Evaluatierapport Proefproject Gewoon Gemak

Evaluatierapport Proefproject Gewoon Gemak Aanpassen bestaande woningvoorraad ten behoeve van het comfortabel langer zelfstandig wonen van senioren Doornspijk / Hoge Enk en ’t Harde Zuidoost

Opgesteld door

:

Versiedatum

:

S. Verkroost (Verkroost Advies) Gerald Wagenaar (gemeente Elburg) voor de Projectgroep Gewoon Gemak 1 april 2010, DEFINITIEF

INHOUD

1 2 2.1 2.2 2.3 2.4

3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.3 3.3.1 3.3.2

4 4.1 4.2 4.3

Inleiding .............................................................................................................................. 3 Wat wilden we doen?........................................................................................................ 4 Hoofddoelstelling ........................................................................................................................................... 4 Communicatiestrategie .................................................................................................................................. 4 Communicatiemiddelen................................................................................................................................. 5 Beoogd resultaat proefproject........................................................................................................................ 5

Resultaat evaluatie............................................................................................................. 6 Evaluatieopzet ................................................................................................................................................. 6 Procesevaluatie................................................................................................................................................ 7 Samenwerking partners ................................................................................................................................ 7 Voorbereiding................................................................................................................................................. 7 Uitvoering ....................................................................................................................................................... 7 Productevaluatie ........................................................................................................................................... 15 Communicatiemateriaal.............................................................................................................................. 15 Toegenomen bewustwording..................................................................................................................... 16

Conclusies en aanbevelingen ........................................................................................ 19 Inleiding ......................................................................................................................................................... 19 Conclusies ...................................................................................................................................................... 19 Aanbevelingen............................................................................................................................................... 22

Bijlagen .......................................................................................................................................... 24

0905-01 Gewoon Gemak / Evaluatie proefproject

2

1

Inleiding

Na een voorbereiding van een jaar is op 16 oktober 2009 het project Gewoon Gemak in Elburg van start gegaan. Gewoon Gemak richt zich op het bewust maken van bewoners (huurders en eigenaar-bewoners) van de (on)mogelijkheden van het comfortabel lang zelfstandig wonen. En hen daarnaast te adviseren over concrete woningaanpassingen. Gewoon Gemak is dus vooral een communicatieproject. Onderzoek toont aan dat bewoners graag zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven wonen. Het aanspreken van bewoners op de eigen verantwoordelijkheid voor het toekomstbestendig maken van de woning is relatief nieuw in Nederland. Er wordt in diverse gemeenten geëxperimenteerd in de aanpak; denk daarbij bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van tools voor woningadvisering, foldermateriaal, de samenwerkingspartners en tone of voice (comfortabel, zorgelijk, veilig etc.). Een blauwdruk voor een projectaanpak zullen we waarschijnlijk nooit vinden. Want de doelgroep is enorm gedifferentieerd in leeftijd, woonsituatie en levensvisie. Dat betekent dat per gemeente, en soms ook binnen een gemeente, maatwerk nodig is. In Elburg is ervoor gekozen om niet direct een project over heel Elburg uit te rollen, maar klein te beginnen middels een proefproject. Het proefproject bestaat uit : 1. Gewoon Gemak op ’t Harde In ‘t Harde Zuidoost is sprake van een bovengemiddelde vergrijzing, met name in de leeftijdscategorie 65+. De potentiële geschiktheid van zowel de huur- als koopwoningen in deze buurt is volgens de Doorzonscan groot (jaren 80 bezit). 2. Gewoon Gemak in Doornspijk / Hoge Enk Zowel Doornspijk als Hoge Enk is een zeer hechte gemeenschap. Deze hechte gemeenschap waarin de zorg voor elkaar nog hoog in het vaandal staat, moet worden benut als vliegwiel voor Gewoon Gemak. Ouderen zijn moeilijk ontvankelijk voor de boodschap van valpreventie. Maar de taak van de mantelzorgers, doorgaans de kinderen, wordt zwaarder na een valincident. Er ligt dus een kans in het doorgeven van een preventieve boodschap via de kinderen. Het proefproject is afgerond op 31 december 2009. Gedurende de try-out van 2,5 maand hebben we met elkaar kunnen proeven en ruiken aan het onderwerp. Nu is de tijd rijp om terug te kijken, de successen en valkuilen te benoemen en vervolgens de opgedane ervaringen te gebruiken bij het verder uitzetten van Gewoon Gemak in Elburg. Kortom, we gaan evalueren. De evaluatieopzet bestaat uit de volgende hoofdstukken: 2. Wat wilden we doen? Het terughalen van de hoofddoelstelling en de communicatiestrategie 3. Resultaat evaluatie Evaluatieopzet, de uitkomsten van het proces- en productevaluatie 4. Conclusies en aanbevelingen Gewoon Gemak 2010 Bijlage: gehanteerde vragenlijsten


3

2

Wat wilden we doen?

2.1

Hoofddoelstelling

Hoofddoelstelling van het project Gewoon Gemak is burgers te ondersteunen in hun wens om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. In het projectplan Gewoon Gemak (03/03/09) is onderscheid gemaakt in drie subdoelstellingen: 1. Gebruiksgemak voor vandaag Oudere bewoners (55+) informeren over slimme, gemakkelijke en eenvoudige woningverbeteringen én hen bekend te maken met Gewoon Gemak voor morgen en overmorgen; 2. Comfortabel voor morgen Oudere bewoners (65+) interesseren voor comfortabele woningverbeteringen én hen te prikkelen op het vooruitdenken (‘hoe geschikt is mijn woning om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen’); 3. Verzorg voor overmorgen Oudere bewoners (75+) adviseren over woningverbeteringen in relatie tot de zorgontvankelijkheid van de woning. Omvang doelgroep: − ongeveer 550 bewoners in de leeftijd van 55-65 jaar − ongeveer 375 bewoners in de leeftijd van 65-75 jaar − ongeveer 275 bewoners in de leeftijd van 75+ − Totaal ongeveer 1200 bewoners. Het aantal huishoudens, waarop de mailings zijn gebaseerd, ligt iets lager. De inschatting is dat ongeveer 1000 huishoudens zijn aangeschreven.

2.2

Communicatiestrategie

De communicatiestrategie richt zich op het interesseren van bewoners voor Gewoon Gemak, hen laten nadenken over de toekomst in relatie tot de (on)mogelijkheden van de eigen woning, met hen meedenken over het aanpassen van de woning, het figuurlijk verlagen van de drempel om over te gaan tot het aanpassen van de woning en het letterlijk weghalen van drempels! Samengevat: Kennis 1. het vergroten van het bewustzijn van nut en noodzaak van het aanpassen van de eigen woning 2. het vergroten van kennis over woningverbeteringen Houding 3. het bewerkstellingen dat mensen gaan denken ‘daar moet ik iets mee’ Gedrag 4. het bewerkstelligen dat men daadwerkelijk tot actie overgaat De communicatiestrategie gaat uit van het principe over een langere periode stelselmatig communiceren over Gewoon Gemak. Waarbij in eerste instantie ingestoken wordt op de kleine aanpassingen (Gewoon Gemak) en daarna, leeftijdsafhankelijk, op de meer ingrijpende woningaanpassingen. Communiceren via gerichte mailing, website, persberichten, ambassadeurs etc. De communicatieboodschap kent, analoog aan de hoofddoelstelling, een driedeling: 1. Gewoon Gemak; kleine en handige aanpassingen die gemakkelijk zijn voor iedereen


4

2. 3.

2.3

Meer Gemak; aanpassingen met het oog op valpreventie en comfort Grootste Gemak; aanpassingen gericht op valpreventie en zorg aan huis

Communicatiemiddelen

Gehanteerde communicatiemiddelen zijn: − Foldermateriaal bestaande uit: o Folder 1: Gewoon Gemak Nadruk om handige kleine en slimme woningaanpassingen en interesseren voor folder 2 en 3. o Folder 2: Meer Gemak Nadruk op meer preventieve woningaanpassingen en interesseren voor folder 1 en 3 o Folder 3: Grootste Gemak Nadruk op grote en meer ingrijpende woningaanpassingen. − Flyer gericht op interesseren van mantelzorgers − Website met projectinformatie en handige downloads − Gemakstest met eenvoudig woningadvies en op verzoek een uitgebreid woningadvies − Huisbezoek met uitgebreid woningadvies

2.4

Beoogd resultaat proefproject

Tweeledig resultaat: 1. bewustwording (meetbaar gemaakt door aanvragen informatiepakket, afname folders, afgenomen woningtesten, evaluatieformulier, vragen bij achterwacht etc.) 2. gerealiseerde woningverbeteringen (vragenformulier, subsidie, toename Wmoaanpassingen (kanttekening: hiervoor nog overleg plegen met de afdeling MO), vragen achterwacht)


5

3

Resultaat evaluatie

3.1

Evaluatieopzet

De evaluatieopzet maakt onderscheid in: 1. Procesevaluatie De evaluatie van de weg naar het eindproduct, bestaande uit: o Samenwerking partners o Voorbereiding proefproject o Uitvoering proefproject 2. Productevaluatie De evaluatie van het resultaat van het proefproject, bestaande uit: o Communicatiemateriaal o Toegenomen bewustwording o Potentiële of gerealiseerde woningaanpassingen Gehanteerde onderzoeksmethode bestaat uit een telefonische enquête onder bewoners van het proefproject, verspreid over de drie leeftijdscategorieën. Hierna te noemen de externe evaluatie. Daarnaast is er een evaluatiegesprek geweest met de werkgroepleden en klankbordgroepleden. Hierna te noemen de interne evaluatie. De genoemde evaluatiegesprekken hebben plaatsgevonden op respectievelijk 5 januari en 18 januari 2010. De telefonische enquête is maart 2010 uitgevoerd door onderzoeksbureau EVA. Ten behoeve van de enquête zijn vragenlijsten ontwikkeld. Deze vragenlijsten zijn als bijlage bij deze rapportage opgenomen. Naast ongeveer 100 telefonische enquêtes (kwantitatieve resultaten van het project) zijn er ongeveer 20 telefonische enquêtes uitgevoerd door een tweetal medewerkers van het project Gewoon Gemak. Tijdens deze gesprekken is getracht door te vragen op verschillende aspecten van het project. Voornamelijk de vraag of het project daadwerkelijk iets opgeleverd heeft (bewustwording, activering en/of zelfs het daadwerkelijk aanbrengen van gemaksvoorzieningen) speelt hierbij een rol. De gesprekken vonden plaats verspreid over de leeftijdscategorieën en de twee proefgebieden in ’t Harde en Doornspijk/Hoge Enk. Het externe onderzoek ten behoeve van de kwantitatieve resultaten is gebaseerd op: − 15 enquêtes onder bewoners 55-65 woonachtig in ’t Harde − 15 enquêtes onder bewoners 55-65 woonachtig in Doornspijk / Hoge Enk − 15 enquêtes onder bewoners 65-75 woonachtig in ’t Harde − 15 enquêtes onder bewoners 65-75 woonachtig in Doornspijk / Hoge Enk − 10 enquêtes onder bewoners 75+ woonachtig in ’t Harde − 15 enquêtes onder bewoners 75+ woonachtig in Doornspijk / Hoge Enk − 10 enquêtes onder bewoners die een uitbreid woningadvies hebben ontvangen. Er zijn 37 huurders geënquêteerd en 52 eigenaar bewoners. Van 6 geënquêteerden is het onbekend of men huurder is of eigenaar. De kwantitatieve resultaten zijn deels verwerkt in tabellen die in dit hoofdstuk aan de orde gaan komen. De gegevens worden telkens zichtbaar gemaakt voor vier categorieën bewoners: 1. 55-65 jarigen 2. 65-75 jarigen 3. 75+ 4. Mix: bewoners die een uitgebreid woningadvies hebben ontvangen.


6

3.2

Procesevaluatie

3.2.1 Samenwerking partners Partners geven aan dat de samenwerking goed is verlopen. Men is enthousiast over het project en voelt de noodzaak om het onderwerp bij bewoners onder de aandacht te brengen. Partijen hebben elkaar snel kunnen vinden in de aanpak van het project. Er werd gewerkt met korte lijntjes waardoor vragen over het project snel konden worden opgepakt. Vraag: splitsing in klankbordgroep en werkgroep heeft goed gewerkt? 3.2.2 Voorbereiding De uitwerking van het communicatiemateriaal (folders, flyer, website en Gemakstest), het opzetten van het Informatiepunt en het startoffensief zijn verlopen volgens het vooraf opgestelde draaiboek. Niet uitgevoerd is het opstellen van het doe-het-zelfpakket ter ondersteuning van de ambassadeurs van Gewoon Gemak. Met het opstellen van het draaiboek is gewacht op de vraag vanuit de ambassadeurs. De vraag is niet gekomen. Aandachtspunt 2010: o meer aandacht nodig voor het werven van ambassadeurs onder de doelgroep! Onderdeel van de voorbereiding was het opzetten van informatiehoekjes bij een aantal partners (woonwinkel Uwoon en Informatiepunt Gewoon Gemak bij St. Wiel) waar bewoners terecht konden voor het bekijken van voorbeelden van woningaanpassingen. Dit is niet tot uitvoering gekomen door: − gebrek aan goede voorbeelden van woningaanpassingen bij partners en het ontbreken van (financiële) mogelijkheden om deze woningaanpassingen aan te schaffen ten behoeve van het project; − niet alle woningaanpassingen eenvoudig toonbaar zijn (denk drempeloploop, verhoogde toiletpot). Als alternatief is een fotoboek ontwikkeld dat tevens ingezet kon worden bij de huisbezoeken om bewoners meer informatie te geven over de woningaanpassing (‘wat is een drempeloploop?’) Aandachtspunt 2010: o fotoboek inzetten bij alle huisbezoeken en integreren in presentaties over Gewoon Gemak o inrichten informatiehoek wel/niet zinvol gezien het beperkt aantal mensen aan de balie bij het Informatiepunt.

3.2.3

Uitvoering

Naamsbekendheid en strategie mailing Gewoon Gemak De communicatiestrategie bestond uit maximaal drie gerichte mailings binnen anderhalve maand. Elke mailing bestond uit een folder met begeleidende brief van de gemeente. De laatste mailing gericht aan de 75+ categorie bevatte naast de folder en brief ook de vragenlijst van de Gemakstest en een antwoordkaart. De mailings zijn altijd op naam verzonden. Daaromheen is aandacht gevraagd voor Gewoon Gemak via persberichten, presentaties tijdens bijeenkomsten en vermelding van het project op de websites en in informatiebladen van betrokken organisaties alsmede de gemeentepagina.


7

Interne evaluatie: − Bij het Informatiepunt Gewoon Gemak bestaat de indruk dat de opzet van drie mailings bij een aantal bewoners mogelijk tot irritatie heeft geleid; bij de meer diepgravende telefonische enquêtes is hiernaar geïnformeerd, maar wordt niet herkend. − Vermelden van het project op de website van partners heeft niet bij alle partners plaatsgevonden. − Presentaties over Gewoon Gemak zoals die tijdens bijeenkomsten is gehouden (denk bijvoorbeeld aan de Dag van de Ouderen en de Dag van de Mantelzorger) mag een meer praktische insteek krijgen. Dus voorbeelden van woningaanpassingen laten zien en het gemak ervan aantonen. Verder is ervoor gekozen om bij bijvoorbeeld de Dag van de Ouderen geen materiaal uit te reiken, maar gebruik te maken van intekenlijsten voor het toesturen van materiaal. Hiervan is door de aanwezigen (potentiële doelgroep!) geen gebruik gemaakt. Het vermelden van contactgegevens werkt mogelijk drempelverhogend voor bewoners. Daarentegen zijn de folders, die direct zijn uitgereikt bij de Dag van de Ouderen, goed afgenomen. Aandachtspunt 2010: o Interessant materiaal (denk vragenlijst Gemakstest en folders) direct bij de bijeenkomst uitreiken. Daarnaast de mogelijkheid bieden om contactgegevens achter te laten indien men nog vragen heeft of meer informatie wenst. Externe evaluatie: − 77% van de door EVA geënquêteerden geeft aan dat zij bekend is met Gewoon Gemak. Naar de drie leeftijdscategorieën opgedeeld is dit respectievelijk 73%, 70% en 80%. Mogelijkerwijs heeft het toesturen van meerdere folders ertoe bijgedragen dat de naamsbekendheid onder de oudste bewoners groter is. Cat.

Bekend met Gewoon Gemak

55-65 Ja

Ja** 22

55-65 Nee 65-75 Ja 75+

Ja Nee

mix* Ja Totaal

% 73%

8 21

65-75 Nee 75+

Nee**

27% 70%

9 20

30% 80%

5 10

20% 100%

73

22

77%

23%

* Mix: bewoners die een uitgebreid woningadvies hebben ontvangen ** Geeft aan of men bekend is met Gewoon Gemak. Dit gegeven is terug te vinden in alle hierna volgende tabellen.

−

Er is aan de bewoners gevraagd hoe men bekend is geraakt met Gewoon Gemak. Op één bewoner na geeft men aan bekend te zijn geraakt via de mailing. Bewoners hadden de mogelijkheid om daarnaast aan te geven via welke kanalen men nog meer over Gewoon Gemak had gehoord. Slechts 5 bewoners hebben erover gelezen in de krant (Stentor en Huis-aanHuis), 1 bewoner heeft erover gehoord tijdens een bijeenkomst. Geen van de bewoners heeft iets gehoord via de radio of via andere bewoners. Aandachtspunt 2010: o meer aandacht nodig voor het werven van ambassadeurs onder de doelgroep!

−

Indien men heeft aangegeven bekend te zijn met Gewoon Gemak is doorgegaan op de folders. Om te beginnen of men de folder(s) gelezen heeft. Uit onderstaande tabel blijkt dat de folders redelijk tot goed zijn gelezen. Van de 73 bewoners die bekend zijn met Gewoon


8

Gemak hebben 59 bewoners alle toegestuurde folders gelezen, oftewel 81%. Wel is te zien dat de oudste categorie bewoners niet altijd alle drie de folders lezen. In de enquête bestond de mogelijkheid om aan te geven hoeveel folders men dan wel gelezen had (één of twee folders). Van deze mogelijkheid is geen gebruik gemaakt. Er zijn twijfels over de juistheid hiervan. Cat.

Folder(s) gelezen

55-65 Heeft folder gelezen 55-65 Heeft folder niet gelezen 65-75 Heeft beide folders gelezen 65-75 Heeft folders niet gelezen 75+

Heeft alle drie de folders gelezen

75+

Heeft de folders niet gelezen

mix

Heeft alle drie de folders gelezen

Ja

Nee

18 4

8

18%

9

14%

18 3

86%

13 7

% 82%

65% 5

10

35% 100%

Wanneer men de folder(s) niet heeft gelezen dan is dat vanwege het feit dat men al in een volledig aangepaste woning woont (4 bewoners) of gaat verhuizen als aanpassingen nodig zijn (1 bewoner) of vindt dat men nog niet toe is aan aanpassen (9 bewoners). Daar waar het gaat om de projectdoelstelling ‘vergroten van de bewustwording onder bewoners’ lijkt het project alleen bij het laatste antwoord niet te zijn geslaagd. Als men de folders heeft gelezen is gevraagd of de gehanteerde systematiek van het toesturen van meerdere folders waarin gesproken wordt over Gewoon Gemak, Meer Gemak en Grootste Gemak duidelijk was. Van de bewoners die de folders hebben gelezen (totaal 41 bewoners) blijkt 93% de opzet te hebben begrepen. Uit onderstaande tabel blijkt verder dat de bewoners in de middelste leeftijdscategorie en de bewoners die een uitgebreid woningadvies hebben ontvangen (meerdere leeftijdscategorieën) de opzet allemaal hebben begrepen. Bij de oudste leeftijdscategorie loopt het percentage iets terug. Daarbij opmerkend dat uit het meer diepgravende onderzoek onder 20 bewoners is gebleken dat oudere mensen af en toe moeite hadden om de folders in het geheugen terug te halen omdat de folders al enige tijd geleden waren toegezonden. Cat.

Systemtiek folders is helder

55-65* 65-75** 65-75 Ja 75+**

Ja

Nee

%

22

8

N.v.t.

3

9

N.v.t.

5

N.v.t.

18 7

75+

Geen mening

75+

Ja

75+

Nee

mix

Ja

100%

2

15%

10

77%

1

8%

10

100%

* Bewoners hebben één folder gehad ** Bewoners hebben aangegeven de folder(s) niet te hebben gelezen of niet bekend te zijn met Gewoon Gemak

Laatste punt ten aanzien van de systematiek van de folders betreft de vraag of men meer interesse heeft gekregen in het project dankzij het toesturen van meerdere folders. In deze opzet lijkt het project zeer beperkt te zijn geslaagd. Slechts 8% van de 75+ bewoners zijn meer geïnteresseerd geraakt in het project dankzij het toesturen van meerdere folders. Van de bewoners die een uitgebreid woningadvies hebben ontvangen is 100% mee geïnteresseerd geraakt. Over de totale groep heeft 73% aangegeven niet meer geïnteresseerd te zijn geraakt in Gewoon Gemak.


9

Cat.

Meer intersse

55-65 65-75 65-75 Nee 75+

Ja

Nee

%

22

8

N.v.t.

3

9

N.v.t.

5

N.v.t.

18 7

100%

75+

Ja

1

8%

75+

Nee

12

92%

mix

Ja

10

100%

Gemakstest, huisbezoeken en woningadvies Interne evaluatie De Gemakstest maakt onderdeel uit van de website Gewoon Gemak. Betreft een gehuurde applicatie die voor bewoners beschikbaar was gedurende de periode 16 oktober tot en met 31 december 2009. Aan de achterkant van de Gemakstest is zichtbaar hoe vaak de test is gedaan (volledig afgerond), welke antwoorden men heeft gegeven en, indien men een uitgebreid woningadvies wenst, welke contactgegevens gebruikt kunnen worden voor het toesturen van de Gemakstest. Het proces rondom de Gemakstest is gemanaged door medewerkers van het Informatiepunt ( St. Wiel). Zij vormden de spin in het web voor de Gemakstest: registreren van alle huisbezoeken, verwerken van het resultaat van de eigen huisbezoeken, nalopen van alle woningadviezen en zo nodig corrigeren van de woningadviezen (schoonheidsfoutjes in de Gemakstest), het uitprinten van de woningadviezen en bijbehorende kostenindicaties en, tenslotte, het verzenden van het woningadvies aan de bewoner (koop) of aan de corporatie (stuurde door naar eigen huurder). Het gehele proces werd bewaakt in een voortgangsoverzicht. De techniek om te komen tot een woningadvies werkt naar behoren, maar het proces eromheen vraagt een grote tijdsinvestering. Dit staat wellicht in contrast met het feit dat bewoners moeizaam hun weg weten te vinden naar de Gemakstest. Dit laatste concluderend op basis van het aantal uitgevoerde woningtesten, zie opsomming hieronder. Uit de statistieken blijkt dat: − er 69 Gemakstesten digitaal zijn uitgevoerd; − 35 Gemakstesten hebben geresulteerd in een uitgebreid woningadvies waarvan 21 in Doornspijk/Hoge Enk, 13 in ’t Harde en 1 in Elburg; − deze woningadviezen mede tot stand zijn gekomen als gevolg van een huisbezoek; − totaal ongeveer 25 huisbezoeken zijn afgelegd door medewerkers van St. Wiel, Icare en de twee corporaties. Een deel van de uitgevoerde Gemakstesten is direct bij aanvang van het project gedaan (anonieme testen in de tweede helft van oktober), de testen daarna zijn met name het gevolg van een huisbezoek. De huisbezoeken zijn afgelegd door Stichting Wiel (koop in Doornspijk/Hoge Enk) Icare (koop in ’t Harde) en de corporaties voor hun eigen bezit. De bezoeken zijn als prettig ervaren, bewoners zaten vaak al klaar met de vragenlijst van de Gemakstest. De gemiddelde tijdsinvestering per bezoek ligt rond de 2 uur. Daarna volgt nog wat tijd om de gegevens in het digitale systeem in te voeren waarna het woningadvies automatisch wordt gegenereerd. Het toepassen van de vragenlijst van de Gemakstest werkt goed, evenals het overnemen van de antwoorden in het digitale systeem en het uitdraaien van een woningadvies.


10

Opgemerkt is dat de Gemakstest zich wellicht eerder leent als hulpinstrument voor de professionals om te komen tot een woningadvies dan ingezet moet worden als instrument richting bewoners. −

Aandachtspunt 2010: o Afwegen of de Gemakstest verder ingezet zal worden in Gewoon Gemak. Afweging maken op basis van te leveren effort versus te verwachten resultaat. De provincie Gelderland heeft de Huistest ingekocht en zal een provinciale versie ontwikkelen waar alle gemeenten van Gelderland bij kunnen aanhaken. Onbekend is in hoeverre deze versie ook geschikt zal zijn voor huurwoningen.

Externe evaluatie Aan bewoners is gevraagd of men gebruik heeft gemaakt van de Gemakstest. Daarnaast kon men aangeven hoe de Gemakstest is gedaan: direct via internet, via een gedownloade vragenlijst of via een papieren vragenlijst. Om te beginnen de eerste optie. Om de Gemakstest via internet te doen moet men bekend zijn met het bestaan van de website Gewoon Gemak. Slechts 22 van de 95 bewoners (23%) zijn bekend met het bestaan van de website. Maar 3 bewoners hebben vervolgens de website bekeken en hadden daarmee toegang tot de digitale versie van de woningtest of een gedownloade vragenlijst. Van alle geënquêteerden (dus inclusief de bewoners die aangaven niet bekend te zijn met Gewoon Gemak) heeft iets minder dan de helft (45 bewoners, oftewel 47%) geen computer. Bijzonder is dat gedurende de pilotfase aan de achterkant van de website is geregistreerd hoeveel unieke bezoekers de website heeft getrokken. Gedurende de pilotfase zijn dat ruim 700 personen geweest. Cat.

Bekendheid website

Ja

55-65 Heeft de website bekeken

2

55-65 Heeft geen computer

4

Nee

%

1

18%

9%

55-65 Heeft nooit van de website gehoord

9

6

41%

55-65 Heeft wel eens van de website gehoord maar niet bekeken

7

1

32%

65-75 Heeft geen computer

7

4

33%

4

5

65-75 Heeft nooit van de website gehoord 65-75 Heeft wel eens van de website gehoord maar niet bekeken

10

19% 48%

75+

Heeft geen computer

75+

Heeft nooit van de website gehoord

2

75+

Heeft wel eens van de website gehoord maar niet bekeken

1

5%

mix

Heeft de website bekeken

1

10%

17

5

85% 10%

mix

Heeft geen computer

7

70%

mix

Heeft nooit van de website gehoord

2

20%

Maar de Gemakstest kon ook via een, wel of niet op eigen verzoek, toegestuurde vragenlijst worden gedaan. Van alle geënquêteerden blijkt, naast de hiervoor genoemde digitaal uitgevoerde test, niemand de Gemakstest te hebben gedaan. Tenslotte nog een opmerking over de papieren versie van de Gemakstest. Registratie van gedownloade documenten vanaf de website laat zien dat 53 maal de vragenlijst van de Gemakstest is opgevraagd.


11

Pakken we door naar hoe de afgegeven woningadviezen tot stand zijn gekomen dan blijkt dat alleen voor categorie 4, de bewoners die een uitgebreid woningadvies hebben ontvangen, een uitspraak gedaan kan worden over de wijze van totstandkoming. De helft van deze categorie heeft het woningadvies ontvangen naar aanleiding van een huisbezoek. Drie bewoners hebben de vragenlijst per post ontvangen, wat suggereert dat zij de test op papier hebben gedaan en daarna een ingevulde test hebben ingeleverd bij of toegestuurd aan het Informatiepunt Gewoon Gemak. Dit wringt wel met het feit dat uit de cijfers blijkt dat vrijwel niemand de Gemakstest heeft gedaan. Helaas blijkt ook dat een bewoner geen woningadvies heeft ontvangen terwijl dit wel de bedoeling was. Cat.

Woningadvies

55-65 55-65 Ja, woningadvies aangevraagd

Ja

Nee

%

21

8

95%

1

5%

65-75

21

9

100%

75+

20

5

100%

mix

Anders namelijk heeft niets gehad

1

10%

mix

Anders namelijk per post

3

30%

mix

Ik heb een veerkort woningadvies zelf geprint via computer

1

10%

mix

Woningadvies via huisbezoek

5

50%

Informatiepunt Gewoon Gemak Interne analyse Het informatiepunt kent een aantal taken: • beantwoorden van vragen van bewoners aan de balie en per telefoon • beheren van mailadres [email protected] • beheren van proces rondom Gemakstest (allee pilotfase) Het informatiepunt is bereikbaar gedurende de kantoortijden. Het informatiepunt kent een eigen telefoonnummer. Gedurende de pilotfase is door bewoners weinig gebruik gemaakt van de diensten van het Informatiepunt. Het informatiepunt heeft daarentegen veel tijd moeten investeren in het proces rondom de Gemakstest. Het betreft dan niet alleen het afhandelen van woningadviezen, maar ook het interesseren van bewoners voor een huisbezoek (de belronde onder bewoners 75+). En heeft daarnaast nog extra tijd geïnvesteerd in het verspreiden van informatiemateriaal onder professionals in de wereld van wonen, welzijn en zorg (huisartsen, fysio, apotheek, kerkgenootschap etc.) Externe analyse Aan bewoners is gevraagd of men het belangrijk vindt dat er een fysiek Informatiepunt bestaat waar men met vragen terecht kan. En daarnaast is gevraagd of het voldoende zou zijn als er alleen een telefonisch informatiepunt is De volgende tabel laat zien dat vooral de mensen onder de 75 jaar het belangrijk vinden dat er een fysiek informatiepunt is. Van de bewoners 75+ geeft de helft aan dat het belangrijk is, de andere helft heeft geen mening. Idem geldt voor de mensen die een uitgebreid woningadvies hebben ontvangen.


12

Over het geheel genomen geeft 73% van de geënquêteerden aan dat een fysiek informatiepunt belangrijk is. Cat.

Fysiek informatiepunt

55-65 Geen mening 55-65 Ja

Ja

Nee

%

2

4

9%

19

4

86%

55-65 Nee

1

65-75 Geen mening

2

1

10%

19

8

90%

5

65-75 Ja

5%

75+

Geen mening

10

75+

Ja

10

50%

mix

Geen mening

5

50%

mix

Ja

5

50%

50%

Kunnen we dan volstaan met alleen een telefonisch informatiepunt? Daar heeft een groot aantal mensen geen mening over. De mensen die aangeven dat het niet voldoende is om alleen een telefonisch informatiepunt te hebben (27%), geven dit met name aan vanwege de behoefte aan persoonlijk contact. Uit de meer diepgravende enquête is vrijwel unaniem aangegeven dat men het belangrijk vindt om een fysiek informatiepunt te hebben waar men bij vragen naartoe kan. Deze antwoorden stroken niet met de realiteit, namelijk het beperkt aantal bezoekers van het informatiepunt gedurende de pilotfase. Geënquêteerden geven aan dat bewoners alleen naar het informatiepunt toegaan wanneer zij toe zijn aan het aanpassen van de woning. Verderop in deze evaluatie zal blijken dat daar de mensen nog niet klaar voor zijn. Cat.

Telefonisch informatiepunt

55-65 Geen mening

Ja

Nee

%

10

7

45%

55-65 Ja

3

55-65 Nee, omdat

9

1

41%

65-75 Geen mening

9

3

43%

14%

65-75 Ja

8

2

38%

65-75 Nee, omdat

4

4

19%

14

5

70%

75+

Geen mening

75+

Ja

3

15%

75+

Nee, omdat

3

15%

mix

Geen mening

5

50%

mix

Ja

1

10%

mix

Nee, omdat

4

40%

Informeel netwerk (kerkgenootschap, professionals welzijn/zorg, verenigingsleven etc) Een van de communicatiekanalen naar de bewoners is het informele netwerk. Dit netwerk is benaderd, geïnformeerd over Gewoon Gemak en in een aantal gevallen ook voorzien van communicatiemateriaal. Daarna is het initiatief om de informatie van Gewoon Gemak te verspreiden onder de eigen doelgroep (cliënten, leden, klanten etc.,) bij de desbetreffende organisatie neergelegd.


13

Interne analyse Voor de aanvang van het project is tweemaal gesproken met het diaconaal platform met als doel om via de kerkgenootschappen aandacht te vragen voor Gewoon Gemak. In navolging van deze positief verlopen gesprekken is bij aanvang van het project bij elke kerkgenootschap een serie folders afgegeven. De kerkgenootschappen zouden het onderwerp ieder op de eigen manier opnemen in de eigen activiteiten (bijvoorbeeld vermelden in het kerkblad). Bij aanvang van het project zijn daarnaast een kleine veertig organisaties (verenigingen, huisartsen, apotheek, ouderencommissies, dorpshuis etc.) middels een brief op de hoogte gebracht van het bestaan van Gewoon Gemak met het verzoek om bij de eigen cliënten/klanten aandacht te vragen voor het project. En het Informatiepunt heeft in de eerste week na de start van Gewoon Gemak ook folders rondgebracht bij de professionals in de wereld van welzijn en zorg. Daar waar mogelijk mocht het foldermateriaal in rekken worden geplaatst. Het effect van deze inspanningen is nog onduidelijk. Zeker is dat geen nieuwe folders zijn aangevraagd door instanties (bijvoorbeeld omdat de folders in de standaard op waren…). Recent heeft de VAC contact gezocht voor een presentatie over Gewoon Gemak. Deze presentatie zal in mei plaatsvinden. Tenslotte nog de geënquêteerden. Al eerder is aangegeven dat Gewoon Gemak vooral bekend is geraakt dankzij de directe mailing. Bewoners konden aangeven of zij nog via andere wegen over Gewoon Gemak hadden gehoord. Dit blijkt nauwelijks tot niet het geval te zijn. −

Aandachtspunt 2010: o Meer aandacht voor het oppakken van het project door het informele netwerk. Bijvoorbeeld door vinger aan de pols te houden bij kerkgenootschappen, huisartsen e.d.. En vanuit de projectorganisatie het op de kaart zetten van Gewoon Gemak beter aanjagen. o Inzicht verkrijgen in bijeenkomsten van het informele netwerk waar aandacht gevraagd kan worden voor het onderwerp met daaraan gekoppeld een trekker.


14

3.3

Productevaluatie

3.3.1 Communicatiemateriaal Naast de communicatiestrategie (mailing afgestemd op de leeftijdscategorie) is aan bewoners gevraagd wat zij vonden van het foldermateriaal, de website, de gemakstest, woningadvies en het huisbezoek. Er is gevraagd of het desbetreffende materiaal voldoende informatie bevatte, of het materiaal uitnodigde tot lezen/bekijken en in het geval van het huisbezoek, of men een huisbezoek zou aanraden bij andere bewoners. Daar waar mogelijk is gevraagd het geheel te beoordelen met een rapportcijfer van 1 tot 10. Foldermateriaal Cat.

Folder informatief

55-65 55-65 Ja

Ja

Nee

%

4

8

18%

16

55-65 Nee

2

65-75

3

65-75 Ja 65-75 Nee 75+

73% 9% 9

17

81%

1

5%

7

75+

Ja

75+

Nee

mix

Ja

14%

5

35%

12

60%

1

5%

10

100%

Van de geënquêteerden die bekend zijn met Gewoon Gemak én de folder(s) hebben gelezen (dat wil zeggen 59 bewoners) geeft 93% aan de folders voldoende informatief te vinden (55 bewoners). Bij de tot standkoming van de folders is veel aandacht besteed aan de ‘look and feel’ van het materiaal om bewoners zo veel mogelijk uit te nodigen om de folders te gaan lezen. Uit onderstaande tabel kan worden afgeleid dat van de 59 bewoners vrijwel iedereen aangeeft dat de folders zeker uitnodigden, te weten 97%. Uit de diepgravende enquêtes is gebleken dat men de folders ook vaak bewaard en het plan heeft om het materiaal er weer bij te pakken zodra men toe is aan het aanpassen van de woning. Cat.

Folder uitnodigend

55-65 55-65 Ja 55-65 Nee 65-75

Ja

Nee

%

4

8

18%

17

77%

1

5%

3

65-75 Ja 65-75 Nee 75+

9

14%

17

81%

1

5%

7

5

35%

75+

Ja

13

65%

mix

Ja

10

100%

Tenslotte nog het rapportcijfer. De folder(s) is beoordeeld met een ruim voldoende, te weten een 7,4.


15

Website Zoals eerder vermeld is de website nauwelijks bezocht door de geënquêteerden. Bewoners die de website wel bezocht hebben geven aan dat de website voldoende informatie was, uitnodigend en geven het een gemiddeld rapportcijfer 7,5 (drie geënquêteerden). Geen van de bewoners heeft informatie gedownload. Kijken we naar de statistieken aan de achterkant van de website, dan zien we dat ruim 700 unieke bezoekers de website hebben bekeken. Aan de hand van de statistieken kunnen we geen oordeel vellen over de kwaliteit. Wel kunnen we zien dat er informatie is gedownload. Belangrijkste download is de kluswijzer van de Praxis (290), gevolgd door de folders van Gewoon gemak (96), de voorbeelden van Gewoon gemak (65) en tenslotte de vragenlijst van de Gemakstest (53). Huisbezoek en woningadvies Vijf geënquêteerden hebben een huisbezoek gehad. Vier van hen zouden dit huisbezoek aanraden bij andere bewoners. Uit het meer diepgravende enquête is naar voren gekomen dat het persoonlijk contact positief is gewaardeerd. Het kennisniveau van de adviseur zou beter kunnen (op basis van twee gesprekken). Geënquêteerden beoordelen het huisbezoek met een kleine 8. Eén bewoner heeft zich onthouden van het geven van een rapportcijfer. Doorpakkend naar het woningadvies blijkt dat de bewoner die het huisbezoek niet aanraadt het woningadvies ook het laagste cijfer heeft gegeven, te weten een 5. De overige geënquêteerden vonden het woningadvies voldoende informatief en geven het een kleine 7 als rapportcijfer.

3.3.2 Toegenomen bewustwording Hebben we nu bewoners meer bewust gemaakt van nut en noodzaak van woningaanpassingen en hebben we hun kennis over woningaanpassingen vergroot. Om te beginnen is gevraagd naar het feit of bewoners wel eens hadden nagedacht over woningaanpassingen voordat men geïnformeerd werd over Gewoon Gemak. Uit onderstaande tabel blijkt dat ongeveer tweederde van de geënquêteerden nog niet eerder erover had nagedacht (en 34% dus wel). Zoals verwacht ligt dat percentage per leeftijdscategorie hoger bij de jongere senioren dan bij de oudere senioren. Opvallend is verder dat van de geënquêteerden die een uitgebreid woningadvies hebben ontvangen ook nog 40% niet eerder hierover hadden nagedacht, maar wel actief overgegaan zijn tot het halen van meer informatie. Cat.

Nagedacht over woningaanpassingen voor GG

55-65 ja 55-65 nee 65-75 ja 65-75 nee 75+

ja

Ja

Nee

%

4

2

18%

18

6

82%

8

2

38%

13

7

62%

7

3

35%

13

2

65%

75+

nee

mix

ja

6

60%

mix

nee

4

40%

Van de geënquêteerden die eerder al hadden nagedacht over woningaanpassingen (25 personen) heeft 80% ook daadwerkelijk aanpassingen gerealiseerd (20 personen). Belangrijkste aanpassingen zijn: verhoogde toiletpot (17 personen), aanbrengen van beugels (15 personen), drempels verwijderen (14 personen) en bad laten verwijderen (7 personen).


16

Om iets te kunnen zeggen over het feit of de kennis ten aanzien van woningaanpassingen is vergroot is gevraagd of men voldoende informatie heeft gekregen over woningaanpassingen. Cat.

Voldoende informatie over woningaanpassingen

55-65 55-65 Geen mening 55-65 Ja

Ja

Nee

%

1

8

5%

4

18%

17

65-75

77% 8

65-75 Geen mening 65-75 Ja

9

43%

12

65-75 Nee

57% 1

75+

0%

0%

4

0%

1

45%

75+

Geen mening

75+

Ja

mix

Ja

9

90%

mix

Nee

1

10%

9 11

55%

Van de mensen die gehoord hebben van Gewoon Gemak vindt 67% dat men voldoende is geïnformeerd. We kunnen stellen dat de kennis van deze mensen ten aanzien van nut en noodzaak van woningaanpassingen is vergroot. Zetten we dit af tegen het percentage dat ook voor Gewoon Gemak had nagedacht over woningaanpassingen (34%), dan is de bewustwording met 33% gestegen. Er is een flink aantal geënquêteerden die ‘geen mening’ als antwoord heeft gegeven. Meer dan helft van deze groep (11 geënquêteerden) heeft aangegeven al in een aangepaste woning te wonen. Het is denkbaar dat deze groep minder geïnteresseerd is in het materiaal, zich al eerder bewust was nut en noodzaak van woningaanpassingen en dit geleid heeft tot een aangepaste woning.

3.3.3 Potentiële of gerealiseerde woningverbeteringen Is bewerkstelligd dat mensen gaan denken ‘daar moet ik iets mee’. En is bewerkstelligd dat men daadwerkelijk tot actie overgaat? In de enquête is gevraagd: − of men aanpassingen heeft laten doen naar aanleiding van de informatie van Gewoon Gemak; − of men van plan is om aanpassingen te gaan doen naar aanleiding van Gewoon Gemak. Uit de hierna getoonde tabel blijkt dat geënquêteerden, op één bewoner na, geen aanpassingen hebben laten doen naar aan leiding van Gewoon Gemak. Men geeft in 59% van de gevallen aan dat men nog niet toe is aan het aanpassen van de woning. Naar verwachting zakt het percentage per leeftijdscategorie naarmate men ouder is. Iets minder vaak gehoord, maar niet onbelangrijk, is dat in 30% van de gevallen men al een aangepaste woning heeft (huur en koop vrijwel evenredig verdeeld). Ook hier is zichtbaar dat het percentage per leeftijdscategorie oploopt van 14% naar 35%. Deze categorie kan nog uiteenvallen in geënquêteerden die voor aanvang van Gewoon Gemak hun woning al hadden laten aanpassen of naar een aangepaste woning zijn verhuisd. En geënquêteerden die naar aanleiding van de informatie van Gewoon Gemak hebben geconstateerd dat ze in een aangepaste woning wonen.


17

Ja

Nee

%

55-65

Cat.

Aanpassingen n.a.v. Gewoon Gemak

1

8

5%

55-65 Ja, namelijk

1

55-65 Nee, want ik ben nog niet toe aan het aanpassen van mijn w oning 55-65 Nee, want ik heb al een (volledig) aangepaste woning

5%

17

77%

3

14%

65-75 65-75 Nee, want als er aanpassingen nodig zijn ga ik verhuizen naar een aangepaste woning 65-75 Nee, want ik ben nog niet toe aan het aanpassen van mijn w oning 65-75 Nee, want ik heb al een (volledig) aangepaste woning

0%

1

62%

1

5%

13 7

33%

75+ 75+

8

4 Nee, want als er aanpassingen nodig zijn ga ik verhuizen naar een aangepaste woning

75+

Nee, want ik ben nog niet toe aan het aanpassen van mijn w oning

75+

Nee, want ik heb al een (volledig) aangepaste woning

mix

3

0% 15%

10

50%

7

1

2

35% 20%

mix

Nee, want ik ben nog niet toe aan het aanpassen van mijn w oning

3

30%

mix

Nee, want ik heb al een (volledig) aangepaste woning

5

50%

Kijken we alleen naar de oudste leeftijdscategorie dan valt op dat de helft van de geënquêteerden vindt dat men nog niet toe is aan het aanpassen van de woning. Zorgelijk is dat 15% verwacht naar een aangepaste woning te verhuizen. De vraag hierbij is of deze woning op dat moment beschikbaar is. Vervolgens nog de vraag of men van plan is om aanpassingen te gaan doen naar aanleiding van Gewoon Gemak. Het antwoord op deze vraag is nagenoeg identiek aan de voorgaand vraag. Er is één geënquêteerde die aangeeft zijn woning te willen aanpassen en een tweede die aangeeft als oplossing te gaan verhuizen naar een andere woning. Tenslotte is onderzocht in hoeverre men van plan is in de huidige woning te blijven wonen. Bijna 59% van alle geënquêteerden weet dat nog niet. Van deze groep zegt 70% voldoende te zijn geïnformeerd over woningaanpassingen. Ongeveer 28% van de totale groep geënquêteerden wil voor altijd in de huidige woning blijven wonen.


18

4

Conclusies en aanbevelingen

4.1

Inleiding

Hoofddoelstelling Burgers te ondersteunen in hun wens om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. Kennis

Houding Gedrag

1. het vergroten van het bewustzijn van nut en noodzaak van het aanpassen van de eigen woning 2. het vergroten van kennis over woningverbeteringen 3. het bewerkstellingen dat mensen gaan denken ‘daar moet ik iets mee’ 4. het bewerkstelligen dat men daadwerkelijk tot actie overgaat

Beoogd resultaat − Toegenomen bewustwording − Gerealiseerde woningverbeteringen De conclusies zijn getrokken op basis van: − de interne evaluatie met werkgroepleden en klankbordgroepleden − de externe evaluatie (telefonische enquête door extern buro) − telefonische enquête door twee medewerkers van Gewoon Gemak

4.2

Conclusies

4.2.1

Vergroten van bewustzijn nut en noodzaak

Naamsbekendheid en boodschap Gewoon Gemak zijn geslaagd Bewoners zijn redelijk tot goed bekend met Gewoon Gemak. Ongeveer 77% van de geënquêteerden geeft aan bekend te zijn met Gewoon Gemak. Dit percentage ligt zelfs iets hoger voor de oudste doelgroep. Uit eigen gesprekken komt hetzelfde beeld naar voren. De titel Gewoon Gemak en de groen / blauw gekleurde folders roept herkenning op. De herkenning uitte zich veelal in termen als ouder worden, prettig wonen en veiligheid. Daarmee lijkt de boodschap om niet direct te denken aan zorggerelateerde zaken, maar laagdrempelig in te zetten op zaken zoals gemak, geslaagd. Het ontwerp van de huisstijl wordt als aansprekend en positief ervaren. Uit de enquête is naar voren gekomen dat het foldermateriaal zeer uitnodigend was (97%) en men beoordeeld het geheel (informatiegehalte en uitstraling) gemiddeld met een 7,4. Tenslotte, uit de zelf gevoerde gesprekken is wel duidelijk geworden dat het voor een deel van de inwoners al wel weer ‘een poos geleden’ is dat ze het project voorbij hadden zien komen! Systematiek folders helder, maar leidt nauwelijks tot meer interesse Het toesturen van meerdere folders en de systematiek erachter was voor de bewoners prima te volgen (voor 93% was de systematiek duidelijk). Uit eigen gesprekken is niet gebleken dat men dit als ‘hinderlijk’ heeft ervaren. In de opzet om meer interesse te wekken bij bewoners door het getrapt toesturen van materiaal lijkt het project niet geslaagd te zijn. Slechts 8% van de 75+ bewoners gaf aan meer interesse in Gewoon Gemak te hebben gekregen.


19

Verspreiding boodschap valt meer uit te halen De folders en berichten in de media bleken voor vrijwel alle mensen de enige informatiebronnen te zijn. Via de overige formele en/of informele communicatiekanalen is het onderwerp niet of nauwelijks aan de orde geweest. Hierin ligt nog een opgave voor 2010.

4.2.2

Vergroten van kennis over woningverbeteringen

Beschikbare informatie inhoudelijk gewaardeerd De folders en de website worden inhoudelijk goed gewaardeerd. Bijna 93% van de bewoners die de folder(s) gelezen hebben heeft hierin voldoende informatie kunnen vinden. Idem geldt voor de website. Kanttekening hierbij wel is dat blijkbaar door bewoners over de verwijzing naar de website heen gelezen is, aangezien een aanzienlijk deel van de geënquêteerden onbekend was met het bestaan van de website. Het huisbezoek is bewoners goed bevallen, wel met een kleine aantekening ten aanzien van het kennisniveau van de ‘adviseurs’. Bijna alle bewoners die een huisbezoek hebben gehad, raden andere bewoners een huisbezoek aan. Dit blijkt ook uit het rapportcijfer, te weten een kleine 8. Het woningadvies geeft voldoende informatie, maar uit de eigen gesprekken is naar voren gekomen dat verwacht werd meer informatie in het advies te vinden, buiten hetgeen men al wist of verwachtte.. Er is niet verder gevraagd naar het soort informatie. Wel bekend is dat vanaf de website veel interesse is in de folder van de Praxis met veel praktische informatie over woningaanpassingen. Digitaal aanbieden van informatie levert te weinig op Het digitaal aanbieden van informatie leverde in het proefproject nauwelijks iets op. Uit de cijfers blijkt dat meer dan de helft van de geënquêteerden geen computer heeft. Daarnaast blijkt slechts 23% gehoord te hebben over de website. Daarmee is voor een groot gedeelte van de doelgroep de weg naar de informatie op de website, waaronder de Gemakstest, bijna geheel afgesloten (resteert het ongevraagd toesturen van de Gemakstest op papier zoals dit is gebeurd bij de 75+ doelgroep). Ook uit de eigen gesprekken komt dit beeld naar voren. Van het bestaan wist men af, maar door het enerzijds ‘niet hebben’ van een internetaansluiting of anderzijds ‘het niet in staat zijn’ om de internetverbinding te gebruiken, is het niet mogelijk gebleken om gebruik te maken van deze mogelijkheid. Naast de telefonische enquête is ook door middel van statistieken geregistreerd hoe vaak de website is bezocht, hoe lang men de website bezocht en welke informatie gedownload werd. De afkomst van de bezoekers van de website kennen we niet. Dat kan dus zelfs landelijk zijn. Wel weten we dat de website goed is bezocht en men gebruik heeft gemaakt van de informatie op de website. Met andere woorden, met het aanbieden van digitale informatie blijft zeker zinvol, maar heeft een minder groot bereik dan we wellicht vooraf hadden gehoopt. . Fysiek Informatiepunt nodig voor persoonlijk contact Er is weinig gebruik gemaakt van de diensten van het Informatiepunt. Daarbij doelend op vragen aan de balie, telefonische vragen en vragen per de e-mail. Toch geeft 73% van de geënquêteerden aan dat de aanwezigheid van een fysiek informatiepunt wel belangrijk voor hen is. Ook is gevraagd of volstaan kan worden met alleen een telefonisch informatiepunt. Een groot aantal mensen heeft daar geen mening over. Ongeveer 29% van de geënquêteerden vindt dit


20

onvoldoende en wil graag een fysiek informatiepunt, met name vanwege het persoonlijke contact (wanneer men daar aan toe is). 4.2.3

Actiebereidheid

Gerealiseerde woningaanpassingen komt (nog) niet echt van de grond Er zijn nauwelijks woningaanpassingen gerealiseerd. Wel is sprake van een beperkt aantal intenties tot het aanbrengen van enkele woningverbeteringen. Meer dan de helft van geënquêteerden geeft aan nog niet aan woningaanpassingen toe te zijn. Bijna een derde geeft aan al in een aangepaste woning te wonen. Mogelijkerwijs is dit laatste mede geconstateerd naar aanleiding van de informatie van Gewoon Gemak. Roep om financiële prikkel Uit de eigen gesprekken en naar aanleiding van de huisbezoeken is gebleken dat de interesse voor het onderwerp sterk afnam op het moment dat duidelijk werd dat er geen financiële vergoeding beschikbaar is. Vaak werd een stelling als: ‘Er wordt iets van ons gevraagd, dan moet daar ook wat tegenover staan’, genoemd. Zelfs bij eenvoudige en goedkope voorzieningen als brandmelders, bleek de drempel te hoog om te investeren. Langere adem nodig voor concrete resultaten De proeffase van Gewoon Gemak heeft kort gedraaid. Hiervoor is bewust gekozen om te kunnen ruiken en proeven aan het onderwerp en te bezien of en hoe bewoners Gewoon Gemak oppakken. Een deel van de bewoners heeft bewust aangegeven pas aan woningaanpassingen te denken als men ‘eraan toe is’. Maar er is ook een groep bewoners die nog geen duidelijke mening heeft daar waar het gaat om verhuizen in relatie tot het aanpassen van de woning. Men is voldoende geïnformeerd, maar heeft nog geen keuze kunnen maken tussen zo lang mogelijk thuis blijven wonen of op termijn verhuizen. Om de bewoners over de streep te trekken moet worden getracht het onderwerp constant onder de aandacht te brengen.

4.2.3

Resultaat behaald?

Toegenomen bewustwording Het algemene beeld na de enquête en eigen gesprekken is dat de aandacht voor het onderwerp en de bewustwording zeker is gegroeid. Voordat Gewoon Gemak van start ging bleek slechts 34% van de geënquêteerden te hebben nagedacht over woningaanpassingen. Na afloop van het proefproject blijkt dat 67% van de geënquêteerden aangeeft voldoende te zijn geïnformeerd over woningaanpassingen. Gerealiseerde woningverbeteringen Of men overgaat tot het aanpassen van de woning lijkt (logischerwijs) sterk af te hangen van de persoonlijke en fysieke situatie van desbetreffende personen en vraagt meer tijd. Regelmatig is in gesprek met bewoners gezegd dat de informatie is gewaardeerd, als nuttig is ervaren en men zeker zijn/haar weg zal vinden naar instanties, waaronder het Informatiepunt, op het moment dat woningaanpassingen aan de orde zijn. Een aantal reacties…. - ‘Ik wacht gewoon af, als mij wat overkomt dan ga ik er toch vanuit dat de gemeente en zorginstellingen voor mij klaar staan, zowel financieel als in concrete hulpverlening. Daar betaal ik toch ook belasting voor?’


21

- ‘Op deze wijze had ik nog nooit nagedacht over dit onderwerp, het idee is nuttig, maar niet voor ons, aangezien we nog goed te been zijn en prettig wonen in onze huidige woning’ - ‘Het project is bij ons niet van toepassing, onze woning is al op een groot aantal zaken aangepast en wij ervaren tot op heden geen enkele belemmering in onze woning. Ik verwacht hier dan ook mijn gehele leven te kunnen blijven wonen’ - ‘Ik ben woonachtig in de woning van mijn dochter en mijn dochter draagt zorg voor mij. We hebben het samen gehad over het aanbrengen van brandmelders. Uiteindelijk bleek er geen subsidie te zijn voor dergelijk zaken en toen zijn we afgehaakt. Het is dan ook de woning van mijn dochter en ik wil haar dan ook niet met extra kosten opzadelen’

4.3

Aanbevelingen

Hoe kunnen we Gewoon Gemak een vervolg geven in 2010? Waar moeten we gaan bijsturen en waar kunnen we meer uithalen? Hierna volgen een aantal aanbevelingen die voorgelegd worden aan de klankbordgroep.

4.3.1

Proces

Betere oogst vanuit het formele en informele netwerk o Aandacht besteden aan het werven van actieve ambassadeurs onder de doelgroep (seniorenraad, VAC, dorpsraad en ……) o Aandacht voor het oppakken van het project door het informele netwerk. Bijvoorbeeld door vinger aan de pols te houden bij kerkgenootschappen, huisartsen (wat kan Icare hierin betekenen?) e.d. o Aansturen op (meer) eigen initiatief bij organisaties om het onderwerp op de kaart te zetten en tegelijkertijd vanuit de projectorganisatie het op de kaart zetten van Gewoon Gemak beter aanjagen. o Opfrissen van interne procedures en oogsten van kansen bij eigen cliënten o Opstellen van lijst met activiteiten/bijeenkomsten 2010 van het informele netwerk die interessant zijn voor Gewoon Gemak. Per activiteit een trekker benoemen die verantwoordelijk is voor het agenderen van Gewoon Gemak Gemakstest wordt Huistest? o Afwegen of de Gemakstest verder ingezet zal worden als instrument richting bewoners en/of als instrument om een woningadvies mee te kunnen afgeven. Afweging maken op basis van te leveren effort versus te verwachten resultaat. De provincie Gelderland heeft de Huistest ingekocht en zal een provinciale versie ontwikkelen waar alle gemeenten van Gelderland bij kunnen aanhaken. Onbekend is wanneer deze versie klaar is en in hoeverre deze ook geschikt zal zijn voor huurwoningen. o Indien niet gekozen wordt voor de Gemakstest/Huistest wordt aanbevolen om wel door te gaan met het aanbieden van huisbezoeken (persoonlijk contact wordt gewaardeerd) en daarbij zelf een eenvoudige checklist te ontwikkelen die bijvoorbeeld samen met de bewoner kan worden doorlopen en die achterblijft bij de bewoner. Aanbevelingen die voortkomen uit de checklist slim koppelen aan document ‘alle voorbeelden van Gewoon Gemak’.


22

Financiële prikkel geven o Om bewoners in beweging te krijgen kan een financiële prikkel wellicht helpen. De roep om een financiële bijdrage is in ieder geval groot. Kanttekening hierbij is dat het een combinatie van factoren is die maakt dat bewoners overgaan tot aanpassingen. Bijvoorbeeld de voorwaarden waaronder de bijdrage verkregen kan worden, de hoogte van de bijdrage en de moeite die men moet doen om het geld te verkrijgen. De prikkel kan variëren van een echte subsidieregeling (zwaar traject), naar een stimuleringsbijdrage (vanuit gemeente of corporatie, licht traject), korting bij de bouwmarkt tot een klein presentje bij de aanschaf van een product. Een en ander is afhankelijk van de financiële mogelijkheden van de geldverstrekker. Bijkomend voordeel: het verschaffen van een financiële prikkel leidt zeker tot extra aandacht voor het project. o Opnieuw bespreken in hoeverre de corporaties bewoners tegemoet kunnen komen in het ‘gratis’ aanbrengen van woningaanpassingen. Welke kosten zijn er gemiddeld per woning werkelijk mee gemoeid. Kunnen we aanpassingen benoemen die ook na het vertrek van de bewoner comfortverhogend zijn en daarmee een goede investering in de woning (bijvoorbeeld lichtpunt bij voordeur, rookmelder, beter verlichting boven aanrecht). Indien we tot een lijst met maatregelen kunnen komen kan wellicht ‘goodwill’ bij bewoners worden gecreëerd om zelf ook te investeren.

4.3.2

Product

Folders o Het foldermateriaal moet inhoudelijk worden geactualiseerd naar 2010. Aanbevolen wordt om hiermee te starten nadat bekend is hoe omgegaan zal worden met de Gemakstest. Driedeling folders in stand houden, maar slimmer koppelen aan papieren versie van document ‘Alle voorbeelden van Gewoon Gemak’. Website o Meer gebruik maken van de nieuwsrubriek, eventueel omdopen tot activiteitenkalender met aankondiging van bijeenkomsten waar over Gewoon Gemak gesproken gaat worden. Inzetten van communicatiemateriaal kan beter o Interessant materiaal (denk vragenlijst Gemakstest en folders) direct bij een bijeenkomst uitreiken en niet wachten tot bewoners erom vragen (door achterlaten van contactgegevens). Daarnaast de mogelijkheid bieden om contactgegevens achter te laten indien men nog vragen heeft of meer informatie wenst. o Fotoboek inzetten bij alle huisbezoeken en integreren in presentaties over Gewoon Gemak


23

Bijlagen Apart toegezonden: 1. Vragenlijst 55-65 2. Vragenlijst 65-75 3. Vragenlijst 75+ 4. Vragenlijst bewoners met uitgebreid advies


24

Evaluatierapport Proefproject Gewoon Gemak

Recommend Documents