E e r s t e S u p p l e m e n t (19123) OP
den zesden om- en bijge-werkten druk v a n
LEIDRAAD BIJ
BEROEPSKEUZE VOOR JONGENS EN MEISJES. NAAR DE
NIEUWSTE OFFICIËELE EN NAAR PARTICULIERE BRONNEN BEWERKT DOOR
J. W. VAN MAMEREN Kz., te
Amsterdam.
O
D. MUS — 1923 — TIEL.
Prijs 25 Ceut.
Eerste S u p p l e m e n t (19-23) OP
den zesden om- en bijgewerkten druk v a n
LEIDRAAD BIJ
BEROEPSKEU VOOR JONGENS EN MEISJES. NAAR DE
NIEUWSTE OFFICIËELE EN NAAR PARTICULTERE BRONNEN BEWERKT DOOR
J. W. VAN MAMEREN Kz., te
Amsterdam.
-O-
D. MUS — 1923 — TIEL.
Daar er voortdurend bij het begin van een nieuwen cursus aan vele onderwijsinrichtingen kleine of groote wijzigingen van programma's, reglementen enz. worden ingevoerd, is het wenschelijk eenige weken of maanden, voor men plaatsing verlangt, de programma's, reglementen enz. aan te vragen.
I. ONDERWIJSINRICHTINGEN. De Scholen voor (M.) U. L. O. Van de 4 vereemgingen voor de Mulo-examens moet geschrapt worden: „ Vereeniging van Inslitufeurs in Nederland", dus ook J. H. Penning. Voor de „Vereeniging M. U.L.O." is in de plaats van W. Stoorvogel gekomen: Mej. M. M. Beclcerlng, Waldeck Pyrmontla-n 14, Rijswijk Z.-II. In plaats van Br. Serafinus (overleden) is opgetreden: Br. Vitricius, Maastricht, Brusselschestraat 38, voor de „R.-K. Ver. voor M. U. L. O." De Hoogere Burgerseholen, in verschillende plaatsen wordt aan de H. B. S. voor meisjes (in een 6-jarigen cursus) gelegenheid gegeven zich voor te bereiden voor het eindexamen H. B. S. met 5-jarigen cursus, als op bladz. 6 wordt bedoeld. De Gymnasia. Bij Kon. Besluit van 26 Mei 1922 is een nieuw programma vastgesteld als bedoeld bij art 11 en 12. Het omvat: Afd. I. Voor de OriekscJie taal: a. het vertalen en verMarcn (oolc a;raiiiniaüi.'aal) van proza (b.v. Lysias, Isocrates, Herodotus); 1). het vertalen en verkliireu (ook grammaticaal) van ex)ische poëzie; c. het vertalen van moeilijker pro/.a ol' van dramatische poëzie; de keuze tusschen beide geschiedt door den rector of door den voorzitter van de commissie, bedoeld in artikel 12 der hoogor-onderwijswet. Afd. II. Voor de LaiijnscJie taal: a. het vertalen en verklaren (ook grammaticaal) van proza (b.v. Cicero, Livius); h. het vertalen en verklaren (ook gi'ammaticaal) van poëzie (b.v. Ovidius, Virgilius); c. het vertalen van moeilijker pro/a of van moeilijker poëzie; de keuze tusschen beide geschiedt door den rector of door den voorzitter van de commissie, bedoeld in artikel 13 der hooger onderwijswet. Afd. III. Voor de NederlaudscJie, FranscJie, EoogduitseJie en Engehche taal: a. een opstel in het Nederlandsch over een onderwerp, door elk examinandus te kiezen uit een zestal opgegeven onderwerpen; b. een vertaling van Transch proza; c. een vertaling van Hoogduitsch proza; d. een vertaling van Engelsoh proza. Afd. IV. Voor de gescJiiedenis: a. de vaderlandsche geschiedenis, welke volgens het leerplan, in de vijfde en de zesde Idasse der openbare gymnasia moet worden behandeld; bij dit examen moeten o. a. blijken gegeven worden van Icennis van de wording, de taak en de beteekenis van de verschillende Staatsorganen; h. de algemeene geschiedenis, welke volgens het sub a genoemde leerplan in de vijfde en de zesde klasse der openbare gymnasia moet worden behandeld. Afd. V. Voor de loishmde: a. de stelkunde tot en met de tweede-maohtsvergelijkingen, graphische voorstellingen, en bovendien voor de B-leerlingen, de rekenkundige en meetkundige reeksen en de logarithmen; b. de planimetrie en de stereometrie; c. de vlakke trigonometrie en de analytische meetkunde in het platte vlak tot en met de kegelsneden. Afd. VI. Voor de natuurlcunde, de scheikunde en de natuurlijke historie; a. de natuurkunde, welke volgens het leerplan, in de zesde klasse der openbare gyu.nasia moet worden behandeld; b. de scheikunde, welke volgens het sub a genoemde leerplan in de vijfde en de zesde klasse der openbare gymnasia moet worden behandeld; c. de natuurlijke historie, welk volgens het sub a genoemde leerplan in de vijfde en de zesde klasse der openbare gymnasia moet worden behandeld. 1. Het mondeling examen omvat de onderdeelen, vermeld in afdeeling I a en i, afdeeling II a en b, afdeeling IV, afdeeling V en afdeeling VI.
4 Bladz.
3. Het schriftelijk examen omvat de ouderdeelen, vermeld in afdeeling T n, afd eling II c en afdeeling III, benevens voor de B-lcerlingen, de vakken, vermeld in afdeeling V. 1. De A-lecrlingen zijn vrijgesteld van het examen in de onderdeelen, vermeld in afdeeling V c en afdeeling VI. 2. De B-leerlingen zijn vrijgesteld van het examen in de onderdeelen, vermeld in afdeeling I a en c, afdeeling II è en c en afdeeling IV. Van de examens in eenig vak zijn bij het examen, bedoeld in artikel 13 der hooger-onderwijsvfet {Staatsexamen) vrijgesteld zij, die volgens de Middelbaar-onderwijswet bevoegd zijn tot het geven van onderwijs in dat vak. Zij, die bevoegd zijn tot het geven van lager onderwijs in één of meer der in afdeeliug I I I b, c tn d genoemde talen, zijn bij het examen, bedoeld in artikel 12 der hooger-onderwijswet, van het examen in die taal vrijgesteld. (De akte voor hoofdonderwijzer geeft vrijstelling voor Nederlandsohe taal, vaderlandsche en algemecne geschiedenis).
Wij wijzen te dezer plaatse op het pas verschenen werkje: Geldelijke steun bij studie. Een verzameling regelen en voorwaarden, onder welke van rijkswege, door sommige gemeenten en door vele stichtingen en fondsen aan jonge lieden van beiderlei kunne geldelijke steun bij studie of kostelooze opleiding wordt gegeven. Samengesteld door het Gemeente-Bureau voor Beroepskeuze te 's-Gravenhage, PrinsengracJit 65. DitgTve van J. B. Wolters, Groningen — Don Haag, ƒ 0,90.
12
De Kijksuniversiteiten en de universiteiten op bladz. M en 15. Volgens de Wet van 10 Juli 1922 Staatsblad 443 luidt art. 133 der H. 0. thans: „1. Tot het afleggen der examens wordt ieder, onverschillig waarbij de daarvoor vereischte kundigheden heeft opgedaan, toegelaten, mits hij in het bezit zij van een der getuigschriften, vermeld in art. 11 en 12, of, voorzoover de examens in de faculteiten der geneeskunde en der wis- en natuurkunde betreft, van een getuigschrift van met goed gevolg afgelegd eiudexatiicn van de II. B. S. niet 5-jarigen cursus. 3. Tot het afleggen der examens in de vereenigde faculteiten der rechtsgeleerdheid en der letteren en wijsbegeerte betreffende de studie van den Oostindischen archipel, alsmede tot het afleggen der examens in de vereenigde faculteiten der wis- en natuurkunde en der letteren en wijsbegeerte, worden toegelaten zij, die in het bezit zijn van een der getuigschriften, vermeld in de art. 11 en 13, of van een getuigschrift van met goed gevolg afgelegd eindexamen van de H. B. S. met 5-jarigen cursus. 3. Van het bezit van een der in het eerste lid bedoelde getuigschriften zijn vrijgesteld de bezitters van een getuigschrift van met goed gevolg afgelegd doctoraal examen aan een Nederla7idsche universiteit of hoogeschool, of van een wettelijk erkend diploma van ingenieur of van veearts, verworven aan een Nederlandsche hoogeschool."
Voor ieder, die met universitaire examens iets te maken heeft, wijzen we op: liet Academisch Statuut met aanteekeningen door Mr. II. J. Smidt, Comm. b. h. Dep. van O. K. en "W., uitgave van N. Samson, Alphen a. d. Rijn
Voor buitenlanders wijzen we op (ter Landsdrukkerij verschenen): „Guide book for foreign students in Holland", op machtiging van den Minister uitgegeven door de Algemeene Commissie voor Internationale Studieaangelegenheden. Deze Commissie, opgericht in 1931, bestaat uit vertegenwoordigers van alle Nederlandsche universiteiten en hoogescholen. Zij stelt zich ten doel de studie van
5 vreemdelingen tier te lande en van Nederlandsche onderdanen in den vreemde te bevorderen. Het tijdelijk secretariaat is gevestigd te Leiden, Wasstraat 33. Het bevat in een inleidend gedeelte het noodige omtrent den aard en het bestuur der universiteiten en hoogescholen, de faculteiten, de examens en graden enz. Dan volgt een overzicht van de voornaamste wetenschappelijke instellingen in Nederland en Ned.-Indié buiten de universiteiten en hoogescholen, en vervolgens de staat van deze, met inbegrip van de Technische Hoogesohool te Bandoeng.
Dc minister van Onderwijs, K. en W. heeft de volgende circulaire verzonden betreiïenden toepassing van art. 133, zesde lid der H. O.-wet. Om in aanmerking te komen voor toepassing van bedoeld wetsartikel moet men voldoen aan de volgende vereischten: 10. den leeftijd van dertig jaar bereikt hebben; 2o. verkeeren in een bijzonder geval; 3o. in het bezit zijn van een verklaring van de faculteit, dat men voldoende alaiemecne ontwikkeling en geschiktheid bezit voor de studie van het gekozen vak. Voor het vervolg stel ik mij ten aanzien van deze punten den volgenden gang van zaken voor: I. Aan adressanten zal gevraagd worden een uittreksel uit het geboorteregister of ander authentiek stuk, waaruit blijkt, dat belanghebbende den leeftijd van 30 jaar heeft bereikt. 11. Vervolgens zal eerst worden uitgemaakt, of belanghebbende geacht kan worden te verkeeren in een bijzonder geval. Ik meen hiervoor het advies van de betrokken faculteit(en) niet te kunnen ontberen; de aanvragen zal ik u dus voortaan eerst " toezenden, teneinde de faculteit de gelegenheid t3 geven zich omtrent het al of niet aanwezig zijn van een bijzonder geval uit te spreken. Hierbij zouden twee groepen van gevallen onderscheiden kunnen worden : a. Gebleken bijzondere geschiktheid voor wetenschappelijken arbeid. Men denke b.v. aan publication, die de aandacht getrokken hebben door haar oorspronkelijkheid en degelijkheid, of aan meer dan gewonen ijver bij de studie aan den dag gelegd; l. Bijzondere maatschappelijke gevallen. lo. Personen, die onder het oude Academisch statuut geen voldoend aansluitende studie konden vinden en dus geen staatsexamen hebben afgelegd. Hiertoe zou men b.v. kunnen brengen de „aardrijkskunde" gevallen. 2o. Een op lateren leeftijd blijkende bonafide principieele verandering van levensplan, waaronder ook te brengen is het geval van personen, die eerst door economische omstandigheden in de onmogelijkheid verkeerden om de voorbereidende studie te verrichten, terwijl daarin later verandering is gekomen. 3o. Ernstige ziekte, die verhinderd heeft een toelatingsexamen tot de Universiteit af te leggen, waarvoor men bijna gereed was enz. Nadat het advies is uitgebracht of belanghebbende al dan niet geacht kan worden te verkeeren in een bijzonder geval, neem ik te dien aanzien een beslissing. III. Indien ik beslist heb, dat belanghebbende geacht kan worden in een bijzonder geval te verkeeren, wordt de aanvrage wederom in handen gesteld van de betrokken faculteit(en). De faculteit zal alsdan hebben te onderzoeken of zij de verklaring kan afgeven, dat belanghebbende voldoende algemeene ontwikkeling en geschiktheid bezit voor de studie van het door hem gekozen vak. Ivan de faculteit deze verklaring niet afgeven, dan wordt het verzoek afgewezen; geeft de faculteit deze verklaring wel, dan wordt adressant tot de Universitaire examens toegelaten. Ten aanzien van deze verklaring kan ik nog het volgende opmerken; Hoewel grammaticaal in dit verband de algemeene ontwikkeling evenzeer als de
6 gesclnkthcid met de studie van het a;8kozen vak in verbinding zou kunnen worden gebraclit, zal tocli bij het eerste meer aan universeels eruditie dan aan speciale vooi'bereidende kennis moeten worden gedacht. Wat de algeiiiecuc ontwikkeling betreft, moet vooral niet uitsluitend op het bezit van ac'tes worden gelet. Zij zijn van die algemeene ontwikkeling nooit een bewijs, geven lioogstens oen aanwijzing. Van veel meer belang zijn eventuëele publication •— ook al betreffen zij een stof vreemd aan het gekozen vak — ; de aard van den tot nu toe verriehlcu maalschappelijken arbeid en niet het minst de totaalindruk gewekt door optreden, conversatie, etc. In geval van twijfel is persoonlijke kennismaking een geschikt middel oiu zich zekerheid te verschatfen, Ook op speciale kennis, in verband met het te besturen vak, komt het aan. Gevorderd moet worden, dat de sollicitant althans de hoofdzaken kent van de vakken, waariu hij eindexanjcn zou hebben moeten afleggen, als hij den gewonen weg had gevolgd. Voor den jurist is b.v. niet voldoende, dat hij juist even de instituten kan ontcijferen; voor den theoloog, dat hij enkele Grieksche woorden kent enz. Bij twijfel zal in dit geval persoonlijke kennismaking niet voldoende zijn, maar is er plaats voor een colloquium doctum. Aangenaam ware het mij, indien uw college bovenstaande ter kennis van de faculteiten zou willen brengen. D e E.-IL U n i y e r s i t e i t t e tot stichting zijn reeds genomen.
N i j m e g e n . Voorbereidende maatregelen
De Theologische School der Christelijke Grereformeerde k e r k t e A p e l d o o r n . Secretaris Ds. J. W. Geels Apeldoorn (niet, Haarlem). D e T e c h n i s c h e H o o g e s c h o o l t e D e l f t . Uit het werkje, onder aan bladz. 22 genoemd thans aangevuld tot 1923, nemen we het volgende over: In Juni 1923 werden gediplomeerd löO ingenieurs, waarvan in begin Maart 1923 geplaatst waren 87. In Januari '33 werden 132 ingenieurs gediplomeerd. In begin !Maart waren hiervan 9 geplaatst. „Er zullen natuurlijk steeds ingenieurs noodig zijn, maar thans heeft een overproductie plaats welke onverbiddelijk „surviving of the fittest" tot gevolg zal hebben. Zij die zonder uitgesproken aanleg maar naar Delft gaan, omdat ze „studeeren" willen, en die dan na hard zwoegen ten lange leste hun diploma halen, dienen vooruit te weten, dat voor hen geen plaats zal zijn, dat ze wellicht jaren lang als opzichter of ambtenaar zullen moeten fungeeren, om misschien eens ondergeschikt ingenieur te mogen worden. „üe techniek heeft in deze tijden geloerd met een minimum aantal ingenieurs . rond te komen, zoodat men zelfs bij een vermindering der malaise zich niet te veel moet voorstellen van de toenemende vraag naar ingenieurs. „De bezoldigingen zijn op het oogenblik geheel willekeurig; velen zijn zelfs idij oen plaats als volontair te krijgen, om althans praotische kennis op te doen."
De Middelbare Technische scholen e.a. op bladz. 33—47. Van de talrijke wijzigingen in de programma's van sommige dier scholen laten we hier de voornaamste volgen (zie ook bladz. 2). Bij de toelating tot de Middelbare Technische School te Utrecht geeft alleen diplomo B (mulo) vrijstelling van examen. ü e cursus aan de Middelbare Technische School te Haarlem is thans 4-jarig. Ook de eischen voor toelating zijn gewijzigd. Men vrage prospectus.
7 Bladz.
Heerlen en Deventer (opening 1 Sept. 1923) bezitten thans ook middelbare Technische scholen. 33
De „Academie Minerva" is in liquidatie en door de gemeente Groningen overgenomen als: Middelbare Technische School en Zeevaartschool.
36
Aan de Industrieschool (Textielschool) te Tilburg is het schoolgeld van de dagschool 1ste jaar spinnen en weven: f 250 (voor 1.1. in de provincie), f 850 (buiten de provincie); 2de jaar appreteeren en verven respectievelijk f 200 en ƒ 300. Avondcursus f 15 voor eiken cursus.
44
Aan de School voor Bouu-kunde, versierende Kunsten en Kunstambachten te Haarlem is de avondcursus en afd. V en VI van den dagcursus vervallen.
49
Het Conservatorium te Amsterdam. Regel 11—13 van boven vervallen. Op regel 14 van boven moet staan f .320 in plaats van f 300. Na „aanwezig", regel 22 van boven, komt te staan: Na het 3de schooljaar kan de leerling het examen voor de bijvakken afleggen met goedvinden van den directeur, de betreffende hoofdleeraren gehoord. Slaagt hij daarmede, dan kan hij na het 4de jaar het examen voor zijn hoofdvak doen.
50
De School der Vereeniging tot beoefening van Yocale en Dramatische Kunst te Amsterdam. Spreekuur van de directrice Maandag, Woensdag en Vrijdag van 31/2—5 uur.
51
De
Landbouwhoogeschool
te
Wageningen. De Vereeniging
„Studiehelangen" te Wageningen heeft een geschriftje uitgegeven (gratis verkrijgbaar Bergstraat 7) betreffende de toekomst van en de opleiding tot landbouwkundig ingenieur en landmeter.
53
De Middelbare Landbouwschool te Groningen. Het schoolgeld is thans ƒ 35 per winter- en ƒ25 per zomersemester.
56
De llijksland- en Tuinbouwscholen. Het bedrag van het schoolgeld bedraagt thans niet meer dan ƒ20 (vroeger ƒ10) per winterhalfjaar van 6 maanden. In den loop van 1923 zal te Roermond een B. K. Landbomvschool middelbaar karakter worden geopend.
met
62
D e P o s t s c h o o l is niet naar Deventer verplaatst. Er loopen geruchten van opheffing. In 1923 worden geen nieuwe leerlingen aangenomen.
64
De School voor Maatschappelijk Werk te Amsterdam. Geschrapt moet worden: leeraressen in kinderverzorging en opvoeding, regel 7 van onder.
QQ
De Koninklijke Militaire Academie te Breda, ingediend is een wetsontwerp, beoogende het toelatingsexamen te doen vervallen en alleen op het eindexamen H. B. S. of Gymnasium toelating te geven.
66
De Cadettenschool te Alkmaar, in 1923 en 1924 worden geen plaatsen opengesteld voor toelating, noch voor het leger hier te lande, noch met de bestemming voor den Indischen dienst.
8
De Hoofdcursus te Kampen. Het gestelde onder a wordt gelezen: ./i. zoo zij opa;elei(l weusulien te worden voor het leger hier te lande, drie jaren als militair gediend hebben, minstens één jaar den rang van onderofficier hebben bekleed en op het tijdstip van den aanvang van het eerstvolgende leerjaar den vollen ouderdom van 19 jaren bereikt en dien van 25 jaren niet overschreden hebbem zoo zij opgeleid wenschen te worden voor het leger in Ned.-Indië, op het tijdstip van den aanvang van het eerstvolgend leerjaar den vollen ouderdom van 19 jaren bereikt en dien van 2G jaren niet overschreden hebben".
D e O p l e i d i n g yOOr Onderofficier. De Minister van Oorlog heeft een nieuwe regeling vastgesteld voor het instructie-bataljon, de instructie-batterij en de instructie-comimgnie. De veranderingen komen in hoofdzaak neer op het navolgende. De verbintenis moet worden aangegaan voor 5 jaren; zij die na 3 jaren nog niet den onderofficiersrang bereikt hebben, zullen zooveel langer aan den dienst verbonden blijven, dat zij 2 jaren in den rang van sergeant kunnen dienen. De opleiding duurt ongeveer 2J jaar; de adspiranten gaan in den rang van sergeant over naar de korpsen. Naast een grondige militaire opleiding wordt ook heel wat werk gemaakt van wetenschappelijk onderwijs.
Het Koninklijk Instituut voor de Marine te Willemsoord en de Adspirantenschool der Marine te Dordrecht. Voor plaatsing bij laatstgenoemde school zullen in verband met de opheffing bij het eindigen van den loopenden cursus geen adspiranten meer worden aangenomen. Te beginnen Sept. 1923 zullen bij het Kon. Instituut voor de Marine te Willemsoord worden gevestigd een 4jarige opleiding tot Zeeofficier, een 4jarige opleiding tot officier der Mariniers en een 4-jarige opleiding tot officier van den Marine-stoomvaartdienst. De eischen voor toelating voor deze opleidingen komen overeen met die, welke waren gesteld voor toelating tot de Adspirantenschool. De bijdrage in de opleidingskosten bedraagt /"SOO per jaar. Naast deze nieuwe opleidingen blijven bij het Kon. instituut gevestigd de 3-jarige opleidingen tot Zeeofficier en officier der Mariniers en de 2jaiige opleiding tot officier van administratie. De eischen voor toelating tot deze opleidingen blijven onveranderd, even v/el wordt de bijdrage in de opleidingskosten verhoogd tot f 300 per jaar.
De cursus tot opleiding voor Monteur bij de Marine te A m s t e r d a m . De opleiding wordt gereorganiseerd in een 3-jarige. In verband daarmee heeft aanneming van nieuwe leerlingen voor de opleiding in 1923 niet plaats. In 1924 zullen voor het eerst leerlingen voor de nieuwe opleiding worden aangenomen. De eischen voor toelating en het dienstverband zullen dezelfde zijn als thans zijn voorgeschreven. De leerlingen verlaten de opleiding als monteur, in stand gelijk gesteld met matroos der eerste klasse en kunnen, wanneer zij gedurende 1 jaar practisch in den actieven dienst zijn werkzaam geweest, voor bevordering tot korporaal worden voorgedragen, indien zij alsdan ook voldoen aan de overige voor bevordering tot dien rang gesteld-
De Kweekschool voor Zeevaart te Leiden. De opleiding van leerlingen-onderofficieren wordt met October 1923 opgeheven. Aanneming van nieuwe leerlingen heeft niet meer plaats.
9 Bladz.
94-95
95
De Handelsscholen. AchterZaandam, komt regel 4 van boven, Zutphen. Bij de bijzondere hoogere handelscJwlen moeten nu ook vermeld worden die te Helder (Alg. Heldersche Winkeliersvereeniging), te Middelburg, te Eoermond (Bisschoppelijk College) en te Rotterdam (Ver. Nieuwe Middelbare Handelsschool, Westersingel 30).
De Rijkskweekscliolen voor Yroedvrouwen te Amsterdam en Rotterdam. Regel 4 van onder komt 19 in de plaats van 21. Bij het toelatingsexamen heeft de commissie de bevoegdheid haar, die in het bezit zijn van de akte voor onderwijzeres of van een naar het oordeel der commissie gelijkwaardig diploma, vrij te stellen van het schriftelijk gedeelte van het examen.
99
De Kweekscholen voor Onderwijzers en Onderwijzeressen. De inspecteurs van het M. O. deelen in het „Weekbl. voor gymn. en middelb. ond." mede, dat de Minister van Onderwijs te hunner kennis heeft gebracht, dat hij bereid is te bevorderen, dat met het met gunstig gevolg doorloopen van de scholen en de klassen, sub a genoemd, gelijkgesteld wordt het met gunstig gevolg doorloopen van: 1. de eerste drie klassen eener H. B. S. voor meisjes met 6-jarigen cursus; 2. de eerste drie klassen eener middelbare school voor meisjes met 5-jarigen cursus, althans indien de laagste twee klassen van zoodanige school samenvallen met de laagste twee klassen der hiervoren, sub 1, bedoelde scholen.
105
De Kweekschool voor Bewaarschoolhouderessen te Leiden. ƒ500 moet thans zijn ƒ700.
107
De Vakscholen. Het aantal vakscholen breidt zich steeds uit. Zoo is te Utrecht een Slagersvakschool geopend. De Hoefsmidscliool te Amersfoort. Bij deze school bestaat gelegenheid voor burgerjongelieden van ten minste lö-jarigen leeftijd, dienstplichtigen en niet-dienstplichtigen, om kosteloos een opleiding tot hoefsmid te ontvangen op voorwaarde, dat zij zich verbinden, om na die opleiding, gedurende eenige jaren als reserve-hoefsmid in geval van mobilisatie ter beschikking te zijn. Nadere inlichtingen zijn op schriftelijke aanvraag verkrijgbaar bij den directeur der school. Naast deze opleiding blijft gehandhaafd de reeds bestaande gelegenheid, waarbij burgerjongelieden, (tegen betaling) zonder eenig militair verband, zich bij korpsen en inrichtingen van het leger zoowel practisch als theoretisch in het hoefsmidsvak kunnen bekwamen.
110
De Ryksscliool voor Leorlooiers en Schoenmakers enz. te WaalwijkDe cursussen d &n e zijn opgeheven.
111
De Rijksschool voor Klei- on Aardewerkiudustrie te Gouda. Voorwaarden van toelating tot de eerste klasse: a. men moet den 16-jariü!en leeftijd hebben bereikt: b. een IT. B. S. met 3-jarigett cursus, ceu seliool voor ni. 1. o. of ecu daarmede gelijk te stellen onderwijsiuricliHng met vrucht hebben doorloopen ;
10 Bladz. c. ten minste 1 jaar practisch hebben gewerkt in een klei- of aardeworkbedrijf. (In bijzondere gevallen kunnen ook zij, die niet aan de vereisohten sub 5 en c voldoen, zoomedc buitenlanders, tot de school worden toegelaten, indien uit een door ben af te leggen toelatingsexamen blijkt, dat zij bet onderwijs met vrucht kunnen volgen).
111
De Opleldingrscursus voor l)akker8 en Toor molenaars te Wageningen. Het toelatingsexamen is vervallen.
112
De Opleidingsschool der Egksveldwacht te Amsterdam. Deze school is opgeheven. Te 's-Hertogenbosch is geopend: de vakschool voor den R.-K. „St. Michael".
Politiebond
113
De Scholen voor Radiotelegrafle. Die te IJmuiden is opgeheven. Leeftijd 17—21 jaar. Het bezit van Mulo B geeft vrijstelling van het toelatingsexamen.
113
De Industrie-, Huishoud-, Kook- en Vakscliolen voor meisjes.
114 In de programma's van enkele dezer scholen (zoo b.v. van de Industrlesckool 118 voor meisjes te Rotterdam en de 's-Gravenhaagsche Vakschool voor meisjes) zijn eenige wijzigingen gekomen. 116
De Yakschoor tot Opleiding Tan Verkoopsters en Industrie-naaisters te Amsterdam. Deze school is thans ook voor een gedeelte gevestigd: Waldek Pyrmontlaan 23. Dinsdag n.m. 2—4 uur is de directrice aldaar te spreken; Donderdags n.m. 2—4 uur, Overtoom 301. Schoolgeld: afd. Verkoopsters f\0—f4!d\ afd. Lingerie- of Costuumnaaisters ƒ5—/'40 per jaar. Aansluiting bij de zesklassige lagere school.
De Onderwijsinrichtingen en Gestichten voor doofstommen, blinden, gebrekkigen, achterlijken, idioten enz. De Ileyostichting te Oosterbeek. Secretaris C. Zeeman te Oosterbeek. Het Heilpaedagogisch Instituut „Klein Warnshorn" te Arnhem, Amsterdamscheioeg 222. Kosten voor huisvesting, enz ƒ 1800—ƒ 2400 per jaar. Leiders, de Heeren A. J. Schreuder en P. van Aalten. 122
Het Gesticht voor Krankzinnigen (Idioten) „Bethesda" te Wagenhorgen (Gr.). Ter nadere toelichting diene nog het volgende: Alleen „Bethesda" is voor idioten, oud of jong. In de andere 4 inrichtingen worden geen idioten, maar alleen maatschappelijk ongeschikten verpleegd, mannen en vrouwen; dus ongelukkigen van alle soort, die verzorging en verpleging noodig hebben en in de maatschappij niets kunnen uitrichten of in menig huisgezin verwaarloosd zouden worden.
123
De Johanna-stichting te Arnhem. Doel: opleiding om in eigen onderhoud te voorzien.
123
De Adriaanstichting te Hillegersherg. De kosten voor elk kind zijn f 2 per dag. Voor opname wende men zich tot de directie of den geneesheer (spreekuur: Dinsdag en Donderdag 9 uur in de Rotterdamsche polikliniek, Mauritsweg 47, Rotterdam).
B,a. „ 126
BETREKKINGEN IN NEDERLAND EN NEDERLANDSen INDIÈ. Leeraar of leerares aan een Grj mnasiura of H. B. S. De Minister
en van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft bepaald, dat: 127 Ie. aan hem, die met goed gevolg een doctoraal examen in de faculteit der wis- en natuurkunde heeft afgelegd, onderwijsbevoegdheid in de cosmographie wordt verleend, indien hij bij dat doctoraal examen of bij het daaraan voorafgaand met goed gevolg afgelegd candidaatsexamen is geëxamineerd in de sterrenkunde: 2e. aan hem, die met goed gevolg een doctoraal examen in de faculteit der wis- en natuurkunde, waarbij hij geëxamineerd is in de mechanica, de wiskunde, de natuurkunde of de sterrenkunde, onderwijsbevoegdheid in de mechanica wordt verleend, indien aan dat doctoraal examen is voorafgegaan een der candidaatsexamens, bedoeld in artikel 4, § 28, sub a, b, c, d, of e, van het Academisch Statuut; 3e. aan hem, die met goed gevolg een doctoraal examen in de faculteit der wis en natuurkunde heeft afgelegd met hoofdvak plantkunde, terwijl één der bijvakken is geweest palaeontologie, erfelijkheidsleer, physiologic of vergelijkende ontleedkunde, of met hoofdvak dierkunde, terwijl één der bijvakken is geweest palaeontologie, erfelijkheidsleer of phytopathologie, onderwijsbevoegdheid in de plant- en dierkunde wordt verleend.
132
Leera(a)res bij het Nijverheidsonderwijs. Te Amsterdam bij de N. V. Uitgevers-Mij. voorh. Van Mantgem en De Does is verschenen een serie werkjes (a f 0,50) bedoeld als korte handleidingen bij de studie van verschillende akten w. o. de nijverheidsakten. No. No. No. No. No. No. No. No. No. No. No. No. No.
1. IIüo word ik Lceraar aan een Nijverlieidsscliool? „ in het vunr-, plaat- en bankwerten (Nh) ? 2. „ in de natuur- en werktuigkunde (Ni) ? 3. in liet bouwkundig teekenen (Nni) ? 4. „ in het werktuigkundig- en smidsfeekeneu (Niv). 5. .j iu het eleetrotechniseh teekenen (Nv)? 6. ., iu liet niaohine-bankwerken (Ni)? 7. „ in het instninicntmaken en de electro-techniek (Nk)? 8. „ iu het tiinincrcn (Nb)? 9. ,, iu het metselen (Ne)? 10. Maohiue-bankwerker ? 11. Tiniinurman ? 12. Electricién ? 13.
Wij wijzen hierbij nog op: Schriftelijke en mondelinge examcnvragen in 1922 van de Nij verheidsakten N. IV, N. V. en N.j. (A. AL B. Kluver, Deventer). (De cxameneisohen voor elk der bedoeUle akten worden in het werkje vermeld).
12 Bladz.
147
I n s t r u m e n t m a k e r . Regel 14 en 15 op bladz. 148 moeten aldus gelezen worden: „is verbonden, leidende tot bet diploma voor Electrotechniek van M. S. G. (voormalig monteursdiploma)". Door het bestuur der Middelbare Technische school „Amsterdam" is ingesteld een examen voor Electrotechnisch-Opzichfer.
153
M i l i t a i r e g e n e e s k u n d i g e n . De Minister van Oorlog brengt ter kennis van belanghebbenden, dat tot nadere aankondiging geen studenten in de geneeskunde tot officier van gezondheid kunnen worden opgeleid volgens de bepalingen van het reglement, vastgesteld bij K. B. van 18 Juni 1913.
155
A p o t h e k e r s - a s s i s t e n t . Op bladz. 156 regel 12 van boven moet gelezen worden: hetzij ten minste 3 klassen van een H. B. S. (2 was daar een drukfout)
Personeel bij de keuringsdiensten (Warenwet). Keuringsdiensten vindt men in Alkmaar, Ilaarlem, Amsterdam, Leiden, 's-Gravenhage, Rotterdam, Goes, Breda, Eindhoven, 's-Hertogenbosch, Utrecht, Arnhem, Zutfen, Zwolle, Assen, Leeuwarden, Groningen. Het personeel wordt onderscheiden in b.v. directeur-scheikundige, scheikundige-hacterioloog, keurmeesters, analysten dste en 2de klasse) en wordt gewoonlijk onder deze benamingen opgeroepen in de vakbladen (zoo bijv. werden in Rotterdam, Mei 1923, sollicitanten opgeroepen voor keurmeester en analyst ƒ 2400—ƒ 3300, voor assistent-keurmeester en laboratoriumbeambte-2de analyst f 1900—ƒ 2500). Het lagere personeel wordt vaak opgeleid aan die diensten zelf. Later doet dit dan wel examen voor analyst. Het hoogere personeel heeft in den regel een opleiding gehad aan een universiteit of de Technische Hoogeschool. Elke keuringsdienst roept zijn eigen personeel op. 156 A n a l y s t . Vanaf voorjaar 1922 kan men zich voor het 2de deel van het analyst examen aanmelden op een der beide volgende wijzen: i. door uit het programma te kiezen 3 rubrieken van practisclie opgaven, waarin men geëxamineerd wensolit te worden. Deze 3 rubrieken kunnen geboel willekeirig gekozen worden uit de 37 rubrieken van het programma; 2.
door uit f) groepen van rubrieken één bepaalde groep aan te wijzen, waarin
men geëxamineerd wenseh te worden.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen we naar het programma te verkrijgen aan het adres op bladz. 157 genoemd. 161 N o t a r i s . Op bladz. 162 komt achter „afgelegd" regel 13 van boven: ƒ. het getuigschrift, uitgereikt wegens het met goed gevolg afleggen van het voormalig voorbereidend notarieel examen.
Wat omtrent het voorbereidend examen op bladz. 162 en 163 staat, vervalt. Verder geldt thans het volgende: „Van hetzij hetzij meester van het
het eerste gedeelte zijn vrijgesteld zij die bezitten: den graad van doctor in de rechtswetenschap; den graad van doctor in de rechtsgeleerdheid of de hoedanigheid van in de rechten, mits deze graad of deze hoedanigheid verkregen is op grond afleggen van een examen, als bedoeld bij art. 141 der wet tot regeling van
13 Bladz.
het hooger onderwijs, hetwelk ten aanzien van het burgerlijk recht en het handelsrecht niet tot de hoofdzaken is beperkt." „Om. tot eenig gedeelte van het examen te worden toegelaten, wordt overlegging aan de commissie gevorderd van het bewijs van bevoegdheid tot het afleggen van dat gedeelte en van het bewijs, dat de daarvoor bij de wet gevorderde som bij den secretaris is gestort."
195
Registratie, domeinen en hypotheken. Laatste examen voor surnumerair Maart 1923 voor ten hoogste 20 plaatsen (34 candidaten). Een toelage voor studiekosten zal vermoedelijk voorshands niet meer worden verleend.
198
Kadaster. Candidaat-landmeter, adspirant-landmeter, landmeter. Bij Kon. Besluit van 8 Aug. 1922 zijn enkele wijzigingen gebracht in de opleiding. 10 maanden regel 11 van onder wordt: „gedurende een door den minister te bepalen tijdvak". Eegel 15 bladz. 199: 2 studiejaren moet zijn 2 studieperioden, samen 3J jaar. Achter „volgen" bladz. 199 regel 23 van boven komt: „of binnen den tijd van 8 jaren na hun benoeming tot adspirant-landmeter den staatsdienst verlaten". Alleen zij, die aan den Landmeterscursus te Wageningen het diploma van landmeter hebben verworven en den vollen ouderdom van 28 jaar nog niet hebben bereikt zijn benoembaar tot adspirant-landmeter. (Zie ook blad. 7 .)
218
Nederlandsche Spoorwegen. Het adres (bladz. 219) is nu uitsluitend:
tot Algemeene Dienst (2e afdeeling) Utrecht. Het bepaalde omtrent keuring, op 227 bladz. 220, moet thans luiden: „Voor het oogheelkundig onderzoek heeft onderzoek ƒ 3 te betalen". Op bladz. 221 vervalt de laatste alinea. moet „twee j a a r " gewijzigd worden in „èén De bezoldigingen zijn t h a n s onderhevig bij de Rijksambtenaren (zie volgende bladz.
228
de candidaat ƒ 3, voor het geneeskundig Op bladz. 223 regel 3 van boven jaar". aan een pensioenskorting evenals bij salarisschalen).
Posterijen, Telegrafie en Telefonie. Ingesteld is de rang van
229 adjunct-inspecteur 231 Voor telegrafist
ƒ 5000—ƒ 6200. of telefoniste zijn voorloopig geen examens te wachten.
241
Stuurman, machinist enz. De sommen op bladz. 242, regel 5 en 6 van onder zijn thans ƒ10, 20 en 40; voor het aanvullingsexamen f 10. Op bladz. 244, regel 17 en 18 van onder: ƒ5, ƒ10, ƒ20 en ƒ40 (in plaats van ƒ 2,50, ƒ 5, ƒ 7,50 en ƒ 10. 245 Stuurman bg de K. P. M. Om in opleiding genomen te worden geldt niet meer diploma A (Mulo), wel diploma B. 248 Marine. Ingenieur der Marine. Opmerking. Aan studenten voor scheejjshouwkundig ingenieur aan de T. H. te Delft kan de gelegenheid opengesteld worden om onder genot van een jaarlijksche toelage ƒ 1400 per jaar (in het geheel ƒ 5600) hun studie aan te vangen of voort te zetten met verplichting, om na het diploma van scheepsbouwkundig ingenieur verkregen te hebben, zich voor den dienst bij het korps ingenieurs der marine te verbinden. Eventueele oproeping van candidaten geschiedt bij behoefte en heeft plaats in de Staatscourant.
14 adz.
249
Offlcier-Tlieger bg den Mariue-LuchtYaartdienst. De aanneming van candidaten blijft voorloopig gesloten in verband met een algeheele herziening der desbetreffende regeling. Eventueele heropening zal in de dagbladen worden bekend gemaakt.
251
Zeeofficier, offlcior der mariniers, officier Tan administratie en offlciermacliinist. In de bezoldigingsstaten op bladz. 250 t/m 257 zijn enkele geringe wijzigingen gekomen. Verder moet worden opgemerkt, dat thans ook een pensioen korting plaats heeft, zooals bij de burgerlijke ambtenaren.
253
Marinier, leerling-torpedomaker, matroos-torpedomaker, lichtmatroos, leerling-stolier en stoker der 2de klasse. Voor vrijwillige dienstneming als zoodanig en inlichtingen daaromtrent verwijzen we naar de kantoren van aanneming, zie bladz. 82, of wel den plaatselijk- of garnizoens-commandant of het Raadhuis der gemeente.
257
L a n d m a c h t , Officier. Wat gezegd is van de bezoldiging bij Marine geldt ook voor de Landmacht.
288
M o r k s ' Beroepsbibliotlieek. Ais n°. 43& is verschenen: De VroedTrouw door S. Slevertsen Buvig, 1922. N°. 45 De Be-waarschoolonderwgzeres door B. Perné, 1923.
291
S a l a r i s s c h a l e n van h e t B e z o l d i g i n g s b e s l u i t . Hierbij dient thans te worden opgemerkt, dat de bezoldigingen onderhevig zijn aan een pensioenkorting van 3 % der geheele bezoldiging voor eigen pensioen en van 51/2 % van die bezoldiging (tot een maximum van f 3000) voor weduwen en weezenpensioen. Voor elk jaar of gedeelte, van een jaar, dat een ambtenaar, die 18 jaar ot ouder, doch beneden den 21-jarigen leeftijd is, worden de aanvangswedden verminderd met f 100 uitgezonderd in de gevallen dat deze aanvangswedde f 1300 of minder bedraagt, in welke gevallen deze wedde verminderd wordt met f 100 voor den 20-jarigeD, f 150 voor den 19-jarigen en f 200 voor den 18-jarigen ambtenaar.
IWHOU». I.
Onderwijsinriclitiiigen. Bladz.
De Scholen voor (M.) U. L. O. . . . 3 De Hoogere Burgerscholen. . . . . . . . . . . . 3 De Gymnasia . . . . . . . . . . . . . . 3 De Rijksuniversiteiten en a n d e r e . . . . . . . . . . . 4 De II. K. Universiteit te Nijmegen . . . . . . . . . . 6 De ïheologisehe Sclioül der Christ. Ger. kerk te Apeldoorn 6 De ïeehnische lloogeschool te Delft . . . . . . . . . . ö De Middelbare Technische scholen e. a. . . . . . . . . . 6 Het Conservatorium te Amsterdam . . . . . . . . . . 7 De School der Ver. tot heoef. van Vocale en Dramatische Kunst te Amsterdam . 7 De Landbouwhoogeschool te Wageningen . . . . . . . . . 7 De Middelbare Landbouwschool te Groningen . . . . . . . . 7 De Rijksland- en Tuinbouwseholen . . . . . . . . . . 7 De Postschool . . . . . . . . . . . . . . 7 De School voor Maatschappelijk Werk te Amsterdam . . . . . . 7 De Koninklijke Militaire Academie te Breda . . . . . . . . 7 De Cadettenschool te Alkmaar . . . . . . . . . . 8 De Hoofdcursus te Kampen . . . . . . . . . . . 8 De Opleiding voor ünderofBcier . . . . . . . . . . 8 Het Koninklijk Instituut voor de Marine te Willemsoord en de Adspiranlenschool der Marine te Dordrecht . . . . . . . . . . . . 8 De cursus tot opleiding voor Monteur bij de Marine . . . . . . 8 De Kweekschool voor de Zeevaart te Leiden . . . . . . . . 9 De Handelsscholen . . . . . . . . . . . . . 9 De Rijkskweekscholen voor Vroedvrouwen te Amsterdam en Rotterdam . . . 9 De Kweekscholen voor Onderwijzers en Onderwijzeressen . . . . . . 9 De Kweekschool voor Bewaarschoolhouderessen te Leiden . . . . . . 9 De Vakscholen . . . . . . . . . . . . . . 9 De Hoefsmidschool te Amersfoort . . . . . . . . . 9 De Rijksschool voor Leerlooiers en Schoonmakers enz. te Waalwijk . . . 9 Do Rijksschool voor Klei- en Aardewerkindustrie te Gouda . . . . 9 De Opleidingscursus voor bakkers en molenaars te Wageningen . . . .10 De Opleidingsschool der Rijksveldwacht te Amsterdam . . . . .10 De Scholen voor Radiotelegrafie . . . . . . . . . . 10 De Industrie-, Huishoud-, Kook- en Vakscholen voor meisjes . . . . .10 De Vakschool tot opleiding van Verkoopsters en Industrie-naaisters te Amsterdam 10 De Onderwijsinrichtingen en Gestichten voor doofstommen, blinden, gehrekkigen, achterlijken, idioten enz. . . . . . . . . . .1') De Heyestichting te Oosterbeek . . . . . . . . . . 10 Het Heilpaedagogisch Instituut „Klein Warnsborn" te Arnhem . . . .10 Het Gesticht voor Krankzinnigen (Idioten) „Bethesda" te Wagenborgen . .10
INHOUD.
J)e Johanuasticlitint; te Arnhem De Adriaansticlitiiia; te Hillea;ersberR
Bladz.
. 10 . 10
II. Betrekkingen in Nederland en Wederlandseh Indië. Loeraar of leerarcs aan een Gymnasium of H. B. S. Leera(a)res bij hot Nijverheidsonderwijs Instrumentmaker . . . . Militaire geneeslfundie;en . Apothekers-assistent . . . . Personeel bij den keurina;sdienst (Warenwet) Analyst . . . . • • Notaris . . . • • • Registratie, domeinen en hypotheken . Kadaster . . . • • • Nederlandsche Spoorwegen Posterijen, Telegrafie en Telefonie Stuurman, machinist enz. . Stuurman bij de Kou. P. M. Marine, ingenieur, officier-vlieger, Zeoofficier Marinier, leerling torpodomaker, enz. Landmacht, officier . . . . Morks' Beroepsbibliotheek. Salarisschalen van het Bezoldigingsbesluit
11 11 12 12 12 12 12 13 18 13 13 13 13 13 14 14 14 14 14
DE BEGINSELEN VAN HET DUBBEL-BOEKHOUDEN verklaard volgens de materiallstischo theorie (twee-rekefiingenreeksen-theorte)
CURSUS VOOR EERSTBEGINNENDEN door L M. VAN HENGELAAR — Vijfde druk. Prijs: ingenaaid f 2.75, in linnen stempelband f 3.25.
LEERBOEK VAN HET DUBBEL-BOEKHOUDEN CURSUS VOOR MEERGEVORDERDEN door L. yi. VAN HENGELAAR — Tweede druk. Prijs: ingenaaid f 2.90, in linnen stempelband f 3.50. U I T G A V E J f VAJf D. MISS
TB TIEIi.