Thema Avond Bernrode
Ronald van Litsenburg Directeur/Eigenaar Dutch Safety Group Ambulanceverpleegkundige & OVD-‐G
Programma • • • • • • • •
Welke middelen zijn er en wat doen ze? Waarom gebruiken ze het? Risico’s per middel. Welke grote risico’s / gevaren zijn er? Meest voorkomende gezondheidsverstoringen. Invloeden gezondheidsverstoringen. Invloed uitoefenen? Take Home message.
Het Grote Uitgaansonderzoek 2013 Trimbos • JaarprevalenPe XTC bij uitgaanders: – Nooit party/fesPval hebben bezocht 10% – Wel party/fesPval bezocht > 78% • Bijna alle uitgaanders gebruiken alcohol – Gebruik is fors (staat los van indrinken) • 50% van uitgaanders hee_ cannabis gebruikt – 4x zo hoog als gemiddlede voor hun lee_ijdsgenoten
Visie op genotmiddelengebruik • Nederlandse overheid ontmoedigingsbeleid t.a.v. drugs. • Beleid op voorkomen en beperken van risico’s – Voor gebruiker en directe omgeving en samenleving • Ten aanzien van alcohol wordt een maPgingsbeleid gevoerd
Visie op genotmiddelengebruik Wet en regelgeving • De Opiumwet • De Drank-‐ en Horecawet Beleid: • Centrale Overheid Beleid (Macro) • Lokale Overheid Beleid (Meso) • Instellingsbeleid (Micro) Persoonlijke visie
Fase van genotmiddelengebruik
• Experimenteel gebruik • RecreaPef gebruik • Geïntegreerd gebruik • ProblemaPsch gebruik • Adankelijk gebruik
Stadia nieuwe ontwikkeling
De conPnue zoektocht naar het nieuwe “Innovators” voorziet in de vraag en behoe_e van de uitgaanders • Trendsegase • Trend of Hype • Geaccepteerd nivo
Uitgaansmiddelen • XTC • Speed • Cocaine • Energizers • Alcohol • GHB • Cannabis Incidenteel: • Ketamine • 2cb • Paddo’s/Truffel Nieuw: • NewPsychoacPveSubstances
Kennis van middelen • Globaal effect – SPmulerend – Verdovend – Waarnemingsveranderend • Stofnaam • Manier van gebruik in het uitgaanscircuit
• Gewenste effecten • • EffecPeve werkingsduur • Gedragskenmerken • Risico’s • Acute gezondheids-‐ verstoringen
Globaal effect Drugs zijn illegale psychoacPeve stoffen die werken op het centraal zenuwstelsel en gebruikt worden vanwege hun sPmulerende, verdovende of waarnemingsveranderende werking. • SPmulerend = upper • Verdovend = downer • Waarnemingsveranderend = tripper
SPmulerend = Upper Middelen die de werking in het centraal zenuwstelsel sPmuleren • • • • • •
Afname slaperigheid, toename energie Toename van hartslag, bloeddruk en ademhaling Onderdrukking van het hongergevoel Verwijde pupillen, vernauwde bloedvaten Versterkt het gevoel van welzijn Vergrote pupillen
XTC
• Globaal effect: – SPmulerend – Waarnemingveranderend • Stofnaam: – MDMA (methyleendioxy-‐ methamfetamine) • Manier van gebruik: – Pillen, MDMA poeder, kristallen
• Gewenste effecten: – Toename energie – Entactogeen • Gedragskenmerken: – Behoe_e aan contact – Openheid • EffecPeve werkingsduur: – 4-‐6 uren • Risico’s
Risico’s van XTC
Hoge dosering Vreemde stoffen (vervuiling) Oververhiong Misselijkheid, hogere bloeddruk, versnelde polsslag • Watervergi_iging • XTC als lifestyle is slopend voor het lichaam • Gewenning (zonder XTC niet meer leuk vinden) • • • •
Speed • Globaal effect: – SPmulering • Stofnaam: – Amfetamine (beta-‐ phenylisopropylamine) • Manier van gebruik: – Poeder (snuiven/slikken)
• Gewenste effecten: – Afname moeheidsgevoel – Toename zelfvertrouwen • Gedragskenmerken: – Gejaagd, geagiteerd – Hard voor zichzelf • EffecPeve werkingsduur: – 4-‐8 uren • Risico’s
Risico’s van speed
• Hoge hartslag en bloeddruk • Gewichtsverlies • Oververhiong • Uitdroging • ErnsPge depressieve klachten • Chronische vermoeidheid, slapeloosheid • Geestelijk verslavend
Cocaine • Globaal effect: – SPmulering • Manier van gebruik: – Poeder (snuiven)
• Gewenste effecten: – Afname moeheidsgevoel – Toename zelfvertrouwen – Vergroten van het ego – Behoe_e aan snelle, hevige kick • Gedragskenmerken: – Gejaagdheid, agitaPe – Hard voor zichzelf • EffecPeve werkingsduur: – 30-‐45 minuten • Risico’s
Risico’s van cocaïne • • • • • • • •
Uitpuong Depressies Gewichtsverlies BelasPng van het hart-‐ en bloedvatenstelsel Agressief en paranoïde gedrag Zelfvertrouwen slaat om in overmoed Leven in een schijnwereld/ Sociale vervreemding Geestelijk verslavend
Energizers & Smartproducts • Globaal effect: – SPmulering • Stofnamen: – Cafeïne (guarana), taurine • Manier van gebruik: – Drinken, slikken (pillen, capsules)
• Gewenste effecten: – Afname moeheidsgevoel • Gedragskenmerken: – Gejaagdheid • EffecPeve werkingsduur: – 5-‐12 uren • Risico’s
Risico’s van Energizers • • • • • • • • •
Maagzuur Trillen Hoofdpijn Nervositeit Slapeloosheid Misselijkheid Diarree Maagklachten Paniekaanvallen
• • • • • •
Ademhalingsproblemen Spierspanning Onrust Duizeligheid Overgeven Hartkloppingen
Wat is er nu zo gevaarlijk aan? A. Niets B. Hoge doseringen C. Vervuilde drugs D. Weet niet De vraag gaat open zodra u een sessie en diavoorstelling start.
Stemmen: 53 Internet SMS
Ga naar shakeq.com en log in met ems7700 Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak Add-In. Stuur naar 06 4250 0030: ems7700 <spatie> uw keuze (bv. ems7700 b)
Gesloten
Add-In gratis downloaden? Ga naar http://shakespeak.com/en/free-download/
100% 90% 80% 70% 60% ernsPg 50%
maPg licht
40% 30% 20% 10% 0% 2009
2010
2011
2012
2013
Grafiek: Toename aandeel maPge en ernsPge intoxicaPes (alle incidenten met verschillende drugs samen). Bron: Trimbos MDI
100% 90% 80% anders/onbekend 70%
combi paddo's/truffels
60%
ketamine
50%
cocaïne-‐HCl GHB
40%
ecstasy
30%
amfetamine cannabis
20% 10% 0%
2009
2010
2011
2012
2013
Grafiek: Verdeling drugs per jaar, aandeel incidenten met alleen xtc afgelopen jaren gestegen. Bron: Trimbos MDI
Waar heeft MDMA invloed op? • MDMA is serotonine agonist • Effecten :
serotonine ↑ serotonine heropname↓ dopamine↑ noradrenaline heropname↓
Afbraak MDMA in lever cytochroom p450 (CYP2D6)
Serotonine • Functies serotonine o.a. • Centraal: – regulatie temperatuur – motorische tonus – pijnzin Perifeer : regulatie vaattonus MDMA weinig tot geen complicaties bij max 1 mg/kg
Maligne Hyperthermie door drugs gebruik Findings in a Patient with Moderately Severe Serotonin Syndrome
A= Evt bedreigd ivm trismus B= Tachypnoe, lage SAO2 C= Tachycard, RR instabiel (soms eerst nog hoog) D= grote pupillen, agiteert, tremoren, spierspanningen, etc. E= Hypertherm
Spectrum of Clinical Findings
MDMA – serotonine syndroom •
Serotonine syndroom = sterk verhoogde serotonine concentraties in het brein, veroorzaakt door geneesmiddelen of drugs
•
Serotonine syndroom = serotonine vergiftiging
•
Beginnende symptomen:
– zweten – rillen – hyperactiviteit – verwijde pupillen – verhoogde spierspanning in de kaken – versnelde hartslag
MDMA – serotonine syndroom • Ernstig serotonine syndroom: – – – – – –
agitatie hyperthermie mentale verwardheid diarree spierstijfheid spierspasmen
• Hyperthermie > multi-orgaanfalen en eventueel dood • 10-15% gevallen serotonine syndroom > dood
MDMA – serotonine syndroom • XTC verhoogt serotonine en is potentieel in staat het serotonine syndroom te veroorzaken • In praktijk: alleen erg hoge doses MDMA kunnen aanleiding geven tot ernstig serotonine syndroom • Combi MDMA en MAO-remmers = levensgevaarlijk, kans op ernstig serotonine syndroom!!!
Globaal effect • SPmulerend • Verdovend • Waarnemingsveranderend
Verdovend = downer Middelen die de werking van het centraal zenuwstelsel remmen • Verdoving en slaapopwekking • PijnsPllend effect • Afname angst • Onderdrukte hartslag en ademhaling • Versterkt het gevoel van welzijn • Verkleinde pupillen
Alcohol • Globaal effect: – Verdovend – Bij lage dosis oppeppend • Stofnaam: – Ethylalcohol/ethanol • Manier van gebruik: – Drinken
• Gewenste effecten: – Vrolijkheid – Ontspanning – Gemakkelijker contact • Gedragskenmerken: – EmoPonele labiliteit – Ontremming – Verminderd reacPe-‐ en beoordelingsvermogen • EffecPeve werkingsduur: – 1,5 uur per consumpPe • Risico’s
Risico’s van alcohol Dingen doen waar je spijt van krijgt Gevaar bij verkeersdeelname Geweld Pjdens het uitgaan Ongevallen thuis en op het werk Lichamelijke klachten: lever, maag, hersenen, hart en bloedvaten , zenuwstelsel en vele vormen van kanker • Fas-‐kinderen • Lichamelijk en geestelijk verslavend • • • • •
GHB • Globaal effect: – Lage dosering: fysiek (sexueel) sPmulerend – (Iets) te hoge dosering: verdovend • Stofnaam: – Gammahydroxibutageen • Manier van gebruik: – Drinken
• Gewenste effecten: – Toename opwinding – Euforie • Gedragskenmerken: – Trage reacPe – DesoriëntaPe • EffecPeve werkingsduur: – 1-‐3 uren • Risico’s
Risico’s van GHB • Het belangrijkste risico is een overdosis • De combinaPe GHB met alcohol vergroot de kans op een overdosering en kan al zeer snel dodelijk zijn • Uit onderzoek bij raven blijkt dat bewusteloosheid en comateus (nokkie gaan) impact hee_ op de hersenen • Lichamelijk en geestelijk verslavend
Globaal effect • SPmulerend • Verdovend • Waarnemingsveranderend
Waarnemingsveranderend = Trippers Middelen die zintuigen beïnvloeden (versterken of verzwakken) en stemmingen en gedachten veranderen • Veranderde waarneming • Veranderde percepPe van Pjd
Cannabis • Globaal effect: – Waarnemingsveranderend – (Verdovend) • Stofnaam: – THC [tetrahydrocannabinol] • Manier van gebruik: – Roken (blowen)
• Gewenste effecten: – Ontspanning, kalmering – Anders voelen • Gedragskenmerken: – Traag reagerend – Verminderde concentraPe • EffecPeve werkingsduur: – 3-‐6 uren • Risico’s
Risico’s van hasj en wiet
• Schadelijk voor de luchtwegen • NegaPeve invloed op psychische klachten • Desinteresse in andere zaken/ ontnemen van ambiPes (zorgeloosheid) • Geestelijk verslavend
Ketamine • Gewenste effecten: • Globaal effect: – Dromerig tot dissociaPef – Waarnemingsveranderend – (Verdovend) • Gedragskenmerken: • Stofnaam: – UiPng van het anders beleven – Ketaminehydrochloride van zichzelf, anderen en omgeving • Status: – Wet op de Genees-‐ – Houterige bewegingen middelenvoorziening – Verminderde concentraPe • Manier van gebruik: • EffecPeve werkingsduur: – Voornamelijk poeder (slikken, – 1-‐2 uren snuiven) • Risico’s
2CB • Globaal effect: • -‐ Lage dosering (5/10MG) euforisch/sPmulerend • -‐ Hoge dosering (>15MG) waarnemingsveranderend • Stofnaam: -‐ 4bromo-‐2,5dimethoxphenethylamin • e • • Manier van gebruik: -‐Slikken, pillen
Gewenste effecten: - Dosis-afhankelijk, van euforisch tot sterk visuele effecten Gedragskenmerken: - Uiting van het anders beleven van zichzelf, anderen en omgeving Effectieve werkingsduur: - 3–6 uren Risico’s:
Paddo's / Tripknol(truffel) Globaal effect: – Waarnemingsveranderend • Stofnaam: – Psilocybine/psilocine • Manier van gebruik: – Eten – Drinken (thee) •
Gewenste effecten: – Verscherping zintuigen – Trippen • Gedragskenmerken: – UiPng van het anders beleven van zichzelf, anderen en omgeving • EffecPeve werkingsduur: – 3-‐7 uren • Risico’s •
42
Risico’s van Trippers • • • • • • • •
AngsPg PsychoPsch Trigger voor hallucinaPes bij gebruik van andere middelen Bad trip Verwondingen/ongelukken onder invloed Derealisatie, Depersonalisatie (ook wel uittreden of trippen genoemd) Een gevoel van tijdloosheid
• • • • • • • • • • •
New PsychoacPve Substances: NPS 4-‐MEC 3-‐MMC 25-‐I NBOME 5-‐(2-‐Aminopropyl)indole (5-‐IT) alpha-‐methyltryptamine (AMT) 5-‐MEO-‐DALT 6-‐APB (Benzo Fury) 5-‐APB (Benzo Fury) Methoxetamine 4-‐Fluoramfetamine MDPV (Ivory Wave)
NPS
Risico’s van combi gebruik
• Effecten onvoorspelbaar • Grotere kans op onbedoelde effecten • Gevaarlijke combinaPes • Sommige middelen versterken elkaar (en zijn daardoor b.v. extra agressieopwekkend) • Je voelt het effect minder goed aankomen, het is er ineens
Onderzoek: uitgaanders vertonen veel Risicogedrag
• Ruim 40% afgelopen jaar een black-‐out of geheugenverlies op een uitgaansavond. (forse alcoholinname) • Bijna 1 op 6 angst-‐ of paniekaanval (veelal vrouwen en meestal drugs) • 6 op 10 xtc gebruik afgelopen jaar. 1 op 3 in afgelopen maand. -‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐ • PrevenPe van middelengebruik en onveilige seks • ruim 30% in het afgelopen jaar onveilige sex niet vaste partner was
Onderzoek: uitgaanders vertonen veel Risicogedrag
• Vrouwen, agressie en geweld • Bijna 30% is in het afgelopen jaar wel eens agressief of opgefokt geweest • Bijna een kwart is wel eens bij een vechtparPj betrokken
• Pilletje op, laat je rijden • Ruim 25% onder invloed na een uitgaansavond auto gereden •
Een nacht overslaan, een dag verzuimen
•
Bijna 40ghb % hee_ het afgelopen jaar wel eens verzuimd
Meest voorkomende gezondheidsverstoringen
Algemeen • Hoofdpijn • Algehele malaise • Misselijkheid / braken • Duizeligheid • Angst Specifiek * Speed: hartkloppingen * Cocaïne: 2 overdoseringsverschijnselen * GHB (en alcohol): bewustzijnsstoornissen
Invloeden op gezondheidsverstoringen Persoon Gezondheidstoestand Psychisch welbevinden Vocht, voeding en rustpatroon Kleding Groepsgedrag
Omgeving Milieu Subcultuur Setting
(VochPgheidsgehalte Temperatuur Vrije waterverstrekking OrganisaPe Adequate eerste hulp en voorlichPng)
Middel Testen Ervaring (belevingsniveau/ feitelijke kennis) Hoeveelheid Combi
Fase van genotmiddelengebruik
• Experimenteel gebruik • RecreaPef gebruik • Geïntegreerd gebruik • ProblemaPsch gebruik • Adankelijk gebruik
Visie op genotmiddelengebruik
Welke factoren spelen een rol op het ontwikkelen van een eigen visie? • • • • • •
Opvoeding SocialisaPeproces ReferenPekader Ervaring(en) Theorie/kennis Beroepsgroep
Visie op genotmiddelengebruik • Discussie voeren over dit onderwerp zal gebaseerd moeten zijn op inhoud en niet op onderbuikgevoelens, fabels, van horen zeggen, broodjes-‐aap-‐ verhalen, alleen maar vanuit ervaringen van jezelf en/of derden.
Visie op genotmiddelengebruik Theorie en kennis: • Boeken/literatuur • Wetenschappelijke arPkelen • Onderzoeken • evidenced-‐based of best-‐pracPce projectevaluaPes. • Feitelijke kennis van gebruik en risico’s bij gebruik van genotmiddelen op korte en lange termijn • De wet en regelgeving/ beleid • • • •
www.unity.nl www.trimbos.nl www.novadickentron.nl Etc.
Samenvaong • 3 soorten groepen – SPmulerend – Verdovend – Waarneming beïnvloedend
• Risico’s – Hoge dosering MDMA – Watervergi_iging
• PrevenPe en visie
Take Home Message • Ga de discussie niet uit de weg • Reageer op basis van feitelijkheden • Kinderen vaak vanuit belevingsniveau
Knowledge Is Power [Sir Francis Bacon 1561-‐1626]
Kennis is macht! maar Kennis delen is kracht!
