Effectieve interventies om vsv te verminderen
Kristof De Witte
Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Top Institute for Evidence Based Education Research, Maastricht University
VFO-dag 18 september 2014
1
Onderzoekslijn naar vsv Evaluatie van genomen beleidsinterventies Op vraag van Nederlands Ministerie van OCW Op vraag van individuele scholen / schoolgroepen
Waar mogelijk focus op causale verbanden: dus oorzakelijk verband tussen de interventie en de verandering in vsv
2 Kristof De Witte
Is Nederlands vsv-beleid interessant voor Vlaanderen?
3 Kristof De Witte
Bron: Eurostat
Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Conceptuele benadering van interventies C. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? D. Kostprijs vsv-beleid
4 Kristof De Witte
Complex en dynamisch probleem Kosten van vsv zijn hoog Private kosten - Hogere kans op werkloosheid (Psacharopoulos and Layard, 1979) - Hogere kans op ziekte (Groot and Maasen van den Brink, 2007) - Lagere onderwijsuitkomsten van kinderen (Bowles, 1972) Kosten voor de samenleving: - Verhoogde kans op criminele activiteiten (Lochner and Moretti, 2004) - Lagere sociale cohesie (Milligan et al., 2004) - Lagere economische groeivoet (Hanushek and Wössmann, 2007)
Maar vsv is een complex probleem 5 Kristof De Witte
Dropout prevention
Kenmerken van de leerling
Exogeen - Geslacht: McMillan & Marks, 2003; Stearns & Glennie,
The literature Kenmerken ouders
2006 - Leeftijd: Roderick, 1994; Lee & Burkman, 2003; Wylie & Hunter, 1994 - Etniciteit: Goldschmidt & Wang, 1999; Rumberger & Larson, 1998; Crowder & South, 2003 - Capaciteiten: Goldschmidt & Wang, 1999; Alexander et al., 2001; Marks, 2007
Motivatie - Interesse in scholing: - Mening over leraren: Rumberger & Thomas, 2000 - Zitten blijven: Goldschmidt & Wang, 1999; Jimerson,
Exogeen - Opleiding ouders: McNeal, 1999; Rumberger, 1995; Pong & Ju, 2000; De Graaf et al., 2000
- Sociale klasse: Kalmijn & Kraaykamp, 2003 Interesses en verwachtingen ouders - Opkomst ouderavonden: Astone &
Voortijdig schoolverlaten
McLanahan, 1991; Rumberger et al., 1990; Rumberger, 1995
- Belang van onderwijs: Alexander et al., 2001; Mapp, 2004
- Controle van huiswerk: Epstein, 1990; Suichu & Willms, 1996
1999; Roderick et al., 2000 - Aandacht tijdens de lessen - Verzuim: Carbonaro, 1998; Rumberger, 1995 - Huiswerk: Goldschmidt & Wang, 1999; Seltzer, 1994
Schoolkenmerken - School locatie (verstedelijking): Haveman et al., 1991; Astone & McLanahan, 1994; Swanson & Schneider, 1999; Rumberger, 1995 - Klasgrootte: McNeal, 1997; Rumberger, 1995 - Samenstelling school: Bryk & Thum, 1989; McNeal, 1997; Rumberger, 1995; Rumberger & Thomas, 2000. - Etniciteit in de klas: Ainsworth-Darnell, 1998; Gibson, 1997; - School type: Jacobs and Tieben, 2009
6
Interventies conceptueel
7 Kristof De Witte
Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Conceptuele benadering van interventies C. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? D. Kostprijs vsv-beleid
8 Kristof De Witte
Basisregister onderwijsnummer
Wie verliet het onderwijs zonder diploma? Adequate en volledige registratie van leerlingen is start van beleid 9
Kristof De Witte
Basisregister onderwijsnummer Basisregister Onderwijsnummer (BRON): uniek volgnummer voor elke leerling Data van alle leerlingen in het Nederlandse onderwijssysteem Gestart in schooljaar 2004/2005 Bevat gegevens van de postcode, schoolnummer, ouderkenmerken (vb. Eenoudergezin) en sociale situatie (vb. Leeft in achterstandswijk) Kan verbonden worden met data van Centraal Bureau voor de Statistiek en gemeentelijke informatie
Registratie in BRON op 1 oktober van elk jaar. Vroegtijdig schoolverlater = Een leerling jonger dan 23 jaar die geen diploma (startkwalificatie) bezit en niet meer ingeschreven is in het onderwijs, terwijl hij/zij dit wel was op 1 oktober van het vorige jaar.
Kristof De Witte
‘Naming en shaming’
Regio’s, gemeenten en scholen worden via ‘naming en shaming’ aangespoord tot betere prestaties - Iedereen kan vsv voor een buurt, school of regio opzoeken, dit zowel in absolute als in relatieve termen www.aanvalopschooluitval.nl
11 Kristof De Witte
‘Naming en shaming’
Source: www.voortijdigschoolverlaten.nl
12
Convenant Er werden door ministerie 10 maatregelen voorgesteld die regio’s en scholen kunnen implementeren (= menulijst) Welk van deze voorgenomen maatregelen correleren met lagere uitval?
13 Kristof De Witte
Convenant De voorgenomen convenantmaatregelen Na controle voor regionale vaste effecten, een tijdstrend, leerling- en ouderkenmerken, buurtkenmerken en schooltype = Ondergrens van de invloed van het convenant Observaties: - Verzuimregistratie lijkt enkel te werken voor scholen met weinig vsv - Curatieve projecten hebben onmiddellijk effect - Mentoring en coaching, en dagbesteding hebben grootste invloed cf. in De Standaard 31/10/13: “Jongeren weten vaak heel weinig over wat beroepen inhouden, merkt Fons Leroy.”
Vooral maatregelen die actief op de jongeren inzetten werken
14 Kristof De Witte
Prestatiesubsidie Financiële prikkel van 2,500 euro (eerder 2,000 euro) voor elke vsv’er minder
Zorgt voor een enorme bewustwording en aandacht voor vsv in de scholen
Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid
16 Kristof De Witte
Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid School verzuim is problematisch want gaat gepaard met - criminaliteit (Garry, 1996) - tienerzwangerschap (Hibbert en Fogelman, 1990) - sociale problemen (Reid, 1984) -… ↓ correleert sterk met voortijdig schoolverlaten (vb. Henry, 2007; Rumberger, 1983; DesJardins et al., 2006) of in de woorden van Fons Leroy (DS, 31/10/13): “Volgens Leroy gaat het vaak om jongeren die al op zestien jaar schoolmoe zijn. 'Zij komen via het watervalsysteem in het beroepsonderwijs terecht, beginnen te spijbelen en haken af.‘” 17 Kristof De Witte
Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid Maar: - Geen literatuur rond de relatie tussen de duur van verzuim en vsv - Veel methodologische problemen door het verwaarlozen van endogeniteit tussen verzuim en vsv - Geen literatuur rond effect van verzuimregistratie verzuimregistratie = ‘zachte’ beleidsmaatregel ‘zachte’ maatregelen worden sowieso minder geëvalueerd
18 Kristof De Witte
Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid 1. Verzuim verhoogt de kans op vsv met 3.9 percentpunt (DMO Amsterdam data) cfr. Vsv-percentage in de gemeente Amsterdam bedroeg 7.8% (2005-2006) en 6.8% (2007-2008)
2. Verbeterde verzuimrapportage leidt tot lager vsv, maar niet significant verschillend van 0 (DMO Amsterdam data) Enkel voor de betere vo-scholen observeren we een significant effect
3. Een actief verzuimbeleid zorgt voor een significant lager vsv (voor scholen in RMC 39) Evaluatie van ‘Bewust Aanwezig op School’: verzuimbeleid met huisbezoeken voor verzuimende leerlingen (gemiddelde tijdsinvestering per deelnemer is 5 uur) Daling van 2.33 percentpunt vsv 19 Kristof De Witte
Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Conceptuele benadering van interventies C. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? D. Kostprijs vsv-beleid
20 Kristof De Witte
Kostprijs vsv-beleid € 574 miljoen < € 4,714 miljard 2,3% van bbp
Lissabon 15,4%
Aanval Op Schooluitval 13,5%
Laatste cijfers 9,1%
Effectieve interventies om vsv te verminderen
www.econ.kuleuven.be/kristof.dewitte
[email protected]
VFO-dag 18 september 2014