Holding
essent
Essent
JA A RV E R S L AG
Arnhem Businesspark Utrechtseweg 310 Gebouw B01 6812 AR Arnhem
6800 AG Arnhem
2001
Postbus 268
2 0 0 1
“In Duitsland gebruiken we de naam Essent niet. Toch voelen we ons wel degelijk verwant, want ook in Nederland kiest men voor dezelfde core-business als hier in Bremen. Aan het gebruik van die Engelse termen moesten we overigens wel wennen.” Nicole Scheidenberger swb AG, Bremen
I n h o u d s o p g ave
2001
Jaarverslag Kengetallen 6 Profiel van de onderneming 9 Verslag van de Raad van Commissarissen 11 Personalia 13 Verslag van de Raad van Bestuur 2
24 Resultaten en ontwikkelingen
per marktsegment 24 Energie 24
Nederland
24
Ontwikkelingen Netwerken
24
Netbeheer
13 Voorwoord
24
Kwaliteitsverbetering
13
Overzicht highlights 2001
24
Liberalisering
14
Privatisering
25
Elektriciteits- en gasmeters
14
Liberalisering
25
Netwerktarieven
15
De ontwikkeling van Essent
25
15
Resultaten
Ontwikkelingen in productie, handel en verkoop
25
Groot- en detailhandelsmarkt
15 Financiën
26
Decentrale opwekking
15
Overzicht omzet en resultaten
26
Duurzame energie
16
Kasstroom en investeringen
26
Afronding MAP (Milieu Actie Plan)
18
Acquisities en desinvesteringen
26
De volgende fase van de liberalisering
18
Vermogensstructuur en financiering
27
Introductie Inhome
18
Vennootschapsbelasting
27
Duitsland
19
Dividendbeleid
27
Prijserosie
19
Integraal risicomanagement
28
Utility-plus-leverancier
19
Risico’s in de energiehandel 28 Kabelcom
20 Personeel en organisatie
28
Nieuwe strategie
20
Harmonisatie arbeidsvoorwaarden
28
Investeringspauze
20
Werving en selectie
28
Internet
20
Opleiding en scholing
30
Kabeltelevisie en -radio
20
Europese ondernemingsraad
30
Wet- en regelgeving
21
Ondernemingsraden
21
Cultuurveranderingsproject
30 Milieu
21
Kleurrijk ondernemen
30
Nederland
30
Overheidsbeleid
21 Informatie- en Communicatie Technologie
31
Groei en herstructurering
21
Innovatie
31
Service via internet
21
Uniformering beheer- en werkprocessen
31
Relatie met overheden
32
Duitsland
32
Toenemende concentratie
32
Afvallogistiek en afvalverwerking
34 Vooruitblik 35 Jaarrekening
1
jaarverslag
essent 2001
Ke n g e t a l l e n 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
6.644
5.065
elektriciteit
3.298
2.951
gas
2.234
1.348
warmte
160
91
overig
261
42
kabelcom
272
219
milieu
419
414
omzet
omzet
in miljoenen euro’s
netto-omzet 7.200
waarvan: 6.000
4.800
3.600
2.400
1.200
0
99
00
01
omzet per segment (netto) in miljoenen euro’s essent 2001
energie (5.953) kabelcom (272) milieu (419) totaal (6.644)
2
jaarverslag
bedrijfsresultaat per segment in miljoenen euro’s
2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
2.547
1.707
personeelslasten
708
508
bedrijfsresultaat
600
465
nettoresultaat gewone bedrijfsuitoefening
414
329
nettoresultaat
414
369
cashflow (exclusief buitengewoon resultaat)
1.089
851
eigen vermogen
1.993
1.878
balanstotaal
9.012
7.489
2001
2000
EUR
EUR
uit gewone bedrijfsuitoefening
2,77
2,20
inclusief buitengewoon resultaat
2,77
2,46
0,78
0,55
financiën brutomarge
energie (587,3) kabelcom (–41,7) milieu (54,3) totaal (600)
winst per aandeel
informatie per aandeel
in euro’s
winst per aandeel
3,0
dividend per aandeel 2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
99
00
01
3
jaarverslag
essent 2001
2001
2000
uit gewone bedrijfsuitoefening
11,1%
10,2%
inclusief buitengewoon resultaat
11,1%
10,9%
uit gewone bedrijfsuitoefening
21,4%
16,3%
inclusief buitengewoon resultaat
21,4%
18,3%
25,1%
27,6%
solvabiliteit **
financiële ratio’s *
%
rentabiliteit gemiddeld totaal vermogen
36
rentabiliteit gemiddeld eigen vermogen 30
24
solvabiliteit interest coverage rate
18
gearing
2,2 x
2,3 x
58,0%
56,8%
12
6
0
essent 2001
99
00
01
rentabiliteit op gemiddeld totaal vermogen (uit gewone bedrijfsuitoefening) **
rentabiliteit op gemiddeld eigen vermogen (uit gewone bedrijfsuitoefening) **
%
%
12
24
10
20
8
16
6
12
4
8
2
4
0
99
00
01
0
99
00
01
* De berekeningswijze is toegelicht op bladzijde 66. ** Bij de bepaling van het totaal vermogen is de per ultimo 1999 bestaande vordering inzake de verkoop van het belang in EPON buiten beschouwing gelaten. 4
jaarverslag
2001
2000
aantal
12.245
10.246
fte
11.848
9.875
segment energie
fte
9.898
7.852
segment kabelcom
fte
1.138
1.010
segment milieu
fte
812
1.013
GWh
52.089
43.896
x 1.000
2.409
2.389
GWh
8.830
7.439
afzet
mln m3
11.767
7.188
aantal klanten*
x 1.000
1.750
1.731
GJ x 1.000
16.006
17.589
x 1.000
39
38
x 1.000
1.717
1.587
x 1.000 ton
5.356
5.311
personeel aantal medewerkers ultimo jaar waarvan:
elektriciteit afzet aantal klanten* decentrale productie
gas
warmte afzet aantal klanten*
kabelcom abonnees audio-/videodiensten
milieu afvalverwerking
De activiteiten van Nutsbedrijven Maastricht zijn in 2000 opgenomen. In 2001 zijn de activiteiten van Stadtwerke Bremen en Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant opgenomen, maar die van Elektriciteit-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ niet meer.
* Exclusief Stadtwerke Bremen. 5
jaarverslag
essent 2001
P ro f i e l va n d e o n d e r n e m i n g
De multi-utility groep Essent is, met als thuis-
E ss e n t N et we r k e n
markt het zuiden en het noorden en oosten van
Het beheer en onderhoud van de energienet-
Nederland, actief in de sectoren energie, kabel/
werken zijn ondergebracht in de divisie Netwer-
telecommunicatie en milieu/afval. Essent is in
ken. De daarbinnen opererende netwerkbedrijven
Nederland marktleider in de energiemarkt en is
zijn geheel zelfstandig. De divisie Netwerken
ook actief op de Duitse markt. Het is het tweede
vormt de verbindende schakel tussen de afnemers
kabeltelevisiebedrijf van Nederland en heeft een
van energie en andere activiteiten van Essent.
vooraanstaande positie in de afvalmarkt. Bij
De onderlinge relatie tussen de netwerkbedrijven
Essent werken ruim 12.000 mensen. Essent kent
en de overige groepsmaatschappijen is vastgelegd
een holdingstructuur met daaronder zes divisies.
in service level agreements. Op basis hiervan kunnen de netwerkbeheerders (binnen de strikte
essent 2001
E ss e n t Ret a i l
regels van de wet) een marktconforme dienst-
Activiteiten die gericht zijn op de consumen-
verlening aan derden aanbieden. De divisie
tenmarkt, zijn samengebracht in de nieuwe divi-
Netwerken heeft een aantal streefnormen op het
sie Retail. Deze wordt gevormd door de huidige
gebied van dienstverlening geformuleerd zoals
leveringsbedrijven Essent Energie Noord en
een snelle respons op storingen, een snelle uitvoe-
Essent Energie Zuid die in de traditionele thuis-
ring van reparatiewerk en een acceptabel kosten-
markt opereren. Zij leveren gas, elektriciteit en
niveau. Ook buiten de traditionele verzorgings-
warmte aan huishoudelijke en kleinzakelijke
gebieden zal Essent Netwerken meedingen naar
klanten in de provincies Groningen, Friesland,
opdrachten op het gebied van infrastructuur.
Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant, Limburg en
Het hoofdkantoor van de divisie Netwerken is
Flevoland. Het hoofdkantoor van de divisie Retail
gevestigd in Waalre.
is gevestigd in Den Bosch.
E ss e n t E n e rg i e
E ss e n t K a b e l co m Essent Kabelcom is een jong en snelgroeiend
multimediabedrijf dat producten en diensten aan-
De divisie Essent Energie produceert elektriciteit en warmte in grootschalige centrales en
biedt via de (glasvezel)kabel. Die diensten staan
wekt ook duurzame energie op in zowel kleinere
in het teken van ‘informatie’, ‘communicatie’ en
productie-eenheden (biomassacentrale, windpar-
‘entertainment’. Bij informatie gaat het om inter-
ken, waterkracht- en zonne-energiecentrales) als
net via de kabel en de koppeling van computer-
in haar kolencentrales. Daarnaast houdt de divisie
netwerken zodat vestigingen van één bedrijf
Energie zich bezig met de handel in commodities
onderling gegevens kunnen uitwisselen. Onder
en de verkoop van energie aan de vrije grootzake-
communicatie vallen diensten zoals telefoon- en
lijke klanten. Met ingang van 1 januari 2002 is
mailverkeer en de ontwikkeling van internet-
daar ook het middensegment bij gekomen. Verder
sites. Entertainment staat voor de levering van
verzorgt deze divisie de waterhuishouding van
een dertigtal televisie- en radiozenders via de
zakelijke klanten. Tevens is zij actief op het
kabel waar dagelijks zo'n drie miljoen mensen in
gebied van industriële utilities. Het hoofdkantoor
Noord-, Oost- en Zuid-Nederland kijk- en luister-
van de divisie Energie is gevestigd in Den Bosch.
plezier van ondervinden. Het hoofdkantoor van de divisie Kabelcom is gevestigd in Groningen.
6
jaarverslag
E ss e n t M i l i e u Essent Milieu is een landelijke speler op het
E ss e n t H o l d i n g Daar waar de divisies zijn gefocust op opera-
gebied van afvalverwerking. Het zet zich in om de
tionele zaken, is de holding van Essent verant-
afvalproblematiek van onze samenleving op te
woordelijk voor het beleid op hoofdlijnen.
lossen: van inzameling en recycling tot en met de
De holding houdt zich onder andere bezig met de
eindverwerking van afval. Met afval is van alles te
overall strategie, missie en visie van Essent, de
doen. Essent Milieu scheidt afval in afzonderlijke
financiële consolidatie, het merkenbeleid, spon-
stromen, maakt het geschikt voor hergebruik, zet
sorbeleid en huisstijl, strategische ICT-activitei-
afval om in producten (brandstoffen, bouwstof-
ten, inkoopbeleid, risk management en regulatory
fen, compost) en wint energie uit afval.
affairs en tarieven. Het hoofdkantoor van Essent
Het bedrijf adviseert bedrijven, gemeenten en
is gevestigd in Arnhem.
instellingen over het beperken van de afvalstroom, over efficiënter inzamelen en over het beperken van kosten. Het hoofdkantoor van de divisie Milieu is gevestigd in Zwolle.
E ss e n t I n te r n at i o n a a l Essent heeft haar Duitse activiteiten onder-
gebracht in een aparte divisie: Essent Internationaal. Naast het al bestaande verkoopkantoor in Düsseldorf is met de overname van swb AG (in Bremen) een belangrijk bruggenhoofd op de Duitse markt verworven. Via Bremen heeft Essent inmiddels ook een aandeel van 49,9% in Stadtwerke Bielefeld. Het hoofdkantoor van de divisie essent 2001
Essent Internationaal is gevestigd in Düsseldorf.
D e o rg a n i s at i e
Essent Holding
Essent Retail
Essent Energie
Essent Netwerken
Essent Kabelcom
7
jaarverslag
Essent Milieu
Essent Internationaal
“Hoewel de netwerken volgens de politiek een bijzondere positie moeten innemen, blijft het toch heel belangrijk om deel uit te maken van Essent. Samen hebben we enorme ervaring in het leveren van energie en dat moeten we zien te behouden.” Willem Alting Siberg Essent Netwerk
Ve r s l a g va n d e R a a d va n Co m m i s s a r i s s e n
J a a r ve r s l a g
sering. Eerst zou meer duidelijkheid moeten
Met genoegen biedt de Raad van
bestaan over de randvoorwaarden voor privatise-
Commissarissen u hierbij het jaarverslag van
ring om agendering van dit onderwerp zinvol te
Essent over 2001 aan. Het eerste jaar van het
doen zijn.
nieuwe millennium; een jaar met veel toekomst-
In overeenstemming met het huidige corporate
perspectief, maar ook vol nieuwe en onverwachte
governance beleid heeft de Raad eenmaal buiten
ontwikkelingen in zowel de economie, de energie-
aanwezigheid van de Raad van Bestuur vergaderd.
sector als de wet- en regelgeving voor de
Bij die gelegenheid is gesproken over de samen-
Nederlandse energiebedrijven.
stelling en het functioneren van de Raad van
De Raad is tevreden over de in 2001 door Essent
Bestuur en de Raad van Commissarissen.
behaalde resultaten. De omzet nam met 31% toe;
Bij toerbeurt bezochten een of meer leden van de
het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na
Raad de vergaderingen van de Centrale
belastingen met 26%. Deze cijfers liggen ruim
Ondernemingsraad. De Raad ervaart de uitwisse-
boven de vorig jaar aangegeven doelstelling.
ling van standpunten als nuttig en stelt het con-
In een wereld die gekenmerkt wordt door tegen-
tact dan ook op prijs.
vallende resultaten van ondernemingen kan dit
Daarnaast hield de Raad toezicht op de bereikte
bepaald bevredigend worden genoemd.
resultaten, hierin ondersteund door de audit-
De in het jaarverslag opgenomen jaarrekening is
commissie.
gecontroleerd door Ernst & Young, accountants. De Raad heeft de jaarrekening met de accountants
besproken. De goedkeurende verklaring van de
Co m m i ss i e s De auditcommissie, waarvan de taak onder
accountants is elders in dit verslag opgenomen.
meer is om toezicht te houden op de kwaliteit van
De Raad heeft de jaarrekening vastgesteld en advi-
de interne en externe financiële rapportages,
seert u deze overeenkomstig het voorstel van de
heeft in 2001 drie keer vergaderd. De commissie
Raad van Bestuur goed te keuren.
heeft veel aandacht besteed aan de wijze waarop
De Raad stemt in met het door de Raad van
door Essent wordt gewerkt aan een verdere opti-
Bestuur voorgestelde dividend. De Raad zal dit
malisering van de financiële systemen en van de
voorstel tijdens de Algemene Vergadering van
procedures rond risicomanagement.
Aandeelhouders eveneens ter goedkeuring aan u
De tweede commissie van de Raad, de remunera-
voorleggen.
tie- en selectiecommissie, boog zich in het verslagjaar over de profielschets en de samenstelling
To ez i c h t
van de Raad van Bestuur op de korte en middel-
In de zeven keer dat de Raad het afgelopen
lange termijn.
jaar bijeenkwam, hebben de nieuwe en onver-
wachte ontwikkelingen en het antwoord hierop van Essent uiteraard veel aandacht gehad. De
Pe r s o n e l e w i j z i g i n g e n In de Raad van Bestuur ontstond aan het
Raad besprak aan het begin van het verslagjaar de
einde van het verslagjaar een vacature door het
strategienota ‘Focus & Groei’ en boog zich in de
vertrek van de heer ir. G.J.M. Prieckaerts. Tevens
loop van het jaar over de vereiste bijstelling van
werd duidelijk dat de financiële bestuurder,
de koers van het Kabelcom-bedrijf. Het onderwerp
drs. J.P. Nieweg per 1 november 2002 gebruik
privatisering en het overleg met aandeelhouders
wilde maken van de mogelijkheid vervroegd uit
hierover kregen eveneens veel aandacht.
te treden. Door de remuneratie- en selectiecom-
Geconstateerd moest worden dat door de verande-
missie werd een procedure in gang gezet voor het
ring van standpunt over dit onderwerp bij zowel
vinden van een passende oplossing voor beide
de minister van EZ als de Tweede Kamer het niet
vacatures. Eind januari 2002 resulteerde dit in de
raadzaam was om veel inspanning te steken in de
benoeming van de heer R. de Jong RA als nieuwe
beoogde beursgang of andere opties voor privati-
financiële bestuurder. 9
jaarverslag
essent 2001
De Raad is de heer Prieckaerts, die op 1 december 2001 afscheid nam, veel dank verschuldigd voor zijn rol in de totstandkoming van Essent en het op de kaart zetten van dit nieuwe bedrijf. Met zijn grote kennis van de energiebranche richtte hij zich hierbij vooral op het tot een eenheid smeden van de afzonderlijke bedrijven en het stroomlijnen van de interne processen. Het aanpassen van de organisatie aan de nieuwe regelgeving en het behartigen van de belangen van Essent bij de nieuwe toezichthouder DTe waren bijdragen van grote betekenis. In het verslagjaar werden twee commissarissen herbenoemd, te weten mevrouw W.H. HuijbregtsSchiedon en drs. A.G. van Leersum. Drs. C.J.J.S. Majoor, die volgens rooster aftredend was, is opgevolgd door de heer mr. H.G. Vos. De heer Vos is burgemeester van Meijel en vanuit de Vereniging van Gemeentelijke Aandeelhouders in Limburg voorgedragen om zitting te nemen in de Raad van Commissarissen. Mede namens de Raad van Bestuur willen wij ook de heer Majoor hartelijk dank zeggen voor zijn inspanningen voor Essent. essent 2001
Ontwikkelingen dividendbeleid Met ingang van 1 januari 1998 zijn de onder-
nemingen in de Nederlandse energiesector belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Gedurende een overgangsperiode van vier jaar is echter een tarief van 0% op de fiscale winst toegepast. Met ingang van 1 januari 2002 derhalve zal de winst van Essent worden belast tegen het gewone vennootschapsbelastingtarief (momenteel 34,5%). Dit heeft tot gevolg dat voortaan het dividend dat aan aandeelhouders wordt uitgekeerd zal worden vastgesteld op basis van de (lagere) winst na belasting. Tot slot hecht de Raad eraan de Raad van Bestuur en de medewerkers dank te zeggen voor hun grote inzet en hun bijdrage aan het bereikte resultaat in het afgelopen jaar. Arnhem, 25 april 2002
Namens de Raad van Commissarissen dr. J.V.H. Pennings, voorzitter
10
jaarverslag
Pe r s o n a l i a
R a a d va n Co m m i ss a r i ss e n dr. J.V.H. Pennings, voorzitter
mw. W.H. Huijbregts-Schiedon
mr. J.A.M. Hendriks, vice-voorzitter
Sj. Kremer
drs. J.R.A. Boertjens
drs. R. Lanning
ir. D.D.P. Bosscher
drs. A.G. van Leersum
J.M.H. Bronckers
drs. C.J.J.S. Majoor (tot 31 mei 2001)
mr. F.J.M. Houben
prof. dr. P.W. Moerland
ir. K. Hubée
mr. H.G. Vos (per 31 mei 2001)
R a a d va n B e s t u u r mw. mr. M.G. Edens, secretaris
ir. W.K. Wiechers, voorzitter mr. J.W. van Bussel drs. J.P. Nieweg ir. G.J.M. Prieckaerts (tot 1 december 2001)
St afd i re c te u re n mw. drs. A.C. van Huffelen, Strategie drs. W. Keus RA, Corporate Control (tot 1 december 2001) drs. E. van Kogelenberg, Personeel en Organisatie
D i v i s i e d i re c te u re n Essent Retail, drs. H. Blommendaal essent 2001
Essent Energie, M.M. van ’t Noordende Essent Netwerk, mr. L.P. de Vries Essent Kabelcom, ir. J.A.M.M. Michiels (tot 3 april 2001), E. Meijer (per 24 september 2001) Essent Milieu, drs. J. Dam Essent International, G.M. Feist (per 1 oktober 2001)
Ce n t ra l e O n d e r n e m i n g s ra a d J.P.B. de Jong, voorzitter
T. Kollée
W. Camfferman, vice-voorzitter
F. Persoon
J. Schuiling, secretaris
J. Geurts
J.W. Willems, 2e secretaris
R. Waverijn
J. Kiers
K.G. Heeringa
J. Raven
mw. E. van Timmeren-Hogewind
W. Dekker
G. van Diggelen
L. van de Burgt mw. mr. D.H. Dümmer, ambtelijk secretaris
J. Wermer
11
jaarverslag
“Essent is groot en lijkt daardoor voor de buitenwereld misschien een beetje log. Maar ik heb ervaren dat juist die omvang kansen biedt om vaker binnen het bedrijf van job te wisselen. Echt uitdagend!” Karen Smith Essent Milieu
Ve r s l a g va n d e R a a d va n B e s t u u r Vo o r wo o rd
De ontwikkelingen in de kabel- en telecom-
Een turbulent jaar, zowel voor de samen-
markt vereisten een herijking van de strategie.
leving als voor Essent: zo kan 2001 het beste
De marktintroductie van nieuwe producten en
gekenschetst worden. Het was het jaar van de eco-
diensten en de hiervoor benodigde apparatuur
nomische teruggang, van 11 september, van de
stagneerde. Op grond hiervan werd het nood-
verdere liberalisering van de energiemarkt en van
zakelijk de investeringen in het opwaarderen
een hernieuwde discussie over privatisering.
van de netten terug te schroeven en het accent
Dat dit consequenties heeft voor de strategie en
te verleggen naar het rendabel maken van de
de toekomst van de onderneming is evident.
reeds opgewaardeerde netten.
De beslissingen van de Dienst Toezicht energie (DTe) plaatsten de onderneming regelmatig
O ve r z i c h t h i g h l i g h t s 2 0 0 1
voor verrassingen. De uitkomsten van discus-
De regering wijzigde de randvoorwaarden voor
sies met deze toezichthouder hebben een
privatisering zo ingrijpend dat een pas op de
onvoorspelbaar karakter en mede daardoor
plaats op dit gebied noodzakelijk werd.
bestaat er grote twijfel over de kwaliteit van de
De liberalisering van de energiemarkt leidde tot
uitspraken. Grote aantallen bezwaarschriften,
de komst van vele nieuwe spelers, waaronder
niet alleen van Essent maar ook van de andere
dot.com-bedrijven. De druk op prijzen en markt-
energiebedrijven, zijn hiervan het gevolg.
aandelen in de zakelijke markt kon Essent ruim-
Zolang er geen uitspraken zijn over deze
schoots compenseren door het uitbreiden en
bezwaarschriften geeft dit grote onzekerheid.
versterken van haar positie op de groothandels-
De eerste uitspraken, die begin 2002 beschik-
markt.
baar kwamen, tonen aan dat het om gerecht-
Het werd duidelijk dat de stroommarkt blijvend
vaardigde bezwaren gaat, maar tevens dat de
te maken krijgt met sterk fluctuerende spotprij-
kwaliteit van de wetgeving ook te wensen over-
zen. Dit vereist een heroriëntatie op de positie
laat. Overduidelijke bedoelingen van de wetge-
van Essent in deze markt en een mogelijke aan-
ver zijn kennelijk niet voldoende nauwkeurig in
passing van de strategie.
de wetsteksten weergegeven. Op grond hiervan
Het openstellen van de duurzame energiemarkt
komen de beroepsinstanties tot begrijpelijke
veroorzaakte een onstuimige vraag naar ‘groen’,
uitspraken die echter niet sporen met de ook
maar ook de eerste overstap van niet-zakelijke
door de energiebedrijven erkende intenties van de elektriciteitswet.
klanten naar nieuwe aanbieders. De groenmarkt kan hierdoor gezien worden als een pilot voor
Ook in de afvalmarkt bleef regelgeving de markt
het vrijmaken van de consumentenmarkt.
en de potentiële resultaten in grote mate beïn-
De volgende fases van de liberalisering (MKB in
vloeden. De met veel inspanning gerealiseerde
2002 en de volledige markt waarschijnlijk in
resultaatverbetering lijkt voorshands weer
oktober 2003) maken nieuwe informatiesyste-
geheel teniet te worden gedaan door de onvoor-
men nodig om de organisatie te ondersteunen.
ziene heffingen op het storten van een bepaalde
Het blijkt een hele opgave te zijn om deze tijdig
afvalfractie uit de scheidingsinstallatie in
gereed te hebben.
Wijster.
Ook in Duitsland had regelgeving een belangrijke invloed op de behaalde resultaten. Een begrote opbrengst uit de regelgeving voor de ondersteuning van warmtekrachtinstallaties viel weg.
13
essent 2001
jaarverslag
Blijvend sterk fluctuerende spotprijzen op stroommarkt vereisen heroriëntatie op positie
Het realiseren van groei in de Duitse markt door
De koerswijziging van de regelgever ten aanzien
acquisities van energiebedrijven bleek door de
van de aanvullende eisen voor privatisering
stijgende overnamesommen een niet langer ver-
noopte Essent om haar privatiseringsplannen op
antwoorde strategie. Er moet daarom naar
te schorten totdat er duidelijkheid is over de rand-
nieuwe wegen worden gezocht om in deze
voorwaarden voor privatisering.
markt verder te groeien.
Door de economische teruggang loopt de groei
van het energieverbruik sinds begin 2001 gestaag terug. Tot nu toe konden inkoop en
L i b e ra l i s e r i n g In 2001 werd de groothandelsmarkt volledig
productie tijdig hieraan worden aangepast.
vrij en eindigde de centraal gestuurde elektriciteitsproductie onder regie van de Sep. In de eerste weken van het jaar gaf dit aanloopproblemen en
P r i vat i s e r i n g
aanzienlijke prijsschommelingen op de groothan-
Het meest ingrijpend en tijdrovend was wel-
delsmarkt. In de loop van het jaar werd duidelijk
licht het hernieuwde debat over de privatisering.
dat de prijspieken niet als aanloopproblemen
De Tweede Kamer heeft in 2001 beleidsregels aan-
moeten worden aangemerkt, maar behoren bij
genomen die aan de privatisering aanvullende
een goed functionerende groothandelsmarkt.
eisen verbinden. Tot deze eisen behoort het zoda-
Indien bij tekorten de prijs de balans moet her-
nig herstructureren van het bedrijf dat het juri-
stellen tussen vraag en aanbod en de vraag tevens
disch eigendom van de infrastructuur te allen
een lage prijselasticiteit heeft, dan zijn prijs-
tijde bij de huidige publieke aandeelhouders blijft
pieken een onvermijdelijk gevolg.
berusten. Verder eisen de beleidsregels een verder-
essent 2001
gaande verzelfstandiging van het netwerkbedrijf.
Het beheersen van de risico’s die verbonden zijn
Inmiddels is een wetsontwerp in behandeling
aan een groothandelsmarkt met incidentele grote
waarmee deze beleidsregels in wettelijke regelin-
prijsschommelingen vergt veel professionaliteit.
gen worden vertaald; deze zullen niet alleen gel-
Essent heeft zich gedurende jaren intensief voor-
den voor geprivatiseerde energiebedrijven maar
bereid op de vrijmaking van de groothandels-
ook voor niet-geprivatiseerde ondernemingen.
markt. Als gevolg hiervan kon ook in deze volatiele markt een goed resultaat worden bereikt.
Nederland kiest hiermee voor een regelgeving die
Ondertussen gingen in het verslagjaar de voor-
veel verder gaat dan de regelgeving in de andere
bereidingen voor de volgende fase in de liberali-
Europese landen. Ook de in 2002 aanvaarde
sering van de markten onverminderd door. Op
nieuwe Europese richtlijn stelt niet zulke strin-
1 januari kreeg het middensegment de vrijheid
gente eisen aan energiebedrijven. Deze afwij-
om een energieleverancier te kiezen en waar-
kende benadering plaatst niet alleen ondernemin-
schijnlijk in oktober 2003 zal de gehele markt
gen als Essent op achterstand ten opzichte van
open zijn. In Nederland wordt onderschreven het-
Europese concurrenten maar doet ook de vraag
geen ook elders in Europa is geconstateerd, name-
rijzen of het onder deze voorwaarden mogelijk is
lijk dat keuzevrijheid hoge eisen stelt aan de
om de verantwoordelijkheid voor een netwerkbe-
informatiesystemen. Niet alleen moeten deze sys-
drijf te dragen. Essent is actief geweest in het uit-
temen een gescheiden rekening kunnen sturen
dragen van haar bezwaren tegen deze ontwikke-
voor transport en levering van energie, maar ze
ling. Naar haar mening is een hernieuwd debat Regelgeving over dit onderwerp nodig om tot een goede rond privatiafweging van het publieke en private belang sering stelt te komen. De tot nu toe gevoerde discussie Nederlandse werd overheerst door oneigenlijke arguenergiebedrijven menten in plaats van door een goede op achterstand ten beoordeling van de kern van de zaak. opzichte van Europese concurrenten
moeten ook het wisselen van leverancier soepel kunnen verwerken. Het laatste vereist duidelijke spelregels, goede systemen en een op leverancierswisseling ingespeelde organisatie. Ondanks goede voorbereidingen blijkt de praktijk toch steeds voor verrassingen te zorgen. Dit was zeker aan het einde van 2001 het geval bij het verwerken van alle gegevens van klanten die van leverancier wilden wisselen per 1 januari 2002. Met veel hand-
14
jaarverslag
werk en een enorme inzet van het betrokken per-
ring en de in de energiehandel gerealiseerde mar-
soneel konden de problemen die hierdoor veroor-
ges. In het verslag werd duidelijk dat in de hui-
zaakt werden tot aanvaardbare proporties beperkt
dige marktomstandigheden het voorzien en
blijven. De ervaringen die hiermee werden opge-
beheersen van tegenvallers van veel meer belang
daan gaven echter aan dat voor de volgende fase,
is om beoogde resultaten te behalen dan dat dat in
waarin handwerk gezien het mogelijk grote aan-
het verleden het geval was. Het bedrijf zal zich in
tal klanten geen oplossing biedt, een datum moet
het nieuwe verslagjaar erop richten om de syste-
worden gekozen die zekerheid biedt dat de beno-
men en vaardigheden hiervoor verder te ontwik-
digde regelingen en systemen beschikbaar én
kelen.
goed getest zijn.
ir. W.K. Wiechers Voorzitter van de Raad van Bestuur
D e o n t w i k k e l i n g va n E ss e n t Essent stelde in 2001 haar strategie bij voor
Financiën
het bedrijf als geheel en meer in het bijzonder voor de kabelactiviteiten. Sleutelbegrippen voor
om de aandacht te concentreren op de activiteiten
O ve r z i c h t o m zet e n re s u l t ate n
die echt kunnen bijdragen aan de continuïteit en
De Essent Groep heeft in 2001 een goed finan-
de toekomst van Essent zijn Focus en Groei. Focus
de ontwikkeling van de onderneming. Groei
cieel jaar achter de rug, waarbij een geconsoli-
omdat de consolidatie van de internationale
deerd nettoresultaat werd gerealiseerd van
wereld stilstand van ondernemingen niet duldt.
EUR 414 miljoen, een stijging van 12% ten
Om dit in de praktijk te realiseren kreeg niet
opzichte van het resultaat van het vorige boekjaar
alleen de divisie Internationaal meer vorm, maar
(in 2000: EUR 369 miljoen).
werden ook belangrijke stappen gezet om alle
Het netto resultaat gecorrigeerd voor buiten-
activiteiten voor de consumenten- en kleinzake-
gewone posten ligt in 2001 26% boven het niveau
lijke markt te bundelen in een Retail-divisie.
in 2000 (EUR 329 miljoen).
Daarnaast werd de structurering van de divisie
In het vorige boekjaar was er nog sprake van een-
Energie afgerond. Deze divisie is verantwoorde-
malige baten van EUR 40 miljoen uit hoofde van
lijk voor elektriciteitproductie, groothandel en
afgesloten cross-border-leasetransacties en de res-
levering aan de grote zakelijke klanten. Het waren
terende afwikkeling van de verkoop van het 50%-
allemaal organisatieaanpassingen die veel aanpas-
belang in EPON.
singsvermogen van het betrokken personeel verg-
De brutowinst per aandeel – dit is
den. Het is kenmerkend voor Essent en haar
het resultaat uit gewone
medewerkers dat zij de noodzaak van deze aan-
bedrijfsuitoefening
Resultaatstijging door op orde brengen voor belastinvan onderneming, efficiencygen gereverbetering en gerealiseerde kend marges in energiehandel
passingen begrijpen en al deze veranderingen aankunnen.
over
Re s u l t ate n
het gemiddeld
Gezien de vele onzekerheden waarmee Essent
aantal uitstaande aan-
in 2001 te kampen had is het resultaat dat werd
delen – bedraagt EUR 2,61, waarmee een
bereikt zeker tevredenstellend. De omzet nam toe
stijging is gerealiseerd van 15% ten opzichte van
met 31%, het resultaat steeg vóór belastingen met
het jaar ervoor. De gerealiseerde winstgroei per
15% en na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefe-
aandeel is daarmee conform de doelstelling van
ning met 26%. De omzetstijging was een gevolg
15% per jaar.
van de acquisities in Duitsland en de sterk geste-
De netto-omzet steeg met 31% tot een niveau van
gen handelsomzet. De resultaatstijging werd gere-
EUR 6.644 miljoen (in 2000: EUR 5.065 miljoen)
aliseerd door het geleidelijk op orde komen van
en is daarmee ruim boven de groeidoelstelling
de onderneming, aandacht voor efficiencyverbete-
van 10% per jaar uitgekomen.
15
jaarverslag
essent 2001
essent 2001
In de segmenten Energie en Kabelcom werd een
De verbetering van het bedrijfsresultaat komt vol-
omzetgroei gerealiseerd van 34,3% respectievelijk
ledig voor rekening van de energie-activiteiten
24,2%. In het segment Milieu was er sprake van
binnen de Groep, waarbij de consolidatie van swb
een lichte omzetstijging ten opzichte van het
AG voor EUR 47 miljoen positief bijdroeg aan het
voorgaande jaar. De omzetstijging bij Milieu is
bedrijfsresultaat.
het gevolg van het gecombineerde effect van de
Het negatieve saldo van de financiële baten en
deconsolidatie van de inzameling- en logistiek-
lasten nam toe van EUR 131 miljoen in het jaar
bedrijven en NV AZN, alsmede de acquisitie van
2000 tot EUR 228 miljoen in 2001.
Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant.
Ten opzichte van het vorig boekjaar stegen de
In de cijfers van 2001 is voor het eerst het belang
financiële lasten met EUR 54 miljoen; de finan-
in Stadtwerke Bremen (swb AG) integraal gecon-
ciële baten kwamen in 2001 EUR 43 miljoen lager
solideerd; in de cijfers van 2000 is dit belang als
uit. De stijging in de financiële lasten is het
resultaat uit niet-geconsolideerde deelnemingen
gevolg van onder meer de gepleegde acquisities en
verantwoord. Het effect van de consolidatie van
rentelasten voor Duitse pensioenvoorzieningen.
swb AG op de geconsolideerde omzetcijfers in
De belastingbate in 2001 betreft het saldo van
2001 bedraagt EUR 889 miljoen.
enerzijds te betalen belasting inzake fiscaal
De deconsolidatie van de Zeeuwse elektriciteits-
belaste resultaten in Duitsland en anderzijds de
productiecentrales – de kernenergiecentrale en
vorming van een actieve belastinglatentie uit
kolengestookte eenheid in Borssele – had een
hoofde van de fiscale verliezen in het Kabelcom-
negatief effect op de omzet in 2001.
segment.
In het segment Milieu werden in 2001 Sturing
De resultaten in 2001 leidden tot een verdere ver-
Afvalverwijdering Noord-Brabant en stortplaatsen
betering van de rentabiliteit. De rentabiliteit op
overgenomen; in het segment Kabelcom werden
het gemiddeld geïnvesteerd vermogen steeg van
een viertal gemeentelijke kabeltelevisiebedrijven
10,2% in 2000 tot 11,1% in 2001. De rentabiliteit
overgenomen. Deze acquisities droegen voor
op het gemiddeld eigen vermogen kwam uit op
EUR 153 miljoen bij aan de geconsolideerde
21,4% (2000: 16,3%).
omzet in 2001. De autonome omzetgroei in 2001 bedraagt 25%
en werd voor een belangrijk deel gerealiseerd door de handelsactiviteiten op de energiemarkt.
K a ss t ro o m e n i nve s te r i n g e n In 2001 is de kasstroom uit bedrijfsactivitei-
De brutomarge steeg in 2001 van EUR 1.707 mil-
ten uitgekomen op EUR 1.726 miljoen, ten
joen tot EUR 2.547 miljoen, als gevolg van conso-
opzichte van het jaar daarvoor betekent dit een
lidaties en deconsolidaties in met name de ener-
stijging van EUR 725 miljoen.
giesector en milieusector.
Na aftrek van het saldo financiële baten en lasten
De brutomarge in procenten van de netto-omzet
en rekening houdend met de resultaten uit niet-
steeg van 33,7% in het voorgaande boekjaar tot
geconsolideerde deelnemingen, het belang van
38,3% in 2001. Deze ontwikkeling is toe te
derden in het resultaat en de vennootschapsbelas-
schrijven aan de relatief hoge brutomarge die in
ting resulteert een kasstroom uit operationele
Duitsland gerealiseerd wordt op de overige activi-
activiteiten van EUR 1.481 miljoen.
teiten (drinkwater, afvalwater en diensten).
In 2001 werd voor een bedrag van EUR 582 mil-
Het bedrijfsresultaat van de Groep bedraagt in het
joen geïnvesteerd in materiële vaste activa.
verslagjaar EUR 600 miljoen, een stijging van Voorzien en 29% ten opzichte van het vorig boekjaar (in beheersen 2000: EUR 465 miljoen). van tegenvallers van groot belang om beoogde resultaten te behalen
De investeringen vonden onder andere plaats ten behoeve van de kwaliteitsverbetering en uitbreiding van de netwerken binnen het segment Kabelcom (EUR 176 miljoen) en het segment Energie (EUR 143 miljoen).
16
jaarverslag
“Het is spannend om in een bedrijf te werken waar bijna alles op het punt staat te veranderen.” Dorris Meesters Essent Netwerk
A cq u i s i t i e s e n d e s i nve s te r i n g e n In 2001 heeft Essent haar transactie inzake de
essent 2001
Ve r m o g e n ss t r u c t u u r e n financiering In 2001 heeft Essent stappen gezet om de
aankoop van een 51%-belang in Stadtwerke
internationale geld- en kapitaalmarkten te
Bremen (swb AG) afgerond door de aankoop van
betreden.
16.590 nieuw uitgegeven aandelen van swb AG en
Voor het betreden van deze markten stellen kapi-
de aankoop van 3.275 aandelen gehouden door de
taalverstrekkers dat geldnemers een creditrating
Bremer Versorgungs- und Verkehrsgesellschaft
dienen te bezitten. Dit is een van de instrumenten
mbH.
waarmee zij de kredietwaardigheid van de te
In 2001 zijn de afspraken gemaakt tussen de aan-
financieren onderneming snel kunnen beoorde-
deelhouders van NV EPZ inzake de herstructure-
len. In mei 2001 heeft Essent NV zowel van
ring van de productiecapaciteit en daarmee de
Moody’s Investors Services als van Standard &
ontvlechting van EPZ, in de cijfers van de Essent
Poor’s een rating gekregen met een stabiel voor-
Groep verwerkt. Met terugwerkende kracht naar
uitzicht. Moody’s gaf een langetermijn-rating van
1 januari 2001 zijn de activa en passiva van EPZ
A1 en voor de korte termijn van P-1; Standard &
exclusief de productielocatie Borssele, afgesplitst
Poor’s beoordeelde Essent NV met respectievelijk
naar de nieuw opgerichte vennootschap Essent
A+ en A-1.
Energie Productie BV (67% Essent en 33% Delta
Per 21 augustus 2001 is een Debt Issuance
Nutsbedrijven NV). Gelijktijdig heeft Essent het
Programme gelanceerd. Met dit programma
belang van 33% in dit bedrijf van Delta
krijgen Essent NV en Essent Nederland BV de
Nutsbedrijven NV overgenomen.
mogelijkheid om tot een maximum van
Voorts heeft, per dezelfde datum, Essent haar
EUR 2.000 miljoen te financieren via de inter-
belang in NV EPZ teruggebracht naar 50% door
nationale financiële markten.
verkoop van een belang van 16,7% aan Delta
Het beleid om de toegang tot de internationale
Nutsbedrijven NV.
geld- en kapitaalmarkten te vergemakkelijken, zal
In 2001 zijn de kabelnetten van de gemeen-
in 2002 worden voortgezet.
ten Nuth/Margraten, Klundert/Zevenbergen, Oss en Best overgenomen Risicomanagement is voor een totaal bedrag van ruim integraal onderdeel EUR 16 miljoen. van de bestuIn 2001 heeft Essent de resterende, niet in ringsmethodiek haar bezit zijnde aandelen @Home Benelux BV en draagt bij gekocht, waardoor het belang ultimo jaar 100% aan een bedroeg. toenemende Op 18 december 2001 is een overeenkomst beheersing gesloten inzake de overname van 100% van de van procesaandelen in NV Sturing Afvalverwijdering Noordsen en Brabant. resultaten
Ve n n o ot s c h a p s b e l a s t i n g De Nederlandse energieactiviteiten van
Essent vallen met ingang van 1 januari 1998 onder de vennootschapsbelastingplicht. Echter, op grond van de overgangsmaatregelen die zijn getroffen in het kader van de liberalisering van de energiemarkten, heeft de wetgever voor de eerste vier jaren (tot en met 2001) het nultarief van toepassing verklaard. Met ingang van 2002 zal het dan geldende gewone tarief – momenteel 34,5% –
Op 31 december 2001 heeft Essent haar belang in
op de fiscale winsten van de energiemaatschap-
NV Nutsbedrijven Maastricht verder vergroot tot
pijen worden toegepast.
64,3%, conform een, op 29 november 2000, geslo-
De resultaten van de milieu- en kabelcomactivi-
ten overeenkomst met de gemeente Maastricht.
teiten zijn reeds onderworpen aan het gebruike-
De resterende 35,7% van de aandelen zal gefa-
lijke tarief voor de vennootschapsbelasting.
seerd worden overgedragen. Op 31 december 2006
Gedurende het verslagjaar is het overleg van de
zullen alle aandelen van NV Nutsbedrijven
energiesector met de belastingdienst voortgezet.
Maastricht in het bezit zijn van Essent NV.
Het overleg spitst zich toe op de te hanteren invulling van de ‘waarde in het economisch verkeer’, die volgens de Wet op de vennootschaps-
18
jaarverslag
belasting 1969 de basis vormt van de waardering
een analyse van de risico’s in relatie tot het rende-
van activa en passiva op de fiscale openings-
ment van dat project. Risicomanagement vormt
balans.
op deze wijze
Op het moment van opstellen van dit jaarverslag
een integraal
bestaat nog geen overeenstemming met de belas-
onderdeel van de
tingdienst, waardoor nog steeds onzekerheid
besturingsmetho-
bestaat ten aanzien van de fiscale boekwaarden.
diek van Essent en
In verband hiermee is er van afgezien om in de
draagt daarom bij aan
jaarrekening 2001 een belastinglatentie uit dien
een toenemende beheer-
hoofde op te nemen.
sing van de processen en
Essent wordt door zowel specialisten als ‘jong talent’ als een aantrekkelijke werkgever beschouwd
resultaten van de onderneming.
Dividendbeleid
Risico’s in de energiehandel Nadat aan het einde van 2000 duidelijk was geworden dat de
Bij de oprichting van Essent is met de aandeelhouders afgesproken dat de onderneming
activiteiten van Access Energy, de joint venture
ernaar zal streven om een marktconform dividend
met het Britse Centrica op het gebied van de ener-
uit te keren. In het marktconforme dividend zal
giehandel, zouden worden beëindigd, was in de
het toenemende risico dat de aandeelhouders van
eerste maanden alle aandacht gericht op de ver-
de onderneming lopen, als gevolg van de voort-
huizing van die activiteiten van Amsterdam naar
schrijdende liberalisering van de energiemarkt,
’s-Hertogenbosch. In de loop van februari kon
worden gereflecteerd.
daar de moderne ‘trading floor’ in gebruik worden
In dit kader wordt over het jaar 2001 een payout
genomen, van waaruit nu alle handelsactiviteiten
ratio van 30% over het resultaat uit gewone
van Essent Energy Trading (EET), inclusief de
bedrijfsuitoefening voor belastingen voorgesteld,
operationele aansturing van de centrales, plaats-
hetgeen overeenkomt met een uit te keren bedrag
vinden.
van EUR 117,3 miljoen. In 2000 werd een divi-
Risicomanagement is uiteraard een cruciaal
dend uitgekeerd van 25% van het nettoresultaat
onderdeel van de energiehandel. Na een uitvoe-
uit gewone bedrijfsuitoefening van EUR 82,2 mil-
rige verkenning kon in de zomer een nieuw geïn-
joen. Dit resulteert in een dividend per aandeel
tegreerd risk management en ‘deal capturing’ sys-
van EUR 0,78. Ten opzichte van het dividend per
teem worden ingevoerd. Een dergelijk systeem
aandeel in 2000 van EUR 0,55, betekent dit een
geeft dagelijks inzicht in de omvang en de waarde
stijging van 42%.
van de ingenomen posities en vormt daarmee de basis voor een professioneel risicomanagement. In de loop van het jaar is vervolgens veel aan-
I n te g ra a l r i s i co m a n a g e m e n t
dacht geschonken aan een verdere ontwikkeling
In 2001 is een aantal belangrijke stappen
van de wijze van risicoberekening en een daaraan
gezet in de verdere ontwikkeling van risico-
gekoppelde limiet- en beheersstructuur.
management binnen het concern. Als onderdeel
Omdat Essent een belangrijke rol speelt in de
van het nieuwe besturingsmodel stellen alle divi-
gehele ‘commodity keten’, vanaf de inkoop van
sies nu jaarlijks een risicoparagraaf op, waarin de
brandstoffen tot aan de verkoop van elektriciteit
voor dat bedrijfsonderdeel meest relevante risico’s
en gas aan industriële, zakelijke en huishoude-
worden geïnventariseerd en waarbij wordt aange-
lijke eindverbruikers, is een goede beoordeling en
geven welke beheersmaatregelen zijn of worden
beheersing van alle factoren die daarop van
genomen. Over de voortgang en de eventuele
invloed zijn, zoals internationale prijsbewegingen
identificatie van nieuwe risico’s wordt vervolgens
en vraag- en aanbodontwikkelingen, van het
per kwartaal gerapporteerd.
grootste belang voor een stabiele groei van de
Voorts worden voorstellen voor grote investerin-
resultaten. Om die redenen is alle aandacht erop
gen en acquisities, die de goedkeuring van de
gericht dat de ontwikkeling van risicomanage-
Raad van Bestuur behoeven, voorzien van zowel
ment op zijn minst gelijke tred blijft houden met
een financieel-economische beoordeling als van
de groei van de handelsactiviteiten.
19
jaarverslag
essent 2001
Pe r s o n e e l e n o rg a n i s a t i e
Essent heeft in 2001 diverse activiteiten en
We r v i n g e n s e l e c t i e Essent gaat er in beginsel vanuit dat vacante
projecten ontwikkeld om de organisatie op orde
of nieuwe functies door de huidige medewerkers
te krijgen en synergievoordelen ook daadwerke-
worden opgevuld. Waar zich eventuele overschot-
lijk te benutten. De divisies en bedrijfsonderdelen zijn onderzocht op cultuur, Het project Kleurrijk arbeidsvoorwaardenregelingen en ondernemen tracht instroombeleid, en verschillen dan wel onder meer allochtone studenten aan problemen zijn in kaart gebracht. Zo bereidt Essent zich voor op de vrije markt en universiteiten en een eventuele toekomst als private ondernehogescholen te ming. interesseren in een carrière bij Essent H a r m o n i s at i e a r b e i d s -
ten voordoen, zullen deze door natuurlijk verloop en seniorenregelingen weggewerkt worden. Alleen wanneer het niet lukt om vacatures te vervullen, bijvoorbeeld omdat vaardigheden worden gezocht die binnen Essent niet beschikbaar zijn, wordt extern geworven. In de eerste helft van 2001 werd daarbij duidelijk hinder ondervonden van de overspannen arbeidsmarkt. In de tweede helft van 2001 was er meer aanbod, met name in de technologische sectoren, toen internet- en telecombedrijven mensen moesten gaan afstoten. Het
vo o r wa a rd e n
blijkt dat Essent door zowel specialisten als ‘jong
In 2001 is overeenstemming bereikt over de
talent’ als een aantrekkelijke werkgever wordt
harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden binnen
beschouwd. De naamsbekendheid en gunstige
Essent. De verschillen tussen de diverse bedrijfs-
reputatie die Essent als werkgever heeft opge-
onderdelen van Essent waren als gevolg van alle
bouwd, hebben daar ongetwijfeld een rol bij
voorgaande fusies groot. In plaats van aanpassing
gespeeld. Dit betekent dat het relatief eenvoudig
van een bestaand beleid is gekozen voor een pak-
is geworden om nieuwe medewerkers van hoge
ket van zestien regelingen die alle oude vervan-
kwaliteit aan te trekken.
gen. Flexibiliteit, individualisering en marktconformiteit staan in het pakket voorop. Met de essent 2001
vestigingen in Friesland en Limburg is een apart
overgangsprotocol afgesproken. De nieuwe
Opleiding en scholing In het verslagjaar deden weer honderden
arbeidsvoorwaarden zijn 1 januari 2002 ingegaan.
medewerkers mee aan scholings- en carrière-
De administratieve invoering zal overigens stap
begeleiding. Naast het managementtraject en het
voor stap gebeuren. De uitvoering is gedelegeerd
jong-talentprogramma is in het verslagjaar een
aan de bedrijfsonderdelen.
zogenaamd doorstroomprogramma opgezet voor talenten die vier tot vijf jaar bij Essent werken. Bovendien wordt een talentenuitwisseling met
omzet per werknemer in miljoenen euro’s
Duitsland vormgegeven. Nieuw zijn verder de
gemiddeld aantal medewerkers per segment
mbo- en hbo-trajecten waarvoor zich een groot aantal medewerkers ingeschreven heeft.
0,6
0,5
E u ro p e s e o n d e r n e m i n g s ra a d De Europese Unie heeft bepaald dat als een
0,4
bedrijf in twee landen meerderheidsbelangen in ondernemingen heeft, internationale medezeg-
0,3
genschap verplicht is. De medio 2001 opgerichte Europese ondernemingsraad van Essent buigt
0,2
zich over onderwerpen als grensoverschrijdende
0,1
0,0
99
00
01
energie (10.744)
acquisities en investeringsplannen alsmede inter-
kabelcom (1.103)
nationale strategieën.
milieu (928) totaal (12.775)
20
jaarverslag
Informatie- en Co m m u n i c a t i e Te c h n o l o g i e
O n d e r n e m i n g s ra d e n Grote veranderingen in een bedrijf doen een
zwaar beroep op een goed functionerende mede-
In september 2000 heeft de Raad van Bestuur
zeggenschap en een effectief overleg tussen de
de strategie voor Essent neergelegd in het docu-
medezeggenschap en bedrijfsleiding.
ment ‘Focus & Groei’. Dit document is de start
Geconstateerd kan worden dat op alle niveaus er
geweest voor het Essent-brede project ‘Blokken &
sprake is van een effectief overleg binnen Essent
Dozen’ om deze strategie van meet af aan met een
waarin de ondernemingsraden zich pro-actief
goede informatievoorziening te ondersteunen.
opstellen. Meedenken van de medezeggenschap
Daartoe is in eerste instantie de Essent-business-
over voor de onderneming belangrijke vraagstuk-
architectuur ontwikkeld en van daaruit de ICT-
ken verzekert dat het overleg hierover duidelijk
blauwdrukken voor de divisies en voor de min of
toegevoegde waarde heeft. De vennootschap is de
meer op zichzelf staande bedrijfsonderdelen, reke-
Centrale ondernemingsraad en de overige onder-
ning houdend met de onderlinge afhankelijkhe-
nemingsraden binnen de onderneming dank ver-
den van de informatiesystemen.
schuldigd voor hun inbreng in de discussies over de strategie van Essent en de vertaling hiervan in
structuur en activiteiten van het concern.
I n n ovat i e In 2001 is een groot aantal projecten gestart
om de informatieplannen te realiseren.
Cu l t u u r ve ra n d e r i n g s p ro j e c t
Waarborging van synergie en bewaking van
Essent heeft in 2001 een omvangrijk cultuur-
onderlinge samenhang zijn dan belangrijk.
veranderingsproject gestart om de integratie van
Daarvoor is een helder besluitvormings- en bestu-
de verschillende bedrijfsonderdelen van Essent
ringsproces voor ICT-projecten geïmplementeerd.
ook voor wat betreft mentaliteit, werkwijze en
Essent ziet ICT op de eerste plaats als ondersteu-
resultaatgericht denken gestalte te geven. Het
nend aan de bedrijfsfuncties en op de tweede
project loopt door naar het volgende jaar waarin
plaats als een basis voor nieuwe ontwikkelingen.
verschillende actiepunten nader zullen worden
Niettemin dient innovatie in ICT behoedzaam te
uitgewerkt tijdens themadagen voor medewer-
verlopen. Meer en meer wordt onderkend dat een
kers uit alle geledingen van het bedrijf.
ICT-project meer betekent dan alleen het verzor-
essent 2001
gen van de hard- en software. Het inregelen van het beheer, het opleiden van de gebruikers en het
Kleurrijk ondernemen
(her)inrichten van werkprocessen zijn eveneens noodzakelijke onderdelen van een
Een ander project betreft kleurrijk ondernemen. Om te voldoen aan de wettelijke
project en het managen van
inspanningsverplichting om het personeelsbe-
de vaak grote risico’s
stand een afspiegeling van de multiculturele
is cruciaal.
samenleving te laten zijn, zijn aanvullende maatregelen getroffen.
Essent ziet ICT op de eerste plaats als ondersteunend aan de bedrijfsfuncties en op de tweede plaats als een basis voor nieuwe ontwikkelingen
Een voorbeeld daarvan is het externe talentprogramma waarin getracht wordt allochtone stu-
resseren in een carrière bij Essent. Daarnaast
U n i fo r m e r i n g b e h e e r- e n we r k p ro ce ss e n
worden werkervaringsplaatsen aan minderheden
Van de vele projecten noemen we enkele
denten aan universiteiten en hogescholen te inte-
aangeboden via culturele verenigingen en regio-
voorbeelden: het contract- en riskmanagement-
nale opleidingscentra. Ook wordt een training
systeem voor de energiehandel werd aanzienlijk
ontwikkeld voor P&O-medewerkers waarin zij
verbeterd en er zijn projecten gestart om het
leren beter om te gaan met sollicitaties van men-
komend jaar sneller informatie naar de klanten te
sen uit culturele minderheden.
sturen via het Internet. Ter ondersteuning van de Retaildivisie werd een doorstart gemaakt met het nieuwe klanteninformatiesysteem dat voldoet 21
jaarverslag
“De Clauscentrale, waar ik werk, is een prachtig voorbeeld van de kracht van Essent. Niet alleen energie leveren, maar ook produceren. Zo ben je van alle markten thuis, wil ik maar zeggen.” Henk van der Luit Essent Energie
aan de eisen van de geliberaliseerde markt. De hiermee gemoeide investeringen zijn aanzienlijk en het is een voorbeeld van een informatiesysteem dat diep ingrijpt in de organisatie. De ontwikkeling en invoering ervan zijn daardoor zeer complex. Om de betrouwbaarheid van de systemen verder te vergroten zijn projecten gestart om de infrastructuur te verbeteren en de beheer- en werkprocessen te uniformeren. Daarnaast streven we naar een rationalisatie van de te grote diversiteit van de hard- en softwaresystemen. Dit is een erfenis uit het verleden die de efficiency niet ten goede komt. In dit kader is in 2001 het ICT Services bedrijf gereorganiseerd.
essent 2001
23
jaarverslag
Re s u l t a t e n e n o n t w i k ke l i n g e n per marktsegment E n e rg i e
ken worden. In 2001 heeft de divisie Netwerken dan ook een begin gemaakt met interne bench-
In de sector energie is Essent actief in produc-
marking. Hierbij zijn tevens Duitse dochterbedrij-
tie, handel, transport en distributie, levering aan
ven betrokken. Met een quick scan inzake beheer
de zakelijke markt en levering aan consumenten.
van bedrijfsmiddelen – uitgevoerd in samenwer-
Het marktgebied voor deze activiteiten omvat in
king met Yorkshire Electricity – is daarnaast de
hoofdzaak Nederland en Duitsland. Slechts ener-
eerste vergelijking met externe netwerkbedrijven
giehandel vindt op beperkte schaal buiten dit
verricht. De efficiency van het uitvoeringsproces
gebied plaats. De sector energie omvat vier divi-
is verder verbeterd. In 2002 zal bovendien nog een
sies: Energie, Retail, Internationaal en Netwerken.
systeem van productiviteitsmeting worden ingevoerd.
In Nederland nemen de netwerkactiviteiten ofwel het transport en de distributie van energie een bij-
Twee belangrijke kwaliteitsindicatoren zijn de
zondere plaats in, omdat de regelgeving verlangt
responssnelheid bij storingen en het aantal sto-
dat deze activiteiten in een afzonderlijke organi-
ringsminuten. De responssnelheid van Essent vol-
satie met een hoge mate van zelfstandigheid wor-
doet ruim aan de landelijke norm. Bij 95% van de
den ondergebracht. In het buitenland wordt dit
storingen wordt binnen de vereiste tijd actie
niet vereist maar is bijvoorbeeld bij swb AG, een
ondernomen.
meerderheidsdeelneming van Essent in Bremen,
essent 2001
er toch voor gekozen om de netwerkactiviteiten
Ook het aantal storingsminuten is in 2001 ruim-
in een afzonderlijke dochteronderneming onder
schoots beneden de gestelde norm gebleven en
te brengen. Gezien de bijzondere status van de
daarmee ook onder het landelijk gemiddelde.
netwerkactiviteiten in Nederland wordt hierover
Op de productkwaliteit is sinds het verslagjaar
onderstaand afzonderlijk gerapporteerd.
overigens ook de kwaliteitscode van de DTe van toepassing. Dit houdt in dat bij een onderbreking van de levering langer dan vier uur een financiële
Nederland
compensatie aan de getroffen klanten wordt uit-
Ontwikkelingen Netwerken Netbeheer De Nederlandse netwerkactivi-
gekeerd. In juni is het bedrijf hiermee voor het eerst geconfronteerd, toen de gemeente Uden
teiten van Essent omvatten netbeheer, commer-
door een zware storing werd getroffen. Hierdoor
ciële activiteiten in het verlengde van netbeheer
werd de levering van elektriciteit bij ruim 10.000
en facilitaire diensten. Binnen Essent zijn zes net-
huishoudelijke en 180 zakelijke klanten een halve
beheerders actief die onder het toezicht van de
dag onderbroken.
DTe vallen. Hun kernactiviteiten bestaan uit net-
Liberalisering De liberalisering van de
planning en aanleg van netten, bedrijfsvoering, het maken van aansluitingen, het oplossen van
energiemarkt betekent voor de netwerkbedrijven
storingen en, vanaf 2002, facturering. Hierbij staat
een vergaand proces van interne herschikking
excellent netbeheer voorop, concreet vertaald in
van taken en het opzetten van nieuwe adequate
een hoge betrouwbaarheid van de netten, klanEssent stelt tenservice en geavanceerd beheer van bedrijfsexcellent netmiddelen. De zes Nederlandse netbeheerders beheer voorop: zijn organisatorisch gegroepeerd in de divihoge betrouwsie Netwerken. baarheid, klantenservice en Kwaliteitsverbetering Door de geavanceerd beheer nieuwe structuur van Essent kunnen van bedrijfsmiddelen
werkwijzen. Essent Netwerken heeft daarvoor een
de netbeheerders met elkaar vergele-
sten moeten sluiten voor de fase-2-klanten die per
24
actieve bijdrage geleverd aan de activiteiten van de werkgroepen van het Platform Versnelling Energieliberalisering, waaraan alle Nederlandse energiebedrijven deelnemen. Een belangrijk gevolg van de liberalisering is dat de netbeheerders aparte transportovereenkom-
jaarverslag
1 januari 2002 hun energieleverancier kunnen
kunnen geven over de vraag hoe het wettelijk
kiezen, en voortaan zelf de transportvergoedingen
kader moet worden geïnterpreteerd, welke lacu-
dienen te factureren. Om dit mogelijk te maken
nes hierin bestaan en of de DTe naast een toe-
hebben de netbeheerders van Friesland, Netwerk
zichthoudende ook een regelgevende taak heeft.
Noord en Netwerk Zuid in 2001 het gezamenlijke
toe en bevat tevens een verwijzing naar de voor
Ontwikkelingen in productie, handel en verkoop Groot- en detailhandelsmarkt Op
levering aan deze aansluiting verantwoordelijke
1 januari werd de groothandelsmarkt geheel vrij.
leverancier.
Tot dat moment werkten de grote producenten
Aansluit Informatie Systeem ontwikkeld. Dit kent aan elke aansluiting een eigen (Europese) code
nog verplicht samen binnen de kaders van de Daarnaast is Essent mede-initiatiefnemer geweest
zogenaamde ‘pooling’. Op de betreffende datum
bij de opzet van een Energie Clearing House om
eindigde de pooling en werden deze bedrijven
het berichtenverkeer dat ontstaat bij het overstap-
elkaars concurrent. Het wegvallen van de pooling
pen van vrije klanten van het ene naar het andere
en de landelijke optimalisatie van de groot-
leveringsbedrijf optimaal te faciliteren. Het is
schalige productiecapaciteit vergden de invoering
immers ook voor de netwerkbedrijven van belang
van een geheel nieuw systeem door TenneT voor
om de uitvoering van leverancierswisselingen
de sturing van verrekening van overschotten en
goedkoop, snel en dus geautomatiseerd te laten
tekorten in de elektriciteitsmarkt. Dit ging niet
verlopen.
zonder barensweeën. Alle bedrijven hadden de eerste weken van het nieuwe jaar nodig om zich
Elektriciteits- en gasmeters De markt
vertrouwd te maken met dit nieuwe systeem.
voor elektriciteits- en gasmeters is in het verslag-
Tevens werd in de loop van het jaar duidelijk
jaar geliberaliseerd. Daardoor is de netbeheerder
welke prijsbewegingen er in een volledig vrije
niet meer de enige partij die meters in eigendom
markt kunnen optreden. essent 2001
heeft. Wél heeft Essent de meetgegevens nodig voor de uitvoering van haar taken volgens de
Kortstondige prijspieken bepaalden het gehele
technische codes van de DTe.
jaar het beeld van de dagelijkse handel. Ook de verrekening door TenneT van overschotten en
Verder blijft het aansluiten en het controleren
tekorten binnen de dag, de zogenaamde onbalans,
van de kwaliteit van de meetinrichting de verant-
liet heftige prijsbewegingen zien. Aanvankelijk
woordelijkheid van de netbeheerder. De meetcode
werd verondersteld dat deze prijspieken een
schrijft voor dat klanten boven de 100 kW vanaf
gevolg zouden kunnen zijn van een
1 januari 2002 moeten beschikken over een op
gebrek aan ervaring in de
afstand uitleesbare elektriciteitsmeter. Ook zijn er
markt. Gaandeweg
sen van telemetriemeters en het aanpassen van
Essent Netwerken draagt actief werd steeds duibij aan activiteiten van Platform delijker dat Versnelling Energieliberalisering en opzet deze Energie Clearing House
contracten vroeg in de laatste maanden van 2001
prijsbe-
dan ook zorgvuldige aandacht.
wegingen beho-
eisen gesteld aan de gasmeters voor klanten met een capaciteit groter dan 170.000 m3/h. Het plaat-
ren bij de handel in een
Netwerktarieven Het lijkt erop dat de
product dat niet kan worden opgeslagen.
strijd met de toezichthouder over de tarieven voor
Indien immers de prijs de balans moet
de huidige reguleringsperiode in belangrijke mate
herstellen tussen vraag en aanbod, de vraag
gestreden is. Weliswaar lopen er nog vele beroeps-
maar beperkt reageert op prijzen en er geen
procedures, maar de aandacht verlegt zich toch
opslagmogelijkheden zijn, dan zijn er aanzien-
naar het startpunt voor de nieuwe reguleringspe-
lijke prijsbewegingen nodig om de markt weer
riode in 2004. Het uitblijven van jurisprudentie
in evenwicht te brengen. Het beheersen en
uit de vele beroepszaken is hierbij een handicap.
sturen van alle processen die met de groot-
Deze uitspraken zouden immers duidelijkheid
handelsmarkt samenhangen inclusief het 25
jaarverslag
Essent is grootste partij op groothandelsmarkt elektriciteit
risicomanagement
stellingen voor duurzame energieproductie naar
vergde van alle
boven bijgesteld: thans wordt rekening gehouden met meer dan 400.000 klanten eind 2002.
spelers veel
Om de beoogde groeidoelstellingen rond Groene
aandacht en
Stroom te kunnen realiseren, investeert Essent in
inspanning. Dit gold ook voor Essent als grootste handelspartij
Nederland versneld in de uitbreiding van productiecapaciteit voor Groene Stroom. Dit is overigens
op deze groothandelsmarkt.
alleen verantwoord indien er een stabiel investeDe detailhandelsmarkt werd in de tweede helft
ringsklimaat is. Voor Groene Stroom betekent dit
van 2001 beheerst door de vrijmaking van de
dat er zekerheid moet zijn dat de fiscale stimule-
zogenaamde fase-2-klanten. Het gaat hierbij om
ringsmaatregelen over de levensduur van de
de 60.000 elektriciteitsklanten met een hogere
nieuwe investeringen beschikbaar blijven.
aansluitwaarde dan 3 x 80 amp tot 2 mW.
De komende maanden wordt actief overleg
Deze vrijmaking wierp zijn schaduw vooruit.
gevoerd met de rijksoverheid over levensduur-
Onderhandelingen over vernieuwing en verlen-
lange fiscale ondersteuning van projecten voor
ging van leveringscontracten werden steeds meer
duurzame energie. In het buitenland bestaat die
overheerst door de onderlinge concurrentie tus-
zekerheid wél, waardoor omvangrijke investerin-
sen bestaande en nieuwe leveranciers.
gen gemakkelijker gefinancierd kunnen worden.
Decentrale opwekking De stijging van
essent 2001
Afronding MAP (Milieu Actie Plan)
de gasprijzen in 2001 gecombineerd met een
Op 31 december 2000 kwam er een einde aan het
gelijktijdige verlaging van de groothandelsprijzen
MAP. Het Milieuactieplan, waarin overheid en
op de elektriciteitsmarkt was fnuikend voor de
energiesector een gezamenlijke reductie van CO2-
gecombineerde opwekking van elektriciteit en
uitstoot nastreefden, verdient zonder meer het
warmte in gasgestookte installaties. Deze activi-
predikaat succesvol gezien het behaalde resultaat.
teit werd sterk verliesgevend. Ook al zou deze
Essent heeft daaraan de afgelopen tien jaar in
vorm van opwekking vanuit milieuoogpunt moe-
ruime mate bijgedragen.
ten worden gestimuleerd, de nieuwe marktverhoudingen resulteren in het omgekeerde. In het
De energiebedrijven in Nederland hebben in 2001
eerste kwartaal van 2001 is een tweejarenplan
met de minister van Economische Zaken afspra-
ontwikkeld om de verliezen op warmtekracht
ken gemaakt over de besteding van MAP-reserves
zodanig terug te brengen dat minimaal een posi-
en het inzetten van windprojecten voor duurzame
tieve cash-flow ontstaat. Inmiddels is er substan-
energie die met MAP-gelden gefinancierd zijn.
tiële vooruitgang geboekt in de realisatie van deze
MAP-inkomsten die nog niet aan MAP-activitei-
ambitieuze doelstelling. Zo werden twee grotere
ten konden worden besteed, mogen tót het volle-
warmtekrachtcentrales en tientallen kleine
dig liberaliseren van de markt als MAP-bijdrage
warmtekrachteenheden uit bedrijf genomen. Ook
worden gebruikt, zij het onder bepaalde voor-
de in 2001 door het ministerie van Economische
waarden. En om met MAP-geld opgewekte duur-
Zaken vastgestelde subsidieregeling heeft – zij het
zame energie als Groene Energie te kunnen ver-
in beperkte mate – aan de afname van het verlies
kopen, zal deze eerst moeten worden ‘ontMAPt’:
bijgedragen. Essent zal de sanering in 2002 even
zo wordt een dubbele dekking van onrendabele
voortvarend continueren.
kosten vermeden.
Duurzame energie Een hoogtepunt bin-
De volgende fase van de liberalisering
nen het energiesegment in het verslagjaar was het
Teneinde Essent voor te bereiden op het geven
vrijkomen van de duurzame energiemarkt. In mei
van keuzevrijheid aan de consument en de klein-
schreef Essent de in oktober de
100.000e
200.000e
Groene Stroomklant in,
en eind december werd het
zakelijke markt werd besloten om de verkoop aan dit marktsegment van alle producten die Essent
aantal van 250.000 klanten bereikt. Een groot suc-
op de markt brengt te concentreren in één ver-
ces derhalve. Op basis daarvan zijn de groeidoel-
kooporganisatie. Met de opbouw van deze Retail-
26
jaarverslag
divisie werden in het verslagjaar vorderingen
ondersteund door een landelijke mediacampagne.
gemaakt. Het gaat hierbij niet alleen om het her-
Er is in 2001 veel energie gestoken in het ver-
schikken van de organisatie, maar ook om het
hogen van de
ondersteunen van de nieuwe organisatie met ver-
naamsbekend-
nieuwde IT-systemen, die het wisselen van leve-
heid van het
rancier door klanten en het aanbieden van een
merk Essent
breed productenpakket met snelle klantenservice
binnen het energie-
aankunnen. Dit is een complex proces waarmee
segment. Zo was
grote investeringen zijn gemoeid. Essent is overi-
Essent prominent aan-
gens van mening dat de datum waarop dit markt-
wezig op radio en tv met,
segment open gaat zo moet worden gekozen dat
kennelijk, aansprekende
organisatie en systemen voor deze marktopening
spotjes: vier van de vijf
zich bewezen hebben. Een vroegtijdige marktope-
reclamefilmpjes wonnen
ning zou gemakkelijk tot een chaos in de admi-
publieksprijzen en de naams-
nistratieve afwikkeling kunnen leiden. Door de
bekendheid is gestegen tot meer
grote aantallen klanten die in het geding zijn is
dan 70%.
Essent biedt straks de consument en kleinzakelijke markt producten via een groot aantal kanalen
immers handmatige verwerking van mutaties onwerkbaar. In het voorjaar van 2002 zal een
definitieve keuze voor deze datum worden
Duitsland Prijserosie De Duitse energiemarkt werd
gemaakt.
in april 1998 geheel opengesteld. Zowel op de De verkoopstrategie van de divisie Retail is geba-
groothandels- als detailhandelsmarkt werd keuze-
seerd op de formule STEPS. Dat wil zeggen dat de
vrijheid van leverancier ingevoerd. In de begin-
Essent-producten via een groot aantal kanalen
fase van de marktopening had dit een enorme
aan de consumenten- en kleinzakelijke markt
prijserosie tot gevolg. Leveranciers wilden tot
worden aangeboden: via de Servicemonteurs,
elke prijs hun klanten behouden en kozen voor
Telefoon, het Elektronisch verkeer (e-mail en
een volumebeleid in plaats van een margebeleid.
www.essent.nl) de Post en de Shops in shops.
Ook swb AG in Bremen, waarin Essent op 1 janu-
Essent is op een breed front bezig deze formule
ari de meerderheid van de aandelen verwierf,
inhoud te geven. De website van Essent werd ver-
volgde deze trend. Dit zette de resultaten zeer
nieuwd. Met PTT Post is een overeenkomst geslo-
onder druk. Toen daarenboven een flinke tegen-
ten voor een nieuw verkoopkanaal. Sinds augus-
valler moest worden geïncasseerd, omdat de toe-
tus 2001 liggen er folders over Essent-producten
passing van de wetgeving ter stimulering van het
en -diensten op de schappen in het postkantoor.
gebruik van gecombineerde opwekking van elek-
Het nieuwe serviceconcept werd in het verslag-
triciteit en warmte in een aanzienlijk lagere
jaar geïntroduceerd, voortbouwend op de service-
opbrengst resulteerde dan waarop was gerekend,
activiteiten die reeds binnen Essent aanwezig
werden rode cijfers onvermijdelijk.
waren.
Tegen de toepassing van de genoemde stimuleringswetgeving voor warmtekrachtinstallaties is
Introductie Inhome Inhome is een pak-
overigens door swb AG beroep aangetekend.
ket dienstverlening in en om het huis dat het
Swb AG is van mening dat dit beroep kansrijk is.
imago van Essent als leverancier van gemak
In de financiële cijfers is met een mogelijke posi-
inhoud geeft. In april 2001 werd Inhome landelijk
tieve uitkomst van dit beroep geen rekening
geïntroduceerd in Nederland. Op dit moment
gehouden.
bestaat het assortiment uit twee producten: een onderhoudscontract voor cv-ketels en water-
In het eerste kwartaal van het jaar vertrok de
installaties en een energieprestatieadvies.
voor dit beleid verantwoordelijke voorzitter van
In totaal had Inhome eind 2001 850.000 klanten.
de ‘Vorstand’ van swb AG. Zijn opvolger werd op
De komende tijd zal het productenpakket worden
1 juni benoemd en startte op 1 september bij
uitgebreid. De introductie van Inhome werd
swb AG. Inmiddels heeft nog een tweede lid van 27
jaarverslag
essent 2001
de Vorstand afscheid genomen. Zijn opvolger zal in mei 2002 worden benoemd.
een aanpassing plaatsgevonden van de strategie
De prijserosie in de Duitse markt is tot stilstand
van Essent Kabelcom. In de vernieuwde missie
gekomen en er was duidelijk sprake van enig
staat het winstgevend exploiteren van het eigen
prijsherstel in de tweede helft van het jaar.
kabelnetwerk en niet de groei als telecombedrijf
Verwacht mag worden dat deze trend doorzet.
voorop. Het accent ligt daarbij op het aanbieden
De Duitse activiteiten worden overkoepeld door
van consumentendiensten: het leveren van
Deutsche Essent GmbH, een 100%-dochter van
signaal voor kabeltelevisie en -radio en het bieden
Essent.
van snelle (breedband) toegang tot het internet.
Onder Deutsche Essent ressorteert niet alleen het
Breedbandinternet kan worden aangeboden aan
belang van Essent in swb AG maar ook Essent
de één miljoen aansluitingen in de verglaasde en
Energie in Düsseldorf. Aanvankelijk was het de
tweeweggeschikt gemaakte netten. De focus ligt
bedoeling om de activiteiten van deze pilot-orga-
op het maximaal benutten van deze reeds gedane
nisatie voor de verkoop van energie in de zake-
investeringen. Verdere opwaardering van de
lijke markt te beëindigen, omdat er onvoldoende
netten is uitgesteld totdat een breder pakket van
perspectieven leken te zijn voor dit bedrijf. Vele
producten en diensten beschikbaar is en zich
vergelijkbare nieuwe energiebedrijven hebben
bewezen heeft. Op beperkte schaal biedt Essent
zich om dezelfde reden reeds teruggetrokken uit
ook telefonie via de kabel aan. In 2002 moet
de Duitse markt. Gezien het prijsherstel is echter
blijken of nieuwe (digitale) technieken een
besloten met Essent Energie GmbH actief te blij-
rendabele, grootschalige uitrol van telefonie-
ven in de Duitse markt.
diensten mogelijk maken.
Utility-plus-leverancier Ook in de
essent 2001
Nieuwe strategie In het verslagjaar heeft
Tot op heden is Essent Kabelcom ook actief
Duitse markt wil Essent een utility-plus-leveran-
geweest als telecomaanbieder in de zakelijke
cier zijn. Een leverancier die meer biedt dan uit-
markt. Onderzoek heeft aangetoond dat de divisie
sluitend de levering van kilowatturen elek-
op termijn onvoldoende schaalgrootte kan creë-
triciteit en kubieke meters gas. Om
ren om in dit marktsegment succesvol te blijven.
hiertoe een aanzet te geven is gestart met het opzetten van een Inhome-orgaStrategie Kabelcom nisatie in Duitsland. Hiertoe werden en gericht op worden bestaande activiteiten in Bremen winstgevend omgebouwd naar het in de Nederlandse markt exploiteren succesvolle Inhome-concept. Daarnaast is het eigen netbeleid erop gericht om door middel van acquisiwerk
Deze activiteit past ook niet in de hiervoor aangegeven strategie. Daarom is besloten om de zakelijke marktactiviteiten af te stoten.
Investeringspauze Het meest ingrijpende onderdeel van de vernieuwde strategie is het besluit een investeringspauze in te lassen bij het
ties een kritische massa voor dit type servicever-
retourgeschikt maken van het netwerk voor
lening te verwerven. Dit laatste is niet eenvoudig
nieuwe diensten als internet en telefonie. Alle
omdat de Duitse markt voor deze serviceverle-
aandacht is nu gericht op het rendabel exploite-
ning zeer gefragmenteerd is.
ren van de 1,1 miljoen (van de 1,7 miljoen) reeds retourgeschikte aansluitingen.
K a b e l co m
‘Eerst renderen, dan verder investeren’ luidt het motto. Voor veel klanten betekent de investe-
Essent Kabelcom is qua omvang de tweede
ringspauze dat de komst van snelle internettoe-
kabelexploitant van Nederland met 1,7 miljoen
gang via de kabel wordt uitgesteld. Door hierover
aansluitingen in Noord- en Oost-Nederland,
pro-actief te communiceren met klanten, gemeen-
Noord-Brabant en Limburg. De levering van radio-
ten en pers, probeert Essent het draagvlak voor de
en televisiesignalen via de kabel is verreweg de
genomen maatregel te vergroten.
belangrijkste kernactiviteit. Via het eigen coax- en
Internet @Home, de breedbandinternet-
glasvezelnetwerk levert Essent Kabelcom ook andere diensten, zoals toegang tot het internet.
dienst van Essent Kabelcom, heeft in 2001 het aantal klanten verdubbeld tot 100.000. Bovendien 28
jaarverslag
“Ik loop nog maar heel kort mee, maar ben nu al onder de indruk van de veelzijdigheid van Essent. En volop ruimte voor jonge mensen om zich te ontwikkelen.” Sabine Hultink Essent Retail
blijkt de kwaliteit van de dienstverlening in hoge
tricties; men vreest dat op termijn de werkgele-
mate te worden gewaardeerd. Onafhankelijke
genheid in de sector in gevaar komt door gebrek
tests wijzen @Home veelvuldig aan als beste
aan groeimogelijkheden.
breedbandinternetprovider. In 2001 heeft Essent Kabelcom het
Milieu
60%-belang in @Home Benelux, de aanbieder van de internetdienst @Home, uitAantal klanten gebreid naar volledige zeggenschap. breedbandinternetAanleiding hiervoor waren financiële prodienst @Home blemen bij de Amerikaanse partner in 2001 Excite@Home. De continuïteit van de dienstverdubbeld verlening aan de Nederlandse @Home-klanten tot 100.000 is thans gewaarborgd.
Essent Milieu zoekt voor iedere afvalstroom een passende en milieuverantwoorde oplossing. Het beleid is gericht op langdurige contracten en een dienstverlening die klanten – gemeenten en bedrijven – zoveel mogelijk (afval)zorgen uit handen neemt. Steeds meer wordt de divisie ook producent van duurzame brandstoffen en bouwstoffen, van energie en compost. Hierbij wordt nauw
Kabeltelevisie en -radio Ook in 2001
samengewerkt met de bedrijfsonderdelen in het
was kabeltelevisie en -radio (CATV) een belang-
energiesegment.
rijke pijler onder de economische ontwikkeling
Op die wijze wordt een bijdrage geleverd aan het
van Essent Kabelcom. Veel aandacht is besteed
sluiten van de kringlopen en het beperken van
aan harmonisatie van zenderpakketten en tarie-
het gebruik van primaire brandstoffen. Om dit te
ven. InfoTV, het informatiekanaal van Essent
kunnen realiseren is de bedrijfsvoering gebaseerd
Kabelcom, is volledig gerestyled; de verschillende
op het principe van integraal ketenbeheer, van
edities zijn vervangen door een uniform kanaal
afvalbron tot productie-eenheid.
met, waar mogelijk, geregionaliseerde informatie. In dit marktsegment ondervonden we in 2001 in
sterkere mate concurrentie van andere aanessent 2001
Nederland Overheidsbeleid De milieumarkt was in
bieders, waaronder de satellietbranche. De toenemende concurrentie maakt, naast verbetering
het verslagjaar betrekkelijk stabiel. Er was sprake
van de dienstverlening, verdere innovatie op het
van een lichte verbetering van de prijzen en er
gebied van kabeltelevisie en -radio nog belang-
waren minder ingrijpende herschikkingen in de
rijker. Het gaat daarbij met name om digitale en
markt dan in vorige jaren. Het blijft natuurlijk
interactieve televisie via de kabel. Het bestaande
een markt waarin het overheidsbeleid de markt
product Mr. Zap (dat wordt aangeboden in samen-
bepaalt. Dit vormt nog steeds een grote onzekere
werking met andere kabelmaatschappijen) blijkt
factor die veel instabiliteit veroorzaakt.
onvoldoende aantrekkelijk te zijn. Er wordt
Zo was en is een belangrijke pijler van het over-
gewerkt aan het introduceren van een ver-
heidsbeleid de stelling dat zolang er Europees
nieuwde digitale televisiedienst.
gezien ‘geen level playing field is de grenzen gesloten dienen te blijven’. In de praktijk is echter
Wet- en regelgeving Essent Kabelcom
het omgekeerde het geval: door het gebrek aan
heeft, net als de overige spelers in de kabelbran-
‘level playing field’ zijn de grenzen niet dicht,
che, te maken met verschillende ministeries en
omdat vele ondernemers op creatieve wijze toch
toezichthouders. Dat leidt in toenemende mate
afval over de grens brengen, daarbij geholpen
tot verwarring. Het Commissariaat voor de Media,
door een grillig vergunningbeleid van de over-
de OPTA en de Nma hebben elk een eigen
heid. Solide spelers als Essent, die een reputatie
opdracht en geven daardoor soms tegenstrijdige
van kwaliteit en betrouwbaarheid hebben hoog te
signalen af. De branchevereniging van de kabel-
houden, worden hierdoor benadeeld. Zij kunnen
sector, de Vecai, voert veelvuldig overleg met toe-
immers niet de grenzen van de regelgeving ver-
zichthouders en ministeries om duidelijkheid te
kennen en tot het uiterste gaan om creatief de
scheppen. In 2001 hebben de ondernemingsraden
verschillen in prijsniveau en regelgeving ten
van de verschillende kabelbedrijven de politiek
opzichte van het buitenland te benutten voor
opgeroepen een einde te maken aan de vele res-
margeverbetering. 30
jaarverslag
Diezelfde overheid berokkende Essent aanzienlijk
In de loop van 2001 zijn ook de stortplaatsen
nadeel door het storten van de Organisch Natte
Haps/Ude en Zevenbergen eigendom van Essent
Fractie (ONF) van de verwerkingsinstallatie te
Milieu geworden terwijl voor de stortplaats
belasten. De van de rijksoverheid als eigenaar van
Vlagheide (Schijndel) een managementcontract is
VAM overgenomen verbrandingsinstallatie is des-
gesloten. Essen verstevigde hierdoor haar positie
tijds ontworpen met een scheidingsinstallatie om
in Zuid-Nederland aanzienlijk.
tot een uit milieuoogpunt beter geoptimaliseerd
Service via internet Essent Milieu startte
proces te komen en de te verbranden fractie te reduceren. Een deel van de afgescheiden fracties
in 2001 het nieuwe project Osiris: service via
kan niet worden hergebruikt maar moet worden
internet. Gemeenten krijgen hiermee on line
gestort. Omdat het organisch materiaal betreft
inzicht in het totale proces van afvalinzameling,
werd dit niet bezwaarlijk gevonden. Op dit punt is
de registratie, de wijze van verwerking en het
de overheid van mening veranderd en wordt
moment waarop ze hun afrekening tegemoet
thans door stortheffingen het storten van dit
kunnen zien.
materiaal tegengegaan. Essent zoekt naar alterna-
Relatie met overheden De afvalverwer-
tieve aanwendingen van deze ONF. Zolang deze echter niet zijn gevonden leveren de stortheffin-
king van Essent wordt, zoals reeds aangegeven,
gen echter een aanzienlijk nadeel op. Over de
sterk bepaald door het beleid van de overheden.
betreffende heffingen is overigens door Essent
Enerzijds maakt het beleid van de landelijke over-
een juridische procedure gestart.
heid het onaantrekkelijk om (brandbaar) afval te storten. Anderzijds worden alternatieve verwer-
Groei en herstructurering Teneinde tot
kingsroutes onvoldoende gestimuleerd om op
een duidelijke focus te komen binnen de eigen
grote schaal te worden ontwikkeld en toegepast.
organisatie en de verschillende dochterbedrijven
Gegeven de grote invloed van regelgeving op de
en deelnemingen is in 2001 de strategische allian-
toekomstige activiteiten en met name de winst-
tie met de Van Gansewinkel Groep, een 45%-deel-
gevendheid van het bedrijf, zal Essent nog actie-
neming van Essent, nader ingevuld. Dit heeft erin
ver overleg moeten voeren met de landelijke
geresulteerd dat een aantal inzamelactiviteiten
overheid over de inzet van organisch materiaal
van Essent is overgedragen aan de VGG, terwijl
voor de productie van energie (door het toepassen
een aantal afvalverwerkingswerkingsactiviteiten
van de Ecotax) en de investering in aanvullende
van de VGG aan Essent werd overgedragen.
verwerkingscapaciteit (creëren van een stabiel
Op deze wijze kunnen aanzienlijke synergie-
investeringsklimaat).
essent 2001
voordelen worden bereikt. In maart van het verslagjaar werd Theo van der
Daarnaast is intensief contact met de lagere over-
Donk Recycling BV in Nuland overgenomen.
heden van grote betekenis gezien hun rol als ver-
Dit bedrijf is gespecialiseerd in het recyclen
gunningverlener en verantwoordelijke instantie
van bouw-, sloop- en bedrijfsafval en werkt voor
voor een belangrijk deel van de afvalinzameling.
zowel bedrijfsleven als overheid. Er werken dertig
Om het contact met deze overheden te verbeteren
mensen. Eind 2001 werd Afvalsturing Brabant
werden, naar aanleiding van de Limburgse afval-
geïntegreerd in Essent Milieu. Essent en
dag in mei 2001, door Essent diverse relatiedagen
Afvalsturing Brabant werkten al jaren nauw
georganiseerd met gemeenten, provincies en
samen. Door de schaalvergroting in de afvalsector
besturingsorganisaties. Doel is het verstevigen
en de wens tot verzelfstandiging van afvalsturing
van de contacten met de klanten en het geven
Brabant lag deze integratie voor de hand.
van voorlichting over afvalregelingen, de ver-
Vanwege de complexe situatie heeft de integratie
schillende verwerkingsprocessen en hun eind-
een lange voorbereiding gevergd.
product.
31
jaarverslag
Strategische alliantie met Van Gansewinkel Groep levert aanzienlijke synergievoordelen
Duitsland
In Limburg wordt samen met de provincie de
Toenemende concentratie Ook in
mogelijkheid onderzocht om te komen tot een
Duitsland is sprake van een toenemende concen-
uitruil van afval met Duitsland. Dat betekent
tratie in de afvalmarkt. Daarin spelen energiebe-
50.000 ton huishoudelijk afval naar de afvalver-
drijven al jarenlang een belangrijke rol. De deelmarkt logistiek kende de afgelopen tien jaar een stormachtige ontwikke-
brander in Eschweiler bij Aken, terwijl hiervoor 25.000 ton GFT-afval naar Maastricht gebracht zou moeten worden om aldaar te verwerken.
De verwachting is dat het voorstel in 2002 wordt ling, door steeds verdere differentiatie in Essent geeft via de afvalinzameling. Discussies over regelge- gerealiseerd, hierdoor wordt aanzienlijk bespaard het internetproject op logistieke kosten. ving wekken echter de verwachting dat de Osiris gemeenten rendementen in deze sector op korte termijn on line inzicht in zullen achterblijven. Als gevolg hiervan onthet totale wikkelen de spelers in deze markt zich in toeproces van nemende mate tot bedrijven die de hele afvalkeafvalten beheersen. inzameling In de afvalmarkt koos Duitsland traditioneel voornamelijk voor het storten, ook vanwege de maatschappelijke bezwaren tegen verbranden. Vanaf 2005 is de stort van onbehandeld afval om milieuredenen echter niet meer mogelijk en moet maximaal worden overgeschakeld op conversie naar organisch materiaal. Dit moet leiden tot verbranding of de zogenaamde mechanisch-biologische behandeling (een combinatie van scheiden en composteren). Om prijstechnische redenen essent 2001
wordt verwacht dat vooral voor verbranding gekozen zal worden.
Afvallogistiek en afvalverwerking Essent is op de Duitse markt actief via swb AG in Bremen. Zowel in de deelmarkt afvallogistiek als in de afvalverwerking neemt dit bedrijf inmiddels via deelnemingen in Bremer Entsorgung (HBE) en Entsorgung Bremerhaven (HEB) belangrijke posities in, mede door samenwerking met partijen als Nehlsen AG en Tethmann AG. Via de opgerichte handelsmaatschappij Circuel wist Essent Milieu in Duitsland nieuwe afzetmarkten aan te boren voor secundaire brandstoffen. Met het bedrijf swb AG werden regelmatig contacten onderhouden om tot een afstemming te komen van activiteiten. Hierdoor kwam ook de export van RDF op gang.
32
jaarverslag
“Hoezo een saai nutsbedrijf? Werken bij Kabelcom is juist sexy. Je zit midden in de ontwikkelingen in medialand, in de digitale wereld van internet en wat er allemaal in de toekomst nog over die kabel gaat.” Mark Hofsté Essent Kabelcom
Vo o r u i t b l i k De ontwikkelingen in de economie, de ener-
ductie van het Inhome-concept ter hand genomen
giesector en de wet- en regelgeving hebben veel
worden. Verder zal de aandacht gericht zijn op het
onzekerheid tot gevolg. Het zoveel mogelijk
verwerven van een positie in de Duitse gasmarkt
beheersen van de risico’s die hieruit voortvloeien
die naar verwachting in de komende tijd voor
is een eerste prioriteit van Essent.
Essent interessante opties zal bieden.
Dit zal gedaan moeten worden met als gegeven
In het kabelsegment blijft gestreefd worden naar
dat er voorlopig niet geprivatiseerd kan worden.
een samenwerking met derden naast het integre-
De Tweede Kamer heeft op de valreep voor de ver-
ren van de verkoopactiviteiten van de kabelpro-
kiezingen besloten de behandeling van het wets-
ducten in de overige retailactiviteiten van Essent.
ontwerp ‘privatisering’ uit te stellen. Essent
Schaalvergroting is wenselijk om een sterke posi-
beschouwt dit als een gunstige ontwikkeling
tie in de kabelmarkt te consolideren. Er worden in
omdat het de tijd verschaft om met objectieve
beperkte mate nieuwe diensten ontwikkeld, zoals
argumenten een hernieuwde discussie over dit
een eenvoudige variant op de bestaande snelle
onderwerp te voeren en met een privatiserings-
internetdienst @Home.
aanpak te komen die meer aansluit bij de
essent 2001
Europese ontwikkelingen. Door uitstel werd een
In de activiteiten van Essent Milieu zal ‘waste to
ramp voor de Nederlandse energiebedrijven voor-
energy’ een belangrijke focus zijn in de komende
komen. Het wetsontwerp is zo ver verwijderd van
periode. Het versterken van de marktpositie van
het beleid in de andere Europese landen dat de
Essent op dit gebied is essentieel voor de toe-
Nederlands bedrijven hierdoor een aanzienlijke
komst van de onderneming. Daarnaast is Essent
concurrentieachterstand zouden oplopen.
voornemens om haar activiteiten in de Belgische en Duitse markt uit te bouwen.
Alhoewel uitstel van de privatisering voor aandeelhouders wellicht teleurstellend
Het jaar 2002 zal het eerste jaar zijn dat Essent
is wordt de ontwikkeling van de onderneming hierdoor voorlopig niet Essent wil reputatie geschaad. van kwaliteit en betrouwbaarInmiddels is door het Platform Versnelling heid hoogEnergieliberalisering aan de minister van houden
voor de gehele onderneming daadwerkelijk vennootschapsbelasting verschuldigd is. Weliswaar is dit ook in het verslagjaar formeel het geval, maar in dit jaar geldt voor het overgrote deel van de activiteiten nog het nultarief. De belastingdruk
Economische Zaken voorgesteld de openings-
en daarmee het effect van de invoering van ven-
datum voor de laatste fase van de liberalisering
nootschapsbelasting op de dividenduitkering aan
van de markt vast te stellen op 1 oktober 2003.
aandeelhouders zal afhangen van de fiscale ope-
Dit geeft de ruimte voor een goede voorbereiding
ningsbalans. Onderhandelingen hierover met de
maar deze ruimte zal ook hard nodig zijn. Alle
fiscus zijn nog niet afgerond. Uiteraard wordt
zeilen zullen moeten worden bijgezet om de
gestreefd naar het bereiken van een gunstige
gehele organisatie op deze stap voor te bereiden.
startpositie. Ondanks de verwachte stijging van het resultaat vóór belastingen zal de invoering
De energiemarkt zal in het komende jaar geken-
van vennootschapsbelasting leiden tot een daling
merkt worden door prijsdruk in de Nederlandse
van het resultaat na belastingen.
markt en prijsherstel in de Duitse markt. Of in de Duitse markt de prijzen voor acquisities weer op een redelijk niveau komen valt nog niet te voorspellen. Indien dit het geval is zal Essent zeker haar activiteiten in Duitsland willen uitbreiden. In de Duitse markt zal voorts de actieve uitbouw van de toegevoegde-waardeservices door de intro34
jaarverslag
J a a r re ke n i n g
2001 36 Geconsolideerde winst- en
verliesrekening 37 Geconsolideerde balans 38 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 39 Toelichting op de geconsolideerde
jaarrekening 40 Grondslagen voor consolidatie,
waardering en resultaatbepaling 43 Toelichting op de geconsolideerde
balans 50 Toelichting op de geconsolideerde
winst- en verliesrekening 55 Vennootschappelijke balans 55 Vennootschappelijke winst- en
verliesrekening 56 Toelichting op de vennoot-
schappelijke jaarrekening 58 Overige gegevens 58 Accountantsverklaring 58 Winstbestemming 59 Gebeurtenissen na balansdatum 60 Belangrijkste deelnemingen van
de Essent Groep 65 Kengetallen 1999 – 2001 66 Berekeningswijze financiële ratio’s 67 Gegevens Raad van Commissarissen
G e co n s o l i d e e rd e w i n s t- e n ve r l i e s re ke n i n g 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
netto-omzet
6.643,5
5.064,9
inkoopkosten
4.096,2
3.358,4
2.547,3
1.706,5
76,5
73,4
378,1
209,5
0,0
283,1
3.001,9
2.272,5
e personeelslasten f afschrijvingen
707,7
507,8
674,8
521,6
g kosten uitbesteed werk, materialen en andere externe kosten h overige bedrijfskosten
834,9
589,9
184,5
188,1
2.401,9
1.807,4
600,0
465,1
financiële baten
74,6
117,8
financiële lasten
302,5
248,5
i
227,9
130,7
20,5
14,4
1,7
8,9
390,9
339,9
belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
23,2
–10,9
resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
414,1
329,0
0,0
40,0
414,1
369,0
brutomarge
b geactiveerde productie voor het eigen bedrijf c overige bedrijfsopbrengsten d Sep-normvergoeding totaal brutomarge inclusief overige bedrijfsopbrengsten
totaal bedrijfslasten
bedrijfsresultaat
essent 2001
totaal financiële baten en lasten
j resultaat uit niet-geconsolideerde deelnemingen k belang derden in resultaat resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen
l buitengewoon resultaat
resultaat na belastingen
36
jaarrekening
G e co n s o l i d e e rd e b a l a n s n a w i n s t b e s te m m i n g
activa
31-12-2001
31-12-2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
vaste activa
b immateriële vaste activa c materiële vaste activa
222,7
7,3
6.063,4
5.237,4
d financiële vaste activa
1.086,0
694,4
totaal vaste activa
7.372,1
5.939,1
vlottende activa
e voorraden f vorderingen
117,6
97,3
1.429,4
1.380,9
totaal vlottende activa
1.547,0
1.478,2
92,7
71,8
9.011,8
7.489,1
1.992,8
1.877,5
270,5
190,5
2.263,3
2.068,0
h voorzieningen i langlopende schulden
1.521,9
1.198,3
1.574,5
1.566,3
j kortlopende schulden
3.652,1
2.656,5
9.011,8
7.489,1
liquide middelen
totaal activa
passiva g eigen vermogen minderheidsbelang derden groepsvermogen
totaal passiva
37
jaarrekening
essent 2001
G e co n s o l i d e e rd k a s s t ro o m ove r z i c h t 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
600,0
465,1
0
40,0
afschrijvingen
674,8
521,6
mutatie handelsvorderingen
154,3
–295,2
mutatie voorraden
–13,8
–20,5
mutatie handelsschulden
–73,3
156,5
46,6
–191,6
337,2
325,3
uit bedrijfsactiviteiten
1.725,8
1.001,2
financiële baten en lasten
–227,9
–130,7
resultaat uit niet-geconsolideerde deelnemingen
20,5
14,4
belang derden in het resultaat
–1,7
–8,9
–36,0
–10,9
1.480,7
865,1
investeringen en desinvesteringen in (im)materiële vaste activa
–591,4
–492,8
verwerving groepsmaatschappijen en deelnemingen
–231,7
–837,3
0
956,2
–165,4
–93,5
–988,5
–467,4
–397,1
–357,1
uit operationele activiteiten bedrijfsresultaat buitengewoon resultaat
mutatie overige vorderingen mutatie voorzieningen en overige schulden
vennootschapsbelasting kasstroom uit operationele activiteiten
essent 2001
uit investeringsactiviteiten
vervreemding groepsmaatschappijen en deelnemingen overige mutaties kasstroom uit investeringsactiviteiten
uit financieringsactiviteiten aflossingen op langlopende leningen opgenomen langlopende leningen
0,8
114,9
42,3
–66,8
uit te keren dividend aan aandeelhouders
–117,3
–82,2
kasstroom uit financieringsactiviteiten
–471,3
–391,2
20,9
6,5
71,8
65,3
92,7
71,8
mutatie in kortlopende leningen
kasstroomontwikkeling in het jaar
saldo liquide middelen begin boekjaar saldo liquide middelen ultimo boekjaar
38
jaarrekening
To e l i c h t i n g o p d e g e co n s o l i d e e rd e j a a r re ke n i n g
A l g e m e n e to e l i c h t i n g Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in miljoenen euro’s.
Op 10 mei 2001 zijn de activa en passiva in Brabant en Limburg met terugwerkende kracht tot 1 januari 2001 afgesplitst van NV Elektriciteit-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ en ondergebracht bij de nieuw opgerichte Essent Energie Produktie BV. De aandelen in Essent Energie Produktie BV zijn op 11 mei 2001 voor 100% verworven door Essent van Delta Nutsbedrijven NV. Op dezelfde datum is de participatie van Essent in ElektriciteitProduktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ teruggebracht tot 50% door verkoop van 16,7% van de aandelen aan Delta Nutsbedrijven NV. Derhalve is de balans en winst- en verliesrekening van Essent in ElektriciteitProduktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ ingaande het jaar 2001 niet meer geconsolideerd opgenomen in de groepscijfers van Essent. Essent Energie Produktie BV is opgenomen in de geconsolideerde groepscijfers van Essent. In de geconsolideerde balans ultimo 2000 van Essent is de deelneming Stadtwerke Bremen AG (41,54%) opgenomen en gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. In 2001 heeft Stadtwerke Bremen AG nieuwe aandelen uitgegeven en verkocht aan Essent en E.o.n. Daarnaast heeft Essent nog extra aandelen gekocht van de Bremer Versorgungs- und Verkehrsgesellschaft mbH, waardoor het belang van Essent in Stadtwerke Bremen AG op 51% uitkomt. Beide transacties zijn economisch terugwerkend met ingang van 1 januari 2001 gerealiseerd. De cijfers van Stadtwerke Bremen zijn volledig opgenomen in de geconsolideerde groepscijfers van Essent. Op 18 december 2001 is een overeenkomst gesloten inzake de overname van alle aandelen van N.V. Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant. De exploitatie van N.V. Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant vindt met ingang van 1 januari 2000 plaats voor rekening van Essent. De cijfers van N.V. Sturing Afvalverwijdering NoordBrabant zijn volledig opgenomen in de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. essent 2001
Onderstaande samenvatting van de grondslagen, waarop de financiële verslaggeving is gebaseerd, is bedoeld als leidraad bij de interpretatie van de financiële overzichten.
39
jaarrekening
G ro n d s l a g e n vo o r co n s o l i d a t i e, wa a rd e r i n g e n re s u l t a a t b e p a l i n g
G ro n d s l a g e n vo o r d e co n s o l i d at i e In de groepsjaarrekening zijn de volgens uniforme grondslagen opgemaakte vennootschappelijke jaarrekening
van Essent NV en haar groepsmaatschappijen opgenomen en wel op basis van de integrale methode. Het aandeel van derden in het vermogen en het resultaat is afzonderlijk vermeld. Onderlinge activa en passiva alsmede baten en lasten zijn geëlimineerd. Onder groepsmaatschappijen worden verstaan organisatorisch verbonden maatschappijen, die tot de economische eenheid van Essent NV behoren en waarop beslissende invloed wordt uitgeoefend. De in de groepsjaarrekening opgenomen belangrijkste deelnemingen zijn vermeld in de bijlage op bladzijde 60 tot en met 64. Een volledige lijst met deelnemingen is, ingevolge de artikelen 379 en 384 titel 9 BW 2, gedeponeerd bij het Handelsregister te Arnhem. Ingevolge artikel 402 titel 9 BW 2 is de vennootschappelijke resultatenrekening op een vereenvoudigde wijze opgesteld. Voorzover niet anders vermeld, zijn de activa en passiva opgenomen tegen de nominale waarde.
G ro n d s l a g e n vo o r d e wa a rd e r i n g Vreemde valuta De activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoersen geldend aan het einde van
de verslagperiode. De verschillen die verband houden met de wijziging van wisselkoersen worden verwerkt in de winst- en verliesrekening. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten en opbrengsten, luidend in vreemde valuta, omgerekend in euro’s tegen de koers op het moment van de transactie. essent 2001
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa bestaan uit kosten voor concessies en aanloop- en ontwikkelingskosten. De betaalde goodwill bij overnames is ook in 2001 in één keer ten laste van het Eigen Vermogen gebracht.
Materiële vaste activa De waardering van de materiële vaste activa vindt plaats op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van de ontvangen bijdragen, verminderd met de over deze waarde berekende afschrijvingen. De materiële vaste activa van de energiebedrijven worden lineair afgeschreven. De materiële vaste activa van de kabel/telecombedrijven worden voornamelijk lineair afgeschreven, met uitzondering van het glasvezelnetwerk van de zogenaamde eerste, tweede en derde orde netvlakken dat, in overeenstemming met de in de jaren toenemende capaciteitsbenutting, annuïtair wordt afgeschreven. De materiële vaste activa van de milieu/afvalbedrijven worden gedeeltelijk lineair en gedeeltelijk annuïtair afgeschreven. Een aantal met de stortplaatsen samenhangende activa worden afgeschreven op basis van de werkelijk in het jaar verbruikte stortcapaciteit.
Financiële vaste activa Deelnemingen De onder deze rubriek gepresenteerde, niet-geconsolideerde deelnemingen worden onderscheiden in deelnemingen waarin een relatief belang van groter of gelijk aan 20 procent wordt gehouden, respectievelijk deelnemingen waarin het relatieve belang kleiner dan 20 procent is. Deelnemingen met een belang kleiner dan 20 procent worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Deelnemingen met een belang groter of gelijk aan 20 procent worden gewaardeerd op het evenredige aandeel in de intrinsieke waarde. Actieve belastinglatenties zijn, voorzover van toepassing, eveneens opgenomen onder de financiële vaste activa.
40
jaarrekening
Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd op basis van de laatste inkoopprijzen of tegen verkrijgingsprijs. Op de waarde van de voorraden wordt een voorziening in mindering gebracht voor risico’s als veroudering, waardevermindering en incourantheid.
Vorderingen Vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Op de vorderingen op handelsdebiteuren is voorzover noodzakelijk een voorziening in mindering gebracht voor oninbare vorderingen.
Voorzieningen Herstructurering energiesector Deze voorziening is bestemd ter dekking van reeds bestaande en nog te verwachten verplichtingen, die voortvloeien uit de noodzaak tot verdere reorganisatie en herstructurering van de energiesector van de Groep. Deze noodzaak is enerzijds het gevolg van de te verwachten intensivering van de concurrentie in de markten waarin de tot de Groep behorende energiemaatschappijen actief zijn en anderzijds het gevolg van nog te verwachten tariefaanpassingen. Tevens zal de voorziening worden gebruikt om, indien noodzakelijk, de waardering van specifieke activa aan te passen.
Ziektekostenverzekering voormalige werknemers Deze voorziening is gevormd om aan de financiële verplichtingen te kunnen voldoen met betrekking tot de ziektekostenverzekering van post-actief personeel. Bij het contant maken van de verplichtingen is gerekend met een rekenrente van 5 procent en is voorts rekening gehouden met een sterftekans van de deelnemers en een opbouw gedurende de actieve loopbaan.
MilieuActiePlan (MAP) Aan de voorziening B-Map is rente toegevoegd over het gemiddeld saldo van de voorziening. Aan de voorziening worden gelden onttrokken die zijn of worden besteed aan het uitvoeren van activiteiten passend binnen de geformuleerde doelstellingen.
Assurantie eigen risico De voorziening assurantie eigen risico dient ter dekking van risico’s, waartegen de vennootschap zich niet of slechts gedeeltelijk verzekert. De voorziening valt vanaf 2001 in vijf jaar vrij ten gunste van het resultaat.
Groot onderhoud De voorziening is bestemd om de fluctuaties in de kosten van groot onderhoud van de elektriciteitscentrales en warmtekrachtcentrales te egaliseren.
Amovering centrales Deze voorziening is bestemd om in de toekomst de amovering van buiten bedrijf gestelde centrales te kunnen bekostigen. De beoogde hoogte van de voorziening is gesteld op EUR 4,5 miljoen per productie-eenheid bij aanvang van de amovering.
Afwerking stortplaatsen Deze voorziening wordt gewaardeerd op basis van de geprognosticeerde uitgaven ten behoeve van de uit te voeren afwerking, samenhangende met de verhouding tussen de in het verleden benutte en de in de toekomst nog te benutten stortcapaciteit.
Pensioenen Deze voorziening is gevormd in eigen beheer om aan de pensioentoezegging van de medewerkers van Stadtwerke Bremen AG te kunnen voldoen en is verantwoord volgens actuariële methode, rekening houdend met een rekenrente van 6%.
41
jaarrekening
essent 2001
G ro n d s l a g e n vo o r b e p a l i n g va n h et re s u l t a at Netto-omzet Onder de netto-omzet wordt verstaan de opbrengsten uit de productie en levering van energie, opbrengsten uit
dienstverlening in kabel- en telecommunicatie en de opbrengsten met betrekking tot de milieu- c.q. afvalverwerking en overige activiteiten, onder aftrek van over deze omzet geheven belastingen. De afrekening met kleinverbruikers geschiedt volgens het jaaropnamesysteem, waarbij de opname gespreid over het gehele jaar plaatsvindt. De omvang van het totale kleinverbruik elektriciteit in het kalenderjaar is afgeleid uit de aan het net afgegeven hoeveelheid elektriciteit, verminderd met de levering aan overige afnemers en voorts met inachtneming van het vastgestelde netverlies. Bij de bepaling van de gasverkoop aan kleinverbruikers wordt gerekend met een benaderd percentage voor lek- en meetverschillen.
Bedrijfslasten De kosten worden bepaald op historische basis, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor de waardering en worden toegerekend aan het verslagjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de producten zijn geleverd c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn.
O ve r i g Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is op basis van de indirecte methode opgesteld.
Vennootschapsbelasting Met ingang van 1 januari 1998 zijn de ondernemingen in de energiesector belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Gedurende een overgangsperiode van vier jaren wordt echter een tarief van 0 procent op de fiscale winst toegepast. essent 2001
Binnen de Groep wordt door de maatschappijen die actief zijn in de energiemarkten gewerkt aan de opstelling van de fiscale openingsbalans per 1 januari 1998. In het jaar 2000 zijn met hulp van externe taxateurs taxaties uitgevoerd ter bepaling van de waarde in het economisch verkeer van de sectorspecifieke materiële vaste activa. Over de uitkomsten van deze taxaties vindt momenteel intensief overleg plaats met de Belastingdienst. Met latente belastingvorderingen of -verplichtingen als gevolg van de vaststelling van de fiscale openingsbalans is op 31 december 2001 in de jaarrekeningen nog geen rekening gehouden, in verband met de momenteel bestaande onzekerheid omtrent de door de Belastingdienst te hanteren definitie van het begrip ‘waarde in het economisch verkeer’. De Belastingdienst en een vertegenwoordiging van de sector voeren momenteel overleg over deze definitie. De maatschappijen van de Groep werkzaam in de kabel/telecom- en afvalmarkten, alsmede werkmaatschappijen waarvan de werkzaamheden zich kwalificeren als ‘nevenactiviteit’ in de zin van de Wet Energiedistributie, zijn over het boekjaar 2001 belastingplichtig tegen het geldende belastingtarief. Actieve belastinglatenties worden alleen in de balans opgenomen, indien redelijke zekerheid bestaat omtrent de realisering daarvan.
42
jaarrekening
To e l i c h t i n g o p d e g e co n s o l i d e e rd e b a l a n s b
I m m ate r i ë l e va s te a c t i va in miljoenen
EUR
boekwaarde 1 januari 2001
7,3
consolidatie en deconsolidatie
224,6
investeringen
9,4
afschrijvingen
–18,6
boekwaarde 31 december 2001
222,7
cumulatieve afschrijvingen
59,4
aanschafwaarde ultimo boekjaar
282,1
Deze post bestaat hoofdzakelijk uit verkregen rechten voor het gebruik van het rioleringsnetwerk door Stadtwerke Bremen alsmede uit aanloop- en ontwikkelingskosten. De verkregen rechten worden overeenkomstig de looptijd van de overeenkomst in dertig jaar afgeschreven ten laste van het resultaat.
c
M ate r i ë l e va s te a c t i va bedrijfsgebouwen en terreinen
leidingen en installaties
andere vaste bedrijfsmiddelen
werken in uitvoering
niet in productieproces opgenomen activa
totaal in miljoenen essent 2001
EUR
boekwaarde 1 januari 2001
630,1
4.269,0
258,5
consolidatie en deconsolidatie
114,9
346,0
25,9
329,6
buiten bedrijfstellingen
–25,3
afschrijvingen
73,1
6,7
5.237,4
491,5
6,7
1,4
960,5
106,4
118,5
1,6
582,0
–13,2
–6,7
–14,6
–0,5
–60,3
–49,8
–511,3
–89,8
–4,9
–0,4
–656,2
boekwaarde 31 december 2001
695,8
4.420,1
759,9
178,8
8,8
6.063,4
cumulatieve afschrijvingen
706,8
6.188,0
284,6
3,6
0,8
7.183,8
1.402,6
10.608,1
1.044,5
182,4
9,6
13.247,2
investeringen
aanschafwaarde ultimo boekjaar
Door middel van een sale-en-lease-back-transactie is het juridisch eigendom van een deel van de verbruiksmeters van Essent overgedragen aan derden. Door middel van een sale-en-lease-back-transactie is het juridisch eigendom van de roerende delen van drie warmtekrachtcentrales van Essent overgedragen aan derden. Bij NV MEGA Limburg is het juridisch eigendom van een groot aantal transformatoren en daaraan gerelateerde apparatuur, via sale-en-lease-back-transacties, eveneens aan derden overgedragen.
43
jaarrekening
Daar het economisch eigendom is behouden, worden deze activa op dezelfde wijze verantwoord als de activa die juridisch en economisch eigendom zijn van de Groep. Door Essent zijn, ter realisatie van de fiscale voordelen uit de energie-investeringsaftrek (EIA) en VAMIL-regeling, sale-en-lease-back-transacties afgesloten voor een groot aantal warmtekrachtcentrales en een windpark. Door Dorcogen BV is, ter realisatie van de energie-investeringsaftrek, een sale-en-lease-back-transactie afgesloten inzake het onverdeelde belang van Dorcogen BV in Desco CV. Door NV Mega Limburg, NV EDON en BV PNEM Leidingen zijn in het verleden cross-border-lease-transacties aan gegaan met betrekking tot het grootste deel van de gasnetten. Door NV EPZ, thans Essent Energie Produktie BV, zijn in het verleden cross-border-lease transacties aangegaan met betrekking tot de centrales Amer 9, Moerdijk en Swentibold. Deze activa zijn voor een langdurige periode, via daarvoor opgerichte groepsmaatschappijen, verhuurd aan derden. De betrokken derde partijen hebben deze activa weer onderverhuurd aan Essent Groepsmaatschappijen. Aan het einde van de overeengekomen looptijd van de onderverhuurperiode hebben deze het recht om de bij derden berustende rechten van verhuur te kopen. Zowel het juridisch als economisch eigendom zijn door de vennootschap behouden. Derhalve zijn deze activa opgenomen overeenkomstig de grondslagen die gehanteerd worden voor de overige materiële vaste activa van de Groep. Het nettovoordeel van deze transacties is in het betreffende boekjaar rechtstreeks ten gunste van het resultaat gebracht. Door de NV VAM is in het verleden een cross-border-transactie aangegaan met betrekking tot de vuilverbrandingsinstallatie te Wijster. Het nettovoordeel van deze transactie is in het betreffende boekjaar rechtstreeks ten gunste van het resultaat gebracht. De belangrijkste gehanteerde afschrijvingstermijnen voor de materiële activa zijn: essent 2001
gebouwen 25 – 30 jaar;
waterkrachtcentrales 30 – 40 jaar;
conventionele productie-eenheden Essent Energie Produktie BV en grootschalige warmtekrachtcentrales 15 jaar;
stortgaseenheden/bio-energiecentrale 10 – 15 jaar;
kleinschalige warmtekrachtinstallaties 10 jaar;
distributienetten gas, warmte en elektriciteit 25 – 30 jaar;
glasvezelnetwerken 20 jaar;
afvalverbrandingsinstallaties 20 jaar.
d
F i n a n c i ë l e va s te a c t i va deelnemingen
vorderingen op deelnemingen
totaal in miljoenen
EUR
boekwaarde 1 januari 2001
352,9
198,7
551,6
consolidatie en deconsolidatie
62,7
79,7
142,4
investeringen
93,8
4,2
98,0
–261,6
–118,9
–380,5
247,8
163,7
411,5
desinvesteringen boekwaarde 31 december 2001
44
jaarrekening
O ve r i g e f i n a n c i ë l e va s te a c t i va 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
latente belastingvorderingen
118,3
59,1
overige
556,2
83,7
totaal overige financiële vaste activa
674,5
142,8
Een bedrag van EUR 253,8 miljoen aan effecten is ultimo 2001 opgenomen onder overige financiële vaste activa.
e
Vo o r ra d e n 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
grond- en hulpstoffen
53,7
60,7
onderhanden werk
14,6
6,1
gereed product en handelsgoederen
56,3
38,8
124,6
105,6
–7,0
–8,3
117,6
97,3
incourante voorraden (af) totaal voorraden
essent 2001
f
Vo rd e r i n g e n
handelsdebiteuren vorderingen op deelnemingen overige vorderingen vooruitbetaalde kosten totaal vorderingen
2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
945,5
745,2
1,2
71,2
471,0
556,8
11,7
7,7
1.429,4
1.380,9
Onder de vorderingen is rekening gehouden met een voorziening dubieuze debiteuren van EUR 62,7 miljoen voor het jaar 2001 (2000: EUR 43,0 miljoen).
g
E i g e n ve r m o g e n Voor een toelichting bij het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting bij de vennootschappelijke
balans.
45
jaarrekening
h
Vo o r z i e n i n g e n herstruc- ziektekostenturering verz. voorm. energiesector werknemers
milieuactieplan
assurantiegroot fonds onderhoud en eigen risico amovering energiecentrales
subtotaal in miljoenen
EUR
boekwaarde 1 januari 2001
477,5
64,0
2,1
38,0
50,9
632,5
15,0
–16,4
2,6
–
–27,7
–26,5
1,0
0,1
–
–
–
1,1
deconsolidatie
–6,0
–0,9
–
–2,2
–1,7
–10,8
toevoegingen
31,1
29,5
30,3
–
3,4
94,3
onttrekkingen
–90,9
–2,9
–33,1
–7,0
–
–133,9
boekwaarde 31 december 2001
427,7
73,4
1,9
28,8
24,9
556,7
pensioenen
belastinglatentie
kernenergie
afwerking stortplaatsen
overig
totaal in miljoenen
herrubricering inbreng t.g.v. overnames en consolidaties
subtotaal
EUR
boekwaarde 1 januari 2001
632,5
–
1,8
389,4
128,6
46,0
1.198,3
herrubricering
–26,5
–
–0,4
–
–2,0
28,9
–
1,1
478,3
171,5
–
17,5
86,2
754,6
inbreng t.g.v. overnames essent 2001
en consolidaties deconsolidatie
–10,8
–0,5
–
–389,4
–25,2
–
–425,9
toevoegingen
94,3
47,7
22,8
–
13,3
66,1
244,2
–133,9
–37,7
–21,8
–
–3,9
–52,0
–249,3
556,7
487,8
173,9
–
128,3
175,2
1.521,9
onttrekkingen boekwaarde 31 december 2001
Onder de grondslagen voor waardering is op bladzijde 41 een toelichting gegeven op de voorzieningen. In het kader van gewijzigde regelgeving en Regulerende Energie Belasting bepalingen zijn er gelden teruggevloeid naar de voorziening Milieu Actie Plan, waar een andere aanwending binnen de regelgeving voor gegeven is. De voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter.
46
jaarrekening
i
Langlopende schulden in miljoenen
EUR
boekwaarde 1 januari 2001
1.837,5
waarvan met een looptijd langer dan 1 jaar
1.566,3
waarvan met een looptijd van ten hoogste 1 jaar
271,2
inbreng als gevolg van overnames en (de)consolidaties
587,6
bij: in 2001 opgenomen leningen
0,8
af: in 2001 afgelost op leningen
–397,1
boekwaarde 31 december 2001
2.028,8
waarvan met een looptijd langer dan 1 jaar
1.574,5
waarvan met een looptijd van ten hoogste 1 jaar
454,3
specificatie leningen met een looptijd langer dan 1 jaar looptijd in klassen
1-5
5-10
10 -15
totaal per ultimo boekjaar in miljoenen
vanaf 15
EUR
rente % 3-4
11,8
22,0
0,0
0,0
33,8
4-5
41,2
79,6
15,4
64,0
200,2
5-6
238,9
197,8
117,7
116,8
671,2
6-7
240,3
63,7
8,9
10,5
323,4
7-8
65,5
64,2
0,3
0,0
130,0
8-9
88,5
28,2
1,0
0,0
117,7
9-10
13,4
2,2
0,3
82,2
98,1
10-11
0,1
0,0
0,0
0,0
0,1
totaal
699,7
457,7
143,6
273,5
1.574,5
Onder de langlopende schulden worden leningen opgenomen, die langer dan één jaar ter beschikking staan. De bedragen voor aflossing welke binnen één jaar vervallen, worden opgenomen onder de kortlopende schulden. Het gemiddelde rentepercentage over de langlopende schulden bedraagt 6,4% (2000: 7,17%). In de langlopende schuld is begrepen:
Converteerbare obligaties De converteerbare obligaties (EUR 2 miljoen) zijn met ingang van 1 mei 2001 gedurende de gehele verdere looptijd van de lening ter keuze van de houders converteerbaar in niet-royeerbare certificaten van gewone aandelen in Molens voor Milieu BV.
Medium Term Notes Per ultimo 2001 zijn voor een bedrag van EUR 63,8 miljoen (2000: EUR 147,7 miljoen) Medium Term Notes uitgegeven.
47
jaarrekening
essent 2001
Achtergestelde leningen De achtergestelde leningen ad EUR 82,2 miljoen (2000: EUR 96,1 miljoen) zijn achtergesteld bij de vorderingen van andere schuldeisers.
Overige langlopende geldleningen De overige langlopende geldleningen bedragen EUR 1.426,5 miljoen (2000: EUR 1.215,9 miljoen).
j
Ko r t l o p e n d e s c h u l d e n
aflossingsverplichting langlopende schulden kasgeldleningen, commercial paper etc. kredietinstellingen leveranciers belastingen en premies sociale verzekeringen
2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
454,3
271,2
1.073,6
813,0
23,3
63,6
409,3
428,9
141,0
75,9
overig
1.550,6
1.003,9
totaal kortlopende schulden
3.652,1
2.656,5
k
N i et u i t d e b a l a n s b l i j k e n d e ve r p l i c h t i n g e n EdeA V.O.F. In het kader van de samenwerking met DSM in EdeA V.O.F. hebben NV PNEM en NV MEGA
LIMBURG zich ten opzichte van DSM garant gesteld voor de verplichtingen van EZN Swentibold BV, welke optreedt als vennoot in EdeA V.O.F. Ten behoeve van de financiering van EdeA V.O.F. is door NV PNEM en NV MEGA LIMessent 2001
BURG per 17 januari 1997 een kredietfaciliteit verstrekt van gezamenlijk maximaal EUR 145,2 miljoen.
Leasetransacties In verband met lease-and-lease-back-transacties in 1998 bij NV MEGA LIMBURG gerealiseerd, bestaan contractuele verplichtingen en rechten met een contante waarde van USD 516,8 miljoen. Door NV EDON zijn in 1998 en 1999 cross-border-leasetransacties aangegaan, waarbij de contractuele verplichtingen en rechten een contante waarde vertegenwoordigen van USD 1.094,4 miljoen resp. USD 689,5 miljoen. Door NV VAM is in 1999 een cross-border-leasetransactie aangegaan, waarbij de contractuele verplichtingen en rechten een contante waarde vertegenwoordigen van USD 460,0 miljoen. Door Essent NV is in 2000 een cross-border-leasetransactie aangegaan, waarbij de contractuele verplichtingen en rechten een contante waarde vertegenwoordigen van USD 683,2 miljoen. Alle verplichtingen van genoemde leasetransacties zijn gegarandeerd door Essent NV. Als gevolg van de splitsing van NV EPZ zijn de verplichtingen van in het verleden afgesloten cross-border-leasetransacties met een aantal Amerikaanse investeerders overgenomen door Essent NV. De totale contractuele verplichtingen en rechten hebben een contante waarde van USD 2.052 miljoen. Daarnaast zijn de verplichtingen van NV EPZ voor een afgesloten leasetransactie met een aantal Duitse investeerders eveneens door Essent NV overgenomen; de totale contractuele verplichtingen en rechten hiervan hebben een contante waarde van EUR 205 miljoen. Naar de inschatting van de Raad van Bestuur zullen de verplichtingen en rechten volledig worden gecompenseerd. Voor een aantal deelnemingen, waarmee Essent klant- en leveranciersrelaties heeft, zijn ten behoeve van financiers en andere betrokkenen garanties afgegeven. Uitgaande van de continuïteit van deze relaties zijn hier naar verwachting geen risico’s aan verbonden. Essent Zuid BV heeft in het kader van door Essent Energy Trading BV aangegane verplichtingen met betrekking tot een langlopende gastransportovereenkomst (Interconnector) een bankgarantie verstrekt van maximaal GBP 14,1 miljoen.
48
jaarrekening
Door Essent Energy Trading BV en Essent Energie Verkoop Nederland BV zijn contracten afgesloten met externe partijen met een looptijd die eindigt na 31 december 2001.
Financiële instrumenten Door Essent is in 2001 een weerswap afgesloten, die eind maart 2002 afliep. De inschatting van Essent ten aanzien van het maximale financiële risico van EUR 17,2 miljoen was ultimo 2001 gewaardeerd op nihil. De ontvangen premie van EUR 4 miljoen is opgenomen onder de kortlopende schulden. Door Essent worden financiële instrumenten slechts gebruikt ten behoeve van het afdekken van posities in de reguliere bedrijfsuitoefening. Per ultimo 2001 stonden er geen posities uit van materiële waarde.
l
Ve r k l a r i n g e n ex a r t i k e l 4 0 3 b o e k 2 BW Essent NV heeft zich, middels een verklaring ex artikel 403 boek 2 Burgerlijk Wetboek, hoofdelijk aansprakelijk
gesteld voor de uit rechtshandelingen van de volgende rechtspersonen voortvloeiende schulden:
Essent Nederland BV, Essent ICT Services BV, Essent Vastgoed BV, Essent Friesland BV, Essent SFC BV, EDON Groep BV, Essent Zuid BV, NV Provinciale Noordbrabantse Energie-Maatschappij (PNEM), NV Maatschappij voor Elektriciteit en Gas Limburg (MEGA Limburg).
Essent Netwerken BV, Essent Netwerk Brabant BV, Essent Netwerk Friesland BV, Essent Netwerk Limburg BV, Essent Netwerk Facilities Zuid BV, Essent Facilities BV, Essent Netwerk Noord NV, Essent Infra Products BV, Essent Activabedrijf Friesland BV, Frigem Gasnetwerken BV, Westergo Gasnetwerken BV, Essent Lighting BV, PNEM Leidingen BV, de BV’s Megasnet I t/m V, PNEM GASNET 1 BV en de BV’s EDON Gasnetwerken Noord, Oost, Twente, West en Zuid.
Essent Energie BV, Essent Energy Systems Noord BV, EDON Energiediensten BV, EDON Energiecontracten BV, Essent Energie Meetbedrijf BV, Peelland Energie NV, BV Stadsverwarming Zuid, Essent Energie Verkoop Nederland BV, Essent Energy Trading BV, Essent Water BV, Essent Energie Diensten BV, Essent Energy Systems BV.
Essent Retailbedrijven BV, Essent Energie Friesland BV, Essent Energie Noord NV, Essent Retail BV, Essent Energie Brabant BV, Essent Energie Limburg BV, Essent Retailservices BV, KCC Essent Friesland BV, BV Gasbedrijf de Vooruitgang, Gaswacht AGOG BV.
Essent Kabelcom BV, Castel Network Services BV, Castel Media BV, Castel AV BV, Castel Telecomservices BV, Ditval BV.
49
jaarrekening
essent 2001
To e l i c h t i n g o p d e g e co n s o l i d e e rd e w i n s t- e n ve r l i e s re ke n i n g
S e g m e n t i n fo r m at i e In onderstaand overzicht is per segment netto-omzet en bedrijfsresultaat weergegeven. De drie segmenten vor-
men samengeteld de Groep. Tot het segment Kabelcom worden de groepsmaatschappijen Essent Kabelcom en @Home Benelux gerekend, alsmede de aan Kabelcom gelieerde activiteiten. Het segment Milieu wordt gevormd door de groepsmaatschappijen Essent Milieu, Hanze Milieu, VAM, PMG Milieu Services, NV AVL Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant en de met deze maatschappijen verbonden dochtermaatschappijen en deelnemingen en de aan milieu gelieerde activiteiten, zowel in Nederland als in het buitenland. Alle overige groepsmaatschappijen, inclusief de houdstermaatschappijen, worden tot het segment energie gerekend. In 2001 zijn de activiteiten van Stadtwerke Bremen AG voor het eerst integraal in de consolidatie betrokken. 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
netto-omzet
5.952,5
4.431,9
brutomarge
2.092,7
1.264,2
408,2
566,7
2.500,9
1.830,9
1.913,5
1.430,3
587,4
400,6
netto-omzet
272,0
219,0
brutomarge
243,6
196,1
12,7
12,9
256,3
209,0
bedrijfslasten
298,0
201,9
bedrijfsresultaat
–41,7
7,1
segment energie
overige opbrengsten
bedrijfslasten essent 2001
bedrijfsresultaat
segment kabelcom
overige opbrengsten
50
jaarrekening
2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
netto-omzet
419,0
414,0
brutomarge
211,0
262,6
33,7
10,9
244,7
273,5
190,4
216,1
54,3
57,4
segment milieu
overige opbrengsten
bedrijfslasten bedrijfsresultaat
Onder de overige opbrengsten zijn opgenomen de posten: geactiveerde productie voor het eigen bedrijf, overige bedrijfsopbrengsten en, bij energie, tot 1 januari 2001, Sep-normvergoeding. Onder de bedrijfslasten zijn opgenomen de posten: personeelslasten, afschrijvingen, kosten uitbesteed werk, materialen en andere externe kosten en overige bedrijfskosten.
b
G ea c t i ve e rd e p ro d u c t i e vo o r h et e i g e n b e d r i j f De geactiveerde productie voor het eigen bedrijf betreft voornamelijk de aan investeringsprojecten
toegerekende kosten van het eigen personeel en materieel.
c
essent 2001
O ve r i g e b e d r i j f s o p b re n g s te n De specificatie van deze opbrengsten is als volgt: 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
opbrengsten werken voor derden
58,6
97,2
boekwinst verkoop materiële vaste activa
23,6
9,1
overige bedrijfsopbrengsten
295,9
103,2
totaal overige bedrijfsopbrengsten
378,1
209,5
d
S e p - n o r mve rg o e d i n g vo o r af s c h r i j v i n g e n ex p l o i t at i e Deze post betreft de door EPZ ontvangen Sep-normvergoeding voor afschrijvingen, tezamen met de norm-
vergoeding voor de exploitatiekosten van de centrales.
51
jaarrekening
e
Pe r s o n e e l s l a s te n Deze lasten kunnen als volgt worden gespecificeerd: 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
566,3
415,1
sociale lasten
67,4
42,4
pensioenlasten
65,4
40,4
8,6
9,9
707,7
507,8
salarissen
overige personeelskosten totaal personeelslasten
Het gemiddeld aantal werknemers in 2001 bedraagt 12.775 (2001: 10.290), als volgt te verdelen naar activiteit: 2001
segment Energie segment Kabelcom
2000
aantal
aantal fte’s
aantal
aantal fte’s
10.744
10.404
8.420
8.090
1.103
1.074
945
918
928
913
925
925
12.775
12.391
10.290
9.933
segment Milieu
Ultimo 2001 waren er 12.245 medewerkers werkzaam in onze onderneming (2000: 10.246), op basis van fte’s essent 2001
bedraagt dit aantal 11.848 (2000: 9.875). De bezoldiging van de Raad van Commissarissen bedraagt in het verslagjaar EUR 0,2 miljoen; (2000: EUR 0,2 miljoen). De bezoldiging inclusief sociale lasten en pensioenlasten van de Raad van Bestuur bedraagt in het verslagjaar EUR 2,3 miljoen (2000: EUR 2,2 miljoen).
f
Afschrijvingen De afschrijvingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
18,6
2,9
afschrijving materiële vaste activa
656,2
518,7
totaal afschrijvingen
674,8
521,6
afschrijving immateriële vaste activa
52
jaarrekening
g
Ko s te n u i t b e s te e d we r k , m ate r i a l e n e n a n d e re ex te r n e k o s te n Deze kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd: 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
72,2
99,5
423,9
279,0
79,7
55,3
overige kosten
259,1
156,1
totaal kosten uitbesteed werk, materialen en andere externe kosten
834,9
589,9
2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
14,0
16,6
106,4
132,1
64,1
39,4
184,5
188,1
materialen uitbesteed werk uitzend- en inleenkrachten
h
O ve r i g e b e d r i j f s k o s te n Van de overige bedrijfskosten kan de volgende specificatie worden gegeven:
contractuele afdracht aan gemeenten toevoegingen aan de voorzieningen overige totaal overige bedrijfskosten
essent 2001
Bij de overname van enkele energiedistributiebedrijven zijn overeenkomsten gesloten met betrekking tot de gasactiviteiten, op grond waarvan jaarlijks een uitkering aan gemeenten wordt gedaan (contractuele afdracht). Deze uitkeringen worden hetzij bepaald op basis van het saldo van de behaalde brutomarge en geïndexeerde exploitatiekosten hetzij op basis van een minimum uitkering en zijn verantwoord onder de overige bedrijfskosten.
i
U i t k o m s t d e r f i n a n c i ë l e b ate n e n l a s te n De specificatie van deze post luidt als volgt: 2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
302,5
248,5
0,0
–51,1
–74,6
–66,7
–74,6
–117,8
227,9
130,7
rentelasten rentebaten: normvergoeding rente Sep overige
totaal financiële baten en lasten
In de rentelasten zijn tevens opgenomen de rentetoevoegingen voor de post voorzieningen.
53
jaarrekening
j
Re s u l t a at n i et- g e co n s o l i d e e rd e d e e l n e m i n g e n Het resultaat van de niet-geconsolideerde deelnemingen bestaat enerzijds uit het aandeel van de Groep in het
resultaat van die deelnemingen waarin een belang van 20 procent of meer wordt gehouden en anderzijds uit dividenden ontvangen van deelnemingen waarin de Groep een belang van minder dan 20 procent houdt.
k
A a n d e e l d e rd e n i n g e co n s o l i d e e rd g ro e p s re s u l t a at Het betreft hier het aandeel van derden in het resultaat van groepsmaatschappijen, waarin Essent geen 100%-
belang heeft.
l
B u i te n g ewo o n re s u l t a at In 2001 waren er geen buitengewone resultaten. Onder het buitengewoon resultaat van 2000 is het financieel
voordeel na aftrek van kosten, netto EUR 32,4 miljoen, opgenomen als gevolg van aangegane cross-borderleasetransacties. Daarnaast heeft de afwikkeling van de verkoop van het 50%-belang in EPON geresulteerd in een buitengewone bate van EUR 7,6 miljoen in 2000.
essent 2001
54
jaarrekening
Ve n n o o t s c h a p p e l i j ke b a l a n s n a w i n s t b e s te m m i n g 31-12-2001
31-12-2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
materiële vaste activa
5,4
5,0
financiële vaste activa
2.840,7
2.454,4
totaal vaste activa
2.846,1
2.459,4
vorderingen
672,5
361,5
totaal vlottende activa
672,5
361,5
0,0
32,3
3.518,6
2.853,2
149,7
149,7
1.512,6
1.512,6
330,5
215,2
1.992,8
1.877,5
activa vaste activa
vlottende activa
liquide middelen
totaal activa
passiva eigen vermogen
aandelenkapitaal agioreserve overige reserve totaal eigen vermogen voorzieningen kortlopende schulden
totaal passiva
328,7
56,8
1.197,1
918,9
3.518,6
2.853,2
2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
411,5
444,3
2,6
–75,3
414,1
369,0
Ve n n o o t s c h a p p e l i j ke w i n s te n ve r l i e s re ke n i n g
resultaat deelnemingen saldo overige baten en lasten
saldo winst
55
jaarrekening
essent 2001
To e l i c h t i n g o p d e ve n n o o t s c h a p p e l i j ke j a a r re ke n i n g
Wa a rd e r i n g e n re s u l t a at b e p a l i n g Voor de grondslagen van de waardering en resultaatbepaling, wordt verwezen naar de toelichting op de
geconsolideerde jaarrekening.
F i n a n c i ë l e va s te a c t i va in miljoenen
EUR
stand 1 januari 2001
2.454,4
acquisities
52,1
resultaat deelnemingen
411,5
ontvangen dividenden
250,9
stand 31 december 2001
2.667,1
overige financiële vaste activa vorderingen groepsmaatschappijen
173,6
totaal financiële vaste activa
2.840,7
essent 2001
Vo rd e r i n g e n
groepsmaatschappijen overige vorderingen totaal
2001
2000
in miljoenen
in miljoenen
EUR
EUR
665,0
–
7,5
361,5
672,5
361,5
G e p l a at s t e n vo l g e s to r t a a n d e l e n k a p i t a a l Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt EUR 300 miljoen. Dit betreft 300 miljoen aandelen
van elk EUR 1,–. Hiervan zijn ultimo 2001 149.732.196 aandelen geplaatst en volgestort. Op 31 december 2001 worden 50.000 aandelen ESSENT NV (nominaal EUR 1,–) gehouden door dochtermaatschappijen EDON Groep BV alsmede Essent Zuid BV.
56
jaarrekening
A g i o re s e r ve In het verslagjaar is de agioreserve niet gewijzigd.
O ve r i g e re s e r ve in miljoenen
EUR
stand 1 januari 2001
215,2
resultaat na winstbestemming
296,8
betaalde goodwill bij overnames
–181,5
stand 31 december 2001
330,5
Vo o r z i e n i n g e n herstructurering energiesector
ziektekosten verz. voorm. werknemers
overige
totaal in miljoenen
EUR
boekwaarde 1 januari 2001 overdrachten groepsmaatschappijen
51,5
–
5,3
56,8
239,9
–
29,8
269,7
–
15,9
0,9
16,8
–7,3
–
–7,3
–14,6
284,1
15,9
28,7
328,7
toevoegingen onttrekkingen boekwaarde 31 december 2001
essent 2001
Dit betreft overdracht van voorzieningen vanuit en naar Essent-bedrijven, met name de voorziening herstructurering energiesector, de voorziening assurantie eigen risico en een dotatie aan de ziektekostenverzekering voormalige werknemers.
57
jaarrekening
O ve r i g e g e g eve n s
A cco u n t a n t sve r k l a r i n g Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2001 van
W i n s t b e s te m m i n g Statutaire bestemming van het resultaat
Essent NV te Arnhem gecontroleerd. De jaarrekening is
Overeenkomstig artikel 37 van de statuten staat de
opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur
winst, voorzover deze winst niet wordt gereserveerd of
van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid
krachtens door de vennootschap toegekende winstrech-
een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te
ten dient te worden uitgekeerd, ter vrije beschikking van
verstrekken.
de algemene vergadering van aandeelhouders. Ieder aandeel is gelijkelijk tot de winst gerechtigd.
Werkzaamheden Onze controle is verricht overBestemming resultaat boekjaar 2001
eenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens
De winst- en verliesrekening sluit met een saldo winst
deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden
van EUR 414,1 miljoen.
gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zeker-
Het voorstel tot bestemming van de winst is als volgt:
heid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistin miljoenen
heden van materieel belang bevat.
EUR
Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onder-
uitkering dividend 2001
117,3
bouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaar-
toevoeging aan de algemene reserve
296,8
totaal
414,1
rekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaglegging die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van essent 2001
belangrijke schattingen die het bestuur van de vennoot-
Dit voorstel is reeds in de jaarrekening verwerkt.
schap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en samenstelling van het vermogen op 31 december 2001 en van het resultaat over 2001 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek2 BW. Arnhem, 25 april 2002
Ernst & Young Accountants
58
overige gegevens
G e b e u r te n i ss e n n a b a l a n s d at u m
Uitspraak Collega van Beroep voor het bedrijfsleven In een zaak aangespannen door het Energiebedrijf Rendo heeft, middels zijn uitspraak van 6 februari 2002, het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) geoordeeld, dat de door Dte gehanteerde methode voor vaststelling van de elektriciteitstarieven voor levering aan beschermde afnemers in strijd is met de wet. De door DTe vastgestelde efficiencykortingen bij de leveranciers kunnen volgens het CBb:
niet per jaar verschillen;
niet gesplitst zijn in twee componenten;
dienen per bedrijf gelijk te zijn.
Aan deze drie voorwaarden was door DTe niet voldaan bij de door haar vastgestelde tariefsystematiek. Op het moment van opstelling van deze Jaarrekening was nog niet duidelijk welke financiële gevolgen de uitspraak van het CBb heeft, waardoor er geen verwerking in de Jaarrekening 2001 heeft plaatsgevonden.
Verkoop waterbedrijf Nutsbedrijven Maastricht Op basis van wetgeving naar aanleiding van de commissie Brandsma is Nutsbedrijven Maastricht essent 2001
verplicht haar wateractiviteiten af te stoten. Bij de verwerving in 2000 door Essent van de aandelen in Nutsbedrijven Maastricht is overeengekomen dat de opbrengst uit de verkoop van de wateractiviteiten voor 100% aan Essent toekomt. Op basis van een gerechtelijke uitspraak dient Nutsbedrijven Maastricht per 31 december 2001 haar wateractiviteiten aan de Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) over te dragen. Omdat de omvang van de opbrengst uit hoofde van de verkoop van de wateractiviteiten nog onzeker is, is deze niet in het jaarresultaat 2001 van Essent verwerkt.
59
overige gegevens
B e l a n g r i j ks te d e e l n e m i n g e n va n d e E ss e n t G ro e p per 31 december 2001
geconsolideerde groepsmaatschappijen
vestigingsplaats
aandeel Essent Groep
Deutsche Essent GmbH
Düsseldorf
100%
Edon Groep BV
Zwolle
100%
Essent Friesland BV
Leeuwarden
100%
Essent ICT Services BV
Arnhem
100%
Essent Nederland BV
Arnhem
99%
Essent SFC BV
Arnhem
100%
Essent Vastgoed BV
Arnhem
100%
Essent Zuid BV
Waalre
100%
(MEGA LIMBURG)
Maastricht
100%
NV Nutsbedrijven Maastricht
Maastricht
64,30%
NV Provinciale Noordbrabantse Energie-Maatschappij (PNEM)
’s-Hertogenbosch
100%
Amergas BV
Geertruidenberg
100%
Dorcogen BV
’s-Hertogenbosch
100%
EDON Warmte/Kracht Emmen BV
Zwolle
100%
EDON International BV
Zwolle
100%
Eemspolder LP BV
Groningen
100%
EnTrade Pipe BV
Tilburg
100%
Esbridge BV
Valkenswaard
100%
Essent Aktiva Bedrijf Friesland BV
Sneek
100%
Essent Domestiq Services BV
Zwolle
100%
Essent Energie B.V.
’s-Hertogenbosch
100%
Essent Energie Brabant BV
’s-Hertogenbosch
100%
Essent Energie Friesland BV
Sneek
100%
Essent Energie GmbH
Düsseldorf
100%
Essent Energie Limburg BV
Roermond
100%
NV Maatschappij voor Elektriciteit en Gas Limburg
energie (incl. overig)
essent 2001
Essent Energie Meetbedrijf BV
‘s-Hertogenbosch
100%
Essent Energie Noord NV
Zwolle
100%
Essent Energie Productie Geleen (voorheen EPZ Utilities BV)
’s-Hertogenbosch
100%
Essent Energie Produktie BV
’s-Hertogenbosch
100%
Essent Energie Verkoop Nederland BV
’s-Hertogenbosch
100%
Essent Energy Trading BV
‘s-Hertogenbosch
100%
Essent Energy Systems BV (vh. Essent Energy Systems Zuid BV)
Waalre
100%
Essent Facilities BV
Waalre
100%
Essent Infra Products BV
Waalre
100%
Essent Lighting BV (voorheen Essent Lichtservices Zuid BV)
Valkenswaard
100%
Essent Netwerk Brabant BV
’s-Hertogenbosch
100%
Essent Netwerk Facilities Zuid BV
Nederweert
100%
Essent Netwerk Friesland BV
Leeuwarden
100%
Essent Netwerk Limburg BV
Landgraaf
100%
Essent Netwerk Noord NV
Groningen
100%
Essent Netwerken BV (vh. Essent Netwerken en Facilities BV)
Waalre
100%
Essent Retail Services BV (vh. Essent Energie Zuid BV)
Arnhem
100%
60
overige gegevens
geconsolideerde groepsmaatschappijen
vestigingsplaats
aandeel Essent Groep
Essent Retail Bedrijven BV
Arnhem
100%
Essent Retail BV
‘s-Hertogenbosch
100%
Essent Retail GEAS Beheer BV
Arnhem
100%
Essent Water BV
’s-Hertogenbosch
100%
EWK Nederland BV
Groningen
100%
EZN Swentibold BV
Geleen
100%
Gaswacht AGOG BV
Winschoten
100%
IJsselmij Warmte Kracht Hengelo BV
Zwolle
100%
MEGA Warmtekracht BV
Maastricht
100%
Molens voor Milieu BV
Groningen
100%
Peelland Energie NV
Helmond
100%
PNEM Leidingen BV
’s-Hertogenbosch
100%
Retourette Beheer BV
Schiedam
Stadsverwarming Zuid BV
Heerlen
Stadtwerke Bremen AG
Bremen
v. Loenen Warmtetechniek BV
Groningen
Volta Limburg BV
Landgraaf
59,70% 100% 51% 100% 79,50%
Windpark Lauwersoog BV
Zwolle
Zebra Gasnetwerk BV
Middelburg
66,60%
100%
Zebra Pijpleiding vof
Middelburg
66,60% essent 2001
milieu/afvalverwerking Armhoede BV
Zwolle
100%
AVL Compost BV
Maastricht
100%
AVL Logistiek BV
Maastricht
100%
AVL Onroerend Goed BV
Maastricht
100%
Berkel Milieubedrijven BV
Zutphen
100%
Bowie Recycling BV
Helmond
100%
BRW Beheer BV
Wijster
100%
Circuel BV
Zwolle
100%
Conviro Milieu Produkten BV
Wijster
100%
Deponie de Kragge BV
Helmond
100%
Deponie Haps/Uden BV
Haps
100%
Deponie Zevenbergen BV
Valkenswaard
100%
Eco Energy Europe BV
Born
100%
Essent Milieu Almelo BV (vh. Bion Holding BV)
Zwolle
100%
Essent Milieu Beheer BV
Zwolle
100%
Essent Milieu BV
Zwolle
100%
Essent Milieu International BV
Zwolle
100%
Frosk Prozon BV
Zwolle
100%
Gasstro BV
Swalmen
100%
Houtverwerking Limburg BV
Roermond
60%
Insulinde Recycling en Milieu BV (vh. Insulinde Recycling BV)
Amsterdam
100%
NV Deponie Limburg
Maastricht
100%
NV PNEM Milieuprojecten BV
’s-Hertogenbosch
100%
61
overige gegevens
geconsolideerde groepsmaatschappijen
vestigingsplaats
aandeel Essent Groep
NV Sturing Afvalverwijdering Limburg
Maastricht
100%
NV Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant
Tilburg
100%
PMG Milieu Services BV
Valkenswaard
100%
Regam BV
Wijster
100%
SMB Stortgas BV
Tilburg
100%
Spinder BV
Tilburg
100%
Tellus Beheer BV
Wijster
100%
VAM Beheer BV
Wijster
100%
VAM Belgique SA
Mechelen
99%
VAM Deutschland GmbH
Düsseldorf
100%
VAM Drilling Solids BV
Amsterdam
100%
VAM Mera Wijster NV
Wijster
100%
VAM Moerdijk BV
Moerdijk
100%
VAM NV
Wijster
99,98%
VAM Recycling BV
Wijster
100%
VAM Wijster Compostering BV
Wijster
100%
VAMIJ Beheer BV
Wijster
100%
VAMIJ Exploitatie BV
Wijster
100%
Groningen
100%
kabel/telecommunicatie essent 2001
Castel AV BV Castel Deelnemingen BV
Groningen
100%
Castel Media BV
Groningen
100%
CasTel Network Services BV
Groningen
100%
Castel Telecom Services BV
Groningen
100%
Essent Kabelcom BV
Groningen
100%
@Home Benelux
Amsterdam
100%
62
overige gegevens
niet-geconsolideerde deelnemingen
vestigingsplaats
aandeel Essent Groep
waarderingsgrondslag
10,37%
K
30%
V
energie (incl. overig) APX NV
Rotterdam
AVI-Twente BV
Enschede
Bio Energiecentrale Schijndel vof
Schijndel
50%
V
BV Energiewacht EGD
Veendam
50%
V
BV Nederlands Elektriciteit-Administratiekantoor
Arnhem
16,70%
K
Confortium BV
Sneek
37,50%
V
Delesto BV
Delfzijl
50%
A
Desco CV
Dordrecht
33,30%
V
Desco BV
Dordrecht
33,30%
V
Dobbestroom vof
Ter Apelkanaal
50%
V
EdeA vof
Geleen
50%
V
Educatief Net BV
's-Gravenhage
12%
A
Eemswind BV
Groningen
50%
V
Eemswind BV
Groningen
50%
V
Elsta BV
Middelburg
25%
V
Elsta BV & Co CV
Middelburg
24,75%
V
Energiecombinatie Meerhoven BV
Eindhoven
Essent Breman Holding BV
Genemuiden
Gasedon Emmen vof
Emmen
Gastec NV
Apeldoorn
50%
V
49,90%
V
50%
V
23,50%
K
Gaswacht/Gasrent Leeuwarden BV
Leeuwarden
50%
V
GEAS Energie Wacht VOF
Enschede
50%
V
Hunzestroom vof
Gasselte
50%
V
Inkoopcombinatie Elsta vof
Middelburg
25%
V
Interkraft Trading
Arendal (Norway)
14,30%
K
Kema Nederland BV
Arnhem
26,29%
V
KW Eemsmond BV
Groningen
50%
V
Millenergy BV
Slochteren
50%
V
Noordelijke Beveiligings Organisatie BV
Nieuw Buinen
30%
V
NV Elektriciteit Produktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ
Borssele
50%
V
NV Energiewacht Groep
Zwolle
50%
V
NV WAMOB
Helmond
50%
V
Salinco vof
Hengelo
50%
A
Smartest Building BV
Amersfoort
50%
V
Thorn Beheer BV
Groningen
50%
V
Vof Warmte/Kracht Maastricht Mill
Maastricht
50%
V
Windpark Eemshaven CV
Groningen
50%
V
Windpark Van Pallandt BV
Middelharnis
50%
V
Windpark Zuidermeerdijk CV
Soest
24,60%
V
V = waardering deelneming op basis van vermorgensmutatiemethode K = waardering deelneming op basis van verkrijgingsprijs A = waardering deelneming op basis van actuele waarde 63
overige gegevens
essent 2001
niet-geconsolideerde deelnemingen
vestigingsplaats
aandeel Essent Groep
waarderingsgrondslag
47,50%
V
30%
V
milieu/afvalverwerking Afval Recycling Midden Limburg BV
Roermond
Bag Beheer BV
Stein
BV Hanze BRP
Zwolle
GbRH Kompostierung Gerscher-Estern
Gerscher
Maasgrond BV
Stein
NV Afvalverbranding Zuid-Nederland (AZN)
50%
V
33,30%
V
50%
V
’s-Hertogenbosch
49,90%
V
Recycling Oost-Brabant BV
Son
33,30%
V
Recydur BV
Apeldoorn
50%
V
Secundaire Bouwstoffen Unie BV
Drachten
50%
V
Vagroen BV
Assen
50%
V
Van Gansewinkel Groep BV
Soerendonk
45%
V
Zavin BV
Dordrecht
33,30%
V
Maastricht
27,20%
V
kabel/telecommunicatie Tritone Telecom BV
essent 2001
V = waardering deelneming op basis van vermorgensmutatiemethode K = waardering deelneming op basis van verkrijgingsprijs A = waardering deelneming op basis van actuele waarde 64
overige gegevens
Ke n g et a l l e n
2001
2000
1999
aantal
12.245
10.246
10.273
fte
11.848
9.875
9.852
segment energie
9.998
7.852
8.092
segment kabelcom
1.138
1.010
827
812
1.013
933
GWh
52.089
43.896
35.510
x 1.000
2.409
2.389
2.320
8.830
7.439
2.649
personeel aantal medewerkers ultimo jaar waarvan:
segment mileu
elektriciteit afzet aantal klanten decentrale productie
gas afzet
mln m3
11.767
7.188
6.243
aantal klanten*
x 1.000
1.750
1.731
1.681
warmte
essent 2001
afzet aantal klanten
GJ x 1.000
16.006
17.589
12.805
x 1.000
39
38
44
x 1.000
1.717
1.587
1.481
x 1.000 ton
5.356
5.311
4.552
kabelcom abonnees audio/videodiensten
milieu afvalverwerking
Toelichting gegevens: De VAM is voor het eerst in 1999 opgenomen. De activiteiten van Nutsbedrijven Maastricht zijn vanaf 2000 opgenomen. In 2001 zijn de activiteiten van Stadtwerke Bremen en Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant opgenomen, maar die van Electriciteit Produktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ niet meer.
* Exclusief Stadtwerke Bremen. 65
overige gegevens
B e re k e n i n g sw i j ze f i n a n c i ë l e rat i o’s
G e b r u i k te af k o r t i n g e n
V
volt, eenheid van elektrische spanning
Cash flow (excl. buitengewoon resultaat)
J
joule, eenheid van elektrische arbeid
Nettoresultaat exclusief buitengewone baten plus
A
ampère, eenheid van elektrische stroom
afschrijvingen. Voor vergelijkingsdoeleinden is het
VA volt x ampère, eenheid van elektrisch schijnbaar vermogen
buitengewoon resultaat buiten beschouwing gelaten.
W watt, eenheid van vermogen
Rentabiliteit van het gemiddeld totaalvermogen (RTV) Bedrijfsresultaat (exclusief/inclu-
Wh wattuur, geleverde eenheid van 1 watt gedurende 1 uur
sief buitengewoon resultaat) plus rentebaten plus k
resultaat uit deelnemingen x 100%, gedeeld door het
kilo = 1.000 (kV = kilovolt, kWh = kilowattuur, KW = kilowatt)
gemiddeld geïnvesteerd vermogen. M
mega = 1.000 kilo
Rentabiliteit van het gemiddeld eigen vermogen (REV) Nettoresultaat (exclusief/inclusief
G
giga = 1.000 mega
buitengewoon resultaat) x 100% gedeeld door het
fte fulltime equivalents, aantal medewerkers omgerekend naar een volledige werkweek
gemiddeld eigen vermogen.
Solvabiliteit Groepsvermogen x 100% gedeeld door het totaal vermogen per ultimo jaar.
Interest coverage rate Bedrijfsresultaat plus rentebaten (incl. normvergoeding rente door SEP) gedeeld door de rentelasten. essent 2001
Gearing Rentedragend vreemd vermogen x 100% gedeeld door het rentedragend vreemd vermogen plus het groepsvermogen.
Gemiddeld geïnvesteerd vermogen Som van vaste activa en netto werkkapitaal.
66
overige gegevens
G e g eve n s R a a d va n Co m m i s s a r i s s e n
d r. J . V. H . Pe n n i n g s
drs. J.R.A . Boertjens
voorzitter
nationaliteit :
Nederlandse
nationaliteit :
Nederlandse
geboortejaar :
1948
geboortejaar :
1934
benoemd
12 september 2000
benoemd
3 december 1999
hoofdfunctie :
:
:
lid Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen
voormalig voorzitter Raad van Bestuur
hoofdfunctie :
nevenfuncties :
Océ NV nevenfuncties :
commissaris NV Groningen Airport Eelde
Industriebank LIOF
voorzitter Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur Groningen Seaports
voorzitter Raad van Commissarissen Koninklijke Grolsch NV
lid Nationale Havenraad
voorzitter Raad van Commissarissen
voorzitter Regionale Commissie
Koninklijke Ahrend NV
Noordelijke Zeehavens
vice-voorzitter Raad van Commissarissen
IPO: lid Adviescommissie Ruimtelijke
Wolters Kluwer NV
Ordening, Volkshuisvesting,
lid Raad van Commissarissen
Economie en Mobiliteit
Heijmans N.V.
commissaris NV NOM
voorzitter Raad van Commissarissen NV
plaatsvervangend lid
lid Raad van Commissarissen
Sociaal Economische Adviesraad
Berenschot Groep B.V.
Noord-Nederland (SEAN)
commissaris Océ NV
m r. J . A . M . H e n d r i k x
i r. D. D. P. B o ss c h e r
vice-voorzitter
nationaliteit :
Nederlandse
nationaliteit :
Nederlandse
geboortejaar :
1945
geboortejaar :
1941
benoemd
3 december 1999
benoemd
3 december 1999
hoofdfunctie :
:
:
Sappi Fine Paper plc
Commissaris der Koningin in de
hoofdfunctie :
Director Technology and Development
provincie Overijssel nevenfuncties :
voorzitter Raad van Commissarissen Scania Nederland BV
commissaris NV Bank Nederlandse
nationaliteit :
Nederlandse
Gemeenten
geboortejaar :
1945
voorzitter Waarderingskamer
benoemd
3 december 1999
voorzitter Raad van Toezicht
hoofdfunctie :
Waarborgfonds voor de Zorgsector
J . H . M . B ro n c k e r s
:
lid Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg
voorzitter Bestuur Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij
voorzitter Voorselectiecommissie Topmanagementgroep Algemene Bestuursdienst
voorzitter Raad van Regionaal Geneeskundige Functionarissen
lid Raad voor de Transportveiligheid
67
overige gegevens
essent 2001
m r. F. J . M . H o u b e n
S j . K re m e r
nationaliteit :
Nederlandse
nationaliteit :
Nederlandse
geboortejaar :
1939
geboortejaar :
1945
benoemd
3 december 1999
benoemd
3 december 1999
Commissaris der Koningin in de
hoofdfunctie :
:
hoofdfunctie :
:
burgemeester van de gemeente
provincie Noord-Brabant nevenfuncties :
De Wolden nevenfuncties :
lid van de Raad van Toezicht en Advies
Vereniging Nederland Distributieland
lid Algemeen Bestuur VNG lid Dagelijks Bestuur VNG Drenthe
voorzitter van de Rijn-Schelde-DeltaCommissie
bestuurslid Stichting Nationaal Groenfonds
i r. K . H u b é e
drs. R. Lanning
nationaliteit :
Nederlandse
nationaliteit :
Nederlandse
geboortejaar :
1930
geboortejaar :
1935
3 december 1999
benoemd
3 december 1999
voormalig vice-voorzitter Raad van
hoofdfuncties :
benoemd
:
hoofdfunctie :
:
Bestuur en Groepsraad NV Philips nevenfuncties :
Overijssel
voorzitter Raad van Commissarissen Brabantia/BIS International Holding NV
essent 2001
voorzitter Raad van Commissarissen
lid Raad van Commissarissen
Nederlandse
geboortejaar :
1948
benoemd
3 december 1999
:
hoofdfuncties :
waarnemend burgemeester van de gemeente Haaksbergen
W. H . H u i j b re g t s- S c h i e d o n
nationaliteit :
voormalig burgemeester van de gemeente Olst-Wijhe
Koninklijke PTT Nederland NV
voormalig burgemeester van de gemeente Hardenberg
Simac Techniek NV
voormalig gedeputeerde provincie
nevenfuncties :
lid Raad van Toezicht Stichting Larcom
commissaris Schagen Groep Beheer BV
commissaris VNK (Verenigde Nederlandse Kruidendrogerijen B.V.)
voorzitter Nationaal Park Sallandse Heuvelrug
lid Gedeputeerde Staten van de provincie
commissaris Timzo Beheer B.V.
Noord-Brabant (tot 15 september 2001)
lid Bestuur Stichting Verantwoord Beheer NCO Ontgrondingen
burgemeester van de gemeente Oosterhout
68
overige gegevens
d r s . A . G . va n Le e r s u m
m r. H . G . Vo s
(per 31 mei 2001)
nationaliteit :
Nederlandse
nationaliteit :
Nederlandse
geboortejaar :
1934
geboortejaar :
1954
benoemd
3 december 1999
benoemd
31 mei 2001
voormalig voorzitter Kamer van
hoofdfunctie :
burgemeester van de gemeente Meijel
Koophandel voor Twente en Salland
nevenfuncties :
lid Dagelijks Bestuur VEGAL
:
hoofdfuncties :
:
(nu: Veluwe en Twente)
(tot 31 mei 2001)
voormalig voorzitter Directie Socaz-Holding B.V.
nevenfuncties :
lid Dagelijks Bestuur gewest Noord-Limburg
voorzitter Stichting Twente-promotie lid Raad van Toezicht Rijksmuseum Twente
lid Raad van Commissarissen Tauw Beheer BV Deventer
Honorair Consul B.R. Deutschland
voorzitter Stichting Prefs Kon. ten Cate
lid Bestuur Stichting Stork
lid Bestuur Stichting Aandelenbeheer Kon. Volker Wessels Stevin
d r s . C . J . J . S. M a j o o r
nationaliteit :
Nederlandse
geboortejaar :
1943
benoemd
3 december 1999
:
essent 2001
burgemeester van de gemeente Weert
hoofdfunctie :
(tot 31 mei 2001)
p rof. d r. P. W. M o e r l a n d
nationaliteit :
Nederlandse
geboortejaar :
1949
benoemd
3 december 1999
:
hoogleraar Ondernemingsfinanciering en
hoofdfunctie :
Corporate Governance aan de Katholieke Universiteit Brabant nevenfuncties :
voorzitter Raad van Commissarissen C.M. van Sillevoldt BV
lid Adviesraad Rabobank Nederland
69
overige gegevens
Co l ofo n essent 2001
Essent Holding Arnhem Businesspark Gebouw B01 Utrechtseweg 310 6812 AR Arnhem Postbus 268 6800 AG Arnhem tel: 026 851 10 00 fax: 026 851 10 20 internet: www.essent.nl Coördinatie
mevrouw drs. A.J.M. de Groot Concept en realisatie
C&F Report Amsterdam B.V. Papier
Omslag: 300 grs Job Art Parilux mat (Grafisch Papier) Binnenwerk: 170 grs Satimat club naturel (Grafisch Papier) Lettertype
Dax Proforma
“In Duitsland gebruiken we de naam Essent niet. Toch voelen we ons wel degelijk verwant, want ook in Nederland kiest men voor dezelfde core-business als hier in Bremen. Aan het gebruik van die Engelse termen moesten we overigens wel wennen.” Nicole Scheidenberger swb AG, Bremen
Holding
essent
Essent
JA A RV E R S L AG
Arnhem Businesspark Utrechtseweg 310 Gebouw B01 6812 AR Arnhem
6800 AG Arnhem
2001
Postbus 268
2 0 0 1
