INHOUD Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii DEEL 1. EUROPESE BTW-WETGEVING 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
1.5.
Richtlijn 2006/112/EG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Belastbaar feit en verschuldigdheid van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Uitvoer van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Verplichtingen van de btw-plichtigen en van bepaalde niet-btwplichtige personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.4.1. Voldoening van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.4.2. Facturering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.4.3. Boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 1.4.4. Diverse bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Margeregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
2.
Richtlijn 2008/9/EG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
3.
Dertiende Btw-Richtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
4.
Rechtspraak van het Europees Hof van Justitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9. 4.10. 4.11. 4.12.
Leesportefeuille Intiem cv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lea Jeunehomme en SA d’étude et de gestion immobilière “EGI” . . . . . Genius Holding bv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Italittica SpA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . John Reisdorf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard Langhorst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Société Générale des Grandes Sources d’Eaux Minérales Françaises. . . Schmeink & Cofreth AG & Co. KG / M. Strobel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maria Karageorgou e.a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gerhard Bockemühl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Terra Baubedarf-Handel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . HE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
29 31 33 34 37 39 42 45 48 51 54 56
ix
Inhoud
4.13. 4.14. 4.15. 4.16.
Stadeco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pannon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uszodaépítő . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dankowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58 61 63 64
DEEL 2. BELGISCHE BTW-WETGEVING 1. 1.1.
1.2.
1.3.
1.4. 1.5.
1.6.
1.7. 1.8.
x
De verplichting tot facturering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Verplichte uitreiking van een factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.1. Basisprincipe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.2. Facturering aan particulieren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.3. Leveringen aan personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.4. Openbaar vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verplichte opmaak van een stuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. De overbrenging van goederen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Gelijkgestelde leveringen en diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Bijzonder stuk voor handelingen tussen leden van een btw-eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.4. Stuk voor handelingen bedoeld in artikel 19bis WBTW . . . . . . 1.2.5. Verkopen op proef, zendingen op zicht of in consignatie . . . . . 1.2.6. Nog niet in bezit van de factuur en schuldenaar van de btw . . 1.2.7. Aankopen bij niet-btw-plichtigen of bij belastingplichtigen zonder recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.8. Overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het tijdstip van het uitreiken van een factuur of het opmaken van een stuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2. Intracommunautaire leveringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Outsourcing van het uitreiken van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Self-billing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.2. Toepassingsmodaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.3. Automaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.4. Bijzondere regeling voor artsen en ziekenhuizen . . . . . . . . . . . . Openbare verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.1. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.2. Andere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De kwitantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aantal exemplaren van de factuur of het stuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
69 69 70 80 81 81 81 81 81 82 82 83 84 84 85 85 86 86 87 87 88 96 96 97 97 97 98 98
Intersentia
Inhoud
1.9. 1.10. 2. 2.1. 2.2.
Verzamelfactuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Creditnota’s en verbeterende stukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 De verplichte vermeldingen op de factuur en het stuk . . . . . . . . . . . . . . . 103 Bepaling in het WBTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De verplichte vermeldingen op de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Datum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. Volgnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4. Naam, adres en btw-identificatienummer van de leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5. Naam, adres en btw-identificatienummer van de klant . . . . . . 2.2.6. Btw-identificatienummer voor specifieke gevallen . . . . . . . . . . 2.2.7. Datum van het belastbaar feit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.8. Omschrijving van de handeling en hoeveelheid . . . . . . . . . . . . 2.2.9. Specifieke vermeldingen inzake auto’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.10. Maatstaf van heffing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.11. Eenheidsprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.12. Kortingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.13. Btw-tarief en btw-bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.14. Verwijzingen naar de btw-wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Handeling buiten België. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vrijstelling van btw overeenkomstig artikelen 39 tot 42 van het WBTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Vrijstelling van btw overeenkomstig artikel 44 van het WBTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Vrijstelling in het kader van de bijzondere regeling voor beleggingsgoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.15. Meerdere facturen – voorschotfacturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.16. Taal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.17. Andere vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Gratis toebehoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Standaardruil met betrekking tot onderdelen van autovoertuigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Banden en binnenbanden voor wielen van landbouwmachines en -tractoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Handelsbeurzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Marktkramers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Recuperatiestoffen en -producten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Gewone en gebruikelijke verpakkingsmiddelen . . . . . . . . H. Terugneming van verkochte goederen . . . . . . . . . . . . . . . . I. Premievoorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
103 103 103 104 104 105 106 110 111 111 116 116 116 117 118 120 120 121 139 140 140 141 142 142 142 144 144 144 145 146 146 147 xi
Inhoud
J. Voorgeschoten sommen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Syndicus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L. Tijdelijke handelsvennootschap (voorheen tijdelijke vereniging) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M. Fotokopieën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N. Zuurstof voor medisch gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O. Recupel-bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . P. Voorafbetaalde telefoonkaarten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Q. Telecommunicatiediensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.18. Vereenvoudigde aanduiding van de verplichte vermeldingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.19. Vereenvoudigde factuur horeca – Geregistreerde kassa. . . . . . 2.2.20. Toe te passen wisselkoers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.21. Afronding van het bedrag van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.22. Nalatigheidsinteresten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. De verplichte vermeldingen op het overbrengingsstuk . . . . . . . . . . . . . . 2.4. De verplichte vermeldingen op het stuk voor met leveringen en diensten gelijkgestelde handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.2. Onttrekkingen en uitvoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3. Bijzonder geval: het schenken van goederen aan een erkende organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.4. Vereenvoudigde vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. De verplichte vermeldingen op het bijzonder stuk voor handelingen tussen leden van een btw-eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6. De verplichte vermeldingen op het stuk voor handelingen bedoeld in artikel 19bis WBTW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7. De verplichte vermeldingen op het stuk op te maken in geval van verkoop op proef of van zending op zicht of in consignatie . . . . . . 2.7.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.2. Niet in België gevestigde consignatiegever . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3. Consignatiezendingen en intracommunautaire levering . . . . 2.7.4. Vereenvoudigde vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8. De verplichte vermeldingen van het stuk op te maken door de schuldenaar van de btw indien de factuur nog niet in het bezit is . . . . 2.9. De verplichte vermeldingen op het stuk voor aankopen bij nietbelasting plichtigen of bij belastingplichtigen zonder recht op aftrek . . 2.10. De verplichte vermeldingen op het stuk voor de overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling . . . . . . . . . 2.11. De verplichte vermeldingen op de creditnota of het verbeterende stuk
xii
148 148 149 151 151 152 153 155 157 157 157 162 165 166 168 169 169 169 170 171 173 173 174 175 175 176 177 178 179 181 182 183
Intersentia
Inhoud
3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 4. 4.1. 4.2. 4.3.
5. 5.1.
5.2. 5.3.
Elektronische facturering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 Historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bepalingen van kracht van 1 januari 2004 tot 31 december 2009 . . . . . Bepalingen van kracht sinds 1 januari 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Initiatieven op Europees vlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
187 192 197 197
De bewaring van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 De bewaringstermijn van de facturen en stukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buitenlandse btw-plichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elektronische bewaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1. Historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Microfi lm en microfiche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De bewaring van sommige facturen en stukken op optische schijven van het type WORM . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Bepalingen sinds 1 januari 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
201 204 204 204 204 204 207
Bijzondere topics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Relatie tot het tijdstip van het belastbaar feit en de opeisbaarheid van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1. Tijdstip van de levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2. Tijdstip van de opeisbaarheid van de btw inzake de levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.3. Tijdstip van het verrichten van diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.4. Tijdstip van de opeisbaarheid van de btw inzake het verrichten van diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Veiligheidsbepaling – verplichting tot voldoening van de btw . . . . . . . Bijzondere regelingen – voldoening btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Vereenvoudigd driehoeksverkeer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Werk in onroerende staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verleggingsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het verlaagde btw-tarief van 6% . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Rechtspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.3. Beleggingsgoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.4. Overdracht CO2-emissierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.5. Buitenlandse btw-plichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vaste inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Geen vaste inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Kettingverkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Levering met montage of installatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
213 213 214 215 215 216 217 217 218 218 235 238 239 240 240 240 242 247 247
xiii
Inhoud
E. Consignatiezendingen en overbrengingen van goederenvoorraden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Zendingen op proef of op zicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Intracommunautair verkeer van accijnsproducten vanuit andere EU-lidstaten naar België . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.6. Directe verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Bijzondere regelingen – Btw-regime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1. De vrijgestelde kleine ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2. Bijzondere regeling voor landbouwondernemers . . . . . . . . . . . 5.4.3. De margeregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5. De factuur of het stuk en het recht op aftrek van btw . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.1. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.2. Verloren gegane of vernietigde facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.3. Buitenlandse btw-plichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.4. Goederenvervoer door de NMBS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.5. Openbaar vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.6. Neerlegging jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.7. Fusie of opslorping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.8. Bedrijfsmiddelen verkregen door de echtgenoot . . . . . . . . . . . . 5.5.9. Rechtspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6. Hoofdelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.7. Bestrijding van de btw-fraude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8. Indicatoren ernstige en georganiseerde fiscale fraude. . . . . . . . . . . . . . . 5.9. Doorfacturering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.1. Verbeteringswerken aan gehuurd goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.2. Terbeschikkingstelling van personeel door verbonden ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.3. In het buitenland betaalde kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.10. Relatie tot het ontvangstbewijs (btw-bonnetje) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.11. Gebruik van Incoterms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.12. Gebruik van kopiefacturen en pro forma facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.12.1. Invoer/uitvoer van goederen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.12.2. Beoefenaars van bepaalde vrije beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.12.3. Pro forma factuur en recht op aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.13. Administratiekosten die worden aangerekend voor het opmaken van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.14. Factuur – derde betaler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.15. Verwerking betwiste factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.16. Handtekening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.17. Mogelijke sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.17.1. Bepalingen in het WBTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.17.2. Verminderde proportionele geldboeten . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xiv
247 249 249 250 253 253 254 260 260 260 262 263 263 264 265 265 265 266 280 281 286 286 286 287 287 288 290 291 291 292 294 294 295 295 297 298 298 300
Intersentia
Inhoud
5.17.3. Verminderde niet-proportionele geldboeten . . . . . . . . . . . . . . . 301 5.17.4. Rechtspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 DEEL 3. ANDERE ASPECTEN DAN BTW 1.
Verplichting tot facturering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
2.
Verplichte vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
Aanduiding van de uitreiker van de factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ondernemingsnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bankrekeningnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Handtekening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vermelding van het woord ‘factuur’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vennootschap in vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
313 315 317 317 318 318
3.
Taalwetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
4.
Bestelbon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
5.
Verkoopsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
6.
Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6.
Levering van elektriciteit en gas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kilometerstand van voertuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Terugbetaling bijzondere accijns (‘professionele’ diesel) . . . . . . . . . . . . Telecommunicatiediensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Factuurkorting milieuvriendelijke voertuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven in een woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
325 326 327 328 329 330
DEEL 4. PRAKTISCHE TOEPASSINGSGEVALLEN UITGAANDE FACTUREN EN STUKKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335 1. 1.1.
Levering van goederen en diensten in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 Levering van goederen in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339 1.1.1. Standaardgeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339 1.1.2. Vrijgestelde kleine ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Intersentia
xv
Inhoud
1.1.3.
1.2.
2. 2.1.
2.2.
xvi
Landbouwondernemers onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.4. Margeregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.5. Levering van recuperatieproducten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.6. Marktkramers van tweedehandse goederen . . . . . . . . . . . . . . . Prestatie van diensten in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Standaardgeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Werken in onroerende staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Goederenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.4. Personenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.5. Vrijgestelde kleine ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.6. Landbouwondernemers onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
341 342 343 344 345 345 346 347 348 349 350
Intracommunautaire verrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351 Intracommunautaire levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Standaardgeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Overbrenging van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Driehoeksverkeer – België is EU-lidstaat 1 . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Driehoeksverkeer – België is EU-lidstaat 2 . . . . . . . . . . . . . . . . Intracommunautaire dienstverrichtingen / dienstverrichtingen buiten België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Werken in onroerende staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Materieel werk aan roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. Expertise aan roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4. Personenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5. Intracommunautair goederenvervoer – 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.6. Intracommunautair goederenvervoer – 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.7. Activiteiten die met intracommunautair goederenvervoer samenhangen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.8. Tussenpersonen (makelaars en lasthebbers) bij intracommunautair goederenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.9. Tussenpersonen (makelaars en lasthebbers) bij activiteiten die met intracommunautair goederenvervoer samenhangen . 2.2.10. Culturele, artistieke, sportieve, wetenschappelijke, onderwijs- en vermakelijk heidsactiviteiten of soortgelijke activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.11. Verschaffen van spijs en drank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.12. Verhuur van een vervoermiddel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.13. Overdracht van of het verlenen van een auteursrecht, een octrooi, een licentierecht, een fabrieks- of handelsmerk, of een soortgelijk recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
353 353 354 355 356 357 357 358 359 360 361 362 363 364 365
366 367 368
369
Intersentia
Inhoud
2.2.14. Overdracht van of het verlenen van rechten op een cliënteel, een verkoop- of inkoopmonopolie . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.15. Het recht om een beroepswerkzaamheid uit te oefenen . . . . . 2.2.16. De verbintenis een beroepswerkzaamheid of een auteursrecht, een octrooi, een licentierecht, een fabrieks- of handelsmerk, of een soortgelijk recht niet uit te oefenen. . . . . 2.2.17. Werkzaamheden inzake reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.18. Intellectueel werk in het kader van hun geregelde werkzaamheden verricht door juridische of andere adviseurs en andere soortgelijke dienstverrichters . . . . . . . . . . 2.2.19. Informatieverwerking en -verschaffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.20. Bank-, financiële en verzekeringsverrichtingen alsook herverzekeringsverrichtingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.21. Terbeschikkingstelling van personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.22. Verhuur van lichamelijk roerende goederen (behalve vervoermiddelen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.23. Telecommunicatiediensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.24. Tussenkomst van tussenpersonen (makelaars en lasthebbers) – 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.25. Tussenkomst van tussenpersonen (makelaars en lasthebbers) – 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.26. Tussenkomst van tussenpersonen (makelaars en lasthebbers) – 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.
3.1.
370 371
372 373
374 375 376 377 378 379 380 381 382
Uitvoer van goederen, internationaal vervoer en met uitvoer gelijkgestelde verrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 Uitvoer van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Standaardgeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Uitvoer met vervoer van de goederen door de niet in België gevestigde koper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3. Uitvoer in het kader van kettingverkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.4. Uitvoer door of voor rekening van de dienstverrichter of de niet in België gevestigde ontvanger van de dienst . . . . . . 3.1.5. Uitvoer in de bagage van reizigers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.6. Plaatsing van goederen onder een douaneregeling . . . . . . . . . . 3.1.7. Verkoop van goederen die zich onder een douaneregeling bevinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.8. Diensten aan goederen die zich onder een douaneregeling bevinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.9. Btw-entrepots – Inslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.10. Btw-entrepots – Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.11. Btw-entrepots – Verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
385 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 xvii
Inhoud
3.2.
4. 4.1.
4.2.
5. 5.1.
5.2.
xviii
3.1.12. Btw-entrepots – Uitslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.13. Opschorting van de betaling van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . Internationaal vervoer en handelingen gelijkgesteld met uitvoer . . . . . 3.2.1. Internationaal personenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Internationaal goederenvervoer – Ter gelegenheid van de uitvoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Internationaal goederenvervoer – Ter gelegenheid van de invoer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.4. Handelingen die samenhangen met internationaal goederenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.5. Vervoer van goederen die zich onder een opschortende regeling inzake douane bevinden of onder de regeling btw-entrepot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.6. Verrichten van douaneformaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.7. Makelaars en lasthebbers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.8. Zee- en binnenschepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.9. Vliegtuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.10. Ambassades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.11. Internationale instellingen en organisaties . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.12. NAVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.13. Monetair goud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.14. Hulporganisaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.15. Parels en edelstenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
396 397 398 398 399 400 401
402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412
Handelingen bedoeld in artikel 44 van het WBTW . . . . . . . . . . . . . . . . . 413 Vrijstellingen inzake gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.1. Levering van gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.2. Onroerende verhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vrijstellingen inzake financiële verrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Verlening, bemiddeling en beheer van kredieten . . . . . . . . . . . 4.2.2. Betalings- en ontvangstverrichtingen, bemiddeling daaronder begrepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
415 415 416 417 417 418
Buitenlandse ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419 Buitenlandse ondernemingen die een aansprakelijke vertegenwoordiger hebben aangesteld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1. Standaardgeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2. Directe facturering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buitenlandse ondernemingen die beschikken over een rechtstreekse btw-identificatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Standaardgeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
421 421 422 423 423
Intersentia
Inhoud
5.3.
5.4.
6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. 6.8.
Buitenlandse ondernemingen die in belgië over een vaste inrichting beschikken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Standaardgeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ontslag van btw-identificatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1. Consignatiezendingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
424 424 425 425
Andere bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427 Leveringen die buiten België plaatsvinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verkopen op afstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Creditnota’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verloren gegane of vernietigde facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het verlaagde btw-tarief van 6% voor werken in onroerende staat . . . . Self-billing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Korting voor contante betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorgeschoten sommen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
429 430 431 432 433 434 436 437
INKOMENDE FACTUREN EN STUKKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439 1.
Dienstverrichtingen waarvoor de afnemer schuldenaar is van de Belgische btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Artikel 51, § 2, eerste lid, 1° van het WBTW – Voorbeeld 1 . . 1.2. Artikel 51, § 2, eerste lid, 1° van het WBTW – Voorbeeld 2 . . 1.3. Driehoeksverkeer – België is EU-lidstaat 3 . . . . . . . . . . . . . . . . Gelijkgestelde handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Stuk voor onttrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Stuk voor gelijkgestelde dienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
441 441 442 443 445 445 446
Bibliografie en geraadpleegde bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 1. Arrest Genius Holding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 2. De factuur en de btw in de andere lidstaten van de Europese Unie . . Trefwoordenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
447 449 451 455 571
Intersentia
xix
2.
