NUMMER 51, 14 JUNI 2013
IN DIT NUMMER Evaluatie Museumregister – lees verder Cultuureducatie met kwaliteit – lees verder Cursus Molengids – lees verder Maand van de Geschiedenis 2013 – lees verder Adviezen op het gebied van behoud en beheer – lees verder Agenda – lees verder
COLUMN
ROELI BROEKHUIS
Meer kwaliteit voor hetzelfde of minder geld Deze week kwam de langverwachte brief van de minister over het nieuwe museumbestel met als titel ‘Samen werken, samen sterker’ . Deze brief is de reactie op het advies van de Raad voor Cultuur dat de titel heeft ‘Ontgrenzen en verbinden’. Alleen al uit de namen van de documenten blijkt dat de minister de adviezen van de Raad voor het grootste deel overneemt. Zij wil het museumbezoek stimuleren en de kosten verminderen. Kortom: meer kwaliteit voor hetzelfde of minder geld. Het lijkt een leus uit de reclamewereld en er moet heel wat gebeuren voor deze wens realiteit wordt. Dat weet de minister ook en daarom wil ze komende jaren 10 miljoen euro reserveren om samenwerking te bevorderen. Dit wil zij vooral op het gebied van behoud en beheer van de collectie, onderzoek naar de collectie, digitalisering en een optimaal bruikleenverkeer. Vanaf 2017 wordt, als het aan de minister ligt, een korting toegepast van 2,5% op de rijksmusea om zo een voorziening te vormen voor samenwerkingsprojecten. Zij hoopt dat gemeenten en provincies vanaf 2017 ook aan deze pot zullen bijdragen omdat de samenwerkingssubsidie voor alle musea beschikbaar komt. Samenwerking niet alleen tussen musea onderling, maar ook met andere organisaties. De minister heeft er vertrouwen in dat musea deze samenwerking zelf kunnen organiseren en legt het advies van de raad naast zich neer om een aantal musea verantwoordelijk te maken voor die samenwerking. De weerstand van de grote musea was te groot. Toch ligt er een inspanningsverplichting om samen te werken en worden musea afgerekend op de resultaten die ze onder andere op dit terrein behalen. Zonder een regisserend museum dat hiervoor verantwoordelijk is, kan dit toch lastiger zijn dan gedacht. Ook wordt het voor de provinciale en gemeentelijke musea ingewikkelder om een juiste partner te vinden. Ik denk daarom dat goede afspraken in noordelijk verband nodig zijn om de juiste strategie te ontwikkelen zodat onze musea een vanzelfsprekende partner binnen de samenwerkingsverbanden zullen zijn. In de brief van de minister worden ook andere thema’s uitgewerkt die voor onze musea relevant zijn. Daarom ontvangt u als bijlage van de Erfgoedloper de brief van de minister.
Evaluatie Museumregister Op 1 oktober 2011 is de registratie van musea in Nederland veranderd. Musea die zich willen aanmelden voor opname in het Museumregister dienen contact op te nemen met het bureau van het Museumregister. Door de Stichting Het Nederlands Museumregister zijn speciale auditoren aangesteld die de aanvraag (audits) beoordelen. De Adviescommissie controleert en beoordeelt alle door de auditoren uitgevoerde audits en brengt advies uit aan het bestuur over het al dan niet behalen/ behouden van de registratie van het betreffende museum in het Museumregister.
Op 31 mei werd in Amsterdam het ‘nieuwe’ systeem geëvalueerd met de provinciale museumconsulenten. De ervaringen van de verschillende provincies komen overeen met de ervaringen van de Groningse musea. De reacties op het nieuwe systeem zijn overwegend positief, maar er zijn toch zaken die verbeterd kunnen worden, zoals de communicatie met de musea die stukken hebben ingeleverd. De Stichting Het Nederlands Museumregister heeft zich dat zelf ook gerealiseerd, maar werkte met een te klein team om alle aanvragen te kunnen behandelen. Er zijn nu extra medewerkers aangesteld. Verder hebben musea behoefte aan advies. Dat geven de medewerkers van het museumregister niet. Daarvoor kunnen musea een beroep doen op het museumconsulentschap. Voor geregistreerde musea is het belangrijk om voortdurend na te denken over kwaliteit van handelen wat betreft beleid en aansturing, behoud en beheer, educatie en publiek en scholing voor (vrijwillige) medewerkers. Het Museumhuis kan bij al deze aspecten adviseren.
Cultuureducatie met kwaliteit Idee gezocht Stad en provincie Groningen doen mee aan het stimuleringsprogramma Cultuureducatie met Kwaliteit. Deze cultuurperiode is jaarlijks ruim 700.000 euro beschikbaar voor het opzetten van kwalitatief goede cultuureducatieprojecten. De regeling loopt vier jaar en heeft als doel lokale instellingen - dus ook erfgoedinstellingen- en scholen primair onderwijs nauwer met elkaar te verbinden. Daarnaast zet de overheid in op structuur en kwaliteit: van instellingen wordt verwacht dat ze bij de ontwikkeling van producten met scholen optrekken (zoals nu al gebeurt in de trajecten erfgoededucatie), en dat sterk gelet wordt op de kwaliteit van het product. Helpdesk Het Museumhuis, Kunststation C, IVAK en Cultuureducatie Stad zijn vertegenwoordigd in een helpdesk die de regie voert over het programma. Van belang is dat alle culturele instellingen in Groningen deelprogramma’s kunnen uitvoeren! De criteria en voorwaarden vindt u op de website www.cmkgroningen.nl. Zoals hierboven al aangegeven dienen instellingen wel samen met scholen het deelprogramma te ontwikkelen en aan te geven dat de vraag vanuit de scholen komt. Een belangrijke doelstelling is dat scholen en hun culturele omgeving meer met elkaar gaan samenwerken. Wanneer u een idee heeft, is het niet nodig om direct een hele aanvraag te schrijven. Op de website staat een formulier waarop u kort uw idee kunt weergeven. De helpdesk besluit vervolgens of en hoe u het idee kunt uitwerken. Aandachtspunten bij het formuleren van het idee zijn: - ontwikkeling, verdieping en vernieuwing - de relatie van de school met de lokale culturele en sociale omgeving - of die bijdragen aan vakinhoudelijke deskundigheid. Vragen? Mail of bel Tineke de Danschutter:
[email protected] / 050 3130052.
Cursus Molengids Het Molenhuis plant dit najaar, september/oktober, een cursus Molengids. In acht bijeenkomsten leren cursisten (groepen) bezoekers veilig rond te leiden en activiteiten op een molen te organiseren. Om de molen op een aantrekkelijke manier onder de aandacht van de samenleving te brengen vervullen Molengidsen een belangrijke rol. Zij werken hierin nadrukkelijk samen met de molenaar. In de cursus worden onderwerpen als interne en externe communicatie, klantvriendelijkheid, logistiek, huisregels, veiligheid, groepsbezoek en rondleidingen behandeld. De cursus wordt zes keer op donderdagavond van 19:00 – 21:00 uur gegeven in het Molenhuis. Eén keer organiseren de cursisten een activiteit op een zaterdagochtend op een molen en op de achtste bijeenkomst worden in het Molenhuis de certificaten uitgereikt. De cursus gaat, mits voldoende deelnemers, op donderdag 5 september van start en wordt op donderdag 31 oktober afgesloten met een presentatie en evaluatie van de activiteit en met het uitreiken van de certificaten. Aanmelden kan tot 30 augustus:
[email protected]. Deelname kost € 75,- per persoon.
Maand van de Geschiedenis 2013 De 12-jarige Johanna Catharina (Cateau) Lewe van Nijenstein (18611943), die als gast bij het diner op 22 mei 1873 in de Menkemaborg aanwezig mocht zijn om het getal 14 vol te maken. Men was bang dat Koning Willem III het niet prettig zou vinden om met 13 gasten aan tafel te zitten…
Het Nederlands Openluchtmuseum en het Museumhuis Groningen nodigen u van harte uit deel te nemen aan de Maand van de Geschiedenis 2013. Het evenement vindt in 2013 plaats van 1 t/m 31 oktober en heeft het thema Vorst & Volk. Draaien voor de prins Niet allen borgen en musea, maar ook andere erfgoedorganisaties worden uitgenodigd mee te doen met een activiteit. Wat denkt u bijvoorbeeld van de kreet ‘draaien voor de prins’ (voor molens). Of misschien heeft een lid van het Koninklijk Huis uw organisatie, dorp of stad bezocht en kunt u daar door een (kleine) fototentoonstelling aandacht aan besteden. En ook de komende Erfgoeddag/Molenvriendendag in Stedum biedt mogelijkheden. Zoals wellicht bekend had dit dorp in de 17de eeuw een prominente inwoner namelijk Adriaan Clant van de borg Nittersum. Hij was in 1648 één van de ondertekenaars van de Vrede van Munster waardoor er een eind kwam aan de Tachtigjarige Oorlog.
Activiteiten kunnen worden aangemeld op maandvandegeschiedenis.nl. De activiteiten zijn per provincie gerangschikt. Hier vindt u voor de provincie Groningen bijvoorbeeld al twee activiteiten van de Menkemaborg in Uithuizen namelijk de tentoonstelling ‘Cateau en de Koning’ (1 maart tot en met 31 december) en een kinderactiviteit: een minitheatervoorstelling, gebaseerd op dit bezoek. Kijk op maandvandegeschiedenis.nl voor meer informatie, deelname, belangrijke data en inspiratie over het thema Vorst & Volk. Vragen? Heeft u vragen, opmerkingen of ideeën? Wenst u tips of inspiratie? Aarzel dan niet om contact op te nemen. Inspiratiebijeenkomst Koningin Beatrix tijdens een officieel bezoek aan het Openluchtmuseum in Arnhem.
De landelijke organisatie van Maand van de Geschiedenis houdt op donderdag 20 juni een informatiemiddag in het Openluchtmuseum in Arnhem. Men kan dan ideeën opdoen, ervaringen uitwisselen, vragen stellen aan deskundigen op het gebied van lokale samenwerkingsverbanden, pers&communicatie en externe financieringsmogelijkheden. De bijeenkomst is bedoeld voor organisaties die bijvoorbeeld al jaren meedoen maar meer persaandacht willen, die een samenwerking willen opzetten met meerdere partijen, die van plan zijn om voor het eerst mee te doen en willen horen hoe anderen dat doen of inspiratie willen opdoen voor het aantrekken van extra financiering. De inspiratiemiddag begint om 14:00 uur met een welkomstwoord, gevolgd door een inspiratielezing over Vorst&Volk. Voor en na de pauze volgt dan een ronde ‘In gesprek over…’ één van de hierboven genoemde onderwerpen. De bijeenkomst wordt rond 16:15 uur afgesloten met een borrel. Aanmelden: zo spoedig mogelijk via
[email protected] met opgave van aantal personen. U ontvangt een ontvangstbevestiging en routebeschrijving. Deelname is kosteloos.
Adviezen op het gebied van behoud en beheer De consulenten van Erfgoedpartners worden dikwijls voor advies op allerlei gebied ingeschakeld. Vooral adviezen over behoud en beheer worden regelmatig gegeven. Met name voor geregistreerde musea van belang omdat op dit terrein veel van de musea wordt gevraagd en deskundigheid niet altijd aanwezig is binnen de instellingen. Voor vragen over behoud en beheer kan men de consulenten bereiken door een e-mail te sturen (
[email protected]) of te bellen (050) 313 00 52. Een goed voorbeeld van een recent advies is dat aan Stichting Begraven op Sutherdicke met betrekking tot de restauratie van het baarhuisje op de begraafplaats in Zuurdijk. Het baarhuisje dateert uit 1877 en is één van de oudste in de provincie Groningen. De bedoeling van de stichting is om het huisje, na restauratie, open te stellen voor het publiek met een presentatie over de begrafeniscultuur. Consulent Yvonne Nijlunsing werd vervolgens gevraagd om advies te geven
over welke in het huisje aanwezige attributen waardevol zijn voor deze presentatie en op welke manier ze geconserveerd kunnen worden. zij kon nog een paar interessante stukken redden. Een gesprek met Yvonne. Het baarhuisje in Zuurdijk Vóór de restauratie van start kon gaan, haalde de aannemer het baarhuisje leeg. De ‘rommel’ werd vervolgens bij de weg gelegd zodat het kon worden opgehaald door de reinigingsdienst. Wel waren twee baren, een baar voor kinderen en één voor volwassenen, al opzij gelegd omdat men besefte dat deze bij het huisje hoorden. Annette Broekhuizen, onder andere bestuurslid van de Stichting Begraven op Sutherdicke, en, zoals zij zelf zegt iemand die zich bekommert om het behoud van erfgoed, schakelde vervolgens het Museumhuis in omdat zij vermoedde dat zich onder de spullen materiaal bevond dat waardevol was voor de inrichting van het huisje. Yvonne traceerde inderdaad attributen die altijd bij teraardebestellingen zijn gebruikt zoals een gieter, emmer, zeis en een trappetje om in en uit het graf te kunnen komen. Ook vond zij nog een ijzeren grafpaal en raamwerk waarvan de betekenis nog niet duidelijk is maar wat wel bij de baren hoort gezien de kleur verf en de afwerking die dezelfde zijn als andere onderdelen van de baar. Omdat er sprake was van houtworm, en infectie moest worden voorkomen, heeft Yvonne tenslotte nog een advies geschreven over de bestrijding van dit ongedierte.
Agenda ► vrijdag 21 juni ► maandag 24 juni ► dinsdag 25 juni ► donderdag 27 juni ► dinsdag 3 sept. ► dinsdag 10 sept. ► dinsdag 17 sept. ► zaterdag 12 okt. ► dinsdag 19 nov.
Terugkomdag Veiligheidszorg 09:00-12:00 uur Ledenvergadering 10:00-12:00 uur Platform Instandhouding molens10:00-12:00 uur Cursus Adlib 09:00-14:00 uur Bijeenkomst kinderactiviteiten 10:00-12:00 uur Directeurenoverleg 10:00-12:00 uur Platform Onderhoud molens 10:00-12:00 uur Erfgoeddag/Molenvriendendag 10:30-16:00 uur Platform educatie 10:00-12:00 uur
Brandweer Museumhuis Molenhuis Museumhuis Museumhuis Museumhuis Molenhuis Stedum Museumhuis
