Evaluatie oefening FloodEx Field Exercise 22, 23 en 24 september 2009

Evaluatie oefening FloodEx

Field Exercise

22, 23 en 24 september 2009

Managementrapportage Evaluatie Noord-Holland Nat Najaar 2008

Evaluatie oefening FloodEx 22-24 september 2009

Samenvatting

Op 22, 23 en 24 september 2009 heeft in de regio Noord-Holland Noord het operationele deel (de Field Exercise) van de Europese overstromingsoefening FloodEx plaatsgevonden. De Field Exercise richtte zich op het redden van mens en dier en het wegpompen van het water door lokale hulpverleners in samenwerking met hulpverleners uit vier Europese landen. Per oefendag waren circa 1.100 personen betrokken bij de inzet op oefenlocaties nabij het Amstelmeer, Den Oever, Wervershoof, Akersloot. Tijdens de oefening werd gesimuleerd dat de C2000 en GSM netwerken uitvielen. Verbindingen werden daarop verzorgd door Defensie en DARES (zendamateurs) en lokaal met analoge apparatuur van Rode Kruis en Reddingsbrigades. Op basis van de reacties na afloop van de deelnemers, oefenleiding en bezoekers kan de opzet en verloop van de oefening als succesvol worden beschouwd. Op basis van waarnemingen en een beschouwing daarvan worden in dit document enkele aanbevelingen gedaan met betrekking tot de organisatie van de oefening en de organisatie van de rampenbestrijding. De oefening was georganiseerd op uitnodiging van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en maakte onderdeel uit van een door de EU gesubsidieerde serie van oefeningen rond het scenario overstromingen in West Europa. De grootschalige inzet en tijdsduur heeft veel capaciteit van de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord (VR NHN) en de partners geëist. Er waren veel noodzakelijke overlegmomenten om dingen geregeld te krijgen. De kracht daarvan is dat partijen elkaar beter hebben leren kennen. De uitdaging voor de veiligheidsregio is om dat vast te houden en uit te bouwen.

Inhoud

Deze publicatie bevat de volgende onderwerpen. Onderwerp 1. Over dit document 2. Inleiding 3. Scenario en enscenering 4. Beschouwingen 4.1 Beschouwing inzet hulpverleningseenheden 4.2 Beschouwing leiding en coördinatie in het veld 4.3 Beschouwing leiding en coördinatie ROT 4.4 Beschouwing informatiemanagement 4.5 Beschouwing organisatie van de oefening 5. Conclusies 6. Aanbevelingen Bijlage 1 Schema oefenorganisatie Bijlage 2 Overzicht deelnemers Bijlage 3 Opdracht aan ROT Bijlage 4 Opdracht aan CoPI´s en AC HHNK-RWS Bijlage 5 Overzicht feedback deelnemers Bijlage 6 Afkortingen

100412 DOC-VB Evaluatie oefening FloodEx 2009 -VR NHN - versie 1.2

Zie pagina 3 4 6 8 8 12 15 18 20 23 25 27 28 29 30 36 37 Pagina 2 van 37

1. Over dit document Documentinformatie

Dit document is: • opgesteld door Ad Krom en Zeger Brinkman • vastgesteld door het Multidisciplinair Directie Team (MDT) Noord-Holland Noord op 12 april 2010 • heeft de documentcode: DOC-VB Evaluatie oefening FloodEx 2009

Doel

Het doel van dit document is: • Weergeven van de evaluatieresultaten van het operationele deel van oefening FloodEx (Field Exercise) van 22, 23 en 24 september 2009 • Formuleren van aanbevelingen: voor voorbereiding volgende oefeningen voor de crisisorganisatie

Voor wie

Dit document is bestemd voor: • Multidisciplinair Directie Team VR NHN • Bureauhoofden VR NHN • Opleidingsfunctionarissen VR NHN • Deelnemende partijen

Andere documenten

Dit document heeft een relatie met andere documenten. Onderstaand volgt een overzicht. Document FloodEx evaluation, Field Exercise Evaluation Report 2009 Evaluatieverslag FloodEx HHNK, versie 3

Relatie Geeft de evaluatie weer vanuit het perspectief van de bijstandverlenende buitenlandse eenheden. Geeft de evaluatie weer vanuit het perspectief van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.


Pagina 3 van 37

2. Inleiding FloodEx

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft in 2008 de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord uitgenodigd deel te nemen aan een Europese oefening onder de naam EU FloodEx 2009. EU FloodEx bestond uit een serie oefeningen op nationaal en internationaal niveau rond het scenario overstromingen. Belangrijke thema's daarin waren de aanvraag van internationale (EU) bijstand en de daadwerkelijke inzet van de toegewezen buitenlandse bijstandsteams in een Field Exercise. De Veiligheidsregio Noord-Holland Noord was verantwoordelijk voor de organisatie van de Field Exercise. Deze rapportage beperkt zich tot de evaluatie van de Field Exercise.

Field Exercise

Op 22, 23 en 24 september 2009 heeft in de regio Noord-Holland Noord het operationele deel (de Field Exercise) van de Europese overstromingsoefening FloodEx plaatsgevonden. De Field Exercise richtte zich op het redden van mens en dier en het wegpompen van het water door hulpverleners uit vier Europese landen.

Deelnemers

Aan Field Exercise namen de volgende groepen deel: • Reguliere hulpverleners Veiligheidsregio NHN (brandweer, ambulancezorg, politie) • Coördinerende crisisteams NHN (CoPI, ROT) • Crisispartners (organisaties als reddingsbrigades, Defensie, waterschappen en Rijkswaterstaat,) • Buitenlandse hulpverleners (Duitsland, Polen, Engeland en Estland). Noot Een volledig overzicht van de deelnemers is opgenomen in bijlage 2. Vervolg op volgende pagina

Foto’s’; Arthur Wijnen Fotografie


Foto; Bart Homburg

Pagina 4 van 37

2. Inleiding, Vervolg Opzet van de oefening

De Field Exercise was als volgt opgezet: • De aanvraag van bijstand aan het LOCC. • Opvang van buitenlandse eenheden in een Base of Operations dat fungeerde als uitvalsbasis voor buitenlandse eenheden en als logistiek centrum voor de hulpverlening. • Twee oefendagen met de volgende onderdelen: inzet van buitenlandse eenheden ter ondersteuning van de aanwezige hulpverleners op de verschillende reden pomplocaties. De taken waren verkennen, redden, (logistieke) hulp verlenen en waar nodig water wegpompen. coördinatie door CoPI's en ROT. terugkeer van buitenlandse eenheden naar Base of Operations. Noot De twee oefendagen hadden een gelijke invulling in opdracht en uitvoering, echter de (buitenlandse) eenheden wisselden van locaties en was er elk dagdeel een ander ROT en per locatie een ander CoPI.

Oefendoelen

De oefendoelen van de Field Exercise waren gerelateerd aan het hoofddoel van de oefening: "Het testen van het handboek binnenkomende internationale bijstand en de gevolgen voor de regio van een grootschalige en langdurige inzet van eenheden."

Waarneming internationaal

Een internationaal samengesteld evaluatieteam heeft de waarneming verzorgd op die locaties waar raakvlakken waren tussen buitenlandse- en Nederlandse eenheden. Noot Van deze evaluatie is een DVD samengesteld met daarop weergegeven de schriftelijke rapportages, diverse oefenjournaals, foto's en een filmimpressie van de oefening

Waarneming nationaal

Het CoPI, ROT en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier zijn door eigen mensen waargenomen.

Aandachtspunten waarneming

Bij de waarneming werd met name gelet op: • De functionaliteit van de organisatiestructuur op landelijk niveau. • Samenwerking tussen de binnen - en buitenlandse eenheden. • Het sturend vermogen van het ROT en CoPI's tijdens de inzet. • Aflossing en informatieoverdracht bij het langdurig operationeel houden van ROT/CoPI’s. • Informatiemanagement bij beperkte verbindingsmiddelen.


Pagina 5 van 37

3. Scenario en enscenering

Oefenscenario De Field Exercise werd gebaseerd op het volgende scenario: •

• • • • •

• •

Oefenlocaties

De week voorafgaand aan de oefening heeft zich boven Groenland een zware depressie ontwikkeld. Deze leidt tot een zware Noordwester storm waardoor extreem hoge golven en hoge waterstanden ontstaan op Noordzee, Waddenzee en IJsselmeer. Naast Nederland krijgen ook Engeland, Duitsland en Denemarken te maken met overstromingen Nederland gaat uit van het scenario "Ergst Denkbare Overstroming (EDO)" . Uit voorzorg wordt op 18 september een gebied rondom Den Helder geëvacueerd. Op 20 september breekt een dijk ten zuiden van Den Helder door. De Wieringermeerpolder dreigt onder te lopen. De omgeving van Wervershoof is al overstroomd door opstuwend water en het uitvallen van gemalen. Bij IJmuiden kunnen de sluizen niet tijdig worden gesloten en breekt een dijk door in het Noordzeekanaal. Daardoor loopt een groot gebied ten zuiden van Alkmaar onverwachts onder. Nutsvoorzieningen zijn onbruikbaar. C2000 netwerk is niet meer operationeel.

In onderstaand gebied is het fictief overstroomde gebied en de redding- en pomplocaties weergegeven. pump

1 pump 4

avaible route

2 6

BoO 1

rescue pump

1 flooding area

pump 5 rescue

threated area

3

Vervolg op volgende pagina


Pagina 6 van 37

3. Scenario en enscenering, Vervolg

Enscenering

Voor de oefening waren de volgende ensceneringmaatregelen genomen: • Realistische scenario's opgebouwd op de verschillende reden pomplocaties. In totaal waren er per locatie circa 10 scenario's en per locatie 150 figuranten en LOTUS beschikbaar. • Waar nodig werd "de buitenwereld gespeeld" door een responscel. Noot • Voor monitoring van de voortgang was er bij elk scenario een oefenbegeleider aanwezig en indien noodzakelijk aangevuld met een veiligheidsfunctionaris. • Tijdens de oefening zelf waren op alle oefenlocaties aanspreekpunten voor bezoekers en pers aanwezig.

Tijdschema

Voor de oefening was het navolgende tijdschema opgesteld ten opzichte van 20 september (Dag D) waarop dijken doorbraken.

Datum 18 september (D-2) 19 september (D-1) 20 september (D+0) 21 september 22 september (D+1)

23 september (D+2)

24 september (D+3)

25 september

Omschrijving Coördinatieplan dreigende overstroming ingezet voor evacuatie van gebied Den Helder, Zijpe en Anna Paulowna. Situatie is te lezen op Cedric. Doorbraak dijken. Inrichten van Base of Operations door het LOCC en laatste voorbereidingen oefenstaf veiligheidsregio. Binnenkomende internationale bijstand, opschalen ROT, aanvraag bijstand door ROT en opdracht verstrekking van ROT aan CoPI’s en Actie centra HHNK/RWS. Inzet 2x CoPI en 1x Actiecentrum HHNK/RWS, inzet eigen eenheden en buitenlandse bijstandteams voor pompen en redden van 07.00 – 18.00 uur. Inzet 2x CoPI en 1x Actiecentrum HHNK/RWS, inzet eigen eenheden en buitenlandse bijstandteams voor pompen en redden van 07.00 -18.00 uur. Buitenlandse eenheden keren huiswaarts.


Pagina 7 van 37

4 Beschouwingen 4.1 Beschouwing inzet hulpverleningseenheden

Aankomst buitenlandse eenheden

Buitenlandse eenheden werden op de landsgrenzen ontvangen op één van de Reception and Departure Centres (RDC). Daar kregen zij hun eerste briefing en vond registratie plaats van personen, uitrusting en de inzetmogelijkheden. Noot Er was een RDC ingericht nabij de landsgrens met Duitsland op de A1 en A16 bij België.

Ontvangst

In het algemeen verliep de ontvangst, begeleiding en verblijf van de buitenlandse eenheden goed, zowel op RDC bij de landsgrenzen als in het "basecamp". Hoewel het "basecamp" niet helemaal was toegerust op het grote aantal hulpverleners is daar door een flexibele instelling, enthousiasme en een grote mate van selfsupporting toch een goede uitgangspositie gecreëerd voor de inzet van de hulpverleningseenheden. Verbeterpunten zijn opgenomen in de DVD "EU FloodEx 2009, Field Exercise Evaluation Report". De verantwoordelijkheid voor de uitvoering daarvan ligt bij het Ministerie van BZK.

Base of Operations

Vanuit het RDC werden de eenheden door de KLPD begeleid naar de Base of Operations (BoO) in Bergen, waar alle eenheden op 22 september arriveerden. Sommige hulpverleners hadden er toen al een reis op zitten van meer dan 24 uur. De buitenlandse eenheden zouden verder worden ingezet vanuit de BoO ook wel "basecamp" genoemd.

Commandopost buitenlandse eenheden

Op de Base of Operations, het "basecamp", was een commandopost buitenlandse eenheden gesitueerd, die contact onderhield met de eigen eenheden en met het LOCC. Deze situatie week af van het "Handboek binnenkomende buitenlandse bijstand". Mede daardoor had het ROT deze situatie niet scherp, waardoor informatie van en naar het "basecamp" verloren ging. Met het aanwijzen van een liaison ROT in de commandopost van het "basecamp" is dit op de tweede dag sterk verbeterd. Voor de afzetting en bewaking was Defensiepersoneel toegewezen aan de regiopolitie Vervolg op volgende pagina


Pagina 8 van 37

4.1 Beschouwing inzet hulpverleningseenheden, Vervolg

Briefings LOCC

De teamleaders van de buitenlandse eenheden werden in de avond op de dag van aankomst gebrieft op het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum (LOCC) in Driebergen. Beide oefendagen startten 's morgens om 06.30 uur met een briefing vanuit het LOCC aan de teamleaders op het "basecamp". CoPI leden en het Hoogheemraadschap waren daags te voren schriftelijk gebrieft door het ROT. Noot De eerste LOCC briefing was middels videoconference te volgen in zowel het "basecamp" als op het Regionaal Coördinatie Centrum (RCC). Helaas was de briefing in het RCC slecht te volgen

Konvooien en obstakels

Verplaatsing van de bijstandverlenende eenheden startte na de briefing met het formeren van de konvooien op het "basecamp" en het toewijzen van motoragenten van de KLPD voor de begeleiding. Op het “basecamp” werden de konvooien samengesteld en verliep de verplaatsing ordelijk. Onderweg kwamen de konvooien obstakels tegen zoals omleidingen, een noodbrug en wegafzettingen. Vertraging in aanrijdtijden ontstond deels door onvoldoende lokale bekendheid van de motoragenten, die uit heel Nederland kwamen. Niet alle hindernissen konden feilloos genomen worden. Zo bleek op de eerste dag de noodbrug voor een groot aantal voertuigen "onoverbrugbaar" en kwam het konvooi voor Wervershoof circa 2 uur te laat op locatie.

Konvooien en ROT

Mede door het geringe contact met het "basecamp" had het ROT op 23 september geen idee van de voortgang in verplaatsing van de konvooien. De volgende dag was daar meer oog voor en verliep de communicatie meer via het "basecamp". Er kon toen ook door het ROT worden ingegrepen toen bleek dat een konvooi voor inzetlocatie Den Oever niet helemaal juist was samengesteld.

Briefen teamleiders

De regionale eenheden werden geacht al ingezet te zijn en verplaatsten zich rechtstreeks naar de inzetlocaties. De teamleiders kwamen gelijk met hun eenheden aan op de locaties. Dat leidde soms tot wat chaotische taferelen, omdat de individuele eenheden nog niet wisten wat ze moesten doen. Noot Op de tweede oefendag is bijgestuurd door eerst de teamleiders te briefen en de eenheden te laten wachten op een uitgangsstelling. Vervolg op volgende pagina


Pagina 9 van 37


Redlocaties

In het algemeen werd er goed samengewerkt op redlocaties en was er vertrouwen in elkaars kunnen. Incidenteel verliep de samenwerking bij reddingsacties niet vlekkeloos. Zoals de redding via een dak van een ondergelopen huis. Terwijl de Nederlandse hulpverlener om kettingzaag vroeg, had zijn collega hulpverlener uit Estland het dak met enkel slagen van een bijl voldoende open om er een brancard door te krijgen. Noot De professie en motivatie ging soms heel ver getuige het redden en daadwerkelijk reanimeren van een voorbijdrijvend slachtoffer.

Ontsmetting

Slachtoffers werden afhankelijk van de locatie geholpen door SIGMA-teams of een geneeskundige eenheid van Defensie. De mensen die in het water hadden gelegen werden allen ontsmet via een ontsmettingsstraat.

Lokale bekendheid

Op de locatie Akersloot werd gebruik gemaakt van samengestelde teams, waarmee locale bekendheid gewaarborgd was. Op de locatie Wervershoof kregen de buitenlandse teams een "zelfstandige taak". Bij deze teams was geen lokale bekendheid aanwezig met als gevolg dat zij hun eigen weg moesten zoeken. Dat kostte tijd.

Voertaal

Helaas was de voertaal in aanwezigheid van de buitenlanders meestal gewoon Nederlands, daardoor werden deze teams enigszins geïsoleerd van de afspraken over het optreden van de gezamenlijke hulpdiensten.

Herkenbaarheid

Inherent aan de hulpverleningsketen is dat er veel momenten zijn waar geredde personen worden overgedragen en er contact is tussen diverse disciplines. Op die plaatsen ontbrak de herkenbaarheid van functionarissen waardoor het onduidelijk was wie commandeert en wie adviseert. Vervolg op volgende pagina

Foto’s; Arthur Wijnen Fotografie


Pagina 10 van 37


Pompen Den Oever

Rijkswaterstaat had op de locatie Den Oever daags voor de oefening een pompcapaciteit geïnstalleerd van 10.000 m³/uur. Volgens het scenario was er te weinig pompcapaciteit aanwezig en werd er bijstand geleverd door Engeland, Duitsland en Polen. De Engelse pompeenheid is per Chinook-helicopter over gebracht.

Pompen Amstelmeer; aanjaagverband

De pomplocatie “Amstelmeer“, had de eerste dag aanloop problemen, doordat er meer tijd benodigd was voor het bereiken van het doel, het verpompen van water over grote afstand met meerdere tankautospuiten (aanjaagverband). Tevens vergde hier het opruimen meer tijd dan was gepland. De tweede dag heeft er een aanpassing plaatsgevonden waardoor het tijdsprobleem werd opgelost. Het maken van een aanjaagverband tussen diverse (buitenlandse) eenheden kon worden opgebouwd door gebruik te maken van containers als wateropvang tussen de eenheden. Noot Een gesloten aanjaagverband was niet mogelijk, omdat niet elk land gebruikt maakt van dezelfde slangkoppelingen.

Opbouwen pomplocaties

Voor het aanleveren van materieel is voor en tijdens de oefening gebruik gemaakt van middelen van Defensie en van private partijen. Duidelijk is dat het pompvermogen van buitenlandse eenheden te summier is om bij overstroming een rol van betekenis te spelen.

Logistiek pomplocaties

Brandstoftekort is gemeld bij het ROT die daar eigenlijk niet op was voorbereid. Voedsel liep via het "basecamp" maar heeft op de pomplocaties niet alle hulpverleners bereikt.


Pagina 11 van 37

4.2 Beschouwing leiding en coördinatie in het veld

CoPI algemeen Veel (onbekende) partijen, weinig ervaring met dit scenario, beperkingen van de verbindingen, een groot onoverzichtelijk inzetgebied en een lange inzettijd maakten deze oefening voor het CoPI een ware uitdaging. Door het ontbreken van reguliere verbindingskanalen was het contact met het ROT zeer beperkt. Omdat het CoPI een duidelijke opdracht had, met toegewezen capaciteit, zijn de CoPI's vooral zelfsturend geweest.

Inzet- en pomplocaties

De hulpverlening bij inzetlocaties bij Wervershoof en Akersloot werden geleid door een eigen CoPI. Aansturing van de pomplocaties liep via het Actiecentrum Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) bij Rijkswaterstaat in Den Oever. De CoPI leden ontvingen de avond voorafgaand aan de oefening een schriftelijk opdracht ( bijlage 4), die door de operationeel leider (OL) mondeling werd toegelicht. Belangrijk onderdeel van de opdracht was het maken van een verkenningsplan en een inzetplan.

CoPI overleg

Over de oefendagen heen zijn in totaal 8 CoPI’s actief geweest. Met uitzondering van één CoPI is het proces binnen het CoPI overleg goed verlopen. Binnen het overleg van de meeste CoPI’s was er sprake van een goede samenwerking, een gemeenschappelijk doel, vertrouwen op de deskundigheid van de teamleden, geen onderlinge bemoeizucht met de monodisciplinaire verantwoordelijkheid, teamleden werden in individueel en groepsverband betrokken bij acties en besluiten. Het over en weer verlenen van hulp en bijstand werd in het CoPI overleg als afzonderlijk agendapunt opgenomen.

CoPI aansturing: beeldvorming

Niet altijd werd de tijd genomen om een goed multidisciplinair beeld van de situatie te verkrijgen. Nu werd er soms op basis van aannames overgegaan op het behandelen van knelpunten en was bij een aantal CoPI’s onduidelijk welke middelen zij toegewezen kregen. Daardoor was er verschil in kwaliteit van de inzetplannen. Vervolg op volgende pagina

Foto; Arthur Wijnen Fotografie

Foto's; Bart Homburg


Pagina 12 van 37

4.2 Beschouwing leiding en coördinatie in het veld, Vervolg

CoPI aansturing eenheden: floormanager

Op het terrein van het CoPI (het walcoördinatiepunt) was de hoeveelheid en verscheidenheid aan materieel en personeel groter dan de hulpverleners normaal gewend zijn. De walcoördinatiepunten waren chaotisch, zonder directe aanwijsbare structuur, geen begidsing van voertuigen en was het voor voetgangers niet ongevaarlijk. De reden hiervoor is dat de ruimtelijke ordening, de aan-, en afvoerroute, UGS enz. door de CoPI’s vooraf niet voldoende is opgepakt. De reden hiervoor is dat de standaardbezetting van een CoPI niet voorziet in het opvangen en opstellen van konvooien en hulpverleners nabij de Commando Haakarmbak (COH). Daarvoor zou een functionaris (floormanager) herkenbaar en aanspreekbaar moeten zijn om de binnenkomende eenheden te begeleiden. Noot Door de gedegen voorbereiding van de oefening en het optreden van de oefenleiding kwam het gemis van deze functionaris minder naar voren.

CoPI aansturing redlocaties

Binnen de redlocaties werd door de teams opgetreden met een grote mate van zelfstandigheid. De realiteit kwam niet altijd overeen met de beeldvorming binnen het CoPI, maar op een cruciaal punt om een gebied plotseling en snel te evacueren kon het CoPI wel adequaat eenheden bijeen brengen om deze actie tot een goed einde brengen.

CoPI aansturing eenheden: samenwerking

De OVD-B gaf leiding aan het proces redden met ondersteuning van de eenheidcommandant Reddingsbrigade en de hen toegewezen capaciteit. Op de locatie Akersloot werden de buitenlandse bijstandsteams aangestuurd door de OVDB. Dit in tegenstelling tot het verwachtingspatroon van de buitenlandse teamleiders dat aansturing plaats zou vinden door een On Site Commander (L-CoPI). Noot Gebleken is dat in de tijd dat een OvD in CoPI-overleg is, de Nederlandse eenheden geneigd zijn te wachten op opdrachten, terwijl de buitenlandse teams sneller zelf tot actie overgaan. Vervolg op volgende pagina


Pagina 13 van 37

4.2 Beschouwing leiding en coördinatie in het veld, Vervolg

CoPI overdracht

De overdracht van de dienstploeg (van ochtend na middagploeg) werd in elk CoPI voorbereid. Bij de overdracht werden knelpunten benoemd, een enkele keer ontbrak het totaalbeeld van knel- en actiepunten.

OT HHNKRWS

Het Operationeel Team HHNK-RWS (locatie Den Oever) ontving de buitenlandse detachementen met een briefing in het Duits of Engels waarna men vervolgens aan de slag ging. Dit vond ook plaats voor het pompdetachement op “De Vier Koggen”. De briefing in het Duits en/of Engels heeft de inzet op de pomplocaties positief beïnvloed.

Helikopters

De 1 oefendag werden helikopters op aanvraag geleverd. Door onbekendheid bij leidinggevenden met de inzetmogelijkheden en beperkte verbindingsmogelijkheden e verliep dit minder goed. De 2 oefendag is in overleg met de oefenleiding Akersloot en Wervershoof meer “pre-pland” ingezet en dat liep een stuk beter.

e

Noot Tijdens de oefening is gebleken dat aansturing en coördinatie van helikoptercapaciteit een discipline apart is. De kennis van (on)mogelijkheden, veiligheidsnormen, gewenste procedure inzet enz. zijn buiten de liaison heligroep onbekend.



Pagina 14 van 37

4.3 Beschouwing leiding en coördinatie ROT

Algemeen

De dagen voorafgaand aan de oefening konden de ROT-leden op Cedric meelezen hoe het scenario en de situatie in Noord-Holland zich ontwikkelde. De oefening zelf startte met een in Cedric opgenomen opdracht van het RBT aan het ROT. De opdracht was ondermeer zorg te dragen voor een gecoördineerde evacuatie en hulpverlening in vooraf bekende gebiedsdelen en is opgenomen in bijlage 3. De organieke samenstelling ROT was uitgebreid met liaison HHNK-RWS, een Officier Veiligheidsregio (OVR) Defensie en een liaison helikoptergroep.

Overleg

Tijdens de ROT sessies werd in het algemeen gestructureerd gewerkt. Wel zijn er verschillen in de wijze waarop de ROT’s invulling geven aan hun taak. Zo werd de informatiemanager wisselend ingezet om de beeldvorming aan te vullen en was er verschil in de wijze waarop gebruik werd gemaakt van het verslag als instrument om de beeldvorming binnen het team af te checken/te bevestigen. Verder was het persoonsafhankelijk in welke mate contact werd gezocht tussen de operationeel leider en leider CoPI.

Bijstandsaanvraag

Tijdens de eerste oefendag (D+1) werd een start gemaakt met het formuleren van bijstandsaanvraag, maar de beschikbare tijd was onvoldoende om deze tijdig af te ronden. De oefenstaf had voldoende voorkennis en acties voorbereid om zowel het LOCC te voorzien van een bijstandsaanvraag als de eerste oefenavond de leidinggevenden te briefen. Met het LOCC is vanuit het ROT gedurende de oefening enkele keren telefonisch contact geweest, maar een reactie op de ingediende bijstandsaanvraag is uitgebleven.

Beeldvorming

Om de inzet van hulpverleningsdiensten goed te ondersteunen, is het noodzakelijk dat het ROT over een goed beeld van de situatie beschikt. Door onbetrouwbare verbindingsmiddelen verliep de uitwisseling van informatie tussen CoPI-leden en ROT-leden uiterst moeizaam. Daardoor was er ondermeer geen zicht op de voortgang van de konvooien. Dit laatste is verbeterd toen een liaison ROT in het basecamp het ROT periodiek informeerde. Noot Alternatief zou zijn dat de helikopters een opdracht kregen te rapporteren over de locatie van de konvooien. Daar is echter niet aan gedacht.

Scenario ontwikkeling

Naast het monitoren van de inzet is tijd besteed aan het verkrijgen van een totaal overzicht van de situatie in Noord-Holland en wat dat voor de hulpverlening aan de bevolking betekent. Vervolg op volgende pagina


Pagina 15 van 37

4.3 Beschouwing leiding en coördinatie ROT, Vervolg

Aansturing

Voor de planning van inzet eenheden en de logistieke ondersteuning is geen aandacht geweest. De invloed op de inzet zelf was marginaal. Ook de monodisciplinaire terugkoppeling uit het veld naar de ROT leden was minimaal.

Logistiek

Een belangrijke taak van het ROT is ervoor zorg te dragen dat er voldoende eenheden beschikbaar zijn, op hun plaats komen en logistiek worden ondersteund. Hierin werd het ROT nauwelijks ondersteund door actiecentra. Om een inschatting te kunnen maken van benodigde bijstand moet er inzicht zijn in kengetallen over hulpbehoefte en hulpaanbod. Daarnaast moet er aflossing en inzet van de bijstandverlenende eenheden worden ingepland alsmede logistieke ondersteuning worden geregeld. Momenteel is niet duidelijk wie verantwoordelijk is voor de totale planning en logistiek.

Aflossing

In het ROT vond er een collectieve aflossing plaats op 23 en 24 september rond 13.00 uur. Er is geen bestaande procedure voor aflossing. De gekozen oplossing was een positieve overlap in bezetting. Na een aflossing bleek uit waarneming dat de nieuwe ROT samenstelling circa 60 minuten nodig had om als ROT maximaal te kunnen functioneren.

KLPD

Het ROT was uitgebreid met een liaison heligroep van de KLPD. Deze was verantwoordelijk voor de aansturing van de beschikbare helikopter capaciteit. De beschikbare capaciteit bestond uit 6 helikopters met uiteenlopende inzetmogelijkheden. De basis bevond zich op het Maritiem vliegkamp De Kooij. De inzet van de helikopters werd afgestemd met CoPI.

HHNK en RWS Binnen het ROT was het Hoogheemraadschap en Rijkswaterstaat vertegenwoordigd door één liaison, die in contact stond met het Actiecentrum HHNK/RWS. Daardoor bleef het ROT geïnformeerd over de ontwikkeling van het overstromingsbeeld en de wensen van HHNK/RWS. Vervolg op volgende pagina



Pagina 16 van 37

4.3 Beschouwing leiding en coördinatie ROT, Vervolg

Defensie

Defensie was vertegenwoordigd door de Officier Veiligheidsregio (OVR) met een verbinding met zijn AC te Den Haag. De OVR zit er enerzijds om scenario te denken met het ROT en te adviseren inzet mogelijke middelen, anderzijds na toewijzing af te stemmen met de diverse actiecentra. Voor de oefening waren de militaire middelen al gepland waardoor er voor de OVR weinig werk was. Het was een optie om het proces van planning en logistiek bij de OVR onder te brengen.

DARES

Nabij het ROT (buiten het gebouw) was een DARES-post (zendamateurs) beschikbaar. Deze post had de mogelijkheden om naar ondermeer alle CoPI's en Actiecentrum HHNK/RWS berichten te verzenden. Nadat de beschikbare verbindingsnetwerken niet betrouwbaar bleken is de eerste oefendag een liaison DARES in de ondersteuningsgroep van het ROT opgenomen om de berichten van en voor het ROT aan te nemen. De toevoeging van DARES werd als een positieve bijdrage gezien in de complexe verbindingsstructuur.

ROT

Evenals de CoPI's stonden de ROT's voor een niet alledaagse opgave. Ondanks dat aangeleerde basisprincipes voor overleg goed werden toegepast, heeft dat niet geleid tot het volledig uitvoeren van de opdracht. Zo had het ROT op de eerste dag veel moeite zich in de materie in te leven en kan achteraf gesteld worden dat, gegeven de beschikbare tijd, de opdracht te omvangrijk was om succesvol af te kunnen ronden.


Pagina 17 van 37

4.4 Beschouwing informatiemanagement

Algemeen

Vanuit het ROT werd de regie gevoerd over de (gewenste) informatie. De input kwam zowel schriftelijk volgens het systeem van netcentrisch werken als mondeling via beschikbare verbindingsmiddelen.

Verbindingen: scenario

In het scenario was de uitval van het C2000 netwerk en GSM telefonie opgenomen. Als alternatief was door de oefenstaf voorbereid dat het ROT en CoPI's konden beschikken over een door Defensie geleverd netwerk (spraak en mailen), satelliettelefoons en een mogelijke inzet van de vereniging voor zendamateurs, DARES. Op de inzetlocaties (CoPI’s) werd intern gebruik gemaakt van analoge middelen van het Nederlands Rode Kruis (NRK) (maximaal 4 km bereik) en mobilofoons van de Reddingsbrigades.

Verbindingen: praktijk Defensie

Met het verbindingsnetwerk van Defensie konden spraak- en tekstverbinding tot stand komen tussen de operationele centra. Het systeem was echter (nog) niet voldoende bedrijfszeker.

Verbindingen: praktijk DARES

DARES (zendamateurs) was op alle oefenlocaties met een post aanwezig om berichten al dan niet digitaal te verzenden. Deze posten zijn onvoldoende benut. Enerzijds door de bescheidenheid van het DARES personeel, anderzijds door de onbekendheid bij de “potentiële klant”. Door de professionaliteit van DARES kwam in de loop van de oefeningen een berichtenstroom traag maar gedegen op gang. Door het systeem met berichten formulieren werden de afzenders gedwongen kort en bondig te formuleren. Vervolg op volgende pagina



Pagina 18 van 37

4.4 Beschouwing informatiemanagement, Vervolg

Cedric

Het was de eerste keer dat het netcentrisch werken op zo’n grote schaal in de regio werd toegepast. Informatie werd in het software programma Cedric ingevoerd op de volgende informatieknooppunten: • Actiecentrum HHNK/RWS • Actiecentra ROT • CoPI’s • LOCC/NCC Tijdens de oefening is Cedric enige tijd niet bruikbaar geweest door onderhoud aan de landelijke server. Daarnaast verliep de informatieoverdracht via het Defensienetwerk minder snel dan de gebruikers gewend zijn. De informatie die verwerkt kon worden droeg wel bij tot een completer beeld van de situatie.

Informatiemanager en informatiecoördinator

De informatiemanagers werden verschillend betrokken bij het ROT. Soms structureel en vroegtijdig, anderzijds weer alleen als vraagbaak en soms in het geheel niet. De informatiecoördinator zorgde voor het vullen van Cedric en was door het grote aantal informatieknooppunten zwaar belast.


Pagina 19 van 37

4.5 Beschouwing van de organisatie van de oefening

Tijd onderschat

Aanvankelijk is de benodigde voorbereidingstijd door de Veiligheidsregio sterk onderschat omdat; • De Veiligheidsregio had ingestemd met het voorstel van BZK de oefening te organiseren zonder dat de beeldvorming over wat van de Veiligheidsregio verwacht werd duidelijk was; • Operationele procedures nog in ontwikkeling waren. Vragen moesten beantwoord worden zoals: - Hoe verloopt het proces van binnenkomende buitenlandse eenheden? - Hoe geef je daar leiding aan? - Zijn er kengetallen voor het bepalen van de hulpbehoefte? • In de loop van de voorbereidingen steeds meer partijen bij de oefening betrokken raakten; • De projectstructuur inhield dat een aantal afgebakende onderwerpen als logistieke voorzieningen door het landelijk projectbureau moesten worden georganiseerd. In de praktijk betekende dit dat onnodig veel tijd nodig was voor de afstemming met de medewerkers die de inzetoefeningen voorbereidde. Zij konden nu immers niet teruggevallen op lokale routinematige procedures, werkafspraken en voorzieningen; • Er duidelijk verschillen waren in aanpak van werkgroepleden en organisaties om dingen gerealiseerd te krijgen. Soms leidde dat tot conflicten, maar altijd is iedereen er met elkaar weer uitgekomen; • Veel medewerkers een enorme ambitie en drive hadden de oefening te laten slagen.

Eindsprint

Het gegeven dat de voorbereidingstijd vooraf sterk onderschat was, werd al vroeg in het proces duidelijk. Toch is de Veiligheidsregio in eerste instantie sterk gefocust gebleven op de reguliere werkzaamheden. De bakens zijn niet tijdig verzet, waardoor de werkgroepleden onder extra zware tijdsdruk kwamen te staan. Uiteindelijk is het aan een scala van factoren te danken dat alle puzzelstukjes gedurende de oefening op hun plaats vielen: • Na hulpvraag van de Veiligheidsregio leverde het LOCC een persoon voor drie maanden om scenario's te realiseren. • Een groot aantal medewerkers heeft blijk gegeven kundigheid, ervaring, enthousiasme en doorzettingsvermogen te bezitten. Vervolg op volgende pagina

Foto's; Bart Homburg


Pagina 20 van 37

4.5 Beschouwing van de organisatie van de oefening, Vervolg Projectstructuur

De hoofdstructuur van het project was een nationale werkgroep waaronder een werkgroep voor de Command Post Exercise en een werkgroep voor de Field Exercise hingen. Een stuurgroep hield de vinger aan de pols over de voortgang en de verdeling van kosten. Naast deze hoofdstructuur waren er tal van kleinere werkgroepen die gericht waren op de uitwerking van specifieke onderwerpen zoals ontwikkelen overstromingsscenario, inzet helikopters, verbindingen en enscenering.

Internationale afstemming

In januari 2009 is de Veiligheidsregio gestart met een eerste verkenning van de mogelijkheden om de oefening vorm en inhoud te geven. De scope was: “We organiseren een mooie oefening voor buitenlandse eenheden”. Tijdens de eerste bijeenkomst met de buitenlandse partners in maart 2009 werd duidelijk dat de deelnemende landen van het gastland Nederland veel meer verwachtte. Namelijk een grote mate van inzet van binnenlandse eenheden, die zij komen ondersteunen. Voor wat betreft de samenstelling van buitenlandse hulpverleningseenheden is het tot de zomer onduidelijk is gebleven waar die bijdrage en capaciteit precies uit zou bestaan.

Lokale afstemming

De diversiteit aan activiteiten is bilateraal en in ad hoc gevormde werkgroepjes afgestemd en uitgevoerd. De meeste informatie kwam terug op de agenda van de Field Exercise werkgroep. Doordat de opkomst bij deze werkgroep zeer wisselend was, werd de informatieuitwisseling en afstemming op dit niveau niet als effectief ervaren.

Workshops

Alle Nederlandse leidinggevende deelnemers en oefenstafleden zijn in de weken voor de oefening uitgenodigd deel te nemen aan workshops. Deze duurden een dagdeel en hadden tot doel de deelnemers voor te bereiden over wat hun tijdens de oefening te wachten staat. Hoewel de evaluaties over de voorbereidende workshops positief waren, is het onduidelijk welk rendement dit voor de oefeningen had. Waarnemers concludeerden dat op CoPI niveau er soms een houding was van: “We zien wel” en het ROT had moeite zich in de situatie in te werken. Wellicht was het beter geweest om specifiek voor ROT- en CoPI leden aparte workshops te organiseren

Communicatie Op alle oefenlocaties waren ‘gastheren / gastvrouwen’ aanwezig voor het begeleiden en van bezoekers. Aan het CoPI van Akersloot en het Actiecentrum HHNK/RWS was Voorlichting een voorlichter gekoppeld. Op de laatste dag van de oefening was er een gedegen VIP programma opgesteld, dat ondanks zijn omvang de oefening niet heeft verstoord. Vervolg op volgende pagina


Pagina 21 van 37

4.5 Beschouwing van de organisatie van de oefening, Vervolg

Financiën

Personele kosten Discipline

Voorbereiding

Realisatie uren Uitvoering Nazorg

exclusief uitvoering

Totaal

Veiligheidsbureau Directie/ Administratie Brandweer GHOR Extra inhuur GHOR Politie Meldkamer Techniek & Facilitair/ extra logistieke ondersteuning Communicatie

1.059 16 1.005 103 246 400 32

345 16 1.538 614 0 710 40

140 44 56 26 0 4 2

1.544 76 2.599 497 246 1.114 74

1.199 60 1.061 129 246 404 34

244 185

270 70

61 30

575 285

305 215

Subtotaal

3.290

3.603 ³

363

7.010

3.653

Totaal personele kosten betreffende de organisatie van de oefening (voorbereiding en nazorg)

Verschil Tarief ¹ Bedrag 60 60 60 60 80 ² 60 60

71.940 3.600 63.660 7.740 19.680 24.240 2.040

60 60

18.300 12.900

224.100

Toelichting personele kosten De kolom gerealiseerde uitvoeringsuren is overeenkomstig het multidisciplinair oefenplan 2009. De uren voorbereiding en nazorg zijn organisatie-uren waarvoor het Ministerie van BZK de kosten draagt conform de brief van 6 mei 2008 kenmerk 20080000190049. De door LOCC beschikbaar gestelde medewerker Niek Hartog (665 uur) is in de gerealiseerde uren meegenomen. Noot ¹ Het gehanteerde tarief € 60,- is gebaseerd op een gemiddelde functieschaal 9. Het tarief is het kostendekkend tarief in de handleiding overheidstarieven 2009. ² Inhuurtarief GHOR medewerker. ³ In het multidisciplinair oefenplan 2009 is opgenomen 4158 uur.



Pagina 22 van 37

5.

Conclusies

Bijstandsaanvraag

Conclusie 1 De procedure tot aanvraag van bijstand aan het LOCC is niet voldoende uitgevoerd: • Het ROT heeft de aanvraag niet tijdig aan het LOCC gezonden. • Het LOCC heeft niet op de (door de oefenleiding verzonden) aanvraag van het ROT gereageerd.

Basecamp

Conclusie 2 De Base of Operations heeft voldoende gefungeerd als uitvalsbasis voor buitenlandse eenheden en als logistiek centrum voor de hulpverlening. In afwijking van het "Handboek binnenkomende buitenlandse bijstand" was in dit zogenaamde basecamp ook een commandopost buitenlandse eenheden gesitueerd. Deze onderhield contact met de eigen eenheden en met het LOCC. Aanvankelijk zorgde dit gegeven bij het ROT voor onduidelijkheid.

Konvooien

Conclusie 3 Het transport van de buitenlandse eenheden van basecamp naar de verschillende inzet- en redlocaties is redelijk verlopen. Belangrijkste aandachtspunten waren: • Een keer een onjuist samengesteld konvooi. • Begeleidende eenheden KLPD waren onvoldoende bekend met de lokale situatie. • Er was in sommige gevallen sprake van onoverbrugbare obstakels op de route.

Inzet eenheden

Conclusie 4 De inzet van buitenlandse eenheden ter ondersteuning van de aanwezige hulpverleners op de verschillende reden pomplocaties is in het algemeen goed verlopen. De taken waren verkennen, redden, (logistieke) hulp verlenen en waar nodig water wegpompen. Aandachtspunten in de samenwerking waren: • Onduidelijkheid over aansturing van buitenlandse eenheden: OvD-B of leider CoPI. • Meer de Engelse taal gebruiken in het bijzijn van buitenlandse hulpverleners. • Cultuurverschillen tussen Nederlandse (wachten op opdracht) en buitenlandse eenheden (handelen zonder opdracht) .

CoPI coördinatie

Conclusie 5 De CoPI's hebben als team goed gefunctioneerd. De coördinatie van de hulpverlening in het veld door het CoPI is door het ontbreken van goede beeldvorming van de complexe situatie ter plaatse niet optimaal verlopen. Vervolg op volgende pagina


Pagina 23 van 37

5.

Conclusies, Vervolg

CoPI floormanager

Conclusie 6 De logistieke coördinatie van de hulpverleningeenheden in het veld door de CoPI's is niet optimaal verlopen. Duidelijk aandachtspunt is het voorkomen van chaos in het gebied rond de COH waarin het CoPI overlegd. Een coördinerend logistieke functionaris (een floormanager) werd hier duidelijk gemist.

ROT coördinatie

Conclusie 7 Het ROT heeft als team goed gefunctioneerd. De coördinatie van de werkzaamheden van de verschillende CoPI's en actiecentra HHNK/RWS door het ROT is door het ontbreken van goede beeldvorming niet optimaal verlopen. Ondanks de alternatieve verbindingsmiddelen van Defensie en DARES kon het ROT niet beschikken over een compleet en actueel beeld van de complexe situatie.

ROT resource manager

Conclusie 8 De facilitaire ondersteuning van de verschillende CoPI's en actiecentra HHNK/RWS door het ROT is niet optimaal verlopen. Verzoeken om facilitaire ondersteuning moesten ad hoc worden weggezet bij de brandweer, Defensie en KLPD. In het team werd een resource manager met een ondersteunende staf duidelijk gemist.

Alternatieve verbindingen

Conclusie 9 Het verbindingsnetwerk C2000 kan bij stroomuitval nog 8 uur blijven functioneren. Daarna moet naar alternatieven gezocht worden. Het verbindingsnetwerk van Defensie kan, mits betrouwbaar, voorzien in contact tussen (operationele) teams. De zendamateurs van DARES zijn bijzonder betrouwbaar en kundig gebleken in het leggen van verbindingen over grote afstand.

Organisatie oefening

Conclusie 10 De projectopdracht voor de EU FloodEx Field Exercise was onvoldoende bepaald om een realistische inschatting te maken van het beoogde doel, de benodigde middelen en de randvoorwaarden. De EU FloodEx Field Exercise is mogelijk gemaakt door een zeer grote inspanning van de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord. Vervolg op volgende pagina

Foto’s; Arthur Wijnen Fotografie 100412 DOC-VB Evaluatie oefening FloodEx 2009 -VR NHN - versie 1.2

Pagina 24 van 37

6.

Aanbevelingen

Algemeen

Oefening FloodEx was een ontdekkingsreis. Voor de werkgroepleden in de voorbereiding en voor de deelnemers tijdens de oefening. Er is heel veel goed gegaan, maar ook zijn er acties verkeerd uitgepakt. Er waren veel variabelen, die het verloop de oefening negatief konden beïnvloeden. Echter het enthousiasme, de motivatie en deskundigheid van de hulpverleners waarborgde een goede samenwerking in het veld. Op dit vlak zijn er weinig structurele verbeterpunten te benoemen. De aanbevelingen in deze rapportage richten zich dan ook op concreet uit te voeren acties waarmee de hulpverlening bij rampen in de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord verbeterd kan worden.

Briefings

Aanbeveling 1 Om leidinggevenden en teams in complexe hulpverleningsacties goed hun werk te kunnen laten doen, moet iedereen gebrieft worden. De briefings mogen aan duidelijkheid niets te wensen overlaten. Dat geldt voor de eigen CoPI-leden als voor bijstandverlenende eenheden. Aandachtspunten hierbij zijn: • De taal van de deelnemers. • De te verwachten lokale omstandigheden. • Coördinerende bepalingen. • Brief over (mogelijke) verschillen in organisatie en cultuur.

Floormanager

Aanbeveling 2 Voeg bij zeer grootschalige incidenten en oefeningen een floormanager aan het CoPI toe die verantwoordelijk is voor de logistieke coördinatie ter plaatse.

Resource manager

Aanbeveling 3 Voeg bij zeer grootschalige incidenten en oefeningen een resourcemanager met een ondersteunende staf toe aan het ROT. De resource manager is verantwoordelijk voor de logistiek, planning en facilitaire ondersteuning van de crisisorganisatie. Opmerking In Noord-Holland Noord zal een pilot opgestart worden waarbij Defensie de functie van resourcemanager zal invullen.

Oefenen ROT

Aanbeveling 4 Oefen het ROT met grootschalige scenario’s. Aandachtspunten hierbij: • Resource management. • Altijd volledige actiecentra. • Defensie (Officier Veiligheidsregio). Vervolg op volgende pagina


Pagina 25 van 37

6.

Aanbevelingen, Vervolg

Oefenen CoPI

Aanbeveling 5 Oefen CoPI’s in het verkrijgen van een gezamenlijke beeld en de interpretatie daarvan.

DARES

Aanbeveling 6 Ga een convenant aan met DARES, waarin hun mate ondersteuning en geoefendheid is vastgelegd, als back-up voor het wegvallen van C2000

Projectopdracht

Aanbeveling 7 De Veiligheidsregio zal geen dergelijke grootschalige oefening samen met andere partijen organiseren tenzij op basis van een duidelijke projectopdracht



Pagina 26 van 37

Bijlage 1 Schema oefenorganisatie

RDC

NOC/LEMA

BoO (liaison ROT)

Oefenleider NATIONAAL

Hoofd Oefenleider VR NHN

ROT

Oefenleider ROT

Actiecentra ROT

OSC 1 Akersloot eenheden

OSC 2 Wervershoof eenheden Actiecentrum HHNK

Actiecentrum Defensie

Oefenleider Akersloot oefenbegeleiders veiligheid

Oefenleider Wervershoof oefenbegeleiders veiligheid

HHNK liaison

Defensie OVR

logistiek

Oefenleider HHNK

1)

Amstelmeer incl oefenleiding en veiligheid Den Oever incl oefenleiding en veiligheid

bevelslijnen Informatie & Coördinatie

Vier Koggen incl oefenleiding en veiligheid

1)

Pompactiviteiten worden aangestuurd door (Actiecentrum) HHNK Liaison HHNK in ROT Oefenleider op locatie HHNK (mondeling) contact met Actiecentrum HHNK


Pagina 27 van 37

Bijlage 2 Overzicht deelnemers

Deelnemers VR NHN

Vanuit de VR NHN namen alleen operationele eenheden deel. Voor de VR NHN waren dit: • Leden ROT en RVOT, leden regionale actiecentra GHOR, Brandweer, Staf SGBO • Leden CoPI’s • Brandweer eenheden • Geneeskundige eenheden • Politie eenheden • T &F VR NHN, Logistieke ondersteuning en ICT • Gemeente Castricum (ondersteuning vanuit West-Grafdijk) • Oefenleiding • Gemeenten Wieringen, Wieringermeer, Medemblik, Wervershoof, Castricum (Graft-De Rijp), Uitgeest en Bergen

Overige NL partners

Aan de oefening deden naast de operationele eenheden VR NHN ook de volgende netwerkpartners mee: • LOCC • Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier • Rijkswaterstaat • PWN • Nederlandse Rode Kruis • Reddingsbrigade Nederland • Defensie • KLPD • Telecom Nederland • DARES, zendamateurs

Buitenlandse deelname

Vanuit het buitenland namen de navolgende eenheden deel: • Engeland Rescue-, en pompunits, decontamination • Polen Rescue-, en pompunit • Duitsland Rescue-, en pompunit en helikopter S&R • Estland Resue-unit • RIVM (NL) Deze module geschikt voor inzet buitenland, werd geoefend als `buitenlandse eenheid


Pagina 28 van 37

Bijlage 3 Opdracht aan ROT

ROT

De startsituatie van het incident stond in Cedric. Daarin is ook opgenomen de opdracht van het RBT aan het ROT: • Formuleer een aanvraag voor bijstand aan het LOCC. • Bezie mogelijke escalatie van het scenario. • (On)mogelijkheden nutsvoorzieningen en infrastructuur. • Trek conclusies voor wat dat betekent voor de betrokken inwoners. • Verdeel de eigen en door het LOCC toegewezen middelen over de bedreigde gebieden inzetlocaties. • Formuleer een procedure voor de het inzetten van buitenlandse eenheden. • Formuleer en regel de inzet/verplaatsing van konvooien naar het bedreigde gebied. • Maak een responsplan met bovenstaande elementen voor overdracht aan het volgende ROT van woensdagochtend 23 september. Daarin opgenomen de gekozen strategie en de wijze van uitvoering voor de acties in het bedreigde gebied. • Maak een logistiek plan. • Geef om 18.00 uur een briefing aan de leiders CoPI, H-AC HHNK/RWS en overigen (opdracht, toegewezen gebied en capaciteit) met als doel om 07.00 uur van de volgende dag aan te vangen met de opdracht. • Monitoren operationele inzet en planning tijdens de inzetdagen.


Pagina 29 van 37

Bijlage 4 Opdracht aan CoPI’s en AC HHNK/RWS 1. TOESTAND a. Algemene toestand in VR NHN b. Toestand gebieden [ korte situationeel beeld] (1) Geëvacueerde [Den Helder en omgeving] (2) Ondergelopen [Akersloot en Wervershoof] (3) Bedreigde [Wieringermeerpolder en Eijlandspolder] c. Reeds ontvangen bijstand (1) Verbindingsdetachement Defensie (2) Brugslagcapaciteit Defensie d. Oogmerk van RBT 23 september aanvangen met redden, evacueren en bevoorraden in de gebieden Akersloot en Wervershoof en het behouden van de mobiliteit in de Wieringermeerpolder e. Eigen eenheden (ingezet) (1) omgeving Den Helder (2) voor openbare orde en veiligheid (3) overige locaties in de regio f. Bijstandseenheden (geen middelen van de regio) (1) Helikopter capaciteit (a) SAR (b) Transport (c) Trauma (d) Verkenning (2) Politie te water (3) KLPD, tbv begeleiding konvooien (4) Geneeskundig detachement Defensie (5) 2x rubberboot Defensie (redden) (6) Peloton Defensie (beveiligen & bewaken) (7) Logistieke groep Defensie (8) Reddings-units van Reddingsbrigade Nederland (9) Pompcapaciteit (UK, GE, POL) (10) Ontsmettingscapaciteit (UK) (11) Reddings-units (GE ,EST ,POL, UK) (12) DARES detachementen 2. OPDRACHT Zorg voor redding, evacuatie en bevoorrading in de toegewezen vakken en behoud de mobiliteit van de Wieringermeerpolder 3. UITVOERING In de vroege ochtend van 23 september worden de eigen eenheden op de locaties ontplooid. De buitenlandse bijstandseenheden zullen verplaatsen in konvooien, die begeleidt worden door de KLPD. De uitvoering zal naar verwachting om 10.00 uur aanvangen en einde opdracht zal omstreeks 16.00 uur zijn. De OSC’en en HHNK/RWS voeren een opdracht uit, melden voortgang aan het ROT. Het ROT draagt zorg voor de randvoorwaarden die de operationele eenheden noodzakelijk, stellen prioriteit bij inzet schaarse middelen. Als prioriteit geldt de volgorde gewonden, niet zelfredzamen, evacueren van personen, bevoorraden. Helikopter capaciteit zal centraal vanuit het ROT worden gecoördineerd daar dit als een schaars middel wordt gezien. a. ROT/Actiecentra (1) Schept randvoorwaarde voor uitvoering operatie (2) Stelt zonodig prioriteit bij schaarse capaciteit (3) Draagt zorg voor een up-to-date situationeel beeld (4) Draagt zorg voor voortgangsmelding aan RBT en LOCC b. HHNK/RWS (1) Vangt aan met pompen voor behoud mobiliteit Wieringermeer met de toegewezen capaciteit (zie bijlage) (2) Bereidt voor en voer uit pomplocaties Amstelmeer, Den Oever en De VIER KOGGEN (3) Draagt zorg opvang NL capaciteit (4) Draagt zorg voor UGS’en, neemt konvooien over van KLPD 100412 DOC-VB Evaluatie oefening FloodEx 2009 -VR NHN - versie 1.2

Pagina 30 van 37

(5)

Houdt rekening met aanvoer pompunit (UK) met CHINOOK op locatie Den Oever

c. OSC Wervershoof (1) Voer redding, evacuatie en bevoorrading uit in het toegewezen gebied met de toegewezen capaciteit (zie bijlage) (2) Draagt zorg voor voorbereidingen locatie Wervershoof, opvang NL- en buitenlandse capaciteit (3) Houdt rekening met briefing teamleaders buitenlandse bijstandteams (4) Draagt zorg voor UGSn, neemt konvooi over van KLPD d. OSC Akersloot (1) Voer redding, evacuatie en bevoorrading uit in het toegewezen gebied met de toegewezen capaciteit (zie bijlage) (2) Draagt zorg voor voorbereidingen locatie Akersloot, opvang NL- en buitenlandse capaciteit (3) Houdt rekening met briefing teamleaders buitenlandse bijstandteams (4) Draagt zorg voor UGSn, neemt konvooi over van KLPD e. Coördinerende bepalingen (1) Tijdschema (a) 07.00 OSC + kernfunctionarissen aanwezig (b) 07.00 OT/AC HHNK/RWS aanwezig (c) 07.30 uittesten verbindingen met ROT (opening verbindingsnet) (d) 07.30 aanvang verplaatsingen buitenlandse bijstandteams (e) 08.30 briefing/inzetplan buitenlandse teamleaders (f) 08.30 NL-eenheden op locatie (g) 09.15 buitenlandse bijstandteams in UGS (h) 09.55 aanvang operationele uitvoering (i) 16.00 einde operationele uitvoering(geschat) (j) 18.00 terug verplaatsing buitenlandse bijstandteams(geschat) (2) Voorlichting locaties (a) Algemeen Op alle oefenlocaties is een gastheer/gastvrouw beschikbaar (b) Voorlichting OT HHNK/RWS (i) Voorlichter aanwezig vanuit HHNK (c) Voorlichter OSC 1. 23 en 24 september Akersloot 2. 23 en 24 september geen voorlichter OSC Wervershoof (3) Personeel OSC’en (en kern functionarissen andere disciplines) en OT- HHNK/RWS 230700 uur aanwezig (4) Oefenleiding zal een korte briefing verzorgen op locatie bij aanvang (5) Meldt UGSn aan ROT voor 23 september 07.45 uur (6) Toegang tot rampterrein alleen met pasje, anders te bepalen door gastheer/gastvrouw (7) Houdt rekening met aankomst teamleaders rescue-units buitenlandse bijstand op 23 september 08.30 uur (8) Houdt rekening met aankomst teamleaders pompcapaciteit buitenlandse bijstand op 23 september 09.00 uur (9) NL-eenheden verplaatsen zelfstandig naar oefenlocaties (10) Buitenlandse bijstandteams verplaatsen onderbegeleiding (11) Op/boven water zwemvest verplicht (12) Bezoekers (a) 1x groep circa 40 personen op locaties Akersloot, Wervershoof en Den Oever (b) Individuele bezoekers (c) Programma “burgemeester Wervershoof” (12.00 -13.00 uur) (13) Heli inzet/toewijzing via ROT (14) Afvoer gewonden naar ziekenhuis Zaandam en Hoorn (SIM)) (15) Opvang en verzorging (alleen 23 september) vanaf OSC Akersloot dzv gemeente Castricum (11.00 -14.00 uur) (16) Einde dagoefening 23 september 16.00 uur op aanwijzing oefenleiding


Pagina 31 van 37

4. LOGISTIEK a. Algemeen (1) De logistieke basis is de BoO (BERGEN), van hieruit zal de bevoorrading plaatsvinden. (2) De VR NHN heeft een eigen logistiek detachement gevormd om aan de logistieke vraag te kunnen voldoen. (3) Het logistieke detachement zal worden aangestuurd vanuit het ROT. (4) NL eenheden zijn de eerste 4 uur “self-support” en dienen rekening te houden met “lange omlooptijden” (5) Buitenlandse eenheden zijn self-support. b. Organisatie (1) Op de locaties Wervershoof en Akersloot zal een logistiek punt worden ingericht (2) Voor de locaties Amstelmeer, Den Oever en VIER KOGGEN zal een mobiele ploeg ter beschikking zijn (3) 1x groep (res) algemene capaciteit c. Voeding (1) Koffie/thee/water op logistiek punt Akersloot en Wervershoof (2) Koffie/thee/water door mobiele ploeg voor Amstelmeer, Den Oever en VIERKOGGEN (3) Lunchpakketten zullen worden opgevoerd naar logistiek punt en pomplocaties d. Brandstof (1) Op locatie Akersloot en Wervershoof zal een storingsvoorraad worden aangelegd (diesel en benzine) (2) Meer behoefte aanvraag via ROT (3) Olie voor “mengsmering” buitenboordmotoren dienen de deelnemers zelf mee te voeren e. Verplaatsingen (1) NL-eenheden (a) Verplaatsen zelfstandig naar oefenlocaties (b) Passage noodbrug alleen voor konvooien buitenlandse bijstandteams (2) Buitenlandse bijstandteams (a) Verplaatsing in konvooien vanuit BoO (b) Begeleiding door KLPD (c) Tijdschema: (i) 07.30 konvooi nr. 1 Wervershoof (ii) 07.45 konvooi nr. 2 Den oever (iii) 08.00 konvooi nr. 3 Amstelmeer (iv) 08.15 konvooi nr. 4 VIER KOGGEN (v) 08.30 konvooi nr. 5 Akersloot (d) Konvooien 1 t/m 4 verplaatsen over noodbrug Nieuwe Niedorp (kruising met Groetkanaal) f. Herstel en berging (1) Eigen middelen (2) Aanvraag via ROT g. Geneeskundige hulp Bij ongevallen (1) 112 (2) NO-PLAY via oefenleiding 5. BEVELVOERING en VERBINDINGEN a. Bevelvoering (1) ROT operationeel 23 07.00 uur, locatie Nollenoor (2) OSC Wervershoof (Dirk Bijvoetweg), Akersloot en OT/AC-HHNK/RWS (Den Oever, ) 23 07.30 uur operationeel b. Verbindingen (1) Bereikbaarheid (a) ROT: zie bijlage 3 (b) OSC Wervershoof, zie bijlage 3 (c) OSC Akersloot, zie bijlage 3 (d) OT/AC-HHNK/RWS, zie bijlage 3 (e) Locatie Amstelmeer, zie bijlage 3 (f) Locatie VIER KOGGEN, zie bijalge 3 (g) DARES, zie bijlage 3 (2) Openen verbindingsnetwerken (test) 23 07.15 uur (3) C2000 en GSM netwerk niet beschikbaar 100412 DOC-VB Evaluatie oefening FloodEx 2009 -VR NHN - versie 1.2

Pagina 32 van 37

(4) (5) (6) (7) (8)

Netwerk “COH’s“ wordt beschouwd als “Defensie middelen” Gebruik toegewezen analoge verbindingsmiddelen NRK Back-up verbinding DARES op alle (oefen) locaties aanwezig Extra satelliet verbinding op locaties Akersloot/Wervershoof Maximaal gebruik van Cedric

Bijlage: 1 (gebieden), niet bijgevoegd bij evaluatie 2 (toewijzing middelen) 3 (verbindingsschema), zie bijgevoegd bij evaluatie


Pagina 33 van 37

bijlage 2 bij opdracht aan CoPI en AC HHNK (Toewijzing middelen) 1. ROT a. Verbindingsdetachement Defensie b. Detachement DARES c. Heli capaciteit (1) S&R (2) Trauma (3) Transport (4) Verkenning 2. HHNK/RWS a. Algemeen (1) OVD-P (2) 4 politie eenheden (3) 9 personeel Defensie ondersteuning politie b. Pomplocatie “Amstelmeer” (1) 4x pomp (GE), capaciteit 2x 10.000 l/m en 2x 5000 l/m (2) 1x pomp (UK), capaciteit 7000 l/m (3) 1x pomp (NL), capaciteit 7000 l/m (4) 1x pomp (POL), capaciteit 6000 l/m (5) Detachement DARES c. Pomplocatie “Den Oever” (1) 2x pomp RWS, capaciteit 80.000 l/m (2) 2x pompunit(s) HHNK, capaciteit 110.000 l/m (3) 2x pomp (GE) 1x 10.000 l/m 1x 5000 l/m (4) 1x HVP (UK), capaciteit 7000 l/m (5) 1x HVP (POL), capaciteit 6000 l/m (6) Hytrans Systems, capaciteit 10.000 l/m (7) Detachement DARES d. Pomplocatie De VIER KOGGEN (1) 6x pomp (GE) capaciteit 1x10.000 l/m, 5x5000 l/m (2) Detachement DARES 3. OSC Wervershoof a. 1x gastheer/gastvrouw b. 4x politie eenheden c. 9x personeel Defensie ondersteuning politie d. 1x eenheid politie te water e. COH f. VC reddingsbrigade NL g. VC NRK met analoge portofoons h. Detachement DARES i. 1x decontamination (UK) j. 2x TS k. 1x geneeskundige hulppost Defensie l. 2x ziekenauto Defensie m. 2x ambulance n. 4x redeenheid Reddingsbrigade NL, maximaal 5 p/boot o. 6x redeenheid (GE), max. 10 p/boot p. 4x redeenheid (EST), max. 7 p/boot q. Heli capaciteit op afroep r. Logistieke ondersteuning 4. OSC Akersloot a. 1x gastheer/gastvrouw b. 1x voorlichter OSC c. 4 politie eenheden d. 4 personeel Defensie ondersteuning politie e. 1x eenheid politie te water f. COH (GE) g. VC reddingsbrigade NL 100412 DOC-VB Evaluatie oefening FloodEx 2009 -VR NHN - versie 1.2

Pagina 34 van 37

h. VC NRK met analoge portofoons i. Detachement DARES j. 3x TS k. SIGMA (incl. aflossing) l. 2x ambulance m. 2x ziekenauto Defensie n. 1x decontamination (UK) o. 4x redeenheid Reddingsbrigade NL, maximaal 5 p/boot p. 7x redeenheid (UK) maximaal 5 personen p/boot q. 1x redeenheid (POL), maximaal 6 p/boot r. 2x redeenheid (Defensie), maximaal 5 p/boot s. Heli capaciteit op afroep t. Logistieke ondersteuning


Pagina 35 van 37

Bijlage 5 Totaal overzicht feedback deelnemers

Hele oefening

Prima oefening! Het grootste gedeelte van de deelnemers hebben FloodEx met een goed gevoel afgesloten. Een zinvolle oefening, waarin veel geleerd en geoefend is. De oefening was strak georganiseerd. Dit had als gevolg dat een aantal leidinggevende teams zijn beslissingen moest terugdraaien omdat de beslissing niet volgens het draaiboek ging. Deelnemers hadden liever gezien dat er minder strikt omgegaan werd met het script, zodat ze meer invloed hadden op de oefening zelf. De scenario’s waren realistisch opgezet en de samenwerking met de buitenlandse eenheden was een uitdaging.

Buitenlandse eenheden

Professioneel, goed uitgerust en zelfredzaam! De Nederlandse deelnemers hebben de buitenlandse eenheden als professioneel, zelfstandig en inventief ervaren. Onderlinge communicatie speelde bij de oefening een belangrijke rol. Het communiceren in Engels of Duits werd met name voor het vakjargon als lastig ervaren. De samenwerking met de buitenlandse eenheden ging over het algemeen goed. De eenheden anticipeerden snel en kwam met oplossingen voor problemen. De verstandhouding tussen Nederlandse en buitenlandse eenheden was productief.

Organisatie

Goed opgezette oefening. De oefenorganisatie heeft volgens de deelnemers goede faciliteiten geleverd. De meeste deelnemers hebben dankzij verschillende briefings een inzicht gekregen wat van hen werd verwacht en welke faciliteiten er waren. De deelnemers hadden voldoende ondersteuning om goed te kunnen oefenen, ook al functioneerden de middelen niet optimaal. Op de oefendagen was er op sommige plaatsen een tekort aan lunchpakketten of moesten lunchpakketten van ver komen. Tijdens de oefening is op de locatie Amstelmeer een onveilige situatie ontstaan. Daarop is door de oefenorganisatie direct actie ondernomen en was de situatie snel verbeterd. Het merendeel van de deelnemers kijkt met een gemiddeld cijfer van 7,6 tevreden terug op de oefening.


Pagina 36 van 37

Bijlage 6 Afkortingen BoO CPX COH CoPI DARES EDO EU GHOR HHNK IC IM KLPD L-CoPI LEMA LOCC NCC NCW NRK OL OSC OT OVD-B OVR PWN RBT RDC RIVM ROT RVOT RWS SIGMA UGS VR NHN

Base of Operations, Basecamp Command Post Exercise COmmando Haakarmbak Commando Plaats Incident Dutch Amateur Radio Emergency Service Ernst Denkbare Overstroming Europese Unie Geneeskundige hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Informatie Coördinator Informatiemanager Korps Landelijke Politie Dienst Leider Commando Plaats Incident (= OSC) Local Emergency and Management Authority Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum Nationaal Coördinatie Centrum NetCentrischWerken Nederlands Rode Kruis Operationeel Leider On Site Commander (= L-CoPI) Operationeel Team Officier van Dienst Brandweer Officier Veiligheidsregio Waterleidingbedrijf Noord-Holland Regionaal Beleids Team Reception en Departure Centre Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu Regionaal Operationeel Team Regionaal Verbindings Ondersteuningsteam Rijkswaterstaat Snel Inzetbare Groep Medische Assistentie Uitgangsstelling Veiligheidsregio Noord-Holland Noord


Pagina 37 van 37

Evaluatie oefening FloodEx Field Exercise 22, 23 en 24 september 2009

Recommend Documents