20 | najaar 2015
magazine
Eerste hulp bij tegenzin Boost je energieniveau, pak stress aan Teveel zin geeft tegenzin Wat doet assertiviteit met je bevlogenheid?
‘Energy flows where the attention goes’
Monique Lindzen
Tegenzin? Ik behoor tot de begenadigde groep mensen die eigenlijk nooit met tegenzin naar het werk gaat. Natuurlijk heb ik ook dagen dat ik het thuis leuker vind dan hier, en dat ik mijn
4 Eerste hulp bij tegenzin
22
4
bed niet uit wil. Omdat mijn lief nog blijft liggen, het buiten donker is of nat, ik het de avond ervoor net iets te laat heb gemaakt. Maar die dagen komen gelukkig zelden voor. Ik zal het je sterker vertellen: na de vakanties popel ik meestal om weer aan de slag te gaan. Niet omdat ik geen leuke weken heb gehad, wel omdat ik in de vakanties soms
8 Vliegruimte
het gevoel heb dat ik buiten de maatschappij sta. Er niet bij hoor. Er wordt nergens op mij gerekend, ik ben nergens van toegevoegde waarde.
12 Boost je energieniveau, pak stress aan
Een idioot hoog arbeidsethos? Dat zou zomaar kunnen! Maar ik gedij er goed op. En met mij gelukkig velen. En zo gek is dat natuurlijk ook niet, want idealiter sluit je werk aan op de drie aangeboren psychologische basisbehoeften die Deci en Ryan in 2002 benoemd hebben: competentie, verbondenheid en autonomie. Google het maar eens,
18 Teveel zin geeft tegenzin
dan zul je zien hoe essentieel deze basisbehoeften zijn voor je intrinsieke motivatie en dus voor het plezier en het enthousiasme waarmee je je werk doet.
22 Wat doet assertiviteit met je bevlogenheid?
Het allermooiste is dat je zelf heel wat invloed hebt op de mate waarin deze drie behoeften vervuld worden. Als je het gevoel hebt dat je onder je niveau werkt, dat je competenties niet 100% worden benut, trek dan werk naar je toe dat wel uitdagend is en probeer meer regelruimte te krijgen. Je baas zal er alleen maar blij van worden, #dirtydeskday
12
8
geloof me. Verbind je met mensen op je werk, met speciale projecten, met nieuwe ideeën. Heel veel is leuk als je er meer van weet, als je er deel van uitmaakt. Tegenzin is zo ontzettend zonde van je tijd. En van die van anderen, want van
en verder 10 Stel je vraag aan Berry Koeleman 11 Vers van de Pers 15 Laat die bal toch drijven 16 Column 17 FYI 20 Online cursussen 21 Eventkalender 24 Thema top 10 25 Test het product 26 Impact 28 Blijven liggen of toch maar opstaan? 30 Thema adviseert 31 Colofon - lezersservice
2
najaar 2015
12
mopperende mensen wordt niemand vrolijk. Vrij weinig dingen zijn namelijk zo aanstekelijk als tegenzin. Ik kan het weten: ik heb er niet vaak last van, maar als ik er last van heb… Een gruwel ben ik, voor mezelf en mijn omgeving. Het beste blijf ik dan thuis, op de bank met een boek. Want eens een uitgever, altijd een uitgever: het leven is pas echt leuk met een boek erbij! Veel leesplezier!
18
Monique Lindzen Directeur-uitgever
najaar 2015
3
Directeur Uitgeverij Thema
Inhoud
Eerste hulp bij tegenzin Iedereen heeft wel eens tegenzin. Jij ongetwijfeld ook. Door tegenzin verspillen we flink wat tijd met mopperen, onszelf zielig vinden of smoezen bedenken. Begrijpelijk, maar ook ontzettend onhandig. Want de meeste dingen doen we uiteindelijk toch, omdat het moet, afgesproken is of omdat het van ons verwacht wordt. Huub Schulte Fischedick en Ulberthe Wielinga van Buro Winners komen in hun werk als aanjagers van verandering het fenomeen tegenzin regelmatig tegen. Ze hebben al hun kennis en ervaring in een boek samengebracht: Eerste hulp bij tegenzin.
4
NAJAAR 2015
Als je de manier waarop je naar dingen kijkt verandert, veranderen de dingen waar je naar kijkt.
HEEFT IEDEREEN LAST VAN TEGENZIN?
‘Bijna wel. We komen wel eens mensen tegen die zeggen daar nooit last van te hebben, maar over het algemeen weet iedereen wat je bedoelt en geven ze toe dat ze met regelmaat last van tegenzin hebben. Een poll die we gedaan hebben onder 150 mensen liet zien dat om half 12 ’s morgens 64% al één tot drie keer last heeft gehad van tegenzin.’ HOE ZIET TEGENZIN ERUIT?
‘Tegenzin kan allerlei vormen aannemen. Voor aanvang van een training laten we vaak een presentatie zien met meer dan tweehonderd foto’s van allemaal dingen waar je tegenzin tegen kan hebben. We merken aan het gelach in de zaal dat veel voorbeelden heel herkenbaar zijn voor mensen. Een van de meest voorkomende en fascinerende voorbeelden is de administratie die mensen thuis moe-
NAJAAR 2015
5
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
in de praktijk
Ulberthe Wielinga en Huub Schulte Fischedick
in de praktijk
Maar het kan ook andersom: stel dat het project wel van een leien dakje loopt, dan zou het zomaar kunnen dat je tegenzin krijgt omdat niemand ziet welk knap staaltje timemanagement je geleverd hebt. Hoewel je in je achterhoofd wel weet dat ook niemand van je gevraagd heeft om zo hard te werken, had je toch gehoopt op meer credits. Die blijven uit en opeens heb je niet zo’n zin meer. Fascinerend toch? Er lijkt niets aan de hand, sterker nog, je bent goed bezig en toch ontstaat er tegenzin.
HOE KOMT HET DAT WE VAAK LAST VAN TEGENZIN HEBBEN?
Naast dat je het jezelf moeilijk maakt, ontstaat tegenzin ook vaak doordat dingen repeterend zijn, die we gewoon moeten doen, maar waar we ons tegen verzetten. Een goed voorbeeld hiervan is het altijd maar weer opruimen van het aanrecht na het koken of het bijhouden van de mail in je inbox. De tegenzin ontstaat vaak omdat we het gevoel hebben dat het niet fair is dat wij dit nu moeten doen. Je vindt bijvoorbeeld dat je partner dat aanrecht wel even kan doen of ergert je omdat je zoveel cctjes krijgt van je collega’s. Je hebt gedachten die weinig behulpzaam zijn en die de tegenzin aanwakkeren. Als je niet oppast maak je het zo groot dat het denken over je tegenzin in de vorm van gemopper of het bedenken van uitvluchten veel meer tijd gaat kosten dan het doen van het klusje zelf.’
‘De belangrijkste reden is dat we het onszelf vaak zelf zo moeilijk maken. Zonder dat iemand het van ons vraagt, leggen we de lat bijvoorbeeld heel hoog en vervolgens moeten we dan aan onze eigen norm gaan voldoen. Of we maken onszelf iets wijs over dat het oneerlijk is dat wij weer aan de beurt zijn met iets. Er gaan dan allerlei processen spelen die tot tegenzin kunnen leiden. Stel je voor dat je een nieuw project hebt gekregen en dat je je voorneemt dat je dit heel ver voor de deadline wel eens even op zal leveren. Vervolgens valt de vaart die je kan maken tegen, lukken sommige dingen niet en voel je je teleurgesteld omdat je niet voldoet aan je eigen norm. Die lijst van dingen die je moet doen voor het project wordt dan opeens iets waar je heel erg tegenop gaat zien.
WAT KUN JE DOEN AAN TEGENZIN?
Denk minder. Doe meer. En ervaar dat het eigenlijk wel meevalt.
6
NAJAAR 2015
‘We hebben bij het schrijven van het boek Eerste Hulp bij Tegenzin ontdekt dat mensen heel graag van hun tegenzin af willen, vooral omdat het hun humeur beïnvloedt. Bijzonder is dat een op de vijf mensen aangeeft er wel vanaf te willen, maar er niet bewust iets aan doet. Het lijkt er soms op alsof we tegenzin accepteren als iets dat nu eenmaal bij het leven hoort. Terwijl er best iets aan te doen is. Als je voelt dat je tegenzin hebt, is het allerbeste advies om even wat afstand te nemen en te kijken wat er aan de hand is. Wat is de oorzaak van je tegenzin? Heb je het jezelf moeilijk gemaakt, overzie je niet wat je moet doen, heb je last van sleur? Ontstaat het door anderen of doordat anderen zeggen wat je moet doen? Als je ziet wat er speelt zal je tegenzin vaak al verminderen. Zeker als je patronen ontdekt in hoe tegenzin bij jou ontstaat.
event
Vervolgens is sommige tegenzin aan te pakken met eerste hulp: dingen die je onmiddellijk kan doen en die helpen om de tegenzin te verminderen of ergens zelfs weer plezier in te krijgen. Je kunt een grote klus in stukken hakken omdat een kleine stap vaak wel te doen is, je kunt ervoor kiezen om eerlijk te zijn en iemand te vragen om een klusje van je over te nemen of je kunt ergens een spel van maken en gaan spelen om te winnen. Eerste hulp klinkt vaak als een open deur en soms is het dat ook, maar het valt niet mee om die te bedenken als je er middenin zit. Daarom is even afstand nemen zo goed.
Meer energie in je team: Hoe krijg je een team dat bruist van de energie, passie en drive? Voor wie: Leidinggevenden, managers, coaches, trainers en begeleiders Door: Ulberthe Wielinga
Als eerste hulp echter niet helpt is er een grondigere aanpak nodig. Ga je al een jaar lang elke dag met tegenzin naar je werk? Heb je al geprobeerd het leuker te maken door je kamer op te vrolijken, je aan te melden voor de personeelsuitjes-commissie, of iets anders en heeft het niet geholpen? Dan zit je waarschijnlijk op een verkeerd spoor en is je tegenzin alleen op te lossen met drastische maatregelen. Jezelf ontwikkelen, op zoek naar een andere baan, voor jezelf beginnen, vragen om een promotie... De grondige aanpak is niet altijd makkelijk, maar na afloop voel je je vaak erg opgelucht.’
Algemeen: Wanneer: 19 november Tijd: 13.00 - 17.00 uur Prijs: € 169,- (excl. BTW) incl. het boek Eerste hulp bij tegenzin Meer informatie en aanmelden? thema.nl/events
IS ER IETS DAT ALTIJD WERKT?
‘In ons boek beschrijven we zeven nieuwe gewoonten die je helpen om voor altijd minder tegenzin te hebben. Een ervan is: denk minder. We maken de dingen met onze gedachten vaak onnodig moeilijk. Hoe je minder gaat denken? Door meer te doen! Gewoon beginnen en dan meestal ervaren dat iets makkelijker, leuker of in ieder geval minder erg is dan je dacht. Vergeet daarbij niet om nog even hartelijk te lachen om jezelf. Mocht je je gedachten niet kunnen stoppen, stuur ze dan bij door jezelf slimme vragen te stellen die tot minder tegenzin leiden, zoals: wat klopt hier, wat is leuk, mooi, interessant, grappig? Tien tegen een dat je iets ontdekt wat maakt dat je anders gaat kijken. Als je de manier waarop je naar dingen kijkt verandert, veranderen de dingen waar je naar kijkt. Je tegenzin is daar vaak niet tegen opgewassen en houdt dan geen stand.’
NAJAAR 2015
Eerste Hulp bij Tegenzin Ulberthe Wielinga en Huub Schulte Fischedick 100 blz € 14,95 ISBN 978 94 6272 020 6
7
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
ten doen. Als je alle genegeerde en niet-opgeruimde rekeningen, afschriften en brieven van instanties bij iedereen in Nederland op een stapel zou leggen, ontstaat er een berg oud papier die heel veel verenigingen in Nederland wel op willen komen halen. Het is interessant waarom zoveel mensen zoveel tegenzin hebben dat ze die post laten liggen. Uiteindelijk is het gewoon papier, met letters en cijfers erop die je iets vertellen wat je meestal al weet.’
Jacky van de Goor Jacky van de Goor werkt als organisatieadviseur, onderzoeker en auteur/blogger aan vitale organisaties. Zij is gefascineerd door de manier waarop we op het werk gewoontes creëren waar niemand gelukkig van wordt, maar waar we hopeloos in vast komen te zitten. Over het doorbreken van deze patronen schreef Jacky eerder het boek Hartelijk georganiseerd, organisatiecultuur begrijpen en ontwikkelen (Academic Service, 2011)
‘Het loopt niet zo lekker in ons team. Het is een sleur geworden, de fut is eruit’. Onlangs was ik in gesprek met enkele leden van dit team over de vraag hoe ze konden werken aan meer bezieling en bevlogenheid. Samen verkenden we de situatie. ‘En we hebben 91 KPI’s’, werd er heel feitelijk bij verteld.
Vliegruimte 91 KPI’s. Ik werd er helemaal stil van. 91 ‘Kritische Prestatie Indicatoren’; 91 normen en criteria om aan te voldoen. Één-en-negentig. Hoe ziet dat eruit? Ik probeerde me er een voorstelling van te maken. Dat zijn 7 ½ dozijn eieren. Bijna vier volle kratjes bier. Praktisch een heel bingospel vol. Of zóveel hokjes om af te vinken:
de klant, om van waarde te zijn, om samen te werken aan iets goeds, iets moois, iets belangrijks. Om de ‘why’ of de bedoeling van het werk.
Situaties als deze kom ik helaas vaak tegen in mijn advieswerk. Het is een extreem voorbeeld (hoop ik?), maar toch: we willen alles meetbaar, beheersbaar maken. Overal grip op krijgen en houden. Laatst kreeg ik zelfs de vraag hoe je ‘mentaliteit’ in een norm kunt gieten. Veel organisaties slaan door in beheersing en controle. Het is een tragiek die me iedere keer weer raakt. Want misschien winnen we er wel wat mee (al is het maar een gevoel van zekerheid), we verliezen er ook zoveel mee. We verliezen betrokkenheid, bezieling. Regels en normen worden een doel op zich, waardoor we afdwalen van waar het eigenlijk echt om gaat: om
Het goede nieuws is dat steeds meer organisaties inzien dat het leven, en het werk eigenlijk helemaal niet beheersbaar zijn. Dat er iets heel anders nodig is om anno nu succesvol te kunnen zijn. Daniel Pink beschrijft dit prachtig in zijn boek A whole new brain een pleidooi voor kwaliteiten als empathie, zingeving en speelsheid.
Ik werd er ter plekke moedeloos van. Teveel om te bevatten.
8
day
#dirtydesk
En met het verlies van deze focus verliezen we ook het gevoel daar een bijdrage aan te kunnen leveren: het gevoel dat je ertoe doet, dat er ruimte is om je eigen, unieke kwaliteiten in te zetten voor iets waardevols, dat je – ook al is het maar een klein beetje – een held kunt zijn. Bevlogenheid en energie – daarvoor is iets anders nodig dan een overdaad aan goed gespecificeerde doelen en normen. Naast kaders vraagt dat vooral om vrije ruimte. Ruimte voor het waartoe en waarom van het werk. En ruimte om te ontdekken hoe jij, hoe jullie daar zo goed mogelijk invulling aan kunnen geven. Dat betekent ruimte om te ontdekken en experimenteren in plaats van rapporteren en verantwoorden. Ruimte om te vragen in plaats van te antwoorden. Ruimte om te spelen en je te verwonderen.
najaar 2015
Dat klinkt mooi. Maar is dat niet moeilijk? Ja en nee. Ja, want het controle-denken zit diep en nee, want jij bent, zelfs in je eentje, niet onmachtig. Want hoewel overtuigingen vastgeroest zijn en het geloof in de KPI’s nog behoorlijk heilig is, kun je zelf, vanuit je eigen plek op kleine schaal al bijdragen aan het herstel van zin, plezier, verwondering en ontregeling. Sterker nog: je kunt er meteen mee beginnen. Mijn nieuwe boek, Dirty Desk Day, staat vol met opdrachten om dat te doen. Met kleine, prikkelende, verantwoord gestoorde zetjes om los te breken en je vrij te maken. Omdat bevlogenheid ruimte nodig heeft. Ruimte om te vliegen.
#dirtyd
eskday
Breek los!
Dirty Desk Day Jacky van de Goor 270 blz € 14,95 ISBN 978 94 6272 018 3
#dirtydeskday
kday
#dirtydes
y
#dirtydeskda
najaar 2015
9
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
in de praktijk
Jacky van de Goor
vers van de pers
Lekker werken, in de flow, dat willen we allemaal. Maar wat als het even tegen zit? Hoe kom ik daar dan uit?
Goud De nieuwste visie op leren en ontwikkelen, gericht op drijfveren en talenten. Hoe haal je het beste in mensen naar boven? Hoe laat je mensen excelleren? Hoe zorg je ervoor dat zij hun talenten kunnen ontwikkelen en weten wat ze willen bereiken en vooral waarom? Hoe ontwikkel je hun potentieel en dat van de organisaties waar zij werken? Niet door te focussen op zwakke punten, maar juist door wat goed gaat uit te bouwen. Met dit boek maak je van een 8 een 10+.
Wahlberg - Het verhaal van een CEO Dé businessroman van het jaar. CEO Dirk Wahlberg komt in een neerwaartse spiraal terecht en loopt volledig vast in zijn werk en privéleven. Noodgedwongen en totaal wanhopig wendt hij zich tot een executive coach. Deze gaat in een confronterend traject samen met hem de uitdaging aan. Wat is de oorzaak van al zijn persoonlijke en zakelijke ellende? Is hij in staat om te veranderen en zo bedrijfsmatig opnieuw successen te boeken en zijn huwelijk te redden? Arvid Buit € 19,95, ISBN 978 94 6272 047 3
Een belangrijke vraag die in mijn boek Boven de lijn uitgebreid aan de orde komt. Hier geef ik je vast drie krachtige en nuttige tips.
Waardeer jezelf en anderen
Door jezelf en anderen te waarderen kom je in een positieve flow. Anderen bewust waarderen kun je doen door het uit te spreken, bijvoorbeeld door hen een compliment te geven. Een klein cadeautje te kopen of een kaartje te sturen. Zeggen wat je goed en leuk vindt aan de ander zorgt voor een enorme positieve flow. Waardeer ook jezelf. Wat heb ik zelf goed gedaan? Benoem aan het eind van iedere dag drie dingen waar je dankbaar voor bent en die goed zijn gegaan. Als je daar een gewoonte van maakt, ga je je een stuk blijer en gelukkiger voelen.
creëer je direct afstand tot het probleem waar je in zit. Dan kun je voelen wat je precies wilt. Maak een commitment en ga het doen! Samengevat
Denk en doe in positieve acties, maak alleen afspraken die je echt wilt en kom die na. Maak keuzes met je hart, stuur ze met je verstand en waardeer jezelf en de mensen om je heen. Schrijf elke dag drie dingen op waar je dankbaar voor bent.
Maak keuzes met je hart
Maak je keuzes met je hart en stuur ze dan met je verstand. Ja is ja, nee is nee, kom je afspraken na. Maak alleen afspraken die je echt wilt maken. Heb je afspraken die je eigenlijk niet wilt, ga dan met de ander praten en maak afspraken die je wel echt wilt! Belangrijk om te weten: NEE zeggen op iets wat je niet wilt, is geen nee tegen die ander, het is een JA voor jezelf. Als je iets echt wilt, ga je het doen en kom je in actie.
Het grote beïnvloedingsspel Je kunt de manier waarop een ander communiceert heel goed beïnvloeden. Het Grote Beïnvloedingsspel leert je hoe. Samen met andere spelers analyseer je in concrete situaties je eigen gedrag en dat van anderen. Nog belangrijker: je leert je eigen gedrag zo aan te passen dat de ander bijna als vanzelf volgt en zijn gedrag aanpast zoals jij dat wilt. Onmisbaar voor iedereen die meer wil bereiken.
Boven de lijn Berry Koeleman 140 blz € 19,95 ISBN 978 90 5871 984 3
Neem 100% verantwoordelijkheid
100% verantwoordelijkheid nemen betekent positieve acties ondernemen. Je kijkt naar wat er goed gaat en naar de mogelijkheden. Vraag jezelf: ‘hoe kan ik… ?’ Het antwoord daarop is een positieve actie. Begin met zes seconden ademhaling. Dus maximaal tien ademhalingen per minuut. Je kunt dan namelijk niet boos zijn of geïrriteerd. Hierdoor kom je meer in contact met jezelf. Door even te bewegen, of een koffiepauze te nemen,
10
NAJAAR 2015
Bert van Dijk en Fenno Moes € 27,95 ISBN 978 90 5871 939 3
Siets Bakker en Leanne Steeghs € 24,95 ISBN 978 94 6272 021 3 Systemisch wijzer Door situaties vanuit systemisch perspectief te bekijken, krijg je meer zicht op wat er écht speelt in je team of organisatie. Je creëert nieuwe opties in je handelen, en besluiten nemen wordt een stuk makkelijker. Zo hoef je minder hard te werken, vooral in situaties die voorheen lastig waren.
Anje-Marijcke van Boxtel, Aveline Dijkman en Sander Trooster € 28,95 ISBN 978 90 5871 980 5
Zou jij jezelf aannemen? Zou jij jezelf aannemen? helpt je een baan te vinden die bij je past. Bij een organisatie waar jij past. Stap voor stap doorloop je het hele sollicitatieproces: van je cv SEO-proof maken, een geweldige motivatiebrief schrijven, jezelf écht laten zien tijdens de selectiegesprekken tot je eerste maanden als nieuwe collega. Zo kom je als kandidaat beslagen ten ijs en haal je die baan niet alleen binnen, maar houd je hem ook. Freek van Kraaikamp € 19,95, ISBN 978 90 5871 977 5
NAJAAR 2015
11
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
stel je vraag aan Berry Koeleman
in de praktijk
en kun je er helemaal in opgaan? En houd je ‘s avonds nog energie genoeg over om leuke dingen te doen? Dan heb je waarschijnlijk weinig last van stress. Helaas gaan veel mensen minder energiek door het leven. Ze komen met moeite hun bed uit, slepen zich door de dag, voldoen aan al hun verplichtingen, maar storten ’s avonds moe en uitgeblust thuis op de bank. Nergens meer zin in: niet om te koken, te sporten, te socializen of leuke dingen voor zichzelf te doen. Ze zijn beland in een vicieuze cirkel, want dat zijn nu juist dingen waar je energie van krijgt. Herkenbaar? Hoog tijd om je energie een boost te geven.
Stress, de grote energievreter
Hoe komt het toch dat sommige mensen de hele dag door energie voor tien hebben en andere zich moe en uitgeput voelen, nergens meer zin in hebben en tot overmaat van ramp ook nog eens last krijgen van allerlei vage lichamelijke klachten. Het zijn allemaal signalen van stress. En stress kost bergen energie, zoveel dat je geen energie meer overhoudt voor leuke dingen.
Jolanda Bouman Stresscounselor, mental coach, voedingscoach
[email protected]
12
NAJAAR 2015
Hard werken is de oorzaak niet. Dan zouden die energiekelingen niet zoveel gedaan krijgen op een dag. Wel spelen er allerlei mentale, fysieke en emotionele factoren een rol. Belangrijke stressoren zijn bijvoorbeeld: grote veranderingen, conflicten, hoge werkdruk, onduidelijke taken, informatieoverload, onderbrekingen, weinig regelruimte, en een slechte werk/thuis-balans. Zelf voeren we de druk nog eens extra op met ondermijnende gedachten als: ‘het moet perfect’, ‘als ik nee zeg, vinden ze me niet meer aardig’, ‘het gaat ook nooit in één keer goed’, ‘dit is verschrikkelijk’ of ‘dat hoort niet’. Energy flows where the attention goes.
Als je je aandacht richt op negatieve dingen, lekt daar je energie naartoe. Gebrek aan ontspanning, geen of weinig beweging en ongezonde voeding zorgen ook voor energieverlies. Cortisol, het stresshormoon
In een noodsituatie maakt je lichaam direct adrenaline aan, zodat je superalert bent en in staat om te vechten of vluchten. Die adrenaline zorgt voor een heftige, maar korte energieboost. Het zou je lijf slopen als dat niet zo was. Daarna ben je bekaf. Als je ooit een (bijna-)ramp hebt meegemaakt, herken je dit vast. Tegelijkertijd maakt je lichaam het stresshormoon cortisol aan. De werking is vergelijkbaar, maar milder. Je lichaam kan dit veel langer volhouden. En dáár zit het probleem. Als jij langdurig mentaal, fysiek of emotioneel onder stress staat, maak je constant cortisol aan. De energie die dat kost, is niet gering. Geen wonder dat je moe bent en nergens meer zin in hebt. Maar dat hoeft niet zo te blijven. Er zijn allerlei manieren om je stress aan te pakken en je ‘energieaccu’ weer op te laden.
NAJAAR 2015
13
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
Boost je energieniveau, pak stress aan
Hoe zit het met jouw energieniveau? Sta je vrolijk en uitgerust op? Ga je met plezier naar je werk
Energieboosters Zingeving
Niets geeft zoveel energie en bevlogenheid als bezig zijn met zaken die jij belangrijk vindt. Waar ligt jouw passie en ambitie? Wat zijn jouw waarden en talenten? Als je dat weet, kun je gaan ‘job-craften’: proactief initiatief nemen om je baan meer passend te maken. In kleine stapjes. Wat kun jij nu al veranderen om de inhoud van je baan weer leuk en boeiend te maken en jezelf te ontplooien? Kaart het aan bij je leidinggevende. Wijs je baas ook eens op de mogelijkheid om met het WEB-model de werkstressoren en energiebronnen die in elke organisatie aanwezig zijn, in kaart te brengen. Gebleken is namelijk dat de negatieve effecten van stress verminderen als de aanwezige energiebronnen worden aangeboord. Dat vergroot de motivatie, bevlogenheid en productiviteit.
Goud Anje-Marijcke van Boxtel en Aveline Dijkman 256 blz, € 28,95 ISBN 978 90 5871 9805
Ready for take-off Jolanda Bouman 244 blz, € 17,95 ISBN 978 90 5871 895 2
Sociale contacten
Laat moeheid je niet in een isolement duwen. Regel je ‘sociale energie’. Contact en verbinding met anderen, op het werk en privé, zijn echt energieboosters. Weersta de neiging om je terug te trekken en stap juist op mensen af. Ook op je baas als je behoefte hebt aan feedback. Wat gaat goed? Waar kun je nog in groeien? Een coachende leidinggevende is een geweldige energiebron.
Bevlogen aan het werk Wilmar Schaufeli en Pieternel Dijkstra 110 blz, € 22,95 ISBN 978 90 5871 330 8
kunt beter relativeren, wordt creatiever, effectiever en bereikt meer. Neem dus je eigen gedachten kritisch onder de loep en verdiep je eens in de RET of ACT. Of roep de hulp in van een coach om stressverhogende gedachten een halt toe te roepen. Regelmatige ontspanning
Rust, even tijd voor jezelf, is pure noodzaak voor lichaam en geest. Je kunt niet de hele dag onafgebroken doorwerken. Juist de afwisseling tussen in- en ontspanning houdt je alert en fit. Creëer een vast ritme voor jezelf. Werk een half uurtje en neem dan vijf minuten pauze om je hersens rust en ruimte te gunnen, zodat je weer fris en opgeladen verder kunt. Doe een korte aandachtsoefening, maak een praatje, loop een rondje, etc. Je zult merken dat je door dit ‘ontstressen’ productiever wordt en veel meer energie krijgt en overhoudt aan het eind van de dag. Beweging
Lichaamsbeweging vermindert stress en stimuleert je motivatie en concentratievermogen. Je voelt je gewoon beter en energieker. Dus ga staan als je belt, loop naar je collega in plaats van hem te mailen, gebruik de trap, ga wandelen, sporten. Beweeg!
in de praktijk
Joyce Hardholt
Laat die bal toch drijven
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
Niets geeft zoveel energie en bevlogenheid als bezig zijn met zaken die jij belangrijk vindt.
Druk, druk, druk Carry Petri en Jolanda Bouma 166 blz, € 19,95 ISBN 978 90 5871 551 7
Het is onvermijdelijk dat we minder leuke dingen tegenkomen in ons (dagelijkse) leven. Een vervelend telefoontje. Een onverwachte rekening. Een lange file. Een lastige cliënt of collega. Daar kun je je natuurlijk naar door voelen. Gefrustreerd. Verdrietig. Boos. Onzeker of angstig. Die gevoelens mogen er zijn, want zonder vervelende emoties zou je ook geen positieve gevoelens ervaren. Maar waarschijnlijk wil je zo snel mogelijk van het nare gevoel af. Dat is menselijk, maar eigenlijk werkt dat alleen maar averechts. Tegen je negatieve emoties vechten of deze wegstoppen is hetzelfde als een bal onder water proberen te houden. De bal zal wegschieten, met alle gevolgen van dien. Je kunt die bal dus beter op het water laten drijven. Leuke vergelijking, denk je misschien, maar hoe laat je je gevoelens dan ‘drijven’? Eerst is het goed om je te realiseren dat een situatie eigenlijk geen betekenis, geen waarde heeft. Een file is niets meer dan een ophoping van auto’s. Als je in een file terechtkomt, heb je daar gedachten over: ‘Shit, ik kom te laat’, ‘Niet weer hè, ik wil naar huis’, ‘Wat stom van me, ik had eerder weg moeten gaan’. Zodra je zulke gedachten hebt, komen er ook emoties bij kijken. Frustratie bijvoorbeeld, of angst om te laat te komen, of schuld omdat je niet genoeg tijd hebt uitgetrokken voor de rit. Zo geef je een negatieve
waarde aan de gebeurtenis. Maar de situatie zelf is nog steeds alleen maar een rij voertuigen op de weg. Dat is de enige universele werkelijkheid. De gedachten over de file en de gevoelens die daaruit voortkomen, zullen voor iedereen anders zijn. De truc is niet om je negatieve gedachten en gevoelens te veranderen. Het is onnatuurlijk om je vervelende emoties om te zetten in positieve gevoelens. Nare emoties zullen en mogen er zijn, want licht bestaat niet zonder donker. Dus accepteer je negatieve gevoelens in plaats van ertegen te strijden en probeer ze niet te manipuleren. De situatie en de werkelijkheid verandert niet. De file lost niet op omdat je je gefrustreerd of schuldig of angstig voelt. Maar je zult zien dat het vervelende gevoel weer wegebt. Ook als je niets doet. Vertrouw daarop, want dat scheelt je een hele strijd. En dan houd je ruimte over om écht te leven.
Meer lezen? Dan zijn deze boeken iets voor jou.
Gezonde voeding Positief denken/optimisme
Stop met negatieve vragen aan jezelf als ‘Waarom ik, waarom nu?’ Je hersens reageren daarop met negatieve antwoorden die weer leiden tot energieslurpende negatieve emoties. Positieve emoties daarentegen, zoals trots, plezier en hoop, helpen je beter om te gaan met stress. Je
14
NAJAAR 2015
Suiker, snelle koolhydraten , kunstmatige toevoegingen, koffie, alcohol, ze geven allemaal stress. Je lichaam moet er constant de strijd mee aangaan om te voorkomen dat er schade ontstaat aan je organen. Het maakt je loom en put je uit. Ik kan er kort over zijn: Stop it!
Laat los. Ruimte voor alles wat je denkt en voelt Gijs Jansen 131 blz € 17,95 ISBN 978 90 5871 390 2
Leef! … zoals je eigenlijk zou willen Gijs Jansen 144 blz € 17,95 ISBN 978 90 5871 779 5
najaar 2015
Denk wat je wilt, doe wat je droomt Gijs Jansen 130 blz € 17,95 ISBN 978 90 5871 758 0
15
schrijver en opleider van trainers. Bij Thema publiceerde hij inmiddels meer dan tien titels
Heb je ook zo genoten van het mooie weer de afgelopen zomer? Iedereen was relaxed, alle deuren stonden open, de tuinen werden opgeknapt. Was het maar het hele jaar zo. Helaas.
Column
De blaadjes zijn weer van de bomen, de deuren dicht, de kachels aan. De feestdagen naderen. Dat zou niet erg zijn als iedereen maar net zo relaxed was als in de zomer.
FYI Tegenzin
Tegenzin: zelfst.naamw. (m.) Uitspraak: [‘tex (n)zin] gevoel dat je iets niet leuk of lekker vindt Voorbeeld: ‘met tegenzin uit je bed stappen’. “Alleen de wijze is het gegeven, niets met tegenzin te doen.” Soli hoc sapienti contingit, ut nihil faeiat invites. Marcus Tullius Cicero, Romeins staatsman en schrijver, 106 - 43 v. Chr
Maar niet voor niets spreken we van de donkere dagen voor kerstmis. Ik weet niet hoe het met jou is, maar ik voel een flinke dosis tegenzin als ik er alleen al aan denk. Maar ik heb goed nieuws. Er is een manier om een stukje van de zomer mee te nemen naar deze donkere dagen: zet een groene bril op. In de zomer zetten we een zonnebril op om het felle licht te dempen, in de winter zorgt de groene bril voor een nieuw licht.
Relaxed omgaan met lastige types 34 blz, € 12,95 ISBN 978 90 5871 585 2
Een voorbeeld. Ik ergerde me ooit aan mijn bovenburen die de gewoonte hadden om met kerstmis
Uit onderzoek van verzekeraar Centraal Beheer en adviesbureau &Samhoud blijkt dat mensen die met tegenzin naar het werk gaan, gezamenlijk voor zo’n 15 miljard ‘schade’ aan het bedrijfsleven zorgen. Bron: nu.nl
heel hard muziek van André Hazes te draaien. Dat vond ik niet leuk. Mijn redelijke onderhandelingen maakten de zaak alleen maar erger, want het volume ging harder. Mijn ergernis groeide: ik keek door een rode bril, die van de negatieve gedachten en emoties. Ik zal die gedachten hier maar niet herhalen. De groene bril stelt je in staat met een positieve blik naar deze lastige types te kijken. Dus vroeg ik me af welke positieve kanten de situatie ons kon bieden. En die waren er: we konden weg. We zaten niet gevangen in ons huis, we hadden talloze aantrekkelijke mogelijkheden om ergens anders onze kerstdagen door te brengen. Nu zeg je misschien: je gaat toch zeker niet vluchten uit je eigen huis? Maar dat is een rode bril, een negatieve gedachte. Ik dacht liever positief: zij houden heel erg van een Hazes-kerst en ik kan ze helpen daar optimaal van te genieten. Dat vind ik een positieve gedachte, die me enorm heeft geholpen om mijn lastige feestdagen te ont-lastigen. De rest is een kwestie van vrienden of familie bellen en je heerlijk laten verwennen door mensen waar je graag bij in de buurt bent. Iedereen blij.
Beïnvloed anderen, begin bij jezelf 110 blz, € 23,95 ISBN 978 90 5871 976 8
Drie miljoen mensen gaan met tegenzin naar hun werk, blijkt uit onderzoek van Unique. Bij een beroepsbevolking van ruim 7 miljoen mensen hebben we het dan over bijna 3 miljoen mensen. Daar wil je toch niet bij horen? Volgens de Duitse filosoof Peter Sloterdijk heeft het gebrek aan zingeving in het werk te maken met verwennerij. We leven in een verwenstaat en het ontbreekt ons aan niets. Door de stijging van de arbeidsproductiviteit hoeven we nog maar 1700 uur per jaar te werken. Van de 8760 uur per jaar houden we dus erg veel tijd over. Hoe minder de mens moet werken, des te meer tijd houdt hij over om te zeuren over het beetje werk dat hij moet doen, aldus Sloterdijk. Bron: carienkarsten.nl
Ik wens je fijne feestdagen volgende maand.
16
NAJAAR 2015
NAJAAR 2015
17
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
Relaxed omgaan met lastige feestdagen
Bert van Dijk is trainer, schrijver en opleider van trainers. Mensen ondersteunen om met plezier en passie samen te werken is zijn missie. De Roos van Leary is zijn basisinstrument. Bij Thema publiceerde hij inmiddels meer dan tien titels.
e
bert van dijk
in de praktijk
Teveel zin geeft tegenzin Oftewel: hoe je ook té inspirerend kunt zijn!
Bart glimlacht. ‘Aan jouw energie kan het niet liggen, Maaike. Jij bent zo’n teammanager die zo’n horde beren makkelijk omver blaast. Hoe heb je het de afgelopen meeting aangepakt?’
Ken jij zo’n Maaike in jouw omgeving? Zo iemand die vooruit wil en uitdagende doelen stelt? Met een treinlading energie, waar je gemakkelijk op mee kunt liften? Met altijd kansen en ideeën over straks? Die eigenlijk jaloersmakend optimistisch en enthousiast is? Die lijkt te beschikken over een nooit haperende inspiratiepomp?
Maaike zucht diep. ‘Ik dacht: laat ik hen vooral mijn eigen enthousiasme voelen, dan gaan ze daar vanzelf in mee. Dus ik heb mijn droom geschetst: “ons marketing team dat met geweldige campagnes onze prachtige organisatie dichtbij al onze potentiële klanten brengt. Zodat we kunnen knallen en daarmee onze omzet en groei echt een boost geven!” Ik geloof daar echt in! Maar niks, ze begonnen meteen over waarom groei eigenlijk zo belangrijk is, en wat zíj belangrijk vinden: “een tevreden klant” en “uniformiteit in onze uitingen naar buiten toe”. Dat vind ik ook wel belangrijk, maar daarmee heb ik morgen nog geen brood op de plank!’
Jezelf inspireren is volgens de definitie ’een goddelijke inblazing‘. We raken bezield, maar hoe dat eigenlijk werkt, weten we niet. En daarna een ander bezielen is dan weer een heel andere uitdaging. Managementconsultant en schrijver Emmanuel Gobillot heeft het over ‘infectuous passion’. Aanstekelijk enthousiasme. ‘How to inspire your employees’ levert dan ook 47.400.000 hits op. Maaike staat dus niet alleen in haar zoektocht. Ze is bezield, heeft er zin in en wil dat overbrengen. Maar wat ging er nou mis in haar meeting? Helaas, haar enorme zin zorgt voor tegenzin. Want zoals volgerschap bestaat bij de gratie van leiderschap, bestaat inspiratie alleen maar als de ander vatbaar is voor jouw inspiratie. Gezonde weerstand zorgt ervoor dat we niet al te snel vatbaar zijn voor
schadelijke virussen. Zo is het bij medewerkers ook. Wij mensen bouwen een natuurlijke weerstand op voor al te snelle veranderingen die ons uit routines halen waarvan we weten dat ze werken. Of die ons verleiden iets los te laten wat voor ons enorm belangrijk is. Of nog erger, die ons een lege droom laten zien zonder zingeving. We weten dat we de hele dag beïnvloed worden. We weten alleen niet precies wanneer het de ander lukt om zijn invloed aan te wenden. Maar we weten wel wanneer het de ander niet lukt. Het wringt. We voelen dat iemand zijn mening opdringt. Ons immuunsysteem alarmeert ons. En daarom kun je als enthousiaste leider soms je eigen valkuilen graven, omdat je door je passie juist denkt dat die voedingsbodem voor jouw idee er al is. Want het is toch logisch, vanzelfsprekend, noodzakelijk? Dat zal die ander toch ook begrijpen? Ja, aanstekelijke passie ‘goes viral’, maar alleen maar als het letterlijk vat kan krijgen. Het virus krijgt een kans omdat er een goede voedingsbodem voor is. Het dringt onzichtbaar binnen omdat het welkom is. Zoals Martin Luther King zijn droom kon uitleggen aan miljoenen mensen omdat ze de dezelfde droom hadden maar misschien nog niet de juiste woorden ervoor.
Bart: ‘En toen?’ ‘Nou, toen heb ik natuurlijk gezegd dat die zaken voor mij ook belangrijk zijn. Maar ik heb niet verborgen dat het er hier toch echt om draait om groei te realiseren, daar moeten we ons op richten. Dat erkenden ze wel, hoor. Sputterend, en met tegenzin!’
18
NAJAAR 2015
Marianne Busard Wim Geerts Petra Sevinga Jeroen van der Wouw
Zeven besmettingstips voor een goede voedingsbodem: 1. Weet wat jou beweegt 2. Ken de ander, weet wat hem beweegt 3. Zorg dat je zelf open staat om aangestoken te worden 4. Voel waar verbinding mogelijk is en zoek daar woorden bij, niet iedereen ‘slaat aan’ op dezelfde taal of argumenten 5. Schets je droom 6. En verduidelijk de eerste stap om daar te komen 7. Begrijp dat incubatietijd nodig is, dus check of je besmetting werkt.
Omdat ik het zeg Tegendraadse prikkels voor leidinggevenden 125 blz € 19,95 ISBN 978 94 6272 019 0
NAJAAR 2015
19
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
Inspiratie bestaat alleen als de ander vatbaar is voor jouw inspiratie.
Maaike heeft een gesprek met haar baas Bart. Ze is sinds een aantal maanden leidinggevende van het marketing team. En ze is verontrust, omdat ze merkt dat het team niet echt warm loopt voor waar zij heen wil. ‘Het zijn goed opgeleide creatieve mensen. Je mag toch verwachten dat die een beetje enthousiast in hun werk staan. Maar ze snappen echt niet waar het hier om draait! Ze zien steeds maar beren op de weg.’
uitgelicht
voornaam achternaam
functieomschrijving
Alles wat je realiseert is een bewijs van jouw unieke zelf
eventkalender
Investeer in jezelf, schrijf je snel in!
maand event
Man’s genoeg!
spreker(s)
November
Test het boek
19 november Meer energie in je team Ulberthe Wielinga Wat is voor jou het meest bijzondere aan dit boek? 26 november Coachcafé Het helpen dat Leanne Steeghs enverhelderende inzichten in gedrag en ‘Eenhelpt feest- der herkenning! Mans genoeg! biedt gedachtenwijsheid Siets waarvan ik altijd dacht dat dit unieke brouwsels waren van mijn eigen com coachen vanuit (je) systemische Bakker
December
plexe persoonlijkheid. Maar niets is minder waar; heel veel vrouwen blijken hetzelfde te denken en ervaren als ik. Dit boek legt precies de vinger op de zere plek. Het beschrijft waarom vrouwen – in relatie tot ambities - op bepaalde manieren denken en
10 december Vitality connected! – Anje-Marijcke van Boxtel doen. Maar belangrijker nog, Mans genoeg! geeft duidelijke handvatten hoe je dat kunt where business meets veranderen. science Gerd-Jan Poortman, Hoe je stappen kunt nemen om je ambities te realiseren in plaats van te blijven hangen in het frustrerendeScherder, gevoel dat je meer met je leven zou moeten kunnen www.sn.nl/event Erik doen.’ en Jessica van Wingerden 14 december Mindfulness Gijs Jansen
Februari
Aan wie zou je het boek cadeau willen doen? En waarom?
‘Aan alle vrouwen die het zat zijn om zich (on)bewust te verschuilen achter allerlei redenen waarom je je ambities, het streven naar vakmanschap en erkenning, niet waar
kunt maken. En aan alle vrouwen die Dijkman het “wachtkamer” gevoel – het alsmaar wachten 11 februari Coachcafé Goud Aveline en op de ideale omstandigheden om ambities te realiseren – zat zijn. Dit boek prikt name Sander Trooster
Joyce Hardholt
lijk door de zeepbel heen dat je geen ambities hebt, wilt of kunt waarmaken. Het geeft
Als je een willekeurige voorbijganger op straat vraagt wat zijn of haar doel is, dan denkt diegene waarschijnlijk aan iets groots, iets meeslepends, iets wat zijn leven ten goede verandert. Een eigen bedrijf starten en daar een succes van maken. Of na jarenlang dromen een lange reis maken, die topbaan vinden of dat fantastische huis kopen.
Meestal hebben plannen tastbare resultaten die laten zien dat je iets hebt gespresteerd. Bijna niemand zal antwoorden dat je week slim indelen of tegen je baas durven zeggen dat je werklast te hoog is nou het ultieme doel is. We vergeten (te) vaak dat deze ‘kleinere’ resultaten bijdragen aan het stipje op de horizon. En dat die eigenlijk belangrijker zijn dan het hoge doel dat je wilt waarmaken. Want alles wat je realiseert, hoe simpel of onbelang-
20
rijk dat ook lijkt, is weer een bewijs van jouw eigenheid. Van jouw unieke en mooie zelf. Alle ervaringen en prestaties in je leven maken je tot de mens die je nu bent. En die mag je koesteren. Om je te helpen jouw grote én kleine doelen waar te maken, heeft Thema verschillende online cursussen ontwikkeld. Met e-learning kun je op een laagdrempelige manier iets
najaar 2015
nieuws leren, een nog betere versie van jezelf worden of een probleem oplossen. Denk aan omgaan met emoties op het werk, feedback geven en ontvangen, voor jezelf opkomen en stress verminderen. Cursussen waarmee je echt verder komt in je werk en in je leven. De e-learning cursussen zijn geschreven door bestsellerauteurs en toptrainers, o.a. van Schouten & Nelissen. Je kunt er helemaal in je eigen tijd mee aan de slag. Waar en wanneer jij maar wilt. En voor een mooie prijs. Zo hoef je geen klassikale lessen te volgen, maar bereik je toch hetzelfde resultaat. Gun jezelf zo’n cursus, je bent het waard. Kijk voor het hele aanbod op thema.nl/online-cursussen
Maart
je net dat extra zetje dat je nodig hebt om uit die wachtkamer te stappen.’
Waar heb je het nu? 10 maart Coachcafé Roos van Leary Bert van Dijk Man’s genoeg! Ger Schurink ‘Ik las het tijdens mijn vakantie opJansen Sardinië. Terwijl de kinderen op het strand speelden 11 maart Mindfulness Gijs 112 blz. € 22,95 ISBN 978 90 5871 581 4 April
en manlief in de hangmat luierde, probeerde ik onder de pijnbomen mijn wensen te visualiseren door de verschillende fases van Marinus Knoope’s creatiespiraal te doorlopen. Nu ik weer bruisend van energie thuis ben, ligt het steeds binnen handbereik. Na
07 april Coachcafé Herkennen van psychopathologie aardig wat zelf-analyses realiseer ik mij dat ik een kei ben in het verzinnen van smoesjes om mijn ambities maar geen vorm te hoeven geven. Het is mij nog niet helemaal en mentaliserend coachen René Meijer duidelijk welke richting ik op wil, maar ik begin gewoon klein en volg de stappen in het 22 april Coachcafé Time to ACT - de introductie van boek. Dan kom ik er wel, daar ben ik zeker van.’ een nieuwe vorm van gedragstherapie Gijs Jansen
Juli
Beschrijf in 5 woorden het gebruiksgemak ‘Gestructureerd - overzichtelijk – helder – to the point – prikkelend.’
thema.nl/events
08 juli Mindfulness Gijs Jansen Wil je nog iets kwijt?
‘De prachtige citaten van verschillende beroemde en minder beroemde wereldburgers in dit boek zijn al voldoende om geïnspireerd te raken. Ze zorgen voor de juiste stem-
ming bij elk hoofdstuk.’ thema.nl/events
NAJAAR 2015
21
Wat doet assertiviteit met je bevlogenheid? Klagen over werkdruk die te hoog of juist te laag ligt. Over die overvolle mailbox waar je geen vat op krijgt, of een to-do list die maar blijft groeien. Terugkijkend weet je prima te benoemen welke taken je niet had moeten aannemen en wanneer je eigenlijk de hulp van een collega nodig had. Deze achteraf-redenaties zorgen voor veel negativiteit, waardoor je misschien met tegenzin naar je werk gaat. De aard van dit probleem is wellicht makkelijker te verhelpen dan je denkt: ben je eigenlijk wel assertief genoeg?
Stel je voor, na een lange file zit je eindelijk achter je bureau. Vandaag start de nieuwe campagne, de werkdruk is hoog en er zijn strakke deadlines. Net voor 9 uur komt je leidinggevende binnen met een spoedklus. Deze zet je meteen bovenaan je prioriteitenlijst en je ziet het gebeuren: dat wat eerst op één stond verschuift nu. Gehaast ga je van start, tussendoor los je nog wat kleine probleempjes op voor je collega’s. Je luncht achter je bureau en tegen de tijd dat je op de klok kijkt, is het alweer half 6. Zuchtend pak je de telefoon om een pizza te bestellen, dat wordt weer doorwerken vanavond. Stoom afblazen doe je aan het eind van de week bij je partner of je vrienden, maar is je klaagzang wel terecht? Heb je aangegeven dat er teveel hooi op je vork lag? Heb je duidelijk
22
NAJAAR 2015
Wil jij het ook anders gaan doen? Lees dan deze tips: Stel grenzen Anderen nemen de ruimte die we hen geven. Stel daarom vast wat jouw grenzen zijn en bewaak ze. Alleen jij weet wat je aankunt. Een overzichtelijke planning helpt hierbij. Blijf communiceren met je collega’s Bij die grenzen hoort heldere communicatie. Hoe lastig het ook kan zijn, trek op tijd aan de bel bij collega’s en wees altijd duidelijk. Zeg ‘nee’ of ‘ja’, en geef aan waarom je een verzoek weigert of inwilligt. Laat je schuldgevoel los Af en toe wat langer de tijd nemen voor een opdracht is niet erg. En niet altijd tijd hebben om anderen te helpen is okay. Blijft niet malen over dit soort dingen, maar sluit ze meteen af. Als je je schuldgevoel kunt loslaten is er meer plek voor positiviteit. Zorg voor ontspanning Een groot cliché, maar zeker niet minder waar: neem je werk niet mee naar huis. Thuis is een plek voor ontspanning. Houd je bezig met je sociale contacten, geniet van de leuke dingen en ontspan!
om hulp van je collega’s gevraagd? Durfde je ‘nee’ te zeggen toen het nodig was? Is het antwoord op de meeste vragen ‘nee’? Dan had je de situatie tijdens deze werkdag al kunnen veranderen.
als het even te veel wordt, maar juist (zo nodig met hulp van anderen) dat stapje extra doet om het allemaal toch weer voor elkaar te krijgen.
Persoonlijke energiebronnen
Wanneer je tijdens je werkproces knelpunten bemerkt, is het van belang dat je ze tijdig (h)erkent en aanpakt. Knelpunten kosten je namelijk energie, soms zelfs meer energie dan je energiebronnen je kunnen leveren. Als dat gebeurt, kun je op lange termijn fysieke en mentale gevolgen ervaren. Assertiviteit helpt je problemen op te lossen voordat ze überhaupt ontstaan. En bovendien brengt deze manier van handelen ook bewustwording met zich mee, voor jezelf en voor collega’s. Dan eten jullie de volgende keer samen een pizza buiten de deur.
Gelukkig beschikken we allemaal over persoonlijke energiebronnen die ons door drukke tijden heen slepen. Zo blijven we stress de baas met positieve feedback, door gewaardeerd te worden door je collega’s, een fijn thuisfront waar je op terug kan vallen en een leuke vrijetijdsbesteding. Deze energiebronnen hebben een stimulerende werking en beschermen je tegen stress. De grote truc is dan ook om altijd in je achterhoofd te houden waar je het allemaal voor doet, zodat je niet in je schulp kruipt
Knelpunten: zorg dat je ze voor blijft
Hoe assertief ben jij? Doe de test!
Herken je jezelf in bovenstaand verhaal? Schouten & Nelissen is specialist op het gebied van assertiviteit. Sterker nog, Nederland assertiever maken was ooit de missie van Schouten & Nelissen oprichter Jan Schouten.
We geloven in het ontwikkelen van je persoonlijke krachten, omdat dit leidt tot sterkere mensen, teams en organisaties. Duizenden mensen hebben daar inmiddels profijt van gehad. Dit jaar bestaat Schouten & Nelissen 35 jaar. We doen daarom onderzoek naar assertiviteit op de werkvloer. Doe de test op sn.nl/35jaarassertief en ontdek hoe assertief jij bent! Of lees:
Persoonlijke effectiviteit Jan Schouten en Joke Lingsma 184 blz € 28,95 ISBN 978 90 5871 816 7
NAJAAR 2015
Hoe word ik assertiever? Carola van Dijk 120 blz € 22,95 ISBN 978 90 5871 679 8
23
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
uitgelicht
Lara Steenvoorden
Corrie en Madeleine Broks
Kennismakingskaarten
Producten voor je ontwikkeling
1. Picture this! Espérance Blaauw € 35,ISBN 978 90 5871 978 2
6. Beren op de weg Theo IJzermans en Coen Dirkx € 22,95 ISBN 978 90 5871 310 0
2. Time to ACT! Gijs Jansen en Tim Batink € 49,95 ISBN 978 90 5871 825 9
7. Zo werken rollenspellen echt! Karin de Galan € 24,95 ISBN 978 90 5871 979 9
4. Schrijf je boek Hans Koenen € 12,95 ISBN 978 90 5871 983 6
5. Mindfulness op het werk Pieternel Dijkstra € 19,95 ISBN 978 90 5871 974 4
3. Deep Democracy Jitske Kramer € 24,95 ISBN 978 90 5871 932 4
Test het product Kennismakingskaarten Axelle de Roy 30 kaarten in een doosje € 19,95 ISBN 978 90 5871 942 3
8. Mindfulness for the road Gijs Jansen € 14,95 ISBN 978 90 5871 391 9 9. Relaxed omgaan met lastige types Bert van Dijk € 12,95 ISBN 978 90 5871 585 2
10. Grip op je e-mail Annemiek Tigchelaar € 14,95 ISBN 978 90 5871 619 4
1. Met welk doel hebben jullie de Kennismakingskaarten ingezet? Corrie: ’Als start van een sessie met coördinatoren uit het basisonderwijs. Ik wilde een lossere sfeer bereiken en ze nieuwsgierig maken naar elkaar.’ Madeleine: ‘Om studenten die net gestart zijn met hun nieuwe studie kennis te laten maken met hun klas/leerteam.’ 2. Hebben jullie door het gebruik van de kaartenset jullie doel behaald? Corrie: ‘Ja, en meer dan dat! De vragen werden enthousiast beantwoord.’ Madeleine: ‘Ja, het leverde gesprekken op over allerlei karaktereigenschappen en voorkeuren. Zo leerden de studenten elkaar in relatief korte tijd kennen.’ 3. Wat is voor jullie de toegevoegde waarde van de Kennismakingskaarten? Corrie: ’De vragen zijn zo verfrissend dat iedereen op het puntje van de stoel zat om antwoord te geven. Er ontstond een open sfeer en de kaarten brachten in mijn sessie snel verdieping.’ Madeleine: ‘Het spel maakte het gesprek veel makkelijker en het biedt houvast. ‘ 4. Wie zouden jullie deze set aanbevelen en waarom? Corrie: ‘Ze zijn geschikt voor groepen die elkaar nog niet kennen en voor stille groepen die wat los moeten komen. Maar ook voor groepen die elkaar al langer kennen en meer van elkaar te weten willen komen. Het voordeel is dat je ze als snelle opwarmer kunt gebruiken, maar ook als je wilt verdiepen.’ Madeleine: ‘Zowel trainers als docenten of teamleiders kunnen de kaartenset gebruiken binnen trainingen, vergaderingen etc. Bij studenten zou ik wel aanbevelen om het proces goed te begeleiden. Je kunt dan doorvragen om wat uitgebreidere antwoorden te krijgen.’ 5. Kunnen jullie in een paar woorden het gebruiksgemak beschrijven? Corrie: ‘Hoe gemakkelijk kan het zijn, je legt de kaarten in een waaier op tafel, laat een deelnemer een kaart kiezen en antwoord geven op de vraag. Ik liet de andere deelnemers doorvragen op dit antwoord.‘ Madeleine: ‘De kaarten zijn erg toegankelijk voor iedereen.’ 6. Willen jullie nog iets kwijt over het product? Corrie: ‘De uitdagende vragen hebben mij verrast en ik heb ze standaard in mijn werktas zitten!’ Madeleine: ‘Fijne vragen die een goed gesprek tot stand brengen en die het makkelijk maken om elkaar te leren kennen. Het maakt je nog nieuwsgieriger naar elkaar!’
24
najaar 2015 NAJAAR
NAJAAR 2014
25
moeder en dochter zijn samen eigenaar van Corrie Broks en Co, Acteer- en Theateradviesbureau (www.corriebroks.nl) . Madeleine werkt daarnaast als docent bij Avans Hogeschool.
Meer Meer weten? weten?Kijk Kijkdan danop opthema.nl thema.nl
top 10
Leiderschap zou zoveel beter worden als het wordt gevoed door zelfkennis en begrip vanuit de omgeving.
IMPACT
Als trainer, coach of adviseur begint je werk vrijwel altijd met een vraag of een probleem. Je deelnemer of cliënt in
kwestie wil veranderen, zichzelf of de omgeving. Maar waar soms (te) weinig oog voor is, is de impact van die verandering op andere mensen. Of in een groter verband: de impact van de verandering op de maatschappij.
De mannen en vrouwen die zich begeven in de absolute bedrijfstop hebben in beginsel de grootste impact op andere mensen. Niet zozeer op kwalitatief niveau, maar toch zeker vanuit een kwantitatief oogpunt. Maar zijn ze zich ook bewust van deze verantwoordelijkheid? Laten ze zich extra begeleiden, spiegelen, coachen? In de praktijk is dat niet het geval. Ze trekken meestal pas aan de spreekwoordelijke bel als het te laat is. Bij een burn-out, een crisis of uit de hand gelopen conflict. Het is als trainer, coach of adviseur erg belangrijk om te weten dat je ‘onderin’ de organisatie heel hard kunt werken, maar dat de mensen ‘bovenin’ de organisatie al dat werk zonder pardon om zeep kunnen helpen. Geschoolde medewerkers zonder motivatie? Professionals zonder ambitie? Jonge mensen zonder perspectief? Het kunnen allemaal gevolgen zijn van slecht leiderschap.
26
NAJAAR 2015
Vaak is het kernprobleem van de problematiek de leider die zichzelf niet goed begrijpt. Er is regelmatig sprake van een (narcistisch) relatieprobleem: de topmanager (mannen en vrouwen!) zijn niet in staat zich te verbinden, contact te maken, empathie te tonen en zichzelf kwetsbaar op te stellen. Voor een organisatie (en dus ook in alle coaching en training) is het essentieel dat er awareness is voor de gedachtegang (en -kronkels) van mensen aan de top. Vanuit de neurowetenschap is bekend dat leiderschap feitelijke veranderingen in de hersenen creëert. Zo zijn leiders vaak overtuigd van hun eigen triomf. Ze zijn zo verslaafd aan succes dat ze zich echt niet kunnen voorstellen dat falen ook een mogelijkheid is. Ook hoor je op de werkvloer vaak dat er ‘niet wordt geluisterd’. Maar waarom zou de top luisteren? Welk begrip is er omgekeerd op die werkvloer voor de problematiek aan de top? Weder-
zijds begrip ontbreekt volkomen. Leiderschap zou zoveel beter worden als het wordt gevoed door zelfkennis en begrip vanuit de omgeving. Elke leider, maar zeker ook elke andere professional, zou zich moeten verdiepen in het effect van gedrag op de ander. Door te begrijpen hoe een leider denkt en wat het effect is van zijn hoge score op narcisme, kun je hem of haar beter van repliek dienen, voorlichten en voorzien van context. Zijn talent van eigenheid en strategische vermogens komt dan optimaal tot recht, met respect en begrip voor de mensen in een organisatie. En als een leider zich betrokken moet tonen bij zijn personeel, geldt dat dan ook niet andersom? Kun je als werknemer of manager ook invloed uitoefenen op het gedrag van de leider? Uiteindelijk hebben we als collectief (in een bedrijf of organisatie) een impact op elkaar en op de wereld. Hoe groter het bedrijf, hoe groter vaak ook die impact. Het vingerwijzen naar de top is al tijdenlang aan de gang en vanuit een maatschappelijk belang is dat ook volkomen terecht. Alleen kun je leiders niet verwijten dat ze zich-
Wahlberg. Het verhaal van een CEO Arvid Buit 176 blz € 19,95 ISBN 978 94 6272 047 3 wahlberg.nl
zelf niet ‘leren kennen’ als de mensen op ‘de vloer’ niet leren om diegene te kennen. Te begrijpen, te ondersteunen. En misschien zelfs wel inzien dat we hen optimaal kunnen bijstaan door hen op gelijke ooghoogte tegemoet te treden. Door inzicht te geven in het gedachteproces van een leider en de impact daarop van coaching, hoop ik niet alleen leiders, maar ook managers, adviseurs en coaches op een andere manier te laten kijken naar de belevingswereld en persoonlijke uitdagingen van deze mensen. Dit alles in de hoop met elkaar bij te dragen aan beter leiderschap voor een betere wereld. Arvid Buit schreef dé businessroman van het jaar, Wahlberg, over een CEO die volledig vastloopt en een confronterend traject ingaat met een executive coach. Arvid Buit geeft op een geheel eigen manier inzicht in de wereld van executive coaching. Haarscherp toont hij het belang aan van menselijkheid en persoonlijke ontwikkeling in succesvolle leiders. Daarmee is deze managementroman een must voor CEO’s, managers, ondernemers, coaches, begeleiders en adviseurs.
NAJAAR 2015
27
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
trends
Arvid Buit
Blijven liggen of toch maar opstaan? Als regel ga ik zondagochtend hardlopen in het natuurgebied rond de IJzeren Man in Vught. Niet dat ik aan het trainen ben voor de marathon van New York, maar vooral omdat ik denk dat ik hierdoor gezond bezig ben. Het is bovendien een goede reden om in het weekeinde op tijd op te staan. Maar eerlijk is eerlijk, zo denk ik er niet altijd over.
28
Ik heb echt niet elke keer zin om ’s ochtends uit mijn heerlijk comfortabele bed te stappen, mijn sportschoenen aan te trekken en vervolgens naar buiten te gaan. Wanneer het zonnetje al lekker schijnt, is het geen enkel probleem, maar bij herfstachtig, kouder en regenachtiger weer, wordt de verleiding om te blijven liggen steeds groter. Ik zit dan met het dilemma: ga ik eruit of blijf ik liggen, en ik moet mezelf dan echt overtuigen om mijn bed uit te komen. Wat helpt, is te denken aan de uitspraak die ik jaren geleden van iemand te horen kreeg: ‘je hebt nooit spijt als je gegaan bent, maar wel als je niet gegaan bent’. Die uitspraak werkt voor mij uitstekend. Ook al heb ik aanvankelijk geen zin, ik kom toch altijd met een voldaan gevoel weer thuis om daarna heerlijk onder de welverdiende douche te stappen. Terwijl de keren dat ik toch ben blijven liggen steevast zorgen voor een rotgevoel achteraf.
NAJAAR 2015
Wat heeft mijn zondagse dilemma nu te maken met creativiteit en innovatie? Dat is duidelijker dan je misschien denkt: ook bij creativiteit en innovatie moet je namelijk regelmatig uit je comfortzone stappen en dingen doen waar je in eerste instantie tegenop ziet of waar je misschien geen zin in hebt. Clayton Christensen, hoogleraar op Harvard Business School noemt dit het Innovator’s Dilemma. Hij bedoelt hiermee de moeilijke keus tussen het vasthouden aan de bestaande markt door hetzelfde nog beter te doen of het omarmen van nieuwe technologieën of businessmodellen. Wanneer je een startup bent of je bedrijf al slecht draait, heb je geen last van dit dilemma, want dan valt er niets los te laten. Bij de meeste organisaties is dit echter niet het geval. Dit maakt het omarmen moeilijk, want er is vaak nog steeds sprake van een businessmodel waar een markt voor is en waarmee je inkomsten genereert. De vraag is alleen: hoe lang nog? Jan Schouten, de oprichter van Schouten &
is creativiteitsexpert en werkzaam bij het De Bono Expertisecentrum, het centrum voor innovatie en creativiteit van het Koning Willem I College /School voor de Toekomst in Den Bosch. Harry is een gecertificeerde de Bono Trainer in de Zes Hoeden (Dublin, 2004) en Lateraal Denken (Dublin, 2005). Sinds 2004 heeft hij – zowel in Nederland als in het buitenland - duizenden mensen getraind en gefaciliteerd in het onderwijs, het bedrijfsleven en bij de overheid.
Nelissen, verwoordde dit dilemma als volgt: ‘Het succes van vandaag is de vijand van morgen.’ Het is overigens zeker niet zo dat mensen niet willen innoveren of het belang ervan niet inzien. Een studie van Adobe uit 2012 over creativiteit en innovatie in ondernemingen bevestigt dit. Daarbij gaf 80% van de ondervraagden aan dat creativiteit de belangrijkste factor is bij economische groei. Dat is mooi, zou je zeggen. Maar de meest opvallende uitkomst was misschien wel, dat een grote minderheid – maar één op de vier – vond dat ze hun creatieve mogelijkheden optimaal benutten. En daar zit nu net het probleem. Want zonder creativiteit ben je niet in staat de uitdagingen voor de toekomst aan te gaan en is een organisatie ten dode opgeschreven. En dat is helemaal niet nodig, want iedereen heeft het iDNA, het innovatie-DNA, in zich. Je moet het alleen wel ontwikkelen. En hoe meer je vertrouwd raakt met het creatieve proces hoe gemakkelijker dat wordt.
Ik heb daarom mijn boek iDNA geschreven voor werknemers en leidinggevenden in profit- en non-profitorganisaties, voor creatieve facilitators of zij dit willen worden, voor studenten die zich verder willen verdiepen in dit thema, en voor alle anderen die duurzaam willen leren innoveren. In het - door Suzan van Lieshout prachtig vormgegeven - boek staan praktische tips, interessante verhalen, creatieve tools en technieken en een stappenplan voor innovatie, creativiteit & ondernemerschap, het zogenaamde ICE-model.
iDNA, Harry van der Schans 256 blz € 28,95 ISBN 978 90 5871 981 2
iDNA is daarmee een leesboek, een inspiratieboek, een studieboek, een naslagwerk maar zeker ook een werkboek waarmee je onmiddellijk aan de slag kunt. Pascal Cools, algemeen directeur van Flanders DC, schrijft hierover in het voorwoord: ‘Making creativity happen’ is de slogan van Flanders DC. iDNA is wat mij betreft een basiswerk voor iedereen die professioneel aan de slag wil gaan om die slogan in het echt te realiseren’.
NAJAAR 2015
29
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
uitgelicht
Harry van der Schans
Meer weten? Kijk dan op thema.nl
adviseert
Monique Lindzen
lezersservice
colofon
Zingeving is een begrip uit de metafysica, wijsgerige
Wees lief voor jezelf Hoe ouder je wordt hoe beter je weet wat je wilt. Wat de moeite waard is. Je voelt het in je lichaam, dat zelden liegt. Die vrienden die je eigenlijk niets meer te vertellen hebt, je schoonzus waaraan je je steeds vaker ergert, de tennisclub waar je alleen nog maar naartoe gaat omdat je nu eenmaal vindt dat dat moet… Niet meer doen! Het leven is te kort om dingen met tegenzin te doen.
antropologie en de psychologie, en betekent het zoeken naar de zin, de bedoeling of het doel van het leven of van grote gebeurtenissen in het leven. Het woord zingeving suggereert dat dit een actief
Uitgeverij Thema maakt praktische, toegankelijke boeken en andere producten die je écht verder helpen in je persoonlijke ontwikkeling. Postbus 287 5300 AG Zaltbommel T 0418 68 37 00
E
[email protected] I thema.nl @uitgeverijthema
Boeken bestellen? Het snelst via internet. Kijk daarvoor op thema.nl. Maar vind je daar niet wat je zoekt of wil je toch iets meer weten over een boek? Heb je vragen over je bestelling? Mail of bel dan met onze Klantenservice: E
[email protected] T 0418 68 37 00
magazine
is een uitgave van Thema, uitgeverij van Schouten & Nelissen Oplage 10.000 exemplaren. Verschijnt 3x per jaar Directeur/Uitgever Monique Lindzen
proces is, en dat het dus niet zo is dat een bepaald voorval per gebaseerd zijn op verschillende elementen, zoals geloof, rede en esthetiek. De geschiedenis van de zingeving is misschien wel even oud als de mensheid zelf.
Yoga Steeds meer mensen doen aan yoga. Was het vroeger nog voorbehouden aan alternatieve hippies, tegenwoordig gaan managers, studenten, directieleden en zzp’ers regelmatig naar hun yoga-klas. Om hun lichaam soepel te houden maar zeker ook om even weg te zijn van de waan van de dag, en stil te staan bij het enige dat er echt is: het hier en nu. Dat geeft een heel andere blik op wat belangrijk is.
Redactie Monique Lindzen en Joyce Hardholt
Altijd relevante informatie op handformaat met de waaiers van Thema
definitie zin heeft. Zingeving kan
2500 boeken in een mensenleven Wil je ook nooit opgeven waar je aan begonnen bent? Ik ben ermee gestopt. Want ik realiseerde me dat ik maar zo’n 2500 boeken kan lezen in mijn leven: dat is 50 jaar lang een boek per week. Als ik dus nu een boek lees dat tegenvalt, blijf ik niet doorploeteren. Ik stop ermee: het gaat immers ten koste van die 2499 andere boeken die ik kan lezen!
Tegenzin wordt smaakvoorkeur Weet je het nog? Met lange tanden at je vroeger je spinazie, andijvie en bleekselderij. Maar tegenwoordig behoren ze tot je favorieten. Hoe kan dat? Tegenzin verandert in voorkeur omdat je smaakpapillen in de loop van je leven veranderen. Als kind heb je er tienduizend maar hoe ouder je wordt hoe minder dat er worden. Je gaat gewoon steeds minder goed proeven en dus lust je meer...
Marketing & Traffic Charlotte Tol, Esther Coers en Mariëlle de Bruijn Vormgeving pimz bv Druk en productie JP offset Aan dit nummer werkten mee: Ulberthe Wielinga, Huub Schulte Fischedick, Arvid Buit, Berry Koeleman, Jolanda Bouman, Bert van Dijk, Marianne Busard, Wim Geerts, Petra Sevinga, Jeroen van der Wouw, Lara Steenvoorden, Corrie Broks, Madeleine Broks, Jacky van de Goor en Harry van der Schans.
nl Onafhankelijke zoek- en vergelijkingssite
NAJAAR 2015 prijswijzigingen onder voorbehoud
Vind de juiste coach en word gevonden als coach
Uitgeverij Thema maakt onderdeel uit van SNR Schouten Global B.V. SNR Schouten Global B.V. The global learning and development company that offers integrated solutions for individuals, teams and organizations. Brands Schouten & Nelissen Schouten & Nelissen University Schouten Global Schouten China Schouten Russia Schouten Belgium New Motivations Poland Thema Cirquest
www.coachingland.nl
30
NAJAAR 2015
NAJAAR 2015
31
Alle actuele en toegankelijke boeken voor je ontwikkeling vind je nu op thema.nl
Groot aanbod
Gratis verzending boven 20,-
Gratis retourneren
nl
