Evaluatie SOS Velsen
November 2012
1
INHOUDSOPGAVE Pagina
1. Inleiding............................................................................................................ 3 2. Doelstellingen van SOS Velsen ....................................................................... 3 3. Relatie tussen de gemeente en SOS Velsen ..................................................... 4 4. Beleid en subsidierelatie met SOS Velsen ....................................................... 5 5. Aanbevelingen.................................................................................................. 5 Bijlage: door SOS Velsen gehonoreerde projecten............................................... 6
2
1. Inleiding Velsen heeft een stedenband met Galle, een havenstad aan de zuidwestkust van Sri Lanka. De stedenband, die in 1976 uit ideële motieven is aangegaan, is ruim 35 jaar oud. De stedenband werd aanvankelijk door de gemeente onderhouden. Sinds 1985 wordt de stedenband met Galle onderhouden door Stichting Ontwikkelingssamenwerking Velsen (SOS Velsen). SOS Velsen werd in 1985 opgericht als samenwerkingsverband van mensen met een verschillende geestelijke achtergrond en een actieve belangstelling voor ontwikkelingssamenwerking. SOS Velsen ontvangt sinds 1985 subsidie van de gemeente Velsen voor haar activiteiten in het kader van de stedenband. De gemeenteraad van Velsen heeft in haar vergadering op 29 maart 2012 de notitie ‘Velsen staat midden in de Wereld – uitwisseling op het gebied van ontwikkeling, cultuur en economie’ vastgesteld. Stedenbanden worden daarin als volgt opgenomen: “Stedenbanden bieden mogelijkheden voor samenwerking op het gebied van ontwikkeling, economische zaken, onderwijs, cultuur, sport en kennis”. Tijdens de raadsvergadering op 29 maart 2012 is een evaluatie van SOS Velsen toegezegd. In 2004 vond een Tsunami plaats in Sri-Lanka. Onder de Velsense bevolking is destijds geld ingezameld welke door de Stichting “Velsen helpt Galle” werd beheerd. In 2007 is het beheer van de resterende gelden overgedragen aan SOS-Velsen. De ‘tsunami-gelden’ vallen buiten de reikwijdte van dit onderzoek. In deze evaluatie wordt allereerst ingegaan op de doelstellingen van SOS-Velsen en op de wijze waarop deze organisatie hieraan invulling heeft gegeven. Vervolgens komt de verhouding tussen SOSVelsen en het gemeente bestuur aan de orde. Ook wordt ingegaan op de subsidierelatie met SOSVelsen. Deze evaluatie eindigt met enkele aanbevelingen.
2. Doelstellingen van SOS Velsen SOS Velsen is op 24 juni 1985 opgericht. De stichting had de volgende doelen: 1. Door voorlichtings- en vormingsactiviteiten inzicht te verschaffen in mondiale vraagstukken, in het bijzonder van de derde wereldproblematiek en de samenhang tussen deze problematiek en de eigen samenleving en levenssituaties. 2. Het op gang brengen van activiteiten, in het bijzonder ten behoeve van de inwoners van Galle (Sri Lanka), die vorm kunnen geven aan de gevoelens van solidariteit met de derde wereld, die als gevolg van het onder 1 bedoelde bewustwordingsproces zijn ontstaan. 3. Het bevorderen en/of begeleiden van initiatieven en activiteiten vanuit de Velsense bevolking, die met deze problematiek in verband staan, alsmede het ondersteunen en/of begeleiden van Velsense groepen, die zich op dit gebied bewegen. Aan bovenstaande doelstellingen heeft SOS Velsen op verschillende wijzen invulling gegeven: Doelstelling 1: Voorlichting en vormingsactiviteiten in mondiale vraagstukken SOS Velsen heeft hieraan invulling gegeven door: 1.Het ontwikkelen van een eigen website (www.sosvelsen.nl), waarin de stand van zaken met betrekking tot diverse projecten voortdurend wordt bijgehouden.
3
2. Het publiceren van artikelen en foto’s in de dag- en weekbladen over de projecten, die SOS Velsen heeft gesubsidieerd (zoals in het jaar 2012 de stapelbedden en matrassen voor het Christ the King Girls Home, het biogas project en de filmprojectoren) 3. Een bijdrage te leveren aan diverse evenementen, die vanuit de bevolking worden geïnitieerd, zoals de Moedernacht en het Havenfestival in 2012.
Doelstelling 2: Activiteiten ten behoeve van Galle De projecten, die SOS Velsen in Galle heeft gerealiseerd, hebben zich de afgelopen jaren voornamelijk beperkt tot solidariteitsprojecten in Sri Lanka. Een overzicht van gehonoreerde projecten sinds 2005 staat in bijlage 1. Voor de realisatie van deze projecten heeft SOS Velsen de afgelopen jaren jaarlijks een subsidiebedrag van ongeveer € 25.000,-- ontvangen. (€ 21.400,-- voor projectsubsidie en € 3.600,-- voor reiskosten). Daarvoor heeft SOS Velsen, vaak na overleg met de NAAL diverse projecten in Galle uitgevoerd. De Naal is een vereniging van Sri-Lankanen die in Nederland hebben gestudeerd en SOS-Velsen adviseren bij de keuze van projecten. De laatste jaren gaat het in economisch opzicht met Sri Lanka en ook met Galle beter. Dit bekent dat het element van wederkerigheid in de relatie met Galle belangrijker wordt. Voorafgaande aan de nota Velsen staat midden in de Wereld was er geen duidelijk beleidskader. Dit brengt met zich mee dat er geen goed toetsingskader is om een oordeel te kunnen geven over de projecten die SOS Velsen heeft uitgevoerd. De concrete projectvoorstellen, te verrichten activiteiten en een tijdsplanning zijn tevoren niet aan de gemeente toegezonden. Doelstelling 3: het bevorderen en/of begeleiden van initiatieven en activiteiten vanuit de Velsense bevolking In Velsen zijn verschillende organisaties op het gebied van ontwikkelinghulp actief. In 2001 is besloten dat SOS Velsen een platformfunctie zou krijgen. Daartoe zijn de statuten van SOS Velsen gewijzigd. Het platform zou een verbindende factor worden tussen de organisaties. De platformfunctie is uit de statuten van 2007 verwijderd: in de praktijk was er geen behoefte aan de platformfunctie van SOS Velsen. De verschillende clubs hadden ieder hun eigen doelstellingen en hadden geen behoefte aan ondersteuning van SOS Velsen. Als het gaat om een leidende rol bij het bevorderen en/of begeleiden van initiatieven vanuit Velsen, kan gesteld worden dat deze rol onvoldoende uit de verf is gekomen.
3. Relatie tussen de gemeente en SOS Velsen Bij de oprichting van SOS Velsen in 1985 was de burgemeester van Velsen voorzitter. De statuten zijn nadien in 2 opzichten gewijzigd: De rol van de burgemeester veranderde van voorzitter (in 1985) naar adviseur (in 2001) van SOS Velsen. De adviserende rol van de burgemeester tijdens de SOS bestuursvergaderingen is sinds 2010 overgenomen door de portefeuillehouder Mondiale bewustwording. Met regelmaat hebben vanaf de oprichting ook raadsleden deel uitgemaakt van het bestuur van SOS-Velsen. Het is niet gebruikelijk om een burgemeester of andere portefeuillehouder als vaste adviseur te laten deelnemen aan vergaderingen, bestaande uit vrijwilligers, die voor hun activiteiten subsidie ontvangen van de gemeente. Bij andere (culturele) organisaties zoals de Velser Gemeenschap gebeurt dit niet.
4
Zowel de gemeente Velsen als SOS Velsen onderhouden contacten met de ambassade van Sri-Lanka in Den Haag, het gemeentebestuur in Galle en de Nederlandse Ambassade daar. Om een eenduidige communicatie te bevorderen verdient het de voorkeur om de contacten via de gemeente Velsen te laten verlopen.
4. Beleid en de subsidierelatie met SOS Velsen In 2012 heeft de gemeenteraad de nota “Velsen staat midden in de wereld: uitwisseling op gebied van ontwikkeling, cultuur en economie”, vastgesteld. Een belangrijk element uit deze nota is dat het veld aan spelers (en daarmee potentiële subsidieaanvragers) wordt verbreed. 4 juni 2012 heeft het College van Burgemeester de beleidsregels maatschappelijke participatie vastgesteld. Op basis van deze regels worden subsidieaanvragen op het gebied van Mondiale bewustwording opengesteld aan alle organisaties die aan de regels voldoen. Op deze wijze wordt een gelijk speelveld gecreëerd tussen organisaties en worden de subsidieaanvragen vergeleken en op inhoudelijke merites beoordeeld. Voor organisaties met een structurele subsidie wordt deze subsidie met in achtneming van een redelijke termijn afgebouwd. De beleidsregels gelden per 1 januari 2013. In 2011 is SOS Velsen een subsidiebedrag van € 21.000,00 toegekend en daarnaast reiskosten (€ 3.600,--). Jaarlijks legt SOSVelsen verantwoording af middels een inhoudelijk en financieel jaarverslag, dat naar alle raadsleden wordt toegezonden. SOS Velsen beschikt thans over vermogen van ongeveer 31.000,-- dat wordt gevormd door: - gemeentelijke subsidie en vergoedingen van andere organisaties - inkomsten uit vermogen van de stichting De bestemmingen voor het vermogen zijn toezeggingen aan Galle uit het verleden. . Het bestuur is het afgelopen jaar geïnformeerd over het feit dat het gemeentelijk subsidie aan SOS Velsen in de toekomst anders zal verlopen dan in voorgaande jaren gebeurde.
5. Aanbevelingen In het kader van deze evaluatie worden de volgende aanbevelingen gedaan: 1. Het bestuur van SOS Velsen te berichten dat zij in de toekomst op basis van de “beleidsregels participatie” evenals andere zelfstandige organisaties een projectvoorstel kan indienen voor uitwisselingsprojecten met Galle, waarvoor subsidie kan worden aangevraagd. De nota “Velsen staat midden in de wereld” dient daarbij als beleidskader. 2. Om een gelijk speelveld met andere organisaties te creëren wordt de structurele subsidierelatie met Stichting SOS Velsen met ingang van 1 januari 2014 beëindigd (met in achtneming van punt 1). 3. Het bestuur van SOS Velsen schriftelijk te berichten dat de gemeente op grond van het in het jaar 2012 vastgestelde beleid (“Velsen staat midden in de wereld”) zelf een expliciete regierol gaat oppakken ten aanzien van de bestuurlijke, economische, educatieve, culturele en sportieve samenwerking met Galle. Het gemeentebestuur heeft daartoe zelf contacten met de ambassadeur van Sri Lanka in Nederland, met het gemeentebestuur van Galle, de ambassadeur in Sri Lanka en de NAAL. 4. Het collegebesluit d.d. 7 oktober 2003, om de reiskosten van de jaarlijkse werkbezoeken van het SOS bestuur naar Galle tot een bedrag van € 3.600,-- te vergoeden, in te trekken. Uit het gesprek met het bestuur van SOS Velsen op 24 september 2012 bleek dat het SOS bestuur nog geen verplichtingen is aangegaan om een bezoek te brengen aan Galle in 2013.
5
Bijlage: door SOS Velsen gehonoreerde projecten Overzicht van door SOS Velsen gehonoreerde projecten in Galle vanaf 2005 2005 – Laparoscopie instrumentaria De British High Commission heeft het Karapatiya Hospital voor Rs. 2 miljoen een nieuwe laparoscopie unit geschonken. De Rotary Club Galle geeft aan dat de unit nog laparoscopie instrumenten tekort komt. Rotary Velsen besluit € 400,-- ter beschikking te stellen. - Renovatie toiletgebouw vrouwen en herstel septic tanks in Velsenpura In dit naar Velsen vernoemde wijkje is het toiletgebouw voor vrouwen hard aan renovatie toe, evenals het herstel van de septic tanks. Kosten: € 2.180,--. 2006 - Bibliotheek in Galle Fort Aanvraag voor herstelwerkzaamheden en een kopieermachine. De bibliotheek die in 1832 werd opgericht (waarschijnlijk de oudste openbare bibliotheek op Sri Lanka) wordt druk bezocht. Echter, inpandig onderhoud is nodig in verband met onder andere zilvervisjes en schilderwerkzaamheden. Ook is er behoefte aan een kopieermachine. Voor totaal € 1.470,-- kan één en ander uitgevoerd worden. - Densitometer (DXA machine) voor het Karapitiya Teaching Hospital Uit de wijde omgeving komen patiënten naar dit ziekenhuis. Met een densitometer kan botontkalking (osteoporose) gemeten worden. Kosten: € 833,--. - Speciaal model kerosine lampen ter preventie van brand en brandwonden (‘Safe lamps’) Verlichting door middel van kerosine lampen komt nog veel voor in Sri Lanka. Deze vallen nogal eens om, met als gevolg brand en brandwonden. Een Srilankaanse arts heeft een speciaal model lamp ontworpen, die moeilijk kan omvallen en als deze dan toch omvalt vrijwel geen brand veroorzaakt. Hij heeft hiermee een internationale prijs gewonnen, die in Nederland uitgereikt werd. SOSV heeft 3500 lampen bekostigd, die onder 1750 families, tegen inlevering van de oude (gevaarlijke) lampen, werden verdeeld. Kosten: € 1.200,--. 2007 - Sambodhi Home, tandartsstoel Het Sambodhi Home is een tehuis voor verstandelijk gehandicapten. Omdat het problemen gaf om de bewoners van het Sambodhi Home naar de tandarts te vervoeren en het verblijf in de wachtkamer problematisch was is er een tandartsstoel aangeschaft die permanent in het tehuis staat. De tandarts komt naar het tehuis. De kosten voor de stoel zijn € 1.359,23. - Centrum voor loopstoornissen Het centrum voor loopstoornissen is een centrum waar mensen, die door diverse oorzaken regelmatig vallen, onderzocht kunnen worden. Een dergelijk centrum bestond nog niet in Sri Lanka. In Israël is een speciaal apparaat besteld, waarmee de patiënten getraind kunnen worden om zo valpartijen te voorkomen. Kosten: € 26.744,--.
-
A. Openbare bibliotheek Galle, aanvraag multimedia apparatuur Voor bepaalde evenementen en lessen die in de openbare bibliotheek van Galle gehouden worden, wordt om multimedia apparatuur gevraagd. SOSV doneert twee computers en een scanner. De gemeente Galle stelt een beamer ter beschikking. B. Bibliotheek dependance in Magalle, aanvraag voor boeken in het Sinhala en Tamil
6
Door de tsunami op 26 december 2004 zijn veel boeken verloren gegaan en vrijwel niet meer aangevuld. Kosten A. en B. samen: € 5.250,--. - Herstel waterput in Siyambalagahawatta Een drukke plek waar de bewoners zichzelf kunnen wassen en water kunnen putten om mee naar huis te nemen. Kosten: € 737,--. - Fort bibliotheek: installatie van een netwerkje voor 3 pc’s, plus 3 jaar onderhoud Het netwerkje zou in eerste instantie, als stage, door ICT-studenten van het Nova College worden aangelegd. De kosten waren begroot op € 2.711,--. Echter, begin 2007 was de politieke situatie op Sri Lanka dusdanig dat de studenten er niet naar Sri Lanka zijn gereisd. Het netwerk is door IT-studenten uit Galle aangelegd. De kosten zijn: € 1.404,--. 2008 - Autobus voor de bloedbank in Galle De bloedbank, een onderdeel van het Karapitiya Hospital, huurde steeds hospitaalambulances om bloeddonoren in de regio te bereiken. Het werd echter steeds moeilijker om hiervoor ambulances te huren. Ook airconditioning in de voertuigen is belangrijk om de bloedproducten goed te bewaren. Daarnaast is een plek voor een koelkast in de auto noodzakelijk. In 2008 vind de overhandiging van een bus door de Nederlandse ambassadeur plaats. Kosten van de bus, plus belettering: € 21.829,--. Bij een werkbezoek in 2009 gaf men aan dat men zeer tevreden was over het gebruik. - Village Telecentre in Pamunugama Een project buiten Galle, in samenwerking met de Rotary van Pamunugama en de plaatselijke politie. Doel: kinderen leren met computers om te gaan . Zo worden de kinderen van de straat gehouden en zo wordt criminaliteit voorkomen. Er is een jongere aangesteld om het centrum te leiden. Een zeer geslaagd project. SOS Velsen heeft een eenmalige donatie van € 1.100,-geschonken. 2009 - Vier ‘fogging’ ofwel ‘fumigation’ machines, ofwel verstuivers In juni was er een uitbraak van dengue (knokkelkoorts) in Sri Lanka. De muggen, die dengue (en malaria) overbrengen gedijen goed in stilstaand water. Er waren op dat moment al 128 overleden patiënten en 10.000 geïnfecteerden. Een fumigation machine lijkt veel op een zeer groot machinegeweer, waarmee men een soort poeder kan verstuiven. Op de achterzijde van Jaarverslag 2011 is een dergelijk apparaat in werking te zien. SOSV doneert vier apparaten. Kosten: € 5.008,--. - Karapitiya Hospital: Koelruimte voor opslag medicijnen In het Karapitiya Hospital stonden 17 losse koelkasten opgesteld in één ruimte. Dit leidde tot veel warmteontwikkeling en veel energieverlies. Er is één ruimte gerealiseerd met schappen en twee koelaggregaten. Kosten: € 7.042,--. Het ziekenhuis heeft ook financieel bijgedragen. 2010 - Bedden en matrassen voor een tehuis met blinden Donatie voor de aanschaf van 10 bedden en matrassen voor een tehuis met blinden. Door een verhuizing waren er geen bedden meer beschikbaar. De blinden verdienen iets met het maken van bezems en (figuur)kaarsen. Kosten voor SOS Velsen: € 1.604,--. - 700 betonnen compostbakken voor Matara SOSV heeft ook een goede band met Matara. In het verleden was Matara een goede partner in het Solid Waste Management Project van VNG International. 80% van het afval in Sri Lanka is gft-afval. Hiervan kan compost voor de (moes)tuinen gemaakt worden. De hoge
7
temperatuur op Sri Lanka werkt hier ook aan mee. In het kader van een duurzaam milieu is besloten de gemeente Matara 700 betonnen compostbakken te doneren. Kosten €: 11.933,--. Na evaluatie zal er gekeken worden of een dergelijk project ook in Galle gerealiseerd kan worden. 2011 - Karapitiya Hospital: een zuurstofpijpleiding tussen de bestaande tank met vloeibare zuurstof en de thoraxafdeling Iedere twee dagen is er vanuit Colombo aanvoer van zuurstofflessen (110 km.). Dit is financieel kostbaar. Er wordt een pijpleiding aangelegd tussen de in 2003 geïnstalleerde tank met vloeibare zuurstof en de thoraxafdeling. Geen gesleep en opslag meer van stalen zuurstofflessen. Kosten: € 9.357,--. Het hospitaal betaalt de 15% btw-kosten. - Noodhulp aan het Christ the King Girls Home in Murunkan In 2009 zijn de oorlogshandelingen in het noorden en oosten van Sri Lanka beëindigd. Veel mensen kwamen vrij uit de vluchtelingenkampen. Echter, niet iedereen kon terug naar de oude woonplaats. Een aantal meisjes kwam in het Christ the King Girls Home in Murunkan terecht. Het aantal meisjes verdubbelde. SOSV besloot 5.000 euro als noodhulp te doneren voor voeding en toiletten. Door een andere instelling werden extra inpandige toiletten aangelegd. Om deze toiletten te kunnen doorspoelen in het 2-verdiepingen hoofdgebouw liet SOSV, in samenspraak met de NAAL een 10 meter hoge toren bouwen, waarop twee watertanks van resp. 2000 en 1000 liter water. Door middel van een pomp wordt het water omhoog gepompt. Aangezien de meisjes op de betonnen vloer op dunne matrasjes slapen, zijn 20 stapelbedden en 40 matrassen geleverd. Totaal kosten € 5.000,--.
8
