FIETSNETWERK MAASTRICHT NOORDOOST

FIETSNETWERK MAASTRICHT NOORDOOST Beoordeling en aanbevelingen

Laurent Theunissen 27 april 2010

Fietsnetwerk Maastricht Noordoost

3

Inleiding Deze notitie is een beoordeling van het kaartbeeld fietsverkeer Maastricht Noordoost dat een onderdeel is van de wegenstructuur in BOP Oost van de gemeente Maastricht. De betreffende ondergrond blijkt achterhaald als gevolg van aangepaste wijkontwikkelingsplannen. De volgende wijzigingen hebben consequenties voor de fiets:  De sloop van woningen in de Tiberiastraat gaat niet door waardoor er in de buurt Limmel noord geen centrale autoluwe langzaamverkeersverbinding naar het voorzieningencentrum kan worden aangelegd.  In Nazareth noord wordt alleen een beperkte transformatie toegepast en wordt het stratenpatroon minder ingrijpend aangepast, daardoor vervalt de mogelijkheid om de fietsroute over de Kasteel Hillenraadweg door de wijk op gestrekte wijze tot aan de noordrand door te zetten. Gebruikte afkortingen: WW (Wyckerpoort-Wittevrouwenveld), LN (Limmel-Nazareth), NO (alle vier wijken van Maastricht Noordoost). Foto omslag: Aanleg van een fietsoversteekplaats op de A2.

27-4-2010


1

4

Het routenetwerk als geheel

Maaswijdte 250 meter of minder In WW voldoet de maaswijdte aan de aanbeveling in de Ontwerpwijzer fietsverkeer. Vaak is de maaswijdte er zelfs minder dan 250 meter. In LN is het grid langgerekt en is het aantal oostwestverbindingen lager dan de norm wat mede kan worden verklaard door barrières. Barrières De grootste ruimtelijke barrières zijn de Maas die de westkant van Limmel begrenst en het spooremplacement tussen WW en het centrum van de stad. Binnen LN zijn er ten noorden van de Balijeweg minder verbindingen over het spoor dan binnen een wijk wenselijk is. Daardoor zullen de centrale gezamenlijke voorzieningen vanuit Nazareth noord minder goed bereikbaar zijn. Naar het zuiden zullen vanuit Limmel ook in de toekomst fijnmazige verbindingen ontbreken als gevolg van de grote bedrijvencomplexen in de oksels tussen spoor en viaductweg. Het knooppunt Geusselt gaan fietsers zuidelijker kruisen en vanaf daar zal de A2 in noordelijke richting een barrière zijn van zo’n 700 meter (tot aan het tunneltje bij de Kasteel Erensteinstraat). Als de oversteek bij de Habsburgerstraat wordt opgeheven wordt ook de Terblijterweg een grotere barrière voor de omwonenden, maar door de nieuwe oversteek bij de Oostermaasweg verbetert wel de toegankelijkheid van de Geusselt op stedelijk niveau. Aan de noordkant van de wijken ligt aan weerszijden van de A2 een nat landgoederengebied dat ook in de toekomst niet kan worden doorkruist. Tenzij alsnog ooit een fietsviaduct tussen de Westrand en de tuin van het Dr. Poelsoord wordt aangelegd. Het voortbestaan van deze barrières maakt duidelijk dat de winst behaald zal moeten worden met verbeteren van de routes eromheen. Relatie auto- en fietsstructuur: loskoppelen en verschil in de maaswijdte Recent onderzoek van de Fietsersbond heeft aangetoond dat oudere fietsers (boven 65 jaar) een hoger risico lopen op een letselongeval in gemeenten waar fietsers veel last hebben van verkeerslawaai en verkeershinder (Zeegers, Ongevallen met oudere fietsers, maart 2010). Vanwege de verkeersveiligheid lijken fietsers er dus bij gebaat als ze niet naar verkeersaders worden geleid maar door verblijfsgebieden kunnen rijden. Ook de luchtkwaliteit is een belangrijke reden om het fietsnetwerk los te koppelen van gemotoriseerd verkeer. In Noordoost vallen nog enkele belangrijke fietsroutes samen met verkeersaders. Bij de Meerssenerweg, de verlegde Willem AlexanderwegBorgharenweg en Scharnerweg conflicteert dat met de wens tot fijnmazige en toch verkeersveilige oversteekbaarheid van die wegen. Bij de Czaar Peterstraat - Koning Clovisstraat is nauwelijks scheiding van fietsers en gemotoriseerd als gevolg van andere claims op de ruimte. De route Balijeweg-Kemenadeplein-Kasteel Erensteinstraat staat als verkeersader op de kaart terwijl het als centrale wijkas een essentiële zone voor langzaam verkeer is. Er zijn echter ook indrukwekkende autoluwe en autovrije routes voorzien: een nieuwe (maar moeilijk te realiseren) lange route langs de Maas, de centrale ontsluiting van Limmel via de Dolmanstraat, het vasthouden van de centrale route door Wyckerpoort (Noormannensingel), de Frankenstraat (die als gevolg van A2 tunnel weer beter bereikbaar wordt) en de toevoeging van de Groene Loper. Het positieve resultaat is dat het fietsnetwerk als gevolg van autoluwe verbindingen meer dan twee maal zo fijnmazig is als het autonetwerk. Hiërarchie Op onderstaande kaart is in beeld gebracht welke routes als hoofdroutes of aanvullende routes onderdeel uitmaken van het in 2009 in het Fietsplan Maastricht vastgestelde stedelijke fietsroutenetwerk. Daarnaast zijn in geel belangrijke routes aangegeven die geen onderdeel uitmaken van het vastgestelde stedelijke net.

27-4-2010


5

Hierarchie NO Veel fietsroutes in Noordoost hebben stedelijke betekenis en zijn dus hoofdroutes (rood) of aanvullende routes (groen) in het fietsplan Maastricht. Gestippeld is aangegeven een nieuw tracé voor de hoofdroute bij de Geusselt, dat noodzakelijk is als gevolg van de aanleg van de tunnelingang. Met geel zijn belangrijke routes aangegeven. Onder de geel gemarkeerde routes zijn ontbrekende schakels in het hoofdnet, routes met een relatief groot belang voor de wijken NO en routes die door de projecten (A2, P&R) een groot belang zullen krijgen.

27-4-2010


6

Voorstellen voor aanpassing van het kaartbeeld fietsverkeer

Routevoorstellen NO Aanbevelingen voor het netwerk in Limmel 1. Verbind het pad langs de Kanjel aan de oostkant van de Willem Alexanderweg met de Judeaweg om daarmee de praktische betekenis als ommetjespad aanzienlijk te vergroten. De route langs de Kanjelbeek zal hoofdzakelijk betekenis hebben voor wandelommetjes. Een veel grotere betekenis wordt verhinderd door het ontbreken van een directe aansluiting op de weg over de sluis, de onderbreking door de Willem Alexanderweg en Ankerkade en de blijvend industriële omgeving. Tevens moet worden erkend dat de Balijeweg de fietsroute naar zowel Maasdal als Heuvelland vormt en daarom voor fietsers aantrekkelijk moet worden ingericht. 2. Breng in het gebied tussen Limmel en het nieuwe station “Bethlehem” hiërarchie aan, bundel de activiteiten zoveel mogelijk en biedt één goed verlichte route. Want er is een hoog risico op sociale onveiligheid door het ontbreken van woningen en door weinig overzicht. Routering via Korvetweg en Jeruzalemweg lijkt het meest voor de hand liggend: georiënteerd op het centrum en op hoofdlijn goed ingericht. Een doorsteek dwars over de campus van de Hotelschool voorlangs het kasteel (de historische Bethlehemweg) is denkbaar na een grootschalige herinrichting van het terrein. De nieuwe route over het kasteelpark aan de spoorzijde zou conform het karakter van het gebied het beste primair als recreatieve route kunnen worden opgevat. 3. Oriënteer de fietsroutes in Limmel op het wijkvoorzieningencentrum met spooronderdoorgang, het stadscentrum en het lightrailstation. Fietsers worden mede daardoor nogal daardoor gespreid. Faciliteren van het fietsen en lopen kan goed worden gecombineerd met ontmoedigen van het autorijden binnen de wijk middels circulatiemaatregelen (straten knippen, fietsdoorsteken aanleggen, eenrichtingsverkeer).

27-4-2010


7

4. Ten noorden van de Balijeweg zullen zich op de Judeaweg en Balijeweg noord wat meer fietsers verzamelen vanwege de nieuwe bestemmingen en activiteiten. Centraal oost-west fietsverkeer wordt er belemmert door te nauwe doorsteken in de Tiberiasstraat, die kunnen leiden tot irritaties tussen fietsers en voetgangers. Hou de Judeaweg en Balijeweg noord dan autoluw door het voorzieningencentrum voor auto’s alleen via de Balijeweg zuid te ontsluiten. De Bethlehemweg is een fraaie groene fietsverbinding, ontsluit de buurt en de campus van de Hotelschool en is de historische route naar kasteel Bethlehem en de bijbehorende nieuwe fietsroute door het park. Voor doorgaand fietsverkeer, tussen de regio/lightrailstation en het stadscentrum, lijkt de Emmausstraat het meest geschikt. 5. Kies voor de Emmausstraat en niet voor de Jerichostraat als verbinding tussen de Jeruzalemweg en Populierweg. Het doortrekken van de Jerichostraat naar de Populierweg is niet realistisch: voor een fietsdoorsteek zouden meerdere woningen worden gesloopt en dat staat niet op de uitvoeringskaart. De Emmausstraat is een historische structuur die al een aansluiting heeft op de Populierweg. Bovendien kan deze route via het Tregaterrein in zuidwestelijke richting worden doorgezet. 6. Oriënteer de fietsroutes op het Tregaterrein van zuidwest naar noordoost (regio-stadscentrum) en op het wijkvoorzieningencentrum. De groenstructuur en stratenpatroon van dit woongebied neigen juist naar oriëntatie van noordwest naar zuidoost. Richting het wijkvoorzieningencentrum is een specifieke rechtstreekse fietsdoorsteek in combinatie met een minder directe autostructuur gewenst (de fiets optimaal faciliteren, de auto om laten rijden). De fietsroute in het verlengde van de Emmausstraat wordt idealiter niet alleen verbonden met de Dolmansstraat, maar ook op een logische wijze naar het stadscentrum voortgezet via de Willem Alexanderweg/Borgharenweg. Dan ontstaat een nieuwe snelle en aantrekkelijke fietsverbinding, met een vrije keuze tussen verschillende vervolgopties (Willem Alexanderweg/Borgharenweg of, hopelijk ooit, de Maasoever). De fietsroutes over het Tregaterrein kunnen voornamelijk worden gekoppeld aan de erftoegangswegen, vooral ook omdat de Willem Alexanderweg/Borgharenweg gebundeld moet worden overgestoken. Een recreatief pad door de groenzone naar (uitsluitend) de Maas heeft weinig zin: de bestemming is te weinig wervend en de verkeersader is een barrière. De prioriteit moet in de andere richting liggen. In het ontwerp van Soeters voor Trega ontbreken de radiale langzaamverkeersdoorsteek vanuit het woongebied richting het voorzieningencentrum en de autoluwe verbinding tussen P&R en Maas voor fietsers die naar het stadscentrum willen. 7. Zet de Dolmansstraat in als het noodzakelijke sociaal veilige alternatief voor de stille uren. Deze route zou echter minder vlot en comfortabel kunnen zijn als gevolg van hinder door allerlei activiteiten. 8. Maak bij de aansluiting van de Dolmansstraat op de Borgharenweg een doorsteek naar de Maasoeverroute om te voorkomen dat fietsers niet anders dan over het drukke verkeersknooppunt voor de Noorderbrugaansluitingen naar het centrum kunnen rijden. Aanbevelingen voor het netwerk in Nazareth: 9. Laat de route ten zuiden van het Kemenadeplein vervallen want deze heeft geen duidelijke bestemming en bestaat uit verspringende straatjes. 10. Voeg de Kasteel Liebeekstraat en de Kasteel Hartelsteinstraat toe, met daarbij een veilige oversteek van de Meerssenerweg en een directe verbinding met het spoorviaduct. Dat is nodig vanwege de bereikbaarheid van de woningen in de Kasteel Liebeekstraat en de Kasteel Terwormstraat (flats en eengezinswoningen). Bovendien is het ook een aangename (autoluwe) aanvullende route. Aanbevelingen voor het netwerk in de Geusselt: 11. Voeg een logische kortsluiting toe tussen de Groene Loper en het zwembad. Dit ligt in de lijn van de verwachting van de gebruiker, ontbreekt echter op het kaartbeeld. 12. Voeg de Oostermaasweg toe als fietsroute vanuit het zuiden naar de internationale school en het zwembad. Aanbevelingen voor het netwerk in Wittevrouwenveld: 13. De Doctor Schaepmanstraat verliest zijn betekenis als doorgaande route waardoor het deel ten noorden van de Van Oppenstraat als hoofdfietsroute kan worden geschrapt.

27-4-2010


8

14. Geef de fietsroute over de Bergmansweg en Memorielaan aan op de kaart. 15. Voeg de Aartshertogenstraat toe, dit is een parallelverbinding van de Terblijterweg (waar niet mag worden gefietst). 16. De (school)routes naar OBS De Regenboog toevoegen. 17. Geef de Voltastraat op de kaart volledig als fietsroute aan. 18. Maak duidelijk hoe de basisschool en andere voorzieningen op het terrein om de openluchtschool per fiets toegankelijk worden gemaakt. Er staan alleen voetgangersroutes op de kaart. Aanbevelingen voor het netwerk in Wyckerpoort: 19. De routering bij het station kan nog niet worden vastgelegd, want die is afhankelijk van de keuzes die voor de spoorkruising worden gemaakt. T.z.t. moet worden bekeken of het raadzaam is de Meerssenerweg te verleggen zodat ook die ongelijkvloers wordt gekruist. Ongeveer vanaf de tunnelmond dienen de fietsroutes uit te waaieren: naar het noorden (Meerssenerweg), richting Voltastraat, richting Frankenstraat en misschien ook naar het zuiden. Ook het Sint Maartenscollege moet goed per fiets bereikbaar blijven. 20. Kies in Wyckerpoort zuid voor de route Koepelstraat-Oranjeplein boven de route door de Waldeck Pyrmontstraat. Uit het huidige gebruik door fietsers blijkt een voorkeur voor de route KoepelstraatOranjeplein. Die route heeft een direct en vloeiend verloop en is ruimtelijk aantrekkelijk. Het tracé over de Waldeck Pyrmontstraat heeft haakse bochten, wordt als langer ervaren en er moet in de woonstraat op een smalle rijloper tussen twee rijen geparkeerde auto’s door worden gefietst (een blikken riool). Aanbevelingen voor het netwerk in Scharn: 21. De Juliana van Stolberglaan bestaat niet meer, is nu schoolterrein van ROC Leeuwenborg. 22. De Hunnenweg kan worden toegevoegd als onderdeel van de schoolomgeving en route naar de Nutsschool.

27-4-2010


2

9

Aandachtspunten bij de afzonderlijke routes

Bij de uitwerking zijn de radiale verbindingen vanuit het centrum van de stad gecodeerd met R en de tangentiële routes, die geen relatie met het stadscentrum hebben, met T. De routes die uitsluitend betekenis hebben voor de wijken zelf zijn gecodeerd met W. Op deze wijkroutes verdient de positie van de fietser meer aandacht dan op de rest van het basisnet (=alle straten en paden waar mag worden gefietst) omdat ze een iets belangrijker functie hebben, met name schoolroutes en routes binnen de wijk die relatief veel worden gebruikt. De Groene Loper wordt beschouwd als een specialiteit: een parkroute naar het buitengebied die apart wordt benoemd.

Benamingen routes NO R1 Maasoeverpromenade  Grondverwerving bedrijventerrein is nodig.  Technisch knelpunt (ruimtegebrek) onder spoorbrug oplossen, want zonder tweerichtingsverkeer is er geen kwalitatieve verbinding met het stadscentrum. Kans daarvoor biedt hopelijk aanstaande dijkverbetering van Waterschap.  Verbinden met Dolmansstraat, woonstraten en groenzones in Limmel.  Per fiets ontsluiten van de aanliggende woningen (fietsen tot aan de deur). R2 Borgharenweg – Willem Alexanderweg  Volwaardig scheiden van langzaam verkeer op deze verkeersader. In principe fietspaden aan beide zijden (vanwege de bestemmingen) en brommers op de rijbaan.  Bij kruispunten met erftoegangswegen de fietspaden 2 tot 5 meter uitbuigen en in de zijstraat snelheidsremmende maatregelen treffen en waarschuwende markeringen aanbrengen.

27-4-2010








10

Met een doorsteek naar de Maasoeverpromenade en goede verkeersregeling onnodig oponthoud voorkomen bij het knooppunt onder de Noorderbrug (ter hoogte van het kruispunt is aan de westkant een tweerichtingsfietspad nodig). De oversteekbaarheid waarborgen. Omdat de weg de wijk doorsnijdt, zal het noodzakelijk zijn om langzaam verkeer tussen de Dolmansstraat en de Balijeweg op nog twee andere plaatsen via plateaus en oversteekplaatsen of een middenberm te laten kruisen. Voor het kruispunt met de Balijeweg is een rotonde het meest fietsvriendelijke concept, want dat is behalve compact en ruimtelijk fraai ook een vorm waarbij de snelheid op natuurlijke wijze wordt geremd, fietsers non-stop kunnen doorrijden en goed linksaf kunnen slaan. Om te kunnen doseren wordt er (voorlopig?) een kruispunt met VRI gemaakt.

R3 (Stadscentrum) Dolmansstraat en Tregaroute – Emmausstraat – Jeruzalemweg (P&R – regio)  Goede oversteek bij aansluiting Dolmansstraat op Borgharenweg realiseren (VRI). Het tracé op het stadscentrum oriënteren en niet naar het noorden ombuigen (want dat vergroot de ervaren afstand).  Conflicten met brandweer en bedrijfsverkeer op Dolmansstraat voorkomen door volwaardige scheiding waar dat verkeer rijdt (fietspaden, geen fietsstroken).  Het woonklimaat op de Dolmansstraat beschermen, want een grote monofunctionele bedrijfszone kan een sociaal onveilige barrière worden tussen Limmel en het centrum.  Een heldere parallelle route door het Tregagebied aanleggen die aan de ene kant op een veilig punt aansluit op de Willem Alexanderweg/Borgharenweg en aan de andere kant rechtstreeks aansluit op de Emmausstraat.  De routes bij het kruisen van de Balijeweg voldoende status geven: zowel uitnodigend als veilig. Dat kan bijvoorbeeld met verkeersplateaus.  De Jeruzalemweg ondanks de natuur ruim blijven verlichten vanwege de situering van het station aan de overkant van de Kanjelzone. De campus, die haar rug naar de Jeruzalemweg heeft gekeerd, visueel meer openen naar de Jeruzalemweg. Tegelijk is het autoluwe en groene karakter van de Jeruzalemweg een kwaliteit die verdient te worden behouden.  Nabij de Korvetweg niet onnodig versnipperen. De route vanwege sociale veiligheid bij voorkeur tussen de weg en eventuele nieuwe bebouwing leggen in plaats van achterlangs. Dat zou kunnen met een stukje tweerichtingsfietspad langs de Korvetweg (de rijbaan kan worden versmald). R4 Voorzieningencentrum – kasteelpark - Beukenlaan  De fietsroute bij het voorzieningencentrum gescheiden houden van de parkeerroute en het ladenlossen. De beste oplossing ontsluit school, winkels en andere voorzieningen en verbindt tevens met het kasteelpark. Het fietspad moet dus niet alleen met het park verbinden, want slechts een klein deel van de fietsverplaatsingen (6%) is een fietstoertocht. Een optimale ontsluiting van de winkels bestaat uit een fiets-loopzone langs het gebouw, fietsparkeren naast de ingang en autoparkeren op enige afstand. De directe omgeving van de school autovrij houden.  In het kasteelpark de route voortdurend in het zicht leggen, dat kan wel afwisselend zijn zicht vanaf het spoor, zicht vanaf de campus, zicht vanuit het kasteel en zicht vanuit Limmel. Slim inrichten maakt het mogelijk dat fietsers nergens door bosjes fietsen (maar alleen erlangs) en dat het gebied als geheel toch intimiteit behoudt.  In het kasteelpark een goede halfverharding toepassen (Grauwacke of een variant op basis van dolomiet) als dat gelet op de waterstand mogelijk is. Als het grondwater de fundering aantast moet het pad op een dijkje worden gelegd of een andere verharding worden gekozen. Om een goed samenspel met andere fietsers en voetgangers mogelijk te maken, lijkt een breedte van een meter of 3 het minimum (dit wordt ook gehanteerd bij GOMV). R5 Meerssenerweg  Herprofileren, met meer samenhang in de inrichting, is gewenst. De fietspaden, ventwegen en bermen zijn incongruent, versleten, deels te smal en daardoor rommelig en oncomfortabel. Voor fietsers heeft het de voorkeur als wordt gekozen voor geasfalteerde fietspaden en voor parkeervakken afgewisseld met bomen langs de rijbaan. Als er toch voor ventwegen wordt gekozen dan is het voor fietsers prettiger als er links wordt geparkeerd, wat betekent dat de tussenbermen verhard moeten zijn. Omdat de ruimte beperkt is moeten de aanliggende stoepen

27-4-2010


 

  

11

slechts licht worden verhoogd. Van het verkeer dat uit zijstraten komt moet de snelheid worden geremd. Brommers op de rijbaan. Een oversteekvoorziening met middensteunpunt aanleggen waar de Groene Loper kruist. Dat kan worden gecombineerd met de bebouwde komgrens die al in de buurt ligt. Oversteekbaarheid van de Meerssenerweg in Nazareth verbeteren. Oversteken is nu lastig en gevaarlijk en de wachttijd bij de Kasteel Bleienbeekstraat (VRI) is ontmoedigend. Om de woningen langs het spoor beter bereikbaar te maken en een autoluwe verbinding (van beperkt belang) toe te voegen zou een oversteekplaats tussen Kasteel Hartelsteinstraat en Kasteel Liebeekstraat kunnen worden toegevoegd. De kruising met de Viaductweg minder hoog leggen (kans bij A2 project) zou een langere zichtlijn, meer fietscomfort en betere aansluitingen met zijstraten opleveren. Bij de inprikkers van Wyckerpoort aandacht geven aan verkeersveiligheid. Aan de achterzijde van het station de Meerssenerweg bij komst van een fietstunnel aanpassen om oversteken te vergemakkelijken.

R6 Kasteel Hillenraadweg - Kasteel Neubourgweg – fietspad naar lightrailstation  Het kruispunt met de fietstunnel en de omgeving inrichten als een pleintje, om de sociale veiligheid en de status van de fietser te verhogen. Lange zichtlijnen en veel verlichting. Vanaf de straat het plein verhoogd leggen, zodat verkeer er op en af moet rijden, en naar de tunnel toe kan het geleidelijk aflopen.  De Kasteel Hillenraadweg bij voorkeur inrichten als fietsstraat. De Kasteel Hillenraadweg is gecategoriseerd als erftoegangsweg maar omdat er ook een bus rijdt is de weg nooit als erftoegangsweg ingericht. De weg is daardoor ook een gemakkelijke sluiproute voor autoverkeer naar Amby. Door het parkeren op de weg en de rijdende bus kunnen fietsers in de knel komen. Idealiter zou de wijk via de Meerssenerweg worden ontsloten (de loopafstand naar de Meerssenerweg is in rechte lijn ruim 200 meter).  Op het voorrangskruispunt met de Kasteel Erensteinstraat na opschuiven van de A2 een kleine rotonde of rotondemarkering overwegen. Oversteken is lastig omdat verkeer gelijkmatig uit alle richtingen is verdeeld.  Bij de Meerssenerweg een veilige oversteekvoorziening realiseren, die kan worden gecombineerd met de bebouwde komgrens. Het gaat hier om een landschappelijk gevoelig gebied dat een zorgvuldig ruimtelijk ontwerp verdient. R7 Prof. Nijpelsstraat - Prof. Cobbenhagenstraat – Voltastraat – Burgemeester van Oppenstraat – Olympiaweg  Vanaf de Prof. Cobbenhagenstraat is dit een onderdeel van de stedelijke hoofdfietsroute centrumstation-Sint Maartenscollege-Wittevrouwenveld-zwembad-Amby. De route valt deels samen met een geplande OV-as, wat beperkend is bij fietsmaatregelen (ruim dimensioneren).  Als gevolg van verkeersdrukte is het gebied bij Doctor Schaepmanstraat, Terblijterweg en het stadion een 160 meter brede (problematische) zone. Het kaartbeeld fietsverkeer Noordoost moet aangepast: hier wordt de autostructuur in de plannen juist uitdrukkelijk gekoppeld aan de fietsroute.  Het is gewenst dat er een integrale fietsoplossing voor de zone tussen Van Oppenstraat en Olympiaweg tot stand komt, waarbij die zone dus als 1 geheel wordt beschouwd. Een 160 meter lang tweerichtingsfietspad aan de oostzijde zou het knooppunt deels kunnen ontwarren. Tegenover de veiligheidsnadelen die zo'n pad op zichzelf heeft staan dan de voordelen van een grote vermindering van het aantal conflicten met autoverkeer in de richtingen van de parklaan en de parkeerplaatsen bij de Geusselt. Met voorrang en een verhoogde ligging van dat fietspad wordt autoverkeer richting Koning Clovisstraat ontmoedigd en kan het verkeer richting parklaan misschien als voorrangsweg worden ingericht. De verkeerssituatie moet zo eenvoudig zijn dat ook (jonge) kinderen zelfstandig naar het zwembad kunnen fietsen. Vooral daarom moet een voorrangskruispunt bij de Dr. Schaepmanstraat, waarbij fietsers die de genoemde route volgen voorrang moeten verlenen, worden voorkomen. Bij deze concentratie van verkeer fietsers echt scheiden van gemotoriseerd verkeer: dus geen fietsstroken maar fietspaden. Daarvoor genoeg ruimte reserveren.

27-4-2010






12

De snelheid van gemotoriseerd verkeer op de President Rooseveltlaan moet ter hoogte van het kruispunt laag zijn om veilig oversteken mogelijk te maken. Omdat er een basisschool in de buurt is en dit kruispunt voor alle verkeer toegankelijk is, zijn aanvullende fietsvoorzieningen misschien wel nodig. Daarbij moet oog zijn voor het gevaar van rechtsafslaand (vracht)verkeer. Het heeft voor fietsers de voorkeur als de busroute de ontsluitingsweg, dus de President Rooseveltlaan, volgt en niet erftoegangswegen als de Van Oppenstraat. Echter, als aan de busroute wordt vastgehouden dan zou de Van Oppenstraat toch als een bomenlaan kunnen blijven uitzien. Belangrijk is dat er voor fietsers voldoende ruimte overblijft en zij niet opgesloten raken tussen rijdend (bus)verkeer en geparkeerde auto’s. De verharding zou tot aan de Doctor Schaepmanstraat moeten worden doorgezet. De fraaie gele klinkerverharding zou indien nodig kunnen worden vervangen door (gele) asfaltverharding, al dan niet met een klinkerprint (Streetprint). Het relatief grote kruispunt bij de Burgemeester Pijlsstraat dient te worden aangepast met inachtname van het feit dat het hier in de toekomst gaat om een kruising met de fietsroute uit de richting Noorderbrug.

R8 Voltastraat – Stadhoudersstraat- (brug – Geusselt)  De Stadhouderstraat en Voltastraat hebben binnen de wijk Wittevrouwenveld de functie als rechtstreekse route vanuit een beperkt gebied naar het winkel- en voorzieningencentrum en van daaruit verder richting stadscentrum. Met de geplande fietsbrug erbij heeft de verbinding enige betekenis voor Wittevrouwenveld als de enige groene en autoluwe toegang tot het parkgebied. Ook kan de brug helpen voorkomen dat de bewoners van de Geusselt teveel op een eiland leven (route naar winkels en scholen). R9 Frankenstraat - Pastoor Jacobsweg (Amby)  Verbinding herwint belang als fietsontsluiting van Wittevrouwenveld en route naar Amby als er niet meer lang hoeft te worden gewacht bij de A2.  Oversteken President Rooseveltlaan moet veilig kunnen. Dus de snelheid van gemotoriseerd verkeer moet bij de oversteekplaats laag zijn. Het kruispunt met de Czaar Peterstraat – Koning Clovisstraat is voorzien van een plateau, wel is de oversteeklengte wat aan de grote kant (de Czaar Peterstraat – Koning Clovisstraat moet in één beweging worden overgestoken).  Aansluitingen richting station moeten later worden bezien. Op dit moment heeft de Prof. Pieter Willemsstraat daarvoor een betekenis. R10 Akerstraat – Scharnerweg  Dit zou wel eens de drukste fietsroute in Noordoost kunnen zijn. Maar fiets en auto zijn alleen visueel gescheiden en de ruimte voor fietsers is beperkt, mede door aanliggende parkeervakken en bushaltes in de rijlijn. Behalve het stromen is het uitwisselen belangrijk: aan beide kanten van de weg liggen bestemmingen (zoals de drukste supermarkt van Maastricht) en zijstraten waar fietsers heen willen. De punten aan de overkant zijn echter lastig te bereiken.  De openbare ruimte in en nabij de tunnel verdient een opfrisbeurt. De rode asfaltverharding in de fietstunnel is goed bedoeld, maar een lichte kleur in dit donkere smalle tunneltje zou beter zijn.  Op de noordelijke parallelweg van de tunnel zijn snelheidsbeheersende maatregelen op hun plaats. De inrijsnelheid wordt lager als er een breder oversteekeiland wordt aangelegd tussen Koningsplein en Oranjeplein. De klinkerverharding kan naar het oosten tot aan het oversteekeiland worden uitgebreid. Nabij het eindpunt aan de Meerssenerweg is een snelheidsremmer of inritconstructie gewenst om de fietsers op de Meerssenerweg te beschermen.  Bij het kruispunt met de President Rooseveltlaan is door Avenue2 opnieuw een VRI gepland en daar dreigt dus blijvend oponthoud. Winst kan worden gehaald met goede prioriteiten: Wat de fiets betreft is de oost-west relatie dominant, die fietsers moeten daarom zonder hoge wachttijd in één fase kunnen oversteken. Noord-zuid verkeer (auto’s en fietsers) verdient de laagste prioriteit.  De visie van de Fietsersbond op de Scharnerweg is weergeven in de reactie op het plan voor aanleg van een busstrook. R11 (Sphinxlunet) spoorwegovergang – Koepelstraat – Oranjeplein – Regentesselaan (Attilaweg – Prins Mauritslaan)

27-4-2010


 

13

Autoluwe route naar onder meer het Centre Ceramique, de binnenstad, de Nutsschool en ROC Leeuwenborg. Veilige kruispunten aan weerskanten van de overweg en een veilige oversteekplaats op de President Rooseveltlaan (snelheid laag) zijn de belangrijkste aandachtpunten.

R12 (Stadscentrum – Wyck – station) Heerderweg – Adelbert van Scharnlaan – (Keerderstraat – Heuvelland)  Deze route heeft na realisatie van de verbinding tussen beide straten door Avenue2 hoge potentie als langgerekte autoluwe verbinding tussen centrum, Heer en Heuvelland en als route naar ROC Leeuwenborg en de vrije (middelbare) school aan de Nijverheidsweg.  De complexe verkeerssituatie bij de overweg verdient vereenvoudiging vanwege minder bedreven (potentiële) verkeersdeelnemers.  Bij de oversteek van de parklaan de snelheid van het autoverkeer beperken.  De Adelbert van Scharnlaan fietsvriendelijker inrichten (parkeerplaatsen omzetten in fietsstroken of –paden). In het kader van de ruit om Heer is de laan gecategoriseerd als ontsluitingsweg, maar niet als zodanig ingericht. Weliswaar is de verkeersintensiteit laag, maar er is geen enkele vorm van scheiding van fietsen gemotoriseerd verkeer. Er wordt langs beide rijbanen aan twee zijden geparkeerd, dus opgeteld met rijdend verkeer wordt de omgeving van de fietsroute gedomineerd door massa’s auto’s: 6 rijen blik. T0 Kanjelpad  Vooral op te vatten als een ommetjespad in uitloopzone voor inwoners Limmel. Ondanks de lage functie voor fietsers heeft het wel de voorkeur als het pad in juridische zin toegankelijk is voor fietsers, al was het maar voor enkele wijkbewoners die er ter afwisseling een enkele keer langs fietsen. Verplaatsing van de sluis zou op termijn tot een grotere functie voor fietsers kunnen leiden, maar dat is zeer speculatief.  Ommetje wordt pas realistisch als de W.A. weg niet wordt gekruist, daarom het pad verbinden met de Judeastraat.  Inrichten als parkgebied met 3 meter breed pad voor gezamenlijk gebruik door voetgangers en fietsers. T1 (Maasdal - Borgharen) Balijeweg – Kemenadeplein – Kasteel Erensteinstraat – Marathonweg – (Geusselt – Amby – Heuvelland)  Op deze centrale wijkas, die ook kan worden gezien als onderdeel van een heel langgerekte (fiets)verbinding, is het gewenst dat de auto niet overheerst en dat de weg niet scheidt maar verbindt. Binnen Limmel-Nazareth gaat het om een essentiële fietsen looproute naar de wijkbestemmingen inclusief basisschool. In de toekomst is die functie nog sterker dan nu. Om de 100, soms 200, meter liggen er aantakkingen. Ook liggen er woningen aan de weg. Snel rijden is hier ongewenst. Op dit moment hebben de Balijeweg binnen de bebouwing van Limmel, het Kemenadeplein en de Kasteel Erensteinstraat een 30-km/uur regime. Opvallend is echter dat de Balijeweg en het Kemenadeplein gecategoriseerd zijn als gebiedsontsluitingsweg. Op de nieuwe kaarten die zijn gepresenteerd in het kader van het WOP zijn alleen de Kasteel Erensteinstraat en Marathonweg niet meer gecategoriseerd als ontsluitingswegen maar als erftoegangswegen (ondanks het feit dat ze nogal wat verkeer naar Amby en naar de sportvoorzieningen op het Geusseltterrein verwerken). Om het langzaam verkeer en de leefbaarheid in de wijk te bevorderen moet worden gestreefd naar grote aaneengesloten verblijfsgebieden. Het is niet onlogisch om de hele as door de wijk als erftoegangsweg te categoriseren. Ter vergelijking: de binnenstad is als geheel ook als verblijfsgebied gecategoriseerd. De auto is er gast.  Bij categorisering van de Balijeweg als gebiedsontsluitingsweg moet als consequentie worden aanvaard dat fietspaden worden aangelegd van de Willem Alexanderweg tot aan de Kasteel Erensteinstraat. Immers, op gebiedsontsluitingswegen is het uitgangspunt van Duurzaam Veilige weginrichting om verkeerssoorten te scheiden en parkeren op de rijbaan niet toe te staan. Aangezien de route voor kinderen een niet te vermijden schakel is op weg naar de basisschool zou niet moeten worden volstaan met alleen een summiere visuele scheiding in de vorm van fietsstroken in combinatie met een maximumsnelheid van 50 kilometer per uur. Een fietspad moet over de gehele verbinding aan beide kanten worden aangelegd zodat de fietsroute niet wordt

27-4-2010




 

14

onderbroken met hinderlijke en risicovolle oversteekbewegingen. Breedte minimaal 2 meter, maar in Nazareth en tussen de rotonde en het wijkcentrum waar de spitsintensiteit mogelijk boven 150 fietsers uitkomt is meer ruimte wenselijk. Brommers op de rijbaan. Materialisering: rood asfaltbeton. Als de categorie conform de categoriseringskaart bij de Kasteel Erensteinstraat wijzigt, zou daar een duidelijke overgang moeten zijn om geen misverstand te laten bestaan over de wijziging in status. Middelen om de omstandigheden voor fietsers en voetgangers te optimaliseren, onafhankelijk van de categorisering, zijn: parkeren op terreinen en niet op of langs de rijbaan, snelheidsremmende voorzieningen bij alle kruisende routes, veel ruimte voor fietsers en voetgangers, aantrekkelijke vormgeving en beperken van de hoeveelheid doorgaand autoverkeer. Om te vermijden dat het intensiveren van de functies op het Geusseltterrein tot nog meer doorgaand autoverkeer richting tunnel leidt, lijkt het onvermijdelijk om de Stadionweg voor autoverkeer te sluiten. Leg bij het viaduct een fiets- of loopverbinding, desnoods een trap, met de Kasteel Liebeekstraat. De tunnel onder de A2 (Marathonweg) zou vanwege licht en ruimte voor fietspaden moeten worden verbreed. Maar verbreding is waarschijnlijk geen onderdeel van het A2-pakket. Omdat het aantal rijstroken op de A2 toeneemt wordt de tunnel juist nog langer.

T2 Populierweg  De Populierweg is voor Limmel onder meer een autoluwe route naar het wijkcentrum. Indien de totale route aantrekkelijk genoeg wordt, zal de route mogelijk ook toenemend worden gebruikt om vanuit Nazareth en de regio (vanaf de Meerssenerweg) naar Maastricht centrum te fietsen. Er kan op worden ingezet om de belevingswaarde van het oude dorpshart te vergroten. Activiteiten, bijvoorbeeld een café met terras, passen daarbij. T3 (Noorderbrug) Viaductweg – Kolonel Millerstraat - Burgemeester Pijlsstraat (TillystraatMorsestraat – Aartshertogenlaan)  Met het A2-project wordt de fietstunnel, en dus ook de fietsverbinding, tussen Viaductweg en Doctor Schaepmanstraat opgeheven. Het noordelijke fietspad langs de Viaductweg zal waarschijnlijk geheel verdwijnen. Fietsers zullen de Meerssenerweg nog steeds met een VRI kruisen en oostelijk daarvan wordt de fietsroute achter langs de bebouwing en tunnelmondingen gelegd. Het ontkoppelen van de fietsroute van de verkeersader betekent dat er door woonstraten wordt gefietst: onder meer de Kolonel Millerstraat (de nieuwe (brom)fietsschakel tussen Noorderbrug, Groene Loper en de Geusselt) en nog verder over de Burgemeester Pijlsstraat (dieper de wijk in of door naar Amby). Deze benadering is conform speerpunt 2 van Fietsplan Maastricht: hoofdstructuur van auto, OV en fiets ontvlechten.  De Fietsersbond stelt voor om de Kolonel Millerstraat en Burgemeester Pijlsstraat als stedelijke hoofdroutes vast te leggen ingaande op het moment dat de huidige hoofdfietsroutes worden opgeheven. Bij voorkeur wordt als aanvullende route opgenomen Tillystraat-MorsestraatAartshertogenlaan, want dat is een logische vervolgstructuur die niet alleen voor belang is voor de wijk, maar ook stedelijk als parallelroute van de Terblijterweg (de Terblijterweg staat in Fietsplan Maastricht ten onrechte aangegeven als fietsroute, er mag niet worden gefietst).  Er moet een volwaardige directe verbinding voor fietsers en bromfietsers worden gerealiseerd tussen het kruispunt Meerssenerweg-Viaductweg en de Kolonel Millerstraat ter vervanging van de huidige 1,9 meter brede hellingbaan met bochten waarin moet worden gekeerd.  Doorgaand fietsverkeer in bovengenoemde straten met kruispuntinrichting verduidelijken (geleiding, hiërarchie, voorrang) en met fietsstraatinrichting faciliteren. In deze straten kan weliswaar worden gefietst, maar ze zijn niet ingericht op doorgaand (brom)fietsverkeer: rechts heeft voorrang, door straatparkeren is de doorgang beperkt als er (vracht)auto’s tegemoet komen en de route is alleen ruimtelijk en niet in de weginrichting herkenbaar.  Tijdige aanpassing van de fietsbewegwijzering is bij deze grote verandering belangrijk. T4 Prinsesselaan – Oranjeplein – Koningsplein - Noormannensingel – Prof. Mullerstraat en Prof. Kernstraat – Old Hickoryplein – Generaal Eisenhowerstraat  Dit is een langgerekte autoluwe route die onder meer gebruikt wordt door scholieren. Via de Gerardusweg kan deze route ook betekenis hebben als verbinding naar Randwyck. Een keuze tussen de Prof. Kernstraat en de parallelle Prof. Mullerstraat kan niet worden gemaakt omdat ze

27-4-2010






15

beide worden gebruikt afhankelijk van de herkomst van de fietsers. Het ligt voor de hand om de route door te trekken naar het noordelijke eindpunt bij de Kolonel Millerstraat, waar aansluiting kan worden gemaakt met de Meerssenerweg en Viaductweg. Winst kan worden behaald door herstel van de oversteekbaarheid voor fietsers bij de Scharnerweg. De huidige voetgangersoversteek is zeer ontmoedigend, maar wordt desondanks veelvuldig gebruikt door scholieren die vanuit de tunnel naar het Sint Maartenscollege fietsen. Om de oversteekbaarheid te verbeteren kan worden gedacht aan het verbreden van het middeneiland en uitbuigen van de rijbanen waardoor fietsers tussen Oranjeplein en Koningsplein zonder afstappen in twee fasen kunnen oversteken terwijl de oostwestrelatie prioriteit behoudt. Op deze manier blijft de autoknip in stand wat bevordert dat auto’s van de parklaan gebruik maken. Sommige wegvakken zijn overgedimensioneerd en de openbare ruimte zou fraaier kunnen. Met name de pleinen hebben potenties wat betreft ruimtebeleving, recreatief gebruik en woonklimaat.

T5 Doctor Schaepmanstraat – Czaar Peterstraat – Koning Clovisstraat – Sibemaweg  Fietsroute langs verkeersader met woonfunctie, belangrijke verbinding naar Maastricht zuid (werklocaties, scholen).  Aangezien de ruimte voor het volledig scheiden van fietsers en gemotoriseerd verkeer ontbreekt, is het blijvend beheersen van de intensiteit en snelheid van het autoverkeer hét aandachtspunt. Groene Loper  In de Groene Loper zit een grote spanning tussen de functies ontsluiten voor gemotoriseerd verkeer, wonen (per fiets bereikbare woningen en veilig spelen), bereiken van stedelijke functies (station Bethlehem, voorzieningen Geusselt, veilig fietsen en lopen naar de basisscholen) en recreëren.  In het stedelijk gebied zijn de sommige kruisende routes belangrijker dan de Groene Loper. Dat betekent dat deze routes op de kruisingen tenminste een gelijke status moeten hebben dan het verkeer dat de parklaan volgt. Dat wordt bij voorkeur ook duidelijk gemaakt in de allure van de kruisende routes.  Bij kruispunten, zeker nabij de basisscholen, moet een lagere snelheid van gemotoriseerd verkeer worden afgedwongen. 50 km/uur is op zulke kruispunten teveel, 30 km/uur is veilig.  Op routes met een utilitaire functie moet verhard wegdek worden toegepast, verlichting aangelegd en ’s winters sneeuw worden geruimd. Waar het pad voorzieningen ontsluit is halfverharding onwenselijk. Binnen de wijk kan er voor fietsverkeer een veilig en verhard alternatief worden geboden (een tracé met zowel een halfverhard recreatiepad als verharde utilitaire fietsvoorzieningen).  Een directe verbinding van de Groene Loper naar het zwembad moet worden toegevoegd. Dat is immers een van de (weinige) bestemmingen aan de Groene Loper.  De Groene Loper kan aan de noordkant aanhaken op de Kasteel Neubourgweg en daar ligt dan het eindpunt van het nieuwe pad.  Over de fiets in het A2 project heeft de Fietsersbond een uitgebreide separate lijst met aandachtspunten en hun onderbouwing. Algemene punten – binnenwijks fietsklimaat Het is wenselijk dat het fietsklimaat in de wijk niet alleen routegewijs maar ook met een gebiedsgerichte aanpak wordt verbeterd. Want fietsers moeten zich naar alle woningen in de wijk kunnen verspreiden. Het inrichten van verblijfsgebieden en schoolomgevingen en parkeermaatregelen zijn daarbij voor de hand liggend kaders.  De fietsbewegwijzering moet aan de wijzigingen worden aangepast.  Bij de inrichting van kruispunten en wegvakken van stedelijke fietsroutes door woongebieden vraagt de herkenbaarheid specifieke aandacht. Dat geldt minder voor de routes die het fietsverkeer binnen de wijk verzamelen en verdelen.  Vooral voor kleine kinderen, ouderen of andere onzekere fietsers moet worden voorkomen dat fietsers in de knel komen als gevolg van parkeren in smalle straten of toepassing van smalle fietsstroken.

27-4-2010


 

16

Op routes van uitsluitend wijk- of buurtniveau zijn drempels geen bezwaar, maar oncomfortabele exemplaren zouden moeten worden omgebouwd naar sinusvormige. De veiligheid bij de kruispunten met ontsluitingswegen is een algemeen aandachtspunt. De ontsluitingswegen zijn nogal klein waardoor vaak niet wordt gekozen voor rotondes of VRI’s. Dan kan het nodig zijn om op een andere manier een lage snelheid van het verkeer af te dwingen en/of het oversteken of linksaf slaan door fietsers te vereenvoudigen. Bij zijstraten die niet voor fietsers van belang zijn, kan de veiligheid met inritconstructies worden bevordert. Bij zijstraten waar fietsers uitwisselen hebben plateaus op het kruisingsvlak en/of terugliggende drempels in de zijstraat de voorkeur.

Overzicht van aandachtspunten veiligheid

Aandachtspunten veiligheid NO

27-4-2010

FIETSNETWERK MAASTRICHT NOORDOOST

Recommend Documents