zullen leiden (in miljoen EU

0

0

Aange paste ne ttowinst voor de bereke ning van de verwaterde winst per aandeel (in miljoen EU

958

800

334.017.553

326.179.820

326.130

107.417

334.343.683

326.287.237

Gewone winst per aandeel (EUR)

2,87

2,45

Verwat erde winst per aandeel (EUR)

2,87

2,45

Gewogen gemiddeld aa ntal gewone aande len Correctie voor aandelenopties Gewogen gemiddeld aa ntal gewone aande len voor verwat erde winst per aandeel

De aandelenopties toegekend in 2005, 2007 en 2008 zijn antiverwaterend voor de gepresenteerde periodes en daarom niet inbegrepen in de berekening van de verwaterde winst per aandeel, terwijl de opties toegekend in 2004 en 2006 een verwaterend effect hebben.


61

Bijlage 32. Betaalde en voorgestelde dividenden (in miljoen, behalve de cijfers met betrekking tot de aandelen)

Boekjaar afgesloten op 31 december, 2007 2008

Divide nde n op ge w one a a nde le n: Voorgeste lde divide nde n (in miljoe n EUR)

563

544

335.263.811

323.515.152

Divide nd pe r a a nde e l (EUR)

1,68

1,68

Inte rim divide nd be ta a ld a a n de a a nde e lhoude rs (in miljoe n EUR)

170

160

Inte rim divide nd pe r a a nde e l (EUR)

0,50

0,50

Aa nta l a a nde le n me t divide ndre chte n

De voorgestelde dividenden voor 2007 werden effectief uitbetaald in april 2008. Het interim dividend van 2007 werd in december 2007 uitbetaald. Het interim dividend van 2008 werd in december 2008 uitbetaald.

Bijlage 33. Informatie over verbonden partijen Bijlage 33.1. Geconsolideerde ondernemingen

De dochterondernemingen en joint ventures zijn opgenomen in bijlage 6. De Groep bezit geen geassocieerde ondernemingen voor de twee voorgestelde boekjaren. Leveringen van goederen en diensten tussen ondernemingen van de Groep gebeuren tegen commerciële voorwaarden en marktprijzen.

Joint ventures Belgacom International Carrier Services NV en dochterondernemingen

De Groep heeft een joint venture deelneming van 72% in Belgacom International Carrier Services NV en haar dochterondernemingen (hierna BICS genoemd). De overblijvende 28% aandelen zijn in het bezit van Swisscom Belgium NV. BICS houdt zich bezig met internationale carrier-activiteiten voor Belgacom NV en dochterondernemingen, Swisscom Groep en andere telecomoperatoren. Voor 2007 bedroegen de verkopen en de aankopen tussen BICS en de Groep respectievelijk 21 miljoen EUR en 15 miljoen EUR. Op 31 december 2007 had BICS tegenover de Groep handelsvorderingen ten belopen van 4 miljoen EUR, handelsschulden ten belopen van 3 miljoen EUR en kortetermijndeposito’s ten belopen van 30 miljoen EUR. Voor 2008 bedroegen de verkopen en de aankopen tussen BICS en de Groep respectievelijk 21 miljoen EUR en 15 miljoen EUR. Op 31 december 2008 had BICS tegenover de Groep handelsvorderingen ten belopen van 5 miljoen EUR, handelsschulden ten belopen van 3 miljoen EUR en kortetermijndeposito’s ten belopen van 51 miljoen EUR.

Bijlage 33.2. Relaties met aandeelhouders

De Belgische Staat is de meerderheidsaandeelhouder van de Groep met een deelneming van 53.5%. De Groep houdt eigen aandelen aan voor 5,2%. De resterende 41,3% worden verhandeld op de Eerste Markt van Euronext Brussels.

Relatie met de Belgische Staat De Groep levert telecomdiensten aan de Belgische Staat en verschillende administraties van de Belgische Staat. Dergelijke transacties verlopen allemaal volgens de normale klant/-relaties en aan voorwaarden die niet voordeliger zijn dan die waarop andere klanten en leveranciers een beroep kunnen doen. De diensten aan deze administraties vormen geen belangrijke deel van de netto-opbrengsten van de Groep. Relatie met de minderheidsaandeelhouders van Belgacom International Carrier Services NV (BICS) en dochterondernemingen Swisscom Belgium NV houdt een participatie van 28% in BICS

De Groep voert transacties met de Groep Swisscom (hierna “Swisscom” genoemd) uit in het kader van haar internationale carrieractiviteiten. Swisscom gebruikt het netwerk van BICS om zijn uitgaande internationale stem- en gegevenstrafiek te verwerken terwijl BICS het nationale netwerk van Swisscom gebruikt om zijn internationale stem- en gegevenstrafiek naar Zwitserland toe af te handelen. Deze transacties verlopen allemaal volgens de normale klant/leverancier–relaties en volgens bepalingen en voorwaarden die niet voordeliger zijn dan die voor andere klanten en leveranciers. De Groep verkocht diensten aan Swisscom ten belopen van 71 miljoen EUR in 2007 en 74 miljoen EUR in 2008. Swisscom verkochte diensten aan de Groep ten belopen van 79 miljoen EUR in 2007 en 59 miljoen EUR in 2008. Handelsvorderingen op Swisscom bedroegen 17 miljoen EUR op 31 december 2007 en 10 miljoen EUR op 31 december 2008. Handelsschulden tegenover Swisscom bedroegen 22 miljoen EUR op 31 december 2007 en 14 miljoen EUR op 31 december 2008.

Bijlage 33.3. Relaties met andere door de Staat gecontroleerde ondernemingen

De Groep levert telecomdiensten aan verschillende door de Staat gecontroleerde ondernemingen. Al deze transacties verlopen volgens de normale klant/leverancier–relaties en volgens bepalingen en voorwaarden die niet voordeliger zijn dan die voor andere klanten en leveranciers. De diensten verleend aan door de Staat gecontroleerde ondernemingen vertegenwoordigen geen belangrijk deel van de netto-opbrengsten van de Groep.


62

Bijlage 33.4. Relaties met top management personeel

De vergoeding van de bestuurders is als volgt: een jaarlijkse vaste vergoeding van 50.000 EUR voor de Voorzitter van de Raad van Bestuur en van 25.000 EUR voor de andere leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de GedelegeerdBestuurder. Alle leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de Gedelegeerd-Bestuurder, hebben recht op een zitpenning van 5.000 EUR per bijgewoonde vergadering van de Raad van Bestuur. Ten slotte wordt een zitpenning van 2.500 EUR per vergadering toegekend aan ieder lid van een adviserend Comité van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de Gedelegeerd-Bestuurder. Voor de Voorzitter wordt het bedrag van de zitpenningen verdubbeld. De totale bezoldiging voor de bestuurders bedroeg EUR 959.208 voor 2007 en EUR 1.063.250 voor 2008. De bestuurders hebben noch leningen noch voorschotten ontvangen van de Groep. Het aantal vergaderinge n van de Raad van Be stuur e n va n de C omités van de Ra ad van Be stuur is hie ronder gedetaille erd. 2007 2008 Raad van Bestuur 5 Audit-en Toezichtscomité 5 Benoemings-en Bezoldigingscomité 6 Comité voor Strategie en Bedrijfsontwikkeling 2

6 5 8 (1) 2

(1) De Raad van Bestuur heeft tijdens zijn vergadering van 24 juli 2008 beslist om e en ad-hoccomité samen te stellen, bestaande uit de leden van het Benoemings-en Bezoldigingscomité, uitgebreid met de hee r Philip Ha mpton (Voorzitter van het Audit-en Toezichtscomité) en de heer Pierre-Alain De Smedt om de relatie tussen de Raad en het Manage me nt t e herzien.

Voor het jaar eindigend op 31 december 2007 werd een totaal bedrag van 12.190.606 EUR betaald aan de leden van het “Belgacom Management Committee” (BMC), de Gedelegeerd-Bestuurder inbegrepen. In 2007 waren de leden van het Belgacom Management Committee) A. De Lathauwer, D. Bellens, R. Stewart, W. Mosseray, S. Alcott, M. Georgis, R. Everaert (12 maanden) en B. Cosgrave (10 maanden). Voor het jaar eindigend op 31 december 2008 werd een totaal bedrag van 7.261.683 EUR betaald aan de leden van het “Belgacom Management Committee” (BMC), de Gedelegeerd-Bestuurder inbegrepen. In 2008 waren de leden van het Belgacom Management Committee) A. De Lathauwer, D. Bellens, R. Stewart, S. Alcott, M. Georgis, M. De Coster (7 maanden) en G. Dallemagne (5,5 maanden) en W. Mosseray (3 maanden). Deze totale bedragen van de vergoeding van het top management omvatten de volgende elementen: • korte termijn vergoedingen: jaarlijks salaris (vast en variabel gedeelte) en andere kortetermijnvoordelen zoals medische verzekering, privé gebruik van management wagens, maaltijdcheques, met inbegrip van sociale zekerheidslasten op deze voordelen. • vergoedingen na uitdiensttreding: verzekeringspremies betaald door de Groep in naam van de leden van het BMC. De premies betreffen hoofdzakelijk een bijkomend pensioenplan. • beëindigingsvoordelen EUR

2007

Korte termijn ve rgoedinge n

Vergoedingen na uitdiensttreding Beëindigingsvoordelen Totaal

6.028.477 2.831.908 3.330.221 12.190.606

2008 5.550.802 1.710.881 0 7.261.683

Naast deze geldelijke voordelen werden op aandelen gebaseerde voordelen aan de leden van het BMC toegekend via aandelenoptieplannen. De BMC-leden hebben de gelegenheid gehad om deel te nemen aan een aandelenoptieplan waarbij hen 138.097 opties toegekend werden in 2007 en 314.866 opties in 2008.

Bijlage 33.5. Regelgeving De telecommunicatiesector wordt gereguleerd door wetten goedgekeurd door het Belgische parlement via een reeks Koninklijke en Ministeriële Besluiten en ook via beslissingen van het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie, gewoonlijk “BIPT” genoemd. Het Belgische licentiestelsel voorziet individuele licenties voor de levering van diensten van vaste openbare telefonie, openbare netwerkinfrastructuur en mobiele telecommunicatie. Bepaalde voorzieningen en principes in de wet op de overheidsbedrijven bepalen dat Belgacom gehouden is publieke en gereglementeerde diensten te leveren.


63

Bijlage 34. Rechten, verbintenissen en voorwaardelijke verplichtingen Operationele leaseverbintenissen

De Groep huurt locaties voor haar telecominfrastructuur en huurt gebouwen, technische en netwerkapparatuur, meubilair en voertuigen binnen het kader van operationele leasing met looptijden van één jaar of meer. Huurkosten met betrekking tot de operationele leases bedroegen 140 miljoen EUR in 2007 en 129 miljoen EUR in 2008. De toekomstige minimaal te be talen huur voor de niet-opzegbare operationele leases ziet eruit als volgt op 31 dece mber 2008: (in miljoen EUR) Gebouwen Locaties Technische en netwerk uit rusting Meubilair Voertuigen Andere mat eriaal Totaal

Binnen het jaar 27 12 15 1 22 2 79

1 - 3 jaar 30 36 6 0 23 3 99

3 - 5 jaar 16 36 3 0 3 2 61

Meer dan 5 jaar 6 1 5 0 1 2 15

Totaal 80 86 30 1 49 8 253

Claims en gerechtelijke procedures De Groep raakt sporadisch verwikkeld in diverse gerechtelijke, regelgevende en fiscale procedures en claims als gevolg van het uitvoeren van de bedrijfsactiviteiten. De Groep is momenteel verwikkeld in verschillende gerechtelijke en regelgevende procedures, inclusief die waarvoor een voorziening werd aangelegd (zie bijlage 17) en die welke hierna zijn beschreven, waarvoor geen of beperkte voorzieningen werden geboekt, in de jurisdicties waar zij actief is als gevolg van het uitvoeren van de bedrijfsactiviteiten. Deze omvatten ook de procedures voor het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT), het hoger beroep aangegaan tegen beslissingen van het BIPT,en de procedures met de Belgische belastingsadministraties in verband met de onroerende voorheffing en venootschapsbelasting. In september 2002 dienden Codenet, Versatel, Colt en Worldcom een klacht in bij de Belgische Raad voor de Mededinging, bewerende dat Belgacom’s “Benefit Excellence Program” door prijsdrukking en getrouwheidskortingen een misbruik inhoudt van Belgacom’s vermeende dominante marktpositie. Daarnaast hebben de aanklagers een aanvraag ingediend bij de voorzitter van de Raad voor de Mededinging om als tijdelijke maatregel het programma te schorsen. Belgacom’s “Benefit Excellence Program”, dat gelanceerd werd in maart 2002, is een tariefplan voor spraaktelefonie gericht op grote corporategebruikers waarbij speciale basistarieven voor nationale telefonie en voor vaste-naar-mobiele gesprekken evenals een bijkomend kortingsplan aangeboden werden. Op 22 december 2004 heeft de voorzitter van de Raad voor de Mededinging het verzoek voor tijdelijke maatregelen verworpen, omdat Belgacom duidelijkheid had gebracht in de manier waarop de volumekortingen werden toegepast. De Voorzitter wees er tevens op dat er volgens hem geen ernstig risico was dat andere gemachtigde operatoren zouden verdwijnen als gevolg van de ‘Benefit Excellence’-tarieven (en meer specifiek de volumekortingen). Daar waar de zaak met betrekking tot de uitvaardiging van tijdelijke maatregelen voor Belgacom een succesvolle afloop kende, is het dossier in verband met de vermeende inbreuk nog steeds hangende en werd nog geen tijdschema voor de pleidooien vastgesteld. Op 7 maart 2006 kreeg Belgacom een “opgave van bezwaren” van het Korps van Verslaggevers, dat het lopende onderzoek leidt voor de klacht i.v.m. “Benefit Excellence”. In de opgave van bezwaren, waarop Belgacom op 23 mei 2006 heeft geantwoord, wordt aangevoerd dat verschillende tariefplannen van Belgacom voor businessklanten een inbreuk op de mededingingsregels vormen. De inbreuken zouden teruggaan tot oktober 2000. Sommige ervan, en met name de getrouwheidskortingen en de zogenaamde discriminerende tariefvoorwaarden, worden beschouwd als nog steeds lopende. Het Korps van Verslaggevers heeft Belgacom op 6 juni 2006 in deze zaak gehoord. Zodra het onderzoek is afgerond, zal het Kollege van de Auditeurs (vroeger het Korps van Verslaggevers) een met redenen omkleed rapport aan de Belgische Raad voor de Mededinging bezorgen, die dan een uitspraak zal moeten doen i.v.m. de bezwaren die werden opgeworpen tegen de tariefplannen van Belgacom in kwestie. Belgacom kan in deze zaak verplicht worden om de retailtarieven, die het onderwerp zijn van de vordering, te verhogen. Als er uiteindelijk besloten wordt dat Belgacom een misbruik van dominante positie heeft begaan, kan ze onderworpen worden aan een maximumboete tot 10% van de jaarlijkse omzet van de Groep. In juni 2003 heeft BASE een geding tegen Belgacom Mobile ingeleid voor de Rechtbank van Koophandel van Brussel. BASE beweert dat de mobiele afwikkelingstarieven van Belgacom Mobile sinds 1 oktober 2000 niet in overeenstemming zijn met de officiële telecomwetgeving betreffende kostengeoriënteerde prijszetting en dat Belgacom Mobiles Proximus-to-Proximus-tarieven een misbruik inhouden van Belgacom Mobiles vermeende dominante positie op de Belgische markt. BASEs voorlopige raming van de eis tot schadeloosstelling, gebaseerd op haar samenvatting van augustus 2004, bedraagt ongeveer EUR 700 miljoen in terugbetalingen en schadevergoedingen, en vertegenwoordigt het omzetverlies dat BASE meent opgelopen te hebben ten gevolge deze praktijken. Dit bedrag werd door BASE in de loop van de procedure aangepast: BASE voorlopige raming van de eis tot schadeloosstelling, gebaseerd op de laatste procedurestukken, bedraagt momenteel ongeveer EUR 980 miljoen. Op 1 maart 2004 heeft Mobistar een verzoek tot vrijwillige tussenkomst neergelegd in het geding ingeleid door BASE tegen Belgacom Mobile. Mobistar beweert dat, indien de Rechtbank van Koophandel van Brussel tot de vaststelling zou komen dat de terminatietarieven gehanteerd door Belgacom Mobile niet in overeenstemming zouden zijn met de verplichting betreffende kostengeoriënteerde prijszetting, Mobistar een schadevergoeding dient toegekend te worden die door Mobistar voorlopig geschat wordt tussen EUR 967.000 en EUR 56.000.000, afhankelijk van de terminatietarieven weerhouden door de Rechtbank. Bovendien beweert Mobistar dat, naast de Proximus-to-Proximus-tarieven, bepaalde andere tariefschema’s aangeboden door Belgacom Mobile aan professionele klanten een misbruik vormen van Belgacom Mobiles vermeende dominante positie. Mobistar verzoekt de Rechtbank een gerechtelijk expert aan te stellen om het bedrag van de vermeende schade te bepalen en eist een schadevergoeding voor deze schade, voorlopig geschat op minimum EUR 50.000.000. Zoals in het geval van het geding ingeleid door BASE, betwist Belgacom Mobile de vorderingen van Mobistar.


64

Op 29 mei 2007 stelde de Rechtbank van Koophandel van Brussel in een eerste uitspraak vast dat Belgacom Mobile betreffende zijn afwikkelingstarieven geen inbreuk pleegde op de verplichting tot kostengeoriënteerde prijszetting en dat voor 2005 het bestaan van een dominante positie niet kan worden aangetoond. Wat de jaren 1999 tot 2004 betreft, kwam de Rechtbank van Koophandel wel tot de vaststelling dat Belgacom Mobile een dominante positie bekleedde. Zij stelde een college van experten aan, samengesteld uit de Heren Robert Wtterwulghe en Cyril Nourissat, die zullen bepalen of misbruik werd gemaakt van deze positie door het creëren van een situatie op het netwerk waarbij lage tarieven werden gehanteerd voor “on-net” verkeer en waarbij tevens price-squeezing werd toegepast. In onderhavig geval zal de Rechtbank van Koophandel experts aanstellen om de eventueel uit deze situatie voortvloeiende schadevergoeding te bepalen. Belgacom is nog steeds overtuigd van het feit dat er geen sprake kan zijn van misbruik van dominante positie. In februari 2005 leidde BASE een bijkomende rechtsvordering in tegen Belgacom Mobile bij de Voorzitter van de Handelsrechtbank van Brussel, die nauw verbonden is met de lopende zaak waarin Belgacom Mobile tegenover BASE en Mobistar staat: BASE beweert dat de Proximus-naar-Proximus tarieven van Belgacom Mobile in sommige tariefplannen een misbruik inhouden van de vermeende dominante positie van Belgacom Mobile op de Belgische markt, daar deze tarieven lager zijn dan voor oproepen naar andere mobiele netwerken, en het tariefverschil niet enkel te rechtvaardigen is door een verschil in onderliggende terminatiekosten. Op grond van deze aantijgingen heeft BASE een vordering tot staking van sommige tariefplannen ingediend. Zoals met de vorige zaak die BASE aanhangig maakte, betwist Belgacom Mobile de aantijgingen. Op 12 december 2005 besloot de Voorzitter van de Handelsrechtbank van Brussel dat misbruik van dominante positie vanuit Belgacom Mobile niet mogelijk was daar deze niet als dominant beschouwd is op de mobiele markt, met als gevolg dat de vordering tot staking van Proximus-naarProximus-tarieven verworpen is. Op 19 januari 2006 voerde de Belgische Dienst voor de Mededinging een “dawn-raid” uit in de gebouwen van Belgacom Mobile, naar aanleiding van een klacht van BASE op 7 oktober 2005 i.v.m. vermeend prijsmisbruik op de professionele markt. Bij deze huiszoeking in de kantoren van Belgacom Mobile werden diverse documenten in beslag genomen. Sindsdien heeft de Dienst voor de Mededinging Belgacom Mobile verzocht om informatie en documentatie in verband met zijn activiteiten op de professionele markt vrij te geven. Op 22 april 2008 diende de aanklager samen met de mededingingsautoriteiten zijn met redenen omkleed rapport in. In dit rapport beschuldigt de aanklager Belgacom Mobile van misbruik van zijn dominante positie gedurende de jaren 2002 tot 2005. Een uitspraak van de mededingingsautoriteiten volgt nadat alle argumenten ter verdediging van Belgacom Mobile zijn gehoord. In het kader van bovenstaande ontwikkelingen heeft het management in 2008 de waardering voor deze voorwaardelijke verplichting herbekeken. Indien de Raad voor de Mededinging uiteindelijk zou oordelen dat Belgacom Mobile zijn dominante positie zou hebben misbruikt, kan het een boete opgelegd krijgen die oploopt tot maximum 10% van zijn jaarlijkse omzet. In 2007 heeft de Belgische fiscale administratie aan een buitenlandse dochteronderneming van de Groep meegedeeld dat ze als fiscale ingezetene van België in plaats van Luxemburg wordt beschouwd, en dat ze bijgevolg aan de Belgische venootschapsbelasting voor het jaar 2004 onderworpen is. In 2008 hebben de Belgische fiscale autoriteiten hun aanslag van 2004 behouden en Belgische vennootschapsbelasting aangekondigd voor de daaropvolgende jaren 2005 en 2006. Belgacom heeft stevige argumenten om deze cumulatieve voorgestelde belastingaanslag van 69 miljoen EUR (jaren 2004, 2005 en 2006 samen) te verwerpen en betwist deze aanslag. Sinds 2003 oordeelt Belgacom dat haar betalingen van onroerende voorheffing op telecommunicatie uitrusting niet verschuldigd zijn en bijgevolg erkent ze een vordering op de fiscale administratie in de post “terug te vorderen belastingen” van de balans voor een bedrag van 98 miljoen EUR op 31 december 2007 en 122 miljoen EUR op 31 december 2008.

Kapitaalverbintenissen

Op 31 december 2008 had de Groep verbintenissen aangegaan ter waarde van 56 miljoen EUR, voornamelijk voor de aanschaffing van immateriële vaste activa en technische en netwerkapparatuur.

Andere rechten en verbintenissen

Op 31 december 2008 had de Groep de volgende andere rechten en verbintenissen: •

de Groep heeft garanties ontvangen van haar klanten voor een bedrag van 22 miljoen EUR om de betaling van haar handelsvorderingen te garanderen, en van haar leveranciers voor een bedrag van 8 miljoen EUR om het goede verloop van de door de Groep bestelde werken of contracten te garanderen;

•

de Groep heeft banken andere garanties aan haar klanten en andere derde partijen verleend om onder meer de voltooiing te garanderen van de contracten en werken,die werden besteld door haar klanten, en om de betaling van huurkosten voor gebouwen en sites voor antenne installaties te garanderen voor een bedrag van 42 miljoen EUR;

•

Belgacom heeft een recht, gevestigd door de Belgische wetgeving met betrekking tot de Universele Dienstverlening, om een compensatie te ontvangen van het fonds voor Universele Dienstverlening voor het aanbieden van sociale tarieven gedurende de periode 2005- 2008. Aangezien dit recht door sommige operatoren wordt betwist en aangezien de Europese Commissie België aanklaagt voor het Europees Hof in verband met mogelijk niet conformiteit van de Belgische wetgeving, beschouwt de Groep de te ontvangen compensatie als een voorwaardelijk actief.


65

Bijlage 35. Cross border lease-overeenkomsten

Tijdens de periode van 1996 tot 2001 heeft de Groep verschillende cross border lease-overeenkomsten aangegaan met buitenlandse investeerders voor een gedeelte van haar centrales voor vaste en mobiele telefonie. Volgens de voorwaarden van deze overeenkomsten, waarvan de duur varieert van 13 tot 16 jaar, heeft de Groep op de aanvangsdatum van de overeenkomsten een totaal bedrag van 681 miljoen USD ontvangen en een totaal bedrag van 652 miljoen USD aan deposito’s geplaatst. De Groep ging bovendien met betrekking tot de deposito’s niet-terugbetaalbare betalingsverbintenissen aan met banken met hoge kredietwaardigheid. In naleving van deze overeenkomsten heeft de Groep vergoedingen van buitenlandse investeerders ontvangen of winsten gerealiseerd voor een totaal bedrag van 23 miljoen EUR. Deze vergoedingen of winsten worden erkend in de jaarrekening in de rubriek “andere bedrijfsopbrengsten” gedurende de gebruiksduur van de respectieve overeenkomsten. De vergoedingen die effectief in de opbrengsten zijn opgenomen bedragen 1,8 miljoen EUR in 2007 en 2,9 miljoen EUR in 2008.

Op 25 september 2002 heeft de Groep haar investeringen in Ben Nederland Groep verkocht, maar is overeengekomen dat de betaling van de leaseschulden ten bedrage van 40 miljoen USD (29 miljoen EUR) op 31 december 2008 verder door haar wordt gewaarborgd indien de ondernemingen met betalingsverbintenis betrokken in de desbetreffende cross border leaseovereenkomst insolvabel zouden worden. Het risico dat deze garantie zal leiden tot een uitbetaling door de Groep wordt beperkt door het feit dat de betrokken deposito-instellingen een AAA of AA rating hebben bij Standard & Poors. De termijn van de leaseschuld in kwestie verstrijkt in 2012. Op 31 December 2008 bedragen de andere resterende openstaande overeenkomsten vroegtijdige ‘buy out’ optie in 2012 in.

50 miljoen USD. Deze houden een

Bijlage 36. Netto financiële positie van de Groep

De Groep definieert zijn netto financiële positie als het nettobedrag van de beleggingen, kas en kasequivalenten, verminderd met alle rentedragende schulden en bijbehorende derivaten (met inbegrip van de herwaardering naar de reële waarde).

(in miljoen EUR) ACTIVA Lange termijn beleggingen (1) Korte termijn belegginge n (1) Kas en kasequivalenten (1) Lange termijn derivaten Korte termijn derivat en SCHULDEN Lange termijn rente dragende schulden (1) Korte termijn rentedragende schulden (1) Netto financiële positie (1) na herwaardering aan de reële waarde, indien van toepassing.

Bijlage


10 13 13 10 12

7 59 726 4 0

5 53 565 63 1

16 16

-1.895 -69 -1.167

-2.128 -393 -1.835

De rentedragende schulden op lange termijn omvatten lange termijn derivaten tegen reële waarde die 14 miljoen EUR in 2007 en 29 miljoen EUR in 2008 vertegenwoordigen (zie bijlage 16.1). Het doel van de Groep inzake het beheer van het eigen vermogen bestaat erin om een gezonde financiële positie evenals een gezonde schuldenlast te bewaren, om op elk moment een gemakkelijke toegang tot de financiële markten te bewaren, om in staat te zijn strategische projecten te financieren, en om een aantrekkelijke vergoeding aan de aandeelhouders te bieden. De uitkering aan de aandeelhouders is gebaseerd op een ratio tussen 50% en 60% van de netto winst, aandeel van de Groep,. Tussen de jaren 2005 en 2008, heeft de Groep dank zij de vrije kasstromen een bijkomende uitkering aan de aandeelhouders aangeboden via hogere dividenden en de inkoop van eigen aandelen, terwijl de netto financiële schuld op een aanvaardbaar peil bleef. In 2008 heeft de Groep ook het bedrag van zijn achtergestelde obligatieleningen verhoogd ten einde zijn twee belangrijkste aanschaffingen van 2008 te financieren, namelijk Tango en Scarlet. Over de twee voorgestelde jaren, heeft de Groep geen nieuwe aandelen of andere verwaterende instrumenten uitgegeven.


66

Bijlage 37. Bijkomende toelichtingen inzake financiële instrumenten

De Groep gebruikt rente- en valutaswaps (IRCS) om de risico’s verbonden aan wijzigingen in rentevoeten en wisselkoersen op de langetermijn rentedragende schulden te beheersen (zie bijlagen 20 en 21). De volgende tabellen stellen de door de Groep ondertekende financiële instrumenten voor, per categorie zoals gedefinieerd door IAS 39, evenals de winsten en verliezen die uit de herwaardering tegen de reële waarde van de gedekte schulden en van de IRCS dekking voortvloeien, bij dekkingen tegen de reële waarde. O p 3 1 december 2 00 7 (in miljoen EUR)

Bijlage

Categorie volgens IAS 39 (1 )

Boekwaarde

Bedragen erkend in de balans volgens IAS 3 9 AfgeschreAanw ervings- Aanpassing Aanpassing kost na aan de reële aan de reële ven kostprijs mogelijke waarde via waarde via waardeverhet eigen de resultatenminderingen vermogen rekening

ACTIVA VASTE ACTIVA Ande re de e lne minge n Ande re va s te a ctiva La nge te rmijnbe le gginge n De riva te n a a nge ho ude n vo o r a fde kking Ande re de riva te n Ande re fina ncië le a ctiva VLO TTENDE ACTIVA Ha nde ls vo rde ringe n Te rug te vo rde re n be la stinge n Ande re vlo tte nde a ctiva Te rug te vo rde re n BTW e n a nde re vo rde ringe n Ve rkre ge n o pbre ngs te n Be le gginge n Ka s e n ka s e quiva le nte n

7

AFS

10 10 10 10

AHTM n.a . FAHfT La R

11 8

1

1

7 3 1 14

14

La R La R

1.158 117

1.158 117

12 12 13 14

La R La R AFS La R

19 14 59 726

19 14 726

16

n.a .

218

217

16 16 16 16 16 18

FLAC FLAC FLAC n.a . FLHfT FLAC

1.641 2 20 1 14 2

1.641 2 20

0

7 3 1

54

5

S CHULDEN LANGE TERMIJNS CHULDEN Re nte dra ge nde s chulde n Nie t-a chte rge s te lde o bliga tie le ninge n in e e n a fde kkings re la tie Nie t-a chte rge s te lde o bliga tie le ninge n nie t in e e n a fde kkings re la tie Le a s ings e n so o rtge lijke s chulde n Kre die tins te llinge n De riva te n a a nge ho ude n vo o r a fde kking Ande re de riva te n Ande re la nge te rmijnschulde n

KO RTE TERMIJNS CHULDEN Re nte dra ge nde s chulde n, ko rte te rmijn de e l Kre die tins te llinge n 16 FLAC 4 Re nte dra ge nde s chulde n 16 FLAC 34 Kre die tins te llinge n Ande re le ninge n 16 FLAC 31 Ha nde ls s chulde n FLAC 1.079 Te be ta le n w ins tbe la stinge n 8 FLAC 165 Ande re ko rte te rmijns chulde n To e te re ke ne n ko s te n 19 FLAC 23 Te be ta le n B.T.W . e n a nde re s chulde n 19 FLAC 298 (1) De ca te go rië e n vo lge ns IAS 39 z ijn de vo lge nde : AFS: Vo o r ve rko o p be s chikba re fina ncië le a ctiva (Ava ila ble -fo r-s a le fina ncia l a s s e ts ) AHTM: Fina ncië le a ctiva a a nge ho ude n to t ve rva lda tum (Fina ncia l a s s e ts he ld-to -ma turity) FAHfT: Fina ncië le a ctiva a a nge ho ude n vo o r tra ding do e le inde n (Fina ncia l a s s e ts he ld-fo r-tra ding) La R: Le ninge n e n vo rde ringe n (Lo a ns a nd Re ce iva ble s fina ncia l a s s e ts ) FLAC : Fina ncië le s chulde n a a n a fge s chre ve n ko s tprijs (Fina ncia l lia bilitie s a t a mo rtiz e d co s ts ) FLHfT: Fina ncië le s chulde n a a nge ho ude n vo o r tra ding do e le inde n (Fina ncia l lia bilitie s he ld-fo r-tra ding)


0

1 14 2

4 34 31 1.079 165 23 298

67

O p 31 december 2008 (in miljoen EUR)

Bijlage

Categorie volgens IAS 39 (1)

Boekw aarde

Bedragen erkend in de balans volgens AfgeschreAanwervingsk Aanpassing aan de reële ven kostprijs ost na waarde via mogelijke het eigen waardevermi vermogen n-deringen

IAS 39 Aanpassing aan de reële w aarde via de resultatenrekening

ACTIVA VASTE ACTIVA And e re d e e lne minge n And e re va s te a ctiva La nge te rmijnbe le g ging e n And e re de riva te n And e re fina ncië le a ctiva VLO TTENDE ACTIVA Ha nde ls vo rde ringe n Te rug te vo rde re n be la s ting e n And e re vlo tte nde a ctiva Te rug te vo rd e re n BTW e n a nde re vo rde ringe n Ve rkre g e n o p bre ng s te n De riva te n a a ng e ho ude n vo o r a fde kking Be le g ging e n Ka s e n ka s e quiva le nte n

7

AFS

10 10 10

AHTM FAHfT La R

1

11 8

1

5 62 18

18

La R La R

1.205 144

1.205 144

12 12 12 13 14

La R La R n.a . AFS La R

38 16 1 53 565

38 16

16 16 16 16 18

FLAC FLAC FLAC FLHfT FLAC

2.077 6 16 29 3

2.016 6 16

16 16 16

FLAC FLAC FLAC

300 4 4

300 4 4

16 16 8

FLAC FLAC FLAC FLAC

5 80 1.239 165

5 80 1.239 165

19 19

FLAC FLAC

33 317

33 317

0

5 62

1 6

47 565

S CHULDEN LANGE TERMIJNSCHULDEN Re nte d ra g e nde s chulde n Nie t-a chte rge s te ld e o b lig a tie le ninge n nie t in e e n a fde kking s re la tie Le a s ing s e n s o o rtge lijke s chulde n Kre d ie tins te lling e n And e re de riva te n And e re la nge te rmijns chuld e n KO RTE TERMIJNSCHULDEN Re nte d ra g e nde s chulde n, ko rte te rmijn de e l Nie t-a chte rge s te ld e o b lig a tie le ninge n nie t in e e n a fde kking s re la tie Le a s ing s e n s o o rtge lijke s chulde n Kre d ie tins te lling e n Re nte d ra g e nde s chulde n Kre d ie tins te lling e n And e re le ning e n Ha nde ls s chulde n Te be ta le n w ins tb e la s tinge n And e re ko rte te rmijns chulde n To e te re ke ne n ko s te n Te be ta le n B.T.W . e n a nd e re s chulde n

61

29 3

(1) De ca te g o rië e n vo lge ns IAS 39 zijn de vo lg e nde : AFS: Vo o r ve rko o p be s chikba re fina ncië le a ctiva (Ava ila ble -fo r-s a le fina ncia l a s s e ts ) AHTM: Fina ncië le a ctiva a a ng e ho ude n to t ve rva lda tum (Fina ncia l a s s e ts he ld -to -ma turity) FAHfT: Fina ncië le a ctiva a a ng e ho ude n vo o r tra ding do e le inde n (Fina ncia l a s s e ts he ld -fo r-tra d ing) La R: Le ninge n e n vo rde ringe n (Lo a ns a nd Re ce iva b le s fina ncia l a s s e ts ) FLAC : Fina ncië le s chuld e n a a n a fg e s chre ve n ko s tp rijs (Fina ncia l lia bilitie s a t a mo rtize d co s ts ) FLHfT: Fina ncië le s chulde n a a nge ho ud e n vo o r tra d ing d o e le inde n (Fina ncia l lia bilitie s he ld-fo r-tra d ing)

De boekwa arde van de financiële activa en schulden die niet tegen hun reële waarde in de balans geboekt zijn, is ge lijk aan de geschatte reë le waarde behalve voor de lange termijn rente dragende schulden en het gerelateerd korte te rmijn ge deelte: Per 31 december (in miljoen EUR) 2007 2008 Lange termijn rente dragende schulden (en het deel dat binne n het jaar vervalt) geboekt te gen de reële waarde Boekwaarde 1.669 Geschatte reële waarde 1.601 Ver schil -67 De netto winste n e n verliezen op financië le instrumenten die in de resultat enrekening geboekt zijn, zijn als volgt (per categorie die in IAS 39 gedefinie erd is): Boekjaar afg esloten op 31 decemb er 2007 Verkopen en afsluitingen Waardering na initiële opname Aanpassingen aan Additionele (in miljoen EUR) Bijlage Aanpassingen aan Toevoeging aan reële waarde uit opbrengsten/ reële waarde via voorzieningen en eigen vermogen (kosten) resultatenwaardeverrekening minderingen

Voor verkoop beschikbare financiële activa Andere deelnemingen Financiële inst rumenten aangehouden voor trading doeleinden Derivaten niet in een afdekkingsrelatie Erkend als financiële opbrengsten/(kosten) Le ninge n e n vorderinge n Handelsvorderingen Totaal


7 & 30

2.410 2.394 -16

Totale netto winst/(verlies)

n.t.

0

65

9

74

10, 16, 20 & 30

7

n.t.

n.t.

0

7

11, 23 & 27

n.t.

-4

n.t.

-25

-30

7

-4

65

-16

51

68

Boekjaar afg esloten op 31 decemb er 2008

Waardering na initiële opname

Verkopen en afsluitingen

(in miljoen EUR)

Bijlage

Aanpassingen Toevoeging aan aan reële waarde voorzieningen en via resultatenwaardeverrekening minderingen

Aanpassingen aan reële waarde uit eigen vermogen

Ad ditionele opbrengsten/ (kosten)

Totale netto winst/(verlies)

Voor verkoop beschikbare financiële activa Andere deelnemingen Beleggingen

7 & 30 13 & 30

n.t. n.t.

0 -5

0 0

0 0

0 -5

10, 16, 20 & 30

-14

n.t.

n.t .

0

-14

20 & 27

-3

n.t.

n.t .

0

-3

11, 23 & 27

n.t.

-4

n.t .

-33

-37

-16

-9

0

-33

-58

Financiële inst rumenten aangehouden voor trading doeleinden Derivaten niet in een afdekkingsrelatie Erkend als financiële opbrengsten/(kosten) Derivaten niet in een afdekkingsrelatie Erkend door andere bedrijfskosten Leninge n en vorderinge n Handelsvorderingen Totaal

Bijlage 38. Aandelengebaseerde betalingen Aandelen aankoopplannen met korting

In 2007 en 2008 heeft de Groep aandelen aankoopplannen met korting (Discounted Share Purchase Plans) gelanceerd. Onder de 2007 en 2008 plannen verkocht Belgacom respectievelijk 134.649 en 125.143 aandelen aan het senior management van de Groep met een korting van 16,67% in vergelijking met de marktprijs (respectievelijk 32,71 EUR en 29,14 EUR per aandeel). De kost van deze kortingen bedroeg 0.7 miljoen EUR in 2007 en 0.6 miljoen EUR in 2008 en is opgenomen onder de rubriek “personeelskosten” ( zie bijlage 26).

Aandelenoptieplannen

In 2007 en 2008 lanceerde Belgacom aandelenoptieplannen (Employee Stock Option Plans) waarbij respectievelijk 475.516 en 796.197 aandelenopties werden toegekend aan het top management en aan het senior management van de Groep. De Groep heeft de IFRS 2-norm (“Aandelengebaseerde betalingen“) in 2004 vervroegd toegepast, zoals gepubliceerd op 19 februari 2004. De reële waarde van het aandelengedeelte van de opties op de toekenningsdatum wordt erkend over de periode (drie jaar) totdat de genieter de optie onvoorwaardelijk verwerft volgens de graduele verwervingsmethode; en het schuldengedeelte van deze opties wordt regelmatig herwaardeerd. Deze reële waarde bedraagt 2 miljoen EUR voor het 2007-plan en 3 miljoen EUR voor het 2008-plan. De jaarlijkse kost van de graduele verwerving, wordt geregistreerd in de personeelskosten, evenals de herwaardering van het schuldengedeelte van deze opties, en bedraagt 4 miljoen EUR in 2007 en 5 miljoen EUR in 2008. Bij uitoefening zal de werknemer de uitoefenprijs van 32,71 EUR per aandeel betalen in het kader van het 2007-plan en 29,14 EUR per aandeel voor het 2008-plan, in ruil voor de fysieke levering van het aandeel. De aandelenopties zijn ten laatste uitoefenbaar tot en met, 22 april 2014 voor het 2007-plan en 20 april 2015 voor het 2008-plan. De plannen toegekend in 2004, 2005 en 2006 zijn nog steeds open. Alle plannen, behalve het 2004-plan, geven de begunstigden recht op de voorgestelde dividenden na toekenning van de opties. Voor alle plannen, met uitzondering van het 2004-plan, vervallen, in geval van vrijwillig vertrek van de werknemer, alle niet verworven opties, behalve in het eerste jaar, waarvoor het eerste derde van de opties onmiddellijk wordt verworven en dient te worden uitgeoefend binnen de twee jaar na datum van vertrek. Ingeval van onvrijwillig vertrek van de werknemer worden alle toegekende opties onmiddellijk verworven en dienen zij te worden uitgeoefend binnen de twee jaar na datum van vertrek of minstens binnen 3 jaar vanaf de eerste januari van het jaar volgend op de toekenningsdatum.


69

De e vo lutie va n he t a a nd e le no p tie p la nne n is a ls vo lg t: Aantal aandelenopties

Pla n 2004 In omloop op 1 januari 2 0 0 4 Be w e g ing e n ge d ure nd e he t ja a r 2004 To e g e ke nd Ve rbe urd Uitg e o e fe nd Ve rva lle n In omloop op 1 januari 2 0 0 5 U itoefenbaar op 1 januari 2 0 0 5 Be w e g ing e n ge d ure nd e he t ja a r 2005 To e g e ke nd Ve rbe urd Uitg e o e fe nd Ve rva lle n To ta a l In omloop op 3 1 december 2 0 0 5 U itoefenbaar op 3 1 december 2 0 0 5 Be w e g ing e n ge d ure nd e he t ja a r 2006 To e g e ke nd Ve rbe urd Uitg e o e fe nd Ve rva lle n To ta a l In omloop op 3 1 december 2 0 0 6 U itoefenbaar op 3 1 december 2 0 0 6 Be w e g ing e n ge d ure nd e he t ja a r 2007 To e g e ke nd Ve rbe urd Uitg e o e fe nd Ve rva lle n To ta a l In omloop op 3 1 december 2 0 0 7 U itoefenbaar op 3 1 december 2 0 0 7 Be w e g ing e n ge d ure nd e he t ja a r 2008 To e g e ke nd Ve rbe urd Uitg e o e fe nd Ve rva lle n To ta a l In omloop op 3 1 december 2 0 0 8 U itoefenbaar op 3 1 december 2 0 0 8

Pla n 2005

Pla n 2006

Pla n 2007

Pla n 2008

0 0 1.128.500 0 0 0 1 .1 2 8 .5 0 0 0

-

-

-

-21.114 -169.435 -190.549 9 3 7 .9 5 1 2 1 0 .2 5 5

538.541 538.541 5 3 8 .5 4 1 0

-

-

-5.583 -196.188 -201.771 7 3 6 .1 8 0 3 8 6 .8 7 9

-1.600 -5.562 -7.162 5 3 1 .3 7 9 1 7 7 .5 6 2

608.928 -9.265 599.663 5 9 9 .6 6 3 3 1 .7 2 2

-

-5.255 -140.292 -145.547 5 9 0 .6 3 3 5 9 0 .6 3 3

-5.491 -29.373 -34.864 4 9 6 .5 1 5 3 4 1 .7 3 9

-5.341 -81.096 -86.437 5 1 3 .2 2 6 2 1 1 .1 8 2

475.516 -1.236 474.280 4 7 4 .2 8 0 3 0 .7 4 2

-2.310 -269.776 -272.086 3 1 8 .5 4 7 3 1 8 .5 4 7

-3.800 -1.786

-4.096 -9.358

-5.070 -

-5.586 4 9 0 .9 2 9 4 9 0 .9 2 9

-13.454 4 9 9 .7 7 2 3 5 4 .8 2 5

-5.070 4 6 9 .2 1 0 1 8 3 .0 4 4

796.197 7 9 6 .1 9 7 2 1 .5 8 4

De vo lge nd e a s s ump tie s w e rd e n ge b ruikt vo o r d e b e p a ling va n d e g e w o g e n-g e midd e ld e rë e le w a a rd e va n d e a a nd e le no p tie s o p to e ke nnings d a tum: Plan 2 0 0 4 O ptie p rijs z e tting s mo d e l To e ke ning s d a tum Divid e nd re chte n va na f to e ke ning s d a tum C o ntra ctue le lo o p tijd va n d e o ptie s Ge s cha tte lo o p tijd Uito e fe nprijs Ve rw a chte vo la tilite it (ve rg e le ke n me t vo la tilite it va n g e lijkw a a rd ige gro e pe n) Ve rw a chte ra tio vo o r he t uitb e ta le n va n d ivide nd e n Ris ico vrij re nte vo e t Re ë le w a a rd e va n a a nde le no ptie s Ge w o ge n-g e mid d e lde a a nd e le np rijs b ij uito e fe ning: - 2005 - 2006 - 2007 - 2008 O ve rblijve nd e g e w o g e n-g e midd e ld e co ntra ctue le lo o p tijd (ja re n)

Plan 2 0 0 5

Plan 2 0 0 6

Plan 2 0 0 7

Plan 2 0 0 8

Bino mia a l 22/03/2004 ne e 7 ja a r 5 (to 6) ja a r EUR 24,50

Bla ck Scho le s 25/04/2005 ja 7 ja a r 6 ja a r EUR 29,92




27,50%

18,00%

21,00%

19,83%

27,00%

50% - 60% 50% - 60% 50% - 60% 50% - 60% 50% -60% Euro s w a p a nnua l ra teEuro s w a p a nnua l ra teEuro s w a p a nnua l ra teEuro s w a p a nnua l ra teEuro s w a p a nnua l ra te EUR 4,29 EUR 4,15 EUR 4,02 EUR 6,245 EUR 6,679 EUR EUR EUR EUR

32,96 31,87 33,86 27,11 2

EUR 32,67 EUR 33,87 EUR 26,80 3

EUR 31,98 EUR 34,13 EUR 28,63 4

5

6

De volatiliteit werd geraamd op basis van de reële transactiestatistieken van het aandeel en rekening houdend met een alignering aan sommige concurrenten met een gelijkaardig risicoprofiel.

Bijlage 39. Relatie met de bedrijfsrevisor

De Groep gaf gedurende 2008 een bedrag van 1.726.780 EUR uit als honorarium voor de jaarlijkse audit en een bedrag van 394.133 EUR voor andere opdrachten. Dit laatste be drag kan als volgt ge detailleerd worden: EUR

Commissaris

Andere wettelijke opdrachten Belastingadviesopdrachte n Andere opdrachten Totaal


46.950 0 146.041 192.991

Netwerk van de commissaris 45.435 30.270 125.437 201.142

70

Bijlage 40. Segmentinformatie

Met ingang van 1 januari 2008 sturen de Raad van Bestuur, de Chief Executive Officer en het Belgacom Mangagement Committee de activiteiten van de belgacom Groep aan volgens de nieuwe klantgeoriënteerde organisatie die gestructureerd is rond de volgende vijf rapporteerbare bedrijfssegmenten • De Consumer Business Unit (EBU) verkoopt spraakproducten en –diensten, interne en televisie, zowel op vaste als mobiele netwerken, aan residentiële klanten, voor op de Belgische markt. • De Enterprise Business Unit (EBU) verkoopt ICT-diensten en –producten aan professionele klanten, hetzij zelfstandigen,kleine firma’s of grote ondernemingen. Deze ICT-oplossingen, waaronder telefoondiensten, worden vooral gecommercialiseerd onder de merknamen Belgacom, Proximus en Telindus, zowel op de Belgische als de internationale markten. • De Service Delivery Engine (SDE) centraliseert alle netwerken IT-diensten en –kosten (uitgezonderd kosten verbonden aan de klantenactiviteiten en aan de levering van ICT-oplossingen), levert diensten aan CBU en EBU en verkoopt deze diensten aan andere telecom- en kabeloperatoren. • International Carrier Services, een joint venture tussen Belgacom en Swisscim Fixnet, is verantwoordelijk voor de internationale carrieractiviteiten. • Staff and Support (S&S) groepeert alle horizontale functies (human resources, finance,Legal, strategy and corporate communication), internal services en real estate, die de activiteiten van de Groep ondersteunen.

Er werden geen bedrijfssegmenten samengevoegd om tot de bovengenoemde rapporteerbare bedrijfssegmenten te komen De Groep houdt de bedrijfsresultaten van zijn rapporteerbare bedrijfssegmenten afzonderlijk bij, zodat hij de gepaste beslissingen kan nemen voor het toewijzen van middelen en het evalueren van de prestaties. De segmentprestaties worden geëvalueerd op basis van de volgende parameters : • het bedrijfsresultaat vóór afschrijvingen en vóór niet-terugkerende opbrengsten en uitgaven; en • de kapitaaluitgaven.

De financiering van de Groep (inclusief financiële kosten en financiële opbrengsten) en de winstbelasting worden op het niveau van de Groep beheerd en worden niet aan de bedrijfssegmenten toegewezen. Om de noodzakelijke middelen te kunnen toewijzen aan de rapporteerbare bedrijfssegmenten, controleert de Groep de segmentactiva op het niveau van de materiële en immateriële vaste activa en de goodwill. Andere vlottende en vaste activa worden niet aan de bedrijfssegmenten toegewezen. De boekhoudprincipes van de bedrijfssegmenten zijn dezelfde als de voornaamste boekhoudprincipes van de Groep. De segmentresultaten worden daarom gemeten op een gelijkaardige basis als het bedrijfsresultaat in de geconsolideerde jaarrekening. Transacties tussen de juridische entiteiten van de Groep worden gefactureerd tegen markconforme voorwaarden. De vijf nieuwe bedrijfssegmenten vervangen de drie segmenten die voorheen werden gebruikt. Zoals vereist in het kader van IFRS bevat deze geconsolideerde jaarrekening ook aangepaste vergelijkende informatie voor de vijf nieuwe bedrijfssegmenten.

(in m iljoe n EUR)

Ne tto o pbre ngs te n

Andere bedrijfsopbrengsten Inter-segment opbrengsten Tota a l se gm e nt opbre ngste n Kosten van verkochte materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN voor a fschrijvinge n Tota a l se gm e nt re sulta a t (1) Niet-terugkerende kosten

BEDRIJFSW INST / (VERLIES) voor a fschrijvinge n Afschrijvingen BEDRIJFSW INST / (VERLIES)

Consum e r Busine ss Unit

Boe kja a r a fge slote n op 31 de ce m be r 2007 Se rvice Sta ff & Inte rna tiona l Inte rDe live ry Support Ca rrie r se gm e nt Engine Se rvice s e lim ina tions

Ente rprise Busine ss Unit

Tota a l

2.158 11 61 2.231

2.714 11 50 2.775

420 18 79 516

3 38 8 49

691 1 54 746

-252 -252

5.986 79 0 6.065

-540 -316 -277

-916 -407 -161

-147 -215 -166

-4 -162 -237

-634 -20 -38

225 0 26

- 2.015 - 1.120 - 853

-1.133

-1.484

-529

-402

-692

251

-3.988

1.098

1.291

-13

-354

53

-0

2.077

-

-

-

-46

-

-

- 46

1.098

1.291

-13

-400

53

-0

2.031

-78

-45

-545

-90

-17

0

- 774

1.021

1.246

-558

-489

37

-1

1.256

Financiële opbrengsten (netto)

1

W inst voor be la stinge n

1.258

Belastingen

- 300

Ne tto w inst

958

Minderheidsbelangen Netto winst ( aandeel van de groep) (1) Bedrijfswinst voor afschrijvingen en niet-terugkerende kosten en opbrengsten

0 958


71

(in miljoe n EUR)

Goodwill Segment activa Niet toegewezen activa TOTAL ACTIVA

(in m iljoe n EUR)

Inve ste ringe n

(in m iljoe n EUR)

Consume r Busine ss Unit


688 108 796

1.089 69 1.158


Consum e r Busine ss Unit 51

Consum e r Busine ss Unit

19


Op 31 december 2007 Se rvice Sta ff & Inte rna tiona l De live ry Support Ca rrie r Engine Se rvice s 1.974 1.974

739 739

Inte rse gm e nt e lim ina tions

65 65

-3 2.596 2.593

Boe kja a r a fge slote n op 31 de ce m be r 2007 Inte rSta ff & Inte rna tiona l Se rvice se gm e nt Support Ca rrie r De live ry e lim ina tions Se rvice s Engine 476

61

18

Tota a l

1.777 2.952 2.596 7.325

Tota a l

625

Boe kja a r a fge slote n op 31 de ce m be r 2008 Inte rSta ff & Inte rna tiona l Se rvice se gm e nt Support Ca rrie r De live ry e lim ina tions Se rvice s Engine

Tota a l

2.187 15 51 2.253

2.628 15 53 2.696

339 14 62 415

1 21 11 34

756 2 55 812

-232 -232

5.911 67 0 5.978

-553 -325 -282

-844 -408 -178

-93 -209 -179

-3 -160 -237

-685 -22 -41

204 0 28

- 1.975 - 1.124 - 890

-1.160

-1.430

-482

-400

-748

232

- 3.988

Tota a l se gm e nt re sulta a t (1)

1.093

1.266

-67

-366

64

-0

1.990

Niet terugkerende opbrengsten Niet-terugkerende kosten

-

8 -39

-

-54

-

-

8 - 93

1.093

1.235

-67

-420

64

-0

1.905

-105

-32

-496

-92

-20

0

- 743

988

1.203

-563

-512

44

-0

1.161

Ne tto o p b re ng s te n

Andere bedrijfsopbrengsten Inter-segment opbrengsten Tota a l se gm e nt opbre ngste n Kosten van verkochte materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN voor a fschrijvinge n

BEDRIJFSW INST / (VERLIES) voor a fschrijvinge n Afschrijvingen BEDRIJFSW INST / (VERLIES) Financiële opbrengsten (netto)

- 109

W inst voor be la stinge n

1.053

Belastingen

- 254

Ne tto w inst

799

Minderheidsbelangen Netto winst ( aandeel van de groep) (1) Bedrijfswinst voor afschrijvingen en niet-terugkerende kosten en opbrengsten

-1 800

(in m iljoe n EUR)

Goodwill Segment activa Niet toegewezen activa TOTAL ACTIVA

(in m iljoe n EUR)

Inve ste ringe n

Consum e r Busine ss Unit 1.026 286 1.313

Consum e r Busine ss Unit 195

Ente rprise Busine ss Unit 1.085 52 1.136

Ente rprise Busine ss Unit 19

Op 31 decem ber 2008 Se rvice Sta ff & Inte rna tiona l De live ry Support Ca rrie r Engine Se rvice s 1.956 1.956

698 698

64 64

Inte rse gm e nt e lim ina tions -3 2.617 2.614

Boe kja a r a fge slote n op 31 de ce m be r 2008 Se rvice Sta ff & Inte rna tiona l Inte rDe live ry Support Ca rrie r se gm e nt Engine Se rvice s e lim ina tions 477

54

19

Tota a l

2.111 3.054 2.617 7.782

Tota a l

764

Wat betreft de geografische indeling, heeft de Groep in België een netto opbrengst gerealiseerd van 4.664 miljoen EUR in 2007 en 4.534 miljoen EUR in 2008, en dit gebaseerd op het land van de klant. De netto opbrengst in andere landen bedroeg 1.323 miljoen EUR in 2007 en 1.377 miljoen EUR in 2008. Meer dan 90% van de segmentactiva zijn in België gevestigd.


72

Bijlage 41. Recent gepubliceerde IFRS-normen

De Groep past geen normen en interpretaties toe die niet van kracht zijn op 31 december 2008, met uitzondering van IFRS 8 (Operationele segmenten). Dat betekent dat de Groep de volgende normen en interpretaties niet heeft toegepast maar die van toepassing zijn voor de Groep vanaf 1 januari 2009: •

Herziene IAS 23 (Financieringskosten). Deze herziening vereist de activering van financieringskosten die betrekking hebben op in aanmerkingkomende activa. De overgangsbepalingen in deze norm eisen dat de norm als prospectieve verandering vanaf de effectieve datum toegepast wordt.

•

IFRIC 13 (Loyaliteitsprogramma’s). Deze IFRIC eist dat de geschenkpunten die aan klanten ter beloning van hun trouw worden gegeven, apart geboekt worden van de verkopen die ze gegenereerd hebben. Daarom wordt een deel van de reële waarde van de verkopen toegekend aan de geschenkpunten en uitgesteld over de periode dat de geschenkpunten worden gebruikt. De Groep verwacht een impact van 4 miljoen EUR op de jaarrekening van de Groep voor 2009 aangezien de Groep momenteel de mobiel gerelateerde geschenkpunten boekt aan kost.

•

IFRIC 15 (Overeenkomsten voor de bouw van vastgoed)

•

IFRIC 16 ( Afdekking van een netto-investering in een buitenlandse activiteit)

•

Verbeteringen aan IFRS normen gepubliceerd in mei 2008.

•

Wijzigingen aan IFRS 2 (Op aandelen gebaseerde betalingen), IAS1 (Presentatie van de jaarrekening), IAS 27 (De geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening) en IAS 32 (Financiële instrumenten: presentatie)

Dit betekent ook dat de volgende normen en interpretaties die van toepassing zijn voor de Groep vanaf 1 januari 2010 nog niet toegepast werden : •

Herzien IFR S 3 (Bedrijfscombinaties)

•

Wijzigingen aan IFRS IAS 27 (De geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening)

•

Verbeteringen aan IFRS 5 (Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten)

De Groep zal het mogelijke effect van de toepassing van deze normen of interpretaties op de jaarrekening van de Groep in 2009 onderzoeken.

Bijlage 42. Gebeurtenissen na balansdatum

Op 22 januari 2009 heeft de Waalse Regering de verkoop goedgekeurd van de activiteiten van WIN NV aan Tecteo NV (zie bijlage 28).


73

Verslag van de bedrijfsrevisor Verslag van de bedrijfsrevisor aan de algemene vergadering der aandeelhouders van de vennootschap Belgacom NV van publiek recht over de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008

Overeenkomstig de wettelijke bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van bedrijfsrevisor. Dit verslag omvat ons oordeel over de geconsolideerde jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen.

Verklaring zonder voorbehoud over de geconsolideerde jaarrekening

Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening van Belgacom NV van publiek recht en haar dochterondernemingen (samen “de Groep”) over het boekjaar afgesloten op 31 december 2008, opgesteld overeenkomstig de International Financial Reporting Standards zoals goedgekeurd voor toepassing in de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Deze geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans afgesloten op 31 december 2008, de geconsolideerde resultatenrekening, het geconsolideerde kasstroomoverzicht en het geconsolideerde mutatieoverzicht van het eigen vermogen voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2008, alsook het overzicht van de belangrijkste waarderingsregels en andere toelichtingen. Het geconsolideerde balanstotaal bedraagt 7.782 miljoenen € en de geconsolideerde winst van het boekjaar, aandeel van de Groep, bedraagt 800 miljoenen €.

Verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur voor het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening

Het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of het maken van fouten bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels, en het maken van boekhoudkundige schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de bedrijfsrevisor

Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen, en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, en volgens de internationale controlenormen (“International Standards on Auditing, ISA”). Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van deze controlewerkzaamheden hangt af van onze beoordeling alsook van onze inschatting van het risico dat de geconsolideerde jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of het maken van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de Groep met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen, maar niet om een oordeel te geven over de effectiviteit van de interne controle van de Groep. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels en van de consolidatiegrondslagen, de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige schattingen gemaakt door de Groep, alsook de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening als geheel, beoordeeld. Ten slotte hebben wij van de Raad van Bestuur en van de verantwoordelijken van de Groep de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel.

Oordeel

Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de Groep per 31 december 2008, en van zijn resultaat en kasstromen voor het boekjaar afgesloten op die datum, in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals goedgekeurd voor toepassing in de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.

Bijkomende vermeldingen en inlichtingen

Het opstellen en de inhoud van het geconsolideerd jaarverslag vallen onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen: Het geconsolideerd jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen worden geconfronteerd, alsook van hun positie, hun voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op hun toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.

Brussel, 6 maart 2009 Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA vertegenwoordigd door Marnix Van Dooren Vennoot 09MVD0058 Groep Belgacom – Financieel verslag 2008

74

Niet-geconsolideerde enkelvoudige jaarrekening van Belgacom NV

Uittreksel uit de niet-geconsolideerde enkelvoudige jaarrekening van Belgacom NV van publiek recht volgens Belgische GAAP De in deze rubriek gepresenteerde financiële informatie is een uittreksel van de enkelvoudige jaarrekening van Belgacom NV van publiek recht zoals goedgekeurd door de Algemene Vergadering van 08 april 2009 en zoals gedeponeerd op de Nationale Bank van België in de maand volgend de Algemene Vergadering. Deze jaarrekening werd opgemaakt in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechterlijke voorschriften (“Belgische GAAP”). Het College van Commissarissen van Belgacom NV van publiek recht heeft een verklaring zonder voorbehoud uitgegeven met betrekking tot deze jaarrekening. Een volledige versie van de jaarrekening van Belgacom NV van publiek recht is beschikbaar in the "investor corner" sectie van de Belgacom Group website (www.belgacom.com) zodra ze op de Nationale Bank van België neergelegd wordt.

Resultatenrekening

76

Balans na winstverdeling

78

Resultaatverwerking

80


75

Resultatenrekening (in miljoenen EUR - op 31 december)

I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F. Voorzieningen voor risico's en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten H. Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten III. Bedrijfswinst

IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten V. Financiële kosten A. Kosten van schulden B. Waardeverminderingen op andere vlottende activa dan bedoeld onder II. E (toevoegingen +, terugnemingen -) C. Andere financiële kosten VI.

Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belastingen


2007

2008

2.956

2.889

2.735 0

2.620 0

174 46

198 72

-2.328

-2.279

218 217 1 966 715 401

251 246 4 917 733 363

1

-9

6

-9

21 0

33 0

628

610

10

141

0 3 7

130 2 9

-412

-527

399

478

0 13

34 15

226

224

76

(in miljoenen EUR - op 31 december)

VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting

2007

2008

226

224

80

4

0

0

0

3

0

0

73 7

0 1

-90

-88

0

0

0 -53

0 -72

0 142 0

0 159 0

217

140

IXbis. A. Onttrekking aan de uitgestelde belastingen B. Overboeking naar de uitgestelde belastingen

0 0

0 0

X. Belastingen op het resultaat

0

0

0 0

0 0

217

141

1 0

1 0

218

141

VII. Uitzonderlijke opbrengsten A. Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke opbrengsten VIII. Uitzonderlijke kosten A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten (toevoegingen +, bestedingen -) D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke kosten F. Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten IX. Winst van het boekjaar vóór belasting

A. Belastingen B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen

XI. Winst van het boekjaar

XII. Onttrekking aan de belastingvrije reserves Overboeking naar de belastingvrije reserves XIII. Te bestemmen winst van het boekjaar


77

Balans na winstverdeling (in miljoenen EUR - op 31 december)

2007

2008

ACTIVA VASTE ACTIVA I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa III. Materiële vaste activa A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting

14.874

15.130

0

0

66

89

1.575

1.613

207

200

1.134

1.360 24

C. Meubilair en rollend materieel

21

D. Leasing en soortgelijke rechten

31

0

E. Overige materiële vaste activa

19

17

163

13

13.233

13.428

F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen IV. Financiële vaste activa A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat

13.233

13.428

13.233

13.311

0

117

0

0

1. Deelnemingen

0

0

2. Vorderingen

0

0

C. Andere financiële vaste activa

0

0

1. Aandelen

0

0

2. Vorderingen en borgtochten in contanten

0

0

806

1.184

VLOTTENDE ACTIVA V. Vorderingen op meer dan één jaar

2

2

A. Handelsvorderingen

0

0

B. Overige vorderingen

2

2

48

44

VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden 1. Grond- en hulpstoffen 2. Goederen in bewerking 4. Handelsgoederen B. Bestellingen in uitvoering VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar

48

44

27

23

0

0

21

20

0

0

525

564

A. Handelsvorderingen

494

531

B. Overige vorderingen

30

33

186

493

178

483

8

9

IX.Liquide middelen

27

24

X. Overlopende rekeningen

18

57

15.680

16.314

VIII. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen B. Overige beleggingen

Totaal der activa


78

(in miljoenen EUR - op 31 december)

2007

2008

PASSIVA EIGEN VERMOGEN

3.397

2.840

1.000

1.000

II. Uitgiftepremies

0

0

III. Herwaarderingsmeerwaarden

0

0

2.397

1.840

A. Wettelijke reserve

100

100

B. Onbeschikbare reserves

202

514

1. Voor eigen aandelen

202

514

I. Kapitaal

IV. Reserves

2. Andere

0

0

16

15

2.079

1.210

V. Overdragen winst / verlies

0

0

VI. Kapitaalsubsidies

0

0

1.005

924

VII. A.Voorzieningen voor risico's en kosten

999

919

1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen

0

0

2. Belastingen

0

0

3. Grote herstellings- en onderhoudswerken

0

0

4. Overige risico's en kosten

999

919

B. Uitgestelde belastingen

6

5

11.278

12.549

5.288

4.509

5.288

4.509

C. Belastingvrije reserves D. Beschikbare reserves

VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN

SHULDEN VIII. Schulden op meer dan één jaar A. Financiële schulden 1. Achtergestelde obligatieleningen 2. Niet-achtergestelde obligatieleningen 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen IX. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen 2. Overige leningen

0

0

1.867

2.067

0

0

3.062

2.442

359

0

5.854

7.917

729

1.279

3.959

5.490

3.959

5.490

0

0

C. Handelsschulden

424

392

1. Leveranciers

424

392

2. Te betalen wissels D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen

Totaal der passiva


0

0

10

20

140

160

24

29

116

131

592

576

137

124

15.680

16.314

79

Resultaatverwerking (in miljoenen EUR - boekjaar afgesloten op 31 december)

2007

2008

A. TE BESTEMMEN WINSTSALDO

218

141

B. ONTTREKKING AAN HET EIGEN VERMOGEN

525

571

-7

-15

-736

-698

C. TOEVOEGING AAN HET EIGEN VERMOGEN F. UIT TE KEREN WINST


80

Financiële kerncijfers Resultatenrekening (in miljoen EUR) Totale opbrengsten vóór niet-terugkerende items Totale opbrengsten EBITDA (1) voor niet-terugkerende items EBITDA (1) Afschrijvingen Bedrijfswinst (EBIT) Netto financiële opbrengsten / (kosten) Winst voor belastingen Belastingen Netto winst ( aandeel van de groep)

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 6.065 5.978 6.065 5.986 2.077 1.990 2.031 1.905 -774 -743 1.256 1.161 1 -109 1.258 1.053 -300 -254 958 800

Kasstroom en Investeringen (in miljoen EUR) Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten Vrije kasstroom (2) Netto kasstroom besteed in financieringsactiviteiten Netto toename / (afname) van kas en kasequivalenten

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 1.581 1.552 -625 -764 255 -380 1.210 409 -720 -570 490 -161

Balans (in miljoen EUR) Totaal balans Vaste activa Beleggingen, kas en kasequivalenten Eigen vermogen (aandeel van de groep) Minderheidsbelangen Schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Netto financiële positie

Per 31 december 2007 2008 7.325 7.782 5.072 5.564 785 618 2.520 2.271 6 5 831 777 -1.167 -1.835

algemene informatie Bijkomende informatie

Maatschappelijk doel

Het autonome overheidsbedrijf Belgacom is een naamloze vennootschap van publiek recht, zoals vastgelegd in de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, georganiseerd naar Belgisch recht.

Zoals beschreven in artikel 3 van de statuten bestaan de doelstellingen van de vennootschap in:

De vennootschap is onderworpen aan de wettelijke en reglementaire handelsrechtelijke bepalingen die van toepassing zijn op de naamloze vennootschappen voor al wat niet uitdrukkelijk is vastgelegd door (of krachtens) de wet van 21 maart 1991 of een andere specifieke wet.

Maatschappelijke zetel Belgacom NV van publiek recht Koning Albert II-laan 27 B-1030 Brussel BTW BE 0202.239.951, RPR Brussel

Gegevens per aandeel Gewone winst per aandeel (in EUR) Verwaterde winst per aandeel (in EUR) Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 2,87 2,45 2,87 2,45 334.017.553 326.179.820

Raadpleging van de documenten van de emittent

Gegevens over het personeel Personeelsbestand (aantal voltijdse equivalenten) Gemiddeld personeelsbestand over de periode Totale opbrengsten per werknemer (in EUR) EBITDA (1) per werknemer (in EUR)

Boekjaar afgesloten op 31 december 2007 2008 17.833 17.371 17.920 17.465 338.441 342.752 113.320 109.059

De vennootschap werd opgericht als een autonoom overheidsbedrijf, geregeld bij de wet van 19 juli 1930 tot oprichting van de Belgische Regie van Telegraaf en Telefoon (RTT).

(1) Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization. (2) Kasstroom voor financieringsactiviteiten

Het Belgacom Management Committee verklaart dat de geconsolideerde financiële staten, die zijn opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards ('IFRS'), en de statutaire jaarrekening van Belgacom NV van publiek recht, opgesteld overeenkomstig het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentie stelsel, voor zover haar bekend, een getrouw beeld geven van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van Belgacom en van de ondernemingen die in de consolidatie zijn opgenomen. Het beheersverslag geeft een getrouw beeld van de ontwikkeling, de resultaten en de positie van Belgacom en van de ondernemingen die in de consolidatie zijn opgenomen, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden. Het Belgacom Management Committee is samengesteld uit Didier Bellens, Gedelegeerd Bestuurder, Scott Alcott, Executive Vice-President Service Delivery Engine, Michel De Coster, Executive Vice-President Enterprise, Astrid De Lathauwer, Executive Vice-President Human Resources, Ray Stewart, Executive Vice-President Finance en CFO, Grégoire Dallemagne, Executive Vice-President Strategy en Michel Georgis, Executive Vice-President Consumer.

De openbare documenten betreffende de emittent kunnen worden geraadpleegd in de hoofdzetel.

Oprichtingsdatum

De omvorming van Belgacom in een naamloze vennootschap van publiek recht werd uitgevoerd bij Koninklijk Besluit van 16 december 1994, dat werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 22 december 1994 en diezelfde dag in werking trad.

1. de ontwikkeling van diensten op het vlak van de telecommunicatie, in binnen- of buitenland; 2. de uitvoering van alle handelingen met de bedoeling om, rechtstreeks of onrechtstreeks, haar activiteiten te bevorderen of een optimaal gebruik van haar infrastructuur mogelijk te maken; 3. de participatie in bestaande of nog op te richten openbare of private, Belgische, buitenlandse of internationale instellingen, vennootschappen of verenigingen, waarmee rechtstreeks of onrechtstreeks kan worden bijgedragen tot het bereiken van haar maatschappelijk doel; 4. de levering van radio- en televisiediensten.

Disclaimer Deze mededeling bevat toekomstgerichte verklaringen, met inbegrip van verklaringen i.v.m. de uitgangspunten en verwachtingen van de Vennootschap. Deze verklaringen zijn gebaseerd op de huidige plannen, ramingen en verwachtingen van de Vennootschap, alsook op verwachtingen van externe omstandigheden en gebeurtenissen. De toekomstgerichte verklaringen bevatten inherente risico’s en onzekerheden en gelden enkel op de datum waarop ze worden afgelegd. De Vennootschap gaat geen verbintenissen aan m.b.t. een of meer van deze verklaringen en zal ze niet noodzakelijk aanpassen in het licht van nieuwe informatie of toekomstige gebeurtenissen, uitgezonderd in zoverre dit door de Belgische wet is vereist. De Vennootschap waarschuwt beleggers dat een aantal belangrijke factoren ervoor kunnen zorgen dat de werkelijke resultaten aanzienlijk kunnen verschillen van die welke in de toekomstgerichte verklaringen zijn opgenomen.

Verantwoordelijke uitgever: Ingvild Van Lysebetten Vice President Group Communication Koning Albert II-laan, 27 B - 1030 Brussel Concept, inhoud en coördinatie: Frédéric Herzeele - Corporate Communication Manager Franck Vanbelle - Corporate Content & Publication Manager Design en prepress: Chris Communications www.chriscom.be Printing: Snel Bronvermelding foto’s: Jean-Michel Byl, Reporters en Belgacom

Gedrukt op gecertifieerd

papier.

financieel verslag

Voor financiële informatie Nancy Goossens Vice President Investor Relations Koning Albert II-laan, 27 B - 1030 Brussel Tel: + 32 2 202 82 41 Fax: + 32 2 201 54 94 E-Mail: [email protected]

Voor nadere inlichtingen Ingvild Van Lysebetten Vice President Group Communication Koning Albert II-laan, 27 B - 1030 Brussel Tel: + 32 2 202 40 23 Fax: + 32 2 203 65 93 E-Mail: [email protected] Visit Belgacom’s website: www.belgacom.com Het jaarverslag van Belgacom verschijnt eveneens in het Frans en het Engels.

08

financieel verslag 08

Recommend Documents