ELSEVIER Successie & Schenking PROGRAMMA HANDLEIDING

ELSEVIER

Successie & Schenking PROGRAMMA 2012 HANDLEIDING

Inhoud Inleiding ......................................................................................................................................3 Installatie ....................................................................................................................................5 Opstarten en instellingen...........................................................................................................6 Bediening ....................................................................................................................................7 Menu-items..............................................................................................................................8 Aangifte erfbelasting................................................................................................................17 Personalia ..............................................................................................................................21 Bezit ......................................................................................................................................25 Totalen...................................................................................................................................29 Verkrijgers.............................................................................................................................32 Overig....................................................................................................................................49 Afdrukken..............................................................................................................................50 Aangifte schenkbelasting.........................................................................................................51 Personalia ..............................................................................................................................52 Schenking ..............................................................................................................................52 Historie ..................................................................................................................................53 Afdrukken..............................................................................................................................53 Testamentvergelijking .............................................................................................................54 Personalia ..............................................................................................................................54 Bezit ......................................................................................................................................55 Testament ..............................................................................................................................56 Afdrukken..............................................................................................................................60 Editor ........................................................................................................................................61 Service en technische gegevens ...............................................................................................62 Klantenservice .......................................................................................................................62 Technische ondersteuning en betaalde servicedesk...............................................................62 Nieuw en vervallen in SensWin2012.......................................................................................64 Wijzigingen in regelgeving ...................................................................................................64 Wijzigingen in functionaliteit van SensWin2012 ..................................................................64 Register .....................................................................................................................................66

2

Elsevier Successie & Schenking Programma 2012

Inleiding

Inleiding Elsevier Successie & Schenking Programma 2012 (SensWin2012) is een computerprogramma om de aangifte erfbelasting en de aangifte schenkbelasting (voor overlijdens en schenkingen in 2010 t/m 2012) te verzorgen. Het onderdeel testamentvergelijking is een ideaal hulpmiddel om estateplanning te ondersteunen. Elsevier Successie & Schenking Programma 2012 biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid langstlevenden testamenten (ouderlijke boedelverdeling en vruchtgebruik) grotendeels automatisch te laten uitwerken. Naast geautomatiseerde standaardsituaties laat Elsevier Successie & Schenking Programma u allerlei bijzondere gevallen behandelen. Zowel standaardsituaties als afwijkende gevallen kunnen echter zeer ingewikkeld worden. Het programma helpt u hierbij, handleiding en help geven tips en uitleg bij bijzondere situaties. Gebruik handleiding en help dus intensief. Door de grote wijzigingen in de regelgeving én de gewijzigde uitvraag op het aangiftebiljet erfbelasting vanaf 2010 t.o.v. de t/m 2009 geldende wetgeving kunnen we in dit programma niet de mogelijkheid bieden om aangiften van voor 2010 in te vullen. Zie onze website www.elsevierfiscaal.nl voor bijzonderheden over dit programma en eventuele aanvullingen en gratis updates. Drie modules Elsevier Successie & Schenking Programma bestaat uit drie afzonderlijke programma’s die u één voor één kunt installeren. Elk van deze programma’s heeft aparte printerinstellingen en een eigen editor. De technische informatie in het vervolg van deze handleiding geldt in het algemeen voor alle drie modules. Nieuw of anders in SensWin2012 tov SensWin2011 Zie het aparte hoofdstuk hiervoor (blz. 64). Editor SensWin bevat een ingebouwde Rtf-editor, een tekstverwerker voor het tonen en printen van zogenaamde rich-text-format (rtf) bestanden. In dit bestandsformaat is alle afdrukinformatie opgenomen op een standaard Windows manier. Vanuit deze editor kunt u ook losse pagina’s aanwijzen die u wilt afdrukken. Bovendien kunt u de tekst zelf nog verder bewerken. U bent overigens niet verplicht om de ingebouwde editor te gebruiken. U kunt ook een eigen (externe) Rtf-editor gebruiken, bijvoorbeeld Word. Zie het onderdeel Editor op blz. 61. Geregistreerd partnerschap Waar in het programma gesproken wordt van echtgenoot kunt u ook lezen: geregistreerde partner.

3


Inleiding

Koppeling met Elsevier Schenken & Erven Almanak 2012 Voor inhoudelijke informatie is er de koppeling met de Elsevier Schenken & Erven Almanak 2012 op FiscaalTotaal (eventueel beschikbaar gesteld via een update van het programma). Updates via internet Eventuele updates van SensWin2012 zijn gratis en zullen uitsluitend beschikbaar zijn via onze website www.elsevierfiscaal.nl. Er zijn verschillende manieren om op de hoogte te blijven van nieuwe updates. Zie blz. 14 e.v. Algemene voorwaarden De ‘Algemene voorwaarden financiële en fiscale applicaties’ van Reed Business bv staan op de cd-rom van Elsevier Successie & Schenking Programma 2012, in het document Algemenevoorwaarden.rtf. U kunt ze ook downloaden van onze site www.elsevierfiscaal.nl. © 2012 Reed Business bv

4


Installatie

Installatie Systeemeisen Om SensWin2012 te kunnen gebruiken moet uw computersysteem draaien op Windows XP of hoger. Op oudere versies van Windows (Windows 2000, Windows 98, Windows ME) en op Terminal Server-achtige systemen kan het programma mogelijk wel werken, maar er wordt geen technische ondersteuning verleend. Cd-rom of download Vanaf 2011 kunt u bij uw bestelling van onze software kiezen voor het al dan niet ontvangen van een cd-rom. U kunt altijd het programma downloaden en installeren vanaf de plaats waar u het gedownloade installatieprogramma heeft opgeslagen (i.p.v. installeren vanaf de cd-rom). Hieronder volgt hoe u SensWin2012 op een pc kunt installeren. Uitgangspunt voor de korte beschrijving hieronder is dat u de cd-rom heeft aangeschaft en van daar af installeert. Installatie van de modules van SensWin2012 De drie modules (programma’s) van SensWin2012 staan afzonderlijk op de cd-rom. Zij staan ook los op onze internetsite www.elsevierfiscaal.nl. U kunt de modules dus apart installeren. Plaats de cd-rom in uw cd-romstation. Ga met de Verkenner naar dit station en dubbelklik op het gewenste installatieprogramma op de cd-rom. De intallatieprogramma’s zijn ErfWin2012inst.exe (Aangifte erfbelasting), SchWin2012inst.exe (Aangifte schenkbelasting) en TmWin2012inst.exe (Testamentvergelijking). Hiermee wordt de installatieprocedure gestart. Volg de aanwijzingen op, verander eventueel de opslaggebieden. Het is verstandig (t.b.v. later installeren van updates) om na het installeren van het programma éénmalig een licentiecheck uit te voeren. Dit doet u vanuit het menu Instellingen > Licentiecheck in de programma’s ErfWin2012 of SchWin2012. Updates Zijn er updates verschenen (bijv. versie 1.1 van de module aangifte schenkbelasting) dan komt op onze site een updateprogramma (i.c. UpdSchWin2012V1_1.exe) én een installatieprogramma (i.c. SchWin2012Inst1_1.exe) te staan. Deze laatste vervangt op de site het installatieprogramma van versie 1.0. Het installatieprogramma staat achter de inlog: u moet geregistreerd én koper van het product zijn, wilt u het programma kunnen downloaden. Updateinstallatie versus installatie nieuwe complete versie Bij later downloaden en updaten naar een nieuwe versie zijn er twee mogelijkheden. De updateinstallatie controleert of u eerder een licentiecheck succesvol hebt uitgevoerd. Als dat (nog) niet het geval is zal het installatieprogramma van de update vragen naar de officiële cd-rom om een test uit te voeren. Bij installatie van een update wordt alleen de programmatuur vervangen en kunt u niet kiezen voor opslag in een ander opslaggebied. Als u een complete versie downloadt ziet u dat deze een andere naam hebben. Zo heet het installatieprogramma van de bijgewerkte complete module Aangifte schenkbelasting versie 1.1 SchWin2012inst1_1.exe. Bij de installatie van een complete versie kunt u bij de allereerste installatie wél de standaard-opslaggebieden wijzigen. Als u zo’n installer gebruikt om te updaten ziet u wel de opslaggebieden, maar kunt u deze niet wijzigen. 5


Opstarten en instellingen

Opstarten en instellingen Opstarten Elsevier Successie & Schenking Programma 2012 bestaat uit drie modules die elk afzonderlijk kunnen draaien: – Aangifte erfbelasting 2012 (ErfWin2012) – Aangifte schenkbelasting 2012 (SchWin2012) – Testamentvergelijking 2012 (TmWin2012) U kunt elk van deze modules als volgt opstarten: Klik op menu Start, kies Alle programma’s en selecteer de groep Elsevier. Kies Elsevier Successie en Schenking Programma 2012 en vervolgens de module. Instellingen vooraf 1. Vul zo nodig bij Instellingen > Kantoorgegevens uw kantoorgegevens in. Deze worden dan afgedrukt op de aangiftebiljetten. 2. Via Instellingen > Kleur kunt u eventueel de kleur van de invulschermen veranderen. 3. Als u een aangifte gaat afdrukken via menu Bestand > Afdrukken, kunt u de optie printerinstelling kiezen om de juiste printer, printeruitgang enz. te kiezen. 4. Als Automatische opslag (zie het menu Instellingen) staat aangevinkt wordt de aangifte elke 5 minuten opgeslagen. Zet deze optie dus af (vinkje verwijderen) als u alleen maar even simuleert met een aangifte. 5. De programmatuur bevat een automatische RSS voor berichten over dit en andere programma’s. Deze RSS kunt u configureren voor alle programma’s, dit programma (standaard), of niet, bij de opties RSS Productservice bij opstarten onder menu Instellingen. Keuze 1 is niet aanwezig in de module Testamentvergelijking. De keuzes 2 t/m 5 zijn per module in te stellen.

6


Bediening

Bediening Muis en toetsenbord Door de combinatie van muis- en toetsenbordbesturing is SensWin2012 optimaal te bedienen. Invullen van gegevens Bedragen moeten in hele euros worden ingevuld, met uitzondering van enkele percentages en koersen en tijdens het gebruik van de calculator. In die gevallen kunt u decimale getallen intikken (met punt of komma). Bij negatieve getallen tikt u eerst het min-teken en dan het bedrag in. Een ja/nee-vraag hoeft u alleen in te vullen bij Ja (niet ingevuld = nee). Speciale toetsen F4

Alt+K Enter/Tab Pijl-omlaag (↓) Shift+Tab Pijl-omhoog (↑) PgDn, PgUp Esc End Home Ctrl+End Ctrl+Home Ctrl+F, Ctrl+G Ctrl+N Ctrl+O Ctrl+S Ctrl+P Ctrl+E Ctrl+X Ctrl+C Ctrl+V Ctrl+Z Shift+↓ Shift+ F1 F1 F3 F5 F7 Alt+F12 Alt+→, Alt+← Ctrl+PgUp, Ctrl+PgDn F10 Ctrl+Shift+F1

Bij Verkrijgers geeft dit de partner van een verkrijger (onderdeel Aangifte erfbelasting) Kapitalisatie- en vruchtgebruikberekening Naar het volgende invulveld Regel omlaag Naar het vorige invulveld Regel omhoog Blader naar het volgende/vorige invulscherm Sluit dialoogscherm af, terug naar overzicht- c.q. invultabblad Verplaats de cursor naar einde woord of bedrag Verplaats de cursor naar het begin woord of bedrag Verplaats de cursor naar het laatste veld van een groep velden Verplaats de cursor naar het eerste veld van een groep velden Van euro naar gulden in een bedrag-invulveld Nieuwe aangifte maken Openen van bestaande aangifte Opslaan van aangifte Printen van o.a. de aangifte Van gulden naar euro in een bedrag-invulveld Knippen Kopiëren Plakken Ongedaan maken Plakken/knippen/kopiëren/leegmaken meerdere velden Onderwerpen in de Schenken & Erven Almanak Help bij dit scherm Zoeken (of klik op de verrekijker) Calculator (met euro-conversie) Waarschuwingen Schermafdruk Achteruit/vooruit bladeren in de historie Wisselen tussen hoofdonderdelen in een module Maakt besturing van het menu via het toetsenbord mogelijk Programma-informatie 7


Bediening

Menu-items De menubalk boven in het programma telt zeven onderwerpen die elk weer zijn opgebouwd uit twee of meer onderwerpen. In het schema hierna is het volledige menu uitgeschreven. Bestand

Nieuw (Ctrl+N) Openen (Ctrl+O) Opslaan (Ctrl+S) Opslaan als Converteren Printerinstellingen Afdrukinstellingen Afdrukken (Ctrl+P) Schermafdruk (Alt+F12) Afsluiten Bewerken Herstel (Ctrl+Z) Knippen (Ctrl+X) Kopiëren (Ctrl+C) Plakken (Ctrl+V) Aangifte (Gegevens) Personalia Bezit Totalen (Schenking) Verkrijgers Overig (/Historie/Testament) Instellingen Kantoorgegevens bewerken (niet in TmWin) Opslaggebied wijzigen: kantoorgegevens/tekstbestanden Kleur Hints Automatische opslag RSS Productservice bij opstarten: Geen berichten RSS Productservice bij opstarten: Alleen berichten voor dit programma RSS Productservice bij opstarten: Alle berichten Licentiecheck Bladwijzer Toevoegen bladwijzer Organiseren bladwijzers Extra Zoeken … (F3) (alleen in ErfWin) Rekenmachine (F5) Waarschuwingen (F7) (alleen in ErfWin) Kapitalisatie (Alt+K) Help Help bij dit scherm (F1) Almanak (Shift+F1) www.elsevierfiscaal.nl Online updatecheck RSS Belastingadvies RSS Productservice 8


Bediening

www.fiscaaltotaal.nl Service desk e-mailen Leesmij Info Hyperlinks Veel schermen zijn via hyperlinks met elkaar verbonden. Historie Via de pijl-iconen ⇐ en ⇒ (of met Alt+→ of Alt+←) kunt u terugbladeren naar schermen waar u eerder was.

menu Bestand

Nieuw (Ctrl+N) Wilt u met een nieuwe aangifte beginnen, klik op het icoon Nieuwe aangifte maken in het menu Bestand voor Nieuw, of druk op Ctrl+N.

, of kies

Openen (Ctrl+O) Klik op het icoon Openen aangifte , of kies in het menu Bestand voor Openen of druk op Ctrl+O. U kunt ook in het menu Bestand eerder gemaakte aangiften direct heropenen door onderaan in de historielijst de betreffende aangifte te selecteren. Via de Windows-navigatie kunt u bladeren door opslaggebieden. Als u een aangifte in een bepaald opslaggebied opent of opslaat is dit het standaard-opslaggebied geworden. Opslaan (Ctrl+S) Klik op het icoon Opslaan aangifte Ctrl+S.

, of kies in het menu Bestand voor Opslaan, of druk op

9


Bediening

Opslaan als Hiermee kunt u een aangifte onder een andere naam of in een ander opslaggebied opslaan. Let op: de oorspronkelijke aangifte blijft op de oude plaats staan. De aangebrachte wijzigingen staan alleen onder de nieuwe naam. Converteren Hiermee zet u bestanden uit de programma’s van 2011 over naar 2012. De informatie wordt in zijn geheel overgenomen. Printerinstellingen Met Printerinstellingen kiest u op welke printer u wilt afdrukken. De instellingen van de printer wijken per printer en printerdriver af. Afdrukinstellingen Na klikken op deze optie krijgt u een dialoogscherm te zien, waarin u kunt kiezen.

U heeft de keus om een lettertype en lettergrootte te kiezen, de marges in te stellen en bij gebruik van afdrukken op het aangiftebiljet lettertypen kleiner in te stellen. Tevens kunt u kiezen om voor de geprinte bedragen een valutateken te printen. Daarbij kunt u kiezen voor de letter (E) of voor het symbool (€). De aangebrachte wijzigingen worden doorgevoerd zodra u op de knop Sluiten klikt. 10


Bediening

Afdrukken (Ctrl+P) Klik op het icoon Afdrukken , of de optie Afdrukken (in menu Bestand), of klik op Ctrl+P om het onderdeel te kiezen dat u wilt afdrukken. Schermafdruk (Alt+F12) Maakt een afdruk van wat er op dat moment op uw scherm te zien is. De afdruk komt terecht op de printer die bij Bestand > Printerinstellingen genoemd staat. U kunt ook gebruikmaken van Alt+F12 (nodig bij bepaalde invulschermen die geen menu-toegang hebben).

menu Bewerken Herstel, knippen, kopiëren en plakken (Ctrl+Z, Ctrl+X, Ctrl+C en Ctrl+V) U kunt de inhoud van een veld dat u hebt geselecteerd in een invulscherm op het klembord van Windows plaatsen met de opties Knippen of Kopiëren uit het menu Bewerken. Vervolgens kunt u de inhoud van het klembord in een ander invulveld plaatsen met de optie Plakken. Met de optie Herstel kunt u uw laatste handeling ongedaan maken. Dit zijn standaard Windows-functies.

menu Aangifte / menu Gegevens

Per module verschillen de onderdelen die in dit menu genoemd worden. In de module Aangifte erfbelasting zijn het Personalia, Bezit, Totalen, Verkrijgers en Overig. In de module Aangifte schenkbelasting zijn het Personalia, Schenking en Historie. In de module Testamentvergelijking heet dit menu Gegevens en zijn de onderdelen: Personalia, Bezit en Testament.

11


Bediening

menu Instellingen

Kantoorgegevens In dit onderdeel kunt u uw kantoorgegevens bewerken t.b.v. afdruk op het biljet. Omdat TmWin geen biljet afdrukt is dit onderdeel er niet in opgenomen. Opslaggebied wijzigen: -Tekstbestanden: Hier worden rtf-bestanden opgeslagen wanneer u gebruikmaakt van een (externe) editor. -Kantoorgegevens: Als u kantoorgegevens van andere Elsevier fiscale software programma's wilt gebruiken. Afwezig in TmWin. Kleur Via de optie Kleur kunt u eventueel de kleur van de invulschermen veranderen. Hints Een hint is een verklarende tekst bij een knop in het programma. De hint verschijnt in een kader naast de knop waarop u de muisaanwijzer laat rusten. Als de hints aanstaan, wordt dit aangegeven door een √ voor Hints in het menu Instellingen (standaard: aan). U kunt de hints uitzetten. Automatische opslag Als de optie Automatische opslag staat aangevinkt wordt de aangifte elke 5 minuten opgeslagen. Zet deze optie dus af (vinkje verwijderen) als u alleen maar even simuleert met een aangifte. RSS Productservice bij opstarten Bij installatie wordt deze automatische RSS gezet op ‘alleen berichten voor dit programma’. Licentiecheck Alleen de modules Aangifte schenkbelasting en Aangifte erfbelasting kennen een licentie en 12


Bediening

dus kunt u alleen die in modules een licentiecheck uitvoeren. Heeft u een licentie voor meer dan 25 aangiften (per module) dan kunt u via deze licentiecheck en uw registratiegegevens (gebruikersnaam (=email-adres) met wachtwoord) uw licentie via internet ophalen. U moet dan dus beschikken over een werkende internetaansluiting. Een uitbreiding op uw licentie kunt u aanvragen via onze klantenservice (0314 – 358 358). U kunt uw licentie ook wijzigen via het onderdeel ‘Mijn account’ op www.elsevierfiscaal.nl. Als u wilt updaten zonder de cd-rom te moeten gebruiken, moet u eveneens een geslaagde licentiecheck hebben uitgevoerd.

menu Extra In ErfWin zijn hierin ook de onderdelen Zoeken (F3) en Waarschuwingen (F7) opgenomen. Rekenmachine (F5) Via de optie Rekenmachine, F5 of het icoon Rekenmachine benadert u de ingebouwde rekenmachine. Deze rekenmachine werkt optimaal samen met de invulvelden van het programma. U kunt de uitkomst via de knop Plak direct in het veld waar de cursor staat, kopiëren. Wilt u het resultaat niet kopiëren, dan kunt u op het kruisje klikken of de rekenmachine met Esc of Alt+F4 verlaten. U kunt een berekening naar keuze omhoog of omlaag afronden alvorens het resultaat te plakken. Kapitalisatie (Alt+K)

Met deze optie (ook bereikbaar via Alt+K of het icoon Kapitalisatie) kan een kapitalisatie- of vruchtgebruikberekening worden gemaakt. Dit is van toepassing bij Bezit en Verkrijgers in het onderdeel Aangifte erfbelasting. Nieuw in 2012 is dat u het aantal jaren op 3 decimalen nauwkeurig kunt ingeven. 13


Bediening

menu Bladwijzer Toevoegen bladwijzer Om een bepaald invulscherm snel terug te vinden, kunt u een zgn. bladwijzer plaatsen. U plaatst de bladwijzer bij het invulscherm waarin u zich op dat moment bevindt. Kies uit het menu Bladwijzer de optie Toevoegen bladwijzer. Het programma heeft de bladwijzer al een naam gegeven, maar u kunt zelf een andere naam opgeven. Om naar een opgegeven bladwijzer terug te keren kiest u uit het menu Bladwijzer voor de desbetreffende bladwijzer. Bladwijzers indelen Om bladwijzers in groepen in te delen of een bladwijzer te verwijderen, kiest u voor de optie Organiseren bladwijzers.

menu Help Help bij dit scherm (F1) Het helpbestand bij SensWin2012 bevat help voor alle modules. U kunt deze ook oproepen met de toets F1. Het helpscherm bevat in eerste instantie informatie over het scherm waar u op dat moment in het programma bent, zogeheten context-gevoelige help. De help wordt bij updates bijgewerkt. Almanak (Shift+F1) Als u menu Help > Almanak kiest, op Shift+F1 drukt of op het icoon met het boekje klikt, verschijnt een scherm met verwijzingen naar Elsevier Schenken & Erven Almanak 2012. Per invulscherm zijn – indien van toepassing – verwijzingen naar relevante onderwerpen in de Almanak opgenomen. Als u een abonnement op FiscaalTotaal heeft, kunt u direct naar deze onderwerpen ‘toespringen’. Klik op een onderwerp in de lijst en kies Tonen of dubbelklik op het onderwerp. De Almanak wordt nu geopend op de plaats van het onderwerp. De mogelijkheid van doorklikken naar de digitale Almanak op cd-rom is m.i.v. 2012 vervallen omdat deze cd-roms niet meer worden gemaakt. N.B. Het koppelingsbestand tussen de digitale almanak en de software moet bij verschijnen van versie 1.0 nog worden gemaakt. Deze functionaliteit zal met een update worden uitgeleverd. www.elsevierfiscaal.nl Als u een internetaansluiting hebt zal door het aanklikken van deze optie automatisch uw webbrowser opstarten en, na het totstandkomen van de verbinding, de site van Elsevier Financieel en Fiscaal worden getoond. RSS Belastingadvies en Productservice De RSS kent een automatische en een handmatige versie. De automatische RSS kijkt bij opstarten van SensWin2012 of er nieuw productnieuws is en toont dat. De handmatige versie moet u zelf activeren via dit menu Help. De handmatige versie heeft twee varianten: Belastingadvies en Productservice. 14


Bediening

Standaard is de automatische RSS van de productservice zo ingesteld dat alleen berichten van SensWin2012 worden getoond. U ziet alleen de titels van de nieuwsberichten. Om het gehele nieuwsbericht te lezen kunt u op de items dubbelklikken of op de knop Lees verder klikken. Wilt u via de RSS niet meer automatisch op het productnieuws laten zoeken, dan kunt u dat bij menu Instellingen aangeven. Wilt u niet gebruikmaken van deze service, maar wel op de hoogte blijven van eventuele updates en ander nieuws? Dan kunt u het beste regelmatig onze site (www.elsevierfiscaal.nl) bezoeken. Bij het onderdeel Productservice vindt u al onze online productondersteuning (eventuele updates, nieuws, veelgestelde vragen, enz.). Voor updates kunt u ook gebruikmaken van de online updatecheck. Online updatecheck Om snel te achterhalen of er een nieuwe update van dit programma beschikbaar is, kunt u ook gebruikmaken van de online updatecheck. Als u op de knop Online updatecheck klikt, zal uw browser opstarten. Na het totstandkomen van de verbinding wordt er gecontroleerd of de versie die u hebt overeenkomt met de versie die op onze website staat (daar staat altijd de nieuwste versie). De volgende situaties zijn mogelijk: – Als er een nieuwere versie is, zal dat worden gemeld. U kunt de update vervolgens downloaden. – U blijkt over de nieuwste versie te beschikken. U hoeft dan verder niets te doen. – Er is geen update voor dit product.

15


Bediening

www.fiscaaltotaal.nl Als u een internetaansluiting hebt zal door het aanklikken van deze optie automatisch uw webbrowser opstarten en, na het totstandkomen van de verbinding, de site van Elsevier FiscaalTotaal, de site voor de fiscale professional, worden getoond. U vindt hier actueel fiscaal nieuws, een uitgebreid fiscaal archief, modellen en checklisten en nuttige aanvullende fiscale informatie, afhankelijk van de door u gekozen abonnementsvorm. Service desk e-mailen Heeft u een vraag/suggestie aan de service desk dan kunt u die via deze optie e-mailen aan de service desk. Graag de vooringevulde gegevens laten staan. Leesmij Op de cd-rom van SensWin2012 en bij elke update die u van onze website kunt downloaden wordt het bestand Leesmij toegevoegd. Dit bestand geeft de laatste wijzigingen aan, vult de handleiding en de Help aan en geeft tips voor het gebruik. U kunt dit bestand lezen na installatie van het programma of update of later in het programma zelf via menu Help > Leesmij. Info Hierbij verschijnt weer het opstartscherm. Met o.a. het versienummer van de module. Na klikken op het opstartscherm verdwijnt het weer.

16


Aangifte erfbelasting

Aangifte erfbelasting Het leidende principe van het biljet erfbelasting is dat veel van het rekenwerk dat onvermijdelijk met de aangifte verbonden is, door de computers van de Belastingdienst zal worden uitgevoerd, op grond van veelal reeds aanwezige gegevens, die dus ook niet meer worden gevraagd. Uit overleg met de Belastingdienst werd duidelijk dat het bij bijzondere situaties geen enkel bezwaar is om een complete berekening mee te sturen, met de aanvullende gegevens die de invuller weet, teneinde nadere vragen te voorkomen. Het biljet is voorlopig nog vormvrij, d.w.z. een eigen printout mag gebruikt worden als vervanging van het uitgereikte biljet. Aanpassingen in het biljet in 2012 t.o.v. 2011 Het biljet voor 2012 wijkt licht af van dat van 2011. De oude vraag 7 (Gegevens erfgenamen) is nu ondergebracht bij vraag 2 (Voor wie doet u aangifte). Daarmee zijn de vragen 8 t/m 10 hernummerd tot 7 t/m 9. Ook vraag 2 zelf is onder handen genomen. Er wordt expliciet gevraagd naar een executeur of een gemachtigde. Als er een executeur is, is deze automatisch de contactpersoon. Het erfbelastingnummer wordt nu gevraagd i.p.v. het successienummer (in 2011) of het kenmerk (2010). Opvallend is dat nu veel vaker expliciet om bewijsstukken als bijlagen wordt gevraagd (met o.a. notariële akten [vraag 3l], betalingsbewijzen [vraag 3l], kopie testament [vraag 5], schriftelijke overeenkomsten [vragen 5d, 5j, 6h-k], jaarrekening of stakingsrekening [vraag 8]). Vermeld altijd op mee te sturen bijlagen het BSN van de overledene. Bij vraag 6e wordt nu gevraagd of de uitkering per maand of per jaar is (voorheen kon alleen een maandbedrag worden ingevuld). Bij vraag 6g wordt nu ook gevraagd naar de WOZ-waarde van de woning op 1 januari 2010 i.v.m. een eerder aangekondigde en in april 2012 gepubliceerde overgangsregeling (met terugwerkende kracht tot 1 januari 2010). T.b.v. een juiste berekening vragen wij ook om de waarde economisch verkeer (WEV) op moment van overdracht. De printout van ErfWin2012 volgt het biljet van 2012. Wilt u per sé voor een overlijden in 2011 de layout en vraagnummering van 2011 gebruiken, dan moet u aangifte doen met ErfWin2011. Indeling Voor het invoergemak hebben wij (net als voorheen) de aangifte erfbelasting in enkele onderdelen gesplitst. Personalia bevat de overlijdensdatum en andere gegevens van de overledene, vragen over een testament en de correspondentie (o.a. contactpersoon, execeteur en gemachtigde) met de Belastingdienst. Bij Bezit worden de bezittingen en schulden van de overledene (en voor zover het gezamenlijk bezit betreft die van zijn echtgenoot/geregistreerd partner) ingevuld. De Belastingdienst vraagt nog minimaal naar specificaties van het bezit. Wij bieden nog wel de mogelijkheid om te specificeren: voor eigen gebruik, voor presentatie aan de klant en om een aantal berekeningen mogelijk te maken.

17



Bij Totalen staat een overzicht van het vermogen en komen de splitsing van het bezit (bijv. bij huwelijksvoorwaarden) aan de orde. Bovendien laten we hier gegevens van een aantal ficties (centraal) invullen, waarvan de details vervolgens bij Verkrijgers kunnen worden ingevuld. Totalen bevat ook nog een berekening van de legitieme portie. en de vraag of u niet ingevulde vragen bij het afdrukken wilt overslaan. Bij Verkrijgers staan de erfgenamen en legatarissen (op een van het biljet afwijkende manier). U vult hier alle gegevens in die voor de verkrijging en de ondertekening van belang zijn. Bij Overig vult u desgewenst nog enkele eigen toelichtingen in. Het biljet en het programma Het programma volgt vanuit logicaoverwegingen het aangiftebiljet bij de invoer van gegevens niet overal op de voet. Bij het afdrukken wordt wel steeds het aangiftebiljet gevolgd, met uitzondering van enkele extra regels bij verkrijgingen, die o.i. nodig zijn. Het aangiftebiljet dat u met dit programma op blanco papier produceert, kunt u met het ingevulde en ondertekende voorblad van het uitgereikte biljet inzenden. U hoeft het uitgereikte biljet dan verder niet in te vullen. De bijlagen die met dit programma kunnen worden geproduceerd behoren officieel niet tot de aangifte. Bij bijzondere situaties is het echter raadzaam de afdruk van “Verkrijgers” (met extra specificaties en berekeningen) mee te sturen.

18



Biljetvraag 1 Contactpersoon

Scherm Personalia/Correspondentie

2 Voor wie aangifte/betalen

Verkrijgers/Partner/Recht + Verkrijger/Personalia + Personalia/Correspondentie

2 Gegevens erfgenamen d Uitstel betalingen e-f g-j Persoonsgegevens k-l Legaten onder vrijstelling m Relatie tot overledene n-o Erfdeel/Legaten p

Verkrijgers/Partner/Tax + Verkrijger/Tax Ondertekening door executeur/gemachtigde Verkrijgers/Partner/Verkrijging + Verkrijger/Personalia Verkrijgers/Partner/Verkrijging + Verkrijger/Verkrijging Personalia/Overledene (voor de partner/samenwoner) Verkrijgers/Verkrijger/Personalia (overig) Verkrijgers/Partner/Verkrijging + Verkrijger/Verkrijging Ondertekening door erfgenaam zelf

3 Samenstelling erfenis

Personalia/Overledene (huwelijksgoederenregime) + Bezit (alle bezittingen en schulden)

4 Begrafenis/crematiekosten

Bezit/805.00 en 806.00

5 Verdeling erfenis a Afstand doen b-c Met testament

Verkrijgers/Partner/Recht + Verkrijger/Personalia Personalia/Testament + Verkrijgers/Partner/Verkrijging + Verkrijger/Verkrijging d Zonder testament Personalia/Testament e-g Kinderen Personalia/Overledene h Getrouwd/geregist.partner Personalia/Overledene i-j Afwijking wettelijke verd. Personalia/Testament + Verkrijgers/Partner/Verkrijging 6 Aanvullende vragen (ficties) a-d Levensverzekering e.d. e Pensioenen/lijfrenten f Schenking in 180 dagen g Vruchtgebruik woning h Ander vruchtgebruik i Leveringen j Overnamebeding k Pensioen uit bv l-m APV n Eerdere erfenis o Elders belast

Verkrijgers/Partner/Ficties 1 + Verkrijger/Ficties 1 Verkrijgers/Partner/Recht + Verkrijgers/Ficties 1 Verkrijgers/Partner/Ficties 1 + Verkrijger/Ficties 1 Totalen/Ficties 1 + Verkrijgers/Partner/Ficties 1 + Verkrijger/Ficties 2 Totalen/Ficties 1 + Verkrijgers/Partner/Ficties 1 + Verkrijger/Ficties 2 Verkrijgers/Partner/Ficties 2 + Verkrijger/Ficties 3 Verkrijgers/Partner/Ficties 2 + Verkrijger/Ficties 3 Totalen/Ficties 1+ Verkrijgers/Partner/Ficties 2 + Verkrijger/Ficties 3 Totalen/Ficties 2 + Verkrijgers/Partner/Fict 3/BOF + Verkrijger/Fict 4/BOF Totalen/Ficties 2 + Verkrijgers/Partner/Ficties 2 + Verkrijger/Ficties 3 Verkrijgers/Partner/Fict 3/BOF + Verkrijger/Fict 4/BOF 19


7 Landgoederen


Bezit/320.00 Landgoederen

8 Ondernemingsvermogen A Aanmerkelijk belang Bezit/400.00 en 430.00 B Ander ondernemingsverm. Bezit/500.00 en 530.00 C Overname ondernemingsv. Bezit/410.00 en 510.00 D Totaal waarde 9 Bedrijfsopvolging

Verkrijgers/Partner/Fict 3/BOF + Verkrijger/Fict 4/BOF Bezit/430.00 en 530.00

20



Personalia

Overledene Vul altijd eerst de datum van overlijden in. U kunt met ErfWin2012 aangiften maken voor overlijdens in 2010, 2011 of 2012. U kunt de overlijdensdatum altijd aanpassen, alles wordt steeds doorgerekend. Vanaf 2012 wordt het Erfbelastingnummer gevraagd (in 2011 nog Successienummer genoemd). Partnersituatie Van groot belang is uw keuze bij Partnersituatie overledene op de sterfdag. Keuzes één en twee, gehuwd of geregistreerd partner bepalen (in combinatie met de vraag over huwelijks/partnervoorwaarden) het invullen van bezit en de berekening van de hoogte van de nalatenschap. Bij Bezit vult u altijd het privé-bezit van de overledene in én het gezamenlijke bezit. Waren huwelijks-/partnervoorwaarden gemaakt bepaalt vervolgens de wijze van splitsen van het vermogen bij Totalen: - Zonder voorwaarden: U benoemt bij Totalen (nogmaals) het gedeelte van de bezittingen en schulden dat als privé-vermogen moet worden beschouwd. - Met voorwaarden: U benoemt bij Totalen (nogmaals) het gedeelte van de bezittingen en schulden dat als gezamenlijk vermogen moet worden behandeld. Deze variant wordt door het nieuwe aangiftebiljet niet specifiek genoemd, maar kan gewoon nog worden gebruikt. Keuze 1, 2 én 3 (gehuwd of geregistreerd partner of samenwonend én kwalificerend als partner voor de erfbelasting) zorgen voor een speciale schermenreeks in het onderdeel Verkrijgers voor de erfbelastingpartner. 21



Geen partner Met 4 bedoelen we "Geen partner voor de erfbelasting". Hieronder kunnen dus wel alle andere niet (voor de erfbelasting) kwalificerende samenwoonsituaties vallen. Kinderen – Het aantal nagelaten kinderen bij overlijden. Bij Verkrijgers kunnen ze als erfgenamen worden vermeld. – Het aantal vooroverleden kinderen met en zonder nakomelingen; SensWin stelt van het biljet afwijkende vragen om bij Totalen/Legitieme portie/afdruk ficties de legitieme portie te kunnen berekenen. Testament (vraag 5) Hier vult u de vraag over de aanwezigheid van een testament in. U kunt kiezen tussen een testament met ouderlijke boedelverdeling, vruchtgebruik of anders. Zie voor de uitwerking het scherm Verkrijgers/Overzicht verkrijgers/Partner en de uitleg daarbij op blz. 33.

Als er geen testament is gemaakt, wordt bij gehuwden automatisch de wettelijke verdeling toegepast. De variant dat er geen testament is, maar een afwijkend rentepercentage wordt overeengekomen wordt ook door het programma ondersteund; hierbij kan één afwijkend percentage worden gekozen dat voor alle kinderen geldt. Het programma ondersteunt dus niet de mogelijkheid om per kind een afwijkend en verschillend percentage te kiezen. De berekening (en de wijze van invullen), komt in dit geval grotendeels overeen met het testament volgens de Ouderlijke boedelverdeling. Een afwijking is dat er in dit geval ook kan worden gekozen voor samengestelde rente. Als er in het testament wordt aangesloten bij de wettelijke verdeling, kiest u Testament + Wett.verdeling. De vragen onder Geen testament zijn alleen relevant (niet gegrijsd) als er sprake is van een partner én kinderen (in te vullen op Personalia/Overledene). Niet aanvaard Vraag 5a, welke personen hebben hun legaat niet aanvaard, behandelen we (omdat naam en de relatie met de overledene moeten worden ingevuld) in de kaartenbak van het onderdeel Verkrijgers. Het aangiftebiljet vraagt niet naar het bedrag dat niet aanvaard is. 22



Correspondentie (vraag 1 en 2) Vul de gegevens van de contactpersoon in en of dit andere gegevens zijn dan op het aangiftebiljet zijn afgedrukt. Het aangiftebiljet kan op deze manier worden gebruikt om de gegevens van de contactpersoon te wijzigen.

2 Voor wie doet u aangifte? Het aangiftebiljet vraagt vanaf 2012 bij 2a voor wie men in welke hoedanigheid aangifte doet: als executeur, als gemachtigde, of als erfgenaam (evt. met andere erfgenamen). Met erfgenaam wordt hier elke willekeurige verkrijger bedoeld. Het aangiftebiljet vraagt bij 2b naar de namen van de erfgenamen en hun adres voor wie géén aangifte wordt gedaan met dit biljet. In 2010/2011 werd i.p.v. het adres gevraagd om het BSN. Wij printen zowel BSN (indien opgegeven) als het adres. U produceert deze lijst (de verkrijgers waarvoor géén aangifte wordt gedaan), door hun namen (toch) in te vullen bij Verkrijgers, en deze aldaar te markeren met keuze k (doet aangifte buiten dit bestand om).

23



Binnen de lijst Verkrijgers waarvoor aangifte wordt gedaan is nóg een splitsing aan te brengen, namelijk in degenen die zélf ondertekenen en zij voor wie de contactpersoon/executeur/ gemachtigde ondertekent (keuze i - ondertekent zelf of keuze j – is verkrijger en laat ander ondertekenen). Als de contactpersoon een verkrijger is, moet u deze persoon dubbel invoeren. Zowel op het scherm Correspondentie als bij de Verkrijgers zelf. Als de contactpersoon géén verkrijger is kunt u op het scherm Correspondentie aangeven dat de contactpersoon moet worden opgenomen bij degenen die aangifte doen (contactpersoon is executeur of contactpersoon is gemachtigde). U kunt dit ook bij de Verkrijgers ingeven: keuze f – is executeur en geen verkrijger.

24



Bezit

Hoe werkt het menu Bezit Het onderdeel Bezit is bedoeld om de bezittingen, schulden en begrafenis- of crematiekosten in te vullen. Via een code-selectiesysteem specificeert u gegevens in een soort kaartenbak. U kunt maximaal 1000 kaarten (specificatieregels) in deze kaartenbak maken, verspreid over alle rubrieken die kaartenbakinvoer toestaan. Bovendien bevat dit onderdeel een aantal schermen waarop u aanvullingen, aanpassingen en ja/nee vragen invult. Als een regel onvoldoende omschrijvingsruimte biedt, kunt u meerdere regels invullen Vanaf 2010 zijn veel modellen met verplichte specificaties van bezit en schulden vervallen. De meeste door ons geboden specificaties en splitsingen zijn bedoeld voor eigen gebruik, voor presentatie aan de klant (afdrukoptie Nalatenschap) én om een aantal berekeningen mogelijk te maken. Hoe kiest u een rubriek U kunt tussen de verschillende rubrieken navigeren door: – met de muisaanwijzer te klikken op de namen van de verschillende rubrieken in de Inhoudsopgave aan de linkerkant van het invulscherm; – met de muisaanwijzer te klikken op de navigatieknoppen rechtsonder in het invulscherm: Vorige en Volgende; – de toetscombinaties PgUp (vorige rubriek) en PgDn (volgende rubriek) te gebruiken. Situatie De onderste regel van het menu geeft bij gehuwden/geregistreerde partners aan of de overledene in gemeenschap van goederen of op huwelijksvoorwaarden was gehuwd (c.q. partnervoorwaarden had afgesloten).

25



Ingevuld = * Een rubriek waarbij cijfers zijn ingevuld, wordt met een sterretje gemarkeerd. Alt+K Tijdens het invullen van Bezit kunt u een kapitalisatie- of vruchtgebruik-berekening maken met de toetscombinatie Alt+K. Zie blz. 7. Als de overledene gehuwd/partner was in gemeenschap van goederen Vul steeds het volle bedrag van de gemeenschap in. Bezit van de overledene dat buiten de gemeenschap valt, vult u ook in. Bij Totalen/Overzicht kunt u dit privé-bezit opnieuw benoemen. Bij Totalen/Nalatenschap splitst SensWin dit deel af en berekent het saldo van de nalatenschap. Deze berekening komt niet meer op het aangiftebiljet voor maar treft u geprint aan onder de afdrukoptie Nalatenschap. Als de overledene gehuwd/partner was op huwelijks(partner)voorwaarden Vul steeds het eigen vermogen van de overledene in. Bezit dat binnen de gemeenschap valt, vult u ook in (volgens de voorloopvraag op het biljet zou dit niet nodig zijn). Bij Totalen/Overzicht kunt u dit gemeenschappelijke bezit opnieuw apart benoemen en afsplitsen. Bij Totalen/Nalatenschap berekent SensWin het saldo van de nalatenschap. Specificaties SensWin laat u specificaties invullen terwijl deze door het aangiftebiljet niet altijd worden gevraagd. U kunt deze specificaties voor uw eigen dossier gebruiken, voor presentatie aan de klant (afdrukoptie Nalatenschap) en ook bij de aangifte meesturen. U kunt als u alleen het aangiftebiljet wilt produceren meestal volstaan met het invullen van een totaalbedrag. Echter wordt bij meerdere woningen vanaf 2012 bij vraag 3a (Woningen in Nederland) wel degelijk gevraagd om een specificatie van de verschillende woningen. Ondernemingsvermogen

Het aangiftebiljet vraagt vanaf 2010 een duidelijke uitsplitsing van het ondernemingsvermogen, zodat het belast percentage van de objectieve onderneming kan 26



worden berekend, ingeval een beroep wordt gedaan op de Bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF). SensWin laat deze berekening voor maximaal 5 objectieve ondernemingen én 5 pakketten aanmerkelijk belangaandelen (steeds vanuit de objectieve onderneming) invullen. De BOF vindt toepassing per onderneming! Het aangiftebiljet biedt voor beiden maar ruimte voor één variant, maar bij tekort aan ruimte wordt aangeraden om de bladzijden te kopiëren en vaker in te vullen. Werking Zie de help voor uitleg en zie het scherm Fict 4/BOF van Verkrijgers voor het toepassen van de BOF. De splitsing in meerdere ondernemingen is nadrukkelijk alleen bedoeld om te worden gebruikt bij meerdere objectieve ondernemingen. De invulmethode zorgt ervoor dat altijd de hele objectieve onderneming is ingevuld. Als de overledene samen met anderen een onderneming dreef, gaat het bij 500.00 om het totale ondernemingsvermogen van de gehele onderneming. Via het veld Deel anderen brengt u een correctie aan waardoor het aandeel van de overledene (bij huwelijksgoederengemeenschap incl. de partner) overblijft. Voorbeeld onderneming Goingconcernwaarde 1.500.000 Liquidatiewaarde 1.600.000 Rekenwaarde Deel anderen Voortzetting (verbl.beding) In nalatenschap

1.600.000 400.000 500.000 ---------700.000

De rekenwaarde (1.600.000) is bepalend voor de berekening van de BOF. Hier is 5,25% (2012) van een verkrijging die bestaat uit (elk deel van het) ondernemingsvermogen (700.000) belast. 510.00 Overgenomen ondernemingsvermogen Het gaat hier om dat deel van de onderneming dat via een voortzettings-, overname of verblijvingsbeding door anderen wordt overgenomen. Vul de personen in, de waarde van dit deel in en het bedrag dat als vergoeding is betaald (let op, de 5 invulregels zijn niet bedoeld om meerdere personen in te vullen, maar per onderneming, tel dus bij overname door meerdere personen het bedrag samen). De waarde van het overgenomen deel komt (automatisch) in mindering op de nalatenschap (zie de doortelling bij 530.00). De vergoeding wordt als vordering bijgeteld in de nalatenschap (zie het overzicht bij 360.00). Het verschil vormt een fictie (t.b.v. juiste berekening ook in te vullen op het scherm Verkrijger/Fict 3, de Belastingdienst gebruikt de gegevens van vraag 8c). 3k Schulden van de overledene aan de erfgenamen van eerder overleden partner Deze vraag wordt gesteld om bovenmatige rente op overbedelingsschulden vast te kunnen stellen. Rubriek 620.00 bevat een hulpscherm om deze rente te berekenen. Bovenmatige rente is een fictieve verkrijging voor de erfgenamen. Op het aangiftebiljet is er bij Aanvullende vragen geen aparte rubriek om deze bovenmatige rente in te vullen. De Belastingdienst berekent deze vanuit het totaal van de schulden (inclusief rente) bij het tweede overlijden (in te vullen bij 620.00 of - als u de berekening door het programma niet wilt laten doen - 625.00) en 27



de bij het eerste overlijden aangegeven schulden.

Nieuw is dat bij 3k wordt gevraagd naar de naam van de eerder overledene partner/echtgenoot en de overlijdensdatum. Ook als u rubriek 625.00 invult moet u bij rubriek 620.00 die naam en overlijdensdatum invullen. 3l Schenkingen uitbetaald na overlijden Het aangiftebiljet bij vraag 3l vraagt alleen om een toelichting van de schenkingen die na het overlijden worden uitbetaald, over de schenkingen jaarlijks een rente van minimaal 6% is betaald. Uit overleg in 2010 met de Belastingdienst bleek dat de specificatie van schuldig gebleven schenkingen (rubriek 630.10) i.t.t. wat het biljet vermeldt ook wordt verwacht als de rente minder dan 6% was. In dit geval drukken we dit af als onderdeel van de printoptie Nalatenschap. Deze kunt u toevoegen. Overigens zien we in het aangiftebiljet 2012 hier geen verandering van vraagstelling. Toelichting bij de rubrieken van menu Bezit Zie de help (F1) in het programma voor verdere uitleg. Afdruk bij Nalatenschap Het aangiftebiljet vraagt slechts enkele posten te specificeren, zodat het aangiftebiljet dat we afdrukken niet alle ingevoerde rubrieken laat zien. Druk het onderdeel Nalatenschap af om alle ingevulde posten te zien.

28



Totalen

Overzicht en Nalatenschap Op twee schermen wordt een overzicht gegeven van totalen van de bij Bezit ingevoerde gegevens. In het geval van een overledene met een gehuwde/geregistreerde partner is het bovendien mogelijk om privé-vermogen uit een gemeenschap te elimineren of - in geval van huwelijks(partner)voorwaarden, om juist het gezamenlijke bezit te benoemen (het aangiftebiljet mist deze splitsing, dat blijkt een onbedoelde omissie te zijn). De werking van dit scherm hangt dus af van de situatie die u bij Personalia/Overledene hebt gekozen. Aanvullende vragen niet afdrukken Het tweede scherm bevat ook een vraag of u uitsluitend van toepassing zijnde vragen wilt laten afdrukken. Nieuw in ErfWin2012 is de mogelijkheid om schulden op de nalatenschap in mindering te brengen. Te denken valt dan aan de directe afrekening bij verkrijging van AB-aandelen. Op het aangiftebiljet is daar op zich geen plaats voor. Zo’n schuld geeft u in bij rubriek 640.00 en print ErfWin op het biljet na vraag 4 (Begrafenis- en crematiekosten).

29



Ficties 1 en 2 In de twee volgende schermen van Totalen kunt u enkele centrale gegevens m.b.t. fictieve verkrijgingen invullen. De fictieve verkrijgingen zelf komen later bij Verkrijgers aan de orde.

Voorbeeld Bij Totalen/Ficties 1 onder 6h Schenking/verkoop tijdens leven van andere vermogensbestanddelen vult u de omschrijving, de waarde in en de datum waarop de schenking/verkoop heeft plaatsgevonden. Bij Verkrijgers kunt u vervolgens aangeven welk deel van dit vermogensbestanddeel een fictie vormt voor de betreffende verkrijger. Zie ook de help bij Verkrijger/Ficties.

30



Vul bij Totalen/Ficties 2 de gegevens in over tweetrapsmakingen en afgezonderd particulier vermogen. We laten deze gegevens hier centraal intikken, om dubbele invoer bij verkrijgers te vermijden. De verdere gegevens (voor wie geldt de fictie en wat was de waarde voor die persoon) komen in het onderdeel Verkrijgers aan de orde.

Legitieme portie Om (voor uzelf) een berekening te maken van de legitieme portie van kinderen bevat het laatste scherm van Totalen hier nog een vraag over.

31



Verkrijgers Let op! In dit onderdeel komen de gegevens van verkrijgers aan de orde en de uitwerking van testamenten. Gezien het grote aantal mogelijkheden is dit een uitgebreid onderdeel. Het is raadzaam de volgende bladzijden van deze handleiding een keer goed door te lezen.

Hoe kiest u een verkrijger U kiest een verkrijger door op de naam te klikken of met de pijltjestoetsen te bladeren en op Enter te drukken. Sluit het aparte Verkrijger-scherm met de Esc-toets of klik op het kruisje rechtsboven in het scherm. Als u wilt printen of het programma afsluiten is het nodig dat u het aparte Verkrijger-scherm eerst verlaat. Verkrijgers en ficties In dit onderdeel kunt u de gegevens van verkrijgers invullen. Als de overledene een partner voor de erfbelasting had, kunt u die partner in een apart scherm behandelen. De overige verkrijgers en hun partners (1, 2, enz.) behandelt u in de rest van de kaartenbak van maximaal 99 verkrijgers. Dit onderdeel moet ook worden gebruikt voor het invullen van pensioengegevens bij de partner, ficties, uitstel van betaling, aftrek elders belast en toepassing van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (BOF). ErfWin toont ook de totale verkrijging inclusief ficties, het berekende tarief (met aftrek van reeds geheven belasting en verrekening van de aftrek elders belast) en een controleberekening (af te drukken bij Bestand > Afdrukken / Controle).

32



De langstlevende partner van de overledene Als de overledene een partner voor de erfbelasting had, kunt u bij de eerste regel de partner van de overledene kiezen. De inhoud van dit scherm hangt af van de testamentvorm die u bij Personalia/Testament kiest. Als de standaardvorm van de ouderlijke boedelverdeling of het vruchtgebruiktestament niet geschikt is voor uw aangiften, kiest u bij Personalia/Testament Een ander testament.

Partner: Verkrijging (scherm 1) Met een muisklik op Kopieer adres uit personalia van de overledene neemt u het adres en de woonplaats over uit Personalia. Het geslacht en de geboortedatum van de partner zijn (i.v.m. de levensverwachting) van belang bij een berekening van een ouderlijke boedelverdeling of bij het ontbreken van een testament of bij een testament waarbij wordt verwezen naar de wettelijke verdeling en wordt afgeweken van het wettelijke systeem via een ander rentepercentage. De gebruikte sterftetafel hangt af van de overlijdensdatum. Voor overlijdens vanaf 2007 worden de verlengde sterftetafels GBM/GBV 2000-2005 van het Actuarieel Genootschap (AG) gebruikt. Zodra nieuwe tabellen gepubliceerd worden (verwacht begin juni 2012) zullen we deze (via een update) in onze software opnemen. Bij overlijdens in 2012 zullen we deze nieuwe tabel dan ook gebruiken. Vanaf 2012 kunt u ook kiezen de jaarlijkse tabellen van het CBS te gebruiken. Deze worden in augustus gepubliceerd het jaar erop. Zo gebruiken we dan bij overlijdens in 2012 de in augustus 2011 gepubliceerde CBS tabel 2010; voor overlijdens in 2011 de CBS tabel 2009 en voor overlijdens in 2010 de CBS tabel 2008. N.B. Als gevolgt van een bindende uitspraak van het Europese Hof van Justitie (Zaak C 236/09 Test-aankoop) mag na 21 december 2012 voor levensverzekeringspremies geen onderscheid meer worden gemaakt tussen man en vrouw op basis van hun levensverwachting. De vraag is (ook voorgelegd aan de Belastingdienst) of dit werking heeft op het erfrecht. Bij restant erfenis na legaten toont ErfWin het bedrag na verrekening van alle legaten. U kunt voor de partner steeds een erfdeel (c.q. deel volle eigendom) kiezen in de vorm van een breukdeel, of in de vorm van een vast bedrag. Als het vaste bedrag is ingevuld, wordt hiermee gerekend en niet met het breukdeel. Als alleen het breukdeel is ingevuld, wordt dit deel steeds herrekend, ook als u wijzigingen aanbrengt in het bezit of bij legaten (van andere verkrijgers). De inhoud van het scherm hangt af van de testamentkeuze bij Personalia/Testament. Indien op grond van de wettelijke regeling, of op grond van een (tijdig) overeengekomen afspraak, een rentevergoeding geldt van de wettelijke rente minus 6, wordt voor de berekening van de erfbelasting de vordering van de kinderen (en de schuld van de langstlevende) berekend alsof deze vordering (resp. deze schuld) renteloos is. Indien de langstlevende een afwijkend rentepercentage afspreekt (dit kan per kind, ErfWin ondersteunt geautomatiseerd alleen de variant dat voor alle kinderen hetzelfde percentage wordt gebruikt), wordt de vordering (resp. de schuld) niet als renteloos gezien, maar geldt de berekening die hieronder wordt uitgelegd m.b.t. de ouderlijke boedelverdeling. Daarbij kan afwijkend van die berekening onmiddellijk gekozen worden voor samengestelde rente. 33



Zie voor het invullen van afwijkende rente ook het scherm Personalia / Testament. Er is geen directe koppeling tussen deze gegevens. Testament met ouderlijke boedelverdeling

Bij een ouderlijke boedelverdeling (bij testamenten opgesteld vóór 2003) / wettelijke verdeling (vanaf 2003) berekent ErfWin bij overlijdens in 2012 de levensverwachting van de langstlevende uit de verlengde sterftetabel van het Actuarieel Genootschap (kortweg AG), te weten de GBM/GBV 2005-2010 - zodra beschikbaar - (hiervoor zijn geslacht en geboortedatum van belang) of de CBS levensverwachtingtabel 2010 en het in het testament bepaalde enkelvoudige interestpercentage het overeenkomstige samengestelde-rentepercentage. Bij overlijdens in eerdere jaren worden oudere tafels gebruikt. De waarde van het vruchtgebruik van de vordering op de langstlevende ouder wordt door ErfWin bepaald door het samengestelde-rentepercentage af te trekken van het interestpercentage van art. 10. U.B.S.W. (6%) en het verschil te vermenigvuldigen met de leeftijdsfactor (U.B.S.W.) en de nominale waarde van de vordering. In de invulschermen van de kinderen (bij de genummerde verkrijgers) kunt u de waarde van het vruchtgebruik zelf verder verwerken, door het deel aan te geven voor elk kind. Dat kan met een vast bedrag of met een vermelding in breukdelen. 34



De Belastingdienst accepteert dat de vordering van de kinderen op de langstlevende wordt opgenomen voor de nominale waarde. Dan wordt geen rekening gehouden met de waarde van het vruchtgebruik van de langstlevende ouder. Het scherm toont ook het enkelvoudige rentepercentage dat samengesteld precies 6% oplevert en vruchtgebruik vermijdt. Als er geen rekening dient te worden gehouden met het vruchtgebruik, vult u het getoonde percentage in. Vruchtgebruiktestament Bij een vruchtgebruiktestament berekent ErfWin het vruchtgebruik over het restant van de erfenis na aftrek van legaten en een eventueel erfdeel in volle eigendom van de partner. U kunt ook zelf een afwijkend bedrag invullen waarover het vruchtgebruik moet worden berekend. ErfWin berekent de waarde van het vruchtgebruik door de leeftijdsfactor (U.B.S.W.) toe te passen en het interestpercentage (6%) van art. 10 U.B.S.W. Als in het testament een clausule is opgenomen over de berekening van vruchtgebruik nadat uit de nalatenschap erfbelasting (voorheen successierecht) en/of boedelkosten zijn betaald, is het nodig meerdere malen een berekening te (laten) maken. Bij wijzigingen in de aangifte (het bezit e.d.) zal het dan ook meestal nodig zijn de meerdere berekeningen opnieuw te laten maken. We gaan hierna wat dieper op de verschillende varianten in aan de hand van voorbeelden. De handelingen die u moet verrichten, zijn cursief gedrukt. De casus in al deze voorbeelden is de volgende: Nalatenschap € 1.000.000. De langstlevende echtgenoot (vrouw) is vruchtgebruiker. Zij is op de overlijdensdatum 60 jaar. De leeftijdsfactor is 10 (Uitvoeringsbesluit SW). De twee kinderen zijn erfgenaam. Omvang verkrijging vruchtgebruiker € 600.000 (€ 1.000.000 maal 10 maal 6%), omvang verkrijging kinderen € 400.000 (€ 1.000.000 - € 600.000). 1. Geen bepaling in testament over wie erfbelasting betaalt Indien in een testament geen bepaling is opgenomen over de draagplicht met betrekking tot de door de vruchtgebruiker en de blote eigenaar verschuldigde erfbelasting, dan draagt iedere verkrijger (vruchtgebruiker, respectievelijk hoofdgerechtigde) de over die verkrijging verschuldigde erfbelasting. Bij de vaststelling van de omvang van de belastbare verkrijgingen wordt nu met de erfbelasting geen rekening gehouden. In zo'n situatie heeft de hoofdgerechtigde wel het recht te vorderen dat de over de blote eigendom verschuldigde erfbelasting uit het vruchtgebruikvermogen wordt voldaan (art. 78 van de Successiewet). In wezen heeft dit tot gevolg dat de hoofdgerechtigde, indien hij van dit recht gebruikmaakt, uit de nalatenschap enerzijds een bedrag verkrijgt in volle eigendom (namelijk de door de hoofdgerechtigde verschuldigde erfbelasting) en anderzijds de blote eigendom van het restant van de nalatenschap. Over het algemeen wordt aangenomen dat art. 78 geen invloed heeft op de omvang van de verschuldigde erfbelasting. Met andere woorden, er wordt bij de berekening van de erfbelasting geen rekening gehouden met de omstandigheid dat de hoofdgerechtigde een deel van de nalatenschap (zijnde de door hem verschuldigde erfbelasting) in volle eigendom verkrijgt als hij een beroep doet op art. 78. ErfWin berekent hier het vruchtgebruikvermogen en de waarde van het vruchtgebruik bij de partner automatisch. Verdeel zelf het restant over de kinderen. 35



De mogelijkheid is opgenomen om de hierna uitgelegde herberekeningen door het programma te laten uitvoeren. Klik tot slot bij een vruchtgebruiktestament op het scherm Verkrijging van de partner achter Recht ten laste van nalatenschap op resp. Kind, Langstlevende of Beiden. Let op dat deze berekening ook belastingen meetelt op grond van ficties, en legaten niet vrij van recht. In de praktijk wordt in deze gevallen (die steeds minder vaak voorkomen) nog vaak de (oude) eenmalige primairrecht-berekening uitgevoerd. 2. Erfbelasting hoofdgerechtigden wordt betaald uit nalatenschap Een andere mogelijkheid is dat in het testament de bepaling is opgenomen dat (alleen) de door de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting uit de nalatenschap wordt voldaan. Er is in het testament geen bepaling opgenomen over de door de vruchtgebruiker verschuldigde erfbelasting, zodat deze dit recht zelf moet dragen. In wezen is de situatie gelijk aan hetgeen in art. 78 is geregeld, met dien verstande dat de regeling nu in het testament zelf is opgenomen. In deze situatie moet u rekening houden met de testamentaire bepaling met betrekking tot de draagplicht van de door de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting. De hoofdgerechtigden verkrijgen (a) de volle eigendom van de door hem verschuldigde erfbelasting, en (b) de blote eigendom van de nalatenschap nadat de door de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting daaruit is voldaan. Bij de berekening van de verkrijging bestaande uit de volle eigendom van de door de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting (a), werd voorheen de erfbelasting zelf buiten beschouwing gelaten (zie art. 5, lid 8, van de Successiewet - oud; vergelijk ook Hoge Raad 31 oktober 1990, BNB 1991/31). Vanaf 2006 is artikel 5.8 vervallen en moet dus (net als bij de berekening van primair recht over een legaat) “doorgerekend” worden. Voorbeeld (met tarieven van 2010) In het testament is bepaald dat de door de twee kinderen verschuldigde erfbelasting uit de nalatenschap wordt voldaan. Ga als volgt te werk: Eerste berekening: Vul € 200.000 in bij een kind en bepaal het recht (op het scherm Verkrijging van het kind). De kinderen zijn 2 x € 24.400 = € 48.800 aan erfbelasting verschuldigd over de verkrijging. 36



Tweede berekening: Het vruchtgebruikvermogen bedraagt dus € 951.200 (€ 1.000.000 minus € 48.800). Vul € 951.200 in bij het correctie-invulveld achter Vruchtgebruik over .. of over. Van dit vermogen heeft de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik (waarde € 570.720) en de kinderen hebben de blote eigendom. De tweede (belastbare) verkrijging van de echtgenoot is € 570.720, en die van de twee kinderen (gezamenlijk) € 429.280 (€ 1.000.000 minus € 570.720). De berekening dient nu net zo vaak te worden herhaald tot de vermindering van het vruchtgebruikvermogen en de door de hoofdgebruikers verschuldigde belasting gelijk blijven. 3. Erfbelasting vruchtgebruiker wordt betaald uit nalatenschap Een volgende mogelijkheid is dat in het testament is bepaald dat (alleen) de door de vruchtgebruiker verschuldigde erfbelasting uit de nalatenschap wordt voldaan, terwijl geen bepaling is opgenomen voor de door de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting. Uiteraard staat het ook hier de hoofdgerechtigden vrij te vorderen dat de erfbelasting uit het vruchtgebruik wordt voldaan (art. 78). Zoals hiervóór al is aangegeven, wordt daarmee echter voor de berekening van het recht geen rekening gehouden. De vruchtgebruiker verkrijgt derhalve (a) de volle eigendom van de door haar verschuldigde erfbelasting en (b) het vruchtgebruik van de nalatenschap nadat daaruit de door haar verschuldigde erfbelasting is voldaan. Voorbeeld (met tarieven van 2010), in de berekening is een pensioen van € 3.000/maand opgenomen, waardoor de vrijstelling van de partner € 474.000 bedraagt. Eerste berekening: Over de verkrijging door de partner van € 600.000 is € 13.400 erfbelasting verschuldigd (zie het vierde scherm (Recht) van de erfbelastingpartner). Tweede berekening: Vul bij echtgenoot achter Deel volle eigendom ../.. of bedrag € 13.400 in. Het vruchtgebruikvermogen bedraagt nu € 986.600 (€ 1.000.000 minus € 13.400). Van dit vermogen heeft de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik (€ 591.960) en de kinderen hebben de blote eigendom (€ 394.640). De belastbare verkrijging van de langstlevende echtgenoot is nu € 605.360 (€ 13.400 plus € 591.960) en van de kinderen (gezamenlijk) € 394.640. De berekening dient nu net zo vaak te worden herhaald tot het deel volle eigendom van de langstlevende en de belasting van de langstlevende gelijk blijven. Dit is handmatig na ongeveer 6 stappen het geval.

37



4. Erfbelasting van vruchtgebruiker en hoofdgerechtigden wordt betaald uit nalatenschap De laatste (en meest voorkomende) mogelijkheid is dat in het testament is bepaald dat zowel de door de vruchtgebruiker als de door de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting uit de nalatenschap wordt voldaan en dat slechts het restant het vruchtvermogen vormt. De vruchtgebruiker verkrijgt in deze situatie (a) de volle eigendom van de door de vruchtgebruiker verschuldigde erfbelasting en (b) het vruchtgebruik van de nalatenschap nadat daaruit de door de vruchtgebruiker en de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting is voldaan. De hoofdgerechtigden verkrijgen (a) de volle eigendom van de door hen verschuldigde erfbelasting en (b) de blote eigendom van de nalatenschap nadat daaruit de door de vruchtgebruiker en de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting is voldaan. Bij de berekening van de volle eigendom van de door de vruchtgebruiker respectievelijk de hoofdgerechtigden verschuldigde erfbelasting (a), dient door het vervallen van art 5, lid 8 Successiewet (oud) met de erfbelasting zelf óók rekening te worden gehouden. Voorbeeld (met tarieven van 2010) Eerste berekening: Over deze verkrijgingen is resp. € 13.400 (zie het vierde scherm (Recht) van de langstlevende echtgenoot) en (vul even € 200.000 per kind in en kijk op het tweede scherm) voor de twee kinderen gezamenlijk € 48.800 aan erfbelasting verschuldigd. Tweede berekening: Het vruchtgebruikvermogen bedraagt € 937.800 (€ 1.000.000 minus € 62.200). Vul € 13.400 in bij Deel volle eigendom ../.. of bedrag en € 937.800 bij Vruchtgebruik over ... of bedrag. Daarvan komt het vruchtgebruik (€ 568.680) toe aan de langstlevende echtgenoot en de blote eigendom (€ 417.920) aan de kinderen. De belastbare verkrijging van de langstlevende echtgenoot nu bedraagt € 582.080 (€ 13.400 plus € 568.680). De belastbare verkrijging van ieder kind is € 208.960 (€ 417.920/2). De berekening dient nu net zo vaak te worden herhaald tot het deel volle eigendom van de langstlevende en de belasting van de langstlevende alsmede de vermindering van het vruchtgebruik en de belasting van de hoofdgerechtigden gelijkblijven. 5. Rekening houden met boedelkosten Een ander aandachtspunt betreft nog de zgn. boedelkosten. Een vaak voorkomende clausule is dat het vruchtgebruik zal rusten op de nalatenschap nadat daaruit de boedelkosten zullen zijn voldaan. Deze clausule wordt vaak gekoppeld aan de bepaling dat alle erfbelasting, verschuldigd door zowel de vruchtgebruiker als de hoofdgerechtigde, wordt voldaan uit de nalatenschap (zie onderdeel 4 hiervóór). Het vruchtgebruik komt als het ware te rusten op het saldo van de nalatenschap (de zuivere nalatenschap).

38



Correctietekst en veld (correctie +/-) Dit veld is opgenomen om bijzondere situaties te kunnen behandelen waarbij van een (lastige) standaardberekening moet worden afgeweken. Het bedrag dat u invult wordt niet in mindering gebracht op de nalatenschap (zoals bijvoorbeeld wel het geval is bij legaten en lastbevoordelingen) en beïnvloedt dus ook niet allerlei berekeningen (erfdeelbreuk, vruchtgebruik). U kunt zowel positieve als negatieve bedragen invullen. In het overzichtscherm wordt het saldo van alle correctievelden getoond. Het omschrijvingsveld en het bedrag worden op de aangifte vermeld.

39



Partner: Ficties (scherm 2 en 3) Fictieve verkrijgingen Ficties kunt u invullen door de specificaties in te vullen op deze twee schermen. Zie voor invulhulp de F1-help. Let ook op de samenhang met Totalen/Ficties 1 en 2, waar enkele centrale gegevens kunnen worden ingevuld. Ficties worden per verkrijger op de bijlage Verkrijgers afgedrukt. Als geen van de ficties van toepassing is, wordt de vraag toch afgedrukt tenzij u bij Totalen/Nalatenschap aangeeft dat dit niet moet gebeuren.

Partner: Recht (scherm 4)

Hier bepaalt u o.a. de vrijstelling van de partner. De kapitalisatie van pensioenen/lijfrenten (afhankelijk van de leeftijd) en de inkorting op de vrijstelling gebeurt automatisch. Het programma gebruikt de helft van het bedrag Waarde pensioen voor inkorting op vrijstelling en houdt rekening met latente belastingschuld en maximale inkorting. Zie de F1-help. Berekening belasting Het marginale tarief (het tarief over de top van de verkrijging) en de te verrekenen heffingen worden getoond (ingevuld bij Ficties 1/Schenkingen binnen 180 dagen). 40



Partner: Fict 3 / BOF (scherm 5)

Met ingang van 2010 is deze faciliteit sterk veranderd. In ErfWin hangt dit scherm sterk samen met de invoer van het vermogen (tot maximaal 5 ondernemingen en 5 ab-pakketten) bij Bezit. Hier geeft u aan welk deel van het ondernemingsvermogen van de respectievelijke objectieve ondernemingen door deze Verkrijger wordt verkregen. De latente belastingschuld wordt naar evenredigheid meegenomen. U doet een beroep op de voorwaardelijke kwijtschelding door een J in te vullen onder Vrij j/n. U doet een beroep op een conserverende aanslag door onder Cs j/n een J in te vullen. Zie de F1-help voor verdere uitleg. We gebruiken dit scherm ook om de fictie m.b.t. afgezonderd particulier vermogen in te laten vullen, wegens de mogelijke samenhang met ondernemingsvermogen (de bron in te vullen onder Totalen/Ficties 2). Voorbeeld (zie ook F1-help): Een zoon, enig kind, erft alle bezittingen van zijn overleden vader. Zijn vader was eigenaar van een melkveehouderij. De zoon zet het bedrijf voort. De erfenis bestaat zowel uit ondernemingsvermogen (onder andere een bedrijfspand, grond, bedrijfsvoorraden en een melkquotum) als uit privévermogen (een privéwoning en een bedrag op de bank). Het ondernemingsvermogen heeft een goingconcernwaarde van € 1.200.000 en een liquidatiewaarde van € 1.400.000. Het privévermogen is € 800.000. De zoon krijgt in totaal dus een bedrag van € 2.200.000. 41



Uitwerking in ErfWin (cijfers 2010, afdruk bij Nalatenschap en Verkrijgers): Waarde objectieve onderneming (liquidatiewaarde) Vrijgesteld deel

€ €

Waarde objectieve onderneming (goingconcernwaarde) Vrijgesteld deel a 100%

€ €

1.400.000 200.000 ----------------

Belast gedeelte onderneming 2,43%

1.200.000 1.000.000 ---------------€ 200.000 € 166.000 ---------------€ 34.000

Erfdeel (breukdeel 1/1) Vrijstelling

€ €

Restant Vrijgesteld deel a 83%

Belastbare som Vrijgesteld ondernemingsvermogen Belastbaar

2.200.000 19.000 ---------------€ 2.181.000 € 1.366.000 ---------------€ 815.000

Verschuldigde erfbelasting bij tariefgroep 1 Belasting zonder vrijstelling ondernemingsvermogen Voorwaardelijke kwijtschelding Belasting na vrijstelling Belasting via conserverende aanslag Direct in te vorderen

€

151.200

€ €

424.400 273.200 ---------------€ 151.200 € 6.800 ---------------€ 144.400

In 2011 en 2012 is de eerste 1.006.000 a 100% vrijgesteld. Aftrek elders belast In ErfWin is één vorm van de berekening van aftrek ter voorkoming van dubbele belasting opgenomen (de evenredigheidsmethode). Zie de help.

42



Partner: Tax (scherm 6) Overdrachtsbelasting Artikel 7 SW regelt dat bij de bepaalde ficties overdrachtbelasting inclusief rente in aftrek kan worden gebracht. Omdat de Belastingdienst de in het verleden betaalde overdrachtsbelasting al weet, wordt er in het aangiftebiljet niet meer om gevraagd. We drukken de berekening af in het printonderdeel Verkrijgers. De rente is 6% enkelvoudig. Let zelf op dat de te verrekenen belasting niet meer mag zijn dan de belasting over de fictie (vul eventueel een regel in met de tekst: niet verrekenbaar, met een negatief bedrag).

Uitstel van betaling bij verkrijging van (blote eigendom van) de eigen woning. Met ingang van 2011 (óók terugwerkend voor 2010) geldt dat rentedragend uitstel van betaling kan worden verkregen indien er niet genoeg contanten aanwezig zijn om de aanslag te betalen, wanneer de nalatenschap hoofdzakelijk bestaat uit een onroerende zaak. Zie de help voor uitleg.

43



Verkrijger: Personalia (scherm 1)

Naam en voorletters Vul altijd de naam van de verkrijger (erfgenaam/legataris) in en voor zover mogelijk het BSN/Sofinummer. Verkrijgers met partners (F4=naar partner verkrijger) Omdat verkrijgingen van (niet van tafel en bed gescheiden!) gehuwden/erfbelastingpartners moeten worden samengenomen voor de berekening van het tarief, kunt u steeds bij de verkrijger ook de gegevens van een verkrijgende echtgenoot invullen (via de knop nr Partner verkr of toets F4). Bij gehuwde verkrijgers kan het gaan om de ouders van de overledene, een ervende broer met zijn vrouw, een echtpaar waarvan zowel de man als de vrouw een legaat ontvangt. Let op, het gaat hierbij dus om de huwelijkspartner van een verkrijger. De (langstlevende) echtgenoot van de overledene wordt apart behandeld (zie blz. 33). Verkrijgingscategorie De Verkrijgingscategorie (klik aan of vul in of laat het invulveld leeg) bepaalt de vrijstelling en het tarief van een verkrijger. ErfWin controleert niet steeds of u fout invoert (bijv. meer kinderen dan bij Personalia zijn genoemd). 44



Verwantschap tot de overledene (in woorden) Tik eventueel de verwantschap in zoals deze kan worden afgedrukt op de bijlage Verkrijgers (het biljet heeft hiervoor geen mogelijkheid). Als bij Verwantschap tot de overledene (in woorden) niets wordt ingevuld, wordt de tekst gebruikt die bij Verkrijgingscategorie staat. Ondertekening Voor de beantwoording van vraag 2a en 2b (incl. lijst erfgenamen waarvoor géén aangifte op dit biljet wordt gedaan). Zie de help voor verdere informatie.

Verkrijger: Verkrijging (scherm 2) In dit tweede scherm komen de verkrijgingen (in waarde) aan de orde.

Legaten Vul de waarde in. Als het legaat groter is dan (het restant van) de erfenis wordt ********* bij Erfenis getoond. Als het legaat bestaat uit een vruchtgebruik kunt u daarvan de gekapitaliseerde waarde via Alt+K berekenen. Vrij van recht Kies zelf of het legaat vrij van recht is (door een J in te geven in de kolom Vrij j/n). Het primaire recht wordt automatisch van het restant van de erfenis afgetrokken. Zie ook het 45



overzichtsscherm. N.B. In 2006 is de berekening vrij van recht veranderd. Het wordt nu exact uitgerekend. Dat betekent in het algemeen dat de erfbelasting hoger uitvalt over het legaat vrij van recht dan voorheen. Bij samenloop van een legaat vrij van recht en legaat niet vrij van recht betrekken we het nietvrij-van-recht-legaat niet in de berekening van het primaire recht over het vrij van recht legaat. Het primaire recht gebruikt dus de vrijstelling en de eerste tariefschijf. We betrekken evenmin een mogelijk erfdeel in combinatie van een vrij-van-recht-legaat in de berekening van het primaire recht. Dit zou tot een uiterst complexe herhaalberekening leiden, met name bij meerdere verkrijgers. Het primaire recht van een vrij van recht-lastbevoordeling t.l.v. een andere verkrijger kan ook niet worden berekend. Erfdeel of Vul het breukdeel in Er zijn twee manieren toepasbaar. Als u het bedrag bij Erfdeel invult, wordt geen gebruik gemaakt van de breukberekening. ErfWin controleert niet of u bij Erfdeel meer invult dan de totale waarde van de erfenis. Als u bij Erfdeel geen bedrag invult, gebruikt ErfWin de breuk en berekent ErfWin het breukdeel (uit wat van de erfenis resteert na aftrek van legaten en het primaire recht). Ook als u het breukdeel gebruikt, moet u wel zelf opletten (via het overzichtsscherm) of u niet te veel (bijv. 3 keer de helft) verdeelt. Ouderlijke boedelverdeling/vruchtgebruik/wettelijke verdeling In geval van een ouderlijke boedelverdeling of vruchtgebruiktestament en (vanaf 2003 bij het ontbreken van een testament) en verkrijgende kinderen moet u hier rekening houden met de waarde van het vruchtgebruik (wordt getoond). U kunt de fractie invullen of een vast bedrag. N.B. Bij het invullen van de fractie moet u bedenken dat bij een langstlevende partner met bijv. twee kinderen het erfdeel van ieder 1/3 is, maar het vruchtgebruik van elk kind 1/2 is. Correctie op de verkrijging Hier kunt u een correctiebedrag invullen waarmee de berekende verkrijging moet worden vermeerderd of (met een min-teken invullen) verminderd. Dit veld kunt u vooral gebruiken als u een aanpassing moet uitvoeren op een (ingewikkelde) door het programma uitgevoerde standaardberekening. Zie ook blz. 39. Voorbeeld Stel, er geldt wettelijke vererving (situatie vóór 2003) mét een ik-opatestament. De kinderen krijgen dus een evenredig deel van de erfenis (dit kan ErfWin automatisch berekenen), met de verplichting van schuldigerkenning van bepaalde bedragen aan de kleinkinderen (te berekenen bijvoorbeeld via Testamentvergelijking). Het totaalbedrag van de schuldigerkenning vult u in als negatief correctiebedrag bij het kind en als positieve corrrectiebedragen bij de kleinkinderen (ook samenloop van bijvoorbeeld een vruchtgebruiktestament met een ik-opaclausule kan op deze wijze min of meer automatisch worden gedaan). Een eventueel saldo van alle correctiebedragen wordt ter controle in het overzichtscherm gepresenteerd (in het voorbeeld dient het saldo nul te worden – de bedragen vallen tegen elkaar weg – en niet te verschijnen).

46



Latentie De latente belastingschuld op verkregen ondernemingsvermogen of aanmerkelijk belangaandelen wordt automatisch doorgerekend vanuit het verkregen ondernemingsvermogen. Zie de help bij Verkrijger/Onderneming. Fictieve bijtellingen Vul de fictieve bijtellingen in via het derde, vierde en vijfde scherm. Zie de F1-help voor uitgebreide uitleg.

Belastbaar Dit is een berekend bedrag. Let op: als u (via de knop nr Partner verkr of via F4) een partner bij een verkrijger hebt ingevuld, wordt bij de verkrijger het gezamenlijke bedrag van beider verkrijgingen ingevuld. Let op! De berekening (aftrek van vrijstelling en toepassing van het tarief) gaat daarna steeds verder bij degene die u als verkrijger koos. Vrijstelling De vrijstelling wordt door het programma uit de verkrijgingscategorie berekend; bij verkrijgende erfbelastingpartners geldt (behalve bij ouders) slechts één vrijstelling. ErfWin gebruikt bij verkrijgers die erfbelastingpartners zijn steeds de vrijstelling van degene die u als Verkrijger kiest. Kies dus steeds de meest gunstige van twee partners als verkrijger (bijv. het verkrijgend kind) en de ander als partner. SensWin past dan automatisch de hoogste vrijstelling toe. +/- Correctie In het verleden kon het voorkomen dat vrijstellingen van een verkrijger cumuleerden (invalide kind dat ook samenwoonde met de overledene). Hiervoor was het correctieveld bedoeld. Het veld kan wellicht nog handig worden gebruikt om simulatieberekeningen te doen. Belasting Dit is een berekend totaal. De verschuldigde belasting wordt verminderd met de eerder geheven schenkbelasting die bij Ficties is ingevuld (vul zelf het maximaal aftrekbare bedrag in). Er vindt overigens geen teruggave van eerder geheven belasting plaats.

47



Verkrijger: Ficties (scherm 3, 4 en 5) Fictieve verkrijgingen Zie de F1-help voor uitgebreide instructie over het invullen van de ficties. Vanaf ErfWin2010 kunt u de fictieve verkrijgingen beter laten berekenen. Gegevens van ficties die voor meerdere verkrijgers van belang kunnen zijn, worden centraal ingevuld bij Totalen/Ficties. De aandelen van de verkrijgers volgen dan weer in het onderdeel Verkrijgers.

Verkrijger: Fict 4 / BOF (scherm 6)

Met ingang van 2010 is de faciliteit sterk veranderd. In ErfWin hangt dit scherm sterk samen met de invoer van ondernemingsvermogen bij Bezit. Zie de F1-help voor uitleg.

We gebruiken dit scherm ook om de fictie m.b.t. afgezonderd particulier vermogen in te laten vullen, wegens de mogelijke samenhang. Het aangiftebiljet vraagt bij Elders belast tegenwoordig uitsluitend naar de belasting in het buitenland. Voeg eventueel de berekening per verkrijger toe voor een uitgebreidere toelichting.

Verkrijger: Tax (scherm 7) Zie de uitleg bij Partner: Tax.

48



Overig Alleen voor het invullen van een eigen toelichting. Het aangiftebiljet geeft geen mogelijkheid om eigen toelichtingen toe te voegen (uitgezonderd een specificatie bij meerdere woningen in Nederland). Maar omdat het aangiftebiljet vormvrij is, kunt u dat wel altijd doen en moet de Belastingdienst daar rekening mee houden.

49



Afdrukken Kies via het menu Bestand > Afdrukken het onderdeel dat u wilt afdrukken.

Aangiftebiljet bevat de in te sturen aangifte. Op enkele plaatsen drukken we meer af dan het biljet vraagt omdat het biljet o.i. onvolledig is. N.B. De Belastingdienst heeft aangekondigd het biljet vormvast te gaan maken, maar dat dit jaar nog een vormvrij aangiftebiljet is toegestaan, d.w.z. u mag zelf bepalen welke informatie u op het biljet kwijt wilt, zolang de Belastingdienst maar de juiste aanslag kan vaststellen. De overige afdrukmogelijkheden zijn formeel voor eigen gebruik, het aangiftebiljet geeft formeel niet meer de mogelijkheid om eigen bijlagen toe te voegen; dit hoeft niet letterlijk te worden genomen (het is tenslotte nog vormvrij). Ingevoerd bezit bevat de bij Bezit ingevoerde gegevens en ook Controle is bedoeld voor het eigen dossier. Let op! Lettertypen e.d. kunt u per module instellen. Gebruik niet te grote lettertypen. Zie blz. 61 voor informatie over de editor.

50


Aangifte schenkbelasting

Aangifte schenkbelasting Met het programma-onderdeel Aangifte schenkbelasting hebt u de mogelijkheid een aangifte Schenkbelasting over 2010, 2011 of 2012 te doen. We gebruiken wel steeds de tekst van het biljet van 2011/2012, waarin enkele veranderingen gelden t.o.v. het biljet 2010. Via de optie Converteren uit menu Bestand kunt u een aangifte van vorig jaar naar SensWin2012 converteren. Zie ook blz. 9.

Snelle berekening van schenkbelasting U kunt dit onderdeel ook gebruiken om snel een berekening van de schenkbelasting te maken. De noodzakelijke gegevens kunt u invullen in het scherm Schenking / Belast. Dit zijn: – de datum van de schenking (3a); – de waarde van de schenking (3b t/m 3g); – de tariefcategorie van de ontvanger (5a-e); – wie betaalt de schenkbelasting (5f). De Belastingdienst hanteert vanaf 2010 de term Ontvanger i.p.v. Verkrijger. Wij doen dit wel op de afdruk van het biljet. Op schermen laten we veelal de term Verkrijger staan.

51



Personalia Vraag 1, 2, 3a, 5g-h en voorzijde biljet Bij Personalia voert u enkele persoonlijke gegevens van de schenker en de ontvanger/verkrijger in, alsmede de schenkingsdatum. De schenkingsdatum bepaalt het jaar van aangifte, de tekst op het biljet en de tarieven. De verwantschap die hier wordt gevraagd, is bedoeld om op het biljet af te drukken, bijvoorbeeld kind, kleinkind, partner, of anders. De 'verwantschap' die het tarief en de vrijstelling bepaalt, volgt bij Schenking / Belast. N.B. Zijn er meerdere schenkingen gedaan in één kalenderjaar én is daar nog geen aangifte van gedaan, dan vult u als schenkingsdatum de datum van de laatste schenking in. Eerdere schenkingen in hetzelfde kalenderjaar waarvoor u wel aangifte heeft gedaan, vult u in bij Historie. Het aangiftebiljet vraagt niet (meer) om de gegevens van echtgenoten van schenker of verkrijger. Vul de gegevens van echtgenoten van schenker en verkrijger alleen in als deze bij de (eerdere) schenking(en) zijn betrokken en u deze gegevens af wilt laten drukken. Met de vragen m.b.t. kwijtschelding wegens schenking van ondernemingsvermogen wordt vanaf SchWin2010 wél gerekend.

Schenking Vraag 3, 4b, 5a-f en i. Als u aangifte doet, specificeert u de schenking (anders dan geld) op de eerste vijf schermen. Bij schenking van Onroerende zaken (een notariële akte is verplicht) moet u ook de overdrachtsbelasting invullen voor een juiste berekening van de schenkbelasting. Bij verkoop en direct daarop volgende kwijtschelding van (een deel van) de koopsom van onroerende zaken is sprake van een bevoordeling. SensWin trekt reeds betaalde overdrachtsbelasting over het (belastbare) kwijtgescholden bedrag af van de te betalen schenkbelasting. Op het scherm Belast kunt u een schenking in geld en de overige bedragen (ook) invullen, alsmede de schenkingsdatum en de categorie van verwantschap/vrijstelling. Op dit scherm kunt u dus snel een belastingberekening maken zonder een complete aangifte te maken. Nodig zijn eventueel alleen nog de schenkingen in de voorafgaande tijd waarvoor u aangifte hebt gedaan die u bij Historie kunt invoeren. SensWin telt alleen die schenkingen mee die binnen hetzelfde kalenderjaar vallen. Als u in hetzelfde kalenderjaar al schenkingen deed waarvoor nog geen aangifte is gedaan vult u ze niet in bij Historie maar als onderdeel van Schenking (3b t/m 3g). Vul dan ook de vraag op het scherm Toelichting in. Bij Toelichting schenking geeft u eventueel een nadere toelichting m.b.t. de waarde van de schenking (vraag 5i). Bij Verdere gegevens kunt u een tekstuele toelichting geven die van belang is voor de berekening van de schenkbelasting (vraag 5i). U kunt daarbij denken aan vrijstelling in verband met een natuurlijke verbintenis e.d. U kunt hier ook bedragen invullen waarop aftrek ter voorkoming van dubbele belasting van toepassing is volgens de evenredigheidsmethode. Zie blz. 42 voor uitleg.

52



Bij het invullen van de schenking kunt u met Alt+K een kapitalisatieberekening maken, bijvoorbeeld t.b.v. de schenkingen van periodieke uitkeringen, die afhankelijk zijn van het leven of voor een vastgestelde periode. Categorie vrijstelling Zie de help voor uitleg. Voor toekenning van het tarief voor charitatieve instelling (categorie f), moet de beoogde instelling als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) of SBBI (Sociaal Belang Behartigende Instelling) bij de Belastingdienst zijn geregistreerd.

Historie Vraag 4 Onder Historie kunt u eerdere schenkingen vermelden waarvan al aangifte is gedaan die van belang zijn voor de berekening van de schenkbelasting. Er geldt dat schenkingen binnen hetzelfde kalenderjaar moeten worden samengeteld. SchWin controleert welk bedrag moet worden bijbetaald indien een schenking deel uitmaakt van een serie van schenkingen binnen één kalenderjaar. Het scherm Belast toont het bij te tellen bedrag. De vraag of de schenker of zijn/haar echtgenoot de schenking deed, is alleen bedoeld om extra informatie af te drukken. Het aangiftebiljet vraagt hier niet om. N.B. Schenkingen waarvoor geen aangifte is gedaan vult u in bij de huidige schenkingsgegevens. Zie ook de vraag op het scherm Schenking / Toelichting.

Afdrukken Kies via het menu Bestand > Afdrukken het onderdeel dat u wilt afdrukken: Aangiftebiljet of Berekening. Het aangiftebiljet is in 2011 redelijk gewijzigd t.o.v. het aangiftebiljet 2010. Zo is de aparte vraag m.b.t. verkregen ondernemingsvermogen (vraag 3) samengevoegd met de gegevens van de schenking (oude vraag 4, nieuwe vraag 3) en is bij de Verdere gegevens een splitsing aangebracht bij de vrijstelling m.b.t. de (aanvullende) verhoogde vrijstelling. Het biljet 2012 is feitelijk niet gewijzigd t.o.v. 2011. SchWin2012 print volgens de layout van het 2011/2012-biljet, ook indien u een schenking over 2010 invult. Wilt u in dat geval toch de layout van het 2010-biljet, dan heeft u SchWin2010 nodig. Zie blz. 61 voor de werkwijze van de editor.

53


Testamentvergelijking

Testamentvergelijking In dit programma-onderdeel kunt u de erfrechtelijke gevolgen van enkele veelgebruikte testamenten met elkaar vergelijken en de gevolgen van het opheffen van huwelijksvoorwaarden beoordelen. De uitkomst is tevens een maat voor de belastingbesparing via schenkingen. Het programma adviseert niet, maar geeft u een handvat bij de beoordeling van de positie van uw cliënt. Het programma is bedoeld voor het doorrekenen van een testament voor een gezinssituatie (vader, moeder en kinderen) waarbij een van beide ouders 'op papier' komt te overlijden en de ander een aantal jaren daarna. De datum van eerste overlijden geeft u op als berekeningsdatum in het scherm Personalia / Personen en wordt door TmWin automatisch gevuld met de systeemdatum van uw PC. Ook is een berekening opgenomen van een ik-opatestament (verkrijgingen door kinderen en kleinkinderen worden geoptimaliseerd), waarbij ook een effect wordt berekend bij een tweede overlijden. Het programma ondersteunt geen combinatietestamenten.

Personalia Bij Personen vult u de geboortedatum en het geslacht in van de ouders en de geboortedatums van de kinderen.

Er worden meer gegevens van de kinderen gevraagd dan voorheen (toen alleen naam en geboortedatum). De geboortedatum is vanaf 2010 niet meer van essentieel belang voor de berekening (leeftijdsafhankelijke vrijstellingen voor kinderen zijn er niet meer), maar u moet wél een geboortedatum invullen omdat TmWin alleen die kinderen ziet die een geboortedatum hebben. Met gegevens als kind van (1 = kind van ouder 1, 2 = van ouder 2) en (aantal) kinderen wordt nu nog niets mee gedaan, maar bedoeling is dat in updates mee te nemen. Op die manier kan beter worden ingespeeld met de praktijk van ouders met kinderen uit een eerder huwelijk.

54



De overige gegevens zijn voor afdruk. Het programma gebruikt de tarieven van 2012. Voor berekeningen over eerdere jaren verwijzen wij naar eerdere versies van het programma TmWin. Ook voor de berekening van het recht bij een tweede overlijden worden de huidige cijfers gebruikt. U kunt de datum van het eerste overlijden ook na het jaar 2012 laten vallen. De leeftijden worden automatisch aangepast. Verwachtingen van de beide ouders zijn voor het invullen van de waarde van jaarlijkse pensioen- of ‘nieuwe’ lijfrente-uitkeringen (conform het regime van de Brede Herwaardering) en een eventuele levensverzekering of een ‘oude’ lijfrente (regime vóór Brede Herwaardering). Het programma gebruikt de gekapitaliseerde waarde van pensioen of ‘nieuwe’ lijfrente om de vrijstelling van de langstlevende te verminderen. De levensverzekeringsuitkering en de ‘oude’ lijfrente-uitkering vormen fictieve verkrijgingen voor de langstlevende. U kunt hier ook de intering op het vermogen per jaar invullen.

Bezit Dit onderdeel is bedoeld voor het invullen van het bezit. Behalve met betrekking tot de waarde van de eigen woning is het niet noodzakelijk dat u de bezittingen bij de juiste posten invult. Houd zelf rekening met eventuele latente belastingschuld op aanmerkelijk-belangaandelen. Als u een waarde-ontwikkeling (in procenten) invult, berekent het programma een gewogen gemiddelde daaruit. Dit gemiddelde, dat uiteraard kan afwijken van de werkelijke waardeontwikkeling, wordt vervolgens toegepast op het bezit zoals dat bij het tweede overlijden vererft. Waarde-ontwikkeling is vooral van belang in vergelijking met een testament met ouderlijke boedelverdeling, waarbij de waardeontwikkeling (een deel van) de oprenting van de overbedelingsschuld opheft. Bij huwelijksvoorwaarden gesplitst invoeren Vul het vermogen van de ouders gesplitst in als het een situatie betreft met huwelijksvoorwaarden. Het programma berekent in dat geval automatisch voor alle testamentvarianten zowel de huidige situatie als de gevolgen van het opheffen van huwelijksvoorwaarden. Vergeet in dergelijke gevallen niet zowel de berekening te maken met verondersteld overlijden van eerstgenoemde ouder als eerste als voor de laatstgenoemde ouder als eerste.

55



Testament Bij Testament kunt u varianten doorrekenen die u behulpzaam kunnen zijn bij de successieplanning. De uitkomsten zijn indicatief. Door extrapolatie kunnen grote verschillen ontstaan.

Let op dat tarieven niet worden geïndexeerd. Bij Varianten en totaal ziet u verzamelde resultaten zoals het totaal verschuldigde recht en de marginale tarieven bij het tweede overlijden. Bij de overige opties kunt u per testament de details bekijken. Het is zinvol de berekeningen ook regelmatig af te drukken om te kunnen vergelijken. Eerststervende is eerstgenoemde/laatstgenoemde ouder Het wisselen van deze keuze is vooral van belang bij huwelijksvoorwaarden. Tweede overlijden na .. jaar Als u het aantal jaren niet invult, gebruikt het programma de statistische levensverwachting van de langstlevende (uit de CBS levensverwachtingtabel 2010 of tabel GBM/GBV 2005-2010). Voor enkele testamenten varieert de hoogte van de erfbelasting aanzienlijk in de tijd, met name bij een testament krachtens ouderlijke boedelverdeling. 56



Wettelijke rente Bij het ontbreken van een testament berekent SensWin uit de leeftijd van de langstlevende en de leeftijdsfactor (U.B.S.W.) de waarde van het vruchtgebruik van de vordering op de langstlevende ouder. Daarbij wordt uitgegaan van een niet rentedragende vordering. Bij het tweede overlijden bedraagt de verschuldigde rente de waarde van het erfdeel per kind (minus het recht bij eerste overlijden), maar het aantal jaren, maal de wettelijke rente minus 6. Bij (te verwachten) fluctuerende wettelijke rente kunt u (omdat wordt uitgegaan van enkelvoudige rente) een gemiddelde invullen. De wettelijke rente (voor consumententransacties) bedraagt per 1 januari 2012 4% (zie voor het actuele rentepercentage www.wettelijkerente.nl). Gebruik de berekeningen bij Ouderlijke boedelverdeling als u wilt doorrekenen wat het kiezen voor een afwijkend rentepercentage (zonder verwijzing naar de wettelijke verdeling) voor gevolg heeft. Rente vordering ouderlijke boedelverdeling/afwijking wettelijke verdeling Bij een ouderlijke boedelverdeling berekent SensWin uit de leeftijd van de langstlevende en het in het testament bepaalde enkelvoudige interestpercentage het overeenkomstige samengestelde-rentepercentage. De waarde van het vruchtgebruik van de vordering op de langstlevende ouder wordt bepaald door het samengestelde-rentepercentage af te trekken van het interestpercentage van art. 10 U.B.S.W. (6%) en het verschil te vermenigvuldigen met de leeftijdsfactor (U.B.S.W.) en de nominale waarde van de vordering. SensWin vermeldt ook het percentage dat fictief vruchtgebruik vermijdt. Deze berekening kan ook worden gebruikt wanneer er door de langstlevende binnen een bepaalde termijn een afwijkend rentepercentage met de kinderen wordt afgesproken. Deel langstlevende c.q. volle eigendom Het percentage dat u hier invult wordt steeds gebruikt om afwijkingen op de genoemde testamenten (wettelijk, ouderlijke boedelverdeling, vruchtgebruik) te kunnen behandelen. Zie hierna. Optimalisatie met legaten aan langstlevende Het is mogelijk om m.b.v. een afvullegaat aan de langstlevende de erfbelasting bij eerste overlijden te verminderen. Men kan daarbij kiezen voor vrijstellingsoptimalisatie (hierbij wordt de hoge vrijstelling van langstlevende partner van (€ 603.600 in 2012) optimaal benut) of tariefsoptimalisatie (hierbij wordt geprobeerd zo veel mogelijk van de erfenis tegen het lage percentage (10% in 2012) belast te krijgen). Testamentvarianten TmWin berekent de volgende testamentvarianten: – wettelijke verdeling (geen testament, de langstlevende verkrijgt de gehele nalatenschap, verminderd met de contante waarde van vorderingen van de kinderen); – de langstlevende en de kinderen krijgen ieder een gelijk deel; – ouderlijke boedelverdeling met een kindsdeel voor de langstlevende *; – ouderlijke boedelverdeling met een percentage van de erfenis voor de langstlevende (vul in bij Deel langstlevende c.q. volle eigendom) *; – vruchtgebruiktestament waarbij het vruchtgebruik het gehele vermogen betreft; 57



– vruchtgebruiktestament met een gedeelte van de erfenis in volle eigendom van de langstlevende (vul in bij Deel langstlevende c.q. volle eigendom); – ik-vadertestament (De langstlevende verkrijgt het vruchtgebruik van een zodanig gedeelte van de erfenis dat de verkrijging van de kinderen aan de top niet hoger wordt belast dan het toptarief van de langstlevende. Als het vermogen met vruchtgebruik niet het gehele bezit betreft, verkrijgen de kinderen een gedeelte in volle eigendom en een gedeelte in blote eigendom); – ik-opatestament (dit is een apart onderdeel, zie blz. 59). * Alleen zinvol bij reeds bestaand testament in 2002. Oprenting Het programma berekent per testamentvariant het successierecht bij het eerste overlijden. Bij oprenting kunt u een percentage invullen dat het programma (voor de van toepassing zijnde tijdsduur en samengesteld) hier op toepast. De opgerente bedragen worden bij het verschuldigde recht bij het tweede overlijden geteld. Daarmee wordt successierecht dat 'nu' wordt betaald zwaarder meegeteld dan successierecht dat later verschuldigd is. Het oprentingspercentage wordt ook toegepast op verschuldigd schenkingsrecht bij tussentijdse schenkingen. Let op dat de oprenting een sterk effect kan opleveren. Intering Zie hiervoor Personalia/Verwachtingen. U moet zelf een eventueel tekort beoordelen. Tussentijdse schenkingen Hier kunt een jaarlijkse schenking per kind invullen. Het programma trekt het totaalbedrag af van het bezit bij het tweede overlijden (eventuele waarde-ontwikkeling wordt ook bij de aftrek van schenkingen meegenomen). Ook wordt eventueel schenkingsrecht berekend en bij de oprenting betrokken. Er wordt geen rekening gehouden met de eenmalige hoge vrijstelling voor schenkingen van ouders aan kinderen. De eigen woning Met ingang van 1 januari 2010 gaat de waardering van woningen als volgt: - Onroerende zaken die in gebruik zijn als woning worden in aanmerking genomen naar de WOZ-waarde (dus zonder rekening te houden met bewoond/verhuurd e.d.). Het gaat om de WOZ-waarde die geldt in het jaar van overlijden (met peildatum 1 januari van het jaar vóór overlijden). Vanaf 2012 mag ook gekozen worden om te waarderen op de WOZ-waarde met peildatum 1 januari van het jaar van overlijden. - Verhuurde woningen worden gewaardeerd op de WOZ-waarde gecorrigeerd met een leegwaarderatio die afhankelijk is van de hoogte van de huur (als % van de WOZ-waarde). De tabel ter bepaling van de leegwaarderatio staat in artikel 10a Uitvoeringsbesluit SW en is opgenomen in Elsevier Schenken & Erven Almanak 2012, 11.3.1.6. - De waarde van de woning in erfpacht wordt bepaald door de WOZ-waarde te verminderen met de gekapitaliseerde waarde van de erfpachtcanon. De gekapitaliseerde waarde is 17 x de jaarlijkse erfpachtcanon. - De woning waarop een vruchtgebruik rust wordt gewaardeerd op de WOZ-waarde verminderd met de waarde van het vruchtgebruik (berekend volgens de tabel van artikel 5 Uitvoeringsbesluit SW). 58



Zie ook Elsevier IB Almanak 2012, 57.1.6 (met leegwaarderatiotabel 2011) en Elsevier Schenken & Erven Almanak 2012, 11.3.1. Verschuldigde erfbelasting bij eerste overlijden Bij wettelijke verdeling en de ouderlijke boedelverdeling wordt de erfbelasting steeds door de langstlevende voorgeschoten en komt de erfbelasting van de kinderen in mindering op hun vordering op de langstlevende. Bij een vruchtgebruiktestament wordt (in dit programma) de erfbelasting uit het vruchtgebruikvermogen betaald. Als de langstlevende echter voldoende privé-vermogen bezit, kan het zinvol zijn dit recht uit het privé-bezit van de langstlevende te voldoen. Het programma maakt deze keuze niet. Totaal verschuldigde erfbelasting en schenkbelasting Zie vooral de schermen met details en de afdruk van de berekeningen. Op het scherm wordt ook het percentage van het aanvankelijke bezit vermeld, dat uiteindelijk aan belasting wordt betaald (zonder rekening te houden met oprenting en waarde-ontwikkeling). Marginaal tarief Het marginale tarief is het percentage erfbelasting dat men bij het overlijden betaalt over de top van de verkrijging. Het marginaal tarief bij tweede overlijden is een maat voor de besparing die optreedt bij (verdere) tussentijdse schenkingen. Grafiek TmWin bevat ook de mogelijkheid om een grafiek te tonen en af te drukken waarin de berekende totalen over een periode van 21 jaar worden getoond (van 10 jaar vóór tot 10 jaar na het tweede overlijden). Bij het tonen van de grafiek wordt het tweede overlijden op minimaal 12 jaar na berekeningsdatum vastgesteld. Klik op de knop Grafiek in het scherm Testament/Varianten. Ik-opatestament Dit is een apart programma-onderdeel dat verder geen gebruik maakt van de overige ingevulde gegevens met uitzondering van de berekeningsdatum die bij Personalia/Personen is ingevuld. Op dit scherm kunt u berekenen hoe hoog de waarde van de vorderingen van kleinkinderen op hun ouders moeten zijn om bij een ik-opatestament een optimale verhouding van marginale tarieven te verkrijgen. Vanaf 2010 wordt ook het tweede overlijden (overlijden van het kind = vader van de kleinkinderen) doorgerekend en geprint. Daarbij wordt tevens onderscheid gemaakt tussen het klassieke ik-opatestament en een alternatief ik-opatestament. Zie de help.

59



Afdrukken Via het menu Bestand > Afdrukken kunt u de resultaten van de berekeningen gedetailleerd afdrukken. Als u het bezit van de ouders gesplitst heeft ingevuld, print het programma ook de berekening die van toepassing is bij het opheffen van huwelijksvoorwaarden. Schenkingsplan U kunt dit programma-onderdeel ook gebruiken om een berekening te maken van het effect van een schenkingsplan van één ouder met één of meerdere kinderen. U vult daartoe bij Personalia alleen de gegevens van de langstlevende ouder in en bij Bezit/Vermogen alleen het scherm van die langstlevende ouder (u beschouwt even alle bezit als persoonlijk bezit; bij het ‘eerste overlijden’ vererft er dan geen vermogen). U vult vervolgens bij Testament/Varianten en totaal het schenkingbedrag per jaar per kind in. Bij Personalia/Verwachtingen kunt u eventueel de intering per jaar invullen. De afdruk van Wettelijke verdeling geeft nu onder Handhaven huwelijksvoorwaarden de berekening van de successierechtelijke gevolgen.

60


Editor

Editor In het algemeen zal de afdruk die SensWin van aangifte, berekeningen en bijlagen maakt compleet zijn en geschikt om aan de fiscus of de cliënt te zenden. Als u in de af te drukken onderdelen toch zelf nog aanpassingen wilt aanbrengen, biedt SensWin de mogelijkheid de te printen tekst nader te bewerken en te bewaren. De ingebouwde rtf-editor bevat een aantal standaard tekstverwerkingsfuncties. Wij raden het bewerken van de output van SensWin in het algemeen niet aan. Wijzigingen in de aangifte worden uiteraard niet doorverwerkt in de bewerkte rtf-bestanden (u zult deze opnieuw moeten produceren) en de vele opmaak-elementen zijn niet gemakkelijk zelf te maken. U kunt overigens ook gebruikmaken van andere tekstverwerkingssoftware. Werkwijze interne rtf-editor – U kiest Bestand > Afdrukken en selecteert het onderdeel dat u via de editor wilt bewerken en afdrukken, bijvoorbeeld de Aangifte. – Vervolgens kiest u de optie afdruk naar editor. SensWin vervaardigt een tekstbestand. – Klik de optie Alleen lezen uit en breng de gewenste wijzigingen aan. U kunt het bestand eventueel opslaan door het icoon voor opslaan te kiezen. Daarna kunt u het tekstbestand, of een deel daarvan, afdrukken door Start printen te kiezen. Andere editor gebruiken Als u via externe editor aanklikt, wordt er geen gebruik gemaakt van de interne rtf-editor, maar van de tekstverwerker die op uw pc als doc-editor is aangemeld (dit gebeurt meestal bij installatie van de tekstverwerker). Word doet dit bijvoorbeeld automatisch. Het is mogelijk ook later handmatig in Windows een rtf-tekstverwerker aan te wijzen. Wij gaan hier verder niet op in. Uiteraard is het zinvol bij storingen of bij niet bevredigende afdrukresultaten zowel de interne als de externe editor uit te proberen. Afdrukken op een niet bestaande rtf-editor levert storingen op. Test een en ander dus steeds met aangiften die reeds opgeslagen zijn.

61


Service en technische gegevens

Service en technische gegevens Klantenservice

Wilt u uw licentie verhogen, bent u verhuisd of heeft u vragen over de levering van Elsevier Successie & Schenking Programma 2012 of andere producten van Elsevier Fiscale Media, neem dan contact op met onze klantenservice: E-mail: [email protected] Antwoordnummer 92, 7000 VB Doetinchem Telefoon: 0314 – 358 358 Fax: 0314 – 358 161

Technische ondersteuning en betaalde servicedesk Kijk op onze internetsite (www.elsevierfiscaal.nl) voor informatie over Elsevier Successie & Schenking Programma. Om op de hoogte te blijven gebruikt u de automatische RSS van SensWin. Zet deze dus niet af. U krijgt dan bericht over o.a. veelgestelde vragen en wanneer er updates zijn verschenen op onze website. U kunt instellen om alleen programmagerelateerd nieuws te ontvangen. Vragen en opmerkingen kunt u voorleggen aan onze technische service desk. Medewerkers van de technische service desk bieden computertechnische ondersteuning. Vragen mbt berekeningen dient u per e-mail voor te leggen, zodat zij naar de tweedelijns-service desk kunnen worden doorgestuurd. Fiscaal inhoudelijke vragen kunnen in principe niet worden beantwoord. Ervaring leert dat het antwoord op de meeste vragen in de software aanwezig is en dat het meer een kwestie is van het snel vinden van het antwoord. Enkele tips: - Waar vul ik … in? Druk F3 en tik het trefwoord in - Druk op F1 (help) in het scherm waarover u een vraag heeft. Kijk ook naar de voorbeelden en veelgestelde vragen in de helptekst. - Ingewikkelde zaken proberen we vaak duidelijker te maken via een update. Controleer of u met de laatste versie werkt (via de Online updatecheck). Ook op onze site onder productservice staan veelgestelde vragen. U kunt vanuit het programma de service desk een e-mail sturen met de menu-optie Help > Service desk e-mailen. Omschrijf uw vraag zo duidelijk mogelijk. Stuur zo nodig schermafdrukken (druk Alt+PrintScreen en plak met Ctrl+V in de e-mail) of afdrukbestanden mee om uw vraag toe te lichten. Voeg bij vragen over een berekening een voorbeeld toe zoals u/de Belastingdienst het had gedacht. Ook kunt u het bestand/dossier waar uw probleem betrekking op heeft (evt. geanonimiseerd [dwz zonder persoonsgegevens]) meesturen (in Outlook via menu-optie Invoegen/Bestand). Gegevens worden vertrouwelijk behandeld. Vragen per e-mail zijn gratis.

62


Service en technische gegevens

Vermeld verder a.u.b.: – om welk programma het gaat. – met welke versie van dat programma u werkt (het versienummer staat in de titelbalk). – onder welk besturingssysteem het programma draait (Windows 7/Vista/XP). – uw telefoonnummer (zodat wij bij verdere vragen u kunnen bellen). Als u via menu Help > Service desk e-mailen een e-mail verstuurt naar onze service desk, worden de eerste drie punten automatisch ingevoegd. Technische service desk: E-mail: [email protected] Telefoon: 0314 – 358 356 (lokaal tarief). De service desk is op werkdagen geopend van 9.00 tot 17.00 uur. U kunt uw vragen, opmerkingen en suggesties ook sturen naar: Reed Business Technische service desk (afdeling SensWin) Antwoordnummer 2045 7000 SJ Doetinchem

63


Nieuw en vervallen

Nieuw en vervallen in SensWin2012 Wijzigingen in regelgeving Wetswijziging 2012 De wetgeving is praktisch hetzelfde gebleven, op enkele punten na: • Bij woningen in Nederland mag men bij overlijden in 2012 uitgaan van de WOZwaarde met peildatum 1-1-2011, maar ook die van 1-1-2012; • De tabel leegwaarderatio (t.b.v. waardering van o.a. verhuurde woningen) is gewijzigd; • Juist niet gewijzigd, maar daarom dus eigenlijk een wijziging: tarieven 2012 zijn hetzelfde als die van 2011 op één na: de eerste schijf voor tariefgroep 1 (partner & kinderen) is verlaagd van € 118.708 naar € 115.708. Wetswijziging 2011 Vanaf januari 2011 geldt voor de erfbelasting een mogelijkheid van uitstel van betaling bij verkrijgingen die hoofdzakelijk bestaan uit (het blote eigendom van) een eigen woning. Er is ook goedkeuring voor terugwerkende kracht voor 2010. Het aangiftebiljet erfbelasting is tussen 2009 en 2010 zowel inhoudelijk als qua vorm aanzienlijk gewijzigd. Ook het uitgangspunt van de Belastingdienst op dit nieuwe biljet is gewijzigd. De Belastingdienst vraagt geen gegevens die zij al weet. Voor een juiste berekening van de aanslag moeten wij wel die gegevens vragen. En ondanks de afwezigheid van een extra vraag voor aanvullende informatie op het aangiftebiljet is dat wel degelijk toegestaan. Wij raden dan ook aan om de berekeningen van de verkrijgers mee te sturen met de aangifte. Ook in 2012 is het aangiftebiljet voor de erfbelasting gewijzigd t.o.v. het jaar ervoor. Bij het printen van het aangiftebiljet gebruiken we altijd de layout van het nieuwste aangiftebiljet. Het aangiftebiljet schenkbelasting is in 2010 nauwelijks veranderd, maar in 2011 zijn wél enkele wijzigingen doorgevoerd. Met SchWin2012 drukt u altijd het 2012/2011-biljet af.

Wijzigingen in functionaliteit van SensWin2012 -

Bij de kapitalisatieberekening (Alt+K) kan men de looptijd in jaren nu in drie decimalen achter de komma opgeven; - Bij uitkeringen wel/niet van iemands leven afhankelijk kan men nu in ErfWin niet alleen pensioenen lijfrenteuitkeringen opgeven, maar ook tijdelijke uitkeringen niet van iemands leven afhankelijk. Hoewel deze niet gevraagd worden op het aangiftebiljet, worden ze door ErfWin wel aldaar geprint; - Nieuwe rubrieken in ErfWin: 640.00 voor schulden op de nalatenschap en 390.00 voor ABaandelen die niet onder de BOF/BOR vallen (o.a. beleggingsvermogen) en waarbij t.b.v. directe afrekening de nieuwe rubriek 640.00 kan worden gebruikt. Met dank aan: Ellen Wouters (Witlox Van den Boomen Belastingadviseurs); 64


Nieuw en vervallen

-

Rubriek 805.00 in ErfWin aangepast dat kan worden opgegeven dat de langstlevende partner alle kosten draagt van de begrafenis/crematie. Dit heeft alleen effect als de erfdelen van de verkrijgers als breuken zijn opgegeven. - De levensverwachting in ErfWin/TmWin kan nu bepaald worden m.b.v. de levensverwachtingtabel van het Actuarieel Genootschap (AG) of m.b.v. de levensverwachtingtabel van het CBS. Standaard is die van het AG, waarbij we voor overlijdens in 2012 en later de tabel 20052010 hanteren (begin juni 2012 beschikbaar gekomen) en voor overlijdens in 2010/2011 die van 2000-2005 gebruiken. Bij gebruik van een tabel van het CBS gebruiken we voor elk jaar een nieuwere tabel: voor overlijdens in 2010 de in augustus 2009 gepubliceerd tabel 2008; voor overlijdens in 2011 de in augustus 2010 gepubliceerde tabel 2009 en voor overlijdens in 2012 de in augustus 2011 gepubliceerde tabel 2010. N.B. Het gebruik van afwijkende tabellen kan tot afwijking van de uitkomst van de aanslag leiden, omdat wij niet weten welke tabel de Belastingdienst gebruikt (wij vermoeden echter de tabel AG 2000-2005).

65


Register

Register Aangifte erfbelasting Aangevers Afdrukken Bezit BOF Correspondentie Ficties Gehuwde verkrijgers Gemeenschap van goederen Legitieme portie Nalatenschap Ondernemingsvermogen Overig Overzicht Personalia Specificaties Successiepartner Testament Verkrijgers Vrij van recht Aangifte schenkbelasting Afdrukken Historie Personalia Schenking Snelle berekening Aanvaarden Afdrukinstellingen Afdrukken afvullegaat Algemene voorwaarden Almanak Automatische opslag Bediening Bestand Converteren Nieuw Openen Opslaan Opslaan als Biljetvragen Welke schermen Bladwijzers Organiseren bladwijzers

Toevoegen bladwijzer Bladwijzers indelen BOF bovenmatige rente Contactpersoon Editor Elsevier IB Almanak erfbelastingnummer Externe Rtf-editor Ficties Gemeenschap van goederen Geregistreerd partnerschap Help Hints Huwelijksvoorwaarden ik-opatestament Info Installatie Instellingen Instellingen vooraf Internetsite Invulgegevens Kantoorgegevens Kapitalisatie Klantenservice Kleur Langstlevende partner Leesmij Legitieme portie Levensverwachtingtabel Menu Modules Nieuw in SensWin2012 Online updatecheck Opstarten Ouderlijke boedelverdeling Overdrachtsbelasting Partnervoorwaarden Printerinstellingen Rekenmachine RSS Productservice Rtf-editor Schenkingen binnen 180 dagen

17 23 50 25 26, 41 23 30 44 26 31 29 26 49 29 21 26 44 22 32 45 51 53 53 52 52 51 22 8, 10 8 57 4 4, 8, 14 12 7 10 8, 9 8, 9 8, 10 8 19 8 66

8 14 41 27 23 3, 61 14 17 3 40 25 3 8, 14 12 21, 25 46, 59 16 5 12 6 62 7 8, 12 8 62 12 33 9, 16 18, 22 34 8 3, 5 64 8, 15 6 34 43 21 8, 10 8, 13 6, 14 62 3 40


Schermafdruk Service desk Service desk e-mailen Speciale toetsen Sterftetafel Systeemeisen Technische service desk Testament Voorbeelden Testamentvergelijking Afdrukken De eigen woning Intering Oprenting

Register

Personalia 54 Testament 56 Tussentijdse schenkingen 58 Toevoegen bladwijzer 14 Uitstel van betaling 43, 64 Updates 4, 5 Verkrijging 33 Vragen overslaan 29 Vrij van recht 45 Vruchtgebruiktestament 35 Wettelijke verdeling 22, 33, 34, 46, 57 WOZ-waarde 58 www.elsevierfiscaal.nl 3, 4, 8, 14 www.fiscaaltotaal.nl 16

8, 11 62 9, 16 7 33 5 62 35 54 60 58 58 58

67

ELSEVIER Successie & Schenking PROGRAMMA HANDLEIDING

Recommend Documents