Factsheet d.d. 11 december 2013 Limburgs plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016: sociale innovatie voor een groene economie’. Auteur: H.W. (Hein) van der Meer | beleidsmedewerker Leefmilieu Werkveld Beleid | cluster Wonen en Leefomgeving +31 (0)43 389 75 58| E
[email protected] Postadres Postbus 5700 | 6202 MA Maastricht Bezoekadres Limburglaan 10 | 6229 GA Maastricht Kijk ook op www.limburg.nl
1. Huidige betrokkenen: - Hein van der Meer, Provincie Limburg (beleidsmedewerker Leefmilieu/provinciaal regisseur/projectleider DuurzaamDoor; telefoon: 043-389 75 58 en e-mail:
[email protected]). - Paul Levels, Provincie Limburg (senior beleidsmedewerker Leefmilieu/beleidsmatig coördinator DuurzaamDoor; telefoon: 043- 389 7726 en e-mail:
[email protected]). - Marianne Swinckels, Provincie Limburg (beleidsmedewerker Leefmilieu, telefoon 043 - 389 7554, e-mail
[email protected]). - Felix Lacroix, AgentschapNL (accountmanager Limburg programma DuurzaamDoor; telefoon: 088- 602 7853/06-46424074, e-mail:
[email protected]). 2. Samenvatting. In de periode 2008-2012 heeft de Provincie Limburg het programma ‘Leren voor Duurzame Ontwikkeling’ (LvDO) ingezet om bij maatschappelijke actoren het sociale leerproces op gang te brengen over duurzame ontwikkeling. Via dit programma is meer bewustwording, samenwerking, coalitievorming en innovatie op gang gekomen. De opvolger hiervan is het landelijke programma ‘DuurzaamDoor: sociale innovatie voor een groene economie’ 2013-2016. Het Ministerie van Economische Zaken heeft via haar brief d.d.12 juni 2013 formeel het startschot gegeven voor het programma DuurzaamDoor en GS gevraagd de regierol voor het decentrale deel van dit nieuwe programma de komende 4 jaren weer op zich te nemen. Het kennisprogramma DuurzaamDoor stimuleert en organiseert de samenwerking tussen overheid, bedrijven, burgers, kennisinstellingen en onderwijs en initieert provinciale en regionale netwerken en de bijbehorende kennisinfrastructuur m.b.t. duurzame ontwikkeling. In het nieuwe programma is een aantal inhoudelijke thema’s (energie, materialen, water, biodiversiteit en voedsel) en procesmatige accenten (onderwijsgerelateerde vraagstukken, duurzaam produceren en consumeren, maatschappelijk verantwoord ondernemen en integrale gebiedsontwikkeling) benoemd. In dit proces kan de Provincie, binnen de gestelde landelijke kaders, eigen bestuurlijke accenten en onderwerpen hanteren. Mede op basis van diverse provinciale programmalijnen zal het Limburgse plan van aanpak DuurzaamDoor zich richten op 4 doelgroepen: de onderwijsketen, het bedrijfsleven (MKB), burgerparticipatie en natuur-, milieu- en klimaateducatie. Het totale budget hiervoor in 2013 ad € 236.000,00 zal worden ingezet voor 10 geselecteerde projecten en de procesbegeleiding van de (boven)regionale netwerkvorming.
In de periode 2014-2016 zal het realiseren van de provinciedekkende duurzaamheidsknooppunten centraal staan. Hiervoor zal de Provincie Limburg een jaarlijkse bijdrage van € 100.000,00 reserveren in de begroting, onder voorwaarde dat de jaarlijkse financiering door het Rijk in die periode in gelijke mate zal plaatsvinden. 3. Toelichting. In de periode 2008-2012 heeft de Provincie Limburg het programma ‘Leren voor Duurzame Ontwikkeling’ (LvDO) ingezet om bij maatschappelijke actoren het sociale leerproces op gang te brengen over duurzame ontwikkeling. Via dit programma is meer bewustwording, samenwerking, coalitievorming en innovatie op gang gekomen. De opvolger hiervan is het landelijke kennisprogramma ‘DuurzaamDoor (2013-2016): sociale innovatie voor een groene economie’. Het zwaartepunt van dit nieuwe programma ligt wederom bij de decentrale uitvoering door de provincies. Procesmatig Via brief d.d. 12 juni 2012 heeft het Ministerie van Economische Zaken het formele startschot gegeven voor het landelijk programma DuurzaamDoor. In het kader van de voorbereiding van het Limburgse plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016 is een onderscheid gemaakt tussen het opstartjaar 2013 en de vervolgperiode 2014 t/m 2016. In 2013 zal vanuit de ons bekende en bestaande netwerken en met oog op de verdere (boven)regionale netwerkvorming- en borging een doelgerichte projectmatige aanpak worden gestart. In de periode 2014-2016 zullen met name het verder verbinden en borgen van de (boven)regionale netwerken alsmede de realisatie van de beoogde provinciedekkende duurzaamheidsknooppunten voor de genoemde doelgroepen centraal staan. Deze duurzaamheidsknooppunten (idealiter zal worden gestreefd naar één overkoepelend netwerk met een centraal coördinatiepunt per genoemde doelgroep) dienen bij voorkeur ook aan te sluiten bij de landelijke ontwikkelingen en netwerkvorming op dit vlak. De toekomstige knooppunten zijn in feite (boven)regionale schakelpunten van waaruit netwerken tot stand komen tussen een brede groep organisaties. Gezamenlijk zetten deze organisaties zich dan in voor de verduurzaming van de Limburgse samenleving en economie vanuit het oogpunt van sociale innovatie. De duurzaamheidsknooppunten zullen fungeren als coördinator en aanjager van de sociale leerprocessen (via educatie, inspiratie, participatie en communicatie), het effectief bereiken en verbinden van de betrokken organisaties en het aanleveren en borgen van inhoudelijke kennis en expertise. Naar huidige verwachting kan in het tweede/derde kwartaal van 2014 worden gestart met het proces rondom de vorming van de gewenste (4) duurzaamheidsknooppunten en het zoeken/selecteren van de geschikte procesbegeleiders in Limburg. Inhoudelijk Het nieuwe programma stimuleert en organiseert de samenwerking tussen overheid, bedrijven, burgers, kennisinstellingen en onderwijs en initieert provinciale en regionale netwerken en de bijbehorende kennisinfrastructuur voor duurzame ontwikkeling. Daarnaast vormen kwaliteitsbewaking, professionaliteit en verdere versterking van de kennisinfrastructuur belangrijke elementen. De zogenaamde ‘arrangementenaanpak’ (coalitievorming - cocreatie - cofinanciering) wordt verder gestimuleerd. In dit (groei)proces zal op gezette tijden worden afgestemd met het landelijk programmabureau DuurzaamDoor, het IPO-beraad en AgentschapNL (accountmanager Limburg voor DuurzaamDoor), zodat waar nodig het provinciale proces kan worden bijgestuurd. In het landelijke programma is een aantal inhoudelijke thema’s en procesmatige accenten benoemd: a. inhoudelijke thema’s: - energie; 2
- materialen; - water; - biodiversiteit; - voedsel. b. procesmatige accenten: - onderwijsgerelateerde vraagstukken; - duurzaam produceren en consumeren; - maatschappelijk verantwoord ondernemen; - integrale gebiedsontwikkeling. De Provincie kan binnen de gestelde landelijke kaders eigen bestuurlijke accenten en onderwerpen hanteren. Aan de hand van de genoemde inhoudelijke thema’s en procesmatige accenten van het kennisprogramma DuurzaamDoor, de provinciale programmalijn 2.7: Energie Duurzaamheid en de relevante provinciale doelstellingen op het gebied van ‘economie’, ‘onderwijs’ en ‘arbeidsmarkt’ (Techniekplan Limburg), zal het Limburgse plan van aanpak DuurzaamDoor zich in de periode tot en met 2016 gaan richten op de volgende doelgroepen: - de onderwijsketen met de nadruk op energiebesparing, inzet van hernieuwbare energie en circulaire economie in combinatie met het (additioneel) stimuleren van het technisch beroepsonderwijs en de praktische samenwerking met het bedrijfsleven; - het bedrijfsleven in de vorm van het stimuleren van duurzaam produceren en maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen het regionale MKB; - burgerparticipatie d.w.z. het bevorderen van duurzame ontwikkeling in de regio’s via actief burgerschap; - natuur-, milieu- en klimaateducatie via met name structurele borging in (boven)regionale netwerken. In de Limburgse aanpak zal het accent op c.q. prioriteit komen te liggen bij de onderwijsketen en de thema’s ‘energie’ en ‘materialen’ (circulaire economie). Selectie projecten 2013 (budget 2013, uitvoering in 2014). Voor DuurzaamDoor 2013 zijn ontvangen 17 projectvoorstellen op hoofdlijnen ontvangen van verschillende initiatiefnemers. Op basis van de hierboven beschreven procesmatige en inhoudelijke insteek heeft in de periode juli t/m september 2013 een selectie (inhoudelijke beoordeling gevolgd door een presentatieronde van de overgebleven initiatiefnemers) van de ‘kansrijke’ projectvoorstellen plaatsgevonden. Gezien het relatief beperkte budget is in dit proces ook rekening gehouden met de mate van cofinanciering door derden. Daarnaast is ernaar gestreefd om samenhangende initiatieven te verbinden en op te schalen door samenwerking tussen initiatiefnemers met vergelijkbare voorstellen binnen de afzonderlijke doelgroepen te stimuleren. Uit deze selectie zijn 10 projecten naar voren gekomen, die in aanmerking komen voor cofinanciering (maximaal 50%). Het betreft 4 initiatieven binnen de doelgroep ‘onderwijsketen’, 3 initiatieven binnen ‘natuur-, milieu- en klimaateducatie’, 2 initiatieven binnen ‘burgerparticipatie’ en 1 initiatief binnen ‘bedrijfsleven’ (MKB). De provinciale cofinanciering voor deze projecten is voor een periode van maximaal 1 jaar. Het overzicht van de in 2013 te cofinancieren projecten is opgenomen in navolgende tabel. Naam initiatief
Initiatiefnemer
Doelgroep
Hoogte provinciale cofinanciering
3
1. Basisduurzaamheidslijn, Duurzaamheidsleerlijn Plus en Toekomstavond’ 2. Leer van het Weer
Stichting S
Onderwijsketen
maximaal € 25.000,00
LRP Presentaties
Onderwijsketen
maximaal € 30.500,00
3. Omgevingsleerlijn Moerveld
Stichting Moerveld
Onderwijsketen
maximaal € 29.500,00
4. Energieke Scholen in Limburg 5. Duurzaamheidsnetwerk nieuwe stijl Limburgse gemeenten 6. Regionale NMEnetwerken voor EnergyXplorlabs 7. Duurzaamheidsnetwerk Regio Venlo 8. GLOEI Peel & Maas
Technocentrum ZuidLimburg Het Energieburo
Onderwijsketen
maximaal € 24.500,00
Natuur, Milieu en maximaal € 8.000,00 Klimaateducatie
IVN Limburg
Natuur, Milieu en maximaal € 10.000,00 Klimaateducatie
IVN Limburg
Natuur, Milieu en maximaal € 15.000,00 Klimaateducatie Burgerparticipatie maximaal € 37.500,00
9. Ozze Energie
Kennisplatform GLOEI Peel & Maas JALO
10. MVO loont
COS Limburg
Burgerparticipatie maximaal € 15.000,00 Bedrijfsleven (MKB).
Direct in te zetten cofinanciering projecten Indirecte inzet middelen (borging bovenregionale netwerken, start organisatie duurzaamheidsknooppunten en mogelijk onvoorziene activiteiten). Totaal beschikbaar/in te zetten budget 2013
maximaal € 14.500,00 € 209.500,00
€ 26.500,00
€ 236.000,00
Voornoemde initiatiefnemers zijn inmiddels verzocht om voor hun project een subsidieaanvraag met projectplan en begroting in te dienen. Mits de aanvragen aan de kaders van DuurzaamDoor en de Algemene subsidieverordening voldoen, zal een subsidie van maximaal het bedrag dat in vorenstaande tabel is opgenomen, worden verleend. De looptijd van voornoemde projecten is beperkt tot een periode van maximaal 1 jaar. De projectenportfolio 2013 vormt (bij voldoende resultaat) de basis voor de verdere netwerkvorming en de beoogde realisatie van de duurzaamheidsknooppunten in de periode 2014 t/m 2016. Daartoe zullen de projecten procesmatig, inhoudelijk en financieel worden geëvalueerd. 4. Financiële aspecten. Voor de uitvoering van het plan van aanpak DuurzaamDoor 2013 heeft het Rijk eind 2012 reeds een bedrag van € 136.000,00 beschikbaar gesteld in het kader van het toenmalige programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO). Daarnaast is in de Programmabegroting 2013 voor de provinciale
4
cofinanciering een budget van € 100.000,00 gereserveerd. Het totale budget (€ 236.000,00) voor het plan van aanpak DuurzaamDoor 2013 zal worden ingezet voor de 10 geselecteerde projecten (€ 209.500,00). Het overige deel (€ 26.500,00) is voorzien voor de procesbegeleiding van de verdere netwerkvorming. Voor het jaar 2014 is de jaarlijkse bijdrage van de Provincie inmiddels geregeld via de begroting 2014. De jaarlijkse bijdrage ad € 100.000,00 voor 2015 en 2016 kan vanuit een andere begrotingspost i.r.t. ‘duurzaamheid’ worden gefinancierd via de Voorjaarsnota 2014. Besteding van deze middelen zal echter pas plaatsvinden, indien het Rijk in die periode eenzelfde bijdrage in de kosten zal leveren. 5. Juridische aspecten. Op de in het plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016 bedoelde 10 projecten (voor 2013) is de Algemene Subsidieverordening Provincie Limburg 2012 van toepassing. Voor de periode 2014-2016 zal nog worden bezien of het sluiten van samenwerkingsovereenkomsten of opdrachtverlening mogelijk geschikte instrumenten zijn om te gaan hanteren bij het organiseren van de beoogde duurzaamheidsknooppunten. 6. Samenwerking/afstemming binnen Provincie Limburg. De beschreven aanpak van DuurzaamDoor 2013-2016 is intern afgestemd met de clusters Subsidies, Economie & Innovatie, Strategie, Financiën en Natuur (i.v.m. mogelijke cofinanciering vanuit Platteland OntwikkelingsProgramma/POP-3). 7. Communicatie. Een communicatiestrategie voor het Limburgse plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016 is in dit proces eveneens van belang en zal eind 2013/1e kwartaal 2014 nog nader worden besproken tussen Provincie Limburg en AgentschapNL (accounthouder Limburg). 8. Bestuurlijke besluitvorming. GS van Limburg hebben op 3 december 2013 (zaaknummer 2013/66273) ingestemd met het plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016. Via brief d.d. 6 december 2013 (kenmerk 2013/66277) is het Ministerie van Economische Zaken op de hoogte gesteld van dit GS-besluit en het hierin beschreven Limburgse plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016. 9. Verdere bijzonderheden. Op 10 december 2013 is het voorbereidingsproces van het Limburgse plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016 op hoofdlijnen gepresenteerd binnen het IPO-overleg DuurzaamDoor, waarin ook vertegenwoordigers van het Ministerie van EZ en AgentschapNL (programmabureau DuurzaamDoor) participeren.
5
