este lezer, Hopelijk inspireert dit onderwerp u tot een bijdrage. Stuur het op naar onderstaand adres of geef het af

Contactblad erapeuticum Aquamarijn nr. 39, september 2012

Aquatinten

B

este lezer,

Met veel genoegen presenteren wij u dit nummer van Aquatinten over omgevingsinvloeden. Het nummer is veelzijdig: artikelen over factoren die ons bedreigen (straling, gif), over factoren die ons plezier geven en inspireren (schoonheid, kunst, muziek). Over zichtbare en onzichtbare invloeden om ons heen. Het nummer verschijnt rond het Michaëlsfeest, dat wij in september vieren, aan het begin van het donkere jaargetijde. Een feest van menselijke moed, van innerlijke activiteit, van inzicht in de geestelijke ontwikkeling en in de noden van onze tijd.

THEMA: OMGEVINGSINVLOEDEN

Het thema van deze Aquatinten wordt verder uitgediept op de eerste podiumavond, georganiseerd door de Deelnemersgroep. U vindt in dit nummer meer informatie over deze groep. De podium-avond is een open avond voor iedereen die betrokken is bij het erapeuticum en zal plaatsvinden op dinsdag 23 oktober, van 20.00 tot 21.30 uur. Achterin dit nummer staan de berichten over de huisartsenpraktijk, het bestuur, de bibliotheek en de cursussen.

gezondheidsredenen en welk effect had dat? Past het nieuwe huis als een warm jasje? Hoe verhuis je je ziel mee? Heeft u ideeën hierover voor het erapeuticum? Hopelijk inspireert dit onderwerp u tot een bijdrage. Stuur het op naar onderstaand e-mailadres of geef het af aan de balie. Namens de redactie, Corrie Evenhuis ([email protected])

Het volgende nummer verschijnt in het voorjaar van 2013 en valt samen met de verhuizing van het erapeuticum naar Klarendal. Het thema is dan ook: Verhuizen, een nieuwe uitdaging? Bent u ooit verhuisd om Omgevingsinvloeden

“De onzichtbare beschermengel”

Inhoudsopgave De ontzichtbare engel

pag. 1

Lopen, spreken, denken

pag. 27

Niet zichtbare invloeden

pag. 5

Boekbespreking: De grote moeder

pag. 31

De omgevingsinvloed van een bijenvolk

pag. 8

Op de vlucht voor UMTS-masten

pag. 33

Sneeuwstorm

pag. 11

Muziektherapie en het gehoor

pag. 36

Even voorstellen

pag. 38

Nieuw bestuur presenteert zich

pag. 41

Vanuit de bibliotheek

pag. 42

pag. 17

Welkom bij de deelnemersgroep

pag. 43

Word vies en blijf gezond!

pag. 19

ema- podium avond

pag. 44

Omgevingsinvloeden

pag. 20

Nieuw: Hartcoherentie in Aquamarijn

pag. 45

Ontstolen ruimte

pag. 23

Vanuit de huisartsenpraktijk

pag. 46

Omgevingsinvloeden, wat doen ze met mij?

pag. 26

Cursussen 2012 - 2013

pag. 50

Omgevingsfactoren die invloed hebben op de gezondheid

pag. 12

Waarom kinderen vies moeten worden om gezond te blijven

Aquatinten

In het Duits wordt dit genoemd “Stille Feiung”. Dit woord is afgeleid van het woord Fei(e), hetgeen fee betekent.

Dit is een prachtig beeld voor de geneeskunst als het gaat om een antwoord van het immuun-organisme op een symptoomloos verlopende infectie met tal van ziekteverwekkers om ons heen. Door die stille infecties wordt er wel voortdurend gebouwd aan ons immuunsysteem. Natuurlijk ook door de infecties die we helemaal doormaken en waar we echt ziek van worden. In de huidige visie op gezondheidszorg wordt er altijd van uitgegaan dat we ons moeten beschermen tegen heel veel ziekteverwekkers. Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van een specifieke immuniteit. Hiervoor werden al die vaccins ontwikkeld die we onze kinderen al sedert jaar en dag op zeer jonge leeftijd moeten geven, meestal in de vorm van cocktails.

Maar die vaccinaties leiden niet tot een versterking van het op natuurlijke wijze ontwikkelde immuunsysteem, dat in wezen van een hogere orde is. We kunnen ons zelfs afvragen of die vaccinaties wel bijdragen aan een grotere weerstand, als je kijkt naar hoe die vaccins gemaakt worden, als je kijkt naar de werking van al die hulpstoffen in de vaccins. Maar diezelfde vraag begint ook te leven als we kijken naar de ervaringen met de vaccins tegen de Mexicaanse griep en ook de andere griepvaccinaties. Voor heel veel kinderen horen die ziektes - waarvan de reguliere medische wetenschap aangeeft dat ze er zeker voor gevaccineerd moeten worden - gewoon thuis in hun natuurlijke en vertrouwde omgeving. Vele van die ziektes zouden ze spontaan niet oploOmgevingsinvloeden

pen. Je wordt niet overal ziek van, tenzij er iets mis is met je natuurlijke immuniteit. Belangrijk is wat ieder mens op z’n weg tegenkomt en wat hem overkomt en wat hij van tevoren niet kan overzien en beheersen vanuit een onbegrensd verlangen om alles onder controle te willen houden met antibiotica en vaccinaties (we mogen vooral niet ziek worden!). Alles wat we op onze weg tegenkomen en meemaken moeten we eerst tam maken, ons eigen maken. Dit kan alleen als we met ons hart leren kijken naar de wezenlijke dingen in het leven; dat vraagt vertrouwen in plaats van alles onder controle te willen houden. Wat belangrijk is, is dat we erop kunnen vertrouwen dat we alleen dát meemaken dat bij ons hoort en waaraan we Aquatinten

ons mogen ontwikkelen. Daarin weten we ons immers beschermd door onze beschermengel (onze natuurlijke immuniteit). Tegenwoordig voert dat mensbeeld de boventoon, waarin de mens volledig over zichzelf kan beschikken en alles voor hem maakbaar is. Ziekte, lijden en gebrek horen in dit beeld niet thuis. Het leven wordt volledig beheerst, gecontroleerd en geoptimaliseerd, maar onze natuurlijke immuniteit (das stille Feien) moet zich daarmee ook aan die controle onderwerpen. We hebben er geen oog meer voor, omdat het een onzichtbare kracht is die ons beschermt. Hiermee brengen we dan ook dat wat onze “beschermengel” tot stand heeft gebracht in een grote wanorde. Er wordt van uitgegaan dat iedereen

door elke ziekteverwekker zal worden geïnfecteerd en dat de ziekteverwekker altijd de oorzaak is van de infecties, waar we dan ziek van worden. De ervaringen van oudsher leren toch dat dit gewoon niet waar kan zijn. Een legio mensen zal deze infecties nooit oplopen en/of doormaken. Toch wordt er op hun weg heel hard gewerkt aan het opbouwen van immuniteit. We spreken al van een mazelenepidemie als een paar kinderen in de klas mazelen krijgen. Vergeten wordt dan dat het merendeel van de kinderen geen mazelen krijgt. Een kind krijgt die bepaalde kinderziekte alleen als het een bepaalde affiniteit heeft tot de verwekker ervan, er op de een of andere manier een “verbinding” mee heeft gemaakt, omdat het in zijn/haar ontwikkeling zinvol is om juist die ziekte door te maken.

Ieder kind gaat vanaf de conceptie z’n hoogst persoonlijke levensweg. Het doet op die weg allerlei ervaringen op, ontmoet een veelheid aan bacteriën, virussen, maar ook alles wat in zijn omgeving leeft vanuit een eigenheid.

Illustratie : Kleine Prins en de vos

Daartoe behoren natuurlijk ook de mensen in wat ze doen, hoe ze zich voelen, maar ook in hoe ze denken. Al die ontmoetingen zijn heel individueel en horen bij dit kind. Ze horen als het ware thuis in de unieke omgeving

van dit kind. Het kind moet zich hiermee uiteen zetten en daaraan ontwikkelt het zich ook. Op die manier bouwt het kind dan ook aan een heel eigen weerstand, afgestemd op een heel eigen omgeving. Het kind werkt op die manier aan het zoeken naar en vinden van verbindingen, maar ook aan het leren afbakenen en het creëren van grenzen: wat moet je leren buiten je te houden en waarmee kun je je wel zodanig verbinden, dat je er ook iets van leert. Daarmee creëert het een eigen vertrouwde omgeving in de loop van z’n leven. Indrukwekkend vind ik tegen deze achtergrond het gesprek van De Kleine Prins met de Vos: ...“En toen verscheen de vos. Goedemorgen, zei de vos. Goedemorgen zei de kleine prins beOmgevingsinvloeden

leefd, en hij draaide zich om maar zag niets. Kom met me spelen, stelde het prinsje voor, ik ben zo verdrietig … Ik kan niet met jou spelen, zei de vos, want ik ben niet tam. Het prinsje vroeg: maar wat betekent tam? Dat is maar al te zeer een vergeten woord, zei de vos. Het betekent “verbonden zijn”. Als jij me tam maakt, dan zullen we elkaar nodig hebben. Dan ben jij voor mij enig op de wereld en dan ben ik voor jou enig op de wereld. … Dit is mijn geheim, het is eigenlijk heel eenvoudig: Alleen met het hart kun je goed zien. Het wezenlijke van alles is voor de ogen onzichtbaar.”

leven is angst voor wat ons allemaal kan overkomen. Dat vertrouwen kan er alleen maar zijn als we naar de wezenlijke dingen in het leven kijken en dan met ons hart. Iedereen weet uit ervaring natuurlijk dat je sterker wordt als je echt iets mee maakt of doormaakt. Daaraan ontwikkel je immers een kracht in je zelf, die je zicht geeft op een toekomst. Voor onze lichamelijke organisatie is dat ook niet anders. Gerard Rotteveel

Niet zichtbare invloeden Samen met een collega organiseer ik jaarlijks twee nascholingsdagen voor mijn beroepsgroep. De twee dagen zijn inhoudelijk identiek; dezelfde spreker komt beide dagen en behandelt hetzelfde onderwerp. Mijn collega’s kunnen zich voor één van beide dagen inschrijven, waardoor er op de twee dagen wel een andere groep deelnemers is. Dit jaar vonden de dagen elk op een andere locatie plaats.

Citaat uit “De kleine Prins” een verhaal van Antoine de Saint-Exupéry. Onze beschermengel vraagt van ons vertrouwen en waar we vooral mee Aquatinten

De eerste dag vindt plaats in de Zonnehuizen. In de Parzivalzaal, een prachtige sfeervolle zaal met een prima akoestiek. Al snel bedenk ik mij dat we vergeten zijn iemand voor de catering te vragen. Dit betekent dat mijn collega en ik dit zelf moeten doen. Niet handig als je ook aanwezig moet zijn om de dag voor te zitten. Van de penningmeester van onze vereniging heb ik doorgekregen welke deelnemers nog niet hebben betaald voor deze dag. Tot mijn verbazing is dat deze dag – in tegenstelling tot voorgaande jaren – een hele waslijst. Ik spreek de ‘wanbetalers’ hierop aan bij binnenkomst. Het merendeel reageert korzelig, omdat ze wel degelijk hebben betaald. Om 10.00 uur willen we beginnen, maar de spreker is nog niet aanwezig.

Gelukkig loopt zij snel binnen. Het is een lastig onderwerp. Het vraagt veel van de deelnemers om het verhaal van de spreker goed te volgen. Al snel ontstaat er onrust in de zaal en in de pauze hoor ik van verschillende mensen dat het verhaal moeilijk is te volgen. Enkelen reageren boos. Mensen wijten dit aan de spreker. “Zij heeft te weinig didactische vaardigheden”. “Ze vertelt het verhaal te veel vanuit haar hoofd.” “Ze voelt zich zelf nog onzeker over het onderwerp”. Na de pauze vertelt één van de aanwezigen een casus, die zij op mijn uitnodiging had voorbereid. Door de casus met de deelnemers te onderzoeken probeert de spreker haar verhaal te verduidelijken. Maar de casus biedt te weinig aanknopingspunten voor de lesstof, waardoor de verwarring alleen maar groter wordt. Omgevingsinvloeden

Tussen de middag is er soep. We halen het deksel van de pan en zien heel veel water waarin grote stukken groenten ronddrijven. Help! Het ziet er merkwaardig uit, maar smaakt met extra toegevoegde bouillon gelukkig acceptabel. Het middagprogramma wordt verzorgd door een kunstzinnig therapeute. Ze tekent met ons om de lesstof van de ochtend op een kunstzinnige manier te verwerken. Het is een goede les. Alleen vergist ze zich in de tijd die ze heeft, waardoor ze al na één uur klaar is met haar les in plaats van anderhalf uur. Voor de theepauze had ik per ongeluk al een kwartier extra gerekend. Met dit halve uur erbij, wordt de pauze nu wel erg lang. De dag besluiten we met de mededelingen vanuit het veld. Alle collega’s Aquatinten

kunnen iets inbrengen over wat er speelt in hun praktijk. De stemming is zwaar. Collega’s vertellen over dat de instelling waar ze werken in zwaar weer verkeert, de bezuinigingen die het moeilijk maken, afdelingen die gesloten worden. We worden er niet blij van. Een uur eerder dan gepland sluiten we deze eerste nascholingsdag af. Mijn collega en ik organiseren deze dagen al een aantal jaren naar ieders tevredenheid. We vragen ons af waar het deze dag mis ging. Vier weken later hebben we de tweede nascholingsdag. Inmiddels hebben we met de spreekster gesproken over de vorige dag en gekeken hoe we de inhoud beter over het voetlicht kunnen brengen. Deze dag vindt plaats in hogeschool Helicon in Zeist. De zaal is veel minder sfeervol en de akoestiek is lastig. De lijst

met wanbetalers van de penningmeester bestaat uit twee namen. Deze deelnemers hebben inderdaad niet betaald. De spreekster is op tijd. Haar verhaal blijft lastig. Het valt mij op dat ik het de vorige keer beter kon volgen. Ik merk dat ik het spannend vind, hoe de deelnemers deze keer zullen reageren op haar verhaal. De deelnemers zijn enthousiast. Ze waarderen het dat de spreekster zo tastend en zoekend met het onderwerp omgaat. Wanneer ze het niet kunnen volgen, worden er vragen gesteld waardoor voelbaar is dat de deelnemers gefocust zijn en in verbinding blijven met het onderwerp. Deze keer hebben we niemand gevraagd om een casus voor te bereiden, maar het ontstaat vanzelf. Heel organisch vertellen de deelnemers over hun eigen ervaringen. De catering loopt prima en er is een

heerlijk gevulde linzensoep. De kunstzinnig therapeute neemt nu veel meer tijd voor haar les, waardoor er meer rust ontstaat en de pauze niet onnodig lang duurt. Aan het eind van de dag eindigen we weer met de mededelingen vanuit het veld. De deelnemers vertellen enthousiast over allerlei nieuwe initiatieven: een collega heeft het voor elkaar gekregen dat in het reguliere ziekenhuis waar zij werkt uitwendige therapie is geïmplementeerd op haar afdeling, er wordt enthousiast verteld over internationale contacten en er is een prachtig boekje uitgegeven door onze vereniging. Er heerst een groot optimisme. Terugkijkend op de twee dagen, ben ik enorm verwonderd. Wat een verschil, terwijl de inhoud precies hetzelfde was. Waar lag dit aan? Ik krijg steeds

meer het gevoel dat de negativiteit, de verwarring, de afbraak van de eerste dag al aanwezig was. Het was aanwezig in een voor ons niet zichtbare wereld. Wij werden hier onderhevig aan. Alle betrokkenen aan deze dag hebben iets gedaan om die niet zichtbare chaos fysiek te maken, zodat het werkelijkheid werd in onze wereld. De eerste dag hebben we gehouden in de Zonnehuizen. Opeens realiseer ik me wat daar allemaal is gebeurd de afgelopen maanden; het faillissement, de ontslagen. Is het zo dat dit ook in een niet direct zichtbare wereld zoveel chaos en verwarring heeft veroorzaakt en dat dit ons en onze dag zo kon beïnvloeden? Het is een vraag die me nog lang bezighoudt. Anita Janssen, verpleegkundige

Omgevingsinvloeden

De omgevingsinvloeden van een bijenvolk Het is dit jaar het jaar van de bijen, iets wat ik niet wist voordat ik me ben gaan verdiepen in de wereld van de bijen. Voor mij is het een vertrouwde gedachte dat een bijenvolk een belangrijke rol speelt bij de bestuiving van gewassen. Gaandeweg in de materie kom ik erachter, dat het bijna een achterhaald, romantisch beeld is. Dat de mens het bijenvolk net als de kip, de koe en het varken, en vele soorten gewassen naar zijn hand zet, wist ik niet.

Aquatinten

Het bijenvolk is een landbouwhuisdier. (Bijen zijn namelijk bloemvast en daarom zo belangrijk voor de bestuiving: als zij eenmaal op een appel vliegen, dan blijven zij op een appel vliegen en maken geen uitstapjes naar een paardebloem zoals een hommel zou doen.) Er wordt, ook voor deze dieren, niet goed gezorgd. Het is namelijk zo, dat een bijenkoningin, in de industriële imkerij, kunstmatig geïnsemineerd kan worden, van één dar, wat in de natuur niet zo is. Kasten vol bijenvolken worden in hectares monocultuur gedropt zodat het in drie weken de amandel kan bestuiven. Er worden zelfs bijenvolkeren uit Australië naar Amerika gevlogen, omdat er in Amerika te weinig bijenvolkeren zijn, om zo de enorme oppervlakte te bestuiven. Het is een industrieel proces geworden dat aangestuurd wordt

door de markt en op die manier schoppen we het natuurlijke proces in de war. Voedingsmiddelen zijn een industrie geworden die zo efficiënt mogelijk georganiseerd moet worden om het goedkoop te houden. Dat er zo, op die manier, concessies worden gedaan aan de kwaliteit van het leven, is men zich niet bewust. Er wordt onderzoek gedaan naar de bijensterfte, want zoals het er nu naar uitziet, staan we aan het begin van een bestuivingscrisis. Hele bijenvolken verdwijnen, en in China bestuift de mens handmatig de peren, want er is geen bijenvolk meer te bekennen. Want als de bijen sterven, sterven er ook andere insekten, sterven daardoor ook vogels en daarna de gewassen. Hoelang duurt het dan nog voor dat de mens uitsterft, vraag ik me af?

Het is ongelofelijk dat er nog steeds geen gehoor gegeven wordt aan de noodzaak synthetische insekticiden (werkzame stof voornamelijk neonicotinoiden) te verbieden in Nederland. Bleker gelooft niets van de schadelijkheid van de insekticiden. Hij luistert liever naar de industriegefinancierde resultaten in het wetenschappelijk onderzoek: de universiteit in Wageningen. Alleen deze Universiteit wordt beinvloed door Bayer, welke deze insekticiden maakt... dus dit is nauwelijks onafhankelijk te noemen. Bleker weigert te kijken naar de onderzoeksresultaten van o.a. de Universiteit in Utrecht, die tot heel andere conclusies komt in het onderzoek naar de schadelijkheid van deze insekticiden. In Frankrijk is er in 2003 al een verbod gekomen op het gebruik van imida-

cloprid, het Franse Comité Scientifique et Technique, dat wetenschappelijk adviseert over toelating van gewasbeschermingsmiddelen, stelde vast dat dit gif mede verantwoordelijk is voor de massale bijensterfte in Frankrijk. Hoe kan het zijn dat wij hierin zo achterlopen? Zijn wij geen EU? De SP en Stadsbelang van Zutphen heeft hierover een motie ingediend. Zij stellen vast dat het aantal honingbijkolonies in Gelderland in 2009 met ruim twintig procent is afgenomen. Vooraanstaande wetenschappers wijten deze catastrofale afname aan veel te hoge concentraties imidacloprid in het oppervlaktewater. De hoogst gemeten concentratie in Nederland overschreed bijna 25.000 keer de maximum toelaatbare risiconiveau-

norm van 13 nanogram per liter oppervlaktewater. Recent onderzoek (inmiddels 2 jaar geleden) van de Universiteit in Utrecht toont aan, dat ook vliegen en muggen schaarser worden. Inmiddels is in april 2012 via representatief onderzoek deze conclusie overtuigend bewezen. De mens houdt grip op het bijenvolk en verstoort haar natuurlijke ritme. Koninginnen worden ontdaan van hun vleugels, zodat zij niet meer kunnen uitzwermen. En zwermen hoort bij een bijenvolk, zo ontstaat er weer een nieuw volk. Zwermen is een pracht! Het heeft hierin ook een wetmatigheid, in de eerste plaats midden op de dag tussen 13.00 en 16.00 uur, dan kunnen de bijen een zwermneiging hebben. Als imker kun je het zien aan hun gedrag en je kunt het horen. Omgevingsinvloeden

Het is een heel bijzonder geluid, en intussen bereidt de koningin zich voor om weg te gaan. Alle bijen zuigen zich vol met hun voedsel, de honing, om de koningin te volgen op haar reis. De zwerm hangt eerst tussen de kast en de zon op zo’n 5 a 10 meter afstand van de kast. Een aantal bijen gaat in de directe omgeving op zoek naar een nieuwe plek. Als de verkenners iets gevonden hebben geven zij een signaal af. Op dat moment vertrekt de zwerm in zijn geheel naar de nieuwe plek. Door de warmte, die de bijen gezamenlijk produceren, gaan ze zweten. De bijen zweten was en met deze bijenwas maken ze hun nieuwe raat. De koningin neemt als eerste de plek in en ze bouwen altijd een oneven aantal cellen, die allen 6-kantig zijn. Ze hangen letterlijk aan elkaar om de warmte hoger dan 37 graden Celsius Aquatinten

te behouden om zo was te kunnen zweten…dan krijg je prachtige maagdelijk witte was. Het voelt als een groot verschil. We bijenvolken houden om te manipuleren, (om te zorgen dat de bijen datgene produceren wat wij van ze willen hebben), of we kunnen bijen houden vanuit zorg voor de bijen. Het bijenvolk heeft ook erg te lijden onder de elektromagnetische vervuiling. Het is ongelooflijk hoe wijd en verbreid er verschillende elektromagnetische velden er zijn. Bijvoorbeeld het mobiele gebruik, UMTS-masten en de meest recente auto die vol zit met elektronische apparatuur. Wat kunnen wij leren van een bijenvolk? Dat zet Jan en mij aan het denken. In een bijenvolk doen de bijen

alles voor elkaar; het is eigenlijk een sociaal organisme. Alles is opgebouwd tot in de puntjes. Elke bij heeft zijn plaats en functie in de gemeenschap. Ik ben ervan overtuigd dat ik als mens hier nog heel veel van kan leren. Bijen doorklieven het luchtruim, zijn in wezen lucht- en lichtwezens. En zij brengen de mens op de donkerste tijd van het jaar licht door bijenwas kaarsen. In vroegere tijden werd een pot honing als een geschenk gegeven. Honing is zo puur! In het graf van Toetankhamon is een pot honing aangetroffen, en deze was 2000 jaar na datum nog zuiver. Ik word daar stil van, eerbiedig bijna. Ester Verheul, met dank aan Jan Weijsenfeld Bronnen: www.bijensterfte.nl Dvd: Queen of the sun

Sneeuwstorm Bart Brouwer Het alpengebied aan de horizon wakkert het enthousiasme aan. De heuvels veranderen in bergen en de rotsen omsluiten witte vlaktes van, hopelijk, verse sneeuw. Niet veel later rijden we Noord-Italië binnen en begroeten de eigenaresse van ons hotel. Zij skiet 's nachts door bossen met een lampje op haar hoofd, parkeert haar zilveren Audi in zijn achteruit drie keer zo snel in als mijn vader en zet bij het ontbijt altijd een glas cola naast mijn bord. Skivakanties zijn los van het skiën eigenlijk niet heel veel anders dan andere vakanties. Je ontspant, hebt een zonnebril op je hoofd, wordt bruin en zo nu en dan drink je een biertje op het terras.

De meeste mensen pretenderen op de piste erg sportief bezig te zijn en de ontspanning te vinden in de sauna, vinden skiën ook vaak het mooist wanneer er geen wolkje aan de lucht is en de zon zegeviert. Dan zijn de pistes dikwijls erg druk en is het oppassen dat er geen skiër of snowboarder in mijn uitgestippelde skipad ligt of staat. Mijn mooiste moment van de vakantie wordt echter door het grootste deel van de vakantiegangers gemist: de sneeuwstorm. Als de sneeuwvlokken een muur van wit maken die een transparantie van enkele meters bedraagt. De ski's onder de voeten zijn dan het enige wat nog in detail valt waar te nemen. Ik ben samen met een vriend de enige op de piste, al weet ik door het beperkte zicht niet waar hij is. Dan ervaar ik mijn ultieme rust. De

sneeuw valt ritmisch en al het gedetailleerde verandert in vage contouren. En dat is niet erg want ik heb genoeg aan het donker in mijn ooghoeken dat bomen suggereert en in de verte een vage vlek dat vast het dorp verderop moet zijn. Ik ski letterlijk door de sneeuw heen. Vergelijk het met onder water zwemmen of over onverlichte paden langs een weiland fietsen zonder lamp op de fiets. De schoonheid van de leegte. Door het gebrek aan zon en dus aan schaduw kan ik het contrast tussen vlakke stukken en hobbels op de piste niet waarnemen. Binnen een paar honderd meter maak ik een spectaculaire val waarbij een ski uitvliegt en mijn skistokken uit het zicht verdwijnen. Maar dat geeft niet, liggen is altijd ontspannend.

Omgevingsinvloeden

Omgevingsfactoren die invloed hebben op de gezondheid De laatste jaren heb ik het veel over voeding gehad en ik zou nu van de gelegenheid gebruik willen maken om iets over de magnetron te zeggen, die in vele huishoudens zijn intrede heeft gedaan.

Aquatinten

De magnetron voegt geen warmte toe aan de voeding (zoals bij koken op gas bijvoorbeeld), maar maakt gebruik van de eigen opgeslagen zonnewarmte in de voeding, die wordt vrijgemaakt door de hoogfrequente trillingen. Daarmee is het ook een warmte die aanvankelijk erg heet is, maar snel afkoelt. Het paradoxale begrip koude warmte is hier ontstaan. Waar we graag, bijvoorbeeld voor verteringsproblemen, kruiden aanraden die veel zonnewarmte in zich hebben (alle schermbloemigen als duizendblad, venkel, dille enz.) om de warmteprocessen in de stofwisseling en vertering te versterken, zijn voedingsmiddelen en dranken die in de magnetron klaargemaakt zijn voor het grootste deel ontdaan van hun eigen warmtekwaliteiten. Men spreekt over verwarmen of verhitten

in de magnetron maar het is eigenlijk een onttrekken van warmte. Door de hoogfrequente trillingen trilt de molecuulstructuur van de voedingsbestanddelen kapot en worden vitaminen vernietigd. Als je vlees dat in de magnetron klaargemaakt is onder de microscoop legt, ziet dat er uit als een bomkrater. Wanneer voeding niet meer zijn eigen natuurlijke samenstelling/structuur heeft, kan het lichaam het eigenlijk niet meer als een natuurproduct herkennen en reageert daarop als een dood product of synthetisch product. De Russen deden in de 70-er jaren als eerste onderzoek naar de magnetron en kwamen toen al tot conclusies als: • Talrijke voedingsbestanddelen zoals eiwit of glucoside vallen tegennatuurlijk uiteen

• De vitale energie van de geteste voedingsmiddelen neemt met 60% tot 90% af • In melk en graan ontstaan nieuwe, kankerverwekkende verbindingen • In andere producten ontstaan meer vrije radicalen • De chemische veranderingen in de voeding veroorzaken spijsverteringsklachten bij proefpersonen • Functionele storingen in het lymfesysteem en een toename van kankercellen in het bloedserum Op grond van deze onderzoeken is daarop de magnetron verboden in Rusland. Deze verbanden werden in de VS in 1973 met dierproeven bevestigd. Onder druk van het westerse bedrijfsleven is uiteindelijk dit verbod in Rusland weer opgeheven.

Veelal wordt gesteld dat magnetrons geen straling lekken. Echter de afdichting is moeilijk, er zijn toch vaak lekstromen en het glas is moeilijk te isoleren. Er zijn metingen gedaan dat op 300 m afstand nog straling gemeten kan worden. Kinderen vinden het vaak leuk om voor het glas naar het draaiende plateau te kijken, maar staan daarmee direct in het stralingsveld. Waar we inmiddels weten dat het groeiende kind, met de nog in ontwikkeling zijnde organen veel gevoeliger is voor invloeden van buitenaf dan volwassenen, is dit geen aanrader. Ook veel melkflessen voor de baby worden in de magnetron klaargemaakt (ik spreek expres niet van verwarmen in deze). Baby’s huilen vaak als ze wakker worden met honger en een flesje in de magnetron is in no

time klaar. Melk bevat veel eiwitten en juist eiwitten gaan kapot onder de hoogfrequente trillingen. Je denkt snel voor je baby te kunnen zorgen, maar juist baby’s zijn in het eerste levensjaar in zo’n snel groeiproces en ontwikkeling van organen dat zuivere, goede en natuurlijke voedingsbestanddelen van vitaal belang zijn. Over de schadelijkheid van stralingseffecten van mobiele telefoons zijn veel tegenstrijdige berichten in omloop. Er zijn bijna even zovele onderzoeken die aantonen dat er geen enkele schade is als onderzoeken die wel degelijk schade aantonen. Om één en ander in beeld te brengen is het belangrijk een aantal dingen te vertellen over wat zo langzamerhand bekend wordt over wetenschappelijk onderzoek. Onderzoek dat gefinanOmgevingsinvloeden

cierd wordt door belanghebbenden blijkt in 76% een positieve uitslag te hebben, waar werkelijk onafhankelijk onderzoek slechts in 37% een positieve uitslag heeft. Het blijkt steeds meer dat onderzoeksdata die niet gunstig uitvallen voor het uitgangspunt van het onderzoek niet gepubliceerd worden. Men is bezig met wetgeving om publicatie van alle data verplicht te stellen maar dit conflicteert met concurrentiebelangen en wordt nog een heel moeilijke zaak om voor elkaar te krijgen. Wat mobiele telefonie betreft is er een groot verschil tussen onderzoek dat binnen 10 jaar mobiel gebruik valt en onderzoek dat gebruik langer dan 10 jaar betreft. Er blijkt een omslag punt te zijn na 10 jaar gebruik van mobieltjes. Bij langer dan 10 jaar gebruik Aquatinten

blijken er ineens veel meer problemen te ontstaan. Welke problemen hangt sterk samen met waar het mobieltje gedragen wordt en hoe frequent het gebruikt wordt. Wordt het mobieltje in de broekzak gedragen dan ontstaan er ter plaatse meer huid- en beentumoren. Bij een hoog belgedrag en aan het oor houden ontstaan er meer hersentumoren. En ook hier weer: kinderen in de groei zijn veel gevoeliger voor de stralingseffecten. In Frankrijk zijn sinds mei 2009 mobiele telefoons voor kinderen op alle basisscholen verboden. Wat belangrijk is om je te realiseren is dat een mobiele telefoon zich altijd zo goed mogelijk instelt om het signaal van de zendmast te ontvangen, zodat je op ieder moment kunt bellen en ontvangen. Dus ook al bel je niet toch is er om die reden een relatief hoog

stralingsniveau, wat vanuit ditzelfde principe hoger wordt als je ver van de mast af bent of in een auto zit (staal maakt de ontvangst moeilijker). Een interessant probleem speelt momenteel met de bijenpopulatie. Het blijkt dat bijen waarvan de kast/korf in het bereik van een zendmast staat in hun oriëntatie op het gehele bijenvolk en de koningin verstoord worden. Ze kunnen de weg naar huis niet meer vinden. Je kunt je afvragen wat dat voor de mens betekent??? Als je je verdiept in grenswaarden voor elektromagnetische golven kom je in een oerwoud van gegevens terecht en grote verschillen tussen landen onderling. Om toch een kleine indruk te geven vanuit een richting die ik redelijk betrouwbaar acht volgen onderstaande

gegevens van bouwbiologische richtwaarden voor de slaapkamer. Stralingssterkte in microwatt per vierkante meter. Onopvallend < 0,1; zwak: 0,1-10; sterk 10-1000; extreem >1000.

Een tabel uit 2007 laat zien dat in Nederland de stralingssterkte voor UMTS van 2000 Mherz 20.000.000 microwatt per vierkante meter is. Voor e-netwerken van 1800 MHerz, 17.500.000 microwatt per vierkante

meter. Dit om een indruk te geven hoe ver de getallen uit elkaar liggen en wat we op ons af krijgen en dan zijn hier nog maar 2 dingen benoemd. In huis geeft een draadloos netwerk een veel hogere stralingsbelasting dan een bekabeld aangelegd netwerk. Vooral DECT apparatuur geeft een hele hoge stralingsbelasting. Qua stralingsbelasting zijn spaarlampen ook nog een groot probleem Ze zijn wel duurzaam in de zin van zuinig in energiegebruik, (de weggooi belasting voor het milieu moeten we ook niet onderschatten) maar ze blijken een heel hoog stralingsniveau te hebben. Persoonlijk moet ik zeggen dat ik ze allemaal verwijderd heb uit huis.

Wandelen langs stromend water heeft een positieve invloed

Omgevingsinvloeden

Wat voor problemen geeft de van de individuele constitutie, hoe zit de waterkant aan zee, meer of rivier. algehele stralingsbelasting nu? je in je vel, wat is het stressniveau, hoe Inmiddels wordt er steeds meer onderzoek naar elektrosmog-allergie gedaan. Er komen steeds meer mensen die algemene gezondheidsproblemen (moeheid, slijmvliesklachten, spierklachten, chronische ziekten) krijgen, vooral in leefgebieden waar WIFI aanwezig is. Het is net als met veel andere problemen zoals bijvoorbeeld de aspecifieke hyperreactiviteit problemen (aspecifieke reacties in de bovenste luchtwegen als neus, keel en bronchiën). Deze klachten nemen in de westerse wereld met 6% per jaar toe, toegeschreven aan het vuil in de lucht dat zich hecht aan de slijmvliescellen in de luchtwegen. Of je wel of niet last krijgt van elektrosmog, smog in de lucht die we inademen, hangt erg af Aquatinten

is de voeding, sociale status en alle factoren die iemands welzijn bepalen. Hoe gezonder je bent, hoe weerbaarder je bent tegen ongezonde invloeden. Voor nu is duidelijk dat de stralingsniveaus om ons heen vele malen hoger zijn dan de richtlijnen van de bouwbiologen. En lijkt het voor de gezondheid beter, daar waar je het kunt verlagen dat ook te doen. Iets wat je ten positieve kunt doen ter neutralisatie is wandelen langs stromend water. Elektrische apparatuur onttrekt veel negatieve ionen uit de lucht om ons heen en die hebben we juist nodig voor onze gezondheid. Stromend water geeft veel negatieve ionen af. Bijna iedereen kent wel het heilzame gevoel van lopen/zitten langs

Informatie bronnen: diverse artikelen uit het Nederlands Tijdschrift Voor Geneeskunde, Ode, Medisch Dossier, Elektromagnetische vervuiling van Ulrich Kurt Dierssen & Stephan Brönnle. Brochure Gezichtspunten: Kunstlicht Hans Moolenburgh: U kunt Meer Dan U Denkt.

Waarom kinderen vies moeten worden om gezond te blijven Kinderen die veelvuldig worden blootgesteld aan microscopische bacteriën blijven gezond, zo blijkt uit nieuw onderzoek in het prestigieuze tijdschrift Science.

Barbera Bischot april 2012

Doe al je ontsmettingsmiddelen weg en laat je kinderen in aanraking komen met de echte wereld van bacteriën en microben. Richard S. Blumberg en Dennis L. Kasper van de Harvard Medical School toonden aan dat in pasgeboren muizen die werden blootgesteld aan bacteriën minder killer T-cellen aanwezig waren. Deze cellen helpen ons beschermen tegen aandoeningen als inflammatoire darmziekten en astma, maar als er te veel van zijn hebben ze niets te doen en kunnen ze deze aandoeningen juist veroorzaken.

Commensale bacteriën Door jonge muizen bloot te stellen aan alledaagse microben ontdekten de wetenschappers dat de dieren werden beschermd tegen ophopende T-

cellen en dat ze gezonder waren dan muizen die niet aan de bacteriën werden blootgesteld. Door pasgeboren muizen bloot te stellen aan commensale bacteriën werd hun immuunsysteem aan het werk gehouden zodat de dieren later in hun leven goed opgewassen bleken tegen allerhande parasieten en bacteriën.

Obsessie met hygiëne Steeds meer wetenschappers wijten de snelle toename van het aantal voedselallergieën, gevallen van astma en andere immunologische aandoeningen aan onze moderne obsessie met hygiëne. De hygiënehypothese werd in 1989 voor het eerst geopperd door de Britse epidemioloog David Strachan. Omgevingsinvloeden

Hij stelde dat dergelijke aandoeningen steeds vaker voorkomen omdat jonge kinderen niet worden blootgesteld aan micro-organismen. We proberen krampachtig alle bacteriën uit ons huis te verdrijven met antibiotica en antibacteriële zeep. Het lijkt haast in strijd met de ouderlijke plicht om kinderen vies te laten worden.

Geconditioneerd

Daar is ons immuunsysteem voor gemaakt. Zoals de Harvard-studie laat zien is er niets mis met een beetje vuiligheid.

Word vies en blijf gezond! “Bah, vies!” Welke moeder heeft deze

vrijdag, 30 maart 2012 geplaatst in: Gezondheid Bron: Msnbc.com

woorden haar jonge spruit niet toegeroepen? Bang dat het kind iets zou overkomen, dat het er iets van zou krijgen. Tja, maar wat is “vies” eigenlijk... Iets dat niet gewassen is? Iets waarvan je niet weet

Ouders worden via de televisie constant geconditioneerd hoe ze hun keuken brandschoon moeten houden, hoe ze 99,9 procent van de microben die zich schuilhouden in hun badkamer moeten doden en hoe ze zichzelf en hun baby’s constant moeten wassen. Daar zijn we niet op gebouwd. We zijn ontworpen om in aanraking te komen met microben wanneer we klein zijn. Aquatinten

welke onzichtbare bacteriën er aan kunnen kleven? Iets waarvan we ziek kunnen worden?

Samen met mijn twee jongere zusjes ben ik opgegroeid op de boerderij van mijn ouders en grootouders. Voortdurend zijn we blootgesteld aan wat de stadsmens viezigheid zou noemen. We hadden dieren, in boerentaal beesten genoemd. Koeien, varkens, paarden, kippen, kalkoenen, konijnen, een geit, poezen en een hond. En niet te vergeten: muizen op zolder! We banjerden door en kwamen in aanraking met modder en poep. We roken er ook naar … Nou ja, enigszins. Onze jassen hingen in de gang die verbonden was met de deel waarop de koeien 's winters stonden, waar ze gevoerd en gemolken werden en waar regelmatig de “grup” uitgemest werd. Boerenmensen ruiken nu eenmaal anders dan stadsmensen … In de keuken hadden we een pomp

waarmee we ons drinkwater naar boven pompten. Soms kwam er een mooi rood piertje mee. Dat gooiden we dan naar buiten voor de vogeltjes. We aten onze zelfverbouwde groenten, vruchten van onze fruitbomen en struiken. We lieten iemand die daartoe bevoegd was soms een varken slachten. Als dat gebeuren moest was ik in geen velden of wegen te bekennen … Mijn zusjes en ik zijn nooit ingeënt tegen allerlei angstwekkende aandoeningen. Eén zusje en ik zijn tijdens de oorlog geboren. Er was toen geen entstof. Hebben wij daaronder geleden? Nee. Ik durf zelfs te beweren: integendeel. Wij hebben onszelf gedurende onze jeugd beschermd, juist door in aanraking te komen met viezigheid in allerlei vormen. Douchen? We hadden niet eens een Omgevingsinvloeden

douche! We gingen één keer per week in de teil, die in de warme keuken stond. Toen we klein waren stond zo'n zinken ding op de tafel met zeil..... Wat een contrast met hoe we er ruim een halve eeuw later over denken!

Omgevingsinvloeden Omgevingsinvloeden, invloed van de omgeving op de mens en van de mens op zijn omgeving. Dat zie ik als de essentie van

'k Zou zeggen : Word vies en blijf gezond! Tonja van Manen

Aquatinten

mijn beroep als architect.

Natuurlijk is een architect bekend als iemand die begenadigd met veel creativiteit en veel opgedane bouwtechnische kennis gebouwen ontwerpt. Die gebouwen zijn veelal voor mensen en soms voor dieren. In beide gevallen is het gebouw een huls om activiteiten. En die huls moet passen om de activiteiten of de activiteiten moeten passen in die huls. Zo bepalen de activiteiten de huls, maar kan ook de huls stimulerend werken op de activiteiten. Dit proces en de wisselwerking zijn het meest boeiende van het vak architectuur. Met creativiteit wordt dit proces gecomponeerd en gedirigeerd en vervolgens met veel bouwkundige kennis gerealiseerd. Zo komen we bij een omgeving die invloed uitoefent op mensen en hun gedragingen. Of invloeden van mensen en hun gedra-

gingen op de omgeving. Nu wordt van een architect verwacht dat hij of zij mooie gebouwen ontwerpt.

Maar, wat is mooi? Wij als mens vinden iets mooi als wij het begrijpen en het logisch vinden. Als wij er iets van onszelf in herkennen. Zo is er binnen het architectenvak een stroming die gebruik maakt van maten ontleend aan het menselijk lichaam (ontwikkeld door Le Corbusier). Die maten, die heel praktische maten zijn, onder andere stoelhoogte en tafelhoogte bepalen, staan in een logische, mooie verhouding tot elkaar zoals wij ons lichaam ook als mooi ervaren. Allemaal prikkels vanuit de omgeving die de mens kan activeren

en in een plezierige stemming brengen. Een onderdeel van de antroposofische architectuur is het vermijden van scherpe hoeken boven ons hoofd. Er van uitgaande dat de mens bolvormige gedachten uitstraalt rondom zijn hoofd kunnen al deze gedachten zo overal komen en worden irritaties vermeden (ontwikkeld door Rudolf Steiner). Rudolf Steiner die belangrijke ideeën heeft ontwikkeld op het gebied van pedagogie, geneeskunst, landbouw en architectuur. Twee indrukwekkende door hem ontworpen en ook gerealiseerde bouwwerken zijn; Het geheel houten Goetheanum I, afgebrand in de oudejaarsnacht van 1922-1923 kort na de voltooiing en het geheel betonnen Goetheanum II dat hierna is ontwor-

pen en opgericht op dezelfde plek in Dornach, Zwitserland. Als een van de filosofieën noem ik hier : Een ware harmonie van de ziel kan immers slechts dan beleefd worden als voor de menselijke zintuigen in vorm, gestalte en kleur enzovoorts als omgeving zich weerspiegelt wat de ziel als de waardevolste gedachten, gevoelens en impulsen kent. Lucifer-Gnosis, Nr. 34, 1907 Een belangrijke ontwerpfilosofie voor beide Goetheanum’s was: Als wij het ruimtelijk lijnen en krachtenstelsel, dat in de grond van de zaak voortdurend in ons werkzaam is, uitdragen in de wereld en de materie daarnaar rangschikken volgens dit krachtenstelsel, Omgevingsinvloeden

als wij dit krachtenstelsel uit onszelf losmaken en de materie daarnaar rangschikken , dan ontstaat de bouwkunst. Een naar buiten projecteren van de eigen wetmatigheid van het menselijk lichaam, buiten ons in de ruimte, dat is de bouwkunst, de architectuur. Dornach, 29 december 1914 Wij vullen de ruimte geheel, beïnvloeden zo de ruimte en de ruimte beïnvloedt ons door rust te schenken. Zo kunnen wij dus door te spelen met de omgeving ofwel de ruimte waarin wij ons bevinden prikkels doen ontstaan die ons gedrag beïnvloeden. Die ruimte kan een binnen- maar ook een buitenruimte zijn. Veel buitenruimten hebben, door de natuur gevormd, al veel positiefs in zich om de beleving mooi en plezierig op te roepen. Aquatinten

Het verblijven in de natuur is mede daardoor zo plezierig en heilzaam. Zo is er ook een architectuurstroming die de natuur als uitgangspunt en leidraad neemt. Denk aan de architectuurstroming Jugendstil, architect Gaudi, architect Hundertwasser en in ons land architect Ton Alberts, bekend van onder andere de NMB-bank in Amsterdam Zuid-Oost en de Gasunie in Groningen. Bij al deze stromingen staat de herkenning centraal. Herkenning waardoor wij ons plezierig voelen, tot rust komen of positief geprikkeld worden om tot activiteiten te komen. Levend in een maatschappij en wereld die steeds voller wordt en steeds meer door de mens wordt gevormd, wordt het alsmaar belangrijker die maatschappij en wereld van vormen te

voorzien die een heilzame uitwerking op ons als mens hebben. Kijkend naar de rechthoekige harde en massale zestigerjaren architectuur, met name in de woningbouw, is het ook niet verwonderlijk dat deze als naargeestig wordt beleefd, de mensen er onrustig en opgejaagd door worden en dat de criminaliteit er meer voorkomt dan elders. Mij nu beperkend tot Arnhem Noord, is de mindervalide wijk “Het Dorp” een als omgeving weinig heil brengend oord en dat voor de daar woonachtige kwetsbare mens. Gelukkig staat deze wijk op de nominatie gesloopt en herbouwd te worden. Arnhem, Januari 2012 Hans Truijens.

Ontstolen ruimte Vanuit mijn huis overbrug ik bijna dagelijks een weiland en een rivier om het centrum van de stad te bereiken.

Mijn belevingen van deze overbrugging zijn divers omdat de natuur en daarin het weer zo veranderlijk is. Het ruimtelijke vergezicht waar ik in fiets is groots. Het opkomen en ondergaan van de zon is vaak wonderschoon en maakt ook dat ik de tijd in het jaar bewuster beleef. De mist die zo verstillend laag over het weiland kan hangen en waar de zon doorheen schijnt geven me soms kippenvel en tranen van ontroering. Doch ook de donkere, snel overdrijvende wolken in samenspel met dat kleine zonnestraaltje dat zich niet door zoveel duisternis laat afschrikken, zijn voor mij van een schoonheid dat ik de regen die er uitvalt voor lief neem. Af en toe loop ik door deze weilanden naar de rivier. Zo nu en dan grazen er koeien en soms neemt het rivierwater er bezit van. Dan lijkt de stedelijke ruimte die ach-

ter de verbrede rivier ligt grootser en imposanter. Mens en dier maken dankbaar gebruik van het weilandengebied voor de rust of juist voor de onrust in de vorm van een festival. Begin juni staat al jaren het Free Your Mind festival gepland en zie ik al fietsend een groot festivalterrein ontstaan op het nog frisse, voorjaarsgroene weiland. DJ's laten deze dag veelal door hen zelf samengestelde muziek horen in grote decibellen die de wijde omtrek ongewild doet mee bewegen. Mensen die op een dag in juni hun Mind Free willen dansen komen hier naar toe. Ik bemerk bij mijzelf een leuke spanning over wanneer ze met de opbouw beginnen. Negen dagen voor de geplande dag lijkt het zover. Mannen lopen druk heen en weer met meetlinten. Kleine paaltjes worden in de Omgevingsinvloeden

grond geslagen waaraan ze rood-witte linten bevestigen. Het weiland is geen weiland meer. Die ene ruimte is verworden tot drie verschillende ruimten die verwachtingen oproepen. De volgende dag zijn de paaltjes verdwenen en liggen in een ovale vorm roestvrijstalen platen, twee aan twee klaar, om zware vrachtwagens en trucks een goede ondergrond te bieden. Een dag lang staan er zes kleine heftrucks in een hoek. Verder niets. Ze staan daar bijna eigenwijs met z’n zessen, op een groot leeg terrein heer en meester te zijn. Meer mensen en materieel komen het terrein op en het geheel verwordt tot een klein dorp, begrensd door met zwart plastic bespannen stalen hekken. Twee immens grote tenten verrijzen, die door hun puntige vorm en felle roze en licht paarse kleuren, de Aquatinten

ruimte in lijken te knallen. Er ontstaan kleine straatjes van tenten voor de catering. Eco-toiletten, zo’n vijfenzeventig schat ik in, staan gegroepeerd in de vorm van een hoefijzer. Kleine DJpodia staan zo her en der verspreid. De aanvoer van drank, voedsel en waar het uiteindelijk om moet gaan, de draaitafels en geluidsapparatuur, komt op gang. Van bovenaf bezien is toch mijn indruk dat het festivalterrein, ook al is het begrensd, daarbinnen een onsamenhangend geheel vormt. De leuke spanning van weleer is veranderd in ontzag en bewondering voor wat mensen met elkaar in een week tijd kunnen bouwen. Ondanks dat deze technomuziek niet mijn hart zal verblijden of ontroeren raakt het vooruitzicht van de naar verwachting honderden dansende

mensen op deze zo snel ontwikkelde plaats me wel. Op de dag zelf heeft de zon er gelukkig ook zin in en laat zich zien. Net wakker, galmen de eerste dreunen mijn slaapkamer binnen. Alsof ze voor mijn raam proefdraaien. Vandaag vooral mijn eigen innerlijke ruimte op gaan zoeken lijkt me een verstandig besluit. Doeg, doeg, doeg, doeg een soort basisdreun die ongeveer 12 uur zal duren en alle grenzen overschrijdt van wat ik aan geluid wil of kan verdragen. Verwarrend is dat het zich allemaal linksvoor mijn huis afspeelt, maar als ik achter het huis zit komt het geluid van rechtsvoor. Van bovenaf bezie ik, als het festival zo’n vier uur op weg is, dat jonge mensen, voornamelijk twintigers en dertigers ervoor zorgen dat wat ik eerder nog als een onsamenhangend

geheel ervoer, nu één geheel geworden is. Ze zijn als het ware het cement tussen de stenen. Op een enkele, aan de muziek waardige danser na, staat het merendeel wiegend met een glas in de hand te kijken en te praten. Ieder op een eigen manier maakt zijn Mind Free. Hier wordt gekeken en bekeken. Nieuwe contacten, nieuwe liefdes ontstaan. Door jaloezie en drank en pillengebruik, waarschijnlijk ook ruzies, eigenlijk alles wat een mens eigen is. Kortom een plaats waar nog kort geleden de kracht van de natuur gold, biedt nu ruimte voor de intensiviteit van de menselijke natuur. Als we deze levensenergie, die vrijkomt in deze ruimte, zouden kunnen omzetten in bijvoorbeeld wind, zou de stad worden weggeblazen. Om tien minuten voor middernacht neemt een DJ het woord en vertelt wat een gewel-

dige dag het is geweest en sluit daarmee af. De stilte die volgt is oorverdovend en onwezenlijk en geeft langzaamaan mij mijn ontstolen ruimte weer terug. De volgende dag is het geheel weer van een grote onsamenhangendheid maar vanuit een andere sfeer. Opbouwen of afbreken c.q. hoopvolle verwachting en accepteren hoe het is geweest en afscheid daarvan moeten nemen. De natuur neemt ongeveer ook negen dagen om het terrein weer enigszins in haar oorspronkelijkheid te laten terugkeren. Weiland met bloemen, bezocht door mens en dier en het water van de rivier. Bernadette van Berlo 4 juni 2012

Omgevingsinvloeden

Omgevingsinvloeden, wat doen ze met mij? In een drukke stad wonen heeft zo z’n voordelen, bijvoorbeeld als je wilt winkelen of dichtbij een ruim aanbod van cursussen zoekt. Ook is het prettig dat je, wonende in een grote stad, bijna overal met de bus kunt komen. Als wij spreken over omgevingsinvloeden, dan hoort geluid daar ook bij. In een stad heb je daarvan te over! Het verkeer, knetterende motoren, uitgaanspubliek dat regelmatig midden in de nacht schreeuwend de stad verlaat, vaak onder invloed van drank. Maar ook geluiden van binnen kunnen erg aanwezig zijn, als je bijvoorbeeld met veel mensen in één gebouw woont. De één kan bij wijze van spreken naast een denderende trein slapen, een Aquatinten

ander is, zoals ik, overgevoelig voor bepaalde geluiden. Bijvoorbeeld deuren die hard op of van het slot worden gedraaid. Ga je dan aan mensen vragen of het wat zachter kan, dan vinden ze “dat je maar in een hutje op de hei moet gaan wonen”. Helaas. Want hoe kun je iemand ervan overtuigen rekening met je te houden, als zij zich niet kunnen voorstellen dat je ergens last van ondervindt? Voor mij zijn er ook positieve ervaringen met geluid. Vroeger woonde ik met mijn ouders en broer in een rustig dorp in de buurt van Zutphen. Mij is het meest bijgebleven, dat er rond mei altijd wel een merel aan het fluiten was en dat dit altijd een prettig gevoel bij mij opriep. Ik liep dan ’s avonds naar het gebouw waar de pianoles was en als ik die merel dan hoorde, dan kreeg ik

een heel blij gevoel over me: “Hé, het is lente en alles in de natuur is lekker fris en groen.”

Lopen, spreken, denken

Een andere positieve ervaring is, dat mijn ouders heel veel muziek draaiden, vooral klassieke muziek. Daardoor leerde ik muziek van een aantal componisten kennen. Ik ervoer dat klassieke muziek ook een heel prettige uitwerking op mijn welzijn kan hebben.

De leerprestaties van een kind zijn in

Karin Huijgens

de eerste levensjaren zo groot dat ze in het verdere leven niet meer geëvenaard worden. Lopen, spreken en denken zijn drie fundamentele vaardigheden waar-

Met het gaan staan en daarna lopen verwerft de mens autonomie, hij kan zelf richting geven. Met het spreken kan er behalve non-verbaal ook verbaal contact gemaakt worden met de omringende wereld. Met het denken ontstaat het vermogen om zelfstandig wijsheid te verwerven en dingen te creëren die nog niet op aarde bestaan.

mee de mens zich onderscheidt van an-

Hoe komt een kind tot lopen, spreken en denken en wat is de basis van ons mens-zijn en van al precies de rol van de omgeving onze ontwikkelingsmogelijkheden. bij de ontwikkeling?

dere schepsels in de natuur. Ze vormen

In de eerste zeven jaren staat het bewegen centraal. Het kind moet zijn lichaam als het ware helemaal veroveren en leert alles door het doen. Handelingen en gebaren uit de omgeving worden nagebootst. De ontwik-

keling wordt niet aangestuurd vanuit het lichamelijke (zoals bijvoorbeeld bij de tandenwisseling) maar door een innerlijk drijvende kracht. Het vermogen is in het kind aanwezig en wordt aangestuurd door het kind dat via de nabootsing zijn eigen wil activeert om zelf tot deze drie activiteiten te komen. Het kind heeft hier wel het voorbeeld van andere mensen voor nodig. Het kind neemt van binnenuit de wilsimpulsen over die in andere mensen leven. Deze impuls wordt verinnerlijkt en daarmee tot eigen wilsactiviteit gemaakt. Zo ontstaat van binnenuit de nabootsing. Aangezien nabootsen dus niet een klakkeloos nadoen, een spiegelen is, maar een actief na-voltrekken vanuit de eigen wil, is een kind dus sterk vanuit zijn eigen activiteit en vanuit zijn Omgevingsinvloeden

persoonlijke wil betrokken bij het leren lopen, spreken en denken. Anderzijds is het jonge kind één en al zintuig, open en ontvankelijk voor zijn omgeving waardoor deze ontwikkeling op allerlei manieren beïnvloed kan worden, zowel positief als negatief. Elke beweging die het kind vanuit de nabootsing maakt, werkt door tot op het fysieke niveau. Ook als kinderen in uiterlijke zin nog niet nabootsen is er een innerlijk meebewegen. Het duurt meestal meer dan een jaar voordat een kind gaat staan en lopen. Al met het optillen van het hoofd wordt de wil zichtbaar om zich op te gaan richten. Kinderen gaan zich alleen oprichten in een omgeving met mensen (denk aan het verhaal van de Aquatinten

wolfskinderen). Naast deze wil is ook rijping van de zenuwbanen en daardoor spierbeheersing nodig (hoe dichter bij de hersenen hoe eerder beheersing) en er moet flink geoefend worden. Hierbij is een omgeving belangrijk waar wordt gezorgd voor een gezonde afwisseling tussen rust en beweging en voldoende ruimte om tegemoet te komen aan de natuurlijke bewegingsdrang van het kind. Ook

een goede doorbloeding (lekker warm) en een aangenaam levensgevoel werken bevorderend voor de bewegingsdrang. Met het zitten is ook de romp in evenwicht en ontstaat er een ander blikveld. Met het kruipen kan het kind zich zelfstandig gaan verplaatsen en zelf richting gaan bepalen maar de handen zijn nog niet vrij. Ook hier weer zijn tijd en ruimte krijgen om te bewegen belangrijk. De rug wordt sterk en bewegelijk en kruipen draagt ook bij aan een goede links-rechtscoördinatie. Wanneer het kind gaat staan is er evenwicht in de hele gestalte en zijn de handen vrij. Hierna volgt meestal vrij snel het lopen. Het kind heeft nu vanuit zijn eigen activiteit en vanuit zijn eigen inspanning zijn evenwicht veroverd. Ieder kind doet dit op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo en drukt

zodoende hiermee iets uit van zijn individualiteit . Het kind kan nu zelf op weg gaan en er kan zo een gesprek ontstaan tussen het kind en zijn omgeving. Spreken opent het contact met de wereld om ons heen en hangt samen met het gevoelsleven. Kinderen leren de taal uitsluitend door contact met andere mensen. Ze gaan praten zoals de mensen in hun omgeving praten. Hoe rijker en genuanceerder er wordt gepraat in hun omgeving des te rijker wordt het taalgebruik van het kind en ook zijn gevoelsleven. Het strottenhoofd ontwikkelt zich gedurende het eerste jaar tot spraakorgaan. Hoe deze uitingsvorm eruit ziet is onder andere afhankelijk van de bewegingen die het kind maakt en de klanken die het kind het eerste jaar

om zich heen hoort. Alle bewegingen die met de rechter lichaamshelft worden gemaakt stimuleren de ontwikkeling van het spraakcentrum dat in de linkerhersenhelft ligt. De bewegingen die het hele lichaam maakt worden als het ware verkleind en naar binnen genomen tot in de zeer exacte, kleine en beheerste bewegingen van het strottenhoofd, de tong en de lippen. Kinderen over de hele wereld brabbelen vanaf twee maanden in allerlei klanken. Vanaf negen maanden brabbelen kinderen alleen nog in klanken, intonatie en melodie die kenmerkend zijn voor de omgevingstaal. Geleidelijk vallen klanken af die kinderen niet in hun omgeving horen. Het kind wil de taal van de mensen leren en geen babytaal. Rijmpjes en verhaaltjes werken direct op de adem

dus op het middengebied van ons organisme waar ook onze gevoelens zetelen. De taal moet niet abstract zijn maar ingebed in de belevingswereld van het kind. Dat wat beleefd wordt, wordt tot een innerlijke ervaring en krijgt daardoor diepere betekenis. Taal wordt dan iets waardoor je een band met een ander mens kunt aanknopen. Vanuit deze ervaring wordt zo ook de mogelijkheid tot het leggen van emotionele en sociale contacten ontwikkeld. Door het benoemen van de namen van de dingen en namen van de mensen om hem heen uit te spreken voelt het kind dat de dingen verschillend zijn. Het kind gaat afstand ervaren tussen zichzelf en zijn omgeving. Het gaat niet meer op in de omgeving maar kan deze van een afstand bekijken. Omgevingsinvloeden

Het gaat ik zeggen en zichzelf als een persoon ervaren. Dit komt echt uit het kind zelf en is geen nabootsing anders had het dat al veel eerder gezegd. Vanaf nu ontstaat ook het vermogen om te herinneren en hiermee is het zelfstandig innerlijk leven begonnen. De wereld verruimt zich en het kind kan hem als het ware naar binnen halen. Het denken ontwikkelt zich op grond van het spreken. Veel woordenkennis betekent de mogelijkheid tot genuanceerd denken. Zoals voor het spreken de bewegingen van het gehele organisme verkleind en verfijnd worden tot in de spraakorganen moet voor het denken de beweging nog verder verinnerlijkt worden tot een onzichtbare geestelijke denkbeweging. Daarvoor moet er dus rust zijn in plaats van beweging. Hoe beter een kind in staat is om de bewegingsAquatinten

drang terug te houden en te verinnerlijken hoe meer gelegenheid er is voor de ontplooiing van het denken. Om tot denken te komen is taal nodig. Door het gebruik van de taal wordt er een ordening aangebracht in de veelheid van verschijnselen en dit is nodig

om tot begrip te komen. Door kinderen logica en samenhang te laten ervaren wordt het denken bevorderd. Dit doe je door als volwassene heldere, exacte gedachten te hebben en door duidelijk en consequent te zijn. Er is een vaste volgorde waarin de dingen gedaan worden en er is een reden voor alles wat we doen. Evenals bij lopen en spreken kunnen we de individualiteit van het kind aanspreken door het de gelegenheid te geven vanuit eigen innerlijke kracht tot gedachten te komen. Deze gedachten kan het ontlenen aan waarnemingen en ervaringen. Bij verstandelijk uitleggen komt de gedachte van buitenaf. Hilleguus Bos

Boekbespreking: Clarissa Pinkola Estés: De Kracht van de Ongebonden Vrouw Uitgeverij Altamira, 2011 De Kracht van de Ongebonden Vrouw is een hartverwarmende ode aan De Grote Moeder, een bundeling van gedichten, anekdotes, zegeningen, afbeeldingen, gebeden en collages. Om gedoseerd in te nemen telkens als je merkt, voelt dat je door haar gevoed wilt worden, je verbonden wilt weten met haar en veilig kunt zijn bij haar. Je hoeft niet gelovig te zijn om haar te horen. Als je leest en je merkt/voelt in jezelf dat je weet wat je leest, dan mag je zeggen dat je verbonden bent met haar, je mag ook zeggen dat je verbonden bent met de Kracht in jezelf.

e namen van De Grote Moeder: Maria, Maya, Myriam, Maruska, Maagd, Madonna, Morena.

D

en gebed, een zegening van haar: Ben je het vergeten? Ik ben jouw Moeder. Je bent niet alleen. Je staat onder mijn bescherming. Vraag me alles wat je nodig hebt. Maak je nergens zorgen over. Ben ik niet hier? Ik die jouw Moeder bent? Ben je het vergeten? Ik houd van jou en je staat onder mijn bescherming.

E

rote Moeder. Gezegende Moeder. Goddelijke Moeder. Gezonde Moeder. Genezende Moeder. Gevleugelde Moeder. Gezellige Moeder. Geestige Moeder. Geliefde Moeder.

G

ozenkransen kan je bidden om je gedachten bij haar te houden. De juiste plaats voor haar is overal waar naar haar gezocht wordt.

R

nze Gevangenissen worden gebouwd om mensen buiten te sluiten, muren opgetrokken om mensen niet toe te laten, maar “Je moet diep graven om Onze Vrouwe te kunnen begraven”.

O

elkens neemt ze haar eigen vorm en kleur aan. Ze is zwart en blank. Ze is van hout en steen. Ze is groot en klein. Ze is slank en gevuld. Ze is wild en beschaafd. Ze is geschilderd en gebeeldhouwd. Ze is …..

T

envoud, Kracht, Vrijheid, Bescherming, Aanwezigheid, Beweging, Schepping, Sereniteit, Ziel.

E

Omgevingsinvloeden

et Onze Vrouwe is er geen enkele veroordeling, alleen te worden veroordeeld tot Leven.

M

ma, oude wijze vrouw, onlosmakelijk verbonden met De Grote Moeder. Zij die alles ziet, hoort en mededogen kent.

O

lke duisternis wordt opgelicht door haar stralende aanwezigheid. Zij steekt het vuur aan om te verwarmen, te verlichten en om voeding te bereiden, die zij schenkt aan de behoeftige.

E

e strijd die het waard is om gestreden te worden, is de strijd ‘Voor’, niet ‘Tegen’.

D

werkt in hun verhalen. Vele schilders en schilderessen hebben haar verbeeld. Beeldhouwers hebben haar vormgegeven. Zij ziet en wordt gezien.

en veelzijdige Moeder. Door vele schrijvers en schrijfsters is zij ver-

Aquatinten

Hoe ben je erachter gekomen dat je gevoelig bent voor Elektromagnetische straling?

Ik leerde Brigitte kennen in de kelder

Nu zo'n 8 jaar geleden kreeg ik opeens rare klachten, slecht slapen, weinig rust, wanneer ik in bed lag kreeg ik een fluittoon in mijn oor. Een kennis dacht aan tinnitus (oorsuizen). Toen ik hierover info zocht op internet las ik een verhaal van iemand die klachten had door straling van gsm-masten. Ik schrok me rot, want het was zo herkenbaar! Toen ik hierover met mijn huisarts sprak, gooide hij het op spanning en kreeg ik kalmerende medicijnen mee. Die hielpen niet. Gek genoeg had ik bij mijn ouders nergens last van, dus sliep ik veel bij hen. Op vakanties knapte ik ook op, maar eenmaal thuis begonnen de

van een ateliercomplex ... ze is blij met

ozen. Ontluiken. Bloeien. Mystiek. Rozen symbool van en voor haar Liefde.

R

haar stek. Ik moest aan haar denken bij het thema Omgevingsinvloeden, en op een zondag bezoek ik haar thuis.

Gea Evenhuis www.agogischtherapeut.nl

Venus van Willendorf, de eerste afbeelding van de mens. Het beeldje is 11,1 cm groot en

E

Op de vlucht voor UMTS-masten

wordt gedateerd tussen 24.000 en 22.000 v.Chr.

klachten weer opnieuw. Een half jaar later ontdekte ik een site, waarop op een kaart staat aangegeven waar antennes te vinden zijn. En zo zag ik dat er eentje op 200 meter van mijn huis geplaatst was, precies rond de tijd dat mijn klachten begonnen... Toen was het voor jou duidelijk? Ja en nee, ik wilde het niet weten, want aan die masten kun je niets doen. Ik gooide het liever op tinnitus. Omdat ik niet rustig woonde, en stress tinnitus kan verergeren ging ik op zoek naar een andere woning. Ik had geleerd dat een mast een bereik heeft van 400 meter, binnen die afstand zit je dus niet goed. Na twee jaar zoeken, en slapen bij mijn ouders vond ik eindelijk een rustig huis waarbij de mast volgens het Omgevingsinvloeden

register op 600 meter afstand stond, ik was zo blij! Tot ik er ging slapen: een loeitoon in mijn oor, bijna een sirene, ik heb drie nachten geprobeerd in dit huis te slapen maar het werd elke nacht erger. Op het laatst was ik een zombie. De mast stond weliswaar 600 meter van mijn huis, maar ik woonde zelf hoog, op antennehoogte, tegen een helling. Daardoor straalde die antenne , verstopt achter een stel hoge bomen, recht mijn huis in. Weer terug naar mijn ouders, wat natuurlijk voor spanningen zorgde. De huisarts weet het weer aan spanning, deze keer vanwege de verhuizing. En natuurlijk kreeg ik weer pillen mee! De stichting EHS nam me wel serieus: ik kreeg als advies een woonbioloog in te schakelen.

Aquatinten

Wat is een woonbioloog? Een specialist die kan meten wat er voor straling in je huis aanwezig is. Waar de bronnen zitten en wat er aan te doen is. Hij heeft een paar uur met meetapparatuur door mijn huis gelopen. Hij mat hoge waarden door die mast, en ook de dect-telefoon van de buren. Ook was het elektrisch niet in orde. In oude huizen zitten vaak oude bedradingen en leidingen van koper en dat versterkt elkaar. Die waarden bleken ook extreem hoog. En daar kun je ook gevoelig op reageren. Kortom: ik woonde niet erg goed.

wonen. Dus moest ik weer op zoek naar een andere woning. Ook vond ik een goede huisarts, die erkent dat de klachten niet puur psychisch zijn. Ze denkt met mij mee. Hierdoor zijn sommige klachten beter hanteerbaar geworden. Ik heb het ook gemeld bij de woningstichting. Deze meldde mij dat zij niet bekend is met deze materie en dus niets kan doen. En zo reageren de meeste instanties. Ze verschuilen zich achter het beleid van de overheid. Die overheid heeft voor de maximum hoeveelheid toegestane straling een norm gesteld, die veel te hoog is.

Wat heb je met deze kennis voor actie ondernomen? Ik ben aan de slag geweest met afscherming in dat huis, maar dat hielp niet genoeg om er goed te kunnen

Welke norm heeft de overheid gesteld? De norm is bepaald n.a.v. oud onderzoek waarbij gemeten is bij welke hoeveelheid straling een zak met water 1

graad opwarmt. Men gaat er dus van uit dat alleen die opwarming schadelijk is voor het menselijk lichaam. Maar er zijn dus meer effecten. Doordat de norm zo hoog is valt alle huidige straling nog binnen de norm. Klachten of geen klachten. En er wordt flink aan verdiend met elke mast die men plaatst... In de afgelopen jaren is mijn leefruimte veel kleiner geworden, omdat er steeds meer bronnen bijkomen, met de komst van dect-telefoons, wifi-hotspots en vooral smartphones ontkom je bijna nergens meer aan straling. Tegelijkertijd nemen mijn klachten toe. Eerst was er alleen de pieptoon en slapeloosheid, nu krijg ik ook spierkrampen, tintelingen en hoofdpijn. En steeds minder plekken om bij te tanken.

Ik ben veel in de natuur te vinden, daar kan ik nog enigszins bijkomen. Een normaal sociaal leven onderhouden is heel moeilijk geworden. Je bent opnieuw verhuisd, je hebt woningruil gedaan. Ik zie dat je schotten gemaakt hebt, wat hebben die voor functie? Op die schotten zit speciale verf (HSF54), het is biologische verf waar koolstof in zit en het heeft een afschermende functie. In deze woning gebruik ik het met name om de dect en de wifi van de buren af te schermen. Gsm-signalen komen hier gelukkig amper binnen! De verf is heel duur, 70 euro per liter, daarom die schotten, als ik toch weer moet verhuizen, kan ik ze hergebruiken.

Wat zou je willen meegeven? Allereerst: “bedraad doe je niemand kwaad!” De router met wifi straalt ook als de PC niet aanstaat, en de buren 'genieten' hier van mee. Hetzelfde geldt voor dect-telefoons, het basisstation straalt 24 uur per dag. Wifi kan ook uitgeschakeld, bijvoorbeeld 's nachts. Er komen steeds meer Ecodects telefoons op de markt, die stralen alleen als je daadwerkelijk belt. En het bespaart energie ook. Waar ik nu woon is het redelijk schoon, maar ik weet dat ze nieuwe antennelocaties zoeken. Dus hoe lang zit ik hier nog goed? Die zorg is altijd op de achtergrond aanwezig. Maar ja: zolang we niet met 1 graad opwarmen is het voor de overheid wel goed… Voor informatie: Stichtingehs.nl/ stopumts.nl/Vitalitools.nl/gsmmasten.nl Omgevingsinvloeden

Muziektherapie en het gehoor We staan met onze zintuigen in contact met de buitenwereld. Omgevingsinvloeden komen via onze zintuigen naar binnen. Als muziektherapeut ben ik vooral geïnteresseerd in het gehoorszintuig en hoe mensen luisterend in het leven staan. Horen, luisteren en spreken zijn de belangrijkste communicatiemiddelen van de mens.

Aquatinten

Er wordt onderscheid gemaakt tussen horen en luisteren. Horen is een passief zuiver fysiologisch proces dat samenhangt met de gevoeligheid van ons gehoororgaan: je hoort iets of je hoort iets niet. Luisteren gaat nog een stap verder: je kunt goede oren hebben en ‘alles’ horen maar een slechte luisteraar zijn. Luisteren is een actieve functie, die naast een goed gehoor ook de wil om te luisteren vereist. Het luisteren vergroot het bewustzijn, en beïnvloedt de wens om te communiceren. Volgens de Franse wetenschapper Tomatis begint het luisteren al in de baarmoeder, wanneer de foetus slechts vier en een halve maand oud is. Op dat moment is het oor volledig ontwikkeld en functioneel: er is sprake van een communicatiesysteem via het gehoororgaan met de moeder.

In de muziektherapie wordt het luisteren van de patiënt geoefend. Een oefening om het luistervermogen te vergroten is het zingen van een melodie op een klinker. De therapeut zing enkele tonen voor, de luisteraar zingt na. Wat gebeurt er op dat moment? De focus gaat uit naar de klank. De luisteraar probeert toonhoogteverschillen te horen en na te zingen. De vele klanken die in de toon verborgen zitten, worden steeds beter hoorbaar. Er wordt geleerd te luisteren naar de naklank en de ruimtelijke volheid van de melodie te ervaren. Er zijn twee manieren van luisteren: ‘het naar buiten luisteren’ (luchtgeleiding) en ‘het naar binnen luisteren’ (botgeleiding). Deze zijn nauw met elkaar verbonden. Je kunt een stemvork aanslaan en de vork voor je oor houden. Je luistert met je oor en

hoort de klank via de luchtgeleiding. Bij het in trilling brengen van de stemvork kun je ook de knop van de stemvork op je voorhoofd plaatsen. Dan hoor je de klank via je botten (botgeleiding). Het zingen op de klank ‘ng’ doet de aandacht meer naar binnen richten en stimuleert de botgeleiding. Zing maar eens enkele tonen op de klank ‘ng’ met de handpalmen op je oren. Bij het afsluiten van de oren sluit je het luisteren via je uitwendige gehoororgaan af en favoriseer je de botgeleiding. Sommige mensen vinden het lastig zich af te sluiten voor de vele indrukken uit hun omgeving. Het stimuleren van de botgeleiding met oefeningen kan hen weer dichter bij zichzelf brengen. Andere mensen hebben baat bij oefeningen waarbij het sociale gevoel en het functioneren worden aange-

sproken. Een voorbeeld hiervan is het zingen van open klanken (klinkers) en samenzang. Deze oefeningen kunnen een ondersteuning zijn in het vinden van een goede balans tussen ‘buiten’ en ‘binnen’. Nog interessant is om te noemen dat het evenwichtsorgaan met zijn drie half-cirkelvormige kanalen deel uitmaakt van het gehoororgaan. Zij geeft ons informatie over ons evenwicht en heeft invloed op onze spierbewegingen. Spanning of ontspanning van het lichaam, grove en fijne motoriek , gevoel voor tijd en ritme maar ook ons lichaamsbeeld, lichaamsbewustzijn en onze oriëntatie in de ruimte wordt door het oor geregistreerd. Dankzij dit orgaan kunnen we rechtop staan en lopen. Het evenwicht wordt gecontroleerd en we heb-

ben idee van ruimte, tijd en ritme. Een goede lichaamshouding is afhankelijk van een goede werking van het oor. Door te zingen wordt een goede lichaamshouding geoefend, anderzijds helpt een goede lichaamshouding het luistervermogen te vergroten. Mocht dit artikel vragen bij u oproepen dan kunt u zich tot mij richten. Annette Sander, muziektherapeut

Omgevingsinvloeden

Even voorstellen: Mijn naam is Wieneke Groot (Zaandam, 1974) en sinds april 2012 ben ik bestuurslid voor de beide besturen die het therapeuticum rijk is. In deze besturen zal ik voor een jaar het penningmeesterschap op mij nemen. Ik was hiervoor bestuurlijk actief bij JCI Arnhem (voorzitter) en de Christengemeenschap Arnhem (penningmeester). Ik wil graag mijn loopbaan verleggen naar een baan in de zorg en dit is een eerste stap in deze wereld. Mijn lagere en middelbare school heb ik doorlopen op de Vrije School (Hoorn en Bergen), ik studeerde in 2001 af als politicoloog aan de Vrije Universiteit, deed mijn postdoctoraal voor mijn eerstegraads lesbevoegdAquatinten

heid maatschappijleer en heb zes jaar les gegeven op diverse middelbare scholen in Rotterdam en Arnhem/Oosterbeek. Ik ruilde mijn lerarenloopbaan in 2007 in om als beleidsmedewerker Planning & Control op een ROC te gaan werken en in 2009 werd ik HR adviseur in Amsterdam bij de Vrije Universiteit. Vorig jaar werd ik geconfronteerd met

het langdurig patiënt zijn en ook liepen er diverse termijnen voor bestuursfuncties af. Dit was een natuurlijk moment voor herbezinning. Als bestuurder heb je de mogelijkheid ergens een verschil te maken. Ik probeer dingen te benoemen en ga zaken niet uit de weg, ik probeer processen en mensen met elkaar te verbinden, maar zal ook altijd proberen dingen concreet en transparant uit te voeren. Ik wil er graag aan bijdragen dat dit therapeuticum er financieel en qua bedrijfsvoering goed voor staat en zal blijven staan. Daarvoor is het nodig om zowel de binnenkant als de buitenkant van de organisatie te verzorgen. Ik zie het ook als mijn opdracht om het therapeuticum te verbinden met de bezoeker. Zo hoop ik bij te dragen

aan wat een patiënt mag verwachten: professionele zorg, aandacht en respect van alle medewerkers in het therapeuticum. En daarnaast wil ik Aquamarijn graag verbinden met ‘buiten’, uitdragen wat er nu zo specifiek is aan antroposofische zorg en uitvogelen hoe we dat neer kunnen zetten in de wereld. Door mijn ‘biologisch dynamische’ of ‘abgeeckte’ opvoeding heb ik die kennis wel ergens in mij zitten, maar ik kan het (nog) niet benoemen. Dat wordt dus één van de eerste stappen om te nemen: benoemen wat dit therapeuticum nu antroposofisch maakt. Voor vragen, tips of verbeterpunten kunt u mij altijd bereiken via het emailadres van het bestuur of privé via [email protected]. Wieneke Groot

Even voorstellen: Psycholoog Aquamarijn Bij deze wil ik mij graag aan u voorstellen als nieuwe psycholoog binnen het erapeuticum Aquamarijn. Ik zal per september 2012 starten met mijn praktijkvoering. Onderstaand vindt u informatie over het aanbod en de contactgegevens. De meeste mensen maken wel eens een moeilijke periode door, waarin ze niet lekker in hun vel zitten, vastlopen en psychische klachten ontwikkelen. Wanneer u er zelf of met uw partner of naastbetrokkene(n) niet meer uit komt, dan kan het zinvol zijn om met een psycholoog te praten. Door een

gestructureerde en doelgerichte aanpak kan er dan inzicht worden verworven. Inzicht betekent verandering, maar ook de mogelijkheid om gebeurtenissen en fenomenen actief in uw leven te integreren. Crisissituaties of levensfaseproblemen kunnen daarmee worden omgevormd en een mogelijkheid bieden voor persoonlijke groei, psychische rijping of verdere diepgang. Omgevingsinvloeden

Klachten die behandeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld: • Angstklachten en paniekgevoelens • Depressie of gevoelens van somberheid • Hoogsensitiviteit • Vragen omtrent zingeving • Relatieproblemen • Opvoedingsproblemen • Vastlopen in werk of relaties • Negatief zelfbeeld, gebrek aan zelfvertrouwen • Problemen in het omgaan met pijn, vermoeidheid of ziekte • Onbegrepen lichamelijke klachten • Faalangst en studiestress

Aquatinten

Contactgegevens: Drs. Monique Voorhaar, Gz-psycholoog BIG Telefoon: 06-24602667 (tijdens kantooruren) E-mail: [email protected] Website: www.praktijkvoorhaar.nl

Even Voorstellen:

Nieuw bestuur presenteert zich

Aquamarijn is weer op sterkte!

tegenover. Dick werkt met ingang van het nieuwe schooljaar als manager financiën/P&O op een scholengemeenschap voor voortgezet onderwijs. Zijn motto: ‘Zoeken naar balans tussen idealen en andere realiteiten’.

De oproep voor nieuwe bestuursleden heeft er toe geleid dat Wieneke Groot en Dick Dekker tot het bestuur zijn toegetreden. Wieneke heeft antroposofie met de paplepel ingegoten gekregen (‘rechtsdraaiend opgevoed’ zoals ze zelf zegt). Ze werkt als HRM-adviseur aan de Vrije Universiteit. Haar motto: ‘als je ergens een mening over hebt, dan moet je er iets mee doen’. Dick kent de antroposofie sinds een jaar of 4 en staat er – overigens net als Wieneke – nog tamelijk onbevangen

Aquamarijn – en dus zeker ook het bestuur – staat voor een uitdagende taak. De waarschijnlijke verhuizing naar de locatie op “Onder de Linden” brengt veel werk met zich mee. Natuurlijk ook financiële sores. Maar er is meer: een nieuwe behuizing vergt ook een vernieuwing en explicitering van de visie en missie van Aquamarijn. Hoe zien we toekomst van antroposofische zorg? Waarin willen we onderscheidend blijven, zowel van reguliere zorg als van andere zorgverleners met een ‘integrale mens’-benadering? Hoe willen we sa-

Karlijn van der Staak, medisch assistent. In 2008 ben ik afgestudeerd als doktersassistente. Ik werk sinds 5 april 2012 als waarnemend doktersassistente bij Aquamarijn. Mijn huidige studie maatschappelijk werk sluit goed aan bij de visie van de antroposofische werkwijze. Werken vanuit de kracht van de mens, dat is de reden waarom ik hier ben gaan werken.

Verheugend nieuws! Het bestuur van

menwerken met anderen? En, ook dat, hoe willen we als patiënten en deelnemers betrokken zijn en vorm geven aan Aquamarijn? Na een inwerkperiode wil het bestuur hier mee aan de slag. Dialoog met velen van u zal hierbij zeker worden gezocht. Vanuit het team van artsen en therapeuten nemen Hans van Vugt en Hannie Bakker deel aan de vergaderingen van het bestuur. Hans van Tol blijft voorzitter. Mede gezien de uitdaging waar Aquamarijn voor staat verwelkomen we graag nog iemand in het bestuur. Hebt u belangstelling, dan kunt u bellen met Hans van Tol, tel.: (026) 379 4980.

Omgevingsinvloeden

Vanuit de bibliotheek Inmiddels verzorg ik al weer sinds een jaar met veel plezier het bibliotheekwerk in erapeuticum Aquamarijn. Wanneer er in het erapeuticum een duidelijke vraag naar is, schaffen wij nieuwe boeken aan. Dat gebeurt regelmatig. Zo hebben we enkele exemplaren aangeschaft van “Eten Met Aandacht” door Rya Ypma. Zij is werkzaam als diëtiste. Velen van u kennen haar waarschijnlijk wel. Verder kunt u nu ook het boekje van Toke Bezuijen “Uitwendige erapie In De Oncologische Zorg” in de bibliotheek vinden. Van de serie “Gezichtspunten” hebben wij nu 48 edities in de Aquatinten

Welkom in de Deelnemersgroep Aquamarijn!

bibliotheek, waar ze tevens te koop zijn. In “Gezichtspunten” wordt vrij uitgebreide informatie over allerlei actuele, meestal medische zaken gegeven, die waarschijnlijk tijdens het spreekuur al aan de orde zijn geweest, maar waarover u nog wat meer wilt lezen.

Sinds ruim anderhalf jaar komt een aantal patiënten van het therapeuticum maandelijks bijeen om met elkaar in gesprek te komen over actuele onder-

In elk geval is onze bibliotheek bedoeld als een plek waar u van harte welkom bent om u te oriënteren over boeken/artikelen, waarin u meer informatie kunt vinden over zaken die u bezig houden. De huisarts of één van de therapeuten kan u ook in die zin adviseren of u attent maken op een boek, dat u in de bibliotheek kunt vinden.

Karin Huijgens

werpen, die op de een of andere manier verband houden met ontwikkelingen binnen het therapeuticum.

Diverse kaarten worden regelmatig aangevuld

We proberen te kijken naar welke bijdrage wij als patiënt-deelnemers zouden kunnen leveren aan die ontwikkeling, maar ook naar hoe wij er als patiënten naar zouden willen kijken. Wat vinden wij hierin belangrijk, wat houdt ons bezig, zeker wat betreft de eigen bijdrage, die wij vanuit eigen verantwoordelijkheid aan Aquamarijn willen verlenen. Het is voor de groep belangrijk gebleken om zich niet als patiëntengroep te benoemen, maar als deelnemersgroep. Deelnemer zijn de leden aan het initiatief Aquamarijn in bredere zin, ook als zij gezond zijn. Welbeschouwd achten zij het erapeuticum een organisme dat zich ontwikkelt. Zich ontwikkelt met behulp van medewerkers, deelnemers, ontwikkelaars, verzekeraars en de fysieke omstandigheden als geld, gebouwen en middelen.

Wat we merken is dat de “geestelijke impuls” die zich in het organisme Aquamarijn uitdrukt ons veel inspiratie geeft. Wat we zouden willen is “in dienst treden van die impuls, en vanuit de inspiratie, vormkracht, en persoonlijke betrokkenheid dienstbaar te worden in praktische zin”. Dat zou het diepere doel van de Deelnemersgroep kunnen worden. Veel relevante thema’s komen nu bij de maandelijkse ontmoetingen aan de orde, maar tot concrete actiepunten komen gaat nog vaak langzaam. Dit volgens ons vooral, omdat voor dat laatste veel menskracht nodig is. Investering van tijd, energie en aandacht maken het mogelijk, om veel van de goeie ideeën die ontstaan, om te kunnen zetten in plannen naar werkelijkheid. Omgevingsinvloeden

Een concreet voorbeeld van een goed initiatief is het verschijnen van de Digitale Nieuwsbrief, waarbij we er naar streven deze te laten verschijnen rond de jaarfeesten. De ‘deelnemersgroep’ probeert Aquamarijn te helpen met elkaar de ‘focus’ te houden op onze bronnen en doelen. Door betrokkenheid, door vragen te stellen, door interesse in elkaars levensloop en door de aandacht te richten op het gehele therapeuticum als organisme. We hopen zo een daadkracht te doen ontvouwen, die de innerlijke potentie van “de Aquamarijn” recht doet en de medewerkers een steuntje in de rug geeft om liefdevol en strijdbaar stappen te zetten naar een vernieuwd therapeuticum, dat klaar is voor de nieuwe vragen die in toenemende mate aan mens en samenleving worden gesteld. Aquatinten

Meerdere mensen zouden nog deel kunnen nemen aan de Deelnemersgroep, een soort denktank dus. Sterker nog: extra menskracht is bij ons meer dan welkom! Als u overweegt om aan deze groep deel te nemen, dan kunt u zich aanmelden via: [email protected]. Namens de deelnemersgroep, Jan Goorissen, Gerard Rotteveel en Jan Kuiper

Thema- podium avond ‘Aquatinten Live’ over ‘Omgevingsinvloeden’ Dinsdagavond 23 oktober 2012 We nodigen u uit aanwezig te zijn en met elkaar in te gaan op dit thema. De opzet is een interactieve avond met gelegenheid tot onderling gesprek. Jan Weijsenfeld zal in ieder geval aanwezig zijn om zijn bijdrage voor Aquatinten i.v.m. de bijensterfte nader toe te lichten .Deze gevolgen zijn in het klein goed zichtbaar bij bijenkolonies. Barbera Bischot zal daarna ook inhaken op haar verhaal over omgevingsinvloeden in relatie tot ziekte en gezondheid. We nodigen u uit om ook op die avond

aanwezig te zijn en met elkaar in te gaan op dit thema. De opzet is een interactieve avond met gelegenheid tot onderling gesprek. Misschien heeft u nu al vragen of antwoorden over dit thema? Neem deze dan mee op de geplande avond. 23 oktober 2012, van 20:00 tot 21:30 uur in de de Wetstraat 10 te Arnhem. Inloop met koffie en thee vanaf 19:30 uur. De toegang is vrij, maar het zou fijn zijn als u zich aanmeldt via: [email protected] of telefonisch via 06-18745377, zodat we ongeveer weten hoeveel mensen we kunnen verwachten.

Nieuw : Hartcoherentie in Aquamarijn Sinds kort wordt er binnen erapeuticum Aquamarijn hartcoherentie training gegeven door Yvonne Siebum en Bert de Brouwer. Een aantal patiënten van Aquamarijn heeft al kennisgemaakt met deze feedbacktraining en moesten daarvoor naar andere therapeuten. Hartcoherentie is een trainingsmethode d.m.v. feedback. Daarin leert men hoe ademhaling en innerlijke rust bij kunnen dragen aan het verbeteren van de gezondheid. Door de signalen van de feedbackapparatuur krijg je inzicht in de mate waarop je in balans bent. Door het doen van oefeningen leer je hoe je zelf kan zorgen voor meer ontspanning en

innerlijke rust, ook in lastige of spannende situaties. In de loop van de behandeling zul je merken dat je vitaler wordt, helderder kunt denken, beter slaapt en je algehele gezondheid verbetert. Door de feedback ben je in staat om deze ontspanning actief te onderhouden, waarbij de feedback vanuit je eigen waarneming komt. De hartcoherentietraining bestaat uit 6-8 sessies in een periode van 3 maanden. Je hebt daarbij een biofeedbackapparaat nodig die je bij ons kunt huren voor de duur van de behandelperiode. Met deze apparatuur train je dagelijks op je coherentie. Tevens houd je een dagboek bij, om inzicht te krijgen in factoren, die je meer stress geven, of die juist ontspanning brengen. Info en aanmelding: 026-3511190 Omgevingsinvloeden

Vanuit de huisartsenpraktijk Nieuwe huisvesting: april 2012 Het hele project heeft in het begin van 2012 een periode in de wacht gestaan vanwege budgetoverschrijding bij Volkshuisvesting en herberekeningen voor de verbouwing. Als het van beide kanten financieel gaat lukken zal de verhuizing rond maart 2013 plaatsvinden in de huidige planning. In mei moet het definitieve ontwerp klaar zijn, de verbouwing zal dan 7 tot 8 maanden in beslag nemen. Het pand School 3 aan Onder de Linden (tegenover de speeltuin) is aan de buitenkant helemaal opgeknapt en klaar. Aquatinten

Op de nieuwe locatie zullen we een aantal parkeerplaatsen hebben, mindervaliden- en lifttoegankelijk zijn voor het hele erapeuticum en een moderne en professionele setting geïntegreerd met andere huisartsen en een apotheek in één gebouw realiseren. We streven naar een open wachtruimte met bibliotheek als ontmoetingsruimte in het erapeuticum. Een aantal wensen, die we al heel lang hadden! Sinds najaar 2011 hangt er een presentatie van de bouwtekeningen in de gang van de begane grond van het erapeuticum. Gaande de ontwikkelingen zullen we de tekeningen updaten. We willen ons ook sterk maken voor een goed klimaatbeheer met leemstuc wanden, verantwoorde verlichting, zonneboilers, zonnepanelen

enz. De meerkosten hiervan zullen voor eigen rekening komen. De huidige therapeuticumkas kan niet alle wensen daarin bekostigen. Ook de inrichting zal de nodige kosten met zich meebrengen (bijv. nieuwe vloeren voor de oefenruimtes). Er zullen zeker nog patiëntenacties volgen om inrichtingswensen mogelijk te maken.

Lavallee op dinsdagochtend. De verwachting is dat beide op lange termijn kunnen waarnemen. Beide artsen hebben affiniteit met antroposofische geneeskunde. Dagelijks is er overleg met Hans van Vugt en Barbera Bischot voor vragen op medisch-antroposofisch vlak. Dokter Luske volgt de antroposofische artsenopleiding.

Djoeke de Witt (huisarts)

Werkdagen huisartsen

Nieuwe assistente Karlijn van der Staak komt op vrijdag werken. Daarmee wordt het mogelijk dat beide andere assistentes 1 dag in de week vrij zijn. Tevens zal zij het archief gaan inscannen, zodat we hopelijk volgend jaar volledig digitaal zijn. Elders in dit nummer zal zij zichzelf introduceren. Praktijkondersteuning

Bij schrijven april is Djoeke de Witt zover hersteld dat het revalidatietraject afgerond is en zij bezig is met een re-integratietraject voor het huisartsenwerk. In juli zal duidelijk zijn of een terugkeer in de huisartsenpraktijk tot de mogelijkheden behoort. Vanaf september (2011) wordt haar vervanging ingevuld door dokter Kore Luske op maandag en dokter Corine

Gedurende het ziekteverlof van Djoeke de Witt werkt Hans van Vugt op maandag, woensdag en donderdag. Barbera Bischot op dinsdag en vrijdag. Indien Djoeke de Witt terug komt kunnen deze dagen weer veranderen.

Bij schrijven in april zijn we bezig de mogelijkheden van spreekuren door praktijkverpleegkundigen te onderzoeken. Anita Janssen (verpleegkundige in Aquamarijn) gaat de opleiding hiervoor doen. Als Menzis de aanvraag goedkeurt, kunnen we in september starten met spreekuren voor Astma/COPD, screening voor hart- en

vaatziekten, en preventie adviezen/cursussen voor gezinnen met jonge kinderen. Consultatie bureau We zijn aan het onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor een consultatiebureau op antroposofische basis binnen het erapeuticum. Er is een geïnteresseerde antroposofisch geschoolde arts. Maar een verpleegkundige met aantekening jeugdgezondheidszorg is nog een probleem. Zodra het mogelijk zou zijn om te starten sturen we een brief aan de ouders met kinderen van 0-4. Medicatie: Het wil nog wel eens voorkomen dat de apotheek een verkeerd middel van Omgevingsinvloeden

Weleda of Wala aflevert. Patiënten komen dan bij ons vragen of we het willen terugbetalen. Indien wij kunnen aantonen dat het geen fout van ons is op het recept, moet dit met de apotheek zelf opgelost worden. Bevolkingsonderzoek mammografie Regelmatig krijgen we de vraag op het spreekuur van vrouwen die 50 geworden zijn of het nodig is aan het bevolkingsonderzoek voor een borstfoto mee te doen. Buiten dat het natuurlijk altijd een eigen beslissing blijft om aan een preventief onderzoek mee te doen is er inmiddels wel iets te vertellen over de meest recente evaluaties van het bevolkingsonderzoek (BVO). De informatie van het RIVM in de folder die men bij de oproep krijgt verAquatinten

meldt nog altijd dat er jaarlijks 700 minder patiënten zouden sterven door het BVO. Inmiddels zijn er in vele landen lange termijn onderzoeken bekend en blijkt dat dit getal berust op een onderzoek dat methodologisch niet optimaal was en zeer gunstige cijfers opleverde. Als we meerdere onderzoeken bij elkaar leggen op langere termijn blijkt eigenlijk dat de winst heel marginaal is en er vrijwel geen sterfteverschil is voor en na de invoering van het BVO. Luc Bonneux heeft hier een aantal artikelen over geschreven waarin hij aangeeft dat de werkelijke resultaten zijn dat alleen een paar vrouwen langer weten dat ze borstkanker hebben en 2-5x zo groot aantal vrouwen onnodige diagnostische ingrepen ondergaat. Tevens blijkt dat er een onderzoek loopt van vrouwen die het

BVO volgen en vrouwen die geen preventief onderzoek doen (Noorwegen, Oslo). Bij een looptijd van 6 jaar bleek dat er in de niet gescreende groep 22% minder kanker voorkwam. Men denkt dat het lichaam kleine tumoren aanmaakt die het ook wel weer opruimt. Alleen als wij een kleine tumor op de foto zien, weten wij niet welke blijft en welke wel weer opgeruimd zal worden en is het natuurlijk flink schrikken. Ook blijkt dat het 10x ondergaan van een mammografie in het gehele leven zijn eigen stralingsbelasting oplevert en dat in het totale BVO dit oplevert dat ook een paar vrouwen borstkanker krijgen door de stralingsbelasting. Ook blijkt dat in het BVO meestal de langzaam groeiende tumoren met een betere prognose “gevangen” worden en dat de snelgroeiende met een slechte prognose

tussendoor komen. Je moet dus toch altijd alert blijven en niet zonder meer denken als je iets voelt, ik ben afgelopen jaar nog gescreend er kan dus niets aan de hand zijn. De kans in het westen om deze aandoening te krijgen is inmiddels 1 op de 9 vrouwen. De beste preventie blijft dan ook zoals eigenlijk voor alle ziektes: gezonde leefstijl door veel buiten te bewegen, stressreductie en gezonde biologische voeding. Een interessant onderzoek ten aanzien van preventie is gedaan in gemeenschappen waar geen strakke westerse kleding waaronder bh’s gedragen wordt. Het blijkt dat in deze gemeenschappen het risico op borstkanker extreem veel lager is. Zodra hun leefgewoontes veranderen richting westerse leefstijl en deze vrouwen bh’s gaan dragen, is hun risico in

een paar jaar identiek aan dat van de vrouwen in het westen. In de jaren '90 is al onderzoek gedaan waaruit bleek dat bij vrouwen die geen bh dragen borstkanker maar 1 op de 168 voorkwam. Er is aangetoond dat het dragen van een bh een hogere druk op de lymfebanen geeft en daarmee een goede lymfedrainage en circulatie negatief beïnvloedt. Grieppreventie voor de winter Het blijkt dat de pieken van het voorkomen van griep epidemieën optreden in de periodes wanneer de vitamine D-spiegel in de winter het laagst is. Een goede preventie is dan ook de vitamine D-spiegel op peil te houden. Zomers kunt u zorgen voor goede omzetting van vitamine D in uw lichaam (90% komt van zonlicht)

door geen zonwerende crèmes te gebruiken, weinig zonnebrillen te dragen (zonlicht via de ogen is ook belangrijk) en veel met blote benen rond te lopen. Via de voeding krijgen we 10% vitamine D. Belangrijke bronnen zijn vette vis, het vet van zuivel, dus volle zuivel producten gebruiken (liefst van Demeter), zonlicht gerijpte paddenstoelen, met name shitake en olijven. Als supplement verdient levertraan in de winter als natuurlijke bron de voorkeur (lovitran) in de periode met een r in de maand. Verder kunt u preventieve oefeningen bij de heileuritmistes leren. Verdere winteradviezen staan op de website bij de huisartsenpraktijk onder medische adviezen. Barbera Bischot Omgevingsinvloeden

Cursussen 2012-2013 Spelenderwijs Opvoeden voor ouder(s) en peuter (leeftijd : 2-4jr.) Samen spelen, bewegen en masseren. Aandacht voor opvoedingsvragen en elementen uit de Ritmische Massage . In een groepje van maximaal 4 ouderkind paren werken we aan thema’s als ‘grenzen’, hechten en weer loslaten, ontwikkelingsvragen van een peuter, omgaan met luisteren, boosheid, angst etc. We zullen vooral veel doen en tussendoor uitwisselen over wat er zoal speelt. Info: Anneke Jansen, Tel. 026-3511190 of [email protected]

Aquatinten

Kinderen van gescheiden ouders?

Training sociale weerbaarheid

“Ik wil graag bij allebei tegelijk zijn, maar dat kan niet. Hoe beleven andere kinderen dit? Door hier samen over te praten en te delen kan ik hier misschien beter mee om leren gaan.” Na de zomer starten Anneke Jansen en Saskia Koopman met een groepje van minimaal 6 kinderen. Het samen delen zal ondersteund worden door bewegingsactiviteiten en kunstzinnige activiteiten als tekenen, schilderen en boetseren.

In groepjes van maximaal 8 kinderen in de leeftijd van 6-9jr. en 9-12jr. werken we aan de vragen die er liggen in de sociale omgang van uw kind met andere kinderen. ‘Hoe kan ik leren spelen met andere kinderen door me af te stemmen op de ander en tegelijkertijd mijn grenzen aan te geven?’ Ruimte geven en durven nemen. Er wordt volop gespeeld en bewogen, getekend en geschilderd. Door samen te doen, ervaringen uit te wisselen komt uw kind steviger in zich zelf te staan.

Info: Anneke Jansen, Tel. 026-5311190 of [email protected], Saskia Koopman Tel: 026-3517704

Info: Anneke Jansen Tel.026-3511190 of [email protected], Saskia Koopman Tel: 026-3517704. Anneke Jansen : Antroposofisch Fysiotherapeute voor kinderen en Ortho-

pedagogische Hulpverlener Saskia Koopmans: Kunstzinnig erapeute.

max. 10 deelnemers Met: Hannie Bakker, in erapeuticum Aquamarijn

Heiligenachten cursus In de periode tussen Kerstmis en Driekoningen houdt de aarde even “haar adem in” en verkeren natuur en mens in een ingekeerde stilte, die het zoeken naar essentie ondersteunt. We kijken seizoensgewijs terug op de eigen belangrijkste levensgebeurtenissen in 2012 en gaan op zoek naar de diepere betekenis ervan. Met behulp van bewegingsvormen, schrijfoefeningen, werken in kleur met pastelkrijt en het maken van drieluiken, gaan we op een verstilde manier het voorbije levensjaar, en daarmee onszelf, onderzoeken.

Info & aanmelding: Tel. 026-3511190 vrijdag 28 dec. 19.30 – 21.30 zaterdag 29 dec. 10.00 – 16.00 u. kosten: € 60,Biografie workshop: De Overgang: van lichamelijke vruchtbaarheid naar “geesteskinderen” Hoe maak ikzelf deze overgang, en welke motieven uit mijn leven dienen zich aan voor deze metamorfose? Onderzoek naar thema’s uit de eerste levenshelft, die nu in een “overgang” gebracht kunnen worden. Maximaal 7 deelnemers Met Hannie Bakker,

Info & aanmelding: Tel. 026-3511190 Vrij. 26 okt. 19.30 – 21.30 u. Zat. 27 okt. 10.00 – 13.00 u. Kosten: € 60,Cursus “De Huisapotheek” Op dinsdagavond 2 oktober vindt er in het erapeuticum een cursus “de huisapotheek” plaats. Huisarts Barbera Bischot zal deze avond voorlichting geven over de huisapotheek, zelfzorgmedicatie en ondersteunende zorg bij zieken. Er is veel ruimte voor het stellen van vragen. Bijvoorbeeld t.a.v. koorts, antibiotica, enzovoort. Datum: dinsdag 2 oktober 2012 Tijd: 19.30 – 21.30 uur Kosten: € 10,00 Plaats: erapeuticum Aquamarijn

Omgevingsinvloeden

Voor verdere informatie en opgave kun je mailen naar [email protected] Deze cursusavond wordt herhaald op woensdagavond 13 maart 2013. Cursus “zieken thuis” Op dinsdagavond 9 oktober vindt er in het erapeuticum een cursus “zieken thuis” plaats. We kijken deze avond naar hoe je een zieke verzorgt en wat je zelf kunt doen wanneer je kind of partner ziek is. We maken kennis met wikkels en kompressen, die je bijvoorbeeld kunt inzetten bij koorts en oor- en keelontstekingen. We zullen deze toepassingen zelf oefenen en ondergaan. De avond wordt verzorgd door Anita Janssen, praktijkverpleegkundige.

Aquatinten

De avonden zijn voor iedereen toegankelijk. Je kunt je wensen voor deze avond kenbaar maken. De materialen die nodig zijn voor het aanleggen van een wikkel en een kompres thuis, zijn te koop in het erapeuticum. Datum: dinsdag 9 oktober Tijd: 19.30 – 21.30 uur Kosten: € 10,00 Plaats: erapeuticum Aquamarijn Voor verdere informatie en opgave kun je mailen naar [email protected]. Deze cursusavond wordt herhaald op woensdagavond 20 maart 2013.

Oproep: Zanggroepen op het therapeuticum Aquamarijn In september gaan de twee zanggroepen weer van start Als je plezier hebt in het zingen met anderen, je je stem wilt ontdekken en oude muziek wilt leren kennen, dan is dit iets voor jou. De zanggroep Stemwerk zingt op dinsdagavond van 17.30 uur tot 19.00 uur. Canons, meerstemmige melodieën en ritmeoefeningen wisselen elkaar af. Van september 2012 tot eind april 2013. Start 11 september Open Aquamarijn Atelier Vrije instap activiteit voor mensen in een kankerproces. Bedoeld om

de mogelijkheid te bieden tot jezelf te komen, in een periode waarin veel vragen rijzen en alles een ander perspectief heeft gekregen. Tot 11 uur samen koffie of thee drinken en ervaringen uitwisselen. Daarna vrije deelname aan kunstzinnige en/of biografische werkvormen die aansluiten bij de vraag van het moment. Bijvoorbeeld werken aan een levensvraag in pastel, schrijfoefeningen, levensloop onderzoek of gesprek,tekenen, schilderen, boetseren, lichaamsgerichte oefeningen en ontspanning. Door je in kleur, beeld, of woord te uiten, krijg je meer zicht op je proces en kan het gesprek met jezelf versterkt worden. Voor wie wil, kan er in serie verdiepend gewerkt worden aan de vier le-

vensgebieden aarde, water, lucht en vooral warmte. Ook kunnen bijvoorbeeld dagboek werkvormen voor thuis worden gegeven om meer verbinding met de eigen ontwikkeling te creëren. Begeleiding: Saskia Koopman, kunstzinnig therapeute en docent. Hannie Bakker, biografisch consulent & fysiotherapeut. Plaats: vergaderruimte 2e verd. erapeuticum. Tijd: Vanaf woensdag 24 oktober elke woensdagochtend van 10.30 – 12.00 u. (behalve schoolvakanties) Kosten: € 10,-- per keer of knipkaart 10x € 85,Info. : Tel. 026-3517704 of mail [email protected]

Omgevingsinvloeden

TE

HUUR

per direct

Cursusruimte en Oefenruimte Massageruimte Vergaderruimte Inclusief wachtruimte en kantinegebruik Aangeboden door: erapeuticum Aquamarijn Centrum voor antroposofische Gezondheidszorg De Wetstraat 10-12 6814 BK Arnhem Neem contact op via: [email protected]