Evaluatie uitvoering WMO in Langedijk

Evaluatie uitvoering WMO in Langedijk periode 2008 tot en met 2012

Deel 2: evaluatie per prestatieveld

Verantwoording Titel : Evaluatie uitvoering WMO Subtitel : periode 2008 tot en met 2012 Subtitel : Deel 2:evaluatie per prestatieveld Projectnummer : O2012-3 Opdrachtgever : Gemeente Langedijk

Versie 1: d.d. 23-11-2012 Versie 2: d.d. 26-11-2012 Versie 3: d.d. 27-11-2012 Versie 4: 29-11-2012 Versie 5: 17-12-2012 Versie 6: 6-1-2012 Versie 7: 22-5-2013 Versie 8: 8-10-2013 Auteur : Jan Pool E-mailadres : [email protected] Contact : Jan Pool werken denkkracht voor beleid Middenweg 155 2024 XC HAARLEM

Evaluatie uitvoering WMO Langedijk deel 2

2

Inhoudsopgave Leeswijzer ............................................................................................................................................ 4 Wmo-beleid in Langedijk op hoofdlijnen................................................................................................ 5 Prestatieveld 1: Bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten ................................................................................................................................................ 9 Prestatieveld 2: Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen en opvoeders ..... 11 Prestatieveld 3: Geven van informatie en advies en cliëntenondersteuning.......................................... 13 Prestatieveld 4: Ondersteunen van mantelzorgers, waaronder steun geven bij het vinden van oplossingen als zij hun taken tijdelijk niet kunnen uitvoeren (respijtzorg) en ondersteunen van vrijwilligers ......................................................................................................................................... 16 Prestatieveld 5: Bevorderen deelname aan maatschappelijk verkeer en zelfstandig functioneren van mensen met beperkingen ................................................................................................................... 19 Prestatieveld 6: Verlenen van voorzieningen voor mensen met beperkingen gericht op meedoen en behoud van zelfstandig functioneren................................................................................................... 21 Prestatieveld 7: Bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en beleid ter bestrijding van huiselijk geweld .......................................................................................................... 23 Prestatieveld 8: Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) ......................................................... 24 Prestatieveld 9: Voeren van verslavingsbeleid ..................................................................................... 25 Ketenaanpak op het gebied van zorg, welzijn, wonen, inkomen en maatschappelijke participatie ........ 26 Collectieve preventie Volksgezondheid (WCPV) ................................................................................... 27


3

Leeswijzer In dit deel van de evaluatie wordt het Wmo-beleid in Langedijk uitgebreider gepresenteerd om inzicht te geven in de uitgangspositie en ambities van de gemeente bij aanvang van deze beleidsperiode. Ook de beleidsnotitie wordt kritisch geëvalueerd. Zij vormt immers de fundering onder alle activiteiten die in de afgelopen periode zijn uitgevoerd. Daarna wordt per prestatieveld aangegeven of knelpunten opgelost zijn, vierjaren doelstellingen gehaald zijn en of voorgenomen activiteiten uitgevoerd zijn. Voor een snelle indruk zijn onderwerpen gekleurd en wordt het voorgaande van commentaar voorzien. groen (doelstelling ruim gehaald), geel (doelstelling gehaald) of oranje (doelstelling slechts deels of niet gehaald)


4

Wmo-beleid in Langedijk op hoofdlijnen (bron: De Wmo groeit als kool)

Wettelijk kader en landelijke doelstellingen Een prestatieveld is: “een gebied van maatschappelijke ondersteuning waarop concrete prestaties van gemeenten verwacht worden en waarop burgers hun lokale bestuur kunnen aanspreken”. De Wmo schrijft voor dat de gemeente verplicht is een vierjarenbeleidsplan Wmo vast te stellen waarin wordt aangegeven: • • • •

wat de gemeentelijke doelstellingen zijn op de negen prestatievelden; hoe de gemeente het beleid samenhangend uitvoert; welke resultaten de gemeente wil behalen; hoe de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning in de gaten wordt gehouden en op welke wijze de gemeente zich heeft vergewist van de behoeften van kleine doelgroepen; • hoe de gemeente ervoor zorgt dat er keuzevrijheid is voor de gebruikers van individuele voorzieningen (zie hiervoor de kadernota ‘Maatschappelijke ondersteuning Langedijk’). Naast deze inhoudelijke opdrachten kent de Wmo de volgende procesverplichtingen: • • • • • •

de vierjaarlijkse beleidsnota; participatie van de burger bij de totstandkoming van beleid; formeel adviesrecht (van de cliëntenraad) over het conceptplan; het opstellen van een Wmo-verordening; de horizontale verantwoordingsverplichting (dus aan de burger in plaats van aan het Rijk); jaarlijkse rapportage omtrent de klanttevredenheid;

• de verplichting informatie aan te leveren aan het Rijk.

Thema’s Ter voorbereiding van dit vierjarenbeleidsplan Wmo en volksgezondheid heeft de gemeente begin 2007 onder organisaties een inventarisatie gehouden van maatschappelijke vraagstukken die spelen in de gemeente Langedijk. De uitkomsten hiervan hebben ertoe geleid dat ervoor gekozen is de komende vier jaar prioriteit te geven aan de volgende thema’s: a. b. c. d.

Informatievoorziening, cliëntondersteuning en lokette n; Langedijk op maat, Wonen, Welzijn, Zorg en Inkomen; Langedijk gezond; Ketenzorg in Langedijk.

Algemene uitgangspunten gemeente Langedijk Continueren wat zinvol is op basis van onderzoek en meting: verdieping en kwaliteitsverbetering; invullen leemten preventie (begin jong) zoveel mogelijk voorkomen dat individuen buiten de boot vallen; collectief indien mogelijk; lokaal indien mogelijk, regionaal indien noodzakelijk.


5

Beleidskader Wmo Langedijk 1. Samenhang en meedoen -

-

De gemeente bevordert de samenhang binnen de wijken en dorpskernen, o.a. via “Dorpsgericht Samenwerken”. Iedereen moet mee kunnen doen in de maatschappij. Een gelijkwaardig vertrekpunt ten opzichte van iemand zonder beperkingen is daarbij het uitgangspunt. Betaalbaarheid voor de laagste inkomensgroepen staat voorop. Het Wmo-beleid komt integraal en interactief tot stand. Bij de inspraak worden zowel vragers als aanbieders betrokken.

2. Eigen verantwoordelijkheid burgers -

De gemeente verwacht van haar burgers dat zij zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven. Burgers doen zelf, waar mogelijk, het nodige om hun beperkingen op te heffen.

3. Ondersteunen en faciliteren -

-

De gemeente neemt de taak op zich om mensen die dit zelf niet kunnen wegwijs te maken in een wirwar van regels, het aanbod van voorzieningen en te helpen bij het doorlopen van aanvraagprocedures. De gemeente ondersteunt en faciliteert mantelzorgers. De gemeente ondersteunt en faciliteert vrijwilligerswerk.

4. Preventie

Voorkomen is beter dan genezen, daarom investeert de gemeente in: - preventie op het gebied van wonen, huisvesting, jeugdbeleid, welzijn, zorg en gezondheid; - vroegtijdig signaleren en naar ondersteuning toeleiden; - toegankelijkheid en mobiliteit in de wijken; - algemene voorzieningen; - vrijwilligersdiensten en mantelzorg om het beroep op betaalde zorg te voorkomen; - collectieve diensten en voorzieningen die de vraag naar individuele zorg kunnen voorkomen.

5. De regierol

De gemeente voert de regie over het lokale aanbod. De gemeente zal dit op verschillende manieren doen: - zij is verantwoordelijk, richtinggevend en zelf trekker en/of werkt daarbij samen met partners; - zij is verantwoordelijk en zorgt voor een andere trekker, maar blijft richtinggevend; - zij is niet direct verantwoordelijk, maar legt haar wensen neer bij een andere organisatie.

6. Het Wmo-beleid -

-

De gemeente kiest voor kwaliteit en stimuleert innovatie. Bestaande projecten worden waar nodig verbeterd. Ketenaanpak is daarbij een belangrijk instrument. Daar waar leemten zijn vraagt de gemeente organisaties te komen met originele en vernieuwende plannen. De gemeente kiest naast een lokale invulling van het Wmo-beleid voor regionale (NoordKennemerland) en soms bovenregionale samenwerking (Noord-Holland-noord), afstemming en beleidsvoering.

7. Regellast en subsidiëring -

De gemeente spant zich in bij het vormgeven van de regelingen voor individuele verstrekkingen de regels te beperken. Langedijk zet in op minder regels en goede inhoudelijke beoordeling van zowel individuele aanvragen als van subsidieaanvragen.


6

-

De subsidies die de gemeente krijgt voor de uitvoering van de Wmo-taken blijven ten minste geoormerkt voor activiteiten op het gebied van maatschappelijke ondersteuning. De gemeente wil met de inzet van subsidiemiddelen bijdragen aan het versterken van basisvoorzieningen en het bevorderen van participatie. Er wordt gestuurd op prestaties via de nieuwe subsidieverordening 2009.

Participatie In de nota ‘Maatschappelijke Ondersteuning Langedijk, kadernota nieuwe taken’, vastgesteld door de gemeenteraad in 2006, zijn de volgende kaders vastgesteld: -

de gemeente zal een cliëntenraad voor de Wmo/WWB installeren; de gemeente onderzoekt in het kader van het vierjarenbeleidsplan of een doelgroepenraad een goed instrument voor het collectieve Wmo-beleid is.

De cliëntenraad functioneert inmiddels als WWB/Wmo-raad. Zij functioneert naar behoren. Gelet op de omvang van de gemeente is het oprichten van een doelgroepenraad niet effectief. Doelgroepen kunnen in de meeste gevallen beter gericht benaderd worden (bijv. klanten van de geestelijke gezondheidszorg).

Ketenzorg en samenwerking Samenwerking/afstemming tussen organisaties en instellingen is voor verbetering vatbaar. De Wmo-thema’s en de prestatievelden hangen niet alleen onderling samen, maar vertonen ook relaties met aangrenzende beleidsterreinen. Bijvoorbeeld volksgezondheid, wonen, onderwijs, werk en inkomen, armoedebeleid, veiligheidsbeleid en subsidiebeleid. Daarom vraagt de uitwerking van de Wmo om integraal beleid: overkoepelende hoofdlijnen die verschillende beleidsterreinen met elkaar verbinden. Er dient dus binnen de gemeentelijke organisatie structurele samenwerking en afstemming plaats te vinden tussen en binnen de afdelingen.

Regionale samenwerking De onderstaande prestatievelden zijn in regioverband (Noord-Kennemerland) opgepakt. - mantelzorg en vrijwilligers (prestatieveld 4); - maatschappelijke opvang (prestatieveld 7); - openbare geestelijke gezondheidszorg OGGZ (prestatieveld 8) en - ambulante verslavingszorg (prestatieveld 9).

Beoordeling van de beleidsnotitie “De Wmo groeit als kool” Als je de bovenstaande samenvatting van de visie en uitgangspunten voor het Wmo-beleid uit de nota “De Wmo groeit als kool” leest valt op dat er heel veel is benoemd. Er staat niets dat niet behartigenswaardig en nastrevenswaardig is; van het terugdringen van regels tot het kiezen voor kwaliteit en innovatie. Het lijkt er op dat met de komst van de Wmo in Langedijk alles wat eerder misging in Langedijk rechtgezet gaat worden. Ambitie is noodzakelijk maar moet een relatie hebben met de in te zetten middelen. Ambities van de omvang zoals die in de nota zijn aangetroffen rechtvaardigen een flinke reorganisatie een uitgebreid cultuurtraject binnen de gemeente en een forse personele inzet. De nota heeft geen financiële paragraaf en ook op de organisatie van de werkzaamheden wordt niet of nauwelijks ingegaan. Het lijkt er sterk op dat in de nota alles is opgenomen wat er is aangedragen zonder dat er een doorkijk is gemaakt naar de benodigde middelen, zowel in geld, menskracht als organisatie. De nota heeft daardoor het karakter gekregen van een wensenlijstje. Uit de evaluatie blijkt dat aan de wettelijke verplichtingen die de Wmo stelt is voldaan. Geen enkele van de wettelijke verplichtingen scoort onvoldoende. Het zijn vooral de hoe-vragen (hoe


7

bereikt de gemeente kwaliteit en keuzevrijheid) die niet of in geringe mate worden beantwoord in de nota of andere documenten. Wat de wettelijke procesverplichtingen betreft zijn alleen de verantwoordingsverplichtingen matig uitgevoerd. Er is vooral te weinig gerapporteerd aan de burgers. Als we de thema’s doorlopen op bereikte resultaten zien we dat op het thema het bevorderen van maatwerk bij wonen en inkomen (b) en ketenzorg te weinig gerealiseerd. Weliswaar is er gekozen voor een aantal algemene thema’s, maar ook daar zijn geen consequenties aan verbonden in de zin dat er voor deze thema’s als eerste middelen zijn gereserveerd. Bovendien zijn het veel thema’s: ongeveer negen waarmee er ook geen scherpe focus is aangebracht in het beleid. Wat de beleidskaders betreft zijn er op alle genoemde onderwerpen activiteiten uitgevoerd. Waar preventie, het de regierol en de regellast betreft blijven de activiteiten en resultaten achter. Op het gebied van participatie komt de rol van de cliëntenraad nog onvoldoende uit de verf. Wel is door het invoeren van de interactieve beleidsvorming en de dorpsplatforms flinke vooruitgang geboekt in communicatie met het “maatschappelijk middenveld” en de inwoners van Langedijk. Tot slot blijkt de regionale samenwerking goed te werken. Vooral de prestatievelden 8 en 9 en het volksgezondheidsbeleid hebben daarvan geprofiteerd. Wat ontbreekt in dit meerjarenbeleidsplan en de besluitvorming in de gemeenteraad is het een uitvoeringsplan en financiële kaders. Er is weliswaar een overzicht en verdeling van taken/projecten t.b.v. het Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008, maar het plan zelf ontbreekt. In dit overzicht zijn de diverse taken aan een resultaatverantwoordelijke medewerker toegewezen en is een jaar van realisatie benoemd. Wat ontbreekt, is een beschrijving hoe deze medewerkers zich tot elkaar verhouden, welke middelen zij tot hun beschikking hebben en hoe zij zich tot het management en bestuur van de gemeente verhouden. Het ontbreekt, kortom, aan een duidelijke uitvoeringsstructuur. Hier ligt een belangrijke oorzaak van de voornaamste conclusie uit deze evaluatie: de verbrokkelde uitvoering. Bij de evaluatie per beleidsveld, hierna, loopt de conclusie dat er veel gebeurd is maar dat er te weinig samenhang en structuur in de uitvoering heeft gezeten, als een rode draad.


8

Prestatieveld 1: Bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten Knelpunten (bron:

De Wmo groeit als kool)

 

Veiligheid. Overlast in wijken.



Gebrek aan opvang, mogelijkheden vrijetijdsbesteding, voorzieningen, uitdagingen en ontplooiing jeugd, ouderen, mensen met een beperking.

 

Armoede. Samenleven/samenhang/actieve houding onvoldoende .



Vrijwilligerstekort en meer knowhow gevraagd.



Toenemende individualisering (geringe betrokkenheid bij buurt).

Vierjarendoelstellingen (bron:


Leefbaarheid, veiligheid en dorpsbeheer

De gemeente  bevordert de leefbaarheid, veiligheid en vermindering van overlast;  schenkt aandacht aan de inrichting van de openbare ruimte, waarbij extra aandacht is voor spel-/speel-/trapveldjes;  zorgt voor een veilige infrastructuur om veilig te fietsen, wandelen, trimmen en skeeleren;  stimuleert dorpsgericht samenwerken;  zorgt voor gedifferentieerde wijken (sociale netwerken, uitdaging tot contact);  bevordert ontmoeting, contact en participatie;  ontwikkelt in dorpskernen wijksteunpunten of multifunctionele gebouwen.

Coördinatie, samenwerking en samenhang

De gemeente verbetert de samenhang, samenwerking en afstemming tussen (vrijwilligers)organisaties en instellingen.

Activiteiten en resultaten (bron:

Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)       

De gemeente heeft de dorpsplannen voor Broek op Langedijk/Zuid-Scharwoude en Oudkarspel gerealiseerd De gemeente realiseert de dorpsnetwerken. Allochtonen zijn uitgenodigd voor deelname aan de dorpsplatforms en dorpsnetwerken De dorpsplannen worden uitgevoerd. Het aantal inwoners dat zich in georganiseerd verband inzet (ca. 200) voor de wijk blijft in deze periode minstens gelijk. Er is een veilige infrastructuur op het gebied van fietsen, wandelen, trimmen en skeeleren (met name realiseerbaar in nieuwbouwprojecten) Bewoners ervaren in 2010 minder overlast van jongeren dan in 2007.


9

De gemeente heeft onderzocht welk model het beste in Langedijk gerealiseerd kan worden voor het verbeteren van de samenhang, samenwerking, ondersteuning en facilitering. Hierbij zijn genoemde opties betrokken.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Belangrijk middel dat bij dit prestatieveld is ingezet is het “Dorpsgericht samenwerken” dat zich vanaf 2003 ontwikkeld heeft. In de dorpsplatforms waarin bewoners (via de dorpsraad), gemeente en maatschappelijke instellingen samenwerkten en overlegden over de leefbaarheid in hun dorp. Na een evaluatie in 2009 is dit vervangen door beleid gebaseerd op “Interactief werken in dorpsplatforms”. Onduidelijkheid over de rol en positie van de platforms, vooral ten opzichte van de gemeente, heeft gezorgd voor een vereenvoudiging van de doelstelling van de platforms. De nadruk ligt nu op de interactie van inwoners met de gemeente en op onderwerpen die zich vooral in het fysieke domein bevinden zoals onderhoud van de openbare ruimte, verkeersontsluitingen en verkeersveiligheid. Op dit gebied functioneren de platforms goed en hebben nu zelfs een eigen budget om zaken aan te pakken. Voor alle platforms is een dorpsplan vastgesteld. Daarmee zijn doelstellingen en knelpunten in het sociale domein zoals het bevorderen van ontmoeting, contact en participatie op dorps- en wijkniveau niet gehaald. Dit concentreert zich vooral rond de activiteiten van Wonen Plus Welzijn voor mantelzorg en vrijwilligers (zie prestatieveld 4). Het gaat daarbij vooral om groepen kwetsbare burgers. Gericht beleid om de sociale samenhang in dorpen en wijken te bevorderen en “de gewone burgers” (jong en oud) hierbij te betrekken ontbreekt. Voor het knelpunt armoede wordt de Langedijker Pas ontwikkeld. Deze is recent ingevoerd. Wat vrijwilligers betreft zijn er veel vrijwilligers actief rond de WPW, in de dorpsplatforms, maar bijvoorbeeld ook in sportverenigingen, culturele organisaties en kerkelijke organisaties. Er lijkt een onverminderde bereidheid te zijn onder de Langedijkers om zich vrijwillig in te zetten (zie verder prestatieveld 4). Op het niveau van doelstellingen is het beleid rond trap- en speelveldjes nog steeds niet vastgesteld. Wel is er een “court” gerealiseerd in Broek op Langedijk. Er is het nodige gedaan als het gaat om overlast van jongeren, bijvoorbeeld in Sint Pancras en Zuid-Scharweide rond de Duizend Eilanden school. Toch wordt hangen door jongeren nog vaak genoemd als een probleem. Zie ook prestatieveld 2. In de sfeer van het realiseren van wijksteunpunten zijn er veel activiteiten geweest. Op gemeenteniveau is CEC De Binding gerealiseerd. Er een kadernota wijksteunpunten vastgesteld. In alle dorpskernen zijn, al dan niet tijdelijk, voorzieningen zoals het Dorpshuis, De Binnemikke en de Overbrugging in bedrijf. Het gaat vooral om fysieke infrastructuur. De invulling met activiteiten is beperkt en richt zich vaak op ouderen en mensen met een handicap. Het eindoordeel over dit prestatieveld is een magere voldoende omdat er veel activiteiten zijn ontplooid maar vooral de activiteiten rond sociale samenhang te beperkt zijn geweest.


10

Prestatieveld 2: Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen en opvoeders Knelpunten (bron:      


Opgroei- en opvoedingsproblematiek (Centrum Jeugd en Gezin). Sociaal medische indicatie en toewijzing op basis daarvan voor kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang ontbreekt. Te lage frequente bijeenkomsten jeugdnetwerken. Omgaan met privacy en signalering (privacyprotocol is binnen jeugdnetwerk belemmerend). Ongezonde leefstijl (voeding en leefstijl). Omgaan met geld (schulden).



Jeugdwelzijn

De gemeente Langedijk creëert gunstige omstandigheden voor alle kinderen en jongeren in Langedijk, zodat zij zich in een vloeiende lijn kunnen ontwikkelen tot volwaardige deelnemers aan het maatschappelijke leven. Door het ontwikkelen van preventief jeugdbeleid en door invulling te geven aan het Centrum voor Jeugd en Gezin streeft de gemeente naar een gesloten keten van jeugdzorg.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)        

Het huidige beleid en activiteiten (activiteiten peuterspeelzalen, educatieve activiteiten) als genoemd in de bijlage onder prestatieveld 2, worden gecontinueerd, eventueel bijgesteld of verbeterd. Er zijn afspraken gemaakt over het frequenter bijeenkomen van het netwerk jeugdhulpverlening. De kadernotitie Jeugd & Jongerenwerk wordt uitgevoerd. De startnotitie Centrum voor Jeugd en Gezin is gereed. Er is een onderzoek naar behoeften (welzijn, vrije tijdsbesteding, sport en educatie) gedaan onder jongeren. In alle kernen is er voor alle jongeren een plek gerealiseerd voor (interculturele) ontmoeting en activiteiten. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is gerealiseerd. Er is een sluitende zorgstructuur voor jeugdigen van 0 t/m 23.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Met de komst van het Centrum voor Jeugd en Gezin (begin 2012) is in Langedijk een grote stap gemaakt richting de ondersteuning van jeugdigen met problemen en opvoeders. Daarnaast is in het kader van de Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (OKE) een start gemaakt met de ontwikkeling richting een Integraal Kindcentrum (IKC) op het gebied van onderwijs en voor- en vroegschoolse educatie. Wat achterblijft bij deze ontwikkelingen is beleid en activiteiten voor jeugdigen en jongvolwassenen. In Langedijk wordt over deze groep burgers vaak vanuit een negatief perspectief gesproken en gehandeld: overlast, vandalisme, hangen, ongezonde leefstijl, enz. Positieve ontwikkelingen zoals het realiseren van plekken voor ontmoeting, speelplekkenbeleid, het betrekken bij sociale samenhang, bijvoorbeeld via sport en vrijwilligerswerk komen slechts mondjesmaat tot stand. Voor een deel lijkt dit een cultuur- en generatieprobleem te zijn zowel binnen de gemeente als bij vertegenwoordigers van bewoners (dorpsplatforms en cliëntenraad).


11

Voor een ander deel lijkt dit te maken te hebben met het ontbreken van een duidelijk beleidskader voor deze groep burgers met een positieve insteek voor jeugdigen gericht op bijvoorbeeld sport, muziek en deelname aan het sociale leven in het dorp.


12

Prestatieveld 3: Geven van informatie en advies en cliëntenondersteuning Knelpunten (bron:       


Verschillende loketten/verschillende organisaties Voor veel mensen is de gang naar het loket nog een drempel. Onbekendheid informatiefunctie verschillende loketten. Verdieping en verbreding loket Langedijk nog niet gerealiseerd. Aanbod instellingen ondersteuning loket Langedijk (1-loketfunctie). Ontbreken van één volledige sociale kaart en een meldpunt. Bibliotheek als kenniscentrum.



De doelgroep in staat stellen om aanspraak te kunnen maken op voorzieningen waardoor zij zelfstandig kunnen blijven wonen of deel kunnen blijven nemen aan het maatschappelijk verkeer. Loket Langedijk          

Het Wwiz-loket is binnen de gemeentelijke organisatie geplaatst. Loket Langedijk is het centrale loket voor ondersteuning, de maatschappelijke participatie van mensen met een beperking en van hun mantelzorgers. Het loket helpt cliënten aan een compleet pakket producten en diensten die nodig zijn voor een zelfstandig functioneren. Er wordt gewerkt vanuit een integrale benadering. Langedijk kiest voor een breed loket voor Wonen, welzijn, inkomensondersteuning en zorg (Wwiz), voor zover mogelijk inclusief AWBZ. Langedijk kiest voor een diep regelloket waarbij specialistisch werk kan worden uitbesteed. Welzijnsinstellingen hebben een belangrijke functie in de toeleiding naar het loket via het lokale netwerk en in het ontwikkelen van diensten en activiteiten. De gemeente zorgt voor goede communicatie en informatie over de beschikbare individuele en collectieve voorzieningen en het Wmo-beleid. De gemeente creëert draagvlak voor en betrokkenheid bij de Wmo. De gemeente zorgt voor een goede ondersteuning van cliënten.

Activiteiten en resultaten

(bron: Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008       

De gemeente heeft een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd naar het functioneren van het loket. Daarbij is onderzocht of er behoefte is aan meerdere servicepunten in de kernen (spreekuren loket of informatiepunten). Op basis van de resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek en een interne evaluatie zijn aan de raad voorstellen gedaan over eventuele verbeterpunten. Klanttevredenheid: de klanten zijn tevreden over de dienstverlening van het loket en de bejegening door de loketmedewerkers. Er is een bijscholingsplan voor het Wmo-team om de kwaliteit van dienstverlening op peil te houden en de ontwikkelingen bij te houden. Er is een start gemaakt met bijscholing en training. Het loket is verbreed met de uitvoering van de Wet inburgering. Er zijn afspraken gemaakt met instellingen om de cliëntondersteuning en de ondersteunende begeleiding verder te ontwikkelen. De Wmo-webwinkel (sociale kaart met vergelijkingsmogelijkheid) is regionaal verder ontwikkeld, geïmplementeerd en gepromoot.


13

     

De gemeente heeft een (brede) voorzieningenkaart zodat burgers weten waar zij terecht kunnen. Er is onderzocht welke spreekuren moeten worden opgezet die zinvol zijn voor specifieke doelgroepen (o.a. steunpunt huiselijk geweld). Er is een Wmo-markt (informatie- en voorlichtingsbijeenkomst) georganiseerd voor inwoners. De gemeente heeft een digitaal Wmo-loket. De Wmo-site van de gemeente is uitgebreid met informatie over andere Wmoprestatievelden. Het communicatieplan Wmo (2006) is geëvalueerd, eventueel bijgesteld en uitgevoerd. Er zijn extra activiteiten opgenomen, zoals het maken van voorlichtingsfolders gericht op verschillende doelgroepen (mantelzorgers, allochtonen, enz.).

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Bij dit prestatieveld ligt de focus op het Wmo-loket. Al voor het vaststellen van het meerjarenbeleidsplan is begonnen met het inrichten van het loket. Daarvoor zijn diverse notitie en nota’s opgesteld. De doelstellingen rond het WMO-loket, zoals in het meerjarenbeleidsplan verwoord zijn, zijn nog sterk gericht op het verstrekken van voorzieningen. Intussen is “de kanteling” van de Wmo ingezet waarbij het cliëntenperspectief en de behoefte het verstrekkingen- en aanbodperspectief binnen de Wmo moet vervangen. Het loket is gerealiseerd en er wordt zo veel als mogelijk gekanteld gewerkt. Uit de gesprekken voor deze evaluatie blijkt echter dat het loket nog niet klantvriendelijk genoeg is voor de burgers en nog niet optimaal functioneert als de laagdrempelige toegang tot zorg en ondersteuning. Anderzijds fungeert het loket ook nog niet als de spil in het netwerk van instellingen en voorzieningen die in de gemeente Langedijk bezig zijn met de Wmo. Wél heeft het loket heeft zich verbreed en verdiept, maar dan vooral voor de toegang tot gemeentelijke diensten, doordat het loket onderdeel is gaan uitmaken van het loket Werk en Zorg. Daardoor zijn bijvoorbeeld de bezoektijden aanzienlijk uitgebreid. Naast het loket functioneert het CJG ook als een soort loket voor opvoedingsvraagstukken en jeugd-(gezondheids)zorg. De stichting MEE houdt maandelijks in het CJG een spreekuur voor mensen met een (verstandelijke) handicap en hun ouders. Op termijn komt daar ook nog het Integraal Kind-Centrum in het kader van de Wet OKE bij voor onderwijs en leer-gerelateerde vraagstukken. Daarmee lijkt het knelpunt van teveel loketten en onoverzichtelijkheid voor de klant niet opgelost. Digitaal is het loket summier aanwezig binnen het digitale loket van de gemeente. De gegeven informatie past op één scherm. Een digitale productencatalogus ontbreekt (de Wmo-webwinkel).Er is ook nog geen brede voorzieningenkaart (sociale kaart) die voor burgers toegankelijk is. Daarmee blijft de digitale informatiefunctie ondermaats. In het functioneren van het loket zit minder systematiek dan was voorzien. Er wordt meegedaan aan de SGBO-onderzoeken naar klanttevredenheid. De resultaten worden niet systematisch verwerkt in verbeterplannen en een bij- en nascholingsplan. Er wordt aan beide zaken aandacht besteed, maar dit is ad hoc. Gegevens over de hulpvraag worden niet systematisch verzameld. Dit heeft deels te maken met de kanteling waardoor een hulpvraag niet langer naar een verstrekking kan worden vertaald. Daarmee wordt wel een kans gemist om systematisch inzicht te krijgen in de hulpvraag en daarop het aanbod aan te passen. De cliëntenraad dringt daarnaast sterk aan op protocollering van de zogenaamde “keukentafelgesprekken”.


14

Er is geen systematische aansluiting en afstemming met instellingen zoals WPW en De Wering en de Mantelzorgmakelaar. Er is geen structureel contact over de ervaringen met hulpvragers en de aard van de hulpvraag met de ambtenaren die de prestatiecontracten met de instellingen afsluiten. Daardoor wordt er niet bijgestuurd vanuit de individuele vraag en wordt het leveren van maatwerk door lokale aanbieders van ondersteuning en zorg niet versterkt. Uit een aantal gesprekken blijkt dat de bejegening van gebruikers van het loket zorgt voor een extra drempel. Aangegeven werd dat voor Langedijkers de stap om hulp te vragen bij de gemeente groot is. Een warme en vriendelijke ontvangst ontbreekt. Er wordt onvoldoende geluisterd of er worden onduidelijke adviezen gegeven waardoor men terug moet komen. Soms wordt men daarbij ondersteund door een vrijwilliger van WPW. In het algemeen is het oordeel dat het loket functioneert als één van de loketten en niet als HET loket, de spil in het Wmo-netwerk, waar het gaat om individuele hulp- en ondersteuningsvragen. Naast het Wmo-loket functioneert het CJG ook als knooppunt voor informatie en advies waar het gaat om opvoedings- en opgroeivraagstukken. In het CJG is op verzoek van de gemeente sinds de opening in de 2012 ook een spreekuur van MEE voor mensen met (verstandelijke) handicap en hun ouders. Er is geen WMO-communicatieplan. Zowel de terugkoppeling naar burgers als naar de gemeenteraad en cliëntenraad is daardoor mager en beperkt zich vaak tot individuele projecten of prestatievelden. Overzicht over de gehele WMO wordt daarmee niet geboden.


15

Prestatieveld 4: Ondersteunen van mantelzorgers, waaronder steun geven bij het vinden van oplossingen als zij hun taken tijdelijk niet kunnen uitvoeren (respijtzorg) en ondersteunen van vrijwilligers Knelpunten (bron:    


Mantelzorg: ondersteuningsmogelijkheden nog onvoldoende in beeld bij mensen. Beleid mantelzorg Langedijk en regio nog verder ontwikkelen. Onvoldoende in beeld hoeveel mantelzorgers er in de knel zitten. Ondersteuning mantelzorgers specifieke doelgroepen (bijv. mantelzorgers van mensen met dementie, gehandicapte kinderen, psychiatrie).



Mantelzorg    

Het Het Het Het

handhaven van de huidige regionale ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers. vergroten van het bereik van mantelzorgers in Langedijk door deze organisaties. vergroten van de kennis over mantelzorg. ondersteunen van mantelzorgers, ook van niet-Nederlandse afkomst.

Vrijwilligers   

Participatie en vrijwilligerswerk bevorderen en faciliteren. Het huidige vrijwilligerswerk een nieuwe impuls geven. Vrijwilligersorganisaties betrekken bij beleid en uitvoering van Wmo-prestatievelden.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008 

        

Langedijk beschouwt 2008 als overgangsjaar en subsidieert voor dit jaar het aanbod van de regionale instellingen op het gebied van de mantelzorg naar rato van het aantal inwoners (CBS 01-01-2007). Het betreft het Steunpunt mantelzorg/vrijwillige thuishulp en de mantelzorgmakelaars in dienst bij TAPS/Mantelzorgcentrum. In de beschikking 2008 aan TAPS en het Steunpunt is opgenomen dat beide instellingen in 2008 streven naar een bundeling van hun expertise zodat mantelzorgers hier profijt van kunnen hebben. Regionaal is een ‘productenboek’ voor mantelzorgers en instellingen ontwikkeld in de vorm van een kalender, kaart of anderszins. Hierin is een basisaanbod gedaan voor de hele regio en een plusaanbod (maatwerk) dat door afzonderlijke gemeenten kan worden ingekocht. Instellingen hebben i.s.m. de gemeente arrangementen voor mantelzorgers ontwikkeld en hebben deze aangeboden (o.a. uit extra middelen) aan mantelzorgers. De gemeente heeft i.s.m. de organisaties voor mantelzorg een plan van aanpak gemaakt om het bereik van mantelzorgers in Langedijk te vergroten. Mantelzorgers herkennen zich als zodanig. De gemeente brengt het thema minimaal 2 keer per jaar in de publiciteit. Er is onderzocht hoeveel vrijwilligers actief zijn en waar. De gemeente heeft vrijwilligersbeleid vastgesteld waarin de faciliteiten zijn uitgewerkt. De gemeente heeft onderzocht: op welke manier nieuwe en evt. jongere vrijwilligers kunnen worden geworven; welke vrijwilligersorganisaties een (vernieuwende) bijdrage kunnen leveren aan het Wmobeleid en de uitvoering daarvan;


16

  

       

welke ondersteuning en faciliteiten vrijwilligers in de kernen en buurten nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Op basis van de resultaten is een plan van aanpak gemaakt. De gemeente heeft onderzocht welke vormen van vrijwilligerswerk kunnen bijdragen aan een nieuwe impuls. Hierbij worden ook de mogelijkheden meegenomen als het opzetten van een vrijwilligersbank en vrijwilligersvacaturebank of het aansluiten bij een bank van een buurgemeente. Op basis van de resultaten is een plan van aanpak gemaakt. De mantelzorgkennis is geïntegreerd in Loket Langedijk. De gemeente heeft i.s.m. de organisaties voor mantelzorg een plan van aanpak gemaakt om het bereik van mantelzorgers in Langedijk te vergroten. Er is een signaleringslijst ontwikkeld over de kans op overbelasting van mantelzorgers (omstandigheden thuis, familieleden, werk). Er zijn criteria ontwikkeld waarmee aanpassingen/hulpmiddelen gemakkelijker aan mantelzorgers beschikbaar kunnen worden gesteld. De gemeente heeft de ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers in Langedijk onderzocht en maakt op basis hiervan een plan van aanpak om de ondersteuning aan mantelzorgers te verbeteren en uit te breiden. Het bereik van mantelzorgers door de organisaties voor mantelzorg is met 50% gestegen ten opzichte van het jaar 2008. Er is onderzocht hoeveel vrijwilligers er actief zijn en waar. De gemeente heeft vrijwilligersbeleid vastgesteld waarin de faciliteiten zijn uitgewerkt.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Allereerst valt op dat het beleid rond vrijwilligers en mantelzorgers ambitieus is ingestoken met een waslijst van voorgenomen activiteiten en resultaten. Het beleid ten aanzien van vrijwilligers en mantelzorgers is ingrijpend gewijzigd door de inzet van Wonen Plus Welzijn op dit prestatieveld. Aanvankelijk werd de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers in regioverband ontwikkeld en was de SWOL actief op lokaal niveau. De gemeente subsidieert ter ondersteuning van vrijwilligerswerk en mantelzorg de Waaier (bemiddeling vrijwilligerswerk en ondersteuning vrijwilligersorganisaties), de Vrijwilligerscentrale Regio Alkmaar (idem) en stichting Present Alkmaar (idem), het Mantelzorgcentrum (mantelzorg) en Wonen Plus Welzijn (vrijwilligerswerk en mantelzorg). WPW is het vrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning in plaats van Humanitas gaan uitvoeren en heeft de Stichting Welzijn Ouderen Langedijk geïntegreerd in haar organisatie. WPW combineert dit met activiteiten voor (met name) ouderen zoals line dance, gymnastiek, maaltijdservice en boodschappenservice. Ook voeren vrijwilligers van WPW het preventieve huisgesprek uit bij zelfstandig wonende inwoners die ouder zijn dan 75 jaar. Naar eigen zeggen zijn er bij WPW Langedijk sinds 2011 ongeveer 300 vrijwilligers actief. De focus ligt nog op ouderen maar er is ook samenwerking met de (verstandelijk) gehandicaptenzorg. Het lijkt er op dat zowel door de activiteiten als door de groep vrijwilligers (signaleringsfunctie) er een goed zicht begint te ontstaan op de groepen kwetsbare ouderen en mantelzorgers die een ‘voorliggend’ aanbod van diensten en activiteiten kan worden aangeboden. De regionale aanbieders van mantelzorgondersteuning en vrijwilligersondersteuning de Vrijwilligerscentrale regio Alkmaar, De Waaier en het Mantelzorgcentrum zijn minder zichtbaar. Bij de Vrijwilligerscentrale regio Alkmaar is het aantal ingeschreven vrijwilligers nog beperkt. Wel zijn er 187 organisaties uit Langedijk ingeschreven. Daarbij moet aangetekend worden dat de Vrijwilligerscentrale regio Alkmaar zich nadrukkelijk positioneert als organisatie die zorgt voor deskundigheidsbevordering en bemiddelaar (vacaturebank) en niet als uitvoerder van concrete vrijwilligersactiviteiten. Bij het mantelzorgcentrum staan ongeveer 100 mantelzorgers ingeschreven.


17

In totaal gaat naar de regionale instellingen een bedrag dat ruim 2 maal zo groot is als wat er naar WPW gaat. Er zijn veel producten beschikbaar als het om vrijwilligersen mantelzorgondersteuning gaat. Ontsluiting door productboeken, websites, etc. is versnipperd van de grond gekomen. Iedere organisatie heeft zijn eigen website met hun (regionale) aanbod. Ook is er beperkt zicht op de ondersteuningsbehoefte en hoeveel mantelzorgers en vrijwilligers er zijn in de gemeente (een schatting door Mezzo = landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg). Wel is duidelijk dat WPW in haar ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers zich vooral richt op senioren en dat vooral op het terrein van welzijn en diensten aan huis. Er is geen relatie tussen wat WPW doet en wat door kerken wordt gedaan op dit terrein. Een duidelijke ondersteuning voor jongere vrijwilligers (jeugd en volwassenen) is er niet. Wel kunnen ze zich melden bij de vacaturebank van de Vrijwilligerscentrale. Sportclubs worden tot nu toe in beperkte mate geholpen door de verenigingsondersteuner van Stichting Sportservicepunt Langedijk. Deze functie verdwijnt echter door de bezuinigingen. Voor ondersteuning van vrijwilligers in de culturele sfeer (muziek- en toneelverenigingen) zijn in de afgelopen periode geen maatregelen getroffen op lokaal niveau. Wel kan er een beroep gedaan worden voor ondersteuning op de Vrijwilligerscentrale. Het werven van jonge vrijwilligers (jeugd en volwassenen) is in de afgelopen periode niet structureel aangepakt. Er ontstaat zo een beeld waarbij vrijwilligerswerk en mantelzorg in Langedijk, vooral waar het gaat om zorg en welzijn van ouderen en kwetsbare groepen, een zaak is geworden van de oudere inwoner. Vrijwilligersbeleid op andere gebieden en voor andere doelgroepen (sport, cultuur, jeugd en volwassenen) blijft. Opvallend is ook dat er nog geen structurele relatie is tussen WPW en de dorpsplatforms. Daarmee is de link tussen prestatieveld 1 (sociale samenhang en leefbaarheid) en dit prestatieveld nog niet gelegd. Samen met de conclusies voer prestatieveld 1 is het algemene beeld dat de Wmo vooral is uitgewerkt als de ontwikkeling van een ‘voorliggend’ aanbod van zorg en minder als een beleidsterrein waarbij de gemeenschap zorgbewuster en leefbaarder wordt gemaakt.


18

Prestatieveld 5: Bevorderen deelname aan maatschappelijk verkeer en zelfstandig functioneren van mensen met beperkingen Knelpunten (bron:       


Vermindering participatie. Armoede (werk en inkomen): onvoldoende inzicht in problematiek. Mensen met beperking en laag inkomen in kaart brengen. Lokaal arbeidsmarktbeleid. WSW-beleid niet gemoderniseerd (nog geen begeleid werken). Vereenzaming/ isolement. Verborgen analfabetisme.



Welzijn zorg en voorzieningen

De gemeente:  stimuleert gedifferentieerde wijken (bewoners en woonvormen);  bevordert ontmoeting, contact en participatie;  bevordert de toegankelijkheid van welzijnsactiviteiten voor mensen met een beperking.  stimuleert dorpsgericht samenwerken en dorpsnetwerken;  ontwikkelt in dorpskernen wijksteunpunten of multifunctionele accommodaties (belangrijke (basis)welzijnsvoorzieningen zijn in de kernen aanwezig);  stimuleert en faciliteert activiteiten in deze gebouwen;  signaleert wanneer er onvoldoende capaciteit is voor intramurale zorg in verzorgingshuizen en kaart dit aan bij de betreffende instellingen;  betrekt vrijwilligers(organisaties) bij de organisatie en bij de uitvoering van de activiteiten en dienstverlening in de multifunctionele accommodaties.

Zorg en welzijn voor mensen met een beperking  

Openbare gebouwen zijn toegankelijk. De gemeente stimuleert deelname aan alfabetiseringscursussen.

Inkomen werk en bijstand

Mensen kunnen participeren en worden niet uitgesloten. De gemeente ondersteunt dit met:  aanvullende financiële voorzieningen voor bepaalde inkomensgroepen;  vrijwilligersen werkgelegenheidsprojecten voor mensen met een WWB uitkering (sociale activering);  stimuleren van het beschikbaar stellen van stageplaatsen.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)    

De gemeente heeft onderzoek verricht naar de benodigde en relevante voorzieningen voor alle leeftijdscategorieën/doelgroepen in multifunctionele accommodaties in de kernen. Zij heeft op basis van de uitkomsten een plan van aanpak gemaakt. Hierbij is tevens de rol van vrijwilligers uitgewerkt. De gemeente heeft met verzorgingshuizen overlegd over het tekort aan intramurale verzorgingshuisplaatsen met als doel het tekort op te heffen en alternatieve woon- en zorgvormen te ontwikkelen. De gemeente heeft overleg gepleegd met ondernemers, instellingen, Rotary- en Lionsclub over het realiseren van nieuwe opleidings- en stageplaatsen.


19

     

De gemeente doet onderzoek naar de omvang van de armoedeproblematiek (in brede zin) in Langedijk. Ook de mensen met een uitkering op grond van de Wajong en WAO worden in beeld gebracht. Uitwerken convenant “Alle kinderen doen mee”. Meer kinderen uit arme gezinnen nemen deel aan sport, cultuur of andere activiteiten. De gemeente heeft een tweede wijksteunpunt (Kerklaan) en een vierde brede school in ‘de Binding’ gerealiseerd. De nota sportbeleid is gereed. Hierbij is aandacht besteed aan de verbetering van de toegankelijkheid van sportaccommodaties. De gemeente heeft een plan van aanpak gemaakt om mensen toe te leiden naar alfabetiseringscursussen. Dit plan wordt vervolgens uitgevoerd via de consulenten. Het lokaal arbeidsmarktbeleid is vastgesteld.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Het beleid ten aanzien van participatie van bijzondere doelgroepen lift voor het overgrote deel mee op de inspanningen op de andere prestatievelden; zoals dat voor wijksteunpunten, vrijwilligerswerk en mantelzorg, minimabeleid en regionaal ontwikkeld beleid rond participatie en re-integratie. Specifiek beleid ten aanzien van werk, inkomen en woonvoorzieningen is ontwikkeld. Mensen met een beperking kunnen gebruikmaken van de mogelijkheden die dit beleid biedt. Het onderzoek naar relevante voorzieningen voor deze bijzondere doelgroepen is onderdeel van het “Behoeftenonderzoek activiteitenaanbod wijksteunpunten, dorpshuizen en Cultureel Educatief Centrum de Binding” (I&O Research 2010). Er is geen duidelijk beeld van de omvang van de doelgroep. Het algemene beeld is dat er binnen de gemeente een breed bewustzijn is dat er aandacht besteed moet worden aan de ondersteuning van bijzonder doelgroepen zoals mensen met een (verstandelijke) handicap in hun zelfstandig functioneren in de samenleving. Dit heeft niet tot een structureel en specifiek beleid voor deze groepen geleid, zoals dat wél het voornemen was. Wel is er algemeen beleid gemaakt waarop de doelgroep meelift zoals het Beleidskader armoedebeleid 2009, het Regionaal plan inclusief arbeidsmarktbeleid, de Raamwerkovereenkomst actieplan jeugdwerkeloosheid regio Noord-Holland-Noord 2009-2011, en de Strategische notitie toepassing participatieladder. Waar het gaat om mee kunnen doen wordt vooral verwezen naar het Beleidskader Participatie in Langedijk Voor de jaren 2009-2012 (Langedijk 2009). Het gaat hier om het toeleiden van mensen naar (vrijwilligers-)werk die nu in uitkeringssituatie verkeren en niet specifiek om mensen met een beperking. Ook zijn mensen via de consulenten doorgestuurd naar alfabetiseringscursussen en zijn er bij bijvoorbeeld WNK, de taalschool en het Horizoncollege stageplaatsen gecreëerd. Zo presenteert de Raamwerkovereenkomst voor het actieplan jeugdwerkeloosheid een drietal acties voor kwetsbare jongeren om beroepsonderwijs te kunnen gaan volgen. Het Beleidskader armoedebeleid 2009 onderscheid een viertal bijzondere doelgroepen waaronder chronisch zieken en gehandicapten, 65plussers en jongeren die extra inkomensondersteuning zouden moeten krijgen. Hoeveel mensen met beperkingen met deze maatregelen bereikt zijn en welk deel van het totaal aantal mensen in Langedijk dat ondersteuning zou kunnen gebruiken bij deelname aan het maatschappelijk verkeer en zelfstandig functioneren is niet bekend. Er is weinig zicht op de doelgroep(-en) en de behoefte. Een geïntegreerde individuele aanpak waarbij zowel naar inkomen, werk, scholing, wonen en vrijetijd wordt gekeken ontbreekt voor deze specifieke groep.


20

Prestatieveld 6: Verlenen van voorzieningen voor mensen met beperkingen gericht op meedoen en behoud van zelfstandig functioneren Knelpunten (bron:           


Toenemende vergrijzing. Onvoldoende woningen jongeren en ouderen (levensloopbestendig wonen/zorgwoningen). Educatieve mogelijkheden in het kader van analfabetisme worden onvoldoende benut. Planning maken voor voorzieningen voor mensen met dementie om zorg op peil te houden. Woonzorgzones verder uitwerken. Ongezonde leefstijl (alcohol, overgewicht, voedingspatroon, diabetes). Puntensysteem voor het toewijzen van woningen met zorg opnieuw bekijken. Ketenzorg nog niet optimaal. Afdeling sociale zaken nog onvoldoende opgenomen in ketenzorg. Lijnen in de zorg nog te lang. Preventieve activiteiten verdienen uitbreiding (o.a. consultatiebureau ouderen).



Zorg en welzijn voor mensen met een beperking     

Mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben, worden toegeleid naar passende zorg en dienstverlening. De gemeente biedt ondersteuning aan mensen met een beperking door hulp bij het huishouden en hulpmiddelen en voorzieningen. Aanbieders zijn verantwoordelijk voor het bieden van een samenhangend integraal dienstenpakket voor mensen met een beperking. De gemeente stimuleert ketenzorg. De gemeente stimuleert en ondersteunt mantel- en vrijwilligerszorg.

Wonen     

Ouderen en jongeren met een fysieke en/of verstandelijke beperking worden zo zelfstandig mogelijk gehuisvest. Speciale aandacht voor starters, jonge gezinnen, mensen met lage inkomens en mensen met een zorgbehoefte. Differentiatie en keuzemogelijkheden in het woonaanbod en vernieuwingen op het gebied van wonen realiseren. Er is voldoende voorraad sociale huur- en koopwoningen. De leefbaarheid en veiligheid van dorpskernen en buurten staan voorop.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)     

De gemeente heeft met woning corporaties prestatieafspraken gemaakt over voorzieningen in huurwoningen Het regionaal klanttevredenheidsonderzoek (gestart in 2007) ‘hulp bij het huishouden’ is afgerond, geëvalueerd en er worden eventuele aanbevelingen gedaan voor verbetering. Er zijn afspraken gemaakt met MEE over de cliëntondersteuning. De functie ondersteunende begeleiding (vanuit de Awbz) is ontwikkeld en ingevoerd. Er heeft een klanttevredenheidsonderzoek plaatsgevonden over hulpmiddelen en voorzieningen.


21

          

De gemeente blijft samenwerken met de gemeenten in de regio op het gebied van aanbesteding en contractbeheer van individuele voorzieningen. De gemeente heeft het bereik van en aanbod aan mantelzorgers verbeterd (zie hoofdstuk 6.1.1). De gemeente heeft in 2008 deelgenomen aan het bovenregionale project ‘de geheugenbus’ en heeft in 2009 onderzocht of een geheugensteunpunt en de functie ouderenconsultatie structurele voorzieningen dienen te worden. Er wordt gestreefd naar een groei van kangoeroewoningen (afhankelijk van de behoefte). Er zijn uitvoeringsafspraken gemaakt over het indiceren en toekennen van kangoeroewoningen In de gemeente Langedijk wordt jaarlijks maximaal 5% van het vrijkomend woningaanbod aangewend voor bijzondere doelgroepen. De gemeente heeft overleg met huisartsen geïnitieerd om elkaar te informeren over de mogelijkheden van dienstverlening. De gemeente heeft in samenwerking met welzijnsinstellingen onderzocht welke nieuwe collectieve voorzieningen er kunnen worden ontwikkeld voor mensen. De gemeente heeft in samenwerking met organisaties nieuwe woon- en samenlevingsvormen verkend en de haalbaarheid daarvan, zoals onder meer gerealiseerd in Duitsland. Op basis van de bevindingen zijn met betrokken partijen prestatieafspraken gemaakt over het realiseren ervan. De gemeente heeft de mogelijkheden onderzocht van het toepassen van domotica en ICT om het zelfstandig wonen van mensen te bevorderen en heeft aanbevelingen voor de toekomst gedaan.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Voor dit prestatieveld geldt in grote lijnen hetzelfde wat gesteld is voor prestatieveld 5. De resultaten sluiten aan bij de meer algemene doelstellingen die zijn geformuleerd onder sociale samenhang, wijksteunpunten, vrijwilligersbeleid en mantelzorg waar het gaat om individuele ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg en voorzieningen en participatie, re-integratie en minimabeleid. Voor wonen geldt dat er prestatieafspraken zijn gemaakt met de woningbouwcorporaties over woningtoewijzing van huurwoningen, aanpasbaar bouwen, levensloopbestendig bouwen, etc.… Er zijn dan ook diverse woonvormen voor bijzondere doelgroepen aanwezig in Langedijk. Niet alleen voor senioren maar ook (verstandelijk) gehandicapten. Recent is de gemeentelijke Huisvestingsverordening aangepast om de toewijzing van zorgwoningen en –complexen beter te regelen. Slechts een beperkt deel van de woningvoorraad in Langedijk is huur. Voor particuliere woningbezitters zijn er vooral individuele woningaanpassingen, die via het Loket zijn aan te vragen, ingezet. De voorgenomen activiteiten rond kangoeroe-woningen en ICT en domotica zijn niet van de grond gekomen. Het is een zaak van particulier initiatief. Een duidelijk beeld van de behoefte is er niet. Ook hier geldt dat er een breed besef is dat mensen met een beperking in Langedijk ondersteuning nodig hebben en soms ook aparte woningen en woonvoorzieningen. Er is echter niet zwaar ingezet in de afgelopen jaren om een divers woningaanbod te creëren. Wel is de indruk dat daar waar de behoefte duidelijk werd er ondersteuning is verleend.


22

Prestatieveld 7: Bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en beleid ter bestrijding van huiselijk geweld Knelpunten (bron: 


Nog geen beleid huiselijk geweld voor Langedijk



Huiselijk geweld

De gemeente Langedijk stelt zich ten doel het huiselijk geweld terug te dringen door:  samen te werken bij de uitvoering en implementatie van het beleidsplan van de gemeente Alkmaar;  preventieve activiteiten uit te voeren;  een plan van aanpak te ontwikkelen rondom het huisverbod volgens het regionaal model dat via het platform integrale veiligheid wordt aangeboden.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)       

De gemeente heeft deelgenomen aan een regionale verkenning van de problematiek, waarbij de speerpunten voor de komende jaren zijn vastgesteld. De gemeente heeft meegewerkt aan de uitvoering en implementatie van een eventueel bijgesteld beleidsplan huiselijk geweld van de gemeente Alkmaar. De gemeente heeft twee keer per jaar voorlichting gegeven over het onderwerp in “Langedijk Informeert” en neemt deel aan de regionale publiekscampagnes. De gemeente heeft onderzocht welke mogelijkheden er zijn om een spreekuur in Langedijk te realiseren voor het Steunpunt Huiselijk Geweld. De Wet tijdelijk huisverbod is goed voorbereid ingevoerd. De gemeente heeft voor de uitvoering van het huisverbod vóór de ingangsdatum van de wet een plan van aanpak ontwikkeld over de organisatie ervan. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een door het regionaal platform beschikbaar gestelde toolkit. De gemeente heeft onderzocht op welke wijze de signaal- en meldfunctie beter kan worden vervuld. Gemeente heeft een plan van aanpak hiervoor gemaakt en zorgt voor de uitvoering ervan.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Dit prestatieveld is opgepakt in regionaal verband. De samenwerking in Noord-Kennemerland verloopt goed. Aangetekend wordt dat de omvang van de problematiek beperkt is en dat de doelstellingen en resultaten zich toespitsen op beleid ten aanzien van huiselijk geweld en het tijdelijk huisverbod. Gesteld kan worden dat beiden succesvol zijn ingevoerd. Wel kunnen de inspanningen op het gebied van voorlichting en signalering verbeterd worden. In de regionale samenwerking rond maatschappelijke opvang is het accent de afgelopen jaren meer komen te liggen op de preventieve kant van het beleid. Bijvoorbeeld waar het gaat om daklozenopvang is het beleid nu sterk gericht op om de instroom in daklozen voorzieningen te voorkomen door schuldhulpverlening en overleg met woningbouwcorporaties.


23

Prestatieveld 8: Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) Knelpunten (bron:   


Zorgmijders. Depressie. Sociale activering ontwikkelen.

Vierjarendoelstellingen (bron:     


het voorkomen van maatschappelijke uitval; kennen van ontwikkelingen in vraag en aanbod; een snelle aanpak van multi-probleemsituaties; stimuleren dat mensen zo zelfstandig mogelijk functioneren en participeren in de samenleving; het tekort aan woonvormen voor bijzondere doelgroepen bestrijden.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008) 

De gemeente Langedijk heeft onder leiding van de OGGZ-regiegroep meegewerkt aan het tot stand komen van een regionaal actieplan met als speerpunten: - de samenwerking c.q. integratie van meldpunten in de regio; - de oplossing van knelpunten in de ketenaanpak; - het ontwikkelen van een goede monitor van (OGGZ-)gegevens; - de totstandkoming van een samenhangend regionaal preventieplan.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Ook dit prestatieveld is in regionaal verband (Noord-Kennemerland) opgepakt. Het gaat hier vooral om de continuering van activiteiten die voorheen ook al in dit verband werden uitgevoerd. De GGD de monitor OGGZ uit dat het beleid voorziet van de nodige informatie. Er is geen regionaal actieplan OGGZ ontwikkeld. Wel is aan alle voorgenomen activiteiten invulling gegeven. Het meldpunt OGGZ wordt steeds bekender bij de diverse partijen. Vanaf 2009 loopt het project Depressiepreventie. Er is nog geen structurele financiering voor het project. Daarnaast wordt, via het preventieve huisbezoek en het activiteitenaanbod van WPW, voor de doelgroep senioren op het lokale niveau het nodige gedaan dat bijdraagt aan de oplossing van de eerder genoemde knelpunten. Er is nog geen duidelijke relatie gelegd tussen WPW en de regionale OGGZ structuur. Voor andere doelgroepen dan senioren is dit vooral in regionaal verband opgepakt. Waar het gaat om het creëren van woonvormen, geldt hetzelfde als wat er bij prestatievelden 6 en 7 is gesteld. Er is geen specifiek beleid voor aparte doelgroepen geweest in de afgelopen jaren. In breder verband zijn er afspraken gemaakt met de woningbouwcorporaties over woningtoewijzing.


24

Prestatieveld 9: Voeren van verslavingsbeleid Knelpunten (bron:   


Onvoldoende zorgtrajecten. Veel alcoholisme en drugsgebruik (voordrinken). Pokeren door jongeren (waardoor schuldproblematiek).



het voorkomen van maatschappelijke uitval; kennis van ontwikkelingen in vraag en aanbod; een snelle aanpak van multi-probleemsituaties; stimuleren dat mensen zo zelfstandig mogelijk functioneren en participeren in de samenleving; het tekort aan woonvormen voor bijzondere doelgroepen bestrijden.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)

-

De gemeente Langedijk heeft onder leiding van de OGGZ-regiegroep meegewerkt aan het tot stand komen van een regionaal actieplan met als speerpunten: - de samenwerking c.q. integratie van meldpunten in de regio; - de oplossing van knelpunten in de ketenaanpak; - het ontwikkelen van een goede monitor van (OGGZ-)gegevens; - de totstandkoming van een samenhangend regionaal preventieplan. De gemeente heeft onderzocht op welke wijze de signaal- en meldfunctie OGGZ- en verslavingsproblematiek beter kan worden vervuld. Er is een plan van aanpak gemaakt en deze wordt uitgevoerd.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Ook dit prestatieveld is in regioverband opgepakt (Noord-Kennemerland). Over het algemeen zijn de activiteiten die in dat verband ontwikkeld zijn ook in Langedijk uitgevoerd. De nadruk ligt daarbij vooral alcoholmatiging bij jongeren.


25

Ketenaanpak op het gebied van zorg, welzijn, wonen, inkomen en maatschappelijke participatie. Vierjarendoelstellingen (bron:  


De gemeente bevordert ketenaanpak op het gebied van zorg, welzijn, wonen, inkomen en maatschappelijke participatie. Formuleren van werkwijze.

Dit is een aspect dat voortdurend door alle prestatievelden en voornemens heen loopt; het is de vraag of het als afzonderlijk onderwerp opgepakt moet worden met een eigen plan van aanpak. Wel is het goed om na te denken op welke manier bij elk prestatieveld/ thema in termen van ketenaanpak het beleid ontwikkeld kan worden


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)  

De gemeente heeft onderzocht op welke wijze de regie, samenwerking, samenhang en coördinatie vormgegeven kan worden. De gemeente heeft een plan van aanpak gemaakt en een planning voor de uitvoering van ketenaanpak t.a.v. de hier genoemde aandachtsgebieden.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid Het bevorderen van ketenzorg is als aparte ambitie benoemd in de meerjarenbeleidsnota. Het is een nadere invulling van de rol als regisseur en zou in alle prestatievelden terug moeten komen. Het realiseren van ketenzorg en integratie is in de afgelopen periode slechts beperkt uitgevoerd. Er is ook geen apart plan van aanpak opgesteld. In subsidietoekenningen worden hiervoor, bijvoorbeeld, geen aparte verplichtingen opgenomen. In de praktijk is er geen structureel overleg tussen bijvoorbeeld WPW en de regionale vrijwilligersen mantelzorgondersteuners (Mantelzorgmakelaar, Vrijwilligerscentrale) of tussen WPW, Kern8, het loket en De Wering. Wel is er het Sociaal Café dat een informeel platform biedt voor de diverse aanbieders en belangenbehartigers/vertegenwoordigers om informatie uit te wisselen. Dit platform wint de laatste jaren wel aan belang. Daarnaast zijn er overleggen in het kader van veiligheid en overlast. Binnen het CJG krijgt de ketenaanpak en samenwerking, vooral voor 0-12 jarigen, nu wel een impuls. Er zijn geen nieuwe overlegvormen of werkwijzen ten behoeve van een sluitend netwerk van aanbieders rond de zorgvrager ontwikkeld, bijvoorbeeld voor multi-probleem situaties. Gezien de hoge ambitie wordt de uitvoering van dit onderdeel van het Wmo-beleid als onvoldoende beoordeeld.


26

Collectieve preventie Volksgezondheid (WCPV) De activiteiten op dit beleidsterrein overlappen deels met de (preventieve) activiteiten uit de diverse Wmo-prestatievelden. Ook zijn er een aantal nieuwe activiteiten opgepakt zoals het AED-netwerk.

Vierjarendoelstellingen (bron:          


Inzicht geven in gezondheid en gezonde leefstijlen. In gemeentelijk beleid gezondheid mee laten wegen. Opsporen en bestrijden gevaarlijke stoffen. Opsporen onhygiënische situaties bij instellingen en advisering t.b.v. van verbeteren hygiëne. Signaleren en bestrijden van infectieziekten. Bewaking fysieke en psychische ontwikkeling van jeugdigen en voorkomen en bestrijden van gezondheidsproblemen bij jeugdigen. Bevorderen van gezonde leefstijlen en voorkomen van risicovol gedrag, waaronder verslavingen. Bestrijden van verslavingen. Hangplekken verdwijnen, zij maken plaats voor doe- en ontmoetingsplekken, waar jongeren kunnen bewegen. Bevorderen van samenwerking tussen instellingen.


Overzicht verdeling taken/projecten t.b.v. Werkplan Wmo en Volksgezondheid 2008)         

De gemeente heeft geparticipeerd in regionale en landelijke voorlichtingscampagnes op het gebied van de gezondheid, waaronder alcohol, depressie en diabetes. Jaarlijks zijn voorlichtingsactiviteiten op scholen gerealiseerd. De gemeente heeft alcoholmatigingsbeleid geformuleerd en heeft samengewerkt met onderwijs, jeugd- en jongerenwerk, sportclubs, winkeliers, horeca, politie, verslavingszorg en GGD om de doelstellingen te realiseren. De gemeente heeft de door de landelijke overheid ingestelde mogelijkheden in beleid en wetgeving benut. Scholieren weten wat de risico’s zijn van alcohol- en drugsgebruik. De GGD heeft in haar reguliere onderzoeken het gebruik van alcohol en andere drugs meegenomen. De GGD heeft (bij regionale overeenstemming daarover), eveneens de gokverslaving onder jongeren onderzocht. De sportbeleidsnota, waarin de deelname aan sport en beweging wordt gestimuleerd is vastgesteld. Ouders weten welke risico’s alcoholgebruik (op jonge leeftijd) met zich meebrengt. Zij zijn er zich van bewust dat zij het alcoholgebruik van hun kinderen kunnen beïnvloeden door zelf het goede voorbeeld te geven.

Beoordeling van de uitvoering van het voorgenomen beleid De preventieve activiteiten hebben zich toegespitst op voorlichting over alcoholgebruik bij jongeren en depressiepreventie. Daarin is meegedaan met de in regioverband opgepakte campagnes. De sportnota is vastgesteld. De aandacht voor gezondheid en bewegen is vooral vertaald naar het moderniseren van de sportinfrastructuur. Door bezuinigingen is dit voorlopig stil komen te liggen. Een beperkt deel van het sportbudget is gegaan naar het stimuleren van bewegen en de ongeorganiseerde sport, bijvoorbeeld door de Buurtsport-coaches en de combinatiefunctionaris. De combinatiefunctionaris-regeling die het bewegingsonderwijs op de basisscholen stimuleert is in het kader van de bezuinigingen afgebouwd. Wel is in 2012 door SSL gestart met het project Ik lekker fit dat zich richt op het voorkomen van overgewicht bij basisschoolleerlingen.


27

Een niet voorziene ontwikkeling die voortvarend is aangepakt is het AED-netwerk. Eind 2011 is dit netwerk in Langedijk gestart. Naast AED’s op bijvoorbeeld sportclubs en in openbare gebouwen zijn er in de gemeente 15 buitenkasten geplaatst waardoor AED apparatuur 24 uur per dag bereikbaar is. Voor de bediening zijn 170 vrijwilligers getraind en beschikbaar.


28

Evaluatie uitvoering WMO in Langedijk

Recommend Documents