Fietsbeleidsplan Bonheiden-Rijmenam 2015 – 2020
“Fietsen is uiteindelijk maar gewoon op je kont zitten”
Inhoud VOORWOORD DOOR ONZE BURGEMEESTER ONS FIETSBELEID IN KAART
Bonheiden door en voor fietsers
p. 4
Fietsbarometer in beeld
p. 4
8 VERSNELLINGEN VOORUIT
Veiligheid als grootste prioriteit
p. 7
Meer comfort voor de fietser
p. 7
Leefbaarheid en bereikbaarheid
p. 8
De fiets als economische motor
p. 8
Fietsen “werkt”
p. 9
Gezondheid als extra bonus
p. 10
De fiets in de ruimtelijke ordening
p. 11
Fietsen als hobby en als sport
p. 12
ACTIE = REACTIE
Bonheiden wordt fietsgemeente
p. 14
IN DE PRAKTIJK
Onze investeringen voor de komende jaren
p. 15
Verantwoordelijke uitgever: Guido Vaganée - Jacques Morrensplein 10 - 2820 BONHEIDEN Voor meer informatie over het Fietsbeleid, kijk op www.bonheiden.be - “fietsbeleid” Volg ons op Facebook -
Gemeentebestuur Bonheiden
Beste fietsliefhebber en weggebruiker Beste Bonheidenaar en Rijmenammenaar Ons gemeentebestuur wil zorg dragen voor uw mobiliteit, gezondheid en vrijheid. Drie woorden die allemaal even belangrijk zijn in ons mobiliteitsbeleid. Om onze gemeente bereikbaar en leefbaar te houden moeten we keuzes maken. Niet altijd evidente keuzes, die vaak weerstand met zich meebrengen. Want veranderen is niet gemakkelijk maar soms noodzakelijk. De keuze voor een beter fietsbeleid is wel een evidente keuze. Fietsen wint nu eenmaal aan populariteit en betere en snellere fietsen zorgen voor een waardig alternatief voor de auto. In andere fietssteden en gemeenten in Europa zien we het fietsgebruik voor woon/werkverkeer stijgen tot zelfs meer dan 60%. In onze gemeente bedraagt het aandeel op dit ogenblik amper 12%! Voorlopig is dat te weinig, maar dat zorgt onmiddellijk voor een groot potentieel. Onze gemeente trekt dan ook volledig de kaart van de fiets en de fietser. Ook in ons fietsbeleid en onze visie is het volgende citaat van toepassing:
“Alles alleen doen is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen”. Intergemeentelijk overleg is cruciaal om van het fietsbeleid een succes te maken, maar zo ook samenwerken met andere overheden zoals provincie en Vlaanderen. Het belangrijkste blijft samenwerken met jou als burger.
Fietsen is uiteindelijk maar gewoon op je kont zitten Onder de slogan “Fietsen is uiteindelijk maar gewoon op je kont zitten” kan je in deze brochure op comfortabele wijze ons fietsbeleid ontdekken. Wij hopen dat ook jij na het lezen van onze plannen de fietsmicrobe te pakken hebt. Met vriendelijke groeten
Ons fietsbeleid in kaart Bonheiden door en voor fietsers Metingen tonen aan dat 12 % van alle vervoersbewegingen in Bonheiden en Rijmenam gebeuren met de fiets. Dit cijfer ligt misschien niet bij de hoogste in ons land, maar we scoren zeker niet slecht. De fiets heeft vandaag slechts een bijrol in ons mobiliteitsbeleid; het gemeentebestuur wil daar verandering in brengen en de fiets een hoofdrol geven. Onze demografische gegevens zijn een opportuniteit om daarin verandering te brengen. Bonheiden en Rijmenam vormen samen een compacte gemeente met korte fietsafstanden en zonder veel hoogteverschillen. Ideaal dus om het fietsverkeer extra te promoten.
5%
12% 50% 17%
Dagelijkse vervoersbeweging
Fietsbarometer in beeld Op strategische plaatsen zal het provinciebestuur permanent het aantal passerende fietsers tellen. Die resultaten worden aangevuld met tellingen door de gemeente.
“We verbinden ons ertoe op geregelde tijdstippen informatie over fietsroutes te verzamelen op ons grondgebied en ze aan de provincie te bezorgen. De toestellen hebben als voordeel dat ze deel uitmaken van een gemeente-overschrijdend initiatief dat we kunnen inzetten om het lokale beleid te ondersteunen.”
4
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
Het fietsverkeer in beeld Getelde fietsers per meetpunt De meetperiode is één week, waarbij
= 100 fietsers - Weekdagen, weekends, feestdagen
Muizensteenweg 28/09 (170) 29/09 (188) 30/09 (233) 01/10 (174) 02/10 (174) 03/10 (119) 04/10 (160)
Waversesteenweg
Kerkplein
11/05 (311)
26/10 (479)
12/05 (290)
27/10 (537)
13/05 (330)
28/10 (506)
14/05 (112)
29/10 (525)
15/05 (165)
30/10 (507)
16/05 (62)
31/10 (409)
17/05 (194)
01/11 (305)
Mechelsesteenweg
Fietsbrug - Heiken
07/09 (195)
09/10 (208)
08/09 (470)
10/10 (182)
09/09 (492)
11/10 (281)
10/09 (502)
12/10 (493)
11/09 (497)
13/10 (576)
12/09 (209)
14/10 (398)
13/09 (162)
15/10 (115)
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
5
8 versnellingen vooruit Voor een integraal fietsbeleid Onze fiets doet het niet slecht, maar het kan altijd nog beter. Tegelijkertijd komen nieuwe uitdagingen op ons af. De fiets kan een belangrijke bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van onze gemeente.
We moeten vaker de fiets nemen
Dit zijn de acht pijlers van ons fietsbeleid: 1. Veiligheid is onze grootste prioriteit 2. Comfort voor de fietser 3. Leefbaarheid en bereikbaarheid 4. Fiets als economische motor 5. Fietsen “werkt” 6. Gezondheid als extra bonus 7. Aandacht voor de fiets in de ruimtelijke ordening 8. Fietsen als hobby en als sport
6
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
1.Veiligheid is onze grootste prioriteit •
We zorgen voor veiligere fietsoversteken op de grote verkeersassen. Daarbij gebruiken we de jongste visualisatietechnieken zoals elektronische aankondigingsborden, gestuurd door warmtesensoren.
•
Knelpunten en gevaarlijke punten worden opgelijst en weggewerkt. We verwijzen hier naar onze kindergemeenteraad, die als eerste test gebruik maakte van de MOFOR-applicatie, aangeboden door de Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde.
•
Fietscontroles van onze politiediensten (BODUKAP) in de scholen, moedigen de fietsers aan om hun fiets in orde te houden.
•
Het jaarlijkse fietsexamen voor de kinderen van het 6de leerjaar moet onze kinderen klaarstomen om later zelf met de fiets naar school te gaan.
• Het beschikbaar stellen van loopfietsen voor onze peuters en kleuters ontwikkelt hun motorische vaardigheden.
2. Comfort voor de fietsers verhogen • • • • •
We voorzien extra fietsenstallingen, bij voorkeur overdekt. We maken de link met het openbaar vervoer sterker door nieuwe bushokjes met een overdekte fietsstalling (bv. aan Kunstencentrum ’t Kranske). We voorzien oplaadpunten voor elektrische fietsen. We maken een “fietsparkeerplan” om onze fietsers heel duidelijk te tonen waar ze hun fiets veilig kunnen stallen. We hervormen sommige woonstraten naar fietsstraten, zodat heuse fietsstratenroutes worden gevormd… Ideaal voor het woon-werk/school verkeer!
•
Naast de fietstraten kiezen we ook voor fietsvriendelijke straten, aangeduid met een wit bord. We vragen om niet op de fietssuggestiestroken te parkeren en vragen de bewoners om ze vrij te houden van bladeren, ijs en sneeuw.
•
We maken afspraken met onze buurgemeenten en zorgen zo dat schoolroutes lopen tot aan de schoolpoort of een verbinding krijgen met de provinciale fietsostrades.
•
We voorzien fietsafspraakzones, waar onze schoolgaande jongeren kunnen samenkomen om in groep naar school te rijden.
•
Wij voorzien leuke fietsstops in samenwerking met onze horecazaken.
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
7
3. Ieder zijn plaats op de weg om de leefbaarheid en de bereikbaarheid te blijven garanderen •
Door te investeren in een betere doorstroming van het gemotoriseerd verkeer op onze hoofdassen, zorgen we voor minder sluipverkeer in de woonstraten. Die willen we in eerste plaats teruggeven aan onze fietsers. Hulpmiddelen daarbij zijn verkeerslichten met aftelklokken, extra uitwijkstroken en het wegnemen van linksaf-bewegingen. • Incentiveprogramma’s moeten ervoor zorgen dat kinderen en volwassen sneller en vaker de fiets nemen. Met de recentste technieken kunnen we het fietsverkeer van ons personeel en onze schoolgaande jeugd beter monitoren en tegelijk belonen. Kinderen kunnen kermisdukaten verdienen als ze met de fiets naar school komen en ons personeel wordt beloond met een geldelijke fietsvergoeding. • We investeren in fietsstraten, waardoor de snelheid in die woonstraten zakt tot 30 km/u. • We streven naar meer en beter bereikbaar openbaar vervoer in samenwerking met onze grote ondernemingen zoals het Imeldaziekenhuis.
Samen met de gemeentelijke fietswerkgroep brengen we het koopgedrag in kaart. De lokale handelaars worden bevraagd over de bereikbaarheid van hun zaak en er wordt gepolst naar het mobiliteitsprofiel van de klanten. Een enquête peilt bij de klanten naar hun huidige en eventuele toekomstige verplaatsingen. • Hoe kom je nu naar de winkel? Met de auto, de fiets, te voet… Waarom? • Zou je een andere verplaatsingsmiddel overwegen? Waarom? / waarom niet? • …. In samenwerking met de Raad voor Lokale Economie willen we win-win situaties creëren die enerzijds de omzet bij onze handelaars moeten verhogen en anderzijds het mobiliteitsprobleem moeten helpen oplossen, vooral in de spitsmomenten.
8
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
© ELs Malfliet
4. De fiets als economische motor voor onze gemeente
Door samen te werken met de seniorenraad gaan we voor creatieve oplossingen om onze senioren aan te moedigen hun verplaatsingen bij voorkeur na de spits te plannen. Het incentiveprogramma i.s.m. onze handelaars kan daar zeker bij helpen. Een betere aanduiding en actualisatie van de recreatieve fietsverbindingen moet meer fietsers naar onze gemeente brengen, wat op zijn beurt meer economische activiteit meebrengt.
•
Samen met de gemeenten Boortmeerbeek, Keerbergen, Haacht met Waterwegen en Zeekanaal investeren we in twee extra fietsbruggen over de Dijle, wat de bereikbaarheid van onze gemeente moet verbeteren. • Intergemeentelijke toeristische fietsroutes moeten het fietsen, ons gemeentelijk erfgoed en ons cultuuraanbod samenbrengen. • Samenwerking met onze natuurbeheerders (Natuurpunt, Natuur en Bos) moet de ontsluiting van onze talrijke natuurgebieden verbeteren. Een goede signalisatie en een natuurlijke fietsenstalling aan de toegang van die gebieden moeten meer mensen aanmoedigen om er met de fiets naartoe te trekken.
5. Fietsen “werkt” Fietsen heeft meer gevolgen dan je zo meteen zou denken, ook voor je werk en carrière. Onderzoek toont aan dat mensen die regelmatig fietsen - of sporten in het algemeen - beter kunnen omgaan met stress op het werk en een grotere motivatie hebben. Het bevordert daarnaast ook het goede humeur en dus de werksfeer.
‘t Bergs
ke
biedt fiets
lessen aan
voor de fi e
tsarmen
Sportende werknemers nemen ook kortere pauzes en zijn beter in staat om te plannen, waardoor ze hun werk op tijd af krijgen.
• Fietsen verbindt, zowel fysiek als sociaal. Samen met ons
OCMW investeren we ook in de mobiliteit van minderbedeelden.
• De fiets is een perfect hulpmiddel om langdurig werklozen
© Mobiel 21 vzw
weer een plaats te geven op de arbeidsmarkt. Ons openbaar vervoer biedt te weinig mogelijkheden om iedereen op een aanvaardbare tijd op de werkplek te krijgen. Met de fiets lukt dat vaak beter.
• Om de twee jaar organiseert de gemeente met het “Fietsateljee
Mechelen” de actie “Geef je fiets een tweede leven”. Inwoners wordt dan gevraagd hun ongebruikte fietsen aan te bieden. Onze Technische dienst haalt ze op, het “Fietsateljee” selecteert ze en maakt ze weer rijvaardig. De vorige actie leverde maar liefst 108 herbruikbare fietsen op.
• Onze 4de wereldorganisatie “’t Bergske” verdeelt de fietsen
onder de doelgroep en biedt ook fietslessen aan voor wie dat wil. Zo halen we mensen uit hun isolement en geven we ze meer kansen op de arbeidsmarkt.
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
9
6. Gezondheid als extra bonus voor onze fietsers Fietsen is gezond. Dagelijks fietsen is een natuurlijke manier om genoeg lichaamsbeweging te krijgen.
“Het mag duidelijk zijn dat fietsen gezond is. Maar weten we wel hoe gezond het eigenlijk is?” Fietsen verlaagt je biologische leeftijd. Mensen die regelmatig fietsen zijn minder vatbaar voor obesitas, hoge bloeddruk, diabetes 2, hart- en vaatziekten, enzovoort. Behalve gezond is fietsen ook sociaal. Fietsen is een activiteit voor het hele gezin. De kleinsten kunnen achterop in het zitje of in de fietskar. Ook opa en oma kunnen mee, want de elektrische fiets is al goed ingeburgerd. Kinderen worden beïnvloed door het gedrag van hun ouders. Als je geregeld met het hele gezin fietst, draag je een goede en gezonde gewoonte over aan je kinderen. Op de fiets maken mensen ook gemakkelijk contact. Bijna iedereen heeft een fiets en als vervoermiddel is die ook goed betaalbaar. De fiets maakt voorzieningen bereikbaar en vergroot de kans op sociaal gedrag. Zo voel je je fysiek en mentaal beter. De fiets is het schoonste, stilste en duurzaamste vervoermiddel. Hij stoot geen CO2 uit. De luchtkwaliteit verbetert, de geluidsoverlast vermindert en de omgeving wordt aantrekkelijker voor bezoekers te voet of op de fiets. Fietsen maakt ons zelfs slimmer! Onderzoek toonde aan dat 5% meer hartcontractie al kan zorgen voor 15% meer hersenactiviteit. De proefpersonen die regelmatig fietsten scoorden beter in de aangeboden tests dan personen met weinig lichaamsbeweging.
“Ga jij nu ook meer fietsen?” Deze rijdt op vet en bespaart je geld …
10
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
Deze rijdt op geld en maakt je vet …
7. Aandacht voor de fiets in de ruimtelijke ordening Eén parkeerplaats voor een auto neemt dezelfde ruimte in als een fietsparkeerplaats voor tien fietsen. Bij een bouwproject moeten volgens de stedenbouwkundige vergunning dan ook genoeg fietsparkeerplaatsen worden voorzien. Bij het opmaken van ruimtelijke uitvoeringsplannen leggen de stedenbouwkundige voorschriften ook normen op voor het aantal fietsparkeerplaatsen. Projecten vanaf vier wooneenheden moeten per woning drie fietsparkeerplaatsen voorzien op eigen terrein. Voor winkels, kantoren, horeca is dat één fietsparkeerplaats per 50 m² bedrijfsvloeroppervlakte.
De gemeente geeft het goede voorbeeld In het woonproject ‘Grote Heide’ wordt het gebied zo gelijkmatig mogelijk ontsloten, om zo sluiproutes te vermijden. Drie ontsluitingswegen en vier woonvelden zullen het bijkomende verkeer optimaal spreiden. Dit mobiliteitssysteem maakt de woonomgeving autoluw. Het aantal verkeersbewegingen blijft immers beperkt en er is geen doorgaand verkeer mogelijk. Het hele gebied krijgt een netwerk van trage wegen: van Eisenhowerlaan naar Berentrodedreef, van Grote Heidestraat naar Gemeenteheide en de informele ‘doorsteken’ die de woonvelden met elkaar verbinden.
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
11
8. Fietsen als hobby en als sport Onze gemeente organiseert tal van activiteiten om het fietsen te promoten en de fietsvaardigheden aan te scherpen. Heel wat wielerclubs dragen daartoe hun steentje bij. Een overzicht.
• Bonheiden
heeft sinds mei 2009 een permanent, bewegwijzerd mountainbikeparcours van 28 km, met start aan sportcentrum Berentrode. Het is geschikt voor beginnende mountainbikers en fietsers met wat ervaring. In Rijmenam sluit het parcours aan op dat van Haacht en Putte, samen goed voor meer dan 100 km mountainbikeplezier.
•
Start to mountainbike (MTB) is een project van Bloso, i.s.m. de erkende Vlaamse wielerfederaties en de Vlaamse wielerscholen. Het wil de mountainbikesport promoten en meer mensen laten kennismaken met MTB en sporten in de natuur. Het richt zich tot de beginnende mountainbiker, met nadruk op recreatie. In vijf lessen komt de basistechnieken aan bod, maar ook techniek zoals een band vervangen. Een toertocht rondt de cursus af.
•
In onze gemeente zijn de volgende fietsclubs actief op de trappers: - WTC De Wandelaars organiseert wekelijks tochten voor wielertoeristen, op verschillende niveaus. In de sportmaand mei biedt de club een “Start to bike” aan, waarbij de deelnemers in 15 trainingen conditie opbouwen en afsluiten met een rit van 71 km. Jaarlijks staan De Wandelaars ook in voor de avondlijke Halloween mountainbiketoertocht, gevolgd door een MTB-toertocht in de voormiddag. - De Velovrienden de Stieweg organiseren wekelijks fietstochten op zondag in 3 niveaus, Pro’s, Cracks en Ladies. Wie zin heeft kan in de sportmaand meerijden met de Ladies of de Cracks. - Hand in Hand MTB Bonheiden organiseert elk jaar een MTB-toertocht in maart. - Andere clubs zijn De Jeirdollen (MTB), Gezinsbond/Sima Boys (MTB en wielertoerisme), De Cycling Angels (MTB en wielertoerisme) en Kalas Cycling Team 99.
• De gemeentelijke Sporteldag biedt de actieve senior elk jaar weer een namiddag vol ontspanning en plezier en fietsen staat dan steeds op het programma. In 2015 was er ook een infosessie “elektrisch fietsen”.
12
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
•
In de winter is er een veldrit voor jongeren aan onze sporthal Berentrode. Met de jonge Bonheidense veldrijder Jappe Jaspers woont in onze gemeente overigens één van de beloftes van ons land. Zo pakte hij eind 2015 o.a. de zege in de zesde manche in de Superprestige veldrijden voor junioren, werd hij Belgisch kampioen 2016 bij de Junioren en staat hij aan de top in de wereldbekerrangschikking.
•
Op Pinkstermaandag wordt jaarlijks Rijmaaran georganiseerd, een fietshappening van 15, 30 of 60 km. Voor meer info: www.rijmaaran.be
•
Al drie jaar op rij organiseert onze gemeente de Think Pink-fietshappening, een mooie actie die fondsen inzamelt voor het goede doel en de Bonheidense straten roze kleurt in de strijd tegen borstkanker.
• In
het kader van internationale samenwerking organiseert het gemeentebestuur met Bonheiden4vredeseilanden op 11 september 2016 een groot fietsevenement in en rond het domein Krankhoeve.
•
Elk jaar in het eerste weekend van juni vindt in onze gemeente de Memorial van Coningsloo plaats. Die herdenkt Philippe Van Coningsloo, die in 1992 in Rijmenam overleed tijdens een wielerwedstrijd. Het weekend start op zaterdag met de Beker van België voor junioren, op zondag is er de Prins der Nieuwelingen – de grootste nieuwelingenwedstrijd in Vlaanderen. Op zondag wordt dan de Memorial gereden, een interclubwedstrijd voor Elites en Beloften. In 2015 werd ze opgenomen in de Belgische Topcompetitie. Op 5 juni 2016 is de Memorial al aan zijn 24e editie toe.
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
13
Onze kindergemeenteraadsleden brengen de schoolfietsroutes in kaart.
Actie = reactie Bonheiden-Rijmenam wordt fietsgemeente
• Een op maat gemaakt mobiliteitsbeleid, voorzien van een gemeentelijk fietsplan • Een goed fietscirculatieplan, dat alle wijken en alle belangrijke bestemmingen met elkaar verbindt • Fietstelweek, provinciale Fietsbarometer • Werkgroep rond fietsbeleid, samenwerking met de Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde en Fietsberaad • Eénmaal per jaar een fietsrapport met de stand van zaken • Jaarlijkse tevredenheidsenquête • Interactief meldpunt rond fietsen • Status ongevallenpreventie • Enquête in samenwerking met lokale economie • Actie “Met belgerinkel naar de winkel” • Incentiveprogramma voor scholen en personeel • Kleinschalig fietsparkeerplan • Meer parkeerplaatsen voor atypische fietsen (bakfiets, elektrische fiets, cargofiets, tandem...)
14
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
Het college van burgemeester en schepenen.Van links naar rechts, schepenen Barbara Maes, Jan Fonderie, Hilde Schueremans, voormalige schepen Jan Thirion, Karolien Huibers, Mieke Van den Brande en burgemeester Guido Vaganée.
In de praktijk Onze investeringen voor de komende jaren
•
Aanleg fietsstraten De Bergen, Koningin Astridlaan, Spiekelei, Oude Schrieksebaan, Watermolenstraat,Van Den Reecklaan, Brouwersdreef, Zellaerstraat, Zellaerdreef, Kapelweg, Zwarte Leeuwstraat, Heiken, Oude Baan en Scherpstuklei
•
Twee fietsbruggen aan Coupure (Rijmenam) en Zeept (Keerbergen)
•
Fietssuggestiestroken Kerkplein Bonheiden
•
Verhoogde fietspaden in Rijmenam-centrum
•
Plaatsing extra fietsstallingen op verschillende plaatsen
•
Aanleg fietsverbinding naar het Imeldaziekenhuis met aparte ingang
•
Plaatsing van hagen ter afscheiding van fietspaden
•
Aanleg afgescheiden fietspaden langs de Weynesbaan - Rijmenam
Fietsbeleidsplan | Bonheiden - Rijmenam | 2015 - 2020 |
15
Fietsbeleidsplan Bonheiden - Rijmenam 2015 - 2020