EMF. Inhoudsopgave

Nieuwsbrief 19 Chemische Stoffen en Radio-Actieve Straling/EMF Inhoudsopgave 1. Gifcontainers 1. “Mondiale aanpak ontsmettende gassen” 2. Verrast door “groter gevaar” gifcontainer

2. Ongelukken in bedrijven 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Gebouwen KNMI ontruimd wegens koolmonoxide Kortsluiting oorzaak koolmonoxide in KNMI-gebouw Stinkende stof ontsnapt bij bedrijf Europoort 44 personen ziek door chemische dampen in ziekenhuis VS Pluimveeslachters Harderwijk gezond weer naar huis School dicht vanwege kwikdamp Gifwolk ontsnap bij DSM Blerick na lek in leiding Stankoverlast in Midden-Limburg door gaswolk

3. Giftige stoffen in producten 11. EU verbiedt schadelijke stof in leer 12. Discussie over giftige stof in papflessen neemt toe 13. “Plastic bedreiging voor mens en milieu”

4. Straling 4.1 Radio-Activiteit 14. Bronnen Jordanië bevatten radium 15. Dieren Tsjernobyl erger geraakt

4.2 Elektromagnetische Straling 16. 17. 18. 19.

“GSM-stralingsziekte zit tussen de oren” Straling ongevaarlijk? Asbest vroeger ook Omstreden zendmast Rotterdam komt er toch Artsen vragen aandacht voor stralingsrisico’s

5. Arbeid en Milieu 20. Met “superasbest” kun je beter tè voorzichtig zijn 21. Giftige stoffen eisen hoge tol onder werknemers

6. Vervoer van chemische stoffen 22. Laatste rit voor ammoniaktrein 23. Zeker 15 doden bij treinexplosie Italië

24. Schipper lucht tanks: mensen op oever onwel 25. Lading van Probo Koala deed meters doorslaan 26. 2600 liter giftige stof in afval Probo Koala

7. Asbestzaken 27. Schadevergoeding voor weduwe asbestslachtoffer Arfman 28. Postuum gelijk in asbestzaak

8. Diversen 29. 30. 31. 32. 33.

Uitstoot giftige stoffen DSM fors gedaald Edelchemie: lozingen waren niet illegaal Fraude met vuile grond in Limburg “Insecticiden veroorzaken grote bijensterfte” Shell hoeft niet te betalen voor milieuvervuiling

1. Gifcontainers Van: de website www.regering.nl van maandag, 2 maart 2009

 

1. 'Mondiale aanpak ontsmettende gassen' Minister Cramer vindt dat er een mondiale aanpak moet komen voor het gebruik van ontsmettende gassen bij ladingen en containers. Zij riep haar Europese collega's hiertoe op tijdens de Milieuraad in Brussel. De Europese Unie werkt aan een Europees verbod op het gebruik van methylbromide bij het vervoer van goederen. Methylbromide is een van de schadelijke stoffen die wordt gebruikt bij het ontsmetten van ladingen. Volgens Cramer is het verbod gunstig voor het herstel van de ozonlaag, maar ook voor de veiligheid en de gezondheid van het personeel dat de behandelde ladingen vervoert of openmaakt. Zij drong erop aan om ook de risico's van andere stoffen tot een minimum te beperken.

Inspecties Op 27 februari 2009 liet minister Cramer de Tweede Kamer weten dat de inspectiediensten in Nederland harder gaan optreden tegen containers met gevaarlijke gassen. Nederlandse afnemers moeten contractuele eisen gaan stellen aan hun leveranciers over het gebruik van gas. Meer informatie •

Nieuwsbericht ministerie van VROM 02-03-2009

Eerder bericht •

Hardere aanpak containers met gas 02-03-2009

Uit: het AD van zondag, 1 maart 2009

2. Verrast door ‘groter gevaar’ gifcontainer Door MARK VAN DER WERF ROTTERDAM - Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) eist opheldering over de claim dat het vervoer van producten in ‘gifcontainers’ veel gevaarlijker is voor consumenten dan werd aangenomen.

Duits onderzoek waaruit zou blijken dat het RIVM de risico’s flink onderschat komt voor de Nederlandse experts als een verrassing. ,,Of mensen zich meer zorgen moeten maken is absoluut nog niet aan te geven,’’ zegt woordvoerder Harald Wygchel, naar aanleiding van tv-programma Zembla. Het RIVM onderzocht twee matrassen en een aantal schoenen uit een zeecontainer waarin gas was gestopt om ongedierte tegen te gaan. Aanleiding was de commotie rond een partij Chinese matrassen voor beddenproducent Beter Bed, die mogelijk giftige stoffen bevatten. Het RIVM blijft ook nu achter de conclusie staan die het destijds trok: de spullen die wij onder de loep hebben genomen hebben geen effect op de gezondheid van consumenten. Om de werkelijkheid zo goed mogelijk na te bootsen deed het instituut onderzoek in een nagebouwde slaapkamer, terwijl de Duitse wetenschappers de producten in een afgesloten bol stopten, weet Wygchel. ,,Logisch dat de concentratie gevaarlijke stoffen dan hoger is.’’ Maar volgens Zembla zouden Duitse onderzoekers óók in een geventileerde ruimte na vijf maanden nog gifwaarden boven de normen hebben aangetroffen. Hoogleraar Baur vreest daarom dat producten uit gifcontainers schadelijke gevolgen kunnen hebben, vooral voor kinderen en zieken. ,,Voor ons is dat een nieuw gegeven,’’ meent het RIVM, dat zo snel mogelijk het Duitse rapport wil inzien. Minister Cramer (Milieu) kondigde vorige week aan de gifcontainers harder aan te pakken. Die mogen de Rotterdamse haven voortaan pas verlaten als ze volledig ‘ontgast’ zijn. Naar schatting 20 procent van de containers bevat meer gassen dan is toegestaan. Het RIVM zegt dat het altijd heeft onderstreept dat het slechts drie producten heeft onderzocht en dat het dus niet kan uitsluiten dat consumenten in andere gevallen wel gezondheidsschade kunnen oplopen.

2. Ongelukken in bedrijven

Uit: de Volkskrant van vrijdag, 6 maart 2009

3. Gebouwen KNMI ontruimd wegens koolmonoxide ANP

DE BILT - De twee gebouwen van weerinstituut KNMI in De Bilt zijn vrijdag enige tijd ontruimd geweest in verband met het vrijkomen van koolmonoxide. Dat heeft een woordvoerder van de brandweer vrijdag gezegd. Eerder werd gemeld dat het om een gaslek zou gaan, maar dat bleek niet het geval. Volgens KNMI-woordvoerder Cees Molenaars roken medewerkers rond half twee een sterke lucht. Volgens hem is echter niemand onwel geraakt. Zowel het nieuwe hoofdgebouw als het oude gebouw van het instituut werden ontruimd. In de loop van de middag rond drie uur konden de gebouwen weer worden vrijgegeven voor het personeel. Ook de weerkamer kwam weer in bedrijf. De brandweer heeft volgens de woordvoerder lage concentraties koolmonoxide aangetroffen in de kelders. ‘Maar die zijn dusdanig laag dat er geen gevaar is voor het personeel’, zei Molenaars. De herkomst van de koolmonoxide is nog onbekend. De brandweer is bezig met onderzoek in het tien jaar oude gebouw aan de Wilhelminalaan. Normaal gesproken werken er ongeveer 480 mensen in het gebouw, aldus de woordvoerder. Vrijdag waren er ongeveer 320 aanwezig. Die moesten buiten de ontwikkelingen afwachten. De ontruiming had weinig invloed op het vergaren van meteorologische gegevens omdat ‘veel processen die daarmee te maken hebben geautomatiseerd zijn’. Volgens de woordvoerder zijn op Schiphol zoals gebruikelijk wel medewerkers die de luchthaven van meteorologische gegevens voorzien. Van: de website nieuws.nl.msn.com van vrijdag, 6 maart 2009

4. Kortsluiting oorzaak koolmonoxide in KNMI-gebouw (Novum) - Het vrijkomen van koolmonoxide in het vrijdagmiddag ontruimde gebouw van het KNMI, kwam door kortsluiting in een elektriciteitskabel net buiten het terrein van het KNMI. De elektriciteitsleidingen zijn inmiddels hersteld, meldt de gemeente De Bilt vrijdagavond. Het gebouw was vrijdagmiddag ruim een uur ontruimd vanwege het vrijkomen van koolmonoxide. Ruim driehonderd medewerkers moesten het pand verlaten. Rond 15.00 uur werd het gebouw vrijgegeven en konden ze weer aan de slag. De brandweer kreeg rond 13.30 uur een melding van een verondersteld lek in een van de gasleidingen in het gebouw. De brandweer stelde vervolgens vast dat in een kelder koolmonoxide was vrijgekomen. Die kwam daar terecht via een loze glasvezelkabel. Door de kortsluiting in de elektriciteitskabel ontstond een ondergronds brandje. De loze glasvezelkabel lag naast de elektriciteitskabel en was aangesloten op de kelder van het KNMI. Via de glasvezelkabel stroomde brandlucht en koolmonoxide de kelder in.

Van: de website www.nieuws.nl van donderdag, 5 maart 2009

5. Stinkende stof ontsnapt bij bedrijf Europoort (Novum) - Bij het bedrijf Vopak in Europoort is donderdagavond een grote hoeveelheid aardgascondensaat ontsnapt. Deze stof is niet gevaarlijk voor de volksgezondheid, maar veroorzaakt wel stankklachten, meldt een woordvoerder van de politie. Ook is de stof brandbaar. De stof kwam vrij bij het lossen van een lading en verdween in een put. De brandweer houdt de put nat om explosies te voorkomen. De hulpdiensten zijn met groot materieel uitgerukt. Er is geen reden voor evacuaties.

Uit: DeMorgen.be van dinsdag, 10 maart 2009

6. 44 personen ziek door chemische dampen in ziekenhuis VS In een ziekenhuis in Denver (Colorado) moesten 44 mensen medisch worden verzorgd nadat ze binnen het gebouw chemische dampen hadden ingeademd. Dat meldt een woordvoerder van het ziekenhuis. Het ongeval gebeurde gisterenmorgen in het National Jewish Health Center in Denver. "Twee producten die in zwembaden worden gebruikt" werden per ongeluk met elkaar gemengd, waardoor een giftige damp ontstond. "Meerdere gebouwen werden ontruimd en 500 personeelsleden en studenten werden geëvacueerd", aldus de woordvoerder. "44 personen werden in ziekenhuizen in de regio opgenomen voor verzorging en observatie". (belga/kh) Uit: de Barneveldse Krant van vrijdag, 20 februari 2009

7. Pluimveeslachters Harderwijk gezond weer naar huis HARDERWIJK (ANP) – De 9 medewerkers van de pluimveeslachterij in Harderwijk die woensdagmiddag onwel werden na een chemische reactie in het bedrijf, zijn donderdag ontslagen uit het ziekenhuis. De medewerkers hebben geen gezondheidsklachten gekregen. De Arbeidsinspectie onderzoekt de oorzaak van de chemische reactie. Waarschijnlijk ontstond deze door het mengen van 2 soorten zeep voor het reinigen van kratten, waarbij chloordampen vrijkwamen. Een aantal medewerkers kreeg het benauwd en ging per ambulance naar het ziekenhuis.

Van: de website L1 NWS van donderdag, 16 april 2009

8. School dicht vanwege kwikdamp

  Basisschool Sint Medardus in Wessem is donderdag en vrijdag dicht omdat er een kwikdamp in de school hangt. Een leraar van de school liet woensdag een kwikbarometer kapot vallen. De kinderen waren op dat moment al naar huis. Metingen van de brandweer wezen uit dat er een te hoge concentratie kwikdamp in het gebouw hing waarop is besloten de school om veiligheidsredenen te sluiten. Vrijdag worden er nieuwe metingen verricht.

Van: de website L1 NWS van donderdag, 23 april 2009

9. Gifwolk ontsnapt bij DSM Blerick na lek in leiding

  De situatie op het terrein van DSM Pharma Chemicals in Blerick is weer veilig. Ramen en deuren mogen weer open en mensen kunnen zonder gevaar voor hun gezondheid weer op straat. Bij het bedrijf werd donderdagmiddag rond half twee een lekkende leiding ontdekt. Uit de leiding lekte chlooracetaldehyde. Dat is een zeer licht ontvlambare vloeistof. De ontsnapte gifwolk kan prikkende ogen en geïrriteerde luchtwegen veroorzaken. Dat kan een paar uur aanhouden. Er heeft zich een aantal mensen ter controle gemeld bij de Eerste Hulp van het ziekenhuis in Venlo. In het gebied Jachthaven en Groot Boller ging de sirene af. Rond half drie was het lek gedicht maar was nog onduidelijk of er nog gevaar dreigde voor de volksgezondheid. Meetploegen hebben rond vier uur vastgesteld dat de situatie weer normaal is. Vanwege de gifwolk werd ook het treinverkeer richting Venlo enige tijd stil gelegd. DSM heeft maatregelen genomen en het productieproces stilgelegd. L1 is rampenzender en mensen wordt geadviseerd om naar pagina 112 van teletekst te kijken voor verdere informatie. Mensen die meer informatie willen, kunnen bellen met de gemeente via 0800-1351 of 077-3596666.

Van: de website L1 NWS van zondag, 3 mei 2009

10. Stankoverlast in M-Limburg door gaswolk

  In een aantal Midden-Limburgse gemeenten is zondagmiddag hevige stankoverlast geweest. Een gaswolk met een geur van rotte eieren waaide vanuit Belgisch-Limburg de grens over. De wolk ontsnapte bij een chemiebedrijf in Tessenderlo. De brandweer heeft vier meetploegen op pad gestuurd. Uit de meetresultaten blijkt dat de gaswolk niet gevaarlijk is. Ook de Belgische overheid heeft dat bevestigd. Bij de hulpdiensten kwam wel een aantal klachten binnen over de stankoverlast. De klachten kwamen vooral uit de regio Horn, Ittervoort, Baexem, Weert en Stramproy.

3. Giftige stoffen in producten

11. EU verbiedt schadelijke stof in leer Brussel (ANP) – Leren artikelen zoals schoenen en zitbanken mogen niet langer de chemische stof DMF bevatten. Wegens honderden klachten over allergische reacties hebben de EU-landen de stof donderdag als noodmaatregel verboden. Dimethylfumaraat (DMF) is een veelgebruikt middel tegen schimmel in leer. Diensten in landen als Frankrijk, Finland, Polen, Zweden en het Verenigd Koninkrijk hadden gemeld dat de stof leidt tot jeuk, roodheid en soms ademhalingsmoeilijkheden. Fabrikanten moeten al verkochte goederen met DMF direct terugnemen.

Uit: de Gazet van Antwerpen van vrijdag, 13 maart 2009

12. Discussie over giftige stof in papflessen neemt toe

  13/03 Frankrijk, Canada en heel wat internationale bedrijven verweren zich tegen het gebruik van de chemische stof Bisphenol A in papflessen. Volgens Europa is er echter niet veel aan de hand en een verbod blijft dus uit. "De stof Bisphenol A is zeker gevaarlijk", aldus Noël Bruneel, toxicoloog aan de KU Leuven. "De stof komt voor in zeer veel producten, maar gelukkig is de hoeveelheid zo beperkt dat er vaak geen risico is op schade."

Geen afweermechanisme Toch blijft de aanwezigheid van de stof in papflessen toch voor discussie zorgen en terecht. De stof kan het hormonenstelsel beïnvloeden en bedreiging vormen voor de vruchtbaarheid en de voortplanting. "Het gevaar bij baby's is uiteraard groter. Ze zijn kleiner en lichter, waardoor de relatieve hoeveelheid van de stof in het lichaam veel groter is. Kinderen beschikken ook nog niet over een afweermechanisme voor Bisphenol A", aldus Bruneel. Europa heeft voorlopig geen oren naar een verbod. "Het is de hoeveelheid die de stof tot gif maakt. En die dosis is nog steeds onder de norm", klinkt het. Noel Bruneel pleit voor een nultolerantie. Het bedrijf Tom' Baby Care bewijst dat het ook zonder de stof kan. "Waarom flessen met de giftige stof blijven gebruiken als er voor baby's ook alternatieven mogelijk zijn?. Wij verkopen al enkele jaren flessen zonder de stof en we merken dat er steeds meer belangstelling voor is."

Uit: Het Nederlands Dagblad van dinsdag, 21 april 2009

13. 'Plastic bedreiging voor mens en milieu' Van onze redactie binnenland

  Plastic op het strand van Wijk aan Zee. |foto ANP/Koen van Weel

ROTTERDAM - In het boek Plastic Soep beschrijft Jesse Goossens dat de miljoenen kilo's plastic die in de oceaan drijven de gezondheid van mens en milieu bedreigen. De miljoenen kilo's plastic die in de oceanen drijven, bedreigen niet alleen het milieu maar ook de gezondheid van de mens. In het plastic zitten giftige stoffen, zegt Jesse Goossens. Zij schreef het boek Plastic Soep , dat maandag in Leeuwarden is gepresenteerd. De titel duidt op de enorme berg afval dat vanuit de hele wereld met de stromingen mee naar een plek in de Stille Oceaan is gedreven. Vermoedelijk zijn er meer van dit soort verzamelplekken in de oceanen en zeeën. Het probleem is dat plastic niet vergaat. Het breekt af in minuscule stukjes, die onderdeel van het water gaan uitmaken. Uiteindelijk komen die deeltjes in de voedselketen terecht of zakken naar de bodem. Goossens: ,,Niemand kan ze opruimen. Er bestaat geen magneet voor plastic.'' Het gif raakt daarbij volgens haar steeds geconcentreerder omdat het andere gifstoffen aantrekt. ,,Het kwalijke is dat we er bijna niet omheen kunnen. Het gif zit echt overal in; in babyflesjes, speelgoed, tupperware.'' Goossens begrijpt niet goed waarom de schadelijke stoffen niet worden vervangen door alternatieven. De markt geeft steeds aan dat dit te duur is, maar uit onderzoek blijkt dat op een goedkopere manier plastic kan worden gemaakt, stelt zij. ,,De productie kost momenteel 1 miljard vaten olie per jaar.'' ,,Is de consument bereid om meer te betalen voor iets wat beter is voor de omgeving? Zo is onze economie toch georganiseerd: degene met de laagste prijs wint. De consument neemt die beslissing'', zegt Jacques Joosten van directeur Dutch Polymer Institute (DPI) hierover in Plastic Soep. In haar boek laat de auteur diverse mensen, die op de een of andere manier met plastic hebben te maken, aan het woord. Minister Jacqueline Cramer (Milieu) liet Goossens weten dat zij in de nabije toekomst twee dingen wil realiseren. ,,Ten eerste - en daar ben ik al hard mee bezig - wil ik dat het plastic afval zo gerecycled wordt, de keten zodanig wordt gesloten, dat er niets meer in zee terecht kan komen. En ten tweede wil ik dat al het afval - niet alleen het plastic afval - dat door boten in zee wordt gedumpt, wordt beperkt.'' Het meeste afval in de oceaan komt vanaf land daar terecht. Het waait van vuilnisbelten, spoelt uit rioleren.

Amsterdam De Amsterdamse wethouder Carolien Gehrels had recent kritiek op de plannen van milieuminister Jacqueline Cramer, die huisvuil overal gescheiden wil laten ophalen, met aparte bakken voor gemakkelijk te hergebruiken plastic. In plaats daarvan wil Gehrels al het afval blijven verbranden in de Afval Energie Centrale. Zij wil plastic afval blijven verbranden met de rest van het huisvuil. Volgens Gehrels is dat minstens zo gunstig voor het milieu, vanwege de efficiëntie waarmee de afvalverbrander vuilnis omzet in energie en opnieuw te gebruiken grondstoffen. In de grote steden mag bovendien worden verwacht dat veel bewoners maar matig tot het scheiden van plastic uit het huisvuil te bewegen zullen zijn. Ook Rotterdam is om die reden tegen. Maar de Tweede Kamer wil dat Cramer voet bij stuk houdt. Verbranden wordt alom gezien als een ouderwetse omgang met afval. CDA en SP vragen de minister hoe zij Amsterdam tot de orde gaat roepen en ook de VVD volgt Cramer op dit punt. Ook de PvdA wil 'alleen in laatste instantie' verbranden en zal dit met een motie nog eens extra ontmoedigen, kondigt PvdA-Kamerlid Jan Boelhouwer aan. Dit zou kunnen met een lager tarief voor materialen die gemakkelijk hergebruikt kunnen worden.

4. Straling 4.1 Radio-Activiteit Uit: de Volkskrant van woensdag, 25 februari 2009

14. Bronnen Jordanië bevatten radium Reuters gepubliceerd op 25 februari 2009 23:07, bijgewerkt op 26 februari 2009 07:48 LONDEN - Het water in eeuwenoude ondergrondse bronnen en putten in Jordanië bevat twintig keer meer straling dan is toegestaan voor veilig drinkwater. Dit blijkt uit een onderzoek waarvan de resultaten woensdag werden gepresenteerd in het blad Environmental Science and Technology. De studie werpt de vraag op of water uit bronnen in andere landen in het Midden-Oosten wel veilig is voor de bevolking. Uit het onderzoek blijkt dat water van een ondergrondse bron hoge concentraties bevatte van een radioactieve stof die in verband wordt gebracht met kanker. Het water vormt een gezondheidsrisico voor de duizenden bewoners in Centraal-Jordanië die het gebruiken. ‘Dit water wil je niet drinken’, zegt Avner Vengosh, onderzoeker bij de Amerikaanse Duke Universiteit, die het onderzoek leidde. Vengosh wijst op het grote gevaar van botkanker en leukemie voor de bewoners. De onderzoekers onderzochten het water van 37 putten in een gebied aan de zuidelijke grens van Jordanië met Saoedi-Arabië op radioactiviteit. Amman heeft het gebruik van water uit dit gebied opgevoerd omdat de grootste bron voor water, de Yarmouk-rivier, niet aan de groeiende behoefte kan voorzien. Eerst dachten de onderzoekers dat het lage zoutgehalte van het water het geschikt maakte voor consumptie. Maar vervolgens bleek uit verder onderzoek dat het water hoge concentraties bevatte van het natuurlijk voorkomende, radioactieve radium.

Het onderzoek kan gevolgen hebben voor andere landen in het Midden-Oosten die ook dergelijke ondergrondse waterbronnen aanboren in hun gevecht tegen het tekort aan water. Met name de bevolkingen van Israël, Egypte, Libië en Saoedi-Arabië lopen het risico te worden blootgesteld aan een hoge concentratie radioactiviteit. ‘Wij vermoeden dat hoog radioactief grondwater ook voorkomt in deze landen’, aldus Vengosh.

Van: de website Vroege Vogels van woensdag, 18 maart 2009

15. Dieren Tsjernobyl erger geraakt

Radioactieve straling heeft dieren die in de buurt leefden van de plaats waar de Tsjernobyl-kernramp plaatsvond, veel erger geraakt dan eerder werd aangenomen. Dat blijkt uit resultaten van een woensdag gepubliceerd onderzoek van het Nationaal Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek in Frankrijk. De studie toont aan dat het aantal vlinders, spinnen, sprinkhanen en andere ongewervelde dieren beduidend lager is in besmette gebieden. Onderzoekers ontdekten dat er in sommige gebieden bijna helemaal geen dieren waren. Ook constateerden wetenschappers dat de dieren vaker misvormd waren, ze waren bijvoorbeeld vaker verkleurd of hadden vaker onvolgroeide ledematen. De resultaten spreken eerder onderzoek tegen dat zou aantonen dat de dierenpopulaties juist weer toenamen of dat het gebied weer in orde zou zijn. De onderzoekers inspecteerden een gebied met een straal van 30 kilometer rondom de kernreactor. Oekraïne vormde het gebied om tot een natuurreservaat met wolven, bizons en beren. De ramp met de kerncentrale Tsjernobyl in Oekraïne vond plaats in 1986. Volgens Wereldgezondheidsorganisatie zijn 9000 mensen omgekomen door de ramp. Milieuorganisatie Greenpeace voorspelt echter een uiteindelijk dodenaantal van 93.000 personen. Bron: ANP

4.2 Elektromagnetische straling

Van: de website Webwereld.nl

16. 'GSM-stralingsziekte zit tussen de oren'

  Gepubliceerd: Donderdag 19 maart 2009 Auteur: Loek Essers Er is wél een verband tussen elektromagnetische straling en gezondheidsklachten, maar niet causaal. Er is sprake van een omgekeerd placebo-effect. Dit blijkt uit een onderzoek (pdf) van de Gezondheidsraad, een officieel adviesorgaan van de Nederlandse overheid. "Het aantal mensen dat een grote verscheidenheid aan gezondheidsklachten toeschrijft aan allerlei bronnen van elektromagnetische velden in huis en op het werk, lijkt toe te nemen. Gerapporteerd worden bijvoorbeeld hoofdpijn en migraine, vermoeidheid, slapeloosheid, concentratieproblemen, jeuk en warmtesensaties. Ook het aantal mensen dat zich op grond van dergelijke klachten als elektrogevoelig beschouwt, lijkt te groeien. Als veroorzakers van deze klachten worden vooral mobiele telefoons, basisstations en DECT draadloze telefoons genoemd, en tegenwoordig ook steeds vaker draadloze computernetwerksystemen", stellen de onderzoekers. Toch kan de oorzaak van de klachten niet wetenschappelijk verklaard worden door de schuld te geven aan elektromagnetische straling. De Gezondheidsraad vergeleek verschillende representatieve onderzoeken naar een mogelijk verband tussen de straling en lichamelijke klachten. Volgens de raad blijkt hieruit dat er geen oorzakelijk verband is tussen die klachten en de straling.

Verband is er wel "Wel is er een verband tussen de klachten en de veronderstelling blootgesteld te worden en daarmee naar alle waarschijnlijkheid de mate van risicoperceptie. Dat doet overigens niets af aan het feit dat die klachten er zijn en om een oplossing vragen", concluderen de onderzoekers. De klachten zouden 'erg veel' voorkomen. De raad heeft het onderzoek aangeboden aan minister Jaqueline Cramer van VROM. Daarnaast ligt het document op de bureau's van minister Ab Klink van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Donner) en de staatssecretaris van Economische zaken (Heemskerk).

Meer voorlichting De Gezondsheidsraad adviseert de overheid om actie te ondernemen tegen het idee dat elektromagnetische straling schadelijk is voor de gezondheid: "Omdat de klachten die sommige mensen toeschrijven aan een dergelijke blootstelling vooral gerelateerd lijken te zijn aan de veronderstelling blootgesteld te worden, lijkt het raadzaam nog meer aandacht te schenken aan voorlichting." Uit: de Leeuwarder Courant van dinsdag, 7 april 2009

17. Straling ongevaarlijk? Asbest vroeger ook.

HEERENVEEN – Arjen Keesman, natuurarts in Heerenveen, laat zich niet zo gemakkelijk overtuigen van de onschadelijkheid van elektromagnetische straling. Dat de Gezondheidsraad er geen gevaar in ziet, doet hem niks. “Dat zeiden ze vroeger over asbest ook, maar de tijd heeft het achterhaald”. Met zijn praktijkgenoot Dick Nicolai en 48 andere dokters ondertekende hij een alndelijk appel aan de politiek. Daarin dringen ze aan op maatregelen om de blootstelling van burgers aan elektromagnetische velden, zoals van zendmasten en hoogspanningsleidingen, te verminderen. Wekelijks, zegt Keesman, ziet hij 4 of 5 patiënten met klachten die vermoedelijk worden veroorzaakt door de alom aanwezige straling. Die klachten kunnen uiteenlopen van slapeloosheid tot chronische vermoeidheid, hoofdpijn en hartkloppingen. “de een is er gevoelig voor, de ander niet”. Wie er wel gevoelig voor is, is de klos want de straling ontlopen is er in de huidige samenleving niet meer bij. Äls je in de buurt woont van een transformatorhuisje of hoogspanningsleiding, kun je verhuizen maar dat is niet altijd haalbaar”. Vandaar het beroep op de politiek de straling bij de bron aan te pakken. Mensen kunnen er zelf wel wat aan doen om de straling te verminderen. Zo adviseert Keesman patiënten met slaapproblemen hun slaapkamer te saneren: weg met de klokradio en de tv. “Koop een ouderwetse wekker, dat scheelt een stuk”.

Uit: de Volkskrant van woensdag, 20 april 2009

18. Omstreden zendmast Rotterdam komt er toch ANP

DEN HAAG - Bewoners aan de Suze Groeneweglaan in Rotterdam krijgen definitief een omstreden zendmast voor communicatie tussen hulpverleners in hun straat. Nader onderzoek heeft geen goede alternatieve locatie opgeleverd. Minister Guusje ter Horst van Binnenlandse Zaken heeft daarom opdracht gegeven de bouw van de C2000-mast te hervatten. Dat heeft ze woensdag aan de Tweede Kamer geschreven. Volgens haar moet de veiligheid van de bewoners en hulpverleners in het centrum van Rotterdam zwaarder wegen dan het belang van de bewoners in de buurt van de zendmast van 53 meter hoog in de deelgemeente Delfshaven. Omwonenden protesteren al geruime tijd tegen de komst van de mast. Het is volgens Ter Horst de bedoeling de vormgeving ervan en de apparatuurruimte ‘zo goed mogelijk in te passen in de omgeving’.

Uit: de NRC van maandag, 6 april 2009

19. Artsen vragen aandacht voor stralingsrisico's ANP

Den Haag, 5 april. De politiek en de gezondheidszorg moeten maatregelen nemen om de blootstelling aan elektromagnetische velden te verminderen. Die oproep doen vijftig Nederlandse artsen. Zij ondertekenden een appèl van het Nationaal Platform Stralingsrisico's. Het platform, dat het publiek bewust wil maken van de vermeende gezondheidsrisico's van mobiele telefoons en andere apparaten, maakte dit vandaag bekend. Volgens de ondertekenaars is sprake van een algemene toename van chronische aandoeningen, zoals chronische hoofdpijn, moeheid en slaapstoornissen. Zij brengen dat in verband met ,,de explosieve toename van stralingsbelasting in de leefomgeving'', onder meer via mobiele telefoons, zendinstallaties en elektrische huishoudelijke apparatuur.

Het appèl wordt volgende week gepresenteerd in Den Haag. De Gezondheidsraad stelde recentelijk in een rapport dat niet de daadwerkelijke straling van mobiele telefoons en andere apparatuur, maar de veronderstelling eraan te worden blootgesteld leidt tot gezondheidsklachten. De Gezondheidsraad adviseert parlement en regering over wetenschappelijke vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid.

5. Arbeid en Milieu Uit: de Volkskrant van dinsdag, 31 maart 2009

20. Met ‘superasbest’ kun je beter té voorzichtig zijn Bart Dirks

DEN HAAG - Ze zitten al als UV-reflectoren in sommige zonnebrandcrèmes, in stropdassen waar geen vlekken op kunnen komen, in het rubber van innovatieve autobanden en in medicijnen die gericht moeten worden toegediend. Nanodeeltjes hebben de toekomst. Maar over de mogelijke risico’s van het werken met deze nanodeeltjes – vijfhonderd keer dunner dan een menselijke haar – is nog weinig bekend. Critici hebben het zelfs over ‘superasbest’. Vanwege die onzekerheid over nanotechnologie bracht de Sociaal Economische Raad (SER) dinsdag een advies uit aan minister Donner (Sociale Zaken), onder de titel ‘veilig omgaan met nanodeeltjes op de werkplek’. Het uitgangspunt: liever nu té voorzichtig zijn, dan achteraf spijt krijgen. Omdat de risico’s van nanotechnologie nog amper in kaart zijn gebracht, moeten de piepkleine deeltjes worden behandeld als ‘zeer gevaarlijke stoffen’. ‘Een veilige werkplek staat voorop’, aldus Robin Linschoten, de voorzitter van de adviescommissie. ‘De werknemer staat centraal. De werkgever moet de blootstelling aan nanodeeltjes tot een minimum beperken, en moet de gezondheid van de werknemers monitoren.’ Wat betreft de vakcentrale FNV had het advies aan de minister wel verder mogen gaan. Zo wordt in Australië gedacht over een verbod op bepaalde koolstof nanobuisjes die longkanker zouden veroorzaken. Toch is ook de vakbond niet ontevreden. ‘Het is jammer dat er zestig jaar geleden niet zo’n soort adviescommissie is geweest als vandaag’, zegt Wim van Veelen van de vakcentrale FNV. ‘Dan hadden we misschien kunnen voorkomen dat er anno 2009 nog altijd vijfhonderd mensen per jaar sterven aan asbest.’ In Nederland werken nu zeker vierhonderd mensen met nanodeeltjes, vaak in laboratoria van onderzoeksinstellingen. Dat aantal neemt de komende jaren naar verwachting snel toe. In 2004 werd er wereldwijd voor 25 miljard euro aan producten verkocht waarin nanodeeltjes zijn verwerkt, tegen 2014 zou die markt al 2.000 miljard euro kunnen beslaan. Er wordt zelfs over gespeculeerd dat nanodeeltjes het geheugen en denkvermogen van de mens kunstmatig kunnen verhogen. Er valt veel te zeggen over de wenselijkheid van al die toepassingen, over de aansprakelijkheid bij eventuele schade en over veiligheid en privacy. Daarom kondigde minister Van der Hoeven (Economische Zaken) gisteren een ‘brede maatschappelijke discussie’ aan. De Commissie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie moet voor 1 januari 2011 rapporteren ‘hoe de samenleving denkt over nanotechnologie’.

Het kabinet wil die resultaten vervolgens gebruiken bij het maken van nieuw beleid over nanotechnologie.

21. Giftige stoffen eisen hoge tol onder werknemers Door: David Davidson | redactie HRpraktijk | 20 april 2009

Giftige stoffen eisen tien keer zoveel dodelijke slachtoffers onder werknemers als ongevallen op de werkvloer, blijkt uit een rapport van het Europees agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA). Volgens deskundigen komen gevaarlijke stoffen niet alleen voor in de chemische sector, maar ook in de landbouw, de gezondheidszorg en de bouw. In Europa sterven jaarlijks zo'n 74 duizend werknemers door gevaarlijke stoffen op het werk.

Gezondheidsschade Volgens EU-OSHA werkt zo'n 15 procent van de Europese werknemers een kwart van de werktijd met chemische producten. Eén op de tien ademt dampen in en bijna 20 procent krijgt op het werk stof, dampen of rook binnen. Deze vormen van blootstelling zijn volgens EU-OSHA een niet te onderschatten risico voor de gezondheid van werknemers in Europa. Mogelijke gevolgen zijn: allergieën, astma, onvruchtbaarheid en kanker.

Nanotechnologie Rondstuivende nanodeeltjes vormen één van de grootste gevaren waartegen werknemers beschermd moeten worden. De microscopische deeltjes komen vrij bij toepassingen van nanotechnologie, in bijvoorbeeld de cosmetica- en computerindustrie.

Onvoldoende Volgens EU-OSHA besteden bedrijven onvoldoende aandacht aan het verwijderen of vervangen van gevaarlijke stoffen. Vooral onderaannemers en het midden- en klein bedrijf letten te weinig op chemische risico's. Deskundigen maken zich het meest zorgen over beroepssectoren als afvalverwerking, de bouwsector en dienstverlening zoals schoonmaak en thuiszorg. Tip U kunt op de volgende manieren de risico’s van het werken met gevaarlijke stoffen beperken: • • • •

Maak gebruik van de minst schadelijke producten of werkmethoden; zorg voor afzuiging en ventilatie en zie toe dat werknemers hier gebruik van maken; voorkom dat werknemers zich onnodig blootstellen aan gevaarlijke stoffen; stel persoonlijke beschermingsmiddelen aan werknemers ter beschikking.

6. Vervoer van chemische stoffen Uit: de Volkskrant van donderdag, 19 maart 2009

22. Laatste rit voor ammoniaktrein Van onze verslaggeefster Kim van Keken DEN HAAG - De ammoniaktransporten over het spoor tussen Geleen en IJmuiden worden eind december stopgezet. Het kabinet heeft, bleek donderdag, daarover een akkoord gesloten met de betrokken provincies en het Limburgse chemieconcern DSM.

Al eerder was sprake van een zogeheten principeakkoord. Maar nu wordt, zo beweert het kabinet, de grootste ammoniakstroom van jaarlijks 116 treinen een halt toegeroepen. Amsterdam, Utrecht, Den Bosch en Eindhoven zouden daardoor minder risico lopen op ongelukken met gifgastreinen. Voor de Kamer een stap in de goede richting. Maar het vervoer van gevaarlijke stoffen kan nog een stuk beter worden geregeld, bleek gisteren tijdens een debat. Er rijdt meer door Nederland dan alleen deze ammoniaktreinen. Volgens Kamerlid Vendrik (GroenLinks) is de tijd van het polderen voorbij. ‘Bedrijven hebben niet onbeperkt het recht om gevaarlijke stoffen te vervoeren’, zei hij. Poppe van de SP ziet al 13 jaar ‘gepolder met lokale overheden en de branche’. En ook de coalitiepartijen PvdA en het CDA maken zich zorgen over de giftreinen. 2 procent van de gevaarlijke stoffen wordt over spoor vervoerd. Toch liggen daar nog de meeste ‘knelpunten’ wat betreft veiligheid. ‘Een lastige klus’, aldus het CDA. Milieuminister Cramer en Verkeersminister Eurlings erkenden die ‘knelpunten’ enkele maanden geleden in een brief. Vooral in de Randstad en in Brabant zijn de problemen niet zomaar op te lossen. Vooral omdat juist het spoor loopt door dichtbevolkte gebieden en stations in het centrum van steden liggen. Desondanks gaat Eurlings ervan uit deze zomer met de sector goede afspraken te kunnen maken, zei hij gisteren. GroenLinks geeft hem het voordeel van de twijfel. ‘Dit is de minister van aanpakken, doorpakken, inpakken en wegwezen.’

Uit: de Volkskrant van dinsdag, 30 juni 2009

23. Zeker 15 doden bij treinexplosie Italië Van onze buitenlandredactie

ROME - Bij een gasexplosie in Noord-Italië zijn dinsdag zeker 15 doden gevallen. Twee treinwagons gevuld met het vloeibare gas lpg ontploften maandag rond middernacht in de Toscaanse havenstad Viareggio. Ongeveer vijftig personen raakten gewond van wie ongeveer dertig zeer ernstig.

Overal vlammen nadat in het centrum van de Toscaanse stad Viareggio twee wagons met het vloeibare gas lpg onploften. Omliggende huizen en het station werden getroffen. (AP) Bij het treinstation in het centrum van de stad ontstond een enorme vuurzee toen de goederentrein ontspoorde. Zeker driehonderd reddingswerkers zijn op zoek naar overlevenden. Gevreesd wordt dat het dodental nog zal oplopen. Speciale teams zijn bezig om te voorkomen dat de andere lpg-tanks ontploffen. Vuurbal Zo'n duizend omwonenden zijn geevacueerd. 'We zagen een grote vuurbal die naar de lucht reikte', zegt Gianfranco Bini die woont in een gebouw tegenover het station. 'We hoorden drie grote klappen, net als bommen die ontploften. Het leek alsof oorlog was uitgebroken.'

Een andere ooggetuige meldde dat de trein in volle vaart op het station af kwam, ontspoorde en op een doodlopend steegje afvloog. Daarop vonden meerdere explosies plaats. Een andere getuige vertelt: ‘Ik zag mensen uit hun auto vluchten, terwijl ze hun brandende kleren van hun lijf trokken, sommigen trokken stukken huid eraf.’ De doden zijn zo verminkt, dat het nog moeilijk wordt ze te identificeren. Onder de slachtoffers in de stad, gelegen op 350 kilometer van Rome, bevinden zich twee automobilisten die volledig verrast werden door de vuurzee en zeven bewoners van huizen in het rampgebied. Ingestort De explosie was zo krachtig dat de vlammenzee huizen aan een nabijgelegen straat heeft getroffen in een straal van 300 meter rond de goederentrein. Ten minste twee gebouwen zijn door de kracht van de explosie ingestort. Een achtjarige jongen is levend onder het puin vandaan gehaald. De hulpdiensten in de kustplaats zijn massaal uitgerukt en voor het gebied is de noodtoestand afgekondigd. De omgeving van het station werd ontruimd. Het ongeluk kan zijn veroorzaakt door een beschadigd spoor of een probleem met de remmen van de trein, zei een politiewoordvoerder in de nabijgelegen stad Lucca, waar Viareggio onder valt. Pisa De goederentrein met veertien wagons was vanuit het noorden op weg naar Pisa, ten zuiden van Viareggio. Dertien wagons zouden van het Duitse vervoersbedrijf Deutsche Bahn zijn en een van de Poolse treinvervoerder Pkp.

Van: de website L1 NWS van vrijdag, 1 mei 2009

24. Schipper lucht tanks: mensen op oever onwel

Bij de sluis in de Maas bij Heel heeft de brandweer donderdag een tanker gestopt. De eigenaar van de boot had eerder ter hoogte van een camping in Kessel de tanks gelucht. Hierdoor kwam gas vrij waardoor een vrouw onwel werd en diverse campinggasten hoofdpijn kregen. De campinggasten hadden geen behandeling nodig. Tegen de schipper van de Nederlandse tanker, die onderweg was naar DSM, loopt een strafrechtelijk onderzoek. Het is volgens de brandweer nog niet duidelijk of hij op die locatie zijn tanks wel mocht luchten. Na metingen mocht het schip de sluis passeren.

Uit: de Volkskrant van dinsdag, 19 mei 2009

25. Lading van Probo Koala deed meters doorslaan ACHTERGROND, Van onze verslaggever Jeroen Trommelen

AMSTERDAM - Dat het afval van de Probo Koala schadelijk kon zijn voor de gezondheid bleek in 2006 niet alleen in Ivoorkust, waar de illegale gifdumping volgens de overheid 17 doden en honderden gewonden veroorzaakte. Ook in Amsterdam zorgde de beruchte partij afval voor 120 klachten en werden drie mensen onwel. En dat terwijl slechts een deel van de chemicaliën werd overgepompt – in plaats van in de open lucht gestort.

De Probo Koala in de haven van Paldiski in Estland. (EPA) Het bedrijf Trafigura Beheer dat de partij later in Afrika door een plaatselijk bedrijf liet dumpen, blijft volhouden dat het afval geen ernstige gezondheidsschade kan hebben veroorzaakt. Tijdens de rechtszaak van de slachtoffers tegen Trafigura in Londen zal dit later dit jaar worden bewezen met metingen van onafhankelijke experts, zegt het bedrijf. Volgens een deskundigenrapport van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) dat maandag openbaar werd, bevatte het Probo Koala-afval echter voldoende ingrediënten voor een rampzalige gebeurtenis. Het afval zat vol met zwavel en zwavelverbindingen; afkomstig van een primitief raffinageproces op open zee. In Ivoorkust werd 528 kubieke meter gedumpt: 528 duizend liter. Volgens het NFI bestond de partij voor 6,8 procent uit zwavel, voor 3,5 procent uit mercaptanen en voor 0,5 procent uit zwavelwaterstof. Die cijfers lijken veel op de resultaten van een andere onafhankelijke meting; die van de Ivoriaanse milieudienst Ciapol. Toen de Probo Koala aankwam in Abidjan bevatte het afval volgens de analyse van deze dienst 0,61 procent zwavelwaterstof.

Meters doorgeslagen De zwavelwaterstofmeters van personeelsleden van verwerkingsbedrijf Amsterdam Port Services (APS) zijn op de dag dat het afval werd overgepompt letterlijk ‘doorgeslagen’, stelt het rapport. Het maximum dat die meters konden aangeven was 100 PPM (deeltjes per miljoen). Bij die hoeveelheid krijgen mensen al last van hun ogen en ademhaling. Wie langer dan twee minuten 800 PPM zwavelwaterstof inademt, raakt bewusteloos en kan overlijden. Ook de mercaptanen (een andere zwavelverbinding) in het afval hebben in Amsterdam waarschijnlijk gezondheidsproblemen veroorzaakt. In de directe omgeving van de Amsterdamse Petroleumhaven zijn de maximale grenswaarden waarschijnlijk overschreden en kregen mensen last van misselijkheid en hoofdpijn, reconstrueert het rapport.

Meting Trafigura Wat de ‘onafhankelijke’ meting van Trafigura daar tegenover kan zetten, is de vraag. Al in 2006 beriep het bedrijf zich op analyses die zouden bewijzen dat het afval geen grote gezondheidsschade kan hebben veroorzaakt. Het Rotterdamse laboratorium Saybolt, dat die monsters onderzocht, liet echter weten dat daaraan niet veel waarde kon worden gehecht. De monsters waren niet zoals gebruikelijk

gezegeld en niet gelabeld, waardoor de herkomst onduidelijk was. Ze werden aangeleverd door Trafigura zelf. ‘Wat de juridische waarde daarvan is, weten we niet’, aldus het laboratorium.

26. 2.600 liter giftige stof in afval Probo Koala

Van onze verslaggever Jeroen Trommelen

AMSTERDAM - Het afval van het schip Probo Koala van de Nederlands-Britse oliehandelaar Trafigura dat in 2006 in Ivoorkust werd gedumpt, bevatte ruim 2.600 liter van de zeer giftige zwavelwaterstof.

De Probo Koala in de haven van Paldiski in Estland. (EPA) Dat blijkt uit een vertrouwelijke analyse van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) die in het bezit is van de Volkskrant. Bij het dumpen van het afval in Ivoorkust in augustus 2006 zouden tien tot zeventien doden zijn gevallen. Duizenden omwonenden kregen gezondheidsklachten. De rechtszaak waarin de slachtoffers compensatie eisen van Trafigura, de op één na grootste grondstoffenhandelaar ter wereld, begon afgelopen week in Londen. Ze werd meteen verdaagd tot oktober. Volgens Trafigura is het uitgesloten dat het afval van de Probo Koala zware gezondheidsklachten heeft veroorzaakt. Uit eigen analyses zou gebleken zijn dat het geen zwavelwaterstof bevatte. Volgens het bedrijf wordt die conclusie ‘ondersteund door onafhankelijke verklaringen van experts’.

Centrum van Londen Juist de analyse van het Nederlands Forensisch Instituut maakt de relatie met gezondheidsschade echter aannemelijk, zegt toxicoloog John Hoskins, lid van de Royal Society of Chemistry. Tegenover BBC Newsnight zei hij dat ‘als dit afval in het centrum van Londen zou zijn gedumpt, het effect zou hebben gehad op miljoenen mensen’. Naar aanleiding van de uitzending besloot Trafigura vrijdag de BBC te vervolgen wegens smaad. Volgens de meeste experts kan alleen zwavelwaterstof, dat bijna even giftig is als blauwzuurgas, voor de heftige klachten en dodelijke slachtoffers in Ivoorkust hebben gezorgd. Het Nederlands Forensisch Instituut blijkt al in 2006 te hebben geconstateerd dat het afval van de Probo Koala 0,5 procent van de stof bevatte. De meting werd gedaan in Amsterdam, waar de Probo Koala in juli 2006 problemen veroorzaakte. Justitie wilde de analyse niet vrijgeven omdat de Nederlandse rechtszaak tegen Trafigura nog niet is begonnen. De zaak staat pas in 2010 op de rol.

7. Asbestzaken

Van: de website L1 NWS van dinsdag, 30 juni 2009

27. Schadevergoeding voor weduwe asbestslachtoffer Arfman

  De weduwe van Ton Arfman uit Beek krijgt een schadevergoeding van 43.000 euro van asbestproducent Nefalit. Dat heeft de rechtbank in Maastricht besloten. Dit is voor het eerst dat er een schadevergoeding wordt toegewezen aan iemand die tijdens het klussen thuis is blootgesteld aan asbest. Ton Arfman was in 2007 naar de rechter gestapt om een schadevergoeding te eisen. Hij leed aan een ongeneeslijke vorm van kanker. Die had hij opgelopen tijdens het zagen in asbest platen van de firma Nefalit, midden jaren 70. Volgens de rechtbank wist Nefalit toen al van de gezondheidsrisico's, maar liet het bedrijf na consumenten te waarschuwen. In 2007 wees de Maastrichtse rechtbank al een voorschot van 30.000 euro toe, maar hier ging het bedrijf tegen in beroep. Een bodemprocedure heeft de weduwe nu alsnog in het gelijk gesteld. Arfman is overleden in 2008.

Uit: Het Parool van woensdag, 1 juli 2009

28. Postuum gelijk in asbestzaak AMSTERDAM - De rechter heeft Piet Schokker uit Zunderdorp, die drie jaar geleden met zijn vrouw een rechtszaak tegen asbestproducent Nefalit aanspande, een schadevergoeding toegewezen omdat zijn vrouw ongeneeslijk ziek werd en overleed door asbestvezels. Drie jaar geleden sleepte Corrie Schokker-Hoeve de firma Nefalit voor de rechter. Een jaar daarvoor hadden artsen bij haar longkanker geconstateerd, veroorzaakt doordat ze jaren eerder thuis in aanraking was gekomen met asbesthoudende platen van de firma. In het gunstigste geval had ze nog een paar jaar te leven. Afgelopen april overleed ze op 69-jarige leeftijd, een paar maanden voor de uitspraak dus. ''Ik heb mijn vrouw beloofd door te gaan tot op het gaatje,'' zegt Schokker, die deze maand 72 wordt. ''Wat dat betreft is het een vorm van genoegdoening. Maar het zal nooit genoeg zijn, ik krijg mijn vrouw er niet door terug. Van Nefalit heb ik zelfs geen excuses gekregen. Bovendien moeten we nog afwachten of het bedrijf in hoger beroep gaat.'' De advocaat van Nefalit kon dat vanmorgen nog niet zeggen. De rechter heeft Schokker 48.717 euro toegewezen, met rente erbij het maximale wat in dergelijke zaken wordt uitgekeerd. Deze maand werd ook in Maastricht een schadevergoeding uitgekeerd in een zaak over asbest, maar daar viel het bedrag lager uit. Advocaat Bob Ruers is tevreden met de uitspraak. ''De rechter heeft honderd procent van het bedrag toegekend, dat is bijzonder omdat het hier om consumenten gaat. Eerder waren het vooral mensen die beroepsmatig met asbest gewerkt had-

den die een schadevergoeding kregen.'' De betreffende asbestplaten werden geproduceerd door de firma Asbestona, later Nefalit. Bij de verkoop is volgens de rechter onzorgvuldig gehandeld omdat nooit melding is gemaakt van het risico dat verbonden was aan het verwerken van de platen, terwijl dit al ver voor 1972 bekend was bij de producent. In dat jaar verbouwden de Schokkers de keuken; vanwege hun houten huis kozen ze op advies van de verzekeraar voor asbestplaten, omdat die brandbestendig zijn. Corrie hielp met het opruimen van de rommel, haar man, vader en broers deden het timmerwerk. Juist het opvegen van asbestzaagsel, wat zij deed, is gevaarlijk. ''Soms voel ik me er wel eens schuldig over want ik heb die platen aangebracht,'' zegt Schokker. ''Het materiaal zit natuurlijk nog steeds in ons huis, dat maakt het ook nog moeilijker het ooit te verkopen. Want je moet dat natuurlijk wel melden.'' Hij probeert niet te veel bezig te zijn met de gebeurtenissen. ''Ik ben gezond en heb gelukkig mijn bezigheden. Ik zit bij een voetbalclub en ben voorzitter van een biljartclub.'' (JEFF PINKSTER)

8. Diversen Van: de website L1 NWS van woensdag, 18 maart 2009

29. Uitstoot giftige stoffen DSM fors gedaald

  De uitstoot bij DSM van giftige stoffen is in 2008 fors gedaald. Dat staat in het duurzaamheidsverslag, dat het chemieconcern heeft gepresenteerd. Door een aantal ingrepen in de fabrieken in Geleen is daar de uitstoot van stikstof met ruim de helft gedaald. Ook de uitstoot van andere stoffen, zoals zwaveldioxide en CO2 (koolstofdioxide) daalde met enkele tientallen procenten. DSM heeft daarmee op dit gebied voldaan aan zijn doelstellingen.Daarnaast wil het bedrijf meer vrouwen op belangrijke functies en moet het ziekteverzuim omlaag.

Van: de website L1 NWS van woensdag, 8 april 2009

30. Edelchemie: lozingen waren niet illegaal

  De lozingen die hebben plaatsgevonden bij recyclingbedrijf Edelchemie in Panheel, zijn volgens directeur Leo Nevens helemaal niet illegaal. Ook zegt hij dat het water helemaal niet zo vervuild is als het waterschap Peel en Maasvallei doet voorkomen. Nevens zegt hoogstpersoonlijk de kraan opengedraaid te hebben. Het gaat om een lozing van zo'n 450 kubieke meter water, waarin sporen van cadmium, zink en lood zitten. Eind vorig jaar verviel de vergunning om afvalwater te lozen. Het waterschap sprak eerder nog over een ongewenste situatie. Bij een volgende illegale lozing zal het waterschap direct optreden.

Uit: de NRC van maandag, 4 mei 2009

31. Fraude met vuile grond in Limburg ANP

Maastricht, 4 mei. Een bodemadviesbureau en twee grondverzetbedrijven in Limburg worden verdacht van gesjoemel met bodemrapporten en vervuilde grond. Het bodemadviesbureau is voor een jaar geschorst door Limburg, zo heeft een woordvoerder van de provincie vanochtend in de regionale pers bevestigd. Limburg heeft sinds twee jaar een zogenoemd keteninterventieteam bodem. Voor 2007 werden vooral administratieve controles uitgevoerd. Sindsdien controleren medewerkers van het team de bedrijven daadwerkelijk. Met succes, aldus het team, waarin provincie, Rijkswaterstaat, gemeenten en de inspectie van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu samenwerken. Leden van het team posten ongezien bij bedrijven of nemen zelf bodemmonsters. Ook volgen ze grondtransporten. Uit deze observaties bleek onder meer dat vervuilde grond terug in het milieu werd gebracht. Dat is immers goedkoper dan de vervuilde grond storten bij de officiële grondreiniger, aldus de provincie. Zo constateerden leden van het team hoe verontreinigde grond werd hergebruikt in een landschappelijk gebied, met alle risico’s voor milieu en grondwater van dien. Voordat de leden van het team op onderzoek uitgaan, moet er wel een redelijk vermoeden van onregelmatigheden zijn. Het team in Limburg begon twee jaar geleden op experimentele basis. Het blijkt zo succesvol dat inmiddels vijf provincies over een dergelijk team beschikken met het doel foute bodembedrijven aan te pakken. Het Limburgse team betrapte overigens vijf bedrijven op overtreding van de regels. Bij twee ervan kon niet worden bewezen dat ze opzettelijk fouten hadden gemaakt.

Uit: de Volkskrant van vrijdag, 1 mei 2009

32. ‘Insecticiden veroorzaken grote bijensterfte’ ANP

UTRECHT - Wetenschappers van de Universiteit Utrecht luiden de noodklok over de sterk toegenomen bijensterfte in Nederland. De oorzaak zou liggen in het toelaten van een nieuwe generatie insectenbestrijdingsmiddelen in ons land, zo melden de Utrechtse wetenschappers vrijdag. De zogeheten ‘neonicotinoïde’ middelen leiden volgens Frans onderzoek tot ineenstorting van de bijenstand. Deze soort insecticide is daarom in meerdere Europese landen al verboden. Het College voor de Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB) heeft de gebruiksmogelijkheden in Nederland daarentegen juist verruimd, zo schrijven de ongeruste onderzoekers. ‘In Nederland is de sterfte van bijenvolken in zes jaar tijd verdubbeld. Bijen zijn belangrijk voor de Nederlandse land- en tuinbouw. De sterfte kan grote gevolgen voor deze sector hebben’, aldus hoogleraar Jeroen van der Sluijs. De twee roepen op tot een verbod op neonicotinoïde insecticiden.

Uit: Het Reformatorisch Dagblad van maandag, 4 mei 2009

 

33. Shell hoeft niet te betalen voor milieuvervuiling

 

Shell hoeft niet te betalen voor milieuverontreiniging uit het verleden. WASHINGTON (ANP/AFP) – Shell hoeft niet te betalen voor milieuvervuiling die anderen met zijn producten hebben veroorzaakt. Dit heeft het Amerikaanse Hooggerechtshof maandag beslist. In de zaak ging het om het Amerikaanse bedrijf Brown & Bryant waaraan Shell jarenlang het pesticide D–D leverde. Brown & Bryant sloeg voorraden van de chemische stof van 1960 tot 1988 op een terrein op dat zwaar vervuild raakte en voor miljoenen dollar moest worden schoongemaakt. Brown & Bryant is failliet. De Amerikaanse overheid probeerde daarom de schoonmaakkosten op Shell te verhalen via de zogeheten Alomvattende Respons–, Schadevergoedings– en Verantwoordelijkheidsmilieuwet. De opperrechters hebben daar nu een stokje voor gestoken. Acht rechters vonden dat Shell niet meer verantwoordelijk was voor de producten die het had geleverd. Eén opperrechter was het daar niet mee eens.

Uit: de Volkskrant van maandag, 18 mei 2009