Elcker-ik centrum. ontmoetingen

Driemaandelijks tijdschrift - april - mei - juni 2015

België - Belgique PB 2030 Antwerpen X 8/531 erkenningsnr.: P702 045 afgiftekantoor: Antwerpen x

Elcker-ik centrum l e z i n g e n c u r s u s s e n ontmoetingen l e n t e

2 0 1 5

Na de volledige stopzetting van alle subsidies Is Elcker-Ik dringend op zoek naar

€50 000 Word vriend van het Elcker-IK kring steun onze werking ] Voor het voortzetting van: * Nederlandse lessen *Programmatie van hoogstaande lezingen *Opknappen van het gebouw ] Koop een steunhandje en je bent een goudhartje: €120 en je hebt een seizoen abonnement €200 en je hebt 2 seizoen abonnementen €300 en je hebt een jaarabonnement ] Structurele sponsering en alle giften zijn van harte welkom op rekening nummer: IBAN: BE31 0010 5596 6955 • BIC: GEBA BE BB

DE PLEK Je moet niet alleen, om de plek te bereiken, thuis opstappen, maar ook uit manieren van kijken. Er is niets te zien, en dat moet je zien om alles bij het zeer oude te laten. Er is hier. Er is tijd om overmorgen iets te hebben achtergelaten. Daar moet je vandaag voor zorgen. Voor sterfelijkheid. Herman de Coninck (Uit: Schoolslag. Gedichten, Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdamù/Antwerpen, 1994)

Hoe inschrijven ? op het nummer 03/218 65 60. e-mail: [email protected] of online: www.elcker-ik.be

Praktisch

Vermeld in elk geval de cursuscode (drie cijfers en drie letters) !

Het onthaal is open op werkdagen van 10u tot 17u. Tijdens de schoolvakanties is het centrum gesloten. Tenzij anders vermeld gaan alle activiteiten door in de gebouwen van Elcker-Ik. Betalende parking op 2 min.: St-Vincentiusziekenhuis - Sint Vincentiusstraat

Inschrijven, graag 10 dagen op voorhand. Betalen op rekening nummer: IBAN: BE31 0010 5596 6955 • BIC: GEBA BE BB

AR

ES

Welkom Vreemdeling NL

DU

Nederlands leren? Het kan! Niederländisch lernen? Das ist möglich

EN

Want to learn Dutch? It is possible!

TR

Flamanca öğrenmek mümkün mü? Tabi ki

Er leven in Antwerpen 175 verschillende nationaliteiten. Met of zonder papieren. Sommigen zijn over de grens gezet en teruggekeerd. Ze willen leven, ver weg van de vuile miserie in hun thuisland. Ons land is voor hen een kans op een nieuwe toekomst. Ze willen hier een thuis bouwen voor hun kinderen en kleinkinderen. Er leven in Antwerpen tienduizenden lieve vrouwen en mannen die beseffen dat we morgen hoe dan ook leven in een gevarieerde samenleving, die een verrijkend contact willen hebben met mensen uit andere culturen. Elcker-Ik centrum is een plaats waar dagelijks Antwerpse vreemdelingen en vreemde Antwerpenaren elkaar ontmoeten. Aarzel niet om mee te doen met de vele vrijwillige medewerkers die lessen Nederlands geven, stadswandelingen begeleiden of gewoon een babbel doen in ons Bab(b)el-café.

¿Aprender neerlandés? ¡Es posible

FR

Apprendre le néerlandais? C’est possible

PL

Nauczyć się języka niderlandzkiego? To możliwe!

RU

Выучить нидерландский? Это возможно

TAAL-ONTHAAL Iedereen is dus welkom. We vragen nooit naar legitimatie-papieren. We vragen wel of ze op de hoogte zijn van de mogelijkheden die de officiële organisaties hun bieden. Want hoe dan ook moeten zij op middellange termijn daar terechtkomen. We zien onszelf dus als een soort opvangnet, of beter nog, een doorgeefluik. ] Wij werken zonder subsidies. Alle giften en financiële steun zijn welkom op rek. nr.: IBAN: BE31 0010 5596 6955

Taallabo Dinsdag en donderdag

10u tot 12u. Bijdrage: 10-beurtenkaart voor 8 euro.

Dialoogklassen Dinsdag en donderdag

13u30 tot 16u. Bijdrage: 10-beurtenkaart voor 8 euro.

Bab(b)elcafé

Woensdag 13u30 tot 16u. Bijdrage: gratis

Vrijwilligers blijken langer te leven dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Ook hebben ze minder last van chronische ziekten, depressie of ander gezondheidsklachten. 6

ELCKER-IK CENTRUM

rs e g i l l i w ! j Vri raagd gev

* ABONNEMENT Lente 2015 ten. tivitei c a e l l a r o o v 0 €10 Of méér als je n! ons wilt steune

ACTUALITEIT & GESCHIEDENIS ‘Belg of Duitser? De oorlog NA de eerste wereldoorlog’ Met deze lezing krijgt u een primeur. Terwijl honderden mensen alles inzetten om de Eerste Wereldoorlog te documenteren, te illustreren en te herdenken, zijn Monika Triest en Guido Van Poucke in de archieven gedoken om te ontdekken wat er gebeurde direct na de Eerste Wereldoorlog, de periode 1918-1929. Dat is de periode van het ‘sekwester’, de inbeslagname van alle roerende en onroerende goederen van Duitsers en vermeende Duitsers. Nochtans hadden zij al generaties lang een dubbele nationaliteit, loyaliteit zowel tegenover België als tegenover Duitsland. Dit alles had niets te maken met collaboratie tijdens de oorlog, maar alles met het kunnen bewijzen van je nationaliteit. Duitsers, vermeende Duitsers, genaturaliseerde Duitsers, en hun kinderen werden van zeer welkome gasten in dit land tot vijandige vreemdelingen. Dit was in scherpe tegenstelling met de periode vóór de oorlog, toen generaties Duitse families zich in België, vooral Antwerpen en Brussel, vestigden en enorm bijdroegen tot de economie, de handel, de kunst, de architectuur, de sport en de wetenschap. Aan de hand van enkele concrete families lichten wij dit toe. Daaruit blijkt dat er in de uitvoering van de sekwesterprocedure veel tegenstrijdigheden en onrechtvaardigheden vervat zaten. Niet iedereen werd op dezelfde manier behandeld. De grote mecenassen werden verjaagd en beroofd van al hun bezittingen en de toegang tot het land ontzegd. Het is een verhaal met veel vragen rond recht en onrecht. Bovendien zeer actueel gezien de vele mensen in ons land vandaag met dubbele nationaliteit. Datum 1 woensdagavond op 22 april om 20u Code ACT 343 Bijdrage 10 euro Spreker Monika Triest lic. kl. fil.

ELCKER-IK CENTRUM

7 

Duitse inval mei 1940: oorzaken en internationale achtergronden 1 Waarom verovert Hitler België 2 hoe verloopt de korte oorlog 3 de capitulatie of het begin van de koningskwestie Datum 1 donderdagnamiddag op 23 april om 13u30 Code ACT 344 Bijdrage 10 euro Spreker dr. Yvan Vanden Berghe, prof. em. geschiedenis, UA

Worden mannen echt overbodig? Reproductief kloneren werd bij wet verboden. Kloontjes van onszelf zullen er niet zo vlotjes komen. Therapeutisch kloneren is echter wel toegelaten. Wat is dat en wat zijn de mogelijkheden ervan? En klopt het dat mannen overbodig zullen worden in het voorplantingsverhaal? Een spannende lezing over de grenzen van de medische vooruitgang en de wetenschap. Datum 1 maandagavond op 27 april om 20u Code ACT 345 Bijdrage 10 euro Spreker Jacinta De Rouck, adviseur ethische en medisch-ethische thematieken studiedienst , Open Vld

Ons levenseinde vooraf plannen hoeft niet akelig te zijn. De wet op de patiëntenrechten en de euthanasiewet zorgen ervoor dat iedereen zijn of haar levenseinde plannen kan. We hebben een waaier aan keuzes: het stopzetten van een behandeling, goede pijnbestrijding, sedatie, palliatieve sedatie, palliatieve zorgen en zelfs euthanasie. De wetgever gaf aan de patiënt de kans om een voorafgaande zorgplanning op te stellen. Iedereen kan zijn eigen medische verhaal zelf bepalen, tot aan het einde toe. Spreken over ziek zijn en over de dood blijft een taboe en dat hoeft niet: je levenseinde zelf bepalen hoeft niet akelig te zijn! Datum 1 maandagavond op 1 juni om 20u Code ACT 346 Bijdrage 10 euro Spreker Jacinta De Rouck, adviseur ethische en medisch-ethische thematieken studiedienst , Open Vld

Rozenkruizers en vrijmetselaars Inzake de oorsprong van de vrijmetselarij (1717 – 1723) is vaak verwezen naar de mysterieuze Rozenkruisersbeweging. Ook later in 18de-eeuw is voor de ontwikkeling van de vrijmetselarij op het Europese vasteland (Duitsland en Oostenrijk met name) sprake geweest van gesloten genootschappen die werkten onder de naam van Gouden- en Rozenkruis. Er bleven verbanden bestaan, zij het dat die niet altijd heel duidelijk waren. De van elkaar verschillende organisaties kenden overigens een gescheiden ontwikkeling. En de 19de eeuw kende opnieuw een opflakkering van esoterische organisaties die, los van de vrijmetselarij, zich op de oude -historische-Rozenkruisersbeweging gingen beroepen. Vandaag bestaan er verschillende Rozenkruisersorganisaties die geheel onafhankelijk van de maçonnieke organisaties werken. Bij ons en in Nederland zijn ze bekend (en openbaar) onder de naam Lectorium Rosicrucianum (Internationale School van het Gouden Rozenkruis), met afdelingen o.a. in Antwerpen en Gent. In de twee lezingen wil de spreker vooral ingaan op de oorspronkelijke Broederschap der Rozenkruisers, die gesitueerd is in de vroege 17de eeuw (1614, 1615, 1616), met een doorwerking tot op het einde van diezelfde eeuw. Belangrijke godsdienstige wereldbeschouwelijke hervormers duiken op uit dat ver verleden: Johann Valentin Andreae, Samuel Hartlib, Jan Amos

8

ELCKER-IK CENTRUM

Komensky (Comenius), John Dee, Francis Bacon. In hun arbeid ontmoeten we de intrigerende intellectuele achtergrond van een ingrijpende wereldbeschouwelijke omwenteling in de westerse wereld. Spreker zal aanstippen hoe spirituele thema’s van deze in oorsprong Centraal-Europese broederschap, met vertakkingen in Engeland en Frankrijk, van invloed kunnen zijn geweest voor de ontplooiing van de speculatieve vrijmetselarij in Engeland. Tenslotte zal hij kort ingaan op het ontstaan in de tweede helft van de 18de eeuw, in Duitsland en Oostenrijk, van de ‘mysteriebond’ van de Gouden- en Rosenkruisers (officiële stichtingsdatum 1756). De bond inspireerde zich op een reeds in 1710 gepubliceerde tekst van een Duits alchemist en theoloog, Samuel Richter (Sincerus Renatus). De tekst had als titel: De waarachtige en volkomen bereiding van de filosofische steen (= ‘steen der wijzen’) door de Broederschap van de Orde van het Gouden- en Rozenkruis). De uitgesproken christelijke inspiratie van die ‘mysteriebond’ kan in verband gebracht worden met de nauwelijks verhulde christelijke inspiratie van een maçonniek ritueel met als naam Soeverein Prins van het Rozenkruis (met de bijhorende XVIIIde graad). Dit ritueel is onderdeel van de mondiaal meest gepratikeerde maçonnieke ritus, de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus die in de late 18de eeuw ontstond. Data 2 dinsdagnamiddagen op 28 april en 12mei om 13u30 Code ACT 351 Bijdrage 10 euro Spreker Ronald Commers, moraalfilosoof, publicist, prof. em. UGent

Kris Smet stelt haar boek voor: Liefde met alle geweld Taboedoorbrekend boek over geweld op vrouwen, vrouwen en agressie thuis. Eén van de vijf volwassen vrouwen in ons land wordt slachtoffer van geweld door haar partner. Binnen de familie kent geweld tegen meisjes en vrouwen veel andere vormen, van incest met een minderjarige dochter tot mishandeling van de bejaarde grootmoeder. Dit toenemend maatschappelijk probleem blijft doorgaans verborgen onder de mantel der liefde. Gewezen televisiejournaliste Kris Smet heeft zich altijd al ingezet voor vrouwenrechten. In dit boek geeft zij de slachtoffers een stem. Vrouwen vertellen schrijnende verhalen. Over kindermishandeling door vaders en moeders. Over incest door vaders, grootvaders, broers of andere familieleden. Over alle vormen van psychisch en fysiek partnergeweld. De auteur spreekt ook met profesKris Smet sionele hulpverleners, zoals (kinder)psychiaters en verantwoordelijken van vluchthuizen. Zij berichten over hun schokkende ervaringen met slachtoffers en daders. Kris Smet onderzoekt wat de politiek (niet) doet om het probleem aan te pakken, houdt de hulpverlening in Vlaanderen kritisch tegen het licht en helpt slachtoffers met praktische informatie over mogelijke opvang. ‘Kris Smet bouwde zich een reputatie op met gedegen informatieve en documentaire bijdragen’ – De Standaard Datum 1 woensdagnamiddag op 29 april om 13u30 Code ACT 347 Bijdrage 10 euro Spreker Kris Smet, voormalig televisiejournaliste 

Het beloofde land Van alle woorden in de joodse, religieuze geschriften zijn die over Het Beloofde Land de belangrijkste en tegelijk de meest beladen. Dit boek toont aan waarom van in de eerste religieuze verhalen over de Joodse identiteit tot in de nieuwsmedia van de 21e eeuw over Israël en het Midden-Oosten de drie woorden nooit van het toneel zijn verdwenen. Het boek vormt een mentale reis naar het Israël/Palestina uit de eeuwenoude Schrift en naar het Israël/Palestina van vandaag. De auteurs religie (David Dessin, Dennis Baert, Sylvain de Bleeckere) gidsen de lezer door een bijzonder belangrijk hoofdstuk van de joods-politieke theologie; ze introduceren ons tegelijk in  ELCKER-IK CENTRUM

9 

het joodse denken van Spinoza over Arendt tot Halbertal; ze dialogeren met ons over de ruimere thematiek van religie en moderniteit en confronteren ons via drie recente en relevante films met de dramatische actualiteit in het Beloofde Land Israël/ Palestina. Daarbij thematiseren de auteurs ook de actueel blijvende fenomenen holocaust, antisemitisme en moslimterrorisme. Datum 1 maandagnamiddag op 4 mei om 13u30 Code ACT 348 Bijdrage 10 euro Spreker Sylvain De Bleeckere, auteur

Het verloren koninkrijk

Een onthullend boek over een cruciale periode uit de geschiedenis van de Lage Landen Na een korte Belgische revolutie kwam er in oktober 1830 een einde aan het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Een onvermijdelijke wending in de geschiedenis, zo lijkt het nu, maar dan wordt geen rekening gehouden met de felle oppositie van de orangisten. Die beweging van Oranjegezinden uit de elite in Vlaanderen, Brussel en Wallonië stelde alles in het werk om weer aansluiting te vinden bij het Nederlandse koninkrijk. In Het Verloren Koninkrijk gaat Els Witte op ontdekkingstocht naar de wortels van het orangisme. Uit nauwelijks onderzochte archieven haalde zij veelzeggende correspondentie, die vaak in geheimschrift was opgesteld. Aan de hand van die bronnen weet Witte een rijkgeschakeerd en uniek beeld te schetsten van de orangistische organisaties, gedragscodes en strategieën. Ook werpt zij een licht op de druk beoefende Oranjecultus, die nog lang niet is doodgebloed. Els Witte is historica. Ze doceerde vanaf 1974 hedendaagse politieke geschiedenis aan de Vrije Universiteit Brussel. Van 1994 tot 2000 was Witte rector van de VUB en sinds 1988 is ze lid van de Koninklijke Academie van België. Eerder was zij de hoofdauteur van onder andere Politieke geschiedenis van België sinds 1830 (2007). Datum 1 dinsdagnamiddag op 5 mei om 13u30 Code ACT 349 Bijdrage 10 euro Spreker prof. dr. Els Witte, historica, ere-rector Vrije Universiteit Brussel

Els Witte

Vernieuwen om kansen te creëren In 2009 presenteerde een commissie van deskundigen een rapport over de noodzakelijke hervorming van het secundair onderwijs. Meer dan 5 jaar later is er nog niets gewijzigd, maar suggereren (internationale) studies dat het hoog tijd is om het secundair onderwijs te hervormen. Daarbij wordt verwezen naar de te hoge uitstroom van jongeren uit het secundair onderwijs zonder enige kwalificatie (diploma/attest ...) en naar de ongelijke kansen van jongeren. De sociaal-economische status van een leerling blijft in ons land nog zeer bepalend voor zijn kansen in het onderwijs (m.m. in de samenleving). Er zijn dus zeker redenen om te hervormen. Alleen structureel? Of moeten we diepgaander hervormen? Alleen in het secundair onderwijs? Of ook in het basisonderwijs en volwassenen- of hoger onderwijs? Maar ... is er wel ruimte voor diepgaande veranderingen in een onderwijslandschap dat in ‘schoolpactologische structuren en vrijheden’ gebetonneerd zit? Het antwoord op deze vragen heeft alles te maken met ‘het waarom’ van vernieuwingen. Vernieuwen of veranderen: het heeft alleen zin als het de kansen van jongeren om maximaal te kunnen genieten van onderwijs verbetert! Datum 1 dinsdagavond op 5 mei om 20u Code ACT 350 Bijdrage 10 euro Spreker Peter Michielsen, ere inspecteur -generaal onderwijs, Vlaamse Gemeenschap

Wij werken zonder subsidies. Alle giften en financiële steun zijn welkom op rek. nr.: IBAN: BE31 0010 5596 6955

10

ELCKER-IK CENTRUM

Het digitale universum Twintig jaar geleden gebeurde er in een garagebox in Seattle een klein mirakel. De toen dertigjarige Jeff Bezos besloot een onlineboekhandel te openen, Amazon.com. Vandaag is het een bedrijf met 89 miljard omzet en 154.000 medewerkers. Amazon.com heeft ook ons consumptiegedrag totaal veranderd, net als Google ons denken heeft aangepast. Die toegepaste technologische innovatie wordt verheerlijkt. Ze is goed, noodzakelijk en cruciaal voor onze welvaart. We leven in de beste der werelden! Maar klopt dat beeld wel? Internetscepticus Evgeny Morozov vindt in elk geval van niet. Hij veegt de vloer aan met ons ‘technosolutionism’. Jason Lanier gaat nog verder en spreekt over ‘digitaal maoïsme’ als een bedreigende ideologie. Jeremy Rifkin ten slotte voorspelt in zijn nieuwe boek The Zero Marginal Cost Society dat het internet de middenklasse zal doen verdwijnen. Er is straks eenvoudigweg geen werk meer. Tijd om even stil te staan bij wat technologie voor ons als denkende, werkende en spelende wezens echt betekent. Ook Heidegger, François Baudrillard, Émile Zola, Joseph Schumpeter en de Duitse onthaastingsgoeroe Hartmut Rosa hebben hier heel wat over te zeggen. Datum 1 maandagavond op 11 mei om 20u Code ACT 352 Bijdrage 10 euro Spreker Harold Polis is essayist en voormalig uitgever van Meulenhoff/Manteau en De Bezige Bij Antwerpen.

De erfenis van Napoleon Napoleon Bonaparte lijkt onuitwisbaar in het Europese collectieve geheugen gegrift, ook in het Belgische. Hij werd hier triomfantelijk onthaald in 1803, maar verloor nu tweehonderd jaar geleden in 1815 de ultieme slag bij Waterloo. Nadien vereenzaamde hij als balling op het godvergeten eiland Sint Helena. Hij stierf er zes jaar later. Het roemloze einde van de eerste Franse Keizer contrasteert met zijn naambekendheid vandaag. Deze paradox roept vragen op naar de betekenis van dit Franse fenomeen voor de wereldgeschiedenis of -anders uitgedrukt- naar de ‘erfenis van Napoleon’. Vandaar de analyse van Napoleon aan de hand van drie subvragen: Welke maatschappelijke erfenis kreeg Napoleon vanuit het verleden mee? Hoe is hij daarmee omgesprongen? En welke erfenis gaf hij aan het nageslacht door? Ook benieuwd naar de antwoorden? Datum 1 dinsdagavond op 12 mei om 20u Code ACT 353 Bijdrage 10 euro Spreker Benny Verheyden, gepensioneerd leraar geschiedenis, educatief auteur

Jain Cultureel Centrum Het jainisme is net als het hindoeïsme en het boeddhisme ontstaan op het Indische subcontinent. In India leven vandaag nog ongeveer vier miljoen jains, op een miljard inwoners. Het stereotypische beeld van de jaingemeenschap is dat van een rijke, puriteinse en weinig toegankelijke sekte. Nochtans hebben de jains een grote rol gespeeld in de geschiedenis van het subcontinent. Het is bijvoorbeeld voor een groot stuk aan hen te danken dat het vegetarisme zo’n twee millennia geleden een algemeen aanvaarde sociale praktijk werd. In het recente verleden hebben de jains een sterke invloed uitgeoefend op Mahatma Gandhi doordat hij hun basisnotie van geweldloosheid (ahimsa) heeft overgenomen. Geen enkele religie heeft meer de nadruk gelegd op geweldloosheid dan het jainisme. De Indiase gemeenschap in Antwerpen telt vandaag zo’n 350 families (1.300 mensen), die bijna allemaal leven en werken in de diamantsector en bijna allemaal jains zijn. Afspraak Laarstraat 20, 2610 Wilrijk om 18u45 Datum 1 woensdagavond 13 mei om 19u Code ACT 354 Bijdrage 10 euro Praktisch Wij zijn gebonden aan de strikte regels van het centrum, daarom kan je inschrijven en betalen tot ten laatste vrijdag 8 mei en niet later. ELCKER-IK CENTRUM

11 

Film: De Filippijnen, een atypisch Aziatisch land De Filipijnen is eigenlijk een atypisch land voor Azië. Niets doet hier denken aan bijvoorbeeld Thailand, China of Vietnam. Het land is een mix van de Verenigde Staten, katholicisme, vrolijkheid, zorgeloosheid, … eigenlijk maar een klein beetje Azië zoals we het verwachten. Maar ook een typisch ontwikkelingsland, klimatologisch en geografisch moeilijk gelegen met alle problemen die ermee gepaard gaan. Laten we een kijkje nemen in alle aspecten van de Filipijnse samenleving en de vele contrasten die een bezoek aan de Filipijnen meer dan de moeite waard maken. Datum 1 woensdagavond op 20 mei om 20u Code ACT 355 Bijdrage 10 euro Spreker Karel Corthals, filmmaker

Alva en de opstand in de Nederlanden Fernando Alvarez de Toledo, derde hertog van Alva (1507-1582), diende als officier en staatsman zowel Karel V als Filips II. Na de beeldenstorm van 1566 kwam hij als bevelhebber van de Spaanse troepen naar de Nederlanden. Het was zijn taak de rebellen te straffen en alle ketterij uit te roeien. Als landvoogd probeerde hij de absolute macht van zijn koning te vestigen door in de Nederlandse vorstendommen een gecentraliseerd bestuur en vaste belastingen in te voeren. De instelling van de Raad van Beroerten (de Bloedraad) gaf hem de legale basis om met harde hand op te treden. Alva faalde in zijn opdracht en keerde in 1573 naar Spanje terug. Zijn meedogenloos optreden bezorgde hem zowel bij tijdgenoten als bij latere generaties het odium van een bloeddorstige tiran. Maar zelfs in de Nederlandse historiografie heeft Alva als nationale boeman wel afgedaan. Men noemt hem nu ‘een beschaafd en beheerst hoveling’ en algemeen wordt erkend dat zijn leger het best geoefende en meest gedisciplineerde van het toenmalige Europa was. In een brief uit 1569 schreef hij over zichzelf: ‘Gehoorzaamheid in alles, ik weet niet wat men nog meer kan wensen.’ Datum 1 donderdagnamiddag op 21 mei om 13u30 Code ACT 356 Bijdrage 10 euro Spreker Herman De Kuyffer, dr. in de oude geschiedenis

Fernando Alvarez de Toledo

De politieke ordening van Europa sinds het Verdrag van Wenen van 1815 De nederlaag van Napoleon op 18 juni 1815 in Waterloo betekent niet alleen het einde van het Franse imperialisme, het betekent tevens het begin van een nieuwe ordening van Europa, zowel geografisch als politiek en ideologisch. De nieuwe heerschappijen zoeken voortaan een evenwicht tussen de moderne burgermaatschappij en de restauratie van de waarden van het ancien regime. Tegen die achtergrond voltrekt zich tegelijk de strijd tussen het opkomende liberalisme en de almacht van de natiestaten. Ook het nationalisme en het socialisme worden belangrijke medespelers op het politieke schaakbord. En in het spoor van de industriële revolutie en koloniale overheersing zullen de natiestaten hun geldingsdrang de vrije loop laten en tegen elkaar ten oorlog trekken. En tenslotte de geografische, de politieke en de ideologische kaart van Europa steeds opnieuw hertekenen. Datum 1 dinsdagnamiddag op 2 juni om 13u30 Code ACT 357 Bijdrage 10 euro Spreker Frans-Jos Verdoodt, dr. letteren en wijsbegeerte, em. hoogleraar (Antwerpen, Gent, Den Haag en Utrecht) Frans-Jos Verdoodt

12

ELCKER-IK CENTRUM

De wereld na 1945. Een overzicht van de internationale politiek Groot-Britannië (Churchill), de USSR (Stalin) en de Verenigde Staten van Amerika (Roosevelt) waren de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog. In Jalta (op de Krim) en in Potsdam (nabij Berlijn) kwamen zij in de periode februari-mei 1945 samen -De Gaulle (Frankrijk) werd na enige aandringen toegelaten tot de daaropvolgende conferenties- om het lot van de grote verliezer (Duitsland) te bepalen én om hun wederzijdse geopolitieke invloedssferen vast te leggen over de wereld. De VSA en de USSR verdeelden daar in feite de macht en de invloed over de wereld onder elkaar. Groot-Brittannië en Frankrijk mochten weliswaar een hap nemen uit het bezette Berlijn en vrijelijk hun atoomarsenaal vestigen, maar de grote wereldspelers waren zij niet langer meer. De USSR liet de Muur van Berlijn bouwen (tussen de USSRzone en de Westerse zones VSA, GB en Frankrijk), en het IJzeren Gordijn optrekken (tussen de Westerse wereld omheen de VSA enerzijds en de marxistische satellietstaten en bondgenoten van de USSR anderzijds). De VSA en de Westerse bondgenoten richten daarop de NAVO op en van de weeromstuit ontstond aan de ‘overzijde’ het Pact van Warschau. Daardoor ontstond een scherpe duale opdeling van de wereld tussen de marxistische wereld en de Westerse wereld, telkens met hun bondgenoten, in de rest van de wereld (Midden-Oosten, Azië, Afrika, Midden-Amerika). Men duidt die toestand meestal aan als de Periode van de Koude Oorlog. Na de val van de Muur en het slopen van het IJzeren Gordijn (1989) en het verdwijnen van de USSR (1991), palmde de Westerse wereld -via de uitbreiding van de EU en de NAVO-systematisch de landen in die vroeger tot de marxistische wereld hadden behoord. Tot grote frustratie van Rusland, dat de USSR had opgevolgd als wereldmacht. Intussen ontwikkelde zich een nieuw spanningsveld: dat tussen de ‘Heilige Oorlog’ (Jihaad) van de radicale islam en de westelijke wereld. Daarenboven ontwikkelen zich buiten die Westerse wereld enkele nieuwe economische grootmachten, de zogenaamde BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China). Ook de strijd om de grote energiebronnen (olie en aardgas) liep als een rode draad doorheen al die mondiale spanningen. Datum 1 dinsdagnamiddag op 9 juni om 13u30 Code ACT 358 Bijdrage 10 euro Spreker Frans-Jos Verdoodt, dr. letteren en wijsbegeerte, em. hoogleraar (Antwerpen, Gent, Den Haag en Utrecht)

Italië: een land met vele politieke gezichten Politieke instellingen in Italië

Wanneer men in Italië rondreist, ziet men vaak niet wat men ziet. Verblijft men in het fascinerende, maar vaak nogal ambachtelijke en slenterige zuiden, dan kan men zich nauwelijks indenken dat dit land behoort tot de kopgroep van de economische en industriële naties in de wereld. Verblijft men in het eveneens fascinerende, maar vaak jachtige en bedrijvige noorden, dan kan men zich niet voorstellen dat het leven in het centrum en het zuiden op sommige plaatsen nog bijna archaïsch is. In de Abruzen werd nog nauwelijks toeristisch verblijfscomfort uitgebouwd. Dat verbeterde er niet op toen de (voorheen zeer mooie) historische hoofdstad L’Aquila in 2009 bijzonder erg werd getroffen door een zware aardbeving. Er vielen toen 295 doden tijdens die zoveelste aardbeving in de geschiedenis van de stad. In Apulië leven sommige mensen nog in kabouterhuisjes. Sicilië is dan weer een staat-in-de-staat. De Amalfitaanse kust -tegenover het romantische eiland Capri- is een weelde van natuur en bouwkunst. Paestum is een Grieks eiland in Italië. En zo kan men nog een tijd doorgaan als men de zeer grote verscheidenheid van het centrum en het zuiden, de ‘Mezzogiorno’ , wil beschrijven. Want wij vermeldden Rome nog niet. En Napels…  ELCKER-IK CENTRUM

13 

En het politieke leven? Mussolini is er nog niet geheel vergeten, maar intussen functioneert er een democratie die zo democratisch dat zij weinig stabiel is. En het parlement… Woelige debatten onder kemphanen van volksvertegenwoordigers tegenover senatoren die bijna steeds erg bedaarde, oude lieden zijn die rustig hun tijd nemen om diep na te denken over wet en orde. En dan de twee echte staatshoofden die in Rome zitting hebben: een licht bejaarde katholieke paus en een bejaarde, meestal linkse, vrijzinnige president (de huidige president is 89 jaar, hij zal in de loop van 2015 aftreden). Hun verhouding is meestal opperbest. Datum 1 dinsdagnamiddag op 16 juni om 13u30 Code ACT 359 Bijdrage 10 euro Spreker Frans-Jos Verdoodt. dr. letteren en wijsbegeerte, em. hoogleraar (Antwerpen, Gent, Den Haag en Utrecht)

“Soefis, punkers en poëten. Een christen op reis doorheen islam” - Boekvoorstelling Drie jaar lang voerde de christelijke theoloog Jonas Slaats openhartige gesprekken met invloedrijke spirituele figuren en belangrijke artiesten uit de islamitische wereld. Van Pakistan tot New York sprak hij met imams, soefi’s, poëten, punkers en feministen om tot de ziel van de islam door te dringen. Zijn nieuwe boek bundelt zijn meest boeiende dialogen op het snijvlak van cultuur, maatschappij en religie. Tussen die gesprekken door worden kernaspecten van de islamitische traditie nader toegelicht en wordt hun plaats binnen de huidige debatten verduidelijkt. Tijdens de boekvoorstelling zal Jonas enkele passages uit zijn boek voorlezen en die gebruiken om een nieuw licht te werpen op verschillende aspecten van het huidige islamdebat. Wat is de sharia precies? Hoe zit dat nu met die jihad? Waar zitten de raakpunten tussen christendom en islam? Hoe komen we tot een breder begrip van de omwentelingen in de islamitische wereld? Voor wie zich dit soort vragen stelt is deze boekvoorstelling een sterke aanrader. Datum 1 woensdagavond op 6 mei om 20u Code ACT 360 Bijdrage gratis Spreker Jonas Slaats, filosoof, antropoloog en theoloog

Islam en liberalisme,  mogelijkheden en beperkingen

Jonas Slaats

Verhalenderwijs neemt Omar Nahas ons mee op een denkbeeldige reis binnen de wereld van de islam. Basisbegrippen worden uitgelegd en concrete voorbeelden worden besproken. We besteden aandacht aan veranderbare regels en vaste normen en waarden in het denken en het leven van moslims. We bespreken vervolgens de plaats van de islam in de samenleving, met name na de recente ontwikkelingen rondom radicale islam in het Midden-Oosten en de liberale antwoorden erop vanuit de islamitische hoek.  In het betoog van Omar zal er ruime mogelijkheid zijn om vragen te stellen en opmerkingen te delen. Omar is master in sociologie en arabistiek. Hij is islamdeskundige, schrijver en dichter. Dit zult u merken tijdens zijn betoog. Verwacht van hem geen hard debat met een politieke analyse, maar een aangename ontmoeting en veel persoonlijke verhalen. Datum 1 maandagnamiddag op 1 juni om 13u30 Code ACT 361 Bijdrage 10 euro Omar Nahas Spreker Omar Nahas, master in sociologie en arabistiek, islamdeskundige, schrijver en dichter

Wij werken zonder subsidies. Alle giften en financiële steun zijn welkom op rek. nr.: IBAN: BE31 0010 5596 6955

14

ELCKER-IK CENTRUM

Allemaal salafisten? Syriëstrijders, radicalisering, salafisme, jihad… Wie vandaag de dag een krant openslaat, stuit ongetwijfeld op één van deze termen. Maar wat is er nu eigenlijk aan de hand? De eerste stap om hier tijdens deze lezing een antwoord op te vinden, is een toelichting van het conflict in Syrië – de aanleiding van het actuele debat over radicalisering. Vervolgens wordt vanuit een algemeen kader bekeken hoe radicalisering plaatsvindt, en hoe dit er toe leidt dat jongeren als buitenlandse strijders naar oorlogsgebied trekken. Dit wordt tot slot vertaald naar de islamitische context, waarbij wordt toegelicht welk discours en welke ideologie gehanteerd worden door radicale groeperingen, en op welke manier zij hiermee afwijken van het normatieve islamitische gedachtengoed – dus hoe zij als radicaal beoordeeld kunnen worden. Hierbij zal aandacht besteedt worden aan de vraag of elke vorm van radicalisme per definitie een bedreiging is, welke kenmerken radicale islam heeft, en of en hoe men hiermee in dialoog kan treden. Datum 1 donderdagnamiddag op 11 juni om 13u30 Code ACT 362 Bijdrage 10 euro Spreker Jessika Soors, arabist en islamoloog

Bezoek aan Het Red Star Line Museum Het Red Star Line Museum nodigt ons uit op een bewogen reis in het voetspoor van de landverhuizers. We maken kennis met de passagiers en vergezellen hen op hun trip vanuit hun geboortedorp naar havenstad Antwerpen. Aan de kade wachten de oceaanstomers van de Red Star Line met bestemming nieuwe wereld. Even boeiende als persoonlijke verhalen vergezellen ons tijdens de overtocht. Aan de overzijde van de oceaan nemen we afscheid van bekenden. Een gids neemt ons mee op avontuur in het museum. Het wordt een spannende ontdekkingsreis in het voetspoor van de landverhuizers. Praktisch: max. 15 personen per groep. Inschrijven & betalen ten laatste 2 weken voor datum. *Elcker-Ik abonnement niet van toepassing Datum Adres Code Bijdrage

1 vrijdagnamiddag op 24 april om 13u45 inkomhal museum Red Star Line Museum Montevideostraat 3, 2000 Antwerpen (Eilandje) ACT 363 15 euro: gids & inkom inbegrepen* E-I Abonnement niet van toepassing

Datum Adres Code Bijdrage

1 dinsdagnamiddag op 19 mei om 14u45 inkomhal museum Red Star Line Museum Montevideostraat 3, 2000 Antwerpen (Eilandje) ACT 364 15 euro : gids & inkom inbegrepen * E-I Abonnement niet van toepassing

Begeleiding Stadsgids

ELCKER-IK CENTRUM

15 

FILOSOFIE Leesclub Streven De Leesclub Streven komt één keer per maand samen. Aan diegenen die al lid zijn wordt gevraagd hun lidmaatschap te vernieuwen. De groep blijft beperkt Voor wie nog geen lid is hierbij een uitnodiging om zich in te schrijven Het tijdschrift Streven brengt per maand vier à vijf uitgebreide artikels over allerhande maatschappelijke onderwerpen. Streven is een goudmijn (cfr.www.streven.archief) voor wie op de hoogte wil blijven van de laatste ontwikkelingen in zake filosofie, theologie, spiritualiteit, wetenschap en cultuur in het algemeen. Datum Code

1 woensdagvoormiddag op 22 april om 10u FIL 319

Datum Code

1 woensdagvoormiddag op 20 mei om 10u FIL 320

Datum Code Bijdrage

1 woensdagvoormiddag op 17 juni om 10u FIL 321 5 euro voor een exemplaar van het tijdschrift ‘Streven’

Begeleiders: een van de volgende personen: Anne-Marie Estor, André Truyman, Joppy Schiltz, Hugo Ongena

Tekst en uitleg Een nieuwe reeks filosofie die maandelijks plaatsvindt. De focus ligt op boeken en teksten. De deelnemers worden deskundig begeleid bij de kennismaking met min of meer befaamde leerstukken uit oude of meer recente klassiekers van de filosofie en dit aan de hand van de bronteksten (in het Nederlands). Velen zullen ooit gehoord hebben van de ‘onbewogen beweger’ van Aristoteles, van Descartes’ befaamde ‘Ik denk, dus ik ben’ of de strenge eisen van Kants ‘categorisch imperatief’. Maar wie heeft de teksten gelezen? Tekst en Uitleg is een uitnodiging om – soms moeilijke – bronteksten beter te begrijpen. De gekozen tekstfragmenten worden tijdens de bijeenkomsten ter beschikking gesteld. Alle delen van deze reeks kunnen onafhankelijk van elkaar gevolgd worden.

Nietzsche: Wat is voornaam?

Voorbij goed en kwaad (hoofdstuk 9) Friedrich Nietzsche probeert te denken ‘voorbij’ goed en kwaad: hij speurt naar de onverkwikkelijke oorsprong van fundamentele ideeën en idealen van onze Europese cultuur. Daardoor ondermijnt hij wat ook de grondslag van ons dagelijks leven en samenleven in Europa is: het christendom natuurlijk, maar ook moraal, wetenschap, kunst en zelfs democratie en gelijkheid en vrijheid. In de plaats daarvan stelt hij ‘voornaamheid’. Wat is dat voornaamheid? Wat is precies de oorsprong van onze idealen? En welke conclusies kunnen we trekken uit Nieztsches analyse en zijn verheerlijking van het aristocratische leven en de voornaamheid voor ons eigen al te menselijke bestaan? Op die vragen zoeken we een antwoord in het negende en laatste hoofdstuk , met als titel ‘Wat is voornaam’, uit Voorbij goed en kwaad (in de vertaling van Thomas Graftdijk) Datum 1 dinsdagavond op 28 april om 20u Code FIL 322 Bijdrage 10 euro Spreker prof. dr. Tim Heysse, Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, KU Leuven

Friedrich Nietzsche



16

ELCKER-IK CENTRUM

George Berkeley: Zijn is waargenomen worden Drie Dialogen tussen Hylas en Philonous

De Ierse bisschop en filosoof Berkeley hoort samen met Locke en Hume tot het klassieke Engelse empirisme. Hij knoopt aan bij de basisideeën van Descartes en Locke en probeert deze zo radicaal en consequent mogelijk verder te denken. Dit leidt in zijn filosofisch hoofdwerk The Principles of Human Knowledge tot een standpunt dat immaterialisme of subjectief idealisme wordt genoemd, en dat heel beknopt geformuleerd is in de leuze Zijn is waargenomen worden (esse est percipi). Berkeleys ideeën beïnvloedden Hume en Schopenhauer en bleven tot in de twintigste eeuw werkzaam, voornamelijk bij de wetenschapper en filosoof Ernst Mach. In zijn Drie Dialogen licht Berkeley zijn argumenten bijzonder helder in de vorm van een fictief gesprek toe om de talrijke misvattingen van zijn filosofie recht te zetten. Datum 1 dinsdagavond op 2 juni om 20u Code FIL 323 Bijdrage 10 euro Spreker dr. Joachim Leilich, prof. em. wijsbegeerte UA

George Berkeley

De andere kant van Kants Verlichtingsschrift I. Kant: Wat heet verlichting?

Kants Was ist Aufklärung? begint met de beroemde woorden: “verlichting is de bevrijding van de mens uit zijn zelfveroorzaakte onmondigheid”. Maar Kants tekst over verlichting is meer dan een poging om de eigenheid van een tijdvak te definiëren. Hoewel de tekst in de meeste edities maar enkele bladzijden beslaat, bespreekt Kant er een brede waaier aan thema’s. Hij analyseert de grenzen van gehoorzaamheid aan autoriteit, behandelt het belang van publiek debat en reflecteert over tolerantie en religieuze vrijheid. Deze sessie biedt de deelnemer inzicht de veelzijdigheid van Kants tekst. Datum 1 dinsdagavond op 23 juni om 20u Code FIL 324 Bijdrage 10 euro Spreker dr. Liesbet Vanhaute, Centrum voor Ethiek, UA

“Waarheid en Methode” H.G. Gadamer

Immanuel Kant

In een traditie binnen de filosofie, die ‘hermeneutiek’ wordt genoemd staat de vraag centraal wat moet worden verstaan onder ‘interpretatie’. Naast deze vraag, stelt de hermeneutiek daarmee samenhangende vragen aan de orde, als: wat gebeurt er in het proces van interpreteren? Wat kunnen we zeggen over de resultaten van het proces van interpretatie? Zijn die resultaten waar, en wat zouden we in dit verband onder waarheid moeten verstaan? Zijn die resultaten objectief? Enzovoorts… Het woord ‘hermeneutiek’ is afgeleid van het Griekse ‘hermeneuein’, dat verklaren of vertolken betekent. In dat Griekse woord vinden we de naam terug van Hermes, de boodschapper van de goden in de Griekse mythologie, die niet alleen boodschappen moest overbrengen naar de mensen, maar ook tot taak had die boodschap begrijpelijk te maken. Juist de laatste decennia heeft de hermeneutiek veel opgang gemaakt in de filosofische wereld en een belangrijke bijdrage daaraan is geleverd door de Duitse filosoof Hans-Georg Gadamer (1900-2002), onder meer met zijn meest bekende boek Waarheid en Methode (1960). In deze lezing wordt geprobeerd, de bijdrage van Gadamer aan de hermeneutische traditie te plaatsen in de context van deze traditie. Daarbij wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van deze traditie, maar ook aan Paul Ricoeur en Jürgen Habermas als critici van Gadamer. Datum 1 donderdagnamiddag op 30 april om 13u30 Code FIL 325 Bijdrage 10 euro Spreker Herman Simissen fac. cultuur- en rechtswetenschappen van de Open Universiteit, hoofdredacteur van het maandblad Streven Hans-Georg Gadamer

ELCKER-IK CENTRUM

17 

In de schaduw van de verlichting Waar sputtert de lang beloofde sprong van welvaart naar welzijn? Wat doet de angst voor welvaarts- en controleverlies met de westerse mens? Kunnen we met onze grijze hersencellen álle problemen -ook immateriële, psychische en maatschappelijke en ethische problemen-oplossen? Kan de huidige rationele benadering van mens en samenleving het welzijn en de moraliteit waarborgen? De westerse obsessie met controlisme en rationaliteit maakt dat we alle andere kennisbronnen zijn gaan kleineren. Met vervreemding en verzuring tot gevolg. Onze westerse maatschappij zit gewrongen in ‘de overdrive-ing van de rationaliteit en de bagatellisering van de relationaliteit’. Ambacht en meesterschap maken plaats voor de telegeleide instrumens. Volgens welzijnswerker Eddy Van Tilt maken we de cruciale vergissing dat de methodes van de positieve wetenschappen (die in de materiële wereld voor waanzinnige technologische realisaties en voor bergen welvaart hebben gezorgd) ook onze immateriële wereld zouden kunnen schragen en perfectioneren. Datum 1 dinsdagnamiddag op 26 mei om 13u30 Code FIL 326 Bijdrage 10 euro Spreker Eddy Van Tilt, psycholoog, criminoloog, auteur

Martha Nussbaum over politieke emoties Over emotionele politici wordt vaak smalend gedaan: ze zouden cinema verkopen, of zich laten meevoeren door irrationele instincten. Maar voor de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum is emotie helemaal niet tegengesteld aan rationaliteit. Sinds het begin van haar carriere als moraalfilosofe heeft ze een cognitieve emotietheorie verdedigd (ze zegt dat emoties een vorm van kennis belichamen). In haar nieuwste boek Political Emotions. Why Love Matters For Justice (vertaald als Politieke emoties. Waarom een rechtvaardige samenleving niet zonder liefde kan, 2013) argumenteert ze dat de veronderstelde tegenstelling tussen emoties en politieke correctheid evenmin correct is. Politiek heeft volgens haar net heel veel met emoties vandoen, en zo hoort het ook. Meer bepaald pleit Nussbaum ervoor dat we liefde een centrale rol toebedelen in politiek. Liefde is volgens haar immers de basis voor een rechtvaardige samenleving. Maar wat bedoelt Nussbaum met liefde? Moeten wij alle burgers van België graag zien? En kunnen we dat wel? Leidt liefde niet net tot partijdigheid en morele blindheid in plaats van tot rechtvaardigheid? Is er volgens Nussbaum ook plaats in de politiek voor de emoties kwaadheid, jaloezie en angst? Wanneer we haar theorie op de Belgische samenleving toepassen, rijst de vraag: Is er te weinig liefde in de Belgische samenleving? Zou de Belgische politiek emotioneler moeten worden? In deze lezing onderzoeken we het verschil tussen emotionele politici en politieke emoties, en vragen we ons in het bijzonder af welke rol liefde moet spelen in een rechtvaardige samenleving. Datum 1 woensdagnamiddag op 27 mei om 13u30 Code FIL 327 Bijdrage 10 euro Martha Nussbaum Spreker prof. dr. Katrien Schaubroeck, docent departement wijsbegeerte, UA

Emoties en verlangens Van Madame Bovary wordt wel gezegd dat ze niet zozeer verlangens koesterde, maar dat ze de emoties wilde ervaren die intreden wanneer verlangens vervuld worden. Ze wilde bijvoorbeeld niet een kind ter wereld brengen, maar de emoties voelen van het moederschap. Daarbij had ze een rozig beeld van die emoties, waardoor de praktijk van het moederschap nogal tegenviel. We kunnen hieruit de les trekken dat emoties en verlangens niet met elkaar verward dienen te worden. Over dat onderscheid gaat het in deze lezing. Datum 1 donderdagnamiddag op 28 mei om 13u30 Code FIL 283 Bijdrage 10 euro Spreker Frans Jacobs, prof. em. wijsgerige ethiek Univ. Amsterdam

18

ELCKER-IK CENTRUM

Charles Taylor Charles Taylor is een van de nog levende meest veelzijdige denkers. Zijn geschriften over multiculturalisme sluiten aan bij zijn politiek engagement. Met zijn magistrale studie Bronnen van het zelf trad hij op de voorgrond als een uiterst deskundige en originele ethicus. Zijn meest recente studie, waarop ingeleid wordt, draagt als titel Een seculiere tijd. Het betreft de volgende vraag: rond 1500 was iedereen in West-Europa als vanzelfsprekend katholiek. In onze tijd kijkt men verwonderd op wanneer iemand zich katholiek noemt. Vanwaar deze verandering? De inzichten van Taylor bevatten een vernieuwde kijk op de secularisatie. Datum 1 woensdagnamiddag op 6 mei om 13u30 Code FIL 328 Bijdrage 10 euro Spreker Koen Boey, prof. em. filosofie UA

Charles Taylor

WETENSCHAP Bezoek aan de grootste bio-energieplantage van de Benelux Sinds 2010 bestudeert het PLECO-onderzoekscentrum van de Universiteit Antwerpen een plantage van 100.000 snelgroeiende populieren. De populieren worden om de 2 jaar geoogst en verwerkt tot snippers die worden gebruikt voor de productie van groene warmte en/of groene elektriciteit. We bezoeken de plantage (met laarzen of stevige stapschoenen!) en de meetmast. Vanop deze meetmast worden de concentraties en uitwisselingen van 5 broeikasgassen opgevolgd. Er wordt informatie verschaft over de balans van broeikasgassen, over het energetisch rendement en over de haalbaarheid van hernieuwbare (bio-)energie.  Plaats van afspraak: Bosstraat 31, 9080 Lochristi. Gelieve zoveel mogelijk te carpoolen om het aantal auto’s ter plaatste te beperken  Datum 1 zondagnamiddag op 10 mei om 14u Code WET 303 Bijdrage 10 euro* Elcker-Ik abonnement is niet van toepassing Begeleiding Marilyn Roland, post-doctoraal onderzoeker UA

De kosmologie van Einstein en de aanpassingen van het kosmische model  Sinds de kosmologie van Einstein heeft het kosmische model al talrijke aanpassingen ondergaan. Aanpassingen die telkens beter aansluiten bij de waarnemingen. Het beeld is daardoor vrij complex geworden. Het ontrafelen ervan en de verschillende fasen duidelijk in beeld brengen, tot de huidige toestand, is het onderwerp van deze uiteenzetting. Data 2 donderdagnamiddagen op 4 en18 juni om 13u30 Code WET 304 Bijdrage 20 euro Spreker Charles Ramsdonck, , ingenieur elektronica

Albert Einstein

ELCKER-IK CENTRUM

19 

“Integratie, zit dat wel goed?” Wat bedoel je daarmee; hoe verliep het van prehistorie naar historie? ‘Kan je bloemkool met witte saus maken?’ Is dit wel de juiste vraag om te achterhalen of iemand goed geïntegreerd is in onze maatschappij (want men bedoelt bechamelsaus natuurlijk)? Waar hebben we het hier over, over maatschappij (en waar liggen de grenzen: in Antwerpen, Vlaanderen, België, Europa …) of over cultuur? Je kan proberen je er diplomatiek uit te praten met het antwoord dat het om onze multiculturele maatschappij gaat. Maar dat blijft vaag en onbehaaglijk. We voelen aan dat we er zo nog niet komen. Aanvoelen valt terug op onze geaardheid als mens. Om dit te begrijpen moeten we de lijn terugtrekken, over de historische tijden heen, naar ons prehistorisch verleden. Nu, in de 21ste eeuw, is er voldoende wetenschappelijk materiaal dat een beeld geeft van ons ‘natuurlijk’ gedrag als migrant tussen onze medemens en als medemens tussen migranten. ‘Nabestaanden’ zijn niet noodzakelijk fotokopieën; veelzijdig is wat anders dan eenzijdig. Vanuit evolutionair perspectief moeten we vaststellen dat heel wat mensen, beleidsmakers inbegrepen, een compleet foute invulling geven aan ‘integratie’ en dus ook aan hun beleid. Als hun beleid ook het onze wordt, loopt er iets fout en komen er botsingen van. Datum 1 woensdagavond op 24 juni om 20u Code WET 305 Bijdrage 10 euro Spreker Johan Mertens, prof. em. evolutionaire biologie, Univ. Gent

INFORMATICA Gebruik van Picasa Picasa is een gratis service van Google. Het is een programma om foto’s te bewerken zoals Photoshop. De foto’s kunnen in een online web album (Picasa Web Albums) worden gezet, afgedrukt, of via e-mail worden verstuurd. Het programma importeert automatisch foto’s uit digitale camera’s en kent net als andere fotobewerkingsprogramma’s diverse bewerkings-mogelijkheden waaronder bijsnijden, invoegen van tekst, rode ogen verwijderen, rechtzetten, helderheid en contrast bewerken, lichtintensiteit veranderen en kleurbalans wijzigen, enz. Daarnaast zijn er enkele extra’s, waaronder het maken van een fotocollage en een screensaver maken met eigen foto’s. Een concurrent van Picasa zijn Gimp en Flickr. Voorkennis: basiskennis van computer. Datum 2 maandagnamiddagen op 27 april en 4 mei om 13u30 Code JCO 526 Bijdrage 20 euro Lesgever Jos Vereecken

Hoe foto’s en filmpjes van camera naar computer Ik heb een fototoestel of camera gekocht maar weet niet hoe ik deze moet aansluiten. Hoe moet ik nu die foto’s in mappen zetten of een fotoalbum maken op mijn computer. Hoe een foto via mail versturen. Wat heb ik daar voor nodig zowel hardware (bv. kabel) als software(programma). Voor deze workshop kan u best uw toestel meebrengen. Datum 1dinsdagvoormiddag op 28 april om 9u30 Code JCO 527 Bijdrage 10 euro Datum Code Bijdrage Lesgever

20

1 woensdagnamiddag op 10 juni om 13u30 JCO 528 10 euro Jos Vereecken

ELCKER-IK CENTRUM

Tablet, is dat iets voor mij? Wat ga ik kopen een laptop of een tablet, wat is het meeste geschikte voor mij. Welke verschillen zijn er zowel in grote als met het besturingssysteem ( Apple, Androïd of Win 8) Of stelt u zich de vraag wat kan ik ermee doen? Op dergelijke vragen zullen we samen trachten een antwoord te geven. Voorkennis: geen Datum 1 dinsdagnamiddag op 28 april om 13u30 Code JCO 529 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

YouTube en Instagram YouTube is een website waar de gebruiker filmpjes kan publiceren, maar daarvoor zijn auteursrecht afstaat. De slagzin van de website is YouTube, Broadcast Yourself. De beste momenten van de wereld vastleggen en delen. Instagram is een snelle, mooie en leuke manier om je leven te delen met je vrienden en familie. Maak een foto of video, kies een filter om de look en feel te veranderen en plaats je creatie vervolgens op Instagram. Zo gemakkelijk is het! Je kunt alles zelfs delen op Facebook, Twitter, Tumblr en meer. Het is een nieuwe manier om de wereld te zien. Instagram is een gratis mobiele app om digitale foto’s of video’s uit te wisselen middels mobiele apparaten. De foto’s en video’s kunnen digitaal gefilterd worden en uitgewisseld op sociaalnetwerksites, zoals die van Instagram zelf. Instagram levert in tegenstelling tot de standaard langwerpige foto’s van mobiele telefoons (met een beeldverhouding van 4:3) vierkante foto’s af, net als de Kodak Instamatic en de Polaroidcamera. Datum 1 vrijdagvoormiddag 5 juni om 9u30 Code JCO 552 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

Gebruik van een tablet Een tablet hoeft niet onder te doen voor een ultrabook, of een laptop. Met moderne tablets kan je bijna alles wat je op een ‘gewone’ computer ook zou kunnen doen: e-mailen, websurfen, gamen, brieven tikken, muziek luisteren, internetbankieren, videobellen, films bekijken. Door zijn vorm en techniek is een tablet ook geschikt voor ‘nieuwere’ toepassingen als: het lezen van elektronische boeken en tijdschriften, games waarbij je met bewegingen van de tablet het spel kunt besturen. Maar hoe werkt dit allemaal? In de tweede les wordt er uitgelegd hoe je apps moet downloaden, verwijderen. Welke instellingen, aansluitingen er zijn, hoe je mappen moet creëren enz… Eigen tablet meebrengen, geen iPad!! Voorkennis: geen Datum 2 dinsdagnamiddagen op 5 en 12 mei om 13u30 Code JCO 530 Bijdrage 20 euro Datum Code Bijdrage Lesgever

2 woensdagnamiddagen op 17 en 24 juni om 13u30 JCO 531 20 euro Jos Vereecken

ELCKER-IK CENTRUM

21 

iPad van Apple Het gebruik van een Apple iPad voor beginners. Eigen iPad meebrengen. Data 2 maandagnamiddagen op 11 en 18 mei om 13u30 Code JCO 532 Bijdrage 20 euro Data Code Bijdrage Lesgever

2 vrijdagnamiddagen op 5 en 12 juni om 13u30 JCO 533 10 euro Jos Vereecken

Windows 8 Bijna dertig jaar nadat de eerste versie van Windows uitkwam, verandert Windows 8 de interface van onze computers behoorlijk drastisch. Vanaf nu spreek je ook niet meer over programma’s, maar over apps. De grens tussen ‘gewone’ computers en tablets en smartphones vervaagt dus. Omdat de overstap niet vanzelfsprekend is en het nieuwe besturingssysteem heel wat leuke mogelijkheden met zich meebrengt, laat ik je stapsgewijs kennis maken met Windows 8. In deze workshop tonen we hoe je inlogt, enkele instellingen aanpast en programma’s installeert. Zo kan je alvast aan de slag met Windows 8. Voorkennis: kennis van de computer Datum 1 dinsdagvoormiddag op 12 mei om 9u30 Code JCO 534 Bijdrage 10 euro Datum Code Bijdrage Lesgever

1 maandagnamiddag op 15 juni om 13u30 JCO 535 10 euro Jos Vereecken

Virussen en antivirusprogramma’s Wat zijn virussen? Moet ik een antivirusprogramma installeren op mijn computer en waarom? Tegenwoordig worden we meer en meer belaagd door ‘beestjes’ die onze computer binnendringen. Maar wat is een computervirus eigenlijk en hoe functioneert het? Hoe kunnen we deze voorkomen, welke antivirussoftware kan ik gebruiken? Wat is spam, spyware, malware …. ? Is het sproeien of snoeien? Voorkomen is beter dan genezen. Voorkennis: kennis van de computer Datum 1 woensdagnamiddag op 13 mei om 13u30 Code JCO 536 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

Gebruik van Outlook en e-mail E-mail, chat, MSN, Google, browsers, hebben te maken met het internet. Mail, Live Mail of Outlook de configuratie en handelingen voor het beheer van je mail, agenda, planning en contactpersonen. Hoe kan ik foto’s in bijlage mee versturen. Delen van de informatie en je agenda met andere. Datum 1 dinsdagvoormiddag op 19 mei om 9u30 Code JCO 537 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

22

ELCKER-IK CENTRUM

Tablet- Intensieve cursus voor 3 deelnemers Heb je een tablet en maar je kan het nog niet optimaal gebruiken? Heb je geen zin om in een volle klas les te volgen? Je kan deel nemen aan de intensieve cursus en al je vragen worden beantwoord! Eigen tablet meebrengen *Geen iPad *Abonnement niet van toepassing Datum 1 dinsdagnamiddag op 19 mei om 13u30 Code JCO538 Bijdrage 25 euro Datum Code Bijdrage Lesgever

1 maandagnamiddag op 22 juni om 13u30 JCO539 25 euro Jos Vereecken

PowerPoint 2010 presentatie voor beginners Het ontwerpen en maken van eenvoudige presentaties, invoegen en opmaken van teksten en foto’s. Diavoorstellingen maken. Animaties eraan toevoegen. In elkaar laten vloeien van dia’s. Kortom het maken van een slideshow. Voorkennis: basiskennis van computer hebben Data 2 woensdagnamiddagen op 20 en 27 mei om 13u30 Code JCO 540 Bijdrage 20 euro Lesgever Jos Vereecken

Inleiding tot Twitter en bloggen Sociale netwerksite is een website die gebruikers een profiel laat aanmaken, die ze vervolgens kunnen koppelen aan de profielen van anderen binnen hun eigen sociaal netwerk. Deelnemers kunnen berichten sturen naar contacten, foto’s, video’s en internetlinks delen. LinkedIn richt zich wat op de zakelijke markt. Twitter is het maken van snelle en korte berichten. Tijdens deze cursus maken wij kennis met paar van deze sociale netwerksites. In praktijk gaan wij vooral aandacht schenken aan onze privacy en de instellingen van deze nieuwe vorm van samenleving. Datum 1 vrijdagnamiddag op 22 mei om 9u30 Code JCO 541 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

Help, mijn computer gaat trager werken Hoe komt het dat met de tijd en of plotseling mijn computer trager gaat werken? Moet ik nu een nieuwe kopen of kan ik dit verhelpen? Het veilig installeren en verwijderen van programma’s. Hoe veilig is illegale software in het gebruik? Hier geven we u enkele tips en trucs om uw computer veiliger en beter te laten functioneren. Hoe kunnen we kleine hardware probleempjes zelf oplossen? Dit zijn maar enkele voorbeelden van wat we bespreken en wat we zelf kunnen doen in deze workshop. Datum 1 vrijdagnamiddag op 22 mei om 13u30 Code JCO 542 Bijdrage 10 euro Datum Code Bijdrage Lesgever

1 vrijdagnamiddag op 19 juni 13u30 JCO 543 10 euro Jos Vereecken

ELCKER-IK CENTRUM

23 

Apps Apps zijn in het leven geroepen om het de gebruiker makkelijker te maken. Ze kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden om snel informatie te raadplegen. Inhoudelijk kunnen apps variëren van sport-, weer- of nieuwsapplicaties tot toepassingen met betrekking tot internetbankieren, amusement, boeken, fotografie, koken, muziek, lifestyle, onderwijs, routenavigatie, spelletjes en het bedrijfsleven. Bedrijven kunnen bepaalde diensten via een app beschikbaar stellen. Een app kan dan worden ingezet om de bestaande dienstverlening van een bedrijf te ondersteunen, maar ook om een merk te versterken Datum 1 vrijdagvoormiddag op 29 mei 9u30 Code JCO 544 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

SOS computer en practicum Hier kunt u terecht voor persoonlijke vragen in verband met uw computer en het gebruik ervan. Wij doen geen herstellingen, maar kunnen u met zoveel mogelijk expertise helpen tot een oplossing te komen. Datum 1 vrijdagnamiddag op 29 mei om 13u30 Code JCO 545 Bijdrage 10 euro Datum Code Bijdrage Lesgever

1 vrijdagnamiddag op 26 juni om 13u30 JCO 546 10 euro Jos Vereecken

Gebruik van Google + back-up op het internet, gebruik van een Cloud, surfen en wat is het verschil met intranet. Google is meer dan surfen en iets opzoeken. Gericht iets gaan opzoeken, boeking van een reis, hotel enz. Hoe maken we een routeplanning met MAPS? E-mail, afbeeldingen, vertalingen enz…We maken kennis met I-Cloud, back-up op internet en zoveel meer dat Google doet. Voorkennis: basiskennis van computer hebben en van de werking van Windows. Data 2 maandagnamiddagen op 1 en 8 juni om 13u30 Code JCO 547 Bijdrage 20 euro Lesgever Jos Vereecken

Excel 2010 voor beginners Excel is het populaire rekenprogramma van Microsoft Office. We maken van onze (cijfer-) gegevens een overzichtelijk en samenhangend geheel. Hoe kunnen we ze opslaan en nadien terug opvragen? Werkbladen aanpassen en afdrukken. Het gebruik van eenvoudige formules en basisfuncties. Grafieken maken. Werken met selecties, filters en sorteren van gegevens. Voorkennis: basiskennis van computer hebben Data 3 dinsdagnamiddagen op 2, 9, 16 juni om 13u30 Code JCO 548 Bijdrage 30 euro Lesgever Jos Vereecken

24

ELCKER-IK CENTRUM

I pad- Intensieve cursus voor maar 3 deelnemers Heb je een i pad en maar je kan het nog niet optimaal gebruiken? Heb je geen zin om in een volle klas les te volgen? Je kan deel nemen aan de intensieve cursus en al je vragen worden beantwoord! Eigen i pad meebrengen *Abonnement niet van toepassing Datum 1 woensdagvoormiddag op 3 juni om 9u30 Code JCO 549 Bijdrage 25 euro Lesgever Jos Vereecken Datum Code Bijdrage Lesgever

1 dinsdagnamiddag op 23 juni om 13u30 JCO 550 25 euro Jos Vereecken

Inleiding tot Facebook Sociale netwerksite is een website die gebruikers een profiel laat aanmaken, die ze vervolgens kunnen koppelen aan de profielen van anderen binnen hun eigen sociaal netwerk. Deelnemers kunnen berichten sturen naar contacten, foto’s, video’s en internetlinks delen. Zo is Facebook enorm populair. Tijdens deze cursus maken wij kennis met paar van deze sociale netwerksite. In praktijk gaan wij vooral aandacht schenken aan onze privacy en de instellingen van deze nieuwe vorm van samenleving. Datum 1 woensdagnamiddag op 3 juni om 13u30 Code JCO 551 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

Veilig surfen op het internet Wat dien ik te weten. Hoe veilig is surfen, chatten en weblogs. Op welke manier moeten we met het internet leren omgaan. Hoe kunnen we ingrijpen. Moeten we wel ingrijpen. Al dan niet een computer op de kinderkamer. Allemaal vragen van onzekerheid waar we via bepaalde richtlijnen en ervaring een weg in trachten te vinden. Datum 1 vrijdagvoormiddag op 12 juni om 9u30 Code JCO 553 Bijdrage 10 euro Lesgever Jos Vereecken

TALEN Spaans derde reeks voor beginners ‘Deze lessen zijn bedoeld voor cursisten die reeds ongeveer 40 uur Spaans hebben gevolgd. Wat je moet kunnen is aan de receptie verkrijgbaar. ‘Er zal gewerkt worden met het handboek “Español en Marcha 1” dat het niveau A1 van het Europese referentiekader voor talen dekt. De lessen worden gegeven met de nadruk op spreken. Datum 8 maandagavonden op 27 april, 4, 11, 18 mei 1, 8, 15, 22 juni om 19u Code TAA 120 Bijdrage 64 euro Spreker Dolores Utrera

ELCKER-IK CENTRUM

25 

Spaans Niveau A2 Datum Code Bijdrage Spreker

9 dinsdagavonden op 28 april, 5, 12, 19, 26 mei 2, 9, 16, 23 juni om 19u TAA 121 72 euro Dolores Utrera

Duitse conversatie Lessenreeks Duits voor wie die taal wat wil bijspijkeren. Op een gezellige manier besteden we aandacht aan verschillende aspecten van taal en dagelijks leven. Enige basiskennis is een voordeel, maar geen vereiste. Bij elke les horen leuke filmpjes. Wat denk je van: leven in Duitsland en woordenschat, eenvoudige tekstjes, veel dialogen, verhaaltjes met ondertitels, prettige plaatjes voor oefeningen, schlagers uit de oude doos? Bij elke les hoort trouwens een bundeltje dat u voordien via mail toegestuurd krijgt. Data 5 woensdagnamiddagen op 29 april, 6, 13, 20, 27 mei om 13u30 Code TAA 122 Bijdrage 40 euro Lesgever Marc Becquert

Portugees gevorderden Deze lessen zijn voor de cursisten die Portugees deel 1 al reeds gevolgd hebben. Data 8 maandagavonden op 27 april, 4,11,18 mei 1,8,15,22 juni om 19u Code TAA 123 Bijdrage 64 euro Lesgever Bernardino Amaro

Instroomcursus Arabisch Deze cursus is open voor alle niveaus studenten die het Arabisch alfabet al goed kennen.  In de cursus wordt  aandacht besteed aan lees-, spreek- en schrijfvaardigheid en aan de grammatica. We gebruiken het boek ayyuha t-talib... handboek voor het modern standaard Arabisch. Naast dit boek krijgen de studenten aanvullende oefeningen. Zo wordt rekening gehouden met het niveauverschil tussen de deelnemers. Er wordt geoefend door vragen te stellen en te reageren op beeldmateriaal. Aan het einde van de cursus hebben alle deelnemers een eigen woordenschat opgebouwd om verder hun taalverwerving te ontwikkelen.  De methodiek is ‘ervarend leren’. Dat is leren door de taal te gebruiken in betekenisvolle situaties. Iedere sessie bestaat uit kennis en vaardigheid. zie ook op facebook: Oefenkans Arabisch met Omar Nahas.  Data 9 dinsdagavonden op 28 april 5,12,19,26 mei 2,9,16,23 juni om 19u Code TAA 124 Bijdrage 72 euro Lesgever drs. Omar Nahas, arabistiek en sociologie Univ. Nijmegen en A’dam

Russisch voor gevorderden (vervolg) Data Code Bijdrage Lesgever

26

10 avonden op donderdag 23, 30 april,7,21,28,mei 4,18,25 juni en op maandag 15, 22 juni om 19uur TAA 125 80 euro Maya Buhbinder, beëdigd vertaler-tolk

ELCKER-IK CENTRUM

KUNST & CULTUUR Het maandelijks meesterwerkje Een keer per maand bezoeken we het grote imaginaire museum van de Westerse kunst.  U wordt er uitgenodigd om een meesterwerk te ontdekken. Dat kan een gebouw, beeld, schilderij of voorwerp zijn. We kijken samen met aandacht naar het werk en proberen te verstaan wat het ons te zeggen heeft. Zo kan een kennismaking een echte ontmoeting worden. Om niet helemaal verloren te lopen in dit grote imaginaire museum, zal onze reis door de tijd chronologisch verlopen.

Malevitsj, Zwart vierkant op wit, 1915 Datum Code Bijdrage

1 maandagnamiddag 27 april om 14 u KC 344 10 euro

Magritte, La trahison des images, 1929 Datum Code Bijdrage

1 maandagnamiddag18 mei om 14 u KC 345 10 euro

Jackson Pollock, Autumn Rhythm, 1950 Datum Code Bijdrage Spreker

1 maandagnamiddag 22 juni om 14 u KC 346 10 euro Kristin De Glas, kunsthistorica

Curtain up! Een verrijkende kijk in de wereld van de opera Opera is een zeer aantrekkelijke muziekgenre en veel componisten hebben dan ook schitterende operas geschreven. Op een boeiende manier ,met klank en beeld, worden de hoogtepunten uit de operageschiedenis toegelicht. Deze lezingen zijn ideaal voor iedereen die meer wil weten over de geschiedenis van het fonomeen opera en over de betekenis en achtergronden van de belangrijkste operas.

Christoph Willibald Gluck ( 1714- 1787) en de hervorming van de opera Deze componist mag zeker niet ontbreken in onze reis doorheen de operageschiedenis. Nog vorig jaar werd zijn 300ste verjaardag gevierd. Christoph Willibald Gluck word beschouwd als een groot hervormer op operagebied. Mozarts leermeester wou niets meer weten van de opera van zijn tijd. Hij luidde een nieuwe fase in de operageschiedenis in. Gluck maakte definitief  komaf met enkele mistoestanden in de toenmalige barokopera zoals te complexe verhaallijnen en de muzikale tirannie van solozangers. De partituur van zijn opera Alceste bevat het wereldberoemde voorwoord waarin hij zijn  opzet verduidelijkt. Zijn opvattingen sluiten opnieuw aan  bij de ideeën van Claudio Monteverdi. Gluck wenste de muziek weer in dienst van het drama te stellen. Christoph Willibald Gluck

ELCKER-IK CENTRUM

27 

In zijn eerste reformopera Orfeo et Euridice (1760) primeerde het drama en was vocale acrobatiek, dat in  opera seria ten tijde van Händel heel populair was, helemaal uit den boze. Uiteindelijk horen we weer geloofwaardige mensen met hun sterke en zwakke eigenschappen. Het muziekdrama werd daarmee in ere hersteld. Het grootste deel van deze lezing zullen we ons dan ook toeleggen op dit baanbrekend werk. Datum 1 vrijdagnamiddag op 8 mei om 13u30 Code KC 347 Bijdrage 10 euro

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791): van wonderkind tot dramaturg Mozart is opera. In zijn korte leven van 35 jaar schreef Mozart 22 opera’s in een verscheidenheid aan genres: het ‘Singspiel’, de ‘opera buffa’ en de ‘opera seria’. Mozart was een echte theatervakman , muziekdramaturg en had een instinct voor eerlijke menselijke emoties. Zijn operapersonages voldeden heel vaak niet aan de heersende opvattingen over bijvoorbeeld rangen en standen en andersdenkenden. Le Nozze di Figaro is de eerste opera waarvan de handelingen in de eigen tijd speelt en een realisme betracht dat zelfs de zeden van die tijd op het toneel brengt. We maken ook kennis met Lorenzo Da Ponte, librettist voor Mozarts drie sublieme opera’s: Le Nozze de Figaro, Cosi fan tutte en Don Giovanni. Die drie opera’s hebben de muziekgeschiedenis grondig veranderd. Mozart was echter geen vernieuwer naar de vorm, maar naar de inhoud.  We analyseren deze opera’s tegen de achtergrond van de periode van de verlichting. Mozart was ook een vrijmetselaar en zijn laatste opera ‘ Die Zauberflöte’ is zijn beroemdste werk dat door de vrijmetselarij is geïnspireerd. Deze lezing kunnen we absoluut niet eindigen zonder ook daar dieper op in te gaan. Een echt feest voor het oor! Datum 1 vrijdagnamiddag op 12 juni om 13u30 Code KC 348 Bijdrage 10 euro Spreker Ria De Witte, opera kenner

De zaak Schubert ‘Franz Schubert is de meest getalenteerde componist uit de hele muziekgeschiedenis.’ Een uitspraak als deze kan je absurd vinden, of belachelijk of nergens op slaand. Ten slotte kennen we toch allemaal Bach, Mozart, Beethoven… En waren er ook Josquin, Lassus, Monteverdi, Händel, Brahms, Mahler, Bartok… En toch! Distilleerde de tijd wel het juiste beeld over Schubert? De spreker ziet redenen om te beweren dat de geschiedenis Schubert op zijn minst drie keer onheus heeft behandeld. Kom mee dit raadsel oplossen en verzamel onderweg menig onvergetelijk stuk. Voor op dat onbewoond eiland, weet je wel. Datum 3 woensdagnamiddagen op 3,10,17 juni om 13u30 Code KC 349 Bijdrage 30 euro Spreker Jan Van Gassen, muziek kenner

Franz Schubert

Pablo Picasso (1881-1973): Leven en werk Als kind ontwierp deze Spaanse kunstenaar al zeer mooie dingen en dat is hij blijven doen tot op hoge leeftijd. Hij is bekend door schilderijen, beeldhouwwerken, keramiek, tekeningen. Zijn meest gekende werk is ‘Guernica’. Zijn werk kende veel periodes. Dis is geen kunsthistorische benadering maar een verhaal van leven en werk. Datum 1 maandagavond op 8 juni om 20u Code KC 350 Bijdrage 10 euro Spreker Herman Plasmans, kunstenaar

Herman Plasmans

28

ELCKER-IK CENTRUM

Bezoek aan St.-Carolus-Borromeus kerk ‘Een hemel op aarde’, ‘het achtste wereldwonder’... Men kwam in de 17de eeuw woorden te kort voor deze kerk die op een Italiaanse piazza lijkt te staan. St.-Carolus-Borromeus, de enige echte barokkerk van Antwerpen, werd gebouwd voor en door de jezuïeten. Zij bouwden niet zomaar een kerk maar een heel complex bestaande uit klooster, kerk, school, plein en verenigingsgebouw. Daarvoor werd een rui overwelfd, een straatje opgeheven en een plein aangelegd. De jezuïeten zagen het groots. ‘Een marmeren tempel’ werd de kerk genoemd. Zij kostte ook vijf maal zoveel als een normale kerk van die tijd. Rubens kreeg een enorme opdracht voor de decoratie. Liefst 42 schilderijen moest hij maken. Jammer genoeg vielen zij bijna allemaal ten prooi aan de brand van 1718. Al heeft deze kerk in de loop der tijden veel van haar artistieke decorum verloren, zij blijft een ware kunsttempel. Datum 1 zaterdagnamiddag op 9 mei om 14u Adres ingang kerk, Hendrik Conscienceplein 12, 2000 Antwerpen Code KC 351 Bijdrage 10 euro* Elcker-Ik abonnement is niet van toepassing Gids Paul De Backer, lic. geschiedenis en stadsgids

Wandeling: De Tentoonstellingswijk De Tentoonstellingswijk is de zone tussen de Jan Van Rijswijcklaan, de ring, de Kolonel Silvertopstraat en de Boomse steenweg. Ze is genoemd naar de wereldtentoonstelling die daar in 1930 werd gehouden. De straten van nu volgen nog grotendeels het tracé van die van de expositie. Op onze wandeling maken we kennis met verschillende bouwstijlen: Nieuwe Zakelijkheid, Art Déco en hedendaagse architectuur. Eengezinswoningen wisselen af met flatgebouwen, brede lanen en groen. Er is verscheidenheid en harmonie. De wandeling vertelt ook over de 20ste eeuwse politieke en culturele geschiedenis van Antwerpen. We bezoeken ook het Kielpark, vroeger de begraafplaats van de stad. We vertrekken aan de Christus Koningkerk (Jan de Voslei). Gemakkelijk te bereiken met trams 2 en 6. Datum 1 zaterdagnamiddag 20 juni om 14u30 Code KC 352 Bijdrage 10 euro * Elcker-Ik abonnement is niet van toepassing Gids Paul De Backer, lic. geschiedenis en stadsgids

En als jij eens Tele-Onthaal wilt bellen? Elk jaar bellen er zo’n 35.000 mensen naar het nummer 106. Dat is het nummer van Tele-Onthaal Antwerpen. Ze willen met iemand praten, over hun angsten en zorgen. Wij bellen nu naar jou. Kan je ongeveer zes uur per week vrij maken om te luisteren naar de mens aan de andere kant van de lijn? Wij vragen geen diploma’s. Wel eerlijke betrokkenheid en serieuze inzet. Wil je eerst eens kennismaken via een persoonlijk gesprek: bel dan het nr.van ons secretariaat 03/216.04.47 of schrijf naar: Tele-Onthaal Antwerpen, postbus 246, 2000 Antwerpen of mail naar [email protected]

ELCKER-IK CENTRUM

29 

450 jaar stadhuis. Een blik in de ziel van een levend monument Hebt u ooit zoals de Sint op ‘t Schoon Verdiep gestaan? Of wilde u altijd al de collegezaal van dichtbij bekijken? Het stadhuis zet een jaar lang de deuren open voor u. Op 27 februari 2015 blaast het stadhuis van Antwerpen 450 kaarsjes uit. Een verjaardag die niet onopgemerkt voorbij mag gaan. Daarom zet het stadhuis een jaar lang de deuren open voor nieuwsgierige bezoekers. Laat u verwonderen door de statige zalen van ’t Schoon Verdiep en de industriële stijl van de tweede verdieping. Terwijl u de statige trap van architect Bourla afdaalt, neemt de gids u mee in het verhaal van het stadhuis.

Unesco Werelderfgoed Dit renaissancegebouw is het enige stadhuis op de lijst van Unesco Werelderfgoed dat de originele functie nog bekleedt. 2015 biedt een unieke kans om het stadhuis binnenin te ontdekken. Vanaf 2017 sluit het stadhuis de deuren voor een restauratiebeurt. Afspraak: Antwerpen Toerisme en Congres, Grote Markt 13, 2000 Antwerpen Datum 1 zondagnamiddag op 31 mei om 12u45 Code KC 353 Bijdrage 15 euro * Elcker-Ik abonnement is niet van toepassing Datum Code Bijdrage Gids

1 woensdagnamiddag op 24 juni om 12u45 KC 354 15 euro * Elcker-Ik abonnement is niet van toepassing Stadsgids

Een koor op Elcker-Ik Samen zingen, dat is onze wens, al lang. Volksliederen, Kunstliederen zingen, teksten samen lezen. Wij vroegen het aan Sylvia Traey om ons hierbij te stimuleren. Spontaan liederen zingen als herbronning voor ieders drukke leven. Vóórkennis is niet vereist, liefde voor het zingen wel. Iedereen is welkom. Max 15 deelnemers. Deelname is gratis, inschrijven is verplicht. Data 4 vrijdagnamiddagen beginnen op 8, 22 mei en 5,19 juni van 16u15 tot 17u Code KC 355 Bijdrage gratis Begeleiding Sylvia Traey, pianiste, laureate van de Koningin Elisabethwedstrijd

SPIRITUALITEIT & religie Religie als een constructie Het gebruik van de term ‘geopenbaarde religie’ heeft geleid tot het misverstand dat een religie één massief geheel vormt met één enkele oorsprong. In feite bestaat een religie, zoals het christendom, uit vele componenten, om te beginnen uit een mensbeeld, een wereldbeeld en een godsbeeld. Die componenten zijn nodig voor de geleidelijke constructie van een (religieuze) levensbeschouwing die volledig is en daarom ‘geloofwaardig’ kan zijn. Tussen die componenten bestaan echter spanningen die de geloofwaardigheid van die levensbeschouwing kunnen aantasten en aan de basis liggen van vele oude en nieuwe controversen. Dientengevolge is de (religieuze) levensbeschouwing een onvoltooide constructie die zich altijd verplicht ziet bij te leren. Datum 1 woensdagavond op 29 april om 20u Code HR 355 Bijdrage 10 euro Spreker dr. Guido Dierck, prof. em. politieke en sociale wetenschappen, UA

30

ELCKER-IK CENTRUM

Waar liggen de evangelies? Ontstaan en vroege geschiedenis van het Christendom Waar liggen de evangelies? Voor de meeste mensen, gelovigen en ongelovigen, liggen de teksten uit het Nieuwe Testament, maar ook die uit het Oude Testament, ergens opgeslagen. Misschien denken velen dat die ergens in een kluis in het Vaticaan liggen? Of op een geheime locatie? Niet dus. Maar waar zijn die teksten dan? Een vervolmaking van de lezingenreeks die in de winter van 2015 is doorgegaan. Datum 1 maandagavond op 4 mei om 20u Code HR 356 Bijdrage 10 euro Spreker Willie van Peer, Ph.D, prof. intercultural hermeneutics, Univ. München Willie van Peer

Slachtoffers van oorlogsgeweld en de lijdende Christus Sinds mensenheugenis bouwen de machtigen de aarde hun rijk op lijken. Aan hun slachtoffers herinneren zowel monumenten uit het oude nabije Oosten en voorstellingen op Oud-Grieks aardewerk als hedendaagse foto’s uit oorlogsgebieden. Als je de beelden van vroeger en nu naast elkaar legt, herken je dezelfde gebaren, dezelfde lichaamshoudingen: geweld en rouw blijven over de eeuwen heen identiek. In die ene geschiedenis van menselijk leed hebben kunstenaars ook Jezus’ verhaal geplaatst. De traditionele voorstellingen van zijn lijdensweg sluiten naadloos aan bij eeuwenoude en recente voorstellingen van anonieme slachtoffers. Wanneer echter de Verrezen Heer op zijn beurt in de klassieke houding van een overwinnaar wordt uitgebeeld, worden door Hem geen mensen verpletterd, maar vijanden van de mensheid: duivel en dood. Datum 1 woensdagnamiddag op 13 mei om 13u30 Code HR 351 Bijdrage 10 euro Spreker Jan Koenot, s.j. , filosoof, docent aan het Centre Sévres te Parijs

Geloof en Wetenschap: gescheiden domeinen? Kan een wetenschapper geloofsuitspraken ernstig nemen,  en omgekeerd kan een gelovige de bevindingen en ambities van de wetenschappen waarderen? Volgens de evolutie-bioloog Steve Gould kunnen geloof en wetenschap in vrede naast elkaar leven op voorwaarde dat ze over elkaars domein geen bindende uitspraken willen doen. Veel theologen gaan akkoord met deze afbakening van de domeinen. Maar Patrick Loobuyck vindt dat de Kerk zich daar niet aan houdt. Met haar dogma’s over thema’s als  wonderen, lichamelijke verrijzenis , eucharistie, spreekt ze zich immers uit over de materiële wereld, het domein van de positieve wetenschappen. Heeft Loobuyck zonder meer gelijk of kunnen we met een betere verwoording van deze dogma’s zijn bezwaar ondervangen? Dat willen we proberen in deze lezing. Datum 1 dinsdagnamiddag op 19 mei om 13u30 Code HR 358 Bijdrage 10 euro Spreker Herman Paulussen, lic. Wisk., kand. klass. Wijsb. en Lett.

Patrick Loobuyck

Gezocht:

Vrijwilligers van alle lagen van de bevolking om deel te nemen aan de commissie “Vrije Tijd” van het district Antwerpen en in een werkgroep na te denken over de beste invulling van “vrije tijd” voor 50 plussers. Interesse? Alle info: Maryse Dijck 03 239 84 76 [email protected]

ELCKER-IK CENTRUM

31 

Brabantse Mystieke Literatuur in de Middeleeuwen: Hadewijch en Ruusbroec Een van de meest vertaalde auteurs uit de Nederlandse literatuur is de Brabantse mysticus Jan van Ruusbroec (1293-1381). Recente vertalingen van zijn werk in de Volksrepubliek China getuigen daar nog steeds van. Zijn denken is fundamenteel beïnvloed door de -historisch totaal onbekende- vrouwelijke auteur Hadewijch uit de dertiende eeuw. Ruusbroec schreef bovendien in een periode dat de oudere mystieke dimensie problematisch geworden was, na de veroordeling van het werk van Margareta Porete en een aantal zinnen uit het werk van Meester Eckhart. Daardoor is Ruusbroecs werk meer analytisch en beschrijvend dan het poëtische oeuvre van Hadewijch. Beide Brabantse auteurs bieden een unieke blik op de radicale diepte van de mystieke beleving. In deze lezing exploreren we enkele fundamentele inzichten van Hadewijch en Ruusbroec aan de hand van de originele teksten. Datum 1 dinsdagavond op 26 mei om 20u Code HR 359 Bijdrage 10 euro Spreker Rob Faesen, faculteit theologie en religiestudies, KUL, UA

Wisselende Godsbeelden in de kosmologie Van de Griekse Oudheid tot de oerknal en de theorie van de multipele universa Het laatste boek van Georges De Schrijver “Imagining the Creator God.”met als ondertitel “From Antiquity to Astrofysics” is nog niet in het Nederlands vertaald. In deze lezing behandelt hij niet meer zoals in vorige lezingen Darwins objecties tegen het bestaan van God maar toont hij aan dat er in een evolutieve kosmologie ook plaats is voor multipele universa. Datum 1 woensdagavond op 27 mei om 20u Code HR 337 Bijdrage 10 euro Spreker Georges De Schrijver s.j. prof. em. theologie KUL

Metaforen in religieuze poëzie en oude gebeden De moderniteit slaagde er niet in om een duurzaam geestelijk perspectief te bieden. Al te vlot werd er door sommigen geproclameerd dat elke religie gedoemd was om te verdwijnen. De wetenschap en het scholingsniveau zouden daar automatisch toe leiden. Maar zo is het niet gelopen. De mens en de wereld zitten blijkbaar anders in elkaar. Ook zogenaamde verlichte geesten beginnen te aarzelen en ze worden argwanend tegenover een al te flagrant onderschatten van de religies. We zijn ondertussen reeds in een ‘postseculier’ tijdvak beland. De relevante vraag is immers al lang niet meer wat er in de religie ‘waar’ is, maar wel:  Hoe kan ik als mens mijn onuitroeibare religieuze dimensie in deze tijd eerlijk en zinvol beleven? De luisterende ‘Aanwezige’ is weer een zinvol postulaat geworden tegenover verdriet en vreugde. In de marges van de tanende religies groeit er een postseculiere verlichting bij heel wat mensen die op ethisch vlak vaak opkomen voor rechtvaardigheid en vrede, voor minderheidsgroepen en vluchtelingen, maar die daarenboven ook de esthetische kant van de religie in eer herstellen door vriendschap te koesteren en schoonheid te scheppen en breder toegankelijk maken. In deze biotoop ontluiken zowel een nieuwe religieuze poëzie als een herontdekken van oude metaforen. Datum 1 vrijdagnamiddag 29 mei om 13u30 Code HR 361 Bijdrage 10 euro Spreker Walter Jan Ceuppens, PhD en STD, leest voor uit eigen werk, geeft er commentaar bij, antwoordt op uw vragen...  en luistert naar uw commentaren en bedenkingen.

Wij werken zonder subsidies. Alle giften en financiële steun zijn welkom op rek. nr.: IBAN: BE31 0010 5596 6955

32

ELCKER-IK CENTRUM

Hildegard van Bingen: kennismaking met een uitzonderlijk vrouw uit de 12de eeuw We maken kennis met een vrouwelijk genie uit de 12e eeuw, Hildegard van Bingen: abdis, profetes, theologe, dichteres, geneesvrouw, componiste… kortom uitzonderlijk begaafd. “Sterren komen, sterren gaan…” Maar de ster van Hildegard rijst in onze tijd weer stralend op. Haar holistische kijk op de mens, in verbondenheid met de hele schepping en met God, die ze ziet als “het levende Licht”, is aanstekelijk positief. Datum 1 maandagnamiddag op 8 juni om 13u30 Code HR 362 Bijdrage 10 euro Spreker Mia De Walsche, was lerares godsdienst; verdiept zich (voortdurend) in spiritualiteit

Hildegard van Bingen, haar belangrijkste werk en visioenen Voor deelnemers die de kennismaking gevolgd hebben of vóórkennis hebben over leven en werk van Hildegard van Bingen bieden we een vervolg aan. In de tweede bijeenkomst gaan we dieper in op de visioenen uit haar twee belangrijkste werken, “Scivias”(“Ken de wegen”) en “Liber Divinorum Operum” ( “Over Gods werken”). Het is immers vooral in haar visioenen dat we haar fundamentele visie leren kennen. Datum 1 maandagnamiddag op 15 juni om 13u30 Code HR 363 Bijdrage 10 euro Spreker Mia De Walsche, was lerares godsdienst; verdiept zich (voortdurend) in spiritualiteit

Soefisme. Mystiek in de islam Het ‘soefisme’ wordt vaak ‘de mystieke tak’ van de islam genoemd. Maar het soefisme is helemaal niet zo’n ‘apart’ fenomeen als men vaak denkt. Voor vele moslims is het eigenlijk de norm van hun islambeleving. Als zodanig zijn er dan ook heel wat verschillende ‘soefismes’ die we dikwijls zonder veel nadenken onder één noemer samenbrengen. In hun kern zijn deze verschillende vormen verbonden door de woorden en de levens van verschillende moslimheiligen en poëten. In deze lezing gaat Jonas dieper in op de verschillende facetten van het soefisme en zet hij tevens uiteen hoe de mystieke wijsheid van de soefi’s ook vandaag nog heel wat inspiratie kan bieden. Datum 1 dinsdagavond op 9 juni om 20u Code HR 364 Bijdrage 10 euro Spreker Jonas Slaats, filosoof, antropoloog en theoloog

Jainisme, een religie van geweldloosheid Het jainisme is de religie van de meeste Indiase diamantairs in Antwerpen. Zij volgen een leer van absolute geweldloosheid die leidt tot de verlossing uit de kringloop van wedergeboorten. Het niet-doden van alles wat leeft is hun belangrijkste regel. Het is de oudste religie van India maar de waarden zijn verrassend actueel: aandacht voor milieu en dierenwelzijn, geen geloof in een god-schepper, verdraagzaamheid tegenover andersdenkenden. Jains zijn strenge vegetariërs en mediteren dagelijks. Ze lieten in Wilrijk een indrukwekkende witmarmeren tempel bouwen. De lezing begint met filmpje over een Indiaas echtpaar uit Antwerpen dat op pelgrimage naar Palitana in Gujarat gaat. Daarna volgt aan de hand van een PowerPoint met foto’s een korte historiek van de religie, het verschil met hindoeïsme en boeddhisme, het wereldbeeld, de karma-leer en een aantal rituelen en dagelijkse praktijken. Deze voordracht is een uitstekende inleiding of aanvulling bij het bezoek aan de jaintempel in Wilrijk. Datum 1 woensdagavond op 17 juni om 20u Code HR 365 Bijdrage 10 euro Spreker Chris De Lauwer, conservator Azië MAS, docente jainisme en Indiase religies

ELCKER-IK CENTRUM

33 

Hedendaagse worsteling met de Godsvraag en het antwoord van Eckhart “We maken een tijd van ‘agnosme’ mee, schreef A Houtepen, waarin het geloof geruisloos uit de samenleving verdween en enkel nog als een burgerlijk restant voortleeft. Kan in dat opzicht een bepaald soort mystiek helpen bij het ontwikkelen van een nieuwe religiositeit?” Datum 1 dinsdagnamiddag op 23 juni om 13u30 Code HR 366 Bijdrage 10 euro Spreker Marcel Braekers, schreef het boek Meister Eckhart, mysticus van het niet-wetende weten.

Christelijke identiteit: een utopie? Vlaamse katholieke scholen leggen, net als katholieke zorginstellingen, de nadruk op kwaliteit en begeleiding. Maar wat heeft dat met de christelijke identiteit te maken? Is er, met andere woorden, ruimte voor caritas in de ruime betekenis van het woord in de vele instellingen die het ooit kerkelijke Vlaanderen tekenden? In zijn nieuwste boek, Christelijke identiteit: een utopie? analyseert Broeder René Stockman het huidige tijdskader en probeert een ideaal beeld te schetsen van een christelijk geïnspireerde zorginstelling en een katholieke school. Vervolgens toetst hij dat beeld aan de werkelijkheid vandaag en gaat hij na wat er haalbaar is. Haalbaar én essentieel om nog te kunnen spreken van een ‘christelijk geïnspireerde zorginstelling’ en een ‘katholieke school’. Datum 1 vrijdagnamiddag op 22 mei om 13u30 Code HR 367 Bijdrage Gratis René Stockman Spreker Broeder René Stockman specialist in de psychiatrische geneeskunde, generaal-overste van de Broeders van Liefde, auteur

Levensbeschouwing democratisch belicht Filosoof Sylvain De Bleeckere focust in zijn nieuwste boek (Levensbeschouwing democratisch belicht) op het fenomeen levensbeschouwing. Hij maakt het begrip los uit de conceptuele verwarring waarin het nu circuleert. Het boek zondert het begrip af tegenover wereldbeeld en ideologie, waarmee het ten onrechte als synoniem beschouwd wordt. De auteur laat zien dat levensbeschouwing deel uitmaakt van een democratische samenleving, wat wereldbeeld en ideologie van nature niet zijn. Het boek vertelt het verhaal van de Europese, westerse cultuur vanuit het Atheense experiment van de democratie met het ontstaan van het theater en de kunst van de tragedie. Het belicht dan ook het ‘toeschouwerschap’ van de mens dat verloren gegaan is onder druk van het klassieke wereldbeeld en de doorwerking ervan in het fenomeen van de ‘Ideologie’. In de 20e eeuw is levensbeschouwing opnieuw tot een basisactiviteit geworden van de mens door het ontstaan van de cinematografie. Zij maakt wezenlijk deel uit van het democratiseringsproces dat nog steeds aan de gang is. De moderne ideologieën met hun diverse -ismen blijven steken in een 19e-eeuws discours van dé Ideologie. Datum 1 dinsdagavond op 16 juni om 20u Code HR 368 Bijdrage Gratis Spreker Sylvain De Bleeckere filosoof, Hoofddocent  Faculteit Architectuur en Kunst U Hasselt , auteur In samenwerking met Uitgeverij Pelckmans

34

ELCKER-IK CENTRUM

ELCKER-IK LETTEREN Cornelis Verhoeven(1928-2001) Cornelis Verhoeven is de meest oorspronkelijke denker van het Nederlands taalgebied. Met zijn eerste boek, Rondom de leegte (1965), maakt hij grote indruk en legt hij de basis voor een filosofisch schrijverschap waaruit tevens een buitengewone literaire gevoeligheid spreekt. Zijn werk is meerdere malen bekroond, onder andere met de P.C. Hooftprijs. Grondthema’s van zijn denken vinden we in de aandacht voor de verwondering en voor de behoedzaamheid in de menselijke verhoudingen, vandaar zijn kritiek op het activisme. Hij is de auteur van vele tientallen boeken en essay-bundels die verschenen bij de uitgeverij Ambo. Een grote selectie hieruit werd gepubliceerd in de tien delen Verhoeven Werken (uitgeverij Damon). Tot zijn emeritaat in 1993 was hij hoogleraar Filosofie aan de Universiteit van Amsterdam; tot 1982 was hij leraar klassieke talen in ‘s-Hertogenbosch.    Jacques De Visscher publiceerde een dialoog-boek met Cornelis Verhoeven: Voorbij alle vanzelfsprekendheid. Over de nabijheid van de dingen en de omweg van het denken  (Klement/Pelckmans, 2012), alsook een hommage aan Verhoeven: Toewijding. Voorbij autonomie en zelfbeschikking (Valkhof Pers, 2012). Datum 1 vrijdagnamiddag op 19 juni om 13u30 Code ELT 093 Bijdrage 10 euro Spreker Jacques De Visscher, prof. em. filosofie en literatuur U Nijmegen Cornelis Verhoeven

Een tegen allen

Heb je ook wel eens het gevoel alleen te staan? Een gevoel van machteloosheid? Vaak vergeten we daarbij dat je als individu ook verzet kunt bieden. De vijf boeken die we in deze groep lezen, bieden elk op hun manier een (hoopvol) perspectief op de verdrukking van het individu door de heersende macht. Ze komen uit verschillende tijden en uit verschillende talen. Maar ze hebben alle gemeen dat ze laten zien hoe je als mens de onderdrukking niet lijdzaam hoeft te ondergaan, maar dat je ook daadwerkelijk verzet kunt bieden. We zullen in de groep natuurlijk onze persoonlijke reactie op de boeken bespreken, maar ook nagaan hoe onze lectuur ons in ons persoonlijke leven kan helpen om met gevoelens van machteloosheid en onrechtvaardigheid om te gaan.

Gustave Flaubert: Madame Bovary Van de vijf boeken is dit waarschijnlijk datgene dat nog het dichtst bij onze eigen wereld staat. Emma (Bovary) staat met haar idealen en dromen over de liefde machteloos tegen een bikkelharde wereld, die zij niet begrijpt en waar ze uiteindelijk aan ten onder gaat. Het boek was zo problematisch voor de tijd dat er een heus proces van kwam, en het scheelde niet veel of het was verboden geweest. Het is één van de centrale boeken over vrouwelijk overspel, en is daarbij een motor geweest in de ontvoogding van vrouwelijke sexualiteit. Bovendien informeert het boek ons nog steeds over de verhouding tussen mannen en vrouwen, en geeft het inzicht in de manier waarop je als vrouw in de mannelijke wereld kunt staan. Vrouwen hoeven tegenwoordig niet meer onder te gaan zoals Emma, maar het is wel dank zij Emma dat die emancipatie heeft plaats gevonden. Datum 1 woensdagavond op 13 mei om 20u Code ELT 094 Bijdrage 10 euro Spreker Willie van Peer, Prof. Eme. Intercultural Hermeneutics, U Munichen

Franz Kafka: Het proces Dit is een van de beroemdste romans uit de literatuur, maar ook een van de meest raadselachtige. En misschien ook een van de meest beangstigende. Want het gaat om de ongelijke strijd van het individu tegen het systeem dat hem zal vermorzelen, terwijl de hoofdpersoon juist gerechtigheid verwacht. Waarbij de vraag echter rijst, of hij wel daadwerkelijke onschuldig is. Wat meteen naar andere vragen leidt: wat is schuld? En wat is gerechtigheid? Het beangstigende ligt hem ook in het feit dat de hoofdpersoon niet eens weet waarvan hij beschuldigd wordt. Zijn zoektocht naar een eerlijk proces voert hem uitsluitend  ELCKER-IK CENTRUM

35 

door labyrinten en voorbij duistere instanties en die hem aanvankelijk lijken te willen helpen, maar bij nader toezien zelf onderdeel vormen van het geheimzinnige gerechtelijk apparaat en slechts op zijn vernietiging uit zijn. Is Kafka’s roman niet een metafoor voor onze hedendaagse maatschappij? Dat is in ieder geval een vraag die zich bij de lectuur opdringt…. Datum 1 woensdagavond op 10 juni om 20u Code ELT 095 Bijdrage 10 euro Spreker Willie van Peer, Prof. Eme. Intercultural Hermeneutics, U Munichen

Franz Kafka

LEVENSKUNST Yin Yoga, ademhaling oefeningen & meditatie Yin Yoga, een zachte Yoga stijl, bestaat uit een reeks grondoefeningen die 3 tot 5 minuten aangehouden worden. Deze vorm stimuleert bindweefstel zoals ligamenten en kraakbeen, belangrijk om de maximale bewegingsvrijheid in gewrichten te behouden. Yin Yoga geeft je de tijd om elk aspect van je lichaam te voelen. In het moment zijn. Het effect van Yin yoga houdingen is een soepeler, energetisch stabiel en sterker lichaam. Het stimuleert de meridianen en organen en bereidt de geest voor op meditatie. Practisch: Draag comfortabele kledij. Indien mogelijk neem een douche voor de les en gebruik geen parfum, Probeer tot 3 uur voor de les niets meer te eten en vermijd drinken tijdens de les. Wij hebben Yoga matten ter beschikking maar investeer in een eigen yogamat, handig als je thuis aan yoga wilt doen en properder voor iedereen. Laat de lesgever altijd weten wanneer je last hebt van bepaalde blessures of medische problemen. De lessen zijn voor elk niveau toegankelijk. Datum Elke maandag van 10u tot 11u Code GZC 258 Bijdrage 10 euro per les Begeleiding Adrienne Altenhaus, Yoga lerares

Op zoek naar zusterzielen Wil jij een verfrissende kijk op jezelf en op de anderen? Zoek je contacten met diepgang en vriendschappen? Dan is dit programma misschien iets voor jou. In een veilige sfeer, met een positieve instelling, werken wij aan zelfvertrouwen. De onderwerpen worden gekozen in samenspraak met de groep. Max 16 personen. (voor vrouwen + 40 jaar). Data 5 donderdagnamiddagen op 23 april, 7, 21 mei en 4, 18 juni om 13u30 Code GZC 259 Bijdrage 20 euro Begeleiding Linda Reusens, cranio -sacraal relaxatietherapeut

De kleine troost /Vormen van troost die net buiten het blikveld liggen Een conflict op het werk. Een misverstand in de relatie met je partner, kinderen of ouders. Pech met de auto... Het leven gaat op en af, in een ritme van kleine gelukjes en ongelukjes. Die ongelukjes nemen meestal niet meteen dramatische vormen aan, maar in de loop van een mensenleven gaan ze vaak toch wegen. Om die wisselvalligheden en kleine tegenslagen van elke dag aan te kunnen, hebben we nood aan troost. Kolet Janssen en Rebekka Jonkers gingen op zoek naar wat mensen allemaal troost kan bieden. Ze zochten en vonden verschillende gebieden in het leven die veel mensen troost bieden en bundelden deze in het boek De kleine troost. Een boek waarin teksten, interviews, wetenswaardigheden, citaten, concrete tips elkaar afwisselen en die vormen van troost biedt die misschien net buiten het blikveld liggen. Datum 1 maandagavond op 18 mei om 20u Code GZC 261 Bijdrage Gratis Sprekers Kolet Janssen auteur van fictie en non-fictie rond gezin, waarden, geloof en grote levensmomenten en Rebekka Jonkers, gewezen studenten-pastor  Universitaire Parochie  KUL , medeauteur 36

ELCKER-IK CENTRUM

Te Huur in Elcker-Ik Centrum Vanaf 21m² tot 100m². ] *Charmante kantoren met veel lichtinval in het centrum van Antwerpen: Goede ligging in de buurt van tram, bus, supermarkt, koffiebar en het Stadspark. Het centraal station bevindt zich op wandelafstand. Parkeermogelijkheid voor fiets of motor. ] Grote, gezellige cafetarie aan democratische prijzen met elke dag verse soep, kranten en tijdschriften. Rustige, besloten binnenplaats met tuinmeubilair; ] Volledig onderkelderd, opslag mogelijk.

Verliezen kan je leren

Breughelstraat 31-33, 2018 Antwerpen 03-218 65 60 www.elcker-ik.be [email protected] v.u.: H. Ongena, Breughelstraat 31-33, 2018 Antwerpen

Help! Ik ben gelukkig / Schizofrenie van een samenleving In zijn boek Help! Ik ben gelukkig fileert Mark Van de Voorde de schizofrenie van onze tijd. Zijn conclusie luidt: we zijn bang, de angst heeft ons in de greep: we weten immers niet meer wie we zijn. De sentimentalisering en de verruwing van de samenleving liggen mee aan de basis van deze angst, die op haar beurt zorgde voor een U-bocht van de ethiek: niet langer het gedrag tegenover de anderen is kernstuk van ons morele denken, maar de omgang met onszelf. Mark Van de Voorde maakt een rake analyse van deze ontwortelde samenleving. Zo komt hij bij de kern van de huidige angstpsychose: we weten niet meer wie we zijn. We moeten de vraag durven stellen naar onze identiteit en durven terugkeren naar onze geestelijke wortels. Datum 1 dinsdagavond op 19 mei om 20u Code GZC 260 Bijdrage Gratis Spreker Mark Van de Voorde: gewezen hoofdredacteur van weekblad Kerk & leven, auteur In samenwerking met Uitgeverij Pelckmans

Relaties en de kunst van het liefhebben helderder inzicht in wat liefde eigenlijk is Is liefde en liefhebben een kunst of een kunde? Kan de wetenschap ons iets leren over de liefde en zo ja, kan die wetenschap ons helpen om meer liefde in het leven te ervaren? Voor de meeste mensen is liefde en liefhebben immers synoniem met de meest concrete vorm van geluk die ze zich kunnen voorstellen. Verliefd zijn lijkt het mooiste dat er in het leven kan zijn. Het leven krijgt er een positieve stuwing door, het lijkt op elk ogenblik even prachtig en men wordt overspoeld door uiterst aangename gevoelens. De ervaring van blijheid en vreugde heeft een gunstige invloed op ons hele lichaam en op ons hele leven. Voor wie verliefd is, verdwijnt het idee van zinloosheid en doelloosheid dat de oorzaak is van zoveel ellende en lijden in het leven. Wie verliefd is vraagt niet naar de zin van het leven. Verliefd worden betekent niet dat je blind wordt of wegvlucht in een fantasie. Het betekent dat je wakker wordt en eindelijk de schoonheid om je heen ziet Data 3 donderdagavonden op 30 april, 7, 21 mei om 20u Code GZC 262 Bijdrage 36 euro Spreker dr. arts en therapeut

Boeddhisme en Mindfulness Het Boeddhisme is een van de grote wijsheids stelsels van de mensheid, net zoals het Christendom en de Islam. Ontstaan uit het Hindoeïsme en bevrucht door het Chinese en het Japanse denken, heeft het zich over de gehele oosterse wereld verspreid. Er zijn echter ook duidelijke gelijkenissen met de vooral oudere Westerse filosofie, o.a. de Griekse filosofie en het stoïcisme, Gerbert Bakx maar ook met meer moderne denkers als Schopenhauer en Heidegger. Het Boeddhisme is geen godsdienst in de traditionele betekenis. Het kent namelijk geen god en geen eredienst en er zijn geen geloofspunten of dogma’s. Het is veel meer een existentiële filosofie, een psychotherapie, gericht op het begrijpen en het verminderen van het lijden en het vergroten van het geluk. In die zin is het dan ook veel meer een humanisme, een levensfilosofie, een ultieme levenskunst. Het Boeddhisme zet zich dan ook nergens tegen af en staat open voor wetenschappelijk onderzoek en voor elke religieuze overtuiging. Het is een uitnodiging tot bewustwording en tot zelfstandig en volwassen denken. De Boeddha is zonder meer de super-therapeut voor de moderne mens. Data 3 donderdagavonden op 28 mei, 4, 11 juni om 20u Code GZC 263 Bijdrage 36 euro Spreker dr. Gerbert Bakx, arts en therapeut

 ELCKER-IK CENTRUM

37 

Geweldloze communicatie Het lijkt alsof onze samenlevingen steeds gewelddadiger worden. Hoewel iedereen zegt vrede te wensen, lijkt de logica van geweld zowel  in de  relaties als in de samenleving steeds meer aangegrepen te worden als middel om meningsverschillen op te lossen.  De mens is pas om 20 seconden vóór 24 uur op aarde verschenen. Hij is dus een nog zeer jonge soort en geweldloze communicatie (ook wel liefdevolle, verbindende of volwassen communicatie) behoort niet tot zijn natuurlijke gedragsrepertorium en ontstaat ook niet vanzelf (evenmin als democratie overigens). Dieren kunnen immers alleen maar vechten en strijden om hun belangenconflicten te ‘regelen’ en ook bij vele mensen is dat nog altijd de eerste reactie. Toch is de mens de enige die over het woord beschikt en die dus zijn conflicten op een niet-gewelddadige manier zou kunnen regelen. Dat is een vaardigheid die dan wel geleerd moet worden en die deel zou moeten uitmaken van de meer algemene vaardigheid die levenskunst heet, d.i. de kunst om vorm te geven aan het leven met het oog op een goed en een gelukkig leven. De uiteindelijke bedoeling van de inzichten en vaardigheden van geweldloze communicatie is om tot een logica van vrede en onvoorwaardelijke vriendelijkheid te komen om op die manier de samenleving een menselijker gezicht te geven. Data 2 donderdagavonden op 18, 25 juni om 20u Code GZC 264 Bijdrage 24 euro Spreker dr. Gerbert Bakx, arts en therapeut

Leer jezelf liever zien Geloof me : je bent als prins of prinses geboren. Door de onvolmaaktheid van de wereld ben je echter een beetje kikker geworden. Deze overgang heeft zijn sporen in je achtergelaten. Er zitten blijkbaar processen in jezelf die gebeuren zonder dat jij ervoor kiest. Het zijn onbewuste patronen die een stuk van je leven bepalen. Ze hebben hun voordelen: ze doen je soms snel en gepast reageren. Maar ze hebben ook hun nadelen: ze zorgen er dan voor dat je jezelf in nesten werkt en daarna met een rot gevoel blijft zitten. Als alles goed met je gaat en je relaxed bent, heb je weinig problemen hiermee. Zit je onder stress dan worden die processen wel veel actiever en lastiger. Het gevaar voor een negatieve spiraal ligt om de hoek: hoe meer je je slecht voelt, hoe meer je in de stres schiet en hoe meer je je in nesten werkt, dus hoe meer je je slecht voelt enz. Gelukkig bestaat er een alternatief: je kan jezelf meer in je prinselijke status zetten en jezelf liever zien. Dan start er een positieve spiraal: je zorgt dan goed voor jezelf, je geraakt meer in je energie, dat geeft een goed gevoel, dan zorg je weer goed voor jezelf enz. Uiteraard gaat deze verandering niet direct: die processen zijn gewoonten die je je leven lang hebt opgebouwd. In deze workshop geef ik je verschillende inzichten uit de Transactionele Analyse (TA) die hiervoor ontworpen zijn. Het einddoel is dat je jezelf en het leven liever zal zien. Ik werk graag interactief, met concrete voorbeelden en veel oefeningen en bied je ook een gepaste syllabus aan. Datum 1 woensdagavond op 29 april om 20u Code GZC 265 Bijdrage 10 euro Spreker Koen Bosschaerts is licentiaat wiskunde en is hoger opgeleid in de Transactionele Analyse

Verbeter je communicatie vaardigheden In deze workshop presenteer ik je elementen uit de TA die ervoor kunnen zorgen dat je jezelf als persoon veel meer in je waarde laat zien in je leven. Het gaat over inzichten hoe je krachtiger en energieker gesprekken kan voeren. Niet met de bedoeling voortaan altijd gelijk te krijgen of anderen te gaan overbluffen. Wel met de bedoeling om duidelijker je mening te zeggen, beter je ideeën te verwoorden en jouw bijdrage aan het gesprek te versterken. Een eerste element is het goed leren omgaan met waardering. Let je genoeg op de waardering die naar je toekomt en de waardering die jij geeft? Als er bij je gesprekken genoeg eerlijke waardering in de lucht hangt, creëert dat een fijne verbondenheid. Een tweede element gaat over het non-verbale: vanuit welke energie voer jij je gesprek? Je persoonlijkheid bestaat uit 3 verschillende energietoestanden van waaruit de toon van je woorden heel anders klinken. De juiste energie kiezen en beheersen zal je gesprekken veel geloofwaardiger maken. Een derde element gaat over de sturing van je gesprek. Het gaat over bewuster je zinnen kiezen zodat je in je gesprek meer bereikt waar je naar toe wil. Het zijn interessante inzichten over de natuurlijke wetten van een gesprek. Ik werk graag interactief, met concrete voorbeelden en veel oefeningen en bied je ook een gepaste syllabus aan. Datum 1 woensdagavond op 3 juni om 20u Code GZC 266 Bijdrage 10 euro Spreker Koen Bosschaerts is licentiaat wiskunde en is hoger opgeleid in de Transactionele Analyse 38

ELCKER-IK CENTRUM

Leesgroep Mystiek Miel Van Campenhout heeft gedurende vele jaren in Elcker-Ik lezingen gegeven over filosofische en religieuze thema’s. De laatste tijd voelt hij zich meer en meer thuis in de nabijheid van de wolk van niet weten, zeg maar de mystiek. Hij is bereid een “Leesgroep Mystiek” te begeleiden die één keer per maand samenkomt om via het lezen van teksten of het vertellen van ervaringen, de mystiek te laten gebeuren. Tenslotte is de mystieke queeste een persoonlijke maar niet noodzakelijk een solitaire weg. In de late Middeleeuwen kende men zoiets als het verschijnsel “Gottesfreunde”. Dit was een informeel netwerk dat boven en buiten de gevestigde religieuze en kerkelijke structuren bestond en waarin mensen met dezelfde mystieke passie contact hielden met elkaar. In diezelfde traditie kunnen ook mensen vandaag rond mystieke teksten en thema’s samenkomen en elkaars groei stimuleren. Wie belangstelling heeft om deel te nemen aan deze leesgroep, wordt verzocht zich op voorhand in te schrijven. De groep wordt beperkt. Een continuïteit van de deelnemers wordt gevraagd. Data 3 woensdagnamiddagen op 29 april, 27 mei en 17 juni om 13u30 Code HR 369 Bijdrage gratis Begeleiding Miel Van Campenhout, filosoof, voormalig docent aan UB

Bijbels leerhuis In kerkelijke kringen noemt men de bijbel graag ‘Woord van God’, maar hij is evenzeer een ‘boek van mensen’. Het blijft een gesloten boek tenzij je de moeite wil doen het te lezen door een kritische bril. Dat betekent: een juiste inschatting van zijn historische waarde en aandacht voor de verschillende literaire genres : oorsprongsverhalen, wetgeving, wijsheidsliteratuur, psalmen, parabels, profetische geschriften, evangelies, missionaire brieven enzovoort. Kritiek betekent niet ‘ongebreideld scepticisme’ maar wel ‘leren onderscheiden’. Een leerhuis moet evenwel niet alleen het verstandelijk inzicht voeden. Door dit oude boek hopen we meer thuis te komen in de wereld van vandaag en in ons eigen leven. Data 3 maandagnamiddagen op 20 april, 18 mei en 15 juni om 13u30 Code HR 370 Bijdrage gratis Begeleider Herman Paulussen, wiskundige, kand. W& L

Het Filosofisch café Wijsbegeerte bezit, soms niet geheel ten onrechte, de reputatie moeilijk en zelfs elitair te zijn. Dat heeft vaak iets te maken met jargon en nodeloze dikdoenerij. Het filocafé van Elcker-Ik heeft de ambitie om de filosofie uit dat hermetisch kader te lichten en dichter bij uw eigen leven te brengen. Dichter bij de vragen waarmee u in het dagelijks leven geconfronteerd wordt. Relaties, geluk en ongeluk, leven en dood, goed en kwaad, zingeving en verder al wat u raakt. Niets is te groot, te klein, te luid of te stil om er onszelf bij af te vragen wat het met ons doet en hoe we er mee omgaan. Maar filosofie is niet hetzelfde als anekdotes ophalen, praten, vrijblijvend babbelen, of nog het minst van al, ongefundeerde meningen spuien. Wij zijn niet geïnteresseerd in wat u van iets vindt,  maar wel, waarom dat zo zou zijn.  Dat is inderdaad niet zo gemakkelijk. Het vraagt abstrahering, plus het ordenen en formuleren van uw gedachten. Probeer het maar eens. Het filocafé is geen discussiegroep waarin men een debat kan ‘winnen’. Het is een bijeenkomst waar we met meer invalshoeken en vragen buiten gaan dan we er binnen gekomen zijn. Wij hebben even weinig antwoorden als u, maar we willen graag, samen met u de vragen stellen. Data 3 dinsdagnamiddagen op 28 april, 26 mei, 23 juni om 13u30 Code FIL Bijdrage gratis Spreker Max Schneider

d’Antwerkers; brei-, haak- en naaiclub Breng je eigen naai-, haak- of breiwerk mee en kom er gezellig bij. Ontdek ons ook op facebook: Antwerkers zonder grenzen. Meer info Tel: 03/280 15 99 Datum elke donderdagavond vanaf 19u Wij werken zonder subsidies. Alle giften en financiële steun zijn welkom op rek. nr.: IBAN: BE31 0010 5596 6955 ELCKER-IK CENTRUM

39 

Het filmcafé Er moeten mensen zijn … die van films houden; Er moeten mensen zijn … die filmfanaticus zijn; Er moeten mensen zijn … die over films willen discussiëren, met anderen. We gaan tweewekelijks samenkomen. In groepsverband wordt beslist welke film het onderwerp vormt van het volgend filmcafé. Het is de bedoeling dat ieder lid -individueel- die bepaalde film op voorhand gaat bekijken, via welk medium dan ook. De mogelijkheid bestaat om -sporadisch- gezamenlijk een film te bekijken ten huize Elcker-Ik.  We gaan ook pogen om een recensent uit te nodigen, of een regisseur, of een acteur/actrice, of een ‘naam’ in de filmwereld. Data 5 dinsdagavonden op 21 april , 5, 19 mei , 2, 16 juni om 19u30 Code FIM001 Bijdrage gratis Begeleiding Nicole Storms

Het koffiehuis Het vertrouwde koffiehuis heeft zijn formule lichtjes aangepast. Het blijft net als vroeger een laagdrempelige ontmoetingsplaats voor mensen die bereid zijn hun al dan niet forse overtuigingen te toetsen aan de opvattingen van anderen. De onderwerpen worden niet meer vooraf vastgelegd, maar door de deelnemers ter plaatse overeengekomen. Het dubbele doel blijft ook onveranderd. Ten eerste: open en beschaafd opkomen voor je eigen mening. Ten tweede: aandachtig luisteren naar een afwijkende mening. Zo krijgen wij (hopelijk) zicht op het feit dat er mensen zijn die een goede reden hebben om anders te denken. Een andere vaste regel blijft van kracht: lachen is niet verboden. Integendeel, meestal is het een leuke bedoeling. Data 4 donderdagochtenden op 7, 21 mei en 4, 18 juni om 10u Code KOF 019 Bijdrage gratis Begeleiding Fred De Meyer

Luistersalon voor vrouwen

De luistersalon is een open groep voor vrouwen. Dit betekent niet dat wij een antimannenclub zijn. Een gesprek met vrouwen alleen heeft zo zijn eigen kwaliteiten. Dit heeft wellicht te maken met het feit dat vrouwen vlug aanvoelen wat er achter, boven of onder de woorden schuilgaat. De Luistersalon is geen praatgroep waar iedereen vecht om aan het woord te komen. Naast het praten ligt ook de klemtoon op het luisteren. Want luisteren is een complexe zaak. Iemand zei ooit “met je oren zie je meer”. Samen kiezen we telkens een onderwerp dat ons boeit. Als een thema je niet aanspreekt kan je gerust kiezen om zwijgend erbij te zijn. Nog eens, het is geen discussiegroep waar iedereen zijn groot gelijk wil halen. We hebben daarvoor een paar regeltjes die er garant voor staan dat iedereen beluisterd wordt en aan het woord komt. Maar wees gerust, ook met die afspraken houden we het gezellig. Data 2 vrijdagnamiddagen op 29 mei en 19 juni om 13u30 Code VRO 019 Bijdrage gratis Begeleiding Lieve Torfs

Single 60+

Zes jaar Jong Single Plus bestaat zes jaar en dat hebben we enthousiast gevierd. Voor diegenen die voor het eerst met ons kennis maken zetten we hier nog eens op een rijtje wie we zijn en wat we willen. Single Plus wil een “vriendennetwerk” zijn van mensen die alleen door het leven moeten of willen gaan. We willen een ontmoetingsplaats aanbieden met een zeker cultureel niveau. Het is geen commercieel initiatief. Het is een initiatief in de geest van Elcker-Ik waar menselijk contact voorop staat. Tijdens het afgelopen jaar organiseerden we een 40-tal activiteiten o.a. bezoeken aan musea, gezamenlijke etentjes, stadswandelingen, theaterbezoeken enz. Wie voor de eerste keer komt wordt gevraagd zich in te schrijven ofwel telefonisch (03.218.65.60) ofwel via [email protected]. Nieuwelingen worden verwacht op vrijdag 24 april  om 13.00u. De groepsbijeenkomst start op het vertrouwde uur nl.14u. Met een hartelijke groet van de gehele groep Datum 1 vrijdagnamiddag op 24 april om 13u30 Code SIN 021 Bijdrage gratis Begeleiding Lieve Torfs

40

ELCKER-IK CENTRUM