Financiële staten
112
Jaarverslag 2010
Inhoudstafel
114
Geconsolideerde jaarrekening
114 Resultatenrekening 115
Staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
116 Balans 118 Kasstroomoverzicht 119
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
120
1. Waarderingsregels
126
2.
130
3. Geassocieerde deelnemingen
131
4.
132
5. Segmentinformatie
142
6.
142
7. Goodwill
143
8.
Materiële vaste activa
144
9.
Vastgoedbeleggingen gewaardeerd aan reële waarde
145
10. Ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast
146
11. Financiële activa
151
12. Banken - vorderingen op kredietinstellingen & cliënten
153
13. Voorraden en onderhanden projecten in opdracht van derden
153
14. Leasing
154
15. Voorzieningen
154
16. Financiële schulden
155
17. Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
156
18. Financiële instrumenten
158
19. Belastingen
159
20. Aandelenoptieplannen
160
21. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
160
22. Tewerkstelling
160
23. Pensioenverplichtingen
161
24. Beëindiging van bedrijfsactiviteiten
161
25. Verbonden partijen
163
26. Winst per aandeel
163
27. Voorgestelde en uitgekeerde dividenden
164
Verslag van de commissaris
166
Enkelvoudige jaarrekening
170
Commentaren bij de enkelvoudige jaarrekening
Dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen
Bedrijfsacquisities en -verkopen
Immateriële vaste activa
De geconsolideerde jaarrekening van AvH is opgemaakt conform de International Financial Reporting Standaarden en IFRIC interpretaties van kracht per 31 december 2010, zoals goedgekeurd door de Europese Commissie.
113
Resultatenrekening (categoriaal) (€ 1.000)
Toelichting
Bedrijfsopbrengsten
2009
2008
393.961
409.956
Verrichting van diensten
22.298
18.841
15.328
Leasingopbrengsten
10.334
10.789
10.521
Vastgoedopbrengsten Rente-opbrengsten bancaire activiteiten Ontvangen provisies bancaire diensten Opbrengsten uit onderhanden projecten in opdracht van derden
114
2010 338.703
48.778
44.250
54.461
105.389
118.432
143.755
25.546
23.024
24.409
116.598
163.769
145.374
Overige bedrijfsopbrengsten
9.761
14.857
16.108
Overige exploitatiebaten
12.001
10.300
18.229
Rente op vorderingen financiële vaste activa
3.460
3.587
3.613
Dividenden
8.224
6.339
14.401
Overheidssubsidies
184
184
Overige exploitatiebaten
132
189
214
-285.329
-352.467
-412.180
-85.558
-125.198
-97.971
-609
-1.807
-11.157
Exploitatielasten (-) Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-)
13
Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-) Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-)
-57.479
-73.184
-107.450
-67.382
-66.008
-61.714
Afschrijvingen (-)
-8.665
-8.206
-7.146
Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-)
-5.106
-7.210
-52.162
-60.611
-70.261
-75.796
82
-593
1.217
65.375
51.794
16.004
Personeelslasten (-)
22
Overige exploitatielasten (-) Voorzieningen
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten
80
-25.990
10.257
Private equity
Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening 11
8.712
-964
9.484
Financiële activa voor handelsdoeleinden
18
-15
117
294
9
-10.768
-17.464
6.791
Vastgoedbeleggingen Afgeleide financiële instrumenten
18
Winst (verlies) op de overdracht van activa Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa
2.151
-7.679
-6.312
6.801
26.094
39.724 106
67
1.527
Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen
2.212
15.166
-13
Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa
955
2.938
25.319
3.567
6.463
14.312
Financieringsopbrengsten
Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa
17.791
19.328
25.287
Renteopbrengsten
16.224
18.299
22.263
1.567
1.028
3.025
Financieringslasten (-)
-20.758
-21.658
-24.288
Rentelasten (-)
-12.353
-14.747
-22.820
-8.405
-6.910
-1.468
135.425
103.267
96.559
Diverse financiële opbrengsten
Diverse financiële lasten (-) Aandeel in de winst (verlies) van ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
10
Overige niet-exploitatiebaten Overige niet-exploitatielasten (-)
Winst (verlies) vóór belasting Winstbelastingen
19
Uitgestelde belastingen Belastingen
Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
426
1.237
1.777
-136
-604
-1.007
205.005
153.468
164.314
-12.031
-7.690
-9.664
17
3.620
4.672
-12.048
-11.310
-14.336
192.974
145.778
154.650
192.974
145.778
154.650
32.169
28.328
40.092
160.804
117.450
114.558
24
Winst per aandeel (€) 1. Gewone winst (verlies) per aandeel 1.1. Uit de voortgezette en beëindigde bedrijfsactiviteiten
4,86
3,54
3,45
1.2. Uit de voortgezette activiteiten
4,86
3,54
3,45
2. Verwaterde winst (verlies) per aandeel 2.1. Uit de voortgezette en beëindigde bedrijfsactiviteiten
4,85
3,54
3,44
2.2. Uit de voortgezette activiteiten
4,85
3,54
3,44
We verwijzen naar de segmentinformatie op pagina 132 tot 141 voor meer uitleg bij de geconsolideerde resultaten.
Staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (€ 1.000)
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
Niet-gerealiseerde resultaten Wijziging herwaarderingsreserve: effecten beschikbaar voor verkoop Belastingen
Wijziging herwaarderingsreserve: afdekkingsreserve Belastingen
Wijziging herwaarderingsreserve: omrekeningsverschillen
Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
2010
2009
2008
192.974
145.778
154.650
32.169
28.328
40.092
160.804
117.450
114.558
3.922
10.108
-135.710
-10.621
18.331
-114.600
2.181
-2.673
-5.464
-8.440
15.657
-120.064
2.115
-5.517
-23.639
-269
1.531
7.368
1.846
-3.987
-16.271
10.516
-1.562
624
196.896
155.886
18.940
32.537
28.730
34.491
164.359
127.156
-15.551
115
Activa (€ 1.000)
Toelichting
I. Vaste activa
116
2010
2009
2008
3.926.316
3.600.643
3.353.800
Immateriële vaste activa
6
3.379
2.564
1.185
Goodwill
7
141.168
140.367
140.675
Materiële vaste activa
8
108.761
96.424
92.413
Terreinen en gebouwen
64.056
59.755
43.336
Installaties, machines en uitrusting
18.549
20.954
22.682
Meubilair en rollend materieel
3.494
3.571
3.939
Overige materiële vaste activa
1.129
1.379
1.345
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
3.141
327
30.679
Operationele leasing - als leasinggever (IAS 17)
6.055
6.426
6.780
9
501.403
554.867
551.048
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
10
947.575
814.536
726.457
Financiële vaste activa
11
398.886
395.566
391.963
326.187
320.805
321.741
Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa
23.336
22.363
22.048
Vorderingen en borgtochten
49.364
52.398
48.174
9.032
7.068
6.143
85.306
88.946
88.676
84.363
87.894
87.088
943
1.052
1.587
Vastgoedbeleggingen
Private equity deelnemingen
Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar
18
Vorderingen op meer dan één jaar Vorderingen uit financiële lease
14
Overige vorderingen Uitgestelde belastingvorderingen
19
10.247
9.815
11.119
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar
12
1.732.895
1.494.502
1.327.775
1.677.359
1.721.374
1.865.798
II. Vlottende activa Voorraden
13
21.944
21.375
21.553
Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten
13
11.469
10.685
9.250
480.803
576.519
530.924
Voor verkoop beschikbare financiële activa
Geldbeleggingen 11
478.884
569.957
519.918
Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading)
18
1.919
6.562
11.006
Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar
18
451
919
2.976
162.932
150.186
178.992
53.954
61.426
48.825
38.315
36.244
34.880
70.662
52.517
95.288
Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Vorderingen uit financiële lease
14
Overige vorderingen Terug te vorderen belastingen
19
2.043
1.511
5.915
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar
12
806.699
745.165
784.097
Geldmiddelen en kasequivalenten
168.562
189.364
305.126
Termijndeposito's tot drie maand
107.281
102.215
118.499
Liquide middelen
61.282
87.149
186.626
Overlopende rekeningen
22.457
25.651
26.964
0
0
0
5.603.675
5.322.017
5.219.598
III. Activa bestemd voor verkoop TOTAAL DER ACTIVA
Eigen vermogen en verplichtingen (€ 1.000)
Toelichting
2010
2009
2008
i. Totaal eigen vermogen
2.153.375
2.020.873
1.926.109
Eigen vermogen - deel groep
1.711.350
1.595.501
1.517.147
113.907
113.907
113.907
2.295
2.295
2.295
111.612
111.612
111.612
1.614.061
1.500.767
1.428.942 -11.564
Geplaatst kapitaal Aandelenkapitaal Agio Geconsolideerde reserves
1.697
-1.858
Effecten beschikbaar voor verkoop
Herwaarderingsreserves
12.063
19.824
5.459
Afdekkingsreserve
-11.138
-12.121
-9.040
772
-9.561
-7.983
Ingekochte eigen aandelen (-)
-18.315
-17.316
-14.138
Minderheidsbelang
442.026
425.372
408.962
ii. Langlopende verplichtingen
635.099
747.047
622.180
Omrekeningsverschillen
Voorzieningen
15
5.481
6.925
5.315
Pensioenverplichtingen
23
2.157
1.819
1.614
Uitgestelde belastingverplichtingen
19
11.681
10.700
11.021
Financiële schulden
16
265.913
333.367
303.472
171.626
258.784
225.894
89.543
74.296
68.988
54
16
31
4.690
271
8.559
24.233
26.895
20.735
5.697
13.719
7.210
319.937
353.623
272.814
2.815.200
2.554.096
2.671.309
Leningen van banken Achtergestelde leningen Financiële lease-overeenkomsten Overige financiële schulden Langlopende afdekkingsinstrumenten
18
Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
17
iii. Kortlopende verplichtingen Voorzieningen
15
0
0
0
Pensioenverplichtingen
23
114
92
87
Financiële schulden
16
233.615
132.647
203.126
Leningen van banken
40.613
16.860
61.444
Achtergestelde leningen
17.605
7.015
9.462
15
16
15
175.382
108.755
132.205
Financiële lease-overeenkomsten Overige financiële schulden Kortlopende afdekkingsinstrumenten
18
1.414
1.563
2.162
Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten
13
6.042
5.176
5.673
Overige schulden op ten hoogste één jaar
73.022
80.442
93.643
Handelsschulden
38.872
53.378
44.234
2.544
2.893
2.916
Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten
15.418
14.416
11.810
Overige schulden
16.188
9.755
34.684
Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten
Te betalen belastingen
19
10.349
6.254
9.853
Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
17
2.449.994
2.289.449
2.313.763
40.650
38.474
43.002
0
0
0
5.603.675
5.322.017
5.219.598
Overlopende rekeningen
iv. Verplichtingen bestemd voor verkoop totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen
117
Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (€ 1.000)
2010
2009
2008
189.364
305.126
225.547
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten
65.375
51.794
16.004
Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast
31.030
31.125
18.207
372
448
573
-12.031
-7.690
-9.664
i. Geldmiddelen en kasequivalenten, openingsbalans
Overige niet-exploitatiebaten (lasten) Winstbelastingen Aanpassingen voor niet-geldelijke posten Afschrijvingen
8.665
8.206
7.146
Bijzondere waardeverminderingsverliezen
5.181
7.422
52.202
Aandelenoptieplannen
1.258
753
535
301
893
-2.088
(Afname) toename van voorzieningen (Afname) toename van latente belastingen
118
Andere niet-kasopbrengsten (kosten) Cashflow Afname (toename) van het bedrijfskapitaal
-17
-3.620
-4.672
-491
-886
-665
99.644
88.444
77.578 161.259
-192.168
-35.024
Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen vooruitbetalingen
11.280
-1.904
6.196
Afname (toename) van vorderingen
-15.799
59.310
-74.933 -61.545
-303.601
-129.911
Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden)
Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken)
-16.042
-12.945
10.679
Toename (afname) van schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (banken)
126.859
53.717
276.086
Afname (toename) overige Operationele cashflow Investeringen
5.136
-3.292
4.775
-92.524
53.419
238.837 -627.346
-619.946
-640.591
Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa
-8.759
-6.142
-22.916
Investering in vastgoedbeleggingen
-4.808
-16.303
-51.346
-42.690
-42.820
-127.792
-2.056
-6.992
-7.665
Verwerving van geldbeleggingen
-561.633
-568.334
-417.628
Desinvesteringen
755.060
614.030
455.797
268
2.347
197
Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen
77.400
40.000
3.644
Overdracht van financiële vaste activa
21.960
14.598
97.279
9.767
15.836
561
Overdracht van geldbeleggingen
645.666
541.250
354.117
Investeringscashflow
135.114
-26.561
-171.548
Verwerving van financiële vaste activa Nieuwe leningen toegestaan
Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa
Terugbetaalde leningen
Financiële operaties Ontvangen interesten
21.946
24.732
23.105
Betaalde interesten
-11.778
-14.577
-21.786
Diverse financiële opbrengsten (lasten)
-7.396
-5.909
756
Afname (toename) van eigen aandelen
-2.337
-3.210
-1.571 108.705
-468
-85.021
Winstverdeling
(Afname) toename van financiële schulden
-47.700
-46.078
-46.124
Dividenden uitgekeerd aan derden
-16.017
-13.049
-13.473
Financieringscashflow
-63.750
-143.112
49.612
II. Netto toename in geldmiddelen en kasequivalenten
-21.160
-116.254
116.901
Wijziging consolidatiekring of -methode
570
1.293
-37.445
Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten
-212
-801
123
168.563
189.364
305.126
III. Geldmiddelen en kasequivalenten, slotbalans Op pagina 136 van dit verslag is een opsplitsing opgenomen van dit kasstroomoverzicht per segment.
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen Herwaarderingsreserves Geconsolideerde reserves
Effecten beschikbaar voor verkoop
Afdekkingsreserves
Omrekeningsverschillen
Ingekochte eigen aandelen
Eigen vermogen deel groep
Minderheidsbelang
Totaal eigen vermogen
Beginsaldo, 1 januari 2009
Aandelenkapitaal & agio
(€ 1.000)
113.907
1.428.942
5.459
-9.040
-7.983
-14.138
1.517.147
408.962
1.926.109
Winst Niet-gerealiseerde resultaten Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Uitkering dividend vorig boekjaar Verrichtingen met ingekochte eigen aandelen Andere (vnl. wijzigingen consolidatiekring / Belangen %) Eindsaldo, 31 december 2009
117.450 117.450
145.778
-3.082
-1.578
9.706
402
10.108
14.365
-3.082
-1.578
127.156
28.730
155.886
-46.078
-12.999
-59.077
-3.178
-3.178
454 1.500.767
28.328
14.365
-46.078
113.907
117.450
19.824
-12.121
-9.561
-17.316
-3.178
454
679
1.133
1.595.501
425.372
2.020.873
Herwaarderingsreserves Geconsolideerde reserves
Effecten beschikbaar voor verkoop
Afdekkingsreserves
Omrekeningsverschillen
Ingekochte eigen aandelen
Eigen vermogen deel groep
Minderheidsbelang
Totaal eigen vermogen
Beginsaldo, 1 januari 2010
Aandelenkapitaal & agio
(€ 1.000)
113.907
1.500.767
19.824
-12.121
-9.561
-17.316
1.595.501
425.372
2.020.873
Winst Niet-gerealiseerde resultaten Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Uitkering dividend vorig boekjaar Verrichtingen met ingekochte eigen aandelen Andere (vnl. wijzigingen consolidatiekring / Belangen %) Eindsaldo, 31 december 2010
160.804 160.804
192.974
367
3.922
983
10.332
3.554
-7.761
983
10.332
164.359
32.537
196.896
-47.700
-16.017
-63.717
-999
-999 188
134
322
-18.315
1.711.350
442.026
2.153.375
188 1.614.061
32.169
-7.761
-47.700
113.907
160.804
12.063
-11.138
772
-999
Algemene gegevens betreffende het kapitaal Geplaatst kapitaal Het geplaatst maatschappelijk kapitaal bedraagt 2.295.277,90 euro. Het kapitaal is volledig volgestort en wordt vertegenwoordigd door 33.496.904 aandelen zonder vermelding van nominale waarde. Kapitaal Aantal aandelen Aantal VVPR strips
2010
2009
33.496.904
33.496.904
6.733.984
6.733.984
2010 Eigen aandelen - beginsaldo
2009
380.232
314.346
Inkoop eigen aandelen
54.068
66.886
Verkoop eigen aandelen
-41.300
-1.000
393.000
380.232
Eigen aandelen - eindsaldo
Toegestaan kapitaal De raad van bestuur kan in de gevallen voorzien in het bijzonder verslag, goedgekeurd door de buitengewone algemene vergadering van 9 maart 2009, het maatschappelijk kapitaal gedurende 5 jaar, te rekenen vanaf 2 april 2009, in één of meer malen verhogen met een bedrag van maximum 500.000 euro. De raad van bestuur kan tevens gebruik maken van het toegestaan kapitaal, in geval van openbaar overnamebod op effecten uitgegeven door de vennootschap, onder de voorwaarden en binnen de grenzen van artikel 607 van het Wetboek van Vennootschappen. De raad van bestuur kan van deze machtiging gebruik maken, indien de kennisgeving van de CBFA aan de vennootschap dat haar is kennis gegeven van een openbaar overnamebod, niet later dan drie jaar na 9 maart 2009 plaatsvindt. Kapitaalbeheer AvH beschikt over een aanzienlijke cash reserve die deels belegd is in korte termijn deposito’s bij vooraanstaande financiële instellingen waarmee AvH al gedurende lange termijn samenwerkt, en deels geïnvesteerd is in liquide aandelen en in fondsen. Niettegenstaande AvH over een positieve netto-thesaurie beschikt, heeft ze wel financiële schulden op korte termijn onder de vorm van ‘commercial paper’. De huidige programma’s bieden AvH de mogelijkheid om in totaal voor 250 miljoen euro commercial paper uit te geven. Daarvan werd per einde 2010 slechts ten belope van 44,8 miljoen euro gebruik gemaakt. AvH beschikt over bevestigde kredietlijnen, gespreid over verschillende banken, die dit bedrag ruimschoots overstijgen. AvH en subholdings hanteren als regel dat geen verbintenissen worden aangegaan of zekerheden worden verstrekt voor verplichtingen van de operationele deelnemingen. Slechts in uitzonderlijke gevallen kan daarvan worden afgeweken.
119
Toelichting 1: IFRS waarderingsregels Conformiteitsverklaring
120
De geconsolideerde jaarrekening wordt opgemaakt conform de International Financial Reporting Standards en IFRIC interpretaties van kracht per 31 december 2010, zoals goedgekeurd door de Europese Commissie. De voor AvH belangrijkste nieuwe of gewijzigde standaarden van kracht per 1 januari 2010 betreffen: • IFRIC 15 Overeenkomsten voor de bouw van onroerend goed: Deze interpretatie verschaft duidelijkheid over de vraag op welk moment en op welke wijze opbrengsten en daarmee samenhangende kosten in verband met de verkoop van onroerend goed dient te worden verantwoord indien de projectontwikkelaar en de koper een overeenkomst sluiten voordat de bouw van het onroerend goed is voltooid. Verder verschaft de interpretatie aanwijzingen over de vaststelling of een overeenkomst valt onder de reikwijdte van IAS 11 of IAS 18. • Verbeteringen van de IFRSs (gepubliceerd mei 2008): In mei 2008 heeft de IASB een bundel met wijzigingen van de standaarden gepubliceerd. • Verbeteringen van de IFRSs (gepubliceerd april 2009): In april 2009 heeft de IASB een bundel met wijzigingen van de standaarden gepubliceerd, hoofdzakelijk bedoeld ter verwijdering van inconsequenties en ter verduidelijking.
Voorstellingsbasis De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld volgens de historische kostprijsmethode, behalve voor financiële instrumenten en activa die aan reële waarde gewaardeerd worden.
Consolidatieprincipes De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van AvH NV, haar dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen alsook het aandeel van de groep in de resultaten van de geassocieerde deelnemingen.
1. Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn entiteiten die door de groep worden gecontroleerd. Er bestaat controle wanneer AvH de macht heeft om het financieel en operationeel beleid van een onderneming te sturen teneinde voordelen uit haar activiteiten te verwerven. De deelnemingen in dochterondernemingen worden integraal geconsolideerd vanaf de datum van verwerving tot het einde van de controle. De financiële staten van de dochterondernemingen worden opgemaakt voor dezelfde rapporteringsperiode als AvH, waarbij uniforme IFRS waarderingsregels worden gehanteerd. Alle intragroepsverrichtingen en niet gerealiseerde intragroepswinsten en -verliezen op transacties tussen groepsondernemingen worden geëlimineerd. Niet gerealiseerde verliezen worden geëlimineerd tenzij het om een bijzondere waardevermindering gaat.
2. Gemeenschappelijke dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen Gemeenschappelijke dochterondernemingen
Ondernemingen die gezamenlijk worden gecontroleerd (gedefinieerd als die entiteiten waarin de groep de gezamenlijke controle heeft, onder meer via het aandeelhouderspercentage of contractuele overeenkomst met één of meerdere entiteiten van de joint venture) zijn opgenomen op basis van de vermogensmutatie-methode vanaf de datum van verwerving tot het einde van de controle. Geassocieerde deelnemingen Geassocieerde deelnemingen waarop de groep een aanzienlijke invloed van betekenis heeft, meer bepaald ondernemingen waarin AvH de macht heeft om deel te nemen (geen controle) aan de financiële en operationele beleidsbeslissingen van de deelneming, worden opgenomen volgens de vermogensmutatie-methode, vanaf de datum van verwerving tot het einde van de controle. Vermogensmutatiemethode Volgens de vermogensmutatiemethode worden de deelnemingen oorspronkelijk geboekt tegen kostprijs en wordt de boekwaarde vervolgens aangepast om het aandeel van de groep in de winst of het verlies van de deelneming op te nemen, en dit vanaf de aanschaffingsdatum. De financiële staten van deze ondernemingen worden opgemaakt voor dezelfde rapporteringsperiode als AvH, waarbij uniforme IFRS waarderingsregels worden gehanteerd. Niet gerealiseerde intragroepswinsten en -verliezen op transacties worden geëlimineerd ten belope van het belangenpercentage.
3. Private equity deelnemingen van Sofinim De gemeenschappelijke dochterondernemingen en de geassocieerde deelnemingen van Sofinim, ‘venture capitalist’, worden in toepassing van IAS 31, § 1 en IAS 28, § 1, gewaardeerd aan reële waarde conform IAS 39. Zij worden in de balans gepresenteerd als ‘private equity deelnemingen’ waarbij de schommelingen in de reële waarde worden opgenomen in het resultaat van de periode waarin de wijziging zich voordoet. Waarderingstechnieken Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat zijn eigen vermogensinstrumenten die behoren tot de investeringsportefeuille van Sofinim, waaronder ook de gemeenschappelijke dochterondernemingen en de geassocieerde deelnemingen. De reële waarde wordt op het moment van aanschaf gelijkgesteld aan de aanschaffingsprijs zoals die in een transactie met een derde partij is tot stand gekomen. In daaropvolgende periodes wordt deze waarde aangepast in functie van het gerealiseerde resultaat van de respectievelijke onderneming. Voor beursgenoteerde aandelen wordt als reële waarde in principe de beurskoers genomen, behalve in die gevallen waar in functie van de grootte van de aangehouden participatie en van de in de markt verhandelde volumes, de beurskoers als niet representatief wordt gezien voor de participatie in kwestie. Indien dat het geval is, wordt teruggegrepen naar de eerder vermelde waardering. Gerealiseerde winsten of verliezen op deze investeringen worden berekend als het verschil tussen de verkoopprijs en de boekwaarde
van de investering op het moment van de verkoop. Alle aankopen en verkopen van financiële activa volgens standaard marktconventies worden erkend op transactiedatum i.e. de datum waarop de groep zich tot de aankoop verbindt.
Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa met een bepaalde levensduur worden gewaardeerd aan kostprijs, verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Immateriële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de voorziene gebruiksduur. De voorziene gebruiksduur wordt op jaarlijkse basis geëvalueerd, evenals de eventuele restwaarde. De restwaarde wordt verondersteld nul te zijn. Immateriële vaste activa met een onbepaalde levensduur, tevens aan kostprijs gewaardeerd, worden niet afgeschreven maar ondergaan jaarlijks een impairment test en wanneer zich indicaties van een eventuele waardevermindering voordoen. Kosten voor het opstarten van nieuwe activiteiten worden in resultaat genomen op het moment dat ze zich voordoen. Onderzoeksuitgaven worden ten laste van het resultaat van het boekjaar genomen. Ontwikkelingsuitgaven die voldoen aan de strenge erkenningscriteria van IAS 38 worden geactiveerd en afgeschreven over de economische levensduur.
Goodwill Goodwill is het positieve verschil tussen de kostprijs van de bedrijfscombinatie en het aandeel van de groep in de reële waarde van de verworven activa, de overgenomen verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen van de dochteronderneming, gemeenschappelijke dochteronderneming of geassocieerde deelneming op het moment van de overname. Goodwill wordt niet afgeschreven maar ondergaat een test op bijzondere waardeverminderingen bij iedere jaarafsluiting en wanneer zich indicaties van een eventuele waardevermindering voordoen.
Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geboekt tegen aanschaffings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en de eventuele bijzondere waardeverminderingen. Materiële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de voorziene gebruiksduur. De voorziene gebruiksduur wordt op jaarlijkse basis geëvalueerd, evenals de eventuele restwaarde. Herstellingsuitgaven voor materiële vaste activa worden ten laste van het resultaat van het boekjaar genomen, tenzij ze resulteren in een verhoging van het toekomstig economisch nut van de respectievelijke materiële vaste activa, wat hun activering justifieert. Activa in aanbouw worden afgeschreven vanaf het moment dat de activa beschikbaar zijn voor gebruik. Overheidssubsidies worden in de balans gepresenteerd als uitgestelde baten en worden op systematische en rationele basis opgenomen in de resultatenrekening als baten over de gebruiksduur van het actief.
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Op elke afsluitdatum gaat de groep na of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig is, wordt een inschatting gemaakt van de realiseerbare waarde. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde wordt een bijzondere waardevermindering geboekt om de boekwaarde van het actief terug te brengen tot de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde van een actief wordt gedefinieerd als de hoogste waarde van de reële waarde min verkoopkosten (uitgaande van een niet gedwongen verkoop) of de gebruikswaarde (o.b.v. de actuele waarde van de geschatte toekomstige cashflows). De eruit resulterende bijzondere waardeverminderingen worden ten laste van de resultatenrekening geboekt. Eerder geboekte waardeverminderingen, behoudens op goodwill en op voor verkoop beschikbare financiële activa, worden via de resultatenrekening teruggenomen wanneer die niet meer geldig zijn.
Leasing en soortgelijke rechten vastgoedbeleggingen 1. De groepsvennootschap is leasingnemer Financiële leasing (groepsvennootschap draagt substantieel alle eigendomsrisico’s en -baten) Bij de aanvang van de leaseperiode worden de activa en verplichtingen in de balans opgenomen aan reële waarde van het geleased actief of indien lager, de contante waarde van de minimale leasebetalingen, zoals bepaald op het tijdstip van de aanvang van de lease. De disconteringsvoet gebruikt bij de berekening van de contante waarde van de minimale leasebetalingen is de impliciete rentevoet van de lease overeenkomst, zo die kan worden bepaald. In het andere geval dient de marginale rentevoet van de leasingnemer worden gebruikt. Operationele leasing (voordelen en risico’s blijven substantieel bij de leasinggever) De leasebetalingen worden opgenomen als lasten op lineaire basis over de leaseperiode, tenzij een andere systematische basis beter het tijdspatroon van de voordelen voor de gebruiker weergeeft.
2. De groepsvennootschap treedt op als leasinggever Financiële leasing De financiële leasingcontracten worden in de balans opgenomen onder de lange en korte termijnvorderingen aan de huidige waarde van de toekomstige leasingbetalingen en de al dan niet gegarandeerde residuwaarde. De gelopen rente wordt in het resultaat genomen, berekend aan de impliciete rentevoet. Acquisitiekosten met betrekking tot leasingcontracten toewijsbaar aan het contract worden gespreid over de looptijd van het contract opgenomen in het resultaat. Acquisitiekosten die niet toewijsbaar zijn aan een contract (supercommissies, bepaalde campagnes) worden onmiddellijk in resultaat genomen. Operationele leasing De operationele leasings betreffen leasings die niet kwalificeren als
121
122
een financiële leasing. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen operationele leasings die o.b.v. IAS 17 aan kostprijs worden gewaardeerd en operationele leasings die als een vastgoedbelegging worden beschouwd en die o.b.v. IAS 40.33 aan marktwaarde worden gewaardeerd waardoor de waardeschommelingen in de resultatenrekening zullen opgenomen worden. Het onderscheid tussen beide soorten hangt af van de berekeningswijze van de optie. Indien de aankoopoptie rekening houdt met de marktwaarde dan zal het contract als een vastgoedbelegging gekwalificeerd worden. In alle andere gevallen worden deze contracten beschouwd als operationele leasings conform IAS 17.
3. Vastgoedbeleggingen - verhuurde gebouwen en projectontwikkelingen De vastgoedbeleggingen omvatten zowel de gebouwen die verhuurklaar zijn (vastgoedbeleggingen in exploitatie), als de gebouwen in aanbouw of ontwikkeling voor toekomstig gebruik als vastgoedbelegging in exploitatie (projectontwikkelingen). De vastgoedbeleggingen worden aan reële waarde gewaardeerd, waarbij de waardeschommelingen in de resultatenrekening worden verwerkt. Op basis van schattingsverslagen wordt de reële waarde van verhuurde gebouwen jaarlijks bepaald.
Financiële instrumenten 1. Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor verkoop beschikbare aandelen en effecten worden gewaardeerd aan reële waarde. De reële waardeschommelingen worden in het eigen vermogen gerapporteerd, tot verkoop of bijzondere waardevermindering, waarbij de gecumuleerde herwaardering in de resultatenrekening wordt opgenomen. Wanneer de reële waarde van een financieel actief niet betrouwbaar kan worden bepaald, wordt het gewaardeerd aan kostprijs. Wanneer een daling van de reële waarde van een voor verkoop beschikbaar financieel actief in het eigen vermogen wordt erkend en er objectieve duiding van bijzondere waardevermindering aanwezig is, worden de cumulatieve verliezen die voorheen rechtstreeks in het eigen vermogen werden gerapporteerd, in de resultatenrekening verwerkt.
2. Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat De reële waardeschommelingen van de ‘financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat’, in het bijzonder ‘private equity deelnemingen’, worden in de resultatenrekening verwerkt.
3. Afgeleide instrumenten De operationele dochterondernemingen binnen de AvH-groep zijn elk verantwoordelijk voor het beheer van hun risico’s zoals wisselrisico, interestrisico, kredietrisico, grondstoffenrisico, etc. De risico’s, die variëren naargelang de sector waarin de dochterondernemingen actief zijn, worden bijgevolg niet centraal beheerd op groepsniveau. De desbetreffende directies rapporteren evenwel aan hun raad van bestuur of auditcomité over hun risico-indekking. Op het niveau van AvH en subholdings worden de (voornamelijk) intrestrisico’s wel centraal beheerd door het AvH Coordination Center.
Afgeleide instrumenten worden initieel gewaardeerd tegen kostprijs. Na de initiële erkenning worden deze instrumenten opgenomen in de balans aan hun reële waarde waarbij de wijzigingen in de reële waarde in resultaat worden geboekt tenzij deze instrumenten deel uitmaken van indekkingsverrichtingen. Kasstroom-indekkingen De waardeschommelingen van een afgeleid financieel instrument dat voldoet aan de strikte voorwaarden voor erkenning als kasstroom-indekking worden opgenomen in het eigen vermogen voor het effectieve deel. Het ineffectieve deel wordt rechtstreeks in de resultatenrekening geboekt. De dekkingsresultaten worden van het eigen vermogen naar de resultatenrekening overgeboekt op het moment dat de gedekte transactie zelf het resultaat beïnvloedt. Reële-waarde-indekkingen Waardeschommelingen van een afgeleid instrument dat formeel toegewezen werd voor de indekking van de veranderingen in de reële waarde van geboekte activa en passiva, worden uitgedrukt in de resultatenrekening samen met de winsten en de verliezen die voortvloeien uit de herwaardering aan reële waarde van het ingedekte bestanddeel. De waardeschommelingen van afgeleide financiële instrumenten die niet als reële-waarde- of kasstroom-indekking erkend zijn, worden onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen.
4. Rentedragende schulden en vorderingen Financiële schulden en vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve-rentemethode.
5. Handelsvorderingen en overige vorderingen Handelsvorderingen en overige vorderingen worden gewaardeerd aan nominale waarde, verminderd met eventuele waardeverminderingen voor oninbare vorderingen.
6. Kas en kasequivalenten Kas en kasequivalenten, bestaande uit contanten en kortlopende beleggingen, worden in de balans opgenomen tegen nominale waarde.
Voorraden / onderhanden projecten in opdracht van derden Voorraden worden gewaardeerd tegen kostprijs (aanschaffings- of vervaardigingsprijs) volgens de FIFO-methode (first-in, first-out) of tegen de netto realiseerbare waarde wanneer deze lager is. De vervaardigingsprijs omvat alle directe en indirecte kosten die nodig zijn om de goederen tot hun afwerkingsstadium op balansdatum te brengen, wat overeenkomt met de geschatte verkoopprijs in normale omstandigheden, verminderd met de afwerkings-, marketing- & distributiekosten (netto realiseerbare waarde). Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd volgens de ‘Percentage of Completion’ methode, waarbij resultaat erkend wordt a rato van de vooruitgang van de werken. Voorziene verliezen worden evenwel onmiddellijk ten laste van het resultaat geboekt.
Kapitaal en reserves
Belastingen
Kosten die verband houden met een kapitaaltransactie worden in mindering van het kapitaal gebracht. Ingekochte eigen aandelen worden aan aanschaffingsprijs in mindering van het eigen vermogen geboekt. Een latere verkoop of vernietiging geeft geen aanleiding tot resultaatsimpact; winsten en verliezen met betrekking tot eigen aandelen worden rechtstreeks in het eigen vermogen geboekt.
De belastingen omvatten zowel belastingen op het resultaat als de uitgestelde belastingen. Beide belastingen worden in de resultatenrekening geboekt behalve wanneer het bestanddelen betreft die deel uitmaken van het eigen vermogen en bijgevolg toegewezen worden aan het eigen vermogen. Uitgestelde belastingen worden berekend volgens de balansmethode, toegepast op tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van de in de balans opgenomen activa en passiva en hun fiscale waarde. De voornaamste tijdelijke verschillen ontstaan uit verschillende afschrijvingsritmes van materiële vaste activa, voorzieningen voor pensioenen en overdraagbare fiscale verliezen. Uitgestelde belastingsverplichtingen worden erkend voor alle belastbare tijdelijke verschillen: • behalve wanneer de uitgestelde belastingverplichting voortvloeit uit de oorspronkelijke erkenning van goodwill of de initiële boeking van activa en passiva in een transactie die geen bedrijfscombinatie is en die op het moment van de transactie geen invloed heeft op de belastbare winst; • behalve met betrekking tot investeringen in dochterondernemingen, gemeenschappelijke en geassocieerde ondernemingen, waar de groep bij machte is de datum waarop het tijdelijke verschil zal weggewerkt worden te controleren en niet verwacht wordt dat het tijdelijk verschil in de voorzienbare toekomst zal weggewerkt worden. Uitgestelde belastingsvorderingen worden geboekt voor de aftrekbare tijdelijke verschillen en op overgedragen recupereerbare belastingskredieten en fiscale verliezen, in de mate dat het waarschijnlijk is dat er belastbare winsten zijn in de nabije toekomst om het belastingsvoordeel te kunnen genieten. De boekwaarde van de uitgestelde belastingsvorderingen wordt op elke balansdatum nagezien en verminderd in de mate dat het niet langer waarschijnlijk is dat voldoende belastbare winst beschikbaar zal zijn om alle of een gedeelte van de uitgestelde belastingen te kunnen verrekenen. Uitgestelde belastingsverplichtingen en -vorderingen worden bepaald met behulp van aanslagvoeten die verwacht worden van toepassing te zullen zijn in de jaren dat deze tijdelijke verschillen zullen gerealiseerd of afgerekend worden, gebaseerd op belastingspercentages die bekrachtigd of bevestigd zijn op de balansdatum.
Omrekeningsverschillen Enkelvoudige jaarrekeningen Transacties in vreemde valuta worden geboekt tegen de wisselkoers die geldt op datum van de transactie. Positieve en negatieve nietgerealiseerde omrekeningsverschillen, resulterend uit de omrekening van monetaire activa en passiva aan de slotkoers op balansdatum, worden als opbrengst respectievelijk kost in resultaat genomen. Geconsolideerde rekeningen Op basis van de slotkoersmethode worden de activa en passiva van de geconsolideerde dochteronderneming aan slotkoers geconverteerd terwijl de resultatenrekening aan gemiddelde koers wordt verwerkt, wat resulteert in omrekeningsverschillen rechtstreeks vervat in het geconsolideerd eigen vermogen.
Voorzieningen Indien een onderneming van de groep een (wettelijke of indirecte) verplichting heeft tengevolge van een gebeurtenis uit het verleden en het waarschijnlijk is dat de afwikkeling van deze verplichting zal gepaard gaan met een uitgave en het bedrag van deze verplichting tevens op betrouwbare wijze kan bepaald worden, wordt op balansdatum een voorziening aangelegd. Ingeval het verschil tussen de nominale en verdisconteerde waarde materieel is, wordt een voorziening geboekt ten belope van de verdisconteerde waarde van de geschatte uitgaven. De eruit resulterende toename van voorziening à rato van de tijd, wordt als intrestlast geboekt. Herstructurering Herstructureringsvoorzieningen worden enkel geboekt als de groep formeel een gedetailleerd herstructureringsplan heeft goedgekeurd en als de geplande herstructurering reeds is aangevangen of de personeelsleden getroffen door de herstructurering erover werden geïnformeerd. Voor kosten die betrekking hebben op de normale groepsactiviteiten worden geen voorzieningen aangelegd. Garanties Voor garantieverplichtingen op geleverde producten of diensten en opgeleverde werken wordt op basis van statistische informatie uit het verleden een provisie aangelegd.
Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen worden vermeld in de toelichtingen, indien impact van materieel belang.
Personeelsbeloningen De personeelsbeloningen omvatten kortetermijnpersoneelsbeloningen, vergoedingen na uitdiensttreding, andere langetermijnpersoneelsbeloningen, ontslagvergoedingen en beloningen in de vorm van eigen-vermogensinstrumenten. De personeelsvergoedingen na uitdiensttreding omvatten pensioenplannen, levensverzekeringen en verzekeringen voor medische bijstand. Pensioenplannen onder vaste bijdrage plannen of te bereiken doel plannen worden verstrekt via afzonderlijke fondsen of verzekeringsplannen. Verder bestaan er nog personeelsbeloningen in de vorm van eigen vermogensinstrumenten. Pensioenplannen Plannen met vaste bijdrage (‘Defined Contribution Plans’) De vaste bijdrage wordt ten laste van de resultatenrekening geboekt van het jaar waarop ze betrekking hebben.
123
124
Te bereiken doel plannen (‘Defined Benefit Plans’) De verplichting op balansdatum wordt berekend op basis van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen, verhoogd(verlaagd) met de niet-erkende actuariële winsten(verliezen) en na aftrek van de reële waarde van de pensioenplan-activa alsook de nog niet geboekte kosten voor gepresteerde diensten uit het verleden. Ingeval deze berekening in een positief saldo resulteert, wordt de activering begrensd tot het netto totaal van alle niet in rekening genomen kosten van gepresteerde diensten en contante waarde van om het even welke terugbetaling van het plan of verminderingen van toekomstige bijdragen tot het plan. Bij de introductie van een nieuw plan of bij de verbetering van een bestaand plan, worden de kosten betreffende gepresteerde diensten uit het verleden (of ‘servicekosten uit het verleden’ genoemd) gespreid ten laste genomen tot de voordelen verworven zijn. In de mate dat de pensioenvoordelen reeds onmiddellijk verworven zijn, worden deze kosten onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen. Het bedrag dat in de resultatenrekening wordt opgenomen, bestaat uit de huidige servicekost, de eventuele erkende servicekost van vroegere dienstjaren, de financieringslast, de verwachte opbrengst van de activa van het plan en de actuariële winsten en verliezen. Personeelsbeloningen in de vorm van eigen vermogeninstrumenten Binnen de groep AvH bestaan verschillende aandelenoptieplannen, die aan werknemers het recht geven om AvH aandelen of aandelen van bepaalde dochterondernemingen te kopen tegen een voorafbepaalde prijs. Deze prijs wordt bepaald op moment van toekenning van de opties en is gebaseerd op de marktprijs of de intrinsieke waarde. Tevens zijn op het niveau van bepaalde dochterondernemingen warrantenplannen opgesteld. De prestaties van de begunstigden worden gewaardeerd aan de hand van de reële waarde van de toegekende opties en warranten en als kost in de resultatenrekening erkend op het ogenblik van de geleverde prestaties tijdens de vestigingsperiode.
Erkenning van opbrengsten De opbrengsten worden conform de IFRS-normen erkend, rekening houdend met de specifieke activiteiten van elke sector.
Beëindigde bedrijfsactiviteiten De activa, passiva en netto-resultaten van beëindigde bedrijfsactiviteiten worden afzonderlijk in één rubriek gerapporteerd in de geconsolideerde balans en resultatenrekening. Dezelfde rapportering geldt voor activa en passiva bestemd voor verkoop.
Gebeurtenissen na balansdatum Er kunnen zich na balansdatum gebeurtenissen voordoen die bijkomende informatie geven over de financiële situatie van de onderneming op balansdatum (‘adjusting events’). Deze informatie laat toe schattingen te verbeteren en een betere weerspiegeling te geven van de werkelijke toestand op balansdatum. Deze gebeurtenissen
vereisen een aanpassing van de balans en het resultaat. Andere gebeurtenissen na balansdatum worden vermeld in de toelichting indien ze een belangrijke impact kunnen hebben.
Winst per aandeel De groep berekent zowel de basis als de verwaterde winst per aandeel in overeenstemming met IAS 33. De basis winst per aandeel wordt berekend op basis van het gewogen gemiddelde aantal uitstaande aandelen tijdens de periode. Verwaterde winst per aandeel wordt berekend volgens het gemiddelde aantal uitstaande aandelen tijdens de periode plus het verwateringseffect van warranten en aandelenopties uitstaande tijdens de periode.
Segmentinformatie AvH is een gediversifieerde groep actief in volgende kernsectoren: 1. Bouw, bagger en concessies met DEME, één van de grootste baggerbedrijven ter wereld, Rent-A-Port, Algemene Aannemingen Van Laere, een toonaangevende aannemer in België en de Nationale Maatschappij der Pijpleidingen. 2. Vastgoed en aanverwante diensten met Leasinvest Real Estate, een genoteerde vastgoedbevak, Extensa Group, een belangrijke gronden- en vastgoedontwikkelaar, Cobelguard, een bewakingsgroep, Groupe Financière Duval, actief in de ontwikkeling en exploitatie van vastgoed, vakantie- en rusthuizen in Frankrijk en Anima Care, het nieuwe initiatief van AvH in de zorg- en gezondheidssector. 3. Financiële diensten met Bank Delen, één van de grootste onafhankelijke privé-vermogensbeheerders in België, Bank J.Van Breda & C°, nichebank voor de ondernemer en de vrije beroepen in België en de verzekeringsgroep ASCO-BDM. 4. Private equity met Sofinim, één van de grootste risicokapitaalverschaffers in België, en GIB. 5. Energie en grondstoffen, voortvloeiend uit een recente ontwikkeling naar (hernieuwbare) energie en grondstoffen, met Sipef, Henschel, Sagar Cements, Oriental Quarries & Mines en Max Green. 6. De hoofdzetel-activiteiten zitten gebundeld in het 6e segment AvH en subholdings.
125
Toelichting 2: dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen 1. Integraal geconsolideerde dochterondernemingen Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2010
Belangen % 2009
Bouw, bagger en concessies
126
Algemene Aannemingen Van Laere
0405.073.285
België
100,00%
100,00%
Anmeco
0458.438.826
België
100,00%
100,00%
Groupe Thiran
0425.342.624
België
100,00%
100,00%
TPH Van Laere
43.434.858.544
Frankrijk
100,00%
100,00%
Vandendorpe
0417.029.625
België
100,00%
90,32%
Wefima
0424.903.055
België
100,00%
100,00%
RAB Invest
0820.897.736
België
100,00%
100,00%
Nationale Maatschappij der Pijpleidingen
0418.190.556
België
75,00%
75,00%
Quinten Matsys
0424.256.125
België
75,00%
75,00%
Canal-Re
2008 2214 764
Luxemburg
75,00%
75,00%
Extensa Group
0425.459.618
België
100,00%
100,00%
Extensa
0466.333.240
België
100,00%
100,00%
Extensa Development
0446.953.135
België
100,00%
100,00%
566454 / 514036
Turkije
100,00%
50,00%
Extensa Land II
0406.211.155
België
100,00%
100,00%
Extensa Luxembourg
1999.2229.988
Luxemburg
100,00%
100,00%
801.966.607
Nederland
100,00%
100,00%
Extensa Participations I
2004.2421.120
Luxemburg
100,00%
100,00%
Extensa Participations II
2004.2421.090
Luxemburg
100,00%
100,00%
Extensa Romania
J40.24053.2007
Roemenië
100,00%
100,00%
Extensa Slovakia
36.281.441
Slowakije
100,00%
100,00%
Grossfeld Immobilière
2001.2234.458
Luxemburg
100,00%
100,00%
Implant
0434.171.208
België
100,00%
100,00%
Kinna I
0465.054.721
België
100,00%
100,00%
Kinna II
0465.054.919
België
100,00%
100,00%
Vastgoed en aanverwante diensten
Extensa Istanbul(1)
Extensa Nederland
Leasinvest Finance
0461.340.215
België
100,00%
100,00%
Leasinvest Real Estate Management
0466.164.776
België
100,00%
100,00%
UPO Invest
0473.705.438
België
100,00%
100,00%
Vilvolease
0456.964.525
België
100,00%
100,00%
30,01%
30,01%
Leasinvest Real Estate(2)
0436.323.915
België
Leasinvest Services(3)
0878.901.063
België
Leasinvest Services(3)
0826.919.159
België
29,71%
Leasinvest Immo Lux
1991.8500.012
Luxemburg
30,01%
30,01%
Leasinvest Immo Lux Conseil
1991.4000.036
Luxemburg
30,01%
30,01%
Canal Logistics Brussels(4)
0888.064.001
België
30,01%
29,71%
Zebra Trading(5)
0424.903.946
België
Alm Distri(5)
0475.333.157
België
30,01%
Anima Care
0469.969.453
België
100,00%
30,01% 100,00%
De Toekomst vzw
0463.792.137
België
100,00%
100,00%
Gilman
0870.238.171
België
100,00%
100,00%
Rusthuis Kruyenberg
0452.357.718
België
100,00%
100,00%
Kruyenberg vzw
0462.433.147
België
100,00%
100,00%
Le Gui
0455.218.624
België
100,00%
Résidence du Peuplier(6)
0428.283.308
België
100,00%
Huize Philemon & Baucis(6)
0462.432.652
België
100,00%
Huize Philemon & Baucis WZC vzw(6)
0480.262.143
België
100,00%
Begin 2010 verwierf Extensa de overige 50% in Extensa Istanbul, met de integrale consolidatie van Extensa Istanbul als gevolg. (2) De controle over Leasinvest Real Estate vloeit voort uit de aandeelhoudersovereenkomst tussen Extensa en Axa Belgium. (3) Leasinvest Services werd verkocht als onderdeel van de verkoop van Axxes Business Park (bovengrondse parking) en een nieuwe entiteit met de naam Leasinvest Services werd opgericht. (4) Canal Logistics: een nieuw gebouwde opslag- en distributiesite in Neder-over-Heembeek van 27.700 m2 en 1.250 m2 kantoren, die kadert binnen een globaal project van 50.000 m2 opslag en 2.500 m2 kantoren. (5) Zebra Trading en Alm Distri fuseerden met Leasinvest Real Estate. (6) Anima Care realiseerde in 2010 de overname van 2 woon- en zorgcentra: Résidence du Peuplier (Haut-Ittre) en Philemon & Baucis (Zoutleeuw). (1)
Toelichting 2: dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen (vervolg) 1. Integraal geconsolideerde dochterondernemingen (vervolg) Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2010
Belangen % 2009
Financiële diensten Bank J.Van Breda & C°
0404.055.577
België
78,75%
78,75%
Van Breda Car Finance
0475.277.432
België
78,75%
78,75%
Beherman Vehicle Supply
0473.162.535
België
63,00%
63,00%
Station Zuid
0454.664.041
België
78,75%
78,75%
Fracav
0449.881.545
België
78,75%
78,75%
Finaxis
0462.955.363
België
78,75%
78,75%
Sofinim
0434.330.168
België
74,00%
74,00%
Sofinim Luxemburg
2003.2218.661
Luxemburg
74,00%
74,00%
Mabeco
0428.604.101
België
74,00%
74,00%
Private equity
Energie en grondstoffen Ligno Power
0818.090.674
België
72,93%
72,93%
U74300DL2001PTC111685
India
100,00%
100,00%
Anfima
0426.265.213
België
100,00%
100,00%
AvH Coordination Center
0429.810.463
België
99,99%
99,99%
Brinvest
0431.697.411
België
99,99%
99,99%
NIM - in vereffening
0403.232.661
België
100,00%
100,00%
Profimolux
1992.2213.650
Luxemburg
100,00%
Protalux - in vereffening
1991.4015.963
Luxemburg
AvH Resources India
Subholdings AvH
100,00% 100,00%
127
Toelichting 2: dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen (vervolg) 2. Gemeenschappelijke dochterondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000) Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2010
Belangen % 2009
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
Bouw, bagger en concessies
128
DEME
0400.473.705
België
50,00%
50,00%
2.172.474
1.505.201
1.800.609
116.519
Rent-A-Port
0885.565.854
België
45,00%
45,00%
21.729
18.382
6.106
-3.761
Rent-A-Port Energy(1) Algemene Aannemingen Van Laere Parkeren Roeselare Nationale Maatschappij der Pijpleidingen Napro
832.273.757
België
45,00%
3.825
1.575
0
-4
0821.582.377
België
50,00%
4.728
4.336
841
-7
0437.272.139
België
37,50%
37,50%
553
12
203
133
Nitraco
0450.334.376
België
37,50%
37,50%
8.312
6.283
1.208
245
CBS-Invest(2)
0879.569.868
België
50,00%
50,00%
30.900
24.030
0
280
CBS Development(2)
0831.191.317
België
50,00%
322
245
0
8
J02.2231.18236250
Roemenië
50,00%
50,00%
11.618
4.967
0
-41 -104
50,00%
Vastgoed en aanverwante diensten Extensa Group
CR Arcade Exparom I
343.081.70
Nederland
50,00%
50,00%
12.314
12.470
0
Exparom II
343.081.66
Nederland
50,00%
50,00%
4.270
4.250
0
-7
J40.9671.21765278
Roemenië
50,00%
50,00%
8.818
9.035
0
-110
SC Axor Europe
566454 / 514036
Turkije
Extensa Land I(4)
0465.058.085
België
100,00%
100,00%
0
20
0
-41
Grossfeld PAP
2005.2205.809
Luxemburg
50,00%
50,00%
41.368
43.863
0
-922
Leasinvest Development(4)
0405.767.232
België
100,00%
100,00%
2.107
9
0
34
Metropool 2000(4)
0444.461.225
België
100,00%
100,00%
1
18
0
-30
Extensa Istanbul(3)
50,00%
Project T&T
0476.392.437
België
50,00%
50,00%
70.042
69.549
1.233
-601
T&T Koninklijk Pakhuis
0863.090.162
België
50,00%
50,00%
86.855
55.518
5.533
3.223
T&T Openbaar Pakhuis
0863.093.924
België
50,00%
50,00%
19.566
12.102
2.483
594
T&T Parking
0863.091.251
België
50,00%
50,00%
7.428
4.335
524
239
T&T Tréfonds
0807.286.854
België
50,00%
50,00%
3.019
2.991
5
-17
Top Development
35 899 140
Slowakije
50,00%
50,00%
17.655
8.601
426
-242
Holding Groupe Duval(11)
522734144
Frankrijk
50,00%
59.407
98
0
52
Financière Duval(5)
401922497
Frankrijk
39,18%
30,00%
473.842
379.083
321.324
3.230
Financiële diensten Asco
0404.454.168
België
50,00%
50,00%
55.962
45.883
26.313
38
BDM
0404.458.128
België
50,00%
50,00%
14.884
14.131
49.685
1.848
Bruns ten Brink(6)
033.174.736
Nederland
Delen Investments cva(7)
0423.804.777
België
78,75%
78,75%
1.485.054
1.140.965
141.000
54.281
Financière Flo(11)
39.349.570.937
Frankrijk
33,00%
33,00%
114.357
86.398
0
-1.898
Groupe Flo
09.349.763.375
Frankrijk
23,84%
23,65%
392.191
253.247
378.838
15.328
Trasys Group
0881.214.910
België
40,97%
40,97%
45.262
29.076
61.541
359
84.843
50,00%
Private equity
Energie en grondstoffen Sipef(8) (USD 1.000)
0404.491.285
België
22,74%
20,86%
500.556
132.007
279.400
Henschel Engineering(9)
0404.002.030
België
50,00%
50,00%
7.043
3.028
31.764
2.481
Telehold(9)
831.818.847
België
50,00%
49.655
14.793
19.556
-2.012
Telemond Holding Oriental Quarries & Mines(10) (INR miljoen) Max Green
0893.552.617
België
50,00%
12.817
8.548
22.781
1.701
50,00%
U10100DL2008PTC181650
India
50,00%
28,00%
675
153
392
16
0818.156.792
België
19,69%
19,69%
10.773
384
144.569
6.456
Rent-A-Port Energy werd eind 2010 opgericht en zal zich toeleggen op de activiteiten inzake ontwikkeling van offshore windparken. De projectontwikkeling De Munt in Roeselare verloopt via de vennootschappen CBS Invest en CBS Development. Begin 2010 verwierf Extensa de overige 50% in Extensa Istanbul, met de integrale consolidatie van Extensa Istanbul als gevolg. (4) Deze vennootschappen worden aan historische vermogensmutatiewaarde opgenomen, wegens te verwaarlozen activiteiten. (5) Via een kapitaalverhoging verwierf AvH in 2010 een co-controle positie in Groupe Duval (50% van 78%) (6) Bruns ten Brink, het Nederlandse filiaal van BDM, werd begin 2010 verkocht. (7) AvH houdt 78,75% aan van de commanditaire vennootschap op aandelen Delen Investments. (8) De aandeelhoudersovereenkomst tussen de familie Baron Bracht en AvH resulteert in een gezamenlijke controle van Sipef. (9) Partiële splitsing van Henschel Engineering, waarbij bedrijfstak ‘holding-, management- en consultancyactiviteiten’ zijn overgegaan op de nieuw opgerichte vennootschap Telehold. De aandeelhoudersstructuur bleef ongewijzigd. (10) In het eerste kwartaal 2010 werd via een kapitaalverhoging de participatie in Oriental Quarries & Mines (India) opgetrokken van 28% naar 50%. (11) Kerncijfers niet-geconsolideerd. (1) (2) (3)
Toelichting 2: dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen (vervolg) 2. Gemeenschappelijke dochterondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast (vervolg) (€ 1.000) Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2010
Belangen % 2009
0404.869.783
België
50,00%
50,00%
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
Subholdings AvH GIB-subgroep
68.738
9.010
0
109
IAS 31 biedt de keuzemogelijkheid om gemeenschappelijke dochterondernemingen in de geconsolideerde rekeningen op te nemen volgens de proportionele consolidatie- of de vermogensmutatiemethode. AvH opteert voor de vermogensmutatiemethode. De co-controles vloeien voort uit de bestaande aandeelhoudersstructuren of -overeenkomsten.
3. Belangrijkste dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen die niet zijn opgenomen in de consolidatiekring (€ 1.000) Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2010
Reden van nietopname in consolidatie
VLK Gmbh
163 826 669
S.C.I. De la Vallee
4384665881
19.992.223.718 0890.090.410
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
Duitsland
50,00%
(1)
41
54
0
-5
Frankrijk
100,00%
(1)
382
306
83
56
Luxemburg
50,00%
(1)
264
87
0
-11
België
50,00%
(1)
438
520
0
-133
Bouw, bagger en concessies Algemene Aannemingen Van Laere
Vastgoed en aanverwante diensten Extensa Group Beekbaarimo DPI
Subholdings AvH BOS
0422.609.402
GNR (USD 1.000) InTouch Telecom Europe Vlaamse Beleggingen (1)
Investering van te verwaarlozen betekenis
0082.92.942
België
100,00%
(1)
268
1
0
-3
Antillen
100,00%
(1)
77
2
0
-6
Nederland
50,00%
(1)
1.576
255
0
34
Nederland
100,00%
(1)
0
31
0
-14
129
Toelichting 3: geassocieerde deelnemingen 1. Geassocieerde deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000) Naam van de geassocieerde deelneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2010
Belangen % 2009
0875.441.034
België
33,33%
33,33%
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
Bouw, bagger en concessies Algemene Aannemingen Van Laere Lighthouse Parkings
2.660
289
422
-1
Nationale Maatschappij der Pijpleidingen Belgian Pipe Control - vereffend
0446.109.037
België
18,75%
Vastgoed en aanverwante diensten Extensa Group
130
FDC Focsani
201 28 317
Nederland
20,00%
20,00%
9.083
480
0
-94
FDC Deva
341 41 084
Nederland
20,00%
20,00%
9.464
92
0
-46
Bel Rom Sapte
J40.9153.27052008
Roemenië
20,00%
20,00%
52.769
40.332
3.904
-1.469
Bel Rom Patru
J40.9114.26052008
Roemenië
20,00%
20,00%
38.588
32.995
0
-1.966
Bel Rom Fifteen
J32.2027.22941925
Roemenië
20,00%
20,00%
1.735
2.036
0
-166
Cobelguard
0465.761.831
België
39,60%
39,60%
21.422
11.087
58.560
2.884
Financière Duval(1)
401.922.497
Frankrijk
0464.646.232
België
39,38%
39,38%
1.113
884
661
2
0418.759.886
België
39,38%
39,38%
662
150
422
218
0415.155.644
België
39,38%
39,38%
284
19
115
68
30,00%
Financiële diensten Bank J.Van Breda & C° Finauto Antwerpse Financiële Handelsmaatschappij Financieringsmaatschappij Definco Necadis Credit (vereffend)
0412.639.384
België
Informatica J.Van Breda & C°
0427.908.174
België
31,50%
31,50%
3.435
2.264
7.173
5
1998 2205 878
Luxemburg
15,00%
15,00%
57.351
891
0
3.091
L26942AP1981PLC002887
India
14,99%
14,99%
5.536
3.482
4.965
-14
411679
Abu Dhabi
35,00%
35,00%
19.548
15.712
0
-1.987
0422.516.360
België
Promofi
39,38%
Energie en grondstoffen Sagar Cements (INR miljoen) Gulf Lime (Dhs 1.000) Alcofina(2) (1) (2)
30,00%
Via een kapitaalverhoging verwierf AvH in 2010 een co-controle positie in Groupe Duval (50% van 78%). Aangezien de samenwerking binnen Alcofina nog niet tot een concreet investeringsproject in de productie van bio-ethanol in Brazilië heeft geleid, werd begin 2011 besloten de participatie van AvH terug te verkopen aan onze partner. Deze participatie zit op jaareinde vervat in de balansrubriek ‘Voor verkoop beschikbare financiële activa’.
2. Geassocieerde deelnemingen waarop geen vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000) Naam van de geassocieerde deelneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2010
Reden van nietopname in consolidatie
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
0475.296.317
België
33,33%
(1)
3.831
3.527
1.852
-774
0430.636.943
België
25,00%
(1)
33.733
26.112
720
-6
Bouw, bagger en concessies Algemene Aannemingen Van Laere Proffund
Subholdings AvH Nivelinvest (1)
Investering van te verwaarlozen betekenis
Toelichting 4: bedrijfsacquisities en -verkopen (€ 1.000) Bedrijfsacquisities
2010
2009
Vaste activa
31.374
17.150
Vlottende activa
2.025
2.075
33.399
19.225
Eigen vermogen - deel groep
-3.643
-6.366
Langlopende verplichtingen
-21.819
-8.594
Kortlopende verplichtingen
-7.938
-4.265
-33.399
-19.225
Totaal activa
Totaal van het eigen vermogen en verplichtingen Totale activa
33.399
19.225
Totale verplichtingen
-29.756
-12.859
3.643
6.366
Netto goodwill
Netto actief
984
92
Aankoopprijs
4.627
6.458
Anima Care heeft in 2010 2 woon- en zorgcentra (Haut-Ittre, Zoutleeuw) verworven, waarbij het woonzorgcentrum in Haut-Ittre voor een half jaar heeft bijgedragen en dat in Zoutleeuw vanaf het laatste kwartaal 2010. De contributie tot het geconsolideerd nettoresultaat van het boekjaar 2010 bedroeg 0,1 miljoen euro. Indien de vennootschappen waren opgenomen in de consolidatie vanaf 1 januari 2010, zou de bijdrage tot het nettoresultaat 0,3 miljoen euro hebben bedragen. Op jaarbasis realiseerden deze zorgcentra een omzet van 3,0 miljoen euro. Op het einde van het eerste kwartaal van het boekjaar 2010 heeft Leasinvest Real Estate 100% van de aandelen van de vennootschap Canal Logistics Brussels NV verworven. De leegstand van dit gebouw had geen impact op het netto courant resultaat van 2010 dankzij een huurgarantie vanwege de verkoper. De bedrijfsacquisities van 2009 betroffen de 2 woon- en zorgcentra (Aalst en Berlare) die Anima Care in 2009 heeft verworven. In 2010 vonden geen significante overdrachten van integraal geconsolideerde ondernemingen plaats.
131
Toelichting 5: segmentinformatie - resultatenrekening 2010 Segment 1 Bouw, bagger en concessies
Segment 2 Vastgoed en aanverwante diensten
Segment 3 Financiële diensten
Bedrijfsopbrengsten
125.704
70.114
141.486
Verrichting van diensten
12.321
8.808
(€ 1.000)
Leasingopbrengsten
1.839
Vastgoedopbrengsten Ontvangen provisies bancaire diensten
Segment 6 AvH en subholdings
Eliminaties tussen segmenten
233
3.859
-2.755
230
2.485
-1.547
Totaal 2010
338.703 22.298
8.495
10.334
105.389
105.389
48.778 25.546
25.546
110.689
5.909
116.598
Overige bedrijfsopbrengsten
2.694
4.780
2.056
62
3
1.375
-1.208
9.761
Overige exploitatiebaten
0
799
726
8.715
0
4.138
-2.377
12.001
2.661
2.093
-1.294
Dividenden
614
726
6.013
871
Overheidssubsidies
184 41
1.174
-1.083
132
-10.573
3.838
-285.329
Rente op vorderingen financiële vaste activa
132
62
Segment 5 Energie en grondstoffen
48.778
Rente-opbrengsten bancaire activiteiten Opbrengsten uit onderhanden projecten
Segment 4 Private equity
184
Overige exploitatiebaten Exploitatielasten (-) Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-) Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-)
-122.778
-35.070
-78.025
-7.533
-85.558
519
-1.129
-609
-23.522
-8.681
-3.795
-1.491
-2.662
-12
-707
-8.665
230
-96
-3.826
-1.393
-21
-5.106
-18.252
-16.026
-18.849
-4.245
68
-116
-60
2.927
35.842
27.193
3.128
156
-2.576
0
-7.881
-751
8.712
0
0
Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) Personeelslasten (-) Afschrijvingen (-) Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-) Overige exploitatielasten (-) Voorzieningen
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Private equity
-5.650
-77
-57.479
-32.143
-3.036
-77
-6.999
-67.382
3.838
190 -1.294
65.375 80
8.712
8.712 -15
-10.768
Afgeleide financiële instrumenten
-60.611 82
-15
Vastgoedbeleggingen
Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa
-115.019
-57.479
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Winst (verlies) op de overdracht van activa
3.460 8.224
-10.768
2.887
-736
143
2.083
109
932
2.151
143
-78
4
-11
0
3.535
6.801
9
67
2.212
2.212
-52
924
82
955
105
18
3.443
3.567
Financieringsopbrengsten
630
2.302
13.516
579
1.156
-393
17.791
Renteopbrengsten
285
1.756
13.516
313
747
-393
16.224
Diverse financiële opbrengsten
345
546
266
410
-797
-15.273
-4.320
-86
-1.969
1.687
-20.758
-4.320
-77
-822
1.687
-12.353
-9
-1.146
-8.405
17.227
55
135.425
Financieringslasten (-) Rentelasten (-)
-636
-8.185
Diverse financiële lasten (-) Aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Overige niet-exploitatiebaten
-162
-7.088
56.915
2.665
55.388
3.175
0
0
1.567
4
146
0
0
0
276
426
0
-54
0
0
0
-82
-136
59.821
19.831
91.135
16.440
17.382
394
-654
-739
-10.581
0
-46
-11
Uitgestelde belastingen
134
34
-136
Belastingen
-788
-773
-10.445
59.167
19.092
80.554
Overige niet-exploitatielasten (-)
Winst (verlies) vóór belasting Winstbelastingen
Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten
16.440
0
-12.031
-16
17
-46
5
-12.048
17.336
384
0
Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
205.005
192.974 0
59.167
19.092
80.554
16.440
17.336
384
493
10.468
16.940
3.458
810
0
0
192.974 32.169
58.674
8.625
63.614
12.982
16.526
384
160.804
Commentaar bij de segmentinformatie - resultatenrekening 2010 Bouw, bagger & concessies: bijdrage tot groepsresultaat van AvH: 58,7 miljoen euro DEME (AvH 50%) levert met 58,3 miljoen euro de grootste bijdrage. De bijdrage van DEME wordt opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode omdat DEME een deelneming is waarover AvH een gedeelde controle uitoefent. De volledige resultaatsbijdrage van DEME is bijgevolg gegroepeerd onder de lijn ‘aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast.’ Wij verwijzen naar pag. 22 van dit verslag voor commentaren omtrent de gang van zaken bij DEME. Rent-A-Port (AvH 45%) focust op internationale havengerelateerde concessies en engineering-projecten en wordt eveneens opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. De geconsolideerde rekeningen van Algemene Aannemingen Van Laere (AvH 100%) en van de Nationale Maatschappij der Pijpleidingen (AvH 75%) worden integraal geconsolideerd. De groep Van Laere kende een moeilijk jaar door de terugval in het segment van de grotere bouwprojecten, maar slaagde er toch in een licht positief resultaat (0,5 miljoen euro) te realiseren. NMP boekte in 2010 een resultaat in de lijn van de verwachtingen van 2,0 miljoen euro. Vastgoed en aanverwante diensten: bijdrage tot groepsresultaat van AvH: 8,6 miljoen euro Alle participaties van dit segment leverden in 2010 een positieve bijdrage tot het resultaat. De totale bijdrage steeg hierdoor tot 8,6 miljoen euro. De vastgoedbevak Leasinvest Real Estate - LRE (AvH 30,01%) valt, op basis van de aandeelhoudersovereenkomst tussen Axa Belgium en Extensa, onder de exclusieve controlebevoegdheid van AvH en wordt bijgevolg integraal opgenomen in consolidatie. LRE sloot haar boekjaar af met een nettoresultaat van 14,3 miljoen euro (18,4 miljoen euro per 31.12.09), na portefeuilleresultaat van -9,3 miljoen euro in 2010 vs -2,6 miljoen euro (incl. meerwaarde van 15 miljoen euro op verkoop van Bian) in 2009. Hierdoor daalde de bijdrage tot het AvH-groepsresultaat tot 5,0 miljoen euro (t.o.v. 5,9 miljoen euro in 2009). Extensa (AvH 100%) realiseerde in 2010 een licht positief resultaat dat vooral gedreven werd door de verkoop van gronden (Wondelgem en Herent) en de eerste bijdragen uit de verkopen en het bouwen van appartementen De Munt (Roeselare) en Bomonti (Istanbul). De bijdrage van Extensa bedroeg 1,2 miljoen euro, t.o.v. -7,8 miljoen euro in 2009. Cobelguard (AvH 39,6%, opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode) realiseerde in het afgelopen jaar opnieuw een belangrijke omzetgroei, zowel bij bestaande als bij nieuwe klanten. Niettegenstaande een continue druk op de marges kon Cobelguard - dankzij de schaalgrootte en een nauwgezette opvolging van de kosten - het nettoresultaat sterk verhogen tot 2,9 miljoen euro. AvH heeft in het vierde kwartaal 2010 haar participatie in Groupe Financière Duval via een kapitaalverhoging verhoogd tot een co-controle positie (50/50 van 78,37%) naast de stichter-CEO Eric Duval, om zo de verdere uitbouw van de groep te ondersteunen. Groupe Financière Duval (AvH 39,18%) blijft in de geconsolideerde rekeningen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, conform de AvH-waarderingsregels waarin geopteerd is om gemeenschappelijke dochterondernemingen op te nemen via de vermogensmutatiemethode (en niet via proportionele consolidatie). Voor Groupe Financière Duval was 2010 zoals verwacht een overgangsjaar. Ondanks de economische moeilijkheden en de vertraging in de vastgoedactiviteit is de omzet gestegen van 308 miljoen euro naar 321 miljoen euro. De vakantieparken hebben een goed seizoen achter de rug en overschreden dit jaar de drempel van 100.000 bedden en 2 miljoen klanten. De nettowinst bedroeg 3,2 miljoen euro (tegenover 3,7 miljoen euro in 2009). Anima Care (AvH 100%), realiseerde in 2010 een omzet van 8,8 miljoen euro en een break-even resultaat, dankzij een gevoelige verbetering van het operationele resultaat in de bestaande centra in Aalst en Berlare enerzijds en de succesvolle overname van ‘Résidence du Peuplier’ (Haut-Ittre) en ‘Philemon & Baucis’ (Zoutleeuw) anderzijds.
Financiële diensten: bijdrage tot groepsresultaat van AvH: 63,6 miljoen euro De Finaxis groep (AvH 78,75%) waarin de bijdragen van Delen - Private Bank en Bank J.Van Breda & C° zijn opgenomen, vertegenwoordigt het leeuwenaandeel van het segment ‘financiële diensten’. Bank J.Van Breda & C° wordt, via Finaxis, integraal geconsolideerd, terwijl de resultaten van Delen Investments verwerkt worden via vermogensmutatie. Bank J.Van Breda & C° heeft in 2010 een mooie stijging van haar nettowinst gerealiseerd met 10% tot 25,7 miljoen euro (23,3 miljoen euro in 2009), dankzij een sterke commerciële prestatie, waarbij zowel het door cliënten belegd vermogen (+13%, 6.369 miljoen euro) als de kredietportefeuille (2.631 miljoen euro) een sterke groei kenden. Dankzij de voorzichtige kredietpolitiek werden de voorzieningen voor kredietverliezen op een laag niveau (0,15%) behouden. De cost-income ratio daalde tot 57%. Delen - Private Bank realiseerde opnieuw een heel sterk jaar met een recordgroei van het beheerd vermogen tot 15.272 miljoen euro (vergeleken met 13.243 miljoen euro eind 2009). De brutobedrijfsopbrengsten groeiden tot 141 miljoen euro, voornamelijk dankzij het hogere niveau aan activa in beheer en de geleidelijke transformatie van de cashcomponent in de portefeuille van de klanten. De cost-income ratio is zeer competitief met 41,7% (48,3% in 2009) en de nettowinst bedroeg 54,3 miljoen euro (34,6 miljoen euro in 2009). De verzekeringsgroep ASCO-BDM (AvH 50%) wordt eveneens opgenomen via vermogensmutatie. Private equity: bijdrage tot groepsresultaat van AvH: 13,0 miljoen euro AvH is actief in ‘private equity’ via Sofinim (minderheidsdeelneming van 26% in handen van NPM-Capital) enerzijds, en via GIB (gezamenlijke deelneming met de Nationale Portefeuille Maatschappij) anderzijds. GIB en de participaties die via GIB worden aangehouden (Groupe Flo en Trasys), worden verwerkt via de vermogensmutatiemethode. De deelnemingen in de private equity portefeuille van Sofinim worden gewaardeerd aan ‘fair value’. De schommelingen in ‘fair value’ worden in het resultaat opgenomen onder de rubriek ‘private equity’. Het private equity segment heeft in 2010 13,0 miljoen euro (inclusief meerwaarden) bijgedragen tot het resultaat van de groep. Zonder rekening te houden met een goodwill impairment van 4,8 miljoen euro (deel AvH) binnen Distriplus, bedroeg de courante bijdrage van de private equity deelnemingen 18,1 miljoen euro in 2010 (3,4 miljoen euro in 2009). De meeste deelnemingen realiseerden dan ook een substantieel beter resultaat, wat een voorzichtig economisch herstel bevestigt. Energie en grondstoffen: bijdrage tot groepsresultaat van AvH: 16,5 miljoen euro Sinds 2009 neemt AvH een vijfde segment op in de rapportering, met name ‘Energie en grondstoffen’. Enerzijds reflecteert dit het verwachte toenemend belang van de resultaatsbijdrage van Sipef, de Henschel groep en Sagar Cements. Anderzijds geeft dit een juist beeld van de strategie van AvH om zich ook te richten op opkomende markten (vb. Indië, Brazilië en Indonesië) en sectoren als hernieuwbare energie en grondstoffen (vb. Sagar Cements, Oriental Quarries & Mines, Max Green). Dit nieuwe segment wordt voornamelijk gedragen door de sterke bijdrage van Sipef (14,3 miljoen euro). Sipef (AvH 22,7%), Oriental Quarries & Mines (50%), Max Green (19,7%) en de Henschel groep (50%) zijn allen participaties aangehouden via co-controle en bijgevolg opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Ook het minderheidsbelang van 14,9% in Sagar Cements wordt op deze wijze verwerkt in de geconsolideerde rekeningen van AvH. AvH en subholdings: bijdrage tot groepsresultaat van AvH: 0,4 miljoen euro Naast de werkingskosten wordt de bijdrage van AvH en subholdings in grote mate beïnvloed door het al dan niet realiseren van meerwaarden op verkopen van aandelen. In 2010 werd o.m. de positie in KBC nagenoeg volledig afgebouwd.
133
Toelichting 5: segmentinformatie - activa 2010 (€ 1.000)
I. Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill
Segment 1 Bouw, bagger en concessies
Segment 2 Vastgoed en aanverwante diensten
Segment 3 Financiële diensten
Segment 4 Private equity
Segment 5 Energie en grondstoffen
Segment 6 AvH en subholdings
376.695
638.611
2.211.628
396.234
120.432
196.616
20
68
3.291
1.890
1.077
3.523 29.314
26.504
27.656
2.749
498.653
341.741
94.842
356.638
31.126
134
3.398
523
33
365.106
Vorderingen en borgtochten Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar Vorderingen op meer dan één jaar
398
181
1
3.001
343
32
3.403
5.629
140
8.919
76.128
8.235
76.128
Vorderingen uit financiële lease 140
683
Uitgestelde belastingvorderingen
253
3.470
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar
II. Vlottende activa Voorraden Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten Geldbeleggingen
120.432
2.797 43.726
947.575 -13.900
326.187 22.756
38.918
20.970
23.336 -13.900
49.364 9.032
120
85.306 84.363
4.177
120
943
2.347
10.247 1.732.895
124.155 17.872
21.944
2.146
9.323
11.469
84.214
423
107.215
-76.025
1.677.359
15.155
439.044
1
26.603
480.803
15.155
437.125
1
26.603
478.884
51.067
41.499
11.704
Vorderingen uit financiële lease
1.347.150
398.886
4.072
58.506
1.919
1.919
451
451
44.766
67.369
761
37.554
17.007
38.602
7.212
67.369
122
1.110
341
55
25.252
29.034
34
15.816
-74.626
30
1.653
-932
3
14.163
53.954
-73.694
70.662
414
2.043
389
62.335
168.562 107.281
806.699 36.583
162.932 38.315
806.699 14.970
Termijndeposito's tot drie maand
12.739
18.006
14.819
90
61.626
Liquide middelen
12.513
11.027
36.583
151
299
708
130
593
19.266
1.818
Overlopende rekeningen
96.424
90.228
Handelsvorderingen Overige vorderingen
12.947
1.732.895
Voor verkoop beschikbare financiële activa Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading) Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar Vorderingen op ten hoogste één jaar
Terug te vorderen belastingen Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar Geldmiddelen en kasequivalenten
3
141.168
326.187
Overige vorderingen
3.926.316
501.403
Private equity deelnemingen Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa
Totaal 2010
3.379
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
-13.900
134.678
Vastgoedbeleggingen Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
Eliminaties tussen segmenten
2.048
61.282 -1.399
22.457
III. Activa bestemd voor verkoop TOTAAL DER ACTIVA
(€ 1.000)
Segmentinformatie proforma omzet Omzet lidstaten van de Europese Unie Overige landen binnen Europa Landen buiten Europa TOTAAL
0 466.923
762.766
3.558.777
480.448
120.854
303.831
-89.925
5.603.675
Bouw, bagger en concessies
Vastgoed en aanverwante diensten
Financiële diensten
Private equity
Energie en grondstoffen
AvH en subholdings
Eliminaties tussen segmenten
Totaal 2010
525.102
215.264
283.112
856.454
75.258
47.986
1.470
2.046
46.951
2.531
100.984
208.453
42.105
702.827
1.111.858
119.894
452.269 1.025.356
216.735
285.158
2.543
2.543
-3.884
-3.884
1.953.850
2.757.661
De proforma omzet bevat de omzet van alle participaties aangehouden door de AvH-groep en wijkt dus af van de omzet zoals gerapporteerd in de wettelijke IFRS consolidatie, die is opgemaakt op basis van de op pag. 126 t.e.m.130 gerapporteerde consolidatiekring. In deze proforma voorstelling worden alle (exclusieve) controle-belangen integraal verwerkt, en de overige belangen proportioneel.
Toelichting 5: segmentinformatie - eigen vermogen en verplichtingen 2010 (€ 1.000)
Segment 1 Bouw, bagger en concessies
Segment 2 Vastgoed en aanverwante diensten
Segment 3 Financiële diensten
Segment 4 Private equity
Segment 5 Energie en grondstoffen
Segment 6 AvH en subholdings
Eliminaties tussen segmenten
Totaal 2010
i. Totaal eigen vermogen
400.151
375.739
609.566
468.262
113.802
185.856
2.153.375
Eigen vermogen - deel groep
393.224
183.281
482.462
354.597
111.942
185.844
1.711.350
113.907
113.907
Geplaatst kapitaal Aandelenkapitaal Agio Geconsolideerde reserves Herwaarderingsreserves
111.612 1.614.061
181.791
484.038
355.015
114.179
85.189
-625
1.490
-1.576
-417
-2.237
5.063
1.697
2.334
4.628
-1
39
5.063
12.063
-417
Afdekkingsreserve
-3.347
-193
-7.182
Omrekeningsverschillen
2.721
-652
978
-11.138 -2.276
Ingekochte eigen aandelen (-)
ii. Langlopende verplichtingen
2.295
111.612 393.849
Effecten beschikbaar voor verkoop
Minderheidsbelang
2.295
6.927
192.458
127.105
113.665
1.860
772 -18.315
-18.315
12
442.026
20.265
188.386
437.348
250
2.749
Voorzieningen
370
2.878
109
125
2.000
5.481
Pensioenverplichtingen
449
1.236
472
2.157
3.461
6.774
1.219
226
Financiële schulden
Uitgestelde belastingverplichtingen
15.845
174.374
89.543
51
Leningen van banken
15.842
155.784
Achtergestelde leningen Financiële lease-overeenkomsten
13.900
iii. Kortlopende verplichtingen
11.681 -13.900 -13.900
51
140
3.986
20.247
374
5.057
198.640
24.233 125
5.697
2.511.863
319.937 11.936
7.053
115.226
-76.025
Voorzieningen 114
Financiële schulden
1.684
169.219
Leningen van banken
1.683
38.930
Achtergestelde leningen
17.605
114 6.800
0
111.002
-72.694
17.605
1
15 130.288
32
6.800
110.987
15 -72.694
1.382
175.382 1.414
6.042
6.042
38.411
13.977
8.998
2.082
7.004
3.833
-1.282
73.022
32.704
5.678
7
281
3
482
-282
38.872
2.499
45
2.544
2.654
2.021
8.557
338
1
1.847
Overige schulden
555
6.233
434
1.463
7.000
1.504
Te betalen belastingen Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Overlopende rekeningen
122
722
9.454
0
46
5
15.418 -1.000
2.449.994 217
14.723
24.316
16.188 10.349 2.449.994
3.055
3
386
-2.049
iv. Verplichtingen bestemd voor verkoop totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen
233.615 40.613
17.605
Overige financiële schulden Kortlopende afdekkingsinstrumenten Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten Overige schulden op ten hoogste één jaar Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten
2.815.200 0
Pensioenverplichtingen
Financiële lease-overeenkomsten
89.543 4.690
319.937 46.507
265.913
54
4.690
Langlopende afdekkingsinstrumenten Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
635.099
171.626 89.543
3
Overige financiële schulden
-13.900
40.650 0
466.923
762.766
3.558.777
480.448
120.854
303.831
-89.925
5.603.675
135
Toelichting 5: segmentinformatie - kasstroomoverzicht 2010 (€ 1.000)
i. Geldmiddelen en kasequivalenten, openingsbalans Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast Overige niet-exploitatiebaten (lasten) Winstbelastingen
Segment 1
Segment 2
Segment 3
Segment 5
Bouw, bagger en concessies
Vastgoed en aanverwante diensten
Financiële diensten
Energie en grondstoffen
Segment 4&6 AvH, subhold. & Private equity
28.460
7.591
62.295
166
90.851
2.927
35.842
27.193
156
552
13.400
93
17.350
-10.581
-46
187
Totaal 2010 Eliminaties tussen segmenten
189.364 -1.294
65.375 31.030
4
92
-654
-739
276
372
-11
-12.031
3.795
1.491
2.662
718
8.665
-230
175
3.822
1.414
5.181
Aanpassingen voor niet-geldelijke posten Afschrijvingen
136
Bijzondere waardeverminderingsverliezen
703
544
1.258
(Afname) toename van voorzieningen
Aandelenoptieplannen
188
50
253
-190
301
(Afname) toename van latente belastingen
-134
-34
136
16
-17
-10
-1.118
688
-51
-491
6.083
35.759
38.276
202
20.618
-1.294
99.644
-1.711
-6.353
-169.584
-1.488
-13.082
50
-192.168
-3.493
-34
-13.981
50
-15.799
-1.458
-696
4
1.596
Andere niet-kasopbrengsten (kosten) Cashflow Afname (toename) van het bedrijfskapitaal Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen vooruitbetalingen Afname (toename) van vorderingen Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) Toename (afname) van schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (banken) Afname (toename) overige
Operationele cashflow
11
3.962
7.318
9.867
-8.208
-15.373
-3.724
-167
-1.739
11.280
-303.601 5.209
-303.601 -16.042
126.859 5.442
126.859 5.136
4.372
29.406
-131.308
-1.286
7.536
-1.244
-92.524
Investeringen
-7.945
-25.943
-553.542
-10.726
-21.789
0
-619.946
Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa
-4.603
-588
-3.242
Investering in vastgoedbeleggingen Verwerving van financiële vaste activa
-1.760
-17.118
Nieuwe leningen toegestaan
-1.582
-6
Verwerving van geldbeleggingen
-3
-3.422
-550.297
Desinvesteringen
246
78.516
637.872
181
6
4
Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen
-10.726
0
-13.082
-42.690
-468
-2.056
-7.914
-561.633
38.426
0
76
64
1.109
77.400 788
19.998
1
Overdracht van geldbeleggingen
637.080 -7.699
755.060 268
77.400
Terugbetaalde leningen
Investeringscashflow
-8.759 -4.808
Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa Overdracht van financiële vaste activa
-325
-4.808
52.572
84.330
-10.726
21.960
9.765
9.767
8.586
645.666
16.636
0
135.114
Financiële operaties Ontvangen interesten
285
1.756
19.538
760
-393
21.946
Betaalde interesten
-636
-7.910
-4.320
-600
1.687
-11.778
Diverse financiële opbrengsten(lasten)
184
-6.817
(Afname) toename van eigen aandelen (Afname) toename van financiële schulden
-19
-48.672
17.662
-10
Winstverdeling Dividenden uitgekeerd aan derden
-1.382
-11.290
-11.615
Financieringscashflow
-1.569
-72.932
21.266
-10
II. Netto toename in geldmiddelen en kasequivalenten
-4.895
9.046
-25.712
1.688
12.037
Transfer tussen segmenten Wijziging consolidatiemethode of kring
570
Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten
-212
III. Geldmiddelen en kasequivalenten, slotbalans
25.252
29.034
-763
-7.396
-2.337
-2.337
30.621
-50
-468
-47.700
-47.700
8.269
-16.017
-11.749
1.244
-63.750
-12.023
12.424
0
-21.160
12.226
-25.951
0 570
36.583
19
-19
-212
389
77.305
168.562
Segmentinformatie - kasstroomoverzicht 2010 Segment 1: Bouw, bagger & concessies In het kasstroomoverzicht worden alleen de bewegingen van de groepen Nationale Maatschappij der Pijpleidingen (NMP) en Algemene Aannemingen Van Laere getoond. De kasstroombewegingen van DEME, de belangrijkste participatie uit dit segment, en van Rent-A-Port zijn niet opgenomen aangezien beide deelnemingen volgens de vermogensmutatiemethode verwerkt worden. De investeringen in dit segment zijn hoofdzakelijk toe te wijzen aan Van Laere, dat eind 2010 is gestart met de bouw van het nieuwe Rijksarchief te Brugge, dat in 2009 werd toegewezen aan het consortium Algemene Aannemingen Van Laere-Leasinvest Real Estate. Leasinvest Real Estate zal dit project pas overnemen na de oplevering, voorzien eind oktober 2012, en na de aanvang van een 25 jaar vast huurcontract met de Regie der Gebouwen. De investeringen worden ook beïnvloed door de recente diversificatie-strategie van Van Laere om niet alleen onder- en bovengrondse parkings te bouwen, maar tevens te exploiteren. Ter ondersteuning van de ontwikkeling van projecten en concessies in portefeuille, heeft AvH voor haar deel gevolgd in een kapitaalverhoging bij Rent-A-Port en heeft ze, samen met de aandeelhouders van Rent-A-Port, een nieuwe maatschappij Rent-A-Port Energy opgericht, die specifiek de offshore wind projecten zal opvolgen. Segment 2: Vastgoed en aanverwante diensten Enkel de kasstromen van Extensa, Leasinvest Real Estate en Anima Care zijn in het kasstroomoverzicht opgenomen. Groupe Financière Duval en Cobelguard worden verwerkt volgens de vermogensmutatiemethode. De kasbewegingen van deze laatste participaties zijn bijgevolg niet zichtbaar in het kasstroomoverzicht. Dit segment realiseerde voor 25,9 miljoen euro investeringen. Extensa verwierf het resterende 50%-belang in het promotieproject in Istanbul (Turkije), Leasinvest Real Estate investeerde in Canal Logistics (een nieuw gebouwde opslag- en distributiesite in Neder-overHeembeek), AvH verhoogde haar participatie in Groupe Financière Duval via een kapitaalverhoging en Anima Care verwierf 2 woonen zorgcentra (Haut-Ittre, Zoutleeuw). In dit kader voltrok zich eind 2010 een kapitaalverhoging bij Anima Care, waarvan de volstorting in functie van de expansie zal verlopen.
Segment 3: Financiële diensten Dit segment bevat uitsluitend kasstromen die betrekking hebben op de rekeningen van Bank J.Van Breda & C° en van Finaxis aangezien de groepen Delen en BDM-Asco volgens de vermogensmutatiemethode verwerkt worden. Met de ontvangen dividendopbrengsten afkomstig van Delen Private Bank en Bank J.Van Breda & C° loste Finaxis in 2010 het saldo van haar achtergestelde schulden af, die in 2007 werden aangegaan in het kader van de overname van Capfi. De verkoop door Asco-BDM van zowel Asco Life (kleine levensverzekeraar vooral actief in tak 23) als Bruns ten Brink (Nederlands filiaal, vooral actief op vlak van autoverzekeringen) om zich volledig te focussen op haar kernactiviteit van transport- en schadeverzekeringen, zijn, zoals hierboven reeds vermeld, niet zichtbaar in dit kasstroomoverzicht. Segment 5: Energie en grondstoffen In het eerste kwartaal werd de participatie in Oriental Quarries & Mines opgetrokken van 28% naar 50%, door middel van een kapitaalverhoging. Voorst werd het belang in Sipef in 2010 verhoogd tot 22,7% en werd het kapitaal van Gulf Lime verhoogd. Segmenten 4 en 6: Private equity en AvH en subholdings In het segment private equity zijn de kasbewegingen van GIB en haar dochters niet opgenomen in het kasstroomoverzicht omdat deze participaties volgens de vermogensmutatiemethode worden verwerkt. Enkel de kasbewegingen van Sofinim zijn dus opgenomen. In 2010 investeerde AvH 14,8 miljoen euro in private equity. Dit gebeurde uitsluitend onder de vorm van vervolginvesteringen, met de verhoging van de participatie in Hertel van 40,5% tot 46,5% als belangrijkste. Het niveau van desinvesteringen bedroeg 18,8 miljoen euro, voornamelijk omwille van de verkoop van Blomhof en Engelhardt. In het kader van haar aandelenoptieplan en de indekking daarvan, heeft AvH in 2010 voor 3,1 miljoen euro aan eigen aandelen ingekocht en voor 0,8 miljoen euro aan eigen aandelen verkocht.
De 78,5 miljoen euro desinvesteringen zijn grotendeels toe te wijzen aan de verkoop van de gebouwen Axxes Business Park en Louizalaan 250 in Brussel door Leasinvest Real Estate en de verkoop van het gebouw Tervurenlaan 72 door Extensa.
Evolutie van de thesaurie van de AvH-groep 2006-2010(1) € miljoenen
2010
2009
2008
2007
2006
Eigen aandelen
17,8
15,4
12,7
11,3
9,0
- Portefeuille aandelen
26,6
28,8
39,2
225,9
233,7
- Termijndeposito’s
77,3
89,4
99,7
166,2
158,3
Liquide middelen
1,2
2,8
1,5
3,6
1,9
Financiële schulden
-45,1
-14,3
-46,6
-43,3
-62,2
Nettothesauriepositie
77,7
122,1
106,4
363,6
340,7
Overige beleggingen
(1)
Bevat de thesaurie en financiële schulden aan kredietinstellingen en t.o.v. financiële markten van de geconsolideerde ondernemingen opgenomen in de segmenten 'AvH en subholdings' en 'private equity', alsook de thesaurie van GIB (50%) en van Finaxis.
137
Toelichting 5: segmentinformatie - activa 2009 (€ 1.000)
I. Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill
Segment 2 Vastgoed en aanverwante diensten
Segment 3 Financiële diensten
Segment 4 Private equity
Segment 5 Energie en grondstoffen
Segment 6 AvH en subholdings
325.277
673.703
1.932.831
389.611
96.305
204.992
14
94
2.445
11
2.564
1.928
237
3.523
134.678
140.367
29.581
Materiële vaste activa
25.740
23.680
Vastgoedbeleggingen
2.749
552.118
292.621
80.380
314.753
27.255
1.836
1.564
799
362.314
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Financiële vaste activa
138
Vorderingen en borgtochten Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar Vorderingen op meer dan één jaar
423
1.342
771
1.412
223
28
752
6.316
143
10.911
77.668
10.226
77.668
Vorderingen uit financiële lease 143
685
Uitgestelde belastingvorderingen
245
3.966
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar
ii. Vlottende activa
92.413
96.305
3.221 51.128
814.536 -22.075
320.805 19.827
41.509
31.301
22.363 -22.075
52.398 7.068
225
88.946 87.894
3.244
225
1.052
2.359
9.815 1.494.502
90.194 19.261
21.375
6.659
4.026
10.685
78.022
166
90.937
-51.370
1.721.374
10.780
536.959
1
28.779
576.519
10.780
530.397
1
28.779
569.957
68.618
47.251
51.743
8.689
Vorderingen uit financiële lease
1.407.457
395.566
2.114
Vorderingen op ten hoogste één jaar
6.562
6.562
919
919
39.761
28.561
16.071
-50.077
2.381
-1.388
568
35.676
16.875
37.994
4.085
28.561
13.690
59
855
230
52
314
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar
150.186 61.426 36.244
-48.689
52.517 1.511
745.165
745.165
Geldmiddelen en kasequivalenten
28.460
7.592
62.295
47.120
Termijndeposito's tot drie maand
12.112
1.717
100
47.002
Liquide middelen
16.347
5.875
62.195
118
57
430
22.128
2.288
431.244
763.898
3.340.288
467.633
Financiële diensten
Private equity
Overlopende rekeningen
3.600.643
105.967
Handelsvorderingen Overige vorderingen
13.370
1.494.502
Voor verkoop beschikbare financiële activa Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading) Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar
Terug te vorderen belastingen
-22.075
320.805
Overige vorderingen
Voorraden Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten Geldbeleggingen
41
Eliminaties tussen segmenten
554.867
Private equity deelnemingen Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa
Totaal 2009
Segment 1 Bouw, bagger en concessies
166 166
43.731
189.364
41.284
102.215
2.448
87.149
2.041
-1.293
25.651
96.471
295.928
-73.445
5.322.017
Energie en grondstoffen
AvH en subholdings
Eliminaties tussen segmenten
64.001
3.650
-4.590
iii. Activa bestemd voor verkoop TOTAAL DER ACTIVA
(€ 1.000)
Segmentinformatie - proforma omzet Omzet lidstaten van de Europese Unie Overige landen binnen Europa
0
Bouw, bagger en concessies 459.500
Vastgoed en aanverwante diensten 171.112
260.032
802.565
7.715
12.682
Landen buiten Europa
409.441
140.834
30.213
TOTAAL
876.656
956.081
94.214
171.112
260.032
Totaal 2009 1.756.269 20.397 580.489
3.650
-4.590
2.357.154
De proforma omzet bevat de omzet van alle participaties aangehouden door de AvH-groep en wijkt dus af van de omzet zoals gerapporteerd in de wettelijke IFRS consolidatie, die is opgemaakt op basis van de op pag. 126 t.e.m.130 gerapporteerde consolidatiekring. In deze proforma voorstelling worden alle (exclusieve) controle-belangen integraal verwerkt, en de overige belangen proportioneel.
Toelichting 5: segmentinformatie - eigen vermogen en verplichtingen 2009 (€ 1.000)
Segment 1 Bouw, bagger en concessies
Segment 2 Vastgoed en aanverwante diensten
Segment 3 Financiële diensten
Segment 4 Private equity
Segment 5 Energie en grondstoffen
Segment 6 AvH en subholdings
Eliminaties tussen segmenten
Totaal 2009
i. Totaal eigen vermogen
349.852
351.420
542.814
457.127
87.953
231.708
2.020.873
Eigen vermogen - deel groep
342.969
159.311
429.586
345.351
86.588
231.696
1.595.501
113.907
113.907
Geplaatst kapitaal Aandelenkapitaal Agio Geconsolideerde reserves Herwaarderingsreserves
158.846
429.097
346.009
92.922
125.174
1.500.767
465
489
-658
-6.334
9.930
-1.858
1.495
8.400
-1 -658
-2.813
-443
-8.207
Omrekeningsverschillen
-2.936
-586
296
9.930
6.883
192.110
113.228
-6.334 111.776
1.365 8.500
20.262
272.519
464.615
250
Voorzieningen
462
4.099
49
125
Pensioenverplichtingen
203
-9.561 -17.316
-17.316
12
425.372
2.976
6.925
551
1.819
3.599
5.661
1.217
223
257.299
82.471
13
Leningen van banken
15.656
243.127
iii. Kortlopende verplichtingen
338
74.296 13
14.171
8.175
5.059
21.836
403
4.354
16 -22.075
139.958
2.332.859
8.500
13.719 353.623
10.256
18
61.244
-51.370
Voorzieningen 92
Financiële schulden
1.888
109.138
Leningen van banken
1.888
14.972
Achtergestelde leningen
7.015
92 6.450
10
-47.689
7.015
94.166
6.450
10
55.819
16 -47.689
1.563
108.755 1.563
5.026
151
5.176
53.375
13.831
8.057
1.550
8
5.093
-1.473
80.442
45.240
7.763
9
179
8
650
-473
53.378
2.719
173
2.893
3.440
1.624
7.539
336
1.477
1.975
4.271
509
1.034
2.966
530
477
5.246
6.254
2.289.449
2.289.449
311
16.362
21.437
2.256
316
14.416 -1.000
-2.208
iv. Verplichtingen bestemd voor verkoop totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen
132.647 16.860
16
Overige financiële schulden
Te betalen belastingen Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Overlopende rekeningen
55.835
7.015
Financiële lease-overeenkomsten
Overige schulden
2.554.096 0
Pensioenverplichtingen
Kortlopende afdekkingsinstrumenten Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten Overige schulden op ten hoogste één jaar Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten
271 26.895
125
353.623 61.131
333.367 258.784
3
Langlopende afdekkingsinstrumenten Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
10.700 -22.075
74.296
Overige financiële schulden
747.047
1.065
15.660
Financiële lease-overeenkomsten
-22.075
2.190
Financiële schulden Achtergestelde leningen
19.824 -12.121
Ingekochte eigen aandelen (-)
Uitgestelde belastingverplichtingen
111.612
-5.750
Afdekkingsreserve
ii. Langlopende verplichtingen
2.295
111.612 348.718
Effecten beschikbaar voor verkoop
Minderheidsbelang
2.295
9.755
38.474 0
431.244
763.898
3.340.288
467.633
96.471
295.928
-73.445
5.322.017
139
Toelichting 5: segmentinformatie - resultatenrekening 2009 Segment 1 Bouw, bagger en concessies
Segment 2 Vastgoed en aanverwante diensten
Segment 3 Financiële diensten
Segment 4 Private equity
Segment 5 Energie en grondstoffen
Segment 6 AvH en subholdings
Bedrijfsopbrengsten
180.550
59.816
151.795
8
53
5.125
-3.386
Verrichting van diensten
12.803
4.572
53
3.591
-2.178
(€ 1.000)
Leasingopbrengsten
2.052
Vastgoedopbrengsten Ontvangen provisies bancaire diensten
393.961 18.841 10.789
118.432
118.432
44.250 23.024
23.024
159.350
4.419
163.769
Overige bedrijfsopbrengsten
8.397
4.523
1.602
8
1.534
-1.208
14.857
Overige exploitatiebaten
76
771
302
7.505
4.222
-2.575
10.300
3.057
2.022
-1.492
76
586
302
4.385
990
62
1.210
-1.083
189
-11.311
4.469
-352.467
Rente op vorderingen financiële vaste activa
140
Totaal 2009
8.737
44.250
Rente-opbrengsten bancaire activiteiten Opbrengsten uit onderhanden projecten
Eliminaties tussen segmenten
Dividenden Overheidssubsidies
3.587 6.339
184
184
Overige exploitatiebaten Exploitatielasten (-)
-181.483
-32.301
Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-)
-118.674
-6.524
-125.198
-2.466
659
-1.807
-26.511
-5.645
Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-) Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) Personeelslasten (-) Afschrijvingen (-) Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-) Overige exploitatielasten (-) Voorzieningen
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten
-73.184
-30.297
-3.555 -29
-1.245
-2.340
-5.658
-1.926
-29.848
-13.382
-18.501
-88
-505
-857
28.286
25.849
2.020
-18.039
-6.987
-964
-25.990
-964
-964
-5.464
-7.210
-7.435
4.469
-47
-1.963
-1.492
51.794
-17.464
-575
-7.104
876
12.282
1.373
876
234
413
-7.679 7.397
4.166
26.094
4
1.527
15.166
15.166
-3.118
5.991
65
2.938
960
1.406
4.097
6.463
705
2.888
15.189
322
605
2.026
15.189
291
99
862
-854
-15.987
-4.653
Rentelasten (-)
-705
-10.328
-4.653
Diverse financiële lasten (-) Aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Overige niet-exploitatiebaten
-149
-5.659
50.953
1.929
27
1.210
Overige niet-exploitatielasten (-)
-70.261
117
-17.464
Financieringsopbrengsten
Winstbelastingen
-8.206
377
-593
Renteopbrengsten
Winst (verlies) vóór belasting
-100
-697
117
Afgeleide financiële instrumenten
Financieringslasten (-)
-66.008
-3
Vastgoedbeleggingen
Diverse financiële opbrengsten
-100
-3.894
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa
-5.493
-73.184
Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Private equity
Winst (verlies) op de overdracht van activa
-126.248
865
-642
19.328
830
-642
18.299
-2.196
2.134
-21.658
-83
-1.113
2.134
-14.747
-19
-1.083
-6.910
73
103.267
31
35.477
1 1
-102
1.417
13.418
35
1.028
1.237
-515
-89
50.850
12.054
66.249
10.090
13.371
855
-604 0
153.468
494
115
-8.926
627
Uitgestelde belastingen
1.670
526
1.305
120
3.620
Belastingen
-1.175
-411
-10.231
507
-11.310
51.344
12.168
57.323
Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten
10.090
13.371
1.482
-7.690
0
Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
145.778 0
51.344
12.168
57.323
10.089
13.371
540
12.859
12.063
2.255
611
50.804
-691
45.259
7.835
12.760
1.482
0
145.778 28.328
1.482
117.450
Toelichting 5: segmentinformatie - kasstroomoverzicht 2009 (€ 1.000)
i. Geldmiddelen en kasequivalenten, openingsbalans Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast Overige niet-exploitatiebaten (lasten) Winstbelastingen
Segment 1
Segment 2
Segment 3
Segment 5
Bouw, bagger en concessies
Vastgoed en aanverwante diensten
Financiële diensten
Energie en grondstoffen
Segment 4&6 AvH, subhold. & Private equity
31.510
20.745
155.617
0
97.254
-857
28.286
25.849
-47
56
12.013
87
18.740
285 27
510
494
115
-8.926
Totaal 2009 Eliminaties tussen segmenten
305.126 -1.492
51.794 31.125
-89
448
627
-7.690
Aanpassingen voor niet-geldelijke posten Afschrijvingen
3.894
Bijzondere waardeverminderingsverliezen Aandelenoptieplannen (Afname) toename van voorzieningen (Afname) toename van latente belastingen Andere niet-kasopbrengsten (kosten)
1.245
2.340
727
8.206
5.640
2.064
-282
7.422
906
12
753
-120
-3.620
-166 220
505
168
-1.670
-526
-1.305
893
-5
-619
-232
2.222
35.156
32.877
40
19.641
-1.492
88.444
Afname (toename) van het bedrijfskapitaal Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen vooruitbetalingen Afname (toename) van vorderingen Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) Toename (afname) van schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (banken) Afname (toename) overige
21.581
-31.567
-78.014
8.500
45.476
-1.000
-35.024
49.180
-1.000
59.310
Cashflow
-901
-1.003
11.233
-4.083
10.757
-30.420
491
3.939
-30
-886
-1.904 3.980 -129.911 1.176
-129.911 8.500
-2.958
-12.945
53.717
53.717
-6.976
-747
-3.292
Operationele cashflow
23.803
3.589
-45.137
8.540
65.117
-2.492
53.419
Investeringen
-1.697
-23.108
-572.738
-24.809
-18.239
0
-640.591
Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa
-1.430
-126
-4.404
Investering in vastgoedbeleggingen Verwerving van financiële vaste activa
-181
-266
-16.303
-6.680
-24.809
Nieuwe leningen toegestaan Desinvesteringen
-42.820 -6.992
-568.334 1.046
36.921
518.637
924
14
1.391
Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen
-568.334 0
57.425
0
17
Overdracht van financiële vaste activa
40
-3.118
83
25
Overdracht van geldbeleggingen
40.000 -18 517.264
-650
614.030 2.347
40.000
Terugbetaalde leningen
Investeringscashflow
-11.065 -6.992
Verwerving van geldbeleggingen Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa
-6.142
-16.303
13.813
-54.101
-24.809
17.694
14.598
15.728
15.836
23.986
541.250
39.186
0
-26.561
Financiële operaties Ontvangen interesten
605
2.026
21.792
950
-642
24.732
Betaalde interesten
-705
-10.328
-4.653
-1.025
2.134
-14.577
-49
-4.797
-1.062
0
Diverse financiële opbrengsten(lasten) (Afname) toename van eigen aandelen (Afname) toename van financiële schulden
-3.210 -772
-17.914
-11.164
-56.171
Winstverdeling Dividenden uitgekeerd aan derden
-25.342
-5.221
-60
Financieringscashflow
-26.264
-36.234
5.916
0
-3.111
-18.832
-93.322
II. Netto toename in geldmiddelen en kasequivalenten Transfer tussen segmenten Wijziging consolidatiemethode of kring
62
Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten
III. Geldmiddelen en kasequivalenten, slotbalans
28.460
-5.909 -3.210
1.000
-85.021
-46.078
-46.078
17.574
-13.049
-89.022
2.492
-143.112
0
-116.254
-16.269
15.281
6.332
15.344
-21.676
148
1.083
-801
8
-8
-801
166
90.851
189.364
7.592
62.295
0 1.293
141
Toelichting 6: immateriële vaste activa (€ 1.000)
Patenten, merken & andere rechten
Goodwill
Software
Overige immateriële activa
Totaal
Bewegingen in immateriële vaste activa - boekjaar 2009 Immateriële vaste activa, beginsaldo
0
0
1.185
Brutobedrag
67
2.451
2.499
5.017
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-67
-2.451
-1.314
-3.833
1.732
1.732
Investeringen Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Afschrijvingen (-) Immateriële vaste activa, eindsaldo
142
0
1.185
3
3
-355
-355
0
0
2.564
Brutobedrag
67
2.451
4.197
0
2.564 6.716
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-67
-2.451
-1.633
-4.152
Bewegingen in immateriële vaste activa - boekjaar 2010 Immateriële vaste activa, beginsaldo
0
0
2.564
Brutobedrag
67
2.451
4.197
6.716
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-67
-2.451
-1.633
-4.152
Investeringen
12
1.445
1.457
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Afschrijvingen (-)
0
2.564
16
16
-657
-657
Immateriële vaste activa, eindsaldo
12
0
3.368
Brutobedrag
32
2.451
5.684
0
3.380 8.167
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-20
-2.451
-2.316
-4.788
De investeringen in een nieuw informaticaplatform bij Bank J.Van Breda & C° vormen de grootste component van de immateriële vaste activa.
Toelichting 7: goodwill (€ 1.000)
2010
2009
Goodwill, beginsaldo
140.367
140.675
Brutobedrag - integraal geconsolideerde participaties
144.218
143.865
-3.851
-3.190
Bewegingen in goodwill
Geaccumuleerde bijzondere WV - integraal geconsolideerde participaties (-) Stijging van het deelnemingspercentage
-38
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
984
Overdrachten door bedrijfsafsplitsing (-)
-79
Bijzondere WV opgenomen in de resultatenrekening (-)
-66
Overige toename (afname)
92
-400
Goodwill, eindsaldo
141.168
140.367
Brutobedrag - integraal geconsolideerde participaties
145.231
144.218
-4.063
-3.851
Geaccumuleerde bijzondere WV - integraal geconsolideerde participaties (-)
De goodwill ontstaan tengevolge van de overname van 2 woon- en zorgcentra door Anima Care werd in eerste instantie gealloceerd op de activa, op basis van de reële waarde. Het saldo bedraagt K€ 984. De goodwill is voornamelijk toe te wijzen aan Finaxis en voorts aan de dochterondernemingen aangehouden door Van Laere, Anima Care en Bank J.Van Breda & C° (overname binnenvaartklantenportefeuille in 2007).
Toelichting 8: materiële vaste activa (€ 1.000)
Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw & vooruitbet.
Operationele leasing als leasinggever (IAS 17)
Totaal 2009
I. Bewegingen in materiële vaste activa - boekjaar 2009 Materiële vaste activa, beginsaldo
43.336
22.682
3.939
1.345
30.679
6.780
Brutobedrag
52.835
167.950
13.790
2.917
30.679
10.510
278.680
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-9.499
-145.268
-9.851
-1.572
-3.730
-169.920
1.958
573
817
424
16.332
610
159
Investeringen Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
16
44
-981
-18
-28
0
Afschrijvingen (-)
-2.825
-2.944
-1.320
-390
Overboekingen van (naar) andere posten
1.807
-5
5
128
56
-1
Overige toename (afname)
621
108.761
4.409 17.146
-15
-1.042 -370
-31.002
-7.849 -29.195 183
Materiële vaste activa, eindsaldo
59.755
20.954
3.571
1.379
327
6.426
92.413
Brutobedrag
75.047
169.189
14.359
2.868
327
10.526
272.316
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-15.292
-148.235
-10.788
-1.489
-4.100
-179.904
ii. Overige informatie Financiële leases Nettoboekwaarde van MVA onder financiële lease
27
27
Materiële vaste activa verworven onder financiële lease (€ 1.000)
0 Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw & vooruitbet.
Operationele leasing als leasinggever (IAS 17)
Totaal 2010
i. Bewegingen in materiële vaste activa - boekjaar 2010 Materiële vaste activa, beginsaldo
59.755
20.954
3.571
1.379
327
6.426
92.413
Brutobedrag
75.047
169.189
14.359
2.868
327
10.526
272.316
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-15.292
-148.235
-10.788
-1.489
-4.100
-179.904
Investeringen
2.597
370
1.294
150
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
4.534
77
41
-41
-78
-2.875
-2.810
-1.335
44
-2
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Afschrijvingen (-) Toename (afname) door wisselkoerswijzigingen Overboekingen van (naar) andere posten
2.858
7.269 4.652 -119
-400
-371
-1
-7.790 -1
2
-44
0
Materiële vaste activa, eindsaldo
64.056
18.549
3.494
1.129
3.141
6.055
96.424
Brutobedrag
82.680
168.430
14.883
3.018
3.141
10.526
282.678
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-18.624
-149.881
-11.389
-1.889
-4.471
-186.254
ii. Overige informatie Financiële leases Nettoboekwaarde van MVA onder financiële lease
64
64
Materiële vaste activa verworven onder financiële lease
81
81
De overname van 2 woon- en zorgcentra (Haut-Ittre, Zoutleeuw) door Anima Care en de eind 2010 gestarte bouw van het nieuwe Rijksarchief te Brugge door Van Laere vormen de voornaamste investeringen in 2010.
143
Toelichting 9: vastgoedbeleggingen gewaardeerd aan reële waarde (€ 1.000)
Verhuurde gebouwen
Operationele leasing als leasinggever IAS 40
Projectontwikkelingen
Totaal 2009
i. Bewegingen in vastgoedbeleggingen aan reële waarde - boekjaar 2009 Vastgoedbeleggingen, beginsaldo
549.438
1.610
Brutobedrag
549.438
1.610
Investeringen
1.516
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Winsten (verliezen) door aanpassing van reële waarde
-19.580
Overboekingen van (naar) andere posten
12.868
Overige toename (afname)
144
230
0
551.048 551.048
14.787
16.303
-24.834
-24.834
1.886
-17.464
16.327
29.195
619
619
Vastgoedbeleggingen, eindsaldo
544.861
1.840
8.166
554.867
Brutobedrag
544.861
1.840
8.166
554.867
Huurinkomsten van vastgoedbeleggingen
39.315
216
39.531
Directe operationele kosten (incl onderhoud & herstellingen) van verhuurde gebouwen
-1.908
-3
-1.911
ii. Overige informatie Huurinkomsten en operationele kosten
Directe operationele kosten (incl onderhoud & herstellingen) van niet-verhuurde gebouwen
-414
-414
53.658
53.658
Aankoopverplichtingen Contractuele verplichtingen tot aankoop vastgoedbeleggingen Kerncijfers - gebouwen in portefeuille per 31-12-2009 (exclusief projectontwikkelingen) Contractuele huur
41.178
Huurrendement (%)
7,53%
Bezettingsgraad (%)
97,00%
Gewogen gemiddelde looptijd tot eerste break (# jaren)
(€ 1.000)
3,8
Verhuurde gebouwen
Operationele leasing als leasinggever IAS 40
Projectontwikkelingen
Totaal 2010
i. Bewegingen in vastgoedbeleggingen aan reële waarde - boekjaar 2010 Vastgoedbeleggingen, beginsaldo
544.861
1.840
8.166
554.867
Brutobedrag
544.861
1.840
8.166
554.867
Investeringen
3.706
1.104
4.810
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
20.320
6.420
26.740
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
-75.188
Winsten(verliezen) door aanpassing van reële waarde
-10.107
-662
7.190
-7.190
Overboekingen van (naar) andere posten Overige toename (afname)
-75.188
941
-10.768 0 941
Vastgoedbeleggingen, eindsaldo
491.725
1.840
7.838
501.403
Brutobedrag
491.725
1.840
7.838
501.403
Huurinkomsten van vastgoedbeleggingen
36.776
217
Directe operationele kosten (incl onderhoud & herstellingen) van verhuurde gebouwen
-2.051
-2.051
-688
-688
28.258
28.258
ii. Overige informatie Huurinkomsten en operationele kosten
Directe operationele kosten (incl onderhoud & herstellingen) van niet-verhuurde gebouwen
36.993
Aankoopverplichtingen Contractuele verplichtingen tot aankoop vastgoedbeleggingen Kerncijfers - gebouwen in portefeuille per 31-12-2010 (exclusief projectontwikkelingen) Contractuele huur
36.580
Huurrendement (%)
7,45%
Bezettingsgraad (%)
96,50%
Gewogen gemiddelde looptijd tot eerste break (# jaren)
3,8
De investeringen in vastgoedbeleggingen bleven in 2010 hoofdzakelijk beperkt tot de overname door Leasinvest Real Estate van Canal Logistics (een nieuw gebouwde opslag- en distributiesite in Neder-over-Heembeek; fase 1 en grondverwerving fase 2). In 2010 realiseerde Leasinvest Real Estate de verkoop van de gebouwen Axxes Business Park en Louizalaan 250 in Brussel terwijl Extensa het gebouw in Tervurenlaan 72 aan Bank Delen verkocht. De variatie in de reële waarde van de vastgoedportefeuille van -10,8 miljoen euro is hoofdzakelijk het gevolg van een lagere waardering van de gebouwen door de externe schatter bij Leasinvest Real Estate. De aankoopverplichtingen hebben integraal betrekking op Leasinvest Real Estate en houden verband met de eind 2009 gegunde openbare aanbesteding voor de bouw van het Rijksarchief met ondergrondse parking te Brugge, toegewezen aan het consortium Algemene Aannemingen Van Laere - Leasinvest Real Estate en de Fase 2 van Canal Logistics. Waardering van de vastgoedbeleggingen De vastgoedbeleggingen worden aan reële waarde gewaardeerd, waarbij de waardeschommelingen in de resultatenrekening worden verwerkt. Verhuurde gebouwen en projectontwikkelingen Op basis van schattingsverslagen wordt jaarlijks de reële waarde van verhuurde gebouwen en projectontwikkelingen bepaald. Operationele leasings als leasinggever - IAS 40 Operationele leasings waarvan de aankoopoptie rekening houdt met de marktwaarde worden als vastgoedbeleggingen gekwalificeerd. In andere gevallen worden deze contracten als operationele leasing conform IAS 17 beschouwd.
Toelichting 10: ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000)
2010
2009
341.741
292.621
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Bouw, bagger & concessies Vastgoed en aanverwante diensten Financiële diensten Private equity Energie en grondstoffen AvH en subholdings Totaal
Bewegingen in ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast: beginsaldo
94.842
80.380
356.638
314.753
31.126
27.255
120.432
96.305
2.797
3.221
947.575
814.536
Vermogensmutatiewaarde
Goodwill opgenomen in VM-waarde
Totaal 2010
763.130
51.405
814.536
Aanschaffingen
22.315
2.438
24.752
Overdrachten (-)
-117
-117
135.425
135.425
Aandeel in winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Toename (afname) door wisselkoerswijzigingen Impact dividenden uitgekeerd door deelnemingen (-) Overboekingen van (naar) andere posten Overige toename (afname) Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast : eindsaldo
9.954
9.954
-30.681
-30.681
-4.610
-839
-5.449
53.004
947.575
-846 894.571
-846
Rechtstreeks aangehouden participaties opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode IAS 31 biedt de keuzemogelijkheid om participaties aangehouden in co-controle in de geconsolideerde rekeningen op te nemen volgens de proportionele consolidatie- of de vermogensmutatiemethode. AvH opteert voor de vermogensmutatiemethode en past deze bijgevolg toe op haar deelnemingen DEME (50%), Rent-A-Port (45%), Holding Groupe Duval (50%), Groupe Financière Duval (39,2%), Delen Investments (78,75%), GIB-groep (50%), ASCO-BDM (50%), Sipef (22,7%), Henschel Groep (50%), Max Green (19,7%) en Oriental Quarries & Mines (50%). In deze balansrubriek zijn tevens de rechtstreeks aangehouden belangen in Cobelguard (39,6%), Promofi (15%), Sagar Cements (14,9%) en Gulf Lime (35%) opgenomen. Onrechtstreeks aangehouden participaties opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode De ondernemingen van het project ‘Tour & Taxis’ (50%) en de vastgoedprojecten in Roemenië en Slowakije zijn de voornaamste participaties, aangehouden door de integraal geconsolideerde dochtervennootschap Extensa. De verhoging van de participaties in Sipef, Groupe Financière Duval en Oriental Quarries & Mines vormen de voornaamste investeringen. Aangezien de samenwerking binnen Alcofina nog niet tot een concreet investeringsproject in de productie van bio-ethanol in Brazilië heeft geleid, werd begin 2011 besloten de participatie terug te verkopen aan onze partner. Eind 2010 werd deze participatie bijgevolg overgeboekt naar de balansrubriek ‘Voor verkoop beschikbare financiële activa’ (zie Toelichting 11). Het aandeel in de winst van de vermogensmutatievennootschappen wordt in sterke mate beïnvloed door de contributies van DEME (58,3 miljoen euro), Delen Investments (54,3 miljoen euro) en Sipef (14,6 miljoen euro). Deze participaties keerden tevens de grootste dividenden uit in 2010.
145
Toelichting 11: financiële activa 1. Financiële activa en passiva per categorie (€ 1.000)
Reële waarde
Financiële activa
Boekwaarde
2010
2009
2010
2009
326.187
320.805
326.187
320.805
1.919
6.562
1.919
6.562
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Private equity deelnemingen Financiële activa voor handelsdoeleinden Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading) Financiële activa beschikbaar voor verkoop Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa Voor verkoop beschikbare geldbeleggingen
23.336
22.363
23.336
22.363
478.884
569.957
478.884
569.957
Vorderingen en liquiditeiten
146
Vorderingen en borgtochten
49.364
52.398
49.364
52.398
131.026
133.390
122.679
124.138
Overige vorderingen
71.605
53.569
71.605
53.569
Handelsvorderingen
53.954
61.426
53.954
61.426
107.281
102.215
107.281
102.215
Vorderingen uit financiële lease
Termijndeposito's tot drie maand Liquide middelen Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten Afdekkingsinstrumenten
61.282
87.149
61.282
87.149
2.667.122
2.365.422
2.539.594
2.239.667
9.483
7.987
9.483
7.987
(€ 1.000)
Reële waarde
Boekwaarde
2010
2009
2010
2009
Leningen van banken
211.277
271.465
212.239
275.644
Achtergestelde leningen
113.626
85.828
107.148
81.311
69
32
69
32
180.072
109.027
180.072
109.027
38.872
53.378
38.872
53.378
2.544
2.893
2.544
2.893
15.418
14.416
15.418
14.416
Financiële passiva Financiële passiva gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs Financiële schulden
Financiële lease-overeenkomsten Overige financiële schulden Overige schulden Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Afdekkingsinstrumenten
(€ 1.000)
Financiële activa
21.885
23.475
21.885
23.475
2.697.917
2.607.827
2.769.931
2.643.072
25.647
28.458
25.647
28.458
2010 Niveau 1
Niveau 2
2009 Niveau 3(1)
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3(1)
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Private equity deelnemingen
326.187
320.805
Financiële activa voor handelsdoeleinden Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading)
1.919
5.222
1.340
Financiële activa beschikbaar voor verkoop Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa Voor verkoop beschikbare geldbeleggingen Afdekkingsinstrumenten
23.336 477.109
1.775
22.363 569.957
9.483
7.987
25.647
28.458
Financiële passiva Afdekkingsinstrumenten (1)
Meer details vindt u in Toelichting 11.4 private equity deelnemingen.
De reële waarde van de effecten in de handels- en beleggingsportefeuille wordt bepaald aan de hand van de notering op de publieke markt (niveau 1), voor de afdekkingsinstrumenten is het de actuele waarde van toekomstige kasstromen rekening houdend met de geldende swaprente en volatiliteit (niveau 2). Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening zijn eigen vermogensinstrumenten die behoren tot de investeringsportefeuille van Sofinim, waaronder ook de gemeenschappelijke dochterondernemingen en de geassocieerde deelnemingen. De reële waarde (niveau 3) wordt op het moment van aanschaf gelijkgesteld aan de aanschaffingsprijs zoals die in een transactie met een derde partij is tot stand gekomen. In daaropvolgende periodes wordt deze waarde aangepast in functie van het gerealiseerde resultaat van de respectievelijke onderneming. Voor beursgenoteerde aandelen wordt als reële waarde in principe de beurskoers genomen, behalve in die gevallen waar in functie van de grootte van de aangehouden participatie en van de in de markt verhandelde volumes, de beurskoers als niet representatief wordt gezien voor de participatie in kwestie. Indien dat het geval is, wordt teruggegrepen naar de eerder vermelde waardering.
Met betrekking tot de sensitiviteit van de reële waarde dient opgemerkt dat deze, behoudens bijzondere aanpassingen, vooral beïnvloed wordt door gerealiseerde resultaten en door de deelneming uitgekeerde dividenden. Deze reële waarde kan bijgevolg afwijken van wat bekomen wordt op basis van een waardering aan de hand van marktmultiples of beurswaarderingen van andere bedrijven.
(€ 1.000)
2010
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening
2009
924
Financiële activa voor handelsdoeleinden Financiële activa beschikbaar voor verkoop
Renteopbrengsten (lasten)
Gerealiseerde meerwaarden (minwaarden)
Renteopbrengsten (lasten)
Gerealiseerde meerwaarden (minwaarden)
5.991
-3
163
11
187
3.598
13.499
3.410
15.141
Vorderingen en liquiditeiten
14.997
16.137
6.880
16.644
Banken - vorderingen kredietsinstellingen & cliënten
98.346
101.601
Financiële passiva gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs
-12.353
-14.747
Afdekkingsinstrumenten
-18.251
-26.288
Banken - schulden aan kredietsinstellingen, cliënten en obligaties
-39.228
-46.896
Afdekkingsinstrumenten
2. Kredietrisico Het kredietrisico van NMP wordt afgedekt door het afsluiten van langetermijn contracten waarbij het leidingennet ter beschikking wordt gesteld van derden voor het transport van hun producten. Vermits de klanten van NMP grote nationale of internationale bedrijven zijn, wordt het risico op discontinuïteit in de inkomsten eerder laag ingeschat. Leasinvest Real Estate streeft naar een goede spreiding zowel naar aantal huurders als naar sectoren waarin deze huurders actief zijn teneinde wanbetaling en faillissement van huurders te beperken. Tevens wordt ervoor gezorgd dat de huurders een solvabele standing hebben en dat er langlopende huurcontracten worden afgesloten om de duurzaamheid van de huurinkomstenstroom te verzekeren en bijgevolg de duration van de huurcontracten te verhogen. Extensa Group is een vennootschap die rechtstreeks of onrechtstreeks (via participaties) actief is in vastgoedinvesteringen en projectontwikkeling. Het huurdersrisico binnen de bestaande vastgoedportefeuille van Extensa wordt beheerd door langetermijnhuurcontracten af te sluiten met solvabele partners die actief zijn in diverse economische markten. Voorafgaand aan de ondertekening van een nieuw ontwikkelingsproject wordt een uitgebreide analyse gemaakt van de eraan verbonden technische, juridische en financiële risico’s. Voor de kredietrisico’s aangaande de leasingportefeuille van Bank J.Van Breda & C° verwijzen we naar de kredietrisico-policy zoals beschreven in toelichting 12. Het private equity segment en AvH en subholdings investeren op lange termijn in een beperkt aantal bedrijven met internationaal groeipotentieel. Het gediversifieerde karakter van deze investeringen draagt bij tot een evenwichtige spreiding van de economische en financiële risico’s. Bovendien zal AvH in de regel deze investeringen financieren via eigen vermogen.
Niet vervallen (€ 1.000)
Vervallen < 30 d
Vervallen < 60 d
Vervallen < 120 d
Vervallen > 120 d
24.098
7.575
6.050
2.386
6.822
1.322
6.261
3.296
Totaal
Vervaldagenbalans 2009 Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Financiële activa voor handelsdoeleinden
320.805
320.805
6.562
6.562
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
592.320
592.320
Vorderingen
291.530
251.421
326.187
326.187
Vervaldagenbalans 2010 Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Financiële activa voor handelsdoeleinden
1.919
1.919
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
502.219
502.219
Vorderingen
297.602
279.900
De vervallen vorderingen betreffen hoofdzakelijk de aannemingsactiviteit van Van Laere en de leasingportefeuille van Bank J.Van Breda & C°. Achterstallige vorderingen hebben meestal te maken met geschillen die tussen de bouwheer en de aannemer Van Laere ontstaan zijn. De aanstelling van experten en het bekomen van hun expertiseverslag kan maanden in beslag nemen en resulteert tussentijds vaak in blokkeren van betalingen. Verwachte verliezen op werven worden adequaat voorzien via waardeverminderingen op werven, opgenomen in de balansrubriek ‘Onderhanden projecten in opdracht van derden’ (Toelichting 13). In deze verliezen zijn eventuele waardeverminderingen op handelsvorderingen vervat, wat de lage gecumuleerde waardeverminderingen op handelsvorderingen verklaart.
147
(€ 1.000)
Financiële activa aan reële waarde via resultatenrek.
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
Vorderingen
-76.114
-20.569
Boekjaar 2009 Gecumuleerde waardeverminderingen - beginsaldo
-8.603
0
Wijzigingen in de consolidatiekring
-34
Bijzondere WV geboekt tijdens het boekjaar
-1.229
Bijzondere WV teruggenomen tijdens het boekjaar Bijzondere WV uitgeboekt tijdens het boekjaar
717
560
6.528
6.878
Andere wijzigingen Gecumuleerde waardeverminderingen - eindsaldo
-166 -8.603
0
-68.869
-14.560
-8.603
0
-68.869
-14.560
-21
-2.816
15.106
9.642
-147
-21
-53.931
-7.123
Boekjaar 2010 Gecumuleerde waardeverminderingen - beginsaldo
148
Bijzondere WV geboekt tijdens het boekjaar Bijzondere WV teruggenomen tijdens het boekjaar
631
Bijzondere WV uitgeboekt tijdens het boekjaar Andere wijzigingen Gecumuleerde waardeverminderingen - eindsaldo
-8.603
0
De waardeverminderingen op financiële activa aan reële waarde via resultatenrekening betreffen het private equity segment, waarin een aantal oude investeringen vervat zitten die in het verleden werden afgewaardeerd, met name Brepols, Lamitref en Net Fund Europe. De financiële activa beschikbaar voor verkoop noteren gecumuleerde waardeverminderingen voor een totaal van 54 miljoen euro die hoofdzakelijk toe te wijzen zijn aan het segment AvH en subholdings, met als voornaamste de in 2008 geboekte waardevermindering op Fortis-aandelen (- 44,3 miljoen euro). De verkoop van Asco Leven en de liquidatie van een oud investeringsdossier Belcadi (WV 13,9 miljoen euro) verklaren de uitgeboekte WV. De significante daling van de WV op vorderingen vloeit voort uit de (eenmalige) uitboeking van oude WV op leasingvorderingen. De leasingportefeuille van Bank J.Van Breda & C° telt eind 2010 voor 4,7 miljoen euro aan gecumuleerde waardeverminderingen.
(€ 1.000)
Financiële activa aan reële waarde via resultatenrek.
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
Boekjaar 2009 Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden
23.591
Verplichtingen tot aankoop van vaste activa
5.310
Verplichtingen tot verkoop van vaste activa
123.466
68
Boekjaar 2010 Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden
11.191
Verplichtingen tot aankoop van vaste activa
6.623
Verplichtingen tot verkoop van vaste activa
123.655
We verwijzen naar Toelichting 21 ‘Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’ voor verdere uitleg.
68
Vorderingen en schulden
3. Wisselkoersrisico Aangezien Extensa Group aanwezig is in Turkije en Roemenië, zijn de lokale activiteiten onderhevig aan wisselkoersschommelingen, voornamelijk de USD in Turkije en de RON in Roemenië. Extensa Group heeft geen rechtstreekse exposure in RON (huuropbrengsten in euro) maar wordt geconfronteerd met verzwakte retailhandelaars die getroffen zijn door een gedaalde consumptie en de zwakkere RON. In sommige gevallen werden tijdelijke huurkortingen toegestaan. In Turkije loopt Extensa een USD-risico op de project-marge uit de verkopen van vastgoed. Het USD-wisselkoersrisico is momenteel niet ingedekt aangezien Extensa hoogstwaarschijnlijk de USD cashopbrengsten zal herinvesteren in andere USD-ontwikkelingsopportuniteiten. Het wisselkoersrisico van Bank J.Van Breda & C° is beperkt aangezien de bank enkel actief is in België en door de aard van haar cliënteel geen eigen materiële muntposities heeft. De strategie van AvH om zich ook te richten op opkomende markten resulteerde in 2 investeringen in Indische Rupie (14,9% belang in Sagar Cements, 50% in Oriental Quarries & Mines). Voorts houdt AvH een 35%-belang aan in Gulf Lime (Verenigde Arabische Emiraten). De overige integraal geconsolideerde participaties zijn niet onderhevig aan een wisselkoersrisico aangezien zij voornamelijk actief zijn in de euro-zone. Verschillende niet-integraal geconsolideerde participaties zoals DEME, Sipef, maar ook Hertel, Manuchar, Henschel e.a. zijn in belangrijke mate actief buiten de euro-zone. Het wisselkoersrisico wordt in die gevallen telkens op het niveau van de deelneming zelf opgevolgd en aangestuurd. De hieronder vermelde koersen werden gebruikt om de balansen en resultaten van de buitenlandse entiteiten om te rekenen naar de euro: Slotkoers
Gemiddelde koers
US Dollar (USD)
1,3390
1,3215
Roemeense Lei (RON)
4,2620
4,2122
Indische Rupie (INR)
59,8802
60,6061
Turkse Lire (YTL)
2,0694
1,9965
Verenigde Arabische Emiraten-Dirham (AED)
4,9188
4,8780
4. Private equity deelnemingen (€ 1.000)
Private equity deelnemingen - reële waarde Private equity deelnemingen: beginsaldo
2010
2009
320.805
321.741
Aanschaffingen
12.941
8.304
Overdrachten ( - )
-16.272
-8.224
8.712
-964
326.187
320.805
Winst (verlies) op private equity participaties gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Overige toename (afname)
-52
Private equity deelnemingen: eindsaldo
Conform IAS 31 en IAS 28 worden gemeenschappelijke dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen, aangehouden door voornamelijk Sofinim, het private equity vehikel uit de AvH-groep, aan reële waarde gewaardeerd, waarbij de waardeschommelingen in de resultatenrekening worden erkend (IAS 39). De private equity deelnemingen dragen bij tot het resultaat via de ‘fair value’ schommelingen enerzijds en de cash inkomsten via de uitkering van dividenden anderzijds.
(€ 1.000)
Totaal
Deel groep 2010
Deel groep 2009
4.577
4.577
3.387
-1.172
451
451
334
-89
1.573
-212
-157
693
177
157
116
1.109
0
0
-21
2.409
1.783
-424
-9.093
-9.093
-6.729
-2.722
805
805
596
258
258
258
191
-349
Aandeelhouders %
Fair value schommeling
AR Metallizing
70,00%
Alural
60,00%
Atenor
12,01%
-1.785
Axe Investments
48,34%
-19
Blomhof (verkocht in 2010)
20,54%
Amsteldijk Beheer (ex-Cindu)
50,00%
209
Distriplus
50,00%
Egemin Int
29,76%
Engelhardt (verkocht in Q4 2010)
Cash inkomsten
2.200
Euro Media Group
22,00%
148
148
109
421
Hertel Holding
46,55%
4.535
4.535
3.356
2.188
Manuchar
30,00%
1.366
900
2.266
1.677
1.885
NMC
30,66%
2.916
837
3.754
2.778
1.477
Spano Invest
72,92%
2.433
2.433
1.800
-1.570
Synvest - Corelio
49,99%
836
836
619
227
Turbo’s Hoet
50,00%
1.121
1.121
829
180
Sany-Turbos-Hoet.com
33,33%
-46
-46
-34
-87
14.399
10.655
2.006
Bijdragen deelnemingen Sofinim
8.712
5.686
Financière Flo - Groupe Flo (vermogensmutatie)
33,00%
3.019
546
Trasys Group (vermogensmutatie)
40,97%
147
872
13.821
3.423
Bijdragen private equity deelnemingen(1) (1)
Zie afzonderlijke bijlage ‘Kerncijfers’ - geconsolideerd groepsresultaat
149
Commentaar bij de private equity deelnemingen aan reële waarde Het private equity segment heeft in 2010 13,0 miljoen euro (inclusief meerwaarden) bijgedragen tot het resultaat van de groep. Zonder rekening te houden met een goodwill impairment van 4,8 miljoen euro (deel AvH) binnen Distriplus, bedroeg de courante bijdrage van de private equity deelnemingen 18,1 miljoen euro in 2010 (3,4 miljoen euro in 2009). De meeste deelnemingen realiseerden dan ook een substantieel beter resultaat, wat een voorzichtig economisch herstel bevestigt. In 2010 investeerde AvH 14,8 miljoen euro in private equity. Dit gebeurde uitsluitend onder de vorm van vervolginvesteringen, met de verhoging van de participatie in Hertel van 40,5% tot 46,5% als belangrijkste. Het niveau van desinvesteringen bedroeg 18,8 miljoen euro, voornamelijk de verkoop van Blomhof en Engelhardt. Het private equity segment heeft per 31 december 2010 een eigen vermogen (inclusief aandeel van derden) van 468,3 miljoen euro. Hierin is het aandeel van de deelnemingen in Groupe Flo en Trasys (via GIB aangehouden) opgenomen voor een bedrag van 31,1 miljoen euro. Op basis van de beurskoersen per 31 december 2010 overschrijdt de beurswaarde van Atenor de waarde waartegen deze participatie is opgenomen in de balans per 31 december 2010 met 7,3 miljoen euro. De boekwaarde van het belang in Groupe Flo daarentegen vertoont een (latente) minwaarde van 7,1 miljoen euro op basis van de beurskoers eind 2010.
5. Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekjaar 2009
Financiële vaste activa
Geldbeleggingen
Voor verkoop beschikbare financiële activa: beginsaldo reële waarde
22.048
519.918
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
22.048
517.745
0
2.173
450
567.915
-1.233
-536.272
(€ 1.000)
150
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde Aanschaffingen Actuarieel rendement Overdrachten (-)
-6.604
Toename (afname) door wijzigingen in de reële waarde
24.999
Bijzondere WV opgenomen in de resultatenrekening (-)
350
Overboeking van (naar) andere posten
748
Voor verkoop beschikbare financiële activa: eindsaldo reële waarde
22.363
569.957
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
22.363
549.249
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde
20.708
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekjaar 2010
Financiële vaste activa
Geldbeleggingen
Voor verkoop beschikbare financiële activa: beginsaldo reële waarde
22.363
569.957
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
22.363
549.249
(€ 1.000)
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde Aanschaffingen
20.708 138
560.906
-4.676
-640.532
Toename (afname) door wijzigingen in de reële waarde
81
-5.425
Bijzondere WV opgenomen in de resultatenrekening (-)
-21
Actuarieel rendement Overdrachten (-)
Overboeking van (naar) andere posten
-6.022
5.451
Voor verkoop beschikbare financiële activa: eindsaldo reële waarde
23.336
478.884
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
23.255
467.149
81
11.734
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde
In de rubriek ‘Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa’ zijn vnl. de participaties in Koffie F. Rombouts, Belfimas, Tikehau SS Fund Ltd ondergebracht. Aangezien Alcofina begin 2011 werd verkocht, werd deze participatie eind 2010 overgeboekt vanuit de balansrubriek ‘Ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast’. In 2010 werd 0,1 miljoen euro bijgestort in het Tikehau SS Fund, werd Asco Leven verkocht en zakte het belang van AvH in Koffie Rombouts verder naar 16%. De geldbeleggingen bestaan uit:
Aantal aandelen
Beleggingsportefeuille bij Bank J.Van Breda & C° (waarvan 98% obligaties) Hermes Universal Medium KBC Fortis CNP Retail Estates (bij Extensa & Leasinvest Real Estate) Andere
Reële waarde 437.125
91.000
8.030
175.000
4.462
2.782.844
4.761
95.044
3.479
290.864
13.380 7.646 478.884
De aanschaffingen en overdrachten werden in belangrijke mate door Bank J.Van Breda & C° gerealiseerd. Het segment AvH en subholdings verkocht in 2010 225.000 KBC aandelen. De daling van de latente meerwaarde van 20,7 miljoen euro tot 11,7 miljoen euro vloeit voort uit enerzijds de gerealiseerde verkopen en anderzijds de gestegen swaprentes en spreads die de waarde van de obligatieportefeuille van Bank J.Van Breda & C° negatief beïnvloeden.
Per segment wordt de reële waarde van de geldbeleggingen als volgt opgedeeld:
Reële waarde
Financiële diensten (vnl. Bank J.Van Breda & C°)
437.125
AvH en subholdings
26.603
Vastgoed en aanverwante diensten
15.155
Private equity
1
Bouw, bagger & concessies
0
Energie en grondstoffen
0 478.884
Kredietrisico van de beleggingsportefeuille Bank J.Van Breda & C° Het risicoprofiel van de beleggingsportefeuille wordt al jarenlang bewust erg laag gehouden. De bank belegt enkel in obligaties, waarvan 98% uitgegeven of gewaarborgd door Europese overheden. De exposure op de PIIGS-landen bedraagt slechts 25 miljoen euro (10 miljoen euro op Griekenland en 15 miljoen euro op Italië) en bedraagt aldus 5% van de totale beleggingsportefeuille van de bank. Het investeringskader dat jaarlijks ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de raad van bestuur bepaalt waarin belegd kan worden en welke limieten gelden. In de onderstaande tabel vindt u de samenstelling van de beleggingsportefeuille naar rating, sector, munt en eindvervaldag.
151 Samenstelling beleggingsportefeuille op 31/12/2010 Naar rating (Moody’s)
Naar sector
Naar restlooptijd
Naar munt
Aaa
65,9%
Overheden
94,2%
2011
23%
Aa1
26,7%
Overheidsgewaarborgd
3,6%
2012-2014
58%
Aa2
3,5%
Overige
2,2%
2015-2016
19%
Ba1
1,7%
Geen rating
2,2%
EUR
100%
Toelichting 12: banken - vorderingen op kredietinstellingen & cliënten (€ 1.000)
Reële waarde
Boekwaarde
2010
2009
2010
2009
Binnenlandse banken
25.736
28.820
25.736
28.827
Buitenlandse banken
9.277
6.162
9.277
6.185
35.013
34.982
35.013
35.012
i. Vorderingen op kredietinstellingen
Totaal kredietinstellingen
(€ 1.000)
ii. Leningen en vorderingen op cliënten Wissels en eigen accepten
Reële waarde 2010
Boekwaarde 2009
2010
2009
6.454
4.245
6.449
4.246
1.673.599
1.511.210
1.573.300
1.412.083
Hypothecaire leningen
527.172
415.813
502.186
392.319
Termijnkredieten/straight loans
363.778
341.703
361.393
338.538
Debetstanden/kaskredieten
34.986
43.467
34.986
43.467
Overige
26.120
14.002
26.120
14.002
Totaal cliënten
2.632.109
2.330.440
2.504.581
2.204.655
Totaal vorderingen op kredietinstellingen & clienten
2.667.122
2.365.422
2.539.594
2.239.667
Investeringskredieten en financieringen FV aanpassing ingedekte kredieten (FV hedge)
147
De integrale consolidatie van Bank J.Van Breda & C° resulteert in de opname van de specifieke bancaire vorderingen en schulden in de balans van AvH. Deze rubrieken werden gegroepeerd om de balans zo transparant mogelijk te houden. De leningen en vorderingen op cliënten omvatten: • kredieten toegekend aan familiale ondernemers en vrije beroepen. De vele ondernemers en vrije beroepen die de voorbije jaren cliënt werden, vertrouwen een steeds groter deel van hun bankzaken aan de bank toe. • autofinancieringen verstrekt door Van Breda Car Finance, voor 100% dochteronderneming van de bank. De kredieten aan cliënten groeiden met 13%.
Kredietrisico De kredietportefeuille van Bank J.Van Breda & C° is zeer gespreid binnen het door de bank gekende cliënteel van lokale ondernemers en vrije beroepen. De bank hanteert hierbij concentratielimieten per sector en maximale kredietbedragen per relatie. De kredietportefeuille is onderverdeeld in risicocategorieën die elk hun specifieke opvolging krijgen. Over de kredieten uit de hoogste risicocategorie ‘onzeker verloop’ wordt tweemaal per jaar gerapporteerd aan de raad van bestuur. In het kader van Bazel II heeft Bank J.Van Breda & C° geopteerd voor de ‘standardised approach’. Vorderingen die dubieus worden, worden overgedragen naar de afdeling Betwiste Zaken. Er gelden criteria voor verplichte overdracht wanneer bepaalde gebeurtenissen zich voordoen bij onze cliënten, kredietnemers of borgen. Op de kredieten in de hoogste risicocategorie ‘onzeker verloop’ en op de vorderingen die dubieus worden, worden waardeverminderingen geboekt.
Niet vervallen
152
(€ 1.000)
30 d < vervallen < 60 d
60 d < vervallen < 120 d
120 d < vervallen
0
0
0
0
0
39.736
4.303
996
299
4.725
Vervallen < 30 d
Dubieus
Totaal
Vervaldagenbalans 2009 Binnenlandse banken
28.827
Buitenlandse banken
6.185
6.185
35.012
35.012
4.246
4.246
1.412.083
1.362.024
Totaal kredietinstellingen Wissels en eigen accepten Investeringskredieten en financieringen
28.827
0
Hypothecaire leningen
392.319
383.179
6.539
1.110
86
Termijnkredieten/straight loans
338.538
325.051
12.932
80
475
6.006
289
1.477
7
3.214
65.213
5.782
3.034
306
9.344
30 d < vervallen < 60 d
60 d < vervallen < 120 d
120 d < vervallen
0
0
0
Debetstanden/kaskredieten
43.467
32.474
Overige
14.002
14.002
2.204.655
2.120.976
Totaal cliënten
Niet vervallen
(€ 1.000)
Vervallen < 30 d
1.405
Dubieus
Totaal
Vervaldagenbalans 2010 Binnenlandse banken
25.736
Buitenlandse banken
9.277
9.277
35.013
35.013
6.449
6.449
Totaal kredietinstellingen Wissels en eigen accepten Investeringskredieten en financieringen
25.736 0
0
1.573.447
1.534.437
25.283
8.043
881
4.803
Hypothecaire leningen
502.186
494.855
5.267
1.110
243
711
Termijnkredieten/straight loans
361.393
347.708
11.930
125
1.630
3.792
1.110
938
10
2.762
46.272
10.388
3.692
10
8.276
Debetstanden/kaskredieten
34.986
26.374
Overige
26.120
26.120
2.504.581
2.435.943
Totaal cliënten
Toelichting 13: voorraden en onderhanden projecten in opdracht van derden (€ 1.000)
2010
2009
I. Voorraden, nettobedrag
21.944
21.375
Bruto-boekwaarde:
22.027
21.873
Grond- en hulpstoffen
2.299
2.529
Handelsgoederen Onroerende goederen bestemd voor verkoop Afschrijvingen en andere waardeverminderingen (-)
1
1
19.727
19.343
-83
-499
Geboekte WV op voorraden in resultatenrekening tijdens het boekjaar Terugname WV op voorraden in resultatenrekening tijdens het boekjaar
0
0
415
434
II. Onderhanden projecten in opdracht van derden Bedrag door (aan) opdrachtgevers verschuldigd voor onderhanden projecten, netto
5.427
5.508
Bedrag door klanten verschuldigd voor onderhanden projecten
11.469
10.685
Bedrag aan klanten verschuldigd voor onderhanden projecten (-)
-6.042
-5.176
65.661
134.169
Bedrag van gemaakte kosten en opgenomen winsten min verliezen
-120.858
-213.396
Bedrag van gerealiseerde opbrengsten
115.430
207.887
Opbrengsten onderhanden projecten
153
Onderhanden projecten op afsluitdatum
De onroerende goederen bestemd voor verkoop zijn hoofdzakelijk afkomstig van het segment ‘Vastgoed en aanverwante diensten’ en bevatten de grondenportefeuille van Extensa, gewaardeerd aan aanschaffingswaarde. Voorts houdt Algemene Aannemingen Van Laere 2 kleinere vastgoedposities aan in Namen en Brugge. Onderhanden projecten van Algemene Aannemingen Van Laere en Extensa worden gewaardeerd volgens de ‘Percentage of Completion’ methode, waarbij resultaat erkend wordt à rato van de vooruitgang van de werken. Voorziene verliezen worden evenwel onmiddellijk ten laste van het resultaat geboekt. De vooruitgang van de werken wordt bepaald op basis van de gedane kosten in verhouding tot de verwachte kostprijs van het ganse project. In de opstartfase van een project wordt geen resultaat erkend.
Toelichting 14: leasing (€ 1.000)
I. Leasinggever - financiële lease
< 1 jaar
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2010
< 1 jaar
Resterende looptijd
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2009
Resterende looptijd
Bruto lease-investeringen
41.858
85.328
7.873
135.059
40.584
88.925
9.072
138.581
Contante waarde van minimale leasebetalingen
35.764
77.771
6.593
120.128
33.918
80.345
7.549
121.812
Onverdiende financieringslasten De geaccumuleerde waardeverminderingen voor oninbare te vorderen minimale leasebetalingen Debiteuren leasing (€ 1.000)
II. Leasinggever - operationele lease
16.769
4.682
11.145
2.551
2.551 < 1 jaar
14.931
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2010
< 1 jaar
Resterende looptijd Toekomstige minimale leasebetalingen onder niet-opzegbare operationele leases (€ 1.000)
III. Leasingnemer - financiële lease
673
< 1 jaar
1.382
1 jaar < > 5 jaar
19
58
Minimale leasebetalingen - rente (-)
-4
-5
Contante waarde van de minimale leasebetalingen
15
53
Uitsplitsing leaseverplichtingen naar activa: Installaties, machines en uitrusting
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2009
Resterende looptijd
38
> 5 jaar
2.093
Totaal 2010
945
< 1 jaar
Resterende looptijd Minimale leasebetalingen - totaal
2.326
2.326
2.053
1 jaar < > 5 jaar
70
> 5 jaar
3.068
Totaal 2009
Resterende looptijd 1 1
78
17
-9
-1
69
16
69
33
16
-1 16
0
32 32
Toelichting 14: leasing (vervolg) (€ 1.000)
IV. Leasingnemer- operationele lease Toekomstige minimale leasebetalingen onder niet-opzegbare operationele leases
< 1 jaar
1 jaar < > 5 jaar
36
56
> 5 jaar
Totaal 2010
< 1 jaar
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
92
13
35
0
Operationele lease- en subleasebetalingen opgenomen in de winsten verliesrekening
1.937
Totaal 2009 48 1.685
De leasingschulden worden in de toelichting 16 ‘Financiële schulden’ gerapporteerd.
Toelichting 15: voorzieningen Voorzieningen voor garanties
154
Milieuvoorzieningen
Voorzieningen voor gerechtelijke procedures
Overige voorzieningen
(€ 1.000)
Totaal
Voorzieningen - boekjaar 2009 Voorzieningen, beginsaldo
3.933
77
Additionele voorzieningen Toename van bestaande voorzieningen
173
Toename door bedrijfscombinaties
1.137
5.315
49
167
2.259
2.308
1
171
344 15
15
Bedrag aan gebruikte voorzieningen (-)
-1.021
-1.021
Terugname van niet-gebruikte voorzieningen (-)
-20
Voorzieningen, eindsaldo
-16
-36
3.085
122
167
3.551
6.925
3.085
122
167
3.551
6.925
Voorzieningen - boekjaar 2010 Voorzieningen, beginsaldo Additionele voorzieningen Toename van bestaande voorzieningen
173
61
61
11
184 -274
-428
-243
-309
Overboekingen van (naar) andere posten
-627
-627
Overige toename (afname)
-324
-324
2.083
5.481
Bedrag aan gebruikte voorzieningen (-)
-57
-29
Terugname van niet-gebruikte voorzieningen (-)
-51
-16
Voorzieningen, eindsaldo
3.150
-68
149
99
In het saldo van 5,5 miljoen euro voorzieningen heeft 1,2 miljoen euro betrekking op huurgaranties gegeven door de vastgoedpoot.
Toelichting 16: financiële schulden (€ 1.000)
< 1 jaar
I. Financiële schulden
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2010
< 1 jaar
Resterende looptijd
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2009
Resterende looptijd
Leningen van banken
40.613
141.939
29.687
212.239
16.860
243.812
14.972
275.644
Achtergestelde leningen
17.605
32.448
57.095
107.148
7.015
38.747
35.549
81.311
15
18
36
69
16
13
3
Overige financiële schulden
175.382
4.690
180.072
108.755
271
Totaal
233.615
179.095
499.528
132.647
282.843
Financiële lease-overeenkomsten
Liquiditeitsrisico De financiële schulden, na intercompany-eliminatie, zijn afkomstig uit volgende segmenten: KT
LT
1.684
15.845
169.219
174.374
17.605
89.543
Private equity
0
0
Energie en grondstoffen
0
0
45.108
51
233.615
265.913
Bouw, bagger & concessies Vastgoed en aanverwante diensten Financiële diensten
AvH en subholdings Intercompany
-13.900
86.818
32 109.027
50.524
466.014
De schulden aangegaan door NMP ter financiering van de aanleg van de pijpleidingen (13,1 miljoen euro) dragen het meest bij tot de financiële schulden van het segment ‘Bouw, bagger & concessies’. In het kader van de terbeschikkingstelling van de pijpleidingen worden het volledig kapitaal en de intrestlasten doorgerekend aan de gebruiker van de pijpleiding. Leasinvest Real Estate en Extensa Group beschikken bij hun banken over de nodige lange termijn kredietfaciliteiten en back-up lijnen voor hun commercial paper-lijnen om de bestaande en toekomstige investeringsnoden te dekken. Door deze kredietfaciliteiten en back-uplijnen is het financieringsrisico ingedekt. Het liquiditeitsrisico wordt beperkt door enerzijds de financieringen te spreiden over verschillende bankiers en anderzijds door de vervaldata van de kredietfaciliteiten te diversifiëren. Leasinvest Real Estate heeft anticipatief haar kredietlijnen bij verschillende banken verlengd met een toename van de gemiddelde duration van 1,7 tot 4,1 jaar als gevolg. De financiële schulden van het segment ‘Financiële diensten’ betreffen de achtergestelde leningen van Bank J.Van Breda & C°. De specifieke bancaire schulden zitten vervat in toelichting 17. De financiële schulden ‘AvH en subholdings’ komen nagenoeg overeen met het door AvH uitgegeven commercial paper. AvH en AvH-CC beschikken over bevestigde kredietlijnen, gespreid over verschillende banken, die de uitstaande CP-verplichtingen ruim overtreffen. Bovenop de financiële schulden onder de vorm van commercial paper heeft het segment nog 65.893.878 euro schulden ten opzichte van andere groepsbedrijven (het betreft deelnemingen die een deel van hun kasoverschotten in deposito brengen bij AvH Coordination Center). Deze bedragen worden uiteraard geëlimineerd in consolidatie.
ii. Schulden (of gedeelte van schulden) gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (€ 1.000)
2010
2009
Leningen van banken
76.289
65.578
Overige financiële schulden Totaal
48.373
39.846
124.663
105.424
Toelichting 17: banken - schulden aan kredietinstellingen, clienten & obligaties (€ 1.000)
i. Schulden aan kredietinstellingen
Reële waarde 2010
Boekwaarde 2009
2010
2009
Rekening-courant / overnight
511
834
511
834
Deposito's met vaste looptijd
157.776
157.644
157.737
157.617
17.665
93.681
17.780
93.318
175.952
252.159
176.028
251.769
Overige deposito's Totaal
ii. Schulden aan cliënten
2010
2009
Rekening-courant / overnight
969.318
937.631
1.034.781
2010
979.832
2009
Deposito's met vaste looptijd
790.142
632.539
777.269
621.246
Overige deposito's - speciale deposito's - gereguleerde deposito's - overige deposito's - depositogarantiesysteem Totaal
20.553
14.454
20.553
15.795
569.493
594.832
590.131
600.009
40.655
39.771
40.656
39.772
1.103
1.103
1.103
1.103
2.391.264
2.220.330
2.464.493
2.257.757
iii. Schuldcertificaten inclusief obligaties
2010
2009
2010
2009
Schuldcertificaten
118.598
121.261
117.637
119.758
Kasbons
3.620
5.941
3.547
5.799
Niet converteerbare obligaties
8.483
8.136
8.226
7.989
130.701
135.338
129.410
133.546
2.697.917
2.607.827
2.769.931
2.643.072
totaal schulden aan kredietinstellingen, clienten & obligaties
De integrale consolidatie van Bank J.Van Breda & C° resulteert in de opname van de specifieke bancaire vorderingen en schulden in de balans van AvH. Deze rubrieken werden gegroepeerd om de balans zo transparant mogelijk te houden. De externe institutionele financiering (interbancair + effecten geplaatst bij institutionelen) betreft slechts 5% van het balanstotaal van Bank J.Van Breda & C°. De belangrijkste financieringsbron is het cliënteel van de bank: vele duizenden lokale ondernemers en beoefenaars van vrije beroepen gebruiken Bank J.Van Breda & C° voor hun beleggingen en dagelijkse werking. Hierdoor beschikt de bank over een stabiele financieringsbron, waarvan de volumes gespreid zijn over een grote groep cliënten. Liquiditeitsrisico Bank J.Van Breda & C° Het liquiditeitsrisico van de bank wordt permanent bewaakt door een proactief Thesauriebeheer, binnen de krijtlijnen van het Asset & Liability Management. Ook in 2010 beschikte de bank over een ruime liquiditeitspositie, gekarakteriseerd door thesaurie-overschotten. Voor haar liquiditeitsbeheer maakt de bank o.a. gebruik van liquiditeitsgaprapporten, ratio-analyse en volumeprognoses op korte en lange termijn. De bank werkt ook met een interne liquiditeitsratio die de liquide activa en de beschikbare liquiditeit uit de beleggingsportefeuille afzet tegenover de kortetermijnverplichtingen. Ook de observatieratio’s die in 2009 door de CBFA werden geïntroduceerd, worden maandelijks opgevolgd. De bank bleef op elk moment ruim binnen de CBFA-normen. In de volgende tabel zijn de activa en passiva gegroepeerd per periode van vervaldagen.
155
Liquiditeitsgap (€ mio)
1 maand
1-3 maand
3-12 maand
1-5 jaar
5-10 jaar
> 10 jaar
Totaal
31/12/2010 Activa
409
141
396
1.317
547
358
3.168
Passiva
799
498
544
917
66
344
3.168
-390
-357
-148
+400
+481
+14
Gap 31/12/2009 Activa
399
140
432
1.221
477
306
2.975
Passiva
810
436
511
838
52
327
2.975
-411
-296
-80
383
425
-21
Gap
156
Bovenstaande tabel houdt rekening met interne assumpties rond de stabiliteit van tegoeden voor producten zonder vervaldag (bijv. zicht - en spaarrekening). Daarenboven heeft de bank een ruime portefeuille obligaties van hoge kwaliteit die gebruikt kunnen worden als buffer om liquiditeitsschommelingen in de thesaurie op te vangen. Eind 2010 bedroeg deze portefeuille 435 miljoen euro (inclusief gelopen rente).
Toelichting 18: financiële instrumenten Renterisico Bank J.Van Breda & C° De bank voert een voorzichtig beleid qua renterisico, ruim binnen de normen van de CBFA (Commissie voor Bank-, Financie- en Assurantiewezen). Daar waar de looptijden van activa en passiva onvoldoende overeenkomen, zet de bank indekkingsinstrumenten in om dit te corrigeren. Dit gebeurt met een combinatie van renteswaps (die de vlottende renteverplichtingen omzetten in vaste) en opties (die bescherming bieden tegen een stijging van de rente boven bepaalde niveaus). Het renterisico wordt o.a. gemeten aan de hand van de Basis Point Value-methodologie. Na een geleidelijke afbouw van het renterisico in 2009 werd er in 2010 voor geopteerd om het renterisico op een relatief laag niveau te houden. De bank voert tevens een uitgebreide rentegapanalyse uit en een scenarioanalyse die rekening houdt met wijzigende marktvoorwaarden, die toelaten de impact van stress-scenario’s te analyseren. Op 31/12/2010 zou een parallelle stijging van de volledige rentecurve met 100 basispunten of 1% het renteresultaat met -0,5 miljoen euro beïnvloeden. Op 31/12/2009 had dit een impact van -1,4 miljoen euro. Renterisico overige integraal geconsolideerde participaties NMP is niet onderhevig aan enig renterisico aangezien de intrestlasten integraal worden doorgerekend aan de gebruikers in het kader van de terbeschikkingstelling van de pijpleidingen. Het indekkingsbeleid van Leasinvest Real Estate is afgestemd om het renterisico voor ongeveer 75% van de financiële schulden veilig te stellen voor een periode van 4-5 jaar en ongeveer 50% voor de volgende 5 jaar. Gezien de schuldfinanciering van Leasinvest Real Estate gebaseerd is op een vlottende rentevoet, bestaat het risico dat bij een stijging van de rentevoeten de financieringskosten oplopen. Dit renterisico wordt ingedekt door financiële instrumenten zoals spot & forward rente-collars en interest rate swaps. De vervaldata van de rente-indekkingen situeren zich tussen 2011 en 2021. Leasinvest Real Estate heeft in 2010 gebruik gemaakt van de historisch lage rentevoeten om de duration van haar indekkingen te verlengen van 1,3 jaar naar 4,5 jaar door nieuwe forward cap’s, interest rate swaps en payer swaptions af te sluiten. Extensa streeft naar een minimale dekking van 50% van de geconsolideerde floating kredieten op korte termijn. In 2010 werden aldus cap opties gekocht voor een totaal notioneel bedrag van 50 miljoen euro over een periode van 7 jaar (2010-2017). Anima Care dekt haar renterisico in door maximaal leningen met een vaste rentevoet aan te gaan. Per eind 2010 bedraagt het uitstaand saldo aan leningen met een flexibele rentevoet 14,72% van de totale schuld. De financiële schulden van de segmenten private equity en AvH en subholdings komen nagenoeg overeen met het door AvH uitgegeven commercial paper (44,8 miljoen euro eind 2010). Per jaareinde 2010 was er geen enkel rente-indekkingsinstrument uitstaand. Sensitivity analyse voor het renterisico Indien de Euribor met 1% zou stijgen, zou dit een toename van de rentelasten met zich meebrengen van 0,9 miljoen euro (Extensa), 0,9 miljoen euro (Leasinvest Real Estate), 0,01 miljoen euro (Anima Care) en 0,4 miljoen euro (AvH en subholdings). Dit houdt evenwel geen rekening met de impacten die we zouden terugvinden op het actief. Bij Van Laere is de impact quasi nihil wegens indekking of vaste rentevoeten.
Toelichting 18: financiële instrumenten (vervolg) (€ 1.000)
Notioneel bedrag 2010
Indekking van het renterisico van een portefeuille
Boekwaarde 2010
Notioneel bedrag 2009
Boekwaarde 2009
Activa Reële waarde indekking Kasstroomindekking
66.182
260
127.439
1.437
50.076
78
< 1 jaar > 1 jaar
1.697
78
Passiva Reële waarde indekking Kasstroomindekking
67.273
724
432.136
14.795
384.636
18.174
< 1 jaar
444
247
> 1 jaar
15.075
17.927
157 (€ 1.000)
Winst 2010
Aanpassingen aan de reële waarde van indekkingsinstrumenten
Verlies 2010
Winst 2009
Verlies 2009
Reële waarde indekking van renterisico Reële waarde wijzigingen van de ingedekte positie
-665
Reële waarde wijzigingen van de indekkingsderivaten
711
Gespreide inresultaatname van reële waarde ingedekte positie bij aanvang
811
Kasstroomindekking van het renterisico Reële waarde wijzigingen van de indekkingsderivaten - ineffectief gedeelte
1.401
27
Inresultaatname van initiële intrinsieke waarde van indekkingsinstrumenten volgens het bij aanvang verwachte cashflowpatroon
-660
-35
Erkend in eigen vermogen
-1.165
Verlies 2010
1.946
Reële waarde wijzigingen van de indekkingsderivaten - effectief gedeelte
Erkend in eigen vermogen
Verlies 2009
-7.932
Stopzetting kasstroomindekking
-732
4
-4.530
Afgeleide financiële instrumenten voor handelsdoeleinden (€ 1.000) Volgens soort
Rente
Volgens type
Option
Boekwaarde Activa 2010
Notioneel bedrag
Passiva 2010
Te ontvangen (activa) 2010
45
Te leveren (passiva) 2010
Te ontvangen (activa) 2009
Te leveren (passiva) 2009
134.162
207
2.223
3.344
285.000
684
3.397
205.000
IRS
3.479
3.965
68.000
4.518
4.357
140.500
106.455
14
52
40.000
130.000
1.810
7.808
8.946
136.818
Overige
1.919
Equity option
1.579
1.665 1.907
7.408
FX forward
174.801
6.484 8.946
Overige Valuta (FX)
Notioneel bedrag
Passiva 2009
Cap/Floor/Collar FRA
Aandelen
Boekwaarde Activa 2009
1.580
6.223
78 459
912
15.882
36.579
906
667
30.470
33.528
512.117
182.343
604.802
278.929
FX option Totaal
9.704
10.128
14.471
10.283
< 1 jaar
451
970
919
1.316
> 1 jaar
7.334
9.158
6.990
8.967
Obligaties in trading
1.919
6.484
Aandelen in trading
0
78
Deze rubriek bevat de indekkingsinstrumenten, waarop Bank J.Van Breda & C°, Extensa Group en Leasinvest Real Estate beroep doen, die niet voldoen aan de criteria voor hedging.
Toelichting 19: belastingen I. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen opgenomen in de balans (€ 1.000)
Activa 2010
Immateriële vaste activa
-464
Materiële vaste activa
412
Vastgoedbeleggingen Afgeleide financiële instrumenten
158
-230 4.001
-4.167
-391
683
-1.074
-395
2.507
-2.903
6.195
401
5.794
7.371
-39
7.410
2.235
-2.235
1.759
-1.759
711
-711
-365
-1.149
-230
746 -3.252
-746 -3.252
1.081
-1.081
733
-733
38
202
-164
186
-186
24
144
-418
Overige passiva
-121
39
-418
-427
223
-183 -427
2.372
-2.372
2.463
-2.463
6.365
-711
7.076
6.875
-1.878
8.753
10.247
11.681
-1.434
9.815
10.700
-885
Fiscale verliezen Totaal
Netto 2009
-166
Overige activa Pensioenverplichtingen
Verplicht. 2009
-464
-1.514
Overheidssubsidies
Activa 2009
-4.515
LT vorderingen
Voorzieningen
Netto 2010
4.927
Voorraad en onderhanden projecten Geldbeleggingen
Verplicht. 2010
De evolutie van de netto-uitgestelde belastingvorderingen en- verplichtingen is voornamelijk toe te wijzen aan de evolutie van de herwaarderingsreserves ‘Effecten beschikbaar voor verkoop’ en ‘Afgeleide financiële instrumenten’ alsook van de fiscale verliezen.
II. Niet-opgenomen uitgestelde belastingvorderingen 6.658
6.658
6.816
6.816
Andere niet-geboekte uitgestelde belastingvorderingen (*)
Niet-geboekte fiscale verliezen
18.831
18.831
12.120
12.120
Totaal
25.488
25.488
18.936
0
0
18.936
(*) De andere niet-geboekte uitgestelde belastingvorderingen betreffen voornamelijk bedragen waarvan de recuperatie in de tijd begrensd is en afhankelijk is van de mate waarin tijdens die periode belastbaar resultaat wordt geboekt. Vorderingen die voortkomen uit terugvordering van niet aangewende DBI-overschotten zijn niet in dit overzicht opgenomen. 2010
2009
-12.117
-11.742
70
432
-12.048
-11.310
Herkomst en terugboeking van tijdelijke verschillen
1.662
2.830
Toevoeging (gebruik) van fiscaal overdraagbare verliezen
-1.645
791
III. Actuele en uitgestelde belastinglasten (-baten) Actuele belastingen, netto Belastingen op het resultaat van het boekjaar Aanpassingen aan belastingen van voorgaande perioden Totaal Uitgestelde belastingen, netto
Totaal Totaal actuele en uitgestelde belastingslasten (-baten)
17
3.621
-12.031
-7.690
IV. Aansluiting tussen toepasselijk en effectief belastingtarief Winst (verlies) vóór belasting
205.005
153.468
Winst (verlies) van ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast (-)
-135.425
-103.267
69.579
50.201
Toepasselijk belastingtarief (%)
33,99%
33,99%
Belastingen op basis van het toepasselijk belastingtarief
-23.650
-17.063
Impact van tarieven in andere rechtsgebieden
596
749
Impact van niet-belastbare inkomsten
10.554
10.131
Impact van niet-aftrekbare kosten
-5.393
-5.421
Impact van teruggenomen (aangewende) fiscale verliezen
-375
-302
Impact van over(onder)schattingen voorgaande perioden
-76
-426
6.313
4.643
Overige toename (afname) Belasting op basis van het effectief belastingtarief
-12.031
-7.690
Winst (verlies) vóór belasting
205.005
153.468
Winst (verlies) van ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast (-)
-135.425
-103.267
69.579
50.201
17,29%
15,32%
Effectief belastingtarief (%)
Toelichting 20: aandelenoptieplannen 1. ‘Equity settled’ optieplan AvH per 31 december 2010 Jaar van aanbod
Aantal toegekende opties
1999
10.650
-9.750
-900
0
30,00
01/01/2003 - 25/03/2010
2000
15.650
-14.650
-1.000
0
28,26
01/01/2004 - 12/01/2011
2001
109.500
-30.000
-10.500
69.000
32,33
01/01/2005 - 07/02/2012
2002
1.000
-1.000
0
30,65
01/01/2006 - 06/02/2013
2003
38.500
-34.000
1.000
15,98
01/01/2007 - 31/01/2011 + 5j
2004
32.500
-14.500
18.000
19,02
01/01/2008 - 26/01/2012 + 5j
2005
44.500
-1.000
43.500
27,08
01/01/2009 - 24/01/2013 + 5j
2006
46.000
-500
45.500
46,09
01/01/2010 - 03/01/2014 + 5j
2007
45.000
45.000
62,12
01/01/2011 - 08/01/2015 + 5j
2008
46.500
-2.000
44.500
66,05
01/01/2012 - 02/01/2016 + 5j
2009
49.500
-2.000
47.500
37,02
01/01/2013 - 05/01/2017
2010
49.000
49.000
52,05
01/01/2014 - 04/01/2018
488.300
Aantal uitgeoefende opties
Aantal vervallen opties
-3.500
-105.400
-19.900
Saldo
Uitoefenprijs (euro)
Uitoefentermijn
363.000
Het aandelenoptieplan van AvH, dat in maart 1999 werd goedgekeurd, beoogt de motivatie op lange termijn van uitvoerende bestuurders, leden van het executief comité, kaderleden en consulenten wiens activiteit essentieel is voor het succes van de groep. De opties geven recht op de verwerving van evenveel aandelen Ackermans & van Haaren. Het remuneratiecomité is belast met de opvolging van dit plan en met de selectie van de begunstigden. De opties worden gratis aangeboden en hebben een looptijd van 8 jaar. Conform de mogelijkheid geboden door de programmawet van 24 december 2002 werd in 2002 de looptijd van alle vóór 2003 uitstaande opties met drie jaar verlengd. De vennootschap heeft tevens van de mogelijkheid gebruik gemaakt om, binnen de grenzen bepaald door de Economische Herstelwet van 27 maart 2009, de uitoefentermijn van de opties die de vennootschap tussen 2 november 2002 en 31 augustus 2008 heeft aangeboden, zonder bijkomende last, met maximum 5 jaar te verlengen. IFRS 2 werd toegepast op de aandelenopties toegekend na 7 november 2002. De reële waarde per 31 december 2010 van de uitstaande opties 2003 tot en met 2010 bedraagt 3,9 miljoen euro en is berekend door een externe partij aan de hand van het Monte Carlo model, waarvan de voornaamste kenmerken:
Jaar toekenning
Beurskoers (€)
Dividend rendement
Volatiliteit
Intrestvoet
Fair Value (€)
Verwachte levensduur
Black & Scholes Value (€)
Verloop begunstigden
2003
15,75
3,24%
38,11%
3,46%
4,96
6,70
5,18
1,33%
2004
22,20
2,30%
28,09%
3,69%
7,10
6,10
7,67
1,33%
2005
28,06
1,92%
20,36%
3,16%
6,16
6,24
6,79
1,33%
2006
47,60
1,37%
18,10%
3,23%
10,22
5,95
11,94
1,33%
2007
66,90
1,35%
22,05%
4,04%
18,43
5,75
21,74
1,33%
2008
65,85
1,75%
20,24%
4,34%
14,84
5,90
17,78
1,33%
2009
37,02
2,66%
42,84%
3,39%
14,70
6,50
15,47
1,33%
2010
52,23
2,66%
34,34%
3,28%
16,74
7,29
16,53
1,33%
In 2010 werden 49.000 nieuwe aandelenopties toegekend met een uitoefenprijs van 52,05 euro per aandeel. De reële waarde bij toekenning werd vastgelegd op 0,8 miljoen euro en wordt over de ‘vesting’-periode van 4 jaar in resultaat genomen. Ter indekking van de uitstaande optieverplichtingen heeft AvH in totaal 393.000 eigen aandelen in portefeuille. 2. ‘Cash settled’ optie- en warrantenplannen bij de geconsolideerde dochterondernemingen van AvH De begunstigden van de optieplannen van Van Laere, Bank Delen, Bank J.Van Breda & C°, BDM en ASCO beschikken over een verkoopoptie lastens de respectievelijke moedervennootschappen Anfima, Delen Investments, Finaxis en AvH (die zelf over een koopoptie en een voorkooprecht beschikken om te verhinderen dat de aandelen zouden worden overgedragen aan derden). Deze optieplannen betreffen dus niet-beursgenoteerde aandelen, waarbij de waardebepaling in het optieplan is vastgelegd. De waardebepaling van de optieprijs is (afhankelijk van het optieplan) gebaseerd op de aangroei van het eigen vermogen, een multiple op de aangroei van de geconsolideerde winst of een marktwaardebepaling van de vennootschap. De waardering van de warranten toegekend aan de begunstigden van DEME, is gebaseerd op een multiple van de geconsolideerde cashflow. Conform IFRS 2 zit de impact van deze optie- en warrantenplannen op basis van de best mogelijke inschattingen in de schulden vervat. Deze schulden worden herzien ten gevolge van uitoefening, nieuwe toekenning of aanpassing van de parameters. Deze toe- of afnames van de schulden betekenen een kost respectievelijk opbrengst in de resultatenrekening. De totale schuld van de optie- en warrantenplannen van de integraal geconsolideerde ondernemingen per 31 december 2010 bedraagt 5,3 miljoen euro. 3. Eigen aandelen ingekocht In het kader van het bovenvermelde aandelenoptieplan AvH werden in de loop van 2010 54.068 eigen aandelen ingekocht alsook 41.300 verkocht ten gevolge van de uitoefeningen die in 2010 plaats vonden. Het totaal aantal eigen aandelen per eind december 2010 bedraagt 393.000.
159
Toelichting 21: niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen (€ 1.000)
2010
2009
Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden
98.988
128.292
Zakelijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd op eigen activa, als waarborg voor schulden en verplichtingen van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen
65.772
59.192
Goederen en waarden gehouden door derden in hun naam maar ten bate en op risico van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen voor zover deze goederen en waarden niet in de balans zijn opgenomen
10.832
12.311
Verplichtingen tot aankoop van vaste activa
54.803
80.821
Verplichtingen tot verkoop van vaste activa
373.312
288.347
315.974
343.911
- Financiële garanties
45.104
46.645
- Repo transacties + zakelijke zekerheden
90.290
50.290
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen van banken (Bank J.Van Breda & C°) - Kredietengagementen
160 De persoonlijke zekerheden zijn in 2010 samengesteld uit 48,9 miljoen euro aan garanties m.b.t. de vastgoedprojecten van Extensa en 35,2 miljoen garanties m.b.t. de bouwwerven van Algemene Aannemingen Van Laere. Het saldo van 14,9 miljoen euro betreffen waarborgen gesteld door AvH en subholdings (inclusief private equity) in het kader van de verkoop van participaties. De afname tegenover 2009 is voornamelijk het gevolg van het verlopen van de termijn voor verschillende garanties op niveau van AvH en subholdings. De zakelijke zekerheden bestaan voor 34,0 miljoen euro uit zekerheden gesteld door Extensa in het kader van haar activiteiten in de grond- en projectontwikkeling. Daarnaast vinden we voor 15,9 miljoen euro aan zekerheden bij Anima Care in het kader van de financiering van het vastgoed en 13,1 miljoen euro bij NMP in de vorm van in pand gegeven transportovereenkomsten. Het saldo komt toe aan zekerheden bij Algemene Aannemingen Van Laere. De onderaannemers van Algemene Aannemingen Van Laere hebben voor 10,8 miljoen euro aan waarborgen gesteld. De verplichtingen tot aankoop van vaste activa zijn voor 28,3 miljoen euro voor rekening van Leasinvest Real Estate en betreffen naast de tweede fase van Canal Logistics (opslagruimte te Brussel) ook het Rijksarchief Brugge. Het saldo is voornamelijk afkomstig van AvH en subholdings (inclusief private equity) en omvat ondermeer opties in het kader van aandelenoptieplannen of in het kader van aandeelhoudersovereenkomsten binnen private equity. De verplichtingen tot verkoop van vaste activa vertegenwoordigen call-opties op de activa van AvH en subholdings (inclusief private equity) ten belope van 281,8 miljoen euro. De toegekende aankoopopties op operationele leasingcontracten en op vastgoedbeleggingen bij Extensa Group en Leasinvest Real Estate alsook de verkoopverplichting Rijksarchief Brugge bij Algemene Aannemingen Van Laere verklaren de resterende 91,5 miljoen euro.
Toelichting 22: tewerkstelling I. Gemiddeld personeelsbestand
2010
2009
Bedienden en directie
699
651
Arbeiders
360
395
II. Personeelskosten (€ 1.000)
2010
2009
Bezoldigingen en sociale lasten
-63.012
-62.074
Pensioenkosten (vaste bijdragen en te bereiken doel)
-2.729
-2.514
Aandelenoptieplannen
-1.641
-1.421
-67.382
-66.008
2010
2009
Totaal In de hoofdzetel van Ackermans & van Haaren zijn 34 mensen tewerkgesteld.
Toelichting 23: pensioenverplichtingen (€ 1.000) Te bereiken doel plannen
310
116
Andere pensioenverplichtingen (brugpensioen)
1.961
1.795
Totaal pensioenverplichtingen
2.271
1.911
Totaal pensioenactiva
I. Te bereiken doel pensioenplannen
665
655
2010
2009
1. Bedragen opgenomen in balans Nettoverplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van gefinancierde te bereiken doel plannen
-605
-733
Contante waarde van volledig of gedeeltelijk gefinancierde verplichtingen
2.595
2.279
Reële waarde van fondsbeleggingen (-)
-3.200
-3.012
249
194
-355
-539
Niet-opgenomen actuariële winsten (verliezen) Verplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van te bereiken doel plannen, totaal Verplichtingen
310
116
Activa (-)
-665
-655
(€ 1.000)
2010
2009
2. Nettolasten opgenomen in de resultatenrekening
341
150
Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten
394
154
Rentekosten
108
126
Verwacht rendement op fondsbeleggingen (-)
-150
-134
-12
5
Verplichtingen uit hoofde van te bereiken doel plannen, beginsaldo
-539
-527
Betaalde bijdragen (-)
-157
-163
Opgenomen lasten
341
150
-355
-539
Opgenomen actuariële (winsten) verliezen, netto 3. Bewegingen in de verplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van te bereiken doel plannen
Verplichtingen uit hoofde van te bereiken doel plannen, eindsaldo 4. Voornaamste actuariële veronderstellingen Disconteringsvoet
4,50-5,00%
4,55%-5,25%
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
4,25%-5,00%
4,75%-5,00%
Verwacht percentage van loonsverhogingen
2,00%-3,50%
2,00%-3,50%
2,00%
2,00%
Percentage dat de tendens voor medische kosten weerspiegelt
II. Pensioenplannen met vaste bijdrage Totaal kosten opgenomen in de resultatenrekening
-2.519
-2.450
De te bereiken doel pensioenplannen betreffen voornamelijk de plannen bij AvH en subholdings.
Toelichting 24: beëindiging van bedrijfsactiviteiten Sinds 2006 vonden geen beëindiging van bedrijfsactiviteiten plaats.
Toelichting 25: verbonden partijen
TOTAAL 2009
Andere verbonden partijen
Geassocieerde deelnemingen
Private equity participaties
TOTAAL 2010
Dochterondernemingen
Boekjaar 2009 Andere verbonden partijen
Geassocieerde deelnemingen
Private equity participaties
Boekjaar 2010 Dochterondernemingen
(€ 1.000)
I. Activa jegens verbonden partijen Financiële vaste activa
8.844
38.418
Vorderingen en borgtochten: bruto
8.844
38.418
35.952
2.223
Vorderingen Handelsvorderingen
0
430
0
0
78
Overige vorderingen: bruto
35.874
2.223
430
Overige vorderingen: WV
47.262
6.992
39.009
47.262
6.992
39.009
0
38.606
41.665
2.318
380
78
148
38.527
41.923
2.318
380
0
-405
0
46.001 46.001
0
44.363 148 44.620 -405
Banken - vorderingen kredietinst. & cliënten
3.494
0
1.500
0
4.994
2.620
0
1.610
0
4.230
Overlopende rekeningen - activa
1.379
1.794
247
0
3.420
2.273
2.077
46
0
4.396
49.669
42.435
2.177
0
94.281
53.550
43.403
2.036
0
98.989
6.835
0
0
0
6.835
250
0
2.725
0
2.975
TOTAAL
II. Verplichtingen jegens verbonden partijen Financiële schulden Achtergestelde leningen Overige financiële schulden Overige schulden
0 6.835 487
0
0
0
Handelsschulden Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten en obligaties Overlopende rekeningen - passiva TOTAAL
2.725
6.835
250
487
3.261
250 0
0 487
487
3.261
2.725
1.642
0
4.902
149
149
1.492
4.753
138.435
0
1.123
0
139.558
138.807
0
716
0
139.523
274
0
69
0
343
137
0
72
0
209
146.031
0
1.192
0
147.223
142.454
0
5.155
0
147.610
161
Toelichting 25: verbonden partijen (vervolg) Andere verbonden partijen
TOTAAL 2010
Dochterondernemingen
Private equity participaties
Geassocieerde deelnemingen
Andere verbonden partijen
Bedrijfsopbrengsten
12.531
50
102
3
12.686
10.658
30
104
3
10.795
Verrichting van diensten
1.370
50
40
3
1.463
1.472
30
30
3
1.535
172
15 9.110
TOTAAL 2009
Geassocieerde deelnemingen
Boekjaar 2009
Private equity participaties
Boekjaar 2010
Dochterondernemingen
(€ 1.000)
III. Transacties tussen verbonden partijen
162
Renteopbrengsten bancaire activiteiten
110
Ontvangen provisies bancaire diensten
10.996
10.996
Opbrengsten uit onderhanden projecten in opdracht van derden
17
17
Overige bedrijfsopbrengsten
38
38
61
Overige exploitatiebaten
893
11.209
12.540
602
6.631
Rente op vorderingen financiële vaste activa
878
2.385
3.263
530
2.796
9.154
25
123
Dividenden
62
77
8.717
76
15
107
1
Exploitatielasten (-)
-1.132
0
-3.685
Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-)
-1.085
Overige exploitatiebaten
Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-)
-21
Overige exploitatielasten (-)
-26
361 361
0
-39 -3.646
Financieringsopbrengsten
1.757
34
27
Renteopbrengsten
1.757
34
27
Financieringslasten (-)
-211
0
-55
Rentelasten
-211
0
0
-55
74
89 9.110 0 61
24
348
7.605
3.706
22
348
4.102
47
129
1
-4.817
-2.102
0
-4.200
-1.124
-2.178
-21
104
-3.672
-28
1.818
1.917
6
9
1.818
1.917
6
9
-266
-83
0
-315
-266
-83
3.326 177 0
-6.302
-33
-2.211
-4.167
-4.195
104
0
1.931 0
-315
IV. Vergoedingen
1.931
-399 -399
2010
2009
256
217
Vergoeding van de bestuurders Tantièmes ten laste van AvH Vergoeding van de leden van het executief comité Vaste vergoeding
1.984
1.987
Variabele vergoeding
1.498
1.168
Groeps- en hospitalisatieverzekering
280
305
Voordeel in natura (bedrijfswagen)
19
17
De leden van het executief comité kunnen door de uitoefening van hun aandelenopties per eind 2010 op termijn in totaal 278.500 aandelen AvH verwerven
v. De commissaris Ernst & Young heeft de volgende bezoldigingen ontvangen voor: AvH
Dochterondernemingen(1)
35
790 11
11
4(2)
158
162
3
3
39
963
1.002
(€ 1.000) De uitoefening van een mandaat
AvH
Dochterondernemingen(1)
Totaal 2010 825
Totaal 2009 35
873
908
6
6
18
105
124
3
3
53
987
1.041
Bijzondere opdrachten - Andere controle-opdrachten - Belastingadviesopdrachten - Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten Totaal (1) (2)
Inclusief gemeenschappelijke dochterondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Er werd een bijkomende vergoeding betaald van 3.800 euro (excl. btw) aan Ernst & Young Tax Consultants CV voor fiscale adviezen.
Toelichting 26: winst per aandeel i. Voortgezette en beëindigde activiteiten
2010
2009
Netto geconsolideerd resultaat, aandeel van de groep (€ 1.000)
160.804
117.450
33.103.904
33.137.604
4,86
3,54
Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Winst per aandeel (€) Netto geconsolideerd resultaat, aandeel van de groep (€ 1.000) Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Impact aandelenopties Aangepast gewogen gemiddeld aantal aandelen Verwaterde winst per aandeel (€)
iI. Voortgezette activiteiten Netto geconsolideerd resultaat van voortgezette activiteiten, aandeel van de groep (€ 1.000) Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Winst per aandeel (€) Netto geconsolideerd resultaat van voortgezette activiteiten, aandeel van de groep (€ 1.000) Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Impact aandelenopties Aangepast gewogen gemiddeld aantal aandelen Verwaterde winst per aandeel (€) (1)
160.804
117.450
33.103.904
33.137.604
85.586
72.345
33.189.490
33.209.949
4,85 2010
3,54 2009
160.804
117.450
33.103.904
33.137.604
4,86
3,54
160.804
117.450
33.103.904
33.137.604
85.586
72.345
33.189.490
33.209.949
4,85
3,54
Op basis van uitgegeven aandelen, gecorrigeerd voor eigen aandelen in portefeuille
Toelichting 27: voorgestelde en uitgekeerde dividenden (€ 1.000)
i. Vastgesteld en uitgekeerd gedurende het jaar
2010
2009
-47.700
-46.078
Dividend op gewone aandelen: - Slotdividend 2009: 1,44 euro per aandeel (2008: 1,39 euro per aandeel)
ii. Voorgesteld ter goedkeuring door de algemene vergadering Dividend op gewone aandelen: - Slotdividend 2010: 1,55 euro per aandeel (uitkering aan eigen aandelen uitgesloten)
-51.311
iiI. Dividend per aandeel (€) Bruto
1,5500
1,4400
Netto
1,1625
1,0800
1,3175
1,2240
Met VVPR strip Netto
163
VerslAG VAN DE COMMISSARIS AAN DE ALGEMENE VERGADERING DER AANDEELHOUDERS VAN ACKERMANS & VAN HAAREN NV OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING OVER HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2010 Overeenkomstig de wettelijke bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de geconsolideerde jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen.
164
Verklaring zonder voorbehoud over de geconsolideerde jaarrekening Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening van Ackermans & van Haaren NV en haar dochterondernemingen (samen ‘de Groep’) over het boekjaar afgesloten op 31 december 2010, opgesteld overeenkomstig de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard binnen de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Deze geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans afgesloten op 31 december 2010, de geconsolideerde resultatenrekening, het geconsolideerde kasstroomoverzicht en het geconsolideerde mutatieoverzicht van het eigen vermogen voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2010, alsook het overzicht van de belangrijkste waarderingsregels en andere toelichtingen. Het geconsolideerde balanstotaal bedraagt 5.603.675 (000) euro en de geconsolideerde winst van het boekjaar, aandeel van de Groep, bedraagt 160.804 (000) euro. Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur voor het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening Het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of het maken van fouten bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels, en het maken van boekhoudkundige schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van deze controlewerkzaamheden hangt af van onze beoordeling alsook van onze inschatting van het risico dat de geconsolideerde jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of het maken van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de Groep met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen, maar niet om een oordeel te geven over de effectiviteit van de interne controle van de Groep. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels en van de consolidatiegrondslagen, de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige schattingen gemaakt door de Groep, alsook de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening, als geheel beoordeeld. Ten slotte hebben wij van de raad van bestuur en van de verantwoordelijken van de Groep de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de Groep per 31 december 2010, en van zijn resultaat en kasstromen voor het boekjaar afgesloten op die datum, in overeenstemming met de IFRS zoals aanvaard binnen de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Bijkomende vermeldingen en inlichtingen Het opstellen en de inhoud van het geconsolideerd jaarverslag vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen: Het geconsolideerd jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen worden geconfronteerd, alsook van hun positie, hun voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op hun toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.
Antwerpen, 19 april 2011 Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA Commissaris Vertegenwoordigd door Christel Weymeersch Marnix Van Dooren Vennoot Vennoot
165
Enkelvoudige jaarrekening Overeenkomstig artikel 105 W. Venn. wordt hierna een verkorte versie weergegeven van de enkelvoudige jaarrekening Ackermans & van Haaren. De volledige jaarrekening wordt overeenkomstig de artikelen 98 en 100 W. Venn. samen met het jaarverslag van de raad van bestuur en het verslag van de commissaris neergelegd bij de Nationale Bank van België. De commissaris heeft met betrekking tot de enkelvoudige jaarrekening een goedgekeurde verklaring zonder voorbehoud gegeven. De volledige jaarrekening, het jaarverslag van de raad van bestuur en het verslag van de commissaris liggen ter inzage op de zetel van de vennootschap en zijn op eenvoudig verzoek verkrijgbaar. De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld conform de Belgische boekhoudwetgeving. Adres: Begijnenvest 113, 2000 Antwerpen - Tel. +32 3 231 87 70 - Fax +32 3 225 25 33 - E-mail
[email protected]
Balans (€ 1.000)
Nota’s
2010
2009
2008
1.239.710
1.253.511
1.267.308
0
11
28
12.707
13.148
13.668
9.048
9.383
9.713
C. Meubilair en rollend materieel
749
793
869
D. Leasing en soortgelijke rechten
64
27
42
2.846
2.945
3.044
1.253.612
Activa 166
Vaste activa I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa III. Materiële vaste activa
(1)
A.Terreinen en gebouwen
E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen IV. Financiële vaste activa
1.227.003
1.240.352
A. Verbonden ondernemingen
1.186.038
1.160.822
1.165.782
I. Deelnemingen
1.172.627
1.145.855
1.140.173
(2)
2. Vorderingen
13.411
14.967
25.609
24.482
54.525
57.492
24.482
52.294
57.492
0
2.231
0
C. Andere financiële vaste activa
16.483
25.005
30.338
I. Aandelen
16.481
25.003
30.336
2
2
2
65.544
45.710
51.784
B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
(3)
I. Deelnemingen 2. Vorderingen
2. Vorderingen en borgtochten in contanten
Vlottende activa V. Vorderingen op meer dan één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden 1. Grond-en hulpstoffen 2. Goederen in bewerking 3. Gereed product 4. Handelsgoederen 5. Onroerende goederen 6. Vooruitbetalingen B. Bestellingen in uitvoering VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar
3.979
4.576
5.192
A. Handelsvorderingen
1.652
2.288
2.021
B. Overige vorderingen
2.327
2.288
3.171
60.359
38.189
44.982
17.885
16.886
9.575
B. Overige beleggingen
42.474
21.303
35.407
IX. Liquide middelen
493
2.137
573
X. Overlopende rekeningen
713
808
1.037
1.305.254
1.299.221
1.319.092
(4)
VIII. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen
totaal der activa
(5)
Balans (€ 1.000)
Nota’s
2010
2009
2008
Passiva Eigen vermogen
761.172
760.227
643.062
I. Kapitaal
2.295
2.295
2.295
A. Geplaatst kapitaal
2.295
2.295
2.295
111.612
111.612
111.612
56.381
53.255
50.026
248
248
248
B. Onbeschikbare reserves
17.920
16.921
13.743
1. Eigen aandelen
17.886
16.887
13.709
34
34
34
38.213
36.086
36.035
590.884
593.065
479.129
0
0
0
544.082
538.994
676.030
VIII. Schulden op meer dan één jaar
51
12
28
A. Financiële schulden
51
12
28
543.564
538.443
674.430
14
16
14
488.709
487.385
625.005
(6)
B. Niet opgevraagd kapitaal (-) II. Uitgiftepremies III. Herwaarderingsmeerwaarden IV. Reserves A. Wettelijke reserve
2. Andere C. Belastingvrije reserves D. Beschikbare reserves V. Overgedragen winst Overgedragen verlies (-) VI. Kapitaalsubsidies
Voorzieningen en uitgestelde belastingen VII. A. Voorzieningen voor risico's en kosten 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 2. Belastingen 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 4. Overige risico's en kosten B. Uitgestelde belastingen
Schulden
B. Handelsschulden C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen D. Overige schulden IX. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden
(7)
1. Kredietinstellingen 2. Overige leningen
488.709
487.385
625.005
C. Handelsschulden
195
402
346
1. Leveranciers
195
402
346
1.533
1.106
1.466
E. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen totaal der passiva
(8)
160
120
190
1.373
986
1.276
53.113
49.534
47.599
467
539
1.572
1.305.254
1.299.221
1.319.092
167
Enkelvoudige jaarrekening Resultatenrekening (€ 1.000)
Nota’s
2010
2009
2008
Kosten 5.801
8.701
31.035
483
558
703
5.148
5.512
5.564
D. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
907
759
666
E. Diverse lopende kosten
112
102
84
F. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, immateriële vaste activa en materiële vaste activa
633
639
629
3.534
19
102.990
612
0
48.084
2.922
19
54.906
0
0
0
19.115
33.103
5.132
0
3
2
17.660
32.967
5.078
3. Van vlottende activa
1.455
133
52
J. Uitzonderlijke kosten
0
30
0
K. Belastingen
0
240
0
53.121
165.617
0
53.121
165.617
0
649.186
644.746
527.409
53.121
165.617
-14.158
2. Overgedragen winst van het vorige boekjaar
596.065
479.129
541.567
Totaal
649.186
644.746
527.409
A. Kosten van schulden
(9)
B. Andere financiële kosten C. Diensten en diverse goederen
168
G. Waardeverminderingen
(10)
1. Op financiële vaste activa 2. Op vlottende activa H. Voorzieningen voor risico's en kosten I. Minderwaarde bij realisatie 1. Van materiële en immateriële vaste activa 2. Van financiële vaste activa
L. Winst van het boekjaar
(11)
M. Overboeking naar belastingvrije reserves N. Te bestemmen winst van het boekjaar
Resultaatverwerking A. Te bestemmen winstsaldo 1. Te bestemmen resultaat van het boekjaar
Resultatenrekening (€ 1.000)
Nota’s
2010
2009
2008
Opbrengsten 65.948
162.650
114.610
63.836
159.990
111.714
2. Interesten
966
1.462
1.745
3. Tantièmes
1.146
1.198
1.151
1.107
806
2.460
A. Opbrengsten uit financiële vaste activa
(12)
1. Dividenden
B. Opbrengsten uit vlottende activa
(13)
C. Andere financiële opbrengsten D. Opbrengsten uit geleverde diensten E. Andere lopende opbrengsten
124
4
6
2.541
3.648
2.531
276
322
281
9.211
47.759
0
8.552
37.614
659
10.145
9.369
91
12.757
10
5
12.220
9.010
30
537
349
56
F. Terugnemingen van afschrijvingen en waardeverminderingen op materiële en immateriële vaste activa G. Terugnemingen van waardeverminderingen
(14)
1. Op financiële vaste activa 2. Op vlottende activa H. Terugnemingen van voorzieningen voor risico's en kosten I. Meerwaarde bij realisatie 1. Van immateriële en materiële vaste activa 2. Van financiële vaste activa 3. Van vlottende activa J. Uitzonderlijke opbrengsten
(15)
278
K. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen 0
0
14.158
0
0
14.158
C. Toevoeging aan het eigen vermogen
3.125
3.229
1.506
3. Aan de overige reserves
3.125
3.229
1.506
D. Over te dragen resultaat
590.884
593.065
479.129
1. Over te dragen winst
590.884
593.065
479.129
F. Uit te keren winst
52.177
48.452
46.774
1. Vergoeding van het kapitaal
51.921
48.235
46.561
2. Bestuurders of zaakvoerders
256
217
213
646.186
644.746
527.409
L. Verlies van het boekjaar M. Onttrekking aan de belastingvrije reserves N. Te bestemmen verlies van het boekjaar
Resultaatverwerking
Totaal
169