EXAMENINFORMATIE, EINDTERMEN & EXAMENEISEN REO EXAMEN ALGEMENE ONDERNEMERSVAARDIGHEDEN (AOV)

EXAMENBUREAU REO EXAMENINFORMATIE REO AOVEXAMEN VERSIE 1.3 ____________________________________________________________________________________________________

EXAMENINFORMATIE, EINDTERMEN & EXAMENEISEN

REO EXAMEN ALGEMENE ONDERNEMERSVAARDIGHEDEN (AOV)

Stichting Examenbureau REO

Versie 1.3 maart 2013

_____________________________________________________________________________________________________ EXAMENBUREAU REO PAGINA: 1


INHOUDSOPGAVE

1.

Exameninformatie 1.1

Opzet examen 1.1.1 Modulair ondernemersexamen 1.1.2 Toetsvorm 1.1.3 Tijdsduur 1.1.4 Hulpmiddelen

3 3 3 3 3

1.2

Inschrijving examen 1.2.1 Inschrijfformulier 1.2.2 Annulering inschrijving 1.2.3 Examenkosten 1.2.4 Examendata 1.2.5 Examentijden

4 4 4 4 4 4

1.3

Uitslag examen 1.3.1 Cijferlijst 1.3.2 Score- en cijferbepaling 1.3.3 Geldigheidsduur uitslag 1.3.4 Eisen om te slagen 1.3.5 Certificering / diploma 1.3.6 Bezwaar en beroep 1.3.7 Vrijstellingen

5 5 5 5 5 5 5 5

2.

Exameneisen 2.1 Exameneisen module: Organisatie 2.2 Exameneisen module: Administratie 2.3 Exameneisen module: Marketing 2.4 Exameneisen module: Financiering 2.5 Exameneisen module: Ondernemingsplan

6 6 10 12 14 16

3.

Vereenvoudigde toetsmatrijs

17

4.

Gebruikte definities en formules 4.1 Bijlage Organisatie 4.2 Bijlage Administratie 4.3 Bijlage Marketing 4.4 Bijlage Financiering 4.5 Bijlage Ondernemingsplan

18 18 19 21 21 24



1. EXAMENINFORMATIE 1.1

Opzet examen

1. 1.1 Modulair AOV-examen Het ondernemersexamen wordt schriftelijk in multiple-choice vorm afgenomen en bestaat uit vijf modulen.     

Organisatie (Operationeel Management + Personeel & Organisatie) Administratie (Financiële Administratie) Marketing Financiering (Financieel Management) Ondernemingsplan

1.1.2 Toetsvorm Per module bestaat het examen uit 20 multiple-choice vragen. Hierbij kunnen de volgende type multiple-choicevragen worden gebruikt: vier-keuzevragen, drie-keuzevragen en juist/onjuistvragen). 1.1.3 Tijdsduur Voor elk module geldt een maximale examentijd van 35 minuten. 1.1.4 Hulpmiddelen Het gebruik van een eenvoudige elektronische rekenmachine (zonder tekst-display) op het examen is toegestaan. Bij het module administratie zal bij de examenopgaven een standaardrekeningschema worden opgenomen. Genoemde bijlage is bij punt 4 opgenomen.



1.2

Inschrijving examen

1.2.1 Inschrijfformulier Inschrijving kan uitsluitend geschieden door inzending van een volledig ingevuld en ondertekend inschrijfformulier. Deze inschrijfformulieren kunnen kosteloos worden aangevraagd bij het examenbureau.

1.2.2 Annulering inschrijving Indien een kandidaat verhinderd is aan het examen deel te nemen, dient deze de inschrijving te annuleren door middel van een schriftelijke kennisgeving aan het examenbureau. Hierbij gelden de onderstaande annuleringstermijnen en restitutie-percentages:   

Annulering meer dan 5 weken voor de examendatum: 70% restitutie van het examengeld. Annulering 4 weken tot 1 week voor de examendatum: 40% restitutie van het examengeld. Annulering korter dan 1 week voor de examendatum: geen restitutie van het examengeld. Uitzonderingen op deze regelingen zijn de volgende gevallen van overmacht (welke met schriftelijke bewijsstukken aangetoond moeten worden): Overlijden van echtgenoot of partner en van bloed- of aanverwanten in de eerste en tweede graad; Bevalling van de echtgenote of partner; Spoedopname in een ziekenhuis van de kandidaat of diens echtgenoot/partner.

Let op!  

In alle restitutiegevallen wordt tevens Euro 15,- administratiekosten in mindering gebracht op het te restitueren bedrag. Examengelden worden niet gereserveerd voor een volgend examen.

1.2.3 Examenkosten De examenkosten worden per examenjaar door het bestuur van de stichting REO vastgesteld. 1.2.4 Examendata Het AOV-examen wordt drie maal per jaar afgenomen in de maanden januari, mei en september. 1.2.5     

Examentijden Ondernemingsplan Marketing Financiering Organisatie Administratie

18.10 uur – 18.45 uur 19.00 uur – 19.35 uur 19.45 uur – 20.20 uur 20.30 uur – 21.05 uur 21.15 uur – 21.50 uur



1.3

Uitslagverwerking en certificering

1.3.1 Cijferlijst Aan iedere kandidaat die een examen heeft afgelegd reikt de examencommissie een cijferlijst uit. De uitslag van elk examen wordt uiterlijk binnen zes weken na afname van het examen bekend gemaakt. 1.3.2 Score- en cijferbepaling Het gemaakte examenwerk wordt met behulp van kaartleesapparatuur volledig geautomatiseerd gecorrigeerd. Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld op grond van de door de examencommissie vastgestelde beoordelingsnormen. Hierbij wordt, per module en per examenmoment, een cesuur bepaald. Onder cesuurbepaling wordt het bepalen van een punt op de scoreschaal dat overeenkomt met het cijfer 5,5 verstaan. 1.3.3 Geldigheidsduur uitslag De behaalde cijferlijst waarop de datum van de bekendmaking van de uitslag vermeld staat, heeft een onbeperkte geldigheidsduur, tenzij de examenspecificaties en/of exameneisen worden gewijzigd. 1.3.4 Eisen om te slagen De kandidaat is geslaagd voor een module, indien voor deze module een voldoende (cijfer 5,5 of hoger) is behaald. 1.3.5 Certificering / diploma Indien een kandidaat voor een examenmodule is geslaagd ontvangt deze een cijferlijst/certificaat. Een voldoende voor Marketing, Financiering, Organisatie en Administratie geeft recht op het diploma Startend Ondernemen. Is de kandidaat in het bezit van de certificaten voor alle modules, dus ook Ondernemingsplan, dan wordt een AOV-diploma afgegeven.

1.3.6 Bezwaar en beroep Een kandidaat kan tegen maatregelen en beslissingen met betrekking tot het examen schriftelijk protest aantekenen bij de examencommissie. De examencommissie beslist zo mogelijk binnen twee weken na indiening van het protest. De examencommissie kan deze termijn eenmaal verlengen met een termijn van twee weken. 1.3.7 Vrijstellingen Op grond van eerder behaalde diploma’s / certificaten is het in bepaalde gevallen mogelijk vrijstellingen aan te vragen voor één of meerdere AOV-modules. Het aanvragen van een vrijstelling dient te geschieden door inzending van kopieën van behaalde certificaten / diploma’s aan: Examenbureau REO t.a.v. Afd. Vrijstellingen A. van Hobokenstraat 6 3161 KS RHOON Op grond van de ingestuurde bescheiden kan een vrijstelling worden afgewezen of toegekend.



2. EXAMENEISEN De in deze uitgave genoemde exameneisen zijn een leidraad; het betreft geen uitputtende opsomming. In de examens kunnen vragen gesteld worden over onderwerpen die direct met de genoemde exameneisen te maken hebben, maar niet met name worden genoemd.

2.1

Exameneisen module: Organisatie

MODULE: Organisatie Exameneis Inhoud Onderwerp: Logistiek Eis 1.1

De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten met betrekking tot logistiek en de onderlinge relatie aangeven. Aandachtspunten: product/productie, personeel, materieel, kwaliteitszorg en arbozorg.

Eis 1.2

Onderwerp: Calculatie/Begroting De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten met betrekking tot het opstellen van een calculatie/begroting. Aandachtspunten: kostenposten, kostengroepen en kostprijzen, directe en indirecte kosten, vaste en variabele kosten, algemene kosten en %berekeningen, kosteninformatie.

Eis 1.3

Onderwerp: Offerte en factuur De kandidaat kan een omschrijving geven van de belangrijkste regels waaraan een offerte en een factuur moeten voldoen.

Kernbegrippen Voorraadbeleid: technische voorraad, buffervoorraad, bestelfrequentie, omzetsnelheid, 3R-kosten, bestelkosten, gemiddelde voorraad, omzetduur. Goederencontrole via documenten, nabestellen, retouren, elektronisch bestellen. Distributiecentrum, indeling magazijnruimte, routing, interne transportmiddelen. Service voor, tijdens, na levering, kwaliteitsbewaking, ISO-certificatie, Arbeidsomstandighedenwet, klimaatbeheersing.

Kostensoorten, offers en kosten, directe en indirecte kosten, vaste en variabele kosten (zonder berekeningen. Berekeningen worden geëxamineerd bij eindterm 5.2). Basisrekenen, renteberekeningen, BTW-berekeningen, buitenlands geld, goederenhandel en facturen. Indexcijfers, procentpunt, grafische voorstellingen (lijn-, staaf-, cirkel-, beelddiagram).

Nederlandse taal, vormgeving, hoofdindeling brief/offerte, hoofdindeling factuur, inhoud.

Aandachtspunten: Nederlandse taal, vormgeving, inhoud.

Eis 1.4

Onderwerp: Inkoop en voorraadbeleid De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten met betrekking tot inkoop- en voorraadbeleid ten behoeve van de goederenstroom/productieproces en onderlinge relaties aangeven. Aandachtspunten: inkoopplan, inkoopbudget, inkoopkanalen, leveringsvoorwaarden, omzetsnelheid, bestelfrequentie, voorraadbeheer, opslag.

Eis 1.5

Onderwerp: Inzet personeel en middelen De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten met betrekking tot de inzet van personeel en middelen.

Inkoopdocumentatie, leveranciersbeoordeling. Intensieve en exclusieve distributie, kort en lang kanaal, importeur, tussenpersonen, parallelle import, bedrijfskolom, in- en uitschakeling, groothandel en zelfbedieningsgrossier. Handelsgebruiken, leverings- en betalingscondities, kortingen. Optimale bestelhoeveelheid, bestelniveau, servicegraad. Vervoersdocumenten, tijd, kosten, administratie van in- en uitgaande goederen, order entry, beprijzen.

Interne communicatie, omspanningsvermogen, inspraak en medezeggenschap. Leidinggeven, delegeren, taken, fulltime, parttime, oproepkrachten. Goederen/materialen/derden/machines/gereedschap. Tijd, kosten, kwaliteit en arbo.


EXAMENBUREAU REO EXAMENINFORMATIE REO AOVEXAMEN VERSIE 1.3 ____________________________________________________________________________________________________ Criminele lekkage, preventieve maatregelen.

Aandachtspunten: overlegstructuren, opdrachtformulering en leiderschap, planning en bewaking personeel (bezettingsplan). Inzet/planning/bewaking van goederen: materialen/derden/machines/gereedschap/materieel. Bewaking van tijd, kosten, kwaliteit en arbo. Derving en diefstalbestrijding.

Eis 1.6

Onderwerp: Inrichting bedrijfsruimten De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten met betrekking tot de inrichting van bedrijfsruimten. Aandachtspunten: routing van goederen/productieproces, inrichting bedrijfsruimten en werkplaatsen/-terreinen (in- en extern), transport en transportmiddelen (in- en extern).

Eis 1.7

Onderwerp: Geautomatiseerde gegevensverwerking De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten met betrekking tot geautomatiseerde gegevensverwerking. Aandachtspunten: relevante begrippen, toepassingsmogelijkheden van programmatuur.

Eis 1.8

Onderwerp: Wettelijke regelingen werkgevers De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten van de belangrijkste wettelijke regelingen voor werkgevers. Aandachtspunten: burgerlijk wetboek: overeenkomsten, personen en familierecht, erfrecht, zakenrecht, faillissementswetgeving, arborecht, milieurecht, belastingrecht.

Materials management (van grondstof tot eindproduct). indeling magazijnruimte, routing, verdeelsleutels ruimtekosten. Interne transportmiddelen (magazijnwagen, rolcontainer, dolly, steekwagen, transportband, vorkheftruck, pallet). Relatie kosten/snelheid van vrachtauto, trein, binnenvaart, vliegtuig.

Computerconfiguratie, in- en extern geheugen, processor, programma's, bestanden. Computerboekhouden: grootboek en subadministraties, facturering, overzichten. Spreadsheet (eenvoudig voorbeeld). Betalingsverkeer: chartaal en giraal geld, cheques, creditcards, geldautomaat, betaalautomaat. Kassa-afhandeling: elektronisch kasregister, PLU- en POSsystemen, scanning met UAC, elektronisch wegen. .

Eigendomsverkrijging: eigendom en bezit, roerende en onroerende goederen, erfrecht, levering, verjaring. Overeenkomsten: overeenkomst, verbintenis, authentieke en onderhandse akte, handelingsbekwaamheid, handelingsbevoegdheid. Dwingend en aanvullend recht, koop- en huurovereenkomst. Zekerheidsrechten: hypotheekrecht, stil pandrecht, vuistpandrecht, borgstelling, huwelijksgoederenrecht. Faillissement en surséance: curator, boedelbeschrijving, verificatievergadering, onderhands akkoord, dwangakkoord, preferente en concurrente schuldeisers. Arbowet, arbodienst. Overheid: wetgevende, uitvoerende, en rechterlijke macht. Wet Milieubeheer: meldingsplicht, vergunningsaanvraag, vergunningsvoorschrift, milieuheffingen, bedrijfsinterne milieuzorg. Natuurlijke en rechtspersonen, draagkracht, soorten belastingen (alleen globaal overzicht; belastingen diepgaander te examineren bij eindterm 5.6).



2.2

Exameneisen module: Organisatie

MODULE: ORGANISATIE Exameneis Inhoud Onderwerp: Interne / externe Eis 2.1

organisatie bedrijfsleven. De kandidaat kan de relatie aangeven tussen de interne en externe organisatie van het bedrijf en het bedrijfsleven. Aandachtspunten: vergunningverlenende instanties, controlerende instanties, voorlichtende instanties.

Eis 2.2

Onderwerp: Personeelsmanagement De kandidaat kan een omschrijving geven van personeelsmanagement.

Kernbegrippen Kamers van Koophandel, gemeente, Inspectie Gezondheidsbescherming (Keuringsdienst van Waren), Economische Controledienst, Arbeidsinspectie, CBS, EIM, IMK. Privaatrechtelijke organisaties: werkgevers- en werknemersorganisaties, standsorganisaties, brancheorganisaties. Publiekrechtelijke organisaties: SER, bedrijfschappen, HBD, HBA, productschappen.

Wettelijke regelingen, informele organisatie, mondelinge en schriftelijke opdracht, taakomschrijving, functieanalyse, functie-eisen.

Aandachtspunten: sociale, economische en juridische aspecten, functies en taken, functiebeschrijvingen.

Eis 2.3

Onderwerp: Personeelsmanagement en organisatiestructuren De kandidaat kan de relatie aangeven tussen personeelsmanagement en organisatiestructuren.

Platte en steile organisatie. Motiveren, stimuleren, delegeren, spanwijdte, verantwoording. Interne communicatie, Wet op de Ondernemingsraden, Wet Medezeggenschap in Kleine Ondernemingen.

Aandachtspunten: organisatiestructuren, leiderschap, delegatie en bevoegdheden, overlegstructuren.

Eis 2.4

Onderwerp: Personeelsbehoeften De kandidaat kan een omschrijving geven van de meest relevante aspecten die een rol spelen bij de bepaling van personeelsbehoeften.

Profielschets, kengetallen arbeidsproductiviteit, onderbezetting, leegloopuren.

Aandachtspunten: kwalitatieve en kwantitatieve personeelsbehoefte, methoden voor behoeftebepaling personeel, personeelsplanning.

Eis 2.5

Onderwerp: Aanname van personeel De kandidaat kan een omschrijving geven van de meest relevante aspecten die een rol spelen bij de aanname van personeel.

Personeelsadvertentie, uitzendbureau, arbeidsbureau (RBA). Sollicitatieprocedure, objectieve eisen, subjectieve eisen. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd, proeftijd.

Aandachtspunten: wervingsmethoden, selectiemethoden, CAO, arbeidsovereenkomsten.

Eis 2.6

Onderwerp: Behoud van personeel De kandidaat kan een omschrijving geven van de meest relevante aspecten die een

Begeleiding/introductie nieuwe werknemer, carrièrevooruitzichten, interne en externe opleiding, praktijkbegeleiding, stage, Wet Leerplicht en Leerlingwezen.



rol spelen bij het behoud van personeel. Aandachtspunten: introductie, beoordelings- en functioneringsgesprekken, opleiding, scholing.

Eis 2.7

Onderwerp: Ontslag van personeel De kandidaat kan een omschrijving geven van de meest relevante aspecten die een rol spelen bij het ontslag van personeel.

Arbeidsbureau (RBA), vakbonden, inkrimping, natuurlijke afvloeiing, reorganisatie, ontslag op staande voet, overleg met betrokkenen en arbeidsbureau (RBA), getuigschrift.

Aandachtspunten: externe instanties, ontslaggronden, ontslagprocedure.

Eis 2.8

Onderwerp: Wettelijke regelingen werknemers De kandidaat kan een omschrijving geven van specifieke wettelijke regelingen met betrekking tot werknemers.

sociale en arbeidswetgeving, burgerlijk wetboek (NBW), loonbelasting, arbeidsomstandigheden.

Aandachtspunten: sociale en arbeidswetgeving, burgerlijk wetboek (NBW), loonbelasting, arbeidsomstandigheden.



2.2

Exameneisen module: Administratie

MODULE: ADMINISTRATIE Exameneis Inhoud Onderwerp: Aspecten MKB-Administratie Eis 3.1

De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten van een administratie in het MKB. Aandachtspunten: doel en functie, bepalingen in de wetgeving, opbouw/inrichting financiële administratie, exploitatieoverzicht.

Eis 3.2

Onderwerp: Balans en resultatenrekening De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse aspecten van een balans en een resultatenrekening.

Kernbegrippen Financiële verantwoording, bedrijfscontrole, publicatieplicht, Wet voor de Jaarverslaggeving. Inrichten grootboek, loonadministratie, BTW-administratie, subadministraties. Computerboekhouden: (stam)bestanden, dagboeken, invoerverslag, automatische boekingen, controlemogelijkheden, verwerkingsverslag, integratie grootboek en subadministraties, overzichten. Interne/externe bedrijfsvergelijking. Bezit, schuld, eigen vermogen, kosten, opbrengsten. Grootboek, kolommenbalans, rekeningschema eenmanszaak, VOF en BV.

Aandachtspunten: begrippen, opzet en werkwijze, rekeningschema.

Eis 3.3

Onderwerp: Veranderingen Eigen vermogen De kandidaat kan een omschrijving geven van veranderingen in het eigen vermogen. Aandachtspunten: begrip eigen vermogen, kosten, opbrengsten, privé-opnamen, nettowinst, fiscale winst en bedrijfseconomische winst.

Eis 3.4

Onderwerp: Veranderingen Liquide middelen De kandidaat kan een omschrijving geven van veranderingen in de liquide middelen. Aandachtspunten: kas, begrip liquide middelen, verwerkingsmethoden, valuta, betaalmiddelen.

Eis 3.5

Onderwerp: Administratieve verwerking goederenstroom De kandidaat kan een omschrijving geven van de administratieve verwerking van de goederenstroom.

Eigen vermogen firmanten, privé, aandelenvermogen, winstreserve, rekening-courant directeur, te betalen vennootschapsbelasting. Kosten zaak/privé, gewaardeerd loon, gewaardeerde rente, tantième, dividend.

Kasstaat met begin- en eindsaldo zonder aparte BTW-kolommen, bankstortingen, kasbeheer, kascontrole, coderen van kasstukken, bankstukken. Loonberekening d.m.v. computerservice: premies werkgever, overige personeelskosten, loonspecificatie werknemer, brutoloon, tabelloon, loonheffing en premies. Verwerking: coderen betalingen aan werknemers, belastingdienst en bedrijfsvereniging. Pin-/chipbetalingen, contanten, cheques. Verkoopfacturen, verzendbonnen, inkoopfacturen, vvp, inventarisatie, diversenstukken, privé-gebruik, kortingen, afprijzingen.

Aandachtspunten: uitgaande goederen, binnenkomende goederen, voorraadadministratie, werkenadministratie.

Eis 3.6

Onderwerp: Veranderingen vorderingen en schulden De kandidaat kan een omschrijving geven van veranderingen in vorderingen en schulden en de administratieve verwerking ervan uiteenzetten.

Kosten- en opbrengstfacturen, coderen diversenstukken, geïntegreerde verwerking subadministraties en grootboek, vooruitbetaalde en nog te betalen bedragen, factuur- en kasstelsel, invullen aangiftebiljet, coderen van afdracht.



Aandachtspunten: debiteuren-crediteurenbeheer, vooruitbetaalde en nog te betalen kosten, omzetbelasting.

Eis 3.7

Onderwerp: Duurzame bedrijfsmiddelen De kandidaat kan een omschrijving geven van duurzame bedrijfsmiddelen en de administratieve verwerking ervan uiteenzetten.

Boeken afschrijving van de aanschafwaarde, met en zonder restwaarde, activeren van verbouwing, coderen afschrijvingen, coderen inkoopwaarde na inventarisatie.

Aandachtspunten: afschrijving en afschrijvingsmethoden, groot onderhoud bedrijfspand, diverse posten.



2.3

Exameneisen module 4: Marketing

MODULE MARKETING Exameneis Inhoud Onderwerp: Marketing Eis 4.1

De kandidaat kan een omschrijving geven van de meest relevante aspecten met betrekking tot marketing. Aandachtspunten: marktstrategieën, marketing mix, marktvormen, concurrentieanalyse, positionering, commerciële samenwerkingsverbanden.

Eis 4.2

Onderwerp: Marketinginstrumenten De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse marketinginstrumenten en daaraan gekoppeld hun onderlinge relatie. Aandachtspunten: vestigingsplaats, inrichting vestiging, prijsstelling, product, personeel, reclame en promotie. Omgang met klanten en opdrachtgevers, verkoop, opdrachtverwerking.

Eis 4.3

Onderwerp: Marktonderzoek De kandidaat kan een omschrijving geven van de inhoud en het belang van marktonderzoek. Aandachtspunten: vormen van marktonderzoek, omzetanalyse, omzetprognose.

Kernbegrippen Doelgroepen, marktsegmentatie, upgrading, downgrading, marketinginstrumenten, marketing mix, retailing mix. Indeling MKB: detailhandel, ambacht, dienstverlening, horeca, vervoer. Abstracte markten: oligopolie, monopolistische concurrentie. Concrete markten: warenmarkt, beurs, veiling, aanbesteding. Directe en indirecte concurrentie, marktaandeel, plusformule, prijsformule. Integrale samenwerking: franchising, vrijwillig filiaalbedrijf, inkoopcombinatie. Partiële samenwerking: combinatiewinkel, concessionair, servicemerchan-dising, winkeliersvereniging, collectieve en coöperatieve reclame. Winkelcentra, perifere vestiging, branchepatroon, klantentrekkers, koopkrachtbinding, toevloeiing, beoordeling vestigingspunt, A/B-locatie, positieve/negatieve factoren. Exterieur: pui, etalage, buitenpresentatie, precariorechten. Interieur: publieks- en bedrijfsruimte, circulatiewinkel, toonbankwinkel, lay-out, routing, verkoopsterke en -zwakke zones, moet-, magneet- en impulsgroepen. Artikelpresentatie: display, schapplan, OBM-formule. Prijs-kwaliteitsverhouding, prijsimage, prijsvaststelling, afroomprijs, penetratieprijs, psychologische prijs, afprijzingen, adviesprijs, marktprijs (going price), brutowinstopslag, handelsmarge. Breedte, diepte, parallellisatie, specialisatie, verwantschap, gewoontegoederen, keuzegoederen, speciale goederen, fabrieksmerk, winkelmerk, keurmerk. Bediening, zelfbediening, zelfkeuze, gespreksplan, bijverkoop. Communicatiemodel: respons, attitude, selectieve waarneming, betrokkenheid. Reclame: vormen, media, reclameplan, budgettering, adverteren, kosten per 1000, bereik, dekking, reclamebureau, opmaak advertentie, Wet Misleidende Reclame, reclamecode. Promoties: breedte-dieptewerking, soorten promoties. Publiciteit: sponsoring, public relations, free publicity. Communicatiemedia. Uiterlijke verzorging, taalgebruik, omgangsvormen. Offertes, aanbesteding en inschrijving. Direct marketing: telefoon, fax, brief. Informatiebronnen, bureau- en veldonderzoek, enquête, observatie, experiment. Kern- en randassortiment, 20/80-regel, brutorendement, vloerproductiviteit, schaprendement, winstbijdrage per artikel.


EXAMENBUREAU REO EXAMENINFORMATIE REO AOVEXAMEN VERSIE 1.3 ____________________________________________________________________________________________________ Gemiddelde besteding, koopkrachtbinding, toe- en afvloeiing, concurrentie.

Eis 4.4

Onderwerp: Kwaliteitszorg De kandidaat kan een omschrijving geven van kwaliteitszorg in relatie tot marketing. Aandachtspunten: relatie wens klant en te leveren product, kwaliteitscontrole bij inkoop/productie/opslag/verkoop, levering en nazorg, klachtenbehandeling.

Eis 4.5

Onderwerp: Wetten ordelijk Economisch verkeer De kandidaat kan een omschrijving geven van diverse wetten met betrekking tot klant en bedrijf omtrent een ordelijk economisch verkeer. Aandachtspunten: vestigingsregels, regels bescherming consument, regels bescherming bedrijf, Wet Ketenaansprakelijkheid, koop, verkoop, huur, verhuur, lease.

Koopgedrag consumenten: primaire en secundaire behoeften, bestedingspatroon, mobiliteit, bezitsgraad, prijs- en plusshopping, statusartikelen, rationeel/emotioneel kopen. Inkomensontwikkeling: gebonden en vrije koopkracht, Wet van Engel, consumentenprijsindex (CPI). Demografische ontwikkelingen: consumentisme, welzijn en milieu, individualisering, vergrijzing en ontgroening, gezinsverdunning. Garantiebepalingen, algemene serviceaspecten. Service voor, tijdens en na de koop, persoonlijk dienstbetoon. Oorzaken van klachten, correspondentie/overleg met afnemers en leveranciers. Vestigingswet, Wet op de Ruimtelijke Ordening. Wet Economische Mededinging, Prijzenwet, Benelux Merkenwet, Wet op de Kansspelen, Wet Produktaansprakelijkheid, IJkwet, hygiëne (Warenwet), Milieuwet, Colportagewet, Auteurswet. Winkeltijdenwet, Handelsregisterwet, Handelsnaamwet, Octrooiwet, Wet voor de Jaarverslaggeving. Ketenaansprakelijkheid: hoofdaannemer, onderaannemer, raamovereenkomst, G-rekening, garantiefonds. Koop, verkoop: verplichtingen, recht van reclame, opschortingsrecht, garantie en leveringsvoorwaarden, koop op afbetaling, huurkoop. Huur, verhuur: verplichtingen, huurbescherming woonen bedrijfsruimte, leasing.



2.5

Exameneisen module: Financiering

MODULE: FINANCIERING Exameneis Inhoud Onderwerp: Liquiditeitsbalans en financiële Eis 5.1 kengetallen De kandidaat kan een liquiditeitsbalans samenstellen en de financiële kengetallen berekenen.

Aandachtspunten: vaste en vlottende activa, kort/lang vreemd vermogen, liquiditeit, solvabiliteit, werkkapitaal, gemiddelde krediettermijn, omloopsnelheid.

Eis 5.2

Onderwerp: Calculatie en begroting De kandidaat kan op basis van de financiële administratie een calculatie/begroting samenstellen. Aandachtspunten: kostenposten, -groepen en kostprijzen, directe en indirecte kosten, vaste en variabele kosten, algemene kosten en percentageberekeningen, kosten-informatie.

Eis 5.3

Onderwerp: Exploitatierekening De kandidaat kan met behulp van een exploitatierekening resultaten beoordelen en hun onderlinge relatie aangeven. Aandachtspunten: economisch resultaat, rentabiliteit, cashflow, brutowinst, privéopname/winstreserve, gewaardeerde kosten en gewaardeerd loon.

Eis 5.4

Onderwerp Bedrijfsbudget en bedrijfsbegroting De kandidaat kan op basis van een balans- en resultatenrekening een uitwerking maken van het bedrijfsbudget en de bedrijfs-begroting naar de diverse budgetvormen en begrotingsonderdelen.

Kernbegrippen Vaste, vlottende en liquide bedrijfsmiddelen, aanschafprijs, economische levensduur. Lang en kort beschikbaar vermogen. Financieringsbehoefte: eigen vermogen, winstreserve. Vreemd vermogen lang: hypothecair krediet, familielening, financial leasing. Vreemd vermogen kort: leveranciers- en afnemerskrediet, rekeningcourantkrediet, kosten leveranciers- en bankkrediet. Liquiditeitsbalans, liquiditeit (current ratio en quick ratio). Solvabiliteit (EV/TV x 100%), werkkapitaal. Gemiddeld debiteurensaldo, gemiddelde kredietduur, gemiddelde voorraad, omzet-snelheid, omzetduur. Kostensoorten, offers, kosten en verspillingen, kostprijs gebaseerd op materiaalkosten en loon-/bedrijfskosten. Calculatie en offertes (ambacht): productieve uren, directe arbeidsuren, indirecte arbeidsuren, leegloop, normale bezetting, manuurtarief, machineuurtarief, kostenplaatsen, offerteprijs, efficiencyverschillen bij vooren nacalculatie. Bedrijfscapaciteit, normale productie, werkelijke productie, bedrijfsminimum, differentiële kostprijs. Afschrijven met een vast percentage van de aanschafwaarde (met en zonder restwaarde) of van de boekwaarde. Prijsberekening (detailhandel): brutowinstmarge, brutowinstopslag, dekkingsbijdrage, omrekenfactor detailhandel. Kengetallen voor: voorraad, personeel en bedrijfsruimte; kredietduur uitstaande vorderingen. Informatie eigen administratie en branchegegevens. Omzet, directe kosten, bedrijfskosten, bedrijfsresultaat, rente, nettowinst, EIMbedrijfssignalering. Rentabiliteit eigen vermogen, rentabiliteit totaal vermogen, procentpunt. Afschrijving, investering, aflossing, cashflow. Bedrag/percentage brutowinst, privéopnamen en eigen vermogen, gewaardeerde rente eigen vermogen, gewaardeerd loon ondernemer. Exploitatieoverzicht en -begroting, liquiditeitsbegroting.



Aandachtspunten: omzetbudget, kostenbudget, investeringsbudget, liquiditeitsbudget/liquiditeitsbegroting, financieringsbudget.

Eis 5.5

Onderwerp: Ondernemingsvormen De kandidaat kan een omschrijving geven van diverse aspecten met betrekking tot ondernemingsvormen.

Eenmanszaak, VOF, CV, BV, NV, coöperatie, maatschap. Oprichting, inschrijving, naamgeving, aansprakelijkheid, financiering, winstverdeling, winstreservering, continuïteit.

Aandachtspunten: soorten ondernemingsvormen, juridische aspecten van de ondernemingsvorm.

Eis 5.6

Onderwerp: Belastingwetten De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse belastingwetten. Aandachtspunten: belastingstelsel, inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, vermogensbelasting, omzetbelasting.

Eis 5.7

Onderwerp: Verzekeringen De kandidaat kan een omschrijving geven van de diverse soorten verzekeringen. Aandachtspunten: pensioenverzekering, bedrijfsschadeverzekering, aansprakelijkheidsverzekering.

Natuurlijke personen en rechtspersonen, directe en indirecte belastingen, draagkracht, aanslag, rijks- en gemeentelijke belastingen. Inkomstenbronnen, forfaits, aftrekposten, tariefgroepen, schijventarief, meewerkende echtgenoot, aanmerkelijk belang, dividendbelasting. Belastingplichtige bedrijven, tarieven, dividend, verrekenbare verliezen. Vermogensbelasting: begrip vermogen, uitzonderingen, belastingvrije som, ondernemingsvrijstelling. BTW: tarieven, facturering, voorbelasting, factuurstelsel, kasstelsel, accijnzen, aangiftebiljet. Levens-, risico-, compagnonsverzekering, lijfrente en koopsom, uitkeringsvormen, begunstigde(n), poliskosten en premie. Schadeverzekeringen, indexclausule, gederfde winst, onder- en oververzekering, poliskosten, premie en assurantiebelasting. Begrip aansprakelijkheid, bonus/malus, productaansprakelijkheid, aansprakelijkheid werknemer, aansprakelijkheid particulieren, poliskosten en premie.



2.5

Exameneisen module: Ondernemingsplan

MODULE: ONDERNEMINGSPLAN Exameneis Inhoud Onderwerp: Ondernemingsplan Eis 6.1

De kandidaat kan een ondernemingsplan maken voor een bedrijf van maximaal vijf personen.

Kernbegrippen Toepassing aan de hand van het startersplan van de Kamers van Koophandel met betrekking tot de eisen van de modulen 4 en 5. Bedrijfsgrootte: max. 5 medewerkers.

Aandachtspunten: doel en functie marketing, operationeel management, personeel en organisatie, financiële administratie, financieel management.

Eis 6.2

Onderwerp: Relatie aspecten ondernemingsplan De kandidaat kan de relatie aangeven tussen de diverse aspecten van het ondernemingsplan.

Toepassing aan de hand van een sterkte-zwakteanalyse. Achtergrondkennis met betrekking tot de eisen van de modulen 4 en 5.



3.

VEREENVOUDIGDE TOETSMATRIJS

Organisatie Eis % 1.1 7,5% 1.2 10% 1.3 0% 1.4 10% 1.5 2,5% 1.6 7,5% 1.7 5% 1.8 7,5%

Marketing Eis 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

% 20% 20% 20% 20% 20%

totaal

Totaal

100%

50%

Vervolg Organisatie Eis % 2.1 7,5% 2.2 5% 2.3 5% 2.4 7,5% 2.5 7,5% 2.6 5% 2.7 5% 2.8 7,5%

Financiering Eis % 5.1 20% 5.2 15% 5.3 20% 5.4 10% 5.5 10% 5.6 15% 5.7 10%

totaal

Totaal

50%

100%

Administratie Eis % 3.1 15% 3.2 10% 3.3 15% 3.4 10% 3.5 10% 3.6 10% 3.7 10% 3.8 10%

Ondernemingsplan Eis % 6.1 60% 6.2 40%

totaal

Totaal

100%

100%



4.

GEBRUIKTE DEFINITIES EN FORMULES

4.1

Bijlage Organisatie

MODULE Organisatie Omzetsnelheid in stuks jaaromzet in stuks (afzet) : gemiddelde voorraad in stuks Omzetsnelheid in geld inkoopwaarde van de jaaromzet : inkoopwaarde gemiddelde voorraad Omzetsnelheid in geld verkoopwaarde van de jaaromzet : verkoopwaarde gemiddelde voorraad Gemiddelde voorraad (voorbeeld) (voorraad 1/1 + voorraad 1/7 + voorraad 1/7 + voorraad 31/12) : 4 Omzetduur (voorraadtermijn) (360 dagen : omzetsnelheid) x 1 dag Gemiddelde kredietduur debiteuren (gemiddeld debiteurensaldo : omzet op krediet) x aantal dagen periode Gemiddeld kredietduur crediteuren (gemiddeld crediteurensaldo : inkopen op krediet) x aantal dagen periode Rabat handelsmarge (van de detaillist); te berekenen van de verkoopprijs exclusief BTW Kwantumkorting korting voor een grote partij of een groot bedrag; te berekenen van de inkoopprijs exclusief BTW. Korting voor contante betaling Korting over het bedrag exclusief BTW die mag worden afgetrokken als binnen een bepaalde tijd wordt betaald. Kredietbeperkingstoeslag Toeslag voor leveranciers; de toeslag wordt op de factuur berekend. Af te trekken bij tijdige betaling. Jaarlijkse afschrijving van de aanschafprijs (aanschafprijs – restwaarde) : aantal jaren (levensduur) Jaarlijkse rentekosten bij afschrijving van de aanschafprijs (m.b.t. de economische levensduur) ((aanschafprijs + restwaarde) : 2 ) x …..% Intrest (renteberekening) In jaren (K x P x J) : 100 In maanden (K x P x M) : 1200 In dagen (K x P x D) : 36000



4.1 Bijlage Organisatie MODULE ORGANISATIE Gemiddelde omzet per kracht (jaaromzet : aantal krachten) Gemiddelde omzet per gulden loonkosten (jaaromzet : loonkosten (incl. gewaardeerd loon)) Gemiddelde omzet per m² (jaaromzet : aantal m²)

4.2

Bijlage Administratie

MODULE ADMINISTRATIE - GROOTBOEKREKENINGSCHEMA Rubriek 0 010 Gebouwen 020 Inventaris 030 Machines 040 Auto's 060 Eigen vermogen*) 065 Privé*) 070 Hypotheek o/g 080 Leningen o/g 081 Leningen u/g 090 Goodwill Rubriek 1 100 Kas 110 Bank 120 Postbank 130 Debiteuren 140 Crediteuren 150 Loonheffing belastingdienst 151 Premies uitvoeringsinstelling 152 Pensioenpremie 160 Te vorderen BTW 161 Te betalen BTW 162 Af te dragen BTW 170 Vooruitbetaalde bedragen 171 Nog te betalen bedragen Rubriek 2 200 Geld onderweg 210 Nettoloon 220 Voorlopige boekingen1) Rubriek 4 2) 400 Personeelskosten 3) 410 Huisvestingskosten 4) 420 Autokosten 430 Verkoopkosten5) 460 Rentekosten 461 Betalingskorting 6) 470 Algemene kosten 7) 480 Afschrijvingskosten _____________________________________________________________________________________________________ EXAMENBUREAU REO PAGINA: 19


Rubriek 7 (of 3) 700 Voorraad goederen 710 Prijsverschillen op inkopen Rubriek 8 800 Inkoopprijs van de verkopen 850 Opbrengst verkopen 9 Rubriek 9 900 Renteopbrengsten *) Andere ondernemingsvormen: Bij VOF: 060 061 065 066

N.B. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9)

Vermogen firmant A Vermogen firmant B 8) Privé firmant A 8) Privé firmant B

Bij BV: 060 061 180 181

Aandelenvermogen Winstreserve Rekening-courant directeur Te betalen vennootschapsbelasting

Rek. 220 'Voorlopige boekingen' te gebruiken voor verkoop/inruil van activa excl. BTW (geen boeking van afschrijving en winst; wordt aan de accountant overgelaten) en eventueel voor omzet exclusief BTW Rek. 400 'Personeelskosten' te gebruiken voor o.m.: brutoloon, sociale lasten werkgever, opleidingskosten, reiskosten woon/werk, werkkleding. Rek. 410 'Huisvestingskosten' te gebruiken voor o.m. huur, gas, elektra, water, onderhoud, brand- en inbraakverzekering. Rek. 420 'Autokosten' te gebruiken voor o.m. brandstof, auto wassen, reparatie, premie houderschapsbelasting motorvoertuigen, verzekering, leasen (en creditboekingen voor privé-aandeel autokosten en schade-uitkeringen). Rek. 430 'Verkoopkosten' te gebruiken voor o.m. reclamedrukwerk, folders, advertenties, verpakkingsmateriaal, etalagekosten, franchisekosten. Rek. 470 'Algemene kosten' te gebruiken voor o.m. telefoon, fax, briefpapier, portokosten, reiskosten, oninbare vorderingen, premie WA en bedrijfsschadeverzekering, accountantskosten. Rek. 480 'Afschrijvingskosten' te gebruiken voor alle afschrijvingen. Rek. 065 en 066 'Privé firmanten' níet op de eindbalans. Rekening 850 “Opbrengst verkopen” kan in sommige branches “Omzet” genoemd worden

Sommige rekeningen kunnen worden onderverdeeld. Mogelijk is bijvoorbeeld: Rek. 700 Voorraad artikel A, Rek. 701 Voorraad artikel B, Rek. 850 Opbrengst artikel A, Rek. 851 Opbrengst artikel B. Dubbel boekhouden volgens de directe methode (boekingsstuk met codering op het stuk direct in het grootboek; geen collectieve dagboeken). Zuivere grootboekrekeningen. Geen "voorafgaande journaalposten" in de kolommenbalans. Geen permanence. Decimaal rekeningschema voor eenmanszaak, VOF en BV Vaste verrekenprijs VVP: geschatte inkoopprijs waartegen ingekochte goederen in de voorraadadministratie worden opgenomen. Afwijkingen worden geboekt op de rekening "Prijsverschillen". Kasstaat: Eenvoudig model met begin- en eindsaldo zonder BTW-kolommen.



4.3

Bijlage Marketing

MODULE MARKETING Marketing mix producerend ambacht Product, Prijs, (vestigings)Plaats, Communicatie Marketing mix dienstverlenend ambacht Product, Prijs, (vestigings)Plaats, Communicatie, Personeel Retailing mix winkelambacht/detailhandel Product (assortiment), Prijs, (vestigings)Plaats, Presentatie, Communicatie, Personeel Marketing mix horeca Product (assortiment), (vestigings)Plaats, Promotie (communicatie), Prijs, Presentatie, Personeel, Potentiële doelgroep. Marktaandeel (omzet eigen zaak : omzetprognose marktgebied) x 100 % OBM-formule (schaprendement) (O x B) : M= brutowinst per strekkende meter per jaar (O = omzet; B = brutowinstpercentage; M = strekkende meters schapruimte)

4.4

Bijlage Financiering

MODULE FINANCIERING Liquiditeit Een onderneming is liquide als ze haar schulden (betalingsverplichtingen) op tijd kan betalen. Werkkapitaal lang vermogen - vaste bedrijfsmiddelen vlottende bedrijfsmiddelen - kort vermogen

OF

Current ratio vlottende bedrijfsmiddelen (incl. liquide middelen) : kort vermogen Quick ratio (vorderingen + kasgeld) : kort vermogen OF (vlottende + liquide activa – voorraden) : kort vermogen Goederenkern kern in de voorraden waaruit geen geld vrijkomt. Debiteurenkern kern in de debiteuren waaruit geen geld vrijkomt.

Liquiditeitsbegroting overzicht van aanwezige liquide middelen en verwachte inkomsten en uitgaven op korte termijn. Solvabiliteit



de mate waarin een onderneming in staat is het vreemd vermogen volledig terug te betalen (solvabel is). Solvabiliteit (Eigen vermogen (EV) : Totaal vermogen (TV)) x 100 % Liquidatiebalans een balans waarop de activa en passiva staan vermeld tegen de waarde die naar schatting geldt bij opheffing van de onderneming. Cashflow nettowinst + afschrijvingen Gemiddeld eigen vermogen (EV beginbalans + EV eindbalans) : 2 Gemiddeld totaal vermogen (TV beginbalans + TV eindbalans) : 2 Rentabiliteit eigen vermogen voor eenmanszaak, VOF en BV (nettowinst : gemiddeld EV) x 100% Rentabiliteit totaal vermogen voor eenmanszaak, VOF en BV (bedrijfsresultaat : gemiddeld TV) x 100 % Kosten leverancierskrediet (bij korting contant of kredietbeperkingstoeslag) (360 : aantal dagen krediet) x .. % korting of toeslag = .... % Gemiddeld krediet (krediet bij de 1e termijn + krediet bij de laatste termijn) : 2 Kredietkosten consumptief krediet in % per jaar (kredietkosten per jaar : gemiddeld krediet) x 100 % Kostprijs materiaalkosten + uurkostprijs voor bedrijfskosten Uurkostprijs begrote loon- en bedrijfskosten : normale directe arbeidskosten per jaar Uurtarief uurkostprijs + winstopslag Kostenplaats afdeling (machine) waaraan alle kosten van die afdeling kunnen worden toegerekend. Efficiencyverschillen hoeveelheidverschil x prijs voorcalculatie Prijsberekening detailhandel inkoopprijs x omrekenfactor Omrekenfactor getal waarmee vanuit de inkoopprijs van een artikel in één keer de verkoopprijs kan worden berekend. (inkoopprijs + brutowinstopslag + BTW) Gemeenschappelijke kosten kosten die niet aan de afzonderlijke artikelen kunnen worden toegerekend en die daarom ten laste komen van het assortiment als geheel worden gebracht.



Directe kosten kosten die rechtstreeks worden gemaakt voor een bepaald artikel of een bepaalde dienst (ook inkoopwaarde en materiaalkosten) Indirecte kosten kosten die op het bedrijf als geheel drukken. Vaste (constante) kosten kosten die (binnen grenzen) niet afhankelijk zijn van de omvang van de productie. Variabele kosten kosten die afhankelijk zijn van de omvang van de productie. Bedrijfsminimum (break-even omzet) (100 : (100 - % variabele kosten)) x bedrag constante kosten (tot de variabele kosten behoort ook de inkoopwaarde. Exploitatiebegroting overzicht van te verwachten omzet en kosten. Exploitatieoverzicht eenmanszaak en VOF OMZET DIRECTE KOSTEN -/BRUTOWINST BEDRIJFSKOSTEN -/BEDRIJFSRESULTAAT RENTE VREEMD VERMOGEN -/NETTOWINST Exploitatieoverzicht BV OMZET DIRECTE KOSTEN -/BRUTOWINST BEDRIJFSKOSTEN -/BEDRIJFSRESULTAAT RENTE VREEMD VERMOGEN -/WINST VOOR BELASTING VENNOOTSCHAPSBELASTING (VpB)-/NETTOWINST



4.5

Bijlage Ondernemingsplan

MODULE ONDERNEMINGSPLAN Volgens de opzet van de Kamers van Koophandel en Fabrieken (bedrijfsgrootte maximaal 5 personen) A. COMMERCIEEL PLAN 1. Persoonlijke gegevens: wel/geen partner, huidige werkkring, opleiding, ervaring, motivatie, financiële draagkracht 2. Marketingplan: ondernemingsdoel, doelgroep, concurrentieanalyse; bedrijfsformule en positionering; omzetprognose; marktinstrumenten (afhankelijk van bedrijfsformule): product/assortiment, prijs, vestigingsplaats, communicatie, presentatie, personeel. commerciële kengetallen. 3. Juridische aspecten: ondernemingsvorm, bedrijfsnaam, bedrijfsactiviteiten, leveringsvoorwaarden, administratie, personeel, vergunningen, aanmelding handelsregister, bedrijfsvereniging en belastingdienst. 2. FINANCIEEL PLAN Investeringsplan; Financierings- en aflossingsplan; Exploitatiebegroting; Liquiditeitsbegroting; Financiële kengetallen.


EXAMENINFORMATIE, EINDTERMEN & EXAMENEISEN REO EXAMEN ALGEMENE ONDERNEMERSVAARDIGHEDEN (AOV)

Recommend Documents