ELTON: Electronische leeromgeving voor luister- en spreekvaardigheid in het Hoger Onderwijs

ELTON: Electronische leeromgeving voor luisteren spreekvaardigheid in het Hoger Onderwijs

Projectaanvraag SURF Educatiefonds Maart 2000

Universiteit van Amsterdam Rijksuniversiteit Groningen Universiteit Leiden Katholieke Universiteit Brabant Universiteit Utrecht i.s.m. SPC Group ‘s-Hertogenbosch

Inhoudsopgave 1 2 3

4

5

6

7 8

Samenvatting.................................................................................................................................... 1 Inleiding en doelstelling van het project .......................................................................................... 3 Beoogde leeromgeving .................................................................................................................... 5 3.1 Voorgeschiedenis ..................................................................................................................... 5 3.2 De leeropdrachten en de rol van studenten en docenten .......................................................... 6 Luister- en spreekopdrachten ........................................................................................................... 6 Studenten.......................................................................................................................................... 6 Docenten .......................................................................................................................................... 7 3.3 Onderwijskundige meerwaarde................................................................................................ 7 3.4 Vergelijking met andere systemen ........................................................................................... 8 Profiel van de partners ..................................................................................................................... 9 Faculteit der Geesteswetenschappen, Universiteit van Amsterdam................................................. 9 Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen ......................................................................... 9 Faculteit der Letteren, Universiteit Leiden .................................................................................... 10 Faculteit der Letteren, Katholieke Universiteit Brabant................................................................ 11 Faculteit der Letteren, Universiteit Utrecht.................................................................................... 11 SPC Group ..................................................................................................................................... 12 Projectorganisatie........................................................................................................................... 13 5.1 Beschrijving ........................................................................................................................... 13 Penvoerder en formeel uitvoerder .................................................................................................. 13 Stuurgroep...................................................................................................................................... 13 Projectleider ................................................................................................................................... 13 Coördinatoren ................................................................................................................................ 13 SPC Group ..................................................................................................................................... 13 Projectgroep ................................................................................................................................... 13 5.2 Schematisch ........................................................................................................................... 13 Plan van aanpak ............................................................................................................................. 14 6.1 Realisatie leeromgeving ......................................................................................................... 14 Uitvoerders..................................................................................................................................... 14 Grondslag voor uitvoering ............................................................................................................. 14 Hergebruik en aanpassing bestaande componenten ....................................................................... 14 Gebruikte technologie .................................................................................................................... 15 Unicode support ............................................................................................................................. 16 Overige technologieën ................................................................................................................... 16 Benodigde infrastructuur................................................................................................................ 16 AV-hosting..................................................................................................................................... 17 Beveiliging..................................................................................................................................... 17 Uitleveromgeving........................................................................................................................... 17 Invoer/onderhoudsomgeving.......................................................................................................... 18 Globale fasering en werkwijze....................................................................................................... 18 Documentatie ................................................................................................................................. 18 6.2 Implementatie binnen de instellingen..................................................................................... 18 Begeleiding en coördinatie............................................................................................................. 19 Infrastructuur.................................................................................................................................. 19 Scholing ......................................................................................................................................... 19 Facilitering ..................................................................................................................................... 19 Subprojecten .................................................................................................................................. 19 Disseminatie binnen de instellingen............................................................................................... 20 6.3 Voorlichting en kennisdisseminatie buiten de instellingen .................................................... 21 Website .......................................................................................................................................... 21 Klankbordgroep ............................................................................................................................. 21 Conferenties ................................................................................................................................... 21 Publicaties ...................................................................................................................................... 21 Fasering.......................................................................................................................................... 22 7.1 Opsplitsing in werkpakketten/fases........................................................................................ 22 Begroting........................................................................................................................................ 25 8.1 Personele lasten...................................................................................................................... 25

i

8.2 Materiële kosten ..................................................................................................................... 26 8.3 Overige kosten ....................................................................................................................... 26 8.4 Totaalbegroting en subsidieaanvraag ..................................................................................... 26 Begroting........................................................................................................................................ 26 Subsidie en matching ..................................................................................................................... 26 9 Kwaliteitswaarborging ................................................................................................................... 27 9.1 Kwaliteitsbewaking................................................................................................................ 27 Ontwikkeltraject............................................................................................................................. 27 Implementatietraject....................................................................................................................... 27 9.2 Rapportage ............................................................................................................................. 27 Tussenrapportage ........................................................................................................................... 27 Eindrapportage............................................................................................................................... 27 9.3 Continuïteit............................................................................................................................. 27 9.4 Eigendomsrecht programmatuur ............................................................................................ 28 Bijlage 1 Overzicht uitvoerende partijen ............................................................................................... 29 Faculteit Geesteswetenschappen, Universiteit van Amsterdam ..................................................... 29 Faculteit Letteren, Universiteit Leiden........................................................................................... 29 Faculteit Letteren, Rijksuniversiteit Groningen ............................................................................. 29 Faculteit Letteren, Katholieke Universiteit Brabant....................................................................... 29 Faculteit Letteren, Universiteit Utrecht.......................................................................................... 29 SPC Group ’s-Hertogenbosch ........................................................................................................ 29 Bijlage 2: Potentieel aantal gebruikers ELTON in de betrokken instellingen........................................ 30 Bijlage 3: Gedetailleerde fasering .......................................................................................................... 31 Bijlage 4: Gedetailleerde begroting ....................................................................................................... 37

ii

1 Samenvatting In deze aanvraag presenteren vijf Nederlandse universiteiten een projectplan om in de periode van september 2000 tot september 2002 het onderwijs in de talen te vernieuwen door de ontwikkeling en implementatie van een web-gebaseerde leeromgeving. In deze leeromgeving kunnen diverse aspecten van het luister-, uitspraak- en spreekvaardigheidsonderwijs (voortaan luisteren spreekvaardigheidsonderwijs) worden getraind en getoetst. Het project concentreert zich op specifieke functionaliteit ten behoeve van luisteren spreekvaardigheid. Het gaat hierbij o.a. om het bieden van meertalige ondersteuning (inclusief ondersteuning van rechts-naar-links talen), fonetische transcripties, en opslag van gesproken teksten in portfolio’s. Het innoverend element van dit project is dat de bedoelde leeromgeving een belangrijk deel van de functionaliteit van de talenpractica vervangt en daaraan nieuwe didactische mogelijkheden toevoegt, met name door de integratie van verschillende media en plaats- en tijdsonafhankelijk gebruik voor zowel docenten als studenten. Hiermee wordt een integrale oplossing aangeboden voor de vraag hoe de huidige talenlaboratoria en analoge collecties van audio- en videofragmenten moeten worden gedigitaliseerd. Geen enkele electronische leeromgeving is namelijk toegespitst op de behoeften van luisteren spreekvaardigheidsonderwijs (er wordt niet voorzien in specifieke oefenvormen zoals het luisteren naar een model en naar de ingesproken tekst of het transcriberen van luisterteksten) en geen van de digitale laboratoria die nu aangeschaft kunnen worden is web-gebaseerd. Op dit moment is er op (inter)universitair niveau geen standaardisatie op het gebied van leeromgevingen. Daarom zal bij het realiseren van ELTON (Elektronische Leeromgeving voor het TalenONderwijs) rekening gehouden worden met de aansluiting bij andere leeromgevingen, o.a. door het gebruik van standaardtechnologie. De vakinhoudelijke en didactische expertise wordt geleverd door de betrokken instellingen. De verankering in de facultaire curricula is verzekerd door directe betrokkenheid van de talendocenten als inhoudsontwikkelaars en structurele opname in de facultaire onderwijsprogramma’s. Het ontwikkelde onderwijsmateriaal komt nog tijdens de projectperiode ter beschikking van alle betrokken instellingen, waardoor een brede inzetbaarheid in het Hoger Onderwijs is gegarandeerd. De benodigde technologie en programma-technische ondersteuning wordt voor het grootste deel geleverd door SPC Group te Den Bosch. Aanpassing van reeds beschikbare componenten is hierbij het uitgangspunt. De voor het project benodigde infrastructuur wordt door de betrokken faculteiten gegarandeerd. Ten aanzien van hosting services voor digitale video wordt in overleg met SURFNet aangesloten bij lopende ontwikkelingen. On-line video van de benodigde kwaliteit (MPEG-1) kan op dit moment nog niet op de thuiswerkplek van de studenten worden gegarandeerd. Daarom zal het materiaal in het begin aan studenten worden gedistribueerd via een hybride oplossing. Inloggen van een thuiswerkplek zal mogelijk zijn, maar de audio- en videofragmenten zullen via CD-ROM beschikbaar worden gesteld. Ook op de universitaire netwerken kan voor deze oplossing worden gekozen. Bestuurlijke en uitvoerende verantwoordelijkheden zijn samengebracht in de organisatie van het project. Bij de lokale coördinatie zijn de facultaire eenheden (medewerkers) betrokken die zijn ingesteld (aangesteld) om het gebruik van ICT binnen het facultaire onderwijs te bevorderen. De resultaten van dit project zullen al in een vroege fase worden verspreid, onder andere door middel van publicaties en presentaties op congressen en studiedagen. Omdat het vervangen van de analoge talenlaboratoria een belangrijk punt van aandacht is voor alle instellingen waar talen worden gedoceerd, moet er ook voor gezorgd worden dat andere instellingen desgewenst van ELTON gebruik kunnen maken. Daarom zijn diverse maatregelen getroffen om de continuïteit na ommekomst van het project te waarborgen, zowel voor wat betreft het ontwikkelde implementatietraject als de programmatuur. Het scholingsprogramma voor docenten en de leerinhouden zullen via SURF ter beschikking komen van andere belangstellenden. SPC Group zal een technische documentatie samenstellen en de broncodes leveren van de in het kader van dit project ontwikkelde onderdelen, zodat aanpassingen en toevoegingen mogelijk zijn. Voor het gebruik van de nu al door SPC ontwikkelde componenten zal een licentie worden afgesloten. Het budget voor uitvoering van het project bedraagt fl. 1.350.750, waarvan fl. 675.375 wordt bijgedragen door de deelnemende universiteiten en fl. 675.375 wordt gevraagd aan de Stichting SURF.

1

2

2 Inleiding en doelstelling van het project Voor u ligt een gemeenschappelijke aanvraag van de Universiteit van Amsterdam, de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Leiden, de Katholieke Universiteit Brabant en de Universiteit Utrecht. De aanvraag wordt ingediend door de Rijksuniversiteit Groningen, die namens de betrokken universiteiten optreedt als penvoerder. De aanvraag is opgesteld in nauwe samenwerking met SPC Group te Den Bosch, die in opdracht van de penvoerder een gedeelte van de ontwikkelwerkzaamheden zal uitvoeren. Doel van deze aanvraag is de implementatie van een electronische leeromgeving ten behoeve van het luisteren spreekvaardigheidstraining van de talenopleidingen van de genoemde universiteiten. De aanvraag is tot stand gekomen vanuit het besef dat bestaande webgebaseerde leeromgevingen weliswaar mogelijkheden bieden voor communicatie en het gebruik van audio- en videofragmenten (vooropgesteld dat aan de infrastructurele randvoorwaarden kan worden voldaan), maar dat de inzetbaarheid van deze media in het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs zonder verdere specifieke didactisering en technische aanpassing beperkt is. Het project wordt ingegeven door het grote belang dat wordt gehecht aan adequaat luisteren spreekvaardigheidsonderwijs in het universitair talenonderwijs. Hierbij speelt enerzijds een rol dat de betrokken faculteiten zich zien geplaatst voor de vraag hoe op korte termijn de analoge talenlabs kunnen worden vervangen door digitale omgevingen en hoe deze overgang kan worden ingepast in de ontwikkelingen met betrekking tot webgebaseerde leer- en onderwijsomgevingen die inmiddels overal in gang zijn gezet (dikwijls aangestuurd op centraal niveau). Er is anderzijds voor het onderwijs waar het hier om gaat vaak geen geschikt materiaal op de markt. Daarom hebben de betreffende instellingen zelf collecties audiovisueelmateriaal opgebouwd en voorzien van leerzame opdrachten. Deze collecties kunnen (gedeeltelijk) worden gedigitaliseerd; waar mogelijk zullen ze worden ingezet voor dit project.. Tegelijkertijd zijn de instellingen zich ervan bewust dat aan de docentkant de schaalvoordelen van web-gebaseerde omgevingen kunnen worden benut door met verschillende partners samen materiaal voor luisteren spreekvaardigheid te ontwikkelen dat door studenten aan alle instellingen kan worden gebruikt. In de afgelopen jaren zijn met dergelijke uitwisselingsverbanden goede ervaringen opgedaan. Door gebruik te maken van het Internet kunnen alle partners toegang krijgen tot de gedigitaliseerde audio- envideofragmenten en de bijbehorende opdrachten. Het project heeft een tweeledig doel: 1) de ontwikkeling van een leeromgeving voor hetluister- en spreekvaardigheidsonderwijs (in spreekvaardigheid is uitspraakvaardigheid inbegrepen) 2) de implementatie van de omgeving binnen de betrokken instellingen Ad 1) Voor het realiseren van de leeromgeving wordt zoveel mogelijk gebruikt gemaakt van standaard tools en technieken. Hiertoe is aansluiting gezocht bij de SPC Group te Den Bosch, die ruime ervaring heeft met het ontwikkelen van educatieve programmatuur, inclusief virtuele leeromgevingen en multimediale programmatuur voor het talenonderwijs. De ontwikkeling zal dan ook voor een belangrijk deel plaatsvinden op basis van hergebruik en aanpassing van bestaande componenten. Een randwoorwaarde is de integratie in overkoepelende digitale leeromgevingen op instellingsniveau. Ad 2) Binnen de projectperiode wordt het gebruik van de omgeving binnen een deel van de opleidingen aan de betrokken instellingen geïmplementeerd. Hiertoe wordt aangesloten bij verschillende binnen de instellingen ontwikkelde scenario’s die in de afgelopen jaren zeer succesvol zijn gebleken. Hierbij wordt rekening gehouden met het creëren van de juiste voorwaarden voor succesvolle implementatie, zoals het bieden van adequate voorzieningen, scholing van talendocenten en management. Zowel de leeromgeving als het implementatietraject zullen na afloop van het project binnen andere instellingen toepasbaar zijn.

3

Het project draagt de naam ELTON. ELTON is het acronym voor Electronische Leeromgeving voor het Talenonderwijs.

4

3 Beoogde leeromgeving 3.1

Voorgeschiedenis

Het gebruik van multimedia in het taalvaardigheidsonderwijs staat al geruime tijd op de agenda van de betrokken instellingen en er zijn participaties geweest in projecten op dit gebied. Zo is aan de KUB een multimediaal luistervaardigheidsprogramma ontwikkeld (TUMULT) en werd er in Groningen een multimediale cursus t.b.v. het uitspraak- en fonetiekonderwijs ontwikkeld op basis van het programma Hologram (Phoncall). De betreffende programma’s worden inmiddels toegepast in het onderwijs aan de betrokken faculteiten. Het streven is om de didactische aanpak breder toepasbaar te maken en aan te passen aan de mogelijkheden van web-gebaseerde leeromgevingen. Hierin sluit het project voor een deel aan bij de uitgangspunten van het project GILET dat aan de RUG is uitgevoerd. GILET schiet echter op bepaalde punten (performance, ontbreken web-interface) tekort. De implementatie van ELTON met gebruikmaking van door de SPC Group ontwikkelde expertise en component-gebaseerde standaardtechnologie biedt naar verwachting meer zekerheid met betrekking tot algemene toepasbaarheid, schaalbaarheid, betrouwbaarheid en continuïteit. In de aanloop tot het project heeft de voorbereidingsgroep onder aanvoering van Prof. Dr. Jan Hulstijn, Hoogleraar Tweede Taalverwerving aan de UvA,1 verschillende scenario’s overwogen. Hierbij stonden steeds de behoeften van het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs centraal. Het grote belang dat aan samenwerking op dit gebied wordt gehecht, resulteerde onder andere in het plan om samen met SURFNET BV te komen tot het opzetten van een landelijke multimedia-database voor het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs. In een vergadering met vertegenwoordigers van SURFNET BV is dit plan nader toegelicht. Duidelijk werd dat SURFNET met name een bijdrage zou kunnen leveren op het gebied van streaming audio en video, maar dat het opzetten van de database zou moeten worden uitbesteed. Aan de toepasbaarheid van streaming audio en video zonder dat afnemers de beschikking hadden over het materiaal in native formaat werd ook getwijfeld. Bewerking binnen de instellingen zoals beoogd zou problemen opleveren. Ook waren problemen te verwachtenmet betrekking tot. de licenties voor de gebruikte audio- en videofragmenten. Verder werden de kosten van het ontwikkelen van een database en het inrichten en onderhouden van een server door SURFNET BV hoog ingeschat, waardoor wellicht weinig ruimte zou overblijven voor implementatie binnen de instellingen. Op grond van deze overwegingen heeft de projectgroep daarna besloten om prioriteit te geven aan het ontwikkelen van een eindgebruikersprogramma voor studenten en docenten. De uitwisseling van luisteren spreekvaardigheidsmateriaal en het gebruik van een gemeenschappelijke database blijven hierbij belangrijke uitgangspunten. Door echter het accent te leggen op de electronische leeromgeving wordt naar de mening van de projectgroep een directere link gelegd naar de behoeften van de docenten, waardoor een samenhangender implementatietraject kan worden opgezet. Uiteraard dient ook hierbij rekening te worden gehouden met het creëren van de juiste infrastructurele randvoorwaarden van het project. Voor ontwikkeling en aanbieding van het materiaal is in de voorgestelde opzet per instelling een server met voldoende opslagcapaciteit beschikbaar en de benodigde bandbreedte is binnen de lokale omgeving gegarandeerd. Waar de vereiste bandbreedte nog niet aanwezig - op de thuiswerkplek van de student zal dit zeker het geval zijn- kan gewerkt worden met audio- en videomateriaal op CDRom. Opschaling naar volledig on-line gebruik is mogelijk zodra de AV-hosting services en de infrastructuur voor thuisgebruik hiervoor beschikbaar komen. Voor de vereiste kwaliteit (MPEG-1) is dit nu nog niet het geval. De voorbereidingsgroep heeft zich op dit punt laten adviseren door SURFNET. In de loop van het project zal hierover regelmatig contact worden gehouden met SURFNET.

1

De voorbereidingsgroep bestond naast Prof. Dr. J. Hulstijn uit Drs. Jan de Jong (UvA), Dr. Guust Meijers (KUB), mw. Dott. ssa. Alessandra Corda (UL), drs. Sake Jager (RUG) en drs. Maarten Louman (SPC Group).

5

3.2

De leeropdrachten en de rol van studenten en docenten

Luister- en spreekopdrachten In de luisteropdrachten gaat het enerzijds om tekstbegrip en anderzijds om verstavaardigheid. Onder tekstbegrip wordt verstaan het begrijpen van de grote lijn en details van het gesprokene, de opbouw ervan, en het inschatten van kenmerken van de spreker, gebruikssituatie e.d. Met verstavaardigheid wordt het verstaan bedoeld van alle woorden in de juiste volgorde; daarvoor is (grotendeels impliciete) kennis nodig van hoe woorden in verbonden spraak klinken. Begrip van de inhoud van het gesprokene is hoofdzakelijk een proces van hogere orde, dat grotendeels bewust wordt uitgevoerd en veel aandachtscapaciteit vergt. Verstaan is een proces van grotendeels lagere orde. In het begin van het taalverwervingsprogramma echter vergt het veel aandacht en staat dan een goed tekstbegrip in de weg. Door herhaalde oefening wordt de verstavaardigheid geautomatiseerd en komt aandachtscapaciteit vrij voor hogere-orde begrijpprocessen. ELTON biedt de mogelijkheid om zowel de begrijp- als verstavaardigheid te trainen. Training van begrip vindt plaats door aanbod van authentieke audio- en videofragmenten met taalgebruik in situaties die afgeleid zijn uit de eindtermijnen van de Opleidingsen Examenreglementen van de talenopleidingen. Deze fragmenten zijn voorzien van begripsvragen met hints en feedback. Training van verstavaardigheid vindt plaats met behulp van verschillende oefenvormen, die studenten dwingen aandacht te geven aan de akoestische realisatie van elk woord in het gesprokene. Ze vergelijken het gehoorde met de transcriptie ervan of typen zelf transcripties in van woorden of woordgroepen uit de spraakstroom (waarbij automatisch fouten worden gesignaleerd in de door de studenten ingetypte tekst) en krijgen daarbij zo nodig hints en ontvangen uiteindelijk de correcte transcriptie. Ook zijn er werkvormen waarbij slechts een simpele respons gegeven hoeft te worden en de beschikbare responstijd geleidelijk aan korter wordt (ter training van automatisering). In de spreekopdrachten gaat het enerzijds om training van processen van lagere orde, zoals uitspraak, articulatie en intonatie (vooral naspreken) en anderzijds om processen van hogere orde, zoals het produceren van monologen aan de hand van aanwijzingen en gegeven trefwoorden. Bij de uitspraakoefeningen wordt auditieve en visuele feedback gegeven: de studenten kunnen de auditieve en visuele vorm (intonatiecontouren o.a.) van de stimuli vergelijken met die van hun responsen en proberen hun eigen prestaties te verbeteren. In de hogere orde opdrachten spreken de studenten korte reacties in bij bepaalde situaties (ze krijgen bijvoorbeeld een verzoek te horen waarop adequaat moet worden gereageerd) maar ook langere reacties zoals langere monologen. In beide gevallen kunnen studenten kiezen of ze luisteren naar een modelreactie, of ze de transcriptie van wat ze moeten inspreken zien (b.v. ‘goedenavond, is er een tafel vrij voor drie personen?’), of ze alleen een hint zien (b.v. ‘tafel’ en ‘drie personen’, als tekst of als afbeelding), of helemaal geen ondersteuning krijgen. In de tentamenmodus kan de docent bepalen tot welke vormen van ondersteuning de studenten toegang kunnen krijgen. Studenten De studenten werken met het programma op een werkstation in de universiteit of thuis via een inbelmogelijkheid. Ze loggen in op ELTON, klikken op hun portfolio en krijgen een overzicht van de opdrachten die ze uitgevoerd hebben (en de resultaten daarvan) en van de opdrachten die ze nog moeten uitvoeren. 2 De studenten werken vervolgens aan luister- of spreekopdrachten, in de oefeningdan wel in de tentamenmodus. Wanneer de studenten een oefening afsluiten worden hun responsen opgeslagen in hun portfolio. Studenten zijn op de hoogte van hun eigen prestaties door het scoreregistratiesysteem en kunnen die kennis gebruiken bij het nemen van beslissingen over de vraag welke opdrachten zij in een volgende werksessie zullen uitvoeren. ELTON werkt bovendien semi-adaptief, het biedt de studenten extra oefeningen aan op de gebieden die ze nog niet goed genoeg beheersen. ELTON biedt hun verder de mogelijkheid berichten te sturen aan en te ontvangen van hun docenten. Studenten kunnen dus kiezen tussen vaste door de docent geadviseerde leerroutes en vrije leerroutes en kunnen over hun keus corresponderen met hun docenten. Dit verhoogt de motivatie en stimuleert actieve deelname aan het

2

In 2002, na ommekomst van de tweejarige projectperiode, zal ELTON beperkt zijn tot de implementatie van luistervaardigheid en spree kvaardigheid. Kort daarna zullen andere onderdelen worden ingebracht, zoals Grammatica en Woordenschat (door inpassing van reeds bestaande, door de participerende universiteiten ontwikkelde, software en courseware, onder andere het HOLOGRAMprogramma).

6

eigen leerproces. ELTON zelf legt studenten dus geen dwingend parcours op: ze zijn vrij in het kiezen van de volgorde waarin en het aantal malen dat ze luisteren spreekopdrachten uitvoeren. Docenten De docentgebruikers kunnen in een speciale gebruikersvriendelijke interface nieuw leermateriaal en tentamenopgaven voor luisteren en spreken aan ELTON toevoegen of bestaand leermateriaal aanpassen of verbeteren. Omdat ELTON web-gebaseerd is, kunnen docenten makkelijk toegang krijgen tot materiaal dat elders ontwikkeld is. Onder docenten bestaat een breed gedragen behoefte om zelf leermateriaal en oefeningen te kunnen maken, afgestemd op de leerbehoeften van hun studenten, rekening houdend met de in het Opleidings- en Examenreglement opgenomen eindtermen. ELTON biedt hun de mogelijkheid daartoe en maakt hen minder afhankelijk van kant-en-klare gesloten courseware die dikwijls niet precies aansluit bij leerbehoeften en eindtermen. Wanneer materiaal is aangemaakt en gebruikt wordt door studenten, loggen de docentgebruikers in op ELTON en vragen de portfolio's van hun studenten op. Ze kunnen de luisteren spreekprestaties van hun studenten die niet door het programma zijn beoordeeld bekijken en beluisteren en van persoonlijk commentaar voorzien. Van de door het programma beoordeelde opdrachten kunnen ze een overzicht van scores en gegeven antwoorden opvragen. Als het gaat om tentamens, kunnen docenten de studentresponsen, zo gedetailleerd en globaal en zo vaak als ze zelf willen, bekijken (in het geval van luistertentamens) en beluisteren (in het geval van spreektentamens), en van een beoordeling voorzien. Dit betekent een verhoging van de efficientië ten opzichte van de huidige situatie in de analoge talenlaboratoria.

3.3

Onderwijskundige meerwaarde

Voor ELTON gelden deels dezelfde uitgangspunten als voor elektronische leeromgevingen in het algemeen: de leeromgeving stimuleert een actieve, zelfstandige leerhouding bij de studenten, bevordert het contact tussen docenten en studenten, ondersteunt het leerproces door ontsluiting van relevante leermaterialen, en biedt mogelijkheden tot beoordeling van de leerprestatie. Het belang van deze onderwijskundige uitgangspunten wordt in de literatuur vrijwel unaniem onderkend. Tot nu toe moest voor het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs het talenpracticum gebruikt worden. De onderwijskundige meerwaarde van ELTON boven het gebruik van losse audiocassettes of videobanden in een traditioneel audio-actief-comparatief talenpracticum is gelegen in de volgende punten: Digitaal audio- en videomateriaal is gebruiksvriendelijker dan losse audio- en videocassettes. De meerwaarde van ELTON bestaat uit het feit dat dit materiaal geïntegreerd kan worden aangeboden in het oefengedeelte van een web-gebaseerde leeromgeving. Studenten kunnen feedback en hints opvragen, hetgeen effectief bijdraagt aan het leerproces en de zelfstudie efficiënter maakt.. ELTON biedt mogelijkheden van (semi-)adaptiviteit. De motivatie van studenten wordt vergroot doordat ze controle kunnen uitoefenen op het leerproces door de leerroute te kiezen, door constant inzicht te hebben in de eigen prestaties (door middel van een scoreregistratiesysteem) en door de mogelijkheid met de docent te kunnen corresponderen. De verwachting is dat dit ook een gunstig effect heeft op het leerresultaat. ELTON maakt de zelfstudie efficiënter, zodat in de lessen meer ruimte ontstaat voor onderdelen die niet effectief via dit medium aangeboden kunnen worden. Het gebruik van het web maakt tijds- en plaatsonafhankelijke toegang tot de oefenstof mogelijk, zowel voor studenten als voor docenten. De onderwijskundige meerwaarde van ELTON voor docenten is onder meer gelegen in de volgende eigenschappen: Docenten van verschillende universiteiten werken samen in het maken van leermateriaal in een gebruikersvriendelijke interface. Ze doen die via internet, dat wil zeggen tijd- en plaatsonafhankelijk, hetgeen de efficiëntie van de samenwerking sterk bevordert. ELTON biedt gebruiksvriendelijke sjablonen om functionele taken te ontwikkelen, waarmee docenten digitale audio- en videofragmenten kunnen koppelen aan diverse oefenvormen. ELTON vergemakkelijkt de differentiatiemogelijkheden. Docenten kunnen opdrachtpakketten variëren voor individuele studenten.

7

3.4

Docenten krijgen op gemakkelijke wijze inzicht in de prestaties van hun studenten, zowel individueel als groepsgewijs.Met ELTON kunnen docenten luisteren spreektentamens afnemen en de geregistreerde studentresponsen op een gebruikersvriendelijke manier beoordelen.

Vergelijking met andere systemen

Binnen de betrokken Letterenfaculteiten wordt o.a. gebruik gemaakt van elektronische leeromgevingen als WebCT en Blackboard. Verder is men bekend met Lotus Learning Space en andere leeromgevingen, zoals Merlin (Universiteit Hull, GB, waarmee o.a. nauw wordt samengewerkt door de RUG). In deze systemen zijn de mogelijkheden voor meertalige ondersteuning beperkt. Zo ontbreken voorzieningen voor het invoeren en opslaan van tekst in niet-standaard tekensets, bijvoorbeeld voor Arabisch. Voor de beoogde leeromgeving is gebruik van Unicode op invoeren databaseniveau dan ook een eerste vereiste. Geen van de betrokken systemen biedt bovendien specifieke functionaliteit voor het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs. Een inspreekmogelijkheid met opslag van audio-files in een portfolio is niet standaard aanwezig, evenmin als synchronisatie van tekst met audio- en videofragmenten, een mogelijkheid om rollenspellen op te zetten of om de ingesproken tekst te vergelijken met het model. Geen van de door CINOP en SURF Educatief 3 geëvalueerde teleleerplatforms biedt dergelijke voorzieningen. Sjablonen voor oefenvormen voor luisteren spreekvaardigheid zijn echter aanwezig in de digitale talenlaboratoria die op de markt aanwezig zijn. Men kan hierbij denken aan de producten van Teleste/Tandberg of Maro. Deze systemen zijn echter niet web-gebaseerd, waardoor de gebruiksmogelijkheden voor docenten en studenten beperkt worden. Bovendien wordt in deze systemen ook niet voorzien in Unicode-ondersteuning voor niet-westerse schriftsoorten. Ontwikkeling van ELTON op basis van bestaande componenten van SPC Group (o.a. ontwikkeld voor het Digitaal Innovatief Audiolab en de leeromgeving Profes-E) is hierdoor de meest aantrekkelijke optie. Zoals al eerder gezegd, zal in het programmeren van ELTON rekening worden gehouden met de mogelijke aansluiting bij andere leeromgevingen.

3

Advies keuze Teleleerplatform 1999. SURF Eduactie, 1999.

8

4 Profiel van de partners De betrokken instellingen werken reeds langere tijd samen binnen het groter verband van ICT NL, een overkoepelend overleg van Letterenfaculteiten op het gebied van ICT dat in 1993 van start is gegaan. Daarnaast bestaan bilaterale contacten met betrekking tot uitwisseling van programmatuur en expertise (Leiden-Groningen, Amsterdam-Tilburg). Met de overige Letterenfaculteiten in het land bestaan soortgelijke contacten. Faculteit der Geesteswetenschappen, Universiteit van Amsterdam De Faculteit der Geesteswetenschappen is de naam waaronder de faculteiten Letteren, Godgeleerdheid en Wijsbegeerte per 1 november 1997 zijn samengegaan. De faculteit voorziet in talenopleidingen in een groot aantal Europese talen en talen van het Nabije en Midden-Oosten. Daarnaast verzorgt de faculteit diverse cursussen Nederlands voor anderstaligen, ondergebracht in het Instituut voor Nederlands als Tweede Taal. De taalverwervingscomponent van de meeste talenopleidingen (alsmede de cursussen van het INTT) ressorteert onder het Expertisecentrum Tweedetaalverwerving (ETT, directeur prof. dr J.H. Hulstijn). Bij oprichting van het ETT in 1998 is dit gedoteerd met een budget ten behoeve van o.m. inzet van ICT in het onderwijs, alsmede deskundigheidsbevordering op dit terrein onder docenten. In het kader hiervan worden momenteel projecten op het terrein van woordenschatverwerving en luistervaardigheid geëntameerd. Bij de opleiding Engels is al een applicatie woordenschatverwerving operationeel, voortgekomen uit een K&S-project. Uit een eerder ‘golf’ van COO-ontwikkeling stammen toepassingen op het gebied van Nederlandse grammatica (voor cursisten NT2) en Franse grammatica. De initiatieven van de faculteit op het gebied van ICT in het onderwijs concentreren zich thans rond het concept van de ‘digitale studieplek’, een webgebaseerde leeromgeving. De faculteit heeft het voornemen binnenkort een aantal opleidingen als pilot voor dit project voor te dragen. Een coördinerende rol bij de realisatie van de Digitale Studieplek en andere initiatieven op het terrein van ICT in het onderwijs is toebedeeld aan de sectie Informatiseringsbeleid en Wetenschappelijke ICTtoepassingen (5 fte). Deze sectie beheert ook 2 (weldra 4) multimediale cursuszalen. ICTO-activiteiten worden verder ondersteund door een centrale ICTO-voorziening (http://websites.ic.uva.nl/icto/). De Mediatheek van de faculteit beschikt over een grote collectie analoge en digitale media en technische voorzieningen voor de inzet van deze media, in het bijzonder ten behoeve van het talenonderwijs. De Mediatheek onderzoekt momenteel, in samenwerking met de sectie Informatiseringsbeleid en Wetenschappelijke ICT-toepassingen de mogelijkheden (o.m. via digtalisatie van analoge media) voor beschikbaarstelling van deze media via het Web. In de loop van zomer 2000 zal de infrastructuur van de mediatheek ingrijpend worden vernieuwd. Er zullen na deze operatie 60 AV-werkplekken en 45 pc-werkplakken beschikbaar zijn. De laatste zullen voldoen aan de eisen die vanuit het project ELTON worden gesteld. Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen De Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen kent een breed scala aan opleidingen op het gebied van de Europese en Indische talen, alsmede de talen van het Nabije en Midden-Oosten. Daarnaast verzorgt het Talencentrum van de faculteit o.a. opleidingen op het terrein van Nederlands als tweede taal. In de afgelopen 10 jaren zijn in de faculteit diverse projecten op het gebied van ICT en Onderwijs uitgevoerd. Onder andere is het raamwerkprogramma Hologram ontwikkeld, dat inmiddels bij ca. 50 cursussen in Groningen en bij de zusterfaculteiten in Nijmegen en Leiden wordt toegepast. Ook is samengewerkt met het Britse TELL-consortium bij de ontwikkeling van programmatuur voor het taalvaardigheidsonderwijs. Op disciplineniveau wordt samengewerkt in projecten op het gebied van ICT en Onderwijs met o.a. de Open Universiteit (Studienet) en de Hanzehogeschool Groningen (Blackboard). De aan de faculteit uitgevoerde Kwaliteit & Studeerbaarheidsprojecten (1996-99) hebben sterk bijgedragen aan de integratie van ICT in de facultaire curricula, zowel voor wat betreft standaardprogrammatuur als specifieke courseware. Er is met name gewerkt aan de professionalisering

9

van docenten in het gebruik van ICT en COO. De volgende stap in het facultaire beleid is gericht op de integrale toepassing van ICT binnen alle opleidingen. Een belangrijk instrument hierbij is het gebruik van een digitale onderwijs- en studieomgeving. Binnen de RUG zijn vergevorderde plannen om een dergelijke omgeving in de komende twee jaar met centrale middelen in te voeren. De Faculteit der Letteren participeert in dit project. Binnen de Faculteit der Letteren is in 1998 het Centrum voor ICT en Onderwijs Letteren (ICTOL, http://coo.let.rug.nl/ictol) opgericht, van waaruit de activiteiten op het gebied van ICT en Onderwijs worden geïnitieerd, gecoördineerd en geëvalueerd. Tot de vaste staf van het Centrum behoren een projectleider en een softwareontwikkelaar/-programmeur. Voor het uitvoeren van scholingsprojecten en advisering op het gebied van ICT en onderwijs wordt een beroep gedaan op medewerkers van de afdeling Alfa-Informatica en andere afdelingen binnen de RUG. De Faculteit Letteren beschikt momenteel over circa 180 PC’s voor gebruik door studenten, waaronder 25 multimedia-PC’s. De faculteit is van plan om in de komende twee jaar het aantal multimediale werkplekken voor studenten uit te breiden tot 55. Het beleid in de komende periode is sterk gericht op het realiseren van hoogwaardige thuiswerkplekken voor studenten door deelname aan het universitaire project Electronische Leeromgeving. Faculteit der Letteren, Universiteit Leiden De Faculteit der Letteren van de Universiteit Leiden verzorgt een groot aantal opleidingen op het gebied van zowel de westerse als de niet-westerse talen. De faculteit verzorgt tevens cursussen op het gebied van Nederlands als tweede taal. De faculteit is in 1996 begonnen met de invoering van ICT in het onderwijs. In de periode 1996-1999 is ICT dankzij het Studeerbaarheidsfonds en subsidies van het College van Bestuur in de meeste opleidingen ingevoerd. Hiernaast is geïnvesteerd in de professionalisering van docenten op ICT-gebied. Om de consolidatie en verdere vernieuwing op ICT-gebied voort te zetten, heeft de Faculteit der Letteren besloten 1,0 fte coördinatoren op vaste basis aan te stellen, 0,5 voor de cultuurhistorische vakken en 0,5 voor taalvaardigheid en toegepaste taalkunde. De coördinatoren worden ondersteund door twee programmeurs (totaal 0,6 fte). Samen vallen ze als Projectgroep COO (zie http://www.let.leidenuniv.nl/itc/cooinfo.htm voor meer informatie) onder het facultaire Informatiserings- en TalenCentrum. Daarnaast wordt door de Faculteit jaarlijks Kƒ 100 beschikbaar gesteld voor consolidatie van web-projecten, projecten op het gebied van automatisch toetsen en taalvaardigheidsprojecten op het gebied van grammaticaonderwijs. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het raamwerkprogramma Hologram, oorspronkelijk een product van de Letterenfaculteit in Groningen. In 1996 heeft Groningen samen met de Letterenfaculteiten van Leiden en Nijmegen een consortium gevormd om de Hologram-functionaliteiten verder uit te breiden en materiaal uit te wisselen. In Leiden hebben tien talenopleidingen in de afgelopen jaren materiaal in Hologram ontwikkeld. Hologram is nu een vast onderdeel van het curriculum voor 284 van de ongeveer 400 propedeusestudententen die een taal studerenen wordt ook bij de opleiding Nederlands (60 studenten) gebruikt. In de periode 1999-2002 kunnen dankzij een subsidie van het College van Bestuur (kƒ 500) projecten op vernieuwende gebieden worden begeleid en uitgevoerd. Bijna drie kwart van deze subsidie is bestemd voor taalvaardigheidsprojecten waarbij multimedia wordt gebruikt, projecten die zich richten op het leren van vocabulaire en projecten op het gebied van de niet-Westerse schriften. Leiden is de enige Nederlandse universiteit waar niet-Westerse talen als Japans, Chinees, Koreaans en Indonesisch worden gedoceerd. Daarnaast kan men in Leiden ook Arabisch, Hebreeuws, Turks en Afrikaanse talen studeren. Zowel de Faculteit der Letteren als het College van Bestuur in Leiden vinden ICT, met name in de talenopleidingen, een belangrijk aandachtsgebied en hebben zich steeds gecommitteerd om de verdere invoering van ICT mogelijk te maken. Het facultaire beleid is vanaf het begin vooral gericht geweest op docentenbegeleiding en implementatie in het curriculum. Er is bewust voor gekozen om a) het zelf ontwikkelen van programmatuur sterk te beperken, b) elders ontwikkelde programmatuur bij zoveel mogelijk opleidingen te gebruiken om de ondersteuning efficiënter te maken en c) de infrastructuur (netwerk, computerzalen) geleidelijk uit te breiden op basis van de groeiende vraag van docenten en studenten. Er zijn nu drie computerzalen met in totaal 60 werkplekken voor de studenten, begin 2001

10

zal een vierde zaal met 20 werkplekken worden gerealiseerd. Twee computerzalen zijn uitgerust met een speciaal `remote screen and audio control’ systeem (Didacnet); alle computers in deze zalen zijn voorzien van koptelefoons, De faculteit streeft ernaar om vanaf 2003 alle opleidingen (voor een totaal van ca. 3.000 studenten op basis van de huidige gegevens) structureel gebruik te laten maken van COO en ICT. Faculteit der Letteren, Katholieke Universiteit Brabant Deze Faculteit der Letteren van de KUB heeft zelf geen taalopleidingen zoals de meeste andere letterenfaculteiten. Wel is er veel interesse voor digitale media getuige de start van een nieuwe opleiding Bedrijfscommunicatie en Digitale Media. Het Talencentrum van de KUB (een onderwijsinstituut van de Letterenfaculteit) heeft een universiteitsbrede taak. Met behulp van centrale middelen verzorgt het Talencentrum een vast pakket aan cursussen (Nederlands als moedertaal, NT2, Duits, Engels, Spaans, Italiaans en Russisch). Ook bezit het Talencentrum een zelfstudiecentrum dat in de bibliotheek is gesitueerd. Daarnaast organiseert het Talencentrum een groot aantal cursussen op verzoek van faculteiten en diensten. Deze variëren van korte trainingen voor personeel tot verplichte en keuzevakken voor studenten van verschillende studierichtingen. De laatste jaren worden er bijvoorbeeld veel cursussen Frans, Duits en Spaans voor de Engelstalige opleidingen van de Faculteit Economie georganiseerd. Het Talencentrum heeft dus geen “eigen’ studenten. Grofweg kan gesteld worden dat jaarlijks ongeveer 1700 cursisten deelnemen aan een van de cursussen. De omvang van het Talencentrum is ongeveer 15 fte’s. Het Talencentrum werkt al enige tijd met succes aan invoering van ICT in zijn onderwijs. Daartoe is het zelfstudiecentrum uitgebreid met een aantal PC’s waarop aangekochte COO- en CD-ROMtaalcursussen door de studenten kunnen worden gebruikt. In het verleden heeft het Talencentrum met behulp van Kwaliteit & Studeerbaarheidsgelden zelf drie onderwijspakketten vervaardigd: twee interactieve luistervaardigheidsprogramma’s Spaans en Engels voor gevorderden op CD-ROM (bekend onder de naam TUMULT) en een grammaticaprogramma Engels (Correct me, if I am Wrong). Verder hebben twee medewerkers de afgelopen jaren in Europees verband meegewerkt aan de productie van CD-roms met een introductieprogramma Nederlands voor uitwisselingsstudenten en een leescursus Nederlands voor Duitstaligen. Ook adviseert het Talencentrum de studenten over aspecten van taalverzorging via het web. Het Talencentrum streeft ernaar op zo kort mogelijke termijn over te stappen naar een digitaal ‘talenpracticum’ in samenhang met de ontwikkelingen in de infrastructuur van de KUB. Verder wil het Talencentrum werken aan een bredere inzet van ICT in het taalonderwijs. Om deze beide zaken te realiseren is bij het CVB van de KUB een projectvoorstel ingediend dat inmiddels is gehonoreerd. Dit betekent dat het Talencentrum, in ieder geval de komende twee jaar, een coördinator ICT-taalonderwijs kan aanstellen en de mogelijkheid heeft het programma Hologram in het onderwijs te introduceren. Het beleid van het Talencentrum is erop gericht om enerzijds kant en klaar materiaal aan te kopen, anderzijds expertise op te bouwen om met behulp van raamwerkprogramma’s (sjablonen) zelf op zo efficiënt mogelijke wijze materiaal aan te maken.

Faculteit der Letteren, Universiteit Utrecht De Faculteit der Letteren van de Universiteit Utrecht verzorgt opleidingen op het gebied van de Europese talen en de talen van het Nabije en Midden-Oosten. In het verleden zijn in de faculteit cursussen ontwikkeld met COO, waaronder de voor alle studenten verplichte cursussen ‘Computer en Letteren’. Met name in het taalvaardigheidsonderwijs Spaans is intensief gewerkt met COO middelen. De toepassing van ICT in het onderwijs is sterk gestimuleerd door projecten in het kader van Kwaliteit & Studeerbaarheid (1996-99). Deze hebben zich gericht op de integratie van ICT in de facultaire curricula, zowel voor wat betreft standaardprogrammatuur (i.h.b. gebruik van teleleerplatforms) als specifieke courseware. In deze periode is met name veel expertise met het programma WebCT ontwikkeld. De volgende stap in het facultaire beleid is gericht op de integrale toepassing van ICT binnen alle opleidingen (computer rijbewijs, integratie van ICT in het reguliere onderwijs, virtuele campus). Binnen de faculteit is in 1999 het ICT Centrum Letteren opgericht (http://www.let.uu.nl/ict-centrum/), van waaruit de activiteiten op het gebied van ICT in de faculteit worden geïnitieerd, gecoördineerd en geëvalueerd. De vaste staf van het centrum bestaat uit een directeur en twee medewerkers. Het centrum

11

werkt aan de ICT-vaardigheid van docenten en studenten, en ondersteunt docenten bij het gebruik van WebCT. Op dit moment worden ongeveer 100 cursussen via WebCT aangeboden. De faculteit beschikt momenteel over circa 220 PC’s voor gebruik door studenten, alle met windows NT en geluidskaart en de helft met CDROM. Voor het personeel zijn er ongeveer 600 PCs beschikbaar, alle met windows 95 en hoofdzakelijk zonder multimedia. Alle servers zijn Windows NT. Alle PCs zijn (via het UU netwerk) aangesloten op de SURF backbone. De faculteit beschikt over talenpractica op basis van traditionele technologie, maar in de ereste helft van 2000 worden er 1 of 2 digitale talenpracticumzalen ingericht. SPC Group SPC Group (http://www.spcgroup.nl) - opgericht in 1987 - is gespecialiseerd in het toegankelijk maken en distribueren van kennis en informatie. Zij maakt daarbij gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT). Ruim zestig specialisten werken in projectteams aan complete oplossingen; van ontwerpfase tot eindproduct. Vaak wordt daarbij een koppeling tussen bestaande interne informatiesystemen en een intranet- en/of internetomgeving gerealiseerd. Producten en diensten: Consultancy op het terrein van kennis- en informatietransfer met behulp van ICT (interactieve applicaties en de benodigde ICT-infrastructuur). Onderzoek gebeurt zelfstandig, maar ook samen met diverse gerenommeerde landelijke kennisinstituten. Ontwerp en realisatie van interactieve multimedia-applicaties voor CD-ROM, internet, intranet en extranet (interactief ontwerp, grafisch ontwerp, software-ontwikkeling, implementatie, onderhoud, site-hosting). SPC Group ontwikkelt interactieve virtuele leeromgevingen - onder de verzamelnaam Profes-E waarmee organisaties hun opleidingen op maat, flexibel, tijd- en plaatsonafhankelijk kunnen aanbieden aan hun medewerkers. In Profes-E zijn Computer Based Training, teleconferencing en database driven netwerk-technieken geïntegreerd. Het pakket bestaat uit een Leeromgeving voor de cursisten en een Invoer- en onderhoudsomgeving voor docenten en ontwikkelaars van leermaterialen. Voor het Taleninstituut Regina Coeli ontwikkelde SPC Group bijvoorbeeld een virtuele leeromgeving die ingezet wordt als multimediaal talenpracticum (DIAL, digitaal audiolab). Het multimediatalenpracticum draait vanaf een LAN-omgeving en intranet. Dit netwerk wordt gekoppeld aan een leerlingvolgsysteem. De software voor het multimedia-talenpracticum bestaat uit een raamprogramma waarin alle oefeningen uit het practicum zijn geplaatst.

12

5 Projectorganisatie 5.1

Beschrijving

Penvoerder en formeel uitvoerder De Rijksuniversiteit Groningen treedt op als penvoerder van het project. Zij is als eindverantwoordelijk uitvoerder belast met het verzorgen van de voor het project benodigde administratie en rapportage en vertegenwoordigt de betrokken partners in het contact met de Stichting SURF. Tevens treedt zij namens de betrokken partners op als opdrachtgever van de SPC Group in het ontwikkelingstraject van ELTON. Stuurgroep De Stuurgroep van het project ziet toe op de goede uitvoering van het project. Belangrijke beslissingen die niet door de eindverantwoordelijk uitvoerder of de projectgroep kunnen worden genomen worden aan de Stuurgroep voorgelegd. De Stuurgroep bestaat uit de Decanen van de betrokken instellingen (of door hen aan te wijzen vertegenwoordigers). Een vertegenwoordiger van de Stichting SURF zal tevens worden uitgenodigd om zitting te nemen in de Stuurgroep. De projectleider maakt uit hoofde van zijn functie deel uit van de Stuurgroep. Namens de penvoerende instelling neemt de SURF Educatief contactpersoon (EduCP) deel aan het overleg. Projectleider De dagelijkse leiding van het project berust bij de projectleider die door de eindverantwoordelijk uitvoerder belast is met de algehele coördinatie en uitvoering van het project. Coördinatoren Binnen de betrokken instellingen worden lokale coördinatoren (inhoudelijk/technisch) aangesteld die zijn belast met de algehele afstemming (inhoudelijk en technisch) van het project binnen de instellingen. De lokale organisatie maakt geen onderdeel uit van de centrale projectvoering en is hier niet opgenomen in de beschrijving. De lokale projectvoering is wel zoveel mogelijk geuniformeerd. Voor een nadere beschrijving, zie paragraaf 6.2 Implementatie binnen de instellingen. SPC Group De SPC Group is vertegenwoordigd in het project door een interne projectleider. Projectgroep De centrale projectleider, de lokale coördinatoren en de projectleider namens de SPC Group vormen samen de projectgroep van het project.

5.2

Schematisch S tu urg ro ep

O p dra c htg e ver/ p en vo erde r

P rojec tle id er

P rojec tle id er SPC

C o örd ina to r UU

C o örd ina to r UL

C o örd ina to r RU G

C o örd ina to r K UB

C o örd ina to r UvA

P rojec tg ro ep

Figuur 1: schematische weergave centrale projectorganisatie

13

6 Plan van aanpak In het PvA is onderscheid gemaakt tussen het realiseren van de leeromgeving (paragraaf 6.1), de implementatie van de leeromgeving binnen de instellingen (paragraaf 6.2) en voorlichting en kennisdisseminatie buiten de instellingen (6.3). Na afloop van het project zijn de volgende resultaten bereikt: 1. Oplevering van ELTON, electronische leeromgeving voor het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs, bestaande uit: • Webgebaseerde leeromgeving voor studenten, werkend binnen Netscape 4.0 en Internet Explorer 5.0 en hoger • Invoeromgeving voor docenten en/of inhoudsontwikkelaars, eveneens webgebaseerd, in ieder geval werkend binnen Internet Explorer 5.0 en hoger • Onderhoudsomgeving voor beheerders van het systeem • Portfoliosysteem voor gebruik door studenten en docenten • Studentvolgsysteem • Meerdere gekoppelde databases (Oracle of MS SQL) fungerend als hart van bovengenoemde applicaties; tevens adresseerbaar buiten bovengenoemde applicaties om voor onderzoeksdoeleinden of anderszins. • Gebruikersdocumentatie voor alle bovengenoemde onderdelen van het systeem. 2. Implementatie van ELTON binnen de betreffende instellingen, gerealiseerd door: • Opzetten van lokale begeleidings- en coördinatiestructuur • Creëren van de voor de uitvoering benodigde infrastructuur • Opzetten van een scholingsprogramma voor docent-ontwikkelaars • Ontwikkeling van onderwijsleerinhouden • Disseminatie van projectresultaten binnen de eigen instelling • Uitruil van ontwikkelde onderwijsleerinhouden met de partnerinstellingen 3. Voorlichting en kennisdisseminatie buiten de instellingen • Projectresultaten op een website • Presentatie op congressen en workshops • Publicaties

6.1

Realisatie leeromgeving

Uitvoerders De primaire uitvoerder van de ontwikkelwerkzaamheden t.b.v. ELTON is de SPC Group te Den Bosch. Een deel van de werkzaamheden wordt in nauwe samenspraak met SPC Group verricht door programmeurs verbonden aan de betrokken instellingen. Dit geldt met name voor de aanpassing van het database-ontwerp, het realiseren van importmogelijkheden uit reeds in gebruik genomen programmatuur (zoals Hologram/GILET) en de afstemming van ELTON met lokale systemen voor uniforme gebruikersautorisatie e.d. Grondslag voor uitvoering De softwareontwikkeling wordt uitgevoerd op basis van de in hoofdstuk 7 en 8 opgenomen fasering en begroting die door de instellingen en SPC Group tezamen is vastgesteld. Indien het project wordt toegekend, wordt in de periode na de toekenning en voor de geplande aanvangsdatum van het project de opdracht formeel bekrachtigd door een overeenkomst tussen de opdrachtgever en de uitvoerder. Hergebruik en aanpassing bestaande componenten ELTON is gebaseerd op dezelfde componenten als de door de SPC Group ontwikkelde virtuele leeromgevingen Profes-E en Digitaal Innovatief Audiolab (DIAL). Profes-E bevat standaardfaciliteiten voor het aanbieden van opdrachten en casussen, individueel of groepsgewijs werken en communicatiefaciliteiten. Ook is een portfolio aanwezig waarin studenten (multimediale) gegevens kunnen opslaan voor eigen gebruik of beoordeling door medestudenten en docenten. Profes-E bestaat uit een leeromgeving voor de cursisten en een invoeren onderhoudsomgeving voor docenten en ontwikkelaars van leermaterialen. Het beschikbare repertoire aan opdrachttypen zal worden uitgebreid en aangepast. De aanpassingen t.b.v. ELTON betreffen o.m.:

14

toevoegen van inspreekfaciliteit, zoals deze in DIAL is toegepast, met mogelijkheid tot (lokale) opslag; synchronisatie van beeld en geluid met tekst; aanbrengen van referentiepunten (bookmarks) in audio- en videofragmenten voor gebruik in feedback; gebruik sjablonen voor rollenspelen; uitbreiding feedbackmogelijkheden; gebruik Unicode voor meertalige ondersteuning en fonetische representatie (in interface en in database); invoermogelijkheid betreffende tekensets.

ELTON zal zo worden opgezet dat een deel van de opdrachten door het programma kan worden beoordeeld en een deel aan de docent of medestudenten kan worden voorgelegd. Het portfolio speelt hierbij een belangrijke rol. “Open” opdrachten, inclusief gesproken tekst, zullen worden opgeslagen in het portfolio. De student beheert zelf het portfolio en stelt delen ervan ter beschikking aan de beoordelaar op het moment dat die ernaar vraagt. Beoordeling op basis van het leerproces in plaats van het leerproduct wordt hiermee mogelijk. Het casus-raamwerk van Profes-E zal worden gebruikt voor het creëren van de authentieke situaties die voor het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs van groot belang zijn. Dergelijke situaties vormen de context voor het aanbieden van voldoende talig inputmateriaal. Tevens dienen ze als uitgangspunt voor specifieke luisteren spreekvaardigheidsopdrachten. De beoordeling door ELTON zelf vindt plaats op basis van meer gesloten opdrachttypen. Hiermee kunnen bepaalde deelvaardigheden van het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs worden geoefend en getoetst. De opdrachttypen zijn afgestemd op de behoefte van het taalvaardigheidsonderwijs op gevorderd niveau, waarbij naast het beheersen van de betreffende vaardigheid, kennis en inzicht in bepaalde deelaspecten van de vaardigheid (zoals fonetische kenmerken) een rol spelen. Door uitgebreide feedback en doorverwijsmogelijkheden wordt dit aspect van het luisteren spreekvaardigheidsonderwijs getraind. De aan de RUG ontwikkelde programma's Hologram en GILET zullen worden gebruikt als uitgangspunt voor het formuleren van de basisfunctionaliteit en het didactische model van de gesloten opdrachttypen en de registratie en opslag van voortgangsgegevens. ELTON zal zo worden geprogrammeerd dat het mogelijk zal zijn om gegevens uit Hologram te importeren. Het voor GILET ontwikkelde databasemodel wordt aangepast voor gebruik binnen ELTON. Tevens zal een importmogelijkheid voor bestaande inhouden van Hologram worden geïmplementeerd. Gebruikte technologie ELTON zal worden opgezet als een volwaardige client/server applicatie, waarbij gebruik wordt gemaakt van de beschikbare internettechnologie. Hergebruik en aanpassing van door SPC ontwikkelde en anderszins verkrijgbare componenten is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Aan de client zijde is een browser een vereiste, gecombineerd met aanvullende producten die nodig zijn voor discussie, communicatie, e-mail en voor het gebruik van audio- en videofragmenten. Voor de uitleveromgeving (het deel dat door studenten wordt gebruikt) is browser-onafhankelijkheid van de belangrijkste beschikbare browsers een voorwaarde. Het programma moet werken in de laatste versies van de browser-applicaties Netscape Communicator en Microsoft Internet Explorer. Binnen de browsers zal Java en JavaScript functionaliteit beschikbaar moeten zijn. Volledige platformonafhankelijkheid is door het gebruik van diverse plug-ins voor deelfunctionaliteit niet goed te realiseren (vgl. ook de opmerkingen van de WTR-raad van SURFmet betrekking tot dit punt4). Standaardisatie zal worden toegepast op het niveau van de bestandsformaten die worden ondersteund. Keuzes voor de te gebruiken technologie zijn op het moment van deze aanvraag nog niet op alle punten vastgelegd, o.a. in verband met verschillende ontwikkelingen op dit gebied binnen de instellingen. Wel is duidelijk dat voor kwalitatief acceptabele toepassing het MPEG-1 formaat noodzakelijk is en dat het MS Windows 32-bits platform het referentieplatform voor ELTON zal vormen. Voor nadere informatie, zie Benodigde infrastructuur hieronder.

4

W.J. Keller en C.C.M. Hendriks. Component-gebaseerde informatiesystemen, hoofdstuk 4 WTR SURF, Werk in Uitvoering: Onderzoek en Visie, met name pp. 120-123. Stichting SURF 1999.

15

Met de keuze voor Profes-E is het platform voor het servergedeelte van de client-server applicaties al wel vastgelegd. De server is een Windows NT server met de Internet Information Server als HTTP service. Door uit te gaan van Microsoft producten als basis kan optimaal gebruik worden gemaakt van de samenwerking tussen de verschillende producten. De verschillende componenten worden in Visual BASIC en Visual J++ uitgewerkt, waarbij Active Server Pages (ASP) wordt gebruikt om de componenten aan te spreken. Bij voorkeur maakt de applicatie gebruik van SQL Server 7 of later voor de opslag van alle informatie, maar indien gewenst kunnen ook andere databases worden toegepast. Communicatie met andere systemen zal bij voorkeur plaatsvinden door middel van DCOM objecten. Door de combinatie SQL Server / Componenten / ASP ontstaat er een strikte scheiding tussen data, techniek en vormgeving, met duidelijk gedefinieerde interfaces daartussen. Door het gebruik van de Microsoft-talen als Visual C++, Visual BASIC, J++ en ASP wordt de onderhoudbaarheid door derden gegarandeerd. Uitbreidbaarheid wordt gewaarborgd door publicatie van de application programming interfaces (API’s) van Profes-E en overdracht van de broncode van de voor ELTON ontwikkelde componenten. Van belang voor toekomstige ontwikkeling is verder dat Profes-E in nauwe samenwerking met Microsoft is opgezet en anticipeert op het door Microsoft US ontwikkelde Microsoft Learning Technology. Unicode support Een absolute vereiste voor de meertalige ondersteuning is het gebruik van Unicode binnen de clientapplicaties en op de database server. MS SQL 7.0 ondersteunt Unicode op UCS-2 niveau, oftewel volledige two-byte ondersteuning. Oracle ondersteunt UTF-8, een gemengde one-byte / two-byte oplossing. Voor het maken van de juiste keuze zal deskundig advies worden ingewonnen. De definitieve keuze voor het databaseplatform zal onder andere hierdoor worden bepaald. Aan de client-zijde zijn tevens invoeren uitvoervoorzieningen nodig voor het gebruik van afwijkende tekensets. Het ontwikkelen van dergelijke voorzieningen (virtual keyboards e.d.) brengt een forse investering met zich mee. Bij voorkeur wordt ook hierbij gebruikt gemaakt van bestaande componenten. Een veelbelovende oplossing vormen de componenten van Slangsoft National Language Support (http://www.slangsoft.com) die standaard beschikken over virtual keyboards, thin client support, remote font delivery en DCOM connectivity. Deze componenten zullen in de komende tijd nader worden geëvalueerd. Overige technologieën Het client-interface zal deels, met name waar het gaat om dynamisch gegenereerde webpagina’s, worden uitgevoerd in XML, welke op de server dienen te worden omgezet naar HTML. Voor de connectiviteit met de database en de gestructureerde opbouw van de opdrachtschermen vormt XML de beste oplossing. In de implementatie wordt verder gebruik gemaakt van Learning Resource Interchange van Microsoft, een op de IMS-standaard (http://www.imsproject.org) gebaseerd onderdeel van Microsoft Learning Technology, dat in Profes-E wordt toegepast. Benodigde infrastructuur De ontwikkeling en aanbieding van het materiaal zal vooralsnog plaatsvinden in een lokale Intranetomgeving. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een applicatie- en databaseserver werkend onder Windows NT/2000. De specificaties luiden: Applicatie- en databaseserver: Hardware: Intel P3, min. 256 MB RAM, 8 GB HD (RAID 5) Software: Windows NT met Back Office Services Pack (IIS, Transaction Server, SQL Server 7) Het gebruik binnen de instellingen zal plaatsvinden in speciaal ingerichte zalen, geschikt voor het inspreken van tekst. De specificaties voor de netwerkcapaciteit en de eindgebruikersstations luiden als volgt: Netwerk: Protocol: Ethernet switched Transportprotocol: TCP/IP Beschikbare capaciteit per PC: minimaal 1,5 Mbps gegarandeerd

16

Eindgebruikersstation: Hardware: Intel, 64 MB RAM, 4 GB HD Software: Windows 95/98/NT, Internet Explorer 5 of Netscape Communicator, nog te definiëren plug-ins en hulpmiddelen De betrokken instellingen garanderen dat de infrastructuur volgens bovengenoemde specificaties uiterlijk in april 2001 binnen de instellingen beschikbaar is. AV-hosting Uit kwaliteitsoverwegingen is het gebruik van MPEG-1 voor video vereist. Aan de client-zijde zullen zich hierbij tijdens de projectperiode problemen voordoen door gebrek aan voldoende bandbreedte op de thuiswerkplek van de gebruiker. Door gebruikmaking van de Profes-E technologie is hiervoor een hybride oplossing beschikbaar waardoor in de leerstof gebruikt videomateriaal op CD-ROM kan worden uitgeleverd. De keuze voor de uitleveringswijze is onafhankelijk van de leerstof in te stellen. Uitlevering op de thuiswerkplek vindt vooralsnog op deze wijze plaats. Voor on-line distributie binnen de instellingen komen binnen de projectperiode oplossingen beschikbaar. SURFNET heeft aangekondigd hiervoor op korte termijn een hosting service op te zetten. Daarnaast overwegen verschillende instellingen hiervoor zelf voorzieningen in te richten (op centraal niveau). In de perceptie van de aanvragers heeft het geen zin om specifiek voor het ELTON-project AV-hosting services op te zetten. Voorgesteld wordt om nader overleg te plegen over dit punt vóórdat het ELTON-project van start gaat. Door het alternatieve gebruik van draagbare media (CD-ROM) loopt de uitvoering van het project geen gevaar.

Media op CDROM

Student

Docent

Uitwisseling cursusmateriaal

Docent ontwikkelt cursus

Student volgt cursus

Audio en video hosting

ELTON server LEI

ELTON server UvA

ELTON server RuG

ELTON server KUB

ELTON server UU

Internet

Figuur 2: Configuratieoverzicht ELTON Beveiliging Security in elk systeem is een combinatie van technologie en zorgvuldig handelen. De beveiligings- en autorisatieprocedures zijn gebaseerd op Profes-E. Profes-E maakt gebruik van het besturingssysteem Windows NT 4.0 in combinatie met Internet Information Server en maakt daarbij gebruik van de mogelijkheden op het gebied van beveiliging, toegangscontrole en back-up faciliteiten van Microsoft. Uitleveromgeving Aan users (cursisten) wordt een unieke Username/Password combinatie toegekend, waarmee ze toegang krijgen tot de voor hen bedoelde opleiding(en). Gestreefd wordt naar integratie met binnen de

17

instellingen gebruikelijke toegangsprocedures zodat voor het gebruik van ELTON geen extra Username/password combinatie nodig is. Invoer/onderhoudsomgeving Gedifferentieerde autorisatie door Username/Password is mogelijk aan de invoer/onderhoudskant. Aparte autorisatie is mogelijk voor contentbeheerders en docenten per opleiding, Webmasters/Cybrarians voor de totale site, administratief personeel voor de users database, etcetera. De autorisatie wordt toegekend aan personen die een serie taken moeten uitvoeren. Het toekennen van geautoriseerde personen aan taken gebeurt op een hoger niveau door de Administrator of System Manager. Globale fasering en werkwijze Op voorhand kan de volgende fasering herkend worden: Fase 1: Conceptueel ontwerp In deze fase worden de eisen van het eindproduct nauwkeurig beschreven. Op basis van deze beschrijving en een demo-model kan een goed beeld geschetst worden van de functionaliteiten en de 'look and feel' van het eindproduct. Het demo-model dient ter evaluatie van de opzet, navigatie en vormgeving van het product. Fase 2: Functioneel ontwerp In deze fase worden naar aanleiding van het conceptueel ontwerp gedetailleerde specificaties ten aanzien van de inhoudelijke, technische en visuele aspecten van het eindproduct opgesteld. Deze monden uit in een gebruikersspecifieke beschrijving van het project, Het functioneel ontwerp wordt gemaakt in de vorm van ‘use-cases’, een object-georiënteerde manier van het beschrijven van functionaliteiten. Een use-case is een beschrijving van interacties tussen een of meer actoren en het systeem. Een actor kan zowel een mens als ook een ander systeem zijn. Vanuit het systeem gezien zijn actoren representanten van de buitenwereld. Een use-case wordt in natuurlijke taal beschreven en kan worden gelezen als een kort verhaal. Iedere interactie tussen actor en systeem begint met een gebeurtenis van de actor naar het systeem en vervolgt met een aantal verdere acties tussen het systeem en meerdere actoren, totdat het eind bereikt is. Usecases kunnen door technisch analisten en software ontwikkelaars bij SPC Group worden gebruikt om object georiënteerd te werken en op die wijze te komen tot ontwikkeling op basis van componenten. Fase 3: Realisatie Deze fase start met het vastleggen van de databasestructuur in een technisch ontwerp. Op basis van dit technisch ontwerp en het functioneel ontwerp zal de applicatie daadwerkelijk worden geproduceerd. Dit betekent dat de (multimediale) assets worden gemaakt of - indien al aanwezig - bewerkt en dat de benodigde software wordt vervaardigd. In een handreiking (documentatie) worden aanwijzingen voor gebruik en beheer vastgelegd. De fase wordt afgesloten met de oplevering van een ß-versie. Bij de realisatie staat het hergebruik van reeds bestaande componenten centraal. Fase 4: Test en revisie Deze fase bestaat uit proefgebruik van de ß-versie en een technische test. Het product wordt altijd intern getest. In overleg met de klant kan hieraan ook een externe test door een gespecialiseerd bedrijf worden toegevoegd. Vervolgens wordt na proefgebruik, technische test en een gebruikerstest het programma gereviseerd. Het resultaat van deze fase is versie 1.0 van het programma. Documentatie Alle documentatie m.b.t. de planning en voortgang van het project is beschikbaar op een afgeschermd deel van de voor het project ingerichte website.

6.2

Implementatie binnen de instellingen

Het project voorziet in de implementatie van ELTON binnen de betrokken instellingen tijdens de doorlooptijd van het project. De opleidingen en cursussen die bij het project zijn betrokken zijn reeds geïdentificeerd (zie beneden Tabel 1).

18

Begeleiding en coördinatie De lokale uitvoering is geregeld in de vorm van subprojecten. Per instelling wordt ten behoeve van het project een coördinator (0,2 fte) aangesteld die is belast met de algehele begeleiding en coördinatie van de implementatie binnen de instelling. De instellingscoördinator wordt ondersteund door een technische coördinator (0,1 fte) op het niveau van tweede-lijns ondersteuner. De implementatie binnen de opleidingen verloopt volgens een gemeenschappelijk vastgesteld protocol. Iedere opleiding zal in mei 2001 in overleg met de instellingscoördinator een detailplanning formuleren, waarin algemene doelstelling, fasering, soort werkzaamheden, producten per fase en eindproduct worden gespecificeerd. De instellingscoördinator zal wekelijks contact hebben met de projectuitvoerders en zorgen voor maandelijks rapportage aan de algemene projectleider. Projectvoorstellen en maandelijke rapportages zullen ook op de ELTON-website worden gepubliceerd. Infrastructuur In het eerste jaar zal hiertoe binnen de instellingen de voor het project noodzakelijke infrastructuur voor zover nog niet aanwezig worden gerealiseerd. Om ervoor te zorgen dat de technische voorzieningen op het moment van oplevering daadwerkelijk aanwezig zullen zijn, stellen de technische coördinatoren in de periode september-november 2000 het technische implementatieplan op. Scholing Er wordt een gemeenschappelijk scholingsprogramma ontwikkeld waarin aandacht is voor de bediening en de didactische toepassingsmogelijkheden van ELTON. In dit kader wordteen docenthandleiding samengesteld. Aan het eind van het eerste jaar zullen twee pilots ten behoeve van de inhoudsontwikkeling worden opgezet. De docenten die aan deze pilots zullen deelnemen zullen vanaf het begin regelmatig worden geraadpleegd en bij het ontwikkelen van het programma worden betrokken,, om maximaal te profiteren van hun inhoudelijke expertise bij het realiseren van de beta versie en versie 1.0 enerzijds en om een scholingsprogramma op maat te kunnen ontwikkelen anderzijds Ook de docenten die pas na de pilot-fase met ELTON zullen gaan werken zullen vanaf het begin regelmatig door de instellingscoördinator op de hoogte worden gehouden van de ontwikkelingen en zonodig geraadpleegd. De ervaringen die de betreffende instellingscoordinatoren hebben opgedaan tijdens het begeleiden van pilots (mei-juli 2001) zullen vertaald worden in een gemeenschappelijk scholingsmodel. In dit kader zal in september 2001 op een van de instellingen aanvullende training worden aangeboden aan alle betrokken docenten. De instellingscoördinatoren zullen voor verdere begeleiding zorgen. Om optimaal van de wederzijdse ervaringen te kunnen profiteren wordt in het tweede jaar ieder kwartaal een bijeenkomst georganiseerd met alle betrokken docenten en coördinatoren. Het scholingsprogramma kan in de toekomst ook ter beschikking worden gesteld van andere instellingen die ELTON willen gebruiken. Facilitering De docenten die aan de subprojecten deelnemen zullen worden vrijgesteld van een deel van hun reguliere werkzaamheden. In het tweede jaar is hiervoor per instelling is gedurende 14 maanden per project 0,3 fte beschikbaar voor het vervaardigen van het materiaal, de testfase met een kleine groep studenten en het aanpassen van het materiaal na deze testfase. Subprojecten De volgende ELTON-subprojecten zullen van start gaan binnen de betrokken instellingen: Tabel 1 Instelling

Opleiding

KUB

Nederlands als Tweede taal

RUG

Engels Taal- en Letterkunde

Titel subproject NT2

Engels

19

Bijzonderheden Inbreng ervaring met MMprogramma Tumult. Het materiaal dat is vervaardigd in het kader van het PhonCall project zal worden ingebracht in het project.

Betrokken docenten mw. drs. P. Heck

dr. W. Lowie

Instelling

Opleiding

Titel subproject Arabisch

UL

Talen en Culturen van het Islamitische Midden Oosten

UU

Spaans

Spaans

UvA

Frans

Frans

Bijzonderheden In dit project zal ook aandacht worden besteed aan de mogelijkheden die ELTON biedt voor niet-westerse schriften (UNICODEondersteuning) Ervaring met ICT in taalvaardigheidsonderwijs aanwezig T.z.t. onderbrenging in samenwerking met Hogeschool Amsterdam

Betrokken docenten dr. W. Stoetzer, mw. M. van der Stel

dr. D. Nieuwenhuijsen drs. T.J.L. de Wolf

Per subproject wordt ca. 8 uur onderwijsmateriaal ontwikkeld. In totaal zullen dus ca. 40 uur onderwijsmateriaal beschikbaar komen. Het materiaal zal gebruikt worden in het onderwijs aan eerstejaarsstudenten en in cursussen Nederlands voor buitenlandse studenten en aspirant-studenten in alle vijf instellingen. De keuze van de opleidingen is bepaald door verschillende factoren:

beschikbaarheid van (een deel van het materiaal) in bestaande, niet web-gebaseerde, leeromgevingen zoals Hologram. Dit geldtonder meer voor het materiaal voor Engels in Groningen.; al opgedane ervaring met soortgelijke projecten. De opleiding NT2 aan de KUB is bijvoorbeeld actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van multimediamateriaal in het TUMULT-project. De opleiding Arabisch van de UL zal in het jaar 2000 ervaring opdoen met het ontwikkelen van multimediaoefeningen in Hologram; mogelijkheden voor samenwerking en materiaaluitwisseling met de andere partners. Engels, Frans en Spaans worden aan alle instellingen gedoceerd en zijn studentrijke opleidingen. De keuze voor Frans aan de UvA is medebepaald door door het feit dat hoogstwaarschijnlijk in 2001 de opleiding Taal en Bedrijf/Frans van de Universiteit en de Hogeschool van Amsterdam van start gaat. NT2-cursussen voor buitenlandse studenten worden ook aan alle instellingen gegeven. Het materiaal dat tijdens de subprojecten wordt ontwikkeld zal ook beschikbaar worden gesteld aan de opleidingen Engels, Frans, Spaans en NT2 van de andere instellingen.. belang van de aanwezigheid van een niet-Westerse taal om de Unicode-ondersteuning te testen. De opleiding Arabisch heeft bovendien, zoals hierboven al opgemerkt, al ervaring opgedaan met het maken van multimediamateriaal.

Al het ontwikkelde materiaal komt tijdens de projectperiode beschikbaar voor zusteropleidingen binnen de participerende instellingen, zodat de inzetbaarheid buiten de directe doelgroep al tijdens de projectperiode wordt gegarandeerd. Het maximaal aantal gebruikers voor bovengenoemde modules komt hiermee tijdens de projectperiode op ca. 2900. Na afloop van de projectperiode zal de hoeveelheid materiaal per instelling verder moeten worden uitgebreid. Het potentieel bereik van ELTON binnen de taalvaardigheidsprogramma's van de betrokken instellingen is in Bijlage 2 aangegeven. Disseminatie binnen de instellingen De instellingscoördinatoren zullen informatie over de subprojecten en eerste versies van het materiaal verspreiden naar belangstellende opleidingen die niet betrokken zijn bij de subprojecten. Zo kan het materiaal dat voor de opleiding Engels aan de RUG wordt ontwikkeld worden geïntroduceerd bij de opleidingen Engels aan KUB, UvA en UL. Het materiaal is door koppeling van de verschillende servers direct voor belangstellende docenten opvraagbaar. De instellingscoördinatoren zullen ervoor zorgen dat het materiaal dat elders is geproduceerd door docenten en studenten op de eigen instellingen wordt getest. De betrokken docenten zullen een werkweek besteden aan het testen en beoordelen van

20

het materiaal en zullen tijdens deze werkzaamheden worden vrijgesteld van onderwijsactiviteiten. Op deze manier kan extra feedback gegeven worden aan de ontwikkelaars en wordt een bredere basis voor het gebruik van ELTON binnen de instellingen gecreëerd.

6.3

Voorlichting en kennisdisseminatie buiten de instellingen

Kennisdisseminatie buiten de instellingen over het project zal verlopen via vier kanalen: een website, klankbordgroepen, deelname aan landelijke en internationale conferenties, publicaties op landelijke en internationale tijdschriften. Website De projectwebsite zal toegang bieden tot alle voor derden relevante informatie rond het project en zal in het eerste kwartaal van het project worden opgezet. De URL zal worden verspreid via EduSite van Surf en via de SurfEduCP’s. Klankbordgroep De landelijke klankbordgroep bestaat uit het landelijk overleg van de ICT Letteren coördinatoren. Het overleg vindt ieder kwartaal plaats en de ontwikkelingen rond ELTON zullen als vaste punt in de agenda worden opgenomen. Deze groep staat borg voor een actieve kennisdisseminatie gedurende het project binnen andere Letterenfaculteiten. Verder zal deze groep van experts worden gevraagd kritisch te reageren op ontwikkelingen en plannen in het project. Conferenties In het jaar 2000 zal een presentatie over het ELTON-project worden gehouden op 19 mei in Utrecht (Studiedag van de Nederlandse Vereniging voor Toegepaste Taalwetenschap) en op het jaarlijkse EUROCALL-congres (Universiteit van Abertay Dundee, Schotland, 31/8-2/9; EUROCALL is de Europese Vereniging voor Computer Assisted Language Learning). Het is de bedoeling om de eerste versie van ELTON te demonstreren op EuroCALL 2001 in Nijmegen. In de komende jaren zal over de ontwikkelingen van ELTON verder worden gerapporteerd op genoemde conferenties, op de jaarlijkse SLOC-dag (Studiedag Letteren Onderwijs en Computer), op de SURF-Onderwijsdagen en op andere relevante studiedagen. Publicaties Er zullen publicaties verschijnen in Recall (tijdschrift van EUROCALL), Toegepaste Taalwetenschap in Artikelen (tijdschrift van de Nederlandse Vereniging voor Toegepaste Taalwetenschap) en Levende Talen (tijdschrift van de Nederlandse Vereniging van docenten moderne vreemde talen).

21

7 Fasering De fasering is gebaseerd op een periode van 2 jaar vanaf 1 september 2000. De totale doorlooptijd van het project is 102 weken. Hierbij is rekening gehouden met het feit dat in december één week minder tijd beschikbaar is i.v.m. verplichte vakanties. In de fasering ligt het accent in het eerste jaar op de realisatie van de leeromgeving, terwijl de implementatie binnen de instellingen wordt voorbereid. Docenten zullen actief betrokken zijn bij de ontwikkeling van de leeromgeving. In het tweede jaar staat de implementatie binnen de instellingen centraal (m.n. de inhoudsontwikkeling), terwijl daarnaast één revisieronde van de leeromgeving is voorzien na de pilottests door studenten. Resultaat van de revisieronde is versie 1.1. De revisie staat los van het oplossen van eventuele programmeerfouten (‘bugs’), waarin wordt voorzien door een Service Level Agreement met SPC Group.

7.1

Opsplitsing in werkpakketten/fases

FASE Realisatie leeromgeving

BESCHRIJVING

Didactisch en conceptueel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept Didactisch ontwerp Conceptueel ontwerp Consultatie docenten

Doorlooptijd: wk 1 t/m 10 Doel: Het nauwkeurig vaststellen van de eisen die worden gesteld aan het eindproduct Deliverables: • Rapportage gewenste functionaliteit docenten • Schets functionaliteit • Schetsen look and feel • Ontwikkeling demomodel met grafische voorstellen voor de vormgeving Doorlooptijd: wk 8 t/m 13 Doel: Het beschrijven van gedetailleerde specificaties ten aanzien van inhoudelijke, technische en visuele aspecten van het eindproduct Deliverable: • Document waarin alle functionaliteiten van het eindproduct in usecases zijn uitgewerkt

Functioneel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept & Design Opstellen document

Doorlooptijd: wk 14 t/m 16 Doel: Vaststellen van de inhoudelijke en beheersmatige kaders van het project. Het projectplan zal in ieder geval bestaan uit: • een overzicht van de werkzaamheden • een detailplanning • een detailbegroting • beschrijving van de resources bij SPCgroup en de andere partners

Ontwikkelen projectplan Overleg & presentatie Gedetailleerde kostenspecificatie Technische implicaties Organisatorische implicaties Gedetailleerde tijdsplanning Bespreking en uitwerking projectplan

Deliverable: Het projectplan Doorlooptijd: wk 17 t/m 20

Technisch ontwerp

22

BESCHRIJVING

FASE

Doel: Het vastleggen van alle datamodellen tbv de database en het vastleggen van randvoorwaarden op basis waarvan de invoeren onderhoudsschermen kunnen worden geprogrammeerd Deliverable: een document waarin het datamodel en de randvoorwaarden voor de invoeren onderhoudsschermen beschreven worden. Dit document dient als uitgangspunt voor de afdeling software-ontwikkeling om de applicatie te gaan bouwen.

Overleg Opstellen document

Doorlooptijd: wk 21 t.m 30 Doel: • Het produceren van de applicatie. • Alle templatepagina’s en invoeren onderhoudspagina’s worden geprogrammeerd op basis van de door de vormgevers aangeleverde pagina’s • De database wordt opgezet • De ondersteuning van Unicode voor tekstinvoer en –afbeelding en gegevensopslag in de database wordt geïmplementeerd

Realisatie onderdelen Overleg cloze test (incl point & click) Essayvraag dynamische aanwijsvraag Inspreekvraag synchronisatie audio/video/tekst link naar werkstuk sjablonen voor rollenspellen voorbereiden/implementeren UNI-code aansluiting Hologram

Deliverable: betaversie ELTON

Testen & Revisie Tussenproducten Beta test Final test Revisie 2e jaar

Doorlooptijden: wk 31 t/m 33 en wk 73 t/m 76 Doel: • het testen van het programma voordat de gebruikers er mee aan de slag gaan • het testen van het programma door de eindgebruikers • op basis van de uitkomsten van de testen de software reviseren Deliverables: • een gereviseerde versie van het eindproduct • versie 1.1 van Elton na gebruik door studenten (geen functionele uitbreiding)

Implementatie: archivering en oplevering Installatie op versch. servers Einddocumentatie

Doorlooptijd: wk 34 en 35 (ivm pilots) en wk 43 en 44 (overige instellingen) Doel: • De software gebruiksklaar installeren op de serverinstallaties • De opdrachtgever alle documenten en informatie overhandigen die noodzakelijk zijn om de mutaties van de inhoud van de site zelf uit te voeren Deliverables: • Werkend systeem op servers • Laatste versie van de ontwerp documenten • Handleiding voor het gebruik van het invoer systeem

23

FASE Implementatie instellingen

BESCHRIJVING

Voorbereiding infrastructuur Overleg AV-hosting Overleg servers Overleg studentzalen Technisch implementatieplan

Doorlooptijd: wk 19 t/m 30 Doel: Ervoor zorgen dat de facultaire infrastructuur op het moment van oplevering daadwerkelijk gereed is voor implementatie. Deliverables: • Detailbeschrijvingen infrastructuur • Technisch implementatieplan Doorlooptijd: wk 34 t/m 102 Doel: Voor iedere instelling/taal de afgesproken leerinhouden realiseren. Deliverables: • Gedetailleerde planning leerstof per instelling • Testprogramma met docenten • Testprogramma met studenten • Evaluaties • Leerinhouden (Spaans, Arabisch, Engels, NT2, Frans) Doorlooptijd: wk 39 t/m 99 Doel: Scholing, materiaaluitwisseling en kennisverspreiding bevorderen Deliverables: • Scholingsprogramma • Interne voorlichtingsbijeenkomsten • Lezingen en publicaties (extern)

Inhoudsontwikkeling Detailplanning subprojecten Selectie materiaal Pilottest docenten Inhoudsontwikkeling 1e deel Pilottest studenten Evaluatie Inhoudsontwikkeling 2e deel Evaluatie

Documentatie en disseminatie Opzetten scholingsprogramma Scholing Publicaties Uitwisseling materiaal Lezingen en presentaties

Doorlooptijd: continu, herhalend Doel: • Centrale en decentrale coördinatie verzorgen • Technisch assistentie in huis garanderen • Website onderhouden (gesloten en openbare deel) • Diverse rapportages verzorgen Deliverables: • Werkoverleggen • Rapportages

Coördinatie en begeleiding Algehele projectleiding Lokale coördinatie Technische ondersteuning Realisatie en onderhoud website Rapportage

Voor een detailplanning van alle subfases, zie bijlage 3.

24

8 Begroting 8.1

Personele lasten

De personele lasten zijn gerelateerd aan de in paragraaf 7 genoemde taken. Voor een gedetailleerd overzicht van de inzet van personeel, zie bijlage 4. Als uitgangspunt voor de berekening is voor instellingen een GPL gehanteerd van fl. 650,- per persoon per dag. Het door SPC Group gehanteerde tarief bedraagt fl. 1300,- per persoon per dag. Dit bedrag is inclusief BTW en alle overige kosten. Het SPC tarief is opgenomen na overleg met Drs. T. Dousma, Programmaleider Surf Educatief. Deze kosten liggen onder het normaliter door SPC Group gehanteerde commerciële tarief. SPC Group draagt verder zelf fl. 45.500 bij aan het project door één onderdeel voor eigen rekening te ontwikkelen.

UVA RUG Totaal Totaal

Lei

KUB

UU

Totaal

Totaal

Totaal

Totaal SPC Totaal

Realisatie leeromgeving Didactisch en conceptueel ontwerp Subtotaal

3250

3250

3250

3250

3250

50700

66950

2600

5200

3250

2600

2600

41600

57850

5200

5200

5200

5200

5200

23400

49400

650

650

42900

44200

163800

172900

Functioneel ontwerp Subtotaal Ontwikkelen projectplan Subtotaal Technisch ontwerp Subtotaal Realisatie onderdelen Subtotaal

9100

Testen & Revisie Subtotaal Implementatie: archivering en oplevering Subtotaal

5200

5200

5200

5200

5200

49400

75400

650

650

650

650

650

26000

29250

3250

3250

3250

3250

3250

16250

66300

69550

69550

66300

66300

338000

4550

7150

7150

4550

4550

27950

42900 175500

42900

42900

42900

347100

Implementatie instellingen Voorbereiding infrastructuur Subtotaal Inhoudsontwikkeling Subtotaal Documentatie en disseminatie Subtotaal Coördinatie en begeleiding Subtotaal

133900 284700 141050 133900 133900 397800 1225250

Totaal Bijdrage SPC (synchronisatie audio, video en tekst Totaal

-45500

-45500

133900 284700 141050 133900 133900 352300 1179750

25

8.2

Materiële kosten

Materiële kosten Koop Profes-E, onbeperkte licentie in tijd en aantal gebruikers (licentie op naam van alle partners) Digitalisatie materiaal Software (Slangsoft e.d.)

141000 10000 20000

Totaal

8.3

171000

Overige kosten

Overige kosten Accountantsverklaring Secretariële ondersteuning Reiskosten

7000 17000 10000

Totaal

8.4

34000

Totaalbegroting en subsidieaanvraag

Begroting De totaalbegroting voor het project bedraagt fl. 1350750. Deze is als volgt samengesteld uit de bovengenoemde onderdelen: Begroting Personeel Materiële kosten

1179750 171000

Overige kosten

Totaal

34000 1350750

Subsidie en matching De Rijksuniversiteit Groningen vraagt voor 50% van het begrote bedrag subsidie aan bij de Stichting SURF. Het gevraagde bedrag aan subsidie komt hiermee op fl. 675375. Het resterende bedrag wordt opgebracht door de deelnemende instellingen. Van de matching wordt Kf 100 opgebracht door de KUB. De rest wordt gelijkelijk omgeslagen over de vier overige partners. De afwijkende matching heeft te maken met het feit dat Tilburg met een relatief kleine eenheid (Talencentrum) zonder eigen studenten uitvoert. Dit leidt tot de volgende verdeling van inkomsten voor het project.

Subsidie (50%) Matching KUB Lei RUG UU UvA

675375 100000 143844 143844 143844 143844 1350750

26

9 Kwaliteitswaarborging 9.1

Kwaliteitsbewaking

Ontwikkeltraject Alle partijen streven naar een zo hoog mogelijke kwaliteit van het te ontwikkelen product. Dit kan alleen maar worden bereikt door een constante kwaliteitsbewaking. Dit gebeurt intern bij SPC Group door de projectleider. Deze zal voor beslissingen omtrent keuzes die niet voldoende duidelijk zijn steeds in overleg treden met de opdrachtgever. Op vaste momenten zal een formele goedkeuring van de opdrachtgever worden gevraagd. Dit zijn: • het gereed komen van het conceptueel ontwerp, met demomodel; • het gereed komen van het functioneel ontwerp; • het gereed komen van user interface, structuur en menu’s (software) • het gereed komen van een eerste testversie De projectleider van SPC Group draagt zorg voor het onderhoud van de projectdocumenten. Alle projectinformatie wordt opgeslagen in een projectdossier. De (hoofd)programmeur draagt zorg voor alle software onderdelen. Deze worden in een software projectdossier opgeslagen. Van alle gesprekken waarin wederzijdse afspraken zijn gemaakt, wordt een schriftelijk afschrift ter bevestiging aan opdrachtgever gestuurd. Van ieder georganiseerd overleg wordt een schriftelijk verslag gemaakt. Implementatietraject De lokale coördinatoren zijn verantwoordelijk voor implementatie binnen de instellingen. Door regelmatig werkoverleg (waarschijnlijk tweewekelijks) en voortgangsrapportages stellen zij de algemene projectleider op de hoogte van de voortgang van het project binnen de instellingen. Problemen bij de implementatie worden in voorkomende gevallen door de projectleider voorgelegd aan de Stuurgroep waarin de bestuurlijke verantwoordelijkheidten aanzien van . het project als geheel en instellingsspecifieke onderdelen aanwezig is. De lokale coördinatoren zorgen voor het onderhoud van de projectdocumenten die betrekking hebben op de implementatie binnen de instellingen. Alle informatie wordt opgeslagen in een projectdossier. Van alle gesprekken waarin wederzijdse afspraken zijn gemaakt, wordt een schriftelijk afschrift ter bevestiging aan opdrachtgever gestuurd. Van ieder georganiseerd overleg wordt een schriftelijk verslag gemaakt.

9.2

Rapportage

Tussenrapportage De projectleider rapporteert iedere drie maanden aan de Stuurgroep over de voortgang van het project, De rapportage vindt plaats uiterlijk twee weken vóór de verplichte rapportage aan SURF. De voortgang wordt besproken op basis van de activiteiten en deliverables die in het het controlling document waren overeengekomen. Tot de rapportage behoort ook een overzicht van de ten behoeve van het project uitgegeven middelen. Eventuele problemen en beslispunten worden eveneens in de rapportage opgenomen. In de vergadering van de Stuurgroep wordt de verslaglegging voor de Stichting SURF vastgesteld. Deze wordt door de uitvoerder (penvoerende universiteit) vóór de overeengekomen termijn voorgelegd aan de Stichting SURF. Eindrapportage Na afloop van het project stelt de projectleider de eindrapportage van het project op. Deze wordt voorgelegd aan de Stuurgroep op de wijze zoals hiervoor beschreven en vervolgens, voorzien van een accountantsverklaring, toegezonden aan de Stichting SURF.

9.3

Continuïteit

Bij de opzet van het project speelt het waarborgen van continuïteit na afloop van het project een voorname rol. Het is uitdrukkelijk de bedoeling om de leeromgeving ELTON na afloop van het project

27

in te zetten bij andere opleidingen binnen de betrokken instellingen (zie Bijlage 2 voor de opleidingen waar het programma kan worden toegepast). Dit veronderstelt dat ondersteuning van de programmatuur na ommekomst van het project kan worden gegarandeerd. Door de samenwerking met SPC Group wordt hierin voorzien. De betrokken instellingen zijn bereid om de ontwikkelde programmatuur na afloop over te dragen aan de Stichting SURF, terwijl SPC Group bereid is om met SURF Diensten afspraken te maken over ondersteuning en aanpassing voor andere partijen. De maatregelen waardoor continuïteit van het project wordt gewaarborgd kunnen als volgt worden samengevat: structurele opname van de ontwikkelde onderwijsleerinhouden in de curricula van de betreffende instellingen; beschikbaarstelling van de ontwikkelde onderwijsleerinhouden aan derden zonder verrekening van kosten; ondersteuning van de programmatuur na afloop van het project door SPC Group door afsluiting van Service Level Agreements; overdracht van de voor het programma ontwikkelde programmatuur aan SURF Diensten BV; het publiceren van de zgn. application programming interface (API’s) voor het toevoegen van extra functionaliteit, opdrachttypen, e.d. na afloop van het project; de bereidheid van SPC Group om, indien gewenst, de functionaliteit van ELTON verder uit te breiden en aan te passen aan de behoeften van bestaande of nieuwe afnemers.

9.4

Eigendomsrecht programmatuur

Het feit dat in ELTON gebruik wordt gemaakt van commerciëel verkrijgbare componenten/programmatuur vraagt om een toelichting ten aanzien van het eigendomsrecht van de te ontwikkelen leeromgeving. ELTON is deels gebaseerd op Profes-E, een door SPC Group ontwikkelde verzameling componenten waarmee een volwaardige leeromgeving kan worden gerealiseerd. De betrokken instellingen hebben een licentie voor onbepaalde tijd voor een onbeperkt aantal studenten. De broncode voor Profes-E wordt niet vrijgegeven, wel de specificaties waarmee de programmatuur kan worden aangepast en uitgebreid (de API’s). Profes-E is in feite een ‘black box’ waarvan de functionaliteit kan worden aangepast. In de softwareontwikkelingswereld is dit niet een ongebruikelijke constructie. Het eigendomsrecht van de speciaal voor ELTON geschreven componenten berust bij de betrokken instellingen die, zoals boven aangegeven, bereid zijn om de programmatuur beschikbaar te stellen aan andere gebruikersgroepen. In dat geval dienen nadere afspraken te worden gemaakt over de licentie van Profes-E. SURFDiensten BV is de aangewezen instantie om hierbij als intermediair op te treden.

28

Bijlage 1 Overzicht uitvoerende partijen Penvoerder: Projectleider:

Rijksuniversiteit Groningen Drs. S. Jager, Centrum voor ICT en Onderwijs Letteren Faculteit Letteren, Rijksuniversiteit Groningen Postbus 716 9700 AS Groningen tel. 050-363 59 21 / 59 74 fax. 050-363 68 55 email: [email protected]

Faculteit Geesteswetenschappen, Universiteit van Amsterdam Instellingscoördinator: nog niet bekend Technisch coördinator: Drs. J. de Jong, ICT-Coördinator afd. Informatiseringsbeleid en Wetenschappelijke ICT-toepassingen Docent/inhoudsontwikkelaar: drs. T.J.L. de Wolf, Frans Faculteit Letteren, Universiteit Leiden Instellingscoördinator: mw. Dott. ssa. A. Corda, COO coördinator bij het Informatiserings en TalenCentrum (ITC) Technisch coördinator: ing. M.Hijzelendoorn, COO programmeur bij het Informatiserings en TalenCentrum (ITC) Docenten/inhoudsontwikkelaars: dr. W. Stoetzer, mw. M. van der Stel, Arabisch Faculteit Letteren, Rijksuniversiteit Groningen Instellingscoördinator: nog niet bekend, wnd. drs. S.Jager, directeur Centrum voor ICT en Onderwijs Letteren Technisch coördinator: Ir. A.J.M. Rosendaal, ontwerper/programmeur Centrum voor ICT en Onderwijs Letteren Docent/inhoudsontwikkelaar: dr. W. Lowie, Engels Faculteit Letteren, Katholieke Universiteit Brabant Instellingscoördinator: drs. P. Heck (Talencentrum) Technisch coördinator: drs. R. Cozijn (Automatiseringsunit Letterenfaculteit) Docenten/inhoudsontwikkelaars: drs. T. Roselaar, drs. G. van Sleeuwen (Talencentrum) Faculteit Letteren, Universiteit Utrecht Instellingscoördinator: dr. B. Schouten (Fonetiek) Technisch coördinator: S. van der Kooij (ICT centrum) Docent/inhoudsontwikkelaar: dr. D. Nieuwenhuijsen, Spaans SPC Group ’s-Hertogenbosch Projectmanager: Drs. K. Wijne

29

Bijlage 2: Potentieel aantal gebruikers ELTON in de betrokken instellingen In het onderstaand overzicht zijn de aantallen talenstudenten opgenomen die binnen de betrokken instellingen van de te ontwikkelen leeromgeving gebruik zullen kunnen maken. Aangezien ELTON vooral zal worden ingezet in het propaedeuseonderwijs is als uitgangspunt genomen het aantal ingeschreven eerstejaars studenten per december 1999. Voor de KUB, die geen talenstudies heeft, zijn de aantallen cursisten bij het Talencentrum gebruikt als uitgangspunt. Hetzelfde geldt voor NT2 bij enkele andere instellingen. Vetgedrukt zijn de talen/opleidingen opgenomen waarvoor tijdens de projectperiode materiaal wordt ontwikkeld. Het aantal studenten dat direct zal kunnen profiteren van de resultaten van het project bedraagt hiermee ca. 2900. Het aantal potentiële gebruikers bedraagt: 3785.

Instelling KUB

Opleidingen Frans Duits Engels NT2 Spaans Russisch Italiaans Arabisch (Taal en Minderheden) Subtotaal KUB RUG Engels Scandinavisch Slavisch Duits Romaanse Talen en Culturen (w.o. Frans) Talen en Culturen van het Midden-Oosten (w.o. Arabisch) NT2 Subtotaal RUG Lei Frans Italiaans Talen en Culturen van Latijns Amerika Engels Duits Slavisch Dutch Studies Semitisch Indisch/Iraans Chinees Japans Koreaans Egyptisch NT2 Talen en Culturen van het Islamitische Midden Oosten (Arabisch, Perzisch, Turks)

Afrikaanse talen Indonesisch Subtotaal Lei Duits UvA Engels Frans Italiaans Nieuwgrieks Roemeens Scandinavisch Semitisch Slavisch Spaans Subtotaal UvA Duits UU Engels Frans Italiaans Keltisch Oosterse talen (o.m. Arabisch) Portugees Spaans Subtotaal UU Totaal alle instellingen

Aantal 130 80 800 300 350 30 25 40 1755 113 13 12 21 91 5

750 1005 34 15 54 103 10 8 37 6 11 39 23 4 13 40 23

30

7 17 444 10 80 33 17 4 3 17 16 16 69 265 11 80 63 27 7 27 13 88 316 3785

Bijlage 3: Gedetailleerde fasering De fasering is gebaseerd op een periode van 2 jaar vanaf 1 september 2000. De totale doorlooptijd van het project is 102 weken. Hierbij is rekening gehouden met het feit dat in december één week minder tijd beschikbaar is i.v.m. verplichte vakanties. Het accent in het eerste jaar ligt op het realiseren van de leeromgeving (groter aandeel SPC Group); in het tweede op de implementatie binnen de instellingen (groter aandeel medewerkers instellingen).

Jaar 1: september 2000-september 2001 Fasering ELTON start

okt.

1 sept. 2000

nov.

dec.

jan.

febr.

mrt.

april

mei

juni

juli

augustus

Aantal weken doorlooptijd

Didactisch en conceptueel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept Didactisch ontwerp Conceptueel ontwerp Consultatie docenten Functioneel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept & design Opstellen document

2

1

week: Realisatie leeromgeving

x

x

x

x

x

x

3

x

4

x

5

x

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

x

x

x

x

X

x

x

x

x

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Ontwikkelen projectplan Overleg & presentatie Gedetailleerde kostenspecificatie Technische implicaties Organisatorische implicaties Gedetailleerde tijdsplanning Bespreking en uitwerking projectplan Technisch ontwerp Overleg Opstellen document

x

x

x

x x x x

31

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Fasering ELTON start

okt.

1 sept. 2000

nov.

dec.

jan.

febr.

mrt.

april

mei

juni

juli

augustus

Aantal weken doorlooptijd week: Realisatie onderdelen Overleg cloze test (incl point & click) essayvraag dynamische aanwijsvraag inspreekvraag synchronisatie audio/video/tekst link naar werkstuk sjablonen voor rollenspellen voorbereiden/impleme nteren UNI-code Aansluiting Hologram Testen & Revisie Tussenproducten Beta test Final test Revisie

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

X

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

x

x x

x x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

x

x x


x

x

x x

Fasering implementatie instellingen Voorbereiding infrastructuur Overleg AV-hosting Inrichting servers Inrichting studentzalen Technisch implementatieplan

x

32

x X

x

x

x

x

x

x

x

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Fasering ELTON start

okt.

1 sept. 2000

nov.

dec.

jan.

febr.

mrt.

april

mei

juni

juli

augustus

Aantal weken doorlooptijd 2

1

week:

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

Inhoudsontwikkeling Detailplanning subprojecten Selectie materiaal Pilottest docenten Inhoudsontwikkeling 1e deel Pilottest studenten Evaluatie Inhoudsontwikkeling 2e deel Evaluatie Documentatie en disseminatie Opzetten scholingsprogramma Publicaties Uitwisseling materiaal Lezingen en presentaties Coördinatie en begeleiding Algehele projectleiding Lokale coördinatie Technische ondersteuning Realisatie en onderhoud website Rapportage

x

x

x

x x

x

x x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

X

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

X

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

X

X

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

33

x

x

x x

x

x

x x

x

x

x

Gedetailleerde fasering, vervolg Jaar 2: september 2001-september 2002 Fasering ELTON

sept

okt.

nov.

dec.

jan.

febr.

mrt.

april

mei

juni

juli

augustus

1 sept. 2001

week: Realisatie leeromgeving

52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

Didactisch en conceptueel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept Didactisch ontwerp Conceptueel ontwerp Consultatie docenten Functioneel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept & design Opstellen document Ontwikkelen projectplan Overleg & presentatie Gedetailleerde kostenspecificatie Technische implicaties Organisatorische implicaties Gedetailleerde tijdsplanning Bespreking en uitwerking projectplan Technisch ontwerp Overleg Opstellen document Realisatie onderdelen Overleg

34

100 101 102

Fasering ELTON

sept

okt.

nov.

dec.

jan.

febr.

mrt.

april

mei

juni

juli

augustus

1 sept. 2001

week: cloze test (incl point & click) essayvraag dynamische aanwijsvraag inspreekvraag synchronisatie audio/video/tekst link naar werkstuk sjablonen voor rollenspellen voorbereiden/implem enteren UNI-code Aansluiting Hologram Testen & Revisie Tussenproducten Beta test Final test Revisie

52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

x


Fasering implementatie instellingen Voorbereiding infrastructuur Overleg AV-hosting Inrichting servers Inrichting studentzalen Technisch implementatieplan

35

x

x

x

100 101 102

Fasering ELTON

sept

okt.

nov.

dec.

jan.

febr.

mrt.

april

mei

juni

juli

augustus

1 sept. 2001

week: Inhoudsontwikkeling Detailplanning subprojecten Selectie materiaal Pilottest docenten Inhoudsontwikkeling 1e deel Pilottest studenten Evaluatie Inhoudsontwikkeling 2e deel Evaluatie Documentatie en disseminatie Opzetten scholingsprogramma Publicaties Uitwisseling materiaal Lezingen en presentaties Coördinatie en begeleiding Algehele projectleiding Lokale coördinatie Technische ondersteuning Realisatie en onderhoud website Rapportage

52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

x

x

100 101 102

x x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x x x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x x x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

x

x x

x

x

x x

36

x

x

x x

x

Bijlage 4: Gedetailleerde begroting Personele inzet Personeelslasten per dag Dagtarief SPC

650 1300

(in guldens) (incl. BTW)

Legenda: AP= algemene projectleider

O&A=Ontwerp en analyse

T=Test

DS = docenten subprojecten

VG=Vormgeving

PM=Projectmanagement

IC = instellingscoördinator

SO=Softwareontwikkeling

TC= technisch coördinator/programmeur

BB=Beeldbewerking UVA RUG Lei IC TC DS Tot AP IC TC DS Tot IC TC DS Tot

KUB IC TC DS Tot

UU IC TC DS Tot

SPC O&A VG SO BB T PM Dgn Tot

Totaal

Realisatie leeromgeving Didactisch en conceptueel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept Didactisch ontwerp Conceptueel ontwerp Consultatie docenten Subtotaal Functioneel ontwerp Overleg & presentatie Beeldconcept & Design Opstellen document Subtotaal Ontwikkelen projectplan Overleg & presentatie Gedetailleerde kostenspecificatie Technische implicaties Organisatorische implicaties Gedetailleerde tijdsplanning Bespreking en uitwerking projectplan Subtotaal

1

650

1

650 1

650 1

650 1

650

1

650

1

650 1

650 1

650 1

650

8 4 6 13

2 1 2 3

10 13000 5 6500 8 10400 16 20800

16250 6500 13650 20800 9750

2

1

1950

2

1

1950 2

1

1950 2

1

1950 2

1

1950

4

1

3250

4

1

3250 4

1

3250 4

1

3250 4

1

3250

31

8

39 50700

66950

1 1

1 1 3

1

1300 1 1950 1 1950

1 1

1

1300 1 1950 1

1

1

650 1 1950 1

1

1

650 1950

5 2 20

1 1 3

6 7800 3 3900 23 29900

12350 13650 31850

5

1

5200 2

2

1

3250 2

1

1

2600 2

1

1

2600

27

5

32 41600

57850

1300

1 1 1 1 1 1 6

1 1

1

1

650 1950

2

1

1

2600

2

1300

2

2

4

2

3900

4

2

3900 4

2

3900 4

2

3900 4

2

3900

1 2 3 3 2 1

6

2

5200

6

2

5200 6

2

5200 6

2

5200 6

2

5200

12

37

1300 2

1300 2

1300 2

2 3 4 4 3 2

2600 3900 5200 5200 3900 2600

9100 3900 5200 5200 3900 22100

18 23400

49400

UVA RUG Lei IC TC DS Tot AP IC TC DS Tot IC TC DS Tot Technisch ontwerp Overleg Opstellen document Subtotaal Realisatie onderdelen Overleg cloze test (incl point & click) essayvraag dynamische aanwijsvraag inspreekvraag synchronisatie audio/video/tekst link naar werkstuk sjablonen voor rollenspellen voorbereiden/implementeren UNI-code aansluiting Hologram Subtotaal Testen & Revisie Tussenproducten Beta test Final test Revisie 2e jaar Subtotaal Implementatie: archivering en oplevering Installatie op versch. servers Einddocumentatie Subtotaal

KUB IC TC DS Tot

UU IC TC DS Tot

Totaal

1

650

1

650

5 24

1 3

6 7800 27 35100

9100 35100

1

650

1

650

29

4 33 42900

44200

4

2600

8 3 2 3 3 8

39000 16900 11700 14300 14300 45500 2600 9100 13000 6500

10

6500

14

9100

10

10

2 2

4

1300 3900

2 2

4

1300 3900

2 2

4

1300 3900

2 2

4

1300 3900

2 2

4

1300 3900

4

4

5200

4

4

5200

4

4

5200

4

4

5200

4

4

5200

650

1

650

1

650

1

650

1

1


650 4 4

10 7 4 6 6 21 1 3 6

2 2 2 2 2

1 1 1 1 4 1 1 1 2

64 11

2 2

28 13 9 11 11 35 2 7 10

36400 16900 11700 14300 14300 45500 2600 9100 13000

31 126 163800 172900

5 8 14

5

3 2 1

13 16900 10 13000 15 19500

6500 36400 13000 19500

27

5

6

38 49400

75400

1 1 2

9 11700 11 14300 20 26000

14950 14300 29250

8 6 14

1

650

1

650

1

650

1

650

1

650

1 1 1 2

650 650 650 1300

1 1 1 2

650 650 650 1300

1 1 1 2

650 650 650 1300

1 1 1 2

650 650 650 1300

1 1 1 2

650 650 650 1300

3250 3250 3250 6500

5

3250

5

3250

5

3250

5

3250

5

3250

16250

Implementatie instellingen Voorbereiding infrastructuur Overleg AV-hosting Overleg servers Overleg studentzalen Technisch implementatieplan Subtotaal

38

UVA RUG Lei IC TC DS Tot AP IC TC DS Tot IC TC DS Tot Inhoudsontwikkeling Detailplanning subprojecten Selectie materiaal Pilottest docenten Inhoudsontwikkeling 1e deel Pilottest studenten Evaluatie Inhoudsontwikkeling 2e deel Evaluatie Subtotaal Documentatie en disseminatie Opzetten scholingsprogramma Scholing Publicaties Uitwisseling materiaal Lezingen en presentaties Subtotaal Coördinatie en begeleiding Algehele projectleiding Lokale coördinatie Technische ondersteuning Realisatie en onderhoud website Rapportage Subtotaal

Totaal

2

3 3

3250 1950

2

4 26 23400 6 6 6500 4 2 2600 2 4 30 26000 6 2 2600 2

4 26 23400 6 6500 2 2600 4 30 26000 2 2600

9 74 69550 22

8 72 66300 22

8 72 66300

338000

22

8 72 66300

24

9 74 69550 24

3 1

1

1950 3 1300 1

6 7

6

3900

7

4550

4 164

1

1

650

1

650

3900

6

3900

6

3900

6

3900

19500

7150 4

7

7150

7

4550

7

4550

27950

10400 16 16

46 20

42900 180 46 44

175500 46 20

30 20 24

3250 1950

3900 4550

16

20

19500 13000

3 3

1950 1300

106600 19500 30 13000 20 15600 20800 16

30

3250 2 1950

19500 30 13000 20

19500 30 13000 20

19500 13000

10400 16

10400 16

10400

106600 97500 65000 15600 62400

42900 46 20

42900 46 20

42900

347100

80 41 85 133900 180 86 85 87 284700 86 44 87 141050 80 41 85 133900 80 41 85 133900

113

105 11

Bijdrage SPC (synchronisatie audio, video en tekst Totaal na bijdrage SPC

62 306 397800 1225250 -35 -45500

80 41 85 133900 180 86 85 87 284700 86 44 87 141050 80 41 85 133900 80 41 85 133900

39

Totaal

16250 9750 6500 117000 32500 13000 130000 13000

4 26 23400 6 6500 2 2600 4 30 26000 2 2600

3 3

IC TC DS Tot


3 3250 2 3 1950 1 2 3250 4 26 23400 6 6 6500 4 2 2600 2 4 30 26000 6 2 2600 2

6 4 2 6 2

650

IC TC DS Tot

UU

3 3250 2 3 1950 1 2 3250 2 4 26 23400 6 6 6500 4 2 2600 2 4 30 26000 6 2 2600 2

2 6 4 2 6 2

1

KUB

113

105 11

-45500

62 271 352300 1179750

ELTON: Electronische leeromgeving voor luister- en spreekvaardigheid in het Hoger Onderwijs

Recommend Documents