ELFSTEDENBRIEF APRIL 2011

ELFSTEDENBRIEF APRIL 2011

Postbus 569, 8901 BJ Leeuwarden Tel. (058) 215 50 20

Leeuwarden, april 2011

Elfstedenbrief De inhoud van deze Elfstedenbrief betreft de volgende onderwerpen:

• Voorwoord In memoriam • Verslag Algemene Ledenvergadering 2009 • Conceptverslag Algemene Ledenvergadering 2010 • Jaarverslag 2009-2010 • “De Dokkumer Ee sinds 1997 weer berijdbaar” (Jan Oostenbrug) • “De Media en de Elf Steden, winter 2010/2011” (Immie Jonkman) • Ereledenbeleid en Beleid • “J.D. de Jong-penning” (Hein Dijkstra) • Tabel “Koude Getallen sinds 1900 • Belangrijk voor uw lidmaatschap • De Elfstedenrijders op weg

.................................................................................. ...........................................................................

3 3

.................................................

4

.................................................. 10

.................................................... 26 . .................................. 28 .................. 30 ...............

31

........................ 35

......................... 38



......................................... 39

COLOFON De Elfstedenbrief is een uitgave van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden. Redactie: Hein Dijkstra, Sybe Bruining, Sjoerdtje Mulder Foto’s: Wim Duursma, Sjoerdtje Mulder, Jan Oostenbrug Redactieadres: Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden Postbus 569, 8901 BJ Leeuwarden. 2

20 1 1

Voorwoord Het einde van deze winterperiode is zich aan het aandienen, vannacht (24 februari 2011) was het bij mij thuis nog onder de -5 Celsius, alles bedekt onder 3 cm sneeuw, maar de kentering zet zich in. We hebben vanaf medio november een lange winterperiode achter de rug; we hebben nog redelijk de ijzers onder kunnen binden, we hebben veel profijt gehad van het nieuwe Wetterskip-beleid en zijn gesterkt in het gevoel, dat de vorige jaren al is aangewakkerd: dat het zeker nog kan. Ook dit jaar had er niet veel meer te hoeven gebeuren om ons te laten genieten van grootse tochten, met als geweldige uitsmijter onze Elfstedentocht; jûkelburd heeft ons het afgelopen jaar toch weer redelijk veel gebracht. U ziet, de opleving van uw secretaris zet zich door en hij put moed uit zijn eeuwig durend optimisme. Dan een meer huishoudelijke opmerking. Dit jaar vindt u zowel het verslag van de Algemene Ledenvergadering van 2009 als het concept van 2010 in deze Elfstedenbrief. Dit is eenmalig en markeert de overgang van het niet meer voorlezen van het verslag naar het reeds vooraf toezenden als concept via de Elfstedenbrief. Daarmee komt het recent be- en afgesprokene eerder bij de leden, met alle voordelen van dien. Hein Dijkstra, secretaris

In memoriam Jan Reinder Kuperus, oud-voorzitter van onze vereniging, is op 17 maart jl op 82 jarige leeftijd overleden. Jan Kuperus was van 1969 tot en met 1984 voorzitter van onze vereniging. Helaas heeft in zijn periode van voorzitterschap geen Elfstedentocht plaats kunnen vinden. Wij herdenken Jan Kuperus als een bijzondere man en danken hem voor zijn inbreng en deskundigheid in de organisatie van de vereniging en de Elfstedentocht. Hiernaast de advertentie die de vereniging in verschillende dagbladen heeft geplaatst. 3

Verslag Algemene Ledenvergadering 2009 Verslag Algemene Ledenvergadering 11 december 2009 – 17.00 uur. Locatie: Stadsschouwburg De Harmonie – Leeuwarden. 1. Opening De voorzitter heet allen van harte welkom, in het bijzonder de ereleden. In zijn openingswoord blikt hij terug op de winter van 2008/2009 waarin jong en oud weer eens kon schaatsen en die er zeker toe heeft bijgedragen dat het ledental van onze vereniging met bijna 1500 is gestegen. Het belangrijkste vindt de voorzitter om te weten dat een winter nog mogelijk is en dat het nog kan vriezen, wat uiteindelijk kan leiden tot de 16e Elfstedentocht. Voorts kijkt hij met tevredenheid terug op de activiteiten die in het kader van het 100-jarig bestaan van de vereniging zijn georganiseerd en is van mening dat we kunnen spreken van een zeer geslaagd jubileumjaar. Ten slotte bedankt hij het bestuur, de vrijwilligers en iedereen die zich het afgelopen jaar voor de vereniging heeft ingezet. Het volledige openingswoord van de voorzitter is na te lezen in de nieuwsbrief van april 2010. 2. Verslag Algemene Ledenvergadering 12 december 2008 De secretaris leest het verslag van de algemene ledenvergadering van 2008 voor, gehouden op 12 december 2008 om 17.00 uur in Stadsschouwburg De Harmonie te Leeuwarden. Die vergadering werd bezocht door 358 leden. Het verslag wordt zonder op- of aanmerkingen bij acclamatie goedgekeurd. 3. Mededelingen en ingekomen en uitgegane stukken. Ingekomen: Een brief van de heer De Vette over de wijziging van het logo, voorgelezen door de secretaris, wordt bij agendapunt 11 van deze vergadering behandeld. Voorts zijn er twee nieuwjaarswensen, één van de heer Roelfsema en één van Sybe van der Schaaf. Ook is er een aantal afmeldingen binnengekomen. De secretaris noemt de afmelding van de Commissaris der Koningin van de provincie Fryslân en de afmelding van het lid Henk van Dorp. De overige afmeldingen worden niet bij name genoemd. 4. Verslag van de secretaris over verenigingsjaar 2008-2009 (periode 1 oktober 2008 tot 1 oktober 2009) De secretaris leest het verslag over het verenigingsjaar 2008/2009 voor. Ook in dit verslag een terugblik op de jubileumactiviteiten en natuurlijk op de winter die geen winter wilde worden, maar ons wel 1500 nieuwe leden heeft opgeleverd. Het verslag wordt zonder op- of aanmerkingen bij acclamatie goedgekeurd en is na te lezen in de nieuwsbrief van april 2010. 4

5. Verslag van de penningmeester over het verenigingsjaar 2008/2009 Accountant Deloitte heeft zijn goedkeuring gegeven aan de jaar­ rekening en de balanspositie 2008/2009. Het resultaat uit de gewone bedrijfsvoering komt uit op € 44.850,- negatief. De algemene kosten vallen € 41.000,- lager uit dan vorig jaar. Herziening van de verzekeringsportefeuille en een lager materiaalverbruik resulteerden in een meevaller van respectievelijk € 11.000,- en € 8.000,-. De kosten van het 100-jarig jubileum in dit boekjaar hebben € 175.000,- bedragen . Hiervan is een groot deel gedekt vanuit de gereserveerde bestemming en uit de bijdrage van € 15.000,- vanuit Provincie Fryslân. Per saldo is er een overschrijding van € 69.000,-, wat veroorzaakt is door een extra jubileumavond en een bijdrage aan de Elfstedenfeesten. De penningmeester meldt dat het bedrag ad € 91.295,- dat nog beschikbaar is, vrij komt te vallen. Het resultaat dat na deze onttrekking ontstaat, komt ten gunste van de bestemmingsreserve algemeen. Het saldo van de bestemmingsreserve algemeen bedraagt per 1 oktober 2009 € 785.975,-. Het bestuur heeft in 2006 besloten om de bestemmingsreserve te laten toenemen tot maximaal € 1 miljoen en bekijkt nogmaals of dit voldoende zal zijn voor dekking van de risico’s bij het onverhoopt niet doorgaan van een tocht. Naar aanleiding van het financiële verslag zijn er geen vragen vanuit de vergadering. 6. Rapport van de financiële commissie Helaas zijn alle drie leden van de financiële commissie verhinderd op de vergadering aanwezig te zijn. De heren Nijboer (lidnummer 16882) en Duursma (lidnummer 597) wegens verblijf in het buitenland; de heer Douma (lidnummer 70385) wegens de afwikkeling van het faillissement van DSB in zijn functie als financieel directeur DSB Beheer. De heer Douma heeft het bestuur namens de finan­ciële commissie laten weten dat deze akkoord gaat met de cijfers en haar goedkeuring uitspreekt over het door het verenigingsbestuur gevoerde financiële beleid. Het voorstel van de financiële commissie om het bestuur décharge te verlenen wordt door de vergadering aangenomen. 7. Verkiezing van de leden van de financiële commissie Aftredend is de heer H.S. Duursma uit Menaldum. Als nieuw te benoemen kascommissielid wordt benoemd de heer R.H. Eizema uit Burgum, lidnummer 1951 en sinds 1971 lid met startrecht. De financiële commissie is daarmee het komende jaar samengesteld uit de heer R.H. Eizema uit Burgum, lidnummer 1951, de heer B. Nijboer uit Noardburgum, lidnummer 16882, en de heer R. Douma, lidnummer 70385.

5

8. Begroting verenigingsjaar 2009/2010. Uitgaande van een ledental van 30.400 is er voor contributie een bedrag van € 299.850,begroot en voor instroom van nieuwe leden een bedrag van € 3.400,- (= inschrijfgeld). De nakomende kosten voor het jubileumfeest over de laatste drie maand van 2009 zijn in de begroting van 2010 meegenomen. De algemene kosten zijn hoger uitgevallen; dit heeft te maken met de simulatie van de tocht. Door de invoering van het nieuwe computerprogramma wordt de vereniging de eerstkomende jaren geconfronteerd met hogere afschrijvingskosten. Per saldo komt de begroting 2009/2010 uit op € 3.100,- positief. Het bestuur maakt het komende jaar een meerjarenbegroting, die in de volgende ledenvergadering wordt gepresenteerd. De penningmeester sluit niet uit dat door de kostenstijging een contributieverhoging noodzakelijk wordt geacht. 9. Bestuursverkiezing De heren Wiebe Wieling en Hein Dijkstra zijn reglementair aftredend, maar zijn herkiesbaar. Met een warm applaus worden beide heren met algemene stemmen voor een tweede bestuursperiode benoemd. 10. Terugblik jubileumjaar Op voorstel van de voorzitter wordt dit punt niet meer behandeld, omdat er in deze vergadering al uitvoerig bij stil is gestaan. Nieuwe naam en nieuw logo van de vereniging. Het bestuur is trots op de toekenning van het predicaat Koninklijk aan de vereniging en heeft daarom gemeend dit in het logo tot uitdrukking te moeten brengen. Het uitgangspunt daarbij is geweest dat het oude logo blijft bestaan met toevoeging van de 5 icoontjes en het kroontje. Ook het elfstedenkruisje wordt op die manier aangepast. Uit de reactie op het ter vergadering gepresenteerde logo kan worden opgemaakt dat de meningen óf zijn verdeeld óf dat het nieuwe logo nog even moet wennen. 11. Rondvraag De heer Yde Jonker, lidnummer 18062, vraagt zich af of hij het oudste rijdende lid is of dat er nog een niet-rijdend lid is dat ouder is. De secretaris stelt hem gerust door te melden dat Yde Jonker inderdaad het oudste lid is en baseert zich hierbij op de gegevens van 2008/2009. De heer Cor de Vette, lidnummer 801 en de briefschrijver bij de ingekomen stukken van deze vergadering, mist de ring in het nieuwe logo en is van mening dat die één geheel van het logo zou maken. De voorzitter legt uit dat de ring niet meer in het beeld van het nieuwe logo past. Mevrouw Wybenga, lidnummer 8603 , concludeert uit de reactie op het nieuwe logo dat de vergadering niet enthousiast is en stelt voor over het logo te stemmen. Verder heeft zij bij het lezen van de Elfstedenbrief 2009 - pagina 22 - gezien dat het woord “klûnen” (uitspraak: kloenen)” fout is gespeld; dit moet zijn: “klunen”. Ook is haar opgevallen dat in de liedtekst van het rayonhoofdenkoor op pagina 38 is vermeld “giet friezen”; dit 6

moet zijn ”friezen giet”. De secretaris neemt de eerste correctie mee; de tweede correctie heeft hij gewoon overgenomen uit de liedtekst. Naar aanleiding van de opmerking over het logo meldt de voorzitter dat met het uitdrukken van het predicaat koninklijk in het logo er met behulp van deskundigen naar een manier is gezocht om het oorspronkelijke logo zo veel mogelijk in tact te laten blijven en dat is geslaagd. Een spontaan applaus valt hem ten deel, waaruit kan worden geconcludeerd dat het nieuwe logo wordt goedgekeurd. De heer Busser, lidnummer 11382, gebruikt zelf nooit een hoofdlamp in het donker en heeft tijdens de laatste Elfstedentocht ervaren dat het lastig schaatsen is wanneer iemand die achter je rijdt een hoofdlamp gebruikt; daardoor schaats jij in je eigen schaduw. Daarom vraagt hij de leden tijdens de tocht geen hoofdlamp te dragen, tenzij je op kop rijdt. Op zijn verzoek bekijkt het bestuur of dit wellicht in het tochtreglement moet worden opgenomen. In ieder geval wordt het genotuleerd, zodat het probleem te allen tijde onder de aandacht van de leden komt. De heer Agricola, lidnummer 5606, lijkt het een goed idee dat - als er ooit nog eens een vacature in het Elfstedenbestuur komt – ook Wetterskip Fryslân daarin zou moeten zijn vertegenwoordigd. De voorzitter antwoordt dat een vacature voorlopig nog niet aan de orde is en dat het overleg met Wetterskip Fryslân via bestuurslid en ijsmeester Jan Oostenbrug loopt. Deze heeft zich daarvoor enorm ingespannen en is tot goede overeenkomsten gekomen. Het bestuur is dan ook tevreden met de uitkomsten. Over het voorstel voor een bestuursafvaardiging vanuit Wetterskip Fryslân is op dit moment nog niets te zeggen. De heer Ernst, lidnummer 18237, stelt voor om de Dokkumer Vlaggencentrale de opdracht te geven om de Elfstedenvlag in twee formaten te maken en deze vlag aan alle leden tegen materiaalkosten aan te bieden ter verhoging van de Elfstedensfeer in heel Nederland. De heer Ernst ontvangt veel bijval voor zijn voorstel. Het bestuur neemt zijn suggestie mee. De heer Couperus, lidnummer 9950, is het opgevallen dat op het kaartje achter op de ledenpas de plaatsnaam Frentsjer fout is gespeld; dit moet zijn Frjentsjer. Voorts vindt hij dat de namen van de elf steden in het Fries op het kaartje zouden moeten worden vermeld. Beide punten worden door het bestuur meegenomen. Kanttekening daarbij is – zo meldt de voorzitter - dat de tocht weliswaar in Fryslân wordt gehouden, maar dat er in de communicatie rekening mee wordt gehouden dat de vereniging leden uit heel Nederland heeft. De heer Van der Veen, lidnummer 5510, stelt het bestuur voor om een andere vergaderlocatie te kiezen. Hij vindt de bereikbaarheid slecht (ook als de naburige parkeergarage weer in bedrijf is) en de zaalop7

stelling in deze locatie doet hem denken aan een circus en aan een presidium van de opperste sovjet. De voorzitter antwoordt dat er voor deze locatie is gekozen, omdat het WTC Expo geen zekerheid meer kan bieden. In het bestuur wordt steeds gekeken naar de meest geschikte vergaderlocatie, maar het vinden van een vergaderlocatie van deze capaciteit in Leeuwarden is nog niet zo eenvoudig. De heer Van der Wal, lidnummer 9762, vindt het nieuwe logo er heel goed uitzien en vraagt het bestuur waar de vijf icoontjes voor staan. PR-bestuurslid Ymmie Jonkman legt uit dat deze deel uitmaken van het kroontje. De heer Van der Wal bedankt voor de uitleg en denkt in dit verband nog even aan het aantal leden van de Koninklijke familie, maar dan zouden het er ook zes kunnen worden..… De heer Janssen, lidnummer 4343, vraagt of de kruisjes na invoering van het nieuwe logo hetzelfde blijven. De voorzitter antwoordt dat de aanpassing voor het predicaat Koninklijk in het elfstedenkruisje terug zal komen. Voorts stelt de heer Janssen voor om op zwakke plekken in de Elfstedenroute kunstijs toe te passen. Hij refereert hierbij aan het kunstijs in Sloten met de theatertoer van Tryater dat volgens een ervaringsdeskundige goed te berijden zou zijn. Hij vraagt of er op klúnplekken kunstijs kan worden aangebracht, want het schaatst beter dan op een stuk vloerbedekking, beter dan op jutezakken en beter dan op stro. De voorzitter benadrukt dat de Elfstedentochttradities in ere worden gehouden en daar is klunen één van. Kunstijs past daar dus niet bij. De natuur wordt wel een handje geholpen met ijstransplantaties, maar beslist niet met kunstmateriaal.

8

De heer Woudenberg, lidnummer 1081, is enigszins teleurgesteld dat de aanmelding voor de première van de film “De Hel van ‘63” nagenoeg per omgaande moest worden geretourneerd. Volgens de organisatie van deze filmpremière waren de ca. 3000 kaarten voor de leden van onze vereniging binnen twee dagen weg, zo meldt de voorzitter. Voorts merkt de heer Woudenberg op dat naast de winnaars ook Jan Uitham, immer tweede bij de Elfstedentocht , eveneens bij die van 1963, zou moeten worden gehuldigd. De voorzitter antwoordt dat de nummers 1, 2 en 3 van de tocht van 1963 bij de première van de film “De Hel van ‘63” zullen worden gehuldigd en ons aller Jan Uitham is daarbij. De vergadering onderstreept dit met een hartelijk applaus. De heer Berg, lidnummer 10637, attendeert de secretaris op een tweede drukfout op het kaartje; Hindeloopen moet in het Fries niet zijn Hynljippen, maar Hylpen. De voorzitter grapt dat het vanavond taalkundig redelijk rampzalig is en dat er in dat opzicht zo langzamerhand een verzadigingspunt is bereikt, maar dat de opmerking van de heer Berg wordt meegenomen. (Hynljippen en Hylpen zijn overigens allebei goed – red.) Verder vraagt de heer Berg zich af of het een haalbare kaart is om jaarlijks een automatische aanpassing van de contributieverhoging te maken, zodat de overgang van € 10,00 naar € 15,00 minder groot is. De voorzitter legt uit dat door toename van de vaste kosten, vooral op het gebied van ICT, een contributieverhoging niet is uit te sluiten. Deze wordt gekoppeld aan de meerjarige financiële planning die in de eerstvolgende ledenvergadering wordt gepresenteerd. De heer Van Galen, lidnummer 8856, bezoekt de ledenvergadering voor de eerste keer en vindt deze nog mooier dan een avondje uit . Bovendien heeft hij er een rotsvast vertrouwen in dat HET in 2010 of in 2011 gaat gebeuren. Daarop vooruitlopend vraagt hij zich af waarom de schaatsers In Kimswerd zo veel moeten klunen. IJsmeester Jan Oostenbrug beaamt dit , maar voegt eraan toe dat er in Witmarsum pas écht een klúnprobleem is. Gelukkig is de infrastructuur de laatste jaren drastisch veranderd, zodat de klúnplekken nu aanmerkelijk kleiner zijn geworden. De ijsmeester heeft er daarom alle vertrouwen in dat er in de lijn van Kimswerd en Witmarsum zodanige maatregelen worden genomen dat er in beide dorpen veel minder geklúnd hoeft te worden, maar klunen gaan we wel! De heer Van Galen merkt voorts op dat hij bij een bezoek aan de Elfstedentegeltjesbrug een bord zag waarop was vermeld dat deze in 2009 zou worden afgemaakt. De ijsmeester antwoordt dat de zuidkant van de brug na de eerstvolgende tocht wordt ingevuld. De heer Van Galen vervolgt de vraagstelling over “zijn” Elfstedentocht en komt uit bij de finishlijn. Hij stelt voor om de jachthaven bij de 9

nieuwbouwwijk aan de Bonkevaart in te richten als uitrijplaats en als verzamelplaats voor familie en vrienden van de schaatsers. De voorzitter vraagt zich af of er aan het eind van de tocht nog behoefte is aan een uitrijplaats, maar neemt de suggestie mee. De heer Van den Dobbelsteen, lidnummer 915 , wil graag bij benadering weten wat de organisatie van een schaatselfstedentocht kost. Ongeveer € 1,5 miljoen, meldt de voorzitter; met 16.000 deelnemers is dan ongeveer in te schatten wat het startgeld per deelnemer zal zijn en ook dat dit iets hoger zal zijn dan bij de tocht in 1997. De heer Bergsma, lidnummer 7036, dacht dat alle leden gelijk waren, maar heeft uit het opnoemen van de afmeldingen voor deze vergadering moeten constateren dat alleen de prominenten werden genoemd en dat de anderen terzijde werden geschoven. De voorzitter benadrukt dat alle leden gelijk zijn en dat aan de opmerking van de heer Bergsma aandacht zal worden besteed in het bestuur. Na de pauze volgt er eerst een optreden van het rayonhoofdenkoor met aan de Elfstedentocht gelieerde liedjes. Hun optreden wordt beloond met een daverend applaus. De voorzitter onderstreept het optreden met complimenten en een bos bloemen voor alle koorleden. Vervolgens geeft Steven de Jong een presentatie over de door hem uitgebrachte film “De hel van ’63”. Enthousiast vertelt hij over de totstandkoming en de ontwikkeling van de film. Het is geen toeval dat voor de film de tocht van 1963 is gekozen, één van de zwaarste tochten uit de (elfsteden-)geschiedenis en eentje die bij velen tot de verbeelding spreekt. De verhaallijn is gericht op de toerrijders, waarbij van vier rijders de privésituaties en de omstandigheden waaronder zij de tocht verrijden, met elkaar zijn verweven. De presentatie wordt afgewisseld met filmbeelden. Sluiting De voorzitter bedankt Steven de Jong voor zijn presentatie en de leden voor het bijwonen van de vergadering. Hij wenst een ieder welthuis.

Conceptverslag Algemene Ledenvergadering 2010 Ter bespreking en ter vaststelling in de ALV van 2011 Verslag Algemene Ledenvergadering 10 december 2010 – 17.00 uur. Locatie: Stadsschouwburg De Harmonie – Leeuwarden. Vergaderlocatie: Stadsschouwburg De Harmonie – Leeuwarden. 1. Opening Dames en heren, schaatsvrienden, Welkom allemaal, welkom ereleden en andere belangstellenden. Wat is er ook dit jaar weer een geweldig grote opkomst.Het is lang geleden dat de winter zo vroeg is inge10

treden als dit jaar het geval was. Vorst in november; dat komt niet elk jaar voor. Enkele jaren geleden stond de klimaatverandering nog centraal en de hoop op echt koude winters leek vervlogen. Natuurlijk verandert het klimaat nog steeds, maar gelukkig is inmiddels gebleken dat schaatswinters nog altijd mogelijk zijn. Al voor het tweede jaar aaneen kunnen we weer op natuurijs schaatsen. In tegenstelling tot het winterseizoen 2009/2010 vriest het nu in het noorden meer dan in het zuiden, hebben we hier minder sneeuw en is het bemalingsbeleid van Wetterskip Fryslân aangepast. Na de kritiek van schaatsminnend Nederland op het bemalingsbeleid van Wetterskip Fryslân in de winter van 2009/2010, is het bestuur van onze vereniging samen met de Friese IJsbond met Wetterskip Fryslân het gesprek aangegaan. Dit heeft er toe bijgedragen dat er bij het invallen van vorst niet meer wordt gemalen. Het is goed dat het Wetterskip deze winter de bemaling heeft stopgezet op het moment dat het stevig begon te vriezen. En als zij deze rol zo blijft invullen, zijn wij daar allemaal mee gediend.

De Elfstedentocht brengt ieder jaar veel te weeg en als de winnaar van de vorige Elfstedentocht merkt dat hij niet automatisch mag meedoen, dan is dat een thema dat op allerlei manieren de gemoederen bezighoudt. Ook het bestuur heeft geconstateerd dat het niet is uit te leggen dat de winnaar van de Elfstedentocht niet zijn ereronde door Fryslân zou kunnen schaatsen. Toch heeft het bestuur de tijd geno11

men om er in alle rust naar te kijken en niet meteen in oplossingen te schieten. Bovendien vinden wij dat de door ons gevonden oplossing eerst met de leden gedeeld moet worden, er zijn immers nog altijd 9000 leden die niet aan de tocht kunnen deelnemen. Een oplossing moet ook aan die situatie recht doen. Dit punt is als extra punt op de agenda toegevoegd als agendapunt 3b. Het woord Elfstedentocht betekent publiciteit en enige terughoudendheid zou worden gewaardeerd, maar in de praktijk lijkt dat lastig te zijn. Zelfs het pro forma aanvragen van vergunningen bij de gemeenten brengt de nodige commotie in de media teweeg, om nog maar niet te spreken over het bezoek van de staatssecretaris aan het KNMI. Dit bezoek werd groot nieuws toen hij voor de 21e eeuw tien Elfstedentochten voorspelde. De precieze data waarop de tochten worden verreden, volgen overigens nog … De aankondiging van de winter is voor de media voldoende aanleiding om de vereniging te overstelpen met interviewaanvragen. De vereniging doet niet mee aan deze mediahype en hanteert het standpunt dat er pas interviews worden gegeven als er ook daadwerkelijk wat is te melden over een eventuele Elfstedentocht. Een bijzonder positieve ontwikkeling is de betrokkenheid van politie, brandweer, GHOR, leger, provincie en alle gemeenten bij een volgende tocht. Mede door de inzet van de burgemeester van Leeuwarden, de heer Ferd Crone, voorzitter van de veiligheidsregio, is er heel veel werk verzet. Zo wordt er ingespeeld op alle ontwikkelingen. Bij al deze partijen zijn draaiboeken en minstens zo belangrijk: alles is op elkaar afgestemd. De vereniging is verantwoordelijk voor de veiligheid op het ijs en de orde- en veiligheidsdiensten voor de veiligheid op de wal. Ieder jaar worden de draaiboeken opnieuw bijgesteld. Alles ligt klaar: “Lit it mar frieze.” 2. Verslag Algemene Ledenvergadering 2009 De secretaris leest – voor het eerst in 13 jaar – niet het volledige verslag voor. Het verslag van de bijeenkomst van 2010 wordt als concept in de nieuwsbrief van 2011 geplaatst. Wel besteedt hij uitvoerig aandacht aan de rondvraag in het verslag. De vergadering stemt in met deze verkorte weergave. De verkorte versie van het verslag wordt zonder op- of aanmerkingen door de vergadering goedgekeurd. 3. Ingekomen en uitgegane stukken en mededelingen Er zijn veel ingekomen stukken , in te delen in de volgende categorieën: 1. Deelname van de beste ex-wedstrijd-/marathonrijders aan de Elfstedentocht. De meesten zijn voor, maar één persoon is de mening ‘gelijke monniken gelijke kappen’ toegedaan en vindt dat ook voor ex-wedstrijdrijders, zijnde leden met startkans, dezelfde regels moeten gelden als voor de andere leden met startkans. 2. Ledenbeleid in zijn algemeenheid. De secretaris wil de leden één mail niet onthouden, waarin wordt gevraagd of mensen boven de 60 niet ieder jaar een startbewijs kunnen krijgen toegewezen, zodat zij in hun gezonde leven nog een elfstedentocht kunnen schaatsen. Er vallen meer verzoeken binnen deze categorie. 3. In deze categorie ook een gevoelige brief, omdat het de privacy van een van onze 12

deelnemers betreft. Daarin wordt namelijk gevraagd of – wanneer iemand de tocht om gezondheidsredenen niet meer kan schaatsen – de kaart vervalt of dat iemand anders de kaart kan gebruiken. De secretaris benadrukt dat een startbewijs en lidmaatschap strikt persoonlijk en niet overdraagbaar zijn. Wel blijft de toezegging gehandhaafd, dat na de eerstvolgende Elfstedentocht het toewijzingsysteem van startbewijzen opnieuw wordt bekeken. 4. Veel berichten van verhindering. 3b. Situatie Angenent en Hulzebosch Ook het bestuur is het er niet mee eens dat een winnaar van de Elfstedentocht niet aan een eerstvolgende tocht zou kunnen deelnemen. Voorafgaand aan het bestuursvoorstel in deze leest de voorzitter een aantal mails voor, die over deze kwestie zijn ontvangen. Het zijn allemaal mails die ondersteunen, dat er iets moet gebeuren. Eén van de schrijvers verwoordt het zo: ‘strijk met de hand over het schaatshart en geef Angenent een startbewijs.’ De voorzitter licht toe dat het bestuur met het onderwerp ‘deelname aan de tocht door de prijswinnaars’ niet meteen naar buiten is getreden, om dit item in alle rust te kunnen bespreken. Want als nummer 1 een startbewijs krijgt, wat te doen met nummer 2 en vervolgens nummer 3 en dat in een situatie waarin er altijd nog 9000 mensen zijn die niet aan de tocht mogen deelnemen. Het bestuur doet in deze kwestie het volgende voorstel aan de leden: “Het bestuur stelt voor dat de eerste elf prijswinnaars bij de heren – er zijn bij de heren elf prijzen te verdelen – en de eerste vijf prijswinnaars c.q. de eersten die zijn aangekomen bij de dames (bij de dames is nog nooit een officiële wedstrijd uitgeschreven) van de laatste drie tochten een startbewijs voor de eerstvolgende tocht ontvangen. Voorwaarde is dat ze lid moeten zijn van de vereniging, geen lid met startrecht zijn (note: de winnaars van de tochten van 1985 en 1986 zijn al lid met startrecht en mogen – als ze lid van onze vereniging zijn - sowieso starten) en niet zijn ingeloot een startbewijs voor de eerstvolgende tocht ontvangen. Het voorstel wordt – nog voordat de voorzitter is uitgesproken – met een spontaan applaus goedgekeurd. De voorzitter vervolgt zijn toelichting door te melden, dat het totale toewijzingsysteem van startbewijzen na de eerstvolgende Elfstedentocht opnieuw wordt bekeken, waarin zowel leden met start­recht als leden met startkans worden meegenomen. Daarom geldt het voorstel alleen voor de eerstvolgende Elfstedentocht. Het bestuur hoopt met dit voorstel een alleszins redelijke oplossing te hebben gevonden voor het probleem dat zo groot is aangezet en in het land zoveel commotie heeft veroorzaakt. Als er nog vragen zijn, dan kunnen die worden gesteld, maar 13

anders neemt de voorzitter aan dat de vergadering met het bestuursvoorstel kan instemmen. De vergadering onderstreept dit nogmaals met een applaus. 4. Verslag van de secretaris over het verenigingsjaar 2009/2010 Het verslag is verder in deze Elfstedenbrief integraal opgenomen. 5. Verslag van de penningmeester over het verenigingsjaar 2009/2010 De penningmeester meldt dat Deloitte zijn goedkeuring heeft afgegeven voor het financiële verslag van 2009/2010 en geeft een korte toelichting op de highlights zoals die in het ter vergadering uitgereikte financieel overzicht zijn opgenomen: – Het eigen vermogen is toegenomen. – Het jubileumjaar is kostendekkend afgesloten. – Het aantal leden is toegenomen, waardoor er meer contributie is ontvangen. – Leden die hun contributie niet betalen worden geroyeerd, wat betekent dat deze van loting worden uitgesloten. – Investering in een nieuwe telefooncentrale en in de ledenadministratie. – Het rentepercentage is historisch laag. – Bijzondere kosten zijn gemaakt voor de automatisering, de ledenadministratie, de bereikbaarheid en de vernieuwing van de website, waardoor leden de mogelijkheid hebben om in te loggen in hun eigen gegevens. – De verandering van het logo en daarop aansluitend de aanschaf van nieuwe vlaggen en nieuwe jassen. Ondanks deze bijzondere kosten kon het boekjaar 2009/2010 met een positief saldo worden afgesloten. De vergadering onderstreept de toelichting met een applaus. Vragen naar aanleiding van het financieel verslag: De heer Van Essen – lidnummer 000008 - vraagt of er aan leden die met acceptgiro’s betalen ook kosten in rekening wordt gebracht. De penningmeester legt uit, dat dit niet het geval is, want soms hebben mensen geen andere betalingsmogelijkheid. Wel verwacht hij dat het aantal betalingen via de acceptgiro verder zal afnemen en op den duur zal zijn verdwenen (met uitzondering van de leden in het buitenland). 6. Rapport van de financiële commissie De heer E. Nijboer – lidnummer 016882 doet namens de financiële commissie verslag van de bevindingen over de jaarrekening. Hij leidt zijn toelichting in met enkele regels uit een winters gedicht van Hendrik Marsman en stelt dat de poëet zó beeldend een immense kou beschrijft: je wordt er koud van. Het is een voorrecht om in de financiële commissie van de koudste koninklijke vereniging van Nederland te zitten, aldus de heer Nijboer. Voorts staat hij stil bij zijn benoeming, waarbij vanuit de vergadering van enkele jaren geleden twee kritische vragen in de financiële commissie werden gesteld …..: a. heeft deze man de tocht gereden en b. heeft deze man verstand van financiën. De penningmeester heeft toen conform de waarheid op beide vragen bevestigend beant14

woord : a. ja, hij heeft de Elfstedentocht gereden en b. hij weet dat één plus één twee is. Dat was voldoende om in de financiële commissie te mogen plaatsnemen. Gelukkig kwamen de financiële kennis en ervaring uit zijn werk aan deze en gene zijde van de Afsluitdijk hem goed van pas. In zijn beeldende toespraak, doorspekt met winterse woordspelingen die onze Nederlandse taal rijk is, staat hij stil bij de winter en de juridische en organisatorische aspecten van een tocht. De bevindingen van de financiële commissie over de jaarrekening: Het financiële verslagjaar 2009/2010 heeft een goedkeurende accountantsverklaring opgeleverd en dat betekent dat het geheel goed in elkaar steekt. Toch heeft de financiële commissie nog even onder het ijs gekeken en naar de kwaliteit van het water en heeft daarin geen onzuiverheden kunnen ontdekken. De bestemmingsreserve bedraagt ettelijke tonnen en wordt jaarlijks opgebouwd met de jaarlijkse voordelige saldi tot maximaal € 1 mln. Deze reserve is nodig voor het meest negatieve scenario: een tocht die bijna, maar net niet doorgaat. Alle voorbereidingskosten moeten ook dan namelijk toch betaald worden. De liquide middelen, dat wat we in de portemonnee hebben, zijn over te veel bankrekeningen verdeeld; de penningmeester heeft in overleg met de financiële commissie toegezegd om dat aantal te verminderen. Er zijn extra kosten gemaakt voor de aanschaf van nieuwe vlaggen en jassen in samenhang met het nieuwe logo Koninklijke en dat is naar het idee van de financiële commissie een terechte aanschaf. De conclusie van de financiële commissie is, dat de penningmeester geen scheve schaats heeft gereden en dat er noch financiële wakken noch financieel sneeuwijs is aangetroffen. Daarom stelt de financiële commissie voor om het bestuur, in het bijzonder de penningmeester, over het financiële verslagjaar 2009/2010 décharge te verlenen. Dit voorstel wordt bij acclamatie door de vergadering aangenomen. 7. Verkiezing van de leden van de financiële commissie De voorzitter meldt dat de heer Nijboer als commissielid aftredend is en stelt voor om M.P. van den Bout uit Hardinxveld-Giessendam – lidnummer 015058 - tot zijn opvolger te benoemen. De vergadering stemt hiermee in. Ten slotte bedankt de voorzitter de heer Nijboer hartelijk voor zijn deskundigheid en inspanningen. 8. Begroting Verenigingsjaar 2010/2011 De penningmeester geeft een toelichting op de ter vergadering uitgereikte begroting. Deze is gebaseerd op het normale contributietarief per jaar, te weten € 10,00 voor leden met startrecht en voor leden met startkans en € 5,00 voor niet-rijdende leden. Het streven is om in 15

2010/2011 een voordelig resultaat van € 31.700,00 te behalen en het resterende bedrag toe te voegen aan de bestemmingsreserve, om het bedrag van € 1 miljoen te kunnen realiseren. Op de huidige voet kan dit in 2014/2015 zijn bereikt. De rente is daarin verwerkt. Op de Algemene Ledenvergadering van 2011 zal er een voorstel voor contributieverhoging per 2012/2013 aan de leden worden voorgelegd. Conform de regels wordt dat gemeld in deze ledenvergadering, omdat dit moet worden aangekondigd een jaar voorafgaand aan de ledenvergadering waarin een voorstel tot contributieverhoging wordt geagendeerd. De begroting wordt zonder opmerkingen door de vergadering goedgekeurd. 9. Bestuursverkiezing Oeds de Jager, Oeke Mulder en Harry van der Werf zijn reglementair aftredend en stellen zich herkiesbaar. De voorzitter stelt dat het bestuur hen van harte aanbeveelt. De vergadering gaat hiermee akkoord. Bestuurslid medische zaken Jan Zijlstra is eveneens aftredend, maar stelt zich niet herkiesbaar. Hij heeft 21 jaar deel uitgemaakt van het bestuur, waarmee het laatst zittende bestuurslid met de ervaring van de meest recente elfstedentocht afscheid neemt. In zijn toespraak besteedt de voorzitter aandacht aan de uiterst deskundige wijze waarop Jan Zijlstra de portefeuille medische zaken heeft ingevuld en aan de vele thema’s waaraan hij binnen deze portefeuille vorm heeft gegeven, zoals aan het thema ‘gevoelstemperatuur’ . De voorzitter typeert Jan als rustig, relativerend, ruimdenkend, bescheiden en uiterst deskundig. Het bestuur vindt het heel jammer dat Jan het bestuur gaat verlaten, maar heeft begrip voor zijn besluit. Alle bestuursleden hebben het een fantastische ervaring gevonden om met Jan samen te werken. En nu wordt Jan opgevolgd door zijn collega Joost de Graaf, zoals Jan 21 jaar geleden zijn collega Dick Kramer is opgevolgd en daarmee is de cirkel weer rond. Ten slotte zegt de voorzitter Jan oprecht dank en wenst hem een mooie toekomst. Deze waardering wordt onderstreept met cadeaus. In zijn afscheidswoord beargumenteert Jan Zijlstra zijn besluit om af te treden. Hij zet uiteen dat dit verband houdt met het stoppen van zijn actieve loopbaan, waardoor contacten, die volgens hem absoluut nodig zijn voor het vervullen van de bestuursfunctie medische zaken, vervallen. Hij heeft het een voorrecht gevonden om deel te hebben mogen uitmaken van het bestuur van de mooiste vereniging van Fryslân c.q. van Nederland. Voorts blikt hij terug op de Elfstedentocht van 1997, waarbij de EHBO, zijn verantwoordelijkheid in het bestuur, opnieuw van zeer grote waarde is gebleken. Langs de route waren 60 EHBO-posten ingericht; dit aantal bleek niet te veel te zijn , want er is 2500-3000 maal hulp geboden. Jan Zijlstra specificeert dit met een indrukwekkende opsomming van medische handelingen, waarin blaren, bevroren lichaamsdelen, bot16

breuken, oogklachten en nog veel meer ontberingen voorbijkomen. In een aantal gevallen was zelfs ziekenhuisopname gewenst. Duidelijk stelt hij dat deze opsomming geen bangmakerij is, maar is bedoeld om aan te geven, dat de vereniging op alles is voorbereid. Hij eindigt zijn toespraak door de vereniging het allerbeste te wensen en zijn vertrouwen uit te spreken in zijn opvolger en collega Joost de Graaf, omdat deze als traumachirurg de benodigde deskundigheid bezit en ook veel ervaring op bestuurlijk terrein heeft. Dat medische deskundigheid bij een elfstedentocht onmisbaar is, illustreert Jan Zijlstra met een ludiek filmpje van Van Kooten en De Bie over de Elfstedentocht van 1997 over een onfortuinlijke schaatsenrijder die onderweg een half been is verloren….. en door een verslaggever wordt geïnterviewd … Het door Jan Zijlstra voor zijn opvolger afgegeven bestuursteken wordt door de voorzitter overhandigd aan Joost de Graaf en heet hem welkom in het bestuur.

10. Rondvraag (Note: Een aantal vraagstellers heeft geen naam en lidnummer genoemd of was niet goed te verstaan; deze zijn aangeduid met vraagstellernr.) H.J. Ernst – lidnummer 018237 - wil weten of het in de ALV 2009 gedane verzoek om aan alle leden bij een eventuele Elfstedentocht een 17

Elfstedenvlag te verstrekken, ook wordt gehonoreerd. De voorzitter antwoordt dat het bestuur heeft besloten dat niet te doen, enerzijds om begrotingstechnische redenen en anderzijds om PR-technische redenen. W. Wijnia – lidnummer 000434 - vraagt a. naar de gang van zaken rond de start van de Elfstedentocht b. is hij er benieuwd naar of het bestuur al over een andere inschrijvingslocatie heeft nagedacht bij een eventuele sluiting van de vliegbasis Leeuwarden. De voorzitter geeft aan dat het tweede punt zeer recent is, maar begint met het beantwoorden van de eerste vraag over de gang van zaken rond de start. In de manier van starten is een aantal wijzigingen aangebracht. Alle toertochtrijders moeten zich in- en uitschrijven op de vliegbasis. De inschrijving is een dag vóór de tocht. Het vervoer van de schaatsers naar en van de vliegbasis geschiedt met speciaal daarvoor bestemde bussen. Alleen de deelnemers aan de tocht mogen, op vertoon van hun bewijs van deelname aan de tocht, van deze bussen gebruik maken. Alle wedstrijdrijders schrijven zich een dag vóór de tocht in het hotel bij WTC Expo in. Het kleine aantal rijders in deze categorie maakt inschrijving op deze locatie mogelijk. De start is voor zowel toer- als wedstrijdrijders vanuit de kooien, die op het terrein bij het WTC Expo worden geplaatst, op de locatie van de vroegere Frieslandhal. Vanaf daar moeten alle deelnemers naar de start een eindje lopen, inclusief het traject over de brug, waarna zij op de Zwette het ijs opgaan. Het besluit om ook de wedstrijdrijders vanaf die locatie te laten starten en niet vanaf de Zwette is in overleg met de politie genomen. Dit heeft te maken met een betere verspreiding van het publiek langs de route. Nadat de rijders zijn gefinisht op de Bonkevaart, worden zij – wederom op vertoon van hun bewijs van deelname aan de tocht - met speciaal daarvoor bestemde bussen vervoerd naar de vliegbasis, alwaar de kaart wordt ingeleverd. Tevens wordt daar nogmaals gecontroleerd op identiteit. Nadat aan deze formaliteiten is voldaan, worden de rijders met bussen (wederom op vertoon van hun bewijs van deelname aan de tocht) naar het WTC vervoerd. Daar is een Meet and Greet Point ingericht, waar familie, vrienden en bekenden de rijders kunnen ontmoeten en ophalen. Toerrijders en wedstrijdrijders starten dus in dezelfde kooien op dezelfde locatie als voorheen. Voor het in – en uitschrijven van de tocht mag de vereniging gebruik maken van de faciliteiten op Vliegbasis Leeuwarden. De berichten over een eventuele sluiting van deze vliegbasis zijn op het moment van deze Algemene Ledenvergadering zeer recent, zodat het bestuur nog geen antwoord heeft op de vraag wat te doen als de vliegbasis daadwerkelijk zou sluiten. Wel zal het bestuur zich beraden over een reservelocatie, zodat zij – mocht de vliegbasis sluiten - een andere locatie achter de hand heeft. Vraagsteller 3 informeert naar het te lopen traject vanaf de start naar het ijs. De voorzitter legt nogmaals uit dat het bestuur van het WTC Expo de garantie heeft gekregen dat de startkooien in een van de hallen achter het WTC mogen worden geplaatst. Dat is op de locatie van de vroegere Frieslandhal. Kortom: Voor de rijders verandert er in feite dus niets. Vraagsteller 4 vraagt zich af waarom hij twee startgroepen hoger en drie starttijden later is ingedeeld dan bij de vorige loting. Op voorstel van de voorzitter wordt dit op een later moment bekeken. 18

(Note: Het antwoord op deze vraag is ook gegeven op onze website www.defriescheelfsteden.nl bij Vragen). Vraagsteller 5 heeft zijn lidmaatschap ‘rijdend lid met startrecht’ opgezegd en vraagt of hij - mocht hij besluiten weer rijdend lid te willen worden – hij zijn oude rechten terugkrijgt. De penningmeester antwoordt dat bij beëindiging van een lidmaatschap alle rechten vervallen. Wanneer men zich dan opnieuw als lid aanmeldt, zal men zich moeten houden aan de volledige aanmeldprocedure, inclusief de ondertekening van de schaatsvaardigheidsverklaring door twee huidige leden van de vereniging. De vraag over het tijdelijk omzetten van een lidmaatschap ‘rijdend lid’ naar een lidmaatschap ‘niet rijdend lid ‘ komt het bestuur nog op terug. Vraagsteller 6 informeert naar parkeergelegenheid bij een eventuele Elfstedentocht. Het antwoord luidt, dat er dan gebruik mag worden gemaakt van het enorm grote parkeerterrein achter het WTC Expo. Van daaruit rijden speciale bussen, waarvan de rijders op vertoon van hun bewijs van deelname aan de Elfstedentocht gebruik mogen maken. Ook is er op andere plekken in Leeuwarden parkeerruimte gereserveerd, van waaruit eveneens genoemde bussen voor het vervoer van de rijders zullen zorgen.

19

Vraagsteller 7 wil weten of er ook aandacht wordt besteed aan een andere manier van plaatsing van de lampen onderweg, zodat de rijders niet plotseling met felle lampen worden geconfronteerd zoals in 1997. Het bestuur heeft daar heel nadrukkelijk naar gekeken en heeft in overleg met de technici van de verlichting besloten dat de lampen onderweg anders worden geplaatst. Rein Hofstra – lidnummer 005640 - heeft een kleine, voorzichtige, doch kritische kanttekening. Het elfstedenbestuur houdt zich verre van commerciële activiteiten en sponsoring. Filmmaker Steven de Jong, vorig jaar hier, doet dat niet. Bij hem spelen de sponsors de grote hoofdrol en speelt de kwaliteit van de film ‘De hel van ‘63’ eigenlijk een soort bijrol. Hakkenkrukken met bijgedachten moeten de elfstedenrijders verbeelden. Een film die de geschiedenis van de elfsteden absoluut geen recht doet. Een outillage van de film, die bol staat van genoemde commerciële activiteiten. Een outillage waarmee het bestuur van de Elfsteden zich niet zou moeten inlaten. De voorzitter stelt uitdrukkelijk dat de film niet op initiatief van de Elfstedenvereniging is gemaakt, maar door de heer De Jong zelf. De vereniging heeft ook niet gezegd, dat het een film is waar zij als vereniging bestuurlijk iets mee te maken heeft. Wel is de leden de gelegenheid geboden om naar de première te gaan. Daarvan is op grote schaal gebruik gemaakt. Over de inhoud

20

van de film wordt verschillend gedacht en de mening van Hofstra komt vaker naar voren. Toch heeft de voorzitter het idee dat we met elkaar van de première hebben genoten, maar beklemtoont nogmaals dat de film niet onder verantwoordelijkheid van de vereniging is gemaakt. Voorts vraagt Hofstra zich om dezelfde redenen af waarom de drie besten van de tocht van 1963 bij de première van de film zijn gehuldigd en niet in een Algemene Ledenvergadering. En waarom heeft de voorzitter zijn rol in de film niet geweigerd? De voorzitter merkt op dat in het jubileumjaar alle Elfstedenhelden en –winnaars uitgebreid zijn gehuldigd en vindt dat we met elkaar een fantastische avond in De Harmonie hebben gehad. Hofstra is het daarmee eens. Voorts ziet de voorzitter zijn optreden in de film meer als een aardigheidje en grapt dat het overigens niet tot zijn doorbraak in de filmindustrie heeft geleid… Ynte Kooistra - lidnummer 067652 – refereert aan de opmerking van de spijtoptant die zijn lidmaatschap van rijdend naar niet- rijdend lid heeft omgezet. Kooistra is in 1986 niet-rijdend lid geworden en werd rijdend lid op het moment dat daarvoor de mogelijkheid werd geboden. Het nummer dat hij destijds had, kon hij echter niet houden. Bij een eventuele herziening van het systeem geeft Kooistra dit ter overweging aan het bestuur. De voorzitter neemt dit mee. De tweede vraag van Kooistra, tevens bestuurslid van de Elfstedenwandeltocht heeft betrekking op het Elfsteden brevet. Hij kan zich niet aan de indruk onttrekken, dat het brevet bij veel mensen onbekend is en legt uit dat bij het reglementair volbrengen van de Elfstedenschaatstocht, de Elfstedenrijwieltocht en de Elfstedenwandeltocht men in aanmerking komt voor een Elfstedenbrevet. Hij nodigt de leden van harte uit voor deelname aan de Elfstedenwandeltocht; Van 31 mei t/m 4 juni 2011 vindt de 65e editie plaats: een jubileumeditie. Voor inschrijving van de tocht verwijst hij naar www.elfstedenwandeltocht.nl. De brevetuitreiking door Commissaris der Koningin en de voorzitters van de organisaties van de drie sportdisciplines is altijd een prachtige happening. Ate Oosterhof – lidnummer 001319 – stelt voor dat – voorafgaand aan de discussie over de herziening van het lotingsysteem – van te voren aan alle leden, inclusief de leden met startrecht, een enquête wordt verzonden. De voorzitter antwoordt dat de discussieprocedure na de eerstvolgende elfstedentocht wordt opgestart. Het is niet uitgesloten dat er voorafgaand aan de discussie tussen bestuur en leden een enquête aan alle leden wordt gestuurd. Frederik Holwerda - lidnummer 064096 – is in 1990 lid geworden en was in 1997 uitgeloot. Hij vindt het een rare situatie dat nieuwe leden al in het tweede jaar van hun lidmaatschap worden ingeloot, terwijl 21

leden die al veel langer lid zijn, daardoor niet de kans krijgen om de tocht een keer te gaan rijden. Tevens vraagt hij zich af of de leden met een hoge leeftijd de tocht fysiek nog wel aan kunnen en geeft het bestuur daarom in overweging om die categorie een doktersverklaring te laten invullen. De voorzitter benadrukt dat de afspraken die in de Algemene Ledenvergadering over het systeem zijn gemaakt, blijven gehandhaafd tot na de eerstvolgende Elfstedentocht. Voorts stelt hij, dat er niet zonder meer van kan worden uitgegaan dat oudere leden de tocht niet meer zouden kunnen volbrengen. Er zijn ongetwijfeld ook jongere leden, die fysiek niet in staat zijn om 200 km op één dag te rijden. Bovendien is ieder lid zelf verantwoordelijk voor handhaving van zijn of haar lidmaatschap, zodat het invullen van een doktersverklaring in deze niet aan de orde is. Dit zijn de uitgangspunten die voor alle leden worden toegepast. De vraagsteller vindt dat de discussie al vóór de eerstvolgende elfstedentocht, in de volgende ALV, moet worden opgestart. De voorzitter meldt dat er jaarlijks heel veel ideeën over het systeem binnenkomen, maar beklemtoont nogmaals dat er wordt vastgehouden aan het standpunt waarover in de Algemene Ledenvergadering is besloten en dat daarmee de discussie tot na de eerstvolgende Elfstedentocht is gesloten. Deze opmerking wordt gehonoreerd met een spontaan applaus. Frans Veldman – lidnummer 055261 – zou zeker in overweging willen geven, om iedereen die na 1 januari 1985 lid is geworden, te laten meeloten. De voorzitter merkt op dat alle ideeën vanuit de positie van het betreffende lid heel begrijpelijk zijn, maar stelt nogmaals uitdrukkelijk dat de criteria die in de Algemene Ledenvergadering zijn afgesproken, blijven gehandhaafd tot na de eerstvolgende tocht, want anders ontstaat in iedere ALV steeds dezelfde discussie. Voorts vraagt Veldman of het bestuur ervan overtuigd is of - nu de vergunningen voor een periode van vijf jaar bij de gemeenten zijn aangevraagd - na de gemeentelijke herindeling de afspraken door de nieuwe gemeente wel worden nagekomen. Het bestuur heeft er alle vertrouwen in dat het goed komt, aldus de voorzitter. Douwe Brouwer - lidnummer 015686 - assistent-rayonhoofd Birdaard – is blij dat de contacten met het Waterschap goed zijn verlopen en dat deze hebben geresulteerd in een goede ijsaangroei in de laatste periode. Toch baart het hem zorgen dat er steeds meer grote wakken ontstaan, veroorzaakt door grote aantallen eenden. IJsmeester Jan Oostenbrug vindt dit een lastige vraag voor een ijsmeester die al 43 jachtaktes op zijn naam heeft staan en voegt eraan toe dat voordat je gebruik maakt van je jachtgeweer moet je heel goed nadenken, want voordat je het weet, zit je zo bij Pauw en Witteman tegenover mw Thieme. Nu de eenden niet meer bij de gemalen zitten, houdt het wakkenprobleem ook de ijsmeester bezig en zo heeft hij afgelopen zomer een attribuut in handen gekregen, waarmee de eenden kunnen worden verjaagd. Een apparaat uit 1909, toevallig het jaar dat de vereniging is opgericht, biedt volgens de ijsmeester uitkomst en hij demonstreert de eendenverjager aan de leden. Hij roept mensen op, die goed met hout kunnen werken, het apparaat in 44-voud te vermenigvuldigen, zodat ieder rayonhoofd een exemplaar kan ontvangen bij de volgende vergadering… Mw J. de Leeuw – 054827 –stelt een forse contributieverhoging en een verlaging van het inschrijfgeld voor om op die wijze een selectie in deelnemers aan de tocht te maken. De 22

voorzitter antwoordt dat er ieder jaar 21000 leden van de vereniging worden uitgenodigd voor deelname aan de tocht. De ervaring leert dat er rond de 16000 deelnemers komen opdagen. Daarmee is de marge van 5000 à 6000 bereikt. Hij voegt eraan toe, dat er vanwege de draagkracht van het ijs nooit meer dan 16000 mensen aan de tocht kunnen en mogen deelnemen. Er wordt dus in feite al rekening mee gehouden dat er minder leden komen opdagen dan het aantal dat is uitgenodigd. Voorts stelt de voorzitter dat een forse contributieverhoging niet aan de orde is. Bovendien zijn er ongetwijfeld oudere leden die fitter en beter kunnen schaatsen dan veel jongere leden. Daar is de vraagsteller het mee eens, maar vindt een contributie van een tientje niet meer van deze tijd en bovendien veel te laagdrempelig. Zij ziet niet het probleem waarom er geen verhoging kan worden doorgevoerd. De voorzitter licht toe dat naast het feit dat er een extra marge wordt ingehouden, er ieder jaar mensen zijn die hun lidmaatschap opzeggen. De huidige situatie blijft gehandhaafd totdat de ledenvergadering zegt dat het anders moet. De Leeuw vindt ten slotte nog dat leden met startrecht misschien wat meer zouden kunnen betalen. A.J.R. de Monchy - lidnummer 000877 - vraagt welk telefoonnummer 23

moet worden gebeld bij eventuele calamiteiten en of dit ook op de startkaart kan worden vermeld. Jan Zijlstra stelt met klem NIET 112 te bellen!! De centrale in Driebergen kan namelijk nooit de exacte plek van de beller traceren, omdat er geen hectometerpaaltjes langs het ijs staan. Wel staan er 60 EHBO-posten met een onderlinge schaatsafstand van een paar kilometer. Het is dus nooit ver om bij een eventueel ongemak even naar een EHBO-post te schaatsen. Bij een EHBO-post is altijd iemand met een portofoon aanwezig, die contact zoekt met mensen die nodig zijn bij een calamiteit en vervolgens actie onderneemt. Bij een eventuele calamiteit tijdens de Elfstedentocht dus nooit zelf 112 bellen, maar dit overlaten aan de portofonist van de dichtstbijzijnde EHBO-post, benadrukt Jan Zijlstra. Piet Dijkstra -lidnummer 052114 - attendeert het bestuur op een volgens Wikileaks vermeend contact tussen Obama en Poetin en dat volgens zeggen die twee zich zouden voorbereiden op deelname aan een Elfstedentocht in Fryslân. Hij vraagt het bestuur of hierover in de reglementen het een en ander is opgenomen of dat er per geval iets moet worden beslist. Het gaat dus om VIPS die opeens willen meedoen. Naar het idee van de voorzitter is er niets voor Obama en Poetin geregeld, maar in de statuten is wel opgenomen dat het bestuur het recht heeft om een aantal mensen uit te nodigen voor deelname aan de tocht. Het gaat om een zeer klein aantal, eerder 5 à 10 dan meer; zeer spaarzaam dus. Mochten de heren zich aanmelden, dan zal het bestuur overwegen om hen de tocht te laten rijden, maar als ze niet goed kunnen schaatsen, dan wordt het natuurlijk niks. De ene vraag nodigt de andere uit, want wat te regelen voor alle beveiligers die beide heren ongetwijfeld zullen meenemen? De vraagsteller krijgt van de voorzitter het gelijk aan zijn kant, want dan moet van deelname worden afgezien. E. van der Stroom – lidnummer 001452 – merkt op dat zijn dochter en hij bij respectievelijk Omrop Fryslân en de NOS in beeld zijn geweest en zou die beelden graag in de familie hebben. Op zijn vraag of er bij de vereniging ook een centrale documentatie is, antwoordt pr-bestuurslid Immie Jonkman, dat dit niet het geval is Ook voor fotomateriaal van kranten zal Van der Stroom zich moeten vervoegen bij de pers. A. van der Weide – 018903 - vernam vorig jaar in de pers dat Fryslân bij een eventuele Elfstedentocht 2 mln toeschouwers kan bergen; dat zullen ca. 500.000 auto’s zijn en hij denkt dat het wegennet dit niet aankan, om nog maar niet te spreken van de druk op de traumachirurg … Op een sliert van 200.000 m staan op elke meter 5 mensen en aan de overkant van het water 5 mensen per m2 . Bovendien is er bij 2 miljoen mensen 3 liter vochtverlies op een lichaamstemperatuur van 37 graden. Van der Weide vreest daarom dat de Bonkevaart dan niet wordt gehaald. De voorzitter rekent het getal van het vochtverlies niet na, maar is serieus over het inderdaad enorme aantal mensen dat met een schaatselfstedentocht in onze provincie wordt verwacht. De zorg van de orde- en veiligheidsdiensten is daarbij vooral gericht op de avond vóór de tocht en er zijn dan ook zeer uitgebreide, gedetailleerde draaiboeken over de enorme mensentoestroom naar Fryslân. Bij Zwolle, in de Noordoostpolder en bij de Afsluitdijk wordt dit al gereglementeerd. De verantwoordelijkheid van deze problemen ligt overigens niet bij de vereniging. C. van der Horst – 005398 - heeft zich voorgenomen om bij een volgende tocht zijn tegeltje op de tegeltjesbrug bij Gytsjerk te gaan bekijken, maar vraagt zich af wat er 24

gebeurt als veel mensen dat doen. In het bestaan van de tegeltjesbrug is er immers nog nooit een tocht verreden en hij vreest daarom een opstopping of zelfs een gevaarlijke situatie. Volgens de voorzitter is dit het ontbrekende deel in het draaiboek, maar neemt het mee naar het bestuur. De voorzitter dankt een ieder voor zijn bijdrage; na de pauze wordt de vergadering voortgezet met het tweede onderdeel. 11. Presentatie van sporthistoricus drs. Johannes Lolkama Na de pauze houdt sporthistoricus drs. Johannes Lolkama een boeiende toespraak over de geschiedenis van de Elfstedentocht, waarbij hij zich richt op de tochten van 1941 en 1947. Ter inleiding van zijn speech meldt hij dat een gesprek met Elfstedenwinnaar Sytse de Groot tijdens een bezoek aan een kaatspartij in Weidum in mei 1970 de aanzet is geweest tot het schrijven van boeken over de Tocht der Tochten. ‘In boppeslach’. In zijn dankwoord heeft de voorzitter nog een verrassing voor de heer Lolkama in petto: voor de rijke geschiedschrijving van en zijn betrokkenheid bij de Elfstedentocht ontvangt Johannes Lolkama met hartelijke instemming van de vergadering het erelidmaatschap van Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden . De heer Lolkama is zeer verrast en is bestuur en leden zeer erkentelijk. 12. Sluiting De voorzitter sluit de vergadering en wenst een ieder wel thuis.

25

Jaarverslag 2009-2010 (1 oktober 2009 tot 1 oktober 2010) Bestuursactiviteiten Eigenlijk is het afgelopen verenigingsjaar een heel rustig en normaal jaar geweest. Geen jubilea-activiteiten, geen onderscheidingen en geen tocht. Saai dus met hooguit tal van activiteiten ter aanscherping van het draaiboek en het oppakken van wat verenigingszaken, huishoudelijke zaken dus. Aandacht is besteed aan de volgende zaken:

• Het bestuur heeft het afgelopen jaar 10 keer vergaderd met als punten:

• • • • • • • • • • 26

Mutaties rayonhoofden en assistent-rayonhoofden, verbindingen, de elfstedenroute, busvervoer, veiligheidsleidraad, Unoxvoorstel / Uitgangspunten commercie, tocht, huldiging, accountantscontrole, Arbo, vaststellen draaiboek 2009/2010 en 2010/2011, inclusief tocht- en wedstrijdreglement, overleg NOS, overleg KNMI, evaluatie ALV, ereledenbeleid, verkoop startkaarten, huisvesting WTC, dopingreglement, notitie ijsaangroei, overleg Wetterskip, profiel medisch commissaris, evaluatie winter 2009/2010, RBT-oefening, najaarsoverleg bestuur, rayonhoofdenvergadering 1ste maandag in november. In het bijzonder is stilgestaan bij onze eigen interne notitie over ijsvorming tijdens het maalverbod in relatie tot het draaiboek “Waterbeheer bij aanhoudende vorst” van Wetterskip Fryslân. Er is een specifiek convenant tussen de Vliegbasis Leeuwarden en onze vereniging gesloten. We hebben ons geconformeerd aan het KNSB-dopingreglement van 2008, gebaseerd op de World Anti-Doping Code, voor onze wedstrijdrijders. Bestuurlijk overleg met GGD/GHOR, politie Fryslân, RMC Noord Defensie, Provinciale Waterstaat, Provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden is medio november gevoerd. Er is door de voorzitter en de portefeuillehouder veiligheid etc. deelgenomen aan een zgn. RBT-oefening, waarin hulpverlening en veiligheid samenkomen. Er is geparticipeerd in een overleg tussen besturen van grote verenigingen, zoals ANWB, ANBO, Natuurmonumenten etc. over ledenbeleid, organisatie en structuur en wat dat met zich meebrengt. Voor het eerst is overgegaan op een procedure om te komen tot een vergunningverstrekking voor de tocht voor de periode van 5 jaar. Een delegatie van het KNMI heeft ons bezocht om gezamenlijk van gedachten te wisselen over het fenomeen “ijsgroei”. Onder het motto van “boeien en binden” hebben vrijwilligers, rayonhoofden, assistenten en bestuur hun tweejaarlijks uitje gehouden in september door het rayon Bolsward te bezoeken. Op 5 november heeft het bestuur zijn traditioneel najaarsoverleg gevoerd met als thema’s: procedure en profielschets bestuursleden en bestuurssamenstelling, pro-

cedure en profielschets (assistent)rayonhoofden, communicatie en huisvesting. Ledenbeleid en ledenontwikkeling Vanaf 2007 wordt er dus niet meer geloot, omdat de andere helft automatisch het jaar daarop in aanmerking komt voor de eventuele 16e tocht. Nieuwe leden worden toegevoegd aan het bestand van het volgende jaar. Het ledenverloop in 2009 - 2010 brengt ons op de volgende stand: Ledenverloop Beginstand Wanbetalers Opzegging Nieuwe leden Eindstand Met startrecht Met startkans Niet-rijdend Ereleden Wijze van betaling Automatische incasso Acceptgiro

01-10-2010 30.518 41 260 1.034 31.251 11.490 18.880 877 4

01-10-2009 29.662 78 325 1259 30.518 11.673 17.982 859 4

verschil +856 -37 -65 -225 +733 -183 +898 +18

29.849 1.398

29.142 1.372

+707 +26

Financiën Het financiële resultaat op de gewone bedrijfsvoering bedraagt positief € 23.993,=. Dit is het resultaat van een bedrijfsresultaat van € 2.319,=, gecorrigeerd met het voordelige resultaat van de financiële baten van € 21.674,=. De bestemming van het saldo 2009-2010 is als volgt: € 23.993,= wordt als totaal toegevoegd aan de bestemmingsreserve algemeen, waardoor het totaal van deze reserve uitkomt op € 809.968,=. Het totaal eigen vermogen bedraagt dan per balansdatum € 914.960,=. Het bestuur per 30 september 2010 Wiebe Wieling voorzitter Hein Dijkstra secretaris/vicevoorzitter Jan Oostenbrug ijsmeester/controle route Immie Jonkman externe communicatie/ publiciteit/huisvesting

2012 2012 2011 2011 27

Wim Kimsma Jan Zijlstra Harry van der Werf Oeds de Jager Oeke Mulder

technische zaken/materiaalbeheer medische begeleiding/dopingcontrole wedstrijdleiding/materiaalbeheer penningmeester/meteorologie veiligheid/verbindingen/vervoer

2011 2010 2010 2010 2010

Voor zover het jaarverslag 2009/2010.

“De Dokkumer Ee sinds 1997 weer berijdbaar” Dat was genieten eerste kerstdag: alleen op de schaats vanaf ons huis aan de Sierdswiel via de Grote Wielen, waar Paping in 1963 zijn overwinning vierde. In de verte zie je Leeuwarden met de Bonkefinish, even kijken en ik mis het bord met de Elfstedenroute, dat is geleend voor een oudejaarstunt. De Bonke ligt er prachtig bij en de finish zou zo kunnen worden getrokken, maar dan hebben we eerst meer vorst nodig en dikker ijs nodig. Ik denk aan Henk van Dorp, onze weerman bij het KNMI, die dit jaar (2010) helaas veel te jong overleed. Hij finishte hier in 1997, beschreef zijn tocht en vertelde daar enthousiast over bij een van onze jaarvergaderingen. Jammer dat hij er niet meer bij zal zijn. Terug naar de Murk: vóór de tegeltjesbrug linksaf over het Miedumerdiep naar de Dokkumer Ee. Prachtig weer, een schitterende natuur en nog steeds alleen op het ijs! Onder bijna alle bruggetjes is het ijs sterk. Toch één keer klunen en dan merk je dat je ouder wordt; het gaat allemaal wat strammer of is dat verbeelding? Zou ik de tocht nog wel kunnen schaatsen, ben ik goed genoeg getraind? Als ijsmeester heb je geen tijd de tocht te rijden en hoef ik niet te kiezen of ik rijdend lid blijf of toch mijn startrecht zal inleveren voor niet rijdend lid. Dat laatste is al gebeurd en dan heb je er vrede mee dat je de tocht niet weer zult rijden. De Dokkumer Ee: ik zie daar supermooi pikzwart ijs; geen barstje; de dikte gemeten en deze is slechts 6 cm. Een wak met eenden, een paar knobbelzwanen, meerkoeten en kuifeendjes wit zwart: prachtig om naar te kijken. Het dorpje Wijns komt in zicht en dan langs It Tichelwurk naar Bartlehiem. Daar een praatje: de vraag aan mij wanneer de tocht komt en kijken naar de ijsconditie, alles dicht; daar een wak vol eenden, maar is wel te dichten als dit echt nodig is. Wat is Bartlehiem klein, hier waren toch duizenden mensen bij de laatste tocht? Dat bruggetje over de Finkumervaart: hoeveel toeschouwers kunnen daar maximaal op? Wat hebben de mensen hier prachtige tuinen aan het water en hoe ga je dit regelen. Natuurlijk is dat allemaal al bedacht door het rayonhoofd Hein van Althuis en vastgelegd in een draaiboek. Op naar Tergrêft, 28

mijn einddoel; koffiedrinken, zoals iedere zaterdagmorgen al 27 jaar in de statige kophals-romp-boerderij, bij Oege Hoekstra. Ja traditie zit bij mij in de genen en dat komt van pas met een Elfstedentocht, ook zwanger van traditie en sentiment. Doorrijden naar Burdaard en ik zie dat het ijs daar niet betrouwbaar is, rood-wit lint en dranghekken staan op de Dokkumer Ee; schaatsers die toch het risico nemen en de goedbedoelde waarschuwing van de IJswegencentrale in de wind slaan. Bij Burdaard gaan mijn huisarts Erik Wijthoff en zijn zoon het ijs verkennen, een goed getrainde rijder met startrecht die normaliter moeiteloos op zijn pensioenleeftijd de tocht kan rijden. Ik doe geen poging hem bij te houden en ben weer bij Tergrêft. Voor het eerst sinds 1997 op de schaats op de Dokkumer Ee met dank aan Wetterskip Fryslân dat met het draaiboek ijs anticipeert op de weersomstandigheden en stopt, voorzover mogelijk, met malen en afstromen van water vanaf de boezem. De samenwerking met Pier Schaper Wetterskip e.a. heeft de afgelopen winter goed gewerkt. Wij allen wisten dat ijsaangroei gebaat is bij een vast boezempeil zonder stroming en uiteraard met vorst! Dat vergt veel overleg en vakmanschap van de mensen bij het waterschap, met name van de 35 peilbeheerders, om tijdig de ca. 960 gemalen stop te zetten. De opgedane ervaring en samenwerking afgelopen winter met Wetterskip Fryslân, De Friesche IJsbond en onze vereniging geeft vertrouwen voor de toekomst. Op de terugweg naar huis is het al veel drukker op het ijs. Iedereen groet elkaar; men is blij en socialer, op het ijs veranderen de mensen, ze zijn zich bewust van het ongelooflijke gevoel van vrijheid en de grote rijkdom dit te kunnen beleven! De echte tocht is helaas weer niet verreden, maar voor het eerst in jaren had ik het gevoel dat “it kin”. Ik ben weer thuis, zit voor het raam en kijk naar de schaatsers op de Ryptsjerksterpolder, de oude watermolen als decor, de molen waar mijn grootvader als boer van afhankelijk was en begin 1900 al mee opgroeide. De tijd is onze vriend en de tocht zal er komen! Jan Oostenbrug IJsmeester 29

“De Media en de Elf Steden, winter 2010/2011” En weer een winter waarin de media de vereniging wisten te vinden…. Het is goed om te zien dat niet alleen bij schaatsliefhebbers, maar ook bij de (inter)nationale media de harten sneller gaan kloppen naarmate het meer gaat vriezen. Zelfs de aankondiging van vorst is voldoende om de vereniging te overstelpen met vragen. Om de media goed te informeren over de randvoorwaarden voor een Elfstedentocht, besloot het bestuur om in december een informatieve bijeenkomst te organiseren voor de media. Geen persconferentie, maar een informerende bijeenkomst waarin duidelijk uitgelegd kon worden hoeveel 15 centimeter ijs eigenlijk is, wat daar voor nodig is en wanneer de rayonhoofden bij elkaar komen en wat ze dan doen. Maar ook achtergrondinformatie over start en finish, over perskaarten en hoe die te krijgen en waar zou tijdens deze bijeenkomst besproken worden. Geen persconferentie, maar een informatiebijeenkomst… Datum van handeling: woensdag 22 december 2010. Dat het allemaal anders zou lopen, wisten wij ook nog niet toen de uitnodigingen verstuurd werden. Maar wat een timing! Op de ochtend van 22 december besloot weerman Harry Otten de media te laten weten dat ‘als alle Friezen de sneeuw van het ijs gaan vegen, ze op 28 december een Elfstedentocht kunnen houden’. Op de middag van 22 december werd onze informatiebijeenkomst , met dank aan dhr. Otten, een mooie kleine try out van hoe een persconferentie bij (bijna) voldoende ijs er uit zou zien. Natuurlijk met beduidend minder media dan als er serieus een tocht aankomt, maar wel met de juiste setting . Een goede oefening! De bijeenkomst gaf ons bovendien de kans de media in een keer te laten weten dat er nog lang niet voldoende ijs lag (op de locatie van de bijeenkomst, de Galamadammen, lag nog maar 4 centimeter ijs, wat ijsmeester Jan Oostenbrug aan de verzamelde pers kon laten zien). En om te laten weten dat wij het ook zo graag zouden willen, eindelijk weer een Elfstedentocht! Het bleef spannend tot na de kerstdagen, maar helaas konden wij en de media ook dit jaar niet blij gemaakt worden met een Elfstedentocht. Een informerende persbijeenkomst zullen we volgend jaar echter bij een vriezende winter waarschijnlijk wel weer organiseren, met of zonder dhr. Otten. Want het bijpraten van de media is altijd nuttig, al was het alleen maar om de media meer inzichten te geven in randvoorwaarden voor een Elfstedentocht. Immie Jonkman Bestuurslid Communicatie

30

Ereledenbeleid en beleid “J.D. de Jong-penning” Tijdens de Algemene ledenvergadering van 2010 is het nieuwe ereledenbeleid en de J.D. de Jong-penning vastgesteld. Artikel 4 lid 1. C. van de vigerende statuten maakt melding van het feit dat de Vereniging naast gewone leden en donateurs bestaat uit “Ereleden”. Voor ereleden staat het volgende statutair omschreven: “Personen die zich jegens de vereniging bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt, kunnen tot Erelid worden benoemd bij besluit van de ledenvergadering, genomen op voorstel van het bestuur en met een meerderheid van tenminste drie/vierde der uitgebrachte stemmen. Voor de toekenning van de J.D. de Jong-penning geldt de volgende per reglement van 28 december 1970 / 1971 vastgelegde omschrijving: “de penning wordt toegekend aan een ieder die zich grote verdiensten heeft verworven op het terrein van het organiseren van elfstedentochten op de schaats, dan wel op enigerlei andere - bijzondere- wijze de belangen van de vereniging heeft gediend”. Het ereledenbeleid is verruimd en de kaders waarbinnen het erelidmaatschap kan worden afgegeven is afgekaderd. Hieronder de uitgangspunten voor het erelidmaatschap en J.D. de jong-penning:

• Erelidtoekenning en toekenningen van de J.D. de Jong-penning moeten kunnen worden onderscheiden naar inhoud. • Beide soorten waarderingen moeten openstaan voor alle soorten leden en niet beperkt worden naar functie en taak. • Niet-leden kunnen geen erelid worden, maar wel in aanmerking komen voor de J.D. de Jong-penning.

Korte toelichting op deze uitgangspunten: Er is een rangorde tussen beide toekenningen. Het erelidmaatschap is het hoogst haalbare en staat in principe open voor alle leden. Het erelidmaatschap is primair gericht op leden die direct bij de organisatie van de vereniging betrokken zijn, zoals bestuursleden, rayonhoofden en medewerkers. Secundair staat het erelidmaatschap ook open voor (wedstrijd-)rijders. Bij de afweging in de toekenning van het erelidmaatschap gaat het om van bijzondere betekenis zijnde activiteiten voor de vereniging die het voortbestaan van de vereniging borgen of van doorslaggevende betekenis zijn geweest voor het wel en wee van de vereniging. Het erelidmaatschap is een uniek lidmaatschap. 31

De J.D. de Jong-penning geldt ook voor bovengenoemde categorieën, maar kan ook toegekend worden aan “niet leden”, zoals vrijwilligers en andere natuurlijke personen. Bij de toekenning van de J.D. de Jong-penning is het belangrijkste criterium “tijd” , dus elke natuurlijke persoon die zich gedurende tal van jaren op buitengewone wijze heeft ingespannen voor de vereniging.

Koning winter verschoot kruit in december Het begon zo hoopvol. Onder invloed van een krachtig bastion van hoge druk, dat zich uitstrekte van Groenland naar Scandinavië, denderde eind november Siberische vrieslucht over Friesland. Op 1 december vroor het de hele dag 8 graden bij een krachtige tot stormachtige wind. Die combinatie leverde een gevoelstemperatuur op van 16 graden onder nul. De weersvooruitzichten waren veelbelovend, de Elfstedenkoorts begon op te spelen en de contacten tussen De Bilt met de Elfstedenmeteorologen Frank Kroonenberg en Hisso Homan en de Friesche Elf Steden werden geïntensiveerd. Iedereen was er klaar voor en het bleef spannend. De hele decembermaand bood op en top winter en groeide in Leeuwarden uit tot de koudste Kerstmaand in vijftien jaar! De gemiddelde maandtemperatuur was -1,5 °C tegen een langjarig gemiddelde van 3,3 °C. Toch is het winterverhaal daarmee niet compleet. Om het ijs naar Elfstedendikte te laten groeien zijn nachten nodig met op z’n minst strenge vorst. December telde maar liefst 29 vorstnachten in Friesland, echter de laagst gemeten temperatuur bedroeg ‘slechts’ -9,6 °C; matige vorst. In december heeft het in Nederland overvloedig gesneeuwd. Vooral in de week vóór Kerst lag een groot deel van het land bedolven onder een dik pak sneeuw. Maar alsof de natuur een handje wilde helpen: het gebied van de Elfstedenroute bleef keer op keer min of meer gespaard van deze, voor de groei van het ijs zo funeste sneeuw. Na de Kerst was het gedaan met de kou. De weermodellen van het KNMI verkozen het kwakkelweer boven de vorst en dat scenario werd werkelijkheid. In januari en februari was de winter van de weerkaart verdwenen. De beide maanden waren zacht. Dankzij de ijskoude december ging de winter van ’11 uiteindelijk als koud de boeken in. In de tabel van het koudegetal, dat een maat is voor de totale hoeveelheid vorst zijn er sinds 1901 nog 37 winters te vinden die meer hebben gepresteerd. Inmiddels hebben we nu wel de derde koude winter op rij te pakken en is ondanks het warmere klimaat de 32

hoop op een Elfstedentocht dus zeker niet vervlogen. Draaiboeken in takt laten, is ons advies. Het ijsaangroeimodel ven het KNMI Als iets ingewikkeld is dan is het wel de vorming en aangroei van ijs in de natuur. Niet alleen temperatuur, wind en vocht zijn van belang maar ook de stroomsnelheid, diepte en de ligging van het water en sneeuw op het ijs. Onder bruggen en viaducten is het ijs steevast dunner en op stilstaand water vormt zich eerder ijs dan in een stromende rivier. Schaatsliefhebbers kunnen ervan meepraten en voor weerkundigen is het een uitdaging om de aangroei van ijs zo goed mogelijk te voorspellen. Het KNMI heeft jaren geleden alle factoren die een rol spelen in de aangroei van ijs ondergebracht in een model waarmee berekeningen kunnen worden gemaakt van de verwachte ijsdikte, bekend als het ijsaangroeimodel. In de loop der jaren is het model steeds verder verbeterd. Door bemiddeling van ijsmeester Jan Oostenbrug van de Friesche Elfsteden en een groot aantal vrijwillige ijsmeters kon ook afgelopen jaar een verbeteringsslag plaatsvinden. Een oproep voor enthousiaste waarnemers leverde tal van metingen op waarmee het model kon worden gevoed en geijkt.

33

Het ijsaangroeimodel dat het KNMI ook gebruikt voor verwachtingen van de watertemperatuur berekent de verwachte ijsdiktes tot tien dagen vooruit. Betrouwbare metingen zijn van grote waarde om het model regelmatig te kunnen ijken. De metingen van afgelopen winter In december 2010 zijn in totaal 303 ijsdiktemetingen naar het KNMI gestuurd waarvan 275 metingen uit Noord Nederland afkomstig waren (en deze 275 metingen zijn weer voor het overgrote deel verricht door rayonhoofden en leden van de Friesche Elfsteden vereniging). Hierbij moet wel worden opgemerkt dat men met een koude periode in het vooruitzicht enthousiaster is met meten dan wanneer een dooi periode nadert In de grafiek is het gemiddelde van de ijsdikte metingen uit het noorden van Nederland uitgezet tegen de door het KNMI uitgegeven ijs(pluim)verwachtingen. Ondanks het feit dat er onderling soms grote variaties in de metingen kunnen voorkomen, die op dezelfde dag op verschillende locaties verricht zijn, is het duidelijk dat de (model)verwachtingen grotere ijsdiktes hebben gegeven dan de metingen gedurende praktisch de gehele vorstperiode in december 2010. Die verschillen hangen mogelijk samen met de aanwezigheid van natuurlijke stromingen in het water. In een verwachting voor een relatief groot gebied waarvoor de modelberekeningen worden gemaakt komen dergelijke lokale verschillen niet tot hun recht. Komende winter hopen we voor meer gebieden en plaatsen in Noord-Neder-

34

land een ijsdikteverwachting te geven op basis waarvan we het ijsgroeimodel dagelijks kunnen checken. En nu maar hopen dat we de komende winter weer regelmatig op de schaats kunnen staan en nog meer ijsdiktemetingen mogen ontvangen. KNMI, Rob Sluijter, Rudolf van Westrhenen, Martin Stam, Harry Geurts en Frank Kroonenberg

Tabel “Koudegetallen sinds 1900” Stuurgroep 11-steden Op een warme dag in juli vorig jaar is er een bijeenkomst van de stuurgroep11-steden. Vertegenwoordigers van de politie, brandweer, GHOR (geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio) defensie, het openbaar ministerie, gemeente Leeuwarden, provincie Fryslân, en ondergetekende namens het bestuur van onze vereniging, zijn aanwezig in Leeuwarden. We bespreken het programma voor het winterseizoen 2010-2011. De deelnemers aan de stuurgroep koppelen de afspraken en opdrachten terug naar hun eigen achterban. Veiligheid is een onderwerp dat regelmatig op de agenda van de bestuursvergaderingen staat. Ook tijdens de bijeenkomsten met onze rayonhoofden is veiligheid een steeds terugkerend onderwerp. Onderstaand een indruk van een aantal onderwerpen die op het gebied van veiligheid aan de orde zijn geweest de afgelopen winter. Sportief en veilig De afgelopen jaren is er veel aandacht rond de veiligheid van grote evenementen. Denk maar aan de calamiteiten een aantal jaren geleden rond de Nijmeegse Vierdaagse., de strandrellen in Hoek van Holland of de Loveparade in Duisburg. Ook de invloed van de media is veranderd ten opzichte van de laatst gehouden Elfstedentocht in 1997. Een ander punt is dat de wetgeving op het onderdeel veiligheid bij evenementen is toegenomen. Bij de organisatie van een evenement als de Elfstedentocht is de veiligheid van de schaatsers en het publiek belangrijk, maar ook die van de inwoners van Fryslân. Er zijn afspraken gemaakt over de taakverdeling tussen het bestuur als organisator van “het evenement” en de gemeenten en andere overheden. Eén van de afspraken is dat de

35

gemeenten verantwoordelijk zijn voor hun inwoners en het publiek en dat wij als organisator van de tocht verantwoordelijk zijn voor de schaatsers en de route. Een vast onderdeel is dat er jaarlijks aandacht is voor de plaatsen in de route waar het extra druk is. Bij alle onderwerpen die langs komen is het uitgangspunt: De Elfstedentocht is een sportief en veilig evenement. Draaiboeken Alle gemeenten die deel uitmaken van de route, de politie, enz. enz., iedere organisatie heeft een eigen draaiboek. Jaarlijks wordt nagegaan of alles nog up-to-date is en of de plannen onderling goed op elkaar aansluiten. Wanneer het nodig is vinden er aanpassingen van de draaiboeken plaats. Verkeer en vervoer Tijdens de tocht staan er veel bruggen open en zijn er veel mensen op de been in Fryslân. Ook worden er wegen afgesloten. Er is een planning gemaakt welke routes minimaal beschikbaar moeten zijn voor de hulpdiensten zoals politie, brandweer en ambulances. Voor de in- en uitschrijving aan de tocht in Leeuwarden is het vervoer geregeld. Dit vervoer is alleen beschikbaar voor de deelnemers. Aan bezoekers wordt geadviseerd met het openbaar vervoer naar Fryslân te komen. Voor bezoekers is het van belang om van te voren te bepalen waar men de tocht wil meemaken. Tijdens de dag van de tocht is het vanwege de drukte lastig om van de ene plaats naar de andere plaats te gaan. Oefenen Het blijft niet bij praten en papier alleen. Tijdens de wedstrijd Nederland – Denemarken tijdens het WK 2010 is er een bijeenkomst gehouden in het Abe Lenstra stadion. Alle hulpverleningsdiensten, landmacht en luchtmacht en een delegatie van ons bestuur waren aanwezig. De politie van Nijmegen liet aan de hand van verschillende praktijkvoorbeelden zien hoe zij omgaan met grote groepen publiek tijdens de Vierdaagse. Veel vragen passeren de revue en ideeën worden opgedaan. In november 2010 is er een oefening op bestuursniveau gehouden. De burgemeester van Leeuwarden heeft hierin het voortouw. Vooraf wordt er een inschatting van risico’s gemaakt en deze zijn uitgewerkt in scenario’s. Verschillende scenario’s worden geoefend voor als er echt iets mis gaat tijdens de tocht.

36

Tot slot EHBO-posten, verbindingen, vergunningverlening en terugkoppeling naar de rayonhoofden zijn ook onderwerpen die jaarlijks besproken worden. Eén ding is duidelijk, met de inzet en hulp van de overheid én de vele vrijwilligers is het mogelijk om een Elfstedentocht te organiseren. Een goede voorbereiding van de organisatie achter de schermen is net zo belangrijk als een goede voorbereiding van een schaatser aan de tocht. De veiligheid tijdens de Elfstedentocht is een boeiend en interessant onderwerp met veel facetten. Oeke Mulder, bestuurslid veiligheid, verbindingen en vervoer

37

Belangrijk voor uw lidmaatschap In het belang van uw lidmaatschap verzoeken wij u om wijzigingen steeds meteen aan ons door te geven. Dit mag naar ons e-mailadres [email protected] of naar ons postadres Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden, Postbus 569, 8902 BJ Leeuwarden. Bij het doorgeven van uw nieuwe gegevens moeten ook uw oude gegevens worden vermeld. Ook is het mogelijk dat u uw adres zelf wijzigt door in te loggen in uw bestand. Hoe dit in zijn werk gaat, kunt u vinden op onze site bij Vragen. Ieder jaar ontvangen wij honderden ledenpassen onbestelbaar retour. Een aantal rechthebbenden merkt dit op en zendt ons alsnog een verhuisbericht, waardoor de pas – als deze bij ons is terugbezorgd – alsnog naar het juiste adres kan worden verzonden. Ook moeten er ieder jaar weer leden worden teleurgesteld, omdat ze vanwege achterstallige betaling als lid worden geroyeerd en daardoor niet in de loting worden meegenomen. De oorzaak hiervan is meestal dat een wijziging van het rekeningnummer automatische incasso niet tijdig aan ons wordt doorgegeven. Om teleurstellingen te voorkomen, is het belangrijk om een eventuele wijziging van uw rekeningnummer automatische incasso dan wel adreswijziging aan ons door te geven onder vermelding van uw volledige naam- en adresgegevens en uw oude rekeningnummer. Het is handig om uw lidmaatschapsnummer steeds te gebruiken bij contacten met onze vereniging. Snel en adequaat dat is waar u voor gaat... Vooral in de wintermaanden komen er dagelijks honderden mails bij de vereniging binnen. De meeste vragen die worden gesteld, hebben betrekking op het lidmaatschap. Maar toch dat ene mailtje en dat ene telefoontje, keer ruim 100 per dag... Veel effectiever is het om voor het antwoord op uw vraag eerst onze website te raadplegen voordat u ons mailt of belt. Wij rekenen op uw sportieve medewerking.

38

De Elfstedenrijders op weg d.d. 12 februari 1929 Onlangs ontving de vereniging een krantenartikel uit ‘Het Volk’ van 12-02-1929. Het artikel gaat over de (zware) Elfstedentocht van 1929 en schetst tevens een beeld van de tijd waarin deze tocht werd verreden. Het artikel was te lang voor deze nieuwsbrief en daarom is het opgenomen op onze site www.defriescheelfsteden.nl bij Historie.

39