EZ-instrumentarium. Aanbod regelingen en subsidies voor ondernemers

EZ-instrumentarium

Aanbod regelingen en subsidies voor ondernemers

Inhoudsopgave Inleiding

5

1 Starten Groeien Overdragen van ondernemingen

9

Seed Capital Technostarters (Seed-faciliteit) Subsidieprogramma Kennisexploitatie (SKE) Ondernemerschap en Onderwijs Beroepsonderwijs in Bedrijf Microkredieten Borgstellingskrediet Midden- en Kleinbedrijf (BMKB) Groeifaciliteit Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) Borgstelling Scheepsbouw (BS) Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB) Faciliteit Opkomende Markten (FOM)

9 10 10 10 11 11 11 12 12 12 13

2 Innoveren WBSO Innovatievouchers Innovatie Prestatie Contracten (IPC) Innovatiekrediet Eurostars Small Business Innovation Programma (SBIR)

2 | Oktober 2009 Kijk voor het meest actuele overzicht op www.antwoordvoorbedrijven.nl

15 15 15 16 16 17 17

3 Internationaal Ondernemen

19

19 19 20 20 20

Prepare2start Individuele marktbewerking Collectieve Promotionele Activiteiten (CPA) Enterprise Europe Network Exportkredietverzekering (EKV) (tijdelijk verruimd ivm crisis)

Oktober 2009 Kijk voor het meest actuele overzicht op www.antwoordvoorbedrijven.nl | 3

4 Sterktes in Innovatie Internationaal Innoveren Innovatiegerichte onderzoeksprogramma’s (IOP’s) Subsidieregeling Innovatieve Zeescheepsbouw (SIZ) Innovatieprogramma’s: - Life Sciences & Health (LSH) - Food & Nutrition Delta (FND) - HTAS-innovatieprogramma’s - InnoWator - Maritiem - Point One - Polymeren - Materialen (M2i) - Logistiek en Supply Chains Strategisch Research Programma (SRP) Kredietfaciliteit Luchtvaart (CVO) Prekwalificatie ESA Programma’s -regeling (PEP) Gebruikersondersteuning Ruimteonderzoek

23 23 24 24 25 25 25 26 26 26 27 27 27 28 28 28 29 29

5 Energie en Duurzaamheid

31

31 31 32 32 32

Energie Onderzoek Subsidie (EOS) Subsidieregeling Duurzame Energieproductie (SDE) Energie Investeringsaftrek (EIA) Subsidieregeling Duurzame Warmte bestaande woningen Innovatieagenda Energie

6 Sterktes in de Regio Pieken in de Delta Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Subsidies Regionale Investeringsprojecten (BSRI)

7 Internationaal Excelleren 2g@there Package 4 Growth 2xplore

4 | Oktober 2009

Kijk voor het meest actuele overzicht op www.antwoordvoorbedrijven.nl

35 35 35 36

39 39 39 40

Inleiding Als ondernemer wilt u snel en onbelemmerd zaken kunnen doen, in alle fasen die uw bedrijf doormaakt. Eenvoudige toegang tot kennis en kapitaal is daarbij erg belangrijk. Om u op dat gebied te ondersteunen, biedt het ministerie van Economische Zaken (EZ) een uitgebalanceerd aanbod aan van regelingen en subsidies. Hiermee zorgt EZ ervoor dat bedrijven meer kansen krijgen om succesvol te ondernemen en te vernieuwen. Dit boekje biedt u een overzicht van regelingen en subsidies die op dit moment beschikbaar zijn, aangevuld met enkele (tijdelijk) verruimde regelingen in verband met de economische crisis. Per 1 januari 2009 heeft EZ haar subsidieregeling voor een belangrijk deel gestroomlijnd en geharmoniseerd om het voor u als ondernemer makkelijker te maken. De zeven samenhangende pakketten zijn: 1. Starten Groeien en Overdragen van ondernemingen 2. Innoveren 3. Internationaal Ondernemen 4. Sterktes in Innovatie 5. Energie en Duurzaamheid 6. Sterktes in de Regio 7. Internationaal Excelleren Het vernieuwde EZ-instrumentarium biedt u als ondernemer onder andere de volgende voordelen: - U krijgt eenvoudiger inzicht in de mogelijkheden voor uw concrete situatie. In combinatie met bijvoorbeeld dit boekje, maar ook de altijd actuele website www.antwoordvoorbedrijven.nl is EZ uw partner voor uw bedrijfsplannen. - U krijgt lagere administratieve lasten omdat we uitgaan van vertrouwen in u in plaats van toezicht en controle. Voorbeelden daarvan zijn het eenvoudiger verstrekken van vaak hogere voorschotten en minder controles. - U kunt eenvoudiger subsidies aanvragen omdat voor alle subsidies van EZ nu één set van algemene (subsidie-) voorwaarden geldt. Dit is het Kaderbesluit EZ-subsidies. Als u meerdere subsidiemogelijkheden gebruikt, dan zijn de procedures hetzelfde.


Vanaf 1 januari 2010 zijn regelingen en subsidies van EZ in deze zeven samenhangende pakketten gebundeld. Op dit moment gelden de vereenvoudigde aanvraagprocedures al voor de volgende vier pakketten: ’Starten Groeien en/of Overdragen’, ’Innoveren’, ’Sterktes in innovatie’ en ‘Sterktes in de regio’. Voor de andere drie pakketten geldt de nieuwe aanpak vanaf 1 januari 2010. In dit boekje worden de EZ-regelingen beschreven die al van kracht zijn. Na 1 januari 2010 volgt een update. Op www.antwoordvoorbedrijven.nl vindt u altijd het meest actuele en complete overzicht van regelingen en subsidies.

6 | Oktober 2009



1 Ik wil starten, groeien en/of overdragen Als u krediet nodig heeft voor uw bedrijf, kunt u een beroep doen op een van de regelingen waarmee EZ zich garant stelt voor een deel van het risicokapitaal. Ook zijn er mogelijkheden om financiële ondersteuning te krijgen als u wilt investeren in een betere samenwerking met het beroepsonderwijs. Speciaal voor technostarters zijn er verschillende faciliteiten om ondersteuning te krijgen op het gebied van kennis, begeleiding en financiering.

Starten Groeien en Overdragen van ondernemingen • • • • • • • • • • •

Seed Capital Technostarters Subsidieprogramma Kennisexploitatie Ondernemerschap en Onderwijs Beroepsonderwijs in Bedrijf Microkredieten Borgstellingskrediet Midden- en Kleinbedrijf Groeifaciliteit Garantie Ondernemingsfinanciering Borgstelling Scheepsbouw Veiligheid Kleine Bedrijven Faciliteit Opkomende Markten

Seed Capital Technostarters (Seed-faciliteit) Als technostarter behoort u tot de pioniers van de toekomst. Technostarters zijn een bron van creatieve vernieuwing en groeien sneller dan ‘reguliere’ starters. Maar een technostarter neemt ook meer risico’s. Dat maakt technostarters die net starten niet aantrekkelijk voor investeerders. Om investeringen in technostarters te bevorderen biedt de Seed-faciliteit participatiefondsen de mogelijkheid een lening te krijgen voor het aangaan van participaties in technostarters. Hiermee profiteren de fondsen van een verhoging van het rendement in combinatie met een verlaging van het risico. Deze fondsen hebben ruim 170 miljoen euro beschikbaar om te investeren in technostarters. Als u technostarter bent, kunt een beroep doen op deze fondsen. Een fondsmanager bepaalt in welke technostarters het fonds investeert. Meer informatie: www.technopartner.nl


Subsidieprogramma Kennisexploitatie (SKE)

Microkredieten

Technostarters hebben behoefte aan kennis om innovatief te blijven, dure apparatuur om te testen en professionele ondersteuning om hun bedrijf goed op de rit te krijgen. Deze zaken liggen niet voor het oprapen. Met het SKE-programma worden kennisinstellingen en het bedrijfsleven aangemoedigd technostarters te begeleiden, apparatuur ter beschikking te stellen, onderzoek door te lichten op commerciële mogelijkheden en octrooien aan te vragen die aan technostarters overgedragen kunnen worden. Bent u technostarter en zou u bij de start van uw bedrijf hulp kunnen gebruiken? Dan kunt u terecht bij een van de achttien SKE-projecten. Daar kunt u steun krijgen op het gebied van kennis, octrooien, apparatuur, begeleiding en financiering.

Voor (startende) ondernemers die krediet of begeleiding nodig hebben, is er microfinanciering. Microfinanciering bestaat uit een krediet tot 35.000 euro en coaching. Sinds begin 2009 zijn er twee regelingen, die samen landelijk dekkend zijn. Het gaat om een borgstellingsregeling, waarbij de overheid garant staat bij een lening (tot 35.000 euro). Hierdoor zijn banken (eerder) bereid om een lening te verstrekken. De borgstellingsregeling is van kracht in de regio’s Friesland, Flevoland, gemeente Tilburg, regio Twente/Achterhoek en gemeente Rotterdam. Ondernemers uit andere regio’s kunnen een krediet (tot 35.000 euro) aanvragen. De lening wordt verstrekt door Qredits, Stichting Microkrediet Nederland. U kunt bij lokale ondernemerspunten terecht als u microfinanciering wilt aanvragen, of als u advies bij de start van uw onderneming of coaching wilt.

Meer informatie: www.technopartner.nl Meer informatie: www.eigenbaas.nl.

Ondernemerschap en Onderwijs Juist in het onderwijs is het mogelijk om de mogelijkheden van ondernemen te laten zien en de benodigde kennis, houding en vaardigheden aan te leren. Daarom stimuleert het kabinet ondernemen in het onderwijs; van basisschool tot en met universiteit. Daarin kunt u als ondernemer een rol spelen. Het gaat om projecten waarin ondernemers participeren, om op die manier een stimulans te geven aan ondernemend onderwijs. Vindt u het interessant om met uw bedrijf en de kennis en ervaring die bij u aanwezig is een rol te spelen in het onderwijs, dan kunt u op meerdere manieren deelnemen in het actieprogramma.

Borgstellingskrediet Midden- en Kleinbedrijf (BMKB) Om uw bedrijfsplannen te realiseren heeft u geld nodig. Maar als u te weinig zekerheden kunt bieden, verstrekt de bank u waarschijnlijk geen lening. In zo’n situatie kan de borgstellingsregeling uitkomst bieden; de overheid staat dan garant voor een deel van de lening (maximaal 1,5 miljoen euro). De bank is daardoor eerder bereid een lening te verstrekken. De BMKB-regeling kent ook een Startersluik en een Innovatieluik die aan specifieke bedrijven nog gunstigere voorwaarden voor garantiestelling bieden. Meer informatie: www.senternovem.nl/bmkb

Meer informatie: www.onderwijsonderneemt.nl/bedrijfsleven

Beroepsonderwijs in Bedrijf Wilt u bijdragen aan het verbeteren van het leren in de praktijk? Dan kunt u gebruikmaken van de subsidieregeling Beroepsonderwijs in Bedrijf. Het doel is om het praktijkleren te verbeteren, zodat het beroepsonderwijs aantrekkelijker wordt en beter aansluit op de arbeidsmarkt. Met praktijkleren worden alle vormen van leren in de beroepspraktijk bedoeld die binnen- of buitenschools plaatsvinden en in combinatie met het theorieonderwijs moeten leiden tot het behalen van een vmbo- of mbo-diploma. Een samenwerkingsverband dat bestaat uit minimaal één MKB‘er en één vmbo-school en/of ROC kan deze subsidie aanvragen.

Groeifaciliteit MKB’ers ondervinden doorgaans meer problemen met het aantrekken van benodigd kapitaal dan grotere bedrijven. Dit geldt in het bijzonder voor risicokapitaal in de vorm van aandelenkapitaal of achtergestelde leningen; vermogen dat nodig is om de financiële basis van de onderneming te verstevigen. Bij de Groeifaciliteit staat de overheid garant voor maximaal vijftig procent van het risicokapitaal, tot een maximum van vijf miljoen euro. Meer informatie: www.senternovem.nl/groeifaciliteit

Meer informatie: www.senternovem.nl/beroepsonderwijsinbedrijf

10 | Oktober 2009



Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)

Faciliteit Opkomende Markten (FOM)

Als uw bedrijf een banklening (al dan niet achtergesteld) nodig heeft, kunt u een beroep doen op de GO. De GO biedt banken een garantie van vijftig procent voor nieuwe bankregelingen van minimaal anderhalf miljoen euro en maximaal vijftig miljoen euro.

Heeft u een borgstelling nodig voor het krediet voor uw scheepswerf? De overheid staat met de BS-regeling borg voor kredieten voor scheepswerven. Banken kunnen de borgstelling aanvragen bij de EVD. Het krediet is bedoeld voor een nieuw te bouwen schip in Nederland.

Met de FOM stimuleert EZ investeringen van Nederlandse ondernemingen in opkomende markten door het verstrekken van een garantie aan de Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (FMO) voor (middel)lange termijnfinancieringen aan lokale dochterondernemingen of joint-ventures van Nederlandse bedrijven. De financiering bedraagt maximaal vijf miljoen euro. 80 procent (en onder voorwaarden 85 procent) van de financiering wordt door de garantie van EZ gedekt. De financiering kan het karakter hebben van een lening, een garantie, een achtergestelde lening of een participatie. De looptijd kan variëren van drie tot twaalf jaar. FMO baseert tarifering van FOM-financieringen op marktconformiteit en het risicoprofiel van iedere individuele financiering. Landen die in aanmerking komen voor FOM-financieringen zijn alle opkomende markten respectievelijk ontwikkelingslanden, uitgezonderd de hoge inkomenslanden.

Meer informatie: www.evd.nl/home/financiering_projecten/investeren

Meer informatie: www.fmo.nl/fom

Meer informatie: www.senternovem.nl/go

Borgstelling Scheepsbouw (BS)

Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB) Als u niet meer dan tien medewerkers (tien fte) in dienst heeft, dan kunt u de beveiligingsscan aanvragen. Dit is een brede scan die is toegespitst op uw bedrijf en branche. Met het advies dat hieruit voortkomt, heeft u de mogelijkheid uw bedrijf zo goed mogelijk te beveiligen tegen interne en externe criminaliteit. Op basis van de beveiligingsscan kunt u subsidie aanvragen voor het realiseren van veiligheidsmaatregelen. Meer informatie: www.senternovem.nl/veiligheidkleinebedrijven

12 | Oktober 2009



2 Ik wil innoveren EZ biedt financiële ondersteuning als u gaat innoveren, zo kunt u bijvoorbeeld een kennisvraag inkopen met innovatievouchers. Daarnaast is er de fiscale tegemoetkoming waarmee u korting krijgt op de loonbelasting bij het uitvoeren van onderzoeksprojecten: de WBSO.

Innoveren • • • • • •

WBSO Innovatievouchers Innovatie Prestatie Contracten Innovatiekrediet Eurostars Small Business Innovation Programma

WBSO Als u uw proces innoveert of technisch nieuwe producten of programmatuur ontwikkelt dan kan de WBSO nuttig voor u zijn. De WBSO is een fiscale stimuleringsregeling die een deel van de loonkosten voor speur- en ontwikkelingswerk (S&O), vergelijkbaar met Research and Development (R&D), compenseert. De WBSO is bedoeld voor iedere ondernemer in Nederland, van midden- en kleinbedrijf tot multinational, van starter tot familiebedrijf. Het maakt niet uit hoe groot uw onderneming is of in welke bedrijfssector u werkt. Meer informatie: www.senternovem.nl/wbso

Innovatievouchers Als MKB’er kunt u een innovatievoucher krijgen. U kunt de voucher gebruiken voor het laten beantwoorden van een kennisvraag door een (publieke) kennisinstelling (zoals universiteiten, HBO- en MBO-instellingen en instituten). Het gaat om kennis die u nodig heeft voor de vernieuwing van een product, productieproces of dienst. Er zijn twee soorten innovatievouchers die ieder een jaar geldig zijn:


- De kleine voucher met een waarde van € 2500. - De grote voucher met een waarde van € 7500, waarbij een verplichte eigen bijdrage van één derde geldt. U kunt de vouchers ook eenmalig inzetten voor de kosten van het aanvragen en verkrijgen van een octrooi. SenterNovem voert de regeling Innovatievouchers uit. Syntens kan u begeleiden bij het verzilveren van uw innovatievoucher.

Eurostars Bent u een hightech MKBér en besteedt u minimaal tien procent van uw omzet of fte’s aan onderzoek en ontwikkeling? Dan kunt u subsidie aanvragen voor een Eurostarsproject. Een Eurostarsproject is een internationaal samenwerkingsproject voor innovatieve ontwikkeling. Het project moet gaan over industrieel onderzoek of experimentele ontwikkeling. Dit kan op alle vakgebieden zijn. De maximale duur van het project is drie jaar. Binnen twee jaar na afronding van het project moet er een verkoopbaar product of proces zijn.

Meer informatie: www.senternovem.nl/innovatievouchers Meer informatie: www.senternovem.nl/internationaal_innoveren/eurostars

Innovatie Prestatie Contracten (IPC) Het IPC is een subsidieregeling voor groepen MKB’ers (15 -35 MKB’ers) onder leiding van een penvoerder, bijvoorbeeld een brancheorganisatie. Het IPC is bedoeld om MKB’ers te stimuleren een eigen meerjarig innovatieplan uit te voeren. Samenwerking tussen de deelnemende bedrijven en het verwerven van externe kennis maken verplicht onderdeel uit van het innovatieplan. De penvoerder coördineert het opstellen en begeleidt het uitvoeren van het innovatieplan. Ook voor de voorbereiding van de IPC-aanvraag kan de penvoerder een subsidie aanvragen. Het plan moet gaan om een verbetering van het product of proces van het bedrijf.

Small Business Innovation Programma (SBIR) SBIR stelt u in staat om in competitie concrete producten, processen of diensten uit te ontwikkelen, zodat u deze kunt commercialiseren. De overheid geeft eerst opdracht voor een haalbaarheidsonderzoek. Daarna worden de beste voorstellen geselecteerd voor een opdracht voor de ontwikkelfase, waarin tot een werkend demo of een testserie kan worden gekomen. SBIR wordt ingezet om oplossingen te ontwikkelen voor maatschappelijke problemen. Het gaat om 100 procent betaalde opdrachten en niet om subsidie. Meer informatie: www.senternovem.nl/sbir

Meer informatie: www.senternovem.nl/ipc

Innovatiekrediet Wilt u een ontwikkelingsproject met veel commerciële potentie opzetten, maar zijn er nog grote technische risico’s? Het Innovatiekrediet is een risicodragend krediet voor de financiering van zulke projecten. Het Innovatiekrediet vermindert uw financiële risico; mislukt het project, dan hoeft u het Innovatiekrediet niet terug te betalen. De maximale projectduur is vier jaar. Zowel als starter als gevestigd MKB’er kunt u in aanmerking komen voor het Innovatiekrediet. Er is een apart budget beschikbaar voor projecten gericht op medische producten die klinisch getest moeten worden. Meer informatie: www.senternovem.nl/innovatiekrediet

16 | Oktober 2009



3 Ik wil internationaal ondernemen EZ stimuleert internationale activiteiten van bedrijven. Met de regelingen Prepare2start en Enterprise Europe Network wordt u op weggeholpen om te participeren op de internationale markt. Netherlands Business Support Offices (NBSO’s) ondersteunen u bij uw activiteiten op internationale markten die als omvangrijk en veelbelovend zijn aan te merken.

Internationaal ondernemen • • • • •

Prepare2start Individuele marktbewerking Collectieve Promotionele Activiteiten Enterprise Europe Network Exportkredietverzekering (tijdelijk verruimd ivm crisis)

Prepare2start Bent u een MKB’er met weinig of geen exportervaring, maar wilt u wel een (praktisch) nieuwe buitenlandse markt betreden? Dan kunt u subsidie aanvragen via de regeling Prepare2start. Samen met een adviseur internationale handel van een Kamer van Koophandel, Syntens of een van de deelnemende ondernemersorganisaties stelt u een internationaliseringplan op. Met Prepare2start kunt u zich oriënteren op de mogelijkheden van inkoop, productie, samenwerking en verkoop op buitenlandse markten. Uitgesloten zijn oriëntaties op pure import, met als doel verkoop in Nederland en bedrijfsverplaatsing naar het buitenland. Meer informatie: www.evd.nl/prepare2start

Individuele marktbewerking Heeft u zich georiënteerd op een buitenlandse markt en blijken er kansen te liggen voor uw product of dienst? Een marktscan kan uitkomst bieden bij het vinden van uw zakenpartner in het buitenland. Een marktscan is een beknopt overzicht van mogelijke zakenpartners in het buitenland. Het doel van de dienstverlening is het vinden van partners die nauw aansluiten bij uw wensen. Meer informatie: www.evd.nl/zoeken/showbouwsteen.asp?bstnum=108513


Collectieve Promotionele Activiteiten (CPA) CPA bevordert het organiseren van inkomende en uitgaande handelsmissies, collectieve beursinzendingen en andere op het buitenland gerichte collectieve promotionele activiteiten voor Nederlandse bedrijven. U kunt twee keer per jaar projectvoorstellen indienen via een EU-aanbestedingsprocedure. Meer informatie: www.evd.nl/cpa

Enterprise Europe Network Heeft u een innovatieve technologie en wilt u daar een commercieel succes van maken? Of zoekt u een oplossing voor een technologisch vraagstuk? Adviseurs van Enterprise Europe Network helpen u bij het vinden van een zakenpartner in het buitenland. In Nederland werken de agentschappen EVD, SenterNovem en Syntens samen als Enterprise Europe Network Nederland. De dienstverlening is gratis, discreet en vaak heel verrassend. Benut uw kansen en kijk in de online database voor internationale partnerverzoeken. Via de adviseurs en de website heeft u toegang tot een netwerk van 550 organisaties in ruim 44 landen. Dit netwerk heeft een bereik van 2,5 miljoen ondernemers met wie u potentieel zaken kunt doen. Meer informatie: www.enterpriseeuropenetwork.nl

Exportkredietverzekering (EKV) De Exportkredietverzekeringsfaciliteit is tijdelijk verruimd, totdat markt weer in staat is deze risico’s te dragen. Zo biedt de EKV de mogelijkheid limieten die onder omzetpolissen van de kredietverzekeraars zijn verlaagd weer te verhogen (tot maximaal het oorspronkelijke bedrag). Deze regeling TASK genaamd, de Tijdelijke Aanvullende Staatskredietverzekering, kan worden aangevraagd bij de vier in Nederland actieve kredietverzekeraars Atradius, Coface, Euler Hermes en Interpolis. Daarnaast neemt de EKV de risico’s van de markt van 1-transactiepolissen op een aantal Oost-Europese landen en Rusland over en biedt de EKV de dekking van werkkapitaal aan. Ten slotte is ook het landenbeleid van de EKV versoepeld om zo meer tegemoet te komen aan de specifieke wensen van het bedrijfsleven. Voor deze regelingen is de uitvoerder van de EKV het aanspreekpunt en dat is Atradius. Meer informatie: www.atradius.com

20 | Oktober 2009



4 Ik wil en kan innoveren met toppers op mijn terrein EZ biedt hulp als u samen met andere ondernemers en kennisinstellingen gaat innoveren op een gebied waarin Nederland internationaal excelleert. Het pakket ‘Sterktes in Innovatie’ biedt voor elk innovatieprogramma de mogelijkheid een subsidie aan te vragen voor onderzoek en ontwikkeling.

Sterktes in Innovatie • • • • • • • •

Internationaal Innoveren Innovatiegerichte onderzoeksprogramma’s Subsidieregeling Innovatieve Zeescheepsbouw Innovatieprogramma’s: - Life Sciences & Health - Food & Nutrition Delta - HTAS-innovatieprogramma’s - InnoWator - Maritiem - Point One - Polymeren - Materialen (M2i) - Logistiek en Supply Chains Strategisch Research Programma Luchtvaart Kredietfaciliteit Luchtvaart Prekwalificatie ESA Programma’s -regeling Gebruikersondersteuning Ruimteonderzoek

Internationaal Innoveren Wilt u samen met een buitenlandse partner nieuwe technologie ontwikkelen? Bent u gevraagd om mee te doen in een Eureka project? Kijk dan naar de regeling Internationaal Innoveren. Daarmee kunt u subsidie aanvragen voor uw project. U komt in aanmerking voor Internationaal Innoveren als de technologie wereldwijd nieuw is, deze een duidelijke potentiële marktwaarde heeft en u internationaal samenwerkt. Alle technologiegebieden met een civiele toepassing komen hiervoor in aanmerking.


Naast Internationaal Innoveren kunt u in veel gevallen gebruik maken van Europese subsidies. De Europese Commissie trekt in zeven jaar tijd (2007 – 2013) ruim vijftig miljard euro uit voor het stimuleren van technologisch onderzoek door internationale consortia. Dat geld wordt besteed in het Zevende Kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling, kortweg KP7. Meer informatie over Eureka en Internationaal Innoveren: www.senternovem.nl/internationaal_innoveren Meer informatie over KP7: www.senternovem.nl/egl

Innovatieprogramma’s Innovatieprogramma’s stimuleren samenwerking op het gebied van innovatie tussen bedrijven onderling én tussen bedrijven en kennisinstellingen. Een innovatieprogramma moet internationaal onderscheidend zijn en een gerichte focus hebben op onderdelen van een markt of technologie waarin Nederland kan uitblinken. De overheid ondersteunt deze innovatieprogramma’s om in de toekomst tot de Europese top van kenniseconomieën te behoren. Ondernemers en kennisinstellingen die de handen ineen willen slaan om gezamenlijk te innoveren, kunnen gebruikmaken van de faciliteiten die de overheid biedt. Met overheidssteun zijn al diverse innovatieprogramma’s tot stand gekomen. Momenteel gelden de volgende innovatieprogramma’s:

Innovatiegerichte onderzoeksprogramma’s (IOP’s)

1. Life Sciences & Health (LSH)

IOP’s zijn onderzoeksprogramma’s waarin onderzoek wordt verricht dat inspeelt op de lange termijn innovatiebehoeften in het bedrijfsleven. Het zwaartepunt van een IOP is fundamenteel onderzoek. Daarnaast worden industrieel onderzoek en experimentele ontwikkeling gesubsidieerd. IOP’s stimuleert het gebruik van kennis door netwerken om de projecten te ontwikkelen. Er bestaan IOP’s op een aantal technologiegebieden: Precisietechnologie, MMI (Mens-Machine Interactie), Genomics, EMVT (ElektroMagenetische Vermogens Techniek), Generieke Communicatie, Integrale Product Creatie en Realistatie, Self Healing Materials, Photonic Devices en Maritiem. Voor de nog lopende IOP’s kunt u subsidie aanvragen. Het instrument gaat op in de innovatieprogramma’s. U kunt een subsidie voor een IOP-project aanvragen als u een IOP-samenwerkingsverband vormt samen met een andere ondernemer en een Nederlandse publiek gefinancierde kennisinstelling.

Werkt u internationaal samen op het gebied van de menselijke gezondheid? LSH stimuleert jonge hightech bedrijven om op het gebied van de nieuwe medische producten, behandelingen en diagnostica te ontwikkelen. Sterktes in Innovatie biedt mogelijkheden om subsidie aan te vragen in het kader van het ERA-net Euro Trans Bio (ETBsamenwerkingsverbanden, het ERA-net EuroNanoMed (EuroNanoMedsamenwerkingsverbanden). Daarnaast is het mogelijk om in bepaalde gevallen subsidie aan te vragen voor internationaal MKB-samenwerkingsverbanden op geselecteerde landen. De LSH-subsidie geldt voor activiteiten op het gebied van industrieel onderzoek en experimentele ontwikkeling. Meer informatie: www.senternovem.nl/lifesciencesandhealth 2. Food & Nutrition Delta (FND)

Meer informatie: www.senternovem.nl/iop

Subsidieregeling Innovatieve Zeescheepsbouw (SIZ) Deze subsidieregeling versterkt het concurrentievermogen van de Nederlandse scheepswerven en die van de maritieme sector. Hierdoor kan de Nederlandse scheepsbouw haar innovatieve voorsprong handhaven en heeft deze branche een betere positie voor het verwerven van orders. Heeft u een scheepswerf, dan kunt u subsidie aanvragen voor ordergerelateerde innovatieprojecten. U kunt subsidie aanvragen voor industriële toepassingen van technologisch nieuwe of aanmerkelijk verbeterde producten en processen bij de bouw of verbouw van een schip. Deze subsidieregeling is per 1 januari 2010 van kracht.

Het FND-programma heeft als doel om van Nederland de leidende en meest innovatieve food & nutrition regio in Europa te maken. In het Top Institute Food & Nutrition wordt strategische kennis opgebouwd. De projecten in deze regeling ondersteunen u bij het omzetten van kennis naar nieuwe producten, processen en diensten en daarmee het versterken van uw innovatievermogen. De regeling onderscheidt drie typen projecten: haalbaarheidsprojecten, MKB-innovatieprojecten en innovatieprojecten. De regeling is bedoeld voor grote multinationals tot kleine MKB’ers, van consumenten- tot ingrediëntenspelers, van voedingsspecialisten tot apparatenbouwers. Meer informatie: www.senternovem.nl/fnd

Meer informatie: www.evd.nl/siz

24 | Oktober 2009



3. HTAS-innovatieprogramma

HTAS zet zich in voor een bredere kennisbasis van de Nederlandse industrie en richt zich vooral op de gebieden waarin Nederland internationaal kan excelleren. De gedefinieerde focusgebieden zijn Driving guidance en Vehicle efficiency. Driving Guidance gaat in op de communicatie tussen voertuigen onderling en communicatie tussen voertuig, bestuurder en de infrastructuur en moet leiden tot een betere doorstroming van het verkeer en een verhoging van de verkeersveiligheid. Vehicle Efficiency gaat over de optimalisatie van de gehele aandrijflijn waardoor het verbruik en de uitstoot van de motoren significant teruggebracht worden. Ook wil HTAS de Nederlandse innovatiekracht bundelen op het gebied van elektrische voertuigen. Daarnaast worden activiteiten ontwikkeld op het gebied van onderwijs, kennisoverdracht en business support. Heeft u ook een innovatief projectidee binnen de bovengenoemde focusgebieden? Meer informatie: www.senternovem.nl/automotive

industrieel onderzoek en experimentele ontwikkeling in bovengenoemde nichemarkten. Het programma wil de samenwerking tussen bedrijven en kennisinstituten stimuleren. De deelnemers aan een samenwerkingsproject kunnen één gezamenlijke subsidieaanvraag doen. Meer informatie: www.innovatieindialoog.nl 6. Point-One

Point One betreft de technologiegebieden nano-electronica, embedded systemen en mechatronica. Het programma vindt technologische oplossingen voor vraagstukken op het terrein van veiligheid, gezondheidszorg en mobiliteit. Dit terrein is een van de assen waarlangs de Nederlandse economie draait en waar baanbrekende innovaties voor nu en in de toekomst plaatsvinden. Met Point-One wordt gebouwd aan een sterk en internationaal onderscheidend ecosysteem van kennis en innovatie waarin de competenties waar Nederland in excelleert beter worden benut en gestimuleerd.

4. InnoWator

Werkt u samen met andere bedrijven aan innovatieve projecten op het gebied van drink- en industriewatervoorziening, afvalwaterzuivering, monitoring en sensoring en interactie met natuurlijke systemen? Dan kunt u gebruikmaken van InnoWator. Dit is een subsidieregeling die is gericht op het verkorten van de time-to-market van innovatieve watertechnologie. U moet potentiële eindgebruikers van de te ontwikkelen technologie betrekken. De regeling ondersteunt naast nationale samenwerkingsprojecten ook internationale samenwerking op R&D-gebied. Meer informatie: www.senternovem.nl/Watertechnologie 5. Maritiem

Voor dit innovatieprogramma is gekozen voor een aantal kansrijke nichemarkten, waar de uitgangspositie van de Nederlandse bedrijven goed is. De nichemarkten voor de maritieme maakindustrie zijn ‘complexe specials’, zoals baggerschepen, shortsea schepen, megajachten, schepen voor rechtshandhaving op zee, off-shore service vessels en procesinnovatie in ontwerp en productie. De offshore wil inspelen op de grote behoefte binnen de olie- en gasindustrie aan nieuwe technieken en installaties ten behoeve van het werken in extreme omstandigheden, zoals zeer diep water en arctische omstandigheden. Daarnaast zet de offshore in op de nichemarkt voor de winning, op- en overslag van vloeibaar aardgas (LNG). Het Maritieme innovatieprogramma heeft drie subsidieregelingen. De subsidie geldt voor activiteiten op het gebied van lange termijn vraaggestuurd onderzoek (zie ook IOP),

26 | Oktober 2009


Meer informatie: www.senternovem.nl/pointone 7. Polymeren

Als u een MKB’er bent met een innovatief project op het gebied van polymeren en u werkt samen met minstens één andere partner (bedrijf of kennisinstelling), dan kunt u subsidie aanvragen binnen de subsidieregeling Polymeren voor MKB-Innovatieprojecten of Innovatieprojecten. Daarnaast kunt u als MKB’er subsidie aanvragen voor een PolymerenHaalbaarheidsproject. Polymeren maakt onderdeel uit van het Polymeren Innovatie Programma. Dit programma bestaat voor een groot deel uit precompetitieve research, uitgevoerd binnen het Dutch Polymeer Instituut (DPI). Daarnaast is een DPI-Value Center (DPI-VC) opgericht dat zich onder andere richt op het ondersteunen van voornamelijk MKB’ers en starters door de samenwerking te bevorderen, bedrijven met elkaar en met onderzoeksorganisaties in contact te brengen en business development op diverse onderdelen te versterken. Meer informatie: www.senternovem.nl/innovatietrajectchemie 8. Materialen (M2i)

Het programma M2i stimuleert het op de markt brengen van meer nieuwe materialen, materiaalcombinaties en producten door de Nederlandse industrie. Voor de toepassing van nieuwe materialen is samenwerking nodig met sectoren uit de hele productieketen en uit Oktober 2009 Kijk voor het meest actuele overzicht op www.antwoordvoorbedrijven.nl | 27

meerdere sectoren, van de leverancier tot de fabrikant. Binnen het innovatieprogramma werken industrie, MKB en kennisinstellingen samen. Bij dit programma richt zich op het ondersteunen van MKBérs bij de omzetting van onderzoeksresultaten naar verbeterd economisch perspectief, initiatieven op het gebied van onderwijs en opleiding van personeel om personeelstekorten tegen te gaan en onderzoek en ontwikkeling.

‘Prekwalificatie ESA Programma’s’-regeling (PEP) Deze regeling verschaft Nederlandse ruimtevaartbedrijven en kennisinstituten een verbeterde positie in het verwerven van ruimtevaartopdrachten in internationaal verband, in het bijzonder in ESA-programma’s. De PEP-regeling is bedoeld voor de Nederlandse industrie, kennisinstituten en universiteiten die actief zijn in de ruimtevaart. Begin 2010 wordt een nieuwe tender opengesteld.

Meer informatie: www.senternovem.nl/innovatieindialoog/innovatieprogrammas/materialen_m2i Meer informatie: www.spaceoffice.nl/nl/Subsidies/PEP-regeling/ 9. Logistiek en Supply Chains

Het innovatieprogramma Logistiek en Supply Chains is opgesteld door bedrijven en kennisinstellingen uit de logistieke sector. Het programma richt zich op onderzoek en ontwikkeling van kennis en innovaties binnen drie innovatiethema’s: Cross Chain Control Center, Service Logistiek en de Regierol van Knooppunten. MKBérs zijn betrokken in de projecten. Kennisoverdracht naar MKBérs is geborgd in een eigen programmaonderdeel. Meer informatie: www.senternovem.nl/innovatieindialoog/innovatieprogrammas/ logistiek_en_supply_chains/

Strategisch Research Programma Luchtvaart (SRI)

Gebruikersondersteuning Ruimteonderzoek Het Netherlands Space Office werkt samen met NWO Aard- en Levenswetenschappen (ALW) in het Programma Gebruikersondersteuning ruimteonderzoek. Dit programma biedt ondersteuning aan in Nederland werkzame onderzoekers bij het (voorbereiden op het) gebruik van wetenschappelijke infrastructuur in de ruimte in het belang van wetenschappelijk onderzoek van hoge kwaliteit. Er kan subsidie worden aangevraagd voor personele kosten, materiële kosten inclusief apparatuur en reiskosten. Meer informatie: www.spaceoffice.nl/nl/Subsidies/Gebruikersondersteuning%20Ruimteonderzoek/

Wilt u onderzoek laten uitvoeren door een (Nederlandse) kennisinstelling, om de resultaten vervolgens zelf toe te passen in (inter-)nationale vliegtuigbouwprogramma’s? Als het gaat om bijvoorbeeld nieuwe materialen als thermoplast composieten, vliegtuigsystemen of vliegtuigmotoren, kan uw beoogd onderzoek een plaats krijgen in het Strategisch Research Programma van Senter Novem. Begin januari 2010 wordt de tender voor 2010 bekend gemaakt Meer informatie: www.senternovem.nl/luchtvaart

Kredietfaciliteit Luchtvaart (CVO) Wilt u als MKBér of kennisinstelling technologie ontwikkelen om daarmee een rol te kunnen spelen bij (inter-) nationale vliegtuigprogramma’s? Dan biedt de Kredietfaciliteit Luchtvaart de mogelijkheid tot een krediet voor een deel van de kosten van de zogenaamde experimentele ontwikkeling. Meer informatie: www.nivr.nl

28 | Oktober 2009



5 Ik wil en kan bijdragen aan verduurzaming van de energiehuishouding EZ biedt financiële ondersteuning als u wilt investeren in duurzame energie en energiebesparing.

Energie en Duurzaamheid • • • • •

Energie Onderzoek Subsidie Subsidieregeling Duurzame Energieproductie Energie Investeringsaftrek Subsidieregeling Duurzame Warmte bestaande woningen Innovatieagenda Energie

Energie Onderzoek Subsidie (EOS) Met EOS kunt u de kennis over energie-efficiency en duurzame energie in Nederland vergroten. Van idee en onderzoek naar demonstratie en marktintroductie. EOS omvat vier subsidieregelingen: Nieuw Energie Onderzoek, Lange Termijn Onderzoek, Korte Termijn Onderzoek en Demonstratie. EOS biedt bedrijven en kennisinstellingen financiële steun. Daarnaast ondersteunt het programma op vele andere manieren de ontwikkeling van kennis en de toepassing daarvan. Zo worden er per onderzoeksgebied congressen georganiseerd en platforms en kennisnetwerken opgezet. EOS brengt ook binnenlandse en buitenlandse partijen met elkaar in contact. Meer informatie: www.senternovem.nl/eos

Subsidieregeling Duurzame Energieproductie (SDE) Als u op een milieuvriendelijke manier energie wilt produceren, dan kunt u gebruikmaken van de SDE-regeling. De overheid ondersteunt hiermee projecten die nog net niet uit de kosten komen. Duurzame energie is energie opgewekt uit natuurlijke bronnen als wind, water, zon en biomassa. De SDE-regeling stimuleert zonnepanelen, windmolens, waterkrachtcentrales, afvalverbrandingsinstallaties, riool- en afvalwaterzuiveringsinstallaties, winning van stortgas en verbranding, vergisting en vergassing van vaste biomassa en vloeibare reststromen. Meer informatie: www.senternovem.nl/sde Oktober 2009 Kijk voor het meest actuele overzicht op www.antwoordvoorbedrijven.nl | 31

Energie Investeringsaftrek (EIA) Met de EIA kunt u investeren in energiebesparende technieken en de toepassing van duurzame energie in uw onderneming. Er is een uitgebreide lijst van technieken en apparatuur waarvoor u extra ondersteuning kunt krijgen. Door de EIA leveren deze investeringen u dubbel voordeel op. Niet alleen bespaart u op uw energiekosten, u betaalt ook minder inkomsten- of vennootschapsbelasting. De EIA is een fiscale regeling van de ministeries van Financiën en Economische Zaken. SenterNovem en de Belastingdienst voeren de EIA uit. De EIA is tijdelijk uitgebreid voor verhuurders van bestaande huurwoningen. Meer informatie: www.senternovem.nl/EIA

Subsidieregeling Duurzame Warmte bestaande woningen Met deze subsidieregeling ondersteunt de overheid de installatie van duurzame maatregelen in uw bestaande woning. Als particuliere woningbezitter of als verhuurder van woningen kunt u subsidie aanvragen voor de aanschaf van een zonneboiler, warmtepomp of micro-wkk. Meer informatie: www.senternovem.nl/duurzamewarmte

Innovatieagenda Energie De Innovatieagenda Energie geeft een impuls aan omvangrijke private investeringen die nodig zijn voor een duurzame energievoorziening. De Innovatieagenda is vooral gericht op industrieel onderzoek en marktintroductie en richt zich op thema’s zoals Ketenefficiency, Groen Gas, Duurzame Elektriciteitsvoorziening en Groene Grondstoffen. Binnen de Innovatieagenda bestaan verschillende subsidies. Bijvoorbeeld voor duurzame warmte, procesintensificatie, waterstof, papiersector, wind- en zonne-energie. Meer informatie: www.senternovem.nl/energietransitie/innovatieagenda_energie

32 | Oktober 2009


6 Ik wil en kan bijdragen aan regionale verbetering EZ biedt financiële ondersteuning als u innoveert of zorgt voor goede randvoorwaarden in sterke regionale clusters van kennis en bedrijvigheid. U kunt hiervoor ook over de grens samenwerken. Wilt u zich vestigen in bepaalde grensstreken, dan kan EZ u daarbij helpen.

Sterktes in de Regio • Pieken in de Delta • Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling • Subsidies Regionale Investeringsprojecten

Pieken in de Delta Heeft u een project dat binnen kansrijke clusters van nationaal belang (‘pieken’) de keten van kennis via kunde naar kassa sluit? Dan kunt u subsidie aanvragen bij Pieken in de Delta. Pieken in de Delta is de gebiedsgerichte economische agenda van Nederland. Het bestaat uit zes regionale programma’s. Programmacommissies in de regio bepalen deze programma’s en adviseren over de selectie van de ingediende projecten. Die commissies bestaan uit het bedrijfsleven, kennisinstellingen en decentrale overheden, samen met EZ. Op de website vindt u welke pieken in uw regio prioriteit hebben. Voor elk project is publieke co-financiering nodig (provincie, gemeente of openbaar lichaam). Meer informatie: www.piekenindedelta.nl en www.senternovem.nl/pid

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) De Europese structuurfondsen vullen het regionale beleid van Nederland aan. EFRO stimuleert de regionale concurrentiekracht en werkgelegenheid en bevordert grensoverschrijdende samenwerking. Er bestaan binnen Nederland twaalf verschillende programma’s. EZ coördineert de uitvoering van het beleid. U kunt daarom bij EZ terecht met algemene vragen. Specifieke vragen over projecten en de procedure kunt u stellen aan de programmasecretariaten van de regio waarin uw project zich afspeelt. Meer informatie: www.ez.nl/Onderwerpen/Ruimte_voor_ondernemers/Structuurfondsen


Subsidies Regionale Investeringsprojecten (BSRI) Wilt u een bedrijf vestigen of uitbreiden in een kernzone in Friesland, Groningen, Drenthe of Zuid-Limburg? Dan kunt u subsidie aanvragen. Kernzones zijn de economisch sterkere gebieden in economisch zwakke regio’s. U komt in aanmerking voor subsidie als u een industrieel bedrijf, een stuwend dienstverlenend bedrijf of een stuwend toeristisch bedrijf heeft. ‘Stuwend’ wil zeggen een economische stimulans zijn voor de regio en overwegend afnemers en/of bezoekers trekken van buiten de regio. Meer informatie: www.minz.nl

36 | Oktober 2009


7 Ik wil en kan internationaal samenwerken met toppers op mijn terrein Voor ondernemers die willen excelleren in het buitenland biedt EZ meerdere mogelijkheden. De regeling Package 4 Growth geldt specifiek voor de landen China en India. Wilt u samen met andere bedrijven internationaal zaken doen op een markt waar hulp van de overheid noodzakelijk is, kan 2g@there iets voor u zijn.

Internationaal excelleren 2g@there Package 4 Growth 2xplore

2g@there Ziet u in het buitenland kansen waarvoor samenwerking met collega-ondernemers essentieel is? Via 2g@there kunt u bij de EVD meerjarige steun krijgen die bestaat uit (bestaande) financiële instrumenten en andere EVD-producten (denk aan missies, matchmaking). Het moet gaan om een opkomende markt of kansrijke sector, waar Nederlandse ondernemers internationaal onderscheidend kunnen zijn. U kunt ideeën voor gezamenlijk internationaal zaken doen bespreken met de EVD. Meer informatie: www.evd.nl/2getthere

Package 4 Growth Wilt u uw onderscheidende kennis, producten en/of diensten in India en China sterk en snel positioneren? U kunt subsidie aanvragen voor de kosten van het directe productieproces van de investering: duurzame kapitaalgoederen en gerelateerde kosten voor transport, verzekering, inklaring, invoer, installatie en training. Deze faciliteit draagt bij aan de groei van het Nederlandse aandeel in India en China op die sectoren waarin Nederland sterk is. Meer informatie: www.evd.nl


2xplore Als internationaal opererende Nederlandse bedrijf kunt u subsidie aanvragen voor haalbaarheidsstudies gericht op opkomende markten. De financiële steun vergroot de export van Nederlandse bedrijven naar opkomende markten en bevordert de internationale samenwerking. U kunt een financiële bijdrage krijgen voor haalbaarheidsstudies. Het kan daarbij gaan om zowel export als economische samenwerking. Projecten in alle sectoren komen voor steun in aanmerking. Tot de 2xplore-landen worden de volgende opkomende markten gerekend: alle landen in Azië (Japan uitgezonderd), Midden- en Oost-Europa (niet-EU-landen), Afrika, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten. Meer informatie: www.evd.nl/2xplore

40 | Oktober 2009


EZ-instrumentarium. Aanbod regelingen en subsidies voor ondernemers

Recommend Documents