Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen

ICEDD Institut de Conseil et d’Etudes en Développement Durable asbl

Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen

Jonathan MATTHEWS Projectleider

Vorming Energieverantwoordelijken – BIM – 22 maart 2007

ICEDD

Hoofddelen een energiebeleid

Institut de Conseil et d’Etudes en Développement Durable asbl

In dienst stellen van een Energieverantwoordelijke Æ Totaalbeeld van het energiebeleid Energieprestatie van gebouwen verbeteren 1. Energiekadaster Ælijst van gebouwen geordend volgens besparingspotentieel 2. Energie-audit Æ Oplijsting van REG-maatregelen geklasseerd voolgens terugeverdientijd 3. Voorstudie Æ Gedetailleerde technische beschrijving en economische evaluatie

Energieboekhouding Opvolging van de verbruiken

Sensibilisering van de gebruikers

ÆEigen verbruiken kennen: Toegang tot verbruiksgegevens, benchmarking, normalisering van de verbruiken, energetische handtekening, opsporen van afwijkingen, maatregelen evalueren

Æ Aanpassing van het gedrag, energiebesparingen zonder investeringen.

4. Implementatie van de maatregelen Æ Aanpassingen en investeringen / verbetering van de energieprestatie 5. Opvolging Æ Opsporen van afwijkingen / continuë verbetering


1


Energieboekhouding

Wat is het?

In' t kort:

→ verzamelen, → verwerken, → analyseren, → rapporteren, van energieverbruiksgegevens van gebouwen



Energieboekhouding

Waarom?

→ Het verbruik van gebouwen opvolgen en ze situeren > tov zichzelf > tov andere gebouwen → afwijkingen van verbruiken ontdekken → REG-maatregelen evalueren van projecten REV meten → werk van de onderhoudsfirma’s evalueren → energiekost budgetteren → verbruiken en kosten verdelen tussen diensten → het verbruiksprofiel opstellen om energiecontracten af te sluiten → streefdoelen voor energiebesparing bepalen Vorming Energieverantwoordelijken – BIM – 22 maart 2007

2


Een energieboekhouding

Hoe?

De verschillende etappes? 1. Inventaris opstellen van gebouwen en verbruikspunten 2. Interval van opvolging van het verbruik vastleggen 3. Verbruik meten en de klimatologische parameters vaststellen 4. Verbruik standardiseren en normaliseren 5. Energetische handtekening opstellen en interpreteren 6. Tegelijkertijd een energiekadaster van het gebouwenpark opstellen



1. Inventaris van gebouwen en verbruiksposten Doel: overzicht krijgen over heel het gebouwenpark > een technisch dossier dat per gebouw volgende elementen omvat: • Gebouwschil - plannen en afmetingen (verwarmde oppervlakte en volumes) - isolatiewaarde van de wanden - bouwjaar

• Systemen - systemen van verwarming, air-conditioning, ventilatie, SWW,… - tellers en peilingen van de ≠ energievectoren - werkingsregeling - schema van installaties en regeling Vorming Energieverantwoordelijken – BIM – 22 maart 2007

3


• Gebruikers - soorten activiteiten - dienstregeling van bezetting - gewenst comfort - zonering van de activiteiten

Een inventaris laat toe: → een goede organisatie van het onderhoud en opvolging van installaties → vaak de eenvoudige en rendabele maatregelen toe te passen - slecht ingestelde schakelklokken - slechte regeling ifv het type activiteit -…



2. De periodiciteit van de opvolging van het verbruik bepalen > jaarlijks voor: - kleine verbruikers (eenvoudige controle volstaat) > maandelijks voor: - grote verbruikers - met afwijkende verbruiken - en waarvan men besparingen van REGinvesteringen wil opvolgen


4


3. Het verbruik meten en de klimatologische parameters vaststellen > meterstanden van de tellers en leveringen (stookolie) - Hoe meterstanden opnemen (stookolietanks)? - Wie neemt de meterstanden op? - Wanneer? - Aan wie wordt er gerapporteerd? - Wie voert meterstanden in? - Telemetrie?



3. Het verbruik meten en de klimatologische parameters opnemen > opname van de maandelijkse graad-dagen Het verwarmingsverbruik is gerelateerd aan het temperatuursverschil tussen de buitentemperatuur en de temperatuur in het gebouw


5

ICEDD

De graad-dagen 15/15


De graad-dagen geven aan hoe koud een periode is en kunnen helpen bepalen hoeveel er gestookt moet worden.

Berekening Tgem = (Tmax + Tmin)/2 GD 15/15 = 15 - Tgem Met Tgem afgerond tot 1 decimaal

D1

D2

dagen



Waar de 15/15 graad-dagen vinden > Abonnement KMI > Op www.gasinfo.be


6


Waar de graad-dagen baseert vinden 15/15 ervan > zich bij IRM abonneren > op de plaatswww.gasinfo.be


GRAADDAGEN 16.5 - UCCLE - DECEMBER 2005 DATUM

01/12/05 02/12/05 03/12/05 04/12/05 05/12/05 06/12/05 07/12/05 08/12/05 09/12/05 10/12/05 11/12/05 12/12/05 13/12/05 14/12/05 15/12/05 16/12/05 17/12/05 18/12/05 19/12/05 20/12/05 21/12/05 22/12/05 23/12/05 24/12/05 25/12/05 26/12/05 27/12/05 28/12/05 29/12/05 30/12/05 31/12/05

ICEDD (Tmax) TEMP. MAX.

TEMP. MIN.

TEMP. GEM.

TEMP. EQUIV.

EQUIV. GRAAD-DAGEN

(Tmin) (Tm) (Te) Institut4,0 de Conseil et d’Etudes en1,6 Développement -0,7 1,5 Durable asbl 8,7 0,2 5,5 3,9 9,2 3,6 8,0 6,6 9,3 6,6 7,4 7,4 7,7 5,1 6,1 6,7 5,3 4,0 4,6 5,3 7,1 4,3 5,0 5,0 7,7 4,1 4,8 4,8 5,3 2,0 3,3 3,9 6,3 -0,4 1,3 2,3 5,6 -2,0 0,7 1,1 8,2 -1,2 5,1 3,4 8,2 4,4 6,8 5,7 8,3 3,8 5,5 5,9 8,3 4,4 6,0 5,9 9,4 5,7 6,2 6,1 2,4 0,5 1,1 3,1 3,0 0,2 1,0 1,6 5,4 -0,2 2,7 2,0 3,3 1,8 2,3 2,3 5,3 2,0 3,9 3,3 6,9 3,3 5,3 4,6 7,2 4,3 5,8 5,5 8,0 4,7 6,0 5,9 7,4 4,5 4,7 5,2 5,2 1,1 2,0 3,2 -0,7 -1,6 -1,4 0,2 -0,8 -2,3 -2,2 -1,5 -0,3 -7,0 -3,4 -2,8 5,7 -6,7 -2,0 -2,4 7,0 -3,8 5,0 2,1 TOTAAL Vorming Energieverantwoordelijken –

GEM. TEMP

(Dje) 15,0 12,6 9,9 9,1 9,8 11,2 11,5 11,7 12,6 14,2 15,4 13,1 10,8 10,6 10,6 10,4 13,4 14,9 14,5 14,2 13,2 11,9 11,0 10,6 11,3 13,3 16,3 18,0 19,3 18,9 14,4 403,7 BIM

TEMP. GEM

GD15/15

(Tgem) 1,65 4,45 6,4 7,95 6,4 4,65 5,7 5,9 3,65 2,95 1,8 3,5 6,3 6,05 6,35 7,55 1,45 1,6 2,6 2,55 3,65 5,1 5,75 6,35 5,95 3,15 -1,15 -1,55 -3,65 -0,5 1,6 3,7

13,35 10,55 8,6 7,05 8,6 10,35 9,3 9,1 11,35 12,05 13,2 11,5 8,7 8,95 8,65 7,45 13,55 13,4 12,4 12,45 11,35 9,9 9,25 8,65 9,05 11,85 16,15 16,55 18,65 15,5 13,4 350,9

GD15/15

(Tmax+Tmin)/2 ALS(Tgem<=15;15-Tmoy;0)

– 22 maart312007

7


4. Het verbruik standaardiseren en normaliseren > De opnames omzetten in standaardwaarden, in een gemeenschappelijke eenheid: MJ (SI systeem) of kWh (gemakkelijker in gebruik) Ter herinnering: 1 m ³ van gas = 1 liter stookolie = 10 kWh Conversiefactor of PCI van de brandstof Vector

Eenheid

in MJ

in kWh

Laagcalorisch gas Laagcalorisch gas Elektriciteit Elektriciteit Butaan Butaan Hoogcalorischgas gas Hoogcalorisch Turf Houille Anthraciet10/20 10/20 Anthraciet Cokes Cokes Propaan Propaan Stookolie Stookolieverwarming verwarming Lichte Lichtestookolie stookolie Middelzware stookolie Middelzware stookolie Zware stookolie Zware stookolie Extra zware stookolie Extra zware stookolie



4. Het verbruik standaardiseren en normaliseren >! De gasfacturen zijn meestal uitgedrukt in kWh pcs! In kWh pci omzetten om vergelijkingen uit te voeren kWh pcs x 0,905 = kWh pci PCI = onderste verbrandingswaarde PCS = bovenste verbrandingswaarde PCS = PCI + verdampingshitte van water


8


4. Het verbruik standaardiseren en normaliseren > uitschakelen van variaties van het verbruik te wijten aan een verandelijk klimaat. Gebeurt door verbruiken terug te brengen tot een verbruik voor een normaal klimatologisch jaar W e r k .v e r b r. X N o rm G D N o rm . V e r b r. = W e rk . G D


ICEDD

Normaal klimaat


2500

2464

2400 2300 2200 °C

2100 2000 1900 1800

1795

1700 1600 1970

1684 1975

1980

1985

1990

1995

2000

2005

GD normaal 1901 - 1975 = 2088 Evolutie van GD 15/15 GD normaal 1901 - 2000 = 2069 (Station van Ukkel) GD normaal 1975 - 2000 = 2010– BIM – 22 maart 2007 Bronnen KMI Vorming Energieverantwoordelijken

9


5. De energetische handtekening van het gebouw opstellen en interpreteren > verticale vergelijking

Signature s é ne rgé tique s

1400

1200

De energetische handtekening

1000

Grafische visualisering van de evolutie van het verbruik van het gebouw in functie van het klimaat

Cons(GJ)

800 y = 2.3324x - 16.161 R2 = 0.9088 600 y = 2.3057x + 45.32 R2 = 0.9582 400

200

0 0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

-200 DJ


ICEDD

De energetische handtekening



10


Interpretatie van de energiehandtekening van het gebouw… Enkele gevallen die in Energie+ worden voorgesteld: → het energiebeleid → opvolging van het verbruik → opsporing van een afwijking



> horizontale vergelijking (benchmarking)

⇒ Vergelijking met andere gebouwen dankzij kengetallen van de tertiaire sector r 2 = 0.5289

r2 = 0.0771

1 400

Combustibles (kWh/m²)

Combustibles (MWh)

1 200 1 000 800 600 400 200 0 2 000

4 000 3 000

6 000 5 000

8 000 7 000

Surface (m²)

10 000 9 000

260 240 220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2 000

4 000 3 000

6 000 5 000

8 000 7 000

10 000 9 000

Surface (m²)

Vorming Energieverantwoordelijken – BIMtot – 22 10.000 maart 2007 m ² Voorbeeld: Private kantoren HS 2.000

11

Elektriciteit Electricité

Specifiek verbruik Consommation spécifique

ICEDD Sector d'activité Branche

kWh/m²asbl Institut deBranche Conseil d'activité et d’Etudes en Développement Durable

kWh/m²

68

101

Commerce de gros etHS détail HT <m² 5000 m² Grooten kleinhandel < 5000

101

114

Commerce de gros etHS détail HT >m² 5000 m² Grooten kleinhandel > 5000

67

71

Supermarkten Commerce HTHS toutes surfaces confondues

72

78

Supermarchés HT HotelHS

855

329

Restaurant Hôtel HT HS

161

204

Restaurant Restaurant LS HT

613

841

Privé kantoor Restaurant BTHS van 2 tot 10 000 m²

282

818

Privé kantoor 10 2000 m²000 m² Bureaux privéHS HT>de à 10

95

118

Privé kantoor HSHT > 10 000 m² Bureaux privés

150

136

Privé kantoor HSHT Bureaux privés

129

130

Privé kantoor LSBT Bureaux privés

137

207

Openbaarkantoor HS de van22àtot 000 Bureaux publics HT 1010 000 m²m²

88

103

Openbaarkantoor HS >>10 10000 000m² m² Bureaux publics HT

67

112

Openbaarkantoor HS Bureaux publics HT

71

112

Gemeenschapsonderwijs Enseignement communautaire

34

195

Officieel onderwijs Enseignement officiel

25

242

Vrij of privé-onderwijs Enseignement libre ou privé

26

94

Onderwijs Enseignement

28

136

Ziekenhuizen Hôpitaux

150

227

RVT Homes

68

267

Zwembaden m²plan zwemkom) Piscines (par(per m² de d’eau) 1 076 Vorming Energieverantwoordelijken

Kengetallen 2004

Commerce de gros etLS détail BT <m² 5000 m² Grooten kleinhandel < 5000

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

par Per mètre m² carré

Brandstof Combustibles

– BIM4 –60622 maart 2007


Werknemer

kWh/werk.

Privé kantoor HS

4 627

3 994

Privé kantoor LS

2 499

3 450

Openbaar kantoor LS Ziekenhuis RVT Sector

per leerling

3 647

4 177

6 886

10 401

4 159

14 536

kWh/lln

kWh/lln

Gemeenschapsonderwijs

357

1 487

Officieel onderwijs

234

2 274

Vrij of privé-onderwijs

245

897

Onderwijs

276

1 163

kWh/bed

kWh/bed

Ziekenhuizen

16 710

24 982

RVT

2 669

9 514

Sector per bed

Brandstof Combustibles

Kengetallen 2004

per

Elektriciteit Electricité

kWh/werk.

Sector

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Specifiek verbruik Consommation spécifique


12


In april toegankelijk on-line op Internet via BadenWeb, een tool web om zijn verbruik te vergelijken met het gemiddelde van de sector: http://www.leefmilieubrussel.be/energiebalans/



6. Parallelle uitwerking van het energiekadaster van de gebouwen > indeling van de gebouwen volgen hun energieprestatie (« E-peil ») > indeling van de gebouwen volgens het besparingspotentieel (« gewogen E-peil ») ⇒ Lijst opstellen van de prioritaire gebouwen


13


Het energiekadaster van de gebouwen Een tool om de actie-prioriteiten te bepalen

¾ Indeling van de gebouwen volgens hun energieprestatie ⇒ Energie-peil E - Geschat criterium van de kwaliteit van een gebouw - E-peil

→ slecht geïsoleerd gebouwschil → slechte luchtdichtheid → defecte verwarmings



Indeling van de gebouwen volgens hun energieprestatie ⇒ Energie-peil E

Kglm = globaal verliescoëff. van het gebouw Globaal rendement van de installatie Genormaliseerd verbruik van het gebouw Onderste verbrandingswaarde van de brandstof Buitenoppervlakte van het gebouw Gewogen graaddagen Vorming Energieverantwoordelijken – BIM – 22 maart 2007

14


Indeling van de gebouwen volgens het besparingspotentieel ⇒ Gewogen E-peil - Kwantitatief criterium voor de beslissing - Index Egewogen

→

besparingspotentiëel

⇒ Opstellen van een lijst van de prioritaire gebouwen Vorming Energieverantwoordelijken – BIM – 22 maart 2007


6. Parallelle uitwerking van het energiekadaster van de gebouwen Vereenvoudigde methode > kengetallen „verbruik/oppervlakte“ in [kWh/m²] Æ de minst performante gebouwen vinden > kengetallen „verbruik/oppervlakte x verbruik“ in [kWh ² /m ²] Æ prioritaire gebouwen vinden want weinig performant en grote verbruiker ⇒ Opstelling van een lijst van de prioritaire gebouwen


15


Voorbeeld op een park van scholen Tabel van verbruiken Kategorie School School School School School School School School

Brandstof Elektriciteit kWh (2004) kWh (2004) Pierre Paulus 1.725.196 245.658 Peter Pan 2.269.958 159.097 Ulenspiegel mazout 524.911 73.907 Ulenspiegel gas 458.808 Ecole 1-2 1.023.323 114.720 Ecole Parvis 876.803 104.687 Ecole 4 1.153.965 43.342 JJ Michel 1.085.762 57.735 Instelling



Voorbeeld op een park van scholen Berekening van het specifieke verbruik van brandstof in kWh/m ² Kategorie Ecole School Ecole School Ecole School Ecole School School Ecole School Ecole School Ecole School Ecole

Instelling

Brandstof

Oppervlakte

Volume

kWh (2004)

m²

m³

Ecole 4 1.153.965 Peter Pan 2.269.958 JJ Michel 1.085.762 Ulenspiegel gaz 458.808 Ecole 1-2 1.023.323 Ulenspiegel mazout 524.911 Pierre Paulus 1.725.196 Ecole Parvis 876.803

3.136 6.727 3.485 1.500 3.904 2.187 8.125 5.000

17.514 21.795 24.492 7.245 20.237 7.654 30.000 21.000

Specif. verbruik Brandstof kWh/m² 368 337 312 306 262 240 212 175

ÆMinst performante gebouwen


16


Voorbeeld op een park van scholen Berekening van de ratio kWh ² /m ² Kategorie

School Ecole School Ecole School Ecole School Ecole School Ecole School Ecole School Ecole School Ecole

Instelling

Brandstof

Oppervlakte

Volume

kWh (2004)

m²

m³

Peter Pan 2.269.958 Ecole 4 1.153.965 Pierre Paulus 1.725.196 JJ Michel 1.085.762 Ecole 1-2 1.023.323 Ecole Parvis 876.803 Ulenspiegel gas 458.808 Ulenspiegel mazout 524.911

6.727 3.136 8.125 3.485 3.904 5.000 1.500 2.187

21.795 17.514 30.000 24.492 20.237 21.000 7.245 7.654

Specif. verbruik Brandstof kWh/m² 337 368 212 312 262 175 306 240

kWh²/m² 765.974.331 424.628.578 366.313.999 338.272.345 268.235.134 153.756.700 140.336.521 125.986.080

Æ prioritair want weinig performante gebouwen en grote verbruikers



Informatie en tools zijn terug te vinden op: CD-ROM Energie+, online beschikbaar op http://www-energie.arch.ucl.ac.be Via «Menu → La gestion énergétique → Le suivi des consommations »


17

Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen

Recommend Documents