Eet Compleet Test, Kinderdagverblijf Hoppas Overall

Eet Compleet Test, Kinderdagverblijf Hoppas Overall In Nederland eten veel jonge kinderen (1 tot 4 jaar) mee met volwassenen terwijl zij specifieke voedingsbehoefte hebben. Om te zorgen dat deze kinderen de juiste voedingsstoffen in de juiste hoeveelheid binnenkrijgen, dient hun voeding hierop afgestemd te worden. Dit is niet alleen belangrijk in verband met de groei en ontwikkeling, maar ook ter preventie van overgewicht en de gezondheid nu en op latere leeftijd.

Jonge kinderen in Nederland krijgen…..

te weinig groenten en fruit binnen

te weinig vitamine D en ijzer binnen

te veel melkproducten (en daarmee te veel eiwit) binnen

te veel energie (kilocalorieën), vitamine A en zout (natrium) binnen (RIVM, VCP, 2005/2006)

Met behulp van de Eet Compleet Test is gekeken naar de voedingsinname van jonge kinderen op dagen dat zij naar jullie kinderdagverblijf gaan. In totaal zijn 53 kindjes opgegeven voor deelname aan de test. De voedingsinname op het kinderdagverblijf is van 38 kindjes gemeten. Van 19 kindjes hebben de ouders ook het Thuistest boekje volledig ingevuld en retour gestuurd. De voedingsinname van jullie kindjes is berekend door de gemiddelde voedingsinname op het kinderdagverblijf op te tellen bij de gemiddelde voedingsinname thuis. In dit rapport worden de resultaten van de Eet Compleet Test specifiek voor jullie kinderdagverblijf beschreven. Per voedingsmiddel of voedingsstof is aangegeven hoeveel jullie kindjes gemiddeld binnenkrijgen. Ook is er vermeld hoeveel van de totale inname op het kinderdagverblijf plaatsvond en hoeveel thuis. Handig, want op deze manier kan de voeding thuis en op het kinderdagverblijf in de toekomst goed op elkaar afgestemd worden.

Samenvatting resultaten Eet Compleet Test Groenten en fruit

Groenten Fruit

Melkproducten Eiwit Calcium Vitamine D IJzer Vetten Totaal vet Verzadigd vet Vitamine A Vitamine A

Zout Natrium

Hoe doen we het?*

Advies voedingsbeleid • •

•

Hoe doen we het?*

Hoe doen we het?*

Hoe doen we het?*

Hoe doen we het?*

16.00 uur groentemomentje Peuterspecifieke soep is een goed alternatief voor het groentemomentje Fruit of groente op de boterham

Advies voedingsbeleid • Gebruik een peuterspecifieke melk • Om de calciuminname optimaal te houden, bied niet minder dan 300 ml melk(producten) aan

Advies voedingsbeleid • Besmeer elke boterham • Gebruik halvarine of margarine in plaats van roomboter

Advies voedingsbeleid • Wees matig met (smeer)leverworst/leverkaas Voor kinderen van 1‐3 jaar is het advies maximaal 2‐3 boterhammen met (smeer)leverworst per week

Advies voedingsbeleid • Groenten en fruit zijn een goede keuze voor tussendoor • Maak gebruik van peuterspecifieke tussendoortjes als Bambix rijstwafels of soepstengels

*

= Kan beter

= Goed op weg

= Prima

In bijlage 2 kun je lezen in hoeverre kindjes op jullie kinderdagverblijf eten volgens de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden!

INHOUDSOPGAVE Dit rapport is een weergave van juist die voedingsmiddelen en voedingsstoffen waarvan jonge kinderen al snel te weinig of te veel binnenkrijgen.

•

Groenten en Fruit

•

Melkproducten

•

Eiwitten

•

Calcium

•

Vitamine D

• • •

IJzer

• •

Vitamine A

Energie (kilocalorieën) Vetten

Natrium (zout)

Om te kijken of de voedingsinname van jullie kindjes voldoet aan de richtlijnen, is er een vergelijking gemaakt met de dagelijkse aanbevolen hoeveelheden van het Voedingscentrum. Daarnaast is het natuurlijk ook interessant om te weten, in hoeverre de voedingsinname van jullie kindjes overeenkomt met dat van andere jonge kinderen in Nederland. Daarom is er eveneens een vergelijking gemaakt met de gemiddelde voedingsinname van deze kinderen.

Groenten en Fruit

De groente‐ en fruitinname van jullie kindjes is lager dan de aanbevolen hoeveelheid.

Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid

Inname jonge kinderen in Nederland (RIVM, VCP, 2005/2006)

Inname jonge kinderen kinderdagverblijf Hoppas Overall

(TNO, VIO, 2002)

Groenten Gemiddeld 75 gram per dag (50 – 100 gram per dag)

Fruit 1,5 vrucht (150 gram) per dag

Gemiddeld 47 gram per dag




Waarvan… 4 gram (6 %) op het kinderdagverblijf 67 gram (94 %) thuis

Waarvan… 100 gram (76%) op het kinderdagverblijf 31 gram (24%) thuis

De groente inname per Hoppas kinderdagverblijf verschilde veel onderling, daarom hebben we deze nog even op een rijtje gezet. Almkerk gemiddeld 48 gram groente, Waardhuizen gemiddeld 193 gram en Woudrichem gemiddeld 80 gram.

Kinderen op jullie kinderdagverblijf krijgen minder groenten en fruit binnen dan aanbevolen. Groenten en fruit eten is belangrijk voor een goede gezondheid, voor nu en voor later. Groenten en fruit bevatten namelijk belangrijke vitaminen, mineralen en vezels. Om de huidige voedingsinname beter af te stemmen op de voedingsbehoefte is het verstandig de groenten‐ en fruitinname te verhogen. In het kader staan tips voor het verhogen van de groenten‐ en fruitinname Veel soorten groenten en bepaalde fruitsoorten vinden jonge kinderen van nature niet lekker. Omdat de smaak van groenten en fruit soms wat bitter of zuur kan zijn, moeten kinderen hieraan wennen. Gemiddeld moeten kinderen vaak wel 10 keer een nieuw voedingsmiddel proberen voordat zij deze gaan accepteren.

Praktische tips voor op het kinderdagverblijf • • • • • • •

Wees creatief met fruit, maak bijvoorbeeld eens een smoothie, verse sap of een heerlijk versgemaakt fruitijsje! Versier het brood met extra groenten zoals tomaat, komkommer en wortel. Gebruik eens fruit als broodbeleg, bijvoorbeeld een banaan op brood. Serveer tussen de middag de warme maaltijd of soep op het kinderdagverblijf. Na een dag op het kinderdagverblijf zijn jonge kinderen vaak erg moe waardoor ze thuis minder van de warme maaltijd eten. Daarnaast geldt, zien eten doet eten! Start een moestuintje om de interesse voor groente en fruit te vergroten. Geef groente als tussendoortje, bijvoorbeeld tomaat radijs of komkommer Probeer ook eens Olvarit peutermenu. Deze maaltijd bevat 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groenten en is speciaal afgestemd op de voedingsbehoefte van jonge kinderen.

Melkproducten De melkinname van jullie kindjes is hoger dan de aanbevolen hoeveelheid. Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid

Inname jonge kinderen in Nederland (RIVM, VCP, 2005/2006) (TNO, VIO, 2002)


Melkproducten 300 ml per dag

Gemiddeld 530 ml per dag

Gemiddeld 493 ml per dag

Waarvan… 152 ml (31%) op het kinderdagverblijf 341 ml (69%) thuis

Jonge kinderen in Nederland krijgen al snel veel melkproducten binnen, hierdoor kan de voeding snel uit balans raken. De kinderen op jullie kinderdagverblijf gebruiken ook te veel melkproducten. Dit komt waarschijnlijk omdat Nederland een echt ‘koemelkland’ is. Veel mensen zijn hier dan ook mee opgevoed. Melk bevat voedingsstoffen die goed zijn voor de gezondheid. Echter, voor jonge kinderen is de samenstelling niet optimaal. Zo bevat (halfvolle) melk relatief veel verzadigd (ongezond) vet en bevat het geen vitamine D en ijzer. Een hoge inname van melk(producten) kan de voeding dus uit balans brengen. Voor een optimale opname van melk is het van belang dat de inname goed over de dag wordt verdeeld. Afstemmen van de inname op het kinderdagverblijf en thuis kan bijdrage aan het verlagen van de melk inname. Opvolgmelk of Dreumesmelk en Peutermelk zijn speciaal afgestemd op de voedingsbehoeften van jonge kinderen. In totaal kreeg 5% van de kinderen één of twee dagen Opvolgmelk of Dreumes of Peutermelk op het kinderdagverblijf. Thuis was dit 42% van de kinderen.

Praktische tips voor op het kinderdagverblijf • De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid melkproducten is 300 ml (2 glazen/schaaltjes) per dag. Onder melkproducten vallen naast melk ook bijvoorbeeld yoghurt, vla en kwark. • Vervang het yoghurtmoment in de middag door een groente‐ en of fruitmoment. • Peuterspecifieke melkproducten, zoals Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk zijn aangepast op de behoeftes van jonge kinderen. Ze bevatten o.a. meer ijzer, vitamine D en gezonde vetten dan koemelk. Deze stoffen dragen bij aan een gezonde ontwikkeling voor jonge kinderen.

Eiwitten De eiwitinname van jullie kindjes is hoger dan de aanbevolen hoeveelheid.

Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid (Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)

Inname jonge kinderen in Nederland (RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002) Inname jonge kinderen kinderdagverblijf Hoppas Overall

13 à 14 gram

l l 13 14

Gemiddeld 41 gram

Gemiddeld 44 gram

Doordat vooral dreumesen (kinderen 1‐2 jaar) veel melkproducten gebruiken krijgen zij al snel te veel eiwit binnen. Ook op jullie kinderdagverblijf is dat het geval. Dit is niet ideaal omdat uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een te hoge eiwitinname op jonge leeftijd de kans op overgewicht op latere leeftijd mogelijk kan verhogen (Günther et al, 2007). Om de huidige voedingsinname beter af te stemmen op de voedingsbehoefte is het verstandig de eiwitinname te verlagen.

Praktische tips voor op het kinderdagverblijf

• Soja‐ of geitenmelk bevatten ongeveer net zo veel eiwit als koemelk. Met het oog op het verminderen van de eiwitinname vormen zij geen goede optie. Dit zelfde geldt voor magere melk, deze bevat ook net zoveel eiwit als halfvolle koemelk. • Om de eiwit inname te verlagen kun je in plaats van melk kiezen voor water, thee, vruchtensap, of limonade. • Stem met de ouders de melkinname af, kinderen hebben voldoende aan 300 ml melkproducten per dag. • Om ervoor te zorgen dat jonge kinderen niet teveel eiwit binnenkrijgen kun je eveneens Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk geven. Deze bevat ruim 50% minder eiwit dan koemelk.

Wist je dat… … er in koemelk 2 x zoveel eiwit zit als in Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk?

Calcium De calciuminname van jullie kindjes is goed.

Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid

Minstens 500 milligram

Gemiddeld 812 milligram


(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)


De kinderen op jullie kinderdagverblijf gebruiken voldoende calcium. Calcium is nodig voor de opbouw en stevigheid van het skelet en de tanden. Voor jonge kinderen is het dus belangrijk dat zij dagelijks voldoende calcium binnenkrijgen in verband met de snelle groei. Melkproducten vormen een goede bron van calcium. De dagelijkse calciuminname van jonge kinderen is grotendeels afkomstig van melkproducten (RIVM, VCP, 2005/2006). Eén glas melk bevat al bijna 200 milligram calcium. Naast melkproducten bevatten groenten, peulvruchten, brood en aardappelen een kleine hoeveelheid calcium. Een gevarieerde voeding zorgt ervoor dat jonge kinderen voldoende calcium binnenkrijgen.

Praktische tips voor op het kinderdagverblijf • •

•

• •

Beweging is belangrijk voor een goede botopbouw. Ook zorgt het ervoor dat calcium beter wordt opgenomen in de botten. Zorg dus voor dagelijks voldoende beweging op het kinderdagverblijf. Dat groenten eten gezond is, is inmiddels wel bekend. Sommige groenten (bijvoorbeeld broccoli en spinazie) bevatten ook calcium. Nog een reden om een groentetussendoortje aan te bieden of om de boterham te versieren met groenten. Enkel water geven is geen goed alternatief voor het geven van melk. Water bevat immers geen calcium, dus bij het enkel geven van water in plaats van melk kan een tekort aan calcium veroorzaken. Let op dat kinderen per dag 300 ml melkproducten blijven gebruiken Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk zijn eveneens een belangrijke bron van calcium. Bijkomend voordeel van het gebruik van peuterspecifieke melk is dat daarmee de eiwitinname verbeterd.

Wist je dat… … vitamine D ervoor zorgt dat calcium beter wordt opgenomen?

Vitamine D De vitamine D‐inname van jullie kindjes is lager dan de aanbevolen hoeveelheid, daarom is het belangrijk dat alle kinderen vitamine D extra gesuppleerd krijgen. Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid

Vitamine D supplement (Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)

Inname jonge kinderen in Nederland

Vitamine D supplement (RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002) Inname jonge kinderen kinderdagverblijf Hoppas Overall Vitamine D supplement

10 microgram

100 % supplement

Gemiddeld 3,5 microgram*

Gemiddeld 60 %

Gemiddeld 4,5 microgram* Gemiddeld 95 %

* Inname is exclusief vitamine D of multivitamine supplement

Voor de meeste kinderen geldt dat als zij gevarieerd eten, zij de meeste vitamines en mineralen via de voeding binnenkrijgen. Een uitzondering hierop is vitamine D. Vitamine D komt van nature in weinig producten voor. Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Door middel van zonlicht wordt vitamine D in de huid aangemaakt. Dit is echter alleen in de maanden april tot oktober. Daarnaast luidt het advies voor jonge kinderen dat zij tussen 12:00 en 15:00 uur geheel uit de zon moeten blijven. Ook is het zo dat zonnebrandcrème de aanmaak sterk remt. Kindjes met een donkere huid maken sowieso al minder vitamine D aan in de huid dan kindjes met een lichte huid. Al met al is zonlicht dus geen goede bron om in de behoefte van jonge kinderen te voorzien. Vitamine D is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van botten en tanden. Juist omdat jonge kinderen in de groei zijn, is de behoefte hoog. Het advies is om alle kinderen tot de leeftijd van 4 jaar dagelijks het hele jaar door 10 microgram vitamine D in de vorm van een supplement te geven. In de praktijk blijkt dat slechts 60% van de ouders hun kindje dit geven (RIVM, VCP, 2005/2006). 95% van de ouders van de kindjes op jullie kinderdagverblijf gaven extra vitamine D in de vorm van een supplement!

Praktische tips voor op het kinderdagverblijf • • •

Besmeer de boterhammen altijd met margarine of halvarine, deze zijn eveneens een belangrijke bron van vitamine D. Zet eens vis op het menu, plakjes zalm bijvoorbeeld vinden veel kinderen heerlijk en zijn een goede bron van vitamine D. Bied in plaats van gewone koemelk, Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk aan. Aan deze melk is namelijk extra vitamine D toegevoegd. Gewone halfvolle koemelk bevat van nature geen vitamine D.

IJzer De ijzerinname van jullie kindjes is lager dan de aanbevolen hoeveelheid. Dagelijkse aanbevolen


hoeveelheid (Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)


Gemiddeld 6,3 milligram 1‐2 jaar: 7,4 mg 2‐4 jaar: 6,1 mg

Gemiddeld 6,0 milligram

De ijzerinname bij Hoppas Waardhuizen was 5,1 mg, bij Woudrichem 6 mg en bij Almkerk was dit 6,1 mg. De kinderen op jullie kinderdagverblijf gebruiken helaas minder ijzer dan wordt aanbevolen terwijl ijzer een belangrijke voedingsstof is voor een jong kind. Ijzer ondersteunt een normale hersenontwikkeling. Een kind wordt geboren met een voorraad ijzer die voldoende is voor 6 maanden. Na 6 maanden is de voorraad op en dient er voldoende ijzer via de voeding worden genomen. Het is dus belangrijk dat de voeding van een jong kind voldoende ijzer bevat om in de behoefte te voorzien. IJzer zit o.a. in vlees, brood, pasta, groenten en peulvruchten. Het lichaam neemt ijzer uit vlees beter op dan uit plantaardige producten. Praktische tips voor het kinderdagverblijf • Gebruik (magere) vleeswaren op brood, zoals ham. Vleeswaren vormen een goede bron van ijzer. • Vitamine C bevordert de ijzeropname uit plantaardige producten. Gebruik bij de maaltijd dus een vitamine C bron zoals een glaasje sap of fruit. • Gebruik Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk. Deze bevat net als opvolgmelk extra ijzer! Koemelk bevat daarentegen geen ijzer. Analyse van de landelijke resultaten van de Eet Compleet Test tonen aan dat de inname van ijzer en vitamine D bij kinderen die opvolgmelk of groeimelk gebruiken beter is dan kinderen die enkel koemelk gebruiken. Jonge kinderen van 2 tot 3 jaar

Wist je dat…

Voedingsmiddel/‐ stof

Aanbevolen

Inname bij gebruik GUM (n=287)

Inname bij gebruik koemelk (n=789)

IJzer (mg)

7,0

7,4

5,9

Vitamine D (mcg)

10

5,3

2,0

Resultaten: 1076 kinderen, 83 kinderdagverblijven

vaak te weinig ijzer binnenkrijgen? De inname van jongere kinderen is hoger doordat zij vaak nog opvolgmelk krijgen. Deze bevat, in tegenstelling tot gewone koemelk, extra ijzer.

Energie (kilocalorieën) De energie‐inname van jullie kindjes is goed.

Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid (Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)


l l

1100 1300

Gemiddeld 1100 – 1300 kilocalorieën

Gemiddeld 1233 kilocalorieën

Gemiddeld 1198 kilocalorieën

Gemiddeld wordt er door de kindjes op jullie kinderdagverblijf de juiste hoeveelheid energie gebruikt. Energie is belangrijk voor een actief leven en voor de groei. Wanneer een kind evenveel energie binnenkrijgt als dat hij/zij gebruikt dan is de energiebalans in evenwicht. Echter, wanneer een kind gedurende langere tijd meer energie binnenkrijgt dan dat hij/zij gebruikt dan kan een kind, naast de normale groei, teveel in gewicht aankomen. Om overgewicht te voorkomen is het belangrijk dat kinderen niet te veel energie binnenkrijgen. Belangrijk is echter wel dat een kind voldoende energie binnenkrijgt voor de groei en ontwikkeling. De energie inname per Hoppas kinderdagverblijf verschilde veel onderling, daarom hebben we deze nog even op een rijtje gezet. Almkerk gemiddeld 1082 kilocalorieën, Waardhuizen gemiddeld 1511 kilocalorieën en Woudrichem gemiddeld 1275 kilocalorieën.


• Speel actief met de kinderen! Uit onderzoek is gebleken dat wanneer je als pedagogisch medewerker weinig actief meespeelt, voornamelijk jonge kinderen geneigd zijn om je heen te hangen (Gubbels et al, 2010). • Om actief buiten te spelen kun je verschillende spelletjes doen, zoals bijvoorbeeld het flessenspel. Ieder kind heeft een plasticfles gevuld met water. De uitdaging is om met behulp van een bal de fles van de ander om te gooien. Zie voor meer buiten en binnen spellen www.beweegkriebels.nl (NISB). • Kies voor gezonde tussendoortjes, zoals groenten en fruit. Deze bevatten relatief weinig energie en zorgen voor een verzadigd gevoel. • Laat kinderen niet meer dan 2‐3 boterhammen per dag eten. Brood is namelijk een grote leverancier van energie. Voor het kinderdagverblijf betekent het vaak dat 2 boterhammen voldoende is, maar zien eten doet eten. Geef ze daarom liever op een ander moment op de dag wat extra groenten of fruit.

Wist je dat… Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk ook in neutrale smaak verkrijgbaar zijn?

Vetten De totale vetinname van jullie kindjes is aan de hoge kant. De verzadigd vet (verkeerd vet) inname van jullie kindjes is aan de hoge kant. Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid (Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)


l l 25 40

25‐40 energie% totaal vet Maximaal 15 energie% verzadigd vet

Gemiddeld 28 energie% totaal vet Gemiddeld 11 energie% verzadigd vet

Gemiddeld 40 energie% totaal vet Gemiddeld 12 energie% verzadigd vet

De kinderen op jullie kinderdagverblijf krijgen vrij veel vetten binnen. Vet is van essentieel belang voor kinderen in de groei, voor vet oplosbare vitamines en essentiële vetzuren. Het is echter belangrijk om te letten op het soort vet. Verzadigd vet is namelijk ongezond vet. Dit verkeerde vet zit in ongezonde snacks en koek, maar ook in kaas en melkproducten, vette vleessoorten en harde margarines uit een wikkel. Verzadigd vet is niet gezond omdat dit het cholesterolgehalte kan verhogen. Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor hart‐ en vaatziekten. Om het risico op hart‐ en vaatziekten te verlagen is het streven naar een inname van <10 energie% verzadigd vet. Voor jonge kinderen is het dus belangrijk om een voedingspatroon aan te leren met zo weinig mogelijk verzadigd vet. De kinderen op jullie kinderdagverblijf krijgen aan de hoge kant verzadigde vetten binnen. In het kader staan tips hoe nog beter kan worden. De vetinname per Hoppas kinderdagverblijf verschilde veel onderling, daarom hebben we deze nog even op een rijtje gezet. Almkerk 30en% totaal vet en 10en% verzadigd vet. Waardhuizen gemiddeld 60en% totaal vet en 14en% verzadigd vet. Woudrichem 44en% totaal vet en 13en% verzadigd vet.

Praktische tips voor op het kinderdagverblijf • •

•

Besmeer boterhammen altijd met margarine of halvarine, ook wanneer je smeerbaar beleg gebruikt. Kies bij voorkeur wel een margarine of halvarine uit een kuipje en niet uit een wikkel. Let op met vetrijke vleeswaren zoals smeerworst en andere worstsoorten zoals salami en cervelaat. Deze bevatten veel verzadigd vet. Gebruik liever magere vleeswaren zoals kipfilet, fricandeau en ham. Of gebruik zoet broodbeleg zoals jam, appelstroop of vruchtenhagel. Het is niet nodig om eerst een boterham met hartig beleg te eten. Zoet beleg vormt ook een goede en gezonde keuze. Gebruik Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk. Deze bevat gunstige vetten die in gewone koemelk nagenoeg niet voorkomen. Daarnaast bevat koemelk meer ongezond verzadigd vet.

Vitamine A De vitamine A‐inname van jullie kindjes is hoger dan de aanbevolen hoeveelheid. Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid (Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)


400 ‐ 800 microgram

l l

400 800

Gemiddeld 704,8 microgram

Gemiddeld 946 microgram

De kindjes op jullie kinderdagverblijf krijgen gemiddeld meer vitamine A binnen dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Een belangrijke bron voor vitamine A is (smeer)leverworst/leverkaas. Smeerleverworst/leverkaas wordt vaak gebruikt als broodbeleg voor kinderen. Toch is het niet goed om jonge kinderen veel boterhammen met (smeer)leverworst/leverkaas te geven. Een teveel aan vitamine A kan zich opstapelen in het lichaam wat negatieve gevolgen kan hebben op onder andere het gezichtsvermogen. Het advies is om kinderen van 6 tot 12 maanden niet meer dan 1 tot 2 boterhammen en kinderen van 1 tot 3 jaar niet meer dan 2 tot 3 boterhammen per week met (smeer) leverworst/leverkaas te geven. Steeds meer kinderdagverblijven stoppen daarom met het geven van (smeer)leverworst/leverkaas om zo te voorkomen dat kinderen niet te veel vitamine A binnenkrijgen.


Jonge kinderen vinden (smeer)leverworst/leverkaas op de boterham vaak erg lekker, maar houd daarbij wel het volgende advies aan ( Het Voedingscentrum):

•

•

•

Geef een kind van 6 tot 12 maanden niet meer dan 1 of 2 boterhammen met (smeer)leverworst/leverkaas per week. Geef een kind van 1 tot 3 jaar niet meer dan 2 of 3 boterhammen met (smeer) leverworst/leverkaas per week. Omdat je als kinderdagverblijf vaak niet weet wat een kindje thuis op de boterham eet en/of op een andere dag op het kinderdagverblijf gegeten heeft is het verstandig geen leverworst/leverkaas op het kinderdagverblijf aan te bieden.

Natrium (zout) De natriuminname van jullie kindjes is hoger dan de aanbevolen hoeveelheid. Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid

Maximaal 1200 milligram

(Wilson‐van den Hooven et al, 2008)

Inname jonge kinderen in Nederland

1280 milligram*

1249 milligram**

(Wilson‐van den Hooven et al, 2008)


*Dit is een geschatte waarde gebaseerd op een gemiddelde inname. Deze inname is exclusief zout toegevoegd bij koken of aan tafel. **Deze inname is exclusief zout toegevoegd bij koken of aan tafel.

De zoutinname op jullie kinderdagverblijf is hoger dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. De woorden zout en natrium worden vaak door elkaar gebruikt, natrium zit in zout. 1 gram zout bevat 0,4 gram natrium. In veel voedingsmiddelen komt van nature zout voor. Daarnaast wordt er ook vaak zout toegevoegd aan producten tijdens het productieproces of de bereiding. Onder andere brood is een grote leverancier van natrium. De maximale geadviseerde hoeveelheid zout voor kinderen van 1 tot 4 jaar is 3 gram per dag en ligt lager dan die van volwassenen. De maximale zoutinneming voor volwassenen is 6 gram. In de praktijk blijkt dat deze hoeveelheid snel wordt overschreden. Een hogere inname van natrium kan leiden tot een verhoogd risico op een hoge bloeddruk op latere leeftijd. Hoe lager de natriuminname, hoe beter. Om de huidige voedingsinname af te stemmen op de voedingsbehoefte is het verstandig de zoutinname te verlagen. Praktische tips voor het kinderdagverblijf

•

• • • •

Laat kinderen niet meer dan 2‐3 boterhammen per dag eten. Brood is namelijk een grote leverancier van natrium. Voor het kinderdagverblijf betekent het vaak dat 2 boterhammen voldoende is, maar zien eten doet eten. Geef ze daarom liever op een ander moment op de dag wat extra groenten of fruit. Kies voor broodbeleg waar minder zout in zit, zoals kipfilet, fricandeau of zoet beleg. Let op met kant en klaarproducten, zoals soep uit blik of knakworstjes. Gebruik geen kruidenmixen, soepen of sauzen uit pakjes. Hier is vaak extra zout aan toegevoegd. Een rijstwafel of soepstengel bevat vaak veel zout. Kies liever voor speciale baby‐ en peuterproducten. Deze bevatten minder zout en zijn afgestemd op de speciale voedingsbehoeften van jonge kinderen. Olvarit soep bevat 10x minder natrium dan soep voor volwassenen en Olvarit soepstengeltjes 5x minder natrium dan een soepstengel voor volwassenen.

Wist je dat… Bambix rijstwafels 42x minder zout bevatten dan gewone rijstwafels?

Conclusie Uit deze test blijkt dat de voeding van jullie kindjes nog niet optimaal is. Om de voedingsinname verder te verbeteren kunnen jullie aan de slag met alle praktische tips voor op het kinderdagverblijf. Bijgevoegd vinden jullie eveneens een overzicht met adviezen om jullie voedingsbeleid verder te verbeteren. Deze adviezen kunnen jullie ter ondersteuning gebruiken voor het selecteren van gezonde producten op het kinderdagverblijf. Mochten jullie of ouders nog vragen hebben over de voeding van jullie kindjes, dan kun je ook altijd contact opnemen met ons team van voedingsdeskundigen via telefoonnummer 0800 02226262 (gratis, 24 uur per dag).

Voordelen Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk • • • • • • •

Bevat 28 voedingsstoffen Bevat een gepatenteerde mix van prebiotische vezels GOS:lcFOS 9:1 Bevat 62% minder eiwit Betere vetzuursamenstelling 45% minder natrium Bij 300 ml 50% van de ADH vitamine D Bij 300 ml 50% van de ADH ijzer

Adviezen voedingsbeleid Kinderdagverblijf

Broodmaaltijd Brood

Dreumesen en peuters hebben elke dag twee tot drie sneetjes brood nodig. Het beste kan gekozen worden voor bruinbrood of volkorenbrood, in verband met de vezels, ijzer en de B‐vitamines. Voorkeursproducten: bruinbrood of volkorenbrood. Vetten en oliën Dreumesen en peuters hebben elke dag 10‐15 gram margarine op het brood nodig. Dit is 5 gram per snee. Besmeer daarom elke boterham met een beetje margarine of halvarine. Voorkeursproducten: zachte margarine of halvarine uit een kuipje. Broodbeleg Dreumesen of peuters mogen elke dag een ½ plak kaas. Verder kan er gevarieerd worden met verschillende soorten broodbeleg. Hartig beleg is niet altijd beter dan zoet beleg omdat ze meer eiwit, (verzadigd)vet en zout bevatten. Belangrijk is om vooral te letten op de hoeveelheid zout en verzadigd vet in het product. Voorkeursproducten: 20/30+kaas, hüttenkäse, sandwichspread, pindakaas, kipfilet, fricandeau, appelstroop, jam, vruchtenhagel, anijshagel, muisjes, gestampte muisjes, (basterd)suiker, groenten en fruit. Het gebruik van smeerkaas en smeerleverworst kan het beste beperkt worden tot maximaal één tot twee boterhammen per week. Zo bevat smeerkaas veel zout en smeerleverworst veel vitamine A. Het is ongezond om hier te veel van binnen te krijgen.

Groenten en Fruit Dreumesen en peuters hebben elke dag 1,5 stuks fruit (150 gram) nodig en 50 tot 100 gram groenten. Varieer in het aanbod door fruit van het seizoen te geven. Sommige groenten zijn ook geschikt al tussendoortje. Geef ook eens fruit of groenten op brood. Voorkeursproducten: vers fruit zoals banaan, meloen, nectarine, peer, perzik, appel, aardbeien, kiwi, pitloze druiven, mandarijn of mango. Verse groenten zoals (cherry)tomaat, komkommer, radijsjes en paprika zijn geschikt als tussendoortje of op de boterham omdat je ze rauw kunt eten.

Dranken

Dreumesen en peuters hebben elke dag zes à zeven bekertjes (750 ml) drinken nodig. Een deel hiervan, twee à drie bekertjes (300 ml) bestaat uit melk(producten). Om ervoor te zorgen dat een dreumes of peuter niet te veel eiwit binnenkrijgt, is het belangrijk om deze aanbeveling aan te houden. Ook kan de eiwitinname verlaagd worden door koemelk te vervangen door Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk. Voorkeursproducten zijn: water, lauwe (vruchten)thee, diksap/limonade of soep (let op zout), groentesap, Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk. Dranken als limonadesiroop, diksap en vruchtensap kunnen ook gegeven worden. Het beste is om deze dranken te verdunnen met water, omdat ze veel energie en suiker bevatten. Er kan ook gekozen worden voor dranken waaraan minder of geen suiker is toegevoegd. Voor de zoete smaak zitten hier dan zoetstoffen in, zoals cyclamaat. Een teveel aan deze zoetstoffen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Geef daarom een dreumes of peuter niet meer dan één à twee glazen van een drank met cyclamaat per dag.

Tussendoor en traktaties

Een gezond tussendoortje voor een dreumes of peuter bevat niet te veel energie, suiker, verzadigd vet en zout. Voorkeursproducten zijn: fruit, stukjes komkommer of wortel, soepstengel (let op zout), rijstwafel (let op zout), volkoren biscuittje, lange vinger, kinderkoekje, peperkoek of rozijntjes. Trakteren is leuk, alleen voor dreumesen en peuters is een traktatie al snel een hele maaltijd. Daarom is het belangrijk dat een traktatie niet te groot is of te veel energie bevat. Tips: ‐ Kleine kinderen vinden een speeltje als traktatie ook heel leuk. Een grabbelton met kleine cadeautjes maakt dit extra speciaal. ‐ Suggesties voor gezonde en leuke traktaties: Mandarijn met parapluutje, puntzakje met popcorn, minikrentenbolletje met een vlaggetje, versierd bekertje met wat worteltjes, knijpfruitje verpakt met lint en ballon, auto van doosje rozijntjes en Bambix rijstwafels.

Bijlage 1: Overzicht voedingsinname gesplitst voor voedingsinname kinderdagverblijf en thuis Voedingsmiddel/‐ stof

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheden

Gemiddelde inname (totaal: KDV+thuis)

Gemiddelde inname (KDV) n=38

Gemiddelde inname (thuis) n=19

Groenten (g)

75

71

4

67

Fruit (g)

150

131

100

31

Melkproducten (ml)

300

493

152

341

Energie (kcal)

1200

1198

572

626

Eiwitten (g)

13‐14

44

18

26

Vetten (en%)*

25‐40

40

‐

‐

Verzadigd vet (en%)*

<15

12

‐

‐

Vitamine D (mcg)

10

4,5

0,88

3,6

Vitamine A (mcg)

400

946

559

387

Calcium (mg)

500

775

314

461

IJzer (mg)

7,0

6,0

1,90

4,0

1200

1249

751

498

Natrium (mg)

(Deze getallen zijn afgerond. Hierdoor kan het voorkomen dat gemiddelde inname KDV en Thuis zoals in de tabel weergegeven niet precies overeenkomt met de totale daginname) *Van de vetten is alleen het gemiddelde energiepercentage over de gehele dag berekend. De energiepercentages van de verschillende dagdelen tonen een percentage van een percentage, en zijn om deze reden niet relevant.

Bijlage 2:

Toelichting bij samenvatting resultaten Eet Compleet Test

Voedingsmiddel/‐ stof

Gemiddelde inname (totaal: KDV+thuis) 75

Wanneer

Wanneer

Wanneer

<50

50‐74

≥75

Fruit (g)

150

<125

125‐149

≥150

Melkproducten (ml)

300

<250 ≥350

250‐274 326‐349

275‐325

Energie (kcal)

1200

<1049 >1351

1050‐1099 1301‐1350

1100‐1300

Eiwitten (g)

13‐14

≥20

15‐19

13‐14

Vetten (en%)*

25‐40

<25 ≥40

25‐29

30‐40

Groenten (g)

Verzadigd vet (en%)*

<15

≥15

10‐14

<10

Vitamine D (mcg)

10

<5,0

5,0‐7,9

≥8,0

Vitamine D (% supplement)

100%

<75%

75‐90%

>90%

Vitamine A (mcg)

400

≥800

600‐799

<600

Calcium (mg)

500

<500

500‐549

≥550

IJzer (mg)

7,0

<6,5

6,5‐6,9

≥7,0

1200

≥1200

1150‐1199

<1150

Natrium (mg)

Eet Compleet Test, Kinderdagverblijf Hoppas Overall

Recommend Documents