Fuiven 2013 Landen
dienst Leefmilieu en Landbouw
hoe luidde het in Landen ?
1 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Inhoud I.
Opzet metingen – reglementering - decibel
II.
Meetresultaten van enkele fuiven en concerten in Landen
3
1. Glory days
23 februari
4
2. X-MOS
9 maart
7
3. Reborn party
30 maart
10
4. Rock Rally
6 april
13
5. Beachball party IV
4 mei
16
6. Rotarock
18 mei
19
7. Hawajin
28 juni
22
8. Rock Landen
6 en 7 september
25
9. Straatfuif
21 september
30
III.
Landense fuiven …… om het luidst
33
IV.
De ervaring in Landen…
36
V.
Terminologie
37
metingen en verslag Frank Petitjean, Ing. toezichthouder
2 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Opzet metingen controle van de geluidsnormen elektronisch versterkte muziek; weergeven aan welke hoge geluidsniveaus de jeugd op de Landense fuiven wordt blootgesteld. Wetgeving sinds 1 januari 20131 2 activiteiten met elektronisch versterkte muziek worden ingedeeld als : o categorie 1 : maximaal geluidsniveau ≤ 85 dB(A) LAeq,15 min 3 o categorie 2 : maximaal geluidsniveau ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min o categorie 3 : maximaal geluidsniveau ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min, de vermelde geluidsniveaus worden getoetst in de ruimte waar het publiek aanwezig is. Afhankelijk van de situatie zijn deze “muzieknormen” ondergeschikt aan de strenge geluidsnormen die er gelden naar de omgeving toe4. Voor cat. 2 en cat. 3 activiteiten moet de organisator eigen apparatuur inzetten voor het meten van de geluidsniveaus. Ter herinnering iets over de eenheid -6 het menselijk oor is gevoelig voor drukvariaties van 20.10 Pa tot 200 Pa bovenop de atmosferische druk (101.300 Pa) met frequenties tussen 20 Hz tot 20.000 Hz. De zeer grote dynamiek in drukgevoeligheid wordt opgevangen in een schaal van 0 decibel tot 140 decibel. “Decibel” of “dB” wordt zowel gebruikt voor de aanduiding van : o een logaritmische verhouding van een geluidsvermogen (Watt), een geluidsintensiteit (Watt/m²) als een geluidsdruk (Pa) en het respectievelijk referentieniveau (10-12 W ,10-12 W/m²,20 µPa). o een verschil of som van decibels, bv. een verdubbeling van een aantal (niet coherente) geluidsbronnen geeft een
toename van 3 dB : de geluidsenergie x 2, de geluidsdruk x√ toename van 20 dB : de geluidsenergie x 100, de geluidsdruk x 10 geluidsignalen met een verschil vanaf 3 dB kunnen de meeste mensen onderscheiden als twee verschillende geluiden. ⁄ ⁄ 50 dB + 60 dB + 70 dB = 70 dB som als een toename van 10 dB geeft een (subjectieve) indruk van 2 x zo luid.
⁄
Er bestaat een relatie tussen de luidheid en de frequentie van het geluidssignaal 5 . Met de isofonen als uitgangspunt worden bij geluidsmetingen verschillende filters toegepast. Niet elke frequentie wordt evenveel in rekening gebracht : het geluid wordt “gewogen”. In deze meetcampagne werd enkel de “A-weging” toegepast; bv. 90 dB in de octaafband met een middenfrequentie van 125 Hertz wordt na de A-weging verrekend als 73,9 dB(A); Naast het Leq,T of het constante geluidsniveau, met dezelfde energie inhoud als het wisselend signaal, is ook het LA95 niveau zinvol voor evaluatie. Deze statistische berekende waarde geeft het geluidsniveau weer dat gedurende 95 % van de meetperiode werd overschreden (bv. het LA95,1h = het geluidsniveau dat tijdens 1 uur gedurende 57 minuten werd overschreden).
1
Vlarem titel I : bijlage I rubriek 32.1 en Vlarem titel II Afdeling 5.32.2 Inrichtingen met muziekactiviteiten, en hoofdstuk 6.7 Niet-ingedeelde muziekactiviteiten. 2
Festivals in tent of open lucht, culturele centra, dansscholen, scoutslokalen, winkels, restaurants, fitnesszalen, repetitieruimtes,…met uitzondering van bioscopen. 3 Equivalent of het energetisch gemiddelde geluidsniveau in dB(A) uitgemiddeld over een periode van 15 minuten. Ook het equivalent geluidsniveau uitgemiddeld over 1 seconde en 1 uur wordt vaak gebruikt. 4 Milieukwaliteitsnormen en richtwaarden voor het specifiek geluid in open lucht (Vlarem titel II hoofdstuk 4.5 beheersing van geluidshinder) 5 Fletcher en Munson 1933 3 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
4 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Glorydays fuif Landen scouts 23 februari 2013 Schilderhof 115,0
Leq,1s
105,0
Leq,15 minuten
Leq,1 uur norm Leq, 15 min. cat 1
95,0
Leq in dB(A)
norm Leq,15 min. cat. 2 norm Leq,1uur cat. 3
norm Leq,15 min. cat. 3
85,0
75,0
65,0 De toegelaten categorie 2 norm (oranje lijn) werd ca. 6,5 uren overschreden (gele curve).
55,0
5 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Glorydays fuif scouts 23 februari 2013 Schilderhof 21u30 – 05u15
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
27.900
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
23.264
LA fast,max
110,5 dB(A) 5:00:28 96,8 dB(A)
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
27.900
SEL,T
141,3 dB(A)
LAeq,1s min.
57,6 dB(A)
LA1, T
102,8 dB(A)
LAeq,1s max.
108,2 dB(A)
LA5, T
100,6 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
27.001
LA25, T
97,7 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
91,0 dB(A)
LA50, T
95,9 dB(A)
100,2 dB(A)
LA90, T
91,8 dB(A)
LA95, T
89,5 dB(A)
meetperiode T
LAeq,T aantal LAeq,1s
LAeq,15 min. maximum
2:31:17 -2:46:16
aantal LAeq,1 uur
24.301
LAeq,1 uur
minimum
93,3 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
98,6 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
meetverplichting meetopstelling norm geluid
meetapparatuur van de stad Landen (links) en van de organisator (rechts + uitlezing op display)
6 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
7 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
X-MOS fuif 9 maart 2013 zaal GC-Amfi Landen 120,0
Leq, 1s X-MOS Leq,15 min X-MOS
110,0
Leq,1 uur X-MOS norm Leq,1 uur cat. 3
100,0 Leq in dB(A)
norm Leq,1 uur cat. 3 norm Leq,15 min. cat. 2
90,0
norm Leq,15 min. cat. 1 80,0
70,0 het kwartiergemiddelde (gele curve) gaat meermaals over de norm van 95 dB(A)
60,0
8 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
X-MOS fuif 9 maart 2013 zaal GC-AMFI stad Landen meetperiode T
22u00 – 05u00
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
24.301
LA fast,min
buiten meetperiode
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
2.584
LA fast,max
114,8 dB(A) 2:58:57 92,9 dB(A)
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
25.200
SEL,T
137 dB(A)
LAeq,1s min.
68,6 dB(A)
LA1, T
98,8 dB(A)
LAeq,1s max.
LA5, T
96,7 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
113,1 dB(A) 2:58:57 24.301
LA25, T
93,9 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
86,2 dB(A)
LA50, T
91,8 dB(A)
96,2 dB(A)
LA90, T
88,1 dB(A)
LA95, T
86,2 dB(A)
LAeq,T aantal LAeq,1s
LAeq,15 min. maximum
2:52:40 – 3:07:39
21.601
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
90,3 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
95,3 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
norm geluid meetverplichting meetopstelling categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
vaststelling van Leq,15 min > 95 dB(A) : ja voor een cat. 2 activiteit meting Lmax, slow > 102 dB(A) : niet gecontroleerd dubbele toetsing nodig bij kwartiergemiddelde geluidsniveaus boven de 95 dB(A) moeten gratis oordopjes ter beschikking worden gesteld : niet aanwezig
meetopstelling van de sonometer (links), naast de meetapparatuur van de organisator, op de rails met de lichtinstallatie achteraan in de zaal (t.o.v. de discobar). Aanvankelijk stelde de organisator de apparatuur te dicht op bij de geluidsboxen.
9 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
10 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Reborn party zaal Alcimex Roosberg 30 maart 2013 105,0
100,0 Leq,1s
95,0
Leq,15 min. 90,0
Leq,1 uur norm Leq,15 min. cat. 3
Leq in dB(A)
85,0
norm Leq,1 uur cat. 3 80,0
norm leq,15 min. cat. 2 norm Leq,15 min. cat. 1
75,0
70,0
65,0
60,0
55,0
11 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
REBORN 2 op 30 maart 2013 Alcimex Roosberg Landen 21u30-04u00
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
14.857
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
0
LA fast,max
/
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
meetperiode T
86,9 dB(A)
LAeq,T
23.400
SEL,T
130,6 dB(A)
LAeq,1s min.
59,0 dB(A)
LA1, T
93,5 dB(A)
LAeq,1s max.
100,6 dB(A)
LA5, T
91,5 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
22.501
LA25, T
88,5 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
68,0 dB(A)
LA50, T
85,6 dB(A)
LAeq,15 min. maximum
90,6 dB(A)
LA90, T
76,2 dB(A)
19.801
LA95, T
69,6 dB(A)
aantal LAeq,1s
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
79,5 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
89,5 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
meetverplichting meetopstelling norm geluid
Opmerkingen : de apparatuur van het stadsbestuur werd naast de meetapparatuur van de organisator geplaatst. Door de te hoog geplaatste meetapparatuur worden te lage geluidsniveaus opgemeten. Vanwege praktische redenen en tijdsgebrek was een representatieve meetlocatie niet mogelijk.
12 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
13 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Rock rally Landen zaal GC-amfi 6 april 2013 120,0
leq,1s
110,0
Leq, 15 min. Leq, 1 uur norm Leq, 15 min. cat. 3
100,0
norm Leq, 1 uur cat. 3
Leq in dB(A)
norm Leq, 15 min. cat. 2 norm leq, 15 min. cat. 1 90,0
80,0
70,0
60,0
14 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
ROCK RALLY 6 april 2013 zaal GC-AMFI stad Landen 19u00 – 03u00
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
27.893
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
9.645 (33,5 %)
LA fast,max
114,3 dB(A) 2:09:34 94,4 dB(A)
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
28.800
SEL,T
139 dB(A)
LAeq,1s min.
62,4 dB(A)
LA1, T
102,3 dB(A)
LAeq,1s max.
LA5, T
100,0 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
109,3 dB(A) 2:10:13 27.900
LA25, T
95,2 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
84,9 dB(A)
LA50, T
91,4 dB(A)
LAeq,15 min. maximum
98,8 dB(A)
LA90, T
83,1 dB(A)
25.200
LA95, T
79,9 dB(A)
meetperiode T
LAeq,T aantal LAeq,1s
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
92,1 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
96,8 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
norm geluid meetverplichting meetopstelling
Opmerkingen : de apparatuur van het stadsbestuur werd naast de meetapparatuur van de organisator, achteraan in de zaal, geplaatst. Vanwege praktische beperkingen en tijdsgebrek kon een representatieve meetlocatie niet worden voorzien.
15 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
16 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Beach ball party IV zaal GC-amfi 4 mei 2013 115,0
105,0
leq,1s leq,15 min. leq, 1 uur
95,0
norm Leq,15 min. cat. 3
Leq in dB(A)
norm Leq, 1 uur cat. 3 norm Leq,15 min. cat. 2 norm Leq, 15 min. cat. 1
85,0
75,0
65,0
55,0
17 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Beach Ball Party IV op 4 mei 2013 zaal GC Amfi Landen 22u00-05u00
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
24.301
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
7.659
LA fast,max
110,2 dB(A)
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
LAeq,T
94,0 dB(A)
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
meetperiode T
23:37:54
25.200
SEL,T
138 dB(A)
LAeq,1s min.
55,7 dB(A)
LA1, T
99,7 dB(A)
LAeq,1s max.
105,1 dB(A)
LA5, T
97,8 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
24.301
LA25, T
95,0 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
86,8 dB(A)
LA50, T
93,2 dB(A)
LAeq,15 min. maximum
97,3 dB(A) 2:48:31-3:03:30
LA90, T
88,9 dB(A)
21.601
LA95, T
87,2 dB(A)
aantal LAeq,1s
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
89,8 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
96,3 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
meetverplichting meetopstelling norm geluid
Meetapparatuur stad Landen (boven) en organisator (rechts)
18 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
19 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Rotarock 18 mei 2013 Aulnenhof Walshoutem (oude schuur) 110,0 105,0 100,0 95,0 Leq,1 s
90,0
Leq,15 min. Leq in dB(A)
85,0
Leq, 1 uur norm Leq,15 min. cat.3
80,0
norm Leq, 1 uur cat. 3 norm Leq,15 min. cat.2
75,0
norm Leq, 15 min. cat.1
70,0 65,0 60,0 55,0 50,0
20 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Rotarock 18 mei 2013 Aulnenhof Walshoutem(oude schuur) 19u00-03u10
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
26.110
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
19.468
LA fast,max
111,5 dB(A) 21:51:25 96,6 dB(A)
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
29.400
SEL,T
141,3 dB(A)
LAeq,1s min.
52,3 dB(A)
LA1, T
103,8 dB(A)
LAeq,1s max.
108,5 dB(A)
LA5, T
101,6 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
28.501
LA25, T
98,4 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
73,2 dB(A)
LA50, T
94,7 dB(A)
101,4 dB(A)
LA90, T
78,4 dB(A)
LA95, T
74,2 dB(A)
meetperiode T
LAeq,T aantal LAeq,1s
LAeq,15 min. maximum
21:42:33 – 21:57:32
25.801
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
94,6 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
98,2 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
22:12:19-23:12:18
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min 2 podia
/ meetverplichting / meetopstelling / norm geluid
Opstelling van het podium en de mengtafel (waar ook de sonometer van de stad Landen werd opgesteld). Voor het tweede podium (in een gesloten ruimte (foto rechts), werd geen meetapparatuur ingezet. 21 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
22 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Hawajin 28 juni 2013 terrein Schilderhof (open lucht) 120,0
115,0
110,0
105,0
Leq,1s leq, 15 minuten
Leq in dB(A)
100,0
Leq,1 uur
norm Leq, 15 min. cat. 3 95,0
norm Leq, 1 uur cat. 3 norm Leq, 15 min. cat. 2
90,0
norm Leq,15 min. cat. 1
85,0
80,0
75,0
70,0
23 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
HAWAJIN 28 juni 2013 Schilderhof (open lucht) 21u30 – 05u30
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
27.901
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
24.050
LA fast,max
119,9 dB(A)
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
LAeq,T
97,6 dB(A)
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
meetperiode T
1:49:11
28.800
SEL,T
142,2 dB(A)
LAeq,1s min.
71,4 dB(A)
LA1, T
102,6 dB(A)
LAeq,1s max.
116,7 dB(A)
LA5, T
100,8 dB(A)
aantal LAeq,1s
01:49:10
aantal LAeq,15 min.
27.901
LA25, T
98,7 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
88,6 dB(A)
LA50, T
97,2 dB(A)
99,6 dB(A)
LA90, T
91,7 dB(A)
LA95, T
89,4 dB(A)
LAeq,15 min. maximum
1:38:52-1:53:51
25.201
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
92,8 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
99,0 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
1:40:39-2:40:38
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
norm geluid meetverplichting meetopstelling
Opstelling van de sonometers centraal boven de dansvloer. De geluidsboxen werden rondom de dansvloer opgesteld.
24 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
25 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Rock Landen 6 september 2013 Sportcomplex Landen 120
110 Leq, 1s Leq, 15 min. 100
Leq, 1 h
Leq in dB(A)
norm Leq, 15 min. cat. 3 norm Leq, 1 uur cat. 3
90
norm Leq, 15 min. cat. 2 norm Leq, 15 min. cat. 1 80
70
60 voetbalwedstrijd op groot scherm Schotland –België (0-2) geen opname muziek
50
26 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
ROCK LANDEN 6 september 2013 Sportcomplex Landen (open lucht) [zonder bijdrage voetbalwedstrijd op het grote scherm ca. 21u00- 23u00]
meetperiode T
19:04:42-20:59:59 & 23:10:44-3:15:00
LA fast,min
/
LA fast,max
111,9 dB(A)
LAeq,T
96,5 dB(A)
1:48:59
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
15.879
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
12.006
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0*
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0 **
21.574
SEL,T
139,8 dB(A)
LAeq,1s min.
59,8 dB(A)
LA1, T
104,0 dB(A)
LAeq,1s max.
108,2 dB(A)
LA5, T
102,0 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
20.675
LA25, T
98,3 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
74,8 dB(A)
LA50, T
93,9 dB(A)
LAeq,15 min. maximum
101,6 dB(A)
LA90, T
77,3 dB(A)
17.975
LA95, T
74,4 dB(A)
aantal LAeq,1s
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
80,3 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
99,6 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
1:20:14-2:20:13
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
norm geluid meetverplichting meetopstelling
(*) afgeronde waarden : 595 x overschrijding van het 100 dB(A) uurgemiddelde (**) afgeronde waarden : 111 x overschrijding van het 102 dB(A) kwartiergemiddelde
overschrijding categorie 3 norm
27 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Rock Landen 7 september 2013 Sportcomplex Landen 120,0
110,0 Leq, 1s 100,0
leq,15 min. Leq, 1 uur
Leq in dB(A)
norm Leq, 15 min. cat. 3 90,0
norm Leq 1 uur cat. 3 norm Leq, 15 min. cat. 2 norm Leq, 15 min. cat. 1
80,0
70,0
60,0
50,0
28 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
ROCK LANDEN 7 september 2013 Sportcomplex Landen (open lucht) 18:49:33 – 3:10:00 8u34
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
25.732
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
13.093
LA fast,max
112,4 dB(A)
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
LAeq,T
95,1 dB(A)
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
meetperiode T
22:25:09
30.027
SEL,T
139,9
LAeq,1s min.
66,4 dB(A)
LA1, T
102,8
LAeq,1s max.
110,6 dB(A)
LA5, T
100,6
aantal LAeq,15 min.
29.128
LA25, T
96,6
LAeq,15 min. minimum
73,4 dB(A)
LA50, T
92,6
LAeq,15 min. maximum
98,8 dB(A)
LA90, T
77,0
26.428
LA95, T
74,4
aantal LAeq,1s
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
88,6 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
97,7 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
1:54:10-2:54:10
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min 2 podia
norm geluid meetverplichting meetopstelling
/ ? / /
Meetapparatuur organisator (links) en stad Landen (midden). Op 7 september was er een tweede podium (rechts) aanwezig. 29 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
30 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Straatfuif 21 september 2013 stadsmagazijn Roosberg 115,0 110,0 105,0 Leq 1 s 100,0
Leq, 15 min. Leq, 1 uur
Leq in dB(A)
95,0
norm leq, 15 min. cat. 1 norm Leq, 1 uur cat. 1
90,0
norm Leq, 15 min. cat. 2
norm Leq, 15 min. cat. 3
85,0 80,0 75,0 70,0 65,0
31 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Straatfuif 21 september 2013 stadsmagazijn Roosberg 21u00-05u00 8u00
aantal LAeq,15 min. > 85 dB(A)
27.901
LA fast,min
/
aantal LAeq,15 min. > 95 dB(A)
19.761
LA fast,max
/
aantal LAeq,1 uur > 100 dB(A)
0
aantal LAeq,15 min. > 102 dB(A)
0
meetperiode T
96,2 dB(A)
LAeq,T
28.800
SEL,T
140,8
LAeq,1s min.
67,4 dB(A)
LA1, T
101,7 dB(A)
LAeq,1s max.
108,2 dB(A)
LA5, T
99,9 dB(A)
aantal LAeq,15 min.
27.901
LA25, T
97,3 dB(A)
LAeq,15 min. minimum
91,2 dB(A)
LA50, T
95,4 dB(A)
LAeq,15 min. maximum
99,7 dB(A)
LA90, T
90,9 dB(A)
25.201
LA95, T
89,0 dB(A)
aantal LAeq,1s
aantal LAeq,1 uur LAeq,1 uur
minimum
92,3 dB(A)
LAeq,1 uur
maximum
98,4 dB(A)
Sonometer in de “FAST” karakteristiek
23:44:17-00:44:16
indeling
categorie naar geluidsniveau
Score
categorie 1 muziekactiviteit
< 85 dB(A) LAeq,15 min
categorie 2 muziekactiviteit
> 85 dB(A) LAeq,15 en ≤ 95 dB(A) LAeq,15 min
categorie 3 muziekactiviteit
> 95 dB(A) LAeq,15min én ≤ 100 dB(A) LAeq,60 min
meetverplichting meetopstelling norm geluid
32 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
fuiven en concerten in Landen vergeleken
33 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
geluidsniveaus fuiven en concerten in Landen 120 115 110
LAeq,1s maximum : geen norm
dB(A)
105 100
LAeq,15 min.maximum : moet ≤ 95 dB(A) [categorie 2] en ≤ 102 dB(A) [categorie 3]
95
LAeq,1 uur maximum : moet ≤ 100 dB(A) [categorie 3]
90
LAeq gedurende hele meetperiode
85
80
Lex, 8 uur de grenswaarde voor arbeiders op de werkvloer (8 uur) bedraagt 87 dB(A)
75
LA95 gedurende hele meetperiode
70 65
34 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
geluidsniveaus in dB(A) op fuiven en concerten 2013 Landen norm categorie 2 norm categorie 3
Glorydays X-Mos Reborn Rock Rally Beachball party IV Rotarock Hawajin Rock Landen I Rock Landen II Straatfuif / : geen norm
LAeq,1s max.
LAeq,15 min.max.
LAeq,1 uur max.
LAeq
LAex,8 uur
LA95
/ / 108 113 101 109 105 109 117 108 111 108
≤ 95 ≤ 102 100 96 91 99 97 101 100 102 99 100
/ ≤ 100 99 95 90 97 96 98 99 100 98 98
/ / 97 93 87 94 94 97 98 97 95 96
/ / 97 93 87 94 94 97 98 96 95 96
/ / 90 86 70 80 87 74 89 74 74 89
6
Het geluidsniveau werd tijdens de ganse duur van de fuif/concert opgemeten. De betekenis van het meetresultaat is uiteraard sterk afhankelijk van de locatie van de meetmicrofoon. De controleapparatuur werd telkens in de nabijheid van de meetapparatuur van de organisator opgesteld. De meetmicrofoon situeerde zich eerder ” te ver van ” dan “ te dicht bij” de geluidsbronnen. De meetopstelling bij de Hawajinfuif was het meest representatief. Het opgemeten geluidniveaus werd ter illustratie omgerekend naar het geluidsniveaus (LAex,8uur) dat gehanteerd wordt om het welzijn van de arbeiders op de werkvloer te beoordelen7. De opgetekende geluidsniveaus zijn hoog. De categorie 2 norm wordt niet gehaald8. Heel wat jonge toeschouwers, die zich in de zone tussen de geluidsbron en de meetmicrofoon bevonden, werden aan nog hogere geluidsniveaus blootgesteld. Overschrijden van de norm wordt in de milieuwetgeving9 beschouwd als een milieumisdrijf.
6
Voor categorie 2 activiteiten moet ook LAmax, slow > 102 dB(A) worden getoetst. De huidige meetapparatuur van de stad Landen kan geen gelijktijdige controle van LA slow en LAeq,15 min. uitvoeren. 7 Het KB van 16 januari 2006 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico's van lawaai op het werk. - Onderste actiewaarden voor blootstelling: dagelijks niveau van blootstelling (LAex), 8uur: 80 dB(A) en piekblootstellling (Ppiek) : 112 Pa - Bovenste actiewaarden voor blootstelling: dagelijks niveau van blootstelling LAex, 8 uur: 85 dB(A) en Ppiek: 140 Pa. - Grenswaarden voor blootstelling: dagelijks niveau van blootstelling LAex, 8 uur: 87 dB(A) en Ppiek: 200 Pa. Werknemers die worden blootgesteld aan 87 dB(A) of meer (zonder rekening te houden met de dempende werking van de individuele gehoorbeschermers die de werknemer draagt), moeten jaarlijks een periodieke gezondheidsbeoordeling ondergaan; werknemers die worden blootgesteld aan 85 dB(A) of meer, driejaarlijks en werknemers die worden blootgesteld aan 80 dB(A) of meer, vijfjaarlijks. 8 Door een te hoge opstelling (naast de meetapparatuur van de organisator) van de meetmicrofoon gaven de meetresultaten van de Reborn fuif niet aan. 9 Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid titel XVI Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen en het besluit van 12 december 2008 van de Vlaamse Regering tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid 35 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
De ervaring in Landen Positief
De nieuwe geluidsnormen elektronisch versterkte muziek raken in Landen goed ingeburgerd. Wie over de schreef gaat, wordt door de burgemeester ter verantwoording geroepen. De meetresultaten worden achteraf telkens met de organisator van de fuif besproken. Het college van burgemeester en schepenen verwacht van de organisatoren van fuiven en concerten inspanningen om het geluidsvolume tot een veilig en aanvaardbaar niveau te brengen10. De Landense politie (PZ LAN) en de lokale toezichthouder werken constructief samen. De organisatoren van de Landense fuiven en concerten werken correct mee aan de geluidsmetingen. De lokale jeugdconsulent en de jeugdraad hebben daarin vaak een actieve rol. De Landense jeugdraad wenst een discussie op te starten over de geluidsnormen en daarbij ook verenigingen, beleidsmensen, organisatoren, geluidstechnici en de toezichthouder betrekken.
Wat kan beter
Het behalen van de aanvankelijk vooropgestelde categorie 2 norm in Landen op de fuiven en concerten is blijkbaar nog niet voor vandaag. Spreiding van het geluidsvermogen (geluidsboxen) om met een lager geluidsvolume tot een aanvaardbare geluidsperceptie te komen, blijkt voor de organisator arbeidsintensief en (te) duur. De opstelling van de meetmicrofoon is doorslaggevend om een representatief geluidsniveau op te meten. Een correcte opstelling van de apparatuur11 is in praktijk niet altijd haalbaar. De organisator lukt er meestal niet in om de geregistreerde meetresultaten voor te leggen aan de toezichthouder. De meetrapporten zijn zeer summier. Heel wat van de gerenommeerde dj’s () zijn onvoldoende op de hoogte van de reglementering. Ze besteden tijdens hun optreden te weinig aandacht aan het geluidsvolume. Over de klasse 2 meetapparatuur12 die de organisator moet inzetten : o of een meetapparaat voldoet aan de wetgeving is niet onmiddellijk duidelijk. Het bewijs van conformiteit van de klasse 2 sonometers is lang niet uniform of altijd even duidelijk; o een zo goedkoop mogelijk toestel dat voldoet aan de wetgeving krijgt logischerwijze de voorkeur bij vele organisatoren; o het verschil in prijs en prestatie van de klasse 2 toestellen op de markt is groot. De opvattingen van sommige leveranciers over de parameters die het toestel al of niet kan opmeten of reproduceren zijn niet onverdeeld; o bij de goedkopere apparatuur is de combinatie van een representatieve meetopstelling en duidelijke aflezing van de meetwaarden uitgesloten; o heel wat leveranciers van de klasse 2 meetapparatuur zijn niet vertrouwd met de normering in Vlaanderen.
10
Besluit van het college van burgemeester en schepenen van 21 maart 2013 houdende afspraken in Landen omtrent de nieuwe geluidsreglementering elektronisch versterkte muziek. 11 Zoals voorgeschreven in Vlarem titel II bijlage 5.32.2.2bis art.1 12 Vlarem titel II bijlage 5.32.2.2bis art.2 36 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013
Alle meetresultaten worden uitgedrukt in dB(A) tenzij anders vermeld Prms : effectieve geluidsdruk bovenop de atmosferische druk; P : opgemeten druk (Pa); Po : referentiedruk 20µPa;
T = T2-T1 : meetinterval (s)
√
∫
( )
dB(A) = geluidsdrukniveau A gewogen in decibel, het zogenaamde A filter corrigeert voor de (on)gevoeligheid van het menselijk oor bij het aangeboden frequentiespectrum tijdens de meting. Lp (of SPL) = het ogenblikkelijk geluidsdrukniveau uitgedrukt in decibel [
]
LAeq = het equivalent geluid of het constante geluidsniveau dat gedurende het meetinterval (T2-T1) dezelfde geluidsenergie veroorzaakt (geen rekenkundig gemiddelde van decibels maar wel een energetisch gemiddelde).
[
∫
( )
]
LAeq, 15 (of 60) minuten “lopend” : na de eerste 15 (of 60) minuten wordt continu een nieuw gemiddelde van de afgelopen 15 (of 60) minuten berekend. SEL = het constante geluidsdrukniveau dat gedurende 1 s evenveel geluidsenergie veroorzaakt als de geluidsbron tijdens het meetinterval. Lex,8 h : Dagelijkse blootstelling aan lawaai op een nominale werkdag van 8 uur zoals gedefinieerd in de norm NBN ISO 1999 (cfr. KB 16 januari 2006 bescherming tegen lawaai op de arbeidsvloer) Lex,8h = LAeq,T + log T/8 (T in uren)
STATISTISCHE PARAMETERS LA(x) = het geluidsniveau in dB(A) dat gedurende x % van de meetperiode wordt overschreden : x = 1 : maat voor het piekniveau, x = 95 : maat voor het omgevings- of achtergrondsgeluid (bij meting van een specifieke geluidsbron); L(95) is het geluidsniveau dat gedurende 95 % van de meetperiode werd overschreden. Octaaf- of tertzbandanalyse : niet uitgevoerd De geluidsdrukniveaumeter is een type 1 precisie geluidsniveaumeter (Larson Davis system 814) met bijhorende akoestische ijkbron (IEC 651-1979, 804-1985 en ANSI S1.41983) die jaarlijks een keuring ondergaat. De meter werd vóór en na de metingen geijkt op 114 dB bij 1.000 Hertz. De geluidsmetingen werden uitgevoerd door Petitjean Frank, Ing., aangesteld als gemeentelijk toezichthouder van de stad Landen (overeenkomstig de aanstellingsbesluiten van 05 augustus 1998 en 14 juli 2009 van het college van burgemeester en schepenen en het Handhavingsbesluit van de Vlaamse regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid), bevoegd voor het opsporen en vaststellen van de inbreuken op de geluidsreglementering (B.Vl.Reg. 07 november 1984, Min.bes. 13 november 2006).
37 dienst Leefmilieu en Landbouw stad Landen
oktober 2013